Tafavot Zanan Va Mardan

‫موضوع‪:‬‬ ‫تفاوتهای زنان کارآفرین شهرساز با مردان کارآفرین شهرساز‬

‫پروژه سوم‬ ‫آشنایی با کارآفرینی‬

‫‪ :‬استاد محترم‬

‫‪‬‬

‫جناب آقای مهندس یگانگی‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ :‬دانشجویان‬ ‫نادیما السمادات دلمبری ‪ ،‬سمونیا کاظممی ‪ ،‬سحر شکری ‪،‬‬ ‫مینا رستمخانی ‪ ،‬مریم بهرامی‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫عنوان‬

‫مقدمه‪............................................................‬‬ ‫‪7...........‬‬ ‫تعريفي از کار آفريني ‪‬‬ ‫زنان‪11...............................................‬‬ ‫وضعيت كارآفريني زنان در جهان براساس آخرين آمار ‪‬‬ ‫مركزجهاني‬ ‫‪( GEM )........................................‬كارآفريني‬

‫‪‬‬

‫‪...............12‬‬

‫ضرورت واهميت کارآفريني‬ ‫زنان‪14........................................‬‬ ‫تأثير واقعة مهم در كارآفرين شدن ‪‬‬ ‫زنان ‪16...................................‬‬ ‫گسترش کار آفريني زنان‪ :‬مسائل و ‪‬‬ ‫‪‬‬

‫عنوان‬

‫عدالت جنسيتي گامي در جهت تسريع روند کلي‬ ‫توسعه‪31.......‬‬ ‫ريشه محدوديت ها و تبعيض هاي پيش روي کار ‪‬‬ ‫آفريني‬ ‫زنان‪.............................................................‬‬ ‫‪33...‬‬ ‫حقايقي در مورد کار آفريني ‪‬‬ ‫زنان‪34...............................‬‬ ‫عوامل موفقيت کارآفريني ‪‬‬ ‫زنان‪36....................................‬‬ ‫ضرورت اشتغال زنان در ‪‬‬ ‫جامعه ‪37...............................‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫عنوان‬

‫اشتغال‬ ‫بازدارنده‬ ‫علل‬ ‫زنان‪44....................................................‬‬ ‫نتايممج تحقيقات انجام شده در توسممعه کار آفريني‬ ‫زنان‪48......................‬‬ ‫ضآميمز جهت‬ ‫قوانيمن موضوعمه در برابر اعمال تبعي ‌‬ ‫کارآفريني‬ ‫گسممممممممممممممممترش‬ ‫زنان‪.............................................................‬‬ ‫‪49................‬‬ ‫قوانين در‬ ‫و‬ ‫حقوقممممممي‬ ‫وضعيممممممت‬ ‫ایران‪52................................................‬‬ ‫عدالمت جنسميتي گاممي در جهمت تسمريع رونمد کلي‬ ‫توسعه‪53......................‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫عنوان‬

‫کارآفرینان‬ ‫موفق‬ ‫های‬ ‫تجربممممممممه‬ ‫زن‪69 .............................................‬‬ ‫زنان ‪‬‬ ‫برای‬ ‫ای‬ ‫مشاوره‬ ‫شرکت‬ ‫کارآفرین‪72......................................‬‬ ‫کار ‪‬‬ ‫شهرساز‬ ‫اسممممماتید‬ ‫بممممما‬ ‫مصممممماحبه‬ ‫آفرین ‪86........................................‬‬ ‫منابع‪ ..............................................................‬‬ ‫‪88.................‬‬ ‫‪‬‬

‫‪:‬‬

‫مقدمه‬

‫در بسمياري از جواممع‪ ،‬برخمي از گروههاي اجتماعمي با‬ ‫ضهاي اجتماعمي و اقتصمادي روبرو هسمتند کمه همين‬ ‫تبعي ‌‬ ‫اممممر‪ ،‬آنها را از دسترسي درست و دقيق به بازار کار و‬ ‫يسمازد‪ .‬اين‬ ‫دسمتيابي بمه حداکثمر توان بالقوه محروم م ‌‬ ‫گممممروههمما شامل زنان‪ ،‬کارگران کهنسال ‪ ... ,‬در بسياري‬ ‫ضهاي‬ ‫از جواممع‪ ،‬برخمي از گروههاي اجتماعمي با تبعي ‌‬ ‫اجتماعي و اقتصادي روبرو هستند که همين اممممر‪ ،‬آنها را‬ ‫از دسمترسي درسمت و دقيمق بمه بازار کار و دسمتيابي به‬ ‫يسمازد‪ .‬ايمن گممممروههمما‬ ‫حداکثمر توان بالقوه محروم م ‌‬ ‫شاممل زنان‪ ،‬کارگران کهنسمال و کارگران بسيار جوان‪،‬‬ ‫هاي‪،‬گروههاي غير بومي و‬ ‫افرادي با تفاوتهاي قومي و قبيل ‌‬ ‫اقليتهاي مذهممبي‪ ،‬همچنيممن افرادي که در مدت زمان‬ ‫هاند‪ ،‬کارگراني که مهارت آنها در سطح‬ ‫طولني بيکار بود ‌‬ ‫يباشند‪ .‬اگرچه سطح تبعيضي که افراد‬ ‫پائيني است و ‪ ...‬م ‌‬ ‫خاص بما آمن روبرو ممي شونمد از کشوري بمه کشورديگر‬ ‫متفاوت است اما اعمال تبعيض در هممممه کشورها با هر‬

‫‪‬‬

‫در جامعه امروز‪ ،‬زنان نقش مهم و در حال گسترشي در زمينه‬ ‫كسب و كار‪  ‬دارند‪ .‬در سالهاي اخير‪ ،‬سهم زنان در كسب و‬ ‫كارهاي خصوصي به اندازه كارهاي دولتي روند رو به رشدي را‬ ‫طي كرده است‪ .‬مثل در آمريكا‪ ،‬از سال ‪ 1990‬تا سال ‪،1998‬‬ ‫كارهايي كه توسط زنان اداره مي شود افزايش چشمگيري‬ ‫داشته است ‪ 9.1‬ميليون كار اداره شده توسط زنان در آمريكا‬ ‫‪ 27.5‬ميليون نفر را بكار گرفته است و ‪ 3.6‬تريليون دلر در‬ ‫اقتصاد آمريكا مشاركت دارد‪ .‬با اين وجود زنان با موانع خاصي‬ ‫در كسب و كار مواجه مي شوند كه بتدريج بايد بر آنها غلبه‬ ‫‪.‬كنند‬

‫زمنان کارمآفرین‬

‫زنان ‪‬‬

‫تعريفي از کار آفريني‬ ‫پرفسمورلوي دينما)‪،(۱۹۹ ۵‬زنان کارآفريمن را اينچنين ‪‬‬ ‫‪:‬تعريف مي نمايد‬ ‫شخصي كه به تنهايي‪ ،‬با مشاركت‪ ،‬يا از طريق ارث ‪‬‬ ‫كسب و كاري را ايجاد كرده و يا پذيرفته و با قبول‬ ‫تهاي اجتماعمي و اداري و مالي‪ ،‬در اداره‬ ‫مسمئولي ‌‬ ‫يجويد‬ ‫‪.‬امور روزانه شركت م ‌‬ ‫شخصي كه خطرات مالي را به منظور ورود به كسب ‪‬‬ ‫و كاري مي پذيرد و با خلقيت و نوآوري محصولت‬ ‫يدهد‬ ‫جديدي را ايجاد و توليدات جديد را گسترش م ‌‬ ‫تا در بازار خريد و فروش بر رقبا غلبه يابد‬

‫آمار ‪‬‬

‫وضعيت كارآفريني زنان در جهان براساس آخرين‬ ‫) ‪( GEM‬مركزجهاني كارآفريني‬ ‫از بيمن ‪ ۲ / ۴‬ميليارد نيروي كار در جهان‪ ،‬مردان ‪ ۵۰‬‬ ‫درصد‪ ،‬بيشتراززنان درگيرامركارآفريني هستند‪۱۳ ‌/ ۹ ).‬‬ ‫درصد از مردان درمقايسه با فقط ‪ ۸ / ۹‬درصد از زنا‬ ‫)ن‬ ‫ايمن نسمبت در كارآفرينمي مبتنمي بر فرصت براي مردان ‪‬‬ ‫بيشتر است‪ ۹ / ۳ ) .‬درصد در مردان و ‪ ۴ / ۹‬درصد در‬ ‫زنان( و در كارآفرينمي مبتنمي بر ضرورت تقريبا ً اين‬ ‫نسمبت برابر اسمت‪ ۴ / ۲ ) .‬درصد در مردان و ‪۳ / ۸‬‬ ‫درصد در زنان( به هر حال عمومًا‪ ،‬مردان دو برابر زنان‬ ‫يباشند‪ ،‬اما اين موضوع در‬ ‫درگير فعاليت كارآفريني م ‌‬ ‫هر كشور بما كشور ديگمر تفاوت دارد ‪ .‬چنانچه در‬ ‫كشورهاي در حال توسعه حضور زن و مرد در‬ ‫كارآفرينممي‪ ،‬تقريبا ً برابر اسممت ماننممد‪ :‬تايلنممد‪ ،‬چين‪،‬‬ ‫آفريقاي جنوبمي و مكزيك‪ .‬امما در كشورهاي اروپايي و‬ ‫كشورهاي توسعه يافته اين نسبت‪ ۳ ،‬به ‪ ۱‬است‪) .‬مانند‬ ‫)كرواسي‪ ،‬سنگاپور‪ ،‬اسرائيل و ژاپن‬ ‫كارآفريني زنان ) ‪ ( GEM‬از ميان ‪ ۳۷‬كشور در بررسيهاي ‪‬‬ ‫در ژاپن از ‪ ۰ / ۶‬درصد ) ‪ ۶‬از ‪ ( ۱۰۰۰‬به ‪ ۱۸ / ۵‬درصد )‬

‫ضرورت واهميت کارآفريني زنان‬ ‫زنان درکشورهاي رو بمه توسمعه اميد اول‪،‬براي ارتقاءخانواده‪‬‬ ‫ه کشورهاي خود محسوب مي شوند‪.‬موّفقيت‬ ‫هاورشدوتوسع ُ‬ ‫رنان کارآفريني درجوامع نه تنها سبب سودهاي اقتصادي مي‬ ‫‪.‬شودبلکه منافع اجتماعي وفرهنگي هم ايجادمي نمايد‬ ‫زنان بمممه دليمممل متعدد از جملمممه بيکاري وکاهش‪‬‬ ‫دستمزدهاونارضايتي ازشغل قبلي وارد کارآفريني مي شوند‬ ‫چنانچمه کارآفرينمي راهمي براي برون رفت ازبيکاري معمول‬ ‫اسمت‪.‬باتوجه بمه آمارهاي رسممي در سمالهاي اخيمر‪،‬سهم‬ ‫اشتغال زنان‪،‬فقط ‪۱۴‬درصداست ونرخ بيکاري درميان زنان‬ ‫خصموصًانيروي تحصميل کرده افزايمش قابمل توجهمي داشته‬ ‫است‪.‬نرخ بيکاري در سال ‪،۱۳۸۳‬حتي بسيارفراترازمتوسط‬ ‫‪.‬نرخ بيکاري در کشوراست‬ ‫لذا بنابه ضرورت توسعه سهم زنان دراقتصادملي ومقابله با‪‬‬ ‫بحران بيکاري زنان ضروري اسمت کمه شرايط لزم براي‬ ‫توسمعه وکارآفرينمي زنان فراهمم گرددتازنان بما ايجادکسب‬ ‫وکاروفرصممتهاي شغلممي براي خود وديگران بتوانندمعضل‬ ‫‪.‬کنوني جامعه را پايان بخشند‬

‫‪‬‬

‫تأثير واقعة مهمدر كارآفرين شدن زنان‬ ‫همه اذعان دارند كه تجربيات كودكي تأثيرات به سزايي در زندگي آينده فرد دارد‪ .‬به همين جهت‪ ،‬است كه مطالعات‬ ‫يباشد‬ ‫‪.‬درابعاد مختلف صورت گرفته است‪ .‬يكياز ابعاد‪ ،‬جدايي يا فوت والدين م ‌‬ ‫مطالعاتي كه در سطح وسيع در سال ) ‪ ( ۱۹۸۶‬توسطديويد اسليدر صورت گرفتنشان داد كه ‪ ۷۴‬درصد از كارآفرينان‬ ‫هاند‪) .‬احمدپور‪،‬‬ ‫در دوران كودكي خود وقايعي حساسهمچون فقر‪ ،‬عدمامنيت‪ ،‬مرگ والدين يا جدايي آنان را تجربه نمود ‌‬ ‫) ‪۱۰۹ ، ۱۳۸۱‬‬ ‫يباشند )جويندگان‬ ‫در تحقيقي كه در پاكستان صورت گرفت‪ ،‬نتايج نشان داد كه زناني كه در جستجوي تأمين امنيت م ‌‬ ‫امنيت( بعد از حوادث ناگوار مانند اخراج‪ ،‬تحقير‪ ،‬مرگ يكي از اعضاي خانواده )مخصوصا ً مرگ همسر(‪ ،‬طلق يا‬ ‫بازنشستگي خود و يا همسر‪ ،‬به منظور حفظو اصلح كردن وضعيتاقتصادي يا اجتماعي خانواده شروع به كسبو كار‬ ‫يكنند‪ .‬دليل مهمآنها در ايجاد كسب و كار اين بود كه كار مستقل‪ ،‬انعطاف پذيري بيشتري دارد‪) .‬اماماشبير‪ ،‬گريگوريو‪،‬‬ ‫م ‌‬ ‫كچهارم زنان كارآفرين هرگز براي داشتن يك شغل‬ ‫‪ (۱۹۹ ۹‬آمارها همچنين نشان مي‌دهد كه در لهستان بيشاز ي ‌‬ ‫ينمايند‪ ،‬بلكه ورود آنها به كارآفريني در نتيجه‬ ‫يكنند‪ ،‬يا مالكيتدر كسبو كار را به عنوان شغل تدوين نم ‌‬ ‫هريزي نم ‌‬ ‫برنام ‌‬ ‫) ‪،‬اتفاق فراموشنشدني مانند مرگ همسر است‪) .‬هملز و مريلين ‪۲۰۰۰ ،‬‬

‫كچهارمزنان كارآفرين هرگز براي داشتن يك شغل‬ ‫يدهد كه در لهستان بيشاز ي ‌‬ ‫آمارها همچنين نشان م ‌‬ ‫ينمايند‪ ،‬بلكه ورود آنها به‬ ‫يكنند‪ ،‬يا مالكيتدر كسبو كار را به عنوان شغل تدوين نم ‌‬ ‫هريزي نم ‌‬ ‫برنام ‌‬ ‫) ‪،‬كارآفريني در نتيجه اتفاق فراموشنشدني مانند مرگ همسر است‪) .‬هملز و مريلين‪۲۰۰۰ ،‬‬

‫گسترش کار آفريني زنان‪ :‬مسائل و رويکردها‬

‫علوه بر محدوديتهاي مختلفي که پيش روي يک کارآفرين يا‬ ‫ايجاد كنندگان و توسمعه دهندگان بنگاههاي اقتصادي قرار‬ ‫دارد ‪ ،‬زنان و برخممي از گروههاي جامعممه بايممد بممر‬ ‫محدوديتهاي ديگري نيمز کمه گهگاه غيمر قابمل حمل هستند ‪،‬‬ ‫فائمق آيند‪ .‬دليمل ايمن محدوديتهما اغلب وجود تبعيضهاي‬ ‫مختلفمي اسمت کمه در سمطح عميقمي از رفتارهاي فرهنگي‬ ‫حاکم بر جوامع تثبيت شده و در اين ميان کارآفرينان زن‪،‬‬ ‫بزرگترين گروه از جمعيتي را تشکيل مي دهند که از چنين‬ ‫اعمال تبعيض آميز شغلي و تجمماري رنج مي برند‪ .‬هر چند‬ ‫اين مسائل در مورد گروههاي ديگر جامعه‪ ،‬مثل افرادي که‬ ‫دچار اختللت خاصمي هسمتند‪ ،‬افراد بسيار جوان و افراد‬ ‫کهنسال‪ ،‬اقليت هاي مذهبي و قومي و افراد بيگانه و نيز‬ ‫افرادي که بيماري خاصي )مثل ايدز( دارند‪ ،‬نيز وجود دارد‬ ‫اما هنوز مشخص نيست که آيا اين افراد توانايي لزم براي‬

‫‪‬‬

‫بنابرايمن‪ ،‬ايمن موانمع بر جوامعي که پتانسيل مشارکتهاي اقتصمادي زنان در سطح پايين و ناچيزي‬ ‫قراردارد ‪ ،‬تاثير منفي خواهدگذاشت‪ .‬برخي از اين مسائل براي دولتها‪ ،‬گروههاي زنان و سازمانهاي‬ ‫هشده‬ ‫يباشند‪ ،‬شناخت ‌‬ ‫ضها مواجه م ‌‬ ‫مختلفي که هدف آنها حفظو ارتقاء حقوق افراد است و با اين تبعي ‌‬ ‫هستند اما همه افراد در هر وضعيتي که قراردارند بايد از فرصتهاي برابر و يکسان از نظر دسترسي به‬ ‫منابع‪ ،‬مهارتها و دانشاستفاده کنند تمما قادر باشند حداکثر استفاده از پتانسيل و توان خود را بنمايند‪.‬‬ ‫تهاي‬ ‫علوه بر اين آنها بايد بتوانند درصورت عضويت در سازمانهاي کارفرمايي و کارگري از حماي ‌‬ ‫لزم برخوردار شوند به طوريکه گرايشها و کسب و کارهاي آنها بتواند ضمن قرارگيري درست در‬ ‫‪.‬مسير و سطوح مختلف بوروکراسي‪ ،‬تکامل و ارتقاء يابد‬

‫نشست های جهانی کارآفرینی زنان‬ ‫كارگاههاي زيادي توسط زنان كارآفرين در نيجريه‪ ،‬‬

‫موريس و موزامبيك با هدف صادرات خدمات راه‬ ‫اندازي شده است‪.‬‬ ‫دراين كارگاهها‪ ،‬كارآفرينان زن دربخشهاي تكنولوژي‬ ‫حقوقي‪ ،‬حسابداري‪ ،‬ترجمه و طراحي‪(IT) ،‬اطلعات‬ ‫فعاليت دارند و قادرند خدمات خود را در اين حوزه ها‬ ‫صادر كنند‪.‬‬ ‫فعاليت زنان كارآفرين نيجريه زيرنظر خانم استل‬ ‫آباسانجو همسر رئيس جمهوري نيجريه ساماندهي مي‬ ‫شود‪ .‬در كنفرانس كارآفرينان زنان نيجريه‪ ،‬بيش از‬ ‫‪ 150‬كارآفرين زن شركت داشتند و در آن راجع به‬ ‫محورهاي كسب و كار آينده و نحوه صدور خدمات به‬ ‫خارج از كشور بحث و تبادل نظر كردند‪.‬‬ ‫در اين كنفرانس چندين استراتژي درجهت حضور‬ ‫بيشتر زنان كارآفرين در كسب و كار اصلي كشور‬ ‫پيشنهاد گرديد‪.‬‬ ‫آماري كه مركز تجارت بين المللي ارائه داده‪75 ،‬‬

‫نشست های جهانی کارآفرینی‬

‫كنفرانس جهاني مالت‬ ‫كنفرانس آينده سازمانهايي كه در افزايش تجارت ‪‬‬ ‫جهاني نقش دارند‪ ،‬درسال ‪ 2004‬در كشور مالت‬ ‫برگزار مي شود‪.‬‬ ‫اين كنفرانس پنجمين كنفرانس در نوع خود است كه‬ ‫در اين كشور تشكيل مي شود و در آن شركت‬ ‫كنندگان گرايشهاي جديد در حوزه تجارت منطقه اي‬ ‫و بين المللي و راههاي افزايش تجارت را‬ ‫موردبررسي قرار خواهند داد‪.‬‬ ‫اين كنفرانس جهاني هر دو سال يكبار برگزار مي‬ ‫شود‪ .‬گردهمائيهاي قبلي در سال ‪ 1996‬در كارتاژنا‬ ‫)كلمبيا(‪ 1998 ،‬در سانتياگو )شيلي(‪ 2000 ،‬در‬ ‫مراكش و ‪ 2002‬در پكن )چين( برگزار گرديد‪.‬‬ ‫رهبران اين سازمانها درباره ديدگاههاي نوآورانممه كه‬ ‫موجب بالرفتن صادرات ملي مي شود‪ ،‬افزايش‬ ‫‪‬‬

‫ضآميز عليه زنان‬ ‫اعمال تبعي ‌‬

‫در خصوص تساوي در‪ILO  ‬گزارش سازمان جهاني کار‬ ‫کار) ‪  (2003‬اشکال گوناگون تبعيمض عليه زنان را‬ ‫يدهد‪ .‬بسياري از زنان با وجود مسئوليتهاي‬ ‫نشان م ‌‬ ‫دوگانمه( زايمان و خانمه داري)بما نابرابريهما و موانع‬ ‫موجود در شغل و کسب درآمد نيز مواجه هستند که‬ ‫ضهاي جنسميتي است‪ .‬اعمال‬ ‫اغلمب بمه خاطمر تبعي ‌‬ ‫تبعيض آميز شامل مواردي چون مخالفت مردان با‬ ‫فعاليت همسرشان دربنگاههاي اقتصادي و ايجاد يک‬ ‫حرفه و يا شغل است‪ .‬در بسياري از جوامع به دليل‬ ‫محدوديتهاي فرهنگمي که وجود دارد اززنان انتظار‬ ‫ميرود تا اوقات زندگيشان را در يک محيط محافظت‬ ‫شده سمپري کننمد کمه آنهما را از رويارويمي با افرادي‬ ‫‪.‬قويتر حفظ كرده و دورنگه دارد‬

‫‪‬‬

‫ضآميز عليه زنان‬ ‫اعمال تبعي ‌‬

‫يرود تما فعاليتهايشان را به‬ ‫همچنيمن از زنان انتظار م ‌‬ ‫هداري و مراقبت از فرزندان محدود کنند‪ .‬البته اين‬ ‫خان ‌‬ ‫موارد در کشورهاي مختلمف بسميار متفاوت است‪.‬در‬ ‫اغلب کشورهاي توسعه يافته و همينطور در تعداد زيادي‬ ‫از کشورهاي افريقايمي‪ ،‬امريکاي لتيمن و آسميا افزايش‬ ‫چشمگيري در تعداد زنانمي کمه بمه کارآفريني وايجاد‬ ‫کسب و کار پرداخته اند‪ ،‬حاصل شده است‪ .‬زنان بخش‬ ‫قابمممل توجهمممي از سمممهام بنگاههاي اقتصادي‬ ‫هارا تشکيمل ميدهنمد و بنابرايمن تقويت)‪(SME‬کوچمک‬ ‫مشارکمت بالقوه آنهما براي رشمد اقتصمادي هر کشور‬ ‫ضروري اسمت‪.‬با تحقمق ايمن اممر‪ ،‬دولتهما نيمز بايد براي‬ ‫کاهمش فقمر و توانمندسمازي اقتصمادي و اجتماعي زنان‬ ‫مشارکمت كنند‪.‬گسمترش عدالمت اجتماعمي و حمايت از‬ ‫زنان شاغل‪ ،‬همچنين گسترش تساوي بينزنان و مردان‬ ‫دراداره کسمب و کار و انجام شغمل در مرکمز سازمان‬

‫‪‬‬

‫ضآميز عليه زنان‬ ‫اعمال تبعي ‌‬

‫درحاليکه اصل برابري فرصتها در کار بين زن و مرد در‬ ‫سطحي وسيع در بسياري از کشورها پذيرفته شده‬ ‫امما در عيمن حال برخمي نابرابريهما در سمطح جهاني‬ ‫ها‪SME‬هنوز ادامه دارد‪ .‬اين نابرابريها بويژه در بخش‬ ‫ديده ميشود )جايي که کارآفرينان زن عمدتا ً در بخش‬ ‫اقتصاد غيررسمي فعاليت ميكنند و طبق گزارشات‬ ‫موجود داوطلمممب مشاغمممل جدي و حساس‬ ‫هسمتند(‪.‬زنان بايمد بمنظور دسمتيابي هرچمه بيشتمر به‬ ‫توان و پتانسيل موجود در خود بر اساس سياستها و‬ ‫ههايي به شناسايي محدوديتهاي مختلفي که در‬ ‫برنمام ‌‬ ‫يهايشان وجود دارد‪ ،‬بپردازند‪.‬‬ ‫مقابل توانمنديها ‌‬ ‫فعاليتهاي اقتصادي زنان ممکن است با تبعيض هاي‬ ‫مسممتقيم و غيرمستقيم محدود شود‪ .‬براي مثال‬ ‫تبعيض مستقيم در دسترسي به مکانيزمهاي حمايتي‬

‫‪‬‬

‫هاست ‪ILC‬در گزارش‬ ‫هفتمحدوديتعمده براي زنان كارآفرين شناساييشد ‌‬ ‫پر رنگتر بودن نقشزنان در خانواده و نياز بيشاز مردان به حضوردائمي آنها در خانواده‬ ‫وجود افكار منفي در مورد نقشزنان در کسبو کار‬ ‫نتر زنان‪ ،‬به دليل دسترسي محدود به فرصتهاي آموزشي شغلي‬ ‫سطوح آموزشي نسبتا ً پايي ‌‬ ‫فرصتهاي محدودتر در بخشدولتي براي توسعه مهارتها‬ ‫دسترسي ناکافي زنان کارآفرين به تکنولوژي خدمات حمايتيو اطلع رساني‬

‫‪1‬‬‫‪2‬‬‫‪3‬‬‫‪4‬‬‫‪5‬‬‫‪6-‬‬

‫دسترسي کمتر زنان به اعتبارات نسبت به مردان بدليل ضعف مسائل مربوطبه ضمانت و‬ ‫مقادير کماعتبارات‬ ‫سدهي پائين زنممان کارآفرين از سوي متصديان وام‪ :‬در بعضي‬ ‫و نيز نگرشمنفي درخصوص توان بازپ ‌‬ ‫کشورها قوانين يا مسائل اجتماعي مانع از مالکيتزنان بر اموال شده و بنابراين از ثبتکارآفرين تحت‬ ‫عنوان نام يک زن و نيز دستيابي آنان به خدمات دولتي جهت توسعه کسب و کار و برنامه هاي‬ ‫يکنند ‪SME‬توسعه‬ ‫‪.‬جلوگيري م ‌‬

‫اگر کارآفريني را يک الزامحياتي براي جوامع عصرحاضر بدانيمبايد به اساسي ترين عامل آن يعني توانا سازي‬ ‫‪ .‬اعتقاد راسخي داشته باشيم‬ ‫تحولت جديد جهاني و تغيير رويکردها و نگرشهاي حاصل از آن باعث شد تا دنيا از حالتدر انحصار محض‬ ‫مردان به دنيايي تبديل شود که در آن زنان جايگاه مطلوب و واقعي خود را پيداکنند و رفته رفته به اين حقيقتنايل‬ ‫آيد که از يکي ديگر از عناصر تاثير گذار و با ارزشخود در صحنه معادلت جهاني يعني نيروي خلق ‪ ،‬مستعد ‪،‬‬ ‫‪.‬پر ارزشو انگيزشي بانوان بهره جويد‬ ‫زنان به جهت اينکه از کرامت و لياقت و ويژگي هاي عالي انساني برخوردارند و حتي در پاره اي از جنبه ها و‬ ‫شداز حقوق عاليه انساني بايد‬ ‫زمينه ها ايفا کننده نقشهاي اساسي تر و به مراتبحساستر از جنسمخالف خود ميبا ن‬ ‫برخوردار باشند لذا يکي از مولفه هاي مهمحقوقي براي زنان به نحوه گزينشو انتخاب شيوه زيستن آنان توسط‬ ‫خودشان بر مي گردد که بايد مورد احترامو حمايتهمه اقشار جامعه قرار گيرد بنابراين اگر کارآفريني را انتخاب‬ ‫فلسفه نوين زندگي در عرصه هاي اقتصادي ‪ ،‬اجتماعي و فرهنگي بدانيمبايد اين حق را براي آنان قايل گشتتا با‬ ‫تمامقوا و به دور از هر گونه تبعيض ‪ ،‬ناعدالتي ‪ ،‬قالبهاي سنتي و باورهاي مذمومو تنها در سايه شايستگي ها‬ ‫‪.‬و در چارچوب ارزشهاي متعالي جامعه در اين عرصه اجتماعي حضور يابند‬

‫مع السف چيز اعجاب برانگيز است آن است که از کمک ها و مساعدتهاي اين قشر سرشار از ارزشو متعهد‬ ‫در راه هموار ساختن مسير دشوار توسعه و تحقق اهداف آن استفاده بهينه نمي گردد و از نقشمتعالي اين سرمايه‬ ‫هاي انساني غفلتمي شود و شگفتتر اينکه حتي برخي از ذهنيتهاي متحجر در اين بين از او بعنوان مانع و‬ ‫سدراه توسعه ناممي برند به گونه اي که اين عده برخود اجازه مي دهند پديده » سقف شيشه اي را براي محروم‬ ‫‪.‬نگهداشتن زنان از تصدي و احراز پستهاي مهمو کليدي مديريتي القا نمايند‬ ‫بي گمان کارآفرينان بعنوان عاملن تغيير و به مدد برخورداري از قابليت ها ‪ ،‬توانمنديها و ويژگي هاي متعالي‬ ‫شخصيتي خود و با کمک و همتوال و تلشمستمر خود و نيز بهره مندي از خلقيتو نوآوري افرادي هستند‬ ‫‪.‬که داراي نقشمحوري بوده و خالقاستراتژي کارآفريني هستند‬ ‫در اين ميان نقشبسيار موثر و حياتي کارآفرينان زن بعنوان بخشعظيمي از جمعيت انساني جامعه بسيار‬ ‫چشمگير و حائز اهميت است به گونه اي که مي توان ادعا نمود که در آغاز هزاره سوم( آنان با شناسايي‬ ‫توانمنديهاي خود و يافتن جايگاه‬

‫واقعي خود در عرصه هاي متنوع و مختلف اجتماعي پيشقراولن حرکت و خيزشعظيمکارآفريني جهاني‬ ‫قلمداد گرديده و مي روند تا آفريدگار شگفتي هاي نوين در عرصه جهاني گردند امروزه جامعه جهاني با‬ ‫بازشناسي قدر و منزلت و عظمت يکي از موثرترين عناصر خود و از طريق قايل شدن حق حضور آنان در‬ ‫عرصه هاي مختلف مي رود تا در مناسبات و معادلت خود تجديد نظر نمايد چرا که روند گسترده پروسه‬ ‫توسعه به پيشنخواهد رفتمادامکه جامعه جهاني در اين راه و مسير طولني بخشي از همراهان و نيروهاي‬ ‫‪ .‬کارآمد و پويا خود را با خود همراه نسازد‬

‫بي گمان کارآفرينان بعنوان عاملن تغيير و به مدد برخورداري از قابليت ها ‪ ،‬توانمنديها و ويژگي هاي متعالي‬ ‫شخصيتي خود و با کمک و همتوال و تلشمستمر خود و نيز بهره مندي از خلقيتو نوآوري افرادي هستند‬ ‫‪.‬که داراي نقشمحوري بوده و خالقاستراتژي کارآفريني هستند‬

‫در اين ميان نقشبسيار موثر و حياتي کارآفرينان زن بعنوان بخشعظيمي از جمعيتانساني جامعه‬ ‫بسيار چشمگير و حائز اهميتاست به گونه اي که مي توان ادعا نمود که در آغاز هزاره سوم( آنان‬ ‫با شناسايي توانمنديهاي خود و يافتن جايگاه واقعي خود در عرصه هاي متنوع و مختلف اجتماعي‬ ‫پيشقراولن حرکت و خيزشعظيمکارآفريني جهاني قلمداد گرديده و مي روند تا آفريدگار شگفتي‬ ‫هاي نوين در عرصه جهاني گردند امروزه جامعه جهاني با بازشناسي قدر و منزلت و عظمت يکي‬ ‫از موثرترين عناصر خود و از طريق قايل شدن حق حضور آنان در عرصه هاي مختلف مي رود تا‬ ‫در مناسبات و معادلت خود تجديد نظر نمايد چرا که روند گسترده پر وسه توسعه به پيشنخواهد‬ ‫رفتمادامکه جامعه جهاني در اين راه و مسير طولني بخشي از همراهان و نيروهاي کارآمد و پويا‬ ‫‪ .‬خود را با خود همراه نسازد‬

‫در اين بين در کشورهاي در حال توسعه موضوع کارآفريني زنان از حساسيت و الويت بخصوصي‬ ‫برخوردار مي باشد چرا که روند توسعه و ترقي در اين کشور ها مسيري بسدشوار و طاقت فرسايي را‬ ‫در پيشروي دارد و اين کشورها بابرخورداري از همه ي ظرفيت هاي موجود انساني خود و به جاي‬ ‫اينکه به قول خانمملو ) وزير زنان کامبوج ( ‪" :‬تنها نبايد از زنان به عنوان استفاده کنندگان از برنامه هاي‬ ‫‪.‬توسعه ياد کرد بلکه بايد آنان را در اجراي برنامه هاي توسعه مشارکتداد‬

‫‪:‬زنان‪ ،‬به عنوان يکي از عاملن توسعه پايدار‬ ‫توسعه بعنوان پروسه اي استکه دستيابي به شاخص هاي ارزنده آن هدف غايي اکثر جوامع و کشورها مي‬ ‫سستم‬ ‫باشد و از آن به عنوان يک روند خلق و نوآوري ياد مي گردد که در جهت تغييرات زيربنايي در ي‬ ‫اجتماعي مي باشد امروزه قرار گرفتن در روند توسعه و تسريع آن مسئله ملت هاست پسدر شرايطدشوار‬ ‫پيچيده آن و به منظور تحققهمه اهداف آن ضرورت دارد تا جوامع از همه ي ظرفيتهاي انساني خود بهره‬ ‫جسته و با بکارگيري همه منابع و توانمنديهاي انساني خود به حرکتخود در اين مسير شتاب بيشتري ببخشد‬ ‫بنابراين بايد استراتژي اصلي جوامع اين باشد که در تعيين و تدوين اولويتها و اهداف توسعه مشارکتدادن‬ ‫زنان را بعنوان يکي از عوامل موثر و کارآمد توسعه لحاظنمايند چرا که در عصري که به عصر کارآفريني‬ ‫لقب يافته است و استراتژي و اقتصاد کارآفريني جايگزيني شايسته استراتژيهاي موجود مي باشد ‪ ،‬زنان‬ ‫‪.‬کارآفرين عامل بسيار حياتي و توان بخشي در اين راه قلمداد مي گردند‬

‫‪ :‬عدالتجنسيتي گامي در جهتتسريع روند کلي توسعه‬ ‫هدف اصلي عدالت جنسيتي رسيدن به عدالت ميان زنان و مردان به منظور تضمين دستيابي به توسعه پايدار‬ ‫است با ورود به هزاره سوم و در مواجهه با امواج تغييرات شتابناک ‪ ،‬جامعه جهاني خود را ملزم به خلق‬ ‫‪ .‬فضاييمي داند که در آن زندگي بهتر با حذفبي عدالتي بر پايه جنسيتشکل گيرد‬

‫دستيابي به اين مهمتنها از طريق ارتقاي مشارکت زنان در فرايندهاي تصميمگيري مربوطبه توسعه‬ ‫ميسر نمي گردد ‪ ،‬بلکه آن از طريق کمک به زنان و دختران در تشخيص حقوق اساسي و انساني خود ‪،‬‬ ‫کاهشتبعيض هاي جنسيتي در دسترسي به منابع و کنترل برآن و بهره گيري از مزاياي توسعه است‬ ‫از ميان تعاريف متعدد ساده ترين تعريف موجود آن است که عدالت جنسيتي را به معناي بيشتر شدن‬ ‫فرصتهاي در دسترسبر اي زنان و مردان جامعه دانستو زنان و مردان جامعه در کنار همو با هم‬ ‫براي تغيير در نگرشها ‪ ،‬باورها ‪ ،‬رفتارها ‪ ،‬نقشها و مسئوليتها در محيطکار ‪ ،‬خانواده ‪ ،‬جامعه و‬ ‫بازار جهاني تلشکنند تا شأن والي انساني آنان حفظو اعتل يابد‬

‫‪ :‬ريشه محدوديتها و تبعيض هاي پيشروي کار آفريني زنان‬ ‫‪:‬ريشه اين تبعيض به رفتارهاي فرهنگي حاکمبر جوامع بر مي گردد مانند‬ ‫الف ( مخالفتمردان با فعاليتهمسرانشان در بنگاههاي اقتصادي و ايجاد يک حرفه يا شغل‬ ‫ب ( به دليل محدوديتهاي فرهنگي از زنان انتظار مي رود تااوقات زندگي شان را در يک محيط‬ ‫حفاظتشده سپري کنند تا آنها را از رويا رويي با افرادي قويتر حفظکرده و دور نگه دارد‬ ‫ج ( همچنين از زنان انتظار مي رود تا فعاليت هاي شان را به خانه داري و مراقبت از فرزندان‬ ‫‪ .‬محدود کنند‬ ‫‪ :‬محدوديتعمده براي زنان کا رآفرين به شرح زير مي باشد‬ ‫الف ( پر رنگ بودن نقشآنان درخانواده و همچنين نياز رو به تزايد مردان به حضور دائمي آنان‬ ‫در خانواده‬ ‫ب ( وجود افکار و باورهاي منفي در مورد نقشزنان در کسبو کار‬ ‫ج ( سطوح آموزشي نسبتا پايين تر براي زنان به دليلدسترسي محدود به فرصتهاي آموزشي‬ ‫شغلي در اکثر کشورها‬ ‫د ( فرصتهاي محدودتر در بخشدولتي براي توسعه مهارتهاي زنان‬ ‫ه ( دسترسي ناکافي زنان کارآفرين به تکنولوژي ‪ ،‬خدمات حمايتيو اطلع رساني‬ ‫و ( دسترسي کمتر زنان به اعتبارات مالي بدليل ضعف مسائل مربوطبه ضمانت و مقادير کم‬ ‫اعتبارات و همچنين وجود نگرشمنفي در خصوص توان بازپسدهي پائين زنان کارآفرين‬

‫‪ :‬حقايقي در مورد کار آفريني زنان‬ ‫درنگاه اجمالي به علل و انگيزه هاي زنان بعنوان نقاطشروع کسبو کار مي توان به اين حقيقتواقف گرديد که اين‬ ‫انگيزه ها در پاره اي از موارد در آنان متعالي ترو مترقي تر ازانگيزه هاي شروع کسبو کار در مردان مي باشد و با‬ ‫توجه به توانايي و ظرافتهاي هنري و دقتنظري که در زنان وجود دارد آنان همچنين در انجامفعاليتهاي اقتصادي‬ ‫خود از دقتو ژرفانديشي و هنرمندي خاصي بهره جسته‪.‬‬ ‫و از ديگر موارد اينکه آنان به دليلبرخورداري از ويژگي هاي خاص عاطفي و انساني ليقخدمات در عرصه هاي‬ ‫حساستر اجتماعي نظير آموزشو پرورش‪ ،‬بهداشتو مشاوره هستند ‪ .‬بنابراين کار آفريني زنان را نه تنها نمي توان‬ ‫درتقابل و تضاد با کار آفريني مردان پنداشتبلکه بايد آن را مکمل و متممکارآفريني مردان قلمداد نمود‬ ‫سفاده بهينه از‬ ‫از حقايقديگر کار آفريني زنان اين استکه به پشتوانه پژوهشهاي بعمل آمده آنان تمايل بيشتري به ا ت‬ ‫فرصتها داشته و همچنين براي سلمتاجتماعيجامعه مفيد هستند ‪.‬‬ ‫بنابراين بايد به اين حقيقتصحه نهاد که زنان بعنوان سنگ بناي حيات اجتماعي بشر و بعنوان پيشقراولن عرصه‬ ‫پرورشابناي آدمي از جايگاهي بسوال و از توان کارآفريني بسيار باليي بالخص در نهادينه شدن فرهنگ کارآفريني‬ ‫برخوردارند‪ .‬پسچگونه استکه انساني که از همه ارزشها ‪ ،‬توانايي ها و انگيزه هاي متعالي برخوردار است‪ .‬به‬ ‫‪ .‬زعمبرخي لياقتو شايستگي ندارد و بايد خانه نشين باشد‬

‫از سال‪ 2004‬تقریبا ً نیمی از تمامی شرکتهای خصوصی آمریکا متعلقبه زنان بوده است‪.‬‬ ‫ بین سالهای ‪ 1997‬و ‪ ، 2004‬نرخ رشد تعداد شرکتهای متعلقبه زنان دو برابر بیشتر از این میزان برای‬‫کلشرکتهای آمریکا بوده است‪.‬‬ ‫‪ -‬در آمریکا کارآفرینان زن‪ 1/19‬میلیون نفر را در شرکتهای خود استخدامکرده اند‪ 5/2‬تریلیون دلر درآمد‬

‫‪.‬‬

‫داشته اند‬

‫‪ :‬عواملموفقيتکارآفرينيزنان•‬

‫‪ :‬هلن فيشر ‪ ،‬انسان شناسدانشگاه راتجز آنان را به شرح زير بر مي شمارد‬ ‫‪ :‬الف ( وجود مهارتهاي ارتباطي‬ ‫‪ .‬بسياري از زنان در بيان خود بهتر از همتاي مرد خود عمل مي کنند•‬ ‫‪ :‬ب ( وجود مهارتهاي مردمي‬ ‫بسياري از بانوان درخواندن احساسات از چهره ديگران و کشف رمز از اداها و ژست•‬ ‫هاي آنها و در نتيجه در تعامل با ديگران بسيار ماهر هستند‬ ‫‪ :‬ج ( استفاده از تفکر شبکه اي‬ ‫يعني توانايي جمع آوري داده ها از محيط و ايجاد ارتباط ميان قطعات داده هاي•‬ ‫مختلف‬ ‫‪ :‬د ( برقراري توافق‬ ‫زنان کار آفرين موفق غالبا خوب مي توانند بحث کنند ‪ .‬آنها مي توانند شرايطي ايجاد•‬ ‫‪ .‬کنند که با طرفهاي وارد در بحث روابط هماهنگ برقرار کنند‬ ‫‪ :‬ه ( توانايي در ايجاد و گسترش روابط حسنه‬ ‫‪.‬حفظ روابط دراز مدت با مشتري در تجارت‬

‫ضرورت اشتغال زنان در جامعه‬ ‫هنگاممي که بحمث از توسمعه بمه ميان مي آيمد منظور تغييرات هماهنمگ در اقتصاد و ساختارهاي‬ ‫جامعه‪ ،‬جهت استقرار يک نظام عادلنه و بهبود کيفيت زندگي انسان ها است‪ .‬بر اين اساس‪،‬‬ ‫لفظ انسان‪ ،‬مختص مرد نيست‪ ،‬بلکه اين تعريف تمامي انسانها‪ ،‬يعني مرد و زن‪ ،‬پير و جوان را‬ ‫‪.‬شامل مي شود‬ ‫همچنين بايد توجه داشت که اشتغال در معني خاص خود عبارت است از تطابق نيروي انساني با‬ ‫فرصتهاي شغلي و درجه ي تطبيق اين نيرو با حرفه ها و فعاليت هاي موجود در يک جامعه و‬ ‫تحرک شغلمي و جغرافيايمي کافمي بايمد بتوانمد همواره نيروي کار را بما تغييرات عرضمه و تقاضا‬ ‫‪.‬مطابقت دهد‪ ،‬تعادل اشتغال را برقرار کند و از کم کاري و بيکاري جلوگيري کند‬ ‫لذا هر فردي از افراد جامعه حق دارد از دولت بخواهد امکان اشتغال وي را به کاري مولد و مفيد‬ ‫در جهت توليد‪  ‬کال و خدمات مورد نياز عامه مردم ايجاد نمايد و دولت هم موظف است در برابر‬ ‫اختياراتي که از عامه ي مردم دريافت کرده است‪ ،‬ترتيب مشارکت و اشتغال آحاد جامعه را با‬ ‫توجه به عرضه و تقاضاي نيروي انساني از يک سو و با در نظر گرفتن استعداد و توانايي هاي‬ ‫فردي از سوي ديگر فراهم کند‪ ،‬به نحوي که فرد ضمن بروز خلقيت و نوآوري‪ ،‬مفيد بودن خويش‬ ‫‪ .‬را نيز در جامعه احساس کند‬ ‫از ايمن رو‪ ،‬عدم دسمترسي زنان بمه شغمل مناسمب و يما عدم ارتقاي شغلمي‪ ،‬علوه بر اينکه بر‬ ‫موقعيت و درآمد زنان و بسياري از متغيرهاي اجتماعي نظير فقر و بيماري تاثير منفي مي گذارد‪،‬‬ ‫به بي عدالتي اجتماعي نيز دامن مي زند‪ ،‬زيرا عدم دسترسي زنان به فرصتهاي شغلي مناسب‬ ‫نشان دهنده ي تبعيض در جامعه مي باشد و تبعيض از موانع تحقق توسعه به شمار مي آيد و‬ ‫‪.‬عامل بسيار مهمي در سد نمودن راه رشد و تعالي انسان است‬ ‫بنابراين مي توان گفت از جمله شاخصهاي توسعه يافتگي يک کشور‪ ،‬ميزان مشارکت و نقشي‬ ‫اسمت کمه زنان در آمن کشور دارا هسمتند و عدم بهره وري از نيروي بالقوه زنان در زمينه هاي‬ ‫‪.‬مختلف فرهنگي‪ ،‬اجتماعي‪ ،‬اقتصادي و سياسي‪ ،‬دستيابي به توسعه را ناممکن مي سازد‬

‫‪ :‬وضعيت اشتغال و کارآفريني زنان در ايران‬ ‫عليرغم اينکه از اوايل هزاره جديد جهان با يک پديده اجتماعي و اقتصادي روبه رشد يعني‬ ‫مشارکت فراگير اقتصادي زنان در مشاغل خارج از منزل رو برو شد ولي به لحاظ وجود‬ ‫برخي از مشکلت ساختاري وضعيت اشتغال زنان در ايران چندان مطلوب به نظر نمي آيد‬ ‫مع السف همواره فرصت هاي شغلي کمتري به اين قشر اختصاص داده شده است و‬ ‫آنان غالبما در بخمش هاي غيمر رسممي بما اندک دسمتمزد مشغول بکار ممي گردنمد ‪ .‬يکي از‬ ‫مسايل مهم مربوط به نيروي انساني در کشور ما بال بودن نسبت جمعيت غير فعال و‬ ‫پايين بودن نرخ فعاليت در کشور است که مهمترين علت آن مشارکت کم زنان در امور‬ ‫‪.‬اقتصادي و اجتماعي خارج از منزل مي باشد‬ ‫آمارهاي موجود حاکي از آن است که امروز زنان ايران در جايگاه و منزلتي دوگانه قرار‬ ‫دارند‪ .‬از نظر شاخص هاي بهداشتي‪ ،‬آموزشي زنان ايران در شرايطي به مراتب بهتر از‬ ‫اکثر کشورهاي منطقه قرار دارند‪ ،‬اما از نظر حضور در بازار کار و سهم درآمدي‪ ،‬در ميان‬ ‫‪.‬کشورهاي در حال توسعه رتبه بسيار پاييني دارند‬ ‫اگرچمه بما توجمه بمه سماخت سمني جنسمي جمعيمت کشور در سرشماري هاي انجام شده‬ ‫مشاهده مي شود که نزديک به نيمي از جمعيت کشور ) ‪ 2/49‬درصد( را زنان تشکيل مي‬ ‫دهند ولي بنا به دليل فرهنگي و اجتماعي‪ ،‬نقش آن ها در فعاليت هاي مزدبگيري گسترش‬ ‫‪.‬نيافته است‬

‫اگمر مسماله ي اشتغال در ايران را بر حسمب جنسميت‪  ‬مورد بررسمي قرار‪  ‬دهيمم‪ ،‬بمه اين‬ ‫‪.‬واقعيت پي خواهيم برد که‪  ‬اشتغال زنان وضعيت بسيار نامطلوبي نسبت به مردان دارند‬ ‫در سمال ‪ ،1355‬حدود ‪ 12‬درصمد از جمعيمت شاغمل را زنان تشکيمل ممي دادنمد و در سال‬ ‫‪ ،1365‬زنان تنها ‪ 8‬درصد جمعيت شاغل را تشکيل مي دادند‪ ،‬که اين نمايشگر کاهش زنان‬ ‫‪.‬در نيروي شاغل است‬ ‫از سال ‪ 1365‬تما ‪ 1370‬افزايشي در حدود يک درصد مشاهده مي شود‪ .‬در سال ‪،1375‬‬ ‫حدود ‪ 5/12‬زنان شهري در مقابل ‪ 8‬درصد مردان شهري‪ ،‬بيکار و جوياي کار بوده اند و اين‬ ‫‪.‬نسبت در مناطق روستايي‪ ،‬براي زنان و مردان به طور مساوي حدود ‪ 14‬درصد مي باشد‬ ‫در همين سال‪ ،‬ميزان فعاليت زنان ‪ 9‬درصد بوده است که اين ميزان هر چند نسبت به قبل‬ ‫‪.‬افزايش داشته است‪ ،‬اما نسبت به ميزان فعاليت مردان بسيار کمتر است‬ ‫در سال ‪ 23.7 ، 85‬درصد زنان و ‪ 11.1‬درصد مردان در نقاط شهري بيکار يا جوياي کار بوده‬ ‫انمد و نرخ بيکاري زنان و مردان در نقاط روسمتايي بمه ترتيمب برابر بما ‪11‬و ‪ 15‬درصد بوده‬ ‫اسمت ‪.‬نرخ مشارکمت زنان برابر بما ‪ 16.6‬درصمد اسمت و ايمن در حالمي اسمت کمه اين نرخ‬ ‫‪ .‬مشارکت مردان برابر با ‪ 64.2‬درصد مي باشد‬ ‫از طرفمي نيمز بما توجمه بمه افزايمش سمطح سمواد دختران و نيمز سمهم قبول شدگان دختر در‬ ‫دانشگاه ها‪ ،‬افزايش ميانگين سن ازدواج‪ ،‬کاهش بعد خانوار و کاهش قدرت خريد سرپرست‬ ‫خانوار‪ ،‬افزايش سريع نرخ مشارکت زنان در سال هاي آتي قطعي است و بايد براي ايجاد‬ ‫‪.‬فرصت هاي شغلي مناسب‪ ،‬با توجه به سطح سواد و مهارت آن ها برنامه ريزي شود‬ ‫لذا برنامه ريزان توسعه همواره بايد در نظر داشته باشند که در ارتقاي شرايط اجتماعي‪،‬‬ ‫زنان‪ ،‬شهروندان درجمه دوم‪ ،‬ضعيمف يما حاشيمه اي نيسمتند‪ ،‬بلکمه براي رسميدن بمه شرايط‬ ‫‪.‬مطلوب اجتماعي‪ ،‬بايد بر نقش زنان به عنوان فعال اقتصادي تاکيد شود‬

‫ضرورت و تاثير اشتغال زنان از دیدگاه دینی‬ ‫الف ‪ -‬در اسل م تساوي زن و مرد در اصل آفرينش و گوهر اصلي انسانيت )روح( مورد تاکيد و‬ ‫‪.‬تاييد قرار گرفته است‬ ‫ث منهما رجال ً کثيرا ً و‬ ‫يا أيها الناس اّتقوا رّبکم اّلذى خلقکم من نفس واحدة و خلق منها زوجها وب ّ‬ ‫نساًء؛ سوره نساء )‪ (4‬آيه ‪1‬‬ ‫و اى مردم! از پروردگارتان که شما را از نفس )گوهر( واحدى آفريد و جفتش را نيز از آن خلق‬ ‫‪.‬نمود و از آن دو مردان و زنان بسيارى پراکنده کرد‪ ،‬پروا داريد‬ ‫ب ‪ -‬زن و مرد در رسيدن به بالترين مراحل کمال و معنويت قابليت‪ ،‬مسئوليت و شرايط يکسان‬ ‫‪.‬دارند‬ ‫من عمل صالحا ً من ذکر او انثى و هو مؤمن فلنحييّنه حياة طيبه؛ سوره نمل )‪ (27‬آيه ‪97‬‬ ‫هر مرد يا زن مؤمنى که عمل شايسته انجام دهد‪ ،‬قطعا ً او را با زندگى پاکيزهاى حيات )حقيقى(‬ ‫‪.‬بخشيم‬ ‫ج ‪ -‬لزوم مشارکت زنان و مردان در مسووليت اجتماعي‬ ‫و المؤمنون و المؤمنات بعضهم اولياء بعض يأمرون بالمعروف و ينهون عن المنکر‪).‬سوره توبه‬ ‫)‪ (9).‬آيه ‪71‬‬ ‫‪  ‬د ‪ -‬استقلل اقتصادي زنان و مردان‬ ‫ما اکتسبن‪).‬سوره نساء )‪ (4‬آيه ‪32‬‬ ‫ما اکتسبوا و للنساء نصيب م ّ‬ ‫) للرجال نصيب م ّ‬ ‫براى مردان از آنچه کسب کردهاند بهرهاى است و براى زنان نيز از آنچه کسب کردهاند بهرهاى‬

‫تاثير اشتغال بر عملکرد و روحيات زنان‬ ‫زنان نيمي از جهان را تشکيل مي دهند و در شکل گيري الگوي شخصيتي نيمه ديگر نقش‬ ‫بسزايي دارند ‪ .‬همانطور که امام )ره ( فرمودند "از دامن زن مرد به معراج مي رود " و‪"  ‬زنان‬ ‫‪".‬در استقلل يک کشور مي توانند بسيار تاثير گذار باشند‬ ‫بنابراين توجه به و‌يژه به مسايل و مشکلت زنان از جمله اشتغال‪  ‬مي تواند تاثير شگرفي در‬ ‫جامعه داشته باشد‪ .‬مشارکت در فعاليتهاي اقتصادي باعث تقويت حس اعتماد به نفس ‪ ،‬استقلل‬ ‫‪ ،.‬افزايش قدرت تصميم گيري و برخورد مناسب با رويدادها و حوادث زندگي مي گردد‬ ‫در واقع زن با کار و فعاليت اجتماعي قدرت ‪ ،‬خلقيت ‪ ،‬کارائي و استقلل بيشتري مي يابد زنان‬ ‫در ازائ دريافت وجه در مقابل فعاليت اجتماعي و تبادل علم ‪ ،‬اطلعات ‪  ،‬آگاهي‪  ‬و تعامل‬ ‫اجتماعي استقلل بيشتري مي يابند و اين استقلل نهايتا به تصميم گيري بهتر در مقابل مشکلت‬ ‫‪.‬خانه و محيط کار مي انجامد‬ ‫بنابر اين مي توان گفت حضور هر چه بيشتر اين قشر در عرصه اجتماعي و رفع نابرابري در‬ ‫دستيابي به فرصتهاي شغلي زنان سبب کاهش بحران هويت فردي و اجتماعي ‪ ،‬افسردگي ‪،‬‬ ‫‪.‬انزوا‪ ،‬بي اعتمادي و بدبيني نسبت به قوانين حاکم بر جامعه مي­گردد‬ ‫بر اين اساس توجه به وجود نابرابري ها در دستيابي به فرصت هاي شغلي مختلف‪ ،‬ميان زنان و‬ ‫‪ .‬مردان و نرخ مشارکت متفاوت آنان در بازار کار از حائز اهميت است‬

‫يکمي از مسمائلي کمه نتيجمه مطالعات متعدد در کشورهاي مختلمف اسمت پايين‬ ‫بنابراين)‪. ( GEM ۲۰۰۳‬بودن نرخ کارآفريني زنان در مقايسه با مردان است‬ ‫يک مسمئله امکان طرح و بررسمي دارد و آمن ايمن سموال اسمت که چرا نرخ‬ ‫کارآفريني بين زنان کمتر است؟ اين سوال از اينرو اهميت دارد که نزديک به‬ ‫نيممي از جمعيمت کشورهما را زنان تشکيمل ميدهنمد و در عيمن حال بواسطه‬ ‫تحولت گوناگون سياسي ‪ ،‬اجتماعي ‪ ،‬اقتصادي ‪ ،‬فرهنگي و فني ‪ ،‬زنان آمادگي‬ ‫بيشتري براي مشارکت در فعاليتهاي اجتماعي پيدا کرده اند‪ .‬بنابراين هرگونه‬ ‫افزايمش در نرخ کارآفرينمي زنان ميتوانمد در نهايمت بمه شتاب گيري توسعه‬ ‫کارآفرينمي منجمر گردد‪ .‬امما چرا زنان کمتمر از مردان به شروع فعاليتهاي‬ ‫کارآفرينانه اقدام ميکنند؟ و آيا دليل موثر در کاهش نرخ کارآفريني زنان در‬ ‫مقايسه با مردان از آنچنان اهميتي برخوردارند که نياز به رويکرد هاي متفاوتي‬ ‫در توسعه کارآفريني زنان را موجه سازند؟ علم کارآفريني اساسا به دنبال ارائه‬ ‫پاسمخي بمه دو دسمته سموالت کليدي اسمت‪ · :‬چرا تنهما برخمي افراد قادر به‬ ‫تشخيص فرصتهاي کسب سود ميباشند؟ · چرا فقط معدودي از آنها قادر به‬ ‫بهره برداري از فرصتها ميباشند؟‬

‫تاثير وجود نابرابري هاي جنسيتي‬ ‫وجود نابرابري ها در زمينه ي اشتغال مانعي است براي ورود زنان به برخي مشاغلي که در‬ ‫‪.‬برداشت هاي عاميانه مردانه تلقي مي شود‪ ،‬و سبب انعطاف ناپذيري بازار کار مي گردد‬ ‫نابرابري ها بر روي تحصيلت و آموزش و فراگيري مهارت هاي نسل بعد تاثير منفي مي‬ ‫گذارد‪ ،‬چون تصميمات والدين براي تعيين سطح تحصيلت دختران و پسران و سمت و سوي‬ ‫آن با توجه به فرصتهاي شغلي شکل ميگيرد و موقعيت پايين تر زنان در بازار کار سبب بي‬ ‫‪.‬عدالتي و ناکارايي در بازار کار مي شود و در طول زمان ماندگار مي گردد‬ ‫نابرابري ها سبب مي شود که تعدادي از زنان از بازار کار مزد و حقوق بگيري دور نگه‬ ‫داشته شوند‪ ،‬در حالي که افزايش اشتغال زنان نقش برجسته اي در کاهش ميزان باروري و‬ ‫‪.‬در نتيجه کاهش رشد جمعيت دارد‬ ‫وجود نابرابري ها و عدم دسترسي زنان به فرصت هاي شغلي‪ ،‬نقش مهمي در افزايش‬ ‫‪.‬فقر‪ ،‬خصوصا براي زنان کارگر در جامعه دارد‬ ‫علي رغم تلش هاي گسترده اي که در جهت ايجاد بيشتر رشد و اعتلي زنان و مشارکت‬ ‫آنان در فعاليت هاي اجتماعي صورت گرفته است‪ ،‬وجود نوعي نگرش اجتماعي و نگاه بسته‬ ‫ي فرهنگي مبتني بر باورهاي غلط و نيز برخي ابهامات و اشکالت در قوانين ناظر بر‬ ‫خانواده و قوانين کار‪ ،‬خود به خود موانعي را براي اشتغال و حضور موثر زنان در عرصه هاي‬ ‫‪.‬فعاليت هاي اجتماعي و اقتصادي فراهم نموده است‬

‫علل بازدارنده اشتغال زنان‪ ‬‬

‫الف ‪ -‬عوامل اجتماعي‬ ‫‪ :‬عوامل اجتماعي بازدارنده را مي توان به ‪ 3‬دسته عمده تقسيم کرد ‪-‬‬ ‫تبعيض جنسيتي در آموزش ) بي توجهي به تحصيل دختران ‪ ،‬نابرابري در محتواي ‪-‬‬ ‫)‪ ...‬درسي و آموزشي و‬ ‫عوامل بازدارنده بازار کار ) پايين بودن حقوق و دستمزد زنان نسبت به مردان ‪- ،‬‬ ‫)‪ ...‬نابرابري فرصتهاي شغلي و‬ ‫قوانين و مقررات ناظر بر امور خانواده و اشتغال ‪-‬‬

‫علل بازدارنده اشتغال زنان‪ ‬‬

‫ب ‪ -‬عوامل فرهنگي‬ ‫عواممل فرهنگمي بر روابمط انسماني حاکمم بر جواممع ‪ ،‬وضمع قوانين و مقررات ‪،‬‬ ‫نگرش افراد بر شيوه زندگي و شخصيت افراد تاثير گذار است ‪ .‬اشتغال زنان نيز‬ ‫از ايمن قاعده مسمتثني نيسمت و بطور جدي تحمت تاثيمر عواممل فرهنگي قرار‬ ‫دارد‪.‬سالهاست جامعه ما با پذيرش اين نکته که کار منزل براي زن و کار بيرون‬ ‫‪ .‬مختص مرد است ‪ ،‬اولويت اول اشتغال را به مردان اختصاص داده است‬

‫علل بازدارنده اشتغال زنان‬

‫‪:‬‬

‫ج ‪ -‬عوامل شخصيتي‬ ‫زنان در قياس با مردان از نظر شخصيتي داراي اين خصوصيات مي باشند‬ ‫عاطفه گرايي در مقابل خرد گرايي ‪-‬‬ ‫جهت گيري فردي در مقابل جهت گيري جمعي ‪-‬‬ ‫خاص گرايي در برابر عام گرايي ‪-‬‬ ‫انفعال گرايي در برابر فعال گرايي ‪-‬‬ ‫خصوصيات انتسابي در مقابل خصوصيات اکتسابي ‪-‬‬

‫علل بازدارنده اشتغال زنان‬

‫د ‪ -‬عوامل اقتصادي‬ ‫در زمان رکود اقتصمادي ‪ ،‬نيروي کار کمتري مورد نياز است و تعداد زيادي از‬ ‫افراد جوياي کار شغل نمي يابند و عده اي از افراد شغل خود را از دست مي‬ ‫‪ .‬دهند‬ ‫که معمول در اين شرايط اولين گروهي که کار خود را از دست مي دهند يا اصل‬ ‫کار نممي يابنمد زنان هسمتند پمس بمه جرات ممي توان گفمت شرايمط نامناسب‬ ‫اقتصادي تاثير بسار زيادي بر کاهش نرخ مشارکت زنان خواهد داشت ‪ .‬بنابراين‬ ‫انجام اقدامات اسماسي جهمت افزيمش مشارکمت زنان و کاهش نرخ بيکاري‬ ‫‪.‬ضرورت دارد‬

‫‪:‬نتايج تحقيقات انجام شده در توسعه کار آفريني زنان‬ ‫عآوري شده‬ ‫در ايمن بخمش اطلعات موردنياز از بيش از ‪  50‬کشور جهان جم ‌‬ ‫ندهنده اهميتمي اسمت کمه در اغلمب کشورهما براي توسعه‬ ‫اسمت و ايمن نشا ‌‬ ‫هاند‪ .‬بيشترين تعداد پاسخها اشاره به اقداماتي دارد که‬ ‫کارآفريني قائل شد ‌‬ ‫توسط دولتها براي حمايت از کار آفريني زنان انجام شده است و در ذيل به‬ ‫‪:‬آنها اشاره مي شود‬ ‫‬‫اهميت کارآفريني زنان و مشارکت آنها در اقتصاد محلي‬ ‫‬‫ههاي آموزشي برايگسترش کارآفريني زنان‬ ‫برنام ‌‬ ‫‬‫ارايه امکانات ويژه با ايجاد نگرش جنسيتي‬ ‫‬‫تسهيل دسترسي آسانتر زنان به خدمات مالي‬ ‫‬‫محافظت و حمايت قانوني از زنان و برنامه هاي حمايتي با تاکيد‬ ‫بر جنسيت‬

‫‪:‬‬

‫ضآميز جهت گسترش کارآفريني زنان‬ ‫قوانين موضوعه در برابر اعمال تبعي ‌‬ ‫اگرچه اين قوانين در بسياري از کشورها هنوز وجود ندارد اما در عين حال برخي کشورها‬ ‫هاند ودر واقع راهي‬ ‫قوانيني را براي حفاظت زنان در مقابل تبعيضهاي مختلف وضع نمود ‌‬ ‫ههايي اتخاذ‬ ‫هاند‪.‬بعضمي از کشورهما نيمز قوانيمن يما برنام ‌‬ ‫براي حفمظ حقوق زنان گشود ‌‬ ‫ههاي خاص توسعه کارآفريني مورد‬ ‫هاند که زنان را بعنوان يک گروه هدف براي برنام ‌‬ ‫نمود ‌‬ ‫يدهد‪ .‬در ايمن بخمش‪ ،‬دولمت بما سمازمانهاي کارفرمايي و کارگري همکاري‬ ‫توجمه قرارم ‌‬ ‫يکند‪.‬در کشور مالزي‪ ،‬دولمت و سمازمانهاي کارفرمايمي و کارگري نقمش مهمي را در‬ ‫م ‌‬ ‫‪.‬گسترش و توسعه کارآفريني زنان‪ ،‬ونيز حفظ حقوق کارآفرينان زن ايفا ميکنند‬

‫مالزي‪ :‬اقدام سه جانبه در جهت توسعه کارآفريني زنان طرح پيشنهادي )يا ليحه(دولت‬ ‫براي کارآفرينان زن توسط اسميد و با هدف افزايش ميزان دسترسي کارآفرينان زن به‬ ‫منابع مالي ارائه شد‪ .‬طبق اين ليحه از اين پس‪ ،‬ميتوان در بخشهاي خدمات و توليد به‬ ‫طرحهايمختلف و کمکهاي مالي دسترسي داشت‪.‬در اين کشور معمول ً هيچ مانعي بممراي‬ ‫کارآفرينان زن وجود ندارد که از تًاسيس يا توسعه کسب و کار توسط آنها جلوگيري‬ ‫کند‪ .‬البتمه اگمر زنان کارآفريمن احسماس کننمد کمه چنيمن موانعمي وجود دارد يا تبعيضهاي‬ ‫يشود ميتواننمد مممراتب را بمه مراجمع دولتي‬ ‫جنسميتي خاصمي در مورد آنهما اعمال م ‌‬ ‫مربوطه انعکاس دهند‪ .‬گزارشهاي اتحاديه کارفرمايان نشان ميدهد طبق مصوبات دولت‬ ‫ضآميز‬ ‫در تاريخ بيست و هشتم سپتامبر سال ‪ ، 2001‬دولت مالزي هرگونه اقدام تبعي ‌‬ ‫هاست‪ .‬اجلس اتحاديه تجاري مالزي نشان ميدهد که‬ ‫جنسيتي را غيرقانوني اعلم نمود ‌‬ ‫ههاي تجاري بطور فعال در جهمت تسماوي جنسيتي در کار اقدام نموده و حوزه‬ ‫اتحادي ‌‬ ‫فعاليتهايشان را در جهت ياري و کمک به زنمان براي تًاسيس کسب و کارهاي کوچک‬ ‫يشود که‬ ‫هاند‪ .‬ايمن اجلس يمک بخمش مربوط بمه امور زنان را شاممل م ‌‬ ‫گسمترش داد ‌‬ ‫‪.‬آموزش و فعاليتهاي مرتبط آموزشي زنان شاغل را برنامه ريزي ميکند‬

‫در کشور کرواسمي نيمز يمک بررسمي در مورد موانمع توسمعه کارآفرينمي زنان با‬ ‫هاست‪.‬‬ ‫نگممممماهي به شناسايي محدوديتها و اقدامات لزم براي رفع آنها انجام شد ‌‬ ‫هاي كمه در راسمتاي تشخيمص ضرورت ترويمج وتوسعه‬ ‫همچنيمن يمک برناممه مقايسم ‌‬ ‫کسب و کارهاي کوچک ارايه شده و بر گسترش کارآفريني زنان مطابق با سياست‬ ‫ملمي ترويمج تسماويجنسيتي تاکيمد دارد‪ ،‬توسمط پارلمان کشور کرواسي مطرح‬ ‫ههاي کشور ما نيز همسو با بسياري‬ ‫هاست‪.‬درپايان اميدواريم سياستها و برنام ‌‬ ‫شد ‌‬ ‫از کشورهاي در حال توسمعه از جملمه مالزي‪ ،‬اندونزي‪ ،‬هندوسمتان و‪ ....‬که در‬ ‫سالهاي اخيمر در سمطح قابمل توجهمي در اممر کارآفرينمي و اشتغال زنان موفق‬ ‫هانمد‪ ،‬بمه حمايمت از کارآفرينمي و اشتغال بانوان توانمنمد ايرانمي کمه قطعا ً سهم‬ ‫بود ‌‬ ‫بسزايي در توسعه اقتصادي کشور خواهند داشمت بپردازد تا بتوانيم در ابعاد بين‬ ‫المللمي و ارتقاي جايگاه زنان کارآفريمن ايرانمي در سطح جهان‪ ،‬گامهاي موثري‬ ‫‪.‬برداريم‬

‫وضعيت حقوقي و قوانين در ایران‪ :‬قوانين ناظر بر خانواده از جمله مواد ‪) 1106‬نفقه‬ ‫زن(‪) 1199 ،‬نفقه اولد(‪) 1117 ،‬منع كار زن در صورت عدم رضايت شوهر(‪ .‬از آنجا‬ ‫كه طبق قانون‪ ،‬رياست خانواده با شوهر است و خروج از كشور زن منوط به اجازه‬ ‫كتبي شوهر است‪ .‬مشكلتي در مسير كار زنان ايجاد مي شود‪ .‬قوانين ناظر بر اشتغال‪،‬‬ ‫از جملمه قانون اشتغال نيمهوقمت زنان‪ ،‬مقررات در زمينمه مرخصي زايمان و ماده ‪5‬‬ ‫مصوبه ‪ 1371‬شوراي عالي انقلب كه محدود كننده حيطه اشتغال زنان است‪ .‬هيچكدام‬ ‫كمكي به افزايش مشاركت اقتصادي اجتماعي زنان نكرده است‪ .‬البته زمينههاي مساعد‬ ‫قانوني را نيز نبايد از نظر دور داشت‪ .‬اصول ‪ 41 ،28 ،21 ،3‬برخورداري زنان از حقوق‬ ‫اجتماعي مساوي با مردان را متذكر شده و همچنين طبق ماده ‪ 1118‬مصوب ‪1313‬‬ ‫زن مستقل ً ميتواند در دارايي خود هر تصرفي را داشته باشد‪ .‬تصويب قانون در مورد‬ ‫كنترل جمعيت نيز مطمئنا ً بيتأثير در مشاركت بيشتر زنان نيست‪ .‬پرواضح است پيش‬ ‫شرط راه اندازي فعاليت هاي كارآفرينانه توسط زنان ‪،‬شناسايي دقيق عوامل موثر بر‬ ‫فرايند اشتغال و كارافريني است و مطالعات راهبردي دراين زمينه ضروري به نظر مي‬ ‫‪.‬رسد‬

‫‪ :‬عدالت جنسيتي گامي در جهت تسريع روند کلي توسعه•‬

‫هدف اصلي عدالت جنسيتي رسيدن به عدالت ميان زنان و مردان به منظور‬ ‫تضمين دستيابي به توسعه پايدار است با ورود به هزاره سوم و در مواجهه با‬ ‫امواج تغييرات شتابناک ‪ ،‬جامعه جهاني خود را ملزم به خلق فضايي مي داند که‬ ‫‪ .‬در آن زندگي بهتر با حذف بي عدالتي بر پايه جنسيت شکل گيرد‬ ‫دستيابي به اين مهم تنها از طريق ارتقاي مشارکت زنان در فرايندهاي تصميم‬ ‫گيري مربوط به توسعه ميسر نمي گردد ‪ ،‬بلکه آن از طريق کمک به زنان و‬ ‫دختران در تشخيص حقوق اساسي و انساني خود ‪ ،‬کاهش تبعيض هاي جنسيتي‬ ‫در دسترسي به منابع و کنترل برآن و بهره گيري از مزاياي توسعه است‬ ‫از ميان تعاريف متعدد ساده ترين تعريف موجود آن است که عدالت جنسيتي را‬ ‫به معناي بيشتر شدن فرصت هاي در دسترس بر اي زنان و مردان جامعه‬ ‫دانست و زنان و مردان جامعه در کنار هم و با هم براي تغيير در نگرش ها ‪،‬‬ ‫باورها ‪ ،‬رفتارها ‪ ،‬نقش ها و مسئوليت ها در محيط کار ‪ ،‬خانواده ‪ ،‬جامعه و بازار‬ ‫جهاني تلش کنند تا شأن والي انساني آنان حفظ و اعتل يابد‬

‫ريشه محدوديت ها و تبعيض هاي پيش روي کار آفريني زنان‬

‫‪:‬ريشه اين تبعيض به رفتارهاي فرهنگي حاکم بر جوامع بر مي گردد مانند‬ ‫الف ( مخالفت مردان با فعاليت همسرانشان در بنگاههاي اقتصادي و ايجاد يک•‬ ‫حرفه يا شغل‬ ‫ب ( به دليل محدوديت هاي فرهنگي از زنان انتظار مي رود تااوقات زندگي•‬ ‫شان را در يک محيط حفاظت شده سپري کنند تا آنها را از رويا رويي با افرادي‬ ‫قويتر حفظ کرده و دور نگه دارد‬ ‫ج ( همچنين از زنان انتظار مي رود تا فعاليت هاي شان را به خانه داري و•‬ ‫‪ .‬مراقبت از فرزندان محدود کنند‬

‫‪ :‬محدوديت عمده براي زنان کارآفرين به شرح زير مي باشد‬ ‫الف ( پر رنگ بودن نقش آنان درخانواده و همچنين نياز رو به تزايد مردان به حضور•‬ ‫دائمي آنان در خانواده‬ ‫ب ( وجود افکار و باورهاي منفي در مورد نقش زنان در کسب و کار•‬ ‫ج ( سطوح آموزشي نسبتا پايين تر براي زنان به دليل دسترسي محدود به فرصت•‬ ‫هاي آموزشي شغلي در اکثر کشورها‬ ‫د ( فرصت هاي محدودتر در بخش دولتي براي توسعه مهارتهاي زنان•‬ ‫ه ( دسترسي ناکافي زنان کارآفرين به تکنولوژي ‪ ،‬خدمات حمايتي و اطلع رساني•‬ ‫و ( دسترسي کمتر زنان به اعتبارات مالي بدليل ضعف مسائل مربوط به ضمانت و‬ ‫مقادير کم اعتبارات و همچنين وجود نگرش منفي در خصوص توان بازپس دهي پائين‬ ‫زنان کارآفرين‬

‫‪ :‬چالش هاي فراروي زنان کارآفرين در آينده‬ ‫امروزه نياز به کارآفريني زنان بيش از هر زمان مورد توجه قرار گرفته است ‪ .‬و از طرفي با‬ ‫توجه به ميزان بيشتر خروجي زنان دانش آموخته از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالي که‬ ‫از توانمنديهاي علمي وتخصصي بر خوردارند اين روند بيشتردر صنايع خدماتي مشهود تر است‬ ‫به اين دليل که صنايع خدماتي کمتر از صنايع ديگر به سرمايه نياز دارد از اين رو موانع مالي‬ ‫کمتري بر سر راه آنان وجود دارد همه الزامات و ضرورتهايي که براي کارآفريني زنان بالخص‬ ‫زنان دانش آموخته در جامعه ايراني وجود دارد و با توجه به وضعيت اشتغال زنان در ايران و‬ ‫آمارها و ارقام موجود که نشان دهنده توجه جدي و تلش وافر دست اندر کاران و‬ ‫سياستگذاران به امر اشتغال و کارآفريني زنان مي باشد‬ ‫بعنوان اولين چالش مي توان به چالش مربوط به نقش خانه ‪ /‬محل کار اشاره نمود که•‬ ‫‪.‬تنشي به شکل تضاد نقش را بوجود مي آورد‬ ‫رفع شکاف سرمايه ‪ :‬مانعي که بر سر راه بسياري از زنان کارآفرين قرار دارد امنيت•‬ ‫بخشيدن به سرمايه اوليه است‪ .‬شکاف سرمايه عبارت است از اختلف ميان ميزان سرمايه‬ ‫‪.‬مطلوب در دسترس براي همه شرکت هاي متعلق به زنان و ميزان سرمايه واقعي‬

‫بخش خدمات ‪ :‬با رشد اقتصاد بخش خدمات فرصت هاي بيشتري براي شرکت هاي•‬

‫جديد فراهم مي آورد از اين رو صنايع خدماتي به هدف اصلي براي کار آفرينان آتي‬ ‫تبديمل شده اسمت در حال حاضمر حدود ‪%60‬از کليمه زنان کار آفريمن در ايمن بخش‬ ‫‪ .‬مشغول به کار هستند واين بخش کماکان مهم ترين فرصت بر آنان است‬ ‫آمادگي براي تغييرات ‪:‬بطور معمول تعداد محدودي از زنان کارآفرين‪،‬آموزش رسمي•‬ ‫لزم براي کارهاي تجاري را ديده اند‬

‫بررسي ها حاکي از اين است که ‪ 3‬دسته عمده موانع در مقابل زنان کارآفرين‬ ‫‪ :‬قرار دارد‬ ‫الف( دسته اول موانعي هستند که بطور عمده براي کليه کارآفرينان ) زن يا مرد (‬ ‫‪.‬وجود دارد‬ ‫ب ( دسته دوم موانعي است که به علت شرايط خانوادگي و اجتماعي و حقوقي‬ ‫‪.‬در مورد زنان کارآفرين شديدتر از مردان است‬ ‫ج( دسته سوم موانعي است که منحصرا" در ارتباط با زنان‬ ‫کارآفرين مي باشد‪.‬‬ ‫اين موانع در دو مرحله دامن گير کارآفرين است اول در زمان شروع به کار که‬ ‫عمدتا" به شکل کمبود تجربه کاري و دشواري کسب سرمايه و بي تجربگي در‬ ‫برنامه ريزي مالي نمايان مي شود ‪ .‬ودر مرحله دوم مشکلت مربوط به ادامه کار‬ ‫است که در قالب کمي تجربه در برنامه ريزي مالي و هدايت سرمايه و دشواري‬ ‫‪.‬در جلب مشتري خود را نشان مي دهند‬

‫با توجه به مباحث مربوطه ‪ ،‬موانع و مشکلت فراروي کارآفريني زنان ‪ ،‬واقعيت ها و‬ ‫شاخمص هاي موجود در جامعمه ايرانمي از نظمر شاخمص هاي توسمعه اي ‪ ،‬اقتصادي ‪،‬‬ ‫فرهنگمي ‪ ،‬اجتماعمي و تحصميلي در ايران ممي توان عمده تريمن چالش هاي فراروي‬ ‫‪ :‬کارآفريني زنان دانش آموخته در ايراني را به شرح ذيل برشمرد‬ ‫افزايش چشمگير زنان فارغ التحصيل از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالي نسبت‬ ‫به مردان کمه بما امکانات و زمينمه هاي شغلمي موجود براي زنان هماهنمگ نمي باشد‪.‬‬ ‫امروزه در حدود ‪ 70 %‬از وروديهاي دانشگاه هاي در برخمي از رشته ها اختصاص به‬ ‫دختران و زنان دارد در حالي که به نسبت اين افزايش ورودي و خروجي از دانشگاهها‬ ‫کمتر به ايجاد بسترهاي شغلي مناسب براي بانوان در جامعه ايراني فکري شده است‬ ‫و نتيجه آن شده است که ميزان بيکاري زنان نسبت به مردان در جامعه همواره بيشتر‬ ‫از مردان است يعني توزيع فرصت ها ي شغلي و کارآفريني براي بانوان ايراني نسبت‬ ‫به مردان نا عادلنه مي باشد و اين خود باعث تشديد بيکار ‪ ،‬افزايش اشکالت و دامن‬ ‫زدن به سرخوردگي و احساس بي فايدگي در بين آنان گرديده که اين خود از موانع‬ ‫جدي در راه اشاعه و ترويج کارآفريني در بين زنان ايراني است و القا کننده نوعي‬ ‫‪ .‬دوگانگي و سر خوردگي است‬

‫بنابراين جا دارد از اين چالش اساسي را به نحو مقتضي برخورد گردد و بدينگونه که‬ ‫همگام با افزايش تقاضا و نياز بانوان به تحصيلت آکادميک بسترهاي مناسب جهت به‬ ‫کارگيري از اين پتانسيل ها فراهم آمده است و سهم مناسبي جهت اشتغال کارآفرينان‬ ‫‪ .‬زن در در نظر گرفت‬ ‫توزيع نامناسب تحصيل کرده هاي دانشگاهي يکي ديگر از چالش هاي عمده ي در بين‬ ‫زنان دانش آموخته مي باشد ‪ .‬اگر ظرفيت هاي دانشگاهي بدون توجه به نيازهاي کسب‬ ‫و کارهاي موجود در جامعه در نظر گرفته شده است به گونه اي که در بسياري از بخش‬ ‫ها با تراکم فارغ التحصيل روبرو گرديده حال آنکه در بعضي از زمينه ها و رشته ها‬ ‫اصل" خروجي مناسب و پاسخگويي براي اشتغال در نظر گرفته نشده است و همچنين‬ ‫توجه کمتر آموزش ها ي فني و علمي کاربردي وجود چالش هاي فرهنگي و مشکلت‬ ‫مربوطه به باورها و اعتقادات و سنن اجتماعي و قائل شدن تفاوت هاي غير منطقي‬ ‫بين زنان و مردان در جامعه که منجر به اين مي شود که عليرغم همه توانمندي هاي‬ ‫بانوان و نيز بر خلف الزامات‪ ‬و ضرورت هاي موجود نسبت به جذب دانش آموختگان‬ ‫‪ .‬زن دچار متغيرهاي نا خواسته و نارواي جنسيتي شويم‬

‫چالش هاي مربوط به ساختارهاي حقوقي جامعه نظير باورهايي مثل احکام مربوط به ارث•‬ ‫‪ ، .‬نفقه و يا منع کار زن در صورت عدم رضايت شوهر‬ ‫‪ .‬چالش هاي مربوط به ساختار کلن اقتصادي•‬ ‫‪ .‬چالش هاي مربوط به ساختارهاي قانوني و سياسي•‬ ‫چالش هاي آموزشي نظير در نحصار بودن برخي رشته ها براي مردان ‪ ،‬محدوديت اعزام•‬ ‫‪ .‬به خارج از کشور براي ادامه تحصيل‬ ‫کارآفريني جهاني و الزامات‪wto ،‬چالش هاي جهاني ‪ ،‬نظير جهاني سازي ‪ ،‬الحاق به•‬ ‫سازمان ها ي مدافع حقوق زن‬

‫جابجایی مدیران زن کمتر از مدیران مرد‬

‫یتواند موجب بروز تبعیض در استخدام یا ارت‬ ‫ه یا سایر دلیل در مقایسه با مردان دارند ) باوری که م ‌‬ ‫یران )‪ 11076‬زن و ‪ 15283‬مرد( که به صورت تمام وقت برای سازمان های بزرگ خدمات مالی چ‬ ‫تهای خود را رها کردند‬ ‫شکل داوطلبانه پس ‌‬

‫نی که موفق به دریافت ترفیع شغلی شده اند احتمال استعفایشان به مراتب کمتر از مردانی با همی‬ ‫اسمممممممممممممم‬ ‫بمممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممممه‬ ‫تهای‬ ‫کممه غالممب پژوهممش های گذشتممه درباره میزان جابجایممی بمما توجممه بممه تفاو ‌‬ ‫ههای ج‬ ‫ههای جدید با استفاده از داد ‌‬ ‫جام شده مبتنی بر اطلعات سال های دهه ‪ 1970‬یا ‪ 1980‬و یافت ‌‬

‫رمایان درباره آنچه لزم است به جهت حفظ زنان مستعد انجام دهند‪ ،‬به وجود آورده است‬ ‫یآورد طوری که فرد همچنان به پیشرفت ادامه خواهد داد و در صورتی که در زمان مو‬ ‫اری را پدید م ‌‬

‫یکنند و ناگزیر گر‬ ‫یدهند‪ .‬هرچند مدیرانی که از مرخصی استفاده م ‌‬ ‫د ‪ 24‬درصد از آنان بعدا استعفا م ‌‬

‫یکنند که باید د‬ ‫همند به حفظشان هستند وعلوه بر اینها بر ضرورت این موضوع تاکید م ‌‬ ‫تها علق ‌‬ ‫شرک ‌‬

‫مقایسه کسب و کارهای زنانه و مردانه‬ ‫در این مقاله که بر اساس پژوهشی انجام شده در فیلیپین نوشته شده‌‪ ،‬کسب و‬ ‫هاند ‪ .‬نتایج‬ ‫کارهای زنانه با کسب و کارهایی که مدیرشان یک مرد است‌‪ ،‬مقایسه شد ‌‬ ‫لها با هم دارند‪،‬‬ ‫تهایی که این شغ ‌‬ ‫یدهند که تفاو ‌‬ ‫حاصل از این پژوهش نشان م ‌‬ ‫لهای‬ ‫تهای طبیعی زنان و مردان ناشی شوند‪ .‬رشد تعداد شغ ‌‬ ‫یتوانند از تفاو ‌‬ ‫م ‌‬ ‫مستقلی که صاحبان آنها زنان هستند‌‪ ،‬در رشد مستمر و روز افزون یک کشور در‬ ‫‪ Global Entripren‬طولنی مدت‪ ،‬نقشی کلیدی دارد‪ .‬پژوهشی که توسط‬ ‫در سال ‪ 2000‬انجام شده این نتایج را منتشر کرده است ‪eurship Monitor .‬‬ ‫اهداف این مطالعه این بوده که با استفاده از یک چهارچوب چند بعدی درباره‬ ‫موفقیت‪ ،‬عملکرد کسب و کارهای مردانه و زنانه را با یکدیگر مقایسه کند قصد این‬ ‫بوده که با انجام یک تحلیل مقایسه ای به این هدف دست یابد‪ .‬همچنین میزان تاثیر‬ ‫‪.‬این عوامل موثر بر موفقیت را با هم مقایسه کند‬

‫صهای موفق به اهداف مالی‪ ،‬غیرمالی و شخصی که مدنظر کارآفرینان‬ ‫شاخ ‌‬ ‫ههای این تحقیق در حوزه بخش‬ ‫هترین یافت ‌‬ ‫است‪ ،‬اشاره دارد ‪ .‬برجست ‌‬ ‫یدهند که ‪:‬‬ ‫تدهنده چاپ و نشر نشان م ‌‬ ‫خدما ‌‬ ‫‪ -1‬هیچ تفاوت قابل توجهی بین خصوصیات شخصی و اهداف شرکت بین زنان و‬ ‫مردان وجود ندارد‬ ‫‪ -2‬در بررسی متغیرهای اولیه مربوط به عملکرد مالی و پولی یک شرکت )میزان‬ ‫فروش‪ ،‬درآمد ناخالص و تغییرات میزان سرمایه( دیده شده در شرایطی که در‬ ‫کوتاه مدت از کسب و کار جنسیت خاصی حمایت عملی نشود‪ ،‬نتیجه آنست که در‬ ‫یگیرد و بسیاری‬ ‫یتر مانند سه سال‪ ،‬تبعیضات جنسیتی قوت م ‌‬ ‫مدت زمانی طولن ‌‬ ‫از این تئوری که زنان همیشه عملکرد ضعیفی دارند‪ ،‬حمایت خواهند کرد ‪.‬‬ ‫‪ -3‬بررسی عوامل موفقیت یک کسب و کار از دیدگاه زنان و مردان مشخص‬ ‫یدهند ولی‬ ‫یکند که هر دو جنس به موفقیت مالی و غیر مالی اهمیت م ‌‬ ‫م ‌‬ ‫تهای شخصی برای زنان مهمترست ‪.‬‬ ‫موفقی ‌‬ ‫لها و‬ ‫شهای مدیریت معلوم شد که زنان مدیر بر اساس دستورالعم ‌‬ ‫‪ -4‬درباره رو ‌‬ ‫یپسندند‬ ‫‪ .‬مردان روش اشتراکی را م ‌‬

‫متغیرهایی که به جنسیت ارتباط دارند و در این پژوهش به آنها توجه شده عبارتند از ‪5- :‬‬

‫یهای مورد استفاده در کارهای روزانه شرکت؛ به خصوص درباره آنهایی که به‬ ‫استراتژ ‌‬ ‫تهای‬ ‫دهای کاری مربوطند‪ ،‬منافع کارمندان‪ ،‬روابط کاری‪ ،‬سیاس ‌‬ ‫تها و رون ‌‬ ‫سیاس ‌‬ ‫تگذاری‪ ،‬مسائل مربوط به اعتبار کال یا خدمات‌‪ ،‬کنترل جریان پولی و مالی و اهداف‬ ‫قیم ‌‬ ‫رشد و توسعه شرکت ‪.‬‬ ‫شها و اشکال مدیریتی‬ ‫هها نشان داد که عملکرد مالی یک شرکت به رو ‌‬ ‫‪ -6‬تحلیل داد ‌‬ ‫نمحور زیر بستگی ندارد ‪ :‬مدیریت مشارکتی و مدیریت در حال توسعه‪ .‬در عوض‬ ‫انسا ‌‬ ‫یشد و الگوی مدیریت در حال‬ ‫عملکرد بالتر با استفاده از شکل مدیریت تعاملی حاصل م ‌‬ ‫لتوجهی نداشت ‪.‬‬ ‫توسعه بازدهی قاب ‌‬ ‫یگذاشتند شامل موارد زیر‬ ‫تها اثر م ‌‬ ‫‪ -7‬عواملی که موثرا ً بر بازدهی مالی شکر ‌‬ ‫ههای قبلی کاری و تجاری‪ ،‬اندازه و سابقه شرکت‪ ،‬پتانسیل‬ ‫یشدند ‪ :‬سن کارآفرین‪ ،‬تجرب ‌‬ ‫م ‌‬ ‫مهای‬ ‫ریسک کردن‌‪ ،‬الگوی مدیریت‪ ،‬آموزش کارمندان‪ ،‬ارزیابی عملکرد مدیران داخلی‪ ،‬وا ‌‬ ‫یهای آینده ‪.‬‬ ‫هگذار ‌‬ ‫هریزی برای سرمای ‌‬ ‫بانکی و برنام ‌‬ ‫‪ -8‬تعامل بین عوامل گوناگون موثر در موفقیت یک شرکت بررسی شد و نتایج حاصل از‬ ‫یتواند رابطه یک شرکت را با عملکرد مالی و هر کدام از‬ ‫این بررسی این بود که جنسیت م ‌‬ ‫عوامل مدیریتی‌‪ ،‬متعادل کند‪ .‬این عوامل موثر در مدیریت عبارتند از ‪ :‬تمایل به ریسک‬ ‫کردن‪ ،‬آموزش کارمندان‪ ،‬ارزیابی عملکرد کارمندان‪ ،‬امور کالها و خدمات‪ ،‬ابزارهای‬ ‫هریزی برای‬ ‫توسعه اولیه‪ ،‬کنترل جریان مالی و عوامل موثر بر آن‪ ،‬و برنام ‌‬ ‫یآید که‬ ‫یهای آینده در جهت رشد و توسعه‪ .‬از بررسی این فاکتورها چنین برم ‌‬ ‫هگذار ‌‬ ‫سرمای ‌‬ ‫در حالیکه جنسیت در کوتاه مدت هیچ تاثیر مستقیمی بر عملکرد مالی ندارد‪ ،‬در هر حال‬ ‫جنسیت بر فاکتورهای موثر بر کیفیت مدیریت به شکل غیر مستقیم اثرگذارست‪ .‬و‬ ‫یگذارد‬ ‫های م ‌‬ ‫‪ .‬تغییرات این عوامل بر کیفیت عملکرد مالی‪ ،‬تاثیری قابل ملحظ ‌‬

‫یگردد و اگر یک محقق بخواهد از دیدگاهی فمینیستی به حلجی این مسئله‬ ‫و ذات زنان و مردان برم ‌‬

‫تجربه های موفق کارآفرینان زن‬

‫کانادا‬ ‫در کانادا موسسات مختلفی در زمینه حمایت از‬ ‫کارآفرینی زنان فعالیت می کنند‪ .‬یکی از این موسسات‬ ‫است‪ .‬این )‪» (OWD‬تحت عنوان »مدیریت زنان اونتاریو‬ ‫موسسه با همکاری مدیران کسب و کار و دیگر سازمان‬ ‫های اجتماعی در جهت تشویق و حمایت از کارآفرینی‬ ‫زنان فعالیت می کند‪ .‬سوابق این موسسه نشان می‬ ‫دهد که کارآفرینان زن اونتاریو اقدامات مناسبی در‬ ‫جهت توسعه اقتصاد ایالتی انجام می دهند‪.‬‬ ‫مرکز دیگری با عنوان »مرکز توسعه مهارت های کوچک‬ ‫اجتماعی« که در واقع »مرکز خدمات زنان« است‪،‬‬ ‫برنامه های کسب و کار‪ ،‬فن آوری و خدمات مختلف را‬ ‫برای زنان با تاکید بر ارایه خدمات به کانادایی ها‪ ،‬گروه‬ ‫ها ی اقلیت نژادی و زنان کم درآمد فراهم می کند‪.‬‬ ‫هدف این مرکز‪ ،‬کمک و حمایت از زنان در فرآیند‬ ‫‪‬‬

‫ماجورای کاسترو« اهل کاناداست‪ ،‬اما قسمت‬ ‫دوران کودکی خود را در سرزمین اجدادی اش‬ ‫اکوادور گذراند‪ .‬چهار سال قبل برای مطالعه طراحی‬ ‫گرافیک به کانادا بازگشت‪ .‬در ابتدا او حتی از عهده‬ ‫کلس های آموزش درسی اش برنمی آمد و مجبور‬ ‫بود برای تامین زندگی خود در فروشگاه های خرده‬ ‫فروشی به عنوان فروشنده کار کند‪ .‬انتخاب راه های‬ ‫طبیعی و درست برای حفظ سلمت و رفاه‪ ،‬همیشه‬ ‫یک قسمت از زندگی و فرهنگ ماجورای بوده است‪.‬‬ ‫ماجورای پس از اخذ مدرک »مربیگری در تکنیک های‬ ‫ماساژ درمانی« تصمیم گرفت برای خود کسب و‬ ‫کاری در این زمینه راه اندازی کند‪ .‬حقیقتا ً او سخت‬ ‫کار می کرد‪ ،‬اما پس از مدتی تشخیص داد که‬ ‫اطلعات او برای راه اندازی کسب و کار بسیار اندک‬ ‫است‪ .‬درست هنگامی که قصد رها کردن کار خود را‬

‫تجربه های موفق کارآفرینان زن‬

‫عمده«‬

‫‪‬‬

‫انگلستان‬ ‫و » )‪» (YWCA‬انجمن زنان جوان مسیحی ماسکوکا‬ ‫»مرکز تامین درآمد زنان« در انگلستان در زمینه‬ ‫فراهم کردن برنامه های مبتنی بر جامعه )یا اجتماع‪-‬‬ ‫محور( و ارتقای تساوی زنان فعالیت می کنند‪ .‬این‬ ‫مراکز برای زنان و خانواده آن ها در ماسکوکا‬ ‫فرصت هایی را در جهت افزایش عزت نفس و‬ ‫حمایت از رشد فردی فراهم می کند‪.‬‬ ‫»برنامه زنان در کسب و کار« در سال ‪ 2001‬برای‬ ‫حمایت از زنانی که به طور فزاینده استقلل‬ ‫اقتصادی خود را دنبال می کردند‪ ،‬از طریق راه‬ ‫اندازی کسب و کار‪ ،‬تغییر مشاغل یا پیگیری برای‬ ‫تحصیلت تکمیلی‪ ،‬هدایت شده بود‪ .‬نتایج پژوهش‬ ‫انجام شده توسط این انجمن نشان می دهد که بیش‬ ‫از ‪ 70‬زن از دوره آموزشی برنامه جامع )شامل‬ ‫برنامه های مهارت آموزی‪ ،‬آگاه سازی و کارآفرینی(‬ ‫که به مدت ‪ 210‬ساعت در »هانس ویل« و »بریس‬ ‫‪‬‬

‫شرکت مشاوره ای برای زنان کارآفرین‬

‫اسمت ‪ .‬این ‪ EWF International‬دارسمی هریمس یکمی از موسمسان شرکمت‬ ‫شرکت در اوکلهاما واقع شده و کارش اینست که به زنان کارآفرین و مدیرانی از‬ ‫زنان که این کسب و کارهای مستقل را اداره می کنند ‪ ،‬خدمات مشاوره ای ارائه‬ ‫می کند ‪ .‬این زن ‪ 30‬سال در حوزه های بازاریابی ‪ ،‬فروش ‪ ،‬مدیریت و کارآفرینی‬ ‫فعالیت کرده است و اکنون از طریق این موسسه تجربیاتش را در اختیار دیگران می‬ ‫گذارد تما آنها نیز بمه اهدافشان دسمت یابند‪ .‬اکنون او در این مقاله ‪ ،‬نکاتی در این‬ ‫کنمممممممممد ‪:‬‬ ‫ممممممممممی‬ ‫بیان‬ ‫را‬ ‫خصممممممممموص‬ ‫زنان کارآفرین تنها مشتریان ما هستند از این رو ما برآنیم تا کامل ً از آنان حمایت‬ ‫کنیم ‪ .‬این نوع فعالیت باعث می شود تا ما حقایقی قابل تأمل از زندگی این زنان را‬ ‫درک کنیم ‪ .‬می توانیم بفهمیم که چه چیزهایی در موفقیت این گروه موثرند و مهمتر‬ ‫ازآن می توانند در کنار موفقیت های کاری ‪ ،‬در زندگی شخصی و خانوادگی شان نیز‬ ‫تأثیر مثبت بگذارد و حال ببینیم چه نکاتی برای این زنان اهمیت دارند ؛ نکاتی که این‬ ‫‪ .‬همممممه پیچیده و متفاوت بممممه نظممممر مممممی رسممممند‬

‫زنان کارآفرین به قدرکافی شجاعت ریسک کردن دارند ‪ .‬دقت کنید من نگفتم »شجاعند«‬ ‫بلکه گفتم »به قدر کافی شجاعند « ‪ .‬وقتی صحبت از ریسک کردن به میان می آورم ‪،‬‬ ‫منظورم این نیست که طرز فکر آنها به گونه ایست که بدون هیچ بررسی دقیقی ‪ ،‬خطر‬ ‫کنند ‪ .‬در ضمن این کارآفرینان اینطور نیستند که تصمیم بگیرند ‪ ،‬بررسی کنند ‪ ،‬دوباره‬ ‫تصمیم جدی بگیرند‪ ،‬با دوستانشان مشورت کنند ‪ ،‬یک بار دیگر نظرشان را عوض کنند ‪،‬‬ ‫یک بار دیگر بازار را تحلیل کنند ‪،‬آماده کار شوند ‪ ،‬دوباره تحقیق کنند و »هرگز« کاری‬ ‫صورت ندهند ‪ .‬بلکه زنان کارآفرین موفق کاری نمی کنند که این بررسی ها آنها را فلج‬ ‫کرده و از تحقق اهدافشان باز دارند ‪ .‬بیشتر کارآفرینان می گویند که این که ندانند کسب و‬ ‫کارشان در آینده به چه شکل خواهد بود و با چه چالش هایی روبرو هستند و یا اینکه نتوانند‬ ‫در آخر هم کاری صورت دهند ‪ ،‬خیلی هم خوب است ‪.‬‬ ‫کارآفرین بودن شجاعت لزم دارد و به گفته »جان وین« ‪» :‬اگر به مرگ تحدید شدید و از‬ ‫آن ترسیدید اما تسلیم مرگ نشده ‪ ،‬جان به در بردید ‪ ،‬آنوقت شجاعت دارید ‪ « .‬شاید‬ ‫بیشتر زنان کارآفرین فقط کار را شروع می کنند ‪ ،‬اما طرج تجاری مناسبی تدوین نکرده‬ ‫وام های مقتضی هم دریافت نکرده اند ‪ .‬در عوض به تابلوی شرکتشان بیشتر توجه دارند ‪.‬‬ ‫آنها در حوزه دانشی که دارند و از آن مطمئن هستند ‪ ،‬فعالیت می کنند ‪ .‬با خود می گویند‬ ‫که »من دانش و معلومات کافی درباره این موضوع دارم ‪ .‬توانای مدیریتی ام نیز از رئیسم‬ ‫کمتر نیست ‪ .‬پس چرا کارمند او باشم و از دستورات او اطاعت کرده حقوق بگیر او‬ ‫باشم؟ « یا ممکن است در محیط کار خود با مشکلتی روبرو شده باشند ‪ .‬مثل ً از الگوی‬ ‫مدیریتی ناراضی باشند و یا این که ارزش ها ‪ ،‬اهداف و دیدگاه مدیر آزارشان دهد ‪ .‬از این‬ ‫رو احساس می کند که باید هر چه زودتر دست به کار شده از آن شرکت استعفا دهند ‪.‬‬ ‫‪ .‬این زنان به سراغ حوزه ای می روند که در آن بیشترتبحر دارند‬

‫آنها به بررسی وضع بازار میزان در آمدی که از این شرکت عایدشان خواهد شد ‪ ،‬زیاد توجه‬ ‫نمی کنند ‪ ،‬بیشتر دوست دارند به کاری بپردازند که به آن علقه مندند ‪ .‬اخیرا ً بیشترین این‬ ‫زنان تصمادفی وارد ایمن عرصمه شده انمد ‪ .‬چرا کمه وقتمی بمه خاطمر محدود شدن شرکت از‬ ‫سمتشان به درجه پایین تری نزول کرده اند ‪ ،‬تصمیم به این کار گرفته اند ‪ :‬آنها یا یک مشاور‬ ‫می شوند یا امتیاز نمایندگی شرکتی را می خرند و یا شرکتی تأسیس می کنند ‪ .‬با وجودی که‬ ‫زنان کارآفرین در حوزه های گوناگونی فعالند اما خصوصیات مشترکی نیز دارند ‪ .‬آنها می‬ ‫بپردازنمممممد ‪.‬‬ ‫کار‬ ‫بمممممه‬ ‫انرژمممممی‬ ‫پمممممر‬ ‫و‬ ‫خلقانمممممه‬ ‫خواهنمممممد‬ ‫این زنان پشتکار زیادی دارند و در برابر مشکلت سر خم نکرده با آنها رودررو مقابله می‬ ‫کنند تا بالخره راهی برای حل آنها پیدا کنند ‪ .‬این دسته خاص از صاحبان مشاغل مستقل ‪ ،‬از‬ ‫آن احساس شادی و رضایت کنند و به زندگی شان معنی دهد ‪ .‬این زنان کامل ً از این مفاهیم‬ ‫مطلعند و می دانند چه عواملی باعث خلق این احساسات می شوند و تحقق این آرزوها‬ ‫بیشتر به روند کار وابسته است تا به محتوای کار مثل ً یکی از مراجعان ما صاحب یک شرکت‬ ‫عمده فروشی گوشت بود ‪ .‬انتخاب این کار به آن معنانیست که این زن عاشق گاوهاست یا‬ ‫به گوشت آنها علقمند است ! بلکه حقیقت اینست که او کاری را برگزیده که به نحو احسن‬ ‫با دانش و معلومات او مطابقت داشته باشد ‪ .‬او علقه دارد از دیدگاه های خود استفاده کند ‪،‬‬ ‫سیستمی خلق کند ‪ ،‬ساختار شرکت را شکل داده از یک کار گروهی بهره گیرد تا به اهداف‬ ‫‪.‬خود و شرکت برسد‬ ‫‪ .‬این زن عاشق ابتکار و نوآوریست‬

‫و در نهایت مهمترین ویژگی زنان کارآفرین موفق این باشد که از اعتماد به نفس‬ ‫بالیی برخوردارند ‪ .‬آیا به هیچ وجه خشن نیستند بلکه آرامش دارند و فروتن می‬ ‫باشند ‪ .‬اما آنها در طول این راه یاد گرفته اند که باید تمامی عوامل درونی را که‬ ‫برایشان محدودیت ایجاد کرده دست و پا گیرند ‪ ،‬او از بین بروند و مسائل‬ ‫روانشناختی درونی خود را که محزبند ‪ ،‬از سر راهشان کنار بزنند ‪ .‬من بسیاری از‬ ‫کارآفرینان زن را می شناسم که تحصیلت دانشگاهی ندارند اما اجازه نداده اند که‬ ‫این عامل باعث شود که آنها احساس ضعف کنند ‪ ،‬خود را ناتوان تر از بقیه بینند و‬ ‫‪ .‬اعتماد به نفسشان را از دست بدهند‬

‫تهاي جديمد شغلي براي زنان اشاره كرده‬ ‫ه ريس در اينجما بمه ده راه دسمتيابي بمه ايمن فرصم ‌‬ ‫‪:‬است‬ ‫عاقلنه انتخاب كنيد‬ ‫ماكنون زنان در ‪ 80‬رشته شغلي بيشاز مردان درآمد دارند‪ .‬بنابراين سعي كنيد يكي از اين‪ 80‬شغل را انتخاب كنيد‬ ‫‪.‬ه ‌‬ ‫يكه همكار مرد‬ ‫هطور متوسط‪ 45000‬دلر درآمد دارد‪ ،‬در حال ‌‬ ‫بشناسگفتاردرماني زن سالنه ب ‌‬ ‫به عنوان مثال يك آسي ‌‬ ‫يگيرد‪ .‬متخصصان آمار زن هم‪35‬درصد بيشاز مردان همكار خود درآمد دارند‪.‬‬ ‫او سالنه تنها ‪ 35000‬دلر پول م ‌‬ ‫سب‌شناسي دهان و دندان اشاره‬ ‫از ساير مشاغلي كه زنان در آنها درآمد بيشتري دارند مي‌توان به تبليغات‪ ،‬مهندسي و آ ي‬ ‫كرد‪ .‬پرستاري از شغلتان‬ ‫فرض كنيد يك پرستار‪ ،‬بهيار يا دستيار پزشك شويد‪ .‬اين رو‌زها پرستاران سالنه درآمدي معادل‪100‬هزار دلر دارند‪.‬‬ ‫شهاي ضمن خدمت نياز دارند و دستياران پزشكان كه مدرك ليسانسداشته باشند‪ ،‬ميانگين‬ ‫بهياران همكه تنها به آموز ‌‬ ‫هاي معادل‪ 77‬تا ‪ 201‬هزار دلر دارند‪ .‬اما يك واقعيت‪ ،‬تنها پرستاران خانمهستند كه اجازه دارند ‪ ‬برخي‬ ‫دستمزد سالن ‌‬ ‫‪.‬بيماران را معاينه كنند‬ ‫نها كه پرستاران زن را بيشتر استخدامكنند‬ ‫هاي استبراي بيمارستا ‌‬ ‫‪.‬اين انگيز ‌‬

‫با پول ديگران كار كنيد‬ ‫يخواهيد به عنوان يك زن خطرات بزرگ مالي را به جان بخريد و از سوي ديگر درآمد بسيار باليي را خواهان‬ ‫اگر نم ‌‬ ‫هگذاري يا تحليلگر مالي به فعاليت بپردازيد‪ .‬جالب استبدانيد‪،‬‬ ‫كهاي سرماي ‌‬ ‫هستيد‪ ،‬سعي كنيد در مشاغلي چون كار در بان ‌‬ ‫تحليلگران مالي زن به طور ميانگين سالنه ‪69‬هزار دلر درآمد دارند كه اين مقدار ‪18‬درصد از همكاران مرد آنها بيشتر‬ ‫‪.‬است‬ ‫‪.‬تحليلگران مالي به آسانيمي‌توانند در آينده كاريشان به مقاممديريتعامل برسند‬ ‫كهاي پدر فرزندتان غافل‬ ‫اما در مشاغل مربوطبه منابع انساني و روابطعمومي اين كار چندان همآسان نيست‪ .‬از ازكم ‌‬ ‫نشويد‬ ‫هاي صميمي داشته باشيد و از كودكتان به خوبي مراقبتشود راهي وجود دارد‪ :‬با مردي ازدواج كنيد‬ ‫يخواهيد خانواد ‌‬ ‫اگر م ‌‬ ‫تهايي كه شما مشغول كار پردرآمدتان‬ ‫كه از وقت صرف كردن با كودكشاحساسخشنودي كند و قبول كنيد در موقعي ‌‬ ‫‪.‬هستيد‪ ،‬در نگهداري كودك به شما كمك كند‬ ‫چنين مردي وجود خواهد داشت اگر بداند كه شما براي وي احترام خاصي قائل هستيد‪ .‬مطالعات نشان داده است كودكاني‬ ‫متر و در مدارج بالي تحصيلي در‬ ‫كه پدر در بزرگ كردن آنها نقشداشته استبه مراتباجتماعي‌تر‪ ،‬از لحاظرواني سال ‌‬ ‫قترند‬ ‫‪.‬دانشگاه موف ‌‬

‫سفاده كنيد‪ ‬‬ ‫تهايتان ا ت‬ ‫تا حد توان از قابلي ‌‬ ‫تهاي بسياري از زنان‬ ‫تآميز خواهد بود‪ .‬علتآن استكه حماي ‌‬ ‫تهاي نظامي براي بسياري از زنان موفقي ‌‬ ‫شغلي مانند فعالي ‌‬ ‫يتوانيد‬ ‫هايد‪ ،‬م ‌‬ ‫يشويد همبا توانايي‌هايي كه در ارتشبه دستآورد ‌‬ ‫يآيد‪ .‬حتي وقتي كه بازنشسته م ‌‬ ‫در اين مشاغلبه عملم ‌‬ ‫شهاي خصوصي كه درآمد بسيار باليي دارند‪ ،‬استخدامشويد‬ ‫‪.‬در مشاغل بخ ‌‬ ‫تجويزي براي درآمد بالتر‪ ‬‬ ‫ماندازه پزشكان درآمد دارند و از سوي ديگر كنترل بسيار بيشتري بر زندگي شخصي خود‬ ‫ماكنون داروسا‌زها تقريبا ه ‌‬ ‫ه ‌‬ ‫دارند و مجبور نيستند با بيماران خود تاحدي همدردي كنند كه حتي گاهي مرگ آن بيماران لطمات روحي برايشان به بار‬ ‫‪.‬آورد‬ ‫فني شويد‬ ‫ههاي مهندسي يا كامپيوتر دارند‪ .‬اين مشاغل از‪ ‬‬ ‫ش ‌‬ ‫صدها بورستحصيلي براي زنان وجود دارد كه قصد تحصيل در ر ت‬ ‫ههاي كاري از‬ ‫يآورند‪ .‬درآمد زنان در اين رشت ‌‬ ‫جمله مشاغلي هستند كه در آينده نيز درآمد زيادي براي زنان به بار م ‌‬ ‫شهاي‬ ‫يخواهيد درآمدتان بال رود‪ ،‬بايد در بخ ‌‬ ‫مردان بيشتر است‪ .‬اما يك شرطكوچك وجود دارد‪ :‬آن هماين استكه اگر م ‌‬ ‫تهاي كاريتان همكمتر باشد‬ ‫‪.‬دولتي كار كنيد تا بتوانيد نسبتبه مردان همكار خود ساعات كمتري كار كنيد و مسافر ‌‬

‫هريزي كنيد‬ ‫تهاي خودتان را پاي ‌‬ ‫موفقي ‌‬ ‫توساز را خودتان مديريت‬ ‫شما لزوما نياز نداريد كه چكشمورد استفاده خودتان را بسازيد‪ ،‬اما اگر بتوانيد كاركنان ساخ ‌‬ ‫تهاي عمراني‬ ‫تها نيازمند شرك ‌‬ ‫هها و بسياري از شرك ‌‬ ‫سهاي دولتي‪ ،‬دانشگا ‌‬ ‫ييابيد‪ .‬همه آژان ‌‬ ‫كنيد‪ ،‬به درآمد هنگفتي دستم ‌‬ ‫‪.‬هستند كه صاحبان آنان زنان باشند و توسطيك زن مديريتشوند و اين براي زنان يك معدن طل است‬ ‫شد‪ ‬‬ ‫جرات خطر كردن داشته با ي‬ ‫يهاي‪ ‬‬ ‫هگذار ‌‬ ‫يكشد‪ .‬فعالن در سرماي ‌‬ ‫هرچه خطر بيشتري در كار تهديدتان كند‪ ،‬پتانسيل درآمدي بيشتري انتظارتان را م ‌‬ ‫هگذاري را تحمل كنيد‪،‬‬ ‫يخواهيد فشار سرماي ‌‬ ‫هآميز سالنه بين‪100‬هزار تا ‪300‬هزار دلر درآمد دارند‪ .‬اما اگر نم ‌‬ ‫مخاطر ‌‬ ‫يتواند درآمد زيادي را عايدتان كند‬ ‫هاي م ‌‬ ‫تهاي بيم ‌‬ ‫‪.‬به صورت كميسيوني كار كنيد‪ .‬فروشمستغلت يا فعالي ‌‬ ‫وقتبيشتر برابر استبا پول بيشتر‪ ‬‬ ‫بالمثل بيشاز هر وقت ديگر كارايي دارد‪.‬‬ ‫يآوريد؟ اكنون اين ضر ‌‬ ‫بالمثل قديمي را به ياد م ‌‬ ‫وقت طل است‪ .‬آيا اين ضر ‌‬ ‫هكاري اگر به نحو صحيح‬ ‫يشود‪ .‬اضاف ‌‬ ‫يعني اگر به جاي ‪ 34‬ساعت در هفته‪ 44  ،‬ساعت كار كنيد‪ ،‬درآمدتان دوبرابر م ‌‬ ‫قالعاده مي‌شود كه غير از صرف وقت بيشتر اين امكان‬ ‫تهاي كاري فو ‌‬ ‫مورد استفاده قرار گيرد‪ ،‬منجر به ايجاد موقعي ‌‬ ‫يگيرند‬ ‫برايتان وجود نداشت‪ .‬آيا سرتان خيلي شلوغ است؟ كمي از كا‌رهاي منزلتان را به كساني كه بابت آنها پول م ‌‬ ‫يشود چندين برابر آن پول به علوه شانس‌هاي فراواني برايتان به وجود‬ ‫بسپاريد‪ .‬در عوض با وقتي كه برايتان فراهمم ‌‬ ‫يآيد‬ ‫‪.‬م ‌‬

‫مصاحبه با اساتید شهرساز کار آفرین‬

‫مصاحبه با جناب آقاي دكتر احمديان‬ ‫در مورد کارآفرینی در شهرسازی ومشکلت موجود در این‬ ‫عرصه توضیح دهید؟‬

‫یک مشکل عامکه برای کارآفرینان وجود دارد نداشتن‬ ‫فرهنگ کارآفرینی استو این که بیشتر مصرف کننده ایمنه‬ ‫تولید کننده در کار‪ .‬دراکثرکارها منتظر این هستیم که کار به‬ ‫ما ارجاع شود و به دنبال کار برویمو بعد از ارجاع کار باید‬ ‫تجربه کافیجهتانجامدادن کار ارجاع شده داشته باشیمو‬ ‫سعی در درستانجامدادن کار می کنیم‪.‬کارآفرین به مفهوم‬ ‫واژگان کارآفریدن استو هر کسکاری انجاممی دهد‪،‬باید‬ ‫خودشخالقآن کار باشد‬

‫بنا براین اگر به دنبال کارهایی باشیم که دیگران انجام‬ ‫نداده اند و به فکرشان نرسیده است و نکته های‬ ‫ناگفته ای را در نظر بگیریم که دیگران از آن یاد‬ ‫نکرده اند این مهمترین بخش حوزه کارآفرینی‬ ‫است‪.‬اگر با این زاویه و دید وارد حوزه شهرسازی‬ ‫شویم باید به دنبال این باشیم که کارهایی که جای‬ ‫کار بیشتری دارند و به فکر دیگران خطور نکرده‬ ‫است در نظر بگیریم وقتی وارد شهر می شویم می‬ ‫تعداد مساله ی حل نشده ای داریم که ‪ n‬بینیم که‬ ‫همه آن ها در حوزه کارافرینی شهرسازی می باشند‬ ‫اگر قرار باشد دانشجوی شهرساز منتظر باشد تا‬ ‫ببیند چه کاری به او ارجاع می شود ‪،‬اشتباه است‬ ‫خودش می تواند تولید کند ‪ .‬از ساده ترین کارهای‬ ‫حوزه کارآفرینی شهرسازی تولید داده های خام می‬ ‫باشد‪ .‬ما اکنون اطلعات خام شهرسازی را کم‬ ‫داریم و نیاز به اطلعات پایه داریم که در نهایت به‬

‫‪‬‬

‫تجربه ای که اولین شهرساز کشور طبق سخنرانی که‬ ‫برای یاد بود ایشان بود )مربوط به سال های ‪40_42‬‬ ‫که شهرسازی وارد عرصه ی کار حرفه ای شده‬ ‫بود(این است که در یک دفتر کوچک می نشستند و‬ ‫فقط به این فکر می کردند که خیابان اصلی شهر را‬ ‫چگونه طراحی کنند و تصور می کردند شهردار تنها‬ ‫باید خیابان طراحی کند در حال حاضر این موضوع‬ ‫مضحک به نظر می آید ولی می بینیم که در طول‬ ‫‪ 40‬سال چقدر عرصه ها زیاد شده و باید به آینده‬ ‫توجه داشته باشیم‪ .‬بنابراین حوزه کارآفرینی حوزه‬ ‫‪.‬گستر ده ایست‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫مصاحبه با جناب آقاي درخشان‬

‫در مورد تفاوت های شهرسازان زن و مرد در عرصه کارآفرینی‬ ‫‪:‬توضیح دهید‬ ‫با توجه به خصوصیات متفاوت زن و مرد می توان این تفاوت ها را‬ ‫ریشه یابی کرد و با شناختشخصیتاجتماعی زنان و تواناییهایی که‬ ‫دارند برای آن ها کاریابی کرد و در جهتی که کار آفرینی موفقدر‬ ‫عرصه شهرسازی باشند هدایتنمود‪.‬یکسری تفاوت هایی که وجود دارد‬ ‫در واقع این استکه اصول شهرسازی به غیر از جنبه هنری که دارد با‬ ‫اجتماع نیز سروکار دارد یعنی با مردمو اداره جات و سازمان های‬ ‫مختلف در ارتباطاست‪،‬همچنین نیاز به برداشتمیدانی دارد و مراجعه‬ ‫به ادارات و برداشتمیدانی کارهای اند که مردان در این کارها موفق‬ ‫ترند‬

‫برای مثال در برداشتترافیک و در فضاهایی که امنیتکمی برای زنان وجود دارد حضور مردان موثر تر می‬ ‫باشدو این ها مسایلی اند که جزو ماهیترشته شهرسازی اند واجتناب ناپذیرند‪.‬با توجه به پیشرفتهایی که زنان‬ ‫امروزی ما دارند این مساله تا حدودی حل و بهتر شده است‪ .‬نکته مثبتی که باید در نظر گرفت این است که‬ ‫روابطاجتماعی و ایجاد ارتباطبا جامعه در خانمها بهتراست و آقایان دراین زمینه دچار مشکل می شوند و به‬ ‫کارهای دیگرروی می آورند ‪.‬کارهایی که از طریق اداره انجام می شود ولی خانمها به دیلی ارتباطکلمی‬ ‫بهتری که دارند در این زمینه بهترند و می توانند کارشان را به جلو ببرند خلقیتذهنی نیز نقطه قوت دیگرشان‬ ‫سساتی که در آن ها وجود دارد می توانند مسایل را درک کنند در حالی که‬ ‫در انجام کارهاست‪.‬و به لحاظاح ا‬ ‫آقایان فاقد این ویژگی اند و می توان گفت خلقیت و ایده پردازی خانمها را می توان در جهت حفظکارهای‬ ‫‪.‬خودشان و اشتغال زاییشان جهتدهی کرد‬

‫تجربه نشان داده استکه در کشورهای خارجی خانمها مدیران موفقتری بوده اند و وزیران امور‬ ‫خارجه کشور های خارجی اکثرا"خانمها هستند چون هوشهیجانی بالیی دارند و می توانند در ایجاد‬ ‫روابطدو جانبه موثرتر واقع شوند‪.‬خاصیتمردان این استکه خشن برخورد می کنند ولی خانمها با‬ ‫خشونتبرخورد نمیکنند و از این جهتمی توانند در ایجاد مشاغلو جمع کردن یک گروه کارآفرین و‬ ‫ایجاد کار افرنی موثر واقع شوند‪.‬پشتکار و ظرافتکاری خانمها بالستو این ظرافتخانمها به محیط‬ ‫کار مطلوبیتمی بخشد و این امر به جذب مشتری بیشتر کمک می کند و در ارتقای سطح کیفی کار نیز‬ ‫موثر استو آقایان به ارتقای محیطکار کمتر توجه می کنند در حالی که ارتقای محیطکار در بهره وری‬ ‫و ایجاد محیطکاری مطلوب موثر است‪.‬در مورد کارآفرینی در شهرسازی همباید بگویمبحثهای‬ ‫زیادی وجود دارد مثل ایجاد گفتمان های جدید ‪،‬گروه های بحثو مذاکره ‪،‬ایجاد تشکل های مختلف و‬ ‫‪.‬مواردی از این قبیل‬

‫مصاحبه با جناب آقای سهراب مشهودی عضو جامعه مهندسین‬ ‫‪:‬مشاور ایران ومدیرعامل شرکت پارسوماش‬

‫اولین گام برای این که وارد عرصه کارآفرینی شویم‬ ‫چیست؟_‪1‬‬ ‫با قدم های استوار و تدوین شده گام برداریم و هنگامی که‬ ‫وارد این عرصه شدیم سختی های بسیار‬ ‫چند سال اول را تحمل کنیم و در پیمودن این راه پشتکار‬ ‫‪.‬داشته باشیم و ثابت قدم باشیم‬ ‫مشکلت موجود بر سر راه کارآفرینان چیست؟_‪2‬‬ ‫تامین حق الزحمه به موقع نداریم و بابت دیرکرد آن‪1.‬‬ ‫‪.‬خسارت نمی گیریم‬ ‫بیمه درمانی سطح پایین داریم‪.‬با توجه به این که در‪2.‬‬ ‫رشته شهرسازی افراد باید به سفرهای کاری بروند نیاز‬ ‫‪.‬داریم سطح بیمه درمانی افزایش پیدا کند‬ ‫عدم برابری ضریب تامین حق الزحمه با تامین هزینه ها‪3.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

:

‫منابع‬

http://sulduzeconomy.blogfa.com/post15.aspx    http://www.karafarini.gov.ir/news.php     http://karafariny.com/page.aspx 