·
TESTI NGA HISTORIA E INSTUTUCIONEVE SHTETRORE DHE JURIDIKE
1.Eklezia ne Athinen e lashte ka qene kuvend popullor net e cilin kishin te drejte te merrnin pjese te gjithe meshkujt e moshes madhore shtetas te athines. Per punen e vlefshme te kuvendit kuroumi kerkohej vetem ne nje rast , cili ishte ai dhe qfar duhet te ishte ai:
Ne Kuvend duhej te merrnin pjese se paku 6.000 veta dhe kuroumi nuk ka qene I caktuar perveq kur vendosej per ostrakizem.
2. Cila shkence ndihmese historike merret me studimin e shkrimeve te vjetra?
Shkenca ndihmese e histories e cila mirret me studimin e shkrimeve te vjetra quhet: PALEOGRAFIA
3. Cila nga shkollat juridike konsideronte se “ pa histori shkenca juridike eshte e verber” Shkolla e Juristeve Elegant
4. Ne periudhen e feudalizmit te hershem (shek V-X)dallohen 3 tipe te feudalizmit, cilat jane ato: - Feudalizmi i Hershem - Feudalizimi I zhvilluar ose klasik - feudalizmi I vonshem
5. ne periudhen e feudalizmit klasik shum qytet ne evrope kishin statusin e qytetit- shtetit ne forme republike te qeverisjes. Ne krye te qytetit qendronte Kryetari qe ne qytete te ndryshme emerohej me emra terme te ndryshme. Sheno se paku 5 emertime per kryetarin. - MER, MAIOR, VILLAE< DUZHD, PREFEKT, KNJAZ, GRADONAQELLNIK
6. Njesia me e madhe administrative- teritoriale ne perandorine osmane ka qene: EJALETi me vone quhej VILAJETE ne krye te cilit qendronte BEJBERI qe me vone quhej VALI.
7. Perveq burimeve te se drejtes se sheheriatit ne perandorine osmane ekzistonte edhe e drejta laike shtetrore e cila kryesisht perbehej prej ketyre burimeve:
8.Perandoria e pare Franceze nen udheheqejen e Napoleon BOnapartes qendroj prej vitit 1804 deri ne vitin 1813
9. Jeriçanga perveq qe ishte komandant I trupave jeniqene ai ne strukturen shteterore te Perandorise Osmane ka qene edhe:
Shef I policise se kryeqytetit. Ky radhitej nder funksionaret me te larte shtetrore dhe hynte ne divanin e Sulltanit.
10. SHkruaj qka di per “ Pronesine e pjestushme feudale”
11. Ne shekullin e XVIII juristet osmane(Aini. Ali dhe Ali Qaush) te tere territorin shtetrore te Perandorise Osmane e kategorizuan ne 2 kategori themelore 1. 2.
12. Shteti dhe e drejta liberale dhe bashkekohese periodizohet ne:
13. SHkruaj titullin e plote dhe vitin e nxjerrjes se dokumentit qe njihet edhe si: “ KUshtetuta e Kromwellit”.
14. Eklezia aprovonte ndonje vendim ne kundershtim me “ vullnetin e perhershem te popullit” ate vendim me nje procedure te veqant mund ta anulonte Helieja, kush kishte te drejte ta iniconte proceduren dhe me çfare padie?
15. Iliada dhe Odisea jane burime te rendesishme per njohjen e Greqise antike:
Per periudhen e Heronjeve shek XII- IX p. e. se re.
16. Ne Babiloni drejtuesi I pallatit mbreterore quhej nubanda ndersa ne Egjipt quhej:
17. Bizanti perfundimisht u shkaterrua me pushtimin e KOnstatinopojes nga tuqit osmanlinj ne vitin; _________________________ 18. Burimet Historike gojore ndahen ne:
19. Me Konstitucionin e Konstatinit I te madhe te vitit 332 rregullohej: Krijimi I bazes juridike te marredhenjeve te reja ne prodhim, marredhenjet e ardhshme feudale ne kuader te perandorise romake dhe ndalohej kalimi I koloneve prej nje prone bujqesore ne tjetren sepse ne rast se behej shkelja e rregullit duhej te kompenzohej.
20. Si quheshin te huajt ne Athinen e lashte dhe çfare ishte statusi I tyre juridik:
Te huajt ne Athinen e lashte quheshin Metik, Metiket ishin te lire por pa te drejta politike. Kishin te drejta te kufizuara juridike pra kishin te drejte te pakufizuar te pronesis ne sende te luajtshme kurse per sendet e paluajtshme kerkohej pelqimi I shtetit.
21.Ne proceduren gjyqesore ne Athinen e lashte ekzistonte padia e quajtur Grafe. Kush kishte te drejten ta ngrite dhe qka kerkohej me te”
Kete padi kishte mundesi ta ngriste çdo qytetar athinas edhe kur nuk kishte interest e drejtperdrejt juridik por qe deshironte te mbronte interesin e pergjithshem shoqeror perkatesisht interesin shtetror.
22. IUS VITAE AC NECIS” eshte nje e drejte e skllavopronarit ndaj skllavit. Çka kuptoni me kete te drejte te skallvopronarit:
SKlleverit ishin klasa e shtypur dhe e shfrytezuar nga skllavo-pronaret. Ata ishin object e jo subject I se drejte, e drejta konsideronte si send e jo si njerz. Pronari I Skllavit mund ta dispononte lirisht skllavin e vet, Ai mund ta shiste ate ta tjetrsonte ne qfardo menyre tjeter mund ta lironte dhe ta vriste. Pra Skllavopronari kishte te DREJTEN E JETES DHE VDEKJES MBI SKLLAVIN.
23. Qytet – shtetet ne feudalizmin e zhvilluar kishin ne rregullim te veqante shtetrore(I ndryshem nga ai I shteteve feudale) Pra qfare forme te pushtetit kishin keto qytet shtete ne kete periudh.
Qytet shtetet ne Evrope ne periudhen e feudalizmit per nga forma e pushtetit shtetror kane qene republika aristokratike feudale dhe kishin nje organizim te ngjashem shtetror, Aty ketu kishte qytet shtete me trahte monarkie te pushtetit sic ishte p.sh Mbreteria e NOopolit, Brenda qytet shteteve paraqiten edhe institucione te veqanta shtetrore juridike.
24. Ne te drejten penale te SHeriatit ekzistonte nje pabarazi formale juridike ndermjet besimtareve islam dhe jobesimtareve, Per vrasjen e nje krishteri qmimi I gjakut ne rast te shpagimit me para eshte :
1/3 e gjakut.
25.Perandoria Osmane ne aspektin e formes se pushtetit shtetror periodizohet me 2 periudhakohore. Ne keto qytet-shtete ekzistonte nje e drejt bukur e zhvilluar me burime te veqanta. Numero burimet e se drejtes ne keto qytetshtete:
1. 2.
26. Numero parimet themelore mbi te cilat ndertohet rregullimi shteteror ne periudhen liberale dhe bashkekohese:
27. Shtetet e Bashkuara te Amerikes me 14 korrik 1776 ne menyre te njeanshme shpallen pavaresine nga Anglia, ndersa Anglia formalisht e njohu pavaresine e SHBA ne vitin______________ ne konferencen e ________________________________________
28. Shtetet Skllavopronare ndahen ne shtetet e lindjes se lashte dhe ne shtetet perendimore skllavopronare, Numero se paku 5 shtete te lindjes se lashte:
29. Ne kodin e Hamurabit ne dispozitat ku behet fjale per te drejten familjare dhe martesore permendet institute “Shiritka” qka kuptoni me kete:
30. Numero se paku 3 perfaqesus te Shkolles se te drejtes natyrale:
31. Shkruaj qka di per institutin eshtetrore ne SParten e lashte te quajtur “GERUZIA”
32. Ne Bizant eshte e njohur permbledhja juridike private e quajtir “ HEKSABIBLON”. Kjo permbledhje ka sherbyer nje kohe te gjate si e drejte positive ne greqi. Permbledhja eshte nxjerr ne:
1. ne Shek. XIV
33. Ne kalifatin arab njesia me e madhe administrativo – territoriale dhe ushtarake quhej –EMIRATI ne krye te saj qendronte EMIRI I cili njeherit ishte edhe mekembes I kalifit dhe kishte keto funksione:
34. NE francen feudale qe nga shek. X shoqeria kishte marre tiparet e nje shoqerie shtresore. Individi kishte privilegje te drejta dhe detyrime varesisht aga ajo se ciles shtres I perkiste. KUSH e perbente shtresen e pare?
35. Ne perandorine osmane ishte I zhviluar sistemi feudal ushtarak. Ne kohen e funksionimit te ketij sistemi Perandora arriti kulmin e zhvillimit . Mirepo ky system u degjenerua aq shume saqe me ne fund Perandoria u detyrua dhe ta suprimoi, Suprimimi ndodhi ne vitin 1839 me aktin e quajtur: ________________________________________________________________________
36. Burimet plotesuse te se drejtes te sheriatit jane: 1. 2.
37.Qfare forme te pushtetit shtetore ka Anglia ne periudhen liberale dhe ate bashkekohese dhe cilat jane organet kryesore te pushtetit qendrore:
38. Ne kodin e Hamurabit permendet institucioni I quajtur “ILKU” Shkruaj qka di per kete institute juridik te Babilonis se lashte:
39. Ne Sparte sklleverit agrare ne pronesi kolektive te shtetit quheshin HELOTE.
40. Ne Athinen e lashte institucioni I quajtur “DOKIMAZIA” lka qene:
41. Numero funskionaret e larte shtetrore qe perbenin Divanin e SUlltanit ne Perandorine Osmane:
42. Franca ne periudhen e feudalizmit te zhvilluar per nga forma e qeverisjes ka qene:
43. Ne periudhen e feudalizmit te zhvilluar shum qytete kishin atributet e shtetit. Ne keto qytete ekzistonte nje e drejte bukur e zhvilluar me burime te veqanta te se drejtes. Numero disa nga shtetqytetet me te zhvilluara ne Evrope:
44. Pas revolucionit te madh Borgjez Francez, franca kaloi neper disa etapa te rregullimit shtetrore. Numero cilat ishin ato forma te rregullimit shterore ;
45. Me 4 Korrik te viti 1776 ne SHBA u nxorre Deklarata mbi Pavarsin. Si quhet dokumenti I cili ishte nxjerr vetem disa dite para kesaj deklarate:
46.SHkruaj mbi karakteristikat themelore te se drejtes ne periudhen e liberalizmit:
47..Sipas kanunameve te Sulltanit mehmetit II te gjithe funkioneret e larte shtetrore radhiteshin ne 4 shtylla te quajtura “kater shtyllat e perandorise” Shkruaj cilat jane ato: 1. 2. 3. 4.
Kodi I Hamarubit eshte nxjerr ne vitin _________________eshte shkruar ne gjuhen __________ me alfabetin _____________ ndersa eshte zbuluar ne vitin ___________ dhe sot ruhet ne muzeune e _________________.
48. Ne cilin shtet sklleverit quheshin “seker anh” dhe qfare domethenje ka kjo fjal:
NE shtetin e Egjiptit sklleverit quheshin Seker anh qe ne gjuhen shqipe dmth te varrosur per se gjalli.49, Si quhen te huajt ne Sparte dhe qfare eshte statusi I tyre:
50. Cilat nga shkencat ndihmese historike merret me studimin e prejardhjes se fiseve brezave , familjeve dinastive e te ngjashme)
51. Te sllavet ( ne evropen lindore) feudalizmi fillon me vone se ne Evrope Perendimore dhe qendrore. Perkufizoni periudhat te feudalizmit te sllavet>
52. NE te drejten penale te sheriatit parashihej hakmarrja natyrisht nese nuk arrihej marreveshja per shpagimin ndermjet kryesit te vepres penale dhe te demtuarit me sakte ne rast te vrasjes ndermjet vrasesit dhe me te afermeve te te vrarit. Per vrasjen e gruas paguhej:
- gjysma e qmimit te gjakut.
53. shum qytete ne periudhen e feudalizmit te zhvilluar kishin attributet e shtetit. Ne keto qytet –shtete ekzistonte nje e drejte bukur e zhvilluar me burime te veqanta. Numero burimet e se drejtes ne keto qytet-shtete. 1. 2. 3. 4.
54.Pas revolucionit te madh borgjez francez ne vitin 1791 u nxorr kushtetuta e pare franceze me te cilen Franca shpallet: _____________________________________
55. Pas revolucioneve demokratike borgjeze u miratuan shum dokumente dhe deklarata kushtetutes sic jane: Karta e virgjinise mbi te drejtat , deklarata mbi pavaresine e shteteve te bashkuara te Amerikes deklarata mbi te drejtat e njeriut dhe qytetarit ne france e te ngjashme. Nen ndikimin e ideve te ciles shkolle juridike u hartuan dhe miratuan keto dokumente: _______________________________________________________ _____________________________________________________________________
56. Lajbnici I thoshte se nga historia kerkojme tri gjera: Cilat jane ato:
57. Ne babiloni sipas kodit te Hamurabit klasa skllavopronare perbehej prej 2 kategorive. Cilat jane ato shkruaj per dallimet ndermjet tyre.
58. Shkruaj qka di per institucionin e 9 arkondeve ne athinen e lashte:
59. Kush ishin “helotet” ne Sparte dhe qfare ka qene statusi juridik dhe pozita shoqerore e tyre.
60. Ne te drejten familjare ne shtetin e frankeve ne periudhen e feudalizmit te hershem zoti I shtepise kishte te drejten e mundiumit. Qka kuptoni me te?
61. .Me ligjin agrar (nomos georgigos)pengohej dhe ngadalsohej formimi I marredhenjeve feudale. Ky ligj eshte nxjerr “
a. ne fund te shekullit V b. ne fund te shekullit VI c. ne fund te shekullit VII ose ne fillim te shekullit VIII