Ppi-final.docx

i

PASASALAMAT “For hard work is best made with support and senseless without its goal”- Cruz, C. Buong puso kaming nagpapasalamat sa mga kamag-aral, guro, at sa bawat indibidwal na naging bahagi ng pag-aaral na ito, sa kanilang suporta, tulong, at kontribusyon upang maisagawa at matagumpay na matapos ang pamanahong papel na ito. Una, sa ating mahal na Panginoon, sa patuloy niyang paggabay, pagbibigay ng lakas, determinasyon, inspirasyon, at kaalaman upang maisagawa at maisakatuparan ang pag-aaral na ito. Sa aming guro na si Gng. Maricris Murillo, ang aming pinakamamahal na gurosa asignaturang ito, para sa kanyang walang-humpay na pagsuporta, paggabay at pag-unawa sa aming papel at sa amin mismo na mga mananaliksik. At sa mga naibigay niyang ideya sa amin habang ginagawa ang pananaliksik na ito. Sa aming mga tagatugon sa ikapito at ika-11 baitang na naglaan ng kanilang oras para sa taos-puso at tapat na pagsagot sa aming sarbey. Sa mga awtor, at iba pang mananaliksik na aming napagkuhanan o napaghanguan ng mga mahahalagang impormasyon para sa mga kabanata ng pamanahong papel na ito. At sa pamilya nina Piangco at Puno na nagpatuloy sa amin sa kanilang tahanan upang maisagawa ang pag-aaral na ito. Muli, maraming salamat sa inyong lahat.

-Mga mananaliksik

ii

PAHINA NG PAGPAPATIBAY

Bilang bahagi ng kahingian ng asignaturang Filipino 11,Pagbasa at Pagsusuri ng Teksto Tungo sa Pananaliksik, Ang Pamanahong- Papel na ito na pinamagatang Epekto ng Solo Parenting sa Akademikong Pagganap ng mga Estudyante ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig ay inihanda at isinumite nina:

_____________________________ Cazcarro, Cindy Hanilet T. ______________________________ Nobleza, Mark Gabriel P. _____________________________ Puno, Louie Rey B.

__________________________ Cruz, Clarenz M. ___________________________ Piangco, John Adrian V. __________________________ Ricardo, Jezter Jett D.

Tinanggap sa ngalan ng Kagawaran ng Filipino bilang isa sa mga pangangailangan sa asignaturang Filipino 11, Pagbasa at Pagsusuri ng Teksto Tungo sa Pananaliksik

MARICRIS O. MURILLO Guro sa Pananaliksik

iii

TALAAN NG NILALAMAN PASASALAMAT ............................................................................................................... i PAHINANGPAGPAPATIBAY ....................................................................................... ii I. SULIRANINATKALIGIRANNITO ........................................................................... 1 Introduksyon ........................................................................................................... 1 Layunin ng Pag-aaral .............................................................................................. 2 Ipotesis .................................................................................................................... 2 Kahalagahan ng Pag-aaral....................................................................................... 3 Saklaw at Delimitasyon .......................................................................................... 4 Depinisyon ng Terminolohiya ................................................................................ 4 II. SANLIGANNGPAG-AARALATMGAKAUGNAYNALITERATURA ................ 5 III. DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK .................................................. 10 Disenyo ng Pananaliksik ....................................................................................... 10 Respondente .......................................................................................................... 10 Instrumento ng Pananaliksik ................................................................................. 11 Tritment ng mga Datos ......................................................................................... 12 IV. PAGLALAHAD, PAGSUSURI AT PAGPAPAKAHULUGAN NG MGA DATOS ............................................................................................................................. 16 Bilang ng mga estudyanteng nasa pangangalaga ng solo parent .......................... 37 Ugnayan ng estudyante at kanyang solo parent .................................................... 38

iv

V. LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON .......................................... 41 Lagom ................................................................................................................... 41 Konklusyon ........................................................................................................... 41 Rekomendasyon .................................................................................................... 43 SANGGUNIAN ............................................................................................................... 44

v

TALAAN NG TALAHANAYAN AT GRAP Talahanayan 1. 1. Bilang ng mga estudyante at potensyal na respondente ................... 16 Talahanayan 1. 2. Bilang ng mga sumagot ng sarbey ................................................... 19 Grap 1. 1. Bilang ng potensyal na respondente sa bawat pangkat sa ikapitong baitang.17 Grap 1. 2. Bilang ng potensyal na respondente sa bawat pangkat sa ika-11 baitang…..18 Grap 1. 3. Bahagdan ng mga estudyante na sumagot ng sarbey sa ikapitong baitang…20 Grap 1. 4. Bahagdan ng mga estudyante na sumagot ng sarbey sa ikapitong baitang…21 Talahanayan 2. 1. Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent…………………..22 Grap 2. 1. Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent sa ikapitong baitang…..…24 Grap 2. 2. Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent sa ika-11 baitang………...25 Talahanayan 3. 1. Estado ng akademikong pagganap ng mga respondente…………...27 Grap 3. 1. Estado ng akademikong pagganap ng mga respondente sa ikapitong baitang……………………………...………………..29 Grap 3. 2. Estado ng akademikong pagganap ng mga respondente sa ika-11 baitang…30 Talahanayan 4. 1. Epekto sa akdemikong pagganap ng mga respondente…………….32 Grap 4. 1. Epekto sa akademikong pagganap ng mga respondente sa ikapitong baitang………………………………………………34 Grap 4. 2. Epekto sa akademikong pagganap ng mga respondente sa ika-11 baitang…35

1

KABANATA I

SULIRANIN AT KALIGIRAN NITO

Introduksyon

Sa modernong panahon, ang konsepto ng kasal ay umiikot na lamang sa kagustuhan ng magkasintahan na mag-isang-dibdib sa kabila nang kakulangan sawastong pagpaplano para sa kinabukasan ng kanilang magiging anak. Ang mga pundamental nasalik sa pagsisimula ng pamilya tulad ng kakayahang pinansyal, pisikal, moral, at seguridad para sa magiging anak ay madalas isinasawalang-bahala at hindi binibigyangtuon ng mga magulang. Ang maling pagpaplano, kakulangan sa paghahandang sumabak sa bagong pamilya o maagang pag-aasawa ay isa sa mga pangunahing dahilan ng pagkakaroon ng suliranin sa loob ng tahanan. Dahil dito, nagkaroon ng mabilis na paglaki sa bilang ng mga solo parent family sa bansa. Base sa isinagawang pag-aaral ng Philippine Statistics Authority (PSA) noong 2015, napag-alaman na mayroong humigitkumulang 13.9 milyongPilipinong magulang ang walang katuwang sa pagtataguyod ng kanyang mga anak. Ayon kay Wibawa (2018), ang Pilipinas ay isasa mga bansang hindi pa umaayon sa konsepto ng diborsyo. Sa mga bansang legal ang diborsyo,nararapat na magkaroon ng pormal na kasunduan sa paghahati ng responsibilidad at tulong pinansyal para sa maiiwang bata (Child Custody and Support). Kung ihahambing sa Pilipinas, ang buong responsibilidad para sa anak ay kadalasang naiiwan sa isang magulang na maaaring magdulot ng kakulangan sa pangangalaga sa bata. Ayon kina Stephen at Udisi (2016), ang solo parenting ay nagdudulot ng negatibong epekto sa batang apektado nito. Ang mga batang

2

namumuhay sa ilalim ng solo parent ay higit na namumulat sa kanyang kapaligiran kaysa mga batang namumuhay sa buong pamilya. Sa pagkamulat nito sa iba’t ibang bagay, ang kanyang responsibilidad at pag-iisip ay naaapektuhan na maaaring magdulot ng positibo o negatibong epekto sa kanyang akademikong pagganap. Layunin ng Pag-aaral

Ang pag-aaral na ito ay naglalayon na magkaroon ng mas malalim na pag-unawa sa konsepto ng solo parenting sa akademikong pagganap ng estudyante. Kaugnay nito, ang pag-aaral na ito ay mayroong tunguhin na makapaglaan ng mga estatistika, datos, at kaisipan na magpapalawak sa konteksto ng solo parenting. Inaasahan na masasagutannito ang mga sumusunod na tanong: 1.

Ano ang pakikitungo ng estudyante ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig sa kanyang solo parent?

2.

Ano ang akademikong pagganap ng estudyante ng Mataas na Paaralang PangAgham ng Lungsod ng Pasig na lumaki sa solo parent?

3.

Ano ang epekto sa akademikong pagganap ng estudyante ng Mataasna Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig sa kanyang paglaki sa solo parent?

Ipotesis

Alternative Hypothesis Mayroong makabuluhang ugnayan ang solo parenting sa akademikong pagganap ng isang estudyante

3

Null Hypothesis Walang makabuluhang ugnayan ang solo parenting sa akademikong pagganap ng isang estudyante Kahalagahan ng Pag-aaral

Komunidad.Ang pag-aaral na ito ay inaasahang magdudulot ng kamalayan sa komunidad at mga taong sinasaklawan nito ukol sa isyu ng solo parenting na maaaring makaapekto sa akademikong pagganap o paglaki ng isang bata. Mga estudyante.Sa pag-aaral na ito, malalaman ang epekto sa akademikong pagganap ng mga estudyanteng nasa baitang ikapito at labing-isa ng ng Pasig City Science High School. Matutukoy din sa pag-aaral na ito ang mga problema ng mga estudyanteng Pascian na lumaki sa solo parent at kung paano ito nakaaapekto sa kanilang pangkahalatang akademikong pagganap: aspeto ng pisikal, emosyonal, mental. Mga guro. Ang pag-aaral na ito ay magsisilbing midyum tungo sa pag-unawa at konsiderasyon ng kaguruan sa mga estudyanteng lumaki sa solo parent. Inaasahan na ang pag-aaral na ito ay magdudulot ng kamalayan sa mga guro sa kanilang pakikitungo sa harap ng mga estudyanteng lumaki sa solo parent. Mga susunod na mananaliksik. Magsisilbi itong sanggunian at patnubay sa mga darating na mananaliksik na nais magsagawa ng pag-aaral na may kaugnayan sa solo parenting at akademikong pagganap ng mga estudyante.

4

Literatura at Pag-aaral.Magsisilbi itong kontribusyon sa mga nailimbag na pagaaral at literaturang may kaugnayan sa solo parenting at akademikong pagganap. Saklaw at Delimitasyon

Ang pananaliksik na ito ay sumasakop sa mga opinyon, paraan ng pakikitungo at personal na karanasan ng mgaestudyante sa kanilang solo parent. Sinasaklawan din nito ang akademikong pagganap ng isang estudyante sa kanyang paaralan. Ang pag-aaral na ito ay nakalimita lamang sa mga estudyante ng ikapito at ika-11 baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig ng Taong Panuruan 2018-2019. Nakapaloob dito ang apatnapu’t anim (46) na respondenteng natukoy gamit ang paunang sarbey. Depinisyon ng Terminolohiya

1.

Akademikong Pagganap.estado o kalagayan ng pag-aaral ng isang estudyante

2.

Estudyante/respondente. mga mag-aaral ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig na napiling maging kabilang sa pagaaral; partikular sa ikapito at ika-11 baitang

3.

Mainam. katamtaman o normal na basehan para sa itinakdang parametro ng mga mananaliksik

4.

Solo Parent/Magulang. isang indibidwal na nagtataguyod at nagbubuhay ng kanyang pamilya nang mag-isa

5.

Solo Parent Family. pamilyang tinataguyod ng isang solo parent

5

KABANATA II

SANLIGAN NG PAG-AARAL AT MGA KAUGNAY NA LITERATURA

Solong Magulang at Kanyang Anak Ang magulang ang unang indibidwal na nagmumulat sa bata ng mabuting asal at kahalagahan upang maging handa ito sa eskwelahan at sa akademikong tagumpay (Schmuck, 2011). Ang pagkawala o kakulangan ng isa sa mga bumubuo nito ay maaaring magdulot ng hindi mabuting epekto sa bata at sa pamilyang kinabibilangan nito. Sa prosesong ito, tinuturing na isang solong magulang ang isang indibidwal na naiwan ng may responsibilidad at pananagutan sa kanilang mga anak. Ayon sa estatistikang inilabas ng Philippine Statistics Authority (PSA) noong 2012, mayroong humigit-kumulang na 13.9 milyong Pilipino ang maituturing na solong magulang (Bersales, 2018). Ang gampanin at responsibilidad ng pamilya at bawat miyembro nito ay mahalagang salik na maaaring makaapekto sa pagkilos ng isang bata. Sa kasalukuyan, apat sa bawat 10 bata ay namumuhay sa ilalim ng dalagang ina (US Census Bureau 2018, na nbanggit ni Lee, 2019).Sa pagkawala ng isang ama sa loob ng pamilya, nangangailangang magtrabaho nang husto ang isang ina upang maibigay ang sapat na pangangalaga at pangangailangan para sa mga naiwang anak. Inilarawan ni Pasion (2017) ang mga solong ina bilang mga indibidwal na mayroong iba’t ibang mukha ngunit ang mga pagsubok at pakikibaka ay magkakasintulad. Mula sa pagharap ng isang solong magulang sa mga sirkumstansya tulad ng pagkamatay ng kabiyak, pagsasawalang-

6

bisa ng kasal, o pag-abandona, nakabubuo sila ng katatagan sa pagkakaroon ng responsibilidad bilang solong magulang (Pickhardt, 2011). Dahil dito, nangangahulugan na ang isang batang nasa poder ng isang solong magulang ay nararapat na magkaroon ng maayos at disenteng pag-aaruga sa loob ng tahanan. Inilarawan nina Hamilton-Ekeke at Dorgu (2014) ang tahanan bilang pangunahing midyum ng pagkatuto ng isang bata; sa konteksto nito, nangangailangan na ang bata ay mayroong tumatayong ina at ama na mangangalaga dito. Ang paglaki ng isang bata ay nakadepende sa kung ano ang klase ng pag-aaruga ang ibinigay ng kanyang mga magulang.Ang ugnayan sa pagitan ng bata at ng magulang ay isang pwersa na maaaring magbunga ng mas mabuting akademikong pagganap (Hamilton-Ekeke et al., 2014). Mayroong dalawang pangunahing gampanin ang isang solong magulang: ang pagganap bilang isang magulang, at ang responsibilidad na buhayin nang mag-isa ang kanyang pamilya (Hamid & Salleh, 2013). Sa pagpapalaki sa isang bata, nangangailangan ito ng masinsinan at adaptibong pagkalinga. Ang mga batang kabilang sa sirang pamilya ay nakatatanggap ng kaunting suportang emosyonal, pinansyal, at tulong praktikal mula sa kanilang mga magulang (Fagan & Churchill, 2012). Naisasagawa ng mga kabataang nasa kumpletong pamilya nang mas mainam ang kanilang akademikong pagganap kaysa sa mga kabataang nasa ibang estruktura ng pamilya (Ham, 2008). Sa pagpasok ng isang bata sa pamumuhay sa ilalim ng solong magulang, hindi nagiging balanse ang kapaligiran na ginagalawan niya. Ang kasalatan sa pag-aaruga ng isang magulang ay maaaring magdulot ng mahinang estadong sikolohikal at mental. Ang mga batang apektado ng diborsyo ng mga magulang ay mayroong mas mataas na posibilidad na dumanas ng depresyon kumpara sa mga batang kabilang sa kumpletong

7

pamilya (Strohschein, 2005). Ayon sa isang pagsusuri, natuklasan na saklaw ng diborsyo ang mataas na kaso ng malulubhang sakit sa pag-iisip ng bata gaya ng depresyon, pagiging agresibo at biglaang palit ng pag-uugali (Berg& Kurdek, 1987). Bunga ng mga ito, nalilimitahan ang daloy ng pag-aaral at paggalaw ng isang bata sa paaralan. Maaaring magresulta ito sa mababang pagtingin sa sarili, desersyon mula sa mga kaibigan o kaklase, kawalan ng pag-asa o kawalan ng interes sa pag-aaral na maaaring humantong sa pagbaba ng akademikong pagganap ng bata. Responsibilidad din ng mga magulang na itaguyod at buhayin ang pamilyang kinabibilangan nito. Bunga ng pagkawala ng isa, maaaring magkaroon ng pinansyal na krisis ang pamilyang naiwan. Ayon kay Azuka-Obieke (2013), nagdudulot ng epekto ang antas ng sosyo-ekonomiko ng pamilya sa abilidad ng solong magulang na matutustusan ang tamang pangangalaga para sa bata. Nauugnay ang mataas na akademikong pagganap sa kapasidad ng mag-aaral na makapasok sa paaralan at makapag-aral. Ayon sa resulta ng 2017 Annual Poverty Indicators Survey, sa loob ng 3.6 milyon na batang hindi nakakapag-aral at nakakapasok sa paaralan, humigit-kumulang 17.9% nito ay dahil sa suliraningpinansyal. Sa pagkakaroon ng mataas na antas ng sosyo-ekonomiko, natutustusan ng magulang ang lahat ng pangangailangan ng bata sa kanyang pag-aaral. Ang mga mag-aaral na higit na kayang makabili at makapagbasa ng mga limbag na aklat ay nagkakamit ng mas mataas na marka sa mga pamantayang pagsusulit kumpara sa mga mag-aaral na mas kaunti ang kakayahang makapagbasa ng mga nailimbag (Krashen, 2005). Bukod sa maaaring epekto sa aspetong sikolohikal at sosyo-ekonomikal bunga ng hiwalayan, malaki din ang maaaring iambag nito sa pisikal na aspeto ng bata. Sa

8

pagkawala ng ama sa loob ng pamilya, nawawala din ang inaasahang modelo ng lalaki na tutularan ng bata. Ayon sa U.S. Census Bureau (2010), mayroong tinatayang 24.7 milyong bata ang namumuhay nang walang bayolohikal na ama. Dahil sa kakulangan ng ama sa pamilya, naghahanap ang bata ng magbibigay sa kanya ng proteksyon na maaaring humantong sa bayolenteng pisikal na pag-uugali. Higit na mas nagiging agresibo ang isang batang galing sa hiwalay na pamilya kasama ang kanyang mga kaibigan (Fagan & Churchill, 2012). Bukod dito, ang pagkawala ng isang ama ay maaaring magresulta sa pagkawala ng proteksyon at pagbaba sa pagtingin ng isang bata sa kanyang sarili. Kung gayon, maaaring makaramdam ang bata ng kahinaan sa sarili at maging biktima ng pang-aapi. Ayon sa United Nations, humigit-kumulang sa 130 milyong bata ang nakararanas ng pang-aapi o isa sa bawat tatlong bata sa mundo (LeeBrago, 2018). Ayon sa pag-aaral nina Woods at Wolke (2004), walang direktang relasyon sa pagitan ng bullying at pagbaba ng akademikong pagganap ng bata. Ayon naman sa pag-aaral nina Strøm et al (2013), ang karahasan at [sekswal] pang-aabuso ay may kaugnayan sa mababang marka ng mga estudyante. Mekanismo ng Pag-aangkop Sa pagpasok ng iba’t ibang suliranin sa buhay ng solong magulang at kanyang anak, nangangailangan na umangkop ang bawat miyembro sa bawat salik na maaaring makaapekto dito. Inilarawan ni Lazarus (1984) ang pag-aangkop bilang isang tiyak na pag-uugali at sikolohikal na hakbang na ginagamit ng isang tao upang magpaubaya at malimitahan ang epekto ng mga suliranin gaya ng mga mabibigat na pangyayari. Ayon naman kay Lin (2004), ang pag-aangkop ay isang aktibong proseso na nagbabago nang may pag-ayon sa kasalukuyang sitwasyon at sa pagtataya ng isang indibidwal dito.

9

Masasabing ang pag-aangkop ay isang natural at likas na proseso ng isang tao na hulmahin ang kanyang sarili sa kanyang paligid at sirkumstansyang nakapaloob dito. Ang maling pag-aangkop ng isang indibidwal sa isang suliranin ay maaaring humantong sa mas higit na mabigat na problema. Sa konteksto ng paghihiwalay ng pamilya, ang pag-aangkop ay kinakailangan sa bawat miyembro. Base sa mga pananaliksik, higit na mas marami ang pamilyang tinataguyod ng solong ina kaysa solong ama. Ang responsibilidad sa pangangalaga sa mga naiwang anak ay madalas na pinanghahawakan ng mga ina na nangangahulugan ng sabay na pagganap nito sa pag-aaruga ng isang babae at paghahanap-buhay ng isang lalaki. Napag-alaman sa isang pag-aaral na ang mga naghahanap-buhay na solong ina ay nangangalinga ng suporta mula sa kanyang pamilya (Hamid & Salleh, 2013). Ayon dito, ang nasabing suporta ay nagbibigay sa ina ng pakiramdam ng pagmamahal, pangangalaga at pagpapahalaga na makatutulong sa pag-angkop sa sitwasyon. Sa isa namang pag-aaral na ginawa nina Broger at Zeni (2010) na may layuning alamin ang uri ng pag-angkop ng mga ama sa kanilang chronically-ill na anak, napagalaman na karamihan sa mga ama ay gumamit ng emosyon bilang sentro sa proseso ng pag-angkop. Natuklasan din na kaakibat ng emosyon, nagkaroon din ng impluwensya ang aspetong relihiyon sa proseso ng pag-aangkop. Ang [mga] relihiyosong paniniwala ng isang indibidwal ay salik na nakaiimpluwensya sa pagsusuri nito sa mga problema at mga paraan sa pag-aangkop (Pargament, 1997). Ito ay nagreresulta sa pagtingin ng isang tao sa isang mabigat na pangyayari at mga paraang magagamit (Lohman& Jarvis, 2000).

10

KABANATA III

DISENYO AT PARAAN NG PANANALIKSIK

Disenyo ng Pananaliksik

Ang pananaliksik na ito ay kombinasyon ng kwalitatibo at kwantitatibong pagaaral. Sa paraang kwalitatibo, ang mga mananaliksik ay maglalaan ng mga kasagutan at kabuuang tema ng pag-aaral gamit ang ebalwasyon ng resulta ng estatistika. Ang kwalitatibong pamamaraan ay tutugon sa mga personal na karanasan ng mga respondente at mga aspeto na nakasaklaw dito. Sa kabilang dako, ang kwantitatibong pamamaraan ay magbibigay-diin sa interpretasyon ng mga numerikal na datos at maglalaan ng kabuuang resulta ng pag-aaral. Ang pananaliksik na ito ay gumagamit din ng deskriptib-analitik na pamamaraan. Ang deskriptibong pamamaraan ay tutugon sa paglalarawan ng kaligiran ng pag-aaral at sinasaklawan nito. Sa paraang analitik, ang mga mananaliksik ay sasailalim sa matatas na pag-iisip at pagsusuri kasabay ng ebalwasyon ng mga impormasyong kaakibat ng pagaaral. Respondente

Nagsagawa ang mga mananaliksik ng paunang sarbey upang matukoy ang mga estudyanteng nasa poder ng solo parent. Ang bilang ng mga potensyal narespondenteng natukoy sa unang bahagi ayapatnapu’t anim (46)mula sa ikapito at ika-11 baitang.

11

Dalawampu’t lima (25) dito ay mula sa ika-pitong baitang, at dalawampu’t isa (21) naman dito aynagmula sa ika-11 baitang. Ang mga natukoy na potensyal na respondente ay pumasa sa mga parametrong itinakda ng mga mananaliksik. -estudyante ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig -mag-aaral ng ikapito o ika-11 baitang -nasa ilalim ng pangangalaga ng solo parent Instrumento ng Pananaliksik

Ang pag-aaral na ito ay isinagawa sa pamamagitan ng sarbey-kwestyuner. Sa paraang ito, nakapagbibigay ng higit na malawak na saklaw ng mga tanong kumpara sa mga ibang paraan ng pagkalap ng mga impormasyon. Nagkakaroon din ng higit namabilis na pagkuha ngmaramihangdatos at seguridad para personal na impormasyon ng mga respondente. Sa paraang ito, naghanda ang mga mananaliksik ng tatlumpu’t anim (36)natanong na inaasahang makapaglalaan ng sapat na datos para sa estatistikal na paraang gagamitin atsa pagbubuo ng konklusyon ukol sa isinasagawang pananaliksik. Ang mga inihandang tanong ay nahahati sa tatlong bahagi na sasagot sa mga layuning nais malaman ng mga mananaliksik; kabilang dito ang 1) ugnayan ng respondente at ng kanyang solo parent 2) epekto ng solo parenting sa estudyante at 3) estado ng akademikong pagganap ng respondente.

12

Para sa mga salungat na tanong na inihanda ng mga mananaliksik, gagamitanang mga ito ngItem Reversal Formula upang matukoy ang wastong marka nito (Anglim, 2009). 𝐵𝑎𝑔𝑜𝑛𝑔 𝑀𝑎𝑟𝑘𝑎 = (𝑀𝐴𝑋 + 𝑀𝐼𝑁) − 𝑀𝑎𝑟𝑘𝑎 Tritment ng mga Datos

Itinala ng mga mananaliksik ang bawat sagot ng mga respondente at kinuha ang mean ng mga sagot sa bawat bahagi ng sarbey. Mean:

𝑋̅ =

∑𝑥 𝑁

𝑋̅ = mean/average 𝑥 = numerikal na datos 𝑁 = bilang ng mga magkakaugnay na katanungan Gamit ang mga natalang meansa bawat respondente, nagtakda ang mga mananaliksik ng mga parametro sa bawat bahagi ng sarbey bilang pamantayan. Para sa unang bahagi, mayroong µ = 3.29 na batayan ng mainam na ugnayan ng respondente at kanyang solo parent. Para sa ikalawang bahagi, mayroong µ = 3.9 na batayan ng mainam na epekto ng solo parenting sa estudyante. Para sa ikatlong bahagi, mayroong µ = 3.67 na batayan ng mainam na estado ng akademikong pagganap ng estudyante. Binilang ng mga

13

mananaliksik ang mga datos na higit na mataas o mababa sa mga parametrong itinakda sa bawat bahagi. Gamit ang mga natalang bilang sa nakaraang tritment, kinuha ng mga mananaliksik ang porsyento ng mga kasagutan sa bawat baitang at pangkat ng mga respondente. Isinagawa ang pagkuha ng porsyento sa mga sumusunod: 1) bilang ng mga estudyante at potensyal na respondente 2) bilang ng mga respondenteng sumagot sa sarbey 3) ugnayan ng respondente at kanyang solo parent 4) epekto sa akademikong pagganap ng mga respondent at 5) estado ng akademikong pagganap ng mga respondente. Porsyento: %=

∑𝑥 𝑥 100 𝑁

% = porsyento ng mga datos 𝑥 = bilang ng mga respondente 𝑁 = kabuuang bilang ng populasyon Upang matukoy angrelasyon ng solo parenting sa akademikong pagganap ng mga estudyante at ugnayan nito sa kanyang solo parent, ang mga mananaliksik ay nagsagawa ng t-test gamit ang mga natayang resulta sa mga naunang isinagawang istatistikal na paraan.Gamit ang t-test, masasagutan ng mga mananaliksik ang inihandang ipotesis at magkakaroon ng ebalwasyon ng kabuuang resulta ng pag-aaral.

14

T-test:

𝑡=

𝑋̅ − µ 𝜎 √𝑁

𝑋̅ = mean/average ng kabuuan ng respondente µ = mean/average ng parametro σ = standard deviation N = bilang ng mga respondente Standard Deviation:

𝜎= √

∑(𝑥 − 𝑥̅ )2 𝑁−1

σ = standard deviation 𝑥 = numerikal na datos 𝑋̅ = mean/average 𝑁 = bilang ng mga respondente Isinagawaang t-testsa tatlong magkakahiwalay na pagtataya. Sa ikaunang pagtataya, nagkaroon ng one-tailed t-test upang matukoy kung mayroong positibong ugnayan sa pagitan ng bata at ng kanyang solo parent. Ginamit

15

ngmga mananaliksik ang parametrong itinakda naµ = 3.29 bilang batayan ng mainam na ugnayan sa pagitan nito. Sa ikalawang pagtataya, nagkaroon ng two-tailed t-test upang matukoy kung mayroong makabuluhang epekto sa akademikong pagganap ang paglaki ng bata sa kanyang solo parent. Ginamit ng mga mananaliksik ang parametrong itinakda naµ = 3.9 bilang batayan ng mainam na epekto ng mga salik nito. Sa ikatlong pagtataya, nagkaroon muli ng two-tailed t-test upang matukoy kung mayroong makabuluhang pagkakaiba, pagtaas o pagbaba, sa pagitan ng akademikong pagganap ng isang batang lumaki sa solo parent at katamtamang akademikong pagganap. Ginamit ng mga mananaliksik ang parametrong itinakda naµ = 3.9 bilang batayan ng mainam na estado ng akademikong pagganap. Sa isinagawang one-tailed t-test, nagkaroon ng tabular value na 1.679 at para naman sa mga isinagawang two-tailed t-test, nagkaroon ng tabular value na 2.014. Ang mga isinagawang t-tests ay nagkaroon ng antas ng kabuluhan na α = 0.05.

16

KABANATA IV

PAGLALAHAD, PAGSUSURI AT PAGPAPAKAHULUGAN NG MGA DATOS

Talahanayan 1. 1. Bilang ng mga estudyante at potensyal na respondente Baitang

Pangkat

Amber Amethyst Aquamarine Beryl 7 Chalcedony Moonstone Onyx Sapphire Kabuuang Bilang Baitang

Pangkat

Clavicle Cranium Humerus 11 Mandible Patella Vertebra Kabuuang Bilang

Bilang ng Estudyante 35 34 31 39 41 37 40 39 296 Bilang ng Estudyante 25 25 22 26 25 23 146

Napiling Respondente 3 3 0 6 1 6 2 4 25 Napiling Respondente 2 3 4 7 2 3 21

Porsyento ng Respondente (%) 8.57% 8.82% 0% 15.38% 2.43% 16.21% 5% 10.25% 8.44% Porsyento ng Respondente (%) 8% 12% 18.18% 26.92% 8% 13.04% 14.38%

Batay sa talahanayan na makikita sa itaas, mayroong dalawmpu’t lima(25) mula sa kabuuang bilang na dalawang daan at siyamnapu’t anim (296) na estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente sa ikapitong baiting. Nagtala ito ng 8.44% ng populasyon sa ikapitong baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig o tinatayang isa (1) sa bawat labing dalawang (12) estudyante sa nasabing baitang ang nasa ilalim ng solo parent. Mayroon namang dalawampu’t isa (21) mula sa kabuuang bilang na isang daan at apatnapu’t anim (146) na estudyante ang natukoybilang potensyal na respondentesa ika-

17

11 baitang. Nagtala ito ng 14.38% ng populasyon sa ika-11 baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig o tinatayang isa (1) sa bawat pitong (7) estudyante sa nasabing baitang ang nasa ilalim ng solo parent. Grap 1. 1. Bilang ng potensyal na respondente sa bawat pangkat sa ikapitong baitang Bilang ng potensyal na respondente sa bawat pangkat sa ikapitong baitang 50 40 30 20 10 0 Amber

Amethyst Aquamarine

Beryl

Chalcedony Moonstone

Bilang ng natukoy na potensyal na respondente

Onyx

Sapphire

Populasyon sa bawat pangkat

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong tatlo (3) mula sa kabuuang bilang na tatlumpu’t limang (35) estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente sa pangkat ng Amber. Mayroon dingtatlo (3) mula sa kabuuang bilang na tatlumpu’t apat (34) na estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente mula sa pangkat ng Amethyst. Para sa pangkat ng Aquamarine, walang natukoy na potensyal na respondentemula sa dalawampu’t dalawa (22) na kabuuang bilang ng mga estudyante dito. Mayroon namang anim (6) mula sa kabuuang bilang na tatlumpu’t siyam (39) na estudyante ang natukoy sa pangkat ng Beryl. Para sa pangkat ng Moonstone, mayroong anim (6) mula sa kabuuang bilang na tatlumpu’t pito (37) na estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente. Mayroon namang dalawa (2) mula sa apatnapung (23) estudyante ang natukoy sa pangkat ng Onyx. Para sa pangkat ng Sapphire, mayroong apat

18

(4) mula sa tatlumpu’t siyam (39) na estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente para sa pag-aaral na ito. Grap 1. 2. Bilang ng potensyal na respondente sa bawat pangkat sa ika-11 baitang Bilang ng potensyal na respondente sa bawat pangkat sa ika-11 baitang 30 25 20 15 10 5 0

Clavicle

Cranium

Humerus

Mandible

Bilang ng natukoy na potensyal na respondente

Patella

Vertebra

Populasyon sa bawat pangkat

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong dalawa (2) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t limang (25) estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente sa pangkat ng Clavicle. Mayroon namang tatlo (3) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t limang (25) estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente mula sa pangkat ng Cranium. Para sa pangkat ng Humerus, mayroong apat (4) mula sa dalawampu’t dalawa (22) na kabuuang bilang ng mga estudyante ang natukoy dito. Mayroon namang pito (7) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t anim (26) na estudyante ang natukoy sa pangkat ng Mandible. Para sa pangkat ng Patella, mayroong dalawa (2) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t limang (25) estudyante ang natukoy bilang potensyal na respondente. Mayroon namang tatlo (3) mula sa dalawampu’t tatlong (23) estudyante ang natukoy sa pangkat ng Vertebra.

19

Talahanayan 1. 2. Bilang ng mga sumagot ng sarbey Baitang

Pangkat

Amber Amethyst Aquamarine Beryl 7 Chalcedony Moonstone Onyx Sapphire Kabuuang Bilang Baitang

Pangkat

Clavicle Cranium Humerus 11 Mandible Patella Vertebra Kabuuang Bilang

Bilang ng mga nabigyan ng sarbey 3 3 0 6 1 6 2 4 25 Bilang ng mga nabigyan ng sarbey 2 3 4 7 2 3 21

Bilang ng mga sumagot ng sarbey 3 3 0 6 1 6 2 4 25 Bilang ng mga sumagot ng sarbey 2 3 4 7 2 3 21

Porysento ng mga sumagot ng sarbey (%) 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Porsyento ng mga sumagot ng sarbey (%) 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%

Batay sa talahanayan na makikita sa itaas, mayroong dalawampu’t lima (25) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t lima (25) na nabigyan ng sarbeyang sumagot nito at nag-ambag ng kanilang datos. Nagtala ito ng 100% ng partisipasyon sa ikapitong baitang. Mayroon namang dalawampu’t isa (21) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t lima (21) na nabigyan ng sarbey ang sumagot nito at nag-ambag ng kanilang datos. Nagtala ito ng 100% ng partisipasyon sa ika-11 baitang. Sa kabuuan, para sa apatnapu’t anim (46) na potensyal na respondenteng nabigyan ng sarbey, apatnapu’t anim (46) dito ang sumagot at nag-ambag ng kanilang datos o 100% ng partisipasyon ang naitala sa parehas na baitang.

20

Grap 1. 3. Bahagdan ng mga estudyante na sumagot ng sarbey sa ikapitong baitang Bahagdan ng mga estudyante na sumagot ng sarbey sa ikapitong na baitang Amber 12% Onyx 8%

Sapphire 16%

Moonstone 24%

Amethyst 12%

Aquamarine 0%

Beryl 24%

Chalcedony 4% Batay sa grap na makikita sa itaas, nagtala ng12% mula sa kabuuang bilang ng mga napiling respondente ang nanggaling sa pangkat ng Amber. Mayroon din 12% ang nanggaling sa pangkat ng Amethyst, 24% naman ang nanggaling sa pangkat ng Beryl, 4% ang nanggaling sa pangkat ng Chalcedony, 24% ang nanggaling sa pangkat ng Moonstone, 8% ang nanggaling sa pangkat ng Onyx at 16% ang nanggaling sa pangkat ng Sapphire.

21

Grap 1. 4. Bahagdan ng mga estudyante na sumagot ng sarbey sa ikapitong baitang

Bahagdan ng mga estudyante na sumagot ng sarbey sa ika-11 baitang Clavicle 10% Patella 10%

Vertebra 14%

Mandible 33%

Cranium 14%

Humerus 19%

Batay sa grap na makikita sa itaas, nagtala ng 10% mula sa kabuuang bilang ng mga napiling respondente ang nanggaling sa pangkat ng Clavicle. Mayroon naman 14% ang nanggaling sa pangkat ng Cranium, 19% ang nanggaling sa pangkat ng Humerus, 33% ang nanggaling sa pangkat ng Mandible, 10% ang nanggaling sa pangkat ng Patella, at 8% ang nanggaling sa pangkat ng Vertebra.

22

Talahanayan 2. 1. Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent Baitang

Pangkat

Amber Amethyst Aquamarine Beryl 7 Chalcedony Moonstone Onyx Sapphire Kabuuang Bilang Baitang

Pangkat

Clavicle Cranium Humerus 11 Mandible Patella Vertebra Kabuuang Bilang

Bilang ng respondente 3 3 0 6 1 6 2 4 25 Bilang ng respondente 2 3 4 7 2 3 21

Datos < 3.29 > 3.29 Bilang % Bilang % 0 0% 3 100% 1 33.33% 1 66.67% 0 0% 0 0% 0 0% 5 83.33% 0 0% 1 100% 0 0% 5 83.33% 0 0% 2 100% 0 0% 3 75% 1 4% 20 80% Datos < 3.29 >3.29 Bilang % Bilang % 0 0% 2 100% 2 66.67% 1 33.33% 0 0% 3 75% 0 0% 7 100% 2 100% 0 0% 0 0% 3 100% 4 19.05% 16 76.19%

Batay sa talahanayan na makikita sa itaas, ang mga mananaliksik ay nagtakda ng µ = 3.29 na batayan bilang mainam na ugnayan sa pagitan ng respondente at kanyang solo parent. Mayroong dalawampu’t tatlo (21) mula sa dalawampu’t limang (25) respondenteng nabigyan ng sarbey sa ikapitong baitang ang nakapagambag ng kanilang datos para sa bahaging ito.Para sa ika-11 baitang, mayroong dalawampu (20) mula sa dalawampu’t isang (21) respondenteng nabigyan ng sarbey ang nakapagambag ng kanilang datos para sa bahaging ito. Para sa mga natalang datos sa ikapitong baitang, lahat ng mga respondenteng nanggaling sa pangkat ng Amber, Chalcedony, Onyx ay nagtala ng higit na mataas na datos kumpara sa itinakdang parametro.Para sa pangkat ng Beryl at Moonstone, parehong

23

nagtala ng lima (5) mula sa anim (6) na respondente ang may higit na mataas na datos kumpara sa itinakdang parametro. Nagtala naman ng tatlo (3) mula sa apat (4) na respondente ang mayroong higit na mataas na datos kumpara sa itinakdang parametro. Mayroon namang isang (1) respondente ang nagtala ng higit na mababang datos kumpara sa itinakdang parametro. Nagresulta ito sa dalawampu (20) mula sa dalawampu’t limang (25)respondente sa ikapitong baitangang mayroong positibong ugnayan sa kanilang solo parent o tinatayang 80% mula sa kabuuang bilang ng respondenteng nabigyan ng sarbey sa nasabing baitang. Para naman sa mga natalang datos sa ika-11 baitang, lahat ng mga respondenteng nanggaling sa pangkat ng Clavicle, Humerus, Mandible at Vertebra ay nagtala ng higit na mataas na datos kumpara sa itinakdang parametro. Mayroon namang dalawang (2) respondente mula sa pangkat ng Cranium at dalawa (2) din na respondente mula pangkat ng Patella ang nagtala ng higit na mababang datos kumpara sa itinakdang parametro. Nagresulta ito sa labing lima (16) mula sa dalawampu’t isang (21) respondente sa ika-11 baitang ang mayroong positibong ugnayan sa kanilang solo parent o tinatayang 76.19% mula sa kabuuang bilang ng respondenteng nabigyan ng sarbey sa nasabing baitang. Sa kabuuan, nagtala ito ng lima (5) o 10.87% ngkabuuang respondente ang mayroong higit na mababang ugnayan sa pagitan niya at kanyang solo parent o tinatayang isa (1) sa bawat siyam (9) na estudyanteng nasa pangangalaga ng solo parent anghindi pumasa sa batayan ng mainam na ugnayan na itinakda ng mga mananaliksik.

24

Grap 2. 1. Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent sa ikapitong baitang

Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent sa ikapitong baitang 6 5 4 3 2 1 0

Amber

Amethyst

Aquamarine

Beryl

Chalcedony

Moonstone

Onyx

Sapphire

< 3.29

0

1

0

0

0

0

0

0

> 3.29

3

2

0

5

1

5

2

4

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong tatlo (3) sa pangkat ng Amber, dalawa (2) sa pangkat ng Amethyst, lima (5) sa pangkat ng Beryl, isa (1) sa pangkat ng Chalcedony, lima (5) sa pangkat ng Moonstone, dalawa (2) sa pangkat ng Onyx at apat (4) sa pangkat ng Sapphire ang nagkaroon ng higit na positibong ugnayan sa kanyang solo parent. Mayroon naman isa (1) sa pangkat ng Amethyst ang nagkaroon ng higit na mababang ugnayan kumpara sa itinakdang parametro ng mga mananaliksik. Makikita sa grap na karamihan sa mga respondente sa ikapitong baitang ay pumasa sa batayan ng mainam na ugnayan sa pagitan ng bata at kanyang solo parent na itinakda ng mga mananaliksik.

25

Grap 2. 2. Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent sa ika-11 baitang Ugnayan ng respondente at kanyang solo parent sa ika-11 baitang 8 7 6 5 4 3 2 1 0 < 3.29 > 3.29

Clavicle 0 2

Cranium 2 1

Humerus 0 3

Mandible 0 7

Patella 2 0

Vertebra 0 3

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong tatlo (2) sa pangkat ng Clavicle, isa (1) sa pangkat ng Cranium, tatlo (3) sa pangkat ng Humerus, pito (7) sa pangkat ng Mandible at tatlo (3) sa pangkat ng Vertebra ang nagkaroon ng higit na positibong ugnayan sa kanyang solo parent. Mayroon naman dalawa (2) sa pangkat ng Cranium at dalawa (2) sa pangkat ng Patella ang nagkaroon ng higit na mababang ugnayan kumpara sa itinakdang parametro ng mga mananaliksik. Makikita sa grap na karamihan sa mga respondente sa ika-11 baitang ay pumasa sa batayan ng mainam na ugnayan sa pagitan ng bata at kanyang solo parent na itinakda ng mga mananaliksik.

26

Resulta ng One-tailed T-test Nagtakda ang mga mananaliksik ng mga ipotesis na sinuri sa pamamagitan ng one-tailed t-test na isinagawa. Ang mga itinakdang ipotesis ay nagtukoy sa kabuluhan ng mga datos na naitala ng mga mananaliksik. Ang mga ipotesis ay ang mga sumusunod: H0 = Walang higit na positibong ugnayan ang bata at ang kanyang solo parent Sample Mean = Parameter HA =Mayroong higit na positibong ugnayan ang bata at ang kanyang solo parent Sample Mean > Parameter Nagkaroon ng α = 0.05 na antas ng kabuluhan at tabular valuena 1.679 para sa isinagawang one-tailed t-test.

𝑡=

𝑋̅ − µ 𝜎 √𝑁

t = 6.66214 = | 6.66214 | > 1.679___ = | t value | >tabular value Base sa resulta ng isinagawang one-tailed t-test, nagkaroon ng t valuena 6.66214. Ang nakuhang |t value |ay higit sa tabular value, nangangahulugan na ang H0ay tatanggihan.

27

:: Ayon sa resulta ng t-test na isinagawa, mayroong higit na positibong ugnayan ang bata at ang kanyang solo parent. Talahanayan 3. 1. Estado ng akademikong pagganap ng mga respondente Baitang

Pangkat

Amber Amethyst Aquamarine Beryl 7 Chalcedony Moonstone Onyx Sapphire Kabuuang Bilang Baitang

Pangkat

Clavicle Cranium Humerus 11 Mandible Patella Vertebra Kabuuang Bilang

Bilang ng respondente 3 3 0 6 1 6 2 4 25 Bilang ng respondente 2 3 4 7 2 3 21

Datos < 3.67 >3.67 Bilang % Bilang % 0 0% 3 100% 0 0% 2 66.67% 0 0% 0 0% 5 83.33% 0 0% 1 100% 0 0% 4 66.67% 1 16.67% 1 50% 1 50% 0 0% 3 75% 11 44% 10 40% Datos <3.67 >3.67 Bilang % Bilang % 1 50% 1 50% 2 66.67% 1 33.33% 1 25% 3 75% 3 42.86% 4 57.14% 1 50% 1 50% 3 100% 0 0% 11 52.38% 10 47.62%

Batay sa talahanayan na makikita sa itaas, ang mga mananaliksik ay nagtakda ng µ = 3.67na batayan bilang mainam na estado ng akademikong pagganap ng mga estudyante. Mayroong dalawampu’t isa (21) mula sa dalawampu’t limang (25) respondenteng nabigyan ng sarbey sa ikapitong baitang ang nakapagambag ng kanilang datos para sa bahaging ito. Para naman sa ika-11 baitang, mayroong dalawampu’t isa (21) mula sa dalawampu’t isang (21) respondenteng nabigyan ng sarbey ang nakapagambag ng kanilang datos para sa bahaging ito.

28

Para sa mga natalang datos sa ikapitong baitang, ang bilang ng mga respondenteng nagkaroon ng mainam na estado ng kanilang akademikong pagganap ay tatlo (3) sa pangkat ng Amber, dalawa (2) sa pangkat ng Amethyst, isa (1) sa pangkat ng Moonstone, isa (1) sa pangkat ng Onyx at tatlo (3) sa pangkat ng Sapphire. Para naman sa bilang ng mga respondenteng mayroong higit na mababang estado ng akademikong pagganap kaysa sa itinakdang parametro, lima (5) sa pangkat ng Beryl, isa (1) sa pangkat ng Chalcedony, apat (4) sa pangkat ng Moonstone at isa (1) sa pangkat ng Onyx. Nagresulta ito sa sampu (10) mula sa dalawampu’t limang (25) respondente sa ikapitong baitang ang nagkaroon ng mainam na epekto sa akademikong pagganap o tinatayang 40% mula sa kabuuang bilang ng respondenteng nabigyan ng sarbey sa nasabing baitang. Para naman sa mga natalang datos sa ika-11 baitang, ang bilang ng mga respondenteng nagkaroon ng mainam na estado ng kanilang akademikong ay isa (1) sa pangkat ng Clavicle, isa (1) sa pangkat ng Cranium, tatlo (3) sa pangkat ng Humerus, apat (4) sa pangkat ng Mandible at isa (1) sa pangkat ng Patella. Para naman sa bilang ng mga respondenteng mayroong higit na mababang estado ng akademikong pagganap kaysa sa itinakdang parametro, isa (1) sa pangkat ng Clavicle, dalawa (2) sa pangkat ng Cranium at isa (1) sa pangkat ng Humerus, tatlo (3) sa pangkat ng Mandible, isa (1) sa pangkat ng Patella at tatlo (3) sa pangkat ng Vertebra. Nagresulta ito sa sampu (10) mula sa dalawampu’t isang (21) respondente sa ika-11 baitang ang nagkaroon ng mainam na estado ng akademikong pagganap o tinatayang 47.62% mula sa kabuuang bilang ng respondenteng nabigyan ng sarbey sa nasabing baitang. Sa kabuuan, nagtala ito ng dalawampu’t dalawa (22) o 47.83% ng kabuuang respondente ang mayroong higit na mababang estado ng akademikong pagganap o

29

tinatayang isa (1) sa bawat dalawang (2) estudyanteng nasa pangangalaga ng solo parent ang hindi pumasa sa batayan ng mainam na estado ng akademikong pagganap na itinakda ng mga mananaliksik. Grap 3. 1. Estado ng akademikong pagganap ng mga respondente sa ikapitong baitang Estado ng akademikong pagganap ng mga respondente sa ikapitong baitang 6 5 4

3 2 1 0 <3.67

Amber 0

Amethyst 0

Aquamarine 0

Beryl 5

Chalcedony 1

Moonstone 4

Onyx 1

Sapphire 0

>3.67

3

2

0

0

0

1

1

2

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong tatlo (3) sa pangkat ng Amber, dalawa (2) sa pangkat ng Amethyst, isa (1) sa pangkat ng Moonstone, isa (1) sa pangkat ng Onyx at dalawa (2) sa pangkat ng Sapphire ang nagkaroon ng mainam na estado ng akademikong pagganap. Mayroon naman lima (5) sa pangkat ng Beryl, isa (1) sa pangkat ng Chalcedony, apat (4) sa pangkat ng Moonstone at isa (1) sa pangkat ng Onyx ang nagkaroon ng higit na mababang estado ng akademikong pagganap kumpara sa itinakdang parametro ng mga mananaliksik.

30

Sa kabuuan,mayroong pantay na proporsyon ng mga respondente sa ikapitong baitang sa pagitan ng mainam at mababang estado ng akademikong pagganap. Grap 3. 2. Estado ng akademikong pagganap ng mga respondente sa ika-11 baitang Estado ng akdemikong pagganap ng mga respondente sa ika-11 baitang 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 < 3.67 > 3.67

Clavicle 1 1

Cranium 2 1

Humerus 1 3

Mandible 3 4

Patella 1 1

Vertebra 3 0

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong isa (1) sa pangkat ng Clavicle, isa (1) sa pangkat ng Cranium, tatlo (3) sa pangkat ng Humerus, apat (4) sa pangkat ng Mandible at isa (1) sa pangkat ng Patella ang nagkaroon ng mainam na estado ng akademikong pagganap. Mayroon naman isa (1) sa pangkat ng Clavicle, dalawa (2) sa pangkat ng Cranium, isa (1) sa pangkat ng Humerus, tatlo (3) sa pangkat ng Mandible, isa (1) sa pangkat ng Patella at tatlo (3) sa pangkat ng Vertebra ang nagkaroon ng higit na mababang estado ng akademikong pagganap kumpara sa itinakdang parametro ng mga mananaliksik. Sa kabuuan, mayroong pantay na proporsyon ng mga respondente sa ikapitong baitang sa pagitan ng mainam at mababang estado ng akademikong pagganap.

31

Resulta ng Two-tailed T-test Nagtakda ang mga mananaliksik ng mga ipotesis na sinuri sa pamamagitan ng two-tailed t-test na isinagawa. Ang mga itinakdang ipotesis ay nagtukoy sa kabuluhan ng mga datos na naitala ng mga mananaliksik. Ang mga ipotesis ay ang mga sumusunod: H0 = Walang higit na pagkakaiba sa pagitan ng estado ng akademikong pagganap ng mga respondente at parametrong itinakda ng mga mananaliksik Sample Mean = Parameter HA =Mayroong higit na pagkakaiba sa pagitan ng estado ng akademikong pagganap ng mga respondente at parametrong itinakda ng mga mananaliksik Sample Mean≠ Parameter Nagkaroon ng α = 0.05 na antas ng kabuluhan at tabular valuena 2.014 para sa isinagawang two-tailed t-test.

𝑡=

𝑋̅ − µ 𝜎 √𝑁

t = -0.4545 = | -0.4544 | <2.014 = | t value |
32

:: Ayon sa resulta ng t-test na isinagawa, walang higit na pagkakaiba sa pagitan ng estado ng akademikong pagganap ng mga respondente at parametrong itinakda ng mga mananaliksik. Talahanayan 4. 1. Epekto sa akdemikong pagganap ng mga respondente Baitang

Pangkat

Amber Amethyst Aquamarine Beryl 7 Chalcedony Moonstone Onyx Sapphire Kabuuang Bilang Baitang

Pangkat

Clavicle Cranium Humerus 11 Mandible Patella Vertebra Kabuuang Bilang

Bilang ng Respondente 3 3 0 6 1 6 2 4 25 Bilang ng Respondente 2 3 4 7 2 3 21

Datos < 3.9 > 3.9 Bilang % Bilang % 1 33.33% 1 33.33% 1 33.33% 1 33.33% 0 0% 0 0% 4 66.67% 0 0% 0 0% 1 100% 2 33.33% 4 66.67% 1 50% 1 50% 0 0% 2 50% 9 36% 10 40% Datos < 3.9 > 3.9 Bilang % Bilang % 2 100% 0 0% 2 66.67% 1 33.33% 0 0% 3 75% 2 28.57% 5 71.43% 0 0% 1 50% 0 0% 3 100% 6 28.57% 13 61.90%

Batay sa talahanayan na makikita sa itaas, ang mga mananaliksik ay nagtakda ng µ = 3.9 na batayan bilang mainam na epekto sa akademikong pagganap at pag-unlad ng mga respondente. Mayroong labing siyam (19) mula sa dalawampu’t limang (25) respondenteng nabigyan ng sarbey sa ikapitong baitang ang nakapagambag ng kanilang datos para sa bahaging ito. Para naman sa ika-11 baitang, mayroong labing siyam (19) mula sa dalawampu’t isang (21) respondenteng nabigyan ng sarbey ang nakapagambag ng kanilang datos para sa bahaging ito.

33

Para sa mga natalang datos sa ikapitong baitang, ang bilang ng mga respondenteng nagkaroon ng mainam na epekto sa kanilang akademikong pagganap at pag-unlad ay isa (1) sa pangkat ng Amber, isa (1) sa pangkat ng Amethyst, isa (1) sa pangkat ng Chalcedony, apat (4) sa pangkat ng Moonstone, isa (1) sa pangkat ng Onyx at dalawa (2) sa pangkat ng Sapphire. Para naman sa bilang ng mga respondenteng mayroong higit na mababang datos kaysa sa itinakdang parametro, isa (1) sa pangkat ng Amber, isa (1) sa pangkat ng Amethyst, apat (4) sa pangkat ng Beryl, dalawa (2) sa pangkat ng Moonstone at isa (1) sa pangkat ng Onyx. Nagresulta ito sa sampu (10) mula sa dalawampu’t limang (25) respondente sa ikapitong baitang ang nagkaroon ng mainam na epekto sa akademikong pagganap o tinatayang 40% mula sa kabuuang bilang ng respondenteng nabigyan ng sarbey sa nasabing baitang. Para naman sa mga natalang datos sa ika-11 baitang, ang bilang ng mga respondenteng nagkaroon ng mainam na epekto sa kanilang akademikong pagganap at pag-unlad ay isa (1) sa pangkat ng Cranium, tatlo (3) sa pangkat ng Humerus, lima (5) sa pangkat ng Mandible, isa (1) sa pangkat ng Patella at tatlo (3) sa pangkat ng Vertebra. Para naman sa bilang ng mga respondenteng mayroong higit na mababang datos kaysa sa itinakdang parametro, dalawa (2) sa pangkat ng Clavicle, dalawa (2) sa pangkat ng Cranium at dalawa (2) sa pangkat ng Mandible. Nagresulta ito sa labing tatlo (13) mula sa dalawampu’t isang (21) respondente sa ika-11 baitang ang nagkaroon ng mainam na epekto sa akademikong pagganap o tinatayang 61.90% mula sa kabuuang bilang ng respondenteng nabigyan ng sarbey sa nasabing baitang. Sa kabuuan, nagtala ito ng labing lima (15) o 32.61% ng kabuuang respondente ang mayroong higit na mababang epekto sa akademikong pagganap nito o tinatayang isa

34

(1) sa bawat tatlong (3) estudyanteng nasa pangangalaga ng solo parent ang hindi pumasa sa batayan ng mainam na epekto sa akademikong pagganap na itinakda ng mga mananaliksik. Grap 4. 1. Epekto sa akademikong pagganap ng mga respondente sa ikapitong baitang

Epekto sa akdemikong pagganap ng mga respondente sa ikapitong baitang 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 < 3.9

Amber 1

Amethyst 1

Aquamarine 0

Beryl 4

Chalcedony 0

Moonstone 2

Onyx 1

Sapphire 0

> 3.9

1

1

0

0

1

4

1

2

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong isa (1) sa pangkat ng Amber, isa (1) sa pangkat ng Amethyst, isa (1) sa pangkat ng Chalcedony, apat (4) sa pangkat ng Moonstone, isa (1) sa pangkat ng Onyx at dalawa (2) sa pangkat ng Sapphire ang mayroong mainam na epekto sakanilang akademikong pagganap. Mayroon naman isa (1) sa pangkat ng Amber, isa (1) sa pangkat ng Amethyst, apat (4) sa pangkat ng Beryl, dalawa (2) sa pangkat ng Moonstone at isa (1) sa pangkat ng Onyx ang nagkaroon ng higit na mababang epekto sa kanilang akademikong pagganap kumpara sa itinakdang parametro ng mga mananaliksik.

35

Sa kabuuan, mayroong pantay na proporsyon ng mga respondente sa ikapitong baitang sa pagitan ng mainam at mababang epekto sa kanilang akademikong pagganap. Grap 4. 2. Epekto sa akademikong pagganap ng mga respondente sa ikapitong baitang Epekto sa akademikong pagganap ng mga respondente sa ika-11 baitang 6 5

4 3 2 1 0 < 3.9 > 3.9

Clavicle 2 0

Cranium 2 1

Humerus 0 3

Mandible 2 5

Patella 0 1

Vertebra 0 3

Batay sa grap na makikita sa itaas, mayroong isa (1) sa pangkat ng Cranium, tatlo (3) sa pangkat ng Humerus, lima (5) sa pangkat ng Mandible, isa (1) sa pangkat ng Patella at tatlo (3) sa pangkat ng Vertebra ang mayroong mainam na epekto sa kanilang akademikong pagganap. Mayroon naman dalawa (2) sa pangkat ng Clavicle, dalawa (2) sa pangkat ng Cranium at dalawa (2) sa pangkat ng Mandible ang nagkaroon ng higit na mababang epekto sa kanilang akademikong pagganap kumpara sa itinakdang parametro ng mga mananaliksik. Sa kabuuan, mayroong isa (1) sa bawat dalawang (2) respondente sa ika-11 baitang ang hindi pumasa sa inaasahang epekto sa kanilang akademikong pagganap.

36

Resulta ng Two-tailed T-test Nagtakda ang mga mananaliksik ng mga ipotesis na sinuri sa pamamagitan ng two-tailed t-test na isinagawa. Ang mga itinakdang ipotesis ay nagtukoy sa kabuluhan ng mga datos na naitala ng mga mananaliksik. Ang mga ipotesis ay ang mga sumusunod: H0 = Walang higit na pagkakaiba sa pagitan ng epekto ng solo parenting sa akademikong pagganap ng mga respondente at parametrong itinakda ng mga mananaliksik Sample Mean = Parameter HA =Walang higit na pagkakaiba sa pagitan ng epekto ng solo parenting sa akademikong pagganap ng mga respondente at parametrong itinakda ng mga mananaliksik Sample Mean≠ Parameter Nagkaroon ng α = 0.05 na antas ng kabuluhan at tabular valuena 2.014 para sa isinagawang two-tailed t-test.

𝑡=

𝑋̅ − µ 𝜎 √𝑁

t = 0.09182 = | 0.09182 | >2.014 = | t value | >tabular value Base sa resulta ng isinagawang two-tailed t-test, nagkaroon ng t valuena 0.09182. Ang nakuhang | t value |ay hindi humigit sa tabular value, nangangahulugan na ang H0ay tatanggapin.

37

:: Ayon sa resulta ng t-test na isinagawa, walang higit na pagkakaiba sa pagitan ng estado ng akademikong pagganap ng mga respondente at parametrong itinakda ng mga mananaliksik. Bilang ng mga estudyanteng nasa pangangalaga ng solo parent

Ayon sa nakalap na datos mula sa paunang sarbey, natuklasan na mayroong dalawampu’t lima (25) mula sa kabuuang bilang na dalawang daan at siyamnapu’t anim (296) na estudyante sa ikapitong baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig ang nasa poder ng solo parent. Nagtala ito ng 8.66% mula sa kabuuang populasyon nito o tinatayang isa (1) sa bawat labingdalawang (12) estudyante sa nasabing baitang ang nasa pangangalaga ng solo parent. Para naman sa ika-11 baitang ng nasabing paaralan, mayroong dalawampu’t isa (21) mula sa kabuuang bilang na isang daan at apatnapu’t anim (146) na estudyante ang nasa poder ng solo parent. Nagtala ito ng 14.38% mula sa kabuuang populasyon nito o tinatayang isa (1) sa bawat pitong (7) estudyante sa nasabing baitang ang nasa pangangalaga ng solo parent. Sa kabuuan, mayroong apatnapu’t anim (46) mula sa apat na daan at apatnapu’t dalawang (442) estudyante sa pinagsamang-bilang ng ikapito at ika-11 baitang. Nagtala ito ng 10.41% para sa kabuuang populasyon o tinatayang isa (1) sa bawat siyam (9) na estudyante sa magkasamang baitang ang nasa pangangalaga ng solo parent.

38

Ugnayan ng estudyante at kanyang solo parent

Ayon sa nakalap na datos mula sa sarbey-kwestyuner, natuklasan na mayroong dalawampu (20) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t limang (25)respondente sa ikapitong baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig ang mayroong magandang ugnayan sa kanyang solo parent. Nagtala ito ng 80% mula sa kabuuang populasyon nito o tinatayang apat (4) sa bawat limang (5) respondente sa nasabing baitang ang mayroong magandang ugnayan sa kanyang solo parent. Para naman sa ika-11 baitang ng nasabing paaralan, mayroong labing anim (16) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t isang (21)respondente ang mayroong magandang ugnayan sa kanyang solo parent. Nagtala ito ng 76.19% mula sa kabuuang populasyon nito o tinatayang apat (4) sa bawat limang (5) respondente sa nasabing baitang ang mayroong magandang ugnayan sa kanyang solo parent. Sa kabuuan, mayroong tatlumpu’t anim (36) mula sa apatnapu’t anim (46) na respondente sa pinagsamang-bilang ng ikapito at ika-11 baitang ang mayroong magandang ugnayan sa kanyang solo parent. Nagtala ito ng 78.26% para sa kabuuang populasyon o tinatayang pito (7) sa bawat siyam (9) na respondente sa magkasamang baitang ang mayroong magandang ugnayan sa kanyang solo parent. Estado ng akademikong pagganap ng mga estudyanteng nasa ilalim ng solo parent Ayon sa nakalap na datos mula sa sarbey-kwestyuner, natuklasan na mayroong sampu (10) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t limang (25) respondente sa ikapitong baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig ang mayroong magandang estado ng akademikong pagganap. Nagtala ito ng 40% mula sa

39

kabuuang populasyon nito o tinatayang dalawa (2) sa bawat limang (5) respondente sa nasabing baitang ang mayroong magandang estado ng akademikong pagganap. Para naman sa ika-11 baitang ng nasabing paaralan, mayroong labing sampu (10) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t isang (21) respondente ang mayroong magandang estado ng akademikong pagganap. Nagtala ito ng 47.62% mula sa kabuuang populasyon nito o tinatayang apat (1) sa bawat dalawang (2) respondente sa nasabing baitang ang mayroong magandang estado ng akademikong pagganap. Sa kabuuan, mayroong tatlumpu’t dalawampu (20) mula sa apatnapu’t anim (46) na respondente sa pinagsamang-bilang ng ikapito at ika-11 baitang ang mayroong magandang estado ng akademikong pagganap. Nagtala ito ng 43.48% para sa kabuuang populasyon o tinatayang isa (1) sa bawat dalawang (2) respondente sa magkasamang baitang ang mayroong magandang estado ng akademikong pagganap. Epekto ng solo parenting sa akademikong pagganap ng mga respondente Ayon sa nakalap na datos mula sa sarbey-kwestyuner, natuklasan na mayroong sampu (10) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t limang (25) respondente sa ikapitong baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig ang nagkaroon ngmainam epekto ng solo parenting sa kanilang akademikong pagganap. Nagtala ito ng 40% mula sa kabuuang populasyon nito o tinatayang dalawa (2) sa bawat limang (5) respondente sa nasabing baitang ang nagkaroon ng mainam na epekto ng solo parenting sa kanilang akademikong pagganap. Para naman sa ika-11 baitang ng nasabing paaralan, mayroong labing tatlo (13) mula sa kabuuang bilang na dalawampu’t isang (21) respondente ang nagkaroon ng

40

mainam na epekto ng solo parenting sa kanilang akademikong pagganap. Nagtala ito ng 61.90% mula sa kabuuang populasyon nito o tinatayang dalawa (2) sa bawat limang (3) respondente sa nasabing baitang ang nagkaroon ng mainam na epekto ng solo parenting sa kanilang akademikong pagganap. Sa kabuuan, mayroong dalawampu’t tatlo (23) mula sa apatnapu’t anim (46) na respondente sa pinagsamang-bilang ng ikapito at ika-11 baitang ang nagkaroon ng mainam na epekto ng solo parenting sa kanilang akademikong pagganap. Nagtala ito ng 50% para sa kabuuang populasyon o tinatayang isa (1) sa bawat dalawang (2) respondente sa magkasamang baitang ang nagkaroon ng mainam na epekto ng solo parenting sa kanilang akademikong paggganap.

41

KABANATA V

LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON

Lagom

Ang pag-aaral na ito na naglalayong matukoy ang epekto ng solo parenting sa akademikong pagganap ng bataay nagsuri ng mga estudyanteng (N = 46) nasa pangangalaga ng solo parent mula sa ikapito at ika-11 baitang ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig.Gumamit ito ng paraang sarbey-kwestyuner na nahati sa tatlong bahagi:1) ugnayan ng mga estudyante sa kanilang solo parent, 2) estado ng akademikong pagganap ng mga estudyante at 3) epekto ng solo parenting sa mga bata. Nadiskubre na mayroon pa din positibong ugnayan sa pagitan ng estudyante at ng kanyang solo parent (σ = 0.727). Natuklasan naman na walang higit na epekto ang solo parenting sa akademikong pagganap ng mga respondente (σ = 0.7992) kaugnay ng estado ng akademikong pagganap nito (σ = 0.8284). Konklusyon

Batay sa mga nakalap na datos, nahinuha ng mga mananaliksik na karamihan sa mga respondente sa ikapitong baitang at ika-11 baitang ay naabot ang inaasahang batayan ( >3.29) upang malaman kung sila ay mayroong maayos na ugnayan sa kanilang solo parent. Mayroong dalawampu (20) mula sa dalawampu’t limang (25)respondente sa ikapitong baitang ang naabot ang batayan at labing anim (16) mula sa dalawampu’t isa (21) naman ay nagmula sa ika-11 baitang. Para sa isinagawang t-test, mayroong higit na

42

positibong ugnayan sa pagitan ng respondente at kanyang solo parent. Ayon sa mga representasyon na ito, ang pamumuhay sa ilalim ng isang solo parent ay hindi nagiging hadlang sa pagkakaroon ng magandang relasyon sa pagitan ng isang magulang at kanyang anak, bagkus karamihan ng mga estudyante ng Mataas na Paaralang PangAgham ng Lungsod ng Pasig na Lumaki sa solo parent ay mayroong maayos na relasyon at mas bukas na komunikasyon sa pagitan nila. Para sa estado ng akademikong pagganap ng mga estudyante ( > 3.67 ), natuklasan ng mga mananaliksik na mayroong sampu (10) mula sa dalawampu’t limang (25)respondente mula sa ikapitong baitang ang naabot ang batayan para sa mainam na estado ng akademikong pagganap ng mga respondente. Mayroon ding sampu (10) mula sa dalawampu’t isang (21)respondente mula sa ika-11 baitang ang naabot ang batayan. Para sa isinagawang t-test, walang makabuluhang pagkakaiba ang estado ng akademikong pagganap sa pagitan ng mga estudyanteng lumaki sa solo parent at sa inaasahang pagganap ng isang estudyante. Para sa epekto ng solo parenting sa akademikong pagganap ng mga estudyante ( > 3.9 ), mayroong sampu (10) mula sa dalawampu’t limang (25) respondente mula sa ikapitong baitang ang naabot ang batayan.Mayroon namang labing tatlo (13) mula sa dalawampu’t isang (21) respondente mula sa ika-11 baitang ang naabot ang batayan. Para sa isinagawang t-test, walang higit na epekto ang solo parenting sa akademikong pagganap ng mga estudyante ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig. Sa kabuuan,mayroong isa (1) sa bawat siyam (9) na estudyante ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig ang nasa pangangalaga ng solo parent. Karamihan sa mga respondente ay mayroong magandang relasyon sa kanyang solo

43

parent. Tinataya namang walang epekto ang solo parenting sa akademikong pagganap ng mga estudyante ng Mataas na Paaralang Pang-Agham ng Lungsod ng Pasig na lumaki sa solo parent. Rekomendasyon

Base sa mga resulta ng estatistika at interpretasyon ng mga mananaliksik, iminumungkahi, para sa mga susunod na pag-aaral, na magsagawa ng mga instrumentong estastistikal, gaya ng Pearson Product Moment Correlation (PPMC), Spearman’s RankOrder Correlation o Kendall rank correlation coefficient,na tutugon sa paghahanap ng korelasyon sapagitan ng mga salikna maaaring makaapekto sa pag-aaral ng mga respondente. Maari din makapaglalaan ang mga nasabing pamamaraan ng higit na direktang ugnayan ng solo parenting sa akademikong pagganap ng mga estudyante. Para sa mga natuklasang kahinaan ng pag-aaral, inirerekomenda na magkaroon ng komparatibong pag-aaral sa pagitan ng mga batang lumaki sa solo parent at mga lumaki sa buong pamilya.Sa pamamagitan nito, magkakaroon ng higit na mainam na basehan at paghahambing ng mga aspeto at epekto ng solo parenting sa mga respondente. Para sa instrumento ng pananaliksik, iminumungkahi na magkaroon ng mas malinaw at direktang katanungan ukol sa solo parenting at akademikong pagganap ng estudyante. Maaari din na magsagawa ng panayaw-panayam na pamamaraan para sa higit na kwalitatibong estilo ng pag-aaral. Kaugnay ng mga natuklasan sapag-aaral, iminumungkahi ng mga mananaliksik sa mga matataas na opisyal, sa sangay-lehislatibo at sa pamahalaan na higit na palakasin ang pagpapatupad ng mga batas sa pangangalaga sa mga solo parent at kanilang pamilya.

44

SANGGUNIAN Anglim, J. (2009). Calculating Scale Scores for Psychological Tests. Jeromy Anglim’s Blog: Psychology and Statistics. Hango mula sa http://jeromyanglim.blogspot.com/2009/10/calculating-scale-scores-for.html At least 13.9 million Filipinos are single parents. (2012, June 9). Hango mula sa http://tucp.org.ph/2012/06/14m-filipinos-are-single-parents/ Azuka-Obieke, U. (2013).Single-Parenting, Psychological Well-Being and Academic Performance of Adolescents in Lagos, Nigeria. Hango mula sahttps://pdfs.semanticscholar.org/0dab/606918cbb98723f15548085957588cab56 c8.pdf Bersales, L. (2018). There are an estimated 3.6 million Filipino out-of-school youths. 2017Annual Poverty Indicators Survey. Hango mula sa https://psa.gov.ph/content/nine-percent-filipinos-aged-6-24-years-are-out-schoolresults-2017-annual-poverty-indicators Berg, B. &Kurdek, L. (1987). “Children’s Beliefs about Parental Divorce Scale: Psychometric Characteristics and Concurrent Validity,”. Journal of Consulting and Clinical Psychology 55 (1987): 716. Hango mula sa https://psycnet.apa.org/record/1988-08326-001 Broger, B. & Zeni, M. B. (2010). Fathers’ Coping Mechanisms Related to Parenting a Chronically Ill Child: Implications for Advanced Practice Nurses. Hango mula sa https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0891524509002788

45

Child Custody and Support.HG. Hango mula sahttps://www.hg.org/divorce-lawcenter.html Fagan, P. & Churchill, A. (2012).The Effects of Divorce on Children. Hango mula sa https://marri.us/wp-content/uploads/publications/research_papers/EF12A22.pdf Ham, B. D. (2008). The Effects of Divorce on the Academic Achievement of High School Seniors.Journal of Divorce & Remarriage. Hango mula sahttps://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1300/J087v38n03_09?journalCode=wj d20 Hamid, S. R. A. & Salleh, S. (2013). Exploring single parenting process in Malaysia: Issues and coping strategies. Hango mula sahttp://irep.iium.edu.my/26815/2/1s2.0-S1877042813017928 main_Siti_Rafiah_Abd_Hamid_and_Sakinah_Salleh.pdf Hamilton-Ekeke, J. & Dorgu, E. (2014).The State of the Home and Academic Performance of Secondary School Children in Nigeria.Open Access Library Journal, 1, 1-5. Hango mula sa https://www.scirp.org/Journal/PaperInformation.aspx?paperID=65074 Krashen, S. (2005). The hard work hypothesis: Is doing your homework enough to overcome the effects of poverty? Multicultural Education, 12(4), 8. Hango mula sahttps://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ727795.pdf. Lazarus, R.&Folkman, S. (1984). Stress, Appraisal and Coping. New York: Springer, pp. 444. Hango mula sa https://www.cambridge.org/core/journals/behavioural-

46

and-cognitive-psychotherapy/article/stress-appraisal-and-copinglazaruss-andfolkmans-new-york-springer-1984-pp-4443195/766CA58D77E604CBDF389F6FF21A8ADE Lee, D. (2019). Single Mother Statistics. Hango mula sahttps://singlemotherguide.com/single-mother-statistics/. Hinango at inirebisa noong Marso 18, 2019 Lee-Brago, P. (2018). 130 million kids worldwide experience bullying. Hango mula sa https://www.philstar.com/headlines/2018/10/10/1858828/130-million-kidsworldwide-experience-bullying Lin, A. T.-M. (2004). The Influence of Independent/Interdependent Self-Construals and Religion Perspectives on Coping Styles among Chinese Americans. Ann Arbor: ProQuest Information and Learning Company. Hango mula sa http://buddhism.lib.ntu.edu.tw/BDLM/toModule.do?prefix=/search&page=/search _detail.jsp?seq=127268 Lohman, B. J.& Jarvis, P. (2000). Adolescent Stressors, Coping Strategies, and Psychological Health Studied in the Family Context. Journal of Youth and Adolescence , Vol. 29 (1). Hango mula sa https://link.springer.com/article/10.1023/A:1005117020812 Pargament, K. (1997). The Psychology of Religion And Coping: Theory, Research, Practice. New York: Guilford Press. Hango mula sa https://books.google.com.ph/books?hl=en&lr=&id=Vn5XObcpnd4C&oi=fnd&pg =PA1&dq=The+Psychology+of+Religion+And+Coping:+Theory,+Research,+Pr

47

actice&ots=eSfv3Q2Oja&sig=i_T0JY-HwL_lxooa9JX_BETmIw&redir_esc=y#v=onepage&q=The%20Psychology%20of %20Religion%20And%20Coping%3A%20Theory%2C%20Research%2C%20Pr actice&f=false Pasion, P. (2017, May 12). Single mothers: Different faces, same struggles. Hango mula sahttps://www.rappler.com/nation/169657-single-mothers-faces-struggles Pickhardt, E. (2011, November 21). Why Single Parents Can Parent Adolescents Well. Hango mula sahttps://www.psychologytoday.com/us/blog/surviving-your-childsadolescence/201111/why-single-parents-can-parent-adolescents-well Schmuck, J. (2011).Parental Influence on Adolescent’s Academic Performance. The Journal of Undergraduate Research: Vol. 9, Article 11. Hango mula sa https://openprairie.sdstate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1052&context=jur Strohschein, L. (2005). Parental Divorce and Child Mental Health Trajectories,” Journal of Marriage and Family. Hango mula sa https://openprairie.sdstate.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1052&context=jur Stephen, E. K. & Udisi, L. (2016).Single-Parent Families and Their Impact on Children: A Study of Amassoma Community in Bayelsa State. European Journal of Research in Social Sciences.vol.4, no. 9. Hango mula sa http://www.idpublications.org/wpcontent/uploads/2016/10/Full-Paper-SINGLE-PARENT-FAMILIES-ANDTHEIR-IMPACT-ON-CHILDREN-A-STUDY-OF-AMASSOMACOMMUNITY.pdf

48

Strøm, I. F., Thoresen, S., Wentzel, L., & Dyb, G. (2013). Violence, bullying and academic achievement: A study of 15-year old adolescents and their school environment. Child Abuse & Neglect. Vol. 37, Issue 4, p. 243-251. Hango mula sahttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23298822 U.S. Census Bureau, Current Population Survey (November, 2010), “Living Arrangements of Children under 18 Years/1 and Marital Status of Parents by Age, Sex, Race, and Hispanic Origin/2 and Selected Characteristics of the Child for all Children 2010.”. Hango mula sahttp://fathers.com/statistics-and-research/theextent-of-fatherlessness/ Wibawa, T. (2018).The Philippines is one of two countries where divorce is illegal, trapping women in marriages. ABC News. Hango mula sahttps://www.abc.net.au/news/2018-10-09/the-philippines-is-one-of-twocountries-where-divorce-is-illegal/10332600 Woods, S.& Wolke, D. (2004).Direct and relational bullying among primary school children and academic achievement.Journal of School Psychology. Vol. 42, Issue 2, p. 135-155. Hango mula sahttps://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022440504000147

49

Pangalan:CAZCARRO, Cindy Hanilet T. Baitang at Pangkat: 11 – Mandible Lugar na Tinirhan:2nd Flr. Gil Antonio Bldg. Corner Caruncho Ave., Malinao, Pasig City Araw ng Kaarawan: Agosto 23, 2002 Mga Magulang: Ama:Roberto D. Cazcarro Ina:Cecilia D. Teves Telepono:09663070438

Email:[email protected]

50

Pangalan:CRUZ, Clarenz M. Baitang at Pangkat: 11 – Mandible Lugar na Tinirhan: 104 B. Evangelista St. Santolan Pasig City Araw ng Kaarawan: Agosto 23, 2002 Mga Magulang: Ama: Rorielito Cruz Ina: Regina Cruz Telepono: 09158901326

Email: [email protected]

51

Pangalan:NOBLEZA, Mark Gabriel P. Baitang at Pangkat: 11 – Mandible Lugar na Tinirhan:#24997 Westbank Road, Maybunga, Pasig City Araw ng Kaarawan:Pebrero 11, 2002 Mga Magulang: Ama:Eduardo Nobleza Ina:Evelita Nobleza Telepono:09273227470

Email:[email protected]

52

Pangalan:PIANGCO, John Adrian V. Baitang at Pangkat: 11 – Mandible Lugar na Tinirhan:29 D Reagan St. Parkwood Phase 4A, Maybunga, Pasig City Araw ng Kaarawan:Setyembre 5, 2001 Mga Magulang: Ama:Mario D. Piangco Ina:Ma. Victoria V. Piangco Telepono: 09455164788

Email:[email protected]

53

Pangalan: PUNO, Louie Rey B. Baitang: 11 – Mandible Lugar na Tinirhan: Blk 73 Lot 6 KC 30 Kaayusan Street, Karangalan Village, Manggahan, Pasig Araw ng Kaarawan: February 16, 2002 Mga Magulang: Ama: Reynaldo B. Puno Ina: Lorna B. Puno Telepono: 09613019639

Email: [email protected]

54

Pangalan:RICARDO, Jezter Jett D. Baitang: 11 – Mandible Lugar na Tinirhan: 143 dr. Pilapil St., San Miguel, Pasig City Araw ng Kaarawan: November15, 2001 Mga Magulang: Ama: Jessie T. Ricardo Ina: Dureza D. Ricardo Telepono: 09279910223

Email:[email protected]