Sogname Kamel

‫فهرست مطالب‬ ‫عنوان‬ ‫صفحه‬ ‫‪........................................................................................ ..........................5‬گفتار اول‬ ‫مدن‪1.:‬‬ ‫‪.........................................................8‬میلد پیامبر سر آغاز عدالت و محبت‪ ،‬تحول و ت ّ‬ ‫‪.............................................................9‬شهید مزاری و علقه خدمت به وطن و سرزمین‪2.:‬‬ ‫‪..............................................10‬شهید مزاری از اندیشه های علمه بلخی الهام گرفته بود‪:‬ط‪3.‬‬ ‫‪..................................................10‬شهید مزاری از همان ابتداء از بیت المال استفاده نکرد‪4. :‬‬ ‫‪............................................10‬شهید مزاری در دورۀ داود خان و دورۀ حکومت کمونیست ها‪5. :‬‬ ‫‪................................................................................11‬مزاری در دورۀ جهاد افغانستان‪6. :‬‬ ‫‪ .................11‬نقش شهيد مزاري در هماهنگي شيعيان و تشکيل و تأسيس حزب وحدت اسلمي ‪7.‬‬ ‫‪..................................................12‬شهید مزاری و طرح برادری و برابری اقوام افغانستان‪8. :‬‬ ‫‪ .........................................................12‬شهادت مزاری توسط افراد بیگانه و انحصارطلب‪9.:‬‬ ‫‪...............................................13‬اندیشه های مزاری تا چه اندازه تحقق عینی یافته است‪10. :‬‬ ‫‪....................................................................................13‬مبارزه با آپارتاید در آمریکا‪11. :‬‬ ‫‪.......................................................14‬انتظار مردم شیعه و هزاره از حکومت افغانستان‪12. :‬‬ ‫‪.........................................................14‬بن بست ها و مشکلت کشور در شرایط حاضر‪13. :‬‬ ‫‪................................................................15‬ما خواهان برابری هستیم و نه زیاده طلبی‪14. :‬‬ ‫‪....................................17‬حنجره فریادگر ما خاکستری جامانده از شعله زیبای مزاری است!‪15.‬‬ ‫‪...........................................................18‬حکومت‪ ،‬سعی کند حوادث بهسود تکرار نشود‪16. :‬‬ ‫‪.....................18‬ما طرفدار جنگ نیستیم اما در قالب دموکراسی خواهان حقوق مردم هستیم‪17.:‬‬ ‫‪.........................................................19‬حکومت آینده باید به مطالبات مردم توجه نماید‪18. :‬‬ ‫‪.........................................19‬اولویت های حکومت آینده افغانستان(خواسته ها و بایسته ها)‪19.:‬‬ ‫‪............................................................................................ ....................25‬گفتار دوّم‬ ‫‪......................................................28‬مناسبت های تاریخی سازنده و الهام بخش هستند‪20. :‬‬ ‫‪............................................................................28‬زندگی پیامبر الگوی کامل بشریت‪21.:‬‬ ‫‪............................................................................30‬ویژگی های برجسته شهید مزاری‪22.:‬‬ ‫‪.............................................33‬عدم توجه حکومت به عدالت اجتماعی و انکشاف متوازن‪23. :‬‬ ‫‪.................................................................34‬متاسفانه قلب مردم هزاره را شکسته اند‪24. :‬‬ ‫‪..................................................................34‬انتخابات نزدیک است با درایت عمل کنید‪25. :‬‬ ‫‪..............................................35‬دولت آینده باید در مبارزه با تروریزم صادق و جدی باشد‪26. :‬‬ ‫‪ ...............................................35‬خواسته های ما از حکومت و رئیس جمهور آینده کشور‪27. :‬‬ ‫‪........................................................37‬جنگ به هیج وجه به مصلحت کشور ما نمی باشد‪28. :‬‬

‫‪2‬‬

‫‪........................................................................38‬همه به سوی انسجام و اتحاد بروید! ‪29.:‬‬ ‫‪.....................................................................................40‬نژاد گرایی را کنار بگذارید‪30.:‬‬ ‫‪..................................................................40‬ما در اندیشه حقوق سیاسی شما هستیم!‪31.:‬‬ ‫‪......................................................................41‬آرمان ها و خواسته های شهید مزاری‪32. :‬‬ ‫‪....................................................................................................... ........46‬گفتار سوم‬ ‫‪.......................................................48‬غم و شادی تشکیل دهنده ابعاد کامل حیات آدمی‪33. :‬‬ ‫‪.....................................................................49‬ویژگی های زندگی پیامبر اعظم اسلم‪34. :‬‬ ‫‪.........................................................................52‬تکیه بر مشترکات و دوری از تفرقه‪35. :‬‬ ‫‪.....................................................................52‬فایده های مسافرت علمی و مهاجرت‪36. :‬‬ ‫‪..............................................................53‬ویژگی های علمی و شخصیتی شهید مزاری‪37. :‬‬ ‫‪.........................................................................54‬خاطره ای از رشادت شهید مزاری‪38. :‬‬ ‫‪.......................................................................57‬مناسبات اقوام از منظر شهید مزاری‪39.:‬‬ ‫‪ ........................................................59‬مهمترین خواسته ما از حکومت آینده افغانستان‪40. :‬‬ ‫‪....................................................................................... ......................63‬گفتار چهارم‬ ‫‪ .....................................................................................63‬متن سرود گروه سرود پسران‬ ‫‪............................................................................65‬سخنراني استاد محقق در مزار شریف‬ ‫‪..................................................66‬ماندگاری اشخاص به ماندگاری اندیشه و آرمان اوست‪41.:‬‬ ‫‪.........................67‬جاذبه دین اسلم بر معنویت و حکمت و منطق آن است و نه زور و سلطه‪42.:‬‬ ‫‪................................................................................69‬مردم فطرت یکتاپرستی دارند‪43.:‬‬ ‫‪......................................................................70‬دوران کودکی و تحصیلی شهید مزاری‪44.:‬‬ ‫‪..........................................................................71‬او مجاهد خ ّ‬ ‫ط اول جبهه و جنگ بود‪45.:‬‬ ‫‪....................................72‬او با همه ی مجموعه های سیاسی و حزبی روابط خوبی داشت‪46. :‬‬ ‫‪..................................................73‬نقش استاد مزاری در انسجام و اتحاد نیرو های مبارز‪47. :‬‬ ‫‪.............................................73‬نقش تاریخی و استثنایی صفحات شمال در تکوین حوادث‪48. :‬‬ ‫‪............................................................79‬سخنراني استاد عطا‪،‬والی بلخ درباره شهید مزاری‪:‬‬ ‫‪ ............................................................................................. .................87‬گفتار پنجم‬ ‫‪ ..................................................................89‬تحلیل از سیر تاریخی حوادث افغانستان‪49. :‬‬ ‫‪.............................................................................................90‬جهاد و امیتازات آن‪50. :‬‬ ‫‪...................................................................90‬اسلم با خون مردم عجین گردیده است‪51. :‬‬ ‫‪......................................................................92‬شهید مزاری و دوران زندان و شکنجه‪52. :‬‬ ‫‪.......................................................................94‬مزاری مبارز بین المللی اسلمی بود‪53. :‬‬ ‫‪................................................................................ 94‬مزاری وقف جهاد و انقلب بود‪54.:‬‬ ‫‪...............................................................................95‬مبارز خطوط مقّدم جبهه و جهاد‪55.‬‬ ‫ما کمتر مدیریت بلدند‪56.:‬‬ ‫‪............................................................96‬افغان ها جنگجو هستند ا ّ‬ ‫‪..............................................................................98‬شهید مزاری و عدالت اجتماعی‪57.:‬‬

‫‪2‬‬

‫‪...........................................................................................................102‬گفتار ششم‬ ‫‪....................................103‬سخنرانی استاد در چهاردمین سال بزرگداشت مزاری در دره صوف‪:‬‬ ‫‪............................................................106‬وحدت ملی بدون عدالت ملی ممکن نیست‪58. :‬‬ ‫‪.............................106‬من برای خود چیزی نمی خواهم بلکه حقوق مردم را مطالبه می کنم‪59.:‬‬ ‫‪.............................................108‬هشدار های نسبت به انتخابات آینده ی ریاست جمهوری‪60. :‬‬

‫‪2‬‬

‫گفتار اول‬ ‫گزارشي از چهاردهمين سالگرد شهادت رهبر شهيد استاد‬ ‫عبدالعلي مزاري‬

‫کابل زمستان‬

‫‪1387‬‬

‫اشاره ‪:‬‬ ‫در اين مراسم ابتدا گروه سرود دختران سرودي را در وصف استاد‬ ‫شهيد عبدالعلي مزاري اجرا کردند و سپس استاد حاجي محمد‬ ‫محقق در حضور شخصيت هاي علمي و سياسي كشور ‪ ،‬معاونين‬ ‫محترم رياست جمهوري ‪ ،‬رؤساي پارلمان افغانستان ‪ ،‬از دو اتاق‬ ‫سنا و ولسي جرگه ‪ ،‬اعضاي كابينه و اعضاي شوراي ملّي‬ ‫افغانستان ‪ ،‬علما و شخصيت هاي سياسي و احزاب جهادي و‬ ‫سياسي كشور و با حضور پرشور مردم کابل پيرامون‬ ‫چهاردهمين سالگرد شهادت رهبر شهيد استاد عبدالعلي مزاري و‬ ‫ميلد مسعود سرور كائنات حضرت محمد (ص) سخناني را ايراد‬ ‫نمودند و سپس شعري به صورت دکلمه در وصف رهبر شهيد‬ ‫خوانده شد و در پايان گروه سرود پسران با اجراي سرود خود‬ ‫جلسه را ختم نمودند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫سرود‬ ‫نگُنجي آي بابَه در قلم ها‬ ‫علم ها‬ ‫به رو افتاده بعد از تو َ‬ ‫گمانم آسمان بغض ِدگر كرد‬ ‫و هر چه شيعه از اين جا سفر كرد‬ ‫هوا شد تيره و برقت زد آتش‬ ‫كسي آمد نشست و گفت آرش‬ ‫چل ِّه اش تيري نمانده‬ ‫ِدگر در ِ‬ ‫به شهر سوخته پيري نمانده‬ ‫غروب غرب كابل جابه جا ماند‬ ‫تو گويي رفتي و تنها خدا ماند‬ ‫خدا آن شب تماشاي تو مي كرد‬ ‫و چند استاره معناي تو مي كرد‬ ‫سبك مثل پر كفتر پريدي‬ ‫تو خون دادي و يك كشور خريدي‬ ‫نگنجي آي بابَه در قلم ها‬ ‫به رو افتاده بعد از تو علم ها‬ ‫علم در سينه قبرستان اين دل‬ ‫به نام ناميت مهمان اين دل‬ ‫تو رفتي گوئيا بر باد گشتيم‬ ‫دچار مردم جّلد گشتيم‬ ‫خن چاكان عاشق نيست اين جا‬ ‫يَ َ‬ ‫كمان داران ليق نيست اين جا‬ ‫نگنجي آي بابَه در قلم ها‬ ‫به رو افتاده بعد از تو علم ها‬ ‫تو گويي آخر دنيا همين است‬ ‫كه سهم ما فقط كين و كمين است‬ ‫تو بودي آرش از البرز افتاد‬ ‫به فرقش وزن هرچه گرز افتاد‬

‫‪2‬‬

‫دل از دلخانه هامان رخت بسته است‬ ‫و بار خود دوباره بخت بسته است‬ ‫صداي ناودان تفسير خون است‬ ‫نصيب ما جنون است و جنون است‬ ‫نگنجي آي بابَه در قلم ها‬ ‫به رو افتاده بعد از تو علم ها‬ ‫علم نه هر چه دل در خاك افتاد‬ ‫و رنگ از روي سيب و ناك افتاد‬ ‫بدون تو اسير چاه مانديم‬ ‫تمام سال را بي ماه مانديم‬ ‫چه بودي‪ ،‬چه معنايت كنم من‬

‫چه معنايت كنم من ‪،‬‬ ‫چه معنايت كنم من ‪،‬‬ ‫چه معنايت كنم من ‪،‬‬ ‫شود آيا كه پيدايت كنم من‬ ‫كه پيدايت كنم من‬ ‫پيدايت كنم من ‪،‬‬ ‫پيدايت كنم من ‪،‬‬

‫اعوذ بالله من الشيطان اللعين الرجيم‬ ‫الحمد ل رب العالمين ‪ ،‬بار ِء الخلئق اجمعين ‪ ،‬باعث النبياء و المرسلين ‪ ،‬ثمّ الصلة و السلم‬ ‫علي سيدنا و نبيّنا حبيب اله العالمين ابي القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين و اصحابه‬ ‫المنتجبين ‪،‬‬ ‫بعد قال ال تعالي في كتابه الكريم ‪:‬‬ ‫(من المؤمنين رجال صدقوا ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضي‬ ‫دلوا تبديل )‬ ‫نحبه و منهم من ينتظر و ما ب ّ‬

‫ضار گرامي !‬ ‫ح ّ‬ ‫شخصيت هاي علمي و سياسي كشور ! معاونين محترم رياست‬ ‫جمهوري ‪ ،‬رؤساي پارلمان افغانستان ‪ ،‬از دو اتاق سنا و ولسي‬ ‫جرگه ‪ ،‬اعضاي كابينه و اعضاي شوراي ملّي افغانستان ‪ ،‬علما و‬ ‫شخصيت هاي سياسي و احزاب جهادي و سياسي كشور ‪ ،‬مردم‬ ‫مسلمان و متديّن و پرشور كابل ؛‬

‫‪2‬‬

‫السلم عليكم و رحمة ال و بركاته !‬

‫خدا را سپاسگزارم كه يك بار ديگر در سالگرد پيشواي عدالتخواه‬ ‫شهيد كشورمان استاد شهيد مزاري در حضور شما شرف ياب شوم‬ ‫و مطالبي را كه در نظر دارم به عرضتان برسانم ‪.‬‬ ‫سالگرد شهادت بابه مزاري امسال با يك تصادف مبارك ديگر‬ ‫همراه شد كه او سالگرد ميلد مسعود سرور كائنات حضرت محمد‬ ‫بن عبدالله ( صلي الله عليه و آله وسلّم )می باشد‪.‬‬ ‫مناسب است كه به اين مناسبت هم تسليت عرض كنم براي شما‬ ‫و هم تبريك ؛ تسليت به مناسبت غم سنگين و دشواري كه چهارده‬ ‫سال پيش بر مردم ما تحميل شد يعني شهادت پيشواي بزرگمان‬ ‫مزاري و تبريك به مناسبت ميلد پيامبر نور و رحمت و پيامبر وحدت‬ ‫ول عظيمي را بنياد نهاد ‪.‬‬ ‫و عدالت كه در سراسر جهان بشريت تح ّ‬ ‫درباره اين دو مناسبت نكاتي را خدمت شما به عرض مي رسانم ‪،‬‬ ‫پيامبر گرامي اسلم در دوراني طلوع كرد و در دوراني پا به عرصه‬ ‫ي وجود گذاشت كه بشريت در آتش ظلم ها و تبعيض ها مي‬ ‫سوخت ‪.‬‬ ‫در ميان جامعه اي پا به عرصه ي وجود گذاشت كه مردم شان به‬ ‫جنگ هاي قبيلوي دختركشي زنده به گور كردن دختران جامعه‬ ‫افتخار مي كردند ‪.‬‬

‫‪.1‬میلد پیامبر سر آغاز عدالت و محبت‪ ،‬تحول و تمّدن‪:‬‬ ‫پيامبر گرامي اسلم با تولّدش و بعدا ً با زندگي صادقانه اي كه در‬ ‫ول جديدي‬ ‫چهل سال ميان مردم كرد و با رسالتش كه آغاز شد تح ّ‬ ‫را در ميان اجتماع بشري ايجاد كرد ‪.‬‬ ‫دن به وجود آورده ي او تمدّن يك چهارم انسان هاي روي‬ ‫امروز تم ّ‬ ‫زمين به حساب مي آيد و اين تمدن اسلمي نه از طريق زور و‬ ‫اقتدار بلكه از طريق منطق و استدلل بال هاي خود را گشوده‬ ‫است و پرواز كرده است به اقصي نقاط عالم ‪.‬‬ ‫پيامبر گرامي اسلم آمد بين بشريت عدالت آورد ‪ ،‬برادري آورد و‬ ‫تبعيض ها را از ميان جوامع برداشت ‪ ،‬توحيد و يكتاپرستي را رايج‬ ‫ساخت ‪.‬‬ ‫امروز مردمي كه در جهان زندگي مي كنند تشنه عدالت اند و بايد‬ ‫اهداف و آرمان هاي پيامبر را انسان هايي كه پيرو اين مكتب اند‬ ‫فرياد بكشند ‪.‬‬ ‫شهيد مزاري يكي از فريادگراني بود كه در دامن اين مكتب بزرگ‬ ‫تربيت شده بود و براي تحقق عدالت اجتماعي در افغانستان مبارزه‬

‫‪2‬‬

‫كرد و خوب است كه ما در سالگرد شهيد مزاري ‪ ،‬شهيد مزاري را‬ ‫بشناسيم و اهداف و انديشه هاي اين مرد بزرگ را در ميان خودمان‬ ‫بازخواني كنيم ‪.‬‬

‫‪.2‬شهید مزاری و علقه خدمت به وطن و سرزمین‪:‬‬ ‫مزاري چه كسي بود و چگونه زندگي كرد و در اجتماع چه مي‬ ‫خواست ‪ ،‬ابتدا عرض كنم كه شهيد مزاري در دامن يك خانواده ي‬ ‫متوسط ‪ ،‬نيمه زراعت كار و نيمه مالدار و متديّن به دنيا آمد بخش‬ ‫ول زندگاني خود را در مكتب جهادي و در مدرسه ي مح ّ‬ ‫ل خودشان‬ ‫ا ّ‬ ‫تا سطوح متوسطه رايج در حوزه هاي علميه درس خواند ‪ ،‬بعد از‬ ‫او شهيد مزاري برخلف سنّت رايجي كه طلبه ها و علماء كساني‬ ‫كه به درجه مولوي شدن يا عالم شدن مي رسيد سعي مي كردند‬ ‫كه از خدمت عسكري طفره برود و برود مدّرسي کنند و مشغول‬ ‫درس بوده و معاف از عسکري شوند ‪.‬‬ ‫ما شهيد مزاري با اصرار خواست كه مثل ديگر افراد اين‬ ‫ا ّ‬ ‫سرزمين و وطن برود براي دفاع از خاك و وطنش عسكري كند ‪.‬‬ ‫كمر خدمت عسكري را بسته كرد مدت دو سال عسكري را در‬ ‫جنوبي سپري كرد ‪ ،‬بعد از دوره ي دوم زندگي شهيد مزاري آغاز‬ ‫مي شود كه او از وطن و از خانه دوري مي جويد و كمر علم و‬ ‫تحصيل را بسته مي كند و به خارج كشور مي رود ‪.‬‬ ‫اين دوره اي بود كه هم به يك مرحله اي از علم و دانش رسيده‬ ‫بود و هم جّرقه هايي از تفكر سياسي و مبارزات عدالت خواهانه در‬ ‫مفكوره اش پيدا شده بود ‪.‬‬ ‫ن من هشت سال از شهيد مزاري كوچك تر است وقتي او از‬ ‫س ّ‬ ‫خدمت عسكري بازگشت ما طلبه هاي ابتدايي مدرسه بوديم و چون‬ ‫يك نام نيك و شهرت خوبي داشت در بين طّلب علوم ديني حوزه‬ ‫ما علقه گرفتيم كه شهيد مزاري را دعوت كنيم در حجره مان و از‬ ‫او حرف بشنويم ‪.‬‬ ‫با هم قطاران خود مزاري را دعوت كرديم در مدرسه علميّه‬ ‫نانوايي ‪ ،‬آنجا فهميديم كه شهيد مزاري علوه بر اينكه يك عالم‬ ‫سط اون روز بود تفكر سياسي عدالت خواهي عميقا ً در افكار‬ ‫متو ّ‬ ‫و انديشه هاي او ريشه گرفته بود ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪.3‬شهید مزاری از اندیشه های علمه بلخی الهام گرفته بود‪:‬ط‬ ‫او در عدالت خواهي و مبارزات سياسي شاگرد تفكر و مکتب‬ ‫علمه شهيد سيد اسماعيل بلخي بود ‪ ،‬حدود سه ساعت را كه با‬ ‫طّلب مدرسه در ميهماني آمد ‪ ،‬بحثش از تبعيض و بي عدالتي هايي‬ ‫بود كه در كشور رايج شده بود ‪ ،‬او از انديشه هاي شهيد علمه‬ ‫بلخي صحبت كرد ‪ ،‬از زندان رفتنش ‪ ،‬از مبارزاتش ‪ ،‬از سفرش به‬ ‫كشورهاي اسلمي عراق و ايران و از برخوردش با علما و مراجع‬ ‫صلي كرد و ديديم‬ ‫تقليد حوزه هاي علميه قم و نجف صحبت هاي مف ّ‬ ‫كه شديدا ً زير تأثير افكار شهيد علمه بلخي است ‪.‬‬

‫‪ .4‬شهید مزاری از همان ابتداء از بیت المال استفاده نکرد‪:‬‬ ‫بعد از او شهيد مزاري براي تحصيل رفت ‪ ،‬موقعي كه در خارج‬ ‫تحصيل مي كرد ‪ ،‬پدرش كه خدا رحمت کند‪ ،‬یک آدم بسیار غيرت‬ ‫مند و متديّن بود به پسرش توصيه كرده بود كه تا من زنده هستم از‬ ‫بيت المال مصرف نكني ‪ ،‬من پول خرج مدرسه ي تو را از مال‬ ‫خودم از افغانستان روان مي كنم ‪.‬‬ ‫مدّتي نيم دهه اي را كه براي تحصيل علوم اسلمي تا سطوح‬ ‫عاليه و بالتر از آن در خارج كشور سپري كرد سالنه پدرش خرج‬ ‫مصرف او را از خود روان مي كرد و متّكي به بودجه حوزه و شهريه‬ ‫و يا كدام كسي ديگه اي كه او را حمايت كند نبود و نيازي هم‬ ‫نداشت ‪.‬‬ ‫وقتي كه شهيد مزاري از زندان رضا شاه پهلوي و زندان ساواك‬ ‫مل كرده‬ ‫به وطن بازگشت كه شديدا ً شكنجه هاي وحشتناكي را تح ّ‬ ‫بود فصل جديد از زندگي شهيد مزاري آغاز شد ‪.‬‬

‫‪ .5‬شهید مزاری در دور ۀ داود خان و دور ۀ حکومت کمونیست ها‪:‬‬ ‫ولي كه برگشت‬ ‫او زماني كه برگشت دوران حاكميت ‪ ،‬دوره ي ا ّ‬ ‫دوران حكومت مرحوم داود خان بود البته دوره بعدش دوره حكومت‬ ‫كمونيستي بود ‪.‬‬ ‫وقتيكه او آمد تهداب يك مبارزه ي اساسي فرهنگي را در مقابل‬ ‫رژيم ريخت ‪ ،‬كتابخانه ي جواديّه را در مزار شريف تهداب گذاري‬ ‫كرد بخش عظيمي از طّلب علوم حوزه ي علميّه مزار و صفحات‬ ‫شمال و كابل را تنظيم كرد رسم كتابخواني را ‪ ،‬رسم كتاب هاي‬ ‫جديد خواندن را در كنار كتاب هاي حوزوي او رايج كرد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫او همچناني كه از كتاب هاي قديمي حوزه امتحان مي گرفت از‬ ‫كتاب هاي اسلم شناسي روز امتحان مي گرفت از طّلب براي‬ ‫ما‬ ‫شهريه دادن ‪ ،‬يك آرزوي نويني در ميان نسل جوان خلق كرد ا ّ‬

‫مرحله ي بعدي كه عرض كردم دوران كمونيستي فرا رسيد اين‬ ‫آرزوها كم كم به نا اميدي گراييد ‪.‬‬ ‫اختناق ‪ ،‬فشار ‪ ،‬بردن علما به زندان ها آغاز شد كه اون بالندگي‬ ‫فرهنگي كه به وجود آمده بود تحت فشار استبداد و ظلم‬ ‫كمونيستي قرار گرفت ‪.‬‬ ‫شهيد مزاري با بهره گيري از شخصيت هاي علمي و سياسي كه‬ ‫در كشورهاي مختلف اسلمي بود خود را خوب پرورش داد و‬ ‫معّرفي هر جايي كه يك نهضت اسلمي بود مزاري را مي شناخت‬ ‫چه در عراق ‪ ،‬چه در لبنان ‪ ،‬چه در سوريه ‪ ،‬چه در هر جا ‪...‬‬

‫‪ .6‬مزاری در دور ۀ جهاد افغانستان‪:‬‬ ‫دوران مرحله ي سوم زندگي اش مرحله ي جهاد است ‪ ،‬در جهاد‬ ‫ول در صفحات‬ ‫افغانستان مزاري نقش عظيم خود را بازي كرد ‪ ،‬ا ّ‬ ‫شمال ‪ ،‬بعدها در صفحات مركزي ‪ ،‬وقتي كه احزاب اسلمي شكل‬ ‫گرفته بود و براي جهاد مردم سال ها مبارزه كردند ‪ ،‬در اواخر اين‬ ‫مرحله شهيد مزاري نقش مهمي بازي كرد كه احزاب و جريان هاي‬ ‫سياسي شيعي را كه در مناطق مركزي يا شمال يا اطراف كابل‬ ‫بودند اين ها را يكجا كرد به اثر تلش بزرگان و علمايي كه در رأس‬ ‫اين احزاب و جهادها بودند در يك همسويي و هماهنگي حزب وحدت‬ ‫اسلمي افغانستان را تأسيس كرد ند‪.‬‬ ‫البته در سال ‪ 1367‬من به نمايندگي از ايشان در جلسات مناطق‬ ‫مركزي آمدم كه همين مقدّمات تشكل واحد احزاب سياسي در‬ ‫مناطق مركزي بود كه شخصيت هاي بزرگي كه در آن جلسات بودند‬ ‫اين جا هستند ‪.‬‬ ‫دماتي وحدت ‪،‬‬ ‫جلسه از لعل و سر جنگل آغاز شد ‪ ،‬كنگره هاي مق ّ‬ ‫به پنجاب آمد ‪ ،‬به بهسود آمد ‪ ،‬به دره تركمن آمد به شيخعلي و‬ ‫باميان و يك موج بسيار مهمي آغاز شد ‪.‬‬

‫‪ .7‬نقش شهید مزاري در هماهنگي شیعیان و تشکیل و تأسیس حزب وحدت‬ ‫اسلمي‬

‫‪2‬‬

‫وقتيكه من به شمال برگشتم جريان ها را كه گزارش دادم به‬ ‫استاد شهيد ‪ ،‬استاد گفت كه بسيار از اين مسئله خوشحال شده‬ ‫گفت من در سال ‪ 65‬در مناطق مركزي رفتم تلش ما بر اين بود‬ ‫كه يك چنين وحدتي پديد آيد ولي زمينه مساعد نبود حال مساعد‬ ‫است و كمر خود را بسته كرد تا برود با ديگر شخصيت هاي مناطق‬ ‫مركزي يكجا تهداب وحدت را بگذارد چون مرحوم آيت الله بهشتي‬ ‫و جناب استاد اكبري ‪ ،‬استاد عرفاني و ديگر بزرگاني كه در مناطق‬

‫مركزي بودند که تهداب اين مسئله را بگذارند و البته از ديگر جريان‬ ‫هاي سياسي و اسلمي كه اسمش فعل ً در ذهنم نيامد هم بودند ‪.‬‬ ‫مزاري وحدتي را پديد آورد كه اين وحدت موجب شد كه به صورت‬ ‫يك صداي بسيار بلندي براي عدالت خواهي در بيايد ‪ .‬تا زمان‬ ‫سقوط دولت كمونيستي و بيرون رفتن اين قوت ها از افغانستان ‪.‬‬

‫‪ .8‬شهید مزاری و طرح برادری و برابری اقوام افغانستان‪:‬‬ ‫مرحله ي چهارم مبارزات شهيد مزاري ‪ ،‬مرحله ي طرح برابري و‬ ‫عدالت خواهي در ميان تمام اقوام افغانستان بود در زماني كه‬ ‫اتحاد شوروي در خاك افغانستان بود و زمانيكه دولت كمونيستي‬ ‫بود وظيفه ي همگي بود كه بجنگند ‪ ،‬قيام كنند و اين نظام دست‬ ‫نشانده را از افغاسنتان بيرون كنند در اين راستا تلش کردند و‬ ‫وظيفه خود را انجام دادند ‪.‬‬

‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫ما مرحله ي بعد از سقوط دولت كمونيستي ‪ ،‬مرحله ي بود كه‬ ‫ا ّ‬ ‫تهداب ساختمان نظام آينده افغانستان بايد ريخته مي شد ‪ ،‬در اين‬ ‫مرحله شهيد مزاري همانند همه ي مصلحان تاريخ و همانند همه‬ ‫كساني كه براي عدالت مبارزه كردند با دشواري ها روبرو بود ‪.‬‬ ‫او مي خواست در اين سرزميني كه خانه مشترك همه ي افغان ها‬ ‫است ‪ ،‬پشتون و تاجيك و هزاره و ازبك و تركمن و ايماق و‬ ‫نورستاني و پشه اي و بلوچ و همه ي اقوام كه در اين سرزمين‬ ‫زندگي مي كنند به طور مشترک صاحب اين سرزمين باشند ‪.‬‬

‫‪.9‬شهادت مزاری توسط افراد بیگانه و انحصارطلب‪:‬‬ ‫هر كدام به اندازه ي شعاع وجودي شان در اين سرزمين حضور‬ ‫داشته باشند حرف هاي ماندگاري را شهيد مزاري مطرح كرد ‪ ،‬و بر‬ ‫آن ايستادگي كرد تا زمانيكه شهيد مزاري به دست افراد بيگانه و‬ ‫انحصار طلب به شهادت رسيد ‪.‬‬ ‫امروز كه ما بعد از چهارده سال از شهيد مزاري تجليل مي كنيم‬ ‫چرا ما هر سال فرياد مي كشيم و چرا هر سال موج نويي ايجاد مي‬ ‫شود براي رفتن جهت تجليل مزاري ‪ ،‬رسالت ما اين است كه حرف‬ ‫هاي شهيد مزاري را فرياد كنيم ‪ ،‬آرمان هايي را كه او مطرح كرد‬ ‫فرياد كنيم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫امروز مسئله ي سرنوشت برابر همه ي اقوام در افغانستان‬ ‫مسئله ي جدّي روز ماست ‪ ،‬هيچ كسي بر كسي برتري ‪ ،‬هيچ كسي‬ ‫بر كسي تفاخر ندارد ‪.‬‬ ‫وليه را مردم برداشتند در لويه جرگه ي قانون اساسي‬ ‫گام هاي ا ّ‬ ‫آمدند در قانون اساسي چيزهايي را گنجاندند که مسئله ي حضور‬ ‫چهارده قوم در افغانستان در مالكيت اين سرزمين‪ ،‬گام مثبتي بود‬ ‫‪.‬‬

‫‪ .10‬اندیشه های مزاری تا چه اندازه تحقق عینی یافته است‪:‬‬ ‫نام بردن از مذهب حنفي و جعفري در كنار هم نقطه ي مثبت‬ ‫ق تعيين سرنوشت مردم به دست خودشان از طريق‬ ‫ديگري بود ‪ ،‬ح ّ‬ ‫آرا اين ها گپ هاي ساده اي نبود ‪ ،‬مردم اين گام ها را برداشتند ‪،‬‬ ‫ما تنها در قانون بودن چيزي ‪ ،‬دردي را دوا نمي كند اين را بايد در‬ ‫ا ّ‬ ‫مرحله ي عمل ما پياده كنيم ‪.‬‬ ‫امروز يك بخش كلني از مردم ما از سرنوشت خود نگران هستند ‪،‬‬ ‫براي سرنوشت شان دغدغه دارند ‪ ،‬چهل سال پيش بيشتر در‬ ‫ايالت متحده آمريكا مارتين لوتر كين رهبر سياه پوستان آمريكا كه‬ ‫براي عدالت و براي برابري مبارزه مي كرد در يك ميدان نبرد‬ ‫عدالت خواهانه كشته شد ‪.‬‬

‫‪ .11‬مبارزه با آپارتاید در آمریکا‪:‬‬ ‫ما مردم آمريكا سياه و غير سياه دست از اين راه بر نداشتند‬ ‫ا ّ‬ ‫مبارزه كردند كساني كه به اين راه معتقد بودند ‪ ،‬امروز نتيجه داد‬ ‫كه در آمريكا برابري سياه و سفيد مطرح است ‪.‬‬ ‫امروز آرزوهايشان به يك جايي رسيد ‪ ،‬روزي بود كه محمد علي‬ ‫كِلي قهرمان بوكس سنگين وزن جهان ‪ ،‬براي خدمت سربازي به‬ ‫ويتنام فرستاده مي شد ‪ ،‬يكي دو بار جلبش را روان كردند نرفت ‪،‬‬ ‫بار سوم تهديد كرد كه چرا به خدمت سربازي در ويتنام حاضر نمي‬ ‫شوي ‪ ،‬مي گويد ورقه جلب را پاره كرد پيش پليس انداخت‪،‬‬ ‫گفت‪:‬برو به آن صاحب منصبي كه تو را فرستاده بگو كه ما در اين‬ ‫كشور خود ما سرنوشت نداريم مي خواهيم سرنوشت او طرف دنيا‬ ‫ما سياه پوست اين گونه بود‬ ‫را تعيين كنيم‪ .‬يعني وضع يک قهرمان ا ّ‬ ‫‪.‬‬ ‫از آن روز سال ها گذشت ولي وقتي كه آمريكا تصميم گرفت ‪،‬‬ ‫مردم آمريكا به يك مرحله اي رسيد كه يك سياه پوست را انتخاب‬ ‫كنند كه رئيس جمهور فعلي آمريكاست او را به كاخ سفيد روانه‬ ‫كنند خيلي راحت چنين کردند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫وقتي كه در مراسم تحليفش محمد علي كِلي رفت نشست ‪،‬‬ ‫دوربين ها رفت همه متوجه او شدند كه اشك شوق از چشمانش‬ ‫مي رفت ‪.‬‬ ‫افغانستان هم اين انتظار را دارد ‪ ،‬چهارده سال پيش پيشواي‬ ‫عدالت خواه و فرياد گر ما شهيد مزاري با دستان بسته به دست‬ ‫انحصارگران و قدرت طلبان زمان كه نام اسلم را با خود يدك مي‬ ‫كشيدند به شهادت رسيد ‪.‬‬ ‫پيكر پاك و مطّهرش را مردم بر سر دوششان پانزده شبانه روز از‬ ‫غزني تا بلخ بردند و از بام بابا به دنيا عدالت خواهي خود را فرياد‬ ‫كردند و در ميان برف سنگين مناطق مركزي راه را پاك كردند و در‬ ‫ميان آن سرما و برف جسد پيشوايشان را بردند تا مقبره اي كه در‬ ‫آن جا دفن كردند ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬

‫‪ .12‬انتظار مردم شیعه و هزاره از حکومت افغانستان‪:‬‬ ‫مشخص تر بگويم جامعه ي هزاره و مردم شيعه اي كه پيروان‬ ‫شهيد مزاري بودند اين انتظار را دارند كه يك روز در مصيبت‬ ‫مزاري اشك ريختند و مصيبت دار شدند ‪ ،‬يك روز هم براي تح ّ‬ ‫قق‬ ‫آرمانش اشك شوق بريزند كه ببينند در اين سرزمين عدالت و‬ ‫برابري پياده شده است ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬

‫‪ .13‬بن بست ها و مشکلت کشور در شرایط حاضر‪:‬‬ ‫بعضي نابساماني هاي مشهودي هم هنوز در كشور ما هست ‪ ،‬ما‬ ‫قانون رسانه ها را پاس كرديم امروز تا هنوز نديديم كه عمل شود‬ ‫و حتي در فاصله بين پارلمان و حكومت اين قانون مفقود الثر‬ ‫است ‪.‬‬ ‫تلوزيون ملّي ما متأسفانه دست كمي از تلوزيون هاي زمان‬ ‫حكومت هاي كمونيستي ندارد ‪ ،‬يك جانبه تمام يك حرف را پخش‬ ‫مي كند و هيچ گاه تمثيل كننده فرهنگ ملّي افغانستان و تمثيل‬ ‫كننده آرزوهاي ك ّ‬ ‫ل مردم افغانستان نيست و بايد اصلح شود ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫حكومت بايد اصلح كند اين نهاد را ‪ ،‬ما قانون پاس كرديم براي‬ ‫حكومت روان كرديم ‪ ،‬شوراي ملّي افغانستان تصميم گيرنده ي‬ ‫مردم افغانستان اند كه آرمان هاي مردم را در آن جا درج كنند و به‬ ‫حكومت بفرستند تا عملي شود ‪.‬‬

‫قانون تحصيلت عالي افغانستان به يك كلمه بند مانده است ‪،‬‬ ‫مسائل قومي دامن زده مي شود ‪ ،‬و سر يك كلمه كه زياد هم‬ ‫نيست كلّش را بگيريد سه چهار حرف بيشتر نمي شود ‪ ،‬اين بايد‬ ‫ح ّ‬ ‫ل شود ‪ ،‬رئيس جمهور محترم ‪ ،‬حكومت بايد همنوايي نشان بدهد‬ ‫و اين بن بست ها را بشكند ‪.‬‬ ‫گاهي زبان مطرح مي شود ‪ ،‬گاهي منطقه مطرح مي شود اين‬ ‫زنگ هاي خطري است كه براي نظام افغانستان به وجود آمده‬ ‫است ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬

‫‪ .14‬ما خواهان برابری هستیم و نه زیاده طلبی‪:‬‬ ‫آرزوهايي كه شهيد مزاري داشت و ما آن را هيچ گاهي نمي‬ ‫ما اين‬ ‫خواهيم كه زياده طلبي كنيم و درد سري براي كسي باشيم ا ّ‬ ‫ق داريم كه مي خواهيم ما هم مثل ديگر مردم افغانستان‬ ‫قدر ح ّ‬ ‫زندگي كنيم ‪.‬‬ ‫جناب استاد خليلي فرمودند كه واحدهاي اداري اون طوري كه‬ ‫هست اصلح نشده اند ‪ ،‬حرف اساسي ما هم همين است ‪ ،‬ما در‬ ‫دوران شهيد مزاري علوه بر باميان سه تا وليت ديگر را برايش‬ ‫والي تعيين كرده بوديم ‪.‬‬ ‫والي غزني آقاي انوري بود ‪،‬‬ ‫والي بهسود عبدالرحمن خان سرخ آباد بود!‬ ‫والي دايكندي هم حاجي احساني سياه دّره بود!‬ ‫اين به خاطر اين است كه در طول ده ها سال گذشته تعديل واحد‬ ‫هاي اداري در هزاره جات نشده بود ولي در ديگر مناطق شده بود ‪.‬‬ ‫وقت من به حيث معاون رئيس جمهور همراه‬ ‫روزي كه در اداره م ّ‬ ‫آقاي كرزي آمدم همه ي اين مسائل را برايش يك جا مطرح كردم‬ ‫سه تا وليت ‪ ،‬نقشه هايش را هم جور كرديم هيئت ها را از وزارت‬ ‫داخله روان كرديم تمام مناطق ها را گشته آمدند و ديدند ‪.‬‬ ‫تعداد نفوس شان ‪ ،‬تعداد ولسوالي هايشان ‪ 52‬ولسوالي‬ ‫ما كم كم نيّت ها‬ ‫ما نيّت خوبي بود ا ّ‬ ‫امضايش را هم گرفته بوديم ‪ ،‬ا ّ‬ ‫نيت هاي ديگري شد و نيت هاي جديد و عناصر جديد آمدند كه اين‬ ‫مسايل را زير پا گذاشتند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تا به امروز او آرزوي مردم در دلشان مانده است ‪ ،‬مردم هاي‬ ‫ما باز‬ ‫جاغوري صد صد نفر آمدند و وعده ها هم گرفتند از حكومت ا ّ‬ ‫هم انتظارشان به پايان نرسيده است مردم بهسود هم همين طور ‪.‬‬ ‫اين خواست من نيست ‪ ،‬خواست كدام شخص و حزب هم نيست ‪،‬‬ ‫خواست تك تك مردم مناطق مركزي است كه مثل يك ناخن ششم‬ ‫همه شان در كنار يك وليت است و خواسته های شان تحقق نیافته‬ ‫است!!‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫پانصد هزار نفوس در ولسوالي هاي مختلف غزني امروز در تمام‬ ‫عرصه هاي بازسازي و حقوق متروك و منزوي شده است ‪ ،‬در تمام‬ ‫وليت غزني شما برويد حساب كنيد يك رئيس دارند مردم هزاره و‬ ‫ديگر هيچ !‬ ‫ما گپ از عدالت مي زنيم فقط يك رئيس كه او را هم نمي فاموم‬ ‫رئيس مهاجرين است يك رياست بسيار كوچك ‪.‬‬ ‫در وليت ‪ ،‬قومنداني امنيت ‪ ،‬امنيت ملي ‪ ،‬چي چي همه رياست‬ ‫ها و همه نظام هيچ گونه مشاركت ندارد ‪.‬‬ ‫چه مي شود كه غزني باختري كه وليتش تصويب شده بود به‬ ‫مركزيت جاغوري او منظور مي شد و مردم صاحب سرنوشت خود‬ ‫مي شدند ‪.‬‬ ‫در قانون اساسي آمده تعديل واحدهاي اداري بر اساس موقعيّت‬ ‫جغرافيايي و قومي و اقتصادي منطقه ‪ ،‬بهسود هم همين طور ‪،‬‬ ‫چيزي برتري از جاغوري و ديگر جاها ندارد‪ ،‬یعنی محروم هستند‪.‬‬ ‫سرگ مناطق مركزي چهار ميليون انسان از باميان و دايكندي و‬ ‫بهسود و غور و تا رسيدن به نزديكاي چند ولسوالي هرات مثل يك‬ ‫جزيره اي زندگي مي كنند كه هيچ راهي در آن جا نباشد ‪.‬‬ ‫صدها كيلومتر ‪ ،‬صد ها كيلومتر سرك و راه كار دارد كه بايد ساخته‬ ‫شود كه آن ها حداقل يك زندگي ابتدايي داشته باشند ‪.‬‬ ‫آيا از ميليارد ها ميليارد دالري كه جامعه ي جهاني به افغانستان‬ ‫خرج كرد سرنوشت ما چه بود ‪ ،‬مانند عنصري در دربار سلطان‬ ‫محمود ؛ مي گويند سلطان محمود براي خاك چي هاي خود گفته‬ ‫بود كه براي عنصری هر روز در سفره اش يك نوك بال مرغ را مي‬ ‫ماند شوخي مي كرد و يكي از استخوان پشت مرغ را مي ماند يك‬ ‫روز پرسيد در شوخي كه چطور است عنصری اين غذاي دربار‬ ‫برايت خوب است؟ در جوابش به شعر گفت كه ‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫سهم ما از اين سفره جز يك بال نيست‬ ‫قاب چي هر روز چونه مي دهد!!‬ ‫امروز سهم ما از بازسازي افغانستان همون سهم عنصري در‬ ‫ي هفت‬ ‫دسترخان سلطان محمود است ‪ ،‬يك كيلومتر سرك پخته ط ّ‬ ‫سال در سمت هزاره جات نرفته است ‪.‬‬ ‫اين به اين معنا نيست كه من با كرزي صاحب‪ ،‬خداي ناخواسته‬ ‫كدام مخالفت داشته باشم يا با او نارفيق باشم ‪ ،‬مناسبات آينده ي‬ ‫ما را انتخابات تعيين مي كنند و كانديداها مي آيند او را باز ما با‬ ‫شما علیحده مشورت مي كنيم ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬

‫‪.15‬حنجره فریادگر ما خاکستری جامانده از شعله زیبای مزاری است!‬ ‫اين به خاطر اين است كه ما خاكستر به جا مانده از يك شعله ي‬ ‫بسيار زيبايي بوده و هستیم كه براي فرياد گري عدالت در اين جا‬ ‫به ميان آمده و ما در او خاكستر هستيم و فرياد مي كنيم كه كجا‬ ‫شد آن آرزوهايمان ‪ ،‬كجا شد آرمان هايمان ‪ ،‬چرا اين عدالت در‬ ‫افغانستان اجرا نمي شود؟‬ ‫رئيس صاحب جمهور حرف ما را بشنوند ‪ ،‬نظام حرف ما را‬ ‫بشنود ‪ ،‬جامعه ي جهاني حرف ما را بشنود ‪ ،‬ما شش ميليون انسان‬ ‫يا بيشتر در اين سرزمين بايد صاحب حق باشيم ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫آنچه را كه شهيد مزاري فرياد كشيده بود برقراري يك عدالت در‬ ‫اين سرزمين بود براي عدالت زيست ‪ ،‬براي عدالت فرياد كشيد ‪،‬‬ ‫براي عدالت شهيد شد ‪ ،‬مانند فرياد انبياء تاريخ است اين حرف‬ ‫شهيد مزاري هم نيست ‪.‬‬ ‫قرآن مي فرمايد ‪:‬‬ ‫( ولقد ارسلنا رسلنا بالبيّنات و انزلنا معهم الكتاب و الميزان ليقوم‬ ‫الناس بالقسط )‬ ‫انبياء را به خاطر اين فرستاديم و كتاب و ميزان را به خاطر اين‬ ‫فرستاديم كه مردم به عدل قيام كنند ‪ ،‬نگويند اين سياه است ‪ ،‬اين‬ ‫سفيد است ‪ ،‬اين از فلن قوم است‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ .16‬حکومت‪ ،‬سعی کند حوادث بهسود تکرار نشود‪:‬‬ ‫برتري هاي قومي و تفاخر ها را بگزارند و همگي انسان ها در اين‬ ‫سرزمين برادر حساب شوند ‪ ،‬چيز ديگري كه از همه حساس تر‬ ‫است ممكن است كه كه مردم بهسود يا مردم هزاره جات كشت و‬ ‫زراعتش كه خورانده مي شود يا سوخته مي شود زياد اون قدر يك‬ ‫سرمايه كلن نباشد ولي مردم مي گويد كه شبنم در خانه مورچه‬ ‫طوفان است!!‬ ‫در حادثه بهسود هشدار دادم توجه نکردند! گفتند که چه کار می‬ ‫کنی ؟‬ ‫او خانه ي گلي اگر خراب شد او زراعت اندك كه از بين رفت خانه‬ ‫مردم خراب است زندگي مردم خراب است مي شنويم كه باز هم‬ ‫ول‬ ‫موج هايي از نيروهاي مسلّح آماده شده رفته راييست براي ا ّ‬ ‫بهار به هزاره جات ‪.‬‬ ‫چرا گوش ها كر است چرا نمي شنوند ‪ ،‬باز هم امروز به جامعه ي‬ ‫جهاني اين فرياد را مي كنم به حكومت افغانستان كه دو ماه بعد‬ ‫باز هم خطر ازي است كه در هزاره جات مثل سال گذشته خون‬ ‫ريزي شود مثل سال گذشته مردم آواره شود ‪ ،‬كوچ هاي جمعي‬ ‫شود ‪.‬‬ ‫اين حكومت صاحب خانه است ‪ ،‬صاحب اين سرزمين است بايد‬ ‫تدابيري بگيرد كه ديگر اين كارها نشود ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫از ما گليه نكنند كه چرا فرياد مي كشم ‪ ،‬فرياد ما از ناعلجي‬ ‫است ما از هوس نمي كنيم اين كار را ‪ ،‬در سال گذشته من راهي‬ ‫برايم نمانده بود ‪ ،‬به رئيس صاحب جمهور هم گفتم كه اگر اين‬ ‫تهاجمات قطع نشود من ديگر كار خوب نمي توانم ‪ ،‬نه جنگ مي‬ ‫كنم و نه توان جنگ را دارم ‪،‬گفت چي كار مي كني جنگ مي كني یا‬ ‫نه؟ گفتم نه ‪ ،‬نه جنگ مي كنم نه توان جنگ را دارم ‪.‬‬

‫‪.17‬ما طرفدار جنگ نیستیم اما در قالب دموکراسی خواهان حقوق مردم‬ ‫هستیم‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫توان جنگ ندارم به خاطر اين كه ما تمام سلح ها و امكاناتي را كه‬ ‫داشتيم به حكومت داديم ‪ ،‬جنگ نمي كنم به خاطر اينكه ما دست به‬ ‫ول اداره موقت قسم خورديم كه‬ ‫قرآن رسانديم ‪ ،‬در پارلمان در ا ّ‬ ‫ما يك كار‬ ‫ما از صلح حمايت مي كنيم از برادري حمايت مي كنيم ا ّ‬ ‫مي كنم كه اعتصاب غذا مي كنم و فرياد مي زنم تا كل دنيا خبر‬ ‫شود‪.‬‬

‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫الن هم همان گپ است ‪ ،‬از حكومت مي خواهم كه اداره كند اين‬ ‫سرزمين را ‪ ،‬همه يك خانه مشترك داريم ‪ ،‬وال ّ اگر اون كار نمي‬ ‫شود حوادث سال گذشته در همه جا تكرار مي شود خداي ناخواسته‬ ‫باز روي همه ي ما پيش دنيا سياه مي شود و خدشه دار مي شود‬ ‫افغانستان بد نام مي شود ‪.‬‬

‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫اميدوار هستيم حكومت از اين مسئله پيشگيري كند ‪.‬‬

‫‪ .18‬حکومت آینده باید به مطالبات مردم توجه نماید‪:‬‬ ‫دوستان از انتخابات هم ياد كردند بله كه انتخابات در چهار پنج و‬ ‫نيم ماه آينده يا كمتر پيش روي ماست ‪ ،‬انتخابات آينده بايد‬ ‫حكومتي را روي كار بيارد كه آن حكومت خواسته هاي اساسي‬ ‫مردم افغانستان را برآورده كند ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫ولش مبارزه قاطع و خلل‬ ‫خواسته هاي اساسي مردم افغانستان ا ّ‬ ‫ناپذير با دهشت افكني و تروريزم است كه مردم افغانستان از اين‬ ‫پديده آسيب ديده است ‪.‬‬ ‫نا امني و جنگ در سراسر افغانستان امروز پيش آمده است‬ ‫ول اداره‬ ‫شانزده وليت افغانستان نا امن است ‪ ،‬موفقيّت هاي ا ّ‬ ‫ما شكست هاي ديگري اش هم‬ ‫ق است ‪ ،‬ا ّ‬ ‫موقت تا نيمه هايش ح ّ‬ ‫حق ديگري است که بايد توجه شود و جبران گردد‪.‬‬ ‫امروز در شانزده وليت افغانستان نا امني است ‪ ،‬حكومتي بايد‬ ‫روي كار بيايد كه با نا امني مقابله كند و صاحب جغرافياي‬ ‫افغانستان باشد ‪.‬‬

‫‪.19‬اولویت های حکومت آینده افغانستان(خواسته ها و بایسته ها)‪:‬‬ ‫همان قدري كه مي توانيم مسائل را حل كنيم در اميد فايده كه‬ ‫سرمايه را از دست ندهيم ‪ ،‬همين جغرافياي فعلي افغانستان را‬ ‫بايد حفاظت كنند ‪.‬‬ ‫همگام با جامعه ي جهاني ‪ ،‬همگام با نيروهاي بين المللي ايستاد‬ ‫شوند هر كسي كه نا امني ايجاد مي كند قاطع زده شود ولو اينكه‬

‫‪2‬‬

‫او پشتون است ‪ ،‬تاجيك است ‪ ،‬هزاره است ‪ ،‬نورستاني است هر‬ ‫چي كه است ‪.‬‬ ‫دولتي كه در آينده روي كار مي آيد بايد اراده داشته باشد براي‬ ‫مبارزه با تروريزم هر روز برادر اين عذر و بهانه خوب نيست كه هر‬ ‫قدم كه ما صدا كنيم كه تو كجا هستي ‪ ،‬ال اي آهوي وحشي‬ ‫كجايي مرا با توست بسيار آشنايي‬ ‫هر قدر كه داد بزنيم او هيچ خبر ما را نگيرد اين وضعيت براي مردم‬ ‫افغانستان جالب نيست ‪ ،‬مسئله ي دوم حكومت آينده بايد انكشاف‬ ‫متوازن بيارد ‪.‬‬ ‫من چيزهايي را كه ‪ ،‬نابساماني هايي را كه عرض كردم كه تنها از‬ ‫هزاره جات را گفتم در ديگر جاها هم هست ممكن است كه در‬ ‫سمت هاي بدخشان و سمت هاي فارياب باشد در هر جايي كه‬ ‫هست بايد انكشاف متوازن باشد ‪.‬‬ ‫بودجه اي را كه ترتيب مي كنند مي آيند در پارلمان او بودجه در‬ ‫تمام وليات متعادل نيست ‪.‬‬ ‫اگر بخواهي كه آن را تغيير دهي مي گويد كه بانك جهاني و جامعه‬ ‫ي جهاني ديگر آن را قبول ندارد كه شما اين بودجه را تغيير داديد ‪.‬‬ ‫پس اين را براي چي روان مي كنيد در پارلمان ‪ ،‬در يك وليت صدها‬ ‫ميليون دالر در يك وليت ديگر دو ميليون دالر ‪ ،‬اين رقم يك بام و‬ ‫دو هوا بايد اين وضعيت از بين برود ‪ ،‬حكومت بايد دقيق بسنجد‬ ‫بودجه اي را كه وزارت خانه هايش مي آورند اون ها را بسنجد كه‬ ‫متوازن است يا نه ‪.‬‬ ‫مسئله اساسي ديگر حكومتي كه در آينده مي آيد بايد معتقد به‬ ‫دموكراسي باشد معتقد به حقوق انسان ها باشد ‪ ،‬معتقد به حقوق‬ ‫بشر و حقوق زن باشد ‪ ،‬هر قدر كه ما دور شده رفتيم از بُن ‪ ،‬هر‬ ‫روز يك اصل از اصول دموكراسي زير سئوال رفته راهيست ‪.‬‬ ‫مسئله ي چهارم حكومت آينده بايد با جامعه جهاني همگام باشد ما‬ ‫نه خود ما آنقدر امكانات داريم كه افغانستان را بسازيم ولو ساختن‬ ‫يك افغانستان به دست خود ما اين يك ايده آل است يك آرزوي‬ ‫خوب است ‪.‬‬ ‫نه خود مان توان داريم كه اين را بسازيم و نه ما را مي گذارند‬ ‫بعضي از همسايه ها ‪ ،‬تا پاي جامعه ي جهاني از افغانستان كنده‬ ‫شود ‪ ،‬داكسن دواني شروع مي شود ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ديگر تا لب درياي آمون وقتيكه گرفت باز روسيه و ازبكستان و‬ ‫تاجيكستان هم بي خبر نباشند كه باز به سراغ آن ها هم مي روند ‪.‬‬

‫دم‬ ‫هرگونه شعاري كه عليه جامعه ي جهاني داده مي شود يا از َ‬ ‫راسي است يا اين كه زير كدام فشارهاي تفكرهاي مختلف مردم‬ ‫مي گويند ‪.‬‬ ‫ما بايد با جامعه ي جهاني همگام باشيم در عين حالي كه با همسايه‬ ‫هاي خود همگام هستيم ‪ ،‬ما نمي خواهيم كه همسايه هاي خود را‬ ‫زير فشار قرار بدهيم ‪.‬‬ ‫برادري ‪ ،‬برابري اسلمي ‪ ،‬همسايه داري وظيفه ي انساني و‬ ‫اسلمي ماست ‪.‬‬ ‫اين چهار اصل را ما در نظر بگيريم تا رسيدن به انتخابات زمان‬ ‫زيادتري داريم رايزني هاي ما با تمام كانديداها آغاز خواهد شد هر‬ ‫كسي كه پاي اين آرمان هايي كه ذكر شد پيشتر هم ذكر شد امضا‬ ‫كند بعد سر شما مردم إن شاءالله صدا خواهيم كرد كه از او حمايت‬ ‫مي كنيم ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫تا او زمان را مردم ما سعي كنند كه وحدت و يكپارچگي و همدلي را‬ ‫حفظ كنند و هيچ گاهي از زبان ما حرف نا هماهنگي و نا همسويي‬ ‫ق خود را مي‬ ‫با هيچ قومي از افغانستان زده نخواهد شد ما فقط ح ّ‬ ‫خواهيم ‪.‬‬ ‫ق انساني ماست بيشتر از‬ ‫حق خواستن يك امر طبيعي است و يك ح ّ‬ ‫اين وقت گرانبهاي شما را نمي گيرم در پايان عرايضم يكبار ديگر‬ ‫شهادت چهاردهمين سالگرد پيشواي بزرگمان مزاري را به شما‬ ‫تسليت مي گويم و سالگرد ميلد پيامبر بر شما مباركباد ‪.‬‬ ‫والسلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬

‫شعر ‪ ( :‬دكلمه )‬

‫‪2‬‬

‫خاك بر سر كن برادر كوه كوه‬ ‫رفت از كف سال هاي با شكوه‬ ‫اين چمن را سرونازي بود و رفت‬ ‫ايل ما را سرفرازي بود و رفت‬ ‫بعد از اين ‪ ،‬اين قوم بي سر مانده است‬ ‫بي علي و بي ابوذر مانده اند‬ ‫بعد از اين ‪ ،‬اين دل كه مهد آرزوست‬ ‫آري درد و رنج و غم مهمان اوست‬ ‫بعد از اين چشم من و درياي خون‬ ‫موطن و منزلگه و مأواي خون‬

‫بي تو چون ني ناله دارد ناي من‬ ‫بند بندم ناله دارد واي من‬ ‫بي تو بايد چشمه چشمه خون گريست‬ ‫از هري تا دامن جيحون گريست‬ ‫بي تو كوچه كوچه لبريز سكوت‬ ‫روزن اميد تار عنكبوت‬ ‫بي تو اين جا خانه نه غمخانه است‬ ‫جايگاه گريه ي مستانه است‬ ‫بي تو بايد با صداي بي نقاب‬ ‫مويه كرد اندر مزار آفتاب‬ ‫با تو مي شد تا دل مهتاب رفت‬ ‫يا از دشت عطش تا آب رفت‬ ‫با تو مي شد تكيه بر خورشيد زد‬ ‫زخمه بر تار دل ناهيد زد‬ ‫با تو مي شد چشم مرگ شب گرفت‬ ‫قلعه را مردانه از مرهب گرفت‬ ‫تا تو بودي صدچمن گل داشتيم‬ ‫شش جهت آواز بلبل داشتيم‬ ‫تا تو بودي بي كسي افسانه بود‬ ‫محن خوانا نبود‬ ‫دفتر رنج و ِ‬ ‫سيّد و سالر ما يادت بخير‬ ‫مير پرچمدار ما يادت بخير‬ ‫اي شهيد بن شهيد اي نامدار‬ ‫اي تو آغاز و سرانجام بهار‬ ‫قوم ما بيدار شد تا آمدي‬ ‫تيغ جوهردار شد تا آمدي‬ ‫ما بي نيام‬ ‫تيغ جوهر دار ا ّ‬ ‫بي نيام آماده ي رزم و قيام‬ ‫رفتي بابَه فصل رفتن زود بود‬ ‫گه نه گاه نيّت بدرود بود‬ ‫مرگ مردان زندگي ديگر است‬ ‫مرده است آن بنده اي كو نوكر است !‬

‫سرود‬ ‫مزاري شهيد ثبات وطن‬ ‫چو خون در رگ بر حيات وطن‬

‫‪2‬‬

‫تو درس شهادت ز مول حسين‬ ‫گرفتي و بر ما هم آموختي‬ ‫تو چون تشنه بهر شهادت بودي‬ ‫چشيدي ز آب فرات وطن‬ ‫مزاري شهيد ثبات وطن‬ ‫چو خون در رگ بر حيات وطن‬ ‫ز بعد تو اهدافت آغاز شد‬ ‫در همدلي در وطن باز شد‬ ‫يقين خون پاكت سبب ساز شد‬ ‫تو كِشتي بحر نجات وطن‬ ‫مزاري شهيد ثبات وطن‬ ‫چو خون در رگ بر حيات وطن‬ ‫دل ما ز هجران تو غم گرفت‬ ‫زمين دل از گريه شبنم گرفت‬ ‫محبانت امروز ماتم گرفت‬ ‫ايا مجري انضباط وطن‬

‫مزاري شهيد ثبات وطن‬ ‫چو خون در رگ بر حيات وطن‬ ‫شده شهر كابل به غم غوطه ور‬ ‫زن و مرد و پير و جوان را نگر‬ ‫كه از هجر رهبر شده خون جگر‬ ‫تو رفتي به سوي ميغات وطن‬ ‫مزاري شهيد ثبات وطن‬

‫‪2‬‬

‫چو خون در رگ بر حيات وطن‬

‫گروه تواشيح شمس الضحي‬ ‫و هم جمع حاضر نمايند دعا‬ ‫كه امنيت و صلح و گردد به پا‬ ‫ز خون شهيدان پاك وطن‬ ‫مزاري شهيد ثبات وطن‬ ‫چو خون در رگ بر حيات وطن‬

‫تصاويري از چهاردهمين سال‬ ‫بزرگداشت شهيد مزاري‬ ‫در شهر کابل‬ ‫زمستان ‪))1387‬‬

‫‪2‬‬

‫گفتار دوّم‬ ‫گزارشي از چهاردهمين سالگرد‬ ‫شهادت رهبر شهيد استاد عبدالعلي‬ ‫مزاري‬

‫جبرئيل هرات زمستان ‪.1387‬‬

‫اشاره ‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫در اين مراسم ابتدا گروه سرود دختران سرودي را‬ ‫سپس استاد حاجي محمد محقق پيرامون زندگينامه‬ ‫استاد عبدالعلي مزاري و ميلد مسعود سرور كائنات‬ ‫(ص) سخناني را ايراد نمودند و در پايان والي صاحب‬ ‫در جمع مردم شهرک جبرئيل هرات سخنراني نمودند‬

‫خوانده و‬ ‫رهبر شهيد‬ ‫حضرت محمد‬ ‫وليت هرات‬ ‫‪.‬‬

‫( سرود )‬ ‫بسم الله الرحمن الرحيم‬ ‫از سپهر كشورم خورشيد رفت‬ ‫واي بر من آن گل اميد رفت‬ ‫دست دشمن همچو مار از آستين‬ ‫رهبرم را از ميان بلعيد و رفت‬

‫‪2‬‬

‫سيّد و سالر ما يادت بخير‬ ‫مير پرچمدار ما يادت بخير‬ ‫اي شهيد بن شهيد اي نامدار‬ ‫اي تو آغاز و سرانجام بهار‬ ‫قوم ما بيدار شد تا آمدي‬ ‫تيغ جوهردار شد تا آمدي‬ ‫طايفه بيدار شد تا آمدي‬ ‫تيغ جوهر دار بي نيام‬ ‫بي نيام آماده ي رزم و قيام‬ ‫ما فصل رفتن زود بود‬ ‫رفتي ا ّ‬ ‫گه نه گاهي نيّت بدرود بود‬ ‫رفتنت خواب از تن ما برده است‬ ‫هديه ي آزادگي آورده است‬ ‫از پيامت راه وحدت باز شد‬ ‫فصل مرگ بردگي آغاز شد‬ ‫وحدت راه پدر پاينده باد‬

‫رهروان راه بابه زنده باد‬

‫سخنرانی دوم‪ ،‬هرات‬ ‫بسم الله الرحمن الرحيم‬ ‫ضار محترم ‪ ،‬برادران و خواهران عزيز شهر جبرئيل و شخصيت‬ ‫ح ّ‬ ‫هاي علمي و سياسي هرات باستان !‬ ‫السلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬ ‫خدا را سپاسگذارم كه بار ديگر توفيق ياري و عمر وفا كرد كه يك‬ ‫بار ديگر در كنار شما عزيزان و در برابر چهره هاي صميمانه و‬ ‫دوست داشتني شما قرار بگيرم و در مناسبت چهاردهمين سالگرد‬ ‫پيشواي فريادگر عدالت اجتماعي مان شهيد مزاري با شما سخن‬ ‫بگويم ‪.‬‬ ‫از طرف خودم و از طرف هيئت همراه و شخصيت هايي كه از‬ ‫كابل آمدند از حضور گرم و صميمانه شما در اين مراسم و برگزاري‬ ‫اين محفل با شكوه صميمانه تشكر مي كنم ‪.‬‬ ‫آنچه كه امروز مناسبت دارد خدمت شما يادآور شوم اينکه در‬ ‫قانون و در تاريخ مناسبت هاي متعددي است كه بعضي از مناسبت‬ ‫ها ‪ ،‬مناسبت هاي غم و بعضي از مناسبت ها ‪ ،‬مناسبت هاي شادي‬ ‫است ‪ ،‬مناسبتي كه يادآور دردها و رنج هاي ماست ‪ ،‬از جمله آنها‬ ‫مناسبتي كه يادآور مصيبت هاي عظيمي است كه بر پيكر اين ملّت‬ ‫آمده است سالگرد شهادت پيشواي شهيدمان مزاري است ‪.‬‬ ‫نزديك شدن سالگرد شهداي بيست و چهار حوت هرات باستان كه‬ ‫در راه خدا و در راه تحكيم حاكميت اسلم و عدالت اجتماعي در اين‬ ‫سرزمين قرباني شدند ‪.‬‬ ‫مناسبت ديگر ‪ ،‬مناسبت شادماني است ‪ ،‬ميلد مسعود گل سر‬ ‫سبد هستي ؛ پيشواي عدالت گستر جهان حضرت محمد بن عبدالله‬ ‫(صلي علي عليه و آله و سلم ) و مناسبت روز زن ‪ ،‬روز تجليل از‬ ‫نيمي از پيكر اجتماع انساني در جهان ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ .20‬مناسبت های تاریخی سازنده و الهام بخش هستند‪:‬‬ ‫به هر دو مناسبت لزم مي بينم براي شما تسليت عرض كنم و هم‬ ‫براي مناسبت هاي شادي تبريك عرض نمايم به اين مناسبت ها‬ ‫وقتي ما مجلس بر پا مي كنيم براي اين است كه ما از اين مناسبت‬ ‫ها درس بگيريم واز اين مناسبت ها به گذشته مان برگرديم به تاريخ‬ ‫عمق كنيم و در ماهيت حوادثي كه‬ ‫مان برگرديم و در هستي مان ت ّ‬ ‫گذشته است فكر كنيم و از آن ها درس بگيريم ‪.‬‬ ‫ميلد رسول الله (صلي علي عليه و آله وسلم ) ما را برمي گرداند‬ ‫مق در موجوديت يك اجتماع عظيمي كه به دنبال اين تولد‬ ‫به تع ّ‬ ‫مبارك در دنيا پديد آمده ‪ ،‬يك تمدن عظيمي كه در اين جهان ظهور‬ ‫كرده است ‪.‬‬ ‫امروز ما در جامعه ي انساني مان بيشتر از شش ميليارد انسان‬ ‫داريم كه در اين كره ي زمين زندگي مي كند و يك چهارم اين تمدن‬ ‫انساني را ‪ ،‬يعني تقريبا ً يك چهارم اين تمدن را شخصيتي پديد‬ ‫آورده است كه امروز مناسبت میلداوست ‪.‬‬

‫‪.21‬زندگی پیامبر الگوی کامل بشریت‪:‬‬ ‫او از ميان يك اجتماعي ظهور كرد كه تبعيض ‪ ،‬بي عدالتي ‪ ،‬دختر‬ ‫ما از ميان اين مردم با‬ ‫كشي ‪ ،‬جنگ هاي قبيلوي افتخارشان بود ‪ .‬ا ّ‬ ‫اين خاصيت و از ميان اجتماعي كه عموما ً و اكثرا ً بي سواد بود و‬ ‫خودش هم در زندگي به همين مناسبت ها نتوانست درس بخواند‬ ‫شرايط او زمان هم همين طور كه مردم بي سواد بودند ‪.‬‬ ‫از ميان اين توده هاي بومي ظهور كرد ‪ ،‬در قرآن مي فرمايد ‪:‬‬ ‫اوست خداوندي كه از ميان توده هاي عظيم بي سواد پيامبري را‬ ‫فرستاد براي آنها كه براي آنها كتاب بخواند ‪.‬‬ ‫نشانه هاي خداوند را براي آنها تلوت كند و آن ها را تزكيه كند ‪،‬‬ ‫پاكيزه بسازد و اونها را كتاب خدا بياموزد ‪ ،‬اگرچه آنها در گذشته در‬ ‫گمراهي آشكار بودند ‪.‬‬ ‫نگار من كه به مكتب نرفت و خط ننوشت‬ ‫به غمزه مسئله آموز صد مدّرس شد!‬

‫‪2‬‬

‫كسي كه از ميان توده هاي بي سواد برخواست و تمدني را به‬ ‫جهان عرضه كرد كه امروز كم كم دارد از نظر فكري سلطه ي خود‬ ‫را نمايان مي سازد ‪.‬‬ ‫او تا پاي انديشه و علم مكتبش پرواز كرده است ‪ ،‬اسلم برخلف‬ ‫آنچه كه در دنيا عليه اش تبليغات مي كنند با زور و شمشير پيش‬ ‫نرفت ‪ ،‬با زور منطق و استدلل افكار جهان را تثبيت كرده است ‪.‬‬ ‫اگر گاهي هم شمشير به كار رفته است به خاطر دفاع از عقيده‬ ‫بوده است ‪ ،‬حالت تهاجمي و تعّرضي نداشته است ‪ ،‬حالت دفاعي‬ ‫داشته است ‪.‬‬ ‫سيزده سال كساني كه با پيامبر مسلمان شدند در مكّه زير شكنجه‬ ‫بودند پيامبر اجازه جنگ نداشت وقتي كه در مدينه آمد حكومت‬ ‫ايجاد كرد بعد از تعّرض هايي كه خانه هاي مهاجران را تاراج كردند‬ ‫و ظلم كردند به اونها و از ديارشان بيرون كردند خدا برايشان‬ ‫اجازه جنگ داد ‪:‬‬ ‫ن الله علي‬ ‫(( اُذن للذين يقاتلون في سبيل الله بأنهم ظُلموا و ا ّ‬ ‫نصرهم لقديرط ))‬ ‫بر كساني كه ظلم شده بود خدا اجازه جهاد داد ‪ ،‬هر كسي ‪ ،‬هر‬ ‫ما اسلم‬ ‫ق دفاع دارد ا ّ‬ ‫انساني كه مورد تعّرض قرار بگيرد ح ّ‬ ‫پيشرفتش بر مبناي منطق و استدلل است اگر كساني امروز در‬ ‫بعضي نقاط دنياي غرب فيلمنامه هاي مبتذل مي سازند و اين ها‬ ‫را ربط مي كنند براي پيامبر ناشي از ترسي است كه در ميان‬ ‫دن ها به و جود آمده است كه مبادا اسلم بيايد و آرام‬ ‫اعماق آن تم ّ‬ ‫آرام همه ي دنيا را تسخير كند ‪.‬‬ ‫امروز در بسياري از كشورهاي غربي گرايش هاي مردم به اسلم‬ ‫و مهدويت روز افزون است ‪ ،‬اين ها محصول قدرت نظامي ما‬ ‫نيست ‪ ،‬اين ها محصول اقتصاد بسيار گسترده ما مسلمان ها نيست‬ ‫ما امروز از نگاه نظامي چيزي نداريم محدود كشورهايي هستند كه‬ ‫مي توانند از خودشان دفاع كنند ‪.‬‬ ‫ما در مقابل كشورهاي بزرگ دنيا بي دفاع هستيم ‪ ،‬اقتصاد آن‬ ‫چنان نداريم كه دنيا شيفته اقتصاد ما شده باشد اكثر كشورهاي‬ ‫اسلمي امروز دچار فقر و گرفتار مشكلتي هستند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫آنچه كه اسلم را در قلوب توده هاي ميليوني جهان روز به روز‬ ‫گسترش مي دهد مكتب اسلم است ‪ ،‬اخلق اسلم است ‪ ،‬سيستم‬

‫خانواده اي كه در اسلم است اين ها مردم را به طرف خود جذب‬ ‫كرده است ‪.‬‬ ‫به هر حال چون وقت خيلي زياد گذشته است نمي خواهم شما را‬ ‫زياد درد سر بدهم اين مناسبتي كه امروز ما در اين مناسبت ميلد‬ ‫مق كنيم در تولد پيامبر ‪ ،‬حوادث پس از تولدش‬ ‫پيامبر هستيم بايد تع ّ‬ ‫‪ ،‬زندگي دوران كودكي اش ‪ ،‬زندگي دوران جواني اش ‪ ،‬زندگي‬ ‫دوران پيامبري اش ‪ ،‬تمدني كه بعد از او به وجود آمده است ‪،‬‬ ‫كتابي كه از او به ميراث مانده است ‪ ،‬احاديثي كه از اولياءاز‬ ‫مق كنيم بر اين ها‬ ‫اوصياء ايشان باقي مانده است در اين ها تع ّ‬ ‫تفكر كنيم ‪.‬‬ ‫مناسبت ديگر ‪ ،‬مناسبت روز زن است كه در اين مناسبت هم ما‬ ‫بايد وقتي از زن تجليل مي كنيم يعني بايد در تمام مظالمي كه در‬ ‫مق كرد و امروز حقوق انساني آن را‬ ‫تاريخ بر زن گذشته است تع ّ‬ ‫مطابق معيارهاي انساني بايد اعاده كرد و زن را به عنوان عضو‬ ‫مفيد جامعه ي انساني در صحنه ي سياست و اقتصاد و زندگي آورد‬ ‫‪.‬‬ ‫از خانه نشستن و از محروميت و فشارها بايد نجات داد ؛ آن ها‬ ‫بايد مثل بقيه ي انسان ها بيايند وارد كارزار اجتماع شوند ‪.‬‬

‫‪.22‬ویژگی های برجسته شهید مزاری‪:‬‬ ‫مناسبت ديگر ‪ ،‬مناسبت شهادت پيشواي شهيدمان استاد شهيد‬ ‫عبدالعلي مزاري است چرا مزاري اينقدر برجسته است ‪ ،‬چرا بعد از‬ ‫چهارده سال مردم هنوز هم از مزاري مي گويند و هر روز كه مي‬ ‫گذرد مزاري بيشتر در دل ها جاي مي گيرد ‪.‬‬ ‫ما در تاريخ جهادمان و در تاريخ پيش از آن علماء و شخصيت هاي‬ ‫ما اين طور جاذبه ايجاد نكرده است‪ .‬چرا مزاري‬ ‫زيادي داشته ايم ا ّ‬ ‫مق بكنيم كه مزاري چه كرد كه‬ ‫اينقدر جاذبه دارد؟ در اين ما بايد تع ّ‬ ‫امروز اين همه محبوب دل هاست؟‬ ‫ول اين كه شهيد مزاري مطابق ارزش هاي اسلمي و ديني كه‬ ‫ا ّ‬ ‫حاكم بر اجتماع ماست يك نفر روحاني و يك مجاهد پاك باز بود كه‬ ‫در اجتماع انساني ما عالم بودن و مجاهد بودن هم در قرآن امتياز‬ ‫هست و هم در اجتماع ما يك امتياز مي باشد ‪.‬‬ ‫وقتي ما به قرآن مراجعه مي كنيم مي فرمايد ‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫( يرفع الله الذين آمنوا منكم و الذين اوتوا العلم درجات )‬ ‫از ميان شما مسلمان ها بلند ترين درجات را در نزد خداوند كسي‬ ‫دارد كه او عالم است ‪.‬‬ ‫مزاري يك عالم بسيار وارسته زمان خود بود ‪ .‬دوم خصيصه اي كه‬ ‫مزاري داشت يك مجاهد بود ‪ ،‬يك مجاهد پاك بازي كه نه تنها در‬ ‫مرحله ي حرف كه خودش حرف بزند و بچه هاي مردم را به جهاد و‬ ‫شهادت دعوت بكند ولي خودش در پشت مناطق امن و در مراكز‬ ‫امن زندگي بكند و خطر را به جان خود پذيرا نباشد ‪.‬‬

‫او كسي بود كه هميشه در خ ّ‬ ‫ط مقدم جهاد و مقاومت افغانستان‬ ‫زندگي كرد ‪ ،‬مزاري بايد خيلي پيش از اين زماني كه شهيد شد ‪،‬‬ ‫شهيد مي شد شايد خدا نخواسته كه شهيد شود واّل در جنگ هايي‬ ‫كه مزاري خودش مستقيم اشتراك داشت آنچه را كه ما در دوران‬ ‫ول انقلب در جنگ‬ ‫حضورش در شمال به ياد داريم چه در دوران ا ّ‬ ‫هايي كه در چاركنت مي شد در حملتي كه روس ها و كمونيست ها‬ ‫مي كردند يا در زمان مرحله ي دوم بعد از سال ‪ 1360‬در جنگ ها‬ ‫خودش هميشه در خ ّ‬ ‫ط مقدم بود ‪.‬‬ ‫وم مزاري جهاد پاك باخته ي او بود كه در راه خدا انجام‬ ‫جاذبه ي د ّ‬ ‫داد ‪ ،‬جاذبه ي ديگري كه شهيد مزاري دارد اون ماهيت عدالت‬ ‫ق مزاري است كه اين بخش ‪ ،‬بخش مهمي از‬ ‫خواهانه و دفاع از ح ّ‬ ‫زندگي شهيد مزاري است ‪ ،‬مسئله ي جهاد افغانستان ‪ ،‬تمام مردم‬ ‫افغانستان در جهاد اشتراك كردند ‪ ،‬پشتون ‪ ،‬تاجيك ‪ ،‬هزاره ‪ ،‬ازبك ‪،‬‬ ‫تركمن ‪ ،‬بلوچ ‪ ،‬پشه اي ‪ ،‬نورستاني همه اقوام افغانستان مسلمان‬ ‫بودند و براي دفاع از افغانستان ايستادند و اين كار همگاني بود ‪.‬‬ ‫ما آنچه كه مزاري را امتياز مي دهد شوريدن در برابر مظالم‬ ‫ا ّ‬ ‫اجتماع است ‪ ،‬مزاري درد و رنج صد ساله مردمش را درك كرده‬ ‫بود ‪ ،‬مزاري بازمانده از قتل عام ها و آوارگي هاي توده هاي‬ ‫ميليوني مردمي بود كه بسياري از چیز های خود را در همين‬ ‫سرزمين از دست داده بودند ‪.‬‬ ‫مزاري ميراث مظلومان تاريخ بود ‪ ،‬او مي خواست در دوراني كه‬ ‫ظهور كرد عدالت را در ميان تمام اقوام افغانستان برگزار كند‬

‫‪2‬‬

‫ديگر در افغانستان هيچ قومي دشمن كسي ديگري نباشد و هيچ‬ ‫قومي حق قوم ديگر را ضايع نكند ‪.‬‬ ‫فلهذا فرمولي را ارائه كرد كه بايد در ساختار نظام افغانستان هر‬ ‫ما اين‬ ‫قومي به اندازه شعاع وجودي خودش حضور داشته باشد ا ّ‬ ‫تفكر كه برخلف سيستم حاكميت صدساله اي كه در تاريخ‬ ‫مل اين حرف را‬ ‫افغانستان حكم فرما شده بود هيچ كسي تح ّ‬ ‫نداشت ‪.‬‬ ‫لذا در مقابل مزاري مقاومت ها ‪ ،‬مخالفت ها و دشمني ها ايجاد‬ ‫شد ؛ فرياد عدالت خواهانه به اندازه اي براي حكّام زمان در هر‬ ‫دوره تلخ است كه عقده ي آنها جز با كشتن عدالت خواه نمي تواند‬ ‫حل بكند آن عقده را ‪.‬‬ ‫علي (ع) وقتي در محراب مسجد شهيد مي شود جرج جرداق‬ ‫مسيحي مي گويد ‪ :‬علي در محراب عبادت خدا كشته شد به خاطر‬ ‫شدتي كه در عدالت داشت ‪.‬‬ ‫مل نتوانستند كه زنده‬ ‫شهيد مزاري را كه يك روز در اسارت تح ّ‬ ‫بگذارند به خاطر شدت عدلش بود چه كينه اي داشتند از مزاري كه‬ ‫او را يك روز زنده بودنش را در اسارت تحمل نتوانستند واّل در دنيا‬ ‫اين طور رسم نيست كه رهبر ملّتي را اگر دستگير هم بكنند با‬ ‫معيارهاي جهاني با آن برخورد مي شود نه اينکه در دم بکشد او را ‪.‬‬ ‫حداقل با معيارهايي كه در محاكمات يك كشور با آن برخورد مي‬ ‫شود بسياري از سراني كه در كشورها مبارزه كردند ما گاهي وقت‬ ‫ما سال هاي سال در زندان ماندند و‬ ‫ديديم كه آن ها اسير شدند ا ّ‬ ‫مطابق تعامل مناسب خودشان محاكمه كردند ‪.‬‬ ‫ما شهيد مزاري چرا وقتي كه اسير مي شود فردايش اعلم‬ ‫ا ّ‬ ‫شهادتش مي شود براي عمق كينه اي كه انحصار طلبان و ميراث‬ ‫خواران ناحق اين سرزمين از مزاري در دل داشتند‬ ‫فلهذا او را بي رحمانه برخلف افكار عمومي جهان ‪ ،‬منطقه و‬ ‫مردم به شهادت رساندند ‪ .‬جنبه ي اساسي شخصيت مزاري عدالت‬ ‫خواهي او بود كه همان طوري كه برادران هم اشاره اي كردند‬ ‫جناب آقاي علوي زاده ‪ ،‬جناب آقاي ناطقي صاحب خصوصا ً اشاره‬ ‫كرد كه مزاري منطق مبارزاتي خود را از متن قرآن گرفته است به‬ ‫راستي اين منطق ‪ ،‬منطق همه ي انبياء تاريخ است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫خداوند متعال مي فرمايد ‪:‬‬

‫( ولقد ارسلنا رسلنا بالبيّنات و انزلنا معهم الكتاب و الميزان‬ ‫ليقوم النّاس بالقسط)‬ ‫ما فرستاديم پيامبران خودمان را با بيّنات و دليل آشكار و انزلنا‬ ‫معهم الكتاب و الميزان و با آنها كتاب فرستاديم و ميزان كه وسيله‬ ‫ق و باطل است فرستاديم چرا ؟ تا مردم به عدل قيام‬ ‫ي سنجش ح ّ‬ ‫كنند ‪.‬‬ ‫عدالت خواهي انبياء موجب مي شدند كه در مقابل آنها قدرتمندان‬ ‫و زورمندان و ستمگران ايستادگي مي كردند ‪ ،‬لذا شهيد مزاري‬ ‫چون عدالت خواه بود با همه ي قدرمتندان زمانش درگير بود و‬ ‫جاذبه ي اصلي او در اين سرزمين عدالت خواهي اش بود امروز ما‬ ‫مردمي هستيم ميراث دار فرهنگ و منطقي كه شهيد مزاري ارائه‬ ‫كرد‪.‬‬ ‫ما اين منطق را بايد بر دوش هايمان حمل كنيم اين رسالت را بر‬ ‫دوش هايمان حمل كنيم و تا درازاي تاريخ آينده ي ما اين آرمان را‬ ‫با خود زمزمه كنيم ‪.‬‬ ‫امروز در افغانستان حضور جامعه ي جهاني است ميلياردها دالر‬ ‫در اين سرزمين مي آيد فرياد مزاري اين بود كه انكشاف متوازن‬ ‫باشد؛ همگي از حق و حقوق مساوي برخوردار باشند!‬

‫‪ .23‬عدم توجه حکومت به عدالت اجتماعی و انکشاف متوازن‪:‬‬ ‫نظامي كه فعل ً روي كار است رو به گذشتن است رو به خاتمه‬ ‫است چند ماهي بيشتر نمانده است خوب كرده است بد كرده است‬ ‫مردم درباره اش قضاوت خود را مي كنند ‪.‬‬ ‫وجدان هاي بيدار جامعه در اين باره قضاوت خواهد كرد بدون شك‬ ‫نظام افغانستان در مجموع نه تنها حكومت ‪ ،‬پارلمان و قوه ي‬ ‫قضاييه همه اركان ثلثه گام هايي را برداشتند ‪.‬‬ ‫قانون اساسي تصويب شد در قانون اساسي اقوام افغانستان‬ ‫تصوير شد چهارده قوم افغانستان صاحب اين سرزمين شناخته‬ ‫شدند ‪ ،‬مذهب جعفري در كنار مذهب حنفي نام برده شد ‪ ،‬رسميت‬ ‫يافت ؛ حضور عادلنه اقوام و انكشاف متوازن در مرحله ي حرف‬ ‫تصويب شد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫انتخابات شد ‪ ،‬انتخابات يا خوب يا بد گذشت و نمي شود كه در‬ ‫ما بسياري از‬ ‫اولين انتخابات آن معيارها را همه را ارائه كرد ا ّ‬

‫مسائل است مانند ‪ ،‬عدالت اجتماعي كه اساس مسائل بود تا هنوز‬ ‫تحقق نيافته است در سرزمين مناطق مركزي هزاره جات اين‬ ‫اعتراض و شعار برادرانه ماست كه ما هم اجتماع كرده ايم و هم‬ ‫در حضور رئيس جمهور و در حضور شوراي ملّي ياد کرده ايم ‪.‬‬ ‫از سهمي كه از سفره ي جامعه ي جهاني به ما تعلق دارد نصيب‬ ‫ما چهار پنچ وليت مركزي از غور از باميان ‪ ،‬دايكندي ‪ ،‬بهسود ‪،‬‬ ‫غزني سهم مشهودي نيست به جز يك و نيم كيلومتر سرگي كه‬ ‫ژاپني ها در نفس شهر باميان ساختند ديگر يك كيلومتر سرگ هم‬ ‫از اين ميلياردها دالر جامعه ي جهاني براي ما خرج نشده است و‬ ‫جه صورت نگرفته است ‪.‬‬ ‫به وليات ياد شده تو ّ‬ ‫براي ما نقل بُزك و جو لغمان زياد گفته شده است ‪ .‬بزك بزك‬ ‫ما تا هنوز اين جو نه كاشته شده است‬ ‫نمور كه جو لغمان مي آيد ‪ .‬ا ّ‬ ‫و نه به ما رسيد ‪.‬‬ ‫به هر حال همين قضيه كه ثبات و امنيت ملّي است براي ما‬ ‫ما هيچ گاه خواسته ي اساسي ما را برآورده نكرده‬ ‫غنيمت است ا ّ‬ ‫است ‪.‬‬ ‫اين نظام در حال سپري شدن است انتخابات مي رسد ‪ .‬همين‬ ‫قدر به شما مي گويم كه براي سرنوشت آينده تان با تدبير و با‬ ‫درايت دنبالش برويد ‪.‬‬

‫‪ .24‬متاسفانه قلب مردم هزاره را شکسته اند‪:‬‬ ‫بعضي نابساماني ها در هر دوره اي كه هر نظامي آمده همان‬ ‫طوري كه بيتي كه آقاي سرخوش مي خواند قلب تو را شكسته هر‬ ‫كه به نوبه ي خود ‪ ،‬قلب هزاره ها را هم هر كه به نوبه ي خود‬ ‫شكسته است ‪.‬‬

‫‪ .25‬انتخابات نزدیک است با درایت عمل کنید‪:‬‬ ‫ما با همدلي و با يك دلي و درايت و هشياري نظام آينده خود را‬ ‫ا ّ‬ ‫رقم بزنيم و ما در مقطع حساس انتخابات با شما حرف ها را به‬ ‫ميان خواهيم گذاشت ‪.‬‬ ‫ما بايد يك چارچوب براي كار آينده مان تعيين كنيم ‪ ،‬روي هيچ‬ ‫شخصي محاسبه نمي كنيم ‪ ،‬عاشق قيافه ي هيچ كدامي از اين‬

‫‪2‬‬

‫كانديداهايي كه امروز سر كشيده نيستيم چندان قيافه هاي جالبي‬ ‫هم ندارند كه به اونا كسي عاشق شود‪.‬‬ ‫اما ما بايد معيارها را مطرح كنيم ‪ ،‬معيارهاي اساسي كه امروز‬ ‫ول‬ ‫در افغانستان مطرح است و ضرورت جامعه ي ماست در قدم ا ّ‬ ‫حكومت آينده ي ما بايد اراده ي قاطع براي مبارزه با تروريزم‬ ‫داشته باشد ‪.‬‬

‫‪ .26‬دولت آینده باید در مبارزه با تروریزم صادق و جدی باشد‪:‬‬ ‫تروريزم به عنوان يك بلي منطقه و جهاني است ‪ ،‬امروز نه تنها‬ ‫افغانستان كه پاكستان و كشورهاي منطقه و جهان از اين رنج مي‬ ‫برند ‪.‬‬ ‫دولتي كه مي آيد بايد كمرش محكم بسته باشد براي مبارزه با‬ ‫تروريزم در برابر مبارزه با تروريزم عذر و ناله نكند‪ ،‬عذر و زاري‬ ‫نكند ‪.‬‬ ‫عّلمه بلخي مي گويد كه ‪:‬‬ ‫اظهار عذر نزد ستم پيشگان خطاست‬ ‫اشك كباب باعث طغيان آتش است!‬

‫‪ .27‬خواسته های ما از حکومت و رئیس جمهور آینده کشور‪:‬‬ ‫ما هم دروازه ي صلح را باز بگزاريم هم با قاطعيت با كساني كه‬ ‫انسان مي كشند ‪ ،‬مكتب مي سوزانند ‪ ،‬مسجد منفجر مي كنند‬ ‫اشتباهات انساني را ايجاد مي كنند با اين ها برخورد بكنيم ‪.‬‬ ‫يك نظامي را تشكيل بدهيم كه اراده ي قاطع براي مبارزه با‬ ‫تروريزم داشته باشد مسئله ي دوم ‪ :‬به عدالت اجتماعي باور داشته‬ ‫باشد ‪ ،‬انكشاف متوازن را باور داشته باشد همه ي انسان هاي اين‬ ‫سرزمين را صاحب اين سرزمين بداند و در مناطقش بايد انكشاف‬ ‫بيايد ‪.‬‬ ‫ما وقتي كه وليت دايكندي را منظوري اش را مي گرفتيم تنها‬ ‫وليت دايكندي نبود ما چهار وليت را در مناطق مركزي در زمان‬ ‫شهيد مزاري برنامه اش را ريخته بوديم وقتيكه جناب كرزي صاحب‬ ‫آمد من آن وقت معاون رئيس جمهور بودم برايش گفتم كرزي‬

‫‪2‬‬

‫صاحب مي خواهي كه در تاريخ هميشه همين طور در كنار همديگر‬ ‫باشيم و از هم حمايت كنيم ؟!‬ ‫اين چهار وليت را منظوري بده ‪ ،‬يك تاريخ هم برايت مي ماند‬ ‫مثل امان الله خان ‪ ،‬قتل عام ها و تمام بدي هاي پدركلنش را با‬ ‫آزادي دادن هزاره ها و شيعه ها و برداشتن حكم كفريت از آنها در‬ ‫تاريخ خود را چنان درخشان ساخته است كه امروز هر هزاره به‬ ‫امان الله خان افتخار مي كند ‪.‬‬ ‫پنجاه و دو ولسوالي ديگر را ليست گرفتيم ‪ .‬يك روز آنها را يك‬ ‫جاي گرفته كاغذها را سر ميز خود ايستاد كرد مثل يک كتاب شده‬ ‫بود ‪.‬‬ ‫گفت كه محقق صاحب اينقدر امضاء گرفتي كه مثل يك كتاب مي‬ ‫ق است يا نه‬ ‫شود من گفتم گپ از اين بزن رئيس صاحب كه اين ح ّ‬ ‫گفت كه حق شماست باز گفتم كه اگر حق است كه از زياد بودنش‬ ‫نترس !!‬ ‫خوب بعد از آن ديگر شيطنت ها شد و دخالت ها شد و چي‬ ‫كارهايي كه نشد سرانجام يك وليت منظوري داده شد كه او وليت‬ ‫دايكندي است ؛ وليت جاغوري داريم ‪ ،‬وليت بهسود داريم از آن‬ ‫مهم تر تمام سرك هاي هزاره جات اين كه معلوم نمي شود به‬ ‫خاطر اينكه هميشه در ظلم بوده اند و يك مسئله ي ديگر است كه‬ ‫مردم احساس نمي كنند كه چقدر ظلم است سرشان ‪.‬‬ ‫ما تنها در وليت دايكندي شايد صدها كيلومتر سرك نياز داريم از‬ ‫يك طرفش تا طرف ديگرش سابق يك ماه راه بوده است ‪ .‬اين ها‬ ‫سرك هايش جور شود ‪ ،‬بهسود سرك هايش جور شود ‪ ،‬مكتبش‬ ‫جور شود ‪ ،‬برقش جور شود ‪.‬‬ ‫تمام آب افغانستان از هزاره جات سرچشمه مي گيرد خودشان يك‬ ‫لمپ برق هم از اين حكومت براي مردم استفاده نكرده است ‪.‬‬ ‫حكومت آينده اي را كه انتخاب مي كنيد بايد متعهد باشد حال هر‬ ‫كس كه مي خواهد باشد آقاي كرزي باشد ‪ ،‬اشرف غني باشد ‪،‬‬ ‫عبدالله باشد ‪ ،‬احمدضياء باشد كساني كه امروز بيني خود را سياه‬ ‫كرده آهنگر خود را جور كرده و مي آيند براي ما و شما مي گويند‬ ‫كه ما رئيس جمهور مي شويم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫هر كدامش كه مي آيد بايد اين تعهد را بدهد كه بايد تمام خواسته‬ ‫هاي ما را در مناطق مركزي برآورده كند وليت جاغوري در قدم‬

‫ول بايد منظور شود كه ده بار اين را وعده كردند ‪ ،‬سرك شرق و‬ ‫ا ّ‬ ‫غرب به هرات وصل شود ‪.‬‬ ‫دويست ‪ ،‬دويست و پنجاه ميليون دالر نياز دارد ‪ .‬راه هاي دايكندي‬ ‫پخته شود ‪ ،‬پلهايش ساخته شود اين را تعهد كنند كه انجام مي‬ ‫دهيم ‪.‬‬ ‫راه ها و سرك هاي باميان ‪ ،‬وصل شدن هزاره جات به شمال به‬ ‫مراكز شمال به مراكز جنوب ؛ اين كارها را بايد تعهد بدهند ‪.‬‬ ‫يك مذاكرات فشرده طولني نياز دارد ‪ ،‬وقتي كه معتقد به‬ ‫انكشاف متوازن باشد اين دو ‪ ،‬سوم معتقد به دموكراسي باشد ‪،‬‬ ‫معتقد به حقوق بشر باشد ‪ ،‬معتقد به حقوق زن باشد كه باز هم‬ ‫ايستاد نشود بگويد براي افغانستان دموكراسي بسيار زود است ‪.‬‬ ‫موضوع ديگري كه براي ما مهم است مسئله اي كه ما نمي توانيم‬ ‫هر روز در يك سياست هاي نامتوازن و نا متعادل يك روز با يك‬ ‫طرف دنيا جنگ كنيم و يك روز با طرف ديگر دنيا ؛ بايد يك سياست‬ ‫باتدبير و عاقلنه باشد ‪.‬‬ ‫جامعه ي جهاني امروز در افغانستان حضور دارند بايد با اين ها‬ ‫مناسبات افغانستان خوب باشد ‪ ،‬آمريكا ‪ ،‬اروپا ‪ ،‬آسيا ‪ ،‬كشورهاي‬ ‫شانگهاي همه شان بايد در افغانستان بر اساس حقوق متوازن‬ ‫حضور خود را داشته باشد با هيچ كدامش ما نمي خواهيم درگير‬ ‫باشيم ‪.‬‬

‫‪ .28‬جنگ به هیج وجه به مصلحت کشور ما نمی باشد‪:‬‬ ‫ما ديگر بيشتر از اين نمي خواهيم در افغانستان با اين طرف و آن‬ ‫طرف جنگ كنيم ‪ ،‬حكومت آينده ي ما بايد رويّه ي مناسب و متعادل‬ ‫را با تمامي طرف هايي كه در قضيه افغانستان هستند داشته باشد‬ ‫‪.‬‬ ‫با يك چنين حكومتي كنار خواهيم آمد و آنگاه است كه باز وقتي‬ ‫كمپاين هاي انتخاباتي كه رسيد هر كدام باز خدمت مردم خواهند‬ ‫رفت و آنها را خواهند گفت‬

‫‪2‬‬

‫امروز اولويّت ما اين است كه خود را منسجم بسازيم ‪ ،‬خود را‬ ‫متحد بسازيم ‪ .‬بدون اين كه فكر بكنيم كه در كمپاين با كي مي‬ ‫ول اينكه خودشان بايد متحد باشند اين طوري كه بعضي از‬ ‫رويم ‪ .‬ا ّ‬ ‫برادران گفته اند ‪.‬‬

‫من يك وقتي به هرات آمدم لزم است كه اين گپ را به شما‬ ‫بگويم ؛ يك وقتي دغدغه ي اساسي ما در هرات اين بود كه آيا‬ ‫حضور اين مردم در هرات مشروعيت دارد يا نه و امروز به حمدالله‬ ‫او گپ نيست ‪.‬‬ ‫امروز شما مردم مشروع اين سرزمين هستيد قانون را پذيرفتند‬ ‫فهميدند كه نمي شود در افغانستان اين ها را حذف كرد از معادلت‬ ‫افغانستان ؛ امروز ديگر كسي نمي گويد كه چرا اين ‪ ،‬اين جا آمده‬ ‫خانه ساخته ؟ افغانستان است همه اقوام حق دارند در هر جايي‬ ‫خانه بخرند ‪ ،‬زمين بخرد ‪ ،‬كار كند كسب كند ‪.‬‬ ‫دغدغه ي ديگري كه ما داريم اين است كه وقتي كه فشار بود‬ ‫همگي متحد مي شوند وقتيكه دم راست شد بعد از او چيكار مي‬ ‫شود ؟‬ ‫بين خود ما مسئله ي تَي جوي و پُشت جوي شروع مي شود ‪ .‬خدا‬ ‫رحمت كند آقاي بلخي را مي گفت كه اگر همه ي اختلفات‬ ‫افغانستان را ح ّ‬ ‫ل كنيم من در يك سخنراني اش گوش دادوم براي‬ ‫اختلف مردم ما مسئله ي تَي جوي و پشت جوي كافيست ‪.‬‬ ‫تَي جوييها اين كار را كردند پشت جوييها اين كار را كردند ‪.‬‬ ‫من نمي فاموم كه در اين جبرئيل تَي جوي و پشت جوي هم‬ ‫هست يا نه ؟‬ ‫مردم ‪ :‬بله هست !!‬

‫‪.29‬همه به سوی انسجام و اتحاد بروید! ‪:‬‬ ‫خو صحيح است ‪ ،‬برادران همه شما گل يك باغ هستيد ‪ ،‬همه ي‬ ‫شما موجودات زيباي اين سرزمين هستيد به نظر بعضي ها اگر‬ ‫قيافه هاي شما خوب نمي آيد هر كس در نظر خودش خوب معلوم‬ ‫مي شود ‪.‬‬ ‫ص‬ ‫من هم اينجا يك طفلك پيش من آمده بود بسيار قيافه ي خا ّ‬ ‫هزاره گي داشت شايد او زيباترين موجود پيش من باشد ‪.‬‬ ‫هر قوم براي خودش زيباست همه تان پنج تا قومي باشيد برادر‬ ‫وار ‪ .‬اگر مسئله ي دايزنگي ‪ ،‬بهسود ‪ ،‬نمي فاموم دايكندي ‪،‬‬ ‫جاغوري كجا كجا كجا ؛ اين ها همه مثل گل هاي زيبايي هست كه‬ ‫در چمن هزاره جات روييده است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫باغ رنگارنگي كه گل هاي گوناگوني در باغ هست اين ها همين‬ ‫طور هستند همين طور كه اقوام افغانستان هم همين طور است ‪،‬‬ ‫پشتون و تاجيك هزاره و ازبك و نورستاني و پشه اي همه گل هاي‬ ‫زيبايي هستند كه در اين افغانستان زيبا روييده است اميدوار‬ ‫هستيم كه دست دشمن كار نكند ‪ ،‬اميدوار هستيم كه دست كساني‬ ‫كه منافع زودگذر مادّي خود را كار مي كنند و بين مردم اختلف‬ ‫مي اندازند كار نكند ‪.‬‬ ‫يك پارچه ‪ ،‬متحد بيتي را كه داود سرخوش مي خواند همان كه‬ ‫مي گفت كه ‪:‬‬ ‫هزاره ‪ ،‬غزني و دايزنگي نداره‬ ‫اولد يك خانه پَك شي براره‬ ‫اين رقم اگر ما پيش رفتيم در آينده ي افغانستان در حكومت‬ ‫بوديم يا نبوديم در انتخابات پيروز شديم يا نشديم باز هم هستيم‬ ‫اگر نه كه اختلف داشته باشيم خداي ناخواسته او زمان پيروزي هم‬ ‫زياد مّزه و لذّت در زندگي ندارد ‪.‬‬ ‫دغدغه ي اساسي من امروز در هرات باستان اين است البته ما‬ ‫براي شما از شمال مثال مي زنم من با يك جمعي از نخبگان شما‬ ‫ما اين را مي خواهم به افكار‬ ‫همين را گفتم امشب كه آمده بودم ا ّ‬ ‫پاك و وجدان هاي پاك توده ها هم بگويم براي اينكه در ذهنتان‬ ‫بماند اگر اين نصيحت عاجزانه ي من اثر داشت اين در يادتان باشد‬ ‫‪.‬‬ ‫در شمال افغانستان مردمش سيل آورده گي هاي جنگ هاي زمان‬ ‫عبدالرحمن خان است ما خودمان يك صد و دوازده سال پيش‬ ‫پدركلن هاي ما را كه بردند و كشتند و در توپ بسته كردند بعد از‬ ‫او ما خودمان مهاجر شديم گريختيم به سمت شمال جاي ما از كوه‬ ‫ما به سوي شمال آمده ايم ‪.‬‬ ‫بيرون است از بهسود است ا ّ‬ ‫شهيد مزاري در اصل از زر سنگ دايزنگي است ‪ .‬هر كدام يك جاي‬ ‫بوديم ولي خدا شاهد است كه ما تا همين دهه ي دوم انقلب اصلً‬ ‫نمي دانستيم كه جاي شان از كجاست هيچ ‪ ،‬اونجا از ارزگان است‬ ‫از زابل است از غزني و از بهسود و از همه جا هست ولي مردم‬ ‫اين اختلف را نداشتند هيچ نمي فهميدند که از کجا هست !‬

‫‪2‬‬

‫شهيد مزاري مثل ً اصل از دايزنگي بود ما هم كه بعدا ً فهميدوم كه‬ ‫از بهسود هستيم به حدّي صميمانه بوديم كه اگر ما تمام شمال را‬ ‫به هم مي ريختوم آقاي مزاري نمي گفت كه چرا اين كار را كردي !‬

‫‪.30‬نژاد گرایی را کنار بگذارید‪:‬‬ ‫يعني شما درس بگيريد از بزرگان و از تاريخ گذشته ما ‪ ،‬در‬ ‫صفحات شمال هم تركيب زيبايي از همه ي مناطق هزاره جات مي‬ ‫باشد ولي هيچ اختلفي آنجا احساس نمي شود ‪.‬‬ ‫اميدوار هستيم كه در هرات باستان همه ي مردم متحد و يكپارچه‬ ‫باشند از هر قومي كه هستند از هر منطقه اي كه هستند اين ها را‬ ‫به منزله ي تعارف بگيرند ‪ ،‬شناسايي ؛ از كجاست از كدام نژاد‬ ‫است ؟‬ ‫اميداور هستيم كه متحد ‪ ،‬يكپارچه ‪ ،‬موفق و پيروز باشيد!‬

‫‪.31‬ما در اندیشه حقوق سیاسی شما هستیم!‪:‬‬ ‫سالگرد شهيد مزاري و شهداي ‪ 24‬حوت هرات كه امروز ما رفتيم‬ ‫سر قبور يك تعداد از شهداء گل گذاشتيم واقعا ً براي ما درس است‬ ‫اين ها بر شما تسليت باد من شهدايي را كه گفتند شهداي هشت‬ ‫گانه اي كه از يك خانواده بودند اين ها همه براي ما در زندگي درس‬ ‫است مي بينيم كه پدر موسفيدش هنوز هم استوار ايستاده است‬ ‫‪.‬‬ ‫همه ي ارزش ها را پاس بداريم در عين حال يكپارچگي خود را‬ ‫حفظ كنيم إن شاءالله همه با هم به سوي افغانستان آينده ي آباد و‬ ‫آزاد و مستقل خواهيم رفت و هيچ گاه از سرنوشت شما غفلت‬ ‫نخواهيم كرد و با تمام توان براي اعاده ي حقوق شما چانه زني ها‬ ‫انجام خواهد شد ‪.‬‬ ‫والسلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬

‫گزارشی از ‪:‬‬ ‫سخنراني والي هرات باستان در محفل بزرگداشت سالگرد‬ ‫شهید مزاری‬ ‫نخست از همه حضور جناب استاد محقق و هيئت همراهشان را به‬ ‫هرات باستان گرامي مي داريم امروز براي گراميداشت ياد و‬ ‫خاطره ي شهيد استاد عبدالعلي مزاري گرد هم آمده ايم‬

‫‪2‬‬

‫شهيدي كه در راه وحدت ملي و استقلل كشور سالها جنگ نمود‬ ‫و به همين اساس نيز جللتمآب محترم حامد كرزي رئيس جمهوري‬ ‫اسلمي افغانستان به ايشان لقب شهيد وحدت ملّي را خطاب نمود‬ ‫‪.‬‬ ‫وفاق ملّي ‪ ،‬تحكيم وحدت اسلمي و حركت در مسير آرامش و‬ ‫آبادي افغانستان از مسائلي بود كه شهيد مزاري همواره بر آنها‬ ‫تأكيد مي نمودند ‪.‬‬ ‫شهيد استاد مزاري بعد از چهل و هفت سال عمر كه بيشتر آن در‬ ‫مبارزه در جهت اعتلي دين سپري شد از سوي دشمنان وطن‬ ‫افغانستان به طور غم انگيزي به شهادت رسيد ‪.‬‬ ‫مبارزه ي ايشان كه از سال هاي ‪ 1348‬تا ‪ 1350‬خورشيدي و‬ ‫هنگام سربازي در وليت پكتيا آغاز يافت تا آخرين دقايق عمر خود‬ ‫يعني ‪ 21‬حوت ‪ 1373‬بيش از دو دهه را در بر گرفت ‪.‬‬ ‫در طول دوران مبارزه شهيد مزاري بر رفع تبعيض ها ‪،‬برابری‪،‬‬ ‫عدالت اجتماعي و تشكيل دولت اسلمي مبتني بر مشاركت‬ ‫همگاني ملّت مسلمان افغانستان پافشاري نمود و در همين مسير‬ ‫مبارزه نيز جام شهادت را نوشيد خداوند وی را غریق رحمت‬ ‫گرداند ‪.‬‬

‫در طول دوران جهاد و پس از آن نيز شهيد مزاري بر خواسته‬ ‫هاي دوران مبارزه تأكيد داشت و براي تحقق آرمان هاي مردمش از‬ ‫هيچ تلشي و جهدي دريغ ننمود امروز خوشبختانه دوستداران اين‬ ‫شهيد چنانچه از همايش مردمي‬

‫‪ .32‬آرمان ها و خواسته های شهید مزاری‪:‬‬ ‫امروز در شهرك جبرئيل مشاهده مي شود با زنده نگه داشتن ياد‬ ‫و خاطره ي ايشان و تداوم راهشان تأكيد مي نمايند ‪.‬‬ ‫با درك موضوع مشاركت ملّي بايد همه با اراده ي ملّي و با قبول‬ ‫ول و پيشرفت در كشور تلش نماييم ‪.‬‬ ‫همديگر براي ايجاد تح ّ‬ ‫هم پذيري و وفاق ملّي و اسلمي اساس انديشه ي شهداي ما بود‬ ‫و تنها راه موفقيت ملّت ما در طول تاريخ اتحاد و همدلي ملّي و‬ ‫اسلمي بوده است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ما به عنوان وارثان شهدا بايد در اين زمينه هر چه بيشتر تلش و‬ ‫مجاهدت نماييم هم وطنان بسيار متديّن كشور ما در سي سال‬ ‫اخير سرنوشت بسيار دردآوري داشت سال ها تجاوز و جنگ ويراني‬ ‫هاي بي شماري براي اين كشور تحميل داد‪.‬‬ ‫مردان و زنان متديّن سرزمين ما در برابر تجاوز مقاومت نمودند و‬ ‫امروز در شرايط پس از جنگ بر ماست تا ويراني ها را به آبادي‬ ‫تبديل نماييم ‪ ،‬زخم ها را مرهم بگذاريم و اتحاد وهمبستگي ملّي و‬ ‫اسلمي خود را هر چه بيشتر استحكام بخشيم ‪.‬‬ ‫امروز ما ميراث دار راه شهدا هستيم ‪ ،‬شهيد مزاري و همه ي‬ ‫شهداي گرانقدر اين سرزمين در راه تحقق آرمان هاي اسلمي و‬ ‫ديني مردم ما جان خود را نثار نمودند امروز رسالت ماست تا ادامه‬ ‫دهنده ي راه شهداي عزيز خود باشيم ‪.‬‬ ‫سعادت ملي و آبادي كشور آرمان همه ي شهداي كشور ما بود ‪،‬‬ ‫ما براي رضاي خداوند متعال به خشنودي ارواح شهداي خود راه و‬ ‫روش آنها را تعقيب مي نماييم تا آرمان شهدا را تحقق بخشيم ‪.‬‬

‫ضار نهايت گرامي ‪ ،‬كشور ما امروز چشم به جهان دوخته است‬ ‫ح ّ‬ ‫تا قريه و شهر و كشور ويران ما با كمك جامعه ي جهاني آباد و‬ ‫آرام گردد ‪.‬‬ ‫ما‬ ‫خوشبختانه جامعه ي جهاني امروز در كنار ما قرار مي گيرند ا ّ‬ ‫مت بلند دارد و امروز‬ ‫ملّت ما در طول تاريخ ثابت ساخته است كه ه ّ‬ ‫مت و دستان پرتوان مردم ما و وارثان‬ ‫نيز آرامش و آبادي با ه ّ‬ ‫شهداي عزيز ما امكان پذير است ‪.‬‬ ‫ما براي جبران ويراني ها و احترام گذاشتن بر زخم هايي كه‬ ‫تجاوز خارجی بر پيكر اين كشور وارد آورده است راه درازي در‬ ‫پيش داريم ‪ .‬يقينا ً عزم و اراده ي متين و استوار مردم ما براي‬ ‫آبادي سرزمين غمديده ي ما رمز پيشرفت و موفقيت است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫هموطنان متديّن به عنوان والي و خدمتدگزار همه ي مردم هرات‬ ‫چنانچه بارها و بارها تأكيد نموده ام هيچ گرايش قومي ‪ ،‬زباني ‪،‬‬ ‫صي ندارم ‪ ،‬همه شهروندان كشور براي من‬ ‫مذهبي و سياسي خا ّ‬

‫برادر و برابر هستند و سعي خواهم كرد براي همه ي شهروندان‬ ‫وليت باستاني هرات و از جمله باشندگان شهرك جبرئيل مصدر‬ ‫خدمت شوم ‪.‬‬ ‫به ياري خداوند متعال هيچ نوع تبعيضي در دوران خدمت من وجود‬ ‫نخواهد داشت رفع هر گونه تبعيض مسئله ي اصلي دوران مبارزه‬ ‫و خدمت من بوده و خواهد بود ‪.‬‬ ‫از مدتي بدين سو كه مسئوليت خدمت گزاري بر شما ملت متدين‬ ‫د‬ ‫را دارم سعي من و همكارانم اين بوده كه مشكلت اين وليت را م ّ‬ ‫نظر داشته و براي رفع اين مشكلت تلش نمايم ‪ .‬خوشبختانه در‬ ‫وفق بوده ايم و البته‬ ‫زمينه تأمين امنيت تا حدّ قابل قبولي م ّ‬ ‫مسائل خود را ادامه خواهيم داد ‪.‬‬ ‫امسال در زمينه توسعه ي فضاهاي سبز قدم هاي اساسي‬ ‫برداشته شد ‪ ،‬سعي ما اين بود كه تا سقف يك ميليون نهال كاشته‬ ‫ما همكاري و پاسخ مثبت شهروندان واقشار مختلف اين‬ ‫شود ا ّ‬ ‫وليت و فراخوان ما باعث شد كه چهار ميليون اصله درخت كاشته‬ ‫شود كه سعي داريم اين رقم را به پنج ميليون اصله افزايش دهيم ‪.‬‬ ‫جا دارد در اين جا از همه اقشار اجتماعي وليت باستاني هرات‬ ‫كمال سپاسگزاري را داشته باشم كه به درخواست ما لبّيك گفتند و‬ ‫به ما پاسخ مثبت دادند ‪.‬‬ ‫در زمينه بازسازي هم مذاكراتي هم با دوستان خارجي داشتيم و‬ ‫در ديدار با وزير محترم امور خارجه ايتاليا هم نياز هاي مردم را‬ ‫مطرح نمودم ‪ ،‬اميدوارم در سال هاي آينده بتوانيم نيازهاي وليت‬ ‫را تا حدّي بر طرف بسازيم ‪.‬‬ ‫بر اساس صحبت هايي كه با منابع خارجي داشتيم شخصا ً اميدوار‬ ‫هستم كه گام هاي بلندترين را إن شاءالله برداريم من هميشه به‬ ‫بازسازي علقه مندم و سعي من اين خواهد بود تا در اين راستا‬ ‫گام برداريم ‪.‬‬ ‫ساس كشور براي همه ي ما‬ ‫ح ّ‬ ‫ضار نهايت گرامي امروز شرايط ح ّ‬ ‫قابل درك است و روحيه ي همبستگي و وحدت ملّي و اسلمي‬ ‫امري است كه همه بايد در آن تأكيد نماييم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫در همه امور نيز بايد با مشورت همديگر تلش نماييم تا به قدر توان‬ ‫گامي در جهت بهبود زندگي اجتماعي در اين وليت برداريم ‪ ،‬يكبار‬ ‫ديگر سالروز شهادت استاد شهيد مزاري را بر همه هموطنان‬

‫متديّن خود تسليت گفته و اميدوارم كه خداوند متعال به بركت خون‬ ‫شهداي عزيز چون شهيد مزاري و ديگر شهداي كشور و تمام‬ ‫قهرمانان اردوي ملّي و پليس ملّي سرافرازي و سعادت هر چه‬ ‫بيشتر را نصيب ما بگرداند ‪.‬‬

‫تصاويري از مراسم بزرگداشت چهاردهمين سالگرد رهبر‬ ‫شهيد استاد مزاري‬ ‫هرات) ‪)1387‬‬ ‫هرات‬

‫‪2‬‬

2

‫گفتار سوم‬ ‫گزارشي از چهاردهمين سالگرد رهبر شهيد استاد‬ ‫عبدالعلي مزاري‬

‫تالر مولنا – هرات‬

‫‪1387‬‬

‫‪ :‬اشاره‬ ‫در اين مراسم ابتدا گروه سرود دختران سرودي را اجرا نموده و‬ ‫سپس استادحاجي محمد محقق در جمع شخصيت هاي علمي‬ ‫م از ملكي و نظامي و مردم‬ ‫و سياسي و اداري كشور اع ّ‬ ‫هرات سخنراني نموده و در پايان گروه سرود پسران سرودي‬ ‫را در وصف استاد شهيد عبدالعلي مزاري اجرا نمودند ‪.‬‬

‫سرود‬ ‫اي گل بوستان رهبرا رهبرا‬ ‫بابه جاودان رهبرا رهبرا‬ ‫نور دين از رخت جلوه ها مي كند‬ ‫اي شهيد زمان رهبرا رهبرا‬ ‫نام تو مي درخشد به تاريخ ما‬ ‫سرور سروران رهبرا رهبرا‬

‫‪2‬‬

‫عزت و سربلندي بود راه تو‬ ‫بابه جاودان رهبرا رهبرا‬ ‫جان فداي هدف هاي والي تو‬ ‫سبزي چون آسمان رهبرا رهبرا‬ ‫بي تو اين خانه باشد غريب غريب‬ ‫رفتي تا كهكشان رهبرا رهبرا‬ ‫با تو بود با صفا باغ اين سرزمين‬ ‫اي گل بوستان رهبرا رهبرا‬ ‫آرمان شما جاري در خون ما‬ ‫جان آزادگان رهبرا رهبرا‬ ‫اي گل بوستان رهبرا رهبرا‬ ‫بابه جاودان رهبرا رهبرا‬

‫اعوذ بالله من الشيطان اللعين الرجيم‬ ‫بسم الله الرحمن الرحيم‬ ‫الحمد ل رب العالمين ‪ ،‬بارءِ الخلئق اجمعين ‪ ،‬باعث النبياء و المرسلين ‪ ،‬ثمّ الصلة و السلم‬ ‫علي سيدنا و نبيّنا حبيب اله العالمين ابي القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين‬ ‫بعد قال ال تعالي في كتابه الكريم ‪:‬‬ ‫( من المؤمنين رجال صدقوا ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضي‬ ‫نحبه و منهم من ينتظر و ما بدّلوا تبديل )‬

‫ضار گرامي !‬ ‫ح ّ‬ ‫برادران و خواهران عزيز ‪ ،‬شخصيت هاي علمي و سياسي و اداري‬ ‫كشور كه در وليت هرات مسئول هستند اع ّم از ملكي و‬ ‫نظامي ‪ ،‬مردم مسلمان و متديّن السلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬

‫‪2‬‬

‫افتخار دارم كه بار ديگر خداوند اين توفيق را داد كه در خطّه‬ ‫قهرمان خيز و شهيد پرور هرات باستان خدمت شما برسم و در‬ ‫اين محفل شكوهمند و پر از اخلص كه به مناسبت يادواره سالگرد‬ ‫شهادت سردار سرافراز جهاد كشور استاد شهيد عبدالعلي مزاري‬ ‫تنظيم شده است با شما به صحبت بنشينم ‪.‬‬ ‫مناسبت سالگرد امسال با يك تصادف نيك همراه بوده است كه آن‬ ‫مت اسلم ‪ ،‬هفته ميلد نور و‬ ‫مناسبت هفته وحدت ‪ ،‬هفته وحدت ا ّ‬ ‫رحمت پيامبر گرامي اسلم حضرت محمد ابن عبدالله ( صلي الله‬ ‫عليه و آله وسلم ) است ‪.‬به اين مناسبت لزم است كه هم سالگرد‬ ‫شهادت پيشواي شهيدمان و فرا رسيدن ايّام بيست و چهار حوت‬ ‫قيام مردانه و حماسه جاويدان هرات را به شما تسليت عرض كنم و‬ ‫هم ميلد پيامبر گرامي اسلم را به شما از صميم دل تبريك عرض‬ ‫كنم ‪.‬‬

‫‪ .33‬غم و شادی تشکیل دهنده ابعاد کامل حیات آدمی‪:‬‬ ‫دنيا همين طور است ‪ ،‬دنيا حوادث اش به گونه اي است كه غم و‬ ‫شاد ي گاه ي ب ا ه م ي ك ج ا تلق ي م ي كنن د ‪ ،‬د ر ي ك رو ز ‪ ،‬د ر يك‬ ‫مناسبت ‪.‬‬ ‫چاشني حيات همين است ‪ ،‬زندگي را همين حوادث پيش مي برد‬ ‫گاه ي غ م است و گاه ي شاد ي ‪ ،‬گاه ي مناسب ت خوشحال ي است‬ ‫گاهي مناسبت غم ‪.‬‬ ‫زندگي همه انسان ها در تاريخ با اين دو پديده برخورد دارد گاهي‬ ‫انسان راحتي زندگي را مي بيند ‪ ،‬گاهي هم در مصيبت گرفتار مي‬ ‫شود ‪.‬‬ ‫عّلمه شهيد سيد اسماعيل بلخي در يكي از اشعار پر از محتواي‬ ‫خود اشاره اي به اين معنا كرده است ‪:‬‬ ‫بين هر شادي و غم نيم نفس فاصله نيست‬ ‫خواب راحت به دم سيل دمادم مطلب !‬ ‫مرد كسي است كه از حوادث تلخ وشيرين زندگي در هر شرايط‬ ‫بهره ي خوبي بتواند بگيرد ‪،‬‬

‫‪2‬‬

‫هشدار كين بيابان بي خار نيست گامي‬

‫مرد آن بود كه گل چيد از خار زندگاني !‬ ‫دنيا همين طور است غم است شادي است ‪ ،‬مصيبت است ‪،‬‬ ‫خوشي است امروز هم اين مناسبت ‪ ،‬اين دو مناسبت امروز تلقي‬ ‫كرده است و از هر دويش بايد بهره بگيريم واز هر دويش پند‬ ‫بگيريم ‪.‬‬

‫‪ .34‬ویژگی های زندگی پیامبر اعظم اسلم‪:‬‬ ‫حادثه ي ميلد پيامبر عظيم الشأن اسلم حادثه اي است كه جهان‬ ‫ولد نويني براي جهان بشريّت‬ ‫ول ساخت در حقيقت ت ّ‬ ‫بشريّت را متح ّ‬ ‫داد ‪.‬‬ ‫فاز جديدي از مناسبات اجتماعي از همين جا آغاز مي شود‬ ‫شكسته شدن كاخ كسري چند كنگره اش در اين شب ‪ ،‬خاموش‬ ‫شدن آتشكده فارس كه هزاران سال زبانه مي كشيد يا بعضي‬ ‫حوادث طبيعي ديگر در عالم معنا هشدار مي دهد به انساني ّت كه‬ ‫بعد از اين كاخ هاي ظلم و ستم در حال فروپاشي است و زندگي‬ ‫نويني براي انسانيّت آغاز مي شود ‪.‬‬ ‫ولتي كه پيچ و خم زندگي به‬ ‫و اين بود كه اين كودك نوزاد با تح ّ‬ ‫او تلقي و تحميل مي كنند بزرگ مي شود ‪.‬‬ ‫حضرت علي ( عليه الصلة و السلم ) مي فرمايند ‪:‬‬ ‫( إنّما الدنيا اقبال و ادبار )‬ ‫دنيا گاهي رو مي كند به انسان گاهي پشت مي كند به انسان ‪،‬‬ ‫گاهي تمام خوشي ها و نعمات و آرامش زندگي به انسان روي مي‬ ‫كند ‪ ،‬گاهي هم تلخي هاي زندگي ‪.‬‬ ‫پيامبر زندگي اش با مرارت ها آغاز مي شود ‪ ،‬يعني كه او بايد در‬ ‫يك پروسه تكاملي تمام حوادث تلخ و شيرين زندگي را ببيند و با‬ ‫مشكلت بزرگ شود و زندگي انسان ها را به طور طبيعي درك بكند‬ ‫مشكلتش را ‪.‬‬ ‫زندگي را با يتيمي آغاز كرد ‪ ،‬هنوز به دنيا نيامده بود كه پدر را از‬ ‫دست داد ‪ ،‬در چند سالگي مادر را از دست داد ‪ ،‬پشت در خانه ي‬ ‫عمو بزرگ شد ‪ ،‬گرچه عمويش مهربان بود ‪ ،‬ولي هيچگاه عمو و‬ ‫ديگر اعضاي فاميل نمي تواند جاي پدر و مادر را بگيرد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫از اين جهت بود كه پيامبر گرامي اسلم هر گاه كه نام يتيمي برده‬ ‫مي شد آه مي كشيد ‪ ،‬مي گفت آه نگوييد يتيم كه من درد يتيمي را‬ ‫مي دانم ‪.‬‬ ‫مي گفت من در كودكي يتيم بودم و در بزرگي غريب و هر دو را‬ ‫درك مي كنم‪ .‬مرارت ها زندگي را پشت سر گذاشت و آمد تا بزرگ‬ ‫شد و در اجتماع به صورت يك مرد صادق و امانت دار ظاهر شد ‪.‬‬

‫در چهل سالگي به پيامبري مبعوث گشت ‪ ،‬زندگي او بعد از چهل‬ ‫ول ديگري كرد ‪ ،‬گرچه منادي همه ي ارزش ها براي انسان‬ ‫سال تح ّ‬ ‫بود ولي سيزده سال آنچنان مشكلت را ديد ‪ ،‬آنچنان بر سر راه‬ ‫رسالتش سنگ اندازي ها شد كه گفت ‪:‬‬ ‫(( شيّبتني سورة هود )) من را سوره هود پير كرد ‪.‬‬ ‫ت‬ ‫در سوره هود چه بود كه پيامبر را پير كرد ؟ (( فاستقم كما اُمر َ‬ ‫و من تاب معك ))‬ ‫در راه آن رسالت دشواري كه داري استقامت و پايداري كن ‪.‬‬ ‫د ر مدينه رف ت ‪ ،‬د ر ميان استقبال عظيم مرد م مدينه ب ه مدينه‬ ‫جايگزين شد ‪ ،‬تهداب يك حكومت اسلمي را ريخت ‪ ،‬جنگ ها آغاز‬ ‫شدعليه اش ‪ ،‬ده سال ديگر در جنگ ها عزيز ترين افراد و خانواده‬ ‫اش شهيد شد ‪.‬‬ ‫عمير مبل ّ غ بسيار چيره دست و رساي اسلم كه با‬ ‫مصعب ابن ُ‬ ‫حف ظ نيم ي از قرآن به مدينه آم د و مدينه ر ا مسلما ن كرد و از‬ ‫دستياران نزديك پيامبر و ياران نزديكش بود که در جنگ احد شهيد‬ ‫شد ‪.‬‬ ‫حمزه سيد الشهداء اولين كسي كه اسلم بر بازوي او استوار شد‬ ‫در اين جا و در اين دوران شهيد شد ‪ ،‬پيامبر زندگي خود را با اين‬ ‫ي كرد و گاهي هم روزگاران شيريني را هم ديد ‪.‬‬ ‫مشكلت ط ّ‬ ‫روزي كه با دوازده هزار سرباز سلحشور قاطعانه وارد مك ّه شد‬ ‫وقتيكه ابوسفيان را به خدمتش مي بردند ديد كه پيامبر وضو مي‬ ‫گيرد و آب وضويش بر زمين نمي ريزد و مردم براي تبّرك بر مي‬ ‫دارند اين اوج نفوذ و عظمت يك انسان را مي رساند كه تا چه حدّ‬ ‫عزيز مي شود ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫اين پيامبر با مشكلت و با سختي ها پنجه نرم كرد و مو ّ‬ ‫فق شد‬ ‫رسالت خود را در بين قومش كه بني عبدالمطلب و بني هاشم بود‬ ‫موفقانه انجام دهد !‬

‫م القري و مكّه و اطراف مكّه را تسخير كرد ‪ ،‬تمام جزيرة العرب را با‬ ‫ا ّ‬ ‫سع ه صد ر و ب ا تدبي ر و درايت ي ك ه داش ت ب ه اسل م دعو ت كر د و‬ ‫مسلمان شدند و اين ها يك جا شدند خصومت ها ‪ ،‬دشمني ها همه‬ ‫كنار گذاشته شد ‪ ،‬ابوسفياني كه بيست و سه سال خانه اش سنگر‬ ‫مقاومت و جنگ عليه پيامبر بود آمد تسليم شد و پيامبر هم عّزتش‬ ‫را حفظ كرد و او را به عنوان يكي از شخصيت هاي محترم در نظام‬ ‫اسلم نگه داشت ‪.‬‬ ‫اين مرحله ي دومش و بعد از او گسترش اسلم در جهان كه‬ ‫امروز ما اين رسالت را به ميراث گرفته ايم ‪ ،‬پيامبر گرامي اسلم‬ ‫رسالت جهاني اش اين است كه (( رحمة للعالمين اس ت ‪ ،‬براي مك ّه تنها‬ ‫م القري تنها نيست ؛‬ ‫نيست براي ا ّ‬ ‫(( و ما ارسلناك الّا رحمة للعالمين ))‬ ‫خد ا م ي فرماي د تو را نفرستادي م مگر اين ك ه رحمت براي تمام‬ ‫عالم باشي او رسالتش از مك ّ ه آغاز مي شود و به جهان بايد‬ ‫گسترش پيدا كند و تا دامنه قيامت انسان را نجات بدهد ‪.‬‬ ‫شه از خود بي خود و مدهوش يارش‬ ‫كه ناگه جبرئيل آمد كنارش‬ ‫بغل بگشود و بگرفتش در آغوش‬ ‫نمودش سوره إقرأ در گوش‬ ‫بگفت اي آفتاب عالم افروز‬ ‫ز جا خيز و جهان را داوري كن‬ ‫تو ره گم گشتگان را رهبري كن‬

‫‪2‬‬

‫اين يك‬ ‫است ك ه‬ ‫ما‬ ‫است ا ّ‬

‫تصويري را شاعر از پيامبر و از نهضت جهاني اش داده‬ ‫واقعا ً همي ن طور است يعني پيامبر براي جهان بشريّت‬ ‫تفسير و برداشت از اين پيامبر و از مكتب او گاهي است‬

‫كه به اين مكتب و به اين پيامبر ظلم مي كنند ‪ ،‬كساني كه خود را‬ ‫مدعي پيروي از او هم مي دانند ‪.‬‬ ‫آنهايي كه امروز به نام اسلم سر مي بُرند ‪ ،‬به نام اسلم پا مي‬ ‫برند و آنهايي كه مرد و زن و كودك بزرگ نمي شناسند و اين‬ ‫كشور را به خون مي كشند اون ها هم مدّعي اند كه ما اين را براي‬ ‫اسلم مي كنيم و پيرو اين اسلم و اين پيامبر هستيم ؟!‬ ‫روح اسلم از اين اعمال بيزار است ‪ ،‬اسلم دين رحمت است ‪،‬‬ ‫دين برادري است نه تنها بين مسلمان ها كه با تمام انسانيت‬ ‫همين طور است ‪.‬‬

‫‪ .35‬تکیه بر مشترکات و دوری از تفرقه‪:‬‬ ‫مانيفيستي كه پيامبر عرضه كرد دشمني با جهان نيست ايجاد‬ ‫برادري بين انسان ها و ايجاد وحدت بين بشريت است ‪ ،‬درس هم‬ ‫زيستي مسالمت آميز اديان و مذاهب است و همه ي مفكوره هاي‬ ‫بشري را قرآن ياد مي دهد که ‪:‬‬ ‫(( قل يا اهل الكتاب تعالوا الي كلمة سواء بيننا و بينكم اّل نعبد ال‬ ‫الله ))‬ ‫تكيه بر مشتركات و ناديده گرفتن متفرقات و همچنين با هم شدن‬ ‫انسا ن ها ا ز هر مشرب و مذهبي ك ه هستن د اين ه ا درس پيامبر‬ ‫است و درس دين پيامبر است ‪.‬‬ ‫پس خوب است كه ما از اين مناسبت ها اين درس را بگيريم ‪،‬‬ ‫مناسبت ديگر كه سالگرد شهادت پيشواي شهيدمان مزاري بزرگ‬ ‫است او زندگي خود را در خانواده اي متديّن و متوسط آغاز كرد ‪.‬‬

‫‪ .36‬فایده های مسافرت علمی و مهاجرت‪:‬‬ ‫زندگي نيمه مالداري و نيمه زراعتي ‪ ،‬او به مكتب دهات رفت ‪ ،‬به‬ ‫مدرسه رفت ‪ ،‬روح بلند و تشنه معارف او به اين قناعت نكرد ‪،‬‬ ‫برا ي تحصيل ت ب ه خار ج ا ز كشو ر رف ت هما ن طوريك ه علي ( عليه‬ ‫الصلة و السلم ) مي فرمايد ‪:‬‬ ‫(( تغرب عن الوطان في طلب العلي ففي السفار خمسة فوائدٍ ‪ ،‬تفرّج همّ و اكتساب معيشة و‬ ‫علم و آدابُ و صحبة ماجدٍ ))‬

‫‪2‬‬

‫علي ( عليه الصلة و السلم ) مي فرمايد ‪:‬‬

‫تغر ب ع ن الوطا ن ف ي طل ب العليي ا ز وطن هايتا ن ‪ ،‬ا ز منزل و مسكن و‬ ‫وطنتان به غربت برويد ‪ ،‬مسافرت كنيد كه در سفر و غربت چند‬ ‫م و اعصاب خرابي هايي‬ ‫م وغ ّ‬ ‫فايده است تفرّج همّ يكي از فوائد ه ّ‬ ‫كه سرتان متراكم است اين از بين مي رود در مسافرت ‪ ،‬و اكتساب‬ ‫معيشة كساني كه مسافرت مي كنند مهاجرت مي كنند گاهي كسب‬ ‫معيشت ه م د ر اي ن را ه براي ش پيد ا م ي شون د ‪ ،‬تجار ت م ي كنند‬ ‫صاحب سرمايه مي شوند دارايي مي شوند ‪ ،‬و علم باز در سفر علم‬ ‫است ‪ ،‬تحصيل علم و دانش ‪ ،‬و آدابُ ياد گرفتن آداب و اخلق ملل‬ ‫مختلف جهان و صحب ة ماجدٍ و صحبت با شخصيت هاي بزرگوار و‬ ‫شخصيت هاي تاريخ ساز ‪.‬‬

‫‪ .37‬ویژگی های علمی و شخصیتی شهید مزاری‪:‬‬ ‫اين بخشي از زندگي پيشواي ما كه در سفر رفت تا به ايران و‬ ‫عراق و كشورهاي سوريه واطراف و نواحي روح بزرگ و تشنه ي‬ ‫معار ف پيشوا ر ا بيشتر پرورش دا د ‪ ،‬عل م يا د گرفت ب ا مشكلت‬ ‫درس خواند ‪.‬‬ ‫از وجوهات شرعيه نمي خورد ‪ ،‬پدرش سالنه پول از افغانستان‬ ‫روان مي كرد و مي گفت شهريه كه از بيت المال است نخورد تا‬ ‫بيشتر و بيشتر پاك و پاكيزه بزرگ شود اين فرزند چون يك زندگي‬ ‫متوسط داشت يعني گرچه شهريه خوردن گناه نيست ولي چون يك‬ ‫خانواده ي متوسط بود و زندگي اش را مي توانست اداره كند لذا‬ ‫ترجيح مي داد شهريه نخورد ‪.‬‬ ‫يعني اون حقوق ي را كه ديگر طلب ه ها مي گيرند و با مشكلت‬ ‫فراوان درس خواند و تا سطوح عاليه تحصيلت خود را پيش برد با‬ ‫شخصيت هاي مختلف در حوزه ي علميه آشنا شد ‪.‬‬ ‫او از محضر درس تفسير آيت الله موسوي اردبيلي ‪ ،‬آيت الله‬ ‫مشكيني و شخصيت هاي ديگر حوزه بهره برد با حضرت امام‬ ‫خميني آشنا شد با حضرت آيت الله خامنه اي در دوران تحصيل‬ ‫آشنا شدند ‪.‬‬ ‫وقتي ساواك اين ها را به جرم فعاليت هاي اسلمي دستگير كرد‬ ‫در زندان با مرحوم شهيد رجايي با اين ها هم سلول بودند يعني با‬ ‫شخصيت هاي بزرگ دني ا پيشواي بزر گ م ا يك نو ع رابط ه برقرار‬ ‫كرد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫وقتيكه در افغانستان آمد يك شخصيتي بود كه هم دانش داشت‬ ‫هم سياست داشت هم با شخصيت هاي مختلف جهان از دانش و‬ ‫علم و سياست آنها بهره داشت همان طوريكه علي ( عليه الصلة و‬ ‫السل م )ي مي گويد كه در سفر علم است ‪ ،‬آداب است ‪ ،‬صحبت و‬ ‫تجارت است واقعا ً همين طور است ‪.‬‬ ‫با شخصيت هايي از لبنان از فلسطين ‪ ،‬از سوريه ‪ ،‬اين ها آشنايي‬ ‫داشتند ‪.‬‬ ‫در جبهات داغ افغانستان مثل يك مجاهد با ديگر مجاهدين زندگي‬ ‫مي كرد در يك جا غذا مي خورد ‪ ،‬در يك جا در سنگر مي رفت و‬ ‫جنگ مي كرد و مانند ديگران براي قرارگاه نظامي كار مي كرد ‪.‬‬ ‫او مانند يك سنگرنشين مانند يك سرباز هميشه در جهاد‬ ‫افغانستان در سنگر مي خواست زندگي بكند و مثل يك سرباز‬ ‫فداكاري مي كرد ‪.‬‬ ‫من يك تك ّه اي از تاريخ زندگاني ايشان را خدمتتان عرض كنم كه‬ ‫به بلندي روح و ايمان استوار آن مرد بزرگ مي توانيم از اين‬ ‫خاطره پي ببريم ‪.‬‬

‫‪ .38‬خاطره ای از رشادت شهید مزاری‪:‬‬ ‫در سال ‪ 65‬بود ظاهرا ً كه استاد در وليت بلخ آمد در شولگره و در‬ ‫آنجا يك پادگان مركزي داشتيم به نام پايگاه مركزي شهيد رضايي‬ ‫در شولگر بود به نام يكي از شهدا نام گذاري كرده بوديم ‪.‬‬ ‫و در آنجا تعدادي حدود شش هفتصد نفر نظامي را تعليمات مي‬ ‫داديم و آموزش مي داديم براي جبهه و به جبهه مي فرستاديم در‬ ‫قالب گروپ هاي مختلف ‪.‬‬ ‫استاد يك وقتي براي ما گفت كه امسال مي خواهم من همراه‬ ‫بچه ها در هجده نهر بروم براي جنگ ‪ ،‬ما نگران اين بوديم كه استاد‬ ‫اگر از تنگي چشمه شفا پايين برود در اطراف شهر مزار حكومت‬ ‫تمام قواي خود را متمركز مي سازد و در قريه جات چمتال و بلخ و‬ ‫اين جاها كه مي روند اين ها را محاصره بكنند و چون منطقه‬ ‫كوهستاني نيست ممكن است استاد در اين جا خداي ناخواسته مي‬ ‫گفتيم شهيد شود ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫هر قدر برنامه ريختيم كه جلوي رفتن استاد را بگيريم موفق‬ ‫نشديم اگر تحليل كرديم ‪ ،‬اگر توصيه و اوضاع را تشريح كرديم ‪،‬‬ ‫اگر موي سفيدان را گفتيم قبول نكرد آخر خدا رحمت كند استاد‬ ‫ياسين يكي از قومندان هاي برجسته ما بود كه در جبهات مقاومت‬ ‫هم د ر كوهستانات در ه صو ف و بلخاب ب ا م ا بسيا ر همكاري مي‬ ‫نمود و او گرداننده جبهات بود ‪.‬‬ ‫اين قومندان نظامي ما بود اين را گفتم كه خوب يك كار مي شود‬ ‫كه خودت وارد قضيه شو و جلوي استاد را بگير ‪.‬‬ ‫اين ها رفتند پيش استاد و گفتند استاد وقتيكه نظريات ما را در‬ ‫نظر نمي گيريد و وضعيت ما را ملحظه نمي كنيد خداي ناخواسته‬ ‫آن جا برويد شهيد شويد باز ما كجا شويم خلصه از اين گپا ديگه ما‬ ‫نظامي ها اعتصاب مي كنيم ديگه ما نمي رويم طرف هجده نهر ‪.‬‬ ‫استاد‬ ‫تنهايي‬ ‫روم با‬ ‫دهم و‬

‫شهيد آماده شد كه يك نفر اگر همراه من نرود من به‬ ‫خود به هجده نهر مي روم ‪ ،‬آماده شد تصميم گرفت كه مي‬ ‫ديگر مجاهدين يك جاي مي شوم وظيفه خود را انجام مي‬ ‫جنگ مي كنم ‪.‬‬

‫به ناچار كارواني را هم ما آماده كرديم و حدود ششصد نفر‬ ‫مل استاد در‬ ‫نظامي بود همراه شان رفتند در هجده نهر ‪ ،‬دو ماه مك ّ‬ ‫هجده نهر بود و جنگ كرد ‪ ،‬جنگ هاي بسيار سرنوشت ساز كرد ‪.‬‬ ‫در يكي از جنگ ها كه در منطقه پاليز اولي واقع شد كه استاد را‬ ‫شب قوت هاي دولتي محاصره كردند چنان جنگ تن به تن در‬ ‫گرفت كه تمام مجاهدين هجده نهر مطلّع شدند كه استاد مزاري در‬ ‫اين جا محاصره شده است و آن جا بود كه آمدند پشت سر حلقه‬ ‫دولتي ها و آمدند آنها را محاصره كردند جنگ بسيار خونين شد ده‬ ‫ه ا نف ر حكومت كشت ه ش د و ا ز مجاهدي ن م ا د ر اي ن جنگ بهترين‬ ‫جوانان همراه استاد شهيد چهارده نفر شهيد شد كه دولتي ها در‬ ‫آن زمان انگشت حيرت به دندان مي گرفتند كه يك نفري كه خودش‬ ‫رهبر يك جريان سياسي است خودش آمده در خ ّ‬ ‫ط مقدم جبهه جنگ‬ ‫مي كند و بارها و بارها از يك قدمي شهادت استاد نجات يافته بود ‪.‬‬ ‫با اين روح بلند و با اين اخلص در جهاد افغانستان اشتراك كرد‬ ‫كه ما مي توانيم از زندگي او درس بگيريم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫در س فداكاري ‪ ،‬در س قربا ن شد ن د ر را ه خداون د ك ه اي ن طور‬ ‫نباشيم كه تنها جهاد را به زبان بگوييم يا مثل ً فداكاري را به زبان‬ ‫بگوييم ولي در عمل خود ما نزديك نباشيم ‪.‬‬ ‫استاد مرد عمل بود هر چيزي را كه مي گفت خودش با عمل او را‬ ‫عملي مي كرد و همراهي مي كرد ‪.‬‬ ‫وقتيكه از جبهه بر مي گشت پشت جبهه برنامه ريزي وكار ‪ ،‬در‬ ‫دوراني كه ايشان بودند بسيار يك پايگاه بسيار مهمي را در شولگره‬ ‫البته ساختمان را بنا كرد كه همه خشت و گل و همان ساختمانش‬ ‫را تما م م ا مجاهدين انجا م داديم همرا ه استا د ديگ ه نيازي به اين‬ ‫نبود كه استادكار بياوريم خود ما خدا برابر كرد استاد شديم در آنجا‬ ‫اگر خشتي مي گذاشتيم اگر سنگي مي تراشيديم خود ما انجام مي‬ ‫داديم ‪.‬‬ ‫و استاد مي گفت كه حضرت علي گفته است كه ‪ (( :‬بزرگترين‬ ‫تفريح كار است ))‬ ‫وقتيكه از جنگ آمديد بزرگترين تفريح كار است ‪ ،‬ما مسئوليني كه‬ ‫در آنجا بوديم گاهي وقت مخفيانه از استاد واليبال مي كرديم بچه‬ ‫هايي از مزار هم بودند مجاهدين ما از مكتب ها واليبال بلد بودند ما‬ ‫هم همراهشان ياد گرفته بوديم ‪.‬‬ ‫پشت جنگل ها مي رفتيم تاشه تاشه يكي يكي مخفي مي رفتيم‬ ‫كه آنجا واليببال كنيم يگان تا را كه مي ديد استاد به ديگران مي‬ ‫گفت كه آ اونا رفتند پشت قرتي بازي هايشان ‪ ،‬يعني مي گفت كه‬ ‫كار كنيد يا پايگاه آباد مي كرد يا مثل ً ‪ ،‬ما بخشي از كارهاي جبهه ما‬ ‫بودج ه م ا هزين ه تركاري ه ا ا ز قبي ل پيا ز و گندن ه و امثال آ ن كه‬ ‫استفاده مي كنند خربزه و زراعت اين ها استاد همه را خودش‬ ‫زراعت كرد در جبهه ما را وادار كرد كه بايد خربزه بكاريم بايد مثلً‬ ‫پياز كشت كنيم بايد تركاري كشت كنيم باميه و امثال آن ‪.‬‬ ‫بخش مهمي از بودجه پايگاه ما را از اين طريق تكاپو مي كرد ‪،‬‬ ‫ماليات را جمع مي كرد منظّم ‪ ،‬وجوهات شرعيه را جمع مي كرد ما‬ ‫اِستنگ ِر را از پاكستان يعني براي ما كسي آنجا پايگاه نداشتيم كه‬ ‫بدهند براي ما ‪ ،‬ما خود ما خريداري كرديم اِستِنگر را ما سلح صغير‬ ‫را خريداري كرديم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫اين ها برنامه هاي استاد شهيد بود كه از امكاناتي كه بين مردم‬ ‫بودند و از بيت المالي كه در دسترس از مردم گرفته مي شد اين‬ ‫ها منظم جمع مي كرد و برنامه ريزي مي كرد ‪.‬‬

‫‪.39‬مناسبات اقوام از منظر شهید مزاری‪:‬‬ ‫به اين گونه بود كه استاد در جهاد افغانستان جايگاه مهمي را باز‬ ‫كرد در مرحله ي ديگر زندگي استاد كه بعد از پيروزي انقلب‬ ‫اسلمي افغانستان است حرف هاي ماندگاري را در تاريخ ما گفته‬ ‫است ‪.‬‬ ‫مناسبات بين اقوام افغانستان را عوض كرده است ‪ ،‬در گذشته‬ ‫مناسبات به گونه اي ديگر بود ‪ ،‬مناسبات حاكم و محكوم ‪ ،‬ظالم و‬ ‫مظلوم ‪ ،‬تبعيض ‪ ،‬بعضي از حكّام افغانستان تبعيض داشتند ‪.‬‬ ‫تبعيض هاي قومي ‪ ،‬مذهبي هر مسئله اي را ‪ ،‬استاد حرفش اين‬ ‫بود كه تمام اقوام افغانستان ‪ ،‬همه ي اقوام افغانستان با هم‬ ‫برادر هستند و هيچ قومي نبايد به جرم قومي ّت خود و مذهب خود‬ ‫مورد توهين و ظلم قرار بگيرد ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫از اين جهت است كه ما مي توانيم ادّعا كنيم كه استاد شهيد باني‬ ‫وحدت مل ّي افغانستان است وحدت ملي مادامي ميّسر است كه‬ ‫عدالت ملّي باشد ‪.‬‬ ‫وقتي كه ظلم باشد ‪ ،‬وقتيكه بين اقوام تبعيض باشد يكي محترم‬ ‫و يكي حقير ‪ ،‬يكي ظالم و يكي مظلوم ‪ ،‬او كه وحدت ملي نيست ‪،‬‬ ‫آن يك زندان بزرگي است كه براي اقوام ايجاد مي شود كه در آن‬ ‫جا بايد مردم زندگي بكنند ‪.‬‬ ‫وحدت مقدمه اش برابري مل ّي و عدالت ملي است ‪ ،‬از اين جهت‬ ‫است كه استاد با طرح مسئله عدالت وحقوق همه ي اقوام‬ ‫افغانستا ن د ر حقيقت پايه گزا ر وحدت مل ّي افغانستان است و‬ ‫منادي بي بديل و فرياد گر پرشور و نترس عدالت اجتماعي در‬ ‫افغانستان بود ‪.‬‬

‫طرحي را كه استاد شهيد ارائه مي كر د همان طرح بعد از ده‬ ‫سال در <<فيصله نامه بن دنيا>> جمع شدند و آنرا عملي كردند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫استاد مي گفت حضور عادلنه اقوام در ساختار سياسي كشور به‬ ‫تناسب شعاع وجودي شان ‪ ،‬با هم زيستي دو مذهب بزرگ اسلمي‬ ‫كه در افغانستان هست شيعه و سنّي ‪.‬‬ ‫و آنرا ما در بُن عملي كرديم و در بعد از پيروزي بر طالبان دولتي‬ ‫كه بنا شد بر پايه او بنا شد ‪ ،‬در بن معيار اين بود که از هر قوم به‬ ‫تناسب حضورشان در ساختار گرفته شود ‪.‬‬ ‫در لويه جرگه قانون اساسي مشخص شد اقوامي كه صاحب اين‬ ‫سرزمين هستند در قانون اساسي ما نام برده شد و گنجانده شد‬ ‫ق نيست همگي‬ ‫يعني هيچ كسي در اين سرزمين مهاجر و بدون ح ّ‬ ‫صاحبان اين سرزمين هستند ‪.‬‬ ‫دو مذهب بزرگ حنفي و جعفري دو برادر مسلمان در كنار هم در‬ ‫قانون اساسي نام برده شد و رسميّت يافت ‪.‬‬ ‫در گذشته ها كه وضعيت اين طور نبود ‪ ،‬تلوزيون و روزنامه و‬ ‫رسانه ها و اينترنت نبود هر كسي يك چيزي مي گفت يكي عليه‬ ‫ما امروز به حمدالله از بركت‬ ‫ديگري حرف مي زد فاصله ها بود ا ّ‬ ‫جهاد مردم افغانستان كه نتيجه او امروز حكومت مبتني بر‬ ‫دموكراسي و مردم سالري در افغانستان هست رسانه هاي جمعي‬ ‫امروز همه حوادث را نقل مي كنند ‪.‬‬ ‫گفته هاي همگي را مي گويند چاپ مي شوند كتاب ها ‪ ،‬فهميده‬ ‫شد كه همگي برادر هستند همگي مسلمان هستند ‪ ،‬شيعه ‪ ،‬سنّي‬ ‫همه پيروان پيامبر اسلم و دوستداران اهل بيت و اصحاب پيامبر‬ ‫اند ‪.‬‬ ‫ديگر امروز بحمدالله ما از همه اين مسائل بايد درس بگيريم از‬ ‫شهدايمان ‪ ،‬از تاريخ گذشته مان و از پيشواي بزرگ اسلم ‪ ،‬حضرت‬ ‫محمد ابن عبدالله ( صلي الله عليه و آله و سلم ) كه همگي را برادر‬ ‫خواند ‪.‬‬

‫(( إنّما المؤمنون إخوة )) همه مؤمنان با هم برادرند ‪ ،‬با هم برادر باشند‬ ‫با هم دوست باشند ‪ ،‬صميمي باشند كشور را بسازند و آينده‬ ‫افغانستان را بسازند و هنوز هم ما نياز به مراقبت داريم ‪.‬‬ ‫فكر نكنيد كار تمام شده است ‪ ،‬كار تازه روند خود را آغاز كرده‬ ‫است ‪ ،‬ببينيد پنجاه سال پيش در آمريكا سياه و سفيد با هم يكي‬

‫‪2‬‬

‫نبو د آنه ا مشك ل خو د ر ا ح ّ‬ ‫ل كردن د ‪ ،‬مشك ل سيا ه وسفي د ر ا حل‬ ‫كردند ‪ ،‬امروز يك سياه پوست رئيس جمهور آمريكاست و هنوز هم‬ ‫آنها تلش مي كنند كه اين سمبليك نباشد ‪.‬‬ ‫آنها مي خواهند تفكر سياه و سفيد را مي خواهند از بين ببرند ‪،‬‬ ‫معيار انسانيت باشد در افغانستان هم به اين بسنده نكنيم كه ما‬ ‫فكر كرديم كه ديگر همديگر را قبول كرديم در قانون اساسي آمد‬ ‫نه بسياري از مشكلت هست كه اين را بايد در مرحله عملي اين‬ ‫پروسه آغاز شده است ‪.‬‬ ‫ده ها سال وقت كار دارد كه رسوبات فكري جاهليّت را ‪ ،‬رسوبات‬ ‫فكري تبعيض را ما از بين ببريم و برادر واقعي شوند همگي ‪.‬‬ ‫در نظام منتخب آينده ما كه پيش روي داريم نظام منتخب آينده ما‬ ‫كه در بيست و نه اسد سال آينده انتخاب مي شوند بايد د ّ‬ ‫قت كنيم‬ ‫كسي را براي رياست جمهوري مردم انتخاب كنند كه شرايط‬ ‫برادري را در افغانستان تحقق بدهد ‪.‬‬ ‫هر كسي كه به اين كار متعهد باشد مبارزه با تروريزم در سرلوحه‬ ‫كارش باشد ‪ ،‬مبارزه با تروريزم را به عنوان اصل خلل ناپذير تلقي‬ ‫كند آن وقت است كه در جامعه ما جهت پيدا مي كند مردم به او‬ ‫اعتماد کنند و رأي بدهند ‪. . .‬‬ ‫مردم افغانستان مي دانند كه ما بايد در آينده چه كار بكنيم ‪ ،‬اصل‬ ‫ديگري كه ما از از حكومت منتخب آينده مي خواهيم انكشاف‬ ‫متوازن اقتصادي است توجه يكسان به همه مناطق افغانستان ‪.‬‬

‫‪ .40‬مهمترین خواسته ما از حکومت آینده افغانستان‪:‬‬ ‫موضوع ديگري را كه ما از حكومت منتخب آينده مي خواهيم‬ ‫اعتقاد داشتن به دموكراسي و آزادي بيان و همه ارزشهايي را كه‬ ‫ما تا هنوز او را به دست خود ساخته ايم ‪.‬‬ ‫بازگشت به دوران ديكتاتوري و بازگشت به طرف تبعيض ديگر در‬ ‫افغانستان جاي ندارد ‪ ،‬بايد ما اين ارزشهايي را كه تا هنوز به دست‬ ‫آورديم اين ها را گسترش بدهيم و دنبالش محكم ايستاد شويم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫هد باشد تعامل‬ ‫اصل ديگري كه بايد نظام آينده ما به او متع ّ‬ ‫عاقلنه و منطقي با همه همسايه ها و جامعه جهاني است ما بايد‬ ‫از حضور همگاني جامعه جهاني در افغانستان بهره متناسب را‬ ‫بگيريم ‪.‬‬

‫بعضي كشورها هستند همسايه ما هستند ما نه اين همسايه ها را‬ ‫انتخاب كرديم و نه توان بر هم زدن اين همسايگي را داريم ‪.‬‬ ‫خداوند همين طور آفريده است ‪ ،‬پنج شش تا كشور در اطراف‬ ‫افغانستان به عنوان همسايه ما هستند و خداوند هم از ما خواسته‬ ‫است كه با همسايه ها نيك باشيم ‪.‬‬ ‫رابطه حسنه با همه ي طرف هايي كه در اطراف ما هستند ‪ ،‬اگر‬ ‫بعضي هايشان با ما خوبي هم نكردند گاهي در مقطعي از زمان ها‬ ‫آسي ب ديدي م تروريز م ا ز آنج ا صاد ر ش د بر م ا تل ش كني م ك ه اين‬ ‫رابطه ها را نيكو بسازيم ‪.‬‬ ‫هزاران سال ‪ ،‬هزاران سال با اين همسايگان زندگي كرديم باز‬ ‫هم زندگي مي كنيم بعضي از كشورها هستند كه همسايه مان‬ ‫نيستند ولي با ما مشتركات دارند در امر مبارزه با تروريزم ‪ ،‬در امر‬ ‫مبارزه با دهشت افكني ‪.‬‬ ‫ما نبايد آنها را هم نفي كنيم و با آنها هم تعامل بسيار مناسب‬ ‫توأم با حفظ استقلل افغانستان و تمامي ّت ارضي افغانستان با‬ ‫آنها تعامل كنيم و زمينه را مساعد بسازيم كه با تمام جامعه‬ ‫ص در مبارزه با تروريزم همكار و‬ ‫جهاني بدون گرايش به طرف خا ّ‬ ‫همگام باشيم ‪.‬‬

‫تا دقت كنند مردم و در اين دقت طبعا ً با مراكز سياسي شان در‬ ‫تما س ه م م ي باشن د كه براي آنه ا چ ه راهنماي ي م ي كنن د براي‬ ‫اينكه تا هنوز گرچه احزاب سياسي و مراكز سياسي زياد نهادينه‬ ‫نشده است تا هنوز در افغانستان ولي خمير مايه دموكراسي و زير‬ ‫بناهاي دموكراسي همين احزاب و تشكل هاي سياسي و اسلمي‬ ‫هستند ‪.‬‬ ‫كه مسلّما ً با اين ها در تماس و در همكاري خواهيم بود ما پنج‬ ‫ونيم ماه ديگر به انتخابات داريم اميدوار هستيم كه بتوانيم دست به‬ ‫دس ت ه م ب ا استفاد ه از تاريخ و فرهنگ غني و پربارما ن ي ك جا‬ ‫ايستاد شويم و افغانستان عزيز خود را بسازيم ‪.‬‬ ‫افغانستاني بسازيم كه در اين جا همه ي اقوام افغانستان آزاد‬ ‫زندگي بكنند احساس حقارت نكنند و همگي داراي يك زندگي باشند‬ ‫‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ناني براي خوردن و لباسي براي پوشيدن داشته باشند و هيچ‬ ‫كسي از كسي نترسد ‪ ،‬آزادانه حرف هاي خود را بگويند ‪ ،‬بنويسند‬ ‫و نشر كنند !‬ ‫افغانستاني براي همه افغان ها‬ ‫إن شاءالله‬ ‫والسلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬

‫تصاويري از مراسم‬ ‫بزرگداشت چهاردهمين سالگرد شهيد مزاري ‪،‬‬ ‫هرات ‪،‬تالر مولنا‬

‫‪2‬‬

2

‫گفتار چهارم‬ ‫گزارشي از چهاردهمين سالگرد رهبر شهيد استاد‬ ‫عبدالعلي مزاري‬ ‫مزار شريف ‪.1387.‬‬

‫‪ :‬اشاره‬ ‫در اين مراسم ابتدا گروه سرود پسران سرودي را اجرا نموده و‬ ‫سپس استاد حاجي محمد محقق در حضور شخصيت هاي علمي و‬ ‫سياسي و اداري شمال كشور و مردم شهيد پرور مزار شريف‬ ‫پيرامون اهدا ف و آرما ن ها ي استاد شهي د و ميلد پيامبر بزرگ‬ ‫اسلم سخناني را ايراد نمودند و سپس گروه سرود دختران سرودي‬ ‫را خوانده و بعد از آن والي صاحب وليت بلخ استاد عطامحمد خان‬ ‫سخنراني نموده و در آخر گروه سرود پسران با سرود خود ختم‬ ‫جلسه را اعلم نمودند ‪.‬‬

‫متن سرود گروه سرود پسران‬

‫سرود‬ ‫نمي دَنيم ما كجا رفته پدرمو‬ ‫بِرارا موسوزه دل و جگرمو‬ ‫بوريد بابه مزاري را خبر كيد‬ ‫از اي روزي كه اَماده در سرمو‬ ‫سمو بارو موكد‬ ‫تا تو بودي آ ِ‬

‫‪2‬‬

‫دشت و درياي وطن طغيان موكد‬ ‫كوه و گل و فار و دريا موج موج‬ ‫مل مي آمد و طوفان موكد‬ ‫باد آ َ‬ ‫سمو بارو موكد‬ ‫تا تو بودي آ ِ‬ ‫دشت و درياي وطن طغيان موكد‬ ‫تا تو بودي تا تو بودي ماه بود‬ ‫چشم بود و شمع بود و راه بود‬ ‫رفتي بابه پك خوبي قد تو رفت‬ ‫تا تو بودي شهر بود و شاهي بود‬ ‫آفتِو روي تو غم تامو مي كَد‬ ‫سمو بارو موكد‬ ‫تا تو بودي آ ِ‬ ‫دشت و درياي وطن طغيان موكد‬ ‫دشت ناهور دشت گل از گل موكد‬ ‫چاپه انداز آس سرخ و جول موكد‬ ‫جنده بالي سخي ميله موشود‬ ‫َ‬ ‫گل بول و گل لله گل موكد‬ ‫مه گو پيركي از بُوبُو موكدَ‬ ‫ما َ‬ ‫سمو بارو موكد‬ ‫تا تو بودي آ ِ‬ ‫دشت و درياي وطن طغيان موكد‬ ‫تا تو بودي غرب كابل نام داشت‬ ‫زگگ مو بام داشت‬ ‫ارگ و كوتِه ري ِ‬ ‫مسجد و منبر سراسر سبز سبز‬ ‫روز قومي مدّعي هم شامي داشت‬ ‫اَخ و دَگ تو پگ بي درمان موكد‬ ‫سمو بارو موكد‬ ‫تا تو بودي آ ِ‬ ‫دشت و درياي وطن طغيان موكد‬ ‫رافتي بابه نام و يادتو زنده باد‬ ‫مرگ و اونگه شاِد شادتو زنده باد‬ ‫ِ‬ ‫آن دل و جورگه ي خاقاني تو‬ ‫ياد ياران ياد يادتو زنده باد‬ ‫آفتِو روي تو غم تامو مي كدَ‬ ‫آلي راه تو پر از رهرو شده‬ ‫نام زيباي تو شمع َ‬ ‫شو شده‬ ‫مردم اَز مو ديگه تنها نِيه‬ ‫مثل روزا صاحب اَفتَو شده‬ ‫گرچه دُشمو دل موره بيرو موكد‬ ‫سمو بارو موكد‬ ‫تا تو بودي آ ِ‬ ‫دشت و درياي وطن طُغيو موكد‬

‫‪2‬‬

‫سخنراني استاد محقق در مزار شریف‬

‫بسم الله الرحمن الرحيم‬ ‫ء الخلئق اجمعين ‪ ،‬باعث النبيا ء و‬ ‫الحم د لل ه رب العالمين ‪ ،‬بار ِ‬ ‫المرسلين ‪ ،‬ث ّم الصلة و السلم علي سيدنا و نبيّنا حبيب اله‬ ‫العالمين ابي القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين و علي‬ ‫اصحابه المنتجبين ‪،‬‬ ‫بعد قال الله تعالي في كتابه الكريم ؛‬ ‫َ‬ ‫ري ن َ ْ‬ ‫من ي َ ْ‬ ‫ه‬ ‫س ُه ابْت ِ َ‬ ‫مْر َ‬ ‫ت الل ّ ِ‬ ‫ضا ِ‬ ‫و ِ‬ ‫ف َ‬ ‫م َ‬ ‫والل ّ ُ‬ ‫غاء َ‬ ‫س َ‬ ‫ه َ‬ ‫« َ‬ ‫ش ِ‬ ‫ن الن ّا ِ‬ ‫‪1‬‬ ‫َر ُ‬ ‫عبَاِد »‬ ‫ف بِال ْ ِ‬ ‫ؤو ٌ‬ ‫ضار گرامي !‬ ‫ح ّ‬ ‫برادران و خواهران عزيز ‪ ،‬شخصيت هاي علمي و سياسي و اداري‬ ‫شمال كشور مردم مسلمان و متديّن السلم عليكم و رحمة الله و‬ ‫بركاته ‪.‬‬ ‫لزم مي دانم از حضور صميمانه و شكوهمند شما در اين مراسم‬ ‫خصوصا ً ا ز جنا ب وال ي صاحب محتر م وليت بل خ استا د عطامحمد‬ ‫خان نور و هيئت اداري وليت و مقامات ملكي و نظامي ؛ هيئت‬

‫‪2‬‬

‫‪ -‬سورة بقره ‪ ،‬آيه ‪207‬‬

‫‪1‬‬

‫رهبري جنبش مل ّي اسلمي افغانستان در شمال كشور جناب آقاي‬ ‫كارگر صاحب و همراهانشان اظهار تشكر كنم ‪.‬‬ ‫تشكر مي كنم از تمامي احزاب جهادي و سياسي كه در اين محفل‬ ‫حضور دارند و همچنين از ستاد برگزاري مراسم سالگرد رهبر شهيد‬ ‫صميمانه تشكر مي كنم كه اين محفل را ترتيب داده اند ‪.‬‬ ‫و افتخار مي كنم كه من در اين محفل به حضور شما رسيده ام تا‬ ‫در حضور شما مردم مسلمان و متديّن و نهاد هاي سياسي و مدني‬ ‫به همه ي خواهران و برادران نكاتي چند را به عرض برسانم ‪.‬‬

‫‪.41‬ماندگاری اشخاص به ماندگاری اندیشه و آرمان اوست‪:‬‬ ‫ماندگار ي اشخاص ماندگاري آرمان هاي بزرگ و بلن د اوست و‬ ‫ماندگاري اشخاص و جاودانگي آنها بستگي دارد به اهداف بلند و‬ ‫انساني كه دارند از اين جهت است كه شخصيت هاي تاريخ ساز و‬ ‫شخصيت هاي آرماني كه در اجتماعات ظهور مي كنند به زودي آثار‬ ‫قدمشان منقرض نمي شوند ‪.‬‬ ‫هزاران هزار سال بعد مردم از او ياد مي كنند و اهداف و آرمان‬ ‫هاي آنها را به بازخواني مي گيرند ‪ .‬شهيد مزاري يكي از كساني‬ ‫است كه اين ويژگي را دارد مردي بزرگ و آرماني و با اهداف بلند‬ ‫كه بعد از چهارده سال هنوز مردم نه تنها از او ياد مي كنند كه هر‬ ‫سال كه مي گذرد كه يادواره او شكوهمند تر برگزار مي شود ‪.‬‬ ‫اي ن بس تگي به اين دارد كه شهيد مزاري مرد مجاهد و آرمان‬ ‫گرايي بود كه امروز اهداف و آرمان هاي او توده هاي وسيع مردم‬ ‫را بعد از چهارده سال به صحنه مي آورد ‪.‬‬ ‫اجتماعات عظيمي كه امسال در كابل ‪ ،‬در هرات ‪ ،‬در باميان ‪ ،‬در‬ ‫غزني و شايد در اين روزها هم در دايكندي و سراسر مناطق‬ ‫مركزي برگزار مي شود و امروز اين اجتماع شكوهمند شما در مزار‬ ‫شريف و روزهاي بعدي د ر س ر پ ل و د ر سمنگا ن و جاها ي ديگر‬ ‫نشان دهنده ي اين است كه اين پيشوا با يك آرمان بزرگي زندگي‬ ‫كرد و امروز ملّت به دنبال آرمان آنها بسيج مي شود ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬

‫‪2‬‬

‫سالگرد امسال رهبر شهيد با يك تصادف مبارك ديگر نيز همراه‬ ‫شد كه او هفته ميلد پيامبر بزرگ اسلم حضرت محمد ابن عبدالله‬ ‫سلم ) است ‪.‬‬ ‫(صلي الله عليه و آله و ّ‬

‫هفته ي وحدت و رحمت ‪ ،‬هفته ي همبستگي مسلمانان جهان كه‬ ‫خوب است به هر دو مناسبت عرايضي را به خدمت شما عزيزان‬ ‫داشته باشم ‪.‬‬ ‫و ل ميل د پيامب ر ب ا عظمت اسل م است ك ه اي ن ابرمرد‬ ‫مناسب ت ا ّ‬ ‫تاريخ بعد از ‪ 1440‬سال هنوز هم مكتب او رونق تازه مي گيرد ‪.‬‬ ‫اسل م د ر عصر ارتباطا ت و د ر عصر تكنولوژ ي و صنعت ب ر بال‬ ‫انديشه ها و افكار ملل جهان در اطراف و اكناف عالم پرواز كرده‬ ‫است ‪.‬‬

‫‪.42‬جاذبه دین اسلم بر معنویت و حکمت و منطق آن است و نه زور و سلطه‪:‬‬ ‫گرچه ما قدرت اقتصادي و نظامي را آنچنان نمي بينيم در ميان‬ ‫هت نظامي اين مكتب به او گرايش پيدا‬ ‫ملل مسلمان كه مردم از اُب ُ َ‬ ‫بكنند ‪.‬‬ ‫نحوه ي حركت اسلم در جهان بر خلف ديگر كشورگشايان و‬ ‫قدرتمنداني است كه از قدرت زور و توان نظامي استفاده مي كنند‬ ‫‪.‬‬ ‫اسلم دعوت اصلي اش به طرف اين مكتب بر مبناي حكمت ‪،‬‬ ‫دانش و استدلل است ما تحولت زيادي را در جهان ديده ايم كه‬ ‫ملل جهان گاهي از يك سو حركت كرده اند به سوي ديگر دنيا‬ ‫ما اسلم غير از اين‬ ‫رسيدند و دنيا را در سيطره ي خود آوردند ا ّ‬ ‫هاست ‪ ،‬دو هزار و سيصد سال پيش اسكندر مقدوني از غرب‬ ‫حركت كرد از اروپا حركت كرد از يونان امروز حركت كرد به طرف‬ ‫مشرق زمين تا جايي كه زمين بود تسخير كرد ‪ ،‬كشورهاي آسياي‬ ‫ميانه ي ما و بسياري از مناطق جهان را در سلطه ي خود در آورد ‪.‬‬ ‫ما اين حركت يك حركتي بود كه عمدتا ً با توان نظامي پيش رفت‬ ‫ا ّ‬ ‫ب آورد و با خود بعضي چيزهاي‬ ‫و با خود فلسفه آورد و با خود ط ّ‬

‫‪2‬‬

‫ديگري را آورد ولي مبناي تسلطش بر جهان سلطه و قدرت نظامي‬ ‫بود ‪.‬‬

‫روز ديگر هشتصد سال پيش طوفاني از شرق ظهور كرد به نام‬ ‫حركت مغول ها يا چنگيز خان ‪ ،‬در يك تصادف خشن نظامي تمامي‬ ‫قدرت هاي منطقه و آسيا را در هم كوبيد ‪.‬‬ ‫چين با وسعت و نفوسي كه يك چهارم نفوس دنيا را تقريبا ً در‬ ‫خود دارد اين ها را تسخير كرد به آسيايه ي ميانه سرازير شد حوزه‬ ‫ي تمدّني ما را هم فرا گرفت ‪.‬‬ ‫ب ه اروپ ا رف ت ت ا آخري ن نقط ه ي اروپ ا ت ا آنجاي ي ك ه اسب شان‬ ‫عل ف م ي يافت دوي د و هم ه ج ا ر ا تسخي ر كر د ‪ .‬فق ط كشورهاي‬ ‫اسكانديناوي باقي ماند آن هم به دليل اينكه آنجا پوشيده از جنگل‬ ‫بودند ‪.‬‬ ‫اين حركت هم نوعي سلطه را در جهان ارائه كرد كه نسل هاي‬ ‫بعدي اين ها تا چهارصد سال ديگر هم بر منطقه ي حوزه ي ما و‬ ‫هند و اين ها حكومت كرد و بسياري از آثار و تمد ّن هاي اسلمي‬ ‫هم مرهون حركت اين ها هستند ‪.‬‬ ‫ما هيچ گاه اين حركت ‪ ،‬يك حركت آرماني با اهداف انساني‬ ‫ا ّ‬ ‫نداشت ‪ ،‬اين حركت بر مبناي خشونت هاي نظامي و سلطه ي‬ ‫نظام ي و پيد ا كرد ن و گرفت ن قدر ت و چپاول كرد ن و سوزاندن‬ ‫هستي و دارايي هاي ملل منطقه بود ‪.‬‬ ‫بعد از او هم حركت هايي آمده هست و مي آيد و مي رود ‪ ،‬روزي‬ ‫سلطه ي انگليس تا كجا رسيد ‪ ،‬روزي هم قدرت هاي ديگر و ديگر ‪،‬‬ ‫ما تمامي اين ها بر مبناي سلطه ي نظامي ‪ ،‬سلطه ي اقتصادي‬ ‫ا ّ‬ ‫بودند ‪.‬‬ ‫ما حركت اسلم در جهان ممكن است گاهي هم توأم با حركات‬ ‫ا ّ‬ ‫نظامي باشد ولي مبناي حركتشان و پيشرفت هايشان بر اساس‬ ‫علم ‪ ،‬منطق و استدلل است ‪.‬‬ ‫قرآن مجيد مي فرمايد ‪:‬‬ ‫( اُدع الي سبيل ربّك بالحكمه و الموعظة الحسنة وجادلهم بالّتي هي أحسن )‬

‫‪2‬‬

‫اي پيامبر گرامي اسلم دعوت كن به سوي پرودگارت مردم را به‬ ‫حكمت و دانش و موعظه ي نيكو ‪ ،‬با آنها مجادله و استدلل نيكو‬ ‫كن ‪.‬‬

‫‪.43‬مردم فطرت یکتاپرستی دارند‪:‬‬ ‫مبناي حركت اسلم بر اساس علم و دانش و حكمت است ‪ .‬مبناي‬ ‫پذيرش ملل جهان اسلم را هم آيين يكتاپرستي است و هم مطابق‬ ‫فطرتي است كه بر دل تمامي انسان ها چنگ مي زند و تسخير مي‬ ‫كند آن ها را ‪.‬‬ ‫روايتي داريم از حضرت امام جعفر صادق (عليه الصلة و السلم ) مي‬ ‫فرمايد ‪:‬‬ ‫(( ك ُ ّ‬ ‫ودانه و ينصرانه و‬ ‫ل مولود يولد علي الفطرة و إنّما ابواه يه ّ‬ ‫يمجسانه )‬ ‫هر مولودي كه به دنيا مي آيد بر فطرت اسلمي به دنيا مي آيد بر‬ ‫فطرت توحيد به دنيا مي آيد در ذهنش خداپرستي است و اين‬ ‫تحركات پدر و مادر و حركات بعدي اجتماع است كه آنها را به طرف‬ ‫ديگر مي برد ‪.‬‬ ‫و اّل اصل ش هما ن توحي د و يكتاپرست ي است د ر نها د هر انسان‬ ‫است ‪ ،‬فلسفه اين كه اسلم امروز دنيا را به تسخير درآورده است‬ ‫و امروز اروپا سيلي از جوانان از لابالي گري و از فاصله گرفتن‬ ‫از دين خسته شده اند ‪ ،‬امروز به طرف اسلم روي مي آورند البته‬ ‫به طرف اديان به طور عموم ‪ ،‬و دولت ها هم فهميدند كه با دين‬ ‫مي شود بهتر جامعه را اداره كرد ‪.‬‬ ‫ميزا ن جناي ت د ر اجتما ع ب ا دي ن بيشت ر د ر اجتما ع ريش ه كن مي‬ ‫شود ‪ ،‬ما يك سفري به انگلستان داشتيم از چندين مكتب كه‬ ‫مسلمانان مهاجر هند و پاكستان و بنگلدش و آسياي ميانه و اين ها‬ ‫در آنجا مهاجر بودند و مكتب هاي ديني داشتند ديدن كرديم و بعضي‬ ‫مكتب هاي خود انگلستان را هم ديديم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫مكتب هاي ابتدايي اش را ديديم در آنجا در كنار ديگر دروسي را‬ ‫كه مي خوانند چه مسلمان ‪ ،‬چه مسيحي چه غير مسيحي اين ها در‬ ‫كنا ر درس هاي مكتب و مضامين مكتب شان درسهاي ديني رايج‬ ‫شده است که مي خوانند آن ها را ‪.‬‬

‫مسجد و كليسا در كنار مكتب شان خوانده شده است ‪ ،‬يعني‬ ‫تهداب گذاشته شده است هر كسي كه از مضامين روز امتحان بدهد‬ ‫بايد در مضامين ديني هم موفق باشد و اگر نباشد در نمراتش كسر‬ ‫مي آيد ‪.‬‬ ‫امروز ديني را كه مولود امروز ‪ ،‬مولود با سعادت امروز حضرت‬ ‫محمد ابن عبدالله (صلي الله عليه و آله و سلم ) آورد اين دين نويد‬ ‫اين را مي دهد كه يك روز مورد پذيرش بسياري از ملل جهان قرار‬ ‫گيرد به اميد آن روز از طريق منطق ‪ ،‬استدلل و روش هاي انساني‬ ‫‪.‬‬ ‫مناسبت دوم امروز مناسبت پيشواي شهيدمان حضرت استاد‬ ‫عبدالعلي مزاري سردار سرافراز جهاد افغانستان است ‪ ،‬خوب‬ ‫است كه درباره ي شهيد مزاري ويژگيهاي زندگي آن ابرمرد بزرگ‬ ‫تاريخ و ويژگيهاي فكري اش كمي صحبت شود ‪.‬‬

‫‪.44‬دوران کودکی و تحصیلی شهید مزاری‪:‬‬ ‫شهيد مزاري ( رحمة ال عليه ) در دامان يك خانواده ي متدي ّن نيمه‬ ‫مالدار و نيمه زراعت كار به دنيا آمد ‪ ،‬درس هاي ابتدايي و سطوح‬ ‫متوسطه خود را در مكتب و مدرسه ي نانوايي و مزار سپري كرد ‪.‬‬ ‫پاك زندگي كرد و پاك زيست وقتيكه در مزار شريف در مدرسه ي‬ ‫مزار درس مي خواند او از ابتدا گويا خدا خواسته بود كه همين طور‬ ‫الگو باشد براي تمام مجاهدين در مدرسه كه درس مي خواند پنج‬ ‫روز هفته را درس مي خواند ‪ ،‬دو روزش را مي رفت كارگري مي‬ ‫كرد كه خرج هفته خود را پيدا كند ‪.‬‬ ‫چون پدرش موافقه نمي كرد كه از بيت المال و از وجوهات صرف‬ ‫كند گرچه صرف كردن از وجوهات شرعيه گناه نيست همه ي طّلب‬ ‫ما استاد كه شهريه‬ ‫‪ ،‬علماي حوزه از بيت المال شهريه مي گيرند ا ّ‬ ‫نمي گرفت به خاطر اينكه اين يك امتياز و يك امتياز روحي و‬ ‫رواني براي او هست كه او توانست با م ّ‬ ‫ما از‬ ‫شقت زندگي كند ا ّ‬ ‫بيت المال صرف نكرد ‪.‬‬ ‫ا و خواست كه د ر ردي ف ابرا ر باش د د ر ردي ف بزرگا ن دي ن باشد‬ ‫خليفه چمن بنّا را تمام مردم مزار مي شناسند در زير دست خليفه‬ ‫چمن بنا دو روز هفته را كار مي كرد و پنج روز هفته را مصرف مي‬ ‫كرد و درس مي خواند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫وقتيكه در مسافرت خارج براي تحصيل رفت در حوزه ي علميه قم‬ ‫در اون جا هم همين سنّت را دوام داد از شهريه بيت المال نخورد و‬ ‫پدرش از همين مزار برايش سالنه پول روان مي كرد ‪.‬‬ ‫سطوح عاليه را در كنار استادان بزرگ و علماي بسيار مبّرز حوزه‬ ‫سپري كرد ‪ ،‬سفرهايي به عراق ‪ ،‬به سوريه ‪ ،‬به لبنان ‪ ،‬به همه جاي‬ ‫دنيا كرد ؛ تمام نهضت هاي اسلمي منطقه و در هر جايي كه يك‬ ‫نهضت سرشناس ديني بود شهيد مزاري را مي شناخت در‬ ‫افغانستان هم كه آمد در كنار مجاهد مردان افغانستان با عّزت و با‬ ‫سرافرازي زندگي كرد ‪.‬‬ ‫در زندگي او هيچ نقطه ي ابهامي وجود ندارد از ويژگيهاي اين‬ ‫ابرمرد اين بود كه نه مانند ديگر بزرگان دين برود در كاخ ها و برج‬ ‫هاي آج زندگي كند نه شايد اين هم باز هم عرض كنم كه گناه نباشد‬ ‫و اونا متناسب با شرايط خود او كار را بكند ولي شهيد مزاري اين‬ ‫ويژگي را داشت كه در كنار سنگر نشينان و در كنار سربازان در‬ ‫كنار مجاهدان خودش يك مجاهد بود و زندگي کرد ‪.‬‬

‫ط اول جبهه و جنگ بود‪:‬‬ ‫‪.45‬او مجاهد خ ّ‬ ‫وه مي آمد پيش از همه مجاهدين در سفيد‬ ‫وقتيكه در چاركنت ق ّ‬ ‫وه ايستاد‬ ‫كوتل با يك تفنگ نيكله خود و با يك خلته مرمي در دم ق ّ‬ ‫مي شد در حاليكه بسياري از سنگرها عقب نشيني مي كرد ولي او‬ ‫همچنان استوار بود ‪.‬‬ ‫در جنگ هايي كه كوبايي ها حمله كرده بودند در يك منطقه اي به‬ ‫نام دوازده امام است در آن جا پشت جبهه ما در اون جا بود‬ ‫مهاجمين آمدند و تپه هاي مشرف به اين منطقه ي ما را بلندي ها‬ ‫را گرفتند‪.‬‬ ‫يك سنگري كه ما جلوي رو داشتيم او شكست خورد و ما برگشتيم‬ ‫در پشت اين زيارتي كه به نام دوازده امام است در آنجا شهيد‬ ‫مزاري يك دان ه ماشي ن دا ر ر ا م ا داشتي م ك ه مرم ي ا و ه م خلص‬ ‫شده بود با يك اسب ديگران همه رفتند شهيد مزاري مانده بود كه‬ ‫بايد ماشين دار را سر اسب بار بكند و نگذارد كه به دست دشمن‬ ‫بيفتد مرمي هم مثل باران در چهار طرف ما مي آمد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫هر قدر عذر كرديم كه استاد تو برو اين را بچه ها مي آورند قبول‬ ‫نكرد تا زمانيكه خودش اين را محكم به پشت اسب بسته كرد و از‬ ‫زير باران مرمي گرفته در سنگر خودمان آورد ‪.‬‬

‫شهيد مزاري بسيار بايد پيشتر از اين تاريخي كه شهيد شد شهيد‬ ‫ما روزگار و اَجل فرانرسيده بود يا خدا نخواسته بود ‪.‬‬ ‫مي شد ا ّ‬ ‫در دوراني كه در سال ‪ 65‬مزار آمد در جنگ هاي اتحاد ارزنه كه‬ ‫مل خودش در همين ارزنه و در‬ ‫مجاهدين آمده بودند ‪ ،‬دو ماه مك ّ‬ ‫چمتال و اين جاها رفت ‪ ،‬جنگ هاي خونيني كه در پاليز اولي شد و‬ ‫چهارده نفر شهيد را با خود آورد اين ها همه نمونه هايي از‬ ‫ويژگيهاي شخصي يك پيشوايي است كه برخلف بسيار ي از‬ ‫بزرگان اين خصيصه را داشت ‪.‬‬ ‫ويژگي ديگري كه رهبر شهيد داشت توجه به خود بود ‪ ،‬توجه به‬ ‫خودي درك شخصيت و هويت اجتماع خودي بود به اجتماع شخصيت‬ ‫مي داد به سنگر نشينان و به مردم افغانستان كه در سنگر بودند‬ ‫اهميت بيشتر قائل بود ‪.‬‬ ‫او نمي خواست كه صداي جهاد را از خارج بشنود ‪ ،‬او مي خواست‬ ‫كه سنگر خودش صدا داشته باشد ‪ ،‬سنگر نشينان خودشان اهميت‬ ‫بدهند ‪.‬‬

‫‪ .46‬او با همه ی مجموعه های سیاسی و حزبی روابط خوبی داشت‪:‬‬ ‫فلهذا هميشه تمركز كارش سر داخل بود روزگاري كه در چاركنت‬ ‫بود يا در شولگر بود با مجاهدين داخل افغانستان بيشتر اهميت مي‬ ‫داد تا خارج ‪ ،‬تا كساني كه بيشتر دسترسي به پول به راحتي داشتند‬ ‫‪.‬‬ ‫يكي از كساني كه بسيار استاد سرش اهميّت قائل بود خدا رحمت‬ ‫كند استاد شهيد عبدالقادر ذبيح الله بود ‪ ،‬كه جبهاتش در مارمول‬ ‫بود بعد ها هم در شولگر در كوهستان ها مركز كرد ‪.‬‬ ‫صي به ايشان داشت و‬ ‫صي و اهمي ّ ت خا ّ‬ ‫بسيار يك علقه ي خا ّ‬ ‫بارها درباره ي مسائل و سرنوشت افغانستان با هم مذاكره مي‬ ‫كردند او زمانا ما يك كمي از نظر سن ّي خوردتر بوديم ‪ ،‬همچنانكه‬ ‫والي صاحب هم او زمان خرد تر بود از ما كرده هم سنشان ‪.‬‬ ‫ما آن زمان اين ها بسيار با هم صميمي بودند و مذاكرات بسيار‬ ‫ا ّ‬ ‫طولني داشتند با هم و با آنها برنامه هاي كار فرهنگي و كار دراز‬ ‫مدّت را مي ريختند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫يك تعدادي از بچه هاي تحصيل كرده و با استعداد از جبهه استاد‬ ‫شهيد ذبيح الله را براي تحصيلت و يا براي آموزشهاي ويژه ي‬

‫فرهنگي و سياسي به خارج روان كردند و بسيار با هم مذاكره مي‬ ‫كنند و همچنين برادراني كه از جبهات وليت فارياب و سنگ چارك‬ ‫و جوزجان بودند ‪ ،‬مولوي صاحب عباد ‪ ،‬انجينير صاحب مهدي با‬ ‫بسياري از مجاهداني كه در اون زمان بيرق جهاد بر دوششان بود با‬ ‫آنها روابطي داشت و اهميت مي داد ‪.‬‬ ‫به اين جهت بود كه زياد سعي كرد كه مجاهدين افغانستان را در‬ ‫داخل متّحد بكند و از اين جا يك صداي بسيار قوي را براي خارج‬ ‫بلند بكند ‪.‬‬

‫‪ .47‬نقش استاد مزاری در انسجام و اتحاد نیرو های مبارز‪:‬‬ ‫در سال ‪ 63‬كه به هزاره جات آمد ‪ ،‬ببخشيد در سال ‪ 65‬كه يكي از‬ ‫همراهان استاد در اين جا با ما در مزار شريف آمدند در اين سفر‬ ‫همراه هستند جناب استاد محمد ناطقي از پنجاب ‪ ،‬همراه استاد‬ ‫ناطقي دايكندي ‪ ،‬همراه استاد شفق بهسودي ‪ ،‬آيت الله پرواني يك‬ ‫تعدادي از شخصيت ها سراسر هزاره جات را گشت و طرحش اين‬ ‫بود كه احزاب و جريان هاي سياسي كه پراكنده هستند اين ها را‬ ‫توانشان در مقابل يكديگر مصرف مي شود بايد اين ها را با هم‬ ‫يكجا بكنند ‪.‬‬ ‫ما در اون مرحله استاد مو ّ‬ ‫دتي‬ ‫فق نشد وقتي كه به شمال آمد م ّ‬ ‫ا ّ‬ ‫قريب سه سال در شمال در جبهه شولگر ماند صدايي را كه استاد‬ ‫در آنجا تهدابش را گذاشته بود اين صدا بلندتر و بلندتر شد ‪.‬‬ ‫از مجاهدين مركزي اَحوال آمد كه ما جلسات سرتاسري را براي‬ ‫اتّحاد داير مي كنيم از استاد خواسته بود كه بيايد ‪ ،‬استاد خسته بود‬ ‫گفت كه من در اون جا زحمت هاي زياد كشيدم ‪ ،‬نتيجه نداد شايد‬ ‫م ا م ن ر ا همرا ه يك هيئ ت گف ت ت و بر و به‬ ‫با ز ه م نتيج ه نده د ‪ ،‬ا ّ‬ ‫هزاره جات ارزيابي كرده بيا كه آيا زمينه اين وحدت فراهم است يا‬ ‫نه ‪.‬‬

‫‪ .48‬نقش تاریخی و استثنایی صفحات شمال در تکوین حوادث‪:‬‬ ‫من با يك تعدادي از شخصيت هاي جهادي شمال مسافرت كردم‬ ‫در هزاره جات كنگره هاي سراسري لعل و بعدا ً پنجاب و بعداً‬ ‫بهسود و تركمن و شيخعلي و باميان جلسات بسيار طولني و‬ ‫سرنوشت سا ز ش د مقدّما ت كا ر وحدت فراهم شد گزارش را كه‬

‫‪2‬‬

‫آورديم براي استاد داديم استاد بسيار خوشحال شد و گفت آلي او‬ ‫آرزوهايي را كه من داشتم برآورده مي شود من مي روم ‪.‬‬ ‫و اي ن بود ك ه رفت در بيست و چها ر سرطا ن سال ‪ 1368‬تمام‬ ‫جريان ها و احزاب شيعي را در مناطق مركزي يك جا كرد و حزب‬ ‫وحدت اسلمي افغانستان را بنيان گذاري كرد ‪.‬‬ ‫و با اين صدا كه از داخل برخواسته بود هويّت داد به مردمش و به‬ ‫جهاد افغانستان و باز اين صدا را به خاطر اين كه شريك بسازد با‬ ‫همسايه ها و با كساني كه از جهاد افغانستان حمايت مي كردند‬ ‫رفت به پاكستان با تمامي سران جهادي كه در پاكستان بودند كه‬ ‫همين رهبران هفت گانه بود با اين ها مذاكرات و رايزني ها را آغاز‬ ‫كرد گپ هاي زيادي را زدند ‪.‬‬ ‫بعد از آن به طرف ايران رفت در ايران او زمان شوراي ائتلف‬ ‫بود ‪ ،‬وقتي كه اين صدا از حلقوم سنگرنشينان افغانستان بلند شده‬ ‫بود ديگر اهميت اساسي را اين داشت نه آن شوراي ائتلف آنها بايد‬ ‫پيشتر از رسيدن استاد اين دم و دستگاه و دفتر را جمع مي كرد و‬ ‫براي وحدت آماده مي شد ند‪.‬‬ ‫ما باز هم شايد دليلي بود كه استاد سه ماه منتظر ماند‪.‬‬ ‫ا ّ‬ ‫كارشكني ها شد و بسياري از كساني كه ديگران نمي خواستند كه‬ ‫ما سرانجام استاد‬ ‫اين وحدت به وجود بيايد سنگ اندازي كردند ا ّ‬ ‫پيروز شد تمام دفاتر و دستگاه ها را جمع كرد خوب حزب وحدت‬ ‫اسلمي افغانستان را در داخل كه تأسيس كرده بود در خارج هم‬ ‫رسمي ّت داد و اين فكر مي كنم كه شكوهمند ترين حركت استاد در‬ ‫دوره ي جهاد و در دوره ي زندگي اش بود ‪.‬‬ ‫با اين صداي رسا كه فريادگر حقوق پايمال شده ي مردم در اين‬ ‫سرزمين بود به صحنه ي جهاد بازگشت تا جهاد پيروز شد البته‬ ‫هميشه كليد پيروزي هاي افغانستان تا جايي كه من ياد دارم در اين‬ ‫عمر كوتاهم از صفحات شمال افغانستان است ‪.‬‬ ‫خو ب است م ا اي ن مسائ ل ر ا ب ه يا د داشت ه باشي م ب ه خو د متّكي‬ ‫باشيم اهمي ّت خود را بشناسيم سرنوشت خود ما به دست خود ما‬ ‫باشد ‪.‬‬ ‫من در شولگر بودم كه نامه اي آمد از سيد حسام الدين حق بين و‬ ‫قومندان فرقه ي بيست كه ما مي خواهيم جنرال ها و صاحب‬

‫‪2‬‬

‫منصب هاي اردو در مقابل رژيم كمونيستي قيام كنند اگر مجاهدين‬ ‫قد ما همكار شوند ‪.‬‬ ‫در نامه ي خود اضافه كرده بود كه اگر اين را ‪ ،‬شما قبول كنيد ما‬ ‫با آقاي جنرال دوستم گپ مي زنيم او هم به اين مسئله موافق‬ ‫است و شايد با هم نشسته بودند و اين نامه را نوشته بودند ‪.‬‬ ‫من با صد ترس و لرز اين نامه را در شوراي وليتي خود مطرح‬ ‫كردم چون حزب ما به گونه اي بود كه هيچ گونه اي رابطه اي با‬ ‫دولت نداشت و هر گونه رابطه را خيانت مي دانست ‪.‬‬ ‫ول‬ ‫به هر حال با بسيار مشكلت اي ن را در شور ا مطر ح كردم ا ّ‬ ‫گفتم كه خوب از ويژگي سيّدي اش استفاده كردم گفتم كه اين‬ ‫ول مجاهد بوده و نمي فاموم كه‬ ‫سي ّد است از اولد پيغمبر است ا ّ‬ ‫اين كرده و پاكستان رفته و چي مشكلت ديده ‪ ،‬ناچار قد دولت‬ ‫رفته ‪.‬‬ ‫خوب به هر حال اين را شوراي ما در شولگره پذيرفت كه بله ما با‬ ‫اين شخص بايد وارد مذاكرات شويم در استاد مزاري كه در باميان‬ ‫بود نامه را فرستاديم ‪ .‬اونا مطالعه كردند گفتند برويد مذاكرات را‬ ‫با اين ها شروع كنيد و با ديگر احزاب جهادي هم همراه شويد اگر‬ ‫خدا بخواهد كه شمال سقوط كند ‪.‬‬

‫ول جنرال مسعود را روان كرديم بعد از‬ ‫و همان طور هم شد ا ّ‬ ‫جنرال مسعود ‪ ،‬حاج مصعب را روان كرديم ديدند همه جنرال صاحب‬ ‫ها را ‪ ،‬جنرال صاحب دوستم را ‪ ،‬باز حتما ً اين ها نماينده پيش آمر‬ ‫صاحب شهيد در پنجشير و در شمال شرق همه يك جا شدند‬ ‫صفحات شمال بدون خون ريزي سقوط كرد ‪.‬‬ ‫در اين جا تمام تفكرهايي كه در اين جا بودند خشونت نشد ‪،‬‬ ‫كشتار نشد‪ ،‬با آرامش و با تدبير سقوط كرد آنجا ‪.‬‬ ‫شمال را كه به دست گرفتيم بعد از او كابل كم كم به دست آمد‬ ‫هم همين طور شد ‪ ،‬و تهداب گذار پيروزي‬ ‫در زمان طالبان‬ ‫مقاومت افغانستان هم از اين جا بود ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬

‫‪2‬‬

‫امروز شما این افتخار داريد كه در صفحات شمال افغانستان‬ ‫بحمدالله يك امنيت نسبي داريد ‪ ،‬روزگار خوب يا بد مي گذرد ‪ ،‬زياد‬

‫دست اندازي هاي خارجي قطع شده ‪ ،‬البته همين جا يك هوش و‬ ‫يك درايت است كه والي صاحب قومندان قول اُردو و همه ي اركان‬ ‫نظامي در اين جا بيدار هستند ‪.‬‬ ‫بيدار هستند كه اين مردم راحت مي خوابند ‪ ،‬اگر اين ها خواب‬ ‫باشند باز مجبور هستيم كه مردم بيدار باشند ‪ ،‬ملّت ‪ ،‬اردو و نظام ‪،‬‬ ‫اداره ‪ ،‬همگي دست به دست هم دادند تا به حمدالله يك امنيت‬ ‫نسبي در صفحات شمال به دست آمد ‪.‬‬ ‫سعي كنيم اين حفظ شود اين تقويت شود اين بيشتر شود و از‬ ‫اين جا ما بتوانيم يك الگو شويم براي نقاط جنوب ‪ ،‬حرف ما به دنيا‬ ‫اين بود كه بياييد جاهايي كه امن است بيشتر بسازيد تا اين الگو‬ ‫شود براي جاهاي نا امن ‪ ،‬كساني كه نا امني ايجاد مي كند كساني‬ ‫كه كشتار مي كند اونها را امتياز ندهيم ‪.‬‬ ‫ي هفت‬ ‫امتياز را بايد به جايي بدهيم كه امن است در شمال ط ّ‬ ‫ي‬ ‫سال يك امنيت نسبي بود در مناطق مركزي هزاره جات در ط ّ‬ ‫هفت سال يك مرمي عليه دولت يا عليه كدام جامعه ي جهاني از‬ ‫اين جا فير نشده است !‬ ‫اين ها ساخته شود صدها و هزاران كيلومتر سرك بايد در اين جا‬ ‫ساخته شود بازسازي شود و اين الگو شود براي برادراني كه در‬ ‫سمت جنوب هستند ‪ ،‬مردم يخن كساني را كه جنگ مي كنند بگيرند‬ ‫ما‬ ‫كه او برادر ديگر جاي ها ! آرام هستند ساخته شدند آباد شدند ا ّ‬ ‫شما منطقه ي ما را خراب مي كنيد ‪.‬‬ ‫اميدوار هستيم كه با يك درك واقعي از هويت خود از ماهيت خود‬ ‫و قدر خود دست به دست هم بدهيم إن شاءالله كه افغانستان را‬ ‫بسازيم و آينده انتخاباتي كه در آينده پيش رو داريم پنج و نيم ماه‬ ‫يا كمتر به انتخابات مانده است در اين انتخابات هم با د ّ‬ ‫قت بيشتر‬ ‫عمل بكنيم ‪.‬‬ ‫سرنوشت اين مل ّت مهم است ‪ ،‬امنيت اين مل ّت مهم است خداي‬ ‫ناخواسته اگر از دستتان رفت سرنوشتتان باز معلوم نيست كه چي‬ ‫كسي بر سرنوشتتان حاكم است ‪.‬‬ ‫هر كس اين جا صدا مي كند بايد شما يك پارچه باشيد با مسئولين‬ ‫و با كلن هايتان در ارتباط باشيد و ما تمام رايزني هاي خود را‬ ‫كرده باز إن شاءالله سر شما صدا مي كنيم باز همه ي ما و شما به‬

‫‪2‬‬

‫شكل تهاجمي و تكبير گويان به طرف سنگرهاي انتخابات خواهيم‬ ‫رفت ‪.‬‬ ‫تكبير مردم ‪ :‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر ‪ ،‬الله اكبر‬ ‫آنهايي كه مي خواهند ب ا اتكا ي شناخت اين و آن بر سرنوشت‬ ‫افغانستان مسل ّط شوند فكر مي كنم بسيار اشتباه مي كنند سنگر‬ ‫داراي افغانستان جهاد را پيروز كردند مقاومت را پيروز كردند ‪.‬اين‬ ‫درايت را دارند كه فكر كنند كه چگونه صف آرايي كنند ‪.‬‬ ‫در پايان عرايضم بار ديگر سالگرد پيشواي شهيدمان را به همه ي‬ ‫شما تسليت و ميلد پيامبر نور و رحمت را تبريك عرض مي كنم ‪.‬‬ ‫والسلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬

‫سرود ‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬ ‫ديده ها به گو ديده بارو شده‬ ‫رفتي بابه سينه ها بِيريو شده‬ ‫تو جواب سال ها ناله بودي‬ ‫تو دواي درد صد ساله بودي‬ ‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬ ‫غم دوري تو در دل خانه كرده‬ ‫جاي خالي تو در دل بانه كرده‬ ‫بابَه دل طاقت دوري ندارد‬ ‫به خدا ديده صبوري ندارد‬ ‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬ ‫دل سنگ را آب كرده اين ناله ها‬ ‫برسد اين ناله آيا به خدا‬ ‫غريبي دل ها را لب ماله كرده‬

‫دل ما ياد غم صد ساله كرده‬ ‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬ ‫مدي‬ ‫مرهم زخم هاي شور و َ‬ ‫ح َ‬ ‫مدي‬ ‫كند و از دل غم و حرب و َ‬ ‫ح َ‬ ‫شب چراغ شب نوميدي شدي‬ ‫آب ديدار را در دل دوا زدي‬ ‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬ ‫عشق مردم در سينه ات مي جوشيد‬ ‫بَهر مردم تو بودي عشق و اميد‬ ‫تو به پيمان خود عجب وفا كردي‬ ‫بهر مردم تو خود را فدا كردي‬ ‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬ ‫ميده كردي‬ ‫گل و زولنه را تو َ‬ ‫ميده كردي‬ ‫ترس و افسانه را تو َ‬ ‫ياد مردي تو گُم از دل نموشه‬ ‫مهر تو از سينه زايل نموشه‬ ‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬ ‫زنده اي تو تا كه دل ها مي تپد‬ ‫خون تو در رگ فردا مي تپد‬ ‫تو جواب سال ها ناله بودي‬ ‫تو دواي درد صدساله بودي‬ ‫اي خدا دل بي قراري مي كند‬ ‫از غم افسرده و زاري مي كند‬

‫‪2‬‬

‫سخنراني استاد عطا‪،‬والی بلخ درباره شهید مزاری‪:‬‬ ‫بسم الله الرحمن الرحيم‬ ‫(من المؤمنين رجال صدقوا ما عاهدوا الله عليه فمنهم من قضي‬ ‫دلوا تبديل )‬ ‫نحبه و منهم من ينتظر و ما ب ّ‬ ‫بهشت سبز خداييست بوستان شهيد‬ ‫رهي به اوج رهايي است آستان شهيد‬ ‫مجال گردش مهرش فراخناي زمين‬ ‫مقام جلوه ي حق است آسمان شهيد‬ ‫به بر كشيده كساني قباي پيروزي‬ ‫كه داده اند در اين مكتب امتحان شهيد‬ ‫ضار گرامي !‬ ‫ح ّ‬ ‫خواهران و برادران ‪ ،‬هم سنگر عزيز و دانشمند جناب محقق‬ ‫صاحب و هيئت معرف ي شان مهمانان عزيز ك ه ا ز وليات مختلف‬ ‫تشريف آوردند ‪.‬‬ ‫قومندان صاحب اردوي ملي ‪ 209‬شاهين و هيئت محترم رهبري‬ ‫قول اردو و همه عزيزان و مسئولين دولتي كه در اين جا تشريف‬ ‫دارند ‪.‬‬ ‫رئيس محترم شوراي منتخب وليتي مان و اعضاي محترم شورا و‬ ‫احزاب سياسي ‪ ،‬پوليس و امنيت ملي و اردوي ملّي و همه عزيزان‬ ‫السلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬ ‫از اين كه صحبت هاي همه جانبه و بسيار با محتوا و پر ارزشي را‬ ‫جناب استاد تقديم حضور شما نمودند و من هم همه صحبت هاي‬ ‫ايشان را يكايك تأييد مي كنم و يك صفحه خطي را كه نوشته لزم‬ ‫ديدم خدمت شما به قرائت مي گيرم ‪.‬‬ ‫پيش از آن يك مطلب را مي خواهم اضافه بكنم دوستان عزيز ‪،‬‬ ‫همان قسمي كه استاد يك جمله ي بسيار كوتاه اشاره كردند كه‬ ‫انتخاب فراروي ما و شماست و فردا همگي مي رويم به تأييد‬ ‫سرنوشت آينده ي مل ّت و خودمان و بازي كردن يا به بازي گرفتن‬ ‫اين سرنوشت ‪ ،‬بازي كردن با سرنوشت ملّت است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫يعني ما يك بار ديگر شرايطي را پيش رو داريم كه سرنوشت‬ ‫مردم خود را ‪ ،‬سرنوشت كشور خود را ‪ ،‬سرنوشت خود را با ايجاد‬ ‫يك دولت مطابق خواسته ها و آرمان هاي خود رقم مي زنيم ‪.‬‬ ‫و اگر ما دقيق حركت بكنيم و حساب شده حركت بكنيم و حساب‬ ‫شده به پيش برويم و به يقين كه خردمندانه سرنوشت آينده ي خود‬ ‫را و مردم خود را رقم بزنيم و ما فردا انتظار يك سرنوشت‬ ‫سعادتمندي را هم به خود و هم به مردم خود داشته باشيم و اين‬ ‫همه توطئه و دسايس طوفنده اي كه عليه جهاد ‪ ،‬عليه مجاهدين ‪،‬‬ ‫علي ه افتخارات ي ك ه ب ه خ ط زمي ن تاري خ كشو ر ثبت شد ه است إن‬ ‫شاءالله ما اين توطئه را خنثي خواهيم كرد و از آينده ي درخشان و‬ ‫شكوهمندي را همه در پيش خواهيم داشت ‪.‬‬ ‫و اين ارتباط مي گيرد بر وحدت مل ّي بر همدلي و هم دستي و‬ ‫هوشيارانه حركت كردن و هوشيارانه تصميم گرفتن و حركت همه‬ ‫با هم براي تعيين سرنوشت ملّت ‪.‬‬ ‫اجازه بدهيد كه در پيوند با سالگرد چهاردهمين سالگرد شهادت‬ ‫دليرمرد اسطوره جسور صحنه جهاد و مقاومت بر حق ملّت آزاده و‬ ‫سرافراز مان استاد بابه مزاري شهيد تسليت عميق خويش را به‬ ‫پيشگاه شما و همه ي آناني كه به ارزش هاي جهاد ‪ ،‬مقاومت باور‬ ‫راستين دارند تقديم بدارم ‪.‬‬ ‫استاد شهيد بابه مزاري با آنكه در رأس يك حزب مقتدر جهادي‬ ‫قرا ر داشت شخصيت شان به مراتب فرات ر از ي ك رهبر حزبي و‬ ‫تنظيمي بود ‪.‬‬ ‫آن شهيد زنده ياد به مسائل و موضوعات مهم كليدي و سرنوشتي‬ ‫در كشور ما مي انديشيد بحث عدالت ‪ ،‬برادري و هم زيستي‬ ‫برادرانه اقوام و تأمين وحدت ملّي از اين منظر بود ‪.‬‬ ‫اي ن مباح ث و نقاط نظر در حال ي ك ه نصب العي ن ساير رهبران‬ ‫جهاد و مقاومت به ويژه قهرمان مل ّي افغانستان شهيد احمدشاه‬ ‫مسعود نيز بود متأسفانه ترفندهاي زيركانه و ابليسي دشمنان در‬ ‫جناح هاي مختلف جبهه عدالت خواهي طوري كارگر افتاد كه اين‬ ‫جبهه را متفرق ساخت ‪.‬‬ ‫و در پيامد آن ما بهترين فرزندان اين آب و خاك ‪ ،‬قهرمانان و‬ ‫مبارزان بي شماري را در راه آزادي و اسلم عزيز از دست داديم ‪.‬‬ ‫مل ّ ت ما دچار فاجعه شد و بدبختانه عواقب آن هنوز مي تواند‬ ‫دشواري هايي عديده اي را در پي داشته باشد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫د ر مور د عظم ت شهي د و مقا م وال ي شهي د زند ه يا د استا د بابه‬ ‫ما آنچه كه به قول دانشمند مهم‬ ‫مزاري هرچه بگوييم كم است ا ّ‬ ‫است پيام خون شهيد است ‪ ،‬مرثيه سرايي ‪ ،‬سوگواري و در اندوه‬

‫نشستن به پاس يك يا شمار زيادي از شهيدان گرهي از مشكل را‬ ‫نمي گشايد و نه هم مايه شادي ارواح شهيدان مي شود ‪.‬‬ ‫بهترين تقدير و بزرگداشت توجه جدي به پيام خون شهيد است ‪،‬‬ ‫درس گرفتن از اشتباهاتي است كه مردم ما را دچار فاجعه و‬ ‫مصيبت هاي عظيم ساخت ما سال ها است كه از عدالت ‪ ،‬آزادي ‪،‬‬ ‫ما تا چه اندازه آماده ي قبول‬ ‫برابري و وحدت ملّي حرف مي زنيم ا ّ‬ ‫گذشت ‪ ،‬انعطاف و درك واقعيت ها براي دستيابي براي آرمان هاي‬ ‫فوق كه آرمان هاي مقدس شهيدان والمقام ما بوده است تلش‬ ‫كنيم ‪.‬‬ ‫چه غم انگيز است كه به جاي درس گرفتن از اشتباهات خود و‬ ‫ديگران باز هم ما اشتباهات هم ديگر را تكرار كنيم ‪ ،‬دشمن را ‪،‬‬ ‫ي سد ه ه ا سرشت خو د را‬ ‫دشمن ي ر ا ك ه د ر آزمونگا ه تاري خ و ط ّ‬ ‫مكّررا ً ثابت ساخت ه است ب ه نوبت د ر بر كشي م و ت ن ب ه ترفندش‬ ‫دهيم هميشه همان آب باشد و همان كاسه ‪.‬‬ ‫عزيزان من اينك ما بار ديگر در آستانه يك آزمون مهم قرار‬ ‫داريم ‪ ،‬اين آزمون دومين انتخابات رياست جمهوري است ‪.‬‬ ‫اكنون عصر احساسات گذشته است ما بايد دقيق و عميق به‬ ‫مسائل بيانديشيم متأسفانه امروز تبليغات زيادي عليه حكومت‬ ‫ما اگر ما واقع بين باشيم و‬ ‫موجود به راه انداخته مي شود ا ّ‬ ‫وضعيت كنوني را با ساليان قبل در ميزان خرد و واقع نگري‬ ‫بسنجيم درخواهيم يافت كه دولت موجود تحت زعامت رئيس‬ ‫جمهورش علي رغم دشواري ها و كاستي ها دستاوردهاي فراواني‬ ‫نيز دارد ‪.‬‬ ‫از يك افغانستان جنگ زده و ويران شده نمي توان يك َ‬ ‫شبه كشور‬ ‫متحد ‪ ،‬مقتدر ‪ ،‬آبادان و شكوفا ساخت در اين جا مجالي براي شمار‬ ‫علیای‬ ‫دستاوردها نيست ما بايد با مسايل کلن ملّي ‪ ،‬ما بايد مسائل ُ‬ ‫ملي را بر مقتضيات و منافع فردي ‪ ،‬گروهي و اقتدار شخصي‬ ‫ترجيح بدهيم تا خدا بخواهد واقعا ً كشور متحد ‪ ،‬مقتدر و آبادان‬ ‫داشته باشم ‪.‬‬ ‫من جمله آناني كه در‬ ‫دوستان گرامي من از هم وطنان گرامي ِ‬ ‫خط مزاري شهيد قرار دارند به خاطر همكاري و همدلي شان در‬ ‫راستاي وحدت ملي ‪ ،‬تحكيم امنيت و بازسازي وليت مان‬ ‫سپاسگزارم ‪.‬‬ ‫ما و شما به زودي جشن بزرگ مل ّي و تاريخي نوروز را به پيش‬ ‫روي داريم ‪ ،‬تجليل شايسته از اين روز و سهم گيري در حفظ‬ ‫امنيت و پاكيزگي شهرمان وجيبه ي همه مان است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫من شخصا ً در راستاي حفظ و استحكام وحدت ملي و رفع‬ ‫مشكلت گذشته تلش فراوان به خرج داده ام كه از هيچ نظري‬ ‫پوشيده نيست و يقين دارم كه مردم آگاه و با سپاس ما از اين‬ ‫اقدامات حمايت مي كنند ‪.‬‬ ‫اميدوار م ك ه اي ن مساع ي ما متضم ن رضاي پرودگا ر و خشنودي‬ ‫ارواح شهيدان مان باشد ‪.‬‬ ‫در پايان بار ديگر به مناسبت سالروز شهادت استاد شهيد مزاري‬ ‫تسليت عميق خويش را خدمت شما و همه هموطنان عزيز تقديم‬ ‫داشته و درود به روان هاي شهيد مزاري ‪ ،‬شهيد احمد شاه‬ ‫مسعود ‪ ،‬شهيد استاد ذبيح الله ‪ ،‬شهيد حاجي عبدالحق ‪ ،‬شهيد‬ ‫حاجي عبدالقدير ‪ ،‬كاظمي شهيد و ساير شهيدان راه جهاد ‪،‬‬ ‫مقاومت و آزادي ميهن و مردم روح همه آنان را شاد و جايشان را‬ ‫بهشت جاويد مي خوانم و به خاطر شادي روح استاد بابه مزاري و‬ ‫به منظور اينكه منحيث يك همسنگر و هم وطن سهمي در ترميم‬ ‫زيارت اين شهيد بزرگوار گرفته باشم مبلغ پانزده هزار دالر را به‬ ‫طور تحفه تحويل كميسيون محترم موظّف مي نمايم ‪.‬‬ ‫تشكر‬

‫سرود ‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫اي مزاري اي شهيد اي زنده ياد‬ ‫نام تو خون نامه رزم و جهاد‬ ‫نام تو گلواژه ي تكبير ما‬ ‫مثنوي سرخ نا تفسير ما‬ ‫نام تو َ‬ ‫شه بيت شعر فصل خون‬ ‫نبض پر شور حيات نسل خون‬ ‫پير كنعاني طريق اتحاد‬ ‫عارف عرفان خون رنگ جهاد‬ ‫اي مزاري اي شهيد اي زنده ياد‬ ‫نام تو خون نامه رزم و جهاد‬

‫اي فلك فرسايه شاهين كبير‬ ‫مرد ميدان هاي خونين و خطیر‬ ‫اي مقامت برتر از صد آسمان‬ ‫صد ثريا صد سها صد كهشكشان‬ ‫اي خليل خيزش و نوح نجات‬ ‫كوه طاقت قلّه صبر و ثبات‬ ‫اي مزاري اي شهيد اي زنده ياد‬ ‫نام تو خون نامه رزم و جهاد‬ ‫مرحبا بر استقامت هاي تو‬ ‫كوه سايد سينه پيش پاي تو‬ ‫مرحبا بر دست و بر بازوي تو‬ ‫پيش دشمن خم نشد زانوي تو‬ ‫مرحبا تاريخ ديگر ساختي‬ ‫طرح نو در نه فلك انداختي‬ ‫مرحبا بر استقامت هاي تو‬ ‫كوه سايد سينه پيش پاي تو‬ ‫مرحبا بر دست و بر بازوي تو‬ ‫پيش دشمن خم نشد زانوي تو‬ ‫اي مزاري اي شهيد اي زنده ياد‬ ‫نام تو خون نامه رزم و جهاد‬ ‫از تو باغ سرخ عشق و باد بود‬ ‫پر گل و پر بلبل و فرياد بود‬ ‫چون تو رفتي باغ و گل بر باد رفت‬ ‫باغبان آب رخ شمشاد رفت‬ ‫چون تو رفتي سروها بي سر شدند‬ ‫غنچه ها در موج خون پرپر شدند‬ ‫اي مزاري اي شهيد اي زنده ياد‬ ‫نام تو خون نامه رزم و جهاد‬ ‫اي بهار اي روح گل اي بانگ آب‬ ‫اي سحر اي عطر صد دريا گلب‬ ‫تا تو بودي بي شبانگ شعر داشت‬ ‫قبضه قبضه هر كمين شمشير داشت‬ ‫باغبانا گه گه رفتن نبود‬ ‫فصل فصل سرخ خون خفتن نبود‬ ‫اي مزاري اي شهيد اي زنده ياد‬ ‫نام تو خون نامه رزم و جهاد‬ ‫خاك رهت برتر از تاج َ‬ ‫شهان‬ ‫هديه تو هرچه گل ها در جهان‬ ‫قلب تاريخي هميشه زنده اي‬ ‫آفتابي در جهان تابنده اي‬ ‫رخت خون بر قامتت تبريك باد‬

‫‪2‬‬

‫وقت مرگ دشمنت نزديك باد‬ ‫اي مزاري اي شهيد اي زنده ياد‬ ‫نام تو خون نامه رزم و جهاد‬

‫تصاويري از چهاردهمين سالگرد شهيد‬ ‫مزاري در شهر مزار شريف‬

‫‪2‬‬

2

2

‫گفتار پنجم‬ ‫گزارشي از چهاردهمين سالگرد شهادت رهبر شهيد‬ ‫استاد عبدالعلي مزاري‬

‫بغلن ‪.1387.‬‬

‫اشاره ‪:‬‬ ‫اين سخنراني در مجلس بزرگ گراميداشت از چهاردهمين سالگرد‬ ‫شهادت رهبر شهيد استاد عبدالعلي مزاري در وليت بغلن ‪ 26‬حوت‬ ‫‪ 1387‬در مسجد جامع امام جعفر صادق (ع) شهر پلخمري ايراد‬ ‫گرديده است ‪.‬‬

‫بسم الله الرحمن الرحيم‬ ‫در برکه ي ما آب بازي کردند‬ ‫با رشته نور تاب بازي کردند‬ ‫کو آنکه به کربلي شب مثل حسين‬ ‫در بارش خون شهاب بازي کردند‬ ‫صلواتي مرحمت بفرماييد ‪:‬‬

‫ضار گرامي‪،‬‬ ‫ح ّ‬

‫‪2‬‬

‫جناب وال ي صاحب وليت بغلن ‪ ،‬معاون صاحب وليت ‪ ،‬هيئت‬ ‫وت‬ ‫رهبري وليت بغلن ‪ ،‬شوراي محترم وليتي ‪ ،‬شوراي اخ ّ‬ ‫اسلمي ‪ ،‬شوراي علما ء ‪ ،‬مرد م مسلما ن و متدين و خوب وليت‬ ‫بغلن السلم عليکم و رحمة ال و برکاته‬ ‫افتخار دارم که در چهاردهمين سالگرد شهادت اسطوره ي‬ ‫مقاومت و جهاد استاد شهيد عبدالعلي مزاري در حضور گرامي‬ ‫شما هستم ‪.‬‬ ‫خطّه مرد خيز و شهيد پرور بغلن يکي از نقاط مهم اين سرزمين‬ ‫است که تاريخ جهاد و مقاومت و شهادت هايشان و سرداران‬ ‫ص خود را دارد ‪.‬‬ ‫سرافراز جهادشان در کشور ما جايگاه خا ّ‬ ‫فلهذا خوشبخشتم که در اين خطّ ه مرد خيز و شهيد پرور در‬ ‫سالروز تجليل شهيد مزاري در کنار شما هستم ‪.‬‬ ‫امسال ما باز هم در خدمت شما رسيديم با جمعي از شخصيت‬ ‫هاي ي ا ز کاب ل ‪ ،‬ا ز هرا ت و بعض ي نقا ط کشو ر م ا ک ه ب ا م ا يکجا‬ ‫هستند ‪.‬‬ ‫به نمايندگي از اين ها هم از شما تشکر مي کنم بابت اين مجلس ‪،‬‬ ‫اعضاي شوراي وليتي هرات و همچنين شخصيت هايي از کابل که‬ ‫در اين سفر با ما هستند ‪.‬‬ ‫در جاي جاي اين سرزمين از شهدا تجليل شد امسال اين ها در‬ ‫کنار ما بودند و اميدوار هستيم که خاطرات ماندگاري را از صفحات‬ ‫شمال کشور ‪ ،‬از بغلن و کندوز تا فارياب تا او طرف نقاط تخار با‬ ‫خو د ببرن د ک ه اي ن مرد م چطو ر ا ز ارزشها ي جهادشا ن تجلي ل مي‬ ‫کنند و متقابل ً ما در هرات رفتيم در جاي جاي مختلف افغانستان‬ ‫دايکندي ‪ ،‬باميان ‪ ،‬غزني ‪ ،‬کابل جلسات شکوهمندي داير شد ‪.‬‬ ‫اين گرد همايي هاي وسيع و مردمي و با جوشش مردمي نشان‬ ‫م ي ده د ميزا ن همبستگ ي مرد م افغانستا ن ب ا جها د افغانستا ن با‬ ‫ارزشهاي ديني و ارزشهاي جهاد افغانستان عجين شده است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ .49‬تحلیل از سیر تاریخی حوادث افغانستان‪:‬‬ ‫به طوري که هيچ گاهي نمي شود اين مردم را از ارزش ها جدا‬ ‫کرد ‪ ،‬ارزش هاي جهاد بخشي از ارزشهاي عمومي اسلم در اين‬ ‫سرزمين است ‪.‬‬ ‫به معناي ديگر اسلم با سرنوشت اين کشور و مردم عجين شده‬ ‫است تلش زيادي در اين سرزمين در طي سي سال گذشته انجام‬ ‫شد که اسلم را از اين سرزمين کمرنگ کنند و بتوانند که ارزش‬ ‫ما‬ ‫هاي ي ک ه خودشا ن م ي خواهن د د ر اي ن سرزمي ن حاک م بسازن د ا ّ‬ ‫نتيجه نداد دوران حکومت کمونيستي وقتيکه در اين جا حاکم شد هر‬ ‫چ ه ک ه جوا ن ‪،‬پير ‪ ،‬عال م ‪ ،‬غير عال م احساس م ي ش د ک ه اين ها‬ ‫مسلمان اند و گرايش به اسلم دارند مورد بي مهري قرار مي‬ ‫گرفت و به زندان ها کشانده مي شد و به سياه چال ها مي رفت ‪.‬‬ ‫اين تلش همه براي اين بود که اسلم را در اين سرزمين کمرنگ‬ ‫بسازد و نهضت هاي ديني اسلمي را ريشه کن بسازند ‪.‬‬ ‫نه تنها اين کار نشد ک ه اسلم با شهادت ها و با فداکاري هاي‬ ‫کساني که امروز اين کشور را استقللش را ايجاد کردند رونق تازه‬ ‫به خود گرفت بيرق جهاد در سراسر افغانستان بلند شد و مردم پا‬ ‫برهنه و بي همه چيزي که احساس مي شد هيچ تواني براي دفاع از‬ ‫خود ندارند نا گهان به صورت يک قهرمان ظاهر شد و بزرگترين‬ ‫قدرت جهنمي دنيا را به زانو درآورده است که اتحاد شوروي سابق‬ ‫و ارتش سرخ بود ‪.‬‬ ‫تقابل ده ساله ‪ ،‬بيشتر از ده سال با جهاد مردان افغانستان‬ ‫صورت گرفت و سرانجام ارتش متجاوز با سر شکسته و با پوزه‬ ‫خون آلود از اين سرزمين رفت ‪.‬‬ ‫مراحل بعدي باز هم تهاجمات به نوع ديگري آغاز شد ‪ ،‬و اون‬ ‫تهاجمات باز نتيجه نداد ملّت استوار ايستاد ‪.‬‬ ‫فصل نويني که در زندگي سياسي مردم از هفت سال بدين سو‬ ‫آغاز شد در اين مرحله باز هم اهداف کساني که مي خواستند در‬ ‫اين سرزمين اسلم نباشد باز هم به نوعي ديگر تقابل آغاز شد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫تهاجم عليه تمام ارزشهاي ملّي ما در ديگر کشورها کساني که در‬ ‫يک جنگ ميهني پيروز مي شوند تمام کساني که در اين جنگ سهم‬ ‫دارند برايشان مدال هاي افتخار داده مي شوند و از او نها به حيث‬ ‫قهرمانان تاريخ تجليل مي شود ‪.‬‬

‫از قهرمانان الجزاير در تاريخ شان سه چهار نسل مي گذرد ‪،‬‬ ‫اولدهاي آن قهرمانان از امتيازات جهاد جهادمردان استقلل‬ ‫الجزاير امتيازات دارند و از امتيازات آنها بهره مند هستند قهرمان‬ ‫حساب مي روند ‪.‬‬ ‫د ر هم ه کشوره ا هم اي ن طور است ‪ ،‬کسان ي که در جنگ هاي‬ ‫جهاني برايشان رزميده اند آنها هنوز هم روي سينه شان مملو از‬ ‫ما چطور شد که مردم‬ ‫مدال ها و از نشان هاي افتخار است ا ّ‬ ‫افغانستاني که در برابر اتّحاد شوروي پيروز شد و مردم را از شّر‬ ‫اشغال نجات داد اين ها نه تنها مدال نيافتند بلکه به صورت جنگ‬ ‫سالر به نام جنايت کار خطاب شدند ‪.‬‬

‫‪ .50‬جهاد و امیتازات آن‪:‬‬ ‫اين ها نبودند که هدف قرار مي گرفتند اين نبودند بلکه اين ها‬ ‫چون مدافع اسلم بودند دشمنان مي خواستند اسلم در اين کشور‬ ‫نباشد لذا اين ها را هدف قرار دادند ‪.‬‬ ‫که افتخارات جهاد از بين برود و تاريخ جهاد برعکس نوشته شود‬ ‫قهرمانان و جهاد مرداني که افتخار آفريدند و اين سرزمين را‬ ‫استقللش را با جان خود خريدند اين ها بايد بدنام هاي تاريخ باشند‬ ‫‪.‬‬ ‫اين نوع ديگري از تقابلي بود كه با اسلم و جهاد و سازمان ها و‬ ‫جريان هاي سياسي اسلمي برخورد داشت ‪.‬‬ ‫ما باز هم بعد از هفت سال مي بينيم كه همين جريان هاي‬ ‫ا ّ‬ ‫اسلمي كه براي كشور براي استقلل كشور رزميده بودند از ميان‬ ‫همه ي نامهري ها و نامهرباني ها و اتهامات قامت راست مي كنند‬ ‫ول را مي زنند‬ ‫و باز هم در عرصه هاي سياست افغانستان حرف ا ّ‬

‫‪ .51‬اسلم با خون مردم عجین گردیده است‪:‬‬ ‫اسلم در افغانستان نشان مي دهد كه با خون و با شريان هاي‬ ‫قلب مردم سر و كار دارد اين ها را اگر بخواهيم جدا كنيم از‬ ‫مردم ‪ ،‬مردم را بايد نابود كنيم ‪.‬‬ ‫و اگر م ي خواهي م مرد م بمانن د اسل م نابود م ي شود ‪ ،‬چهارده‬ ‫سال از شهادت شهيد مزاري مي گذرد هنوز هم مردم به حيث يك‬ ‫قهرما ن عرص ه هاي جها د بي ش ا ز ي ك هفت ه اس ت ك ه د ر سراسر‬

‫‪2‬‬

‫افغانستان مردم در جوش و خروش اند و مراسم هاي تجليل هنوز‬ ‫هم ادامه دارد ‪.‬‬ ‫ول يك اسلم شناس ‪ ،‬عالم يك قهرمان‬ ‫چرا ؟ چون شهيد مزاري ا ّ‬ ‫دوران جهاد افغانستان بوده است چون مردم به اسلم و وطن‬ ‫علقه دارند لذا به مزاري عشق مي ورزند چون مزاري مدافع اسلم‬ ‫و حامي ارزش هاي دين و مدافع اين سرزمين و وطن بود ‪.‬‬ ‫فلهذ ا اي ن ر ا م ا نتيج ه م ي گيري م ك ه تجلي ل ا ز شهي د مزار ي در‬ ‫حقيقت تجليل از همه ي شهداي افغانستان است و تجليل از‬ ‫ارزشهاي جهاد افغانستان است و تجليل از استقلل و آزادي‬ ‫خواهي وطن است ‪.‬‬ ‫ما وقتيكه تجليل مي گيريم از شهيد مزاري درباره شخصيت شهيد‬ ‫مزاري هم چيزهايي را بايد بدانيم و بفهميم اين كسي كه ما از او‬ ‫تجليل مي كنيم چه ويژگي هايي داشته است تصويري را كه از‬ ‫شهيد مزاري ارائه مي كنند بايد تصوير واقعي باشد ما بايد نگذاريم‬ ‫كه چهره زيباي مزاري و داستان واقعي زندگي او تحريف شود ‪.‬‬ ‫ما همچناني كه مدافع آرمان هاي شهيد مزاري هستيم بايد مدافع‬ ‫شخصيت شهيد مزاري به تمام معنا باشيم نگذاريم مزاري را بعد از‬ ‫حياتش ترور شخصيتي بكنند و شخصيت او را ترور بكنند و تفسير‬ ‫كج و كج انديشانه از او ارائه كنند ‪.‬‬ ‫شهيد مزاري در يك خانواده ي متديّن و مالدار و زراعت كار به دنيا‬ ‫آمد دوران ابتدايي تحصيل خود را در مدرسه ي مح ّ‬ ‫ل و دوران‬ ‫سطوح متوسطه را در مدرسه ي سلطانيه مزار شريف به اكمال‬ ‫رسانيد ‪.‬‬ ‫در دوران طلبگي خود از همه ي طّلب علوم ديني مدرسه‬ ‫پاكترين و وارسته ترين بود به اندازه اي در پاكي ‪ ،‬اصرار داشت كه‬ ‫ق هر طلبه هست ولي او‬ ‫با اينكه خوردن شهريه از بيت المال ح ّ‬ ‫نمي خواست از بيت المال شهريه بخورد خودش دو روز هفته را در‬ ‫مزار كار مي كرد در زير دست خليفه چمن بنّا گل كاري مي كرد و‬ ‫كرايه دو روز خود را مصرف پنج روز هفته درس مي كرد اين گونه‬ ‫پارسا زندگي كرد‪.‬‬ ‫بعد از سپري نمودن خدمت عسكري كه در منطقه ي جنوبي كه‬ ‫او زمان مشكل ترين جاي عسكري به حساب مي رفت عسكري خود‬

‫‪2‬‬

‫را به پايان رساند و در دوران عسكري هم شخصيت او استثنايي بود‬ ‫‪.‬‬ ‫همان جا هم از حقوق مردم دفاع مي كرد از عسكر ها و هم‬ ‫قطارهاي خود و هم از اصول و ارزشهاي ديني خود ‪ ،‬يك داستان‬ ‫جالب است كه وقتي به خوست به عسكري رفت ظاهرا ً او زمان‬ ‫خوست و پكتيا و اين ها همه يك وليت بودند كه مركزش پكتيا بود‬ ‫فكر مي كنم ‪.‬‬ ‫رس م است كسان ي ك ه ب ه عسكر ي م ي رون د سر و ري ش ر ا مي‬ ‫تراشيدند قانون عسكري هم اين طور بود شهيد مزاري هم تا‬ ‫سطوح متوسطه را درس خواندگي و يك طلبه و يك عالم نخواست‬ ‫كه ريش خود را بتراشد ‪.‬‬ ‫يك جنجال اساسي بين او و صاحب منصب هايش شروع شد هر‬ ‫قدر خواستند تمام مشكلت شهيد را با خود خريد جنگ كردن و‬ ‫ماجر ا و دعوا و مرافعه و همه را تا حاضر نشد كه ريش خود را‬ ‫بتراشد ‪.‬‬ ‫ريش بسيار انبوه و خوب يك عالم ديني بود و بعد از او فهميدند‬ ‫كه اين يك آدم استثنايي است اين را استثنائا ً قبول كردند كه ديگر‬ ‫عسكرها ريش خود را بتراشند ولي اين نه‪.‬‬

‫‪ .52‬شهید مزاری و دوران زندان و شکنجه‪:‬‬ ‫دور ۀ خدمت عسكري را ظاهرا ً در جنوب افغانستان سپري كرد بعد‬ ‫از او به طرف تحصيلت عالي رفت و به قم و حوزه هاي علميه‬ ‫خارج از كشور رفت ‪.‬‬ ‫در آن جا هم پنج سالي را كه دوره ي سطوح عاليه و بالتر از او‬ ‫ر ا تحصي ل كر د در رشت ه اصو ل ‪ ،‬فق ه ‪ ،‬فلسف ه ‪ ،‬تفسير ‪ ،‬رجال‬ ‫علوم مختلف اسلمي را در پنج سالي كه در حوزه علميه بود اين ها‬ ‫را به پايه اكمال رساند و خود را براي رهبري يك جامعه ي سياسي‬ ‫و اسلمي آماده كرد ‪.‬‬ ‫سفر به عراق كرد ‪ ،‬به سوريه كرد ‪ ،‬به لبنان رفت تمام نهضت‬ ‫هاي اسلمي را در اين دوران پنج سال با آن ها آشنايي و شناسايي‬ ‫يافت وقتيكه با كتاب هاي اسلمي از مرز ايران خارج مي شد‬ ‫دستگير شد ‪ ،‬دستگير شد و به زندان ساواك رفت ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ساواك يكي از مثل اين خاد ما و شما كه معروف است يك سيستم‬ ‫شكنجه گر و بسيار وحشي بود ‪ ،‬شهيد مزاري را انواع و اقسام‬ ‫شكنجه ها كرد كه روح او را خرد بكند ولي هيچ گاهي نتوانستند‬ ‫شهيد مزاري را از آن هدف و آرماني كه داشت منحرف بكنند ‪.‬‬ ‫و حرفي از او بگيرند از جمله شكنجه هايي كه براي شهيد مزاري‬ ‫انجام دادند يكي يك اتاق دراز و طولني بود و كه همه زيرش‬ ‫شيشه هاي شكسته فرش كرده بودند ‪ ،‬يكي از شكنجه ها اين بود‬ ‫كه زنداني ها را با پاي برهنه بر روي شيشه هاي شكسته مي‬ ‫دواندند تمام كف پاهايش همه شاره شاره شده بود اين شكنجه را‬ ‫سر مزاري انجام دادند ‪،‬‬ ‫شكنجه ديگر با سيگار تمام بدنش را داغ مي كرد اين يك نوع‬ ‫شكنجه بود وقتيكه مزاري از زندان ساواك آمده بود ما و او در‬ ‫مدرسه مزار ‪ ،‬مدرسه آيت الله بحر درس مي خوانديم سر راهش‬ ‫آمديم مزاري كه پيش از رفتن به نجف ديده بوديم اگر با همراهان‬ ‫نمي بود نمي شناختيم ‪.‬‬ ‫چون تمام صورتش را سوختانده بودند و پوست داده بود با سيگار‬ ‫شكنجه كرده بودند كه بگويد كه اين از فعالين هست و استغفار كند‬ ‫و بگويد كه ديگر اين كار را نمي كنم ‪.‬‬ ‫شهيد مزاري يك كلمه هم به جوابش نگفت ‪ ،‬هر قدر كه خواستيم‬ ‫كه يك آه بكشد ‪ ،‬يك ناله كند ‪ ،‬يك واي بگويد يك داد و بيداد بكند‬ ‫هيچ نگفت ‪ ،‬چشم هاي خود را به چشم هاي ساواك مي دوخت و‬ ‫هيچ چيزي را هم نمي گفت ‪.‬‬ ‫تما م شكنج ه ها ي خو د ر ا م ي كر د و ت ا اي ن ك ه آخ ر امر آنه ا به‬ ‫اصطل ح م ا د م د ر سر شدن د ديگر شهي د مزار ي ر ا ا ز مر ز خارج‬ ‫كردند ‪.‬‬ ‫در راه اسلم و نشر معارف اسلمي يك مبارز بين الملل اسلمي‬ ‫بود يعني تنها در افغانستان فكر نمي كرد ‪ ،‬براي نشر معارف‬ ‫ما چون بعدها‬ ‫اسلمي در سطح جهان و منطقه فكر مي كرد ا ّ‬ ‫افغانستان جهاد آغاز شد مصروفي ّت تمامش افتاد در مسئله جهاد‬ ‫افغانستان ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ .53‬مزاری مبارز بین المللی اسلمی بود‪:‬‬ ‫پايبند بسيار متعهد به اصول اسلمي بود ‪ ،‬وجوهات شرعيه را كه‬ ‫جمع مي كرد در مصرفش بسيار دقيق بود حتي وقتيكه ما در جبهه‬ ‫بوديم وجوهات را كه جمع مي كرديم جزئيات مسائل را رعايت مي‬ ‫كرد ‪.‬‬ ‫اون طوريكه بعضي ها از او تفسير مي كنند كه او صرفا ً يك مبارز‬ ‫ناسيوناليست بود اين تفسيرها و برداشت هاي خود اونها هستند ‪.‬‬ ‫شهيد مزاري حتي در وجوهات شرعيه اي كه زكات را مطابق فقه‬ ‫جعفري جدا جمع مي كنند و خمس را جدا جمع مي كنند و خمس را‬ ‫به سادات فقير مي دهند و از زكات به سادات نمي رسد و تمام اين‬ ‫مسائل را مثل ً سادات ها را در محلي كه ما بوديم جدا ليست گرفته‬ ‫بود فقرايش را و عام را جدا ‪ ،‬بيت المالي كه به فقرا مي داد اين‬ ‫مسائل را رعايت مي كرد كه خمس سادات را به غير سادات نمي‬ ‫داد و حق زكات را سادات نمي داد ‪.‬‬ ‫يعني جزييات مسائل فقهي را هم رعايت مي كرد اين طور نبودند‬ ‫كه مثل بعضي هايي كه در سياست آمدند دين را رها كردند ‪.‬‬

‫‪.54‬مزاری وقف جهاد و انقلب بود‪:‬‬ ‫در جهاد آنچنان مستحكم و استوار بود كه خودش سلح بر دوش‬ ‫در خ ّ‬ ‫ط مقدّم جبهات افغانستان در كنار ديگر مجاهدين در سنگر بود‬ ‫‪.‬‬ ‫ما اگر گاهي به ضرورت جهاد بيرون مي‬ ‫تا زمانيكه در داخل بود ا ّ‬ ‫رفت او مسئله ي ديگر بود ‪ ،‬وقتيكه يك بار به خاطر آوردن سلح با‬ ‫مجاهدين از مرز شمال غرب وارد افغانستان از منطقه باد غيس با‬ ‫كمين روسها تعدادي از بچه ها شهيد و زخمي شدند تعدادي آواره و‬ ‫پراكنده شدند و خودش با دست شكسته كه در آن حادثه شكسته شد‬ ‫دستش زخمي ها را جمع كرد و وسايل را جمع كردند موقعي كه‬ ‫كمين روس ها از آنجا برآمد اين ها را جمع كرده با يك مشكلتي‬ ‫خود را به منطقه مرحوم نيك محمد خان بادغيس كه از قومندانان‬ ‫جمعي ت اسلم ي بو د ا ز هزار ه ها ي بادغي س است خو د ر ا ب ه آنجا‬ ‫رساندند و از آن طريق آمدند به داخل افغانستان ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫يك بار ديگر باز در سال شصت و چهار بود ظاهرا ً كه از مرز جنوب‬ ‫غرب از مرز فراه وارد شدند كه در آن جا هم با مشكلت فراواني‬

‫هم روبرو شد سه ماه ظاهرا ً گم بود در مسير راه يعني زندگي خود‬ ‫را تماما ً با مشكلت گذراند زندگي خود را وقف انقلب وقف جهاد‬ ‫كرده بود ‪.‬‬ ‫م و‬ ‫فرصت اي ن ر ا نداش ت ك ه براي خودش فكر بكن د آنچ ه ك ه ه ّ‬ ‫غمش بود براي اسلم و كشورش بود ‪.‬‬ ‫در سال ‪ 1365‬وقتيكه وارد شمال شد بار ديگر از مناطق مركزي‬ ‫برگشت به شمال طرح جبهه ملي را در پارلمان بسيار داغ بود كه‬ ‫دولت ‪ ،‬دولت كمونيستي يك كمي دروازه را باز كرده بود براي جمع‬ ‫كردن مجاهدين ‪ ،‬پول توزيع مي شود و در عين حال از يك طرف‬ ‫سازماندهي انفجارات و تروها بود ‪.‬‬ ‫منطقه ي شولگره كه در او منطقه از زمان مركز فعاليت هاي‬ ‫سياسي نظامي اكثر مجاهدين بود و ما هم در اون جا پايگاه ما بود‬ ‫شهيد مزاري در اون جا آمد و او مي گفت كه اين طرح ‪ ،‬بسيار‬ ‫طرح خطرناكي است ‪.‬‬ ‫ممكن است كه جهاد افغانستان را اين به بيراهه بكشاند و بعضي‬ ‫از مجاهدين بروند تسليم شوند و جهاد به گونه اي شود كه مجاهد با‬ ‫مجاهد بجنگد از اين طرح احساس خطر زياد كرد ‪.‬‬ ‫او مي گفت كه بايد در اين مرحله يك مقاومت جد ّي در برابر اين‬ ‫طرح آغاز شود لذا خودش حاضر شد با حدود ششصد نفر از نظامي‬ ‫ها در منطقه هجده نهر رفت در كنار ديگر مجاهدين و شخصاً‬ ‫خودش دو ماه تمام در جنگ بود ‪.‬‬ ‫تا همه ي طرح هايي را كه دولت در شولگر و چمتال در او زمان‬ ‫داشتند با اين جنگ ها خنثي شد و شهيد مزاري در آخرين مرحله ي‬ ‫سفر در منطقه ي پاليز اولي چمتال محاصره شد از طرف قواي‬ ‫حكومتي ‪ ،‬چندين هزار نفر محاصره كرده بود جنگ بسيار شديد شد‬ ‫بعد مجاهدين هجده نهر آمدند دولت را از پشت سرش محاصره‬ ‫كردند يعني شهيد مزاري در محاصره دولت بود و دولت در محاصره‬ ‫ديگر مجاهدين ‪.‬‬

‫‪.55‬مبارز خطوط مقّدم جبهه و جهاد‬

‫‪2‬‬

‫جنگ عجيب و غريبي آغاز شد در اونجا شايد بيش از صد نفر از‬ ‫دولتي ها در آن جنگ كشته شد ‪ ،‬مخصوصا ً كَندك چهار خاد كاملً‬

‫منهدم شد و شهيد مزاري چهارده نفر از نزديك ترين مجاهدينش را‬ ‫ك ه بسيا ر بچ ه هاي خوب ي بودن د ر ا ا ز دست دا د و آنه ا ر ا ب ا خود‬ ‫گرفته به شولگر آورد جنازه هايشان را ‪.‬‬ ‫يعني شخصا ً خودش در بعضي قضايا اين طور وارد جنگ مي شد‬ ‫يعني جهاد را كه مي گفت جهاد را از ته دل قبول داشت در برابر‬ ‫تجاوزدشمنان در برابر اشغال وطن ‪ ،‬خودش سربازي مي كرد ‪.‬‬ ‫اين ويژگيهاي شهيد مزاري بود كه در جهاد افغانستان بسيار‬ ‫پايبند و معتقد بو د موقع ي كه جهاد افغانستا ن ب ه پيروزي رسيد‬ ‫مردم ما در برابر چشمان حيرت زده جهانيان بر سكوي قهرماني‬ ‫ايستادند و همگي افتخار دنياي اسلم شدند ‪.‬‬ ‫واقعا ً اون روزي كه مردم پيروز شدند مردم افغانستان افتخار‬ ‫جهان اسلم شدند ‪ ،‬من يك وقتي در سال هاي ‪ 71‬بود يا ‪ 72‬بود به‬ ‫تركيه سفر كردم آن جا احساس كردم كه تركا با اينكه دورتر از اين‬ ‫جا از افغانستان بودند باز هم چقدر مردم مجاهدين افغانستان را‬ ‫دوست دارند ‪.‬‬ ‫هر كسي مرا با لباس افغاني مي ديد مي پرسيد كه شما از كجا‬ ‫هستيد افغان هستيد تركي هستيد ؟ پرسان مي كرد من مي گفتم‬ ‫بله ‪ ،‬افتخار مي كرد الحمدلله ‪ ،‬الحمدلله كه يك مجاهد را ما ديديم ‪.‬‬ ‫در هر جاي دنيا كه مي رفتي لباس مجاهد لباس افغاني مايه‬ ‫افتخار ش د موقع ي كه اين افتخا ر را م ا ب ه دست آوردي م و وارد‬ ‫حكومت مي خواستيم شويم كه مجاهدين افغانستان حكومت درست‬ ‫مي كردند ‪.‬‬ ‫شهيد مزاري در اين مرحله باز هم معتقد به عدالت اجتماعي بين‬ ‫مسلمانان افغانستان بود مي خواست يك حكومتي بيايد كه بر‬ ‫اساس آراي مردم و بر اساس رعايت حقوق تمامي اقشار جامعه ي‬ ‫افغاني اين حكومت شكل بگيرد و يك سنّتي بيايد در افغانستان كه‬ ‫ما مثل بقيه جهان در مسير مردم سالري حركت بكنيم ‪ ،‬يك نظام‬ ‫داشته باشيم ‪ ،‬يك قانون مندي باشد ‪.‬‬

‫‪.56‬افغان ها جنگجو هستند امّا کمتر مدیریت بلدند‪:‬‬ ‫اين موضوع درست است كه مردم افغانستان در جهان به جهاد‬ ‫خود افتخار دارند نام بسيار پرافتخاري در تاريخ دارند وقتيكه‬ ‫حساب بكنيد هر افغاني كه پرسان كني او سريع مي گويد كه ما‬

‫‪2‬‬

‫انگلي س را دو بار شكست داديم ‪ ،‬شوروي را شكست داديم نمي‬ ‫فاموم چه كار كرديم ‪ ،‬چه كار كرديم همه مردم افغانستان به اين‬ ‫افتخار مي كنند ‪ ،‬ولي يك چيزي را هم بايد منكر نشويم بايد هم‬ ‫منصف باشيم و هم نقاط ضعف خود را بگوييم و آن اين است كه‬ ‫ما در سيستم حكومت داري و نظام سازي ومل ّ ت سازي آنچنان‬ ‫تاريخ درخشان نداريم ‪.‬‬ ‫هميشه ‪ ،‬هميشه در تاريخ افغانستان حكومت ها كه تغيير و تبديل‬ ‫شده است همديگر را يا كشتند يا آن ها را آواره كردند يا كور كردند‬ ‫چشم هايشان را ‪.‬‬ ‫يك نظامي متّكي بر رأي مردم نبوده است نظامي استبدادي بوده‬ ‫است ‪ ،‬م ي خواست ك ه شهي د مزاري اي ن سن ّت برداشته شود كه‬ ‫تغيير قدرت هميشه بايد از راه زور باشد تعامل دنيا طور ديگر است‬ ‫ما هم بايد مثل بقيه دنيا باشيم ‪.‬‬ ‫رئيس جمهورهايشان وقتيكه خلص مي شوند چه اپوزيسيون مي‬ ‫باشند چه در خانه خود مي نشينند بسيار محترم هستند در‬ ‫رهبر‬ ‫عهد دموكراسي كه برويد اپوزيسيون و‬ ‫كشورهاي‬ ‫اپوزيسيون تشريفاتش برابر رئيس جمهور يا صدر اعظم آن كشور‬ ‫است ‪.‬‬ ‫آن تشريفاتي كه براي صدر اعظم مي گيرد براي اپوزيسيون نيز‬ ‫مي گيرند ‪ ،‬ميهمانان خارجي كه مي روند در جلسات دعوت كه مي‬ ‫كنند اپوزيسيون را هم مي آورند در آن جا دعوت مي كنند ‪.‬‬ ‫هيئت هاي خارجي كه مي بينند هم مي روند حاكم را مي بينند‬ ‫حزب حاكم يا اون كسي كه صدر اعظم است هم اپوزيسيون را مي‬ ‫بينند ‪.‬‬ ‫اي ن طو ر نيس ت ك ه هر ك س حاك م ش د بع د ا ز آ ن تلوزيون ش هم‬ ‫تمام بدي ها را به پاي اپوزيسيونش بگويد و اون ها را محروم كند و‬ ‫آن ها را منزوي كند و بعد از او ديگر صحنه ي زندگي را بر او تنگ‬ ‫نمايد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫عّزتشان را ‪ ،‬آبرويشان را حفظ مي كنند ‪ ،‬شهيد مزاري ( رحمة ال‬ ‫عليه ) مي خواست كه در افغانستان نظامي باشد كه اين طور قانون‬ ‫مند باشد كه هر كسي در حكومت مي آيد باز ديگران را ريشه كن‬ ‫نكند باز ديگران را زندگي را سرشان سياه نكند ‪ ،‬زندگي را برايشان‬ ‫جهنّم نسازند ‪.‬‬

‫مي خواست مثل بقيه مردم دنيا نظام مردم سالر باشد ‪،‬‬ ‫انتخابات باشد ‪ ،‬شورا باشد حكومت باشد اپوزيسيون باشد مبارزات‬ ‫سياسي باشد ‪ ،‬اين چيزها را مي خواست ‪.‬‬ ‫در اين راه بسيار تلش كرد ‪ ،‬بسيار زحمت كشيد ولي متأسفانه‬ ‫كه شرايط او زمان مساعد نبود ‪ ،‬بر اساس اسلم مي خواستيم‬ ‫اين كار شود ‪.‬‬ ‫اين كاري كه مي گفت حقوق زن ‪ ،‬زن ها در اجتماع بيايند و مانند‬ ‫مردها صاحب اختيارات باشند و ادارات مملكتي در مسائل‬ ‫سياسي ‪ ،‬اقتصادي ‪ ،‬فرهنگي سهيم باشند منطقش اسلم بود و به‬ ‫اصول اسلم استناد مي كند ‪.‬‬ ‫اگر مي گفت برابري ميان اقوام افغانستان باشد حقوق همه ي‬ ‫اقوام بايد رعايت شود مستندش آيات قرآن بود و اسلم بود ‪.‬‬ ‫او مي خواست كه مدل جديدي از حكومت بر مبناي تفكر اسلمي‬ ‫در افغانستان ببيند ‪ ،‬حرف هايي را كه او مي گفت حضور همه ي‬ ‫اقوام در ساختار سياسي افغانستان به تناسب شعاع وجودي شان‬ ‫اين يك حقي است كه مردم افغانستان بايد داشته باشند اين كه ما‬ ‫دوصد و چهل و هشت نفر وكيل در افغانستان د ر ولسي جرگه‬ ‫انتخاب مي كنيم و اين وكل بر اساس نفوس سر وليات تقسيم‬ ‫مي شود چرا ؟‬ ‫به خاطر اينكه تمام مردم نماينده خود را ببيند در شوراي ملّي‬ ‫افغانستان ‪ ،‬هر قوم ‪ ،‬هر منطقه به اندازه شعاع وجودي خود در‬ ‫پارلمان افغانستان حضور پيدا كند ‪.‬‬ ‫مشاركت مل ّ ي شود چون حكومت نماينده ملت بايد باشد ‪،‬‬ ‫حكومت ‪ ،‬دولت ‪ ،‬نظام همگي برخواسته از متن مردم بايد باشد ‪.‬‬

‫‪.57‬شهید مزاری و عدالت اجتماعی‪:‬‬ ‫شهيد مزاري همين را مي خواست ‪ ،‬حضور اقوام در ساختار‬ ‫سياسي و اداري كشور بر اساس شعاع وجودي اش و بعد از ده‬ ‫سال جنجال وقتيكه در بن فيصله نامه شد همين كار شد ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫در بن بر اساس فيصدي اقوام ‪ ،‬پشتون چند في صد ‪ ،‬تاجيك چند‬ ‫في صد ‪ ،‬هزاره چند في صد ‪ ،‬ازبك ‪ ،‬تركمن ‪ ،‬بلوچ ‪ ،‬پشه اي ‪،‬‬ ‫نورستاني و‪...‬‬ ‫بر اساس شمارش تقريبي اين ها را گرفتند و ساختار را تشكيل‬ ‫دادند و همين شد كه در افغانستان صلح و امنيت آمد ‪.‬‬ ‫اگر يك جانبه مي شد هيچ گاه اين صلح و امنيت پيش نمي آمد‬ ‫لويه جرگه اضطراري كرديم ‪ ،‬لويه جرگ ه قانون اساسي كرديم ‪،‬‬ ‫قانون اساسي افغانستان را تصويب كرديم ‪.‬‬ ‫به اين قانون پايبند باشيم اين وظيفه ي مل ّي ما است ‪ ،‬قوانين‬ ‫م ا گاهي‬ ‫ديگ ر ر ا جو ر كردي م د ر تمام ي عرص ه ه ا ف ّ‬ ‫عال شدي م ‪ ،‬ا ّ‬ ‫وقت است كه زمزمه هايي مي شود كه افغانستان مي گويند كه‬ ‫نيازمند به اين قانون و به اين مقّررات نيست ‪.‬‬ ‫در افغانستان دموكراسي زود است بايد يك حكومت ديكتاتوري‬ ‫بيايد اين حرف ها هم گاهي وقت ها شنيده مي شود ‪.‬‬ ‫آرزوي شهيد مزاري همين بود كه حقوق همه اقوام رعايت شود‬ ‫حقوق زن مانند حقوق مردها رعايت شود ‪ ،‬مشاركت بر اساس في‬ ‫صدي نفوس افغانستان باشد ‪.‬‬ ‫عدالت محوري تمامي حركت هاي شهيد مزاري بود ‪ ،‬عدالت‬ ‫خواهي در افغانستان به عنوان مقدمه وحدت مل ّي در منطق شهيد‬ ‫مزاري بود مي گفت ‪ :‬وحدت ملي وقتي پيدا مي شود در‬ ‫افغانستان كه عدالت باشد همه اقوام احساس برادري كنند ‪.‬‬ ‫اگر نه كه نتوانستند عدالت را بياورند اون وحدت نيست ‪ ،‬وقتي‬ ‫وحدت مل ّي در افغانستان فراهم مي شود كه عدالت مل ّي به وجود‬ ‫بياي د برابري باش د فرق بي ن اي ن قو م و آ ن قو م نباش د فر ق بين‬ ‫شمال و جنوب نباشد ‪ ،‬فرق بين شرق و غرب نباشد ‪ ،‬فرق بين‬ ‫مركزي و غير مركزي نباشد ‪.‬‬ ‫فرق به زبان و به قيافه و به قواره نباشد ‪ ،‬اگر فرقي هم هست‬ ‫به اساس استعداد و ارزش و تحصيل و اين ها باشد ‪ ،‬مثل اينكه‬ ‫شاگرد ها را امتحان مي گيرند كنكور همگي شان را كامياب نمي‬ ‫كنند آن كساني را كامياب مي كنند كه نمره كاميابي را بياورند ‪.‬‬ ‫از هر قومي كه باشند در نظام سياسي اداري افغانستان بايد اين‬ ‫معيار شود شهيد بلخي ‪ ،‬اعتراض اساسي كه داشت در افغانستان‬

‫‪2‬‬

‫همين مسئله بود كه مي گفت در بعضي از جاها شعرش هست كه‬ ‫مي گويد ‪:‬‬ ‫همه جا پرتو صبح آمد و شام است اين جا‬ ‫همه جاي دنيا صبح شده هنوز افغانستان شام است ‪ ،‬سيستم ها‬ ‫انتخابي شده رفته ‪ ،‬بعضي جاها صدارتي است و بعضي جاها‬ ‫ما‬ ‫رياست جمهوري در بسياري از جاها نظام ها ديسنتراليزه شده ا ّ‬ ‫در افغانستان كه مي آيي همه چيز بند است ‪ ،‬اگر بگويد دموكراسي‬ ‫مي گويند دموكراسي زود است ‪ ،‬اگر بگويي غير متمركز و‬ ‫ديسنتراليز يعني به اصطلح اختيارات به وليات بيشتر داده شود‬ ‫مي گويند در افغانستان زود است اين سبيل مانده افغانستان را‬ ‫كيلومترش را قيد كرده مانده كه هيچ پيش نمي رود ‪.‬‬ ‫اميدوار هستيم كه در آينده اي كه پيش رو داريم ما هر گامي كه‬ ‫بر مي داريم يك گام به طرف پيشرفت باشد ديگر برنگرديم به‬ ‫دوران هاي گذشته ‪.‬‬ ‫بيشتر از اين وقت گرانبهاي شما را نمي گيرم و در پايان عرائضم‬ ‫سالگرد شهادت پيشواي بزرگمان شهيد عدالت خواه كشور ‪ ،‬شهيد‬ ‫مزاري را براي شما تسليت مي گويم و مناسبت ميلد مسعود‬ ‫سرور حضرت محمد ابن عبدالله (صلي الله عليه و آله وسلم ) و‬ ‫ميلد فرزند دلبندش حضرت امام جعفر صادق ( عليه الصلة والسلم ) را‬ ‫كه اين روزها مناسبت ميلد اين دو بزرگوار است به همه شما‬ ‫تبريك و تهنيت عرض م ي كنم در زندگ ي موفق و كامكار و در‬ ‫مسير آرمان هاي اسلمي استوار و محكم باشيد‪.‬‬ ‫والسلم عليكم و رحمة ال و بركاته‬

‫تصاويري از چهاردهمين سالگرد شهيد‬ ‫مزاري در بغلن ‪.‬‬

‫‪2‬‬

2

‫گفتار ششم‬ ‫گزارشي از چهاردهمين سالگرد شهادت رهبر شهيد‬ ‫استاد عبدالعلي مزاري‬

‫‪.‬دره صوف ‪1387.‬‬

‫‪2‬‬

‫سخنرانی استاد در چهاردمین سال بزرگداشت مزاری در دره صوف‪:‬‬ ‫اشاره‪:‬‬ ‫سخنراني استاد حاجي محمد محقق رئيس كميسيون امور ديني ‪،‬‬ ‫فرهنگي ‪ ،‬معارف و تحصيلتي عالي مجلس نمايندگان و رهبر حزب‬ ‫وحدت اسلمي مردم افغانستان به مناسبت چهاردهمين سالگرد‬ ‫شهادت رهبر شهيد ‪.‬‬

‫بسم الله الرحمن الرحيم‬ ‫ء الخلئق اجمعين ‪ ،‬باعث النبيا ء و‬ ‫الحم د لل ه رب العالمين ‪ ،‬بار ِ‬ ‫المرسلين ‪ ،‬ث ّم الصلة و السلم علي سيدنا و نبيّنا حبيب اله‬ ‫العالمين ابي القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين‬ ‫المعصومين و علي اصحابه المهتدين ‪،‬‬ ‫بعد قال الله تعالي في كتابه الكريم ؛‬ ‫َ‬ ‫ري ن َ ْ‬ ‫من ي َ ْ‬ ‫ه‬ ‫س ُه ابْت ِ َ‬ ‫مْر َ‬ ‫ت الل ّ ِ‬ ‫ضا ِ‬ ‫و ِ‬ ‫ف َ‬ ‫م َ‬ ‫والل ّ ُ‬ ‫غاء َ‬ ‫س َ‬ ‫ه َ‬ ‫« َ‬ ‫ش ِ‬ ‫ن الن ّا ِ‬ ‫‪2‬‬ ‫َر ُ‬ ‫عبَاِد »‬ ‫ف بِال ْ ِ‬ ‫ؤو ٌ‬

‫ضار گرامي !‬ ‫ح ّ‬ ‫مردم مسلمان و متدين و سرفراز خط ّه قهرمان خيز دره صوف ‪،‬‬ ‫شخصيت ها ي علم ي و سياسي که د ر اي ن محف ل بزرگ گرد هم‬ ‫آمديد السلم عليکم و رحمه الله و بركاته‬ ‫افتخار دارم که در چهاردهمين سالگرد شهادت پيشواي عدالت‬ ‫خواه شهيدمان در کنار شما هستم ‪ ،‬اين مناسبت را به همه ي شما‬ ‫عزيزان تسليت عرض مي کنم و همچنين مناسبت ميلد مسعود‬ ‫سرور کائنات حضرت محمد ابن عبدالله (صلي الله عليه و آله وسلم‬ ‫) و فرزند عزيزش حضرت امام جعفر صادق (ع) را به شما تبريک‬ ‫مي گويم و همچني ن سال نوي ي ک ه در آستان ه اش هستي م تبريک‬ ‫عرض مي کنم مناسبت هاي غم و شادي با هم جمع شده است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ -‬سورة بقره ‪ ،‬آيه ‪207‬‬

‫‪2‬‬

‫از طرف خودم ابتدا و از طرف هيئت همراه من که از کابل و از‬ ‫هرات باستان و از وليت بلخ باستان خدمت شما رسيده است‬ ‫صميمانه تشکر مي کنم بابت اين محفل با شکوهي که ترتيب داديد‬ ‫‪.‬‬ ‫در سراسر افغانستان موج عظيمي برپا شد تا جايي که به ما‬ ‫گزارش آمد و در جايي من خودم بودم در وليت هرات باستان ‪،‬‬ ‫جلسا ت عظيم ي بر پ ا ش د ‪ ،‬وليت باميا ن ‪ ،‬دايکند ي ‪ ،‬يکاولن گ و‬ ‫پنجاب ‪ ،‬غزني و جاغوري و پايتخت کشور عزيز ما افغانستان ‪ ،‬در‬ ‫وليات شمال کشور ما مزار شريف ‪ ،‬سرپل ‪ ،‬بغلن ‪ ،‬و همچنين‬ ‫دره صوف قهرمان ‪.‬‬ ‫در اين جلسات ده ها هزار نفر مستقيما ً به مجالس رفتند و از اين‬ ‫مناسبت ها تجليل کردند ما از اين تجليل ها چه نتيجه مي توانيم‬ ‫بگيريم ‪.‬‬ ‫واضح ترين نتيجه اي که ما مي توانيم از اين مجالس بگيريم اين‬ ‫است که مردم به اسلم و ارزشهاي ديني شان ارتباط ناگسستني‬ ‫دارند ‪.‬‬ ‫اگر به مناسبت تجليل از پيامبر رحمت جمع مي شوند و اگر به‬ ‫مناسبت شهادت پيشواي شهيدمان مزاري بزرگ جمع مي شوند‬ ‫پيامش يک چيز است و اون تجليل از اسلم ‪ ،‬از جهاد از ارزشهاي‬ ‫ديني ‪.‬‬ ‫با همه ي فشارهايي که در طول سي سال گذشته از طرف جناح‬ ‫هاي مختلف و از طرف قدرت هاي مختلف وارد شده است‬ ‫نتوانسته است اسلم را و ارزشهاي ديني را از مردم بگيرد‬ ‫با همه تبليغات سرسام آوري که عليه جهاد در اين کشور انجام‬ ‫مي شود و جهاد را به عنوان مظهر بدي ها ‪ ،‬مظهر همه ي ظلم ها‬ ‫تبيلغ کردند ‪ ،‬مجاهداني را که بايد مدال افتخار برايشان مي دادند‬ ‫القاب جنگ سالر و جنايت کار برايشان دادند ‪.‬‬ ‫با همه تبليغات نتوانستند اسلم را و جهاد را از مردم جدا کنند و‬ ‫مردم با جانشان ارزشهاي ديني و اعتقادي شان عجين شده است ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫اگر ما بعد از چهارده سال مي بينيم كه شهيد مزاري همچنان زنده‬ ‫و پاينده است در بين افکار مردم به خاطر اينکه مزاري يک عالم‬ ‫ديني ‪ ،‬يک اسلم شناس ‪ ،‬يک مجاهد پاک بازي بود که در راه خدا‬ ‫يک ربع قرن مبارزه کرد و سرانجام به شهادت رسيد ‪.‬‬

‫وقتيک ه جهاد افغانستان شروع شد شهيد مزاري ايستاد و حدود‬ ‫هفده سال از عمرش را ظاهرا ً در همين مبارزات اسلمي‬ ‫افغانستان سپري کرد ‪.‬‬ ‫از سال ‪ 57‬تا سال ‪ 73‬که هفده سال از عمر را استوار و محکم‬ ‫در مبارزات اسلمي افغانستان سپري کرد ‪ ،‬نقش و قدم او در‬ ‫سراسر افغانستان هويدا است ‪.‬‬ ‫در صفحات شمال ‪ ،‬در مزار ‪ ،‬در دره صوف ‪ ،‬در چارکنت و‬ ‫همچنين در پشت بند و تا برسيم به مناطق مرکزي و جاي جاي‬ ‫افغانستان ‪.‬‬ ‫شهيد مزاري ( رحمه الله عليه ) مانند مجاهدان سنگر نشين‬ ‫خوراکش بود و مانند بسياري از رهبراني که در خارج از کشور با‬ ‫ناز و نعمت زندگي مي کند اين طور نبود ‪.‬‬ ‫مانند سنگرنشينان در سنگر مي نشست مبارزه مي کرد در جنگ‬ ‫مي رفت ‪ ،‬با تفنگ خود جنگ مي کرد براي خدا اين طور نبود که‬ ‫فرمان بدهد و خودش از صحنه دور باشد فهذا شهيد مزاري از‬ ‫جمله کساني بود که جهاد را با عمل تطبيق کرد در افغانستان ‪.‬‬ ‫خوب از اين مرحله که بگذريم جهاد افغانستان پيروز شد شهيد‬ ‫مزاري در مرحله ي ديگري از مبارزات خود براي تحقق عدالت‬ ‫اجتماعي و برادري و برابري در اين سرزمين مبارزه کرد ‪.‬‬ ‫آنچه را که انبياء خداوند براي او فرستاده شده بودند ‪:‬‬ ‫« ولقد ارسلنا رسلنا بالبينات و انزلنا معهم الکتاب و الميزان‬ ‫ليقوم الناس بالقسط »‬ ‫خدا مي گويد ما پيامبرانمان را با کتاب فرستاديم با بينات‬ ‫فرستاديم براي اينکه مردم را به عدل فرا بخواند و مردم به عدل‬ ‫قيام کند ‪.‬‬ ‫مزاري مي گفت تمام اقوام افغانستان پشتون ‪ ،‬تاجيک ‪ ،‬هزاره ‪،‬‬ ‫ازبک ‪ ،‬ترکمن ‪ ،‬بلوچ ‪ ،‬پشه اي ‪ ،‬نورستاني همگي در افغانستان‬ ‫حقوق مساوي دارند و بايد بر اساس شعاع وجودي شان در ساختار‬ ‫نظام در نظر گرفته شوند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫واين چيزي بود که مزاري براي بسيار رنج ها و زحمت ها را کشيد‬ ‫فرياد عدالت خواهي او براي سرنوشت مل ّ ت هاي محروم‬ ‫افغانستان که هزاره ها و جامعه ي شيعه يک بخشي از اين‬

‫محرومين در اين سرزمين است که در سرزمين خودشان هميشه‬ ‫دچار محروميت هستند برای همیشه زنده خواهد ماند ‪.‬‬

‫‪ .58‬وحدت ملی بدون عدالت ملی ممکن نیست‪:‬‬ ‫شهيد مزاري مي گفت ‪:‬‬ ‫ما عاشق قيافه ي هيچ کسي نيستيم با کسي دست برادري‬ ‫خواهيم داد که او ما را برادر خود بداند و حقوق ما را بشناسد ‪.‬‬ ‫شناخت حق در يک سرزمين بسيار مسئله ي مهم است ‪ ،‬داشتن‬ ‫سرنوشت يک ملّت بسيار مسئله ي مهم است ‪.‬‬ ‫بخشي از مبارزات شهيد مزاري را بخش عمده اش را در اين مي‬ ‫بينيم که براي برابري و برادري مبارزه کرد ‪ ،‬او در حقيقت تهداب‬ ‫گذار عدالت و برادري در اين سرزمين بوده است ‪.‬‬ ‫او مي گفت ‪ :‬وحدت ملي بدون عدالت ملّي ممکن نيست اگر شما‬ ‫يک خانواده را فکر بکنيد ‪ ،‬يک خانواده اي که پنج تا دختر و پسر در‬ ‫او زندگي بکند و پدر و مادر ‪.‬‬ ‫اگر يک فرزند حق داشته باشد و فرزند ديگر در اين خانواده حق‬ ‫نداشته باشد در اين خانواده پنج نفري زندگي انساني پديد نمي آيد‬ ‫چه رسد به جامعه ي بيست و چند ميليوني ‪.‬‬

‫‪.59‬من برای خود چیزی نمی خواهم بلکه حقوق مردم را مطالبه می کنم‪:‬‬ ‫بايد همگي احساس کنند که ما صاحب اين سرزمين هستيم و بايد‬ ‫همگي احساس عّزت و سربلندي کنند همان طوريکه در جهاد‬ ‫افغانستان تمام اقوام افغانستان سهم گرفتند ‪.‬‬ ‫تمام شمال و جنو ب و شرق و غرب يک ج ا دست ب ه دست هم‬ ‫دادند پرسان نمي کردند که تو از کدام قوم هستي ‪.‬‬ ‫وقتيکه جها د پيرو ز م ي شو د د ر نتيج ه جها د افغانستا ن ه م بايد‬ ‫تمامي اقوام سهيم باشند شهيد مزاري براي اين مبارزه کرد ‪.‬‬ ‫تا زمانيکه فيصله نامه بن آمد در بن همان چيزي را فيصله کردند‬ ‫که شهيد مزاري مي گفت ‪ ،‬اقوام افغانستان به اندازه شعاع‬

‫‪2‬‬

‫وجودي شان بايد در ساختار نظام سهم داده شوند ما ديديم که از‬ ‫هر قوم به اندازه شعاع وجودي شان در آن جا آمد ‪.‬‬ ‫همگي در اين ساختار شريک شدند ‪ ،‬آيا ما هم جرأت و مردانگي‬ ‫اين را داريم که ايستاد شويم و بگوييم که فريادي که مزاري کشيده‬ ‫است بايد تحقق پيدا کند يا نه‬ ‫برادر ما جناب آقاي دين محمد جاويد که يک چهره فرهنگي و‬ ‫شخصيت خوب ما هستند نکته ي خوبي را ياد کردند ‪.‬‬ ‫چرا دره صوف محروم هست هنوز هم ‪ ،‬چرا دره صوف هنوز هم‬ ‫خان ه هايشا ن ويرا ن است دراي ن سرزمي ن هجد ه ميليار د دال ر دنيا‬ ‫خرج کرده است ‪.‬‬ ‫من در اجتماع پنجاه هزار نفري تجليل شهيد مزاري در کابل هم‬ ‫اين را ياد کردم ما احترام داريم ‪ ،‬هم به دولت احترام داريم هم به‬ ‫رئيس جمهورمان احترام داريم ولي احترام داشتن مانع از اين نمي‬ ‫ق را به طور آشکار به گوش مردم خود و به گوش‬ ‫شود که ما ح ّ‬ ‫جهانيان برسانيم ‪.‬‬ ‫من در آنجا مثال زدم سهم هزاره جات به طور عموم نه تنها سهم‬ ‫دره صوف ‪ ،‬دره صوف ما دره صوف بال و پايين ما که اين ها همه‬ ‫شان در حقيقت جهاد افغانستان و مقاومت افغانستان مرهون اين‬ ‫هاست تمام هزاره جات چند صد کيلومتر در چند صد کيلومتر هست‬ ‫ما نديديم که يک متر سرگ پخته به طرف هزاره جات رفته باشد ‪.‬‬ ‫بعضي کارها شده است اين را هم بايد اعتراف کرد ‪ ،‬اگر همان‬ ‫نقل بزک و جو لغمان نشود بزک بزک نمير که جو لغمان مي آيد ‪.‬‬ ‫سرکي که به طرف شما مي آيد قراردادش تا بازار شده است و‬ ‫قرار داد بعدي اش هم تا باميان انجام شده است در همين روزها‬ ‫اين چند سال ديگر مي آيد ديگر نمي فاموم ديگر چيزهايي که لزم‬ ‫به ذکر است گفتني فکر نمي کنم باشد يک شفاخانه اي را که آن را‬ ‫برادران ترکا از خيرات خودشان ساخته اند که او شايد در اين‬ ‫روزها آن را وسايلش هم برسد و نويد ديگر هم مي دهم که‬ ‫شفاخانه اي که در بيني منگ بخير در بهار امسال کارش شروع مي‬ ‫شود سر از عمل ‪.‬‬ ‫ما اين ها هيچ کدامشان پاسخ قهرماني ها و مقاومت هاي دره‬ ‫ا ّ‬ ‫صوفي ها و تمام شما مردم سربلند نيست ‪ ،‬بهاي مقاومت هاي‬

‫‪2‬‬

‫شما استقرار يک نظام اسلمي مردم سالر و برادرانه در کل‬ ‫افغانستان است که در آن جا حقوق تمام اقوام افغانستان رعايت‬ ‫شود ‪.‬‬ ‫فداکاري هاي شما قيمتش آزادي است ‪ ،‬قيمتش برادري است ‪،‬‬ ‫قيمت ش عدالت د ر افغانستا ن است ‪ ،‬طر ف قوار ه مردم و طرف‬ ‫زبان مردم نگاه کرده بازسازي آغاز نشود ‪ ،‬طرف محروميت مردم‬ ‫نگاه شود و بازسازي آغاز شود ‪.‬‬ ‫ما‬ ‫اين حرفي است که ما بايد آن را استوار سرش ايستاد باشيم ا ّ‬ ‫يک چيز ضامن اين گپ هاي شما مي تواند که شما نشان بدهيد به‬ ‫ق خود مطّلع هستيد و از امکانات خود مي توانيد‬ ‫دنيا که از ح ّ‬ ‫استفاده کنيد ‪.‬‬ ‫شما يک وقتي اگر از يک سنگر دفاع کنيد چه چيز ضرورت داريد ‪،‬‬ ‫همات جنگي ‪ ،‬انواع سلح کار دارد که در يک جبهه جنگي‬ ‫ضرورت م ّ‬ ‫و جهادي دفاع کنيد ‪.‬‬ ‫امروز که جبهه جنگ جهادي نيست و جبهه مبارزات سياسي هست‬ ‫مهمات شما سلح هاي شما رأي شماست ‪ ،‬هر خواستي را که مي‬ ‫خواهيد مطرح بکنيد با رأي تان مطرح بکنيد تمام اقوام افغانستان‬ ‫اين کار را بکند خصوصا ً جامعه ي هزاره و شيعه افغانستان ‪.‬‬ ‫شما دو ميليون رأي داريد ‪ ،‬اين دو ميليون رأي را اگر شما‬ ‫متحدانه در صندوق هر رياست جمهوري که بريزيد طرف مقابلش‬ ‫مي رود به آسمان ‪ ،‬البته شما تثبيت کرديد براي من مي گفتند که‬ ‫چرا به انتخابات رياست جمهوري مي رويد ‪.‬‬

‫‪ .60‬هشدار های نسبت به انتخابات آینده ی ریاست جمهوری‪:‬‬ ‫م ن د ر جواب م ي گفتم که رفتن من به قول آخوندها مصلحت‬ ‫سلوکي ه دارد ‪ ،‬مصلحت سلوکي ه را الن تشري ح آ ن ر ا در يک روز‬ ‫شما فکر نمي کنم که گپ آخوندها را ياد بگيريد ‪.‬‬ ‫واضح تر به شما بگويم من گفتم يا من انتخابات را مي برم که‬ ‫تاريخ را عوض کنم يا اگر انتخابات را باختم وزن مردم خود را ‪،‬‬ ‫جايگاه مردم خود را در انظار جامعه ي جهاني و افغانستان تثبيت‬ ‫مي کنم ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫شما يک ميليون رأي را در انتخابات گذشته تثبيت کرديد ‪ ،‬که‬ ‫دوازده و نيم درصد آراي افغانستان به صندوق شما ريخته شد ‪ ،‬پنج‬

‫تن از رهبران ما هم از رئيس صاحب جمهور فعلي حمايت کردند هر‬ ‫کدامش که دو درصد رأي برده باشد مي شود ده درصد ‪.‬‬ ‫مي شود بيست و دو درصد ‪ ،‬شما دو ميليون رأي در تاريخ تثبيت‬ ‫کرديد و اين دو ميليون رأي را بايد رايگان نگزاريم که ضايع شود ‪.‬‬ ‫ما بايد با رئيس جمهوري اتفاق کنيم که او رئيس جمهور تمام‬ ‫س ي سا ل پي ش پکتي ا س ه پکتيا‬ ‫خواست ه هاي ما ر ا برآورد ه کن د‬ ‫است پکتيا ‪ ،‬خوست ‪ ،‬پکتيکا ؛ ننگرهار سه ننگرهار است ننگرهار ‪،‬‬ ‫کن ر ‪ ،‬لغما ن خو ب جاهاي ديگ ر م ن با ب مثا ل م ي گوي م اون ا هم‬ ‫هموطن ماست خوش داريم که آباد شده است چون حق شان است‬ ‫بايد انکشاف به منطقه شان برود منطقه شان وليت شود که در‬ ‫آن جا تأسيسات زير بنايي ساخته شود ‪ ،‬مکتب ساخته شود حقوق‬ ‫شان داده شود ‪.‬‬ ‫هزاره جات را هم ما همين طور مي خواهيم ‪.‬‬ ‫ول سه‬ ‫من وقتيکه معاون رئيس اداره موقت بودم در دوران ا ّ‬ ‫وليت را به رئيس جمهور پيشنهاد کردم ؛ وليت دايکندي ‪ ،‬وليت‬ ‫جاغوري ‪ ،‬وليت بهسود تشکر مي کنم از رئيس جمهور که يکي‬ ‫ما دوتايش هنوز مانده است انتظارات جامعه ي‬ ‫اش را منظور کرد ا ّ‬ ‫ما به پايان نرسيده است ‪.‬‬ ‫وليت جاغوري را مي خواهيم برادر وار ‪ ،‬وليت بهسود را مي‬ ‫خواهيم برادر وار ‪ ،‬سرک شرق و غرب را مي خواهيم صدها‬ ‫ق و طبيعي ماست ‪.‬‬ ‫کيلومتر سرک در هزاره جات خواسته ي ح ّ‬ ‫اين ها را بايد تعهد بدهند براي ما که مي سازند ‪ ،‬هر روزي که از‬ ‫اجلس بن فاصله مي گيريم حق ما را کم نکنند ما در بن نوزده و‬ ‫نيم درصد محاسبه شديم آلي ده درصد محاسبه مي کنند ما را ‪.‬‬ ‫پنج وزارت داشتيم آلي چهار وزارت مي دهند به ما ‪ ،‬من هيچ گاه‬ ‫براي خود چيزي نخواسته ام ‪ ،‬همه چيز را خواستم براي مردم خود‬ ‫خواسته ام ‪ ،‬مزاري براي ما يک معيار داده است که عاشق قيافه ي‬ ‫ق ما توجه مي‬ ‫هيچ کس نباشيم ببينيم که کدام مردم بيشتر به ح ّ‬ ‫کنند ‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫کانديداهايي که مطرح است همه شان را ‪ ،‬همه شان را مي‬ ‫شناسيم بعضي هايشان را هم خوب مي شناسيم هنوز هم ما‬ ‫نگفتيم که کي را حمايت مي کنيم ببينيم که در کجا حق ما برآورده‬ ‫مي شود آن وقت سر مردم صدا خواهيم زد ‪.‬‬

‫در پايان عرائضم يک بار ديگر فرارسيدن سالروز شهادت اين‬ ‫پيشواي بزرگ را براي شما تسليت مي گويم و همچنين مناسبت‬ ‫هاي شادي را تبريک عرض مي کنم و من به اين جا که آمدم به دره‬ ‫صوف قهرمان با اينکه بسيار راه دور است چهار پنج ساعت راه‬ ‫موتر دواني کردن براي ما مثل آدم هايي که رو به موسفيدي مي‬ ‫رود مشکل است ‪.‬‬ ‫البته شوق است که از هرات و از مزار و از کجا و کجا جمع شده‬ ‫آمدند که برويم دره صوف را ببينيم ديگه اينکه به زيارت شما آمدند‬ ‫تا اينکه احترام کنند به شما به شهيدان شما به قهرماني هاي شما‬ ‫و يکايک شما مردم سربلند و من افتخار مي کنم که بار ديگر خدا‬ ‫براي من توفيق داد عمر وفا کرد که به زيارت شما بيايم ‪.‬‬ ‫باز آمدم که سجده اين خاک پا کنم‬ ‫گر سجده اي قضا شده باشد ادا کنم‬ ‫والسلم عليکم و رحمة ال و برکاته‬

‫‪2‬‬

‫تصاويري از محفل چهاردهمين‬ ‫سالگرد شهيد مزاري‬ ‫دره صوف‬

‫‪2‬‬