Tai Sao Viet Nam

TÔI YÊU T

C NV

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

T I SAO VI T NAM? (Why Vietnam?)

B ND O

U CON CHIM H I ÂU C A N (Prelude to America’s Albatross)

CM

Tác gi :Archimedes L.A. Patti Lê Tr ng Ngh a d ch

Ngu n: Vnthuquan.net , c m n b n Thái Nhi cùng Th quán! Tác gi ebook: C n V C ng tác viên: Meoluoi_cvd

T Ngôn:

"... Tr n ánh ã tr thành cu c ng u dài nh t trong l ch s hi n i c b t u ngay, không ph i t nh ng th ô l n c a th gi i mà t i m t ngôi làng nh bé trong r ng không ai bi t n mang tên là Tân Trào". Trong nh ng dòng u tiên c a h i ký "T i sao Vi t Nam?" (Why Vietnam?), thi u tá OSS Patti ã vi t nh th . Và cu c chi n tranh này dù ã k t thúc 30 n!m, v"n # l i nhi$u th c m c trong lòng c a bao nhiêu ng %i M& và ng %i Vi t Nam. T i sao? T i sao Vi t Nam? Câu tr l%i qu không d' ch( có nh ng ng %i trong cu c t nh ng ngày u m i cho ta cái nhìn chân th)c và khách quan nh t.Tác ph*m là 1 b+c tranh miêu ta sinh ng và sâu s c cu c u tranh giành c l p c a t n c ta trong con m t 1 ng %i n c ngoài,hình nh H Chí Minh c miêu t chân th)c và ,c bi t…

L-I T.A ây ch( là m t s) c/ g ng nh0m gi i áp cho nhi$u ng %i M& hai câu h i khá ph+c t p và ti p li$n nhau: “T i sao Vi t Nam?” và “Cái gì ã x y ra ông D 1ng vào n!m l945?”. L ch s vi t v$ th%i k2 ó hi#n nhiên còn có m t kho ng tr/ng mà cu/n sách này hy v ng có kh n!ng góp ph n bù p c. Các b n t %ng thu t thiên v ho,c r%i r c c a ng %i Pháp và ng %i Vi t c3ng ã không trình bày n4i m t cách khách quan vai trò c a n c M& trong giai o n l ch s bi th m c a Pháp, Vi t và M& này. Trong nhi$u n!m qua, các nhà ch+c trách Washington c3ng ã t/n r t nhi$u l%i gi i thích cho

Ebook

1

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

nh ng câu h i dai d5ng v$ vi c dính líu c a ng %i M& chúng ta vào Vi t Nam. M t s/ nh ng l%i gi i thích dó ã không làm tho mãn c ai và ã b r1i r ng d n vì không áng tin c y. S/ còn l i, ã t ng d c dùng làm ch+ng c+ cho l p lu n r0ng chúng ta ph i y # giành l y “hoà bình trong danh d)” c3ng ã b v+t b qua s) ki n 30/04/1975. Các b n tuyên b/ chính th+c c a Nhà Tr ng, các t p h i ký mu n m0n c a các T4ng th/ng và các c/ v n thân c n c a h , các b n thuy t trình dày c p Qu/c h i mà n4i b t là t p h s1 L u N!m Góc “ph1i tr n m i vi c”; t t c ch( c/ g ng nh0m bi n b ch cho vi c sa l y càng ngày càng lún sâu c a chúng ta và c3ng ch( có tác d ng bôi m%, che gi u nh ng m c tiêu c1 b n th)c s) c a chúng ta b0ng nh ng l p lu n m1 h , nh ng l%i bi n h và xác nh n s) b t h nh c a ng %i M& chúng ta ó. Là m t b n t %ng thu t tr)c ti p v$ s) có m,t u tiên c a ng %i M& ông D 1ng, cu/n “T i sao Vi t Nam?” ít ra c3ng áp l i c ph n nào câu h i t i sao ng %i M& chúng ta ã ó, ng th%i l i cho th y nh ng ch tr 1ng cao siêu cua nh ng n!m 1940 ã làm chúng ta xa r%i nh ng tình c m ã c di'n t m t cách cao th ng trong Hi n ch 1ng B c i Tây D 1ng các dân t c có quy$n t) do l)a ch n Chính ph mình mu/n và ph i d c tr l i ch quy$n, quy$n t) tr ã b t c o t. Cu/n sách c3ng không ph i là m t l%i bào ch a ho,c m t b n án k t t i ai mà ch( là m t s) trình bày th5ng th n các s) ki n úng nh chúng ã di'n ra và c tác gi ghi l i theo dòng th%i gian. T nh ng s) vi c c d"n ch+ng, ng %i c có th# t) rút ra nh ng k t lu n riêng c a mình. T ó n nay, c m t th h con ng %i ã trôi qua nên trong ph n I c a b/n ph n c a cu/n sách này, tôi th y c n ph i nh c n b/i c nh tình hình t u n!m 1942 n th%i i#m 1945. Ph n II dành nói v$ các kinh nghi m c a b n thân tôi trong vi c giao d ch v i ng %i Pháp, Trung Hoa và Vi t Nam Trung Qu/c và cu c g,p g6 u tiên c a tôi v i H Chí Minh. Ph n III thu t l i vi c phái oàn c a tôi t i Hà N i, vai trò c a tôi trong công tác /i v i ng %i Nh t, Pháp và Vi t. Ph n này t l i th%i k2 sôi ng Tháng Tám, Tháng M %i 1945, vi c n y sinh ra n c Vi t Nam Dân ch C ng hòa c l p u tiên, s) th t b i trong m u toan c a ng %i Pháp nh tr l i ki#m soát ông D 1ng, cu c chi m óng tàn phá c a ng %i Trung Hoa, cái ch t c a i tá A. Peter Dewey, ng %i M& n n nhân u tiên Vi t Nam và vi c u hàng chính th+c c a Nh t B n. Ph n IV “H u qu ” nêu lên nh ng i#m n4i b t trong chính sách sau Th chi n th+ hai c a M&, chính sách ã a n s) dính líu tr)c ti p c a chúng ta vào Vi t Nam và s1 l c tóm t t nh ng v n $ t n t i mà chúng ta còn ph i 1ng u. Khi k# l i các cu c nói chuy n riêng gi a tôi v i H Chí Minh, tôi ch( mu/n chuy#n n ng %i c m t vài suy ngh sâu s c nh t c a tôi v$ nhà cách m ng bí *n ó cùng v i nh ng khát v ng /i v i nhân dân, /i v i ti$n t n c Vi t Nam m i m7 c a ông. ã có nhi$u ng %i Vi t Nam coi cu c rút lui v a qua c a can thi p quân s) M& Vi t Nam nh là tr n th t b i cu/i cùng c a Ch ngh a th)c dân trên t n c h . Nh ng t 1945, H Chí Minh ã th y r t rõ r0ng dân t c c a ông s8 còn v p ph i vô vàn khó kh!n trong s) nghi p gi i phóng t n c kh i s) ô h c a k7 thù. i$u mong mu/n lúc ó c a ông H # M& gi m t vai trò hoà bình và 4n nh trong công cu c phát tri#n t n c ông, ch a bao gi% th# hi n xác áng nh hi n nay. Vì v y trong khi chúng ta ang còn ti n t ng b c ng p ng ng và ch m ch p trong vi c l p quan h bình th %ng v i n c C ng hoà Xã h i Ch ngh a Vi t Nam, rõ ràng là ã n lúc ph i xem xét l i các nh n nh c1 b n c a chúng ta và xác nh xem th)c s) l i ích t/i cao c a ng %i M& chúng ta là âu. Ng %i c có th# h i ngay t i sao n nay tôi m i thu t l i câu chuy n này. T n!m 1946, tôi ã phác th o ra m t b n t %ng thu t ng n g n v$ th%i k2 này nh ng còn v ng nhi$u i$u ràng bu c khác nên ành ph i b d . Sau s) s p 4 c a Pháp i n Biên Ph , b n th o c a tôi c3ng ã s9n sàng # c cho in nh ng lúc ó ã là quá mu n. t n c chúng ta b lôi cu/n vào tình tr ng r/i ren c a th%i k2 ch ngh a ch/ng C ng iên cu ng Mac Carthy hoành hành. B L c quân r t nh y c m v i nh ng l%i phê phán thù ch c a gi i quân s) /i v i chính sách /i

Ebook

2

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

ngo i c a M&, ã thông báo cho bi t r0ng vi c ti t l công khai m i tin t+c ho,c ý ki n c a tôi v$ v n $ dính líu c a M& vào Vi t Nam s8 không làm cho chính quy$n hài lòng và tôi có th# s8 b k: lu t. Tôi ph n /i nh ng v"n ph i ch p hành l nh c m c a B . Ch( sau khi quân i ta ã rút h t kh i Vi t Nam vào tháng 3-1973, tôi m i t p h p l i các b n ghi chép c3 trong th%i k2 chi n tranh và d)ng l i các s) ki n và tình hu/ng, các chính sách và các ho t ng ban u c a M& ông D 1ng. Công vi c thu th p tài li u khá ph+c t p vì nhi$u b+c i n và báo cáo c a tôi ã b phân tán các c1 quan l u tr B Ngo i giao, B L c quân và C c Tình báo Trung 1ng. Vi c s u t m nh ng tài li u ó B L c quân ã không mang l i k t qu . Nh ng B Ngo i giao và C c Tình báo Trung 1ng CIA thì m i th+ còn g n nh nguyên v;n và các tài li u ã r t có ích cho tôi. < ây tôi xin t l%i cám 1n s) giúp 6 t n tình c a R.M. Blum, nhân viên U: ban /i ngo i Qu/c h i c a ngh s Fulbright, R. Spector thu c Trung tâm Nghiên c+u L ch s Quân s) c a quân i M& và Gail F. Donnalley, nguyên cán b l u tr C c Tình báo Trung 1ng. S) giúp 6 c a h ã giúp tôi tìm th y c nh ng tài li u g/c, nguyên b n, các b n vi t tay, các h s1 thông báo, g m c t p “Nh ng quan h M& - Vi t Nam”, t p Romanus - Saunderland nói v$ các ho t ng c a M& Trung Qu/c, Mi n i n, =n , h s1 c a OSS/SSU - nh ng tài li u vô cùng quí giá cho b n th o 1946 c a tôi. Quy#n sách c3ng s8 không th# có c n u nh không có s) ng h và giúp 6 hào hi p, c ánh giá cao c a các b n ng nghi p c a tôi trong Chính ph Liên bang, Vi n Hàn lâm, nh ng chuyên gia k2 c)u v$ ông D 1ng mà ây tôi ch( nêu lên c m t s/ tên. Tôi ã cs d ng r ng rãi các t p h s1 l u tr qu/c gia M&, Th vi n Qu/c h i, các ph 1ng ti n c a Trung tâm Th tín Qu/c gia Washington Suitland, th vi n Mill Memorial Rollins College... Tôi ,c bi t c m 1n F.E Taylor, cán b l u tr ngành Quân s) hi n i trong s L u tr Qn/c gia, P. Dowling, cán b l u tr ngành Ngo i giao, S L u tr Qu/c gia. J.L. Mc Farland, ph trách th vi n Mill Memorial... và nhi$u ng %i khác ã giúp tôi r t nhi$u trong vi c kiên trì xác nh, s u t m và cung c p cho tôi nh ng v!n ki n quân s) ch y u, h s1 c a B Ngo i giao, tài li u tham kh o trong th vi n Qu/c h i. Tôi xin chân thành c m 1n các b n Mai van Elliot, Gareth Porter, Ngô Vinh Long và Tr 1ng ình Hùng ã khéo léo giúp tôi làm sáng t nh ng i$u r/i ren trong n$n chính tr và xã h i Vi t Nam. Tôi ánh giá r t cao và ,c bi t c m 1n ba nhân v t ã b o tr , khuy n khích giúp d6 tôi: Elizabeth Mc D. Mc Jintosh, ng s) và b n chi n u c a tôi Trung Qu/c ã góp ý ki n cho b n th o u tiên, Ch.E. Cuningham khi làm T4ng biên t p Nhà xu t b n tr %ng ih c Washington ã giúp tôi x lý và s d ng m t cách có hi u qu m t s/ l n tài li u, A. Wang, Giám /c nhà xu t b n Hill và Wang, ã soát l i b n th o th+ ba và ã khích l tôi r t nhi$u. Tôi hân h nh nh c t i s) giúp 6 to l n c a nhân viên Nhà xu t b n i h c California, ,c bi t là tr lý giám /c Stanley Holwitz ã giúp tôi nhi$u trong vi c soát l i và và làm d' dàng vi c n hành cu/n sách này. Sau h t, xin c m 1n Margaret, v tôi, ng %i ã chép l i các b n th o t b n u tiên n b n th+ n!m và b n cu/i cùng luôn luôn v i m t phong cách riêng, trong sáng và sâu s c, c m 1n con gái Julie c a chúng tôi ã b th%i gian ngh( hè # s p x p các b n ph l c. /i v i hai m; con ph i ch u )ng nhi$u b n r n, phi$n hà trong sinh ho t gia ình v i t ng ch ng sách v , tài li u, b n u c bày ra, tôi thân ái m n t,ng cu/n sách này. Archimedes Patti PH N I WASHINGTON

Ebook

3

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

TÔI YÊU T

C NV

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

Ch 1ng 1 M u m t k: nguyên Tôi Côn Minh, Trung Hoa ngày 7-8-1945. Khi tin i n truy$n i kh p th gi i r0ng n c M& ã ném m t “qu bom nguyên t ” xu/ng Hirosima. Hai ngày sau, Liên Xô tuyên b/ tham chi n ch/ng Nh t vào ngày 9-8. Và c3ng vào ngày ó, chúng ta ném qu bom nguyên t th+ hai xu/ng Nagasaki. /i v i chúng tôi, nh ng ng %i ang chu*n b nh ng cu c hành quân r ng l n ch/ng Nh t, th t là s ng s/t khi nh n th+c c r0ng ó là s) báo hi u k t thúc chi n tranh Vi'n ông. Ngày hôm sau, 10-8, th gi i c tin B Ngo i giao M& ã ch p nh n $ ngh u hàng c a Nh t theo các i$u kho n Potsdam không làm t4n h i n ngôi Thiên hoàng. Trong ni$m vui to l n ó, chúng tôi tin là chi n tranh ã ch m d+t /i v i ng %i M&, v i t t c nh ng ng %i châu Á. Và do ó v i m i ng %i. Chúng tôi ã không hi#u c r0ng nh ng cu c chi n tranh m i # giành quy$n l)c, giành s) th/ng tr hay giành c l p ã có th# p n g n nh ngay t+c kh c và cu c s/ng c a hàng tri u ng %i l i b cu/n sâu và ngay l p t+c vào các cu c chi n tranh ó nh Trung Hoa, =n , Indonésia và Mãn Châu và ch( vì m t s/ ít ng %i. Tr n cu/i cùng trong Th chi n th hai c tr giá kho ng m t tri u r 6i sinh m ng con ng %i (1), và tr n ánh ã tr thành cu c ng u dài nh t trong l ch s hi n i c b t u ngay, không ph i t nh ng th ô l n c a th gi i mà t i m t ngôi làng nh bé trong r ng không ai bi t n mang tên là Tân Trào, n1i ây ã ti n hành i h i b t th %ng c a các ng phái chính tr Vi t Nam t ngày 13 n ngày 16 tháng 8 n!m 1945. T i i h i này, h tuyên b/ quy t tâm giành c l p và b u H Chí Minh làm lãnh t c a mình. Do hoàn c nh mà tôi ã c có m,t t i n1i trung tâm các s) ki n ang di'n ra. Khi binh lính M& Côn Minh và Trung Hoa !n m ng chi n th ng Nh t thì B ch( huy quân i ng minh Trung Hoa ã quy t nh m m t s/ cu c hành quân quan tr ng sau cu c u hàng. C1 quan công tác chi n l c(2) ã nh n c ch( th c a Chi n tr %ng Trung Hoa yêu c u ph i thi hành m t trong nhi$u nhi m v c giao là gi i phóng các tù binh chi n tranh(3) c a ng minh ang b Nh t giam gi t i m t s/ tr i Trung Hoa, Mãn Châu và Tri$u Tiên, còn ông D 1ng thì không. T i ngày 10-8, i tá Riehard P. Heppner, ch( huy tình báo chi n l c t i Chi n tr %ng Trung Hoa ã cho xúc ti n các k ho ch ánh b t ng% do OSS chu*n b nh0m gi i phóng và b o v các tù binh chi n tranh c a ng minh. M t s/ i Mercy c a OSS c nh y dù xu/ng các tr i tù binh c a Nh t # b o v tù binh c a chúng ta và tr v$ cho ng minh ki#m soát. Vài ngày sau, các i này ã c nhanh chóng a n Mukden (n1i t ng Wainwright(4) b giam gi ) r i B c Kinh (n1i th y quân o Wake và nh ng phi công lái máy bay tr n t p kích Doolittle b giam gi ) và các tr i khác. Sau m t cu c th o lu n quan tr ng, Heppner thuy t ph c t ng A.C. Wedemeyer(5), T4ng ch( huy các l)c l ng c a M& Chi n tr %ng Trung Hoa r0ng m t i “Mercy” c n c a sang Hà N i và ông D 1ng, n1i có n vài nghìn tù binh (M&, Anh, Úc, =n và Pháp) ang b giam gi . Tôi ph trách i n Hà N i. Ngoài ra tôi còn c giao nh ng nhi m v khác nh : Chu*n b s1 b cho vi c gi i giáp quân Nh t ông D 1ng, ch u trách nhi m i$u tra t i ác chi n tranh và báo cáo tin t+c tình hình chính tr , quân s) và kinh t . Ít tu n l' sau, H Chí Minh ã nói v i tôi v$ m t chính sách “tiêu th4” /i v i Vi t Nam sau khi ông có linh c m v$ i$u ó. Nh ng lúc b y gi% c ông và tôi $u không l %ng h t t m l n lao c a cu c xung t s p x y ra c3ng nh s) phân hoá mà nó có th# gây ra trong %i s/ng c a ng %i M& và trong chính th# n c M&. Vào m t bu4i chi$u nóng *m, chúng tôi ã g,p nhau # th o lu n vi c b o m an toàn cho nh ng ng %i Pháp s/ng Hà N i, H i Phòng và m t s/ thành ph/ khác trên mi$n B c; nh ng, nh ông ã th %ng làm trong nh ng l n g,p tr c, ông ã lái câu chuy n sang yêu c u c p bách c a ông v$ s) ng h c a M& cho n$n c l p c a Vi t Nam - và m t l n n a, tôi l i tr l%i

Ebook

4

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

TÔI YÊU T

C NV

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

r0ng v n $ y không th# gi i quy t vào th%i i#m này và c n ph i c xem xét và gi i quy t sau chi n tranh qua h i àm gi a Hà N i và Paris ho,c có th# Liên H p Qu/c. Ông H im l,ng m t lát, o n h gi ng nh ng v i s) qu quy t sâu s c, ông nói r0ng n u ng %i Pháp c/ tình tr l i Vi t Nam “nh là nh ng tên qu/c # bóc l t, tàn sát và gi t h i ng bào tôi”, ông dám kh5ng nh v i h và th gi i r0ng - t n c Vi t Nam có th# bi n thành tro b i, i$u ó th m chí có ngh a là /i v i t t c cu c s/ng c a m i ng %i àn ông, àn bà, tr7 con, chính sách ó c a Chính ph ông c3ng s8 là m t trong nh ng chính sách “tri t # tiêu th4 n cùng”. L%i nói này ã c phát ra t m t con ng %i bi t t) ch trong cách nói cân nh c v$ ngo i giao nên tôi hi#u ó không ph i là m t l%i e do v*n v1, và n nay tôi v"n còn nh nh in trong óc. Bu4i nói chuy n ó c a chúng tôi Hà N i, vào lúc các cu c giao chi n ã ch m d+t nh ng tr c khi ng %i Nh t ông D 1ng u hàng, và c3ng tr c khi các l)c l ng quân s) Trung Hoa kéo n # ti p nh n s) gi i giáp quân Nh t và i$u khi#n vi c h i h 1ng c a h . Trong 6 tháng tr c ó, tôi là ng %i ch( huy công tác tình báo bí m t c a c1 quan m t v (6) thu c OSS ông D 1ng và óng Côn Minh. Tôi ã c m nh n ôi i$u tai h a v$ tính không khoan nh ng c a Pháp v$ qui ch c a ông D 1ng, m t thái làm cho t 1ng lai không tránh kh i r c r/i. Có nh ng kho nh kh c mà ch( c n m t b c nh trong h ng i c3ng có th# làm thay 4i m t ti n trình l ch s . --(1) Kho ng 60.000 ng %i Pháp, 56.000 ng %i M& và 1.500.000 ng %i Vi t Nam (2) OSS: Office of Strategic Services (3) POW: Prisoners of War (4) t ng Jonathan Mayhew Wainwright (1883-1953), nguyên t l nh quân M& t i Philippin, là tù binh M& cao c p trong tay quân Nh t (1942-1945), sau c toán Mercy (toán công tác Cardinal) do thi u tá R.F. Lamar ch( huy gi i thoát. T ng Wainwright c3ng là ng %i bên c nh t ng Mac Arthur trong bu4i l' ti p nh n quân Nh t u hàng ngày 2-9-1945 trên chi n h m Missouri. (5) t ng Albert Coady Wedemeyer (1897-1989), t l nh quân M& trên Chi n tr %ng Trung Hoa, ng th%i là T4ng tham m u tr ng c a th/ng ch T ng Gi i Th ch (6) SI: Secret Intelligence Ch 1ng 2 “…N u Trung Qu/c th t b i...” H i t ng l i c3ng th y k2 qu,c, vì l n u nh n c s) g i ý i$u tôi sang ông D 1ng khi bóng t/i bao trùm trên chi c gh l nh c a chi c t u 4 b M& l c la l c l g n bãi bi#n Anxio n c Ý. T t nhiên vào nh ng lúc y hoàn toàn không ph i là vi c không bình th %ng cho nh ng cu c th o lu n quan tr ng t i nh ng n1i mà không có l y m t ch> ng i - nó hoang v ng, m t lâu ài b bom n phá hu:, m t bãi bi#n bùn l y, ho,c b t c+ âu. ó là chi n tranh. Vào t/i ngày 21-1-1944, m t nhóm chúng tôi ng i x4m xung quanh t ng William J. (Wild Bill) Donovan, ch( huy c a OSS. Nhóm này có c m t vài chuyên viên ho t ng bí m t, d i tá John.T.Whitaker(1) và tôi. Donovan ã th o lu n các ho t ng Ý, Balkan và Pháp r i tóm t t l i cho chúng tôi v$ các k ho ch c a OSS cho cu c hành quân Overlord, v t eo bi#n vào chi m Pháp. Ông khuyên Whitaker và tôi nên i tr c Overlord # thi hành m t nhi m v ,c bi t Vi'n ông. Ông không g,p khó kh!n m y trong vi c hoàn ch(nh t4 ch+c các i ho t ng châu Âu nh ng /i v i chúng tôi thì ông nh c thêm là c3ng có nhi$u r c r/i. Chúng tôi ng ý nh ng mu/n bi t k& h1n. “Sau khi chúng ta chi m Rome”, Donovan ch( tr l%i g n l n nh v y. M t gi% sau n a êm, sáng ngày 22, chúng tôi 4 b vào b% bi#n Anxio.

Ebook

5

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

Cái gì ang ch% i c di'n ra trong cu c d o ch1i ng n ng i 25 d,m n Rome # thay cho m t cu c hành trình "m máu trong 5 tháng m i t i c th ô n c Ý. Quân i chúng ta ã không ti n vào các ph/ xá c a Rome tr c ngày 4-6, úng 2 ngày tr c khi 4 b vào t Pháp. Nh ng dù sao thì vào h tu n tháng 6, tôi c3ng ã c rút kh i Chi n tr %ng a Trung H i và trên %ng v$ Washington. Whitaker g,p tôi t i a i#m liên l c và chúng tôi lái xe n th5ng hi u !n Harvey, n1i t ng Donovan ang i t i m t chi c bàn khu t l/i. Ông cho s a so n m t b a !n tr a # h p nh0m tránh s) ng t quãng nh nhi m s . T i ó, l n u tiên tôi bi t r0ng Donovan ã ch n tôi # c m u m t nhi m v c a OSS ông D 1ng. Trong mùa hè 1944, chi n tranh châu Âu di'n ra ác li t và ó còn nhi$u tr n ph i giành c chi n th ng nh ng ó ã có m t m c ích l n chung cho t t c và không khí tràn y l c quan. B+c tranh Vi'n ông l i hoàn toàn khác. Cu c xung t nhi$u m,t vì nh ng l i ích khác nhau ch/ng l i s) th/ng nh t c a ng minh. Tâm tr ng Washington, London và Trùng Khánh là th t v ng. < Trung Qu/c, Nh t ki#m soát h t các %ng giao thông trên t li$n, ngoài bi#n và h u h t các khu thành th - công nghi p nh ng không ki#m soát c các nông thôn r ng l n chung quanh. < ó ang di'n ra cu c chi n tranh phân li t gi a các l)c l ng g i là Qu/c gia c a T ng Gi i Th ch và nh ng ng %i C ng s n c a Mao Tr ch ông. Cu c u tranh huynh t 1ng tàn này b b n quân phi t có th l)c làm ph+c t p thêm; b n này lúc k t c u v i bên này lúc l i chuy#n sang phía kia và là nh ng k7 mà b t lu n trong tinh hu/ng nào c3ng không ch u ph c tùng hoàn toàn /i v i nh ng nhà c m quy$n Chính ph Trung 1ng c a T ng. Vì nh ng lý do trên nên các l)c l ng v3 trang c a Trung Qu/c không th# sánh c v i các l)c l ng có k: lu t và c t4 ch+c t/t c a ph 1ng Tây. S) thi u th/ng nh t gi a các n c ng minh Vi'n ông b c l r t s m. S) s p 4 c a Singapore vào tháng 2-1942, ti p theo là th m ho Mi n i n ã làm t4n th 1ng ni$m kiêu hãnh dân t c c a n c Anh m t cách nhanh chóng. Churchill, con ng %i c th a nh n là k7 +ng u trong vi c $ cao v trí c a n c Anh trong khu v)c thu c a ông Nam Á ang lo l ng n s) an ninh c a =n . Ông ta coi Mi n i n là thành l3y cu/i cùng c n ph i gi v i b t c+ giá nào. T t nhiên nh ng u tiên t/i th ng c a ông ta luôn luôn v"n là m b o cho n c Anh t n t i và là chi n l c “Châu Âu tr c h t”. T ng Gi i Th ch càng lo l ng tr)c ti p h1n /i v i cu c chi n u Mi n i n vì ó là v n $ b o v biên gi i c a ông ta và b o m cho b n thân ông lu ng ti p t theo ch 1ng trình “VayM n” t n c M&. ROOSEVELT – CHURCHILL - T l)c Trung Qu/c, n m l y s) ki#m soát quân s) ó, và Trung Qu/c có th# s p 4 v i nh3ng h u qu v$ chi n l c không l %ng h t c. T4ng th/ng ã b c l s) lo l ng ó vào u n!m 1942 v i con trai c a mình, Elliot khi ông h i: “... N u Trung Qu/c th t b i, theo con thì có bao nhiêu s oàn lính Nh t s8 r nh tay - # làm gì? Chi m n c Úc, chi m =n - và i$u ó s8 gi/ng nh m t qu m n ã chín mùi ch( còn ch% c hái. Ti n quân th5ng vào Trung ông... m t cu c bao vây g ng kìm r ng l n c a ng %i Nh t và +c qu/c xã, g,p nhau m t n1i nào ó C n ông, c t +t hoàn toàn ng %i Nga, chia c t Ai C p, c t toàn b các %ng giao thông liên l c qua a Trung H i? Chúng ta làm th nào # ti p t cho Trung Qu/c?... Con %ng Mi n i n – và n u nó b s p 4?... =n ?V y ó!”. Sau này, trong m t cu c th o lu n gi a ông v i Elliot, Roosevelt nói thêm: “ i$u mà chúng ta

Ebook

6

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

bi t là th này: Ng %i Trung Qu/c ang gi t ng %i Nh t và ng %i Nga ang gi t ng %i +c. Chúng ta c+ # cho h ti p t c, cho n khi quân i và h i quân c a ta s9n sàng giúp 6 c”. Churchill cho r0ng cu c t n công c a Nh t vào Trân Châu C ng (Pearl Harbor) có th# kéo ng c l i s) ng h c a M& /i v i các n c ng minh châu Âu và Churchill ã nhanh chóng n g,p Roosevelt t i Nhà Tr ng ngay trong ngày Noel 1941. V n $ c1 quan ch( huy th/ng nh t c a ng minh Vi'n ông ã c a ra th o lu n và B Ch( huy M&, Anh, Hà Lan và Úc (ABDACOM) thu c quy$n ch( huy c a t ng Archibald P. Wavell ã nhanh chóng c thành l p. C1 c u ch( huy m i ã lo i Trung Qu/c ra ngoài vì Roosevelt và Churchill $u nh t trí r0ng T ng Gi i Th ch có th# ch/ng l i b t c+ s) ki#m soát nào c a n c ngoài trên lãnh th4 c a Trung Hoa. Tuy v y, Roosevelt vì nh ng lí do chi n l c và chính tr v"n lo l ng v$ vi c gi Trung Qu/c trong chi n tranh và thuy t ph c Churchill c3ng nên # cho T ng có m t a v chính th+c trong các n c ng minh. Ng %i Anh tán thành $ ngh ó c a t4ng th/ng, nh ng v i i$u ki n là không # Trung Qu/c tham gia H i ng Tham m u tr ng h>n h p (CSS). K t qu cu/i cùng là l p ra Chi n tr %ng Trung Hoa riêng bi t, ,t d i quy$n ch( huy c a T ngTh/ng ch , bao g m c nh ng ph n t nh Thái Lan và ông D 1ng lúc ó v"n do ng minh chi m óng, nh ng không có Mi n i n. T ng c m%i làm T l nh t/i cao ng minh, có m t B Tham m u ng minh giúp vi c. Th y có l i v$ chính tr và chi n l c, T ng ch p nh n vai trò c áo c a m t t l nh ng minh “ c l p” ch( ch u trách nhi m v i chính mình và yêu c u M& g i sang m t s quan cao c p ng %i M& # gi ch+c Tham m u tr ng B Tham m u ng minh Trùng Khánh. Nh ng ch( trong ít tu n, Wavell và T ng ã xung t v i nhau v$ v n $ ki#m soát và phân ph/i hàng chi vi n Vay - M n Mi n i n và v$ ph 1ng h ng trung tâm c a chi n l c ng minh Vi'n ông. M/i h0n thù c a h ã làm suy y u s) th/ng nh t c a ng minh và là th m h a e d a các m c tiêu quân s) c a M& c Vi'n ông l"n Thái Bình D 1ng. G n nh ti p ngay sau ó, các cu c ti n công nhanh chóng c a quân i Nh t ch/ng ng %i Anh và ng %i Trung Hoa ã ,t ra cho tam c %ng v n $ là ph i c i t4 l i c1 c u ch( huy c a h . Trong vòng không y 2 tháng, ABDACOM c a t ng Wavell b tê li t và úng nh nh n nh c a Churchill lúc tr c cho r0ng T4ng th/ng M& ph i có nhi m v ch y u là làm vi c v i Trung Qu/c trong t t c m i m,t và toàn b Thái Bình D 1ng (k# c Trung Qu/c) ph i c ,t d i quy$n ch( huy c a M&, m,c dù T ng v"n còn n m quy$n i$u hành tác chi n Trung Qu/c. Wavell c c gi ch+c “T l nh t/i cao =n ”, có trách nhi m v$ hành quân tác chi n Mi n i n. Ph m vi trách nhi m c a Anh c v ch ra t Singapore n bao g m c Trung ông. STILWELL NH?P CU@C Theo yêu c u c a T ng mu/n m t ng %i M& làm tham m u tr ng B Tham m u ng minh, t ng Marshall ã ch( nh thi u t ng Joseph W. Stilwell(2) vào ch+c v ó. Ngày 6-3-1942, Stilwell c phái n ch> T ng v i hàm trung t ng v a m i c phong. Ông ã c T ng Th/ng ch và phu nhân ti p ón thân m t Trùng Khánh, nh ng c3ng ây ông ã th y rõ c s) quan tâm c a T ng /i v i v n $ ch( huy Mi n i n và nh ng khó kh!n trong quan h Trung - Anh. i$u ng c nhiên /i v i ông là T ng tuyên b/ r0ng Stilwell ch( là tham m u tr ng các l)c l ng ng minh (t+c là M& - Anh) mà thôi ch+ không ph i c a quân i Tnmg Qu/c. i$u này ã ,t Stilwell vào m t tình th khó kh!n t nh ng bu4i ban u. T ng ch n và gi l i m t ng %i b n tin c y c3 c a mình, t ng Hà Ang Khâm (Ho Yingchin) làm Tham m u tr ng các l)c l ng Trung Qu/c. Stilwell ã c c sang Trung Qu/c # nh0m giúp T ng hoàn thành các nhi m v c a T l nh T/i cao c a m t chi n tr %ng ng minh, ã nh n th y quy$n l)c c a mình b c t xén i quá nhi$u. Ông c3ng th y ra c r0ng mình làm cho m t con ng %i

Ebook

7

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

t) do và nh ng quan ni m v$ l i ích c a Trung Qu/c c a ng %i ó thì không ph i lúc nào c3ng phù h p v i l i ích c a ng %i Anh và M&. Khi có s) khác nhau x y ra, Stilwell ã ph i óng vai trung gian dung hoà gi a nh ng ý mu/n c a T ng v i t cách là ch( huy m t Chi n tr %ng ng minh c l p v i nh ng ch( th quân s) c a H i ng Tham m u tr ng Liên quân (M&) và h>n h p (Anh - M&). Stilwell còn m nh n thêm ba ch+c v khác n a: T4ng ch( huy các l)c l ng quân i M& Trung Qu/c, Mi n i n và =n (CBI); i di n quân s) c a T4ng th/ng M& Trùng Khánh, và trách nhi m phân ph/i toàn b vi n tr ch 1ng trình “Vay - M n”. Vi c phân ph/i hàng ti p vi n “Vay - M n” ã th %ng xuyên gây nên s) tranh ch p gay g t. Tình tr ng l n x n và gi"m p lên nhau này kéo dài mãi cho n tháng 8-1943 m i ch m d+t khi T4ng th/ng, Th t ng và các Tham m u tr ng c a h g,p nhau Quebéc # h p h i ngh Quadrant. L n u tiên nh ng ng %i tham d) h i ngh ã hoàn toàn nh t trí v i nhau v$ k ho ch ánh b i Nh t B n. H ã i n k t lu n dùng Trung Qu/c làm m t c!n c+ c)c t/t cho các cu c t p kích %ng không vào các c+ i#m phòng th c a Nh t B n, các %ng giao thông d"n n các bi#n phía Nam và cho cu c xâm chi m chính qu/c Nh t. K ho ch c a h d) tính m t cu c ti n công b0ng hai m3i t phía ông và tây # chi m l y khu v)c Qu ng ông – Hongkong. M3i ti n công phía ông có l)c l ng không l c h i quân ph/i h p, l n l t ánh chi m các o # cu/i cùng t p trung m m t cu c t n công thu: b vào b% bi#n Trung Qu/c. T phía tây, các l)c l ng c a T ng theo %ng b ti n ra g,p các o quân ng minh 4 b vào t li$n. Sau ó hai cánh quân s8 ánh lên phía B c Trung Qu/c. M/c th%i gian cho các cu c hành quân vào chính qu/c Nh t B n c n nh vào n!m 1947. C3ng nh các l n tr c, s) b t ng gi a ng %i Anh và ng %i M& l i n4 ra v$ v n $ các cu c hành quân Mi n i n, i#m then ch/t m b o s) th)c hi n thành công c a chi n l c m i c a ra. Ng %i M& ch tr 1ng ngay sau khi ánh c quân Nh t kh i mi$n b c Mi n i n thì c p thi t ph i ti n quân v$ phía nam, ch y u # m thông c ng Rangoon, t!ng thêm dòng ti p v n cho Trung Qu/c. Ng %i Anh l i có ý nh giành l i Sumatra # l y làm bàn p ánh chi m l i Singapore và bán o Mã Lai. Do dó h thích i vòng và b qua Rangoon. Các Tham m u tr ng liên quân M& m,c d u ng ý cho các ph 1ng h ng ti n công nói chung trong k ho ch c a Anh là úng n nh ng trong thâm tâm h l i s ng %i Anh có th# tính toán n m t cu c th 1ng l ng hoà bình v i Nh t B n và nh th thì s8 b m,c cho ng %i M& chi n u 1n c Thái Bình D 1ng. H ã ch/ng l i b0ng cách a ra $ ngh nh0m th)c hi n m t k ho ch c p t/c ánh u4i quân Nh t ra kh i Mi n i n, b o v các %ng ti p v n b c Mi n i n, c ng c/ c ng Rangoon và n nh th%i h n ánh b i Nh t là 12 tháng sau khi +c s p 4. $ ngh c a ng %i M& v$ m t chi n d ch t n công c p t/c h ng tr)c ti p th5ng ngay vào chính qu/c Nh t ã b ng %i Anh bác b m t cách quy t li t. /i v i h , m t th ng l i s m châu Âu và vi c c+u vãn qu/c thu c a c a h Vi'n ông còn quan tr ng h1n nhi$u so v i vi c tr c m t Nh t B n b ánh b i. N>i b)c t+c gây ra vì nh ng s) b t ng ó ã c ph n nh trong nh t ký c a huân t c Alanbrooke, T4ng tham m u tr ng quân i Hoàng gia Anh vi t ngày 1-10-1943, nh sau: “M t bu4i sáng u nhau d n d p v i COS(2) t i mãi 12 gi% tr a; sau ó h p v i P.M(3), các tham m u tr ng, Dickie Mountbatten và Pownall. Cu c h p ã d"n n m t tr n u c!ng th5ng kéo dài m t ti ng ng h gi tôi và P.M v$ v n $ rút quân t a Trung H i # b4 sung cho cu c t n công =n D 1ng. Tôi t ch/i vi c làm suy ýêu ti$m n!ng các l)c l ng 4 b t4ng h p a Trung H i # nh0m t4 ch+c tr n t p kích táo b o cho Mountbatten ánh vào Sumatra. Ng c l i, P.M l i s9n sáng phá b chính sách c1 b n c a chúng ta và ,t Nh t lên v trí tr c c +c. Nh ng, cu/i cùng tôi ã ánh b i h u h t nh ng ý c a ông ta” M/i e do m i Vi'n ông, ,c bi t là các ho t ng tác chi n =n D 1ng và b c Sumatra ã thu hút s) quan tâm c a Churchill nh ng ông ta v"n không ch u ch p nh n ý ki n

Ebook

8

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

c a Roosevelt cho r0ng Trung Qu/c là nhân t/ c1 b n # ánh b i Nh t và các cu c hành quân Mi n i n là có ý ngh a quy t nh cho v n $ này. Trong m t cu c th o lu n quan tr ng khác H i ngh Quadrant, Churchill, ã lái câu chuy n sang vi c thành l p m t B Ch( huy ông Nam Á (SEAC) m i cho các cu c hành quân c a ng minh châu Á. Roosevelt c bi t tham v ng c a Churchill là chi m l i Singapore và s p ,t m t v trí ch( huy then ch/t cho huân t c Louis Mountbatten, cháu c a vua và là con trai c a m t b n ng nghi p c3 c a Churchill, công t c Louis de Battenberg. T4ng th/ng ng ý thành l p SEAC; và ông, Th t ng c3ng nh các Tham m u tr ng c a h $u tán thành b4 nhi m phó ô /c Mountbatten, c)u tr ng ban tác chi n h>n h p, làm T l nh t/i cao chi n tr %ng ông Nam Á. Vi c b4 nhi m m t ô /c H i quân hoàng gia ch( xác nh n nh ng s) nghi ng% c a B Tham m u M& t i h i ngh là Churchill coi SEAC là m t chi n tr %ng thu: b h1n là m t chi n tr %ng m,t t, m t b ch( huy mà ông ta mu/n dùng # ti n hành chi n d ch Sumatra mà ông ta h0ng p # chi m l i Singopore, bi#u t ng c a quy$n l)c qu/c Anh châu Á. M t l n n a, v trí ch( huy c a Stilwell, nh ã t ng x y ra, l i ph i c i$u ch(nh cho thích h p v i s) s p x p ã thay 4i t chóp bu. Trong m t b+c i n t( m( ngày 17-8-1943, t ng Marshall ã gi i thích m t cách kiên nh"n và khéo léo v trí c a Stilwell d i quy$n Mountbatten. Ông nh n m nh r0ng chi n l c Mi n i n v"n không thay 4i, nh ng th%i bi#u tác chi n ph i g p h1n do nh ng kh n!ng ti p t trên các %ng Mi n i n, c %ng b l"n %ng không, ã t!ng lên. Tuy nhiên, Marshall nói ti p, các quan h ch( huy bên trong SEAC quá ph+c t p. Vi c thành l p SEAC có ngh a là t i 4 chi n tr %ng, ba chi n tr %ng a lý và m t chi n tr %ng tác chi n, i bi#u m t cách t 1ng +ng cho nh ng l i ích c a ba n c và ba c1 quan tình báo, t t c $u ang ho t ng trong cùng m t khu v)c. SEAC ph i là m t b ch( huy c a Anh - M&, bao g m Mi n i n, Ceylon, Sumatra và Malaysia, nh ng không có =n . =n n0m d i quy$n ch( huy c a B Ch( huy =n , có trách nhi m /i v i Trung ông là n1i các s oàn =n ang chi n u c3ng nh /i v i Vi'n ông. T t nhiên, Trung Qu/c, có Chi n tr %ng Trung Qu/c c a T ng. Chi n tr %ng tác chi n c a M&, CBI, ho t ng t t c ba khu v)c a lý. Nó không ph thu c vào SEAC. Quân i Trung Qu/c =n , do Stilwell ch( huy, d)a vào B Ch( huy =n v$ ti p t h u c n, nh ng l i chi n u trong khu v)c c a SEAC d i quy$n ch( huy c a Mountbatten. i không quân th+ 14 c a M& d i quy$n ch( huy c a t ng Claire L. Chennault óng Trung Qu/c # ho t ng, c ti p t t =n , nh ng v$ hình th+c l i n0m d i quy$n T ng Th/ng ch . Vi c cai qu n, phòng th và an ninh n i b c a B Ch( huy =n ,t d i quy$n c a t ng Claude J.E. Auchinlek là ng %i ch u trách nhi m chính v i chính ph =n . Là i di n c a n i các chi n tranh c a Anh và phó v 1ng =n , Th/ng ch Wavell là tr ng tài v$ nh ng th+ t) u tiên gi a B ch( huy =n và SEAC, nh ng m>i bên có th# khi u n i v$ nh ng quy t nh c a Wavell lên tham m u tr ng c a Anh. Vi c liên l c gi a SEAC và T ng g,p tr ng i b i vi c ch( nh Stilwell làm phó T l nh t/i cao ng minh SEAC, và nhi m v c a ông là xem xét ng %i Trung Qu/c óng vai trò c a mình nh th nào. Marshall g i ó là m t s+ m nh “không d' dàng gì”. Th t d' dàng nh n th y r0ng trong tình tr ng r/i r m v$ ch( huy y, không th# có m t s) th/ng nh t c a ng minh, và nh ng b t ng có th# x y ra m i c p và m i khu v)c. Tuy nhiên Stilwell và Mountbatten b t u m/i quan h c a h m t cách thu n l i. Marshall oán tr c r0ng Stilwell s8 nhìn th y ô /c “m t lu ng không khí mát m7” và Stilwell ng ý v i i$u ó khi ghi vào nh t ký c a mình “Louis là m t ng %i r t t/t... y nhi t tình và không thích s) chây 2 và b o th ”. Vì th Stilwell c3ng ã có th# nói t i công vi c c a mình v i t cách Phó t l nh t/i cao c a ng minh r0ng ã có m t s) h p tác th t s) v i ng %i Anh, ng minh ch( y u c a M&. B t c+ m t i$u gì e do chia r8 hai n c này $u s8 có nh h ng n toàn c u. Nh

Ebook

9

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

t ng Thomas T.Handy(4) di'n t v$ i$u ó, n u ng %i Anh hát bài “C u Chúa phù h +c vua”(5) thì Stilwell không th# hát theo c, nh ng ít ra ông ta có th# +ng d y. Tr c khi Mountbatten n, qua thái công khai coi th %ng c a Stilwell /i v i thái “không làm gì c ” c a ng %i Anh và ng %i Trung Qu/c trong vi c u4i ng %i Nh t ra kh i Mi n i n, ông ã c g i là “Joe có b m,t câng câng”. Ông t ra kiên quy t khi phê phán n n tham nh3ng c a Qu/c dân ng Trung Qu/c và vi c s d ng không úng nh ng hàng ti p t “Vay M n” c a chúng ta c3ng nh ch tr 1ng c a T ng mu/n ti n hành m t chi n d ch riêng ch/ng phe c ng s n c a Mao. Stilwell d n d n tr thành m t bête noire(6) Vi'n ông. T ng c3ng bi t quá rõ s) ch/ng /i c a Stilwell và n kho ng tháng 9-1943, nh ng b t ng c a h ã t t i i#m gay go. Chennault thì quy s) b t l)c c a mình v$ xu th trên không cho tình tr ng thi u máy bay chi n u và ti p t lúc u ã c h+a cho và ã qu trách Stilwell là ng %i phân ph/i v3 khí “Vay - M n”. Các viên ch( huy Trung Qu/c c3ng bu c t i Stilwell vì ã t ch/i nh ng yêu c u cung c p binh lính và ti p t h u c n cho h . Khi Mountbatten t i Trùng Khánh ngày 16-10-1943, # g,p T ng Gi i Th ch, ông ã c t ng Brehon B. Somervell cho bi t r0ng T ng ã công khai bày t ý mu/n c a mình là Stilwell c rút i. ó là m t s) b t u khó kh!n c a Mountbatten trong vi c gi i quy t các v n $ v$ b ch( huy c a ông. Sau m t th%i gian suy ngh , ông k t lu n r0ng không nên s d ng b i Trung Qu/c n u ng %i ã ch( huy h hai n!m r i l i b u4i i ngay tr c khi ti n hành nh ng cu c hành quân ch ng và ông cho phép Somervell thông báo i$u ó v i T ng và cu c kh ng ho ng ã c gi i quy t m t th%i gian v i s) cam k t c a Stilwell là s8 h p tác y v i T ng và s8 nh3n nh,n h1n trong t 1ng lai. M t v n $ hóc búa khác n a ã n4i lên t i cu c g,p g6 Trùng Khánh. V$ sau này không m t ai nh c chính xác, v n $ ranh gi i gi a SEAC và Chi n tr %ng Trung Qu/c ã c nêu lên nh th nào. Nh ng v n $ ã c ,t ra t i H i ngh Quadrant và nh ng ng %i tham gia h i ngh nh l i r0ng ng %i Trung Qu/c ã c nói cho bi t là ông D 1ng và Thái Lan thu c v$ Chi n tr %ng Trung Qu/c. S) th t là B tham m u h>n h p th y c n ph i chuy#n hai x+ ó sang cho SEAC và i$u ó ã c truy$n t m t cách khôn khéo cho T ng. T ng ã k ch li t ph n /i. Cu/i cùng v n $ này c gi i quy t theo m t $ ngh tho thu n l ch s c a Mountbatten, s) tho thu n này ã có nh h ng lâu dài sau này. Thái Lan và ông D 1ng s8 c gi l i trong Chi n tr %ng Trung Qu/c v i i$u ki n c Mountbatten và T ng $u có quy$n hành ng ó và khu v)c nào do ai chi m óng thì t t nhiên s8 n0m d i quy$n c a B ch( huy chi m óng. C hai T l nh $u ã ng ý, nh ng s) tho thu n y ã không c ch p nh n hay b bác b b i T4ng th/ng, Th t ng và CCS, t t c $u mu/n # l i v n $ gai góc này. Vi c thành l p SEAC và vi c bu c ph i t m ng ng xung i gi a Stilwell và T ng ã không c i thi n c tình th . T ng Chennault, viên s quan không quân cao c p c a M& Trung Qu/c ã kiên quy t ph n /i quan i#m c a Stilwell cho r0ng nh ng cu c chi n u ph i c ti n hành và giành th ng l i trên m,t t còn không l)c ch( là m t cánh tay h> tr . Ông ta cãi l i r0ng Stilwell ã b quá nhi$u s+c l)c vào nh ng cu c c i t4 trong quân i Trung Qu/c và dành h t nh ng ph 1ng ti n ít i c a mình vào công vi c ó, do ó ã b l6 c1 h i # giành th ng l i s m h1n /i v i Nh t. Chennault ã giành c s) ng h c a T4ng th/ng và c a T ng, và ã c quy$n u tiên nh n nh ng hàng ti p t ó sang Trung Qu/c, do B ch( huy V n t i %ng không c a M& th)c hi n. Lu ng ti p t cho cu c chi n tranh b0ng không quân c a Chennault ã gây tr ng i r t l n cho Stilwell trong vi c trang b và hu n luy n các l)c l ng Trung Qu/c # ti n hành chi n d ch c a ông Mi n i n. Chennault ã s d ng tr ng t i ang t!ng lên m t cách r t thành công và ã t!ng c %ng nh ng cu c t n công b0ng không quân c a ông vào các c+ i#m c a Nh t phía ông Trung Qu/c n m+c ng %i Nh t lo s r0ng ng %i M& s8 l p c c!n c+ cho nh ng máy bay ném bom t m xa

Ebook

10

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

m i ch t o c a mình phía ông Trung Qu/c, và t ó s8 d' dàng t n công chính n c Nh t. K t qu tr)c ti p là nh ng cu c ph n công quy t li t c a ng %i Nh t ch/ng l i nh ng sân bay ti$n tiêu c a M& mà Chennault ã s d ng # ho t ng. Cu c t n công c a ng %i Nh t m ra trong tháng 4-1944 và ti n sâu vào Trung Qu/c tr c m t s) kháng c) không áng k# trên b . Th/ng ch (T ng) t ch/i vi c g i v3 khí b t c+ lo i nào, v3 khí Trung Qu/c hay v3 khí “Vay M n”, cho nh ng binh lính Trung Hoa phòng th các sân bay c a Chennault. Các báo cáo tình báo c a các quan sát viên M& v ch ra r0ng s) t ch/i c a T ng ph n ánh m t s) tho thu n gi a m t vài viên ch( huy Trung Qu/c a ph 1ng v i ng %i Nh t v i i$u ki n ng %i Nh t s8 # cho ng %i Trung Hoa yên 4n tây nam Trung Qu/c n u ng %i Trung Hoa không can thi p khi ng %i Nh t t n công các sân bay có th# e do chính qu/c h . M& ã t ra lo ng i m t cách d' hi#u /i v i vi c duy trì s) ki#m soát các sân bay dùng # làm c!n c+ trên m,t t cho không quân y#m tr các chi n d ch c a M& tây Thái Bình D 1ng và ã có c/ g ng c+u vãn tình hình. Các Tham m u tr ng Liên quân M& k t lu n r0ng n u Stilwell n m l y quy$n ch( huy t t c các l)c l ng Chi n tr %ng Trung Qu/c, c Qu/c dân ng l"n C ng s n, thì ông ta có kh n!ng ng!n ch,n c vi c ng %i Nh t chi m các sân bay. T4ng th/ng ã ng ý. STIWELL RA I, WEDEMEYER NH?P CU@C Toàn b l ch s Trung Qu/c sau chi n tranh ch( rõ r0ng m i c/ g ng nào nh0m thuy t ph c Qu/c dân ng và C ng s n liên k t vào m t hành ng chung # ch/ng ng %i Nh t $u b th t b i. Nh ng ch a bao gi% $ ngh ki#u ó ã i t i ch> g n c ch p nh n nh b y gi%. T tháng 7 n tháng 9-1944, i di n ,c bi t c a T4ng th/ng, t ng Patrick J. Hurley(7), ã c/ thuy t ph c T ng # b4 nhi m Stilwell làm T l nh dã chi n Chi n tr %ng Trung Qu/c. Lúc u T ng ng ý v$ nguyên t c, sau ó l i thay 4i hoàn toàn, cho r0ng Stilwell t ra ch a trình , và cu/i cùng l i yêu c u bãi b Stilwell. Cu/i cùng T4ng th/ng c3ng ph i th a nh n ch quy$n c a Trung Qu/c v$ v n $ này và ra l nh cho Stilwell tr v$ n c, nh ng ã t ch/i yêu c u c a T ng v$ vi c c m t ng %i M& khác n m quy$n ch( huy các l)c l ng Trung Hoa Trung Qu/c. Trong các giai o n cu/i cùng c a các cu c th ng l ng không thành công này, tình th c a ng minh Thái Bình D 1ng ã c c i thi n áng k#. H i quân M& ã ánh b i m t cách quy t nh H i quân Thiên hoàng Nh t B n trong tr n ánh v nh Leyte. T ng Mac Arthur ã thi t l p v ng ch c quy$n l)c c a M& Philippinnes. Và ngày 15-10, nguyên soái Xtalin tuyên b/ v i i di n M& Matxc1va và v i Th t ng Anh r0ng Liên Xô s8 phái 60 s oàn sang ch/ng Nh t B n, trong vòng 3 tháng sau khi n c +c th t b i. Trong không khí y, vi c c+u các sân bay Trung Qu/c tr nên ít kh*n tr 1ng h1n so v i cu c chi n tranh ch/ng Nh t, nh ng v"n còn m t nguy c1 r t th)c t là Chính ph T ng có th# ký m t hoà c riêng r8 v i Nh t hay chính b n thân T ng có th# b l t 4 b0ng m t cu c o chính do nh ng ph n t thân Nh t ti n hành. S) ki n nào c3ng có th# giúp cho Nh t gi i thoát c nh ng l)c l ng quan tr ng # t!ng c %ng s) b/ phòng trên chính qu/c Nh t. +ng tr c nh ng kh n!ng ó, T4ng th/ng ã thay 4i ý ki n c a mình và ch( nh thi u t ng Wedemeyer làm s quan cao c p c a M& Chi n tr %ng Trung Qu/c và làm tham m u tr ng cho Th/ng ch . Ngày cu/i cùng tháng 10-1944, sau khi c th!ng c p lên trung t ng, Wedemeyer n Trùng Khánh. B/n hôm tr c ó t ng Stilwell ã r%i Karachi v$ M&. Chennault v"n l i. Nh ng m nh l nh mà Wedemeyer nh n c t B chi n tranh và nh ng ph 1ng ti n c ,t d i quy$n c a ông r t khác v i nh ng th+ ã giao cho Stilwell hai n!m r 6i tr c ây; dù r0ng nh ng v n $ c a ông, nh chính ông ã bi t rõ, v"n nh c3: “T o ra nh ng i$u ki n # s d ng có hi u qu t/i a nh ng ph 1ng ti n c a M& trong khu v)c… Ng %i Trung Qu/c ph i

Ebook

11

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

c yêu c u óng m t vai trò tích c)c trong chi n tranh”. Plus ça change, plus c’est la même chose(8). T mùa hè 1944, B chi n tranh ng ý tách Chi n tr %ng Trung Qu/c - Mi n i n - =n (CBI) ra làm ôi. K ho ch y v"n còn có giá tr , và Wedemeyer gi ch+c ch( huy Chi n tr %ng Trung Qu/c riêng bi t, bao g m Trung Hoa l c a, Mãn Châu, và ông D 1ng, c ng v i nh ng hòn o ngoài kh1i, tr ài Loan. Nh ng s) tho thu n m1 h gi a các b ch( huy t/i cao v i các b ch( huy chi n tr %ng v$ ông D 1ng v$ sau này ch+ng t có t m quan tr ng s/ng còn /i v i các k ho ch c a Pháp nh0m chi m l i thu c a c3 c a h . M@T BABYLON HIBN I Vi c b4 nhi m Wedemeyer Trung Qu/c ã thách th+c nh ng quan ni m giáo i$u và nh ng gi i pháp h c vi n v$ ch( huy và ki#m soát m t sân kh u chính tr phi lý. < phía b c Trung Qu/c, Mao Tr ch ông ã thi t l p m t nhà n c trong m t nhà n c, ó có nh ng ng %i C ng s n Trung Qu/c hoàn toàn ki#m soát c m t m ng l n l c a Trung Qu/c v i nh ng b máy kinh t và quân s) riêng c a h , c l p v i ki#m soát c a ng minh hay v i quy$n uy không ch c ch n c a T ng. < Trùng Khánh, Qu/c dân ng c m i ng %i bi t t i nh m t chính ph , c3ng b chia thành nhi$u m ng. S) b t ng gi a nh ng ch( huy c a h ang lan r ng. Tình hình kinh t t h i c a h l i càng n,ng n$ thêm do s) bao vây c a Nh t và n n l m phát t!ng d n lên. Tình hình ó e do Qu/c dân ng Trung Hoa phân hoá thành m t nhóm nh ng bè phái u á nhau. Còn v$ T ng Gi i Th ch, thì nh Wedemeyer ã nh n nh v n t t cho t ng Marshall bi t: “bây gi% thì tôi ph i k t lu n r0ng Th/ng ch và nh ng ng %i cùng cánh c a ông ta ã hi#u rõ tính ch t nghiêm tr ng c a tình hình, nh ng h b t l)c và b/i r/i”. B tham m u liên quân M&, suy ngh v$ kinh nghi m ã qua v i T ng, ã b4 nhi m Wedemeyer làm T4ng ch( huy các l)c l ng M& Chi n tr %ng Trung Qu/c và ã cho cho phép ông “ch p nh n” thêm vai trò Tham m u tr ng c a Th/ng ch . Nh v y, M& tránh l,p l i m t tình th không th# # x y ra nh tình th c a Stilwell tr c kia. S) thu x p m i này, khi ã c phát tri#n lên, ã t ra r t t/t. Wedemeyer và T ng ã thu x p c m t m/i quan h cá nhân tr1n tru và thân m t v i nhau. C1 c u ch( huy riêng c a chúng ta, tuy v y, c3ng v"n còn nhi$u v n $. < Trung Qu/c, Wedemeyer th y các nhân viên ng %i M& các l)c l ng H i, L c, Không quân $u thu c vào các 1n v khác nhau, các 1n v ã t ra c l p hoàn toàn hay m t ph n v i ông v i t cách ch( huy chi n tr %ng. H m i M& Trung Qu/c thì báo cáo v$ B H i quân; OSS thì báo cáo v$ cho Ban tham m u c a mình Washington; c1 quan thu th p tình báo h>n h p (JICA) và B ch( huy máy bay ném bom XX thì ,t d i quy$n ch( huy tr c ti p c a B tham m u liên quân; còn B ch( huy v n t i %ng không (ATC) thì c l p v i s) ki#m soát c a các chi n tr %ng =n Mi n i n c3ng nh Trung Qu/c. Còn vô s/ phái oàn ng minh và nh ng t4 ch+c bí m t ho t ng bên c nh ng %i Anh và ng %i Pháp Trùng Khánh. i s+ n c ta t i Trung Qu/c, Clarence E. Gauss, mô t tình c nh y r t hay: “…< ây có quá nhi$u s) h>n n… Nh ng th t do i b n doanh g i cho chúng tôi cho th y OSS, c3ng nh Miles(9) và Tai Li (10) ang quan tâm n nh ng v n $ ông D 1ng; “Ho t ng c a OSS thông qua AGFARTS (sic)… C!n c+ c a “ i không quân th+ 14” ang thi t l p %ng liên l c c a ng %i Pháp ông D 1ng m t cách c l p v i phái oàn quân s) Pháp ây và “ng % Trung Qu/c và OSS ang ho t ng thông qua nhóm Gordon, m t t4 ch+c hoàn toàn không c phái oàn Pháp a thích… Nh v y chúng tôi có Miles và Tai Li, OSS và Gordon, Quân i M&; chúng tôi th y phái oàn quân s) Pháp th %ng n g,p Quân i và phái oàn Pháp th %ng n g,p chúng tôi v i nhi$u v n $; và không ai bi t c cái gì ã làm ây hay cái gì ph i c làm ây c ”.

Ebook

12

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

TÔI YÊU T

C NV

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

Theo quan i#m ch( huy và ki#m soát, ó là m t Babylon hi n i, và v tân T l nh Chi n tr %ng ã h i ngay Marshall v$ vi c xác nh m/i quan h c a ông v i nhi$u t4 ch+c và v i t ng Hurley, i di n riêng c a T4ng th/ng. Tuy nhiên, s) tr l%i l i vô th ng vô ph t và ch( nh c cho Wedemeyer nh ng ch( th lúc ban u. Trong th)c t , Wedemeyer không b h n ch vai trò ch( huy c a ông b i nh ng ch( th m i và chi ti t nào, nh ng các c1 quan c l p c3ng không b gi i h n v$ ho t ng c a h vào nh ng %ng dây ch( huy chính th+c nào, mi'n là h “thông báo” cho T l nh chi n tr %ng. S) thu x p có v7 ti n l i cho m i i$u có liên quan. Wedemeyer c chính Donovan l)a ch n êkíp riêng c a ông và ã b t tay vào vi c c i t4 c1 c u ch( huy và thay 4i nhân s) theo nh ng nhu c u ho t ng riêng c a ông. Ông s d ng thì gi% c a mình m t cách khôn khéo h1n và x s) m t cách th n tr ng v i các c1 quan tình báo khác nhau. Trong s/ nh ng v n $ chính tr - quân s) mà ông g,p ph i v i t cách T l nh chi n tr %ng, có v n $ C ng s n Trung Qu/c Diên An và các Phái oàn quân s) Pháp Côn Minh và Trùng Khánh. V n $ th+ nh t, v$ c1 b n là m t v n $ c a Trung Qu/c, ph i c gi i quy t v i T ng. V n $ th+ hai l i có m t l ch s khác. Nh ng h qu qu/c t c a s) có m,t c a Pháp Trung Qu/c ã ng n nh ng quy$n l i c a ng minh và có liên quan v i M& m t cách tr)c ti p và nghiêm tr ng. --(1) th tr ng ban SI c a OSS (2) Chief Of Staff: tham m u tr ng liên quân (3) Prime Minister: th t ng (4) th tr ng C c tác chi n và k ho ch, WD (5) Qu/c ca Anh (6) ng %i áng ghét nh t - ti ng Pháp (7) phái viên c a t4ng th/ng M&, thay m,t SEAC bên c nh T (8) càng thay 4i l i càng v"n th - ti ng Pháp (9) ch( huy h m i M& Trung Qu/c (10) ng %i +ng u c1 quan m t v c a T ng

ng

Ch 1ng 3 ông D 1ng: M t i#m c p bách F.D. ROOSEVELT VÀ CH NGHCA TH.C DÂN T4ng th/ng Roosevelt t lâu ã nêu lên chính sách c1 b n c a ông /i v i vai trò c a Pháp sau chi n tranh Vi'n ông. Ông coi ch ngh a th)c dân là nguyên nhân chính c a Th chi n th+ hai. Khi th o lu n v$ n c Pháp v i con trai mình Casablanca, ông cho r0ng Pháp ph i ch u trách nhi m m t ph n v$ cu c t n công c a Nh t Pearl Harbor (Trân Châu C ng): “Elliot , ng m t lúc nào ngh r0ng ng %i M& có th# ch t trong cái êm Thái Bình D 1ng y(1) n u không ph i vì cái tính tham lam thi#n c n c a ng %i Pháp, ng %i Anh và ng %i Hà Lan. Li u chúng ta có nên c+ # cho h làm m i cái m t l n n a không?... Liên Hi p Qu/c - m t khi nó c t4 ch+c ra - ph i n m l y các thu c a. Li u nó có th# làm c i$u ó không?… D i m t ch y tr , hay m t ch qu n tr - trong m t s/ n!m nào ó ch5ng h n”. Roosevelt ã thúc ép a v n $ qu n tr ra Cairo, Teheran và Yalta và ông ã nh n c s) tán thành c a T ng Gi i Th ch và Xtalin. Nhúng Churchill ã l*il tránh. H i +c c a Cordell Hull, công b/ n!m 1948, còn nh n m nh v n $ này h1n n a. Ông vi t, T4ng th/ng p nh ng quan i#m m nh m8 v$ n$n c l p c a ông D 1ng thu c Pháp. Ông l u

Ebook

13

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

tâm n s) l thu c c a Pháp vì ó là bàn p # cho ng %i Nh t t n công: Philippin, Malaysia và vùng ông =n c a Hà Lan. Ông không th# quên c cách c x c a Chính ph Vichy khi trao cho Nh t B n quy$n óng quân ó; mà không h i ý ki n chúng ta nh ng l i c/ làm cho th gi i t ng r0ng chúng ta ã ng ý. V$ ch qu n tr , Hull nói: “Th(nh tho ng T4ng th/ng nói th5ng v i tôi và nh ng ng %i khác, ý ki n c a ông r0ng ông D 1ng thu c Pháp s8 ph i ,t d i m t ch q an tr qu/c t ngay sau khi chi n tranh k t thúc, và # cho x+ này c c l p càng s m càng hay”. Hull c3ng d"n ra b n b vong l c tháng Giêng 1944 c a T4ng th/ng, trong ó nói r0ng “... ông D 1ng s8 không b trao tr l i cho n c Pháp mà s8 c cai qu n b i m t ch qu n tr qu/c t …”. Tuy t4ng th/ng có nh ng ý ki n m nh m8 nh v y, nh ng không có m t tuyên b/ chính th+c nào v$ chính sách c a M& hay m t s) tho thu n nào c a ng minh c chính ph M& ho,c B T4ng t l nh ng minh công b/ c . L?P TR -NG C A PHÁP V$ ph n mình, n c Pháp ch a bao gi% t ra m t chút gì mu/n “gi i thoát” cho thu c a c3 c a nó. M c tiêu c a Pháp có ph n nào h p pháp, vì nó ôc M& ba l n chính th+c cam k t ng h . Quy$n B tr ng Ngo i giao Welles ã vi t ngày 13-4-1943, trong m t lá th g i cho Henri Haye, i s+ Pháp Washington: “Chính ph M& th a nh n ch quy$n c a ng %i Pháp /i v i lãnh th4 n c Pháp và /i v i nh ng thu c a c a Pháp H i ngo i... (và) n ng nhi t hy v ng n c Pháp s8 có th# khôi ph c c n$n c l p c a n c Pháp và s) toàn v;n lãnh th4 c a Pháp”; và n tháng 11, m t viên ch+c cao c p thu c B Ngo i giao B c Phi, Robert Murphy, ã vi t cho Giraud r0ng “Chúng tôi hoàn toàn ng h ch quy$n n c Pháp s8 c ph c h i càng s m càng t/t trên toàn b lãnh th4, chính qu/c và thu c a, trên ó c% n c Pháp ã tung bay vào n!m 1939”. Hi p nh Clark - Darlan v$ cu c t n công c a chúng ta vào B c Phi c3ng ã ghi nh n s) ng ý gi a hai bên r0ng các l)c l ng c a Pháp s8 “giúp 6 và ng h ” ng minh trong vi c ph c h i toàn b qu/c Pháp”. Do ó, m t n!m sau, “n c Pháp t) do” d i quy$n c a t ng Charles de Gaulle ã quy t nh th%i i#m # tr ng c% ba s c ra và # b o m cho n c Pháp sau chi n tranh m t ch> ng i trong các n c ng minh chi c bàn ký hoà c. V i m c ích y, Pháp trình ib n doanh ng minh (AFHQ), vào tháng 10-1943, nh ng yêu c u c a mình v$ vi c trang b cho quân i vi'n chinh ông D 1ng c a Pháp (CEFEO) # s9n sàng hành ng vào mùa thu 1944. ng th%i, i di n Pháp Washington (2) nói cho t ng Marshall bi t r0ng các gi i ch+c trách quân s) Pháp d) nh yêu c u c có i di n trong H i ng chi n tranh Thái Bình D 1ng. /i v i nh ng ng %i v ch k ho ch c a M& Washington, nh ng yêu c u y c a Pháp là không c n thi t vì chi n l c Vi'n ông c a Anh - M& v"n ti n tri#n yên 4n mà không c n có n c Pháp gánh thêm. H1n n a, ý c nh n m nh c a Pháp v$ vi c giành l i qu/c thu c a tr c chi n tranh c a nó là quá rõ ràng và i ng c l i chính sách c a Roosevelt /i v i các dân t c l thu c. Cho n cu/i tháng 8-1944, ch a có m t quy t nh c p cao nào c thông báo cho Pháp v$ s) tôn tr ng ý nh c a n c này tham gia nh ng cu c hành quân Vi'n ông, ,c bi t ông D 1ng. S) th t là ch a i t i c m t quy t nh nào vì nh ng b t ng gi a Anh - M& v$ v n $ thu c a. Trong tình hình y, không th# ng ý v i nhau v$ quy t nh này và su/t c cu c chi n tranh c3ng không i t i m t quy t nh nào. Khi Wedemeyer c c làm ch( huy, nh ng v n $ c a n c Pháp v$ trang b cho Quân vi'n chinh Pháp Vi'n ông và tr thành thành viên c a H i ng chi n tranh Thái Bình D 1ng v"n ch a c rõ ràng. S+c ép ti p t c c a De Gaulle ã v p ph i s) ch/ng /i c a chính quy$n Washington và c a t ng Eisenhower châu Âu. # phá v6 s) ch/ng /i c a M&, De Gaulle g i m t phái oàn quân s) l n, do t ng Roger C. Blaizot c m u, n Ceylon. < ây, Pháp

Ebook

14

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

yêu c u M& tán thành và chính th+c th a nh n và nói v i M& r0ng Pháp mu/n có m t qui ch gi/ng nh các phái oàn ng minh khác óng t i SEAC. Nh ng yêu c u y t ra không úng ch>. Tuy nhiên c n ph i ghi nh n r0ng ng %i Pháp ã nh n c m t s) khuy n khích nh; d c a m t viên ch+c quân s) và ngo i giao M& châu Âu. R t d' hi#u r0ng nh ng ng %i M& t ng chia x7 m t s/ kinh nghi m chi n tranh v i nh ng ng nghi p Pháp c a h không th y khó kh!n gì khi ch p nh n l p lu n c a “n c Pháp t) do” s8 tham gia hành ng c a ng minh Vi'n ông và n c Pháp s8 “gi i thoát” ông D 1ng kh i k7 thù chung. i$u ó c3ng không ph i là nh3ng ng %i M& Paris y ã ti p tay cho ý c a Pháp khôi ph c l i ch quy$n thu c a c a nó /i v i ông D 1ng, trái v i nh ng nguy n t c c a Hi n ch 1ng i Tây D 1ng và chính sách ch/ng th)c dân c a M&.

CU@C CHIDN TRANH GIENG CO Chính vào th%i i#m y c a nh ng m/i quan h Pháp - M&, l n u tiên tôi c bi t nh ng s) ph+c t p c a s) b4 nhi m m i /i v i tôi sang Vi'n ông. Tôi chu*n b nhi$u tháng Washington cho s+ m nh c a tôi ông D 1ng. Nh% OSS mà tôi có th# có c nh ng h s1 c a B Ngo i giao, B Chi n tranh và c a H i ng Tham m u tr ng liên quân (JCS) # ti p c n v i nh ng thông tin m t. Cu/i tháng Ch p 1944, t trong nh ng h s1 y, tôi bi t r0ng Samuel Reber, m t viên ch+c c p cao c a B Ngo i giao bên c nh B T4ng t lênh t/i cao quân vi'n chinh ng minh (SHAEF) ã may m n phát hi n ra r0ng ng %i Pháp ang t4 ch+c mi$n nam n c Pháp m t i quân 2 s oàn # s d ng Vi'n ông. i$u ó x y ra v i s) ng ý ng m c a SHAEF, ch+ng t r0ng quân i y không tham gia các cu c hành quân c a ng minh và rõ ràng là n c Pháp s d ng trang b riêng c a h . Tôi l u ý t ng Donovan v$ nh ng o t ng rõ ràng /i v i k ho ch c a Pháp, không ph i vì không # cho Pháp tham gia các cu c hành quân c a ng minh vì s r0ng vi c chuyên ch 2 s oàn c a Pháp s8 làm phân tán kh n!ng các cu c hành quân ã c ho ch nh. H1n n a, Pháp không có kh n!ng h u c n # duy trì m t i quân l n mà không có s) giúp 6 nào c a ng minh. Vi c chu*n y m t s) t!ng thêm quân i Vi'n ông ngoài k ho ch nh v y s8 gây ra nhi$u c!ng th5ng /i v i nh ng d) tr c a SEAC và các t l nh chi n tr %ng Trung Qu/c, có h i cho nh ng cu c hành quân ã c chu*n y c a h . Reber c3ng c báo cáo là thi u tá Bouheret ang tuy#n m ng %i Pháp cho m t công vi c bí m t Vi'n ông. V i s) có m,t c a trung tá Carlton Smith thu c SOE(3), nh ng i ã c tuy#n m Pháp s8 c g i sang hu n luy n ,c bi t London. K7 6 u cho hành ng m o hi#m này c g i là “ y ban ph/i h p v$ nh ng công vi c Vi'n ông” ho t ng trong “Phái oàn SHAEF” c a Pháp Paris. Ngoài nh ng i bi#u c a c1 quan tình báo Pháp, nó còn g m có nh ng thành viên SOE c a Anh và OSS c a M&. V n $ này ã c l u ý cho B tr ng Ngo i giao Stettinius b i s) nh n m nh c a Joseph W. Ballantine(4), r0ng “thái c a các nhà ch+c trách quân s) chúng ta Pháp t ra không phù h p v i l p tr %ng c a T4ng th/ng... ng!n c m ho t ng c a M&... /i v i ông D 1ng”. M y ngày sau (22 tháng Ch p), Stettinius vi t cho Donovan r0ng cho n ngày 16-10, “T4ng th/ng nói rõ là vào lúc này chúng ta không c làm gì /i v i các nhóm kháng chi n hay không c làm m t i$u gì khác /i v i ông D 1ng. G n ây h1n, T4ng th/ng báo cho B Ngo i giao bi t M& không c tán thành ,t b t c+ b t c+ m t phái oàn quân s) c a Pháp nào B t l nh ông Nam Á”. Stettinius ch( rõ r0ng vi c g i m t l)c l ng vi'n chinh Pháp sang tham gia gi i phóng ông D 1ng và m t l)c l ng nh can thi p vào nh ng cu c hành quân bí m t

Ebook

15

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

ông D 1ng $u có liên quan ch,t ch8 v i phái oàn quân s) Pháp. Ông yêu c u Donovan xét xem s) tham gia c a M& do Reber báo cáo có phù h p v i nh ng ch( th c a T4ng th/ng không. B+c th c a B tr ng Ngo i giao c chuy#n cho tôi # tr l%i. Trong khi i tìm nh ng tài li u g/c trong /ng h s1 Vi'n ông, tôi c qua nhi$u tài li u h i ó làm cho tôi ph i gi t mình. Tài li u th+ nh t là m t b+c i n dài c a i s+ Gauss $ ngày 26-7-1944 h i B Ngo i giao xem “ ã n lúc Chính ph M& nêu rõ và xác nh chính sách c a mình /i v i ông D 1ng hay ch a”. Cu c i$u tra c a tôi ch+ng t r0ng v n $ này ã c báo cáo cho T4ng th/ng ngày 26-8, khi có m t aide - mémoire(5) c a huân t c Halifax, i s+ Anh Washington. Halifax c3ng nh n m nh r0ng v n $ này h t s+c c p bách vì Anthony Eden, B tr ng Ngo i giao Anh, b ng %i Pháp London thúc bách ph i tr l%i h . Nh ng i#m c/t y u c a v n $ này là vi c ,t phái oàn Blaizot t i SEAC và vi c thành l p =n m t i quân can thi p nh d %ng nh ã thành l p Alger. Roosevelt không # cho mình b r1i vào m t quy t nh c a Pháp hay c a B Ngo i giao Anh. Ngày 28-8, ông g i ý hoãn v n $ này l i n sau khi ông g,p Churchill Québec tháng 9 t i(6). Nh ng sau cu c g,p g6 Québec, v"n không có m t l%i nào phát ra t Nhà Tr ng c . Phái viên liên l c c a tôi v i B Ngo i giao nói v i tôi r0ng u tháng 10, lãnh s) M& Ceylon ã báo cáo v$ ý nh c a Anh ng h phái oàn Blaizot SEAC, ó Anh s8 c ng tác và t o i$u ki n thu n l i cho các cu c hành quân c a Pháp ông D 1ng. Nh ng vì không giành c m t s) ng ý c a M&, phái oàn v"n s8 có v7 không chính th+c và lúc u s8 t i m t khách s n g n ó. Ng %i Anh nêu lên m t v n $ khác - nh ng ho t ng chính tr c a Pháp trong chi n tranh ông D 1ng, mà không ph i là nh ng ho t ng quân s). L p tr %ng c a h là: ây là m t v n $ n i b gi a i b n doanh c a Mountbatten và chi nhánh chính tr c a phái oàn quân s) Pháp. < Washington, ng %i c a chúng ta t i B ngo i giao và JCS coi s) thu x p ó là không phù h p v i nh ng qui nh v$ các khu v)c chi n tr %ng, vì ông D 1ng n0m trong chi n tr %ng Trung Qu/c, mà không ph i trong SEAC. Có quá nhi$u v n $ xa l ã c xen cài vào chi n l c c a ng minh Vi'n ông vì s) 1ng ng nh c a Pháp và s) khuy n khích c a Anh /i v i vi c giành l i nh ng qu/c thu c a ã m t i c a h . H1n n a, vì thi u m t ch( th chính tr rõ r t /i v i qui ch hi n nay và sau chi n tranh c a ông D 1ng, nên nh ng viên ch+c B Ngo i giao chúng ta không ph i bao gi% c3ng ng ý v i nhau. Wedemeyer và Mountbatten có nh ng s) b t ng v$ khu v)c chi n tr %ng /i v i nh ng cu c hành quân ông D 1ng và c hai viên t l nh này $u b ng %i Pháp thúc ép Trùng Khánh và Ceylon. OSS thì n0m k;t gi a âm m u y c a Pháp. Ban tham m u OSS, t cu/i n!m 1942 và v i s) tán thành c a JCS, ã v ch k ho ch s d ng các nhóm kháng chi n (C ng s n Trung Qu/c, Tri$u Tiên, ông D 1ng và các i quân bù nhìn c a Nh t) ch/ng l i các l)c l ng Nh t B n. Dù nh ng k ho ch y có l i th v$ quân s), nh ng l i v ng ph i nh ng dính líu chính tr . Ngày 10-10-1944, Donovan ã h i Abbot Mofat, v tr ng v Tây Nam Thái Bình D 1ng v$ nh ng quan i#m c a B Ngo i giao, câu h i c g i n Nhà Tr ng và ngày 16, T4ng th/ng tr l%i rõ ràng: “Không c làm gì /i v i các nhóm kháng chi n hay làm m t i$u gì khác v$ v n $ ông D 1ng...”. Donovan c3ng c Hull c!n d,n nh v y ngày 20-10. Su/t trong hai tháng 11 và 12, B Ngo i giao r/i lên v$ vi c b o m ph i a ra m t chính sách có th# ch p nh n c. Cu/i cùng, cu/i tháng 12, do b n báo cáo c a Reber nêu ra, Stettinius h i B Chi n tranh và B H i quân c3ng nh t ng Donovan v$ s) tham gia thích h p c a M& vào các cu c hành quân ông D 1ng, OSS gi l p tr %ng là không nên d n mình vào nh3ng ho t ng chi n tranh chính tr c a Pháp, c3ng nh không # cho nh ng ho t ng c a mình ph c v cho nh ng tham v ng thu c a c a Pháp. OSS không có gì xung t v i quan i#m c a

Ebook

16

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

TÔI YÊU T

C NV

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

T4ng th/ng trong vi c s d ng nh ng d) tr c a Pháp n u chúng ch( c dùng vào nh ng n> l)c c a ng minh ch/ng Nh t. T4ng th/ng hi#n nhiên là ã th o lu n m t vài v n $ này v i Churchill H i ngh Québec, vì ông ã g i th cho Stettinius vào ngày u n!m 1945 ( # tr l%i th nh c nh th+ hai c a Halifax), trong ó ,c bi t có nói r0ng: “Tôi th y không c n ph i dính dáng b t c+ m t n> l)c quân s) nào nh0m gi i phóng ông D 1ng kh i ng %i Nh t. Ngài có th# nói v i Halifax r0ng tôi ã nói r t rõ i$u ó v i Churchill. Xét c hai m,t quân s) và dân s), hành ng vào lúc này là quá s m”. Nh ng dù ông ã nói i$u gì Québec, thì i$u ó c3ng không gi m i chút nào quy t tâm c a Pháp v$ vi c b/ trí nhân s) c a n c này nh0m nhanh chóng giành quy$n ki#m soát ông D 1ng khi t i lúc c n thi t. --(1) ngày 22-1-1943 (2) Trung t ng Bethouart, Tr ng phái oàn quân s) Pháp tai Washington, do t phái n # i$u ình v$ v n $ trang b v3 khí M& cho quân i Pháp (3) Ban hành ng ,c bi t c a Anh (t 1ng t) OSS) (4) Giám /c Vi'n ông s) v , B Ngo i giao (5) công hàm nh c l i - ti ng Pháp (6) H i ngh Québec l n 2 (m t danh Octagon) 10-9-1944

ng Giraud

Ch 1ng 4 M t c ng ng tình báo khó hi#u Khi tôi nh n l y s+ m nh ông D 1ng vào cu/i n!m 1944, tôi hoàn toàn b/i r/i tr c nh ng l i ích xen k8 nhau và nh ng ho t ng không có liên h v i nhau SEAC và Chi n tr %ng Trung Qu/c. Nh ng c1 c u ch( huy trùng nhau, nh ng m c tiêu qu/c gia xung t nhau, nh ng s) ghen ghét gi a các n c ng minh và gi a các c1 quan và nh ng cu c u tranh giành quy$n hành bên trong các c1 quan ã có tác d ng ch/ng l i nh ng ho t ng có hi u qu và d"n t i t4n th t to l n v$ n> l)c c a con ng %i và v$ tài s n qu/c gia. Khi tôi nh tìm hi#u ho t ng c a OSS châu Á, tôi ph i xuyên qua m t m bòng bong: i 101 Nazir, =n ; i 202 Trùng Khánh; OSS/SACO làm vi c v i Qu/c dân ng Trung Qu/c; OSS/AGFRST, m t t4 liên k t OSS và oàn không quân 14 Côn Minh; i 303 New Delhi; i 404 Kandy, Ceylon; các k ho ch cho i 505 Calcutta; phái oàn DIXIE Diên An v.v... Tôi ph i t/n nhi$u thì gi% # g6 ra cái m h>n n nh ng 1n v rõ ràng là trùng l,p và ch a có liên h v i nhau y. Nh ng cu c i$u tra v$ Ban tham m u OSS ch( làm cho tôi b/i r/i thêm. M t s/ ít ng %i hi#u ó là vai trò c a m t và có th# là c a hai 1n v ; m t s/ ng %i khác thì ch( nói 1n gi n: “R t ti c, i$u ó ã c s p x p c r i”; còn m t s/ ng %i khác n a, thành th t h1n, thì khoát tay và th a nh n r0ng h không bi t gì và c3ng không hi#u c. Cu/i cùng, tôi ã l p ráp t t c vào v i nhau c. S) ti n tri#n c a OSS châu Á có th# v ch thành ba o n chính: OSS/Khu v)c Thái Bình D 1ng, không bao gi% ra h i khu v)c y và ch( có liên l c v i Hawai; OSS/Trung Qu/c; OSS/SEAC (v$ sau là OSS/=n - Mi n i n). Ngay sau v Trân Châu C ng, t ng Donovan c T4ng th/ng tán thành ã yêu c u nhi$u ng %i c ng tác v i mình xem xét kh n!ng ti n hành nh ng ho t ng bí m t châu Á. Nh ng s) tìm hi#u c a h cho th y các ho t ng tình báo và du kích có th# ti n hành ông Nam Á và Trung Qu/c ch/ng l i các 1n v Nh t B n

Ebook

17

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

trên l c a và ch/ng l i nh ng m c tiêu Nh t B n. Mùa hè 1942, t ng Stilwell ch p nh n nhóm h>n h p u tiên SI/SO(1) cho Trung Qu/c. Nh ng vì “s) c n thi t quân s)”, Stilwell bi n nhóm này t phái oàn bí m t u tiên c a nó Trung Qu/c thành m t phái oàn chi n thu t Mi n i n. Ông g i nó là “tr m thí nghi m c a M&, i 101, SOS”. Nhóm này do thi u tá (sau ó là trung tá) Carl Eifler ch( huy. M c ích th)c s) c a Stilwell khi 4i l i các k ho ch c a Donovan là ông c m th y có th# s d ng i này vào chi n d ch Mi n i n s p t i c a ông. Ông nhìn th y tr c nh ng khó kh!n /i v i các ho t ng c a OSS/Trung Qu/c v i Chính ph T ng và v i h m i M& ang b t u có nh3ng ho t ng bí m t, ngoài l nh v)c quân s) c a nó Trung Qu/c và ch( ,t d i quy$n c a Stilwell v$ danh ngh a. Nh ng ho t ng H i quân do H i quân M& Trung Qu/c ti n hành, d i s) ch( huy c a h m tr ng (sau ó là chu*n ô /c) Milton E.Miles, c b o tr b i ô /c Ernest J. King, ch( huy nh ng ho t ng h i quân. Ngay t u Miles ã có m t m/i quan h l lùng v i C c tr ng c c an ninh n i b và ph n gián c a T ng(2), t ng Tai Li, m t m"u ng %i c a tính bí hi#m ph 1ng ông. Nh tôi tr)c ti p bi t c, liên minh Miles - Tai là m t s) phiêu l u tai h i /i v i M&. Tài li u tình báo c a h , có m t giá tr áng ng% /i ng minh, và nh ng hành ng ngoài l nh v)c quân s) ch( c ch p nh n nh nh ng h+a h;n. S) th t ch+ng minh r0ng Tai Li ã l y ct tc ti p t c a M& mà ông ta có th# l y c, không c n m x(a gì t i nh ng th t c /i v i T l nh chi n tr %ng c a M&. Nh ng d) nh c a Donovan nh0m giành m t ch> +ng chân Trung Qu/c b h"ng m t do s) t ch/i c a Tai Li /i v i vi c $ ngh cho phép m t c1 quan bí m t c l p c a n c ngoài ho t ng Trung Qu/c. Ngu n ti p t c a h m i Miles b gi i h n, so v i s) phong phú c a OSS, và n u không cung c p c cho các c1 quan tình báo Trung Qu/c, thì v trí c a Miles Trung Qu/c lâm vào th nguy hi#m. # c+u vãn tình hình c a mình, Miles $ ngh v i OSS cho th/ng nh t nh ng ho t ng bí m t Trung Qu/c, v i m t qui ch chính th+c cho b n thân ông. V i s) kh*n kho n c a B tr ng H i quân Frank Knox, là ng %i ch u s+c ép c a nhóm “lobby Trung Qu/c” c a T ng Washington, Donovan ch p nh n $ ngh y. Th là vào tháng Giêng 1943, Donovan ã nh p h i v i Miles và Tai Li # tri#n khai s) tho thu n c a h thành m t t4 ch+c Trung Qu/c - H i quân - OSS; g i là t4 ch+c h p tác Trung - M& (SACO), m t trong nh ng tên g i sai nh t trong l ch s . Tai Li c ch( nh là Giám /c và Miles tr thành Phó giám /c. M t l n n a do s) thúc gi c c a B H i quân Washington, h m tr ng Miles l i c b4 nhi m làm ng %i +ng u nh ng ho t ng c a OSS chi n tr %ng châu Á. Nh ng vì Stilwell ã l p ra i 101 Mi n i n, nên quy$n c a Miles /i v i nhân viên OSS và /i v i các ho t ng c a nó Trung Qu/c ch( là danh ngh a. Tuy v y Miles và B H i quân c3ng hài lòng v i s) tho thu n SACO. Ch( v i m t nhúm nh nhân viên OSS, Miles c b o m v$ nh ng cung c p c a M& m>i tháng 150 t n và v$ vi c ki#m soát s) phân ph/i các th+ ó. V n $ ti p theo ó trong vi c thành l p OSS Vi'n ông ng ph i nh ng quan h OSS - Anh. Vào gi a n!m 1943, i 101 t ra áng giá /i v i Stilwell và ông ta ã tán thành nh ng k ho ch m r ng t4 ch+c và nh ng ho t ng c a nó. SOE c a Anh h/t ho ng v$ cái c1 quan bí m t c a M&, v a m i phôi thai, hoàn toàn n0m ngoài s) ki#m soát c a Anh, và tìm cách ng!n ch,n các k ho ch bành tr ng c a nó. Mùa hè 1943, nh ng m/i quan h gi a OSS và Anh x u i n m+c /i d ch nhau công khai, làm tr ng i nghiêm tr ng cho chi n d ch Mi n i n c a Stilwell và nh ng ho t ng c a i 101. T t nhiên tình hình còn nghiêm tr ng thêm vì nh ng m/i nghi ng i m nh m8 c a SOE v i tình c m ch/ng th)c dân c a M& c3ng nh v$ nh ng h qu c a m t s) t4 ch+c ganh ua nhau /i v i nh ng ho t ng chi n tranh chính tr trong các “dân t c l thu c” ông Nam Á. Trong lúc ó, Trung Qu/c, nh ng m/i quan h OSS - SACO i t i ch> b t c. Nh ng ho t ng c a OSS không c phép ti n hành. Nh ng báo cáo c a OSS g i v$ Washington nói y

Ebook

18

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

r"y lên r0ng, trong khi SACO nhân danh m t v c a Tai Li làm vi c trôi ch y nh m t t4 ch+c Vay - M n(3) và t o i$u ki n r t thu n l i cho nh ng ho t ng c a H i quân Thái Bình D 1ng, thì nó l i a r t ít tin t+c tình báo có ích cho ng minh Chi n tr %ng Trung Qu/c. H1n n a, nhân viên OSS c phái vào SACO không th# làm vi c quá th%i gian tiêu chu*n và không th# kiên trì c/ g ng phá v6 s) ch/ng /i không th y rõ nh ng l i r t kiên quy t c a ng %i Trung Hoa. B ng!n c n ho t ng tình báo ngay t u b i t4 ch+c SACO và b c Tai Li và H m i M& Trung Qu/c làm tr ng i (h m i M& ã kiên quy t +ng v$ phía Tai Li), Donovan ã thay 4i tình hình b0ng cách rút b t cách s quan tình báo chi n l c CBI c a Miles ngày 5-12-1943. Ông *y m nh ho t ng c a i 202 Trùng Khánh và chuy#n nhi$u ng %i t i 101 t i m t 1n v m i. H m tr ng Miles v"n l i SACO v i t cách phó c a Tai Li, nh ng ã b thay th b0ng trung tá John Coughlim trong OSS/Trung Qu/c. Coughlim, m t s quan quân i chính quy ã t ng làm s quan ph tá cho Eifler trong i 101 t khi i này b t u thành l p. Trong khi ti n hành nh ng thay 4i Trùng Khánh, Donovan quy t nh giành cho c s) c l p ho t ng cho OSS/Trung Qu/c c a mình, và ông ã ti p xúc v i t ng Chennault, viên ch+c cao c p duy nh t c a M& Trung Qu/c (khác v i Stilwell) # bàn v$ vi c cùng nhau ti n hành ho t ng bí m t. Vào lúc ó, T l nh c a i không quân (USAAF) th+ 14 ang thi u tình báo chi n thu t có hi u qu và ang c n có m t h th/ng c+u n n nh ng phi công b r1i xu/ng m,t t. OSS c a Donovan d c thành l p # gi i quy t nh ng ho t ng y. Ng c l i Donovan c3ng c n có m t ng %i thân c n v i T ng Th/ng ch # bù l i thái /i ch c a Tai Li và h m tr ng Miles, c3ng nh # che ch cho 1n v OSS c a ông hoàn toàn c l p v i SACO, t+c là t t c nh ng gì mà Chennault có th# giúp c. H t t i m t s) th a thu n, và ngày 26-4-1944, m t s) thu x p ã c chính th+c ti n hành khi Stilwell cho thành l p m t 1n v m i v i m t cái tên khó hi#u có ch tâm “Ban tham m u k& thu t (lâm th%i) không l)c và m,t t” (AGFRST), v i bí s/ 5239, và s ch( huy Côn Minh. Sau t t c nh ng s) /i phó c a ch tr 1ng phá r/i c a Tai Li và óc bè phái y tham v ng c a Miles, hành ng c a Donovan - Chennault ã thành công và SACO b th t b i. S) ph/i h p di'n ra h t s+c t/t cho n u 1945 (và sau ó nó t n t i lâu h1n nh m t l)c l ng quân s)) có nh h ng t/t n nh ng nh n nh chính tr c a Trung Qu/c, nh ng thay 4i trong chi n l c c a ng minh và nh ng s) c i t4 trên chi n tr %ng. Vào nh ng lúc Weydemeyer thay th Stilwell, s) bành tr ng và thành công c a OSS trong nh ng ho t ng bí m t chi n tr %ng Trung Qu/c ã ,t nó vào m t v trí có u th trong c ng ng tình báo Vi'n ông /i v i h m i M& Trung Qu/c, BIS c a Tai Li, SOE c a Anh, các c1 quan tình báo c a Pháp và Hà Lan, và phái oàn i di n không chính th+c c a Liên Xô. Donovan r t mu/n t t i k t qu t/i a và ti p t c ki#m soát c nh ng quy$n l i c a M& m t chi n tr %ng c a chi n tranh không chính qui ã g i m t giác th cho T4ng th/ng vào mùa thu 1944 # nêu rõ r0ng ã n lúc # cho OSS/Trung Qu/c tr)c ti p ch u trách nhi m v i T l nh chi n tr %ng M& và $ ngh , n u c n, # cho OSS/Trung Qu/c c3ng ph c v cho t ng Mc Arthur và ô /c Nimitz Thái Bình D 1ng. oán tr c s) ng ý c a Washington, Donovan bay sang Trung Qu/c tháng Giêng 1945 # g,p b n c3 mình là Wedemeyer. Viên T l nh chi n tr %ng m i này n!m 1942 ã t ng th o ra ch( th u tiên c a JSC v$ thành l p OSS, ã t ng theo dõi qua b n doanh SEAC v$ nh ng chi n công th ng l i c a i 101 Mi n i n, và c3ng hi#u rõ Donovan và t4 ch+c c a ông ta. K t qu c a nh ng cu c g,p g6 c a h là m t cu c c i t4 l n c1 quan tình báo chi n tr %ng, OSS ch u trách nhi m v$ t t c các ch 1ng trình bí m t (tr các ch 1ng trình c a Trung Qu/c). H m tr ng Miles (lúc này ã là chu*n ô /c) b m t quy$n ki#m soát. C hai t4 ch+c H m i M& Trung Qu/c và AGFRST c ,t d i quy$n c a Wedemeyer. OSS c nâng lên quy ch m t ban ch( huy c l p ch u trách nhi m hoàn toàn v$ chính tr v i Wedemeyer, nh ng v$

Ebook

19

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

TÔI YÊU T

C NV

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

m,t ho t ng thì ch u trách nhi m v i OSS/Trung Qu/c. Sau ó Donovan bay sang b n doanh SEAC c a Mountbatten Kandy. < ó, v i s) tán thành c a ô /c, OSS/SEAC b xoá b và c thay th b0ng OSS/=n - Mi n i n (OSS/IBT) óng s ch( huy Kandy, t i i 404. Trung tá Richard P. Hepper, ng %i ã t ng 1ng u OSS/SEAC, c ch( nh làm s quan tình báo chi n l c Trung Qu/c và ng th%i c $ b t lên i tá. Lúc ó, tôi ã s9n sàng # sang Trung Qu/c vào tháng 3, h u h t các v n $ t4 ch+c d %ng nh ã c gi i quy t. Donovan ã hoàn t t vi c h p nh t và ki#m soát các ho t ng bí m t và ã ,t c quy$n hành c a mình /i v i công tác tình báo c l p M& - m c tiêu ch y u c a ông /i v i OSS/Trung Qu/c. Tho t nhìn, d %ng nh không có tr ng i gì /i v i s+ m nh c a tôi ông D 1ng. Tôi c b o m s) ng h hoàn toàn c a t ng Donovan và nh n nh ng ch( th rõ ràng và ,c bi t tr)c ti p t Nhà Tr ng. Wedemeyer ã c báo cho bi t m t cách y và tôi oán tr c m i cái s8 thông ng bén gi t. Nh ng ó là Washington. Còn Trung Qu/c, không có i$u gì là 1n gi n c . --(1) Nhóm m t v và công tác ,c bi t (2) Núp d i danh ngh a C c i$u tra và th/ng kê, BIS; (3) Nguyên v!n: Lend - Lease organisation Ch 1ng 5 OSS: T4 ph trách

ông D 1ng thu c Pháp

CHÍNH SÁCH: PH I GIÀNH L=Y CÔNG VIBC Sau khi ã c i t4 OSS các khu v)c c a T ng và Mountbatten, Donovan tr v$ Washington. Whitaker và tôi ã g,p ông # th o lu n v$ s) phân công m i c a chúng tôi Vi'n ông; và c bi t r0ng Wedemeyer ang ch% i chúng tôi; và Heppner ã c ch( d"n v$ chính sách c a M&, t+c là: T4ng th/ng yêu c u OSS không # cho Pháp chi m l i thu c a c3 c a h ; T4ng th/ng coi qui ch t 1ng lai c a ông D 1ng là m t v n $ quy t nh sau chi n tranh và không thu c v$ gi i quân s) M&. Không m t tr %ng h p nào c cung c p v3 khí hay ti p t cho Pháp, ngo i tr # *y t i nh ng m c tiêu ch/ng Nh t ã c ng minh tán thành. Tôi c bi t v$ nh ng ho t ng bí m t c a Pháp ông D 1ng t các c!n c+ SEAC và Trung Qu/c, và tôi ã nêu ra v n $ công tác v i các phái oàn quân s) Pháp Kandy, Trùng Khánh và Côn Minh. Tôi c tr l%i “không ph n /i”, mi'n là tôi không làm gì c hi#u là “giúp 6” cho nh ng m c tiêu quân s) hay chính tr c a Pháp nh0m chi m l i ông D 1ng. Donovan ã th!m dò nh ng ý ki n c a tôi /i v i ng %i Pháp, ,c bi t v i ng %i Pháp B c Phi, nh ng quan i#m c a tôi v$ chính sách thu c a c a h /i v ii ng %i Algerie, và v$ thái c a De Gaulle /i v i M&, c3ng nh s) ch/ng /i c a ông ta /i v i T4ng th/ng Roosevelt. Tôi l y làm ng c nhiên và s ng s/t tr c ph 1ng h ng c a cu c nói chuy n t ng t di'n ra c a chúng tôi. Tôi bày t m/i c m tình c a tôi /i v i c nh ng n c Pháp, nh ng v i vai trò c a nó d i ch Vichy, v i t cách m t dân t c, n c Pháp không hi n lên nh m t hình nh d3ng c m v i t th “chi n u n cùng” c a ng %i Anh. Tuy nhiên, tôi nh n xét, nhi$u ng %i Phap nam và n ã làm tròn b4n ph n mình B c Phi và châu Âu. Tôi th a nh n là ã có m t vài s) dè d,t /i v i các chính sách thu c a c a Pháp và /i v i ng %i R p B c Phi và tin r0ng ng %i Pháp v"n mu/n thiên v$ chính sách th c dây(1) ông D 1ng. Donovan t ra yên tâm v i nh ng nh n xét c a tôi và ti p t c bình lu n r0ng thái , nguy n v ng và c nh ng m c tiêu sau chi n tranh c a Pháp không ph i là công vi c c a chúng ta,

Ebook

20

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

nh ng l i yêu c u tôi ph i th y tr c s+c ép to l n bu c chúng ta ph i r%i b l p tr %ng trung l p c a chúng ta t nh ng phía khác, ngoài phía Pháp ra. Ông nói hi n nay ang có nhi$u ng %i ng h ch th)c dân trong các gi i kinh doanh d u m và cao su M&, có nh ng k7 nhi t li t tán thành Pháp quay tr l i qu/c thu c a c a h , và có s) ng h c a Anh và Hà Lan /i v i các chính sách th)c dân c a Pháp ông Nam Á. N u tôi g,p ph i m t s) ph n /i nghiêm tr ng, “Hãy báo cho John(2) bi t”. Trong 6 tháng li$n tôi ph trách “T4 ông D 1ng thu c Pháp” OSS Washington, v ch ra các k ho ch, nghiên c+u th t , tuy#n ch n ng %i cho t4 dã chi n và xem l i nh ng h s1 có ích. Lúc u, nh ng tài li u y h t s+c l n x n, tr n l"n v i nh ng h s1 không có liên quan trong các b ph n khác c a OSS. D n d n, v i s) giúp 6 c a Austin Glass(3), Ducan Lee(4) và nh ng ng %i khác, tôi ã có th# t o nên m t tài li u t p h p nh ng gì có liên quan n b ph n này c a th gi i. /ng h s1 không có nh ng tài li u tình báo có ý ngh a v$ b n thân x+ ông D 1ng, nh ng l i có nh ng thông tin r ng l n v$ nh ng ý và kh n!ng c a Nh t Trung Qu/c và ông Nam Á. Tôi tìnm th y các báo cáo c a h m i M& Trung Qu/c; c a i OSS vùng c ng s n Diên An v i s) c ng tác c a t4 quan sát M& do trung tá David D. Barnett ch( huy; c a c1 quan t p h p tình báo chung. Khi tôi nêu lên câu h i v$ s) óng góp c a Trung Qu/c vào nh ng n> l)c tình báo, ,c bi t ông Nam Á, thì nh ng tay k2 c)u v$ Trung Qu/c “quen thu c” c a chúng ta bao gi% c3ng c n ph i c bi t rõ, “ng %i Trung Qu/c nào?” thì tôi không ph i m t nhi$u thì gi% # phân bi t Qu/c dân ng, C ng s n, các nhóm bù nhìn Trung Qu/c do ng %i Nh t l p ra và nh ng cái g i là các “toán c p Trung Qu/c”. Các toán này là nh ng l)c l ng c l p, th %ng c p bóc các m c tiêu tu2 theo th%i c1, và nh ng nguyên nhân chính tr không có liên quan gì v i trang b c a chúng. Tôi c3ng xem c nh ng báo cáo c a ng %i Pháp, vì nh ng h s1 c a chúng ta cho th y rõ s) c ng tác c a n c Pháp t) do v i SOE c a Anh, nh ng OSS không có tin t+c gì th t ch c ch n t ngu n này. Có m t h s1 s1 sài v$ m t t4 ch+c ho t ng c a ông D 1ng g i là “GBT”. Nó không ch+a )ng m t tài li u tình báo nào quan tr ng nh ng ã # l rõ m t ho t ng bí m t ang ti n hành Anh - Pháp - Trung Qu/c có giá tr ti$m tàng áng k# /i v i s+ m nh s p t i c a tôi. Ch( có m t tin t+c khác có liên quan v i các ngu n công tác bí m t có th# có là b+c th c a ông D 1ng cl p ng minh h i. Nó t 1ng /i m i, $ ngày 18-8-1944, t Trùng Khánh, Trung Qu/c g i cho i s+ M&. Nh ng tác gi c a nó kêu g i s) giúp 6 c a M& cho cu c u tranh giành c l p c a h , cam k t ng c l i là s8 cùng v i ng %i M& ch/ng “ch ngh a phát xít Nh t”. Cùng v i ban tham m u OSS, tôi theo u4i kh n!ng s d ng nhóm này. Ý ki n c a h không th/ng nh t, “nh ng tay k2 c)u v$ Trung Qu/c quen thu c” khuyên ph i kiên quy t ch/ng l i s) c ng tác v i “nh ng ph n t cách m ng”, trong khi nh ng ng %i m i n này l i cho r0ng chúng ta không m t gì m y n u s d ng nh ng ngu n d) tr này # ch/ng l i ng %i Nh t b t c+ n1i nào trong Thái Bình D 1ng. Tôi bèn h i Donovan v$ l p tr %ng c a OSS. Ngay t u, tôi $ ngh v i t ng Donovan nên s d ng du kích a ph 1ng. Ông nói r0ng ông và viên phó c a Wedemeyer là trung t ng Robert B. Mc Clure, ã ng ý v$ ý nh ti n hành nh ng ho t ng chi n tr %ng Trung Qu/c, ,c bi t v$ vi c s d ng du kích c a Mao Tr ch ông. Khi tôi nh n m nh i#m s d ng nh ng tay chân ng %i ông D 1ng, Donovan tr lòi: “C+ s d ng b t c+ ai làm vi c v i chúng ta # ch/ng l i ng %i Nh t, nh ng ng dính vào nh ng ho t ng chính tr c a ông D 1ng thu c Pháp”. Ông m b o v i tôi r0ng lúc tôi sang Trung Qu/c, Hepper s8 có ch( th rõ ràng c a Wedemeyer v$ s d ng các 1n v du kích. Nh ng l%i c a Donovan rõ ràng là m t ch( th i c 1ng # th)c hi n công vi c m t cách t/t nh t và ng th%i c3ng tránh r1i vào nh ng âm m u c a Pháp trái ng c v i chính sách c a M&.

Ebook

21

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

M U MFO “ESCAMOTAGE” C A PHÁP BG L@ THY Tuy có nh ng ch( th c a Donovan /i v i Pháp, tôi v"n có nh ng nghi ng i v$ nh ng c/ g ng c a Pháp nh0m s d ng và l i d ng nh ng ph 1ng ti n c a M& Vi'n ông theo m t l/i bí m t và x o quy t. Vào gi a tháng 11-1944, tôi c bi t sau khi s) vi c x y ra t lâu và qua s) báo ng c a m t s quan M& SEAC r0ng $ án do ng %i Anh m nh n nhân danh phái oàn quân s) Pháp Ceylon có t t c nh ng d u hi u c a m t ho t ng chi n tranh chính tr không c cho phép. $ án y quan tr ng y v$ m,t chính tr , và nh ng chi ti t v$ s) kh i u và th)c hi n c a nó nói lên r t rõ r0ng ó là m t m"u m)c c a s) h p tác Anh - Pháp nh0m “làm phá s n” chính sách c a M&. Ngày 21-2-1944, l)c l ng 136 trình B tham m u h>n h p M& - Anh c a SEAC m t $ ngh c a Pháp v$ vi c ph/i h p nhân s). Vi c ph/i h p y c g i b0ng tên mã là BELIEF(5) và ch tr 1ng cho m t t4 thâm nh p vào b c ông D 1ng. Nh ng m c tiêu c a nó là: thành l p m t t4 ch+c bí m t ông D 1ng c ki#m soát t bên ngoài và phá ho i nh ng ph 1ng ti n c p b n c a các c ng ông D 1ng. $ ngh ban u c a Pháp nh ã nêu v i SOE, ch tr 1ng cho “m t hay nhi$u s quan trong phái oàn quân s) Pháp” nh y dù t m t c!n c+ không quân Trung Qu/c xu/ng b c B c K2. Nh ng t t c nh ng ho t ng không quân r%i kh i Trung Qu/c òi h i ph i c s) tán thành c a Chennault và các phái oàn c l p c a Pháp không c phép làm i$u ó, nên ng %i Anh vi t l i m c tiêu c a phái oàn thành ra: “ Vi c th ng %i và ti p t xu/ng vùng phía b c B c K2 nh0m phát tri#n m t ho t ng do c1 quan m t v Anh ti n hành”. Vi c th dù c th)c hi n êm 4-5 tháng 7 t m t máy bay Anh > Côn Minh. Hành ng c a Pháp có th# di'n ra mà không ai hay bi t gì n u không ph i yêu c u l)c l ng 136 “m t s) cho phép ,c bi t cho ho t ng BELIEF II, coi nh m t b ph n n0m trong BELIEF I, c tung ra ngày 13-7. Ho t ng th+ hai này c3ng c i b n doanh SEAC và b n doanh Chennault tán thành. Trong lúc ó, thi u tá H i quân Taylor(6), s quan cao c p c a M&, s oàn “P”, c báo tin ngày 7-7 r0ng l i có th# c n ph i t4 ch+c ho t ng BELIEF l n th+ ba # v t m t s quan Pháp ã nh y dù trong BELIEF I lên, vì viên s quan này ã mang m t b+c th vi t tay c a t ng De Gaulle và ph i l y m t s) tr l%i t ông D 1ng mang i. M u k ánh l a rõ ràng c a ng %i Pháp, c SOE tán thành và ng loã, /i v i chính sách c a M& ã làm cho Taylor t+c gi n và thúc bách ông thông báo cho t ng Wedemeyer (lúc ó là tham m u phó c a SEAC) bi t toàn b s) vi c. Giác th c a Taylor vi t m t cách thích h p cho B tham m u h>n h p Anh - M& nói rõ: “Giá tr và t m quan tr ng c a ho t d ng BELIEF r t l n, và n u nó b coi là không có l i cho chính sách qu/c gia c a M&, thì theo quan i#êm c a s oàn “P”, nó ph i c ng h m nh m8. Nh ng nh ng thông tin mà hi n nay s oàn “P” nh n c không a l i m t c1 s nào # có m t l%i khuyên b o thu n l i hay không thu n l i /i v i yêu c u c a l)c l ng 136 v$ s) giúp 6 c a phái oàn quân s) M& trong vi c th)c hi n k ho ch c a h ”. Hi#u r t rõ nh ng xung t chính tr trong v n $ này, Wedemeyer ã th o lu n nó v i Mountbatten. Mountbatten, n l t ông ta, ã m m t cu c h p ngày 24-7 v i tham m u tr ng c a mình, giám /c tình báo John Keswick thu c SOE/SEAC và c/ v n chính tr v$ công vi c Trung Qu/c, trung t ng R.A. Wheeler, i di n cho Wedemeyer, và thi u t ng R.T. Maddocks, tr lý c a Wheeler. Trong cu c g,p m,t, Mountbatten nêu rõ r0ng nhân viên ng %i Pháp là thi u tá De Langlade ã xu t hi n # mang m t b+c th vi t tay c a t ng De Gaulle. Sau ó ông cho r0ng “b+c th không nh0m m c ích thúc *y ng %i Pháp ông D 1ng +ng lên ch/ng ng %i Nh t mà rõ ràng ch( là m t b+c th gi i thi u”. T ng Maddocks th a nh n r0ng tr %ng h p ó r t có th# là nh v y, nh ng l i khôn ngoan nêu lên r0ng ch a th# bi t c De Langlade ã có nh ng ch( th mi ng gì. Rõ ràng v r c r/i

Ebook

22

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

này có hi u qu i khá xa. Nó dính líu t i De Gaulle và i ng c l i v i chính sách và chi n l c c a ng minh. T ng Wheeler g i ý báo cáo v n $ này cho London và Washington. Mountbatten thì tr)c ti p ch( th cho Keswick làm m t b n báo cáo y cho B ngo i giao (Anh). Vì 4 tháng sau tôi m i c c l i nh ng giác th c a M& v$ v n $ này, nên t t nhiên là tôi không th# không bi t t i nh ng ý c a Pháp và nh ng ph 1ng pháp khá x o quy t ch dùng # c b o m s) ng h và v n t i. Tôi c3ng ã suy ngh v$ nh h ng có th# có c a nh ng i$u ó v i nh ng k ho ch c a tôi. TI CATROUX DN DECOUX Quy t nh c a Pháp nh0m s p ,t m t âm m u không c cho phép ông 1ng rõ ràng b t ngu n t t ng De Gaulle vào lúc De Langlade nh y dù xu/ng ó. De Gaulle là m t y u t/ m i trong nh ng m/i quan h Pháp - Nh t ông D 1ng. S) s p 4 c a Pháp vào tháng Sáu1940 ã làm cho ng %i Nh t r nh tay tràn xu/ng ông Nam Á. M t ngày sau khi Th/ng ch Pétain yêu c u gi ng hoà v i n c +c, ng %i Nh t ã g i m t t/i h u th cho Toàn quy$n ông D 1ng thu c Pháp, t ng Georges Catroux. Trong vòng 48 gi%, Catroux ã ch p nh n các i$u kho n c a ng %i Nh t(7), lúc ó g n biên gi i Trung Qu/c - B c K2, và ng ý # cho phái oàn quân s) Nh t ki#m soát vi c ình ch( m i vi n tr cho Trung Qu/c. i$u trái ng c là chính ph Pétain - Darlan trong khi trong n c ã khu t ph c tr c nh ng yêu c u s( nh c c a ng %i +c thì l i khi#n trách Catroux vì ã ch p nh n nh ng i$u kho n kém n,ng n$ h1n c a ng %i Nh t và ã thay ông ta b0ng m t ng %i ã c Darlan b o tr , phó ô /c Jean Decoux. B t b b i m t Chính ph mà ông ta nh ph c v , b làm nh c và cô 1n, Catroux ã mu/n chia s7 s/ ph n v i m t ng %i l u vong Pháp London, Charles De Gaulle. Tuy nhiên không th# ngh r0ng nh ng yêu c u c a ng %i Nh t d ng l i ó. Các k ho ch c a h c b/ trí có m c ích và c th)c hi n có h th/ng. Nh t c n có nh ng d) tr chi n l c c a Hà Lan và Pháp ông Nam Á. Vichy, London c3ng nh Washington $u không ng!n ch,n c h vào n!m 1940. Anh và M&, lo /i phó v i cu c t n công quy t li t c a Hitler châu Âu, ã thi u ph 1ng ti n # b o v các qu/c thu c a Vi'n ông. S) nhân nh ng lúc u ông D 1ng ch( khuy n khích Nh t B n ,t ra nh ng yêu c u l n h1n /i v i viên Toàn quy$n m i. Ngày 22-9-1940, v i s) tán thành c a Vichy, ô /c Decoux và tróng Issaku Nishihara ã ký k t m t tho c th+ hai cho phép ng %i Nh t chi m óng nh ng v trí then ch/t phía b c B c K2. M %i tháng sau, Chính ph Vichy ch p nh n quy$n ng %i Nh t chi m thêm nh ng ph n thu c mi$n nam ông D 1ng. Sau tr n Trân Châu C ng, ông D 1ng tr thành m t c!n c+ # cho ng %i Nh t t n công ng minh. Ng %i Nh t c ph c v m t cách lý t ng. M,c d u có kho ng 50.000 quân Pháp ông D 1ng, Nh t ã giành c m t c!n c+ chi n l c ông Nam Á mà không c n ph i 4 máu hay ph i u t to l n cho các l)c l ng chi m óng. Trái l i, Nh t có th# # s) cai tr tn c l i cho ng %i Pháp m t cách thích h p, n m+c dung th+ c cho quân i thu c d a c a Pháp. “Nh ng n!m chi n tranh” th t khá tho i mái /i v i nh ng k7 th)c dân Pháp và nh ng nhà kinh doanh Pháp ã l i d ng c vi c buôn bán c a h v i k7 thù. V$ ph n mình, Nh t B n ã tìm c m t ngu n ti p t s9n sàng và t) nguy n cho n$n kinh t n c h . Trong th%i k2 h p tác y, Decoux ã l i d ng khá thành công cái g i là “huy$n tho i Pétain” trong ng %i Pháp, nhìn chung, ng %i Pháp $u là pétainistes(8) và c trong nh ng ng %i Vi t Nam tr nên giàu có, ph n th nh trong n$n kinh t chi n tranh m i. # ch/ng l i tuyên truy$n c a Nh t v$ khu th nh v ng chung i ông Á - s) tuyên truy$n này c3ng h p d"n ph n nào trong các thu c a do ng %i Âu th/ng tr - Decoux ã ti n hành m t lo t các c i cách nh nh,t # “tranh th trái tim c a ng %i Annam”, nh c m g i ng %i Vi t Nam là “mày” theo l/i b$ trên hay

Ebook

23

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

ánh d p ng %i Vi t Nam công khai. Vô hình chung, Decoux ã cung c p cho phong trào cách m ng ang lên m t s/ viên ch+c cai tr và quan liêu c hu n luy n b0ng cách t!ng g p ôi s/ viên ch+c trung c p và cao c p trong ngành dân s). “HÃY C M VJ KHÍ” - DE GAULLE Ch( có m t nhúm ng %i ông D 1ng c bi t n l%i kêu g i u tiên c a De Gaulle qua ài BBC v$ s) liên k t v i n c Pháp t) do, phát i ngày 18-6-1940 theo gi% London (19-6 ông D 1ng). Trong s/ nh ng ng %i nghe c, ch( có m t s/ r t nh nh ng viên ch+c Pháp cao c p nh n ra ti ng nói c a i tá Charles De Gaulle. Catroux là m t trong s/ ó; cho n khi b Pétain cách ch+c h5n, ông ta m i quay h5n sang v i “phái De Gaulle”. Dù sao thì ông D 1ng c3ng +ng h5n v$ phía Vichy cho t i n!m 1944 và không chuy#n sang phía De Gaulle cho n lúc mà s) k t thúc cu/i cùng cu c chi n tranh châu Âu là ch c ch n r i. < Trung Qu/c, l%i kêu g i c a De Gaulle c m t s/ ng %i Pháp nghe c và m t trong nh ng ng %i ó, Jean Escarra, m t chuyên gia lu t qu/c t ã t ng làm c/ v n cho Qu/c dân ng, ã áp l i l%i kêu g i và i sang London. < ây, cùng v i Lapie, c)u Toàn quy$n Chad, và ông Hackin, cái bào thai tham m u /i ngo i c a De Gaulle ã hình thành # “liên l c v i các v khác nhau c a B Ngo i giao Anh và v i các chính ph l u vong c a châu Âu”. Escarra sang Trùng Khánh vào gi a n!m 1941 # ti p xúc v i T ng Gi i Th ch, nhân danh De Gaulle, và # thu x p nh ng m/i liên h chính th+c gi a Qu/c dân ng và “n c Pháp t) do”. V i s) giúp 6 c a nhà thám hi#m André Guibaut, lúc ó c3ng Trùng Khánh, và c a nhi$u s& quan trong quân i Pháp ã r%i ông D 1ng, Escarra thành l p m t cái khung mà v$ sau c bi t t i d i cái tên “Phái oàn quân s) Pháp Trung Qu/c”. Theo l%i k# c a De Gaulle, ông ã có nh ng “ i di n” c a n c Pháp t) do ho t ng nhi$u th ô trên th gi i và h tr)c ti p báo cáo v i ông. Trong s/ nhi$u cái tên c nh c t i trong h i +c c a ông, có Schompré, Baron và François De Langlade Singapore, Guibaut và Béchamp Trùng Khánh. Trong s/ ó, De Langlade n4i b t lên nh m t k7 tiên phong trong b máy bí m t c a Pháp Vi'n ông. Là m t ng %i qu n lý tr c kia c a các n i$n cao su Malaysia, ông ã ph c v cho tình báo Anh n!m 1940 và ã c ng tác v i c1 quan tình báo c a n c Pháp t) do Singapore d i quy$n c a trung tá Tutenges. Khi Singapore th t th n!m 1942, t4 Tutenges - De Langlade sang Trung Qu/c và móc n/i v i phái oàn quân s) không chính th+c c a Escarra. S) có m,t m i c a n c Pháp Trung Qu/c không l*n tránh c con m t luôn luôn c nh giác c a Tai Li. Ông ta không cho phép b t c+ m t ho t ng tình báo c l p nào c a Pháp ây. Escarra gi i thi u nhóm này v i T ng và giành c m t quy ch g n nh chính th+c cho n c Pháp t) do, v i i$u ki n h ch( ho t ng v i BIS c a Tai Li. S) thu x p t ra không có hi u qu . Tutenges và De Langlade tuy c t) do i l i nh ng luôn luôn b Trung Qu/c giám sát. Nh ng s) thu x p c3ng thu c m t i#m bù l i cho ng %i Pháp: Tai Li, do s d ng c nh ng ph 1ng ti n c a h m tr ng Miles l y t OSS, ã cung c p cho nh ng nhân viên Pháp qu&, ài phát và nh ng ti p t ,c bi t. N c Pháp t) do l p c m t m ng l i có th# làm vi c c ông D 1ng và cung c p l i cho ng %i Trung Qu/c nh ng tin t+c v$ nh ng s) b/ trí c a quân Nh t và nh ng tin t+c v$ các m c tiêu cho l)c l ng không quân Chennault, bao g m c s) giúp 6 cho các phi công nh y dù c a M& khi c n thi t. Nh ng ph 1ng ti n c a h m tr ng Miles ch( là m t ngu n h> tr cho nh ng ho t ng bí m t r ng l n và t/n kém c a Tai Li. M t ngu n thu nh p quan tr ng h1m là vi c buôn thu/c phi n có l i và nh ng %ng ch en t Malaysia, Mi n i n và Thái Lan i qua ông D 1ng. Tai Li c n n m c vi c buôn bán y m t cách liên t c, và ngay t lúc b t u cu c chi n tranh Trung Nh t, ông ta ã nh p b n v i k7 quân phi t hùng m nh cai qu n c a tây nam vào Trung Qu/c;

Ebook

24

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

t ng Tr 1ng Phát Khuê t(nh Qu ng Tây và t ng L Hán t(nh Vân Nam. C hai t(nh n0m sát v i ông D 1ng. # t) b o v kh i s) can thi p c a M& mà ông coi là quá trong s ch, Tai Li ngay t u cu c chi n tranh ã yêu c u ng %i M& không xen vào ông D 1ng. Ông ta sau ó ã làm d u lòng ng %i M& b0ng nh ng ho t ng c cho phép c a OSS ông D 1ng v i i$u ki n s d ng ng %i Pháp h1n là ng %i M&. GIRAUDISTES VÀ GAULISTES # áp +ng nh ng i$u ki n c a Tai Li, Donovan ti p xúc v i ng %i Pháp B c Phi và g i ý h phái m t s/ s quan Pháp vào OSS # ho t ng tình báo ông D 1ng. Ng %i Pháp nh n l%i và Donovan ch( th cho Miles, lúc t Washington tr l i Trung Qu/c, th o lu n v n $ này v i t ng Chennault. ó là vào tháng 5-1943, khi Miles ang làm phó cho Tai Li trong SACO v a m i thành l p. Miles giành c s) ph c v c a m t s/ s quan h i quân Pháp n4i ti ng và ã c nhi$u l n t,ng th ng huân ch 1ng thi u tá Robert Meynier, m t ng %i tr7 tu4i theo Giraud(9), ch( huy tàu ng m. Ông ta không nh ng n4i ti ng v$ nh ng cu c t n công th ng l i ch/ng l i h m i +c, mà tháng 11-1942 còn th)c hi n c m t cu c ch y tr/n nguy hi#m kh i n c Pháp v i chi c tàu và toàn b thu: th t i Casablanca. Theo nh ng h s1 c a OSS, Meynier d %ng nh ã tuy#n m c nhi$u s quan Pháp có kinh nghi m ông D 1ng và m t s/ lính Vi t Nam trong quân i Pháp óng Pháp. Nhóm này c hu n luy n trong m t c!n c+ c a OSS g n Alger và 4 b lên Trung Qu/c tháng 7-1943 # c hu n luy n c!n c+ SACO, trong khi ch% i Meynier. Nh ng h s1 chính th+c nói n i#m này r t không rõ ràng, ,c bi t v$ vi c t i sao Meynier i qua Washington trong khi t i Trung Qu/c. Meynier l y m t ph n lai Âu - Á quy n r3, c coi là m t công chúa An Nam, cháu c a c)u Khâm sai (phó v 1ng) B c K2 và y viên H i ng t v n c a B o i, Hoàng Tr ng Phu. N!m l943, bà Meynier b b t giam trong n c Pháp b chi m óng. K ho ch c a Meynier rõ ràng là mu/n dùng nh3ng hi#u bi t và nh h ng c a v mình m t cách y , và ó là m t i#m mà ông ta không ti t l ra cho n khi t4 này s9n sàng i sang Trung Qu/c. V i s) giúp 6 c a SOE và nh ng ph n t kháng chi n Pháp, m t ho t ng theo ki#u bi t kích c a OSS ã gi i thoát bà Meynier kh i m t tr i t p trung c a +c, nh ng ph i tr giá b0ng nhi$u m ng s/ng c a ng %i Anh và ng %i Pháp. Bà ta c h t/ng n m t vùng hoang v ng, c a lên m t chi c máy bay Anh i London, và sau ó bay t i Alger # g,p ch ng. Vi c gi i thoát bà Meynier ã t o ra m t c1n bão táp nh trong c ng ng tình báo và ph1i bày ra nh ng xung t gây ra b i cu c u tranh quy$n l)c ang di'n ra gi a De Gaulle và Giraud, mà De Gaulle rõ ràng ã th ng th . OSS che gi u SOE m c tiêu th t s) c a Meynier, ng %i theo Graud, vì s) ng h rõ r t c a SOE /i v i c1 quan tình báo thu c phái De Gaulle, BCRA(10). OSS c3ng d)ng lên m t câu chuy n ng y trang. Meynier b$ ngoài c giao cho c m u m t ho t ng ,c bi t c a OSS/USN(11) Philippines, c ti n hành t b% bi#n Trung Qu/c và bà Meynier thì tr thành m t s quan WAC(12) c a M& c ch( nh vào m t “phái oàn cao c p” vì th mà v ch ng Meynier ã bay t Alger t i Washington. Tuy nhiên, theo m t nh n xét bí m t trong m t thông báo c a OSS/Alger g i cho OSS/Washington, Meynier ã c c1 quan tình báo c a Giraud giao cho m t b ng m t mã riêng # s d ng trong m t ho t ng tình báo ông D 1ng, và i$u c n thi t là b ng m t mã ,c bi t y ph i phù h p v i m t mã c a c1 quan tình báo h i quân Washington. Khi Meynier n Trùng Khánh h i tháng 8-1943 # ti n hành nhi m v do Giraud giao cho, ông ã tìm th y m t phái oàn quân s) Pháp chính th+c m i thành l p do m t ng %i i di n cho De Gaulle c m u bên c nh T ng Gi i Th ch, t ng Zinovi Pechkov(13) (c3ng g i là Pechkoff và

Ebook

25

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

Petchkoff). T ng Pechkov yêu c u Meynier trao l i m t mã riêng và ,t ông ta d i s) ki#m soát c a Phái oàn. Không c n ph i thách th+c công khai v i Pechkov, Meynier phàn nàn v i i tá Emblanc, ng %i k t c Tutenges, v$ h u qu c a vi c s+ m nh c a ông ta b /i x x u. Ông ta nói r0ng ông ta c Giraud ch n # ti n hành m t “s+ m nh r t khó kh!n cho n c Pháp” và k ho ch y ã c De Gaulle tán thành và ông ta, Meynier, nh ti n hành k ho ch ó dù ph i làm vi c bên ngoài Phái oàn quân s) Pháp. Meynier g i ý, có th# ó c3ng là l%i e do che y, r0ng ông ta có th# trông c y vào s) ng h c a Miles và Tai Li # th)c hi n nhi m v c giao. Nh ng Emblanc không chú ý l m và t ch/i ng h s+ m nh c a Meynier. S) va ch m y ã phát tri#n thành m t cu c xung t trong các ng %i Pháp Vi'n ông. Nhóm Meynier b coi là nh ng k7 theo Giraud và c ng %i Pháp ông D 1ng g i là “B tham m u”, trong khi nhóm Pechkov - Emblanc c coi là nh ng k7 theo De Gaulle, i di n cho nhóm dân s) kháng chi n ông D 1ng, ho t ng t Trung Qu/c. Tuy ã c th a nh n chính th+c, Phái oàn quân s) Pháp Trùng Khánh v"n v p ph i s) ch/ng /i m nh m8 c a Tai Li, b Tai Li lên án là ang do thám chính ph Trung Qu/c. Phái oàn ph n /i r0ng Tai Li ang ti n hành vi c gi t h i nh ng ng %i Pháp yêu n c # m b o cho s) l t 4 không b ng!n c n c a Trung Qu/c /i v i ng %i Vi t Nam B c K2. Trong lúc ó, nhóm Meynier, v i s) giúp 6 c a Miles và Tai Li, ã tuy#n m nh ng nhân viên Vi t Nam Trung Qu/c và ã ti p xúc v i m t ng %i bà con giàu có c a bà Meynier và v i nh ng viên ch+c thu c a ng %i Pháp Hà N i. Qua nh ng liên h buôn bán c a bà Meynier, v ch ng Meynier ã thi t l p c liên l c v i nh ng viên ch+c ch/ng De Gaulle trong Chính ph Decoux. Ch5ng bao lâu, nhóm Emblanc phái oàn ã kêu lên v$ “cú ch1i x u” y. B n thân Emblanc tuyên b/ “B tham m u” là m t công c c a Vichy, làm vi c cho nh ng quy$n l i n c ngoài, không thù ch v i t 1ng lai n c Pháp, và b t c+ ng %i Pháp l 1ng thi n nào c3ng nên ng!n c n i$u ó. Hai phái Emblanc và Meynier v"n duy trì m/i h n thù cay ng c a h su/t c cu c chi n tranh Vi'n ông. Là ng %i c h m tr ng Miles b o tr , Meynier hi n ra tr c con m t c a Tai Li v i m t v7 thu n l i nh t. Tai Li hoan nghênh nh ng s) ti p xúc v i ch Decoux # làm d' dàng cho vi c buôn bán “nh p kh*u” c a BIS/ ông D 1ng. Meynier c3ng thuy t ph c c Tai Li r0ng phái oàn quân s) Pháp /i ngh ch v i BIS. Có th# oán ch c r0ng ó là m t s) tin nhau r t nh vì hai bên v"n b n t(a l"n nhau. K t qu là u n!m 1944, Tai Li ra l nh c m ch( nh ng ph 1ng ti n liên l c c a phái oàn quân s) Pháp v i ông D 1ng. i$u ó làm tê li t ho t ng c a phái De Gaulle cho n lúc t n cùng c a cu c chi n tranh. S+ m nh c a Meynier, có m t ý ngh a r t quan tr ng trong vi c chia r8 ng %i Pháp, là m t th t b i c a OSS. Nó r t ít có ti n b trong vi c thâm nh p ông D 1ng và OSS không nh n c nh ng tin t+c quân s) mà Donovan ch% i và Miles h+a h;n. Tháng 12-1943, Miles b c t kh i ch+c +ng u OSS Vi'n ông và c t nh ng ti p t cho nh ng c1 quan ó. Trong lúc ó, nh ng s) r c r/i chính tr c a Pháp t ra quá m nh và Donovan yêu c u nhóm Meynier chuy#n sang ,t d i quy$n ki#m tra và i$u khi#n hoàn toàn c a Phái oàn t ng Pechkov. RESISTANCE(14) C A MORDANT < Alger, ông D 1ng v"n c nh t i. De Gaulle nh c l i trong h i +c c a mình r0ng: “M t s/ nhà ch+c trách Pháp ông D 1ng d n d n quay v$ phía Chính ph Alger. Ông François, m t giám /c ngân hàng t Sài Gòn t i nói v i tôi nh v y; ông De Boisanger, ng %i +ng u S chính tr c a Ph toàn quy$n (chính ph Decoux), ã m m t !ng ten bí m t h ng v$ t ng Pechkov, i s+ chúng tôi (sic) Trùng Khánh; t ng Mordant, T4ng ch( huy quân i, bí m t ti p xúc v i i tá Tutenges...”. Cu/i n!m 1943, ông François g i m t thông i p c a t ng Mordant cho t ng Giraud Alger,

Ebook

26

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

t ý mu/n h p tác v i y ban gi i phóng dân t c Pháp (CFLN) Alger. Thông i p c chuy#n t i BCRA và cu/i cùng t i De Gaulle. Ông ã vi t trong h i +c c a mình r0ng: “Ngày 29-2-1944, tôi vi t cho t ng Mordant # xác nh n v i ông ta nh ng thi n chí mà ông ta bày t v i tôi và nêu rõ v i ông ta r0ng Chính ph ch% i ông ta và quân i c a ông ta ang n0m trong hoàn c nh ,c bi t khó kh!n”. B+c th c a De Gaulle áng l8 c trao cho Mordant b i ông François, nh ng vi c tr l i ông D 1ng c a ông này b hoãn l i và b+c th y c gi BCRA (Alger) cho t i khi có nh ng thu x p khác 4 tháng sau ó. De Gaulle, oán tr c s) ng ý c a M& /i v i s) tham gia c a Pháp Vi'n ông, h i ó ã ch( nh Blaizot làm ch( huy i quân vi'n chinh Pháp Vi'n ông (CEFEO), v i s+ m nh chính là gi i phóng ông D 1ng. Cùng lúc ó, các k ho ch c v ch ra # h p nh t nh ng c1 quan tình báo c a Giraud vào t4 ch+c BCRA. Nh ng c1 quan h p nh t h p thành m t t4 ch+c m i, T4ng nha công tác ,c bi t, vi t t t là DGSS. M i cách ti n hành chi n tranh không chính th/ng $u do DGSS h ng d"n, bao g m c ho t d ng chi n tranh chính tr Vi'n ông, do trung úy (sau ó là thi u tá) François De Langlade c m u. De Langlade, ng %i ã t ng làm vi c Ceylon v i SOE/SEAC, t i Alger vào mùa xuân 1944 # báo cáo nh ng ho t ng c a mình ông Nam Á cho i tá Escarra; r i v i B tham m u qu/c phòng ang ph trách t t c các phái oàn quân s) n c ngoài, và trình bày tóm t t v i ng nghi p c3 c a mình là i tá Tutenges v$ tình hình ông D 1ng. Tutenges, m t chuyên gia v$ ông Nam Á, là ng %i +ng u Phòng nhì (b ph n tình báo) c a t ng Blaizot. Khi nh n ch+c giám /c DGSS/Vi'n ông, De Langlade yêu c u De Gaulle ng h v$ nhân s) và v$ quy$n hành # th)c hi n s) ki#m soát duy nh t /i v i t t c nh ng ho t ng bí m t c a Pháp v$ ông D 1ng. C hai ng %i, De Gaulle và René Pléven, y viên thu c a, ng ý i$u ó. Th nh ng, tr c khi De Langlade m nh n ch+c v m i c a ông ta, De Gaulle yêu c u ông ta truy$n t riêng cho t ng Mordant ông D 1ng nh ng ch( th cao nh t c a mình. ó là lí do c a vi c De Langlade nh y dù xu/ng B c K2 trong k ho ch BELIEF I. Ng %i M& không bi t gì n nh ng ch( th c a De Gaulle cho Mordant. Th nh ng, tr c khi tôi sang Vi'n ông vào tháng 3-1945, tôi ã c bi t m t ph n câu chuy n này t tùy viên quân s) M& New Delhi (qua nh ng ng %i Anh ch/ng /i trong SEAC và do OSS/châu Âu cung c p). Ch5ng bao lâu sau khi quân ng minh 4 b lên B c Phi, Mordant, ng %i ch( huy các l)c l ng Pháp ông D 1ng t n!m 1940, ã c m th y m t s) b/ trí m i n c Pháp và quay sang Chính ph lâm th%i c a Pháp Alger; do ó mà có thông i p c a ông ta nh% ông François mang t i cho Giraud n!m 1943. Nh n c s) ng ý c a De Gaulle thông qua De Langlade, Mordant yêu c u rút lui kh i danh sách t i ch+c ngày 23-7-1943. ô /c Decoux ng ý v i yêu c u y và c phó ch( huy là t ng Aymé làm t4ng ch( huy m i. Nh ng ch( th b0ng mi ng c a De Gaulle do De Langlade truy$n l i ã ch( nh Mordant làm th l nh cu c kháng chi n c a ng %i Pháp ông D 1ng; vi c t ch+c c a ông là # ông r nh tay chu*n b cho “m t cu c 4 b c a ng minh” ch/ng ng %i Nh t ông D 1ng. Sau cu c g,p g6 Mordant - Aymé - De Langlade Hà N i, De Langlade t i Calcutta, ó nh ng ng %i theo De Gaulle ã l p ra m t Chi nhánh liên l c Pháp Vi'n ông (SLFEO), và dàn x p v i ng %i Anh # th dù v3 khí, n d c, ti p t và nh ng nhân viên c a “n c Pháp t) do” cho Mordant. Chúng tôi bi t c i khái là ng %i Pháp d) nh dùng nh ng c!n c+ Ceylon và =n . < ông D 1ng, nh ng thay 4i di'n ra h>n lo n. Mordant, ch y u là m t quân nhân, không thông th o nh ng ph 1ng pháp bí m t; ông ta ti n hành các ho t ng c a mình nh nh ng ho t ng quân s) thông th %ng và r t ít bí m t. Ông ta coi phong trào kháng chi n g n nh là m t ho t ng quân s) và không ngh t i s) ng h c a dân chúng. Khi SLFEO th dù nh ng nhân viên dân s) ã c hu n luy n c a h xu/ng ông D 1ng, và khi h g i ý nên tranh th s) c ng tác c a ng %i Vi t Nam, thì quân i l*n tránh và b ng b(nh bác b nh ng l%i khuyên b o v$ chính tr và quân s) c a các chuyên gia dân s). Nhóm Mordant ti n hành công vi c c a

Ebook

27

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

h mà hoàn toàn không tính n s) an toàn và ch5ng bao lâu, m i ng %i, k# c ng %i Nh t, $u bi t n nh ng ho t ng c a h . Trong các ti m r u và ti m cà phê, câu chuy n chính là huy$n tho i ng %i M& s8 n, nh h ã làm B c Phi. Câu chuy n hoang %ng y càng l,p i l,p l i bao nhiêu thì ng %i ta càng tin ch c i$u ó s8 x y t i nhanh chóng b y nhiêu. Ng %i ta t ng t ng ra nh ng cu c 4 b c a ng minh lên b% bi#n ông D 1ng, c m t làn sóng c% tam tài chào ón h p thành m t cu c t n công quy mô vào ng %i Nh t. Nh ng s) c!n d,n c a SLFEO ph i gi bí m t h1n và b t ph n i ã không ng!n n4i tinh th n c tin c a ng %i Pháp, l n u tiên k# t n!m 1940, h c m th y mình c3ng v"n còn là m t ph n c a n c Pháp. Nh ng câu chuy n ba hoa v$ vi c ng minh 4 b , v$ vi c u4i ng %i Nh t, v$ kháng chi n ã làm cho ô /c Decoux và nh ng k7 ng h ông ta trong gi i th 1ng nghi p - công nghi p Pháp lo ng i. Sau khi gi i phóng Paris h i tháng 8-1944, vi c cai tr , nhân danh chính ph Vichy ã ch t, tr nên khó kh!n. Nh ng De Gaulle, lo l ng t t i a v bình 5ng trong ng minh, ã không b m t thòi gian trong vi c tuyên b/ “n c Pháp m i” c a mình ang ti n hành chi n tranh v i Nh t B n. i$u ó ,t Decoux vào m t v trí ,c bi t t nh - không ph i là b n c3ng không ph i là thù - v i ng %i Nh t chi m óng, c3ng không ph i là i di n h p pháp c a “n c Pháp m i”. V ô /c già này báo cho chính ph Paris và i di n Pháp Trùng Khánh r0ng ch( có thông qua s) ti p t c c ng tác v i ng %i Nh t m i gi c ch quy$n c a Pháp ông D 1ng. Và ông ta ph n /i t t c nh ng gì mà viên t ng náo ng Mordant gây ra m t phong trào kháng chi n ít c che gi u c a mình. Nh ng l%i ph n /i c a Decoux r1i vào nh ng cái tai i c vì ngày 12-9, De Gaulle bí m t ch( nh Mordant làm T4ng i di n c a mình ông D 1ng v i y quy$n hành # a ra nh ng quy t nh chính tr và quân s), tr thành i di n c a Chính ph Pháp Paris, trong th)c t . Khi Decoux hay bi t i$u ó, ông ta ã ch/ng l i. M t l n n a, ngày 19-11-1944, De Langlade c phái t i Hà N i, l n này là # thuy t ph c Decoux ng ch/ng l i và a ông ta vào s) c ng tác v i De Gaulle. V i nh ng ch( th t Paris ph i kiên quy t v i viên Toàn quy$n b p bênh này, De Langlade nhân danh Chính ph Lâm th%i Pháp ra l nh cho Decoux ph i gi v trí c a ông ta, không c thay 4i chút gì v$ thái và quan h c a ông ta v i các nhà ch+c trách Nh t, # cho ng %i Nh t không bi t gì t i nh ng k ho ch c a Pháp ông D 1ng, và không bi t gì t i phong trào kháng chi n. Viên ô /c kiêu c!ng và ích k: này, hi#u ra tình hình và t 1ng lai chính tr c a b n thân mình, ã ch p nh n m nh l nh c a Paris và ng ý t t c . Ch a y m %i ngày sau (28-11), De Langlade l i tr l i ông D 1ng # báo cho Decoux bi t Chính ph Paris ã l p m t h i ng ông D 1ng bí m t # trông coi t t c nh ng v n $ chính tr và quân s). Decoux c ch( nh là “ch t ch” H i ng. Cùng v i ông ta, có Mordant là “phó ch t ch”, t ng Aymé và 5 ng %i trung thành v i De Gaulle khác. Nh v y, Decuox b t c m i quy$n hành ông D 1ng và ch( là “bình phong” cho Mordant. PH N ANG C A NG -I NH?T úng vào nh ng tháng cu/i cùng c a u th thu c a Pháp ông Nam Á y, ng %i Nh t v"n yên trí b0ng lòng # cho ng %i Pháp ki#m soát hành chính và th 1ng m i cho n lúc nào ch a có m t s) can thi p bên ngoài làm cho tình hình thay 4i khác i. Nh ng ch( c n nghe th y tính thi u th n tr ng và nh ng l%i khoác lác, thách th+c c a nh ng s quan Pháp, c a nh ng viên ch+c chính ph và c a nh ng k7 th)c dân, là h ã c m th y có m t cái gì h t s+c áng lo ng i ang x y n. Ng %i Nh t ã ch u nh ng s) o ng c Mi n i n và Thái Bình D 1ng, lo l ng tr c s) náo ng bên trong và s) bi n ng chính tr ông D 1ng; và h b t u $ phòng. H thay o quân n trú ông D 1ng b0ng o quân Thiên Hoàng chi n thu t th+ 38, d i s) ch( huy c a trung t ng Yuitsu Tsuchihashi. Nh tôi tr)c ti p c bi t m y tháng sau ó Hà N i, viên t ng này ã oán tr c c nh ng chuy n r c r/i /i v i phái De Gaulle và v i “quân

Ebook

28

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

Etsumei (Vi t Minh)” và ã xin phép Tokyo vào tháng 12-1944 cho ti n hành nh ng bi n pháp thích h p # ng!n ch,n m t cu c t n công c a Pháp, nh ng Tokyo ã bác b yêu c u ó. Trung tá Tateki Sakai, m t s quan cao c p Ban tham m u c a Tsuchihashi, h i tháng 8-1945, ã k# cho tôi nghe v$ tâm tr ng c a ng %i Nh t trong mùa ông tr c ó: “Do cu c hành quân Philippin c a quân M&, …toàn b b% bi#n ông D 1ng ph1i ra cho... nh ng cu c 4 b c a k7 ch... Nh ng %ng giao thông c a chúng tôi v i chính n c Nh t có nguy c1 b c t +t b i các l)c l ng h i quân và không quân có u th c a M& và nh ng ng %i b n x+ ông D 1ng ang ch% i n4i d y khi k7 ch (M:) ném bom... X+ ông D 1ng thu c Pháp cho n nay v"n ch( là m t khu v)c giao thông thì bây gi% ã tr thành m t chi n tr %ng”. Sau ó: “Vi c t!ng c %ng phòng th trong khu v)c này không th# b coi th %ng. Khi ã th y rõ s) ti n tri#n b t l i v$ quân s) trên m,t tr n phía Tây và phía ông, quân i ông D 1ng thu c Pháp rõ ràng mu/n ho ch nh vi c chu*n b tác chi n ch/ng l i Nh t, b t u tuy#n m dân b n x+ vào quân i. Trong vi c tuy#n m này, h ,c bi t tránh nh ng ng %i An Nam ngoan ngoãn và thân Nh t, và l y các b l c man r M i và Lào vào s oàn B c K2. Hành ng y b chúng tôi chú ý vì nó báo tr óc nh ng m/i liên h t 1ng lai c a nó v i Trung Qu/c”. V$ tình hình ,c bi t h i tháng Giêng, trung tá Sakai nói: “Trong khi ó, quân i chúng tôi ti p t c nh n c nh ng tin t+c tình báo có giá tr nh : “B n gián i p Pháp vào ông D 1ng qua %ng không”; “Chúng ang liên l c b0ng vô tuy n i n v i =n và Trung Qu/c”; “nhóm FFI(15) ch u trách nhi m v$ nh ng ho t ng ng m”; “Toàn quy$n Decoux trong m t di'n v!n ã s( nh c n c Nh t và ca ng i Chính ph De Gaulle”; “Dân b n x+ ang c tuy#n m vào quân i”; “quân i ông D 1ng thu c Pháp ang phân tán ra các ngo i ô và các vùng nông thôn, và ang t p trung xây d)ng nh ng công s) phòng th ”. Lúc ó ông D 1ng thu c Pháp ã t rõ thái /i ch v i Nh t và v"n còn c/ che gi u nh ng tình c m bên ngoài c a h cho n lúc các l)c l ng ng minh n”. Nh ng, h i tháng 12-1944, Tokyo ã không s9n sàng o l n nguyên tr ng. o quân Thiên hoàng chi n thu t th+ 38 m i c t4 ch+c l i còn thi u các 1n v chi n u, v"n còn trên %ng t các khu v)c ngoài ông D 1ng t i, và cho n tháng 4-1945 nó v"n ch a th# chi m l nh c v trí c a nó. Trong s/ nh ng lí do chính tr dài dòng c a ra Tokyo, có lí do nói r0ng trong tr %ng h p th t b i c a Nh t, thì t/t nh t không nên # Pháp +ng thêm vào nh ng n c òi b i th %ng. Và trong tình th y, khiêu khích ng %i Pháp s8 có l i gì? Vi c ng h nh ng nguy n v ng c l p c a ng %i Vi t Nam, nh Tsuchihashi ã có l n g i ý, c3ng vô ích vì r/t cu c ông D 1ng l i b tr l i cho Pháp, b Trung Qu/c nu/t i ho,c tr thành l thu c c a Liên Xô. Dù cái gì ang x y n, n c Nh t v"n gánh ch u s) h n thù c a ng %i Pháp, và Tokyo ã i n k t lu n r0ng nên khôn ngoan tránh kh i nh ng v ng m c chính tr ó và nên trong t th trao ông D 1ng nguyên v;n cho Pháp. Nh ng IGHQ(16) Tokyo l i cân nh c h t s+c th n tr ng trong vi c tr l%i cho Tsuchihashi và ch( th cho ông ta ch% cho n lúc nào quân i c a ông ta s9n sàng chi n u ã. Nh v y, nhi$u tu n l' trôi qua khi quân i Nh t ông D 1ng ph i /i phó v i v n $ ho t ng ng m c a phái De Gaulle. T lúc kh i u vào tháng 8-1944 n tháng 1-1945, ho t ng y phát tri#n om sòm, n u không ph i là có hi u qu . T m>i b n doanh $u có nh ng ch( th nói r0ng các k ho ch kháng chi n ph i d)a vào m t ho t ng ít t4n th t nh t: ng %i Pháp không có k2 v ng cu c kháng chi n c a h s8 là m t hành ng c l p c a ng %i Pháp # gi i phóng x+ này; trái l i, h $u th a nh n r0ng h ch( t n công ng %i Nh t sau khi các cu c 4 b c a ng minh b t u. Ng %i Nh t ông D 1ng ã bi t rõ nh ng k ho ch y c a ng %i Pháp và ã ngh t i vi c b o v cho chính h . H c3ng không ánh giá th p kh n!ng sau này là không có nh ng cu c 4 b tr c khi Nh t th t b i và ng %i Pháp trong tr %ng h p y tuy v/n r t ít d3ng c m nh ng v"n có th# tr thù. Vì th , ng %i Nh t ông D 1ng không có cách nào khác ngoài vi c vô hi u hoá quân i Pháp tr c khi Nh t th t b i, n u nhu c u ph i tránh m t

Ebook

29

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

cu c tàn sát sau khi ng ng chi n. Nh ng gián i p có kinh nghi m h1n trong ng %i Pháp h5n ph i th y c vi c c i t4 quân s), nh ng bi n pháp t!ng quân và nh ng chuy#n h ng ngo i giao c a Nh t là nh ng ch( d"n rõ r t cho th y r0ng phong trào kháng chi n ang c ch% ón m t cách th n tr ng nh th nào. Nh ng Mordant và SLFEO ã có nh ng hành ng khác th %ng ch( khi n cho ng %i Nh t càng thêm nghi ng%. H i tháng Giêng và tháng Hai, Mordant ra l nh di chuy#n quân i Pháp t các thành ph/ và ngo i ô lên các vùng núi c a B c K2 và Lào. Cu c di chuy#n y d)a trên s) tính toán là trong tr %ng h p ng minh t n công, quân i s8 không b nh/t k;p vào nh ng n óng quân th%i bình và có th# ho t ng nh du kích nh ng vùng ít dân c . Làm th nào # giúp cho các cu c 4b c a ng minh nh ng ng b0ng ven bi#n xa xôi, i$u ó không c th o lu n k& l 6ng. H1n n a, nh ng s) di chuy#n quân i c a h b ng %i Nh t theo dõi; và khi nh ng viên ch( huy Pháp di chuy#n quân i t các v trí chính qui c a h i, thì các 1n v Nh t l i i theo và óng v i m t kho ng cách c n thi t. Tháng 2, SLFEO Calcutta làm s/ng l i m t cách d i d t huy$n tho i v$ vi c ng minh 4 b vào tháng 5, và nh ng ho t ng sôi n4i l i bùng lên - nh ng bao gi% c3ng d i nh ng con m t giám sát c a Kempeitai, c1 quan an ninh Nh t. Do m t s trùng h p không may trong chi n tranh, 9 phi công M& bu c ph i nh y dù kh i máy bay trên ông D 1ng trong th%i k2 ó, và 4 phi công ã b ng %i Pháp b t giam. Ng %i Nh t yêu c u chuy#n giao cho ng %i Nh t giam gi , nh ng ô /c Decoux t ch/i. Ng %i Nh t ã th y quá . M t quy t nh c a ra # ch m d+t nh ng ho t d ng c a Pháp. Ngày 9-3-1945, vào 6 gi%, gi% Sài Gòn, i s+ Matsumoto trao cho ô /c Decoux t i dinh ông ta Sài Gòn m t t/i h u th òi các l)c l ng v3 trang Pháp ph i ,t d i quy$n ch( huy c a Nh t. Nh n c m t s) tr l%i không hài lòng sau 2 gi% ng h ã c qui nh, ng %i Nh t cho r0ng Decoux ã bác b t/i h u th . Trong vòng 48 gi%, t t c các viên ch+c Pháp, t ô /c Decoux cho t i nh ng viên ch+c th p nh t, $u b t c quy$n hành và b b tù ho,c b t p trung l i. Các t ng Mordant và Aymé b b t. C% Pháp b kéo xu/ng kh i các nhà công c ng và các c!n c+ quân s). Các nhà công nghi p ch ch/t và nh ng ng %i b bi t rõ là thu c phái De Gaulle $u b b t giam nh nh ng tù chính tr . T t c s quan và các 1n v thu c phái quân i c a Pháp $u b gi i giáp và giam gi . Ch( có m y nghìn quân Pháp óng phía B c K2 và Lào là tr/n thoát c cú vét l i c a Nh t. Và nh ng ng %i tr/n thoát ã b t u m t cu c rút lui b0ng cách i b sang Trung Qu/c. --(1) Nguyên v!n: status quo-ante (2) t+c Whitaker (3) thi u tá, c)u giám /c chi nhánh công ty Standard Oil H i Phòng (4) thi u tá, tr ng ban Nh t – Trung Qu/c, SI-OSS (5) lòng tin (6) phó giám /c c c “P” (7) ngày 20-6-1940 (8) nh ng ng %i theo Pétain - ti ng Pháp (9) Cao y Pháp B c và Tây Phi, T4ng t l nh các l)c l ng v3 trang Pháp (10) Nha tình báo và hành ng trung 1ng (BCRA), sau 4i thành DGER, ch+c n!ng t 1ng t) nh OSS và SOE (11) USN (US Navy): H i quân M& (12) WAC (Women' ' s Army Corps): l)c l ng n quân nhân (13) tr ng phái oàn quân s) Pháp Trung Qu/c t n!m 1943

Ebook

30

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com

C NV

TÔI YÊU T

QU C TÔI!

H n thiêng sông núi n c Nam Máu h ng nòi gi ng Con R ng Cháu Tiên V vang hùng c ph ng ông V y vùng b n b tranh tài n m châu.

(14) cu c kháng chi n (15) l)c l ng kháng chi n n i a Pháp (16) T4ng hành dinh quân i Hoàng gia (Nh t)

Ebook

31

c post t i box L ch S -Quân S 4rum www.thegioiebook.com