Myanmar Muslim Media (MMM)
ကမၻာတလႊား တို႔မြတ္စလင္မ္ညီေနာင္မ်ားက႑
ရုရွားဖက္ဒေရးရွင္း ရွိ မြတ္စလင္မ္မ်ား ….... အပိုင္း(၁) စုစေ ု ပါင္းလူဦးေရ သန္း၁၄၀ရွိတဲ့ ရုရွား ဖက္ဒေရး ရွင္းႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္း သား မြတ္စလင္မ္ ဦးေရ သန္း၂၀ ေလာက္ (စုစုေပါင္း လူဦးေရရဲ့ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္) ေနထိုင္ လ်က္ ရွိပါတယ္ ဥေရာပက တျခား လူနည္းစု မြတ္စ လင္မ္ေတြ နဲ႔ မတူတာကေတာ့ ရုရွား မြတ္စလင္ ေတြက တိုင္းတပါး ကေန ေျပာင္းေရႊ႔ ၀င္ေရာက္လာၾက တဲ့ သူေတြ မဟုတ္တာပါပဲ။ သူတို႔ ေနထိုင္ ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငရ ံ ႕ဲ ဇာတိႏိုင္ငံသားေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ရုရွားလူ႔အဖြ႔အ ဲ စည္းမွာမြတ္စလင္ေတြကအေရးပါတဲ့အစိတ္အပိုင္းမွာရွိၾကပါတယ္ ဥပမာေျပာရရင္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ေပက်င္းအိုလံပစ္အားကစားပြဲႀကီးမွာရုရွားအားကစားသမား၂၃ ဦးေရႊတံဆိပ္ ရခဲ့ရမွာ ေရႊတံဆိပ္ ၁၀ ခုကို တိုင္းရင္းသား မြတ္စလင္မ္ အားကစား သမားေတြ က ဆြတ္ခူးေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္ ရုရွားမြတ္စလင္ေတြထက ဲ အမ်ားစုႀကီးက ေဗာ္လဂါ ယူရယ္ ေဒသနဲ႔ ေျမာက္ပိုင္း ေကာ့ေကးရွပ္စ္ မွာေန ထိုင္ၾကပါတယ္။ ေမာ္စကို သို႔မဟုတ္ ပီတာစဘာဂ္ လိုမဟာ ၿမိဳ႕ျပ ႀကီးမ်ား အပါအ၀င္ရုရွားရဲ့ တျခားေဒသ မ်ားမွာလည္း မြတ္စလင္လူဦးေရက အေတာ္ေလးမ်ား လွပါတယ္
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
1 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
မ်ိဳးရုိးအရမြတ္စလင္ေတြဟာ ရုရွားဖက္ဒေရးရွင္းရဲ႕ သမၼတႏိုင္ငံခုႏွစခ ္ ုျဖစ္တဲ့ ဘရွ္ေဘာ္ရတို စတန္း နဲ႕ ေဗာ္လဂ ါယူရလ ဲ ္ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ တာတာရ္စတန္၊ ခ်ီခ်င္းနယားသမၼတႏိုင္ငံ၊ အင္ဂူ ရွီတီးယား ၊ဒါဂ်က္စတန္၊ ကဘာရ္တီႏ-ို ေဗာ္လေဂးရီးယားနဲ႕ ေျမာက္ပိုင္း ေကာ့ေကး ရွပ(္ စ) ရဲ႕ ကရာေခ်း- ခ်ရ္ ကက္ဆီးယား သမၼတႏိုင္ငံေတြမွာ ႀကီးစိုးလႊမ္းမိုး ထားၾကပါတယ္။
•
ရုရွားရွိ္ အစၥလာမ္၏အရင္းအျမစ္မ်ား
ခုႏွစ္ရာစု အလယ္က စၿပီး ဒါဂ်က္စတန္က တစ္ဆင့္ ရုရွားႏိုငင ္ ံကို အစၥလာမ္ ဘာသာ စတင္ ၀င္ေရာက္ခ့ျဲ ပီး ေနာက္ပိုင္း ေျမာက္ပိုင္းေကာ္ေကးရွပ(္ စ) ဘက္ကို ပ်ံ႕ႏွံသြားခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္မ္ စစ္တပ္ႀကီးက အဗ္ဒုရရ ္ ဟ္မာန္ အိဗေနရဗီယာ ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္ကေန ပါရွားနဲ႔ အလ္ကုဒ္စ္ (ေဂ်ရုစလင္)တို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္အၿပီးမွာ ဟစ္ဂ်ရီ၂၁ (ခရစ္ ၆၄၁)ခု ထဲမွာ ေတာင္ပိုင္း ေကာ္ေကးရွပ္စ္ ရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ကို ေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
2 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
မြတ္စလင္စစ္တပ္ႀကီးက ဟစ္ဂ်ရီ၁၁၉(ေအဒီ ၇၃၇)ခု အုမိုင္ယာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကာလ အေတာ အတြင္းမွာ ၾသဇာႀကီးမားလွတ့ဲ ခါဇာရ္ ဘုရင့္ႏိုင္ငံကို ေအာင္ႏိုငခ ္ ဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းတဆက္ထမ ဲ ွာပဲ အရင္က ခါဇာရ္ ဘုရင့္ႏိုင္ငံရ႕ဲ လက္ေအာက္ခံျဖစ္တဲ့ ေျမာက္ပိုင္း ေကာ္ေကးရွပ္စ္ဟာလည္း အုမိုင္ယာ အင္ပါယာႀကီးရဲ႕ တစ္စိတ္ တစ္ပိုင္း ျဖစ္သာြ းခဲ့ပါတယ္။ မြတ္စလင္ေတြက ဒီေဒသကိုအေရးပါတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအပိုင္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ၿပီး ေကာ္ေကး ရွပ္စ္ လူမ်ိဳးေတြကို အစၥလာမ္န႔ဲ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ ပါတယ္။ ေဗာ္လဂါ ျမစ္၀မ ွ ္းေဒသမွာ ကုန္သယ ြ ္ေရးနဲ႔ အျခားစီးပြားေရး ဆက္ဆံမႈေတြကို မြတ္စလင္မ္ ကမာၻႀကီးနဲ႔ ျပဳလုပ္ရာက တစ္ဆင့္ အဲဒီေဒသမွာ အစၥလာမ္ဟာ သူ႔ဖာသာသူ တေျဖးေျဖးခ်င္း ခိင ု ္မာသြားခဲ့တယ္။ အလယ္ပိုင္း ေဗာ္လဂါေဒသထဲမွာ ရွိခဲ့တဲ့ ဘူလ္ဂါဘုရင္ႏိုင္ငံက အစၥလာမ္ ဘာသာကို ႏိုင္ငံ ေတာ္ရ႕ဲ တရား၀င္ဘာသာတရား အျဖစ္ ခရစ္ႏွစ္ ၉၂၂ (ဟစ္ဂ်ရီ ၃၀၄) ခုႏွစ္မွာ သတ္မွတ္ ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ သတ္မွတ္မႈဟာ ၈ရာစုကစၿပီး မြန္ဂိုေတြ က်ဴးေက်ာ္လာခဲ့တဲ့ ၁၂၃၆ ခုႏွစ္တိုင္ ေအာင္ ၾကာျမင့္ခ့ပ ဲ ါတယ္။ ဗဟိုေဒသကစခဲ့တ့အ ဲ စၥလာမ္ဟာ ရုရွားရဲ႕ေျမာက္ဘက္နဲ႔ အေရွ႕ဘက္အပိုင္းေတြ အထူးသျဖင့္ ဆိုက္ေဗးရီးယားအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့ပါတယ္။ ရုရွားကို အစၥလာမ္န႕ဲ ထိေတြ႔ေစခဲ့တဲ့ ဒုတိယလိႈင္းဟာ ခရစ္ႏွစ္ ၁၂၄၂ ခုႏစ ွ ္မွာ မြန္ဂို တို႔ကသူတို႔ရ႕ဲ ေျမာက္ဘက္ ဘုရင့္နယ္ပယ္ အျဖစ္ ထူေထာင္ခဲ့တဲ့ ဂိုးလ္ဒင္းေဟာ္ဒ(ီ Jusi Ulusi သို႔မဟုတ္ Alten Ordon) ဘုရင့္နယ္ပယ္ ရဲ႕ ေခတ္ကာလအတြင္းမွာ ရိုက္ခတ္ ခဲ့တာပါ။ ဂိုးလ္ဒင္းေဟာ္ဒီ ေဒသၾကီး
တကယ္ေတာ့ ေဒသတြင္းမွာ ေနေနၾကတဲ့ မြနဂ ္ ို အနည္းအက်ဥ္းဟာ ေဒသခံ လူ႔အဖြ႕ဲ အစည္းရဲ႕ အစုအအံု အေပၚမွာ အေရးပါမႈၾသဇာ မရွိခဲ့ပါဘူး။
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
3 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
ဒါေၾကာင့္ ဓေလ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာ ဘာသာစကား ဘာသာတရားနဲ႔ လူမႈဘ၀ေတြဟာ မေျပာင္းလဲပဲ က်န္ေနရစ္ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၅ရာစုအစပိုင္းမွာပဲ လြတ္လပ္တ့ဲ အစၥလာမ့္ ခါနိတ္ နယ္ပယ္တခ်ိဳ႕ဟာ အလြန္ႀကီးမား လွတ့ဲ ဂိုးလ္ဒင္း ေဟာ္ဒီ ေဒသႀကီးကေန ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ မင္းသားအုပ္ခ်ဳပ္မႈခံ နယ္ေတြအျဖစ္ ရုရွားလူမ်ိဳး အမ်ားစုႀကီး ေနေလ့ရွိခဲ့တဲ့ ေမာ္စကိုနဲ႔ ကိယက္(ဗ)ၿမိဳ႕ေတြရ႕ဲ ၾကား ေဒသကလြရ ဲ င္ ဒီခါနိတ္နယ္ေလးေတြဟာ က်န္ ရုရာွ းနယ္ အားလံုးနီးနီးကို လႊမ္းမိုးသြား ခဲ့ပါတယ္။ ၁၆ရာစုမွာ ရုရွားအင္ပါယာက အစၥလာမ္နယ္ ခါနိတ္ေတြကို ေအာင္ႏိုင္သြားခဲ့တဲ့ ကာလအထိ တိုင္ေအာင္ ေခတ္သစ္ရုရွားရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အစၥလာမ္ က ဆက္လက္ လြမ္းမိုးဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဇာ၀ါဒီ ရုရာွ းအင္ပါယာဆီကို သယ္ယူပိုေဆာင္ေရးမွာ ေဗာ္လဂါျမစ္ရ႕ဲ အေရးပါလွမႈေၾကာင့္ ေဗာ္လဂါ-ယူရယ္ ေဒသဟာ အသစ္ထူေထာင္ကာစ ရုရွားအင္ပါယာႀကီးရဲ႕ ေအာက္မွာ ပထမဆံုး က်ေရာက္သာြ းခဲ့ပါတယ္။ ေဒသတြင္းမွာတစ္ခ်ိန္တံုးက အင္အားအေတာင့္ဆံုး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကာဇန္ ခါနိတ္နယ္ကို ၁၅၅၂ ခုေအာက္တိုဘာလ ၁၅ရက္ မွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ ေဗာ္လ ဂါ ေဒသတစ္ခုလံုးနဲ႔ ကက္စပီယံ ပင္လယ္ေတြ ကို ရုရွား လူမ်ိဳးေတြ သိမ္းပိုက္ ဖို႔အတြက္ လမ္းက လံုး၀ ပြင့္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။ ၁၈၅၉ ခုႏွစ္ မွာ ဒါဂ်က္စတန္ကမြတ္စလင္ေတြ (ဒါဂ်က္စတန္နယ္ထဲမွာပဲရွိၾကတဲ့ ခ်ီခ်င္း နီးယားနဲ႔ ရိုးရာ၀တ္စံုအျပည့္ျဖင့္ေတြ႕ရေသာ ဒါဂ်က္စတန္စံုတြဲ တစ္တဲြ
အင္ဂူရွီတီယား တို႔ကမြတ္စလင္မ္မ်ား) ဟာသူတုိ႔ရ႕ဲ ႏိင ု ္ငံအတြက္ အိမာမ္ရွာမီလ္ (၁၇၉၇-၁၈၇၁)
ရဲ႕ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွေနၿပီး ၊၃၄ႏွစ္လံုးလံုး ဇာ၀ါဒီရုရွားေတြကို တြန္းလွန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရႈံးနိမ့္ခ့ပ ဲ ါတယ္ •
လြတ္လပ္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႏွင့္လက္ငင္းဘ၀
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
4 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႀကီး ၿပိဳကြသ ဲ ြားျခင္းဟာ ရုရွားအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရာစု ႏွစ္မ်ားစြာ ေနခဲ့ၾကရတဲ့ မြတ္စလင္ေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေတြႏိႈးထလာခဲ့ပါတယ္။ ေဘာ္လတစ္၊ ဗဟိုအာရွန႕ဲ ေကာ္ေကးရွပ္ (စ) ေဒသထဲက ယခင္ဆိုဗီယက္ သမၼတ ႏိုင္ငံတို႔ရ႕ဲ လြတ္လပ္ေရးကို ေၾကညာအၿပီးမွာေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရ သမၼတ ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ား ကပါ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုငအ ္ ျဖစ္ ေၾကြးေက်ာ္ရင္း အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ အဆင့္ကို ေၾကညာခဲ့ ၾကပါတယ္။ ခ်ီခ်င္နီယားကလဲ အိခ်္ကီးရီးယားခ်ီိခ်င္ သမၼတႏိုင္ငံရ႕ဲ သမၼတအျဖစ္ ျပည္လံုး ကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပန ဲြ ႔ဲ ဂ်ိဳဟာရ္ ဒုဒါယက္(ဗ) (၁၉၄၄-၁၉၉၆)ေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး ေနာက္ ၁၉၉၁ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလထဲ မွာ ခ်ီခ်င္နးီ ယား ရုရွားထံမွ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့ၿပီဆိုၿပီး ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ရုရွား စစ္တပ္က ခ်ီခ်င္နီးယား ကထြက္ခြာသြားခဲ့ၿပီး၊ ေနာက္သံုးႏွစ္ တင္းတင္းအထိ ႏိုငင ္ ံအေနနဲ႔ ဒီဖက္တို လြတ္လပ္ေရး ကိုရရွိ ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၂ခုနွစ္မွာ တာတာရ္စတန္သမၼတႏိုင္ငံက ရုရာွ းဆီက လြတ္လပ္ေရး ရယူေရး အတြက္ ျပည္ လံုး ကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြ ျပဳလုပ္ခ့ရ ဲ ာမွာ မဲေပးသူ ၆၂ရာခိုင္ႏႈန္း က လြတ္လပ္ေရး ေပးဖို႔ ဘက္ကမဲေပး သြားခဲ့ပါတယ္. အဲဒေ ီ နာက္မွာေတာ့ တာတာရ္စတန္ ရဲ႕ၿမိဳေတာ္ ကာဇန္ မွာရုရွားဖယ္ဒေရးရွင္းရဲ႕ ပထမဆံုး သမၼတ ႀကီးေဘာရစ္ယဲလ္(တ)ဆင္ (၁၉၃၁-၂၀၀၇) က ရုရွားရဲ႕ေဒသကြဲမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မၾကာမၾကာ ထုတ္ေဖာ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ “ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ကို ကိုယ္ႏိုင္ သေလာက္ ပိုသထက္ပိုၿပီး ယူၾက”လို႔ ထုတ္ျပန္သြားခဲပါတယ္။ ကာဇန္တာတာမ်ား
ဒါေပမယ့္လတ ဲ ကယ္တန္းက်ေတာ့ေဘာ္လကန္ေဒသရဲ႕ေျမာက္ပိုင္းေကာ္ေကးရွပ္(စ)က ႏိင ု ္ငံေတြရ႕ဲ လြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈကပထမခ်ီခ်င္းစစ္ပြဲ (၁၉၉၄-၁၉၉၆) နဲ႔အတူ နိ႒ိတံ သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီစစ္ပဲြ မွာရုရွားစစ္သား ၇၅၀၀ ခ်ီခ်င္းတိုက္ပ၀ ြဲ င္ ၄၀၀၀နဲ႔ ၃၅၀၀၀ ထက္ မနည္း ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
5 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
တဲ့ အရပ္သားေတြ အနည္းဆံုး စုစုေပါင္း ၄၆၅၀၀ အခ်ိဳ႕အဆိုအရ ၈၀၀၀၀ (၈ ေသာင္း) ကေန ၁၀၀၀၀၀ (တသိန္း) အတြင္း ေသေၾကဒဏ္ရာရခဲ့ရပါတယ္။ ႏိင ု ္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းကလဲ တာတာရ္စတန္ ရဲ႕လြတ္လပ္ေရးကိုအသိအမွတ္မျပဳခဲ့ၾကပါဘူး။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီလ၁၅ရက္ေနမွာရုရွားဖက္ဒေရးရွင္းနဲ႔တာတာရ္စတန္ သမၼတ ႏိင ု ္ငံ အစိုးရ တို႔အၾကား တရားစီရင္ပိုင္ခင ြ ့္ ကိစၥရပ္မ်ားဆိုင္ရာ ေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အာဏာ လႊအ ဲ ပ္မႈ ဆိုင္ရာပဋိဥာဥ္စာခ်ဳပ္ကိုႏွစ္ဖက္ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲတို႔ကလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ အိတ္တီဖာက္ ပါတီ ကေခါင္းေဆာင္မ်ားလို ပဲ တာတာရ္စတန္ လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက တာတာရ္စတန္ အစိုးရဟာ တာတာရ္စတန္ လြတ္လပ္ေရး ကို ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ေရာင္းၿပီး လက္ေလ်ာ့ခ့တ ဲ ယ္လို႔ စြပ္စခ ဲြ ဲ့ၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြအေပၚအႀကီးအက်ယ္သေဘာထားကြခ ဲ ဲ့ၾကေပမယ့္လည္း တာတာရ္စတန္ရ႕ဲ အခ်ဳပ္အျခာ ပိုငမ ္ ႈကို ေဖာ္ျပထားတဲ့အပိုဒအ ္ ားလံုးကို ၄င္းရဲ႕ ဖြ႕ဲ စည္းပံု ဥပေဒ ထဲကေန ျပန္လည္ရပ ု ္သိမ္းခဲ့ၾကရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္ သမၼတႏိုင္ငရ ံ ႕ဲ ပါလီမန္က ၁၉၉၂ခုႏွစ္ႏ၀ ို င္ဘာလ ၃၀ရက္မွာ လက္ခံ ခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္း အုပခ ္ ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကိုေတာင္၁၉၉၄ နဲ႔ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္အၾကားမွာ ၁၅ႀကိမ္ အထိ ျပင္ဆင္ခ့ရ ဲ ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ဥပေဒနဲ႔စစ္ေရးနည္းလမ္း အျမင္ ေတြအရ၊တစ္ခ်ိန္ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ေခတ္ အတြင္းက ႀကီးစိုးခဲ့တဲ့ ဖက္ဒရယ္၀ါဒစနစ္ကို ရုရွားကေအာင္ျမင္စြာ ထိန္းထားႏိုင္ခဲ့ပါ တယ္။ လက္ရွိမွာေတာ့ ရုရွားဖက္ဒေရးရွင္း မွာလက္ေအာက္ခံ (၈၃) ခုအျဖစ္ သမၼတႏိုင္ငံ (၂၁) ခု၊ စီရင္စု (၄၆)ခု၊ နယ္ပယ္(၉)ခု ၊ ဂ်ဴးကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ စီ ရင္စု (၁) ခု၊ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ရခရိုင္ (၂) ခု နဲ႕ ဖယ္ဒရယ္ၿမိဳ႕(၂) ခု တို႔ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ သမၼတ ႏိုင္ငံေတြဆိုတာ ရုရွားမဟုတ္တဲ့လူမ်ိဳးစုတို႔ရ႕ဲ ေဒသမ်ား ကို ကိုယ္စား ျပဳပါတယ္။ တျခားလက္ေအာက္ခံမ်ားနဲ႔မတူဘဲ သမၼတႏိုင္ငံေတြက အမည္ခံ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သာ ရွိေနၾကၿပီး သမၼတႏိုင္ငံတစ္ခုခ်င္းမွာ သူ႔ရ႕ဲ ကိုယ္ပိုင္ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒရယ္ သမၼတရယ္ ပါလီမန္ရယ္ဆိုၿပီး ရွိေနပါတယ္။သမၼတႏိုင္ငံ တစ္ခု ခ်င္းဟာ သီးသီးသန္႔သန္႔ လူမ်ိဳးစု တစ္ခုရ႕ဲ ဇာတိေျမျဖစ္တယ္ရယ္လို႔ ဆိုလိုထား ပါတယ္။
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
6 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
•
ေဘာလ္ဂါ ယူရလ ဲ ္ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ၏သမၼတႏိုင္ငံမ်ား
ေဘာလ္ဂါ ယူရလ ဲ ္ ေဒသထဲမွာ မြတ္စလင္တိုင္းရင္းမ်ိဳးႏြယ္ႏွစ္ခုႀကီးစိုးတဲ့သမၼတႏိုင္ငံ ၂ခု ရွိပါ တယ္။ဒါေတြကေတာ့ တာတာရ္စတန္ နဲ႔ ဘရွ္ေခါရ္တိုစတန္ တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တာတာရ္ စတန္ သမၼတႏိုင္ငံက အေရွ႕ဥေရာပလြင္ျပင္ႀကီးရဲ႕ဗဟို၊ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ေတာ္ရ႕ဲ အေရွ႕ဘက္ ကီလိုမီတာ ၈၀၀ (မိုင္ေပါင္း ၄၉၇ မိုင္ ) နီးနီးမွာတည္ရွိပါတယ္၊ ေဘာလ္ဂါ နဲ႔ ကာမာ ျမစ္တို႔ရ႕ဲ အၾကားမွာရွိေနတာျဖစ္ၿပီး၊ အေရွ႕ဘက္ကိုေတာ့ ယူရယ္လ္ ေတာင္မ်ားအထိ ေရာက္ပါတယ္။ ၄င္းၿမိဳေတာ္ကေတာ့ကာဇန္ (တာတာရ္ ရဲ႕ ကာဇန္) ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၂ခုႏွစ္ ရုရွႏိုင္ငံ တ၀ွမ္းလူဦးေရ သန္းေခါင္ စာရင္း အရ တာတရ္စတန္ရ႕ဲ လူဦးေရ စုစုေပါင္း ဟာ ၃၇၇၉၀၀၀ ခန္႔ရွိပါတယ္။ အဲဒီမွာ တာတရ္ မ်ိဳးႏြယ္ဟာ စုစုေပါင္းလူဦးေရရဲ႕ ၅၂.၉ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိတ့ဲ အခ်ိန္မာွ ပဲ ရုရွလူမ်ိဳးဟာ ၃၉.၅ရာခိုင္ႏန ႈ ္း ရွပ ိ ါတယ္။ အိမန ္ ီးခ်င္းသမၼတႏိုင္ငံ ျဖစ္တ့ဲ ဘရွ္ေကာ္တိုစတန္ (ဘရွ္ေခၚတိုစတန္ လို႔လဲ တစ္ခ်ိဳ႕ေခၚၾကတဲ့) ႏိင ု ္ငံဟာ ေဘာလ္ဂါ ျမစ္န႕ဲ ယူရယ္လ္ ေတာင္ေတြရ႕ဲ အၾကားမွာတည္ရွိ္ျပီး သူ႔ရ႕ဲ ျမိဳ႕ေတာ္ကိုေတာ့ အူဖာ လို႔ေခၚပါတယ္။ ဒီသမၼတ ႏိုင္ငံရ႕ဲ စုစုေပါင္းလူဦးေရဟာ ခန္႔မွန္းေခ်အရ ၄၁၀၄၀၀၀ ရွပ ိ ါတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ဘရွ္ေခၚရ္တိုစတန္ရ႕ဲ အမ်ိဳးသားစုစည္း တည္ရွိ မႈလို႔ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးအဖံုဖံုကေတာ့ ရုရွ ၃၆.၃၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဘရွ္ေကာတ့္ (ဘရွ္ခစ္ရ)္ ၂၉.၇၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တာတရ္ ၂၄.၁၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ခ်ဴဗရွ္ ၂.၈၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ မာရီးစ္ ၂.၅၈ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ယူကေရးနီးယန္း ၁.၃၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ေမာ္ဒိုဗီယန္း ၀.၆၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဥဒ္မဒ ု ္ ၀.၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဘီလာရုရွန္း ၀.၄၂ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အာေမးနီးယန္း ၀.၂၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ဂ်ာမန္ ၀.၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဥဇဘက္ ၀.၁၃ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အဇရီ ၀.၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ကာဇက္ခ္ ၀.၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၊တဒ္ဂ်စ္ ၀.၀၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ဂ်ဴး ၀.၀၆ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႕ တျခား ရွိတဲ့ လူဦးေရ ၂၀၀၀ ေအာက္စီရွိတ့ဲ အုပ္စုမ်ားလဲရွိပါတယ္။ ဒီေဒသတစ္ခုတင ြ ္းရွိ လူမ်ိဳးအလိုက္ဦးေရေဖာ္ျပခ်က္အရ သမၼတႏိုင္ငံႏွစ္ခုရ႕ဲ အဓိက တိုင္းသူျပည္သားေတြကေတာ့ တာတာရ္နဲ႔ ဗရွ္ေကာ့ လူမ်ိဳးေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးရဲ႕ အမ်ားစုႀကီးကတူရကီႏြယ၀ ္ င္ေတြျဖစ္ၾကၿပီးမ်ိဳးရိုးအရ မြတ္စလင္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
7 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
ေခတ္သစ္တာတာရ္ လူမ်ိဳးေတြကေတာ့ ယခင္ခရစ္ႏွစ္ ၉၂၂တံုးက
အစၥလာမ္ဘာသာကို သူတို႔
ႏိင ု ္ငံရ႕ဲ တရား၀င္ဘာသာတရားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကတဲ့ ေဘာလ္ဂါ ဘုလ္ဂါ လူမ်ိဳး ေတြကေနတိုက္ရိုက္ဆင္းသက္လာၾကတဲ့လူမ်ိဳးေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒေ ီ နာက္မွာ ဘုလ္ဂါ လူမ်ိဳးေတြကပဲ အုရယ္ေတာင္တန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကတဲ့ ဘရွ္ေကာ့ မ်ိဳးႏြယ္ ေတြဆီကို အစၥလာမ္ သာသနာကို ေဆာင္က်ဥ္း ေပးခဲပါတယ္။ ဥပမာျပရရင္ မြတ္စလင္ ပထ၀ီ၀င္ပညာရွိႀကီး ယာကုတ္ အလ္-ဟမာ၀ီ က
Yaqut al-Hamawi , 1179-1229, Arab
အလက္ပို ၿမိဳ႕မွာ ဘရွ္ေကာ့ လူမ်ိဳး မြတ္စလင္မ္
geographer. Born in Byzantium, he was
တစ္ဦးကို ေတြ႔ခ့ေ ဲ ၾကာင္း ေရးသားသြား ခဲ့ပါတယ္။
bought as a slave by a merchant, al-Hamawi.
ဒီေတြ႕ခဲ့တ့ဲ သူက အပ္ဟမာ၀ီ ကို ေျပာ ျပရာမွာ
He was freed on the death of his master and
ဘုလ္လာ ဘုရင္ႏိုင္ငံက မြတ္စလင္မ္ ခုႏွစ္ဦး
traveled extensively in Egypt, Syria, Iraq, and
စတင္ ေရာက္ရွိလာျပီး ဘရွ္ေဘာ့ လူမ်ိဳး ေတြ ထဲမွာ အစၥလာမ္ သာသနာ ျပန္႔ပာြ းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ ေၾကာင္း
Persia. His Mujam al-Buldan, a geographical dictionary that includes much biographical,
သိရပါတယ္။ •
historical, and cultural data, is a primary source in Arabic scholarship.
ေျမာက္ပိုင္းေကာ့ကားရွပ္စ္ ရဲ႕ မြတ္စလင္သမၼတ ႏိုင္ငံမ်ား
ေဒသတြင္းမွာ မြတ္စလင္အမ်ားစုလႊမ္းမိုးေနထိုင္လ်က္ရွိတဲ သမၼတႏိုင္ငံ ငါးခု ရွိပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ခ်ီခ်င္နီယား၊ ဒါဂ်က္စတန္၊ အင္ဂူရွီးကီးယား၊ ကဗါဒီႏို ေဗာ္လေကးရီးယားနဲ႔ ကာရာေခ်း-ခ်ရ္ကက္ရွား သမၼတ ႏိုင္ငံတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေဗာ္လဂါေဒသကမြတ္စလင္သမၼတႏိုင္ငံေတြနဲ႔ကြဲျပားတဲ့အခ်က္ကေတာ့ ေျမာက္ ပိုင္း ေကာ့ေကးရွပ္စ္ မွာတိုင္းရင္းသား ရုရွား ေတြရ႕ဲ အမ်ိဳးအစားက အင္မတန္မွ နည္း ေနတာ ပါပဲ။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းမွာ ဆိုဗီ ယက္ယူနီယံ က ေျမာက္ပိုင္း ေကာ္ေကးရွပ္စ္ က လူေတာ္ ေတာ္ မ်ားမ်ားကို ဆိုဗီယက္ ယူနီယံကို ဂ်ာမန္ တို႔ က်ဴးေက်ာ္လာတဲ့ ကာလတံုးက အကူ အညီ ေပးခဲ့လို႔ဆိုတ့ဲ စြပ္စခ ဲြ ်က္န႔ဲ ယိုးမယ္ဖ႕ဲြ ၿပီး ႏိင ု ္ငံကေန ႏွင္ထုတ္ခ့ပ ဲ ါတယ္။
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
8 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
ခ်ီခ်င္း၊ အင္ဂရ ူ ွ္၊ ေဘာလ္ဂါ နဲ႔ ကရာေခ်း ေဒသ ေတြက မြတ္စလင္မ္မ်ိဳးႏြယ္ေတြ အားလံုး ကို ၁၉၄၄ ခုႏွစ္မွာ သူတို႔ေတြရ႕ဲ ဇာတိေျမ ေတြက ေနၿပီး ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံရ႕ဲ ျမက္ခင္း လြင္ျပင္ ေတြဆီကို ႏွင္ထုတ္ခ့ေ ဲ ပမယ့္လဲ ေဒသရဲ႕ လူမႈေရးနဲ႔ ေဒသတြင္း တိုးႏႈန္း ေလ်ာ့ႏႈန္း ေတြမွာေတာ့ အဓိက ေျပာင္းလဲမႈႀကီးေတြဘာမွမရွိခဲ့ပါဘူး။
လက္ရွိမွာ မြတ္စလင္ လူဦးေရက ခ်ီခ်င္းနီယား၊ ဒါဂ်က္စတန္နဲ႔ အင္ဂူရွီတီးယား ႏိုင္ငံတို႔မွာ အလြန္႔ အလြန္ပဲမ်ားျပားလ်က္ရွိေနတာပါပဲ။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ခ်ီခ်င္းနီးယား သမၼတႏိုင္ငံရ႕ဲ လူဦးေ၇က ၁.၁ သန္း နီးပါး ရွိပါ တယ္။
ခ်ီခ်င္းနီးယား အမ်ိဳးသားအလံ
ခ်ီခ်င္းလူမ်ိဳးဦးေရက ၁,၀၃၁,၆၄၇ သန္း ရွိေနလို႔ စုစုေပါင္းလူဦးေရရဲ႕ ၉၃.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေနပါတယ္။ တျခားအုပ္စုေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ရုရွားလူမ်ိဳး (၄၀၆၄၅ ဦးသာ သို႔မဟုတ္ ၃.၇ ရာခိုင္ႏႈန္း) ကူမိတ္လူမ်ိဳး (၈၈၈၃ ဦး သို႔မဟုတ္ ၀.၈ ရာခုိင္ႏႈန္း) သူတို႔လဲမြတ္စလင္ေတြပါပဲ၊ အင္ဂူရ္ (၂၉၁၄ သို႔မဟုတ္ ၀.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း) နဲ႔ တျခားပိုမိုေသးငယ္တ့ဲ အုပစ ္ ုေတြကေတာ့ တစ္ခုခ်င္းရဲ႕ လူဦးေရကစုစုေပါင္းလူဦးေရရဲ႕ ၀.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေတာင္မွ မရွိပါ ဘူး။ အိမန ္ ီးခ်င္းျဖစ္တ့ဲ အင္ဂူရွီးတီးယားသမၼတ ႏိုင္ငံ ကေတာ့ တိုငး္ ရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ အင္ဂူရ/္ ဗိင ု္ ္းနစ္ မ်ိဳးႏြယ္ေတြရ႕ဲ ဇာတိပဲျဖစ္ပါတယ္ ဗိင ု ္းနစ္လူမ်ိဳးေတြက ေခတ္သစ္ ခ်ီခ်င္ေတြနဲ႔ အင္ဂူရွ္လူမ်ိဳးေတြရ႕ဲ ေရွးဘိုးေဘးေတြရ႕ဲ “နစ္” ဘာသာစကားကို ေျပာၾက သူမ်ား ပါ၀င္တဲ့ ေျမာက္ပိုင္းေကာ္ေကးရွပ္စ္ ရဲ႕ အုပ္စုတစ္ခုပဲ
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
9 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
ျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဂရ ူ ွီးတီးယား ကေတာ့ ရုရွားရဲ႕ အငယ္ဆံုး ဖက္ဒရယ္လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္ၿပီး လူဦးေရ အေနနဲ႔ ၄၆၇,၀၀၀ ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ရုရွားသန္းေခါင္စာရင္းအရ အင္ဂူရွ္ လူမ်ိဳးတိုင္းရင္းဖြားေတြက သမၼတ ႏိုင္ငံလူဦးေရရဲ႕ ၇၇.၃ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။ တျခားအုပ္စုေတြကေတာ့ ခ်ီခ်င္း(၂၀.၄ ရာခုိင္ ႏႈန္း) ရဲ႕ ရုရွားလူမ်ိဳး (၁.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း) ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ပိုင္းေကာ္ကားရွပ(္ ခ) ထဲက ရုရွားရဲ႕ ဧရိယာနဲ႔လူဦးေရအရအႀကီးဆံုးသမၼတ ႏိုင္ငံကေတာ့ ဒါဂ်က္စတန္ႏိုင္ငံပျဲ ဖစ္ပါတယ္။ စုစုေပါင္းလူဦးေရက ၂,၅၇၇,၀၀၀ ရွိပါတယ္။ ဒါဂ်က္စတန္ဟာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳး မြတ္စလင္မ်ိဳးႏြယ္ေတြ ၁၀ အုပ္စုေတာင္ ရွိေနတာ ေၾကာင့္ အႀကီးမားဆံုး ေသာ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုေတြ ေနထိုင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ေအဗါရ္၊ ဒါရ္ဂ်င္းနဲ႔ လက္ဇဂ်င္း လူမ်ိဳးေတြ ေပါင္းရင္ ဒါဂ်က္စတန္ လူဦးေရရဲ႕ ၇၅ ရာခိုင္ႏန ႈ ္းနီးနီး ရွိပါတယ္။ တူရကီႏြယ္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ကူမိတ္၊ နိဳဂိုင္းနဲ႔ အဇာရီ လူမ်ိဳးတို႔က ၂၀ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေနၿပီး ရုရွား လူမ်ိဳးေတြကေတာ့ ၅ ရာခိုင္ႏန ႈ ္း ရွပ ိ ါ တယ္။ တျခားတိုင္းရင္းသား အုပ္စုေတြ တစ္ခစ ု ီကေတာ့ စုစုေပါင္း လူဦးေရရဲ႕ ၀.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပဲရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္ ကြေ ဲ တြ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အတူ လူဦးေရ ရဲ႕ ၉၀% ရာခိုင္ႏႈနး္ ကေတာ့မြတ္စလင္ေတြျဖစ္ၾက ပါတယ္။ ကဗါရ္ဒီနိဳး- ေဘာ္လေကးရီးယားသမၼတႏိုင္ငံက လူဥးီ ေရ ၉၀၁,၀၀၀ ခန္ရ ႔ ွိပါတယ္။အဲဒီမွာ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္ ၂ခုရ႕ဲ ေဒသႀကီး၂ခု ပါ၀င္ၿပီး၊ တစ္ခုမွာေတာ့ (အေနာက္ေျမာက္ ေကာ္ေကး ရွပ္စ္ ဘာသာစကားကိုေျပာဆိုၿပီး စြႏၷီမြတ္စလင္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့) ကဗါရ္ဒင္း လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေနာက္ ေဒသ တစ္ခုမွာေတာ (တူရကီ ဘာသာစကားကိုေျပာဆိုတဲ့ စြႏၷီ မြတ္စလင္ေတြပဲ အမ်ားစုေတြပဲ ျဖစ္ၾကတဲ့) ေဘာ္လကါရ္ လူမ်ိဳးေတြေနထိုင္ၾကပါတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္သန္းေခါင္စာရင္းအရ ကဗါရ္ဒင္းလူမ်ိဳး က သမၼတ ႏိုင္ငံလူဦးေရရဲ႕ ၅၅.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိၿပီး၊ ရုရွားလူမ်ိဳးက ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း နဲ႔ ေဘာ္လကရ္လူမ်ိဳးေတြက ၁၁.၆ ရာခိုင္ႏႈန္း အသီးသီး ရွိေန ပါတယ္။ တစ္ျခားအုပ္စုေတြအေနနဲ႔ ေအာ္ဆက္တီးယန္း (၉၈၄၅ဦး သို႔မဟုတ္ ၁.၁ ရာခိုင္ ႏႈန္း)၊ တူရကီ လူမ်ိဳး(၈၇၇၀ ဦး သို႔မဟုတ္ ၁.၀ ရာခိုင္ႏႈန္း)၊ ယူကေရးနီးယန္း လူမ်ိဳး ( ၇၅၉၂ ဦး သို႔မဟုတ္ ၀.၈ ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
10 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
ရာခိုင္ႏႈန္း)၊ အာေမးနီးယန္းလူမ်ိဳး( ၅၃၄၂ ဦး သို႔မဟုတ္ ၀.၆ ရာခုိင္ႏႈန္း) ကိုရီးယန္းလူမ်ိဳး( ၄၇၂၂ ဦး သို႔မဟုတ္ ၀.၅ရာခိုင္ႏန ႈ ္း) ခ်ီခ်င္း( ၄၂၄၁ဦး သို႔မဟုတ္ ၀.၅ရာခိုင္ႏန ႈ ္း) နဲ႔ တျခားေသးငယ္တ့ဲ အုပစ ္ ုေတြကေတာ့တစ္ခုခ်င္းက စုစုေပါင္း လူဦးေရရဲ႕ ၀.၅ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ နည္းၾကပါတယ္။ အိမန ္ ီးခ်င္းျဖစ္တ့က ဲ ရာေခ်း ခ်န္ကက္ရွားႏိုင္ငံရ႕ဲ စုစုေပါင္းလူဦးေရက ၄၃၉၀၀၀ ေလာက္ရွိပါတယ္။ အဲဒမ ီ ွာ တိုင္းရင္းသားမြတ္စလင္လူမ်ိဳးႀကီးႏွစ္ခုျဖစ္တဲ့ကရာေခ်း နဲ႔ ခ်ရ္ကက္(စ) တို႔ပါ၀င္ပါတယ္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ကရာေခ်းက သမၼတႏိုင္ငံလူဦးေရရဲ႕ ၃၈.၅ရာခိုင္ႏန ႈ ္းရွိၿပီး၊ က်န္ တာ ကေတာ့ရုရွားလူမ်ိဳး( ၃၃.၆ ရာခိုင္ႏႈန္း) ခ်ရ္ကဆ ဲ ္ လူမ်ိဳး (၁၁.၃ ရာခိုင္ႏႈန္း) တို႔ျဖစ္ပါ တယ္။ -------------------------------------------------------------------------------------ေဆာင္းပါးရွင္ အလ္မီရာ အခမီတိုဗာြ သည္ အလြတ္စာေရးဆရာတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ ယခင္ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံမွ မြတ္စလင္မ်ား၏အေျခအေနအပါအ၀င္ လက္ရွိျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ စိတ၀ ္ င္စားဖြယ္ရာ အေၾကာင္းရာမ်ားကိုေရးသားတင္ဆက္ေနသူျဖစ္ပါေၾကာင္း။ • (၁)
မွတ္စုမ်ား ခါန္နိတ္သည္ တူရကီဘာသာစကားကလာေသာေ၀ါဟာရျဖစ္ၿပီး၊ အခ်ဳပ္အျခာ ႏိုင္ငေ ံ ရး
သို႔မဟုတ္ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးက အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ႏိင ု ္ငံေရးအရ အခ်ဳပ္ အခ်ာ နယ္ပယ္တစ္ခုကို ရည္ၫႊန္း ပါသည္ (၂)
ခ်ီခ်င္နီယာကဲ့သို ရုရွား၏ ေကာ္ေကးရွပ္ရ႕ဲ အပိုင္းက
မြတ္လင္လူဦးေရတို႔ကို ရုရွား တိုက သူတို႔၏ဇာတိေျမမ်ားမွ ၀င္ေရာက္သိမ္းဆီးထားမႈတင ြ ္ ကိုလိုနီျပဳေနသူတို႔ကို ယခုလဲ အေလးထားစဥ္းစာစရာျဖစ္ဆပ ဲ င္။ (၃)
New Left Review Journal မွ Tony Wood ၏ The
Case for Chechenya ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ေဆာင္းပါးကိုရႈပါ
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
11 of 12
Myanmar Muslim Media (MMM)
(၄)
မာဂ်ာနီ၊ ရွီဟာဘက္ဒင္ မြတ္စ္တဖက္ အလ္ အကၠဘာ ဖီ ကာဇန္ ၀ဘုလ္ဂါ။ ကာဇန္ -
တာတာစတန္ ပံုႏွိပ္တိုက္။ ၁၉၈၈ စာ ၁၃၄. (၅) အမွန္စင္စစ္ စတာလင္ဟာ ေျမာက္ပိုင္းေကာ့ေကးရွပ္ ေဒသမွာရွိတဲ့ မြတ္စလင္မ္ အမ်ားစု လႊမ္းမိုးထားမႈေၾကာင့္ ရွိေနတဲ့ လူမႈႏင ို ္ငံေရး သဟဇာတ ျဖစ္မႈကို ခြဲျခားျဖစ္ရန္ အင္အားသံုးျပီး နယ္ႏွင္ျခင္း ဥပေဒကို က်င့္သံုးခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ပိုင္းေကာ့ေကးရွပ္ မွာေနတဲ့ လူေတြက နာဇီ ေတြကို ကူညီတယ္ဆိုတ့ဲ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ သမိုင္းေတြ ျပျပီးေတာ့ အေရးယူမႈေတြ ျပဳလုပ္ခ့တ ဲ ာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ျပန္ဆိုသူ ….....၀ါးခယ္မေမာင္မင္းႏိင ု ္ Myanmar Muslim Media (MMM) မွ ေဖၚျပပါသည္။
ကမၻာတလႊား တို႔မတ ြ ္စလင္မ္ ညီေနာင္မ်ား
ရုရွႏိုင္ငံရွိမြတ္စလင္မမ ္ ်ား
12 of 12