Quaûn trò kinh doanh quoác teá
TAÙC GIAÛ: NGUYEÃN XUAÂN HAÛI
Tuû Saùch Cuûa Nhaø Quaûn Trò Kinh Doanh
Chöông daãn nhaäp
Thaùch thöùc trong kinh doanh quoác teá • Hieåu veà kinh doanh quoác teá daïng khaùi nieäm • Thaûo luaän veà höôùng kinh doanh quoác teá chính yeáu • Xem xeùt boán yeáu toá veà lôïi theá caïnh tranh • Moâ taû vai troø nhaø nöôùc • Trình baøy moâ hình nghieân cöùu moân naøy
1. Daãn nhaäp 80% ñaàu tö tröïc tieáp, 50% thöông maïi laø do 500 coâng ty lôùn nhaát theá giôùi (coâng ty quoác teá) thöïc hieän Ngaøy nay chuyeån höôùng sang caùc nöôùc ñang phaùt trieån, chuyeån ñoåi haáp daãn nhö Ñoâng aâu, Trung quoác. Ñoâng aâu baát oån chính trò nhöng nguoàn lôïi lôùn haáp daãn. Chuù yù raèng ngöôøi Nhaät taäp trung vaøo Ñoâng nam aù, vaø trung quoác. Moät hình thöùc khaùc laø lieân doanh lieân keát quoác teá: laø söï thoaû thuaän cuûa hai hay nhieàu thaønh vieân veà quaûn lyù doanh nghieäp nöôùc ngoaøi.
2. Vai troø doanh nghieäp nhoû Dòch vuï vaø coâng nghieäp 70% ôû Myõ, Canada. Ñaëc ñieåm theá giôùi ngaøy nay coù theå cho pheùp caùc coâng ty nhoû vaø vöøu coù theá caïnh tranh ñòa phöông khaép theá giôùi.
Caùc doanh nghieäp lôùn aûnh höôûng ñeán söï thaønh coâng cuûa doanh nghieäp nhoû vì hoï söû duïng haøng hoaù cuûa doanh nghieäp nhoû. Khu vöïc nhaø nöôùc cuõng chi mua haøng hoaù dòch vuï cho khoái naøy raát lôùn. Ñaàu tö quoác teá vaø thöông maïi DN nhoû chieám thò phaàn ít nhöng ñaùng keá trong söï phaùt trieån
3. Khaùi quaùt veà kinh doanh quoác teá 3.1 Xuaát nhaäp khaåu: Chuù yù khaùi nieäm Xuaát khaåu coù theå dòch vuï nhö haøng khoâng, du lòch, khaùch saïn, giaûi trí vaên hoaù chöù khoâng phaûi haøng hoaù. Döõ lieäu veà xuaát nhaäp khaåu quan troïng: thöông maïi laø cô sôû coù tính lòch söû, giuùp ta thaáy ñöôïc chieán löôïc vaø hoaït ñoäng cuûa coâng ty quoác teá Hieåu veà caùc hoaït ñoäng cuûa kinh doanh quoát teá vôùi neàn kinh teá 3.2 Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi: FDI duøng tieàn ñaàu tö vaøo nöôùc khaùc.
4. Ñoái dieän nhöõng thaùch thöùc trong kinh doanh quoác teá Laøm gì ñeå coù vò trí quan trong trong thöông maïi vaø ñaàu tö quoác teá?
• Duy trì lôïi theá caïnh tranh Saùng taïo trong caûi tieán, chi phí lao ñoäng, laõi suaát, hoái ñoaùi, qui moâ kinh teá vaø nguoàn löïc thöïc söï. Thay theá saûn phaåm.
• Tính caïnh tranh quoác teá
Yeáu toá thaâm duïng: taøi nguyeân, lao ñoäng vaø voán. Trong haøng tieâu duøng maëc duø nhaäp nguyeân
lieäu thoâ nhö caûi tieán laøm naêng suaát lao ñoäng taêng laøm thò phaàn taêng. Khaû naêng söû duïng yeáu toá thaâm duïng Nhöõng ñieàu kieân nhu caàu: nhu caàu ngöôøi mua, thay ñoåi nhu caàu caàn thieát, Ngaønh coâng nghieäp lieân keát vaø hoã trôï: döï doaùn phaûn öùng vôùin höõng thay ñoåi Toå chöùc chieán löôïc cuûa coâng ty vaø söï caïnh tranh Muïc tieâu quoác gia Löïa choïn ngheà aûnh höôûng ñeán giaù trò quoác gia Söï caïnh tranh trong nöôùc.
• Nhöõng quy ñònh cuûa chính phuû, luaät leä - Quoác hoäi vaø chính quyeàn ñòa phöông - Ñaøm phaùn thöông maïi quoác teá - Phaùt trieån moät trieån voïng quoác teá: - Kinh nghieäm: caàn ngöôøi nhö theá - Tieáp caän: taàm quan troïng cuûa hoaït ñoäng QT – Thaùi ñoä: daønh cho nhaø quaûn trò khi laøm vieäc
5. Söï nghieân cöùu veà kinh doanh quoác teá • Töø khaùi quaùt ñi ñeán nhaán maïnh chieán löôïc Chuû ñeà
1950-1969
1970-1989 Chöùc naêng cuûa söï phaùt trieån Phaân tích
Nhöõng naêm 90 Nhaán maïnh tính chieán löïôc
Taäp trung quan taâm
Thoâng tin ñaïi cöông
Höôùng nghieân cöùu Phöông phaùp giaûi thích Söï nghieân cöùu nhaán maïnh
Moâ taû Chuù troïng tính lòch söû Nhieàu ngaønh hoïc
Chöùc naêng
Ña ngaønh
Nhieàu p phaùp nghieân cöùu soá löôïng, ñi nöôùc ngoaøi
Nghieân cöùu soá löôïng, ñi nöôùc ngoaøi, boä phaän quoác teá, cty ña quoác gia
Caùc coâng ty ñöôïc nghieân cöùu
Coâng ty cuûa Myõ
Caùc coâng ty theá giôùi
Caùc coâng ty ña quoác gia
Keát hôïp
Quoác gia ñöôïc xem xeùt Soá löôïng taïp chí Söï chuù troïng cuûa taïp chí Toång moái lieân keát nghieân cöùu
Coâng nghieäp hoaù Moät vaøi
Coâng nghieäp hoaù, NIC, LDC Nhieàu
Coâng nghieäp hoaù, NIC, LDC Ñang taêng
Chuû ñeà quoác teá chung Moät vaøi
Chöùc naêng
Chöùc naêng vaø chieán löôïc
Nhieàu hôn
Ñang taêng
Chöông 2
Coâng ty ña quoác gia 1. Ñaëc tröng cuûa coâng ty ña quoác gia(xem xet moâi tröôøng cuûa chuùng) • Coå ñoâng ñeán töø khaép nôi treân theá giôùi • Lieân quan ñeán nôi ñaëc truï sôû chính vaø nôi kinh doanh • Caùc coâng ty con phaûi chòu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng quoác teá vaø sôû taïi • Coâng ty con coù theå tìm nhieàu ñònh cheá taøi chính taøi trôï voán • Caùc coâng ty con coù chung chieán löôïc
2. Taïi sao laïi trôû thaønh coâng ty ña quoác gia • Taêng khaû naêng baûo veä khoûi ruûi ro • Giaûm thieåu khoâng oån ñònh cuûa chu kyø kinh doanh noäi ñòa • Taïo söï taêng tröôûng thò tröôøng theá giôùi trong toaøn caàu hoaù taêng tröôûng nhanh choùng, phaân phoái treân quy moâ toaøn theá giôùi. • Gia taêng caïnh tranh theá giôùi, baûo veä thò phaàn • Giaûm chi phí. Caùc chi phí trung gian ñaùp öùng nhanh nhu caàu ngöôøi tieâu duøng, naém laáy lôïi theá veà nguoàn taøi nguyeân • Vöôït qua böùc töôøng thueá • Söû duïng caùc coâng ngheä cheá taïo tröïc tieáp saûn xuaát theo licence (moät beân laø nhaø cung caáp cho pheùp söû duïng baèng saùng cheá, moät beân traû phí ñònh kyøcoá ñònh vaø gia taêng theo
saûn xuaát) ñieàu naøy cho pheùp hoï ñoäc quyeàn saûn xuaát vaø tröïc tieáp baûn saûn phaåm ôû nöôùc ngoaøi. Chuù yù: xem 20 tuyeät chieâu cuûa coâng ty quoác teá (Voõ Vaên Tröôøng soaïn)
3. Chieán löôïc cuûa caùc coâng ty ña quoác gia Quyeát ñònh döïa treân nhöõng gì toát nhaát cho coâng ty Nghieân cöùu vaø phaùt trieån (R&D) laø phaàn quan troïng torng kyõ thuaät cao
I. Haønh ñoäng cuûa caùc coâng ty ña quoác gia 1. Doanh thu vaø lôïi nhuaän Haàu heat caùc coâng ty ña quoác gia khoâng phaûi laø coâng ty khoång loà, nhöng caùc coâng ty khoång loà laø coâng ty ña quoác gia.
2. Caùc coâng ty ña quoác gia Volkwagen (VW) 34 tyû $, Chaâu aâu – Xe hôi Shimano phuï tuøng xe ñaïp, ôû Myõ, ngöôøi Nhaät, doanh thu 2 tyû $, xe ñaïp leo nuùi Ikea Thuî ñieån, trang trí noäi thaát, doanh thu 3.5 tyû $ Marsh & Mclennan moâi giôùi baûo hieåm, doanh thu 2,5 tyû $, maïnh ôû Myõ
…Caùc baïn khoâng gì hôn laø haõy quan taâm ñeán coâng ty quoác teá
II. Quaûn trò chieán löôïc cuûa caùc coâng ty ña quoác gia Xaùc ñònh nhöõng nhieäm vuï cô baûn cuûa coâng ty Phaân tích moâi tröôøng beân trong vaø beân ngoaøi
Xaùc ñònh muïc tieâu vaø keá hoaïch cuï theå Thöïc hieän keá hoaïch Ñaùnh giaù vaø kieåm soaùt hoaït ñoäng Döïa vaøo chieán löôïc kinh doanh cuûa coâng ty ñeå thích öùng
Chöông 3
Tam giaùc kinh teá & kinh doanh quoác teá I. Daãn nhaäp Myõ – Nhaät – EU chuùng ta cuõng coù theå bieát chi phoái haàu heát theá giôùi
II. Nguyeân nhaân ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi (FDI) FDI: Sôû höõu toaøn boä hay moät phaàn coâng ty taïi nöôùc ngoaøi 1. Taêng lôïi nhuaän 2. Thaâm nhaäp thò tröôøng taêng tröôûng nhanh 3. Giaûm chi phí 4. Nhöõng khoái lieân keát kinh teá hôïp nhaát 5. Baûo hoä thò tröôøng noäi ñòa 6. Baûo hoä thò tröôøng nöôùc ngoaøi 7. Giaønh bí quyeát coâng ngheä vaø quaûn trò Caùc thaønh vieân vuøng tam giaùc chia nhau thò tröôøng chieám lónh khoâng phaûi phaân chia maø lôïi theá. • Söï thoáng trò veà FDI cuûa vuøng tam giaùc • Nhöõng khu vöï tam giaùc III. Khu tam giaùc chieán löôïc kinh doanh quoác teá Taïi Myõ: Chuù yù raèng taïi Myõ nhöõng naêm 80 taïo nhu caàu xe ít hao xaêng, chaát löôïng cao, giaù caïnh tranh, maãu maõ goïn ñeïp, ngöôøi Nhaät ñaõ laøm ñöôïc ñieàu naøy neân thaønh coâng treân thò tröôøng Myõ. Ngaøy nay moät thò phaàn lôùn maø caùc coâng ty coù
ñöôïc laø haøng coâng ngheä cao, coâng ngheä thoâng tin, ñieän töû Caàn phaân tích töøng maët haøng Taïi EU: FDI cuûa Myõ taïi EU lôùn nhaát hôn khu vöïc naøo heat, EU laø thò tröôøng sôû thích cuûa Nhaät hôn caû Thaùi bình döông, nhöng bò baûo hoâ chaët cheõ.
Caàn phaân tích töøng maët haøng IV. Caùc moái quan heä kinh teá trong khu vöïc tam giaùc
1. Söï cheá ngöï cuûa Nhaät Nhaät ñang chieám thò phaàn torng khi Myõ vaø Chaâu aâu ñang bò maát. Caùc coâng ty taàm côû theá giôùi gaây söùc eùp lieân tuïc cho doing nghieäp Nhaät, thò tröôøng Nhaät khoù thaâm nhaäp vì yeáu toá vaên hoaù, ñaàu tö trong nöôùc vaø caïnh tranh cuûa Nhaät lôùn hôn baát cöù nôi naøo treân theá giôùi. Nhaät chæ quan taâm ñeán kinh teá trong khi ñoù Myõ vaø Chaâu aâu coøn chi cho vieäc khaùc.
2. Cheá ñoä baûo hoä (xem quan heä kinh teá quoác teá)
Chöông 4
Heä thoáng kinh teá vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá 1. Daãn nhaäp heä thoáng kinh teá • Neàn kinh teá thò tröôøng haøng hoaù vaø dòch vuï ñöôïc xaùc laäp treân cô sôû nhu caàu • Neàn kinh teá thò tröôøng coù ñaëc tính haàu heat taøi saûn laø cuûa tö nhaân, ñöôïc canh tranh ñeå giaønh thò phaàn. Coøn sôû höõu coâng coäng thì ñoäc quyeàn nhaø nöôùc vaø haïn ngaïch cho töøng doanh ngheäp. • Ñieàu quan troïng laø haàu heat caùc nöôùc ñeàu coù neàn kinh teá hoãn hôïp caùc söï keát hôïp giöõa thò tröôøng vaø keá hoaïch 1.1 Kieåm soaùt cuûa chính phuû veà taøi saûn Ngöôøi ta bieän luaän cho quoác höõa hoaù nhö sau: • Thuùc ñaåy phaùt trieån kinh teá – Tìm kieám lôïi nhuaän cho quyõ quoác gia • Traùnh caùc coâng ty bò phaù saûn – Caûi tieán chöông trình lôïi cho quoác gia • Gia taêng quyeàn kinh teá vaø chính trò – Ñaûm baûo löôïng haøng hoaù, DV Ngöôøi ta cuõng bieän luaän cho tö nhaân hoaù: • Cung caáp DV-HH hieäu quaû – Ñaùp öùng nhu caàu thanh lyù taøi saûn • Chính phuû baùn coù lôïi hôn – Giaûm nôï cho quoác gia
• Coâng ty gia taêng ñaàu tö nghieân cöùu phaùt trieån ñeå caïnh tranh • Caùc quyõ taøi chính quoác teá hoã trôï
1.2Söï hôïp taùc giöõa DN vaø chínhg phuû 2. Hoäi nhaäp kinh teá Thieát laäp nhöõng luaät leä, nguyeân taéc vöôït khoûi phaïm vi quoác gia ñeå caûi thieän kinh teá Vaø söï hôïp taùc cuûa caùc nöôùc. Höôùng veà töï do thöông maïi toaøn caàu, haáp daãn nhöng khoù thöïc thi,
2.1 Söï hình thaønh thöông maïi vaø nhöõng cheäch höôùng Hoäi nhaäp khu vöïc daãn ñeán moät thay ñoåi trong hoaït ñoäng kinh doanh. Chi phí ñöôïc giaûm gia taêng quyeàn lôïi trong nhoùm hoäi nhaäp. Boû raøo chaén thöông maïi trong khoái vaø taïo raøo chaén ngoaøi khoái, tình hình naøy vaãn khoâng coù lôïi cho quoác teá chung. 2.2 Möùc ñoä hoäi nhaäp • • • • •
Maäu dòch töï do Lieân minh thueá quan Thò tröôøng chung Lieân minh kinh teá Lieân minh chính trò
2.3 Hoäi nhaäp kinh teá moät taát yeáu Nhu caàu veà chính trò vaø kinh teá Thöông maïi töï do ñem laïi thaønh coâng cho caùc thaønh vieân trong nhoùm nhôø chuyeân moân hoaù. Thuaän lôïi noäi boä kinh teá trong nhoùm bôûi chi phí thaáp,
2.4 Lieân minh Chaâu Aâu – khaùc
3. Hoäi nhaäp kinh teá vaø quaûn lyù chieán löôïc • Lieân Doanh • Ñòa phöông hoaù ñieàu haønh kinh doanh
Chöông 5
Vaên hoaù quoác teá 1. Caùc yeáu toá vaên hoaù 1.1Ngoân ngöõ 1.2Toân giaùo 1.3Giaù trò: nieàm tin vöõng chaéc laøm cô sôû ñeå con ngöôøi ñaùnh giaù ñieàu ñuùng sai toát saáu, quan trong vaø khoâng quang troïng. 1.4Thaùi ñoä: laø nhöõng khuynh höôùng khoâng thay ñoåi söï caûm nhaän vaø haønh vi theo höôùng rieâng bieät veà moät ñoái töôïng 1.5Thoùi quen: laø nhöõng caùch thöïc haønh phoå bieán hoaëc ñaõ hình thaønh töø tröôùc 1.6Caùch cö xöû laø nhöõng haønh vi ñöôïc xem laø ñuùng ñaén trong moät xaõ hoäi rieâng bieät 1.7Vaên hoaù vaät chaát: nhöõng giaù trò cuûa con ngöôøi trong xaõ hoäi phaûn aùnh tieâu chuaån möùc soáng cuûa vaät chaát. Quoác gia tieán boä ít tin vaøo soá meänh. 1.8Thaåm myõ: lieân quan ñeán thò hieáu ngheä thuaät cuûa vaên hoaù 1.9Giaùo duïc: aûnh höôûng ñeán nhieàu khía caïnh cuûa vaên hoaù
2. Vaên hoaùvaø thaùi ñoä 2.1 Nhöõng khía caïnh vaên hoaù Söï caùch bieät quyeàn löïc: moãi quoác gia coù möùc ñoä caùch bieät khaùc nhau, caùch bieät cao thì tuaân thuû quyeàn löïc vaø ñieàu kieän cao. • Laãn traùnh ruûi ro: khaû naêng caûm thaáy sôï haõi trong nhöõng tình huoáng ruûi ro, coá taïo ra •
• • •
•
nhöõng cô sôû nieàm tin hoaëc laãn traùnh nhöõng ñieàu khoâng chaéc chaén Chuû nghóa caù nhaân: chuù troïng ñeán baûn thaân hoï vaø lieân quan tröïc tieáp ñeán hoï. Chuû nghóa taäp theå: (khaùc treân) Söï cöùng raén: laø loaïi giaù trò thoáng trò xaõ hoäi baèng thaønh coâng tieàn baïc vaø cuûa caûi. Xem thu nhaäp cao quan troïng, thöøa nhaän, thaêng tieán vaø thöû thaùch Söï meàm moûng: giaù trò thoáng trò xaõ hoäi baèng nhaân ñaïo vaø chaát löôïng cuoäc soáng.
2.2 Caùc khuynh höôùng thaùi ñoä 3. Vaên hoaù trong quaûn trò chieán löôïc (Duøng ma traän) 3.1 Thaùi ñoä laøm vieäc 3.2 Söï ham muoán thaønh ñaït 3.3 Hieän taïi vaø töông lai 3.4 Ñaøo taïo veà vaên hoaù
Chöông 6
Thöông maïi quoác teá 1.
Caùc hoïc thuyeát lôïi theá – thaâm duïng – chu kyø saûn phaåm quoác teá 2. Tieàn teä – thò hieáu 3. Nhöõng haøng raøo thöông maïi – thueá quan – phi thueá quan 4. Söï phaùt trieån kinh teá khaùc Thöông maïi ñoái öùng (haøng haøng) Thöông maïi veà dòch vuï Töï do thöông maïi
Chöông 7
Taøi chính quoác teá (töï ñoïc chuyeân nghaønh)
Chöông 8
HOAÏCH ÑÒNH CHIEÁN LÖÔÏC TOAØN CAÀU