Philosophy

Caâu1: phaân tích noäi dung. Ñònh nghóa vaät chaát cuûa Leânin.neâu yù nghóa khoa hoïc( KH) vaø thöïc tieãn cua ñònh nghóa naøy. khaùi nieäm vaät chaát coù theå bao goàm taát caû caùc khaùi nieäm khaùc,nhöng khoâng khaùi nieäm naøo chöùa ñöôïc khaùi nieäm cöïc roäng nhö vaät chaát ñoái laäp vôùi vaät chaát. Ñònh nghóa vaät chaát cuûa Leânin: Leânin noùi vaät chaát laø moät phaïm truø cuûa trieát hoïc nhaèm phaù vôõ moái lieân heä chung nhaát hoaëc baûn chaát cuûa söï vaät hieän töôïng. Phaïm truø: laø taäp hôïp nhieàu söï vaät coù moät soá tính chaát chung gioáng nhau ñeå taïo thaønh, laø khaùi nieäm khoa hoïc cöïc roäng phaù nhöõng tính chaát chung nhaát cuûa söï vaät. • Vaøng, baïc, saét, nhoâm, chì, ñoàng: raén, daõn nôû, truyeàn nhieät, laø kim loaïi: laø khaùi nieäm ñeå chæ moät soá chaát coù cuøng chung thuoäc tính gioáng nhau, moãi nhaø KH ñieàu coù nhöõng phaïm truø. • Luùa, khoai, ñaäu, baép: laø thöïc vaät, tinh boät. Ñieàu laø löông thöïc.  Phaïm truø trieát hoïc laø phaïm truø khaùi quaùt nhaát. Khaùi nieäm vaät chaát cuûa trieát hoïc: toàn taïi voâ haïn, khoâng do löïc löôïng nao sinh ra hoaëc laøm maát ñi, maø chæ coù söï chuyeån hoùa töø daïng naøy sang daïng khaùc → Vaäy vaät chaát trong tieát hoïc laø moät khaùi nieäm cöïc roäng, mang tính khaùi nieäm tröøu töôïng, nhöng khoâng thaàn bí. Quan nieäm vaät chaát trong trieát hoïc duy vaät laø hieän thöïc khaùch quan, ñoäc laäp vôùi yù thöùc vaø caûm giaùc con ngöôøi → Ñaây laø ñaëc tính cuûa vaät chaát theo Leânin → vaät chaát trieát hoïc khoâng coù hình thaùi , nhöng con ngöôøi nhaän bieát ñöôïc noù nhôø caûm giaùc. caûm giaùc cuûa ngöôøi seõ ghi nhaän laïi söï toàn taïi cuûa vaät chaát. Nhöng caûm giaùc cuûa con ngöôøi khoâng taïo ra vaät chaát trong duy vaät khach quan → caûm Giaùc chaáp laïi, cheùp laïi söï vaät, vì vaät chaát toàn taïi khaùch quan => vaät chaát theo trieát hoïc laø taát caû moïi söï vaät hieän töôïng quaù trình söï toàn taïi nhöõng thöù treân laø toàn taïi ko caûm tính. Toàn taïi cuï theå hoaëc cuï theå con ngöôøi coù theå bieát ñöôïc söï toàn taïi cuûa vaät chaát nhôø caûm giaùc. YÙùthöùc con ngöôøi laø phaûn aùnh cuûa theá giôùi vaät chaát. YÙ nghóa cuûa Ñònh nghóa: 1. Ñònh nghóa vaät chaát cuûa ngöôøi ñaõ giaûi quyeát trieät ñeå vaán ñeà trieát hoïc: traû lôøi caâu hoûi theá giôùi do vaät chaát quyeát ñònh ? vaø theá giôùi toàn taïi ñoäc laäp vôùi yù thöùc ngöøôi. 2. Ñònh nghóa vaät chaát cuûa nguôøi ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhöõng sai laàm cuûa chuû nghóa duy vaät tröôùc Mac. 3. Ñònh nghóa vaät chaát cuûa ngöôøi ñaõ taïo ñieàu kieän, môû ñöôøng cho khoa hoïc phaùt trieån. Ñònh nghóa cuûa ngöôøi ñöôïc öùng duïng trong vieäc xem xeùt söï phaùt trieån cuûa chuû nghóa xaõ hoäi. CAÂU 2: Trình baøy noäi dung caùc qui luaät cô baûn cuûa pheùp bieän chöùng duy vaät(BCDV),neâu yù nghóa cuûa töøng qui luaät treân. I. Qui luaät töø söï thay ñoåi veà löôïng daån ñeán söï bieán ñoåi veà chaát vaø ngöôïc laïi 1.khaùi nieäm chaát vaø löôïng:  Chaát: laø moät phaïm truø cuûa trieát hoïc duøng ñeå chæ söï toång hôïp toaøn boä caùc thuoäc tính cuûa söï vaät nhaèm khaúng ñònh noù vaøq phaân bieät noù vôùi söï vaät khaùc. Söï vaät bao goàm nhieàu thuoäc tính nhöng coù hai loaïi töông öùng ñoù laø: laø thuoäc tính cô baûn vaø thuoäc tính khoâng cô baûn. Moåi söï vaät ñöôïc xaùc ñònh bôûi moät chaát, söï toå hôïp nhieàu thuoäc tính trong moät söï vaät coù nhieàu thuoäc tính, neáu moãi thuoäc tính laø moät maët chaát cuûa söï vaät thì söï vaät coù voâ vaøn vaät chaát. Tuy nhieân, moãi söï vaät 1

chæ coù moät chaát cô baûn laø do toång hôïp nhieàu thuoäc tính cô baûn taïo thaønh. Trong moät söï vaät coù nhieàu thuoäc tính cô baûn.  Löôïng: laø khaùi nieäm ñöôïc duøng ñeå chæ söï toå hôïp toaøn boä caùc thuoäc tính cuûa söï vaät theå hieän baèng caùc ñaïi löôïng, caùc thoâng soá,caáu truùc,toå chöùc,qui moâ……. Cuûa söï vaät hieän töôïng. Nhöng nhöõng tính chaát naøyñöôïc toång hôïp toaøn boä caùc thuoäc tính cuûa söï vaät ñöôïc theå hieän baèng caùc ñaïi löôïng caùc thoâng soá, caáu truùc, toå chöùc, qui moâ…… cuûa söï vaät hieän töôïng cuï theå bieåu hieän cuûa söï vaät. Khaùi nieäm cuûa löôïng mang tính ñoàng nhaát,tính töông töï coù theå taêng hoaëc giaûm(so vôùi chaát laø cuï theå roû raøng). Löôïng coù theå laø caùc beân ngoaøi qui ñònhcho chaát cuûa söï vaät ñoàng thôøi Löôïng coù theå laø caùi beân trong qui ñònh cho chaát cuûa söï vaät, Löôïng coù theå laø caùi cuï theå. Gioáng nhau: Löôïng vaø Chaát laø mang tính khaùch quan Söï vaät coù voâ daøng chaát thì cuõng seû coù nhieàu löôïng ñoàng thôøi cuøng toàn taïi. Löôïng vaø chaát luoân luoân gaén lieàn vôùi nhau, khoâng coù söï vaät naøo coù chaát maø khoâng coù löôïng vaø ngöôïc laïi. 1. söï taùc ñoäng cuûa löôïng vaø chaát baát kì söï vaät naøo cuõng ñeàu laø söï bieåu hieän tính thoáng nhaát giöõa löôïng vaø chaát. Trong quaù trình cuûa söï vaän ñoäng bieán ñoåi söï vaät,söï thay ñoåi cuûa löôïng ñoàng thôøi cuûng taïo ra nhöõng thay ñoåi nhaát ñònh cuûa chaát tuy nhieân söï thay ñoåi cuûa löôïng khoâng laøm chaát caên baûn thay ñoåi trong tröôøng hôïp naøy giöõa löôïng vaø chaát vaån duy trì söï thoáng nhaát vôùi nhau, ngöôøi ta duøng khaùi nieäm ñoä ñeå chæ söï thoáng nhaát ñoù. • Ñoä laø khaùi nieäm ñeå chæ söï thoáng nhaát giöõa löôïng vaø chaát khi söï thay ñoåi cuûa löôïng chöa laøm chaát caên baûn söï vaät bieán ñoåi. Khi söï vaän ñoäng cuûa löôïng ñaït ñeán ñieåm nuùt thì taïi thôøi ñieåm naøy seõ laøm cho chaát caên baûn bieán ñoåi thoâng qua böôùc nhaûy, keát quaû laø chaát cuõ maát ñi chaát môùi ra ñôøi. • Ñieåm nuùt laø khaùi nieäm duøng ñeå chæ söï ranh giôùi khi löôïng ñaït ñeán ñoù seõ laøm cho chaát caên baûn cuûa söï vaät bieán ñoåi . • Böôùc nhaûy laø khaùi nieäm duøng ñeå söï chuyeãn hoùa veà chaát cuûa söï vaät, töø chaát cuõ chuyeãn sang chaát môùi khi löôïng cuûa söï vaät ñaït ñeán ñieåm nuùt. Söï ra ñôøi cuûa moät chaát môùi laïi qui ñònh cho moät löôïng môùi töông öùng vaø löôïng laïi tieáp tuïc cho söï vaän ñoäng…….vôùi caùch thöùc cuûa söï phaùt trieån nhö vaäy, söï bieán ñoåi cuûa traïng thaùi söï vaät baét ñaàu töø söï bieán ñoåi veà löôïng, vöôït qua nhöõng ñieåm nuùt taïo thaønh taïo thaønh daûy ñöôøng nuùt voâ taän cuûa quaù trình phaùt trieån söï vaät. Trong quaù trình cuûa söï phaùt trieån naøy, söï vaän ñoäng cuûa söï vaät vöøa mang tính lieân tuïc vöøa mang tính giaùn ñoaïn, vaø söï taùc ñoäng bieän chöùng cuûa chuùng laøm cho söï vaät khoâng ngöøng tieán leân. Chaát môùi xaõy ra nhöng söï vaät khoâng coøn laø noù. • Böôùc nhaûy: coù hai loaïi  Qui moâ: (khoâng gian )goàm coù BN cuïc boä vaø BN toaøn boä  Böôùc nhaûy cuïc boä:laø söï thay ñoåi töøng maët chaát cuûa söï vaät cho ñeán khi söï vaät thay ñoåi toaøn boä.  Böôùc nhaûy toaøn boä:laäp töùc laøm bieán ñoåi toaøn boä chaát cuûa söï vaät.  Moái lieân heä: Bn toaøn boä laø khaùch quan voâ soá Bn cuïc boä ,BN cuïc boä laø ñieàu kieän BN toaøn boä neân ôû ñaây ta xeùt trong moái quan heä Vd: söï phaùt trieån kinh teá vieät nam la BN toaøn boä.  Nhòp ñieäu (thôøi gian ) goàm coù Bndaàn daàn vaø BN ñoät bieán 2

 Bn daàn daàn: laø BN dieån ra chaäm chaïp  BN ñoät bieán: laäp töùc bieán ñoåi söï vaät Xeùt ôû BN daàn daàn hoaëc BN ñoät bieán laø xeùt ôû goác ñoä thôøi gian nhöng taát caû moïi söï dieån ra laø söï tích luyõ ñeå bieán ñoåi veà löôïng daãn ñeán thay ñoåi veà chaát. BN daàn daàn hoaëc BN ñoät bieán ñeàu phaûi ñaït ñeán ñieåm nuùt  BN daàn daàn + BN ñoät bieán  BN cuïc boä + BN ñoät bieán hoaëc BN daàn daàn. ⇒ khoâng theå taùch bieät vì söï vaän ñoäng theo thôøi gian vaø khoâng gian. 3.yù nghóa cuûa qui luaät:  Lyù luaän: qui luaät töø söï thay ñoåi veà löôïng daån ñeán bieán ñoåi veà chaát vaø ngöôïc laïi laø qui luaät mang tính khaùch quan vaø phoå bieán. Noäi dung cuûa qui luaät naøy chæ ra raèng caùch thöùc cuûa söï phaùt trieån laø töø söï thay ñoåi veà löôïng. Khi löôïng ñaït ñeán ñieåm nuùt seõ laøm cho chaát cuûa söï vaät chuyeån hoaù thoâng qua böôùc nhaûy. Vaø keát quaû laø chaát môùi ra ñôøi thay ñoåi chaát cuõ, chaát môùi naøy qui ñònh moät löôïng môùi töông öùng.do ñoù trong nhaän thöùc vaø trong thöïc tieån chuùng ta khoâng ñöôïc tuyeät ñoái hoùa vai troø cuùa löôïng vaø chaát, ñaët bieät khi löôïng ñaït ñeán ñieåm nuùt chuùng ta caàn thöïc hieän böôùc nhaûy veà chaát, taïo ñieàu kieän cho chaát môùi ra ñôøi. Ngöôïc laïi khi caùc nhaân toá cuûa löôïng vaø ñieàu kieän chöa chín muøi maø chuùng ta ñaõ voäi daøng muoán coù böôùc phaùt trieån veà chaát thì söï ra ñôøi cuûa chaát môùi chæ laø chaát non keùm, do ñoù nhaärn thöùc ñieåm nuùt vaø böôùc nhaûy laø khaâu cöïc kì quan troïng trong vieäc vaän duïng qui luaät löôïng – chaát. II. Qui luaät thoáng nhaát vaø ñaáu tranh cuûa caùc maët ñoái laäp(qui luaät möu thuaãn) Qui luaät vaïch ra nguoàn goác ñoäng löïc cuûa söï phaùt trieån. Leânin xem qui luaät naøy laø haït nhaân cuûa pheùp bieän chöùng . 1) Khaùi nieäm maët ñoái laäp Laø moät khaùi nieäm cuûa trieát hoïc ñöôïc duøng ñeå chæ nhöõng ñaëc ñieåm, nhöõng tính chaát, nhöõng ñaët tính voán coù cuûa söï vaät hieän töôïng, ñöôïc ñaët trong cuøng moái lieân heä cuûa söï vaät hay heä thoáng söï vaät vaø coù khuynh höôùng phaùt trieån traùi ngöôïc nhau. Ñeå laø maët ñoái laäp phaûi coù hai ñieàu kieän:  Ñaët trong cuøng moái lieân heä.  Baûn thaân cuûa chuùng trong quaù trình phaùt trieån phaûi coù söï ñoái laäp nhau. Neáu thieáu moät trong hai yeáu toá thì khoâng phaûi laø maët ñoái laäp Vd: noâng daân vaø ñòa chuû, ñòa chuû thoáng trò coøn noâng daân bò thoáng trò. Aâm – döông ñoái laäp Ñoái laäp thì phaûi khaùc nhau nhöng khaùc nhau khoâng phaûi laø ñoái laäp. Vd : gaø – vòt. Ñoái laäp daån ñeán möu thuaãn. Khaùc nhau khoâng phaûi laø möu thuaãn.  Söï töông taùc cuûa hai maët ñoái laäp taïo möu thuaãn cuûa söï vaät, trong söï vaät chöùa nhieàu möu thuaãn khaùc nhau.  Nhieàu maët ñoái laäp taïo ra nhieàu möu thuaãn  Moãi möu thuaãn chöùa hai maët ñoái laäp. 2) Söï thoáng nhaát vaø ñaáu tranh cuûa caùc maët ñoái laäp Söï thoáng nhaát cuûa caùc maët ñoái laäp laø söï töông taùc raøng buoäc cheá öôùc laån nhau, maët naøy laáy maët kia laøm ñieàu kieän laøm ñieàu kieän cho söï toàn taïi chính mình, khoâng coù maët naøy thì cuõng khoâng coù maët kia. Söï thoáng nhaát cuûa caùc maët ñoái laäp coøn ñöôïc hieåu laø söï taùc ñoäng ngang nhau, khi söï vaän ñoäng cuûa söï vaät chöa laøm cho chaát caên baûn söï vaät bieán ñoåi. maët khaùc do 3

xuaát phaùt töø trong cuøng moät söï vaät hieän töôïng hay cuøng moät heä thoáng cho neân giöõa caùc maët ñoái laäp ngoaøi nhöõng ñieåm khaùc bieät chuùng coøn coù söï gioáng nhau. Loaïi boû nhöõng ñieåm khaùc bieät cuûa caùc maët ñoái laäp thì baûn thaân chuùng coù nhöõng ñieåm chung gioáng nhau vaø do ñoù chuùng coù söï ñoàng nhaát, söï ñoàng nhaát laø ñieàu kieän cho söï chuyeãn hoùa cuûa caùc maët ñoái laäp. Vd A⇔B VD : Ñoàng hoùa vaø dò hoùa laø hai quaù trình trao ñoåi cuûa söï vaät , khoâng theå thieáu moät trong hai. Söï ñoàng nhaát cuûa Leânin bao goàm tính khaùc bieät laø ñieàu kieän chuyeãn ñoåi töø traïng thaùi naøy sang traïng thaùi khaùc.  Söï ñaáu tranh: cuûa caùc maët ñoái laäp laø söï töông taùc xaâm nhaäp baøi tröø phuû ñònh laãn nhau. Söï ñaáu tranh baét ñaàu ngay sau khi söï vaät baét ñaàu ñoái laäp. Quaù trình ñaáu tranh cuûa caùc maët ñoái laäp dieån ra nhieàu giai ñoaïn, phöùc taïp. Coù luùc eâm dòu, hoøa hoaõn laãn nhau, coù luùc döõ doäi –gay gaét.  Quaù trình naøy coù theå chia ra nhöõng giai ñoaïn khaùc nhau, ban ñaàu tranh caùc ñaëc tính söï vaät, theå hieän khaùc nhau giöõa caùc maët tính chaát söï vaät.  Khi nhöõng möu thuaãn naøy ñaït ñeán möùc ñoä gay gaét keát hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän chín muøi thì ñaáu tranh giöõa caùc maët ñoái laäp laøm cho söï vaät chuyeãn hoùa, keát quaû laø söï vaät cuõ chaám döùt vaø söï vaät môùi xuaát hieän. Söï ra ñôøi cuûa söï vaät môùi trong baûn thaân cuûa noù laïi hình thaønh nhöõng ñoái laäp môùi vaø nhöõng maët ñoái laäp naøy taùc ñoäng vôùi nhau taïo thaønh möu thuaãn, laøm cho söï vaät vaän ñoäng khoâng ngöøng phaùt trieån.  Söï vaät vöøa coù söï thoáng nhaát vöøa coù ñaáu tranh laø ñieàu kieän giaûi quyeát möu thuaãn trong söï vaät. Thoáng nhaát vaø ñaáu tranh coù vai troø khaùc nhau. Söï thoáng nhaát cuûa maët ñoái laäp taïo ñieàu kieän cho söï ñoäc laäp. Söï thoáng nhaát ñoùng vai troø laø nguoàn goác cuûa söï phaùt trieån vaø söï ñaáu tranh cuûa caùc maët ñoái laäp laø phöông thöùc giaûi quyeát nhöõng möu thuaãn trong baûn thaân söï vaät. Leânin noùi: söï phaùt trieån chính laø söï chuyeãn khai cuûa söï vaät thoâng qua söï taùc ñoäng cuûa caùc maët ñoái laäp laøm cho söï vaät ñoù thay ñoåi. ⇒ñaáu tranh laø ñoäng löïc cuûa söï phaùt trieån quan heä giöõa thoáng nhaát vaø ñaáu tranh, thoáng nhaát mang tính töông ñoái coøn ñaáu tranh mang tính tuyeät ñoái. Enghen noùi: moïi xu höôùng vaän ñoäng laø khuynh höôùng chuyeãn sang vaän ñoäng caân baèng. • Maâu giöõa beân trong vaø beân ngoaøi • Maâu thuaãn cô baûn vaø khoâng cô baûn • Maâu thuaãn chuû yeáu vaø maâu thuaãn thöù yeáu  hình thöùcc xuaát hieän : trong hình thöùc, trong xaõ hoäi, trong tö duy. • Maâu thuaãn ñoái khaùng vaø maâu thuaãn khoâng ñoái khaùng : xuaát hieän ñaëc bieät trong xaõ hoäi, trong quan heä xaõ hoäi.( gioáng trong quan heä phoå bieán).  Maâu thuaãn chuû yeáu vaø maâu thuaãn thöù yeáu laø maâu thuaãn cô baûn: moät söï vaät coù nhieàu maâu thuaãn cô baûn vaø ñeå giaûi quyeát trieät ñeå nhöõng maâu thuaãn cô baûn thì phaûi phaân ra laø maâu thuaãn chuû yeáu vaø maâu thuaãn thöù yeáu.  Maâu thuaãn ñoái khaùng laø maâu thuaãn giöõa caùc löïc löôïng giai caáp coù lôïi ích cô baûn khoâng nhaát trí vôùi nhau.vaø ñeå giaûi quyeát trieät ñeåthì phaûi thoâng qua con ñöôøng ñaáu tranh baïo löïc. Vì nay laø maâu thuaãn caùc löïc löôïng trong xaõ hoäi. 4

laät ñoå giai caáp cuõ: cuoäc ñaáu tranh moät maát moät coøn. Chöùng minh : neáu giai caáp coâng nhaân ñöôïc thì ñöôïc taát caû. Neáu maát thì chæ maát xieàng xích. • Maâu thuaãn khoâng ñoái khaùng laø maâu thuaãngiöõa caùc löïc löôïng giai caáp coù lôïi ích nhaát trí vôùi nhau. Maâu thuaãn khoâng coù trong hieän töôïng , maâu thuaãn xuaát phaùt trong söï vaät vaø laøm thay ñoåi söï vaät. 3. YÙ nghóa Quy luaät thoáng nhaát vaø ñaáu tranh caùc maët ñoái laäp laø quy luaät mang tính khaùch quan vaø phoå bieán. Do ñoù trong nhaän thöùc vaø trong thöïc tieãn chuùng ta can phaûi phaùt hieän nhöõng maâu thuaãn trong baûn thaân söï vaät vaø chuùng ta phaûi taïo ñieàu kieän cho nöõng maâu thuaõn naøy phaùt trieån vaø treân cô sôû ñoù ñeå giaûi quyeát chuùng. Con ñöôøng ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn thì phaûi giaûi quyeát baèng con ñöôøng ñaáu tranh. Caùc hình thöùc ñaáu tranh phuï thuoäc vaøo baûn chaát maâu thuaãn. Vieäc che daáu maâu thuaãn hoaëc ñieàu hoaø maâu thuaãn khoâng laøm cho maâu thuaãn maát ñi maø chæ taïo cho maâu thuaãn trôû neân khoù khaên vaø phöùc taïp hôn. Maët khaùc trong thöïc tieãn ñaáu tranh ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn, ñoàng thôøi giaûi phaûi gaén lieàn vôùi söï xaây döïng vaø caûi taïo cheá taïo môùi. Phaùt trieån cuõng chính laø ñaáu tranh. 3) Quy luaät phuû ñònh cuûa phuû ñònh 1. Khaùi nieäm: nieäm Ñaây laø quy luaät vaïch ra khuynh höôùng cuûa söï phaùt trieån.  Khaùi nieäm phuû ñònh: laø söï xoaù boû caùi cuõ ñeå thay vaøo moät caùi môùi khaùc. Nguyeân nhaân cuûa söï phuû ñònh do caùc taùc nhaân bean trong hoaëc caùc taùc nhaân beân ngoaøi. Khaùi quaùt cuûa söï phuû ñònh laø taïo ñieàu kieän cho söï tieáp tuïc phaùt trieån hoaëc chaám döùt moät quaù trình phaùt trieån cuûa söï vaät ( quaù trình voán coù töï nhieân ).  Quan ñieåm sieâu hình thì cho raèng phuû ñònh laø quaù trình do taùc nhaân beân ngoaøi taïo ra, söï ra ñôøi cuûa caùi môùi khoâng lieân quan ñeán caùi cuõ.  Phuû ñònh bieän chöùng : laø töï thaân phuû ñònh, theå hieän moái lieân heä giöõa caùi cuõ vaø caùi môùi. Quaù trình cuûa phuû ñònh bieän chöùng theå hieän hai tính chaát ñaëc tröng: • Tính khaùch quan (a) • Tính keá thöøa (b) a) Theå hieän nguyeân nhaân cuûa söï phuû ñònh laø do caùc taùc nhaân töø beân trong söï vaät taïo neân thoâng qua vieäc giaûi quyeát nhöõng maët ñoái laäp trong baûn thaân söï vaät. b) Quaù trình phuû nhaän bieän chöùng theå hieän söï keá thöøa ñoù laø söï loïc boû. Phuû ñònh bieän chöùng vöøa theå hieän söï loaïi boû nhöõng tính chaát tieâu cöïc laïc haäu cuûa caùi cuõ, ñoàng thôøi choïn loïc giöõ laïi yeáu toá caùi cuõ coøn mang giaù trò tích cöïc vaø ñöa chuùng vaøo caùi môùi ñeå tieáp tuïc caûi taïo chuùng. 2. Baûn chaát phuû ñònh bieän chöùng Quaù trình thöïc hieän söï phuû ñònh bieän chöùng xaûy ra trong söï vaän ñoäng phaùt trieån cuûa söï vaät coù theå traûi qua baèng nhieàu laàn phuû ñònh khaùc ñeå hoaøn hieän moät chu trình cuûa söï phaùt trieån. Söï phuû ñònh xaûy ra ôû nhieàu laàn khaùc do chuùng ta ñaët ôû nhöõng moái lieân heä, tuy nhieân döôùi söï khaùi quaùt cuûa trieát hoïc phuû ñònh bieän chöùng chia ra ít nhaát hai giai ñoaïn:  Giai ñoaïn 1: giai ñoaïn phuû ñònh caùi kgaúng ñònh, trong giai ñoïan naøy giöõa 2 maët ñoái laäp cuûa söï vaät coù söï chuyeån hoaù laãn nhau. Söï chuyeån hoaù ôû caùc maët ñoái laäptaïo ra söï thay ñoåi baûn thaân söï vaät khaùc, söï thay ñoåi naøy chöa laøm cho söï vaät trôû neân hoaøn thieän ngöôïc laïi laøm roái loaïn söï vaät.→ 5

 Giai ñoaïn 2: giai ñoaïn phuû ñònh caùi phuû ñònh, trong giai ñoaïn naøy söï vaät laïi moät nöõa bò phuû ñònh vaø trong quaù trình phuû ñònh naøy theå hieän söï keá thöøa thoâng qua söï loaïi boû nhöõng yeáu toá tieâu cöïc cuûa caùc, ñoàng thôøi giöõ laïi nhöõng gia trò tich cöïc cuûa caùi cuõ ñeå hình thaøn caùi môùi tieân boä. Nhö vaäy trong 2 quaù trình phuû ñònh bieän chöùng chuùng coù söï lieân heä laãn nhau. Ôû giai ñoaïn thöù 1 söï phuû ñònh ñoùng vai troø laø caùi trung gian laø cai gaïch noái lieàn can thieát taïo ñieàu kieän cho quaù trình phuû ñònh bieän chöùng phaùt trieån. Giai ñoaïn 2 laø giai ñoaïn hoaøn taát cuûa moät chu trình phuû ñònh bieän chöùng. Nay laø giai ñoaïn cio yù nghóa toång hôïp toaøn boä quaù trình cuûa phuû ñònh bieän chöùng. Vì laø giai ñoaïn cuoái cuøng cho neân söï toång hôïp naøy laø 1 söï choïn loïc vöøa loaïi boû caùi cuõ tieâu cöïc laïc haäu, vöøa giöõ laïi caùi cuõ tieán boä. Ví duï: AB → BA→ A’(x) →[ giaù trò ( A+B)]. Gioáng nhau veà hieän töôïng khaùc nhau veà baûn chaát. Quaù trình cuûa bieän chöùng laø 1 quaù trình dieãn ra theo ñöôøng xoaén oác, trong ñoù vöøa theå hieän söï tieán boä cuûa söï vaät, vöøa theå hieän söï thuït luøi cuûa söï vaät. Giöõa quaù trình tieán leân vaø quaù trình thuït luøi coù lieân quan. Söï thuït luøi cuûa söï vaät giöõa quaù trình tieán boä leân vöøa laäp laïi cía cuõ vöøa xuaát hieän caùi môùi. Söï tieán boä leân vöøa laø söï theå hieän cuõ vaø xuaát hieän caùi môùi. Söï ra ñôøi caùi môùi khoâng phaûi baét nguoàn töø söï troáng khoâng maø döïa treân vaán ñeà cuûa söï keá thöøa. 2. YÙ nghóa Qui luaät phuû ñònh cuûa phuû ñònh laø qui luaät mang tính khaùch quan vaø phoå bieán trong töï nhieân, qui luaät naøy dieãn ra töï phaùt trong ñôøi soáng xaû hoäi, qui luaät naøy dieãn ra thoâng qua söï nhaän thöùc cuûa con ngöôøi, vai troø cuûa qui luaät naøy nhaèm vaïch ra khuynh höôùng cuûa söï phaùt trieån thoâng qua söï keá thöøa. Trong nhaän thöùc vaø vaän duïng vaøo thöïc tieån qui luaät naøy. Chuùng ta caàn ñaáu tranh ñeå xoùa boû nhöõng tieâu cöïc laïc haäu keùm phaùt trieån cuûa xaû hoäi, nhöng ñoàng thôøi cuõng phaûi traân troïng giöõ gìn keá thöøa vaø phaùt huy nhöõng giaù trò truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa daân toäc vaø cuûa nhaân loaïi laøm cô sôû ñeå xaây döïng moät xaõ hoäi môùi tieán boä vaên minh. Nhaän thöùc söï keá thöøa caàn traùnh tö töôûng baûo thuû, khoâng giaùm ñoåi môùi khi thôøi ñaïi lòch söû ñaõ thay ñoåi , maët khaùc cuõng phaûi choáng laïi nhöõng khuynh höôùng phuû ñònh saïch trôn trong vieäc xaây döïng neàn vaên hoùa môùi cuõng nhö caùc maët khaùc trong ñôøi soáng cuûa xaõ hoäi. Qui luaät keá thöøa chæ ra caùi taát yeáu trong söï phaùt trieån, tuy nhieân trong giai ñoaïn ban ñaàu nhöõng yeáu toá tieán boä cuûa söï phaùt trieån coù theå coøn non yeáu vaø caùi tieâu cöïc laïc haäu vaãn coøn coù khaû naêng laán aùp caùi tieán boä, do ñoù caàn phaûi taïo ñieàu kieän cho caùi môùi tieán boä phaùt trieån vaø töøng böôùc xoùa boû nhöõng caùi cuõ laïc haäu, chæ coù treân cô sôû ñoù thì söï phaùt trieån môùi mang tính beàn vöõng. Phaøi traùnh thaùi ñoä bi hoan, dao ñoäng tröôùc nhöõng hòeân töôïng tích cöïc laïc haäu trong quaù trình xaây döïng xaõ hoäi môùi vaø tìm ra nhöõng nhaân toá tích cöïc tieán boä ñeå boài döôõng vaø phaùt huy chuùng. Caâu 3: Thöïc tieãn laø gì ? vai troø cuûa thöïc tieãn ñoái vôùi nhaän thöùc. 1) Khaùi nieäm: thöïc tieãn laø nhöõng hoaït ñoäng vaät chaát coù muïc ñích mang tính lòch söû xaõ hoäi cuûa con ngöôøi. Noùi ñeán thöïc tieãn laø noùi ñeán hoaït ñoäng khaùch quan cuûa con ngöôøi. Muoán toàn taïi, con ngöôøi caàn coù söï taùc ñoäng vaøo theá giôùi hieän thöïc. Söï taùc ñoäng cuûa con ngöôøi söï taùc ñoäng cuûa con ngöôøi vaøo theá giôùi hieän thöïc coù muïc ñích. Muïc ñích maø con ngöôøi höôùng tôùi laø söï toàn taïi vaø phaùt trieån duy trì cuûa con ngöôøi, chòu söï chi phoái trong hieän thöïc. Nhöõng vieäc naøy xaûy ra khoâng phaûi do mong muoán hoaëc khoâng mong muoán. Con ngöôøi muoán duy trì söï toàn taïi khoâng do chuû quan. Vaäy hoaït ñoäng mang tính khach quan. 6

Con ngöôøi laø saûn phaåm giôùi töï nhieân neân chòu söï chi phoái giôùi töï nhieân. Hoaït ñoäng soáng con ngöôøi laø con ngöôøi tham gia vaøo nhöõng hoaït ñoäng caûi taïo giôùi töï nhieân vaø xaõ hoäi tuyø thuoäc vaøo trình ñoä xaõ hoäi maø quaù trình taùc ñoängcoù söï thay ñoåi nhaát ñònh. Hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa con ngöôøi mang tính lòch söû vaø phuï thuoäc vaøo söï tieán boä xaõ hoäi. Hoaït ñoäng naøy noùi leân trình ñoä phaùt trieån thöïc tieãn. Tinh thaàn laø phöông thöùc theå hieän söï hoaït ñoäng, toàn taïi cuûa loaøi ngöôøi cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Hoaït ñoäng thöïc tieãn coù 2 daïng :daïng cô baûn vaø daïng khoâng cô baûn.  Daïng cô baûn: daïng cô baûn cuûa thöïc tieãn theå hieän döôùi 1 hình thöùc phoå bieán.  hoaït ñoäng phoå bieán cuûa caùc chaát, hoaït ñoäng ñoùng vai troø laøm neàn cuûa thöïc tieãn.  Hoaït ñoäng caûi taïo xaõ hoäi nhaèm laøm cho moâi tröôøng soâng cuûa con ngöôøi trong xaõ hoäi ngaøy caøng trôû neân hoaøn thieän. Chæ coù con ngöôøi môùi coù moâi tröôøng xaõ hoäi naøy. Hoaït ñoäng xaõ hoäi naøy laø hoaït ñoäng cao phuïc vuï cho söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöøôi.  Hoaït ñoäng thöc nghieäm khoa hoïc laø hình thöùc ñaëc bieät, phaùt trieån ñöôïc trong xaõ hoäi, khi aáy xaõ hoäi ñoùng vai troø laø löïc löôïng then choát trong xaõ hoäi. Coi laø hoaït ñoäng ñaëc bieät.nhôø coù hoaït ñoängtöï nhieân khoa hoïc naøy maø con ngöôøi ruùt ngaén quaù trình nhaän thöùc, giuùp naâng cao hieäu quaû naêng löïc cuûa nhaän thöùc. Ñ chính, caùc khoa hoïc tröôùc khi öùng duïng vaøo ñôøi soáng xaõ hoäi. Moãi hình thöùc naøy coù vai troø vaø vò trí khaùc nhau nhaèm taïo ñoäng löïc thuùc nay phaùt trieån ñôøi soáng xaõ hoäi.  Daïng khoâng cô baûn: khoâng coù nghóa laø khoâng quan troïng. Vì vaäy laø hoaït ñoäng xuaát phaùt töødaïng cô baûn. Baûn thaân xaây döïng treân neàn taûng hoaït ñoâng saûn xuaát cô baûn, laø hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa caûi tinh thaàn. Nhu caàu cuûa con ngöôøi khoâng chæ vaät chaát maø coù nhu caàu cuûa tinh thaàn. Xaõ hoäi phaùt trieån thì ñaûm baûo nhu caàu vaät chaát vaø tinh thaàn. Trong hoaït ñoäng tinh thaàn bao goàm taát caû hoaït ñoäng soáng cuûa con ngöôøi veà vaät chaát vaø tinh thaàn. Khaùc vôi hoaït ñoäng saûn xuaát cua caûi vaät chaát. Hoaït ñoäng vaät chaát laø hoaït ñoäng coù muïc ñích khoâng phaûi yù thöùc con ngöôøi quy ñònh taát caû maø döïa treân quy luaät khaùch quan. 2) Vai troø cuûa thöïc tieãn ñoái vôùi nhaän thöùc. Xeùt trong moái quan heä thöïc tieãn vaø nhaän thöùc. Tinh thaàn ñong vai troø laø cô sôû, laø ñoäng löïc, laø muïc ñích cuûa nhaän thöùc. Bôûi leõ thoâng qua quaù trình taùc ñoäng vaøo hieän thöïc khaùch quan thì con ngöôøi laøm boäc loä nhöõng tính chaát, nhöõng thuoäc tính cuûa hieän thöïc vaø treân cô sôû ñoù con ngöôøi name baét ñöôïc nhöõng quy luaät, nhöõng baûn chaát cuûa hieän thöïc vaø do ñoùlaøm cho con ngöôøi nhaän thöùc ñöôïctheá giôùi hieän thöïc. Söï nhaän thöùc con ngöôøi khoâng coù söï taùc ñoäng theá giôùi hieän thöïc, thoâng qua taùc ñoäng nhaän thöùc theá giôùi hieän thöïc.  Thöïc tieãn khoâng chæ khoâng chæ laø cô sôû naâng cao trình ñoä nhaän thöùc con ngöôøi maø coøn caûi taïo nhöõng giaùc quan cuûa con ngöôøi laøm cho giaùc quan trôû neân nhaïy beùn hôn trong quaù trình nhaän thöùc. Ñieàu naøy chæ xaûy ra trong lao ñoäng, trong quaù trình taùc ñoäng vaøo theá giôùi töï nhieân.  Thöïc tieãn laø ñoäng löïc cuûa nhaän thöùc vì chæ thoâng qua thöïc tieãn, khoa hoïc môùi phaùt trieån trình ñoä tö duy con ngöôøi ñeå naâng cao. Ñeå giaûi quyeát vaán ñeà cuï theå trong thöïc tieãn, con ngöôøi phaûi phaùt trieån trình ñoä tö duy cuûa con ngöôøi ñeå naâng cao, nhôø coù thöïc tieãn maø khoa hoïc ngaøy coøn phaùt trieån, treân cô sôû ñoù con ngöôøi caøng saùng taïo phöông tieän lao ñoäng môùi thöïc tieãn laø muïc ñích cuûa nhaän thöùc, hoaït ñoäng thöïc tieãn nhaèm phuïc vuï cho nhu caàu soáng cuûa con ngöôøi, neân söï nhaän thöùc phaûi trôû veà vôùi thöïc tieãn vaø 7

chæ thoâng qua thöïc tieãn môùi coù khaû naêng ñaùnh giaù trình ñoä nhaän thöùc cuûa con ngöôøi.  TT Muïc ñích cuûa nhaän thöùc laø phuïc vuï cho thöïc tieãn neân thöïc tieãn ñoùng vai troø quyeát ñònh vaø do ñoù thöïc tieãn trôû thaønh muïc ñích cuûa nhaän thöùc. Nhaän thöùc cuûa con ngöôøi ñeå cho con ngöôøi coøn hoaøn thieän. thöïc tieãn ñoùng vai troø laø tieâu chuan cuûa chaân lyù, bôûi chæ thoâng qua thöïc tieãn, con ngöôøi môùi bieát ñaùnh giaù quaù trình phaûn aùnhhieän thöïc khaùch quan laø ñuùng hoaëc chöa ñuùng theá giôùi hieän thöïc. Thoâng qua thöïc tieãn con ngöôøi môùi phaùt huy vaø ñieàu chænh hoaït ñoäng nhaän thöùc cuûa mình. CAÂU 4: Trình baøy noäi dung quy luaät quan heä saûn xuaát phaûi phuø hôïp vôùi löïc löôïng saûn xuaát. 1. Ñònh nghóa LLSX, QHSX. a. LLSX: Laø khaùi nieäm chæ moái quan heä con ngöôøi vaø töï nhieân, theå hieän trình ñoä chinh phuïc töï nhieân cuûa con ngöôøi. LLSX goàm 2 nhaân toá cô baûn : ngöôøi lao ñoäng vaø TLSX.  ngöôøi lao ñoäng : laø ngöôøi coù kyõ naêng chuyeân moân, coù tri thöùc khoa hoïc, coù söùc khoûe vaø thoùi quen lao ñoäng. Ngöôøi lao ñoäng laø löïc löôïng haøng ñaàu laø nhaân toá haøng ñaàu coù yù nghóa quyeát ñònh ñoái vôùi LLSX.  TLSX : laø khaùi nieäm bao goàm 2 boä phaän : tö lieäu lao ñoäng (1) vaø ñoái töôïng lao ñoäng (2). (1)bao goàm nhöõng coâng cuï vaø phöông tieän lao ñoäng. Trong ñoù coâng cuï lao ñoäng coù vai troø quyeát ñònh cho quaù trình cuûa hoaït ñoäng SX, laø khí quaûn noái daøi cuûa con ngöôøi, ñoùng vai troø daãn truyeàn söùc lao ñoäng ñeánø ñoái töôïng lao ñoäng. - Phöông tieän lao ñoäng aûnh höôûng ñeán quaù trình lao ñoäng. Phöông tieän ko quyeát ñònh + chæ aûnh höôûng nhaát ñònh. Khoâng coù phöông tieän lao ñoäng coù theå khaéc phuïc + khoâng theå thieáu coâng cuï lao ñoäng coù yù nghóa quyeát ñònh bôûi leõ do vieäc saùng taïo hoaëc caûi taïo. Coâng cuï lao ñoäng laøm cho naêng suaát lao ñoäng taêng leân. Keát quaû cuûa söï naâng leân cuûa naêng suaát lao ñoäng theå hieän trình ñoä lao ñoäng saûn xuaát phaùt trieån. (2)chia laøm 2 giai ñoaïn : coù saün trong töï nhieân vaø nhaân taïo. Nhöõng ñoái töôïng maø con ngöôøi lao ñoäng vaøo noù caûi taïo ñeå phuïc vuï cho ñôøi soáng cuûa con ngöôøi. - saün coù trong töï nhieân : mang tíng chaát höõu haïn, do sau moät thôøi gian khai thaùc thì caïn kieät. Ví duï : goã, taøi nguyeân…… - nhaân taïo : do con ngöôøi taïo ra, thöïc chaát do quaù trình khoa hoïc cuûa con ngöôøi keát hôïp vôùi caùc nhaân toá coù saün trong töï nhieân taïo ra ñoái töôïng lao ñoäng môùi. Ví duï : ñieän naêng, tô toång hôïp ….. laøm thay ñoåi thoùi quen SX. - Ngoaøi nhöõng nhaân toá truyeàn thoáng hieän nay khoa hoïc trôû thaønh nhaân toá tröïc tieáp cuûa LLSX. Tröôùc ñaây söï xuaát hieän cuûa khoa hoïc laø do yeâu caàu cuûa SX, trong thôøi ñaïi hieän nay söï xuaát hieän cuûa khoa hoïc giöõ vai troø ñònh höôùng cho SX moãi böôùc tieán boä cuûa khoa hoï, taïo ra nhöõng cuoäc caùch maïng trong lónh vöïc SX. Söï tieán boä khoa hoïc laøm bieán ñoåi nhanh choùng hoaït ñoäng XH. b) QHSX : laø khaùi nieäm ñeå chæ moái quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi trong hoaït ñoäng SX vaät chaát. QHSX laø hình thöùc cuûa neàn SX XH. QHSX ñeå bieåu hieän döôùi 3 hình thöùc cô baûn : (*) quan heä ñoái vôùi sôû höõu TLSX : ñöôïc theå hieän döôùi 2 hình thöùc : caù nhaân, taäp theå hay XH hoaù. (**) Quan heä trong toå chöùc XH quy ñònh cho hoaït ñoäng SX. (***) Quan heä trong toå chöùc saûn phaåm lao ñoäng 8

Quan heä (*) giöõ vai troø quyeát ñònh, caên cöù vaøo (*) xaùc ñònh quan heä toå chöùc lao ñoäng XH vaø xaùc ñònh (***). Ngöôïc laïi (***) coù nhöõng taùc ñoäng aûnh höôûng nhaát ñònh ñoái vôùi (*). - khi noùi ñeán trình ñoä cuûa LLSX ñeå theå hieän tröôùc heát laø trình ñoä. + Ngöôøi lao ñoäng : tay ngheà, chuyeân moân, kyõ thuaät. + Caûi tieán saùng taïo coâng cuï lao ñoäng. + Hoaït ñoäng toå chöùc lao ñoäng ( laøm taêng naêng suaát lao ñoäng). + saùng taïo ra ñoái töôïng lao ñoäng môùi. - Ñoàng thôøi vôùi trình ñoä LLSX (1) laø tính chaát cuûa LLSX (2). Neáu (1) laïc haäu thì (2) mang tính caù theå. Ví duï : (1) laïc haäu söû duïng coâng cuï thoâ sô thì khoâng caàn lao ñoäng taäp theå. Moãi ngöôøi töï söû duïng coâng cuï taïo ra saûn phaåm cho mình. Khi coâng cuï lao ñoäng mang tính coâng nghieäp, thì trình ñoä lao ñoäng naâng leân thì ko do 1 ngöôøi söû duïng maø do nhieàu ngöôøi söû duïng vaø saûn phaåm coâng nghieäp 1 caù nhaân ko theå hoaøn thaønh maø laø coâng trình nhieàu nghaønh keát hôïp, tham gia neân (1) cao vaø (2) mang tính chaát XH hoaù. Vaäy tính chaát LLSX mang tính caù theå hoaëc mang tính taäp theå. (1) laïc haäu hôn (2) : mang tính caù theå. Ngöôïc laïi (1) naâng cao (2) mang tính chaát XH hoaù. 2. Moái quan heä giöõa LLSX vaø QHSX. Trong 1 neàn SX cuûa 1 XH nhaát ñònh thì bao giôø 1 phöông thöùc SX noù laø theå hieän 1 tính 2 maët cuûa LLSX vaø QHSX. Vaø söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng SX nhaèm ñeå laøm taêng naêng suaát cuûa lao ñoäng, ngöôøi lao ñoäng ñaõ khoâng ngöøng caûi tieán, saùng taïo caùc coâng cuï lao ñoäng môùi thay ñoåi toå chöùc lao ñoäng laøm cho SX ngaøy caøng tieán boä . cuøng vôùi söï thay ñoåi cuûa LLSX thì QHSX cuõng coù söï ñieàu chænh ñeå phuø hôïp vôùi trình ñoä cuûa LLSX töông öùng. Söï ñieàu chænh QHSX laøm cho quaù trình khai thaùc TLSX hôïp lyù hôn vaø laøm cho hoaït ñoäng SX do ñoù cuõng ñöôïc naâng cao. Tuy nhieân do baûn chaát cuûa QHSX töông ñoái oån ñònh so vôùi tính naêng ñoäng cuûa LLSX. Vì vaäy ñeán 1 giai ñoaïn nhaát ñònh, khi QHSX khoâng coøn theo kòp söï vaän ñoäng cuûa LLSX thì giöõa QHSX vaø LLSX trôû thaøn 2 maët ñoái laäp vaø hình thaønh maâu thuaãn. QHSX voán tröôùc kia laø nhaân toá keát hôïp vôùi LLSX taïo ra ñoäng löïc thuùc ñaåy neàn SX XH phaùt trieån thì giôø ñaây chuyeån thaønh nhaân toá kìm haõm söï phaùt trieån neàn SX XH, caûn trôû LLSX. - Ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn naøy caàn phaûi xoaù boû QHSX ñaõ trôû thaønh laïc haäu môû ñöôøng cho LLSX phaùt trieån. Vieäc xoaù boû QHSX laïc haäu ñeå thay vaøo 1 QHSX môùi tieán boä cuõng ñoàng nghóa vôùi söï thay ñoåi phöông thöùc SX ñaõ trôû thaønh laïc haäu vaø xaùc laäp 1 phöông thöùc SX môùi tieán boä hôn Vôùi 1 QHSX phuø hôïp vôùi 1 trình ñoä cuûa LLSX môùi. _ Maâu thuaãn giöõa LLSX tieân tieán & QHSX laïc haäu, bieåu hieän cuï theå trong XH coù giai caáp ño,ù laø maâu thuaãn giöõa löïc löôïng quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng vôùi löïc löôïng giai caáp thoáng trò XH & vieäc giaûi quyeát maâu thuaãn naøy, thoâng qua cuoäc ñaáu tranh giai caáp maø ñænh cao cuûa noù laø CNXH LLSX(A) coâng cuï lao ñoäng PTSX(A) phuø hôïp ---ko phuø hôïp QHSX(A)

LLSX(B) PTSX(B) ko phuø hôïp QHSX(B)

LLSX(C) PTSX(C) QHSX(C)

Vd: PTSX ñaàu tieân cuûa loaøi ngöôøi: CXNT trình ñoä lao ñoäng naâng leân à xuaát hieän giai caáp, khi xuaát hieän PTSX chieám höõu noä leä nhöng khoâng phuø hôïp neân PK ra ñôøi & LLSX laø noâng daân à PTSX môùi ra ñôøi. Söï taùc ñoäng trôû laïi cuûa QHSX & LLSX ñöôïc theå hieän döôùi 2 khuynh höôùng maâu thaãn nhau.Neáu QHSX phuø hôïp vôùi trình ño,ä LLSX seõ thuùc ñaåy laøm cho neàn SXXH phaùt trieån. Ngöôïc laïi, neáu QHSX khoâng phuø hôïp vôùi trình ñoä cuûa LLSX thì 9

noù seõ kieàm haõm söï phaùt trieån XH thaäm chí phaù hoaïi söùc SX cuûa XH. Sôû dó QHXH coù theå taùc ñoäng trôû laïi LLSX bôûi leõ vì: + QHSX laø 1 maët khoâng theå taùch rôøi vôùi LLSX trong 1 PTSX nhaát ñònh. + QHSX noù laø hình thöùc XH cuûa LLSX cho neân noù quyeát ñònh muïc ñích cuûa neàn SX vaø vì noù coù aûnh höôûng ñeán neàn SX. QHSX naøy noù bieåu hieän tình caûm thaùi ñoä taâm lyù cuûa ngöôøi lao ñoäng (naèm trong toå chöùc lao ñoäng, ñaëc bieät trong phaân phoái saûn phaåm lao ñoäng). 3. YÙ nghóa - Quy luaät QHSX phaûi phuø hôïp vôùi trình ñoä LLSX phaùt trieån laø quy luaät mang tính khaùch quan vaø phoå bieán trong XH. Ñaây laø quy luaät cô baûn cho söï vaän ñoäng lòch söû, nhaän thöùc quy luaät naøy vaø vaän duïng vaøo trong ñieàu kieän xaây döïng neàn kinh teá XHCNVN hieän nay chuùng ta caàn phaûi khoâng ngöøng naâng cao trình ñoä cuûa LLSX, coù theå ta laøm theo 2 höôùng: + Naâng cao möùc soáng ngöôøi lao ñoäng, caûi thieän ñieàu kieän soáng cuûa ngöôøi lao ñoäng. + Maët khaùc, laø chuùng ta phaûi naâng cao trình ñoä tay ngheà chuyeân moân cho ngöôøi lao, ñoäng ñaåy maïnh hoaït ñoäng CN hoùa, hieän ñaïi hoùa vaøo trong SX. Caâu 5 : Trình baøy noäi dung moái QH bieän chöùng giöõa cô sôû haï taàng(CSHT) vaø kieán truùc thöôïng taàng(KTTT), neâu yù nghóa cuûa moái QH naøy? 1. Khaùi nieäm CSHT: CSHT laø khaùi nieäm ñeå chæ toaøn boä caùc QHSX hôïp thaønh cô caáu kinh teá cuûa 1 XH nhaát ñònh, trong 1 hình thaùi kinh teá XH nhaát ñònh, khoâng chæ coù toàn taïi 1 kieåu QHSX maø noù coøn xuaát hieän ñoàng thôøi nhieàu QHSX khaùc. Moái QHSX ñoù coù vai troø vaø vò trí khoâng gioáng nhau nhöng ñoàng thôøi chuùng toàn taïi trong cuøng 1 cheá ñoä kinh teá nhaát ñònh, trong 1 neàn kinh teá XH nhaát ñònh coù nhieàu QHSX ñöôïc chia laøm 2 loaïi: QHSX cô baûn (1) & QHSX khoâng cô baûn (2): • Loaïi 1: giöõ ñòa vò thoáng trò neàn kinh teá XH vaø chi phoái caû loaïi (2). • Loaïi 2: chia 2 loaïi: taøn dö & maàm moùng. + QHSX taøn dö: laø QHSX trong quaù khöù töøng giöõ ñòa vò thoáng trò neàn KTXH nhöng khi lòch söû thay ñoåi QHSX naøy bò xoùa boû vai troø thoáng trò nhöng baûn thaân noù vaãn tieáp tuïc toàn taïi trong cheá ñoä KTXH môùi. + QHSX maàm moùng: laø QHSX xuaát hieän trong loøng cuûa 1 cheá ñoä KTXH nhaát ñònh vaø do noù coøn non yeáu cho neân QHSX naøy chòu söï thoáng trò cuûa QHSX cô baûn, nhöng töông lai thì QHSX naøy seõ phuû ñònh QHSX thoáng trò cuõ ñeå baûn thaân noù trôû thaønh QHSX thoáng trò. Cheá ñoä SXXHCN laø taäp hôïp rieâng do döïa treân cô sôû coâng höõu tö lieäu SX baét buoâïc giai caáp coâng nhaân laät ñoã tö saûn ñeå thieát laäp XHCN. Cheá ñoä SX TBCN laø taäp hôïp rieâng do döïa treân cô sôû tö höõu tö lieäu SX baét buoäc coâng nhaân laät ñoã tö saûn ñeå thieát laäp TBCN. 2. Khaùi nieäm kieán truùc thöôïng taàng KTTT laø khaùi nieäm ñeå chæ caùc hoaït ñoäng thuoäc lónh vöïc tinh thaàn cuûa XH ñöôïc theå hieän nhö caùc tö töôûng chính trò luaät phaùp, ñaïo ñöùc, trieát hoïc, ngheä thuaät, toân giaùo… cuøng vôùi nhöõng thieát cheá töông öùng vôùi noù nhö laø: nhaø nöôùc, caùc toå chöùc ñaûng phaùi, toå chöùc giaùo hoäi… caùc boä phaän trong KTTT laø söï phaûn aùnh cuûa cô sôû haï taàng, trong XH coù giai caáp boä phaän quan troïng nhaát cuûa KTTT chính laø nhaø nuôùc. 3. Söï taùc ñoäng laãn nhau giöõa CSHT & KTTT - Quan ñieåm cuûa CNDT cho raèng: KTTT quyeát ñònh CSHT vì KTTT laø hoaït ñoäng tinh thaàn – laø yù thöùc quyeát ñònh vaän ñoâng XH. - Quan ñieåm cuûa CNDV lòch söû: M-A-L khaúng ñònh CSHT quyeát ñònh KTTT. Tính chaát quyeát ñònh cuûa CSHT ñoái vôùi KTTT ñöôïc theå hieän: + CSHT cuûa XH nhö theá naøo thì KTTT cuûa XH seõ ñöôïc theå hieän nhö theá aáy. + Neáu coù söï thay ñoåi trong CSHT ñaëc bieät laø söï thay ñoåi cuûaQuan heä saûn xuaát thoáng trò taát yeáu daãn ñeán nhöõng thay ñoåi ôû kieán truùc 10

thöôïng taàng. Bôûi vì kieán truùc thöôïng taàng phaûn aûnh cuûa cô sôû haï taàng. Ñaëc bieát laø vai troø cuûa nhaø nöôùc trong xaõ hoäi coù giai caáp. Trong cô sôû haï taàng coù nhieàu quan heä saûn xuaát khaùc nhau ñoàng thôøi toàn tai trong ñoù coù moät quan heä saûn xuaát thoáng trò laø quan heä saûn xuaát cô baûn laø nguyeân nhaân quyeát ñònh söï hình thaønh cô baûn cuûa kieán truùc haï taàng, vì khi moät löïc löôïng giai caáp naém quyeàn kieåm soaùt kinh teá xaõ hoäi ñöôïc baûo veä cho quyeàn löïc kinh teá. Ñoàng thôøi baûo veä lôïi ích cuûa giai caáp thoáng trò ñaõ bieát toå chöùc, toå chöùc chính trò ñoù laø nhaø nöôùc ñeå thoáng trò xaõ hoäi. Maëc khaùc laøm cho vai troø cuûa giai caáp thoáng trò hôïp phaùp thì giai caáp thoáng trò kinh teá xaõ hoäi seõ ñöa heä tö töông cuûa giai caáp mình bieán noù thaønh heä tö töôûng cuûa xaõ hoäi nhaèm ñeå bieän minh hôïp phaùp hoùa cuûa giai caáp thoáng trò ñeå thoáng trò veà maët tinh thaàn xaõ hoäi. Boä 3 nhaø nöôùc, tö töôûng, kinh teá tao thaønh theá chaân vaïc baûo ñaûm cho söï thoáng trò neàn kinh teá xaõ hoäi.

NHAØ NÖÔÙ C

TÖ TÖÔÛN G

KINH TEÁ

Kieá n truù c thöôï Cô sôû haï taà ng

Maát quyeàn löïc kinh teá thì giai caáp thoáng trò khoâng coøn quyeàn löïc nhaø nöôùc vaø tö töôûng=> giai caáp thoáng trò ra söùc baûo veä quyeàn löïc kinh teá Vd: trong xaõ hoäi coù giai caáp quan heä saûn xuaát thoáng trò laø quan heä saûn xuaát phong kieán laø nhaø nöôùc cua giai caáp phong kieán vaø heä tö töôûng phong kieán nhöng khi giai caáp tö saûn xoùa boû quyeàn löïc giai caáp phong kieán thay baèng quyeàn löïc giai caáp tö saûn thì nhaø nöôùc phong kieán thay baèng nhaø nöôùc tö saûn vaø tö töôûng phong kieán thay baèng tö töôûng tö saûn. Moái quan heä cô sôû haï taàng( ñoùng vai troø nguyeân nhaân) vaø kieán truùc thöôïng taàng(ñoáng vai troø keát quaû) laø quan heä nhaân quaû. Nguyeân nhaân taïo ra keát quaû nhöng khi keát quaû ñöôïc taïo ra vaø nguyeân nhaân vaãn toàn taïi thì keát quaû seõ taùc ñoäng trôû laïi nguyeân nhaân. Söï taùc ñoäng trôû laïi cuûa kieán truùc thöôïng taàng vaø cô sôû haï taàng: Ñöôïc theå hieän ôû hai khuynh höôùng maâu thuaãn nhau Neáu kieán truùc thöôïng taàng phuø hôïp vôùi cô sôû haï taàng thì seõ tao ñieàu kieän xaõ hoäi phaùt trieån nhöng neáu kieán truùc thöôïng taàng khoâng phuø hôïp vôpí cô sôû haï taàng thì noù seõ taïo thaønh löïc caûn kìm haõm söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, maëc duø söï taùc ñoäng cuûa kieán truùc thöôïng taàng ñoái vôùi cô sôû haï taàng chæ mang yù nghóa töông ñoái, nhöng taùc ñoäng ít nhieàu gaây ra thieät haïi cho söï vaän ñoäng xaõ hoäi. Bôûi vì caùc boä phaän cuûa kieán truùc thöôïng taàng coù söï taùc ñoäng vaøo cô sôû haï taàng, söï taùc ñoäng trôû laïi coù theå tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp phuï thuoäc vaøo vai troø, tính chaát, ñaëc ñieåm caùc boä phaän khaùc. Trong kieán truùc thöôïng taàng ñaëc bieät laø vai troø cuûa nhaø nöôùc trong söï taùc ñoäng trôû laïi cuûa kieán truùc thöôïng taàng ñoái vôùi cô sôû haï taàng thì vai troø 11

taùc ñoäng cuûa nhaø nöôùc chieám ñòa vò chuû ñaïo vaø coù khaû naêng chi phoái söï taùc ñoäng cuûa caùc boä phaän khaùc trong kieán truùc thöôïng taàng. Cuï theå laø caùc boä phaän khaùc nhau cuûa kieán truùc thöôïng taàng taùc ñoäng vaøo cô sôû haï taàng phaûi qua söï kieåm duyeät cuûa nhaø nöôùc (chaúng haïn nhö heä tö töôûng). Neáu söï taùc ñoäng cuûa noù vaøo cô sôû haï taàng khoâng phuïc vuï cho giai caáp thoáng trò chung trong xaõ hoäi seõ khoâng ñöôïc nhaø nöôùc cuûa giai caáp thoáng trò löu haønh ñöôïc thaáy vai troø quyeát ñònh cuûa nhaø nöôùc. Söï taùc ñoäng cuûa nhaø nöôùc vaøo trong cô sôû haï taàng theå hieän ñöôøng loái, chính saùch, chuû tröông baèng heä thoáng luaät phaùp cuûa nhaø nöôùc vaø thoâng qua heä thoáng naøy nhaø nöôùc seõ ñieàu chænh caùc quan heä khaùc trong xaõ hoäi. Beân caïnh söï taùc ñoäng cuûa caùc boä phaän khaùc trong kieán truùc thöôïng taàng taùc ñoäng vaøo cô sôû haï taàng thì chuùng coøn coù söï taùc ñoäng laãn nhau trong ñoù heä tö töôûng cuûa giai caáp thoáng trò coù yù nghóa quyeát ñònh nhöng ngöôïc laïi caùc boä phaän khaùc cuûa kieán truùc thöôïng taàng cuõng coù nhöõng taùc ñoäng aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán heä tö töôûng cuûa giai caáp thoáng trò xaõ hoäi. Taùc ñoäng theå hieän trieát hoïc, ñaïo ñöùc, toân giaùo taùc ñoäng vaøo cô sôû haï taàng vaø trong söï taùc ñoäng heä tö töôûng cuûa giai caáp thoáng trò thoâng qua nhaø nöôùc taùc ñoäng moät caùch tröïc tieáp vaø noù cuõng taùc ñoäng vaøo caùc boä phaän khaùc ôû kieán truùc thöôïng taàng coù söï taùc ñoäng laãn nhau, ñoàng thôøi caùc boä phaän khaùc ôû kieán truùc thöôïng taàng coù söï taùc ñoäng laãn nhau. Do söï taùc ñoäng laãn nhau hình thaønh söï ñaáu tranh cuûa heä thoáng thoáng trò vaø heä thoáng thoáng trò. Söï ñaáu tranh suy ñeán cuøng laø söï ñaáu trnh veà lôïi ích caên baûn giai caáp khaùc trong xaõ hoäi.=> mang tính chaát töông ñoái.

Tö Töôûng Thoáng Trò Trieát Hoïc

Ñaïo Ñöùc

Toân Giaùo

Cô Sôû Haï Taàng

Nguyeân nhaân daãn ñeán söï thay ñoåi cuûa kieán truùc thöôïng taàng naèm trong söï thay ñoåi cuûa cô sôû haï taàng.

Nguyeân nhaân söï thay ñoåi cuûa coû sôû haï taàng laø do quan heä saûn xuaát laø nguyeân nhaân tröïc tieáp cuûa söï thay ñoåi cuûa kieán truùc thöôïng taàng. Vaäy söï thay ñoåi cuûa kieán truùc thöôïng taàng laø do löïc löôïng saûn xuaát vì quan heä saûn xuaát bieán ñoåi do söï thay ñoåi cuûa löïc löôïng saûn xuaát. Löïc löôïng saûn xuaát => quan heä saûn xuaát => cô sôû haï taàng => kieán truùc thöôïng taàng. 3. YÙ nghóa: Moái quan heä cuûa cô sôû haï taàng vaø kieán truùc thöôïng taàng laø moái quan heä mang tính quy luaät vaø phoå bieán trong xaõ hoäi. Moái quian heä naøy chæ raèng söï 12

bieán ñoåi cuûa ñôøi soáng tinh thaàn xaõ hoäi( kieán truùc thöôïng taàng) laø do cô sôû haï taàng quyeát ñònh nhöng maëc khaùc baûn thaân cuûa kieán truùc thöôïng taàng cuõng coù nhöõng taùc ñoäng nhaát ñònh ñeán cô sôû haï taàng do ñoù chuùng ta coù theå ruùt ra yù nghóa phöông phaùp luaän ñeå nhaän thöùc söï vaän ñoäng cuûa lòch söû, chuùng ta khoâng phaûi tìm kieám nguyeân nhaân cuûa söï thay ñoåi cuûa lòch söû töø trong kieán truùc thöôïng taàng maø ta tìm nhöõng nguyeân nhaân ñoù töø trong cô sôû haï taàng. Tuy nhieân neáu ñeà cao hoïaêc tuyeät ñoái hoùa vai troø cuûa cô sôû haï taàng do ñoù chuùng ta coù theå ruùt ra yù nghóa veà phaùp luaät. Nhaän thöùc söï vaän ñoäng cuûa lòch söõ, chuùng ta khoâng phaûi tìm kieám nguyeân nhaân söï thay ñoåi lòch söõ trong kieán truùc thöôïng taàng maø chuùng ta phaûi tìm kieám noù trong cô sôû haï taàng. • Tuy nhieân neáu ñeà cao hay tuyeät ñoái hoùa vai troø cuûa cô sôû haï taàng vaø phuû nhaän vai troø cuûa KTTT thì chuùng ta laïi rôi vaøo cuûa chuû nghóa duy vaät sieâu hình. • Phaùt trieån cô sôû haï taàng chính laø caõi taïo QHSX. Giöõ gìn vaø phaùt huy nhöõng vaên hoaù truyeàn thoáng cuûa daân toäc ⇒ ñoù chính laø chieán löôïc , laø quoác saùch trong ñöôøng loái phaùt trieån CNXH. Caâu 6: Trình baøy noäi dung moái quan heä giöõa toàn taïi xaõ hoäi vaø yù thöùc xaõ hoäi? Neâu yù nghóa cuûa moái quan heä treân  Khaùi nieäm toàn taïi xaõ hoäi: Toàn taïi xaõ hoäi laø khaùi nieäm ñeå chæ nhöõng hoaït ñoäng vaät chaát cuøng vôùi nhöõng ñieàu kieän sinh hoaït XH. Toàn taïi xaõ hoäi bao goàm noäi dung cô baûn ñoù laø phöông thöùc saûn xuaát vaät chaát vaø ñieàu kieän ñòa lí moâi tröôøng vaø ñieàu kieän daân soá. Trong ñoù phöông thöùc saûn xuaát ñoùng vai troø quyeát ñònh.  Khaùi nieäm yù thöùc xaõ hoäi: Laø khaùi nieäm ñeå chæ nhöõng hoaït ñoäng ñôøi soáng tinh thaàn cuûa xaõ hoäi, ñöôïc theå hieän cuï theå töø tình caûm taâm traïng , thoùi quen taäp quaùn cho ñeán heä tö töôûng, quan ñieåm, lí luaän…. Ñöôïc xaây döïng treân cô sôû toàn taïi xaõ hoäi, laø söï phaûn aùnh cuûa toàn taïi xaõ hoäi. Ñôøi soáng ngöôøi trong xaõ hoäi raát phong phuù : khoâng chæ coù vaät chaát maø coøn yeâu caàu veà maët tinh thaàn ñoù laø yù thöùc xaõ hoäi. (yù thöùc xaõ hoäi khaùc yù thöùc ngöôøi trong xaõ hoäi noùi chung ). Xeùt veà maët keát caáu keát caáu yù thöùc xaõ hoäi coù hai hình thöùc cô baûn (xeùt ôû möùc ñoä taùc ñoäng ).  Yù thöùc xaõ hoäi ñôøi thöôøng: (a)  Laø söï phaûn aùnh tröïc tieáp ñôøi soáng sinh hoïat xaõ hoäi  hoïat ñoäng phaûn aùnh naøy mang tính chaát caûm tính, kinh nghieäm  haït nhaân cuûa yù thöùc XH ñôøi thöôøng vaø taâm lyù XH, ñöôïc theå hieän ôû taâm traïng, yù chí taäp quaùn, thoùi quen truyeàn thoáng xaõ hoäi.⇒ taát caû nhöõng hoïat ñoäng naøy taùc ñoäng tröïc tieáp chi phoái haønh vi cuûa con ngöôøi trong ñôøi soáng xaõ hoäi.  Yù thöùc lyù luaän: (b)  Laø söï phaûn aùnh ñôøi soáng cuûa XH noù mang tính khaùi quaùt giaùn tieáp  Haït nhaân cuûa yù thöùc lyù luaän laø heä tö töôûng noù laø nhöõng quan ñieåm, nhöõng lí thuyeát cuûa löïc löôïng giai caáp trong XH, thoâng qua caùc nhaø lí luaän , caùc nhaø tö töôûng. Hình thöùc bieåu hieän heä tö töôûng laø: tö töôûng chính trò, phaùp quyeàn, chính trò ñaïo ñöùc , toân giaùo trieát hoïc…. → noù ñöôïc hình thaønh treân cô sôû töï giaùc , noù laø saûn phaåm cuûa caùc nhaø lí luaän . laø söï phaûn aùnh baûn chaát , qui luaät cuûa xaõ hoäi , heä tö töôûng coù khaû naêng chæ ñaïo cho thöïc tieån (heä tö töôûng phaûn aùnh ñuùng baûn chaát hieän thöïc XH thì môùi chæ ñaïo thöïc tieån ) . 13

Gioáng nhau cuûa: yù thöù xaõ hoäi ñôøi thöôøng vaø yù thöùc lí luaän Ñeàu laø söï phaûn aùnh ñôøi soáng XH . maët duø khaùc nhöng coù söï lieân quan vôùi nhau, taùc ñoäng vôùi nhau . Duø yù thöùc lí luaän ñuùng coù khaû naêng caûi taïo xaõ hoäi. Khoâng ñöôïc döïa vaøo ñôøi thöôøng trong XH thì Khoâng taïo thaønh söùc maïnh vaät chaát. Ñöa vaøo thoâng qua yù thöùc ñôøi thöôøng , ngöôïc laïi yù thöùc XH ñôøi thöôøng chæ laø söï phaûn aùnh beà ngoøai cuûa hieän thöïc XH, khoâng theå caûi taïo XH , neân phaûi döïa vaøo yù thöùc lí luaän .

 Moái quan heä bieän chöùng giöõa toàn taïi XH vaø yù thöùc XH Quan ñieåm cuûa CNDT: YTXH quyeát ñònh toàn taïi xaõ hoäi Quan ñieåm cuûa duy vaät lòch söû : toàn taïi xaõ hoäi quyeát ñònhYTXH. Khi toàn taïi XH coù söï bieán ñoåi thì sôùm hay muoän seõ daãn ñeán söï bieán ñoåi cuûa yù thöùc xaõ hoäi vì baûn thaân cuûa YTXH xaây döïng treân cô sôû toàn taïi xaõ hoäi laø söï phaûn aùnh cuûa toàn taïi XH (maët lí luaän). Tính ñoäc laäp töông ñoái cuûa YTXH : toàn taïi XH quyeát dònh yù thöùc XH maø baûn thaân coù söï taùc ñoäng trôû laïi  Tính laïc haäu: cuûa YTXH so vôùi toàn taïi XH thì YTXH laïc haäu hôn , khi toàn taïi XH cuõ noù ñaõ thay ñoåi toøan boä yù thöùc XH cuûa thôøi ñaïi cuõ cuõng ñöôïc thay ñoåi. Traùi laïi seõ coù moät boä phaän cuûa YTXH cuõ tieáp tuïc ñöôïc duy trì trong cheá ñoä XH môùi. Hoaëc laø moät boä phaän cuûa YTXH laø söï phaûn aùnh cuûa TTXH Nhöng khi XH coù nhöõng bieán ñoåi nhaát ñònh thì boä phaän YTXH naøy khoâng kòp bieán ñoåi theo do ñoù trôû neân laïc haäu. YTXH (A) (A) YTXH(B)

TTXH(A)

TTXH(B)

YTXH(A) TTXH(A) Bao caáp

TTXH(A’) xhcn/haïch toùan

Yù thöùc XH laø söï phaûn aùnh lôïi ích cuûa nhöõng giai caáp khaùc nhau trong XH. ñoái vôùi nhöõng löïc löôïng giai caáp thoáng trò cuõ moät khi ñaõ vai troø thoáng trò XH, khoâng gì vaäy heä tö töôûng cuûa giai caáp thoáng trò cuõng maát theo. Traùi laïi giai caáp thoáng trò cuõ seõ tìm caùch ñeå ñöa yù thöùc XH cuûa mình vaøo trong XH môùi , ñaët bieät ñoái vôùi vieäc xaây döïng xaõ hoäi môùi. Beân caïnh xaây döïng XH môùi phaûi ñaáu tranh xoùa boû taøn dö , YTXH laïc haäu neân coù söï kieân trì laâu daøi , ñaáu tranh tö töôûng choáng laïi tö töôûng laïc haäu.  Tính tieân tieán: ñöôïc theå hieän taäp trung ôû heä tö töôûng trong caùc lí thuyeát XH nhöng khoâng phaûi taát caû ñeàu laø tieân tieán ñeå ñöôïc xaùc ñònh YTXH tieân tieán baûn thaân cuûa noù phaûi phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan , coù khaû naêng döï baùo söï phaùt trieån cuûa XH. Treân cô sôû ñoù ñeà ra nhöõng ñöôøng loái nhöõng bieän phaùp ñònh höôùng söï phaùt trieån cuûa XH. Maët duø thôøi ñaïi XH ñoù chöa xuaát hieän vaø chæ coù XH naøo ñaùp öùng nhu caàu thì môùi goïi yù thöùc tieân tieán . 14

 Tính keá thöøa:yù thöùc xaõ hoäi khoâng chæ laø söï phaûn aùnh cuûa TTXH maø coøn coù tính keá thöøa, nhöõng giaù trò , nhöõng tö töôûng thôøi ñaïi cuûa caùc XH tröôùc ñoù, tính chaát keá thöøa noù mang tính giai caáp vaø mang tính töï giaùc, vì söï keá thöøa coù söï choïn loïc tieáp thu. Ñoái vôùi giai caáp laïc haäu phaûn ñoäng noù seõ keá thöøa phaûn ñoäng , söï keá thöøa naøy mang tính choïn loïc tö töôûng tieán boä. Ví duï: khi giai caáp tö saûn laøm ñaáu tranh ñeå choáng giai caáp phong kieán thì luùc naøy giai caáp tö saûn tieán boä vaø giai caáp thoáng trò ñi ngöôïc laïi lôïi ích cuûa ngöôøi daân neân giai caáp tö saûn laïc haäu.  Söï taùc ñoäng laån nhau giöõa caùc hình thaùi yù thöùc XH ñöôïc theå hieän trong heä tö töôûng chính trò, ñaïo ñöùc, khoa hoïc, ngheä thuaät, toân giaùo…. Goïi laø hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi. Nhöõng hình thaùi naøy noù phaûn aùnh toàn taïi XH, ñöôïc toàn taïi treân moät XH nhaát ñònh, khi ñöôïc xuaát hieän thì chuùng taùc ñoäng laån nhau, yù thöùc chính trò cuûa löïc löôïng giai caáp chính trò bao giôø noù cuõng ñoùng vai troø laø trung taâm, laø haït nhaân cuûa yù thöùc XH. baûn thaân cuõng chòu YTXH vaø taùc ñoäng trôû laïi nhöng giöõ vò trí chi phoái. Trong taát caû caùc hình thaùi tuøy thuoäc vaøo tính chaát maø xuaát hieän hình thaùi naøo ñoù coù tính öu troäi so vôùi YTXH coù söï taùc ñoäng saâu saéc hôn vaøo hình thaùi YTXh khaùc. Ví duï :trieát hoïc ñoùng vai troø laø phöông phaùp luaän theá giôùi quan trieát hoïc thaám saâu vaøo caùc khoa hoïc khaùc. Tin hoïc laø vai troø trung taâm. “vaøo thôøi ñaïi naøy thì chuû nghóa duy vaät khoâng phaùt trieån ”.  Söï taùc ñoäng trôû laïi cuûa yù thöùc xaõ hoäi ñoái vôùi toàn taïi xaõ hoäi, ñaây cuõng laø moät quan ñieåm cuûa YTXH khaúng ñònh cuûa vai troøYTXH trong moái quan heä toàn taïi cuûa xaõ hoäi. Söï taùc ñoäng trôû laïi cuûa YTXH vôùi TTXH theå hieän 2 khuynh höôùng ñoái laäp nhau. YTXH phuø hôïp vôùi TTXH seõ taïo ra ñieàu kieän thuùc ñaåy XH phaùt trieån, nhöng neáu YTXH khoâng phuø hôïp vôùi TTXH thì noù kieàm haûm söï phaùt trieån cuõ XH. Söï taùc ñoäng cuûa YTXH vôùi TTXH coøn töông ñoái bôûi leõ phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá khaùc, tröôùc heát phuï thuoäc vaøo baûn thaân giai caáp truyeàn baù tö töôûng ñoù.  Neáu giai caáp ñoù laø giai caáp tieàn boä, truyeàn baù ñoù mang tính phuø hôïp XH.  Neáu giai caáp ñoù laø giai caáp phaûn ñoäng , truyeàn baù ñoù khoâng nhaän ñöôïc söï ñoàng thuaän cuûa XH.  Do yeáu toá chuû quan caùc giai caáp tieáp nhaän tö töôûng ñoù . Caâu 7: Trình baøy moái quan heä bieän chöùng giöõa quaàn chuùng nhaân daân vaø vó nhaân baäc laõnh tuï trong lòch söû.  Khaùi nieäm quaàn chuùng nhaân daân: laø khaùi nieäm ñeå chæ 1 boä phaän coù cuøng chung nhöõng lôïi ích caên baûn bao goàm nhöõng thaønh phaàn , nhöõng taàng lôùp, nhöõng giai caáp lieân keát laïi vôùi nhau taïo thaønh taäp theå döôùi söï laõnh ñaïo cuûa 1 caù nhaân hoaëc moät toå chöùc, ñaûng phaùi nhaèm giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà cuûa thôøi ñaïi lòch söû nhaát ñònh nhö laø vaán ñeà : kinh teá, chính trò, xaõ hoäi. Ví duï: vôùi kinh teá, chính trò, xaõ hoäi: laät ñoå 1 cheá ñoä kinh teá hoaëc nhaø nöôùc naøo vaø xaây döïng 1 cheá ñoä kinh teá vaø nhaø nöôùc môùi, taïo thaønh 1 xaâu chuoãi laø moái quan heä KTHT vaø KTTT. Khaùi nieäm quaàn chuùng nhaân daân laø khaùi nieäm ñoäng, laø moät phaïm truø mang tính lich söû, xaõ hoäi. Vì caùc taàng lôùp, giai caáp, taäp ñoaøn ngöôøi naøo cuõng goïi laø quaàn chuùng nhaân daân. Maø noù bao goàm nhöõng noäi dung cuï theå xaùc ñònh quaàn chuùng nhaân daân: • Quaàn chuùng nhaân daân laø löïc löôïng nhöõng ngöôøi lao ñoäng saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát vaø caùc giaù trò tinh thaàn cuûa xaõ hoäi.

15

•

Quaàn chuùng nhaân daân laø nhöõng boä phaän daân cö choáng laïi söï aùp böùc boùc loät thoáng trò, choáng laïi nhöõng löïc löôïng ñoái khaùng vôùi nhaân daân. • Hoï laø nhöõng ngöôøi vì söï tieán boä cuûa xaõ hoäi  ñaây laø noäi dung cuï theå ñeå xaùc ñònh quaàn chuùng nhaân daân. Vaäy giai caáp , taàng lôùp, taäp ñoaøn ngöôøi coù noäi dung treân goïi laø quaàn chuùng nhaân daân. Ví duï: löïc löôïng giai caáp chuû noâ laø löïc löôïng muoán giaûi phoùng giai caáp noâ leä thì naèm trong löïc löôïng tieán boä xaõ hoäi. Ñaây laø laø löïc löôïng quaàn chuùng nhaân daân. Löïc löôïng giai caáp tö saûn : trong quaù trình laõnh ñaïo caùc giai caáp laät ñoå giai caáp phong kieán. Ñaây laø quaàn chuùng nhaân daân. Khi giai caáp tö saûn laø giai caáp thoáng trò thì giai caáp tö saûn laø giai caáp choáng laïi lôïi ích cuûa quaàn chuùng nhaân daân . vaø hoï khoâng coøn laø quaàn chuùng nhaân daân.  Khaùi nieäm laõnh tuï laø vó nhaân goàm hai phaàn:  vó nhaân : laø ngöôøi coù taàm voùc, nhaân caùch vó ñaïi. Vó nhaân laø nhöõng caù nhaân kieät xuaát coù ñoùng goùp vì söï tieán boä cuûa nhaân loaïi. Hoï laø nhöõng ngöôøi coù tri thöùc khoa hoïc uyeân baùc, coù nhöõng coâng trình phuïc vuï cho lôïi ích cuûa xaõ hoäi hoaëc cuûa nhaân loaïi, coù ñaïo ñöùc toát ñeïp , ñeå quaàn chuùng tin yeâu, kính phuïc . vó nhaân xuaát hieän trong moïi lónh vöïc. Hoï ñoùng goùp moät coâng trình trong 1 lónh vöïc naøo ñoù ñoùng goùp phuïc vuï cho lôïi ích cuûa xaõ hoäi hoaëc cuûa nhaân loaïi nhö nhöõng nhaø khoa hoïc ñöùng ñaàu moät lónh vöïc naøo ñoù vaø phuïc vuï lòch söû, cho xaõ hoäi.  Laõnh tuï : laø vó nhaân, ngoaøi nhöõng tính chaát cuûa moät vó nhaân thì laõnh tuï ñoù coøn coù 1 soá tính chaát khaùc laø ngöôøi naém baét ñöôïc nhöõng quy luaät vaän ñoäng lòch söû vaø ñònh höôùng cho söï phaùt trieån xaõ hoäi trong töông lai. Taäp hôïp ñeå löïc löôïng quaàn chuùng thoáng nhaát ñöôïc tö töôûng, yù chí vaø haønh ñoäng cuûa caùc löïc löôïng taïo thaønh söùc maïnh ñeå giaûi quyeát 1 vaán ñeà naøo ñoù cuûa thôøi ñaïi ñoù. Hoï laø nhöõng ngöôøi xuaát hieän töø phong traøo ñaáu tranh cuûa quaàn chuùng nhaân daân. Ñöôïc quaàn chuùng kính yeâu vaø baûn thaân hoï laø nhöõng ngöôøi heát loøng trung thaønh vôùi toå quoác, vôùi nhaân daân vaø luoân luoân gaén boù

vôùi quaàn chuùng nhaân daân. Ngöôïc laïi nhöõng ngöôøi xuaát thaân töø phong traøo quaàn chuùng nhaân daân, nhöng khoâng gaén boù vôùi quaàn chuùng nhaân daân thì khoâng phaûi laø laõnh tuï. Moái quan heä giöõa quaàn chuùng nhaân daân vaø laõnh tuï laø vó nhaân.  Quan ñieåm chuû nghóa di taâm: xeùt trong moái quan heä giöa quaàn chuùng nhaân daân vaø laõnh tuï laø vó nhaân. Laõnh tuï la vó nhaân giöõ vai troø quyeát ñònh. Quan ñieåm CNDT xem quaàn chuùng nhaân daân laø “ daân ñen, con ñoû”. Giai caáp phong kieán chia xaõ hoäi con ngöôøi ra 3 haïng ngöôøi : • thaùnh nhaân ( khoâng hoïc cuõng bieát) • quaân töû ( hoïc môùi bieát ) • tieåu nhaân ( laø ngöôøi hoïc cuõng khoâng bieát ) Theo quan ñieåm phong kieán quaân töû trò tieåu nhaân. Vd: quan ñieåm phong kieán laø LL nhaân daân laø LL bò sai khieán, ñeå thöïc hieän yù ñoà cuûa giai caáp thoáng trò vaø hoï laø nhöõng ngöôøi bò sai khieán. Ñoái vôùi nöôùc phöông taây: quaàn chuùng laø baày cöøu hoang caàn coù ngöôøi chaên cöøu, neáu khoâng coù ngöôøi chaên cöøu thì baày cöøu khoâng laøm gì ñeå ngöôøi chaên cöøu laø laõnh töïu. 16

Quaàn chuùng nhaân daân laø daõy soá khoâng voâ nghóa vaø thaùnh nhaân laø soá ñöùng ñaàu soá 0 nhö 1,2 .. Quaàn chuùng nhaân daân laø ñoáùng goå muïc khoâng coù giaù trò vaø thaùnh nhaân laøm ñoùng goå muïc thaønh beáp löûa. Caù nhaân coù yù thöùc ñuùng laøm cho XH ñi leân Caù nhaân laøm sai laøm cho XH ñi xuoáng, ñoå vôû Laõnh tuï laø nhöõng minh quaân laø nhöõng ngöôøi coù hieåu bieát . Trong trieát hoïc Mac Le ñeà cao vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân quyeát ñònh nhöng khoâng phuû nhaän laõnh tuï laø vó nhaân.  Vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân: theå hieän ôû 3 ñieåm  QCNN laø LL tröïc tieáp taïo ra cuûa caõi vaät chaát cho XH (1)  QCNN laø löïc löôïng ñi ñaàu trong nhöõng cuoäc caùch maïng XH(2)  QCNN laø LL saùng taïo ra cuûa caõi tinh thaàn XH(3) Vôùi nhöõng noäi dung naøy LL QCNN laø LL quyeát ñònh (1) Laø söï thaät caàn ñeán baøn tay cuûa QCNN taïo ra cho XH, cuûa caõi vaät chaát. (2) LL ñoùng vai troø cô baûn, coù vai troø laõnh ñaïo nhöng khoâng coù söï haäu thuaãn cuûa nhaân daân thì caùch maïng XH khoâng thaønh coâng . LL quaàn chuùng laø LL laøm bieán ñoåi XH. (3) Xuaát hieän trong quaù trình lao ñoäng ñeå giaûm bôùi nhöõng khoù khaên, moät maët saùng taïo coâng cuï môùi, maët khaùc ngöôøi cuõng saùng taïo veà tinh thaàn, vaên hoùa, caâu ca dao, caâu hoø. Ngoøai vaên hoùa daân gian bình daân ñoái laäp laïi goïi laø vaên hoùa baùc hoïc. Phong kieán goïi laø cung ñình. Vaên hoùa daân gian bao giôø cuõng laø neàn taûng keát tinh laïi thaønh vaên hoùa baùc hoïc, cung ñình gaén lieàn vôùi teân tuoåi nhaø khoa hoïc, nhaø vaên ngheä só. Taát caû nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät nhaø khoa hoïc, nhaø vaên ngheä só, vaên hoïc ngheä thuaät daân gian ñöôïc quaàn chuùng ñoùn nhaän vaø nuoâi döôõng neân teân tuoåi cuûa hoï soáng maõi vaø laø bieåu töôïng cuûa daân toäc.  Vai troø cuûa vó nhaân vaø laõnh tuï:  Ñoái vôùi laõnh tuï: laõnh tuï laø do hoï ñaõ naém baét xu theá cuûa thôøi ñaïi, hoï ñònh höôùng vaø thuùc ñaåy cho söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi.  Laõnh tuï ñoùng vai troø laø haït nhaân cuûa caùch maïng, taäp hôïp ñöôïc LL quaàn chuùng nhaân daân, thoáng nhaát yù chí vaø haønh ñoäng neân trôû thaønh linh hoàn caùc toå chöùc caùc phong traøo ñaáu tranh cuûa nhaân daân vì söï tieán boä XH.  Trong moãi ngöôøi thôøi ñaïi lòch söõ ñeàu coù laõnh tuï rieâng, coù khaû naêng giaûi quyeát vaán ñeà cuûa lòch söõ treân cô sôû tham gia cuûa quaàn chuùng → ñaët ñieåm cuûa laõnh tuï ñoái vôùi caùch maïng nhöõng yeáu toá naøy thaønh coâng khi noù gaén boù vôùi LL QCNN. Nhöõng tính chaát naøy chæ coù laõnh tuï môùi coù. Phaûi gaén boù vôùi LLQCNN do coù söï khaùc nhau vaø gioàng nhau taïo neân moái lieân heä: Gioáng nhau: cuøng chung moät muïc ñích, khoâng bò aùp böùc, boác loät vaø laõnh tuï ñaùp öùng nhu caàu naøy. Khaùc nhau: QCNN coù thöøa LL lao ñoäng nhöng khoâng coù trí thöùc caùch maïng. Laõnh tuï khoâng coù Lao ñoäng nhöng coù trí thöùc .  Moái quan heä giöõa QCNN vaø laõnh tuï laø vó nhaân: la ømoái quan heä bieän chöùng, tính chaát bieän chöùng ñöôïc theå hieän ôû ba ñieåm:  Gaén boù giöõa LLQCNN vôùi laõnh tuï vaø vó nhaân thoâng qua muïc ñích lí töôûng vaø haønh ñoäng.  Giöõa QCNN vaø vó nhaân coù söï gaén boù thoáng nhaát trong quan heä veà lôïi ích cô baûn → ñoù laø quaàn chuùng mong muoán giaûi phoùng coøn lôïi ích cuûa laõnh tuï cuõng chính laø lôïi ích cuûa nhaân daân.  Giöõa laõnh tuï vaø QCNN vöøa coù söï thoáng nhaát vöøa coù söï khaùc nhau, khoâng coù phong traøo caùch maïng cuûa QCNN thì khoâng xuaát hieän. laõnh tuï, ngöôïc laïi khoâng coù laõnh tuï thì khoâng phaùt trieån ñöôïc phong traøo cuûa 17

quaàn chuùng nhaân daân cho neân laõnh tuï laø nhaân toá quan troïng thuùc ñaåy söï tieán boä cuûa quaàn chuùng nhaân daân. 3) yù nghóa Khoâng tuyeät ñoái hoùa vai troø cuûa laõnh tuï vaø phuû nhaän vai troø cuûa QCNN thì chuùng ta rôi vaøi caùch maïng duy taâm ñoù laø chuû nghóa heïp hoøi ích kó Neáu chuùng ta ñaët naëng vai troø QCNN xem thöôøng laõnh tuï thì noù traùi ngöôïc vôùi ñaïo lí daân toäc → rôi vaøo quan ñieåm sieâu hình ↔chuùng ta choáng laïi chuû nghóa caù nhaân, ñoàng thôøi ñeà cao vaø phaùt huy tinh thaàn cuûa daân toäc cuûa ñaát nöôùc.

Caâu 1 coøn thieáu :  Ñònh nghhóa vaät chaát cuõa leâ nin: vaät chaát laø moät phaïm truø cuûa trieát hoïc duøng ñeå chæ thöïc taïi khaùch quan ñöôïc ñem laïi cho con ngöôøi caûm giaùc, ñöôïc caûm giaùc cuûa chuùng ta cheùp laïi, chuïp laïi , phaûn aùnh vaø toàn taïi khoâng leä thuoäc vaøo caûm giaùc.  Ñònh nghóa phaïm truø vaät chaát cuûa Leâ Nin bao goàm nhöõng noäi dung sau:  Vaät chaát laø caùi toàn taïi khaùch quan beân ngoøai yù thöùc vaø khoâng phuï thuoäc vaøo yù thöùc, baát keå söï toàn taïi aáy con ngöôøi ñaõ nhaän thöùc ñöôïc hay chöa nhaän thöùc ñöôïc.  Vaät chaát laø caùi gaây neân caûm giaùc ôû con ngöôøi khi giaùn tieáp hoaëc tröïc tieáp taùc ñoäng leân giaùc quan con ngöôøi.  Caûm giaùc, tö duy,yù thöùc chæ söï phaûn aùnh cuûa vaät chaát. Khi khaúng ñònh vaät chaát laø “thöïc taïi khaùch quan ñöôïc ñem laïi cho con ngöôøi trong caûm giaùc”,”toàn taïi khoâng leä thuoäc vaøo caûm giaùc”. Ñònh nghóa vaät chaát cuûa leânin ñaõ baùc boû thuyeát khoâng theå bieát, ñaõ khaéc phuïc ñöôïc nhöõng khieám khuyeát trong caùc quan ñieåm sieâu hình, maùy moùc veà vaät chaát. Coøn coù yù nghóa ñònh höôùng ñoái vôùi khoa hoïc cuï theå trong vieäc tìm kieám caùc daïng hoaëc caùc hình thöùc môùi cuûa vaät theå trong theá giôùi.

18