Soal Usek 0506 Mulok Bahasa Daerah

DINAS PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN SMP NEGERI 3 LAWANG UJIAN SEKOLAH TULIS TAHUN PELAJARAN 2005/2006 Mata Pelajaran Kelas Hari, tanggal Waktu

: Bahasa Daerah (Mulok) : 3 (tiga) : Kamis, 20 April 2006 : 06.30 – 08.30 WIB. (120 menit)

PETUNJUK UMUM: 1. Tulis nama, kelas, nomor peserta, Anda pada lembar jawab. 2. Arsirlah atau hitamkan huruf A, B, C, dan D yang menurut Anda merupakan jawaban yang paling tepat. 3. Gunakan pensil 2B, dan penghapus karet yang baik. 4. Apabila ingin mengganti jawaban hapuslah jawaban tersebut dengan karet penghapus dan arsir/ hitamkan jawaban yang benar. A. PILIHLAH SALAH SATU JAWABAN A, B, C, ATAU, D YANG PALING BENAR! CANDHI PENATARAN Candhi Penataran iku salah sawijining candhi kang kagolong gedhe ing Blitar. Gapurane anggun, platarane jembar bawera awujud lantakan watu gilang. Ana sawetara penduduk duwe panemu yen plataran kang jembar iku jaman semana kanggo panggonan upacara, utawa kanggo keperluan-keperluan pisowanan-pisowanan candhi iku dununge ing tlatah kecamatan nglegok. Udakara sangang kilometer sa-elore kutha Blitar. Palemahan ing kono iku tanah pasir lan ana uga sing wedhi mligi. Tanah pasir apa dene wedhi iku asale saka lahar gunung Kelud. Angger dumadi lahar gedhe gunung Kelud, daerah iki mesthi bisa dimestekake katut ketrajang. Mulane papan iki diarani dalan lahar. Nganti saiki candhi Penataran iku isih kena diarani wutuh. Bangunan watu iki pancen kukuh, kejaba mangkono konstruksine pancen baku. Miturut „data-data‟ kang bisa diwaca lan dingreteni, candhi Penataran iku dibangun kira-kira dek jaman pemerintahan Majapahit. Saking tuwane umur lan wis makaping-kaping katrajang lahar pasir, mula ana sawantara perangan kang kapendhem. Malah ana sawataraa bagian wis ora ketara babar pisan. Ing pungkuran candhi, ing kono ana sendhang kinubengan tembok, banyune bening kinclong-kinclong….. Kapethik saka Wulang Basa Kanggo kelas 3

1.

Saben ana lahar saka gunung Kelud daerah iki mesthi katrajang. Sing dicritakake iki daerah ngendi? a. kecamatan Blitar b. kecamatan Wlingi c. kecamatan nglegok d. kecamatan Samben

2.

Candhi Penataran iku yen dienyangi saka kutha Blitar arahe menyang ngendhi? a. sakidule kutha Blitar b. sa – elore kutha Blitar c. Sakulane kutha Blitar

3.

d. sa- wetane kutha Blitar

Sanajan mangsa rendheng, sakiwa tengene candhi Penataran iku ora jeblog, apa sebabe? a. tanahe banjir b. tanahe garing c. awujud lantakan watu gilang

d. awujud plesteran

4.

Apa jalarane saperangan candhi penataran iku ana sing ora bisa ketara? a. saking tuwane umur c. wis katutup cet b. wis makaping-kaping katrajang lahar d. jawaban a-b bener

5.

Sendhang ing candhi penataran kuwi dununge ana ing sisih ngendi? a. ing pungkuran candhi b. sing wetane candhi c. ing ngarepe candhi

d. ing kulone candhi

Candhi penataran dununge ing tlatah kecamatan ngelegok. Tlatah tegese …. a. wilayah b. panggonan c. dununge

d. manggon

6. 7.

Bangunan watu iku pancen kukuh. Kukuh tegese … a. apik b. kuat

c. rajin

d. asli

8.

Gunung kelud wis makaping-kaping katrajang lahar. Makaping-kaping tegese … a. bali-bali b. asring c. kaping 3 d. kaping akeh

9.

Tembung sing durung owah saka asale diarani … a. tembung rimbagan b. tembung andahan

c. tembung lingga

10. Parni dodolan sayur ing pasar. Tembung dodolan yen di udal dadi … a. dodol-an b. do-dol-an c. do-do-lan

d. tembung pindhahan d. do-dolan

11. Wong yen duwe gawe mantu lumrahe ing ngarep omah dipasang tebu lan cangkir. Tebu lan cangkir kerata basane … a. antebing kalbu, kencaking pikir c. antebing kalbu, nyancang pikir b. pangin mlebu, kencenging pikir d. arep mlebu, nyancang pikir

12. Thetukulan ing pesisir upamane: pudhak segara, kelapa, nipah nyata bisa ngasilake rupiah. Pudhak segara, kelapa, nipah yen manut jenise kalebu tembung…. a. kahanan b. katrangan c. aran d. wilangan 13. Klasa saka pudhak segara rasane luwih kepenak yen kanggo turu lan leyehan. Kang kalebu tembung kahanan ing ukara ndhuwur yaiku…. a. kepenek b. leyehan c. rasane d. turu 14. Ukara ngisor iki kalebu ukara tanduk mawa lesan…. a. Bapak dahar b. Rini blanja ing pasar soto

c. Andi nggambar nganggo cat air

15. Dene ukara ngisor iki kang kalebu ukara tanggap yaiku…. a. Siti lungguh ing kursi b. buku di waca Siti c. Ibu nyapu latar

d. Ibu masak

d. Prapti nyapu ing latar

16. Rina maca berita ing koran, yen didadekake ukara tanggap….. a. berita ing koran Rina maca c. maca berita ing koran Rina b. berita ing korang diwaca Rina d. ing koran berita Rina maca 17. Kali sing resik bisa migunani tumrap panguripan. Tembung migunani kosok baline…. a. nyenengake b. mitunani c. mupangati d. ngresepake 18. Santosa landhep pikire, dene adhine rada…. a. kethul pikire b. mbudhal pikire

c. pinter pikire

d. cerdas pikire

19. Uripe pak Dipo biyene sengsara, nanging saiki wis mukti wibawa. Tembung mukti wibawa tegese….. a. bungah b. kepenak c. rukun d. rame 20. Prabu watu gunung ratu kang sekti….. Tembung serojo sing mathuk kanggo njangkepi ukara ing dhuwur yaiku… a. kuat b. mandraguna c. wibawa d. raharja 21. Siti dasar bocah wis ayu, doyan gawean pisan, mula wong tuwane ya seneng. Apa tegese tembung doyan gawean ing ukara iku? a. sregep b. pinter c. seneng gawe-gawe d. seneng tetulung 22. Ngisor iki endi sing kalebu dasanama sasi…. a. warih, ranu, wulan b. candra, narpa, gantara

c. rembulan, wulan, candra

d. badra, ancala, tirto

23. Ukara ing ngisor iki pengetrape tembung kawi sing tegese srengenge yaiku….. a. kabeh janma ilinga marang sapadha-padha c. Sang Hyang Rawi wis angslup b. kang busana ireng kumpul padha langking d. gegodhongan padha angawe-awe katiyuban samirana 24. Kang diarani tembung nunggal misah yaiku….. a. tembung loro kang padha karepe, beda pangangone b. tembung loro kang beda panulisane beda tegese

c. tembung loro kang podhopocapane, beda tegese d. tembung loro kang bedha tegese dianggo bareng

25. Sanajan durung dikenal karo deweke, angger bisa ……..lan……bae aku wismarem. Tembung nunggal misah kang cocog kanggo njangkepi ukara ing dhuwur yaiku…. a. gepok lan senggol b. nglirik lan mandheng c. mesem lan ngguyu d. ndemok lan nyekel 26. Panganggone sigeg anteb ing ukara ngisor iki sing bener yaiku…. a. bocah iku angop terus c. adik tuku menthok b. Budi tuku kothak potlot d. wong sajagad podha melek nonton bal-balan 27. Tembung ing ukara ngisor iki endi sing migunakake ater-ater anuswara…. a. Suri nulis layang kanggo ibune b. Ari lungguh meja c. peleme dipangan codhot d. bukune wis dak gawa bali 28. Wujude ( a. pengkal 29. Wujude ( a. cakra

) jenenge sandhangan wyanjana….. b. keret

c. cakra

d. taling tarung

) jenenge sandhangan wyanjana…… b. keret

c. pengkal

d. pa ceret

30. Panulise ukara ngisor iki endi kang migunakake sandhangan wyanjana cakra? a.

b

c

31. Akasara swara iku aba lima, coba tuduhna endi sing paling bener! a.

c.

b.

d.

d

32. Ukara ing dhuwur pamacane sing bener yaiku….. a. omahku nomer 6 ing gang iku b. omahku nomer 4 ing gang iku

c. omahku nomer 2 ing gang iku d. omahku nomer 8 ing gang iku

33. Gusti Allah, panulisane sing bener nganggo aksara jawa (murda) yaiku…… a.

c.

b.

d.

34. Ukara ing ngisor iki endi sing migunakake pada pangkat a. b. c. d. 35. Saiki tanggal 28 September. Panulisane pada pangkat sing bener yaiku…. a. b. c. d. 36. Ukara ing dhuwur pamacane…. a. kenal famili kula b. ngenal famili kulo

c. ngenali famili kula

d. kenali familine kula

37. Sadaya ingkang rawuh lajeng sami jawat asta. Yen diowahi nganggo basa ngoko lugu dadi….. a. kabeh kang teka banjur pada salaman c. kabeh sing teka padha meneng salaman b. kabeh kang teka banjur ngadek salaman d. kabeh sing teka pada salaman 38. Musium Mpu Tantular iku dununge ana ngendi, Sus? Yen diowahi nganggo basa karma dadi….. a. musium Mpu Tantular menika dununge ana pundit, Sus? b. museum Mpu Tantular menika manggenipun wonten pundit, Sus? c. Musium Mpu Tantular nika manggen ten pundit, Sus? d. museum Mpu Tantular iku manggen wonten pundit, Sus? 39. Ing ngisor iki kang kalebu ukara tanduk mawa lesan yaiku….. a. Parti lungguh kursi b. adik turu ing kamar

c. Narti mangan jajan

40. Pardi mlayu. Ukara dhuwur kalebu ukara apa? a. ukara tabggap b. ukara tanduk mawa lesan

c. ukara tanduk tanpa lesan

41. Ukara ngisor iki kang kalebu ukara tanggap ….. a. Rini ngetik soal basa jawa b. Rina nyemaki buku

c. Ardhi mlayu esuk

d. Rini adhus ingkali d. ukara wancah

d. jambune dibalang Agus

42. Saben esuk simbah tindak-tandak ing lapangan. yen diudal miturut pola ukarane dadi….. a. K wektu – J – W – K. panggon c. K. wektu – J – W – K. cacah b. K. wektu – J – W – L d. K. wektu – J – W – K. sebab

43. Ukara ngisor iki sing nduweni pola : K. tujuan – J – W – L, yaiku…. a. supaya cepet dhewekw nrabas dalan c. Tarto ngombe supaya ora ngelak b. Tardi wingi budhal alon-alon d. layanganku kabur adoh banget 44. Pangetrape panambang an ing ukara ngisor iki sing bener yaiku…. a. sing teka ing acara iku ewon cacahe c. kandane, koe arep teko b. nalika cilik aku seneng dolan d. sing teka nggawa jajan dewe-dewe 45. Dasar bocah sregep, mula olehe tandhang gawe mesthi sarampunge. Ater-ater sa ing ukara sarampunge tegese…. a. nganti b. siji c. sawise d. kabeh 46. Panambang “a” kang nduweni teges prentah, ing ukara ngisor iki, yaiku….. a. supaya ora lali nggawaa catetan c. sinaua yen karo nonton TV ora bakal bisa b. anakku muliha sesuk ya d. budhala mau-mau kowe ora telat 47. Budhala yen ora bisa mlebu ya ora weruh, panambang “a” ing tembung budhala tegese…. a. prentah b. pangarep-arep c. muga-muga d. sanajan 48. Ukara wancah ngisor iki sing bener yaiku…. a. ibu tindak toko b. bapak mundhut roti

c. budhal jam telu

49. Pandhapuke tembung lingga dadi tembung andhahan iku ana pira? a. 2 b. 3 c. 4 50. Kacar-kacur, bola-bali, riwa-riwi, tembung iki diarani…. a. tembung dwilingga b. tembung dwilingga salin swara

d. kucing mangan tikus d. 5

c. tembung entar

d. tembung saroja

51. Tembung-tembung ngisor iki sing kalebu dwipurwa….. a. bola-bali b. mega-mega c. cekikik

d. memangan

52. Tembung ngisor iki sing kalebu dwiwasana….. a. jedhindhil b. gegaman

d. mlaya-mlayu

c. kura-kura

53. Kang kalebu tuladhane tembung lingga yaiku….. a. nulis, nggambar, maca b. buku, sapu, gambar c. digambar, kok jupuk, ndak gawa d. lelungan, tetuku, ginawa 54. Sarinah pancen dawa tangane. Mulane ora disenenge kancane. Dawa tangane tegese….. a. tangane pancen dawa b. seneng njupuk duweke liyan c. sregep mitulungi wong

d. seneng nakali kancane

55. Kepreye kowe sida bali ta? Basa jawa baku iku yen diowahi dadi dialeg Surabayan dadi….. a. yak apa kowe sida mulih ta? c. kepriye koen sida mulih ta? b. yak apa kowe sida mulih ta? d. yak apa koen sida mulih ta? Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor iki kang pathithis! 56. Apa tegese saloko kebo nyusu gudel? 57. Coba sebutna ciri-cirine ukara! 58. Aku arep budhal sekolah. Coba ukara iku tulisen nganggo tata tulis aksara jawa! 59. Gawea ukara kanthi pola: K. wektu – J – W – L – K panggon! 60.

Pucung Bapak pucung dudu mega dudu gunung Dawa kaya ula Ancik-ancik wesi miring Teka lunga sipucung ngumbar swara Tembang pucung ing dhuwur iku sebutna pira guru gatrane, pira guru wilangane, lan apa wae guru lagune