Regiovisie Westelijke Mijnstreek

Concept Regiovisie Westelijke Mijnstreek Commissie Fysiek Domein - sonderend stuk Woordvoerder PvdA: Roy Pennings Datum: 19-6-2009

Positief • Positieve basishouding over concept Regiovisie; breed gedragen o.b.v. uitvoerige consultaties • Tevreden met praktische benadering i.p.v. theoretische visie; benoemde 4 pijlers passen goed in regionale ontwikkeling en sluiten aan bij provinciaal beleid: Versnellingsagenda, Talentrijke Regio, Gebiedsontwikkeling A2/Maasbracht Constateringen van opstellers van Regiovisie W. Mijnstreek • Woon- en leefklimaat hebben te weinig extra kwaliteiten om mensen van buiten te binden • Demografische krimp • Deze twee aspecten zijn van doorslaggevend belang voor de vaststelling welke projecten uit de vier pijlers (het eerst) moeten worden aangepakt. Conclusie PvdA fractie: Wij ondersteunen de weg die de Westelijke Mijnstreek wil inslaan, maar er zijn mogelijkheden tot aanscherping en aanvulling!

PvdA-fractie: constateringen en analyse A. De pijlers 1. Hoogtechnologische bedrijvigheid

• • • •

•

• • •

CHEMELOT CAMPUS Inzet is op innovatie en de groei van het aantal kenniswerkers in de regio. getrokken door Chemelot Campus en herstructuering van bedrijventerrein Opzet en deelnemende partners verraadt focus op nieuwe bio-georiënteerde chemie en niet basischemie. Positief! UM heeft zich nu teruggetrokken uit vastgoedontwikkeling op terrein; o Wat doet een universiteit überhaupt met vastgoed? o Wie neemt rol over? Substantiële investeringen in recessietijd. o Onduidelijke rol van campusontwikkelingsmaatschappij hierin o Inbinding van RWTH als materiaaltechnologie-expert niet benoemd, evenals uni Hasselt (biomedisch, chemie), Leuven en Eindhoven: waar blijft concrete link met Internationaliseringsagenda (driehoek!): Campus als experimenteerplatform voor op universiteit ontwikkelde kennis Wel inzet op TSM, maar dat is feitelijk ook basischemie en past alleen indien gelinkt aan sterke solarkennis op Avantis. Hier ligt een precaire taak voor ons als provincie. AUTOMOTIVE Regiovisie kiest (zie ook ontwikkelprogramma) voornamelijk voor gebiedsinvulling en niet voor acties richting inhoudelijke verankering Ontwikkelingen bieden bieden Mitsubishi optimale vestigingsmogelijkheden. Geldt ook voor afgeleide activiteiten rondom ontwikkeling electrische auto’s. Probleem blijft: Mitsubishi blijft voornamelijk productiefaciliteit -> locatie is uitwisselbaar en wordt buiten regio bepaald. Nieuwe activiteiten rondom Nedcar alleen structureel als ze ook 1

los van Nedcar door zouden kunnen. Regiovisie gat hier niet op in: geen regionale controle/sturing op structurele verankering van automotive. Streven moet zijn richting opbouw van onderlinge ‘afhankelijkheid’ van bedrijven (incl. Mitsubishi) bouwen die ervoor zorgt dat bedrijven niet zomaar wel kunnen/willen.

o • • •

o

B. • • • • •

• •

VLIEGVELD MAASTRICHT Eerste concept: schrikbarend weinig aandacht Blij met erkenning dat link gelegd tussen kenniswerkers/innovatie en vliegtuigtechnologie en –onderhoud Uitbouw van vrachtverkeer met directe aanbinding aan A2: logistiek knooppunt Poorten open voor bovenregionaal bedrijventerrein met duidelijke kansen voor WMijnstreek. Er echter niet op ingegaan. Duidelijk gemis. Zelfs als er nu geen tijd zou zijn voor ontwikkelopdracht, dan nog zou aandacht in visiedocument stuk ruimer mogen. INDUSTRIETERREIN CHEMELOT Industrieterrein Chemelot heeft haar belangen goed vertegenwoordigd in regiovisie: bouw van zuiduitgang en railterminal. Ideeën echter niet consistent met wat elders wordt gesteld omtrent verbinding tussen Chemelotterrein en Stein en Born, waarbij met name watervervoer een prominentere plaats moet krijgen i.c.m. een nieuwe aansluiting op het hoofdrailnet aan de bovenzijde van Born. Regiovisie biedt nu ruimte voor 2 railterminals, 2 nieuwe uitgangen en misschien juist minder prioriteit voor vervoer over water. Regiovisie maakt geen keuze, waardoor het niet duidelijk is waar de regio – en dus de provincie – op moet gaan inzetten. Los hiervan: belangrijke ontwikkeltaak ligt in verbinding met transformatie woningvoorraad: uitdunning om terrein op gebied van veiligheid en geluid ruimte te bieden. Deze ontwikkeltaak is niet benoemd. Zorg Regiovisie zet zwaar in op de zorg als pijler van innovatie en economische groei regio vergrijst en krimpt: zorgvraag diversifieert en wordt groter. Regiovisie geeft echter geen ontwikkelopdracht: vreemd! Lijkt haast keuze om zorginnovatie allen als ondersteunend element te gebruiken bij Sportzone en in thuiszorg. Ook kenniswerkers die ‘van buiten’ naar de regio komen om te werken/wonen, zullen de gewone leeftijdsopbouw kennen en zullen dus veel waarde hechten aan goede zorgvoorzieningen. Zorg heeft ook werkgelegenheidsaspect: door krimp en vergrijzing zijn er ook minder mensen beschikbaar om zorg te verlenen. Zorgverleners zijn ook kenniswerkers! Orbis speelt in op diversifiërende en groter wordende zorgvraag via innovatie. Kost meer geld en tijd dan verwacht, maar is ook nieuw. PvdA verwacht dat alsnog ontwikkelopdracht op zorg wordt geformuleerd. Provincie moet open staan voor de financiële en personele problematiek die nu de doorontwikkeling van de innovatieve zorgpijler blokkeert!

WERKGELEGENHEID • Regiovisie benoemt dat ondanks de structurele tekorten op de arbeidsmarkt de arbeidsparticipatie in de regio nog steeds flink afneemt. Dit is niet recent, maar ook in goede tijden. Hierop is geen analyse, geen conclusie en geen visie in Regiovisie. • Lokale bevolking is voor een groot deel niet hoog opgeleid. Regiovisie sluit wat PvdA betreft nauwelijks aan op de problemen van de inwoners. Verbanden met Nota Talentrijke Regio en elkaar versterkende acties worden niet benoemd in ontwikkelopdracht. Met zoektocht naar kenniswerkers legt regio de oplossing van de eigen problemen weer buiten de eigen regio: we gaan externe kenniswerkers importeren! Verkeerde benadering en grote tekortkoming! 2

•

Regio lijkt te denken: stop laaggeschoolden maar in logistiek en distributie. Geen oplossing: logistiek grotendeels arbeidsextensief, maar vreet ruimte.

GEBIEDSVISIE A2-MAASBRACHT • Noodzaak: betere doorstroming. • Vraag is of regio qua vestigingsklimaat baat heeft: als de doorstroming goed is, dan zijn vestigingsplaatsen langs die as (maar niet in de W. Mijnstreek) ook goed. Doorstroming en economische groei hoeven dus niet in hetzelfde gebied plaats te vinden. • Regiovisie zou – i.c.m. gebiedsvisie A2 - duidelijker moeten maken hoe doorstroming lokaal meer vestiging en meer banen oplevert. • Graetheide is dan GEEN “uithangbord langs de snelweg” a la High-Tech Campus in Eindhoven. Uitstralingsfactor moet maar op bestaand Chemelotterrein gevonden worden C. Transformatie woningvoorraad • Visie staat nog ver af van werkelijkheid. Moet veel gedaan worden. • PvdA wil uitleg over tegenstelling tussen stellingen in Regiovisie en reactie van woningcorporatie Zo Wonen over veronderstelde aantal en locatie van sloop/herstructureringswoningen. Dit moet opnieuw! • Tevreden met duidelijke lijn ten aanzien va het principe ‘slim slopen’. • Opvallend is dat volgens Regiovisie sloop vooral plaatsvindt in herstructureringsgebieden. PvdA ziet duidelijk conflict met passage op pagina 30 (rood voor groen), want deze staat haak op de eerder opmerking op pagina 19 (alleen bouwen in al bebouwde omgeving). • Keuze voor slechts 2 toplocaties is onduidelijk. D. Sportzone • Helder en duidelijke omlijning. • Te weinig informatie over uitwerking – op hoofdlijnen – en hoe randgemeenten rondom Sittard-Geleen hierin betrokken worden en hoe zij meeprofiteren. E. Landschap • Grootste kritiek: landschapsgedeelte is – op zijn best – armoedig uitgewerkt. • Uit Regiovisie valt niet af te lezen dat het landschap (voorwaarde voor verbetering van het woonklimaat) door de Regiovisie erop vooruit gaat. • Regiovisie niet consequent door: o Chemelotterrein voldoet nog voor vele jaren en Graetheide is niet nodig voor ontwikkeling (zie opmerking op pag. 37 van regiovisie hierover; daarnaast ook pag. 8 van de Nota van Reacties en brieven van Graetheidecomite en GroenLinks) o lage ambities t.a.v. horizontale ecologische verbindingen o de wens tot verbetering van de recreatieve mogelijkheden VERSUS bebouwingsplannen: OPAC tot huizenbouw en toewijzing tot agrarische bestemming (pag. 37). Landschapsprojecten zijn samenraapsel van individuele projectjes Indruk: mogen liefst geen geld kosten & mogen economische ontwikkeling niet voor de voeten lopen Verwijzing nar Nota ‘Groene Waarden’ volstrekt onvoldoende, omdat er geen uitwerking/consequentie is doorgetrokken in Regiovisie ‘parcway’-achtige A2 aanleg. invulling van het Limbrichterbos is vreemd: gebied heeft al duidelijke invulling. o

• • • • •

3

•

Tenslotte worden voorbeelden voor de invulling van de ontwikkelopdracht ‘groene waarden’ gegeven die volstrekt niet passen. Een voorbeeld hiervan is de Kampstraat die direct grenst aan de industriële logistieke uitbreiding van Chemelot.

Democratische sturing & controle o Sterk getechnocratiseerd en vanuit bestuurdersperspectief opgezet o zeer beperkte rol van de gemeenteraden en PS bij de planning en uitvoering van ontwikkelprojecten o Rol gemeenteraden beperkt tot jaarlijkse begrotingsrondes. Daarbij worden de gemeentes geacht op 10% van hun begroting hiervoor vrij te maken. Keuze aan gemeenteraden, maar volgens PvdA onhaalbaar en onverantwoord. Er zijn ook nog andere prioriteiten. Verzoek aan gedeputeerde Driessen om deze reactie mee te nemen richting de opstelling van de definitieve versie van de Regiovisie W. Mijnstreek. EINDE

4