ANALIZA FINANSIJSKOG IZVESTAJA A.D.“MJESOVITO“ A.D. »Mješovito« Herceg Novi, kao državno preduzeće osnovano je 1954. godine. U skladu sa odredbama Zakona o privrednim društvima („ Sl.list RCG „br.06/02) društvo je upisano u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici dana 13.08.2002. godine pod nazivom: A.D.„MJEŠOVITO“ HERCEG NOVI; sa sedištem: X Hercegovačke brigade br.1., Herceg Novi, registarskim brojem: 4-0005222/001,matičnim brojem: 02008190 i šifrom delatnosti: 52110-Nespecijalizovana trgovina na malo,pretežno s hranom. U 2008. godini Društvo je uglavnom obavljalo delatnost-izdavanje u zakup poslovnog prostora. Društvo zapošljava 12 lica. (2007. godine 167 lica).Razlog razlike u broju zaposleniih izmedju dve poslovne godine je: A.D „MJESOVITO“ ima svoju cerku kompaniju,TRGOVACKO DRUSTVO. „NOVITO“,koja se bavi trgovinom na malo i na koju je prenet broj zaposlenih iz A.D „MJESOVITO“. Organi upravljanja i rukovođenja Društva su: Skupština akcionara,Odbor direktora,izvršni direktor i sekretar.Skupštinu akcionara kao najviši organ sačinjavaju svi akcionari Društva.Odbor direktora ima tri člana koje imenuje Skupština akcionara. Izvršnog direktora i sekretara imenuje i razrešava Odbor direktora. Odbor direktora „MJEŠOVITO“ A.D. H. Novi je dana 23.04.2007. godine doneo Odluku o osnivanju jednočlanog društva sa ograničenom odgovornošću u kome kao osnivač raspolaže sa 100% udela. Novoosnovano Društvo sa ograničenom odgovornošču,upisano je u Centralni registar Privrednog suda u Podgorici dana 14.05.2007. godine, sa nazivom: TRGOVAČKO DRUŠTVO „NOVITO“ d.o.o. Herceg Novi. . Sto se tiče strateške organizacije preduzeća,po pitanju marketinga,A.D. „MJEŠOVITO“ je tu obavezu prenelo na ćerku kompaniju DRUŠTVO“NOVITO“ i moze se reći da je DRUŠTVO“NOVITO“ dostiglo zavidan nivo na tom polju. Cene proizvoda su niže nego u ostalim lokalnim preduzećima ove delatnosti,što samim tim privlači sve veći broj kupaca. Poslodavci se trude da kupcima ponude proizvod dobrog kvaliteta,kome će ujedno i cena biti pristupačna,odnosno niža od cene konkuretskih firmi. Ima za cilj i sto česće organizovanje akcijskih prodaja i na taj način,sto je više moguće,izadje u suret kupcima i opravda njihovo poverenje. Kada sa u pitanju kanali prodaje,DRUŠTVO„AD NOVITO“ je u okviru hercegnovske opštine otvorilo više maloprodojnih objekata,kako bi bili dostupni svojim kupcima. Više od 50% zaposlenih u A.D. „MJEŠOVITO“ ima Visoku Stručnu Spremu. Strategija selekcije kadrova uglavnom je orijentisana na raspisivanje konkursa.
1
OSNOVNE RAČUNOVODSTVENE POLITIKE Osnovne računovodstvene politike primenjene prilikom sastavljanja godišnjeg računa za 2008. godinu su sledeće: (a) Pravila procenjivanja Osnovno načelo procenjivanja bilansnih pozicija jeste primena nabavnih cena i cena koštanja. (b) Realizacija /i/ U skladu sa propisima, realizacija se priznaje kada nema značajne neizvesnosti u pogledu naplativosti obračunatih prihoda od prodaje i mogućnosti povraćaja po osnovu reklamacije i kada se ekonomske koristi mogu pouzdano izmeriti. /ii/ Prihodi od prodaje proizvoda i usluga su iskazani po fakturnoj vrednosti umanjenoj za date popuste i odobrenja. Ispravka vrednosti za sumnjiva i sporna potraživanja iskazuje se kao posebna pozicija u okviru ostalih rashoda. (c) Troškovi poslovanja /i/ Troškovi poslovanja uključuju sve troškove direktno vezane za izvršenje osnovne delatnosti preduzeća. /ii/ Nabavnu vrednost prodate robe čini neto fakturna vrijednost i zavisni troškovi nabavke. (d) Tekuće i investiciono održavanje Troškovi tekućeg održavanja osnovnih sredstava se pokrivaju iz prihoda tekućeg obračunskog perioda. Rekonstrukcije i adaptacije, iskazuju se kao povećanje vrednosti osnovnih sredstava. (e) Finansijski prihodi i rashodi /i/ Prihodi od kamata nastali po osnovu potraživanja iz poslovnih odnosa iskazuju se u okviru finansijskih prihoda. U skladu sa zakonskim propisima pod kamatom se takođe podrazumeva i bilo koji oblik revalorizacije potraživanja ako je tako ugovoreno, odnosno propisano. /ii/ Na poziciji finansijskih prihoda evidentiraju se i naknadno odobrena kasa skonta od dobavljača i realizovane pozitivne kursne razlike. /iii/ Kamate nastale po osnovu obaveza obračunate do datuma bilansa stanja se, iskazuju se u bilansu uspeha u okviru finansijskih rashoda. /iv/ Takođe se u okviru finansijskih rashoda iskazuju odobrena kasa skonta kupcima i realizovane negativne kursne razlike.
2
(f) Preračunavanje stranih sredstava plaćanja /i/ Sva potraživanja i obaveze u stranim sredstvima plaćanja, preračunata su u protivvrednost €, po kursu valuta važećem na dan bilansa stanja. /ii/ Pozitivne i negativne kursne razlike,iskazuju se u bilansu uspeha kao dio finansijskih prihoda, odnosno finansijskih rashoda. (g) Osnovna sredstva /i/ Osnovna sredstva se vode po nabavnoj vrednosti umanjenoj za akumuliranu amortizaciju. Ukoliko postoji znatno odstupanje neotpisane vrednosti osnovnih sredstava od tržišne vrednosti,svođenje na fer vrednost vrši se procenjivanjem u skladu sa načelima procenjivanja i Međunarodnim računovodstvenim standardima. /ii/ Nabavke osnovnih sredstava evidentiraju se po nabavnoj vrednosti. Nabavnu vrednost čini fakturna vrijednost nabavljenih sredstava, uvećana za sve troškove nastale do njihovog stavljanja u upotrebu. /iii/ Alat i inventar raspoređuju se u osnovna sredstva, ako im je rok upotrebe duži od jedne godine, odnosno ako se kalkulativno otpisuju. /iv/ Pozitivna razlika nastala prilikom prodaje osnovnih sredstava knjiži se u korist ostalih prihoda. Neotpisana vrednost otuđenih i rashodovanih osnovnih sredstava se naknađuje na teret ostalih rashoda. (h) Amortizacija /i/ Amortizacija za 2008. godinu obračunava se za računovodstvene i poreske svrhe. /ii/ Prilikom obračuna amortizacije za poreske svrhe primjenjuje se član 13 Zakona o porezu na dobit pravnih lica i odredbe Pravilnika o razvrstavanju osnovnih sredstava po grupama i metodama za utvrđivanje amortizacije. /iii/ Amortizacija osnovnih sredstava u računovodstvene svrhe obračunava se za svako osnovno sredstvo pojedinačno, po stopama koje su određene tako da se sadašnja vrednost osnovnih sredstava umanjena za rezidualnu vrednost (1-10%) amortizuje u jednakim godišnjim iznosima u toku procenjenog veka upotrebe osnovnog sredstva. /iv/ Amortizacija se obračunava počevši od narednog meseca za novonabavljena osnovna sredstva, odnosno obračunom na vrednost osnovnih sredstava, utvrđenu krajem prethodne godine, za ostala osnovna sredstva. Društvo je procenilo rezidualnu vrednost i preostali vek upotrebe osnovnih sredstava. Procenjeni vek upotrebe osnovnih sredstava je: 2008. broj godina Nematerijalna ulaganja 5-20 Građevinski objekti 60-100 Kanc.oprema 5 Kompjuterska oprema 3-5
3
Oprema za trgovinu 10 Alat i inventar 3
(i) Zalihe /i/ Sitan inventar i alat se iskazuju po nabavnim cenama, a otpisuju se na teret troškova u celini prilikom stavljanja u upotrebu. /ii/ Zalihe materijala i rezervnih delova iskazuju se po nabavnoj vrednosti, koju čine neto fakturna vrednost i zavisni troškovi nabavke. /iii/ Terećenjem ostalih rashoda vrši se ispravka vrednosti zaliha u slučajevima kada se oceni da je potrebno svesti vrednost zaliha na njihovu neto očekivanu prodajnu vrednost. /iv/ Oštećene zalihe i zalihe neodgovarajućeg kvaliteta se otpisuju. (j) Potraživanja po osnovu prodaje /i/ Potraživanja po osnovu prodaje obuhvataju sva potraživanja za prodatu robu i izvršene usluge. /ii/ Terećenjem ostalih rashoda vrši se ispravka vrednosti potraživanja po osnovu prodaje, za ona potraživanja za koja rukovodstvo proceni da su nenaplativa. (k) Novčana sredstva Novčana sredstva se iskazuju u visini nominalne vrednosti i čine ih novac u blagajni i depoziti kod banaka.
Investicije Tokom 2008. godine izvršena je nabavka osnovnih sredstava u iznosu 8.348 hiljada € i to: - zemljište u vrijednosti 4.020 hiljada - građevinski objekti u iznosu 4.048 hiljada € (Takođe je došlo do uvećanja vrednosti postojećih objekata u iznosu 8 hiljada € po osnovu ulaganja u iste. Navedeni iznos je trebalo prikazati kao trošak obzirom na vrednost odnosno obzirom da je znatno veća vrednost već prikazana kao investiciono održavanje.) - oprema u vrednosti 267 hiljada € - alat i inventar u iznosu 13 hiljada € Tokom godine prodata je oprema u iznosu 15 hiljada € (nabavne vrednosti 24 hiljade € i ispravke vrednosti 9 hiljada €) i to dve vage i dva vozila VW Polo. Tom prilikom ostvaren je dobitak od prodaje osnovnih sredstava u iznosu 1 hiljadu €.
Dugoročni finansijski plasmani Dugoročni finansijski plasmani u iznosu 979 hiljada € predstavljaju ulaganje – novčani deo u iznosu 10 hiljada € ( stanje iz 2007. godine) i ulaganje – nenovčani dio u iznosu 969 hiljada € u Trgovačko društvo “Novito” d.o.o. H. Novi. Ulog čini 100 % učešća.
4
Tokom 2008. godine tj. 1.01.2008. godine, odrađena je procena vrednosti opreme u iznosu 969 hiljada €, koja je ustupljena kao osnivački ulog, od strane ovlašćenog procenjivača.
Kapital i rezerve -Kapital “Mješovito’’ AD Herceg Novi na dan 31.12.2008. godine iznosi 8.334 hiljade €. -Rezerve u iznosu 10 hiljada € predstavljaju zakonske rezerve. (stanje iz ranijih godina.) Revalorizacione rezerve u iznosu 1.211 hiljada € su nastale procenom vrednosti materijalne imovine. U poslovnoj 2008. godini Društvo je iskazalo neto dobitak u iznosu 106 hiljada € (2007. godine 9 hiljada €). Ukupna kumulirana neraspoređena dobit na dan 31.12.2008. godine iznosi 138 hiljada €. Gubitak iz ranijih godina iznosi 1.168 hiljada €. Poslovni rezultat predstavlja korekciju kapitala.
Dugoročne obaveze Dugoročne obaveze na dan 31.12.2008. godine iznose 3.813 hiljada € i odnose se na dobijene dugoročne kredite u zemlji, dugoročne kredite u inostranstvu i obaveze po finansijskom lizingu.
Kratkoročne obaveze iz poslovanja Obaveze prema dobavljačima u zemlji, u ukupnom iznosu od 258 hiljada € Odloženi porez Odloženi porez u iznosu od 26 hiljada € se u celosti odnosi na iznos nastao kao rezultat razlike obračuna amortizacije u računovodstvene i poreske svrhe primenom stope od 9%. Kratkoročne finansijske obaveze Kratkoročne finansijske obaveze u ukupnom iznosu od 16 hiljada € odnose se na obaveze po osnovu lizinga. Tekući dio dugoročnih kredita Tekući dio dugoročnih kredita u ukupnom iznosu 5.911 hiljada € Obaveze za poreze Obaveze za poreze na dan 31.12.2008. godine u iznosu od 78 hiljadu € i odnose se na obaveze za PDV. -Na osnovu navedenih podataka o strukturi kapitala o obaveza,zakljucujemo da iznos obaveza odstupa od iznosa kapitala za 1.700 hiljada,u korist obaveza.
Finansijski rashodi ---Troškovi materijala u ukupnom iznosu 20 hiljada € se odnose na troškove kancelarijskog materijala u iznosu 1 hiljadu €, troškove komunalnih usluga u iznosu 6 hiljada € i troškove vode u iznosu 13 hiljada €. Troškovi goriva i energije u ukupnom iznosu 176 hiljada € se odnose na troškove goriva u iznosu 11 hiljada € i troškove el. energije u iznosu 165 hiljada €. 5
---Ostali lični rashodi se odnose na isplaćeni regres zaposlenima. Troškovi naknada u ukupnom iznosu 115 hiljada € odnose se na troškove toplog obroka u iznosu 9 hiljada €, troškove prevoza u iznosu 1 hiljadu €, troškove pomoći u iznosu 1 hiljadu €, troškove prevoza na sl. putu u iznosu 19 hiljada €, troškove upotrebe sopstvenog vozila u službene svrhe u iznosu 3 hiljade €, troškove dnevnica u iznosu 19 hiljada €, troškove naknada u iznosu 5 hiljada € (iz 2007. godine) troškove naknada za povremene poslove u iznosu 25 hiljada €, troškove naknada odbora direktora u iznosu 31 hiljadu € i troškove isplate 24 LD u iznosu 2 hiljade € - Odluka direktora broj 06-2381 od 11.01.2008. godine za Ž. Vučetića -tehnološki višak ---Troškovi neproizvodnih usluga u ukupnom iznosu 61 hiljadu € odnose se na troškove intelektualnih usluga ( troškove revizije, advokata, procene, veštačenja, geodetska snimanja, biznis planovi...) Rashodi iz ranijih godina se odnose na uskladjivanje kartica sa partnerima. Ostali poslovni rashodi u ukupnom iznosu 21 hiljadu € odnose se na troškove naknada za graševinsko zemljište. Vanredni rashodi predstavljaju troškove po osnovu uskladjivanja stanja sa kupcima u iznosu 6 hiljada € kao i kazne u iznosu 7 hiljada € dok vanredni prihodi u iznosu 2 hiljade € predstavljaju uskladjivanje stanja sa dobavljačima.
Finansijski prihodi Ostali poslovni prihodi u ukupnom iznosu 53 hiljade € odnose se na prihode od ostalih usluga u iznosu 53 hiljade € (prefakturisani troškovi koji se odnose na »Novito« d.o.o. H. Novi u iznosu 22 hiljade € i prihodi po osnovu usluga vaganja u iznosu 31 hiljadu €). Prihodi od subvencija u ukupnom iznosu 28 hiljade € odnose se na prihode po osnovu: refundacije od osiguranja u iznosu 25 hiljada €, refundacije bolovanja u iznosu 2 hiljade € i 1prihiiode od subvencija za utrošak el energije ( kao urednim platišama u iznosu 1 hiljadu €). Prihodi od zakupnina u ukupnom iznosu 1.972 hiljade € se odnose na prihode po osnovu izdavanja u zakup poslovnih prostorija u iznosu 1.757 hiljada € i prihode po osnovu prefakturisanih režijskih troškova( struje, vode, komunalija) koji se odnose na prostore izdate pod zakup u iznosu 215 hiljada €.
Dobitak /Gubitak U poslovnoj 2008. godini Društvo je iskazalo neto dobitak u iznosu 106 hiljada € (2007. godine 9 hiljada €). Ukupna kumulirana neraspoređena dobit na dan 31.12.2008. godine iznosi 138 hiljada €. Gubitak iz ranijih godina iznosi 1.168 hiljada €. Poslovni rezultat predstavlja korekciju kapitala.
1
6
7
i ii