Pedagogija Seminarski.docx

UNIVERZITET U TRAVNIKU EDUKACIJSKI FAKULTET B/H/S jezik i književnost-razredna nastava

DOMSKI ODGOJ SEMINARSKI RAD Kolegij: Pedagogija

Mentor:

Student:

Doc.Dr. Hazim Selimović

Kokić Jasmin Travnik,novembar,2011

SADRŽAJ SADRŽAJ................................................................................................................................................... 2 UVOD ....................................................................................................................................................... 3 1.DOMSKA PEDAGOGIJA ......................................................................................................................... 4 2.DOM ..................................................................................................................................................... 4 2.1.VRSTE DOMOVA ............................................................................................................................ 4 2.1.1.DJEČIJI DOMOVI ..................................................................................................................... 5 2.1.2.SPECIJALNI DOMOVI ............................................................................................................... 5 2.1.3UČENIČKI DOMOVI .................................................................................................................. 5 2.1.4.STUDENTSKI DOMOVI ............................................................................................................ 5 2.1.5.DOMOVI ZA PREDODGOJ ....................................................................................................... 5 2.1.6.DOMOVI ZA PRIVREMENI SMJEŠTAJ ...................................................................................... 5 2.1.7.DOMOVI UMIROVLJENIKA ...................................................................................................... 5 3.SOS DJEČIJE SELO.................................................................................................................................. 5 4.ODGOJNI SADRŽAJI U DOMU ............................................................................................................... 6 ZAKLJUČAK............................................................................................................................................... 8 LITERATURA ............................................................................................................................................. 9

2

UVOD Tema seminarskog rada je “DOMSKI ODGOJ“. Odgoj u domovima je odgojni rad koji se ostvaruje u društvenim ustanovama za smještaj i odgajajanje djece i mladeži. Prvi odgojni domovi pojavili su se još u Antičkom dobu. Ti domovi su uglavnom bili smješteni uz filozofske škole. U srednjem vijeku su crkve pošle osnivati i graditi internate uz crkvene škole. Kasnije u 17. i 18. stoljeću osnivaju se odgojni zavodi za smještaj i odgjajanje siromašne i zanemarene djece. Takvi internati postoje i danas a najdužu tradiciju ima Engleska. Odgojem u domovima bavi se grana pedgogije tj. DOMSKA PEDAGOGIJA. Domska pedagogija je pedagoška disciplina koja se bavi izučavanjem i usavršavanjem odgoja u domovima. Teme koje ćemo obraditi u glavnom dijelu seminarskog rada su: 1. 2. 3. 4. 5.

DOMSKA PEDAGOGIJA DOM VRSTE DOMOVA SOS DJEČIJE SELO ODGOJNI SADRŽAJI U DOMU

3

1.DOMSKA PEDAGOGIJA Ona proučava i unapređuje odgojni rad u domovima kao društvenim ustanovama za zbrinjavanje i odgoj djece i mladeži. Život u domu modelira se po uzoru na život i dom u porodici pa tako možemo izdvojiti dva osnovna pristupa: 1. Domski odgoj može oponašati odgoj u porodici i to za djecu koja imaju roditelje i s kojima veza nije prekinuta. 2. D o m s k i o d g o j m o ž e nadoknaditi porodicu za djecu koja su ostala bez roditeljske brige.

Odgojna praksa u domovima pretpostavlja primjenu različitih teorijskih modela koji će se provoditi kroz demokratski, partnerski i pluralistički odnos. Cilj i sadržaj domske pedagogije određeni su teorijskim polazištima (znanstvenim, svjetonazornim, specifično pedagoškim...) društvenim mijenama i inovacijskim postignućima u domskoj praksi. To je jedan od razloga što je domska pedagogija danas utemeljena poglavito kao normativno-pedagogijska disciplina i često je isticana njena deskriptivna i praktična usmjerenost.1 Osnovni zadatak domske pedagogije je osigurati najpovoljnije životne, radne, društvene a posebno pedagoške uslove učenicima kako bi što bolje i samostalnije stjecali opće i stručno obrazovanje u odgovarajućim školama, radnim i društvenim sredinama. Cilj odgoja u domu je podrška cjelovitog razvoja odgajanika i njegovo uspješnije savladavanje cjeloživotnog ličnog programa razvoja i obrazovanja.

2.DOM Dom je zajednica odgajanika i odgajatelja koji zajednički kreiraju vlasitu odgojnu situaciju i zajedničkim aktivnostima pridonose ostvarivanju zadataka odgoja u domovima.

2.1.VRSTE DOMOVA 1. DJEČIJI DOMOVI 2. SPECIJALNI DOMOVI 3. UČENIČKI DOMOVI 4. STUDENTSKI DOMOVI 5. DOMOVI ZA PREODGOJ 6. DOMOVI ZA PRIVREMENI SMJEŠTAJ 7. DOMOVI UMIROVLJENIKA 1

Odnos pedagogijske teorije i pedagoške prakse / Rosić, Vladimir

4

2.1.1.DJEČIJI DOMOVI

U dječijim domovima su smještena djeca trajno lišena roditeljske brige,ali i djeca o kojima njihovi roditelji ne mogu skrbiti zbog pravnih ili materijalnih razloga. 2.1.2.SPECIJALNI DOMOVI

Zbrinjavaju djecu s posebnim porebama i specijalizirali su se za brigu djece i mladeži s određenim poteškoćama. 2.1.3UČENIČKI DOMOVI

Učenici koji su smješteni u njima imaju trajnu roditeljsku brigu, ali pohađaju školu izvan mjesta stalnog boravka, istraživanja pokazuju da su prosječno bolji učenici iz učeničkih domova od učenika koji pohađaju školu iz vlastitih porodičnih domova.

2.1.4.STUDENTSKI DOMOVI

Osiguravaju smještaj studenata koji također zbog nastavka obrazovanja na fakultetima traže smještaj u takvoj vrsti domova. U svijetu postoje veliki sveučilišni gradovi i veliki kompleksi koji objedinjuju sve sadržaje koji studentima trebaju : knjižnice, domovi, učilišta,…Pr. Oxforde

2.1.5.DOMOVI ZA PREDODGOJ

U n j i m a s u s m j e š t e n i m a l o l j e t n i d e l i k v e n t i i m a l o l j e t n i c i asocijalnog ponašanja koji se tamo smještaju po odluci pravosudnih organa i centara socijalne brige. 2.1.6.DOMOVI ZA PRIVREMENI SMJEŠTAJ

To su ljetovališta ili zimovališta,takva vrsta domova je najčešće vezana za slobodno vrijeme. 2.1.7.DOMOVI UMIROVLJENIKA

Skrbe za osobe treće životne dobi. Postoje problemi pedagoškog rada i animiranja starijih osoba. Aktivnosti koje se često nude u tim domovima su: zborno pjevanje, izrada unikatnih rukotvorina i rekreacija.

3.SOS DJEČIJE SELO SOS dječije selo je međunarodna organizacija koja brine za djecu koja su trajno ili na duže vrijeme lišena roditlejske brige bez obzira na rasnu, političku, vjersku, etničku, nacionalnu ili bilo koju drugu pripadnost. U 124 zemlje svijeta postoji 380 dječijih sela. Četiri su osnovna principa ustrojstva SOS dječijih sela: I.

S O S m a j k a – d j e c u n a s k r b d o b i v a v i s o k o m o t i v i r a n a osoba bez privatnih obaveza koja se o povjerenoj djeci mora brinuti kao da im je prava majka

5

b r a ć a i s e s t r e – a k o n a s k r b u S O S s e l o d o đ u b i o l o š k a braća i sestre, oni se ne razdvajaju III. S O S k u ć a – u n j o j ž i v i m a j k a i d j e c a o k o j i m a s e o n a brine. Obično se brine za oko petero djece IV. SOS selo – čine ga SOS kuće i upravne zgrade. Selo je arhitektonski prilagođeno podneblju, uvjetima i sl. Osnivač SOS dječijih sela je Austrijanac HERMANN GMAINER koji je prvo SOS dječije selo osnovao u IMSTU, u Austriji 1947. godine. Rano je ostao bez roditelja i o njemu se brinula njegova starija sestra Elsa koja se majčinski brinula za njega. Kasnije je studirao medicinu. II.

Nakon II. svjetskog rata u o č i o j e d a j e m n o g o r a t n e s i r o č a d i i o d l u č i o j e osnovati domove za tu djecu , ali po principima obiteljskog odgoja. Njegova požrtvovna sestra poslužila mu je kao prvi princip ustrojstva SOS sela, dakle odlučio se za to da se o toj djeci brinu žene koje su i same ostale bez djece u ratu. Osnovno načelo rada je slogan «Djeca prije svega!»,principi odgojnog djelovanja su:Poštuj sebe!Poštuj druge!Poštuj vlasništvo!

4.ODGOJNI SADRŽAJI U DOMU Odgojni sadržaji u (npr.b l a g d a n i , g o d i š n j a d o b a ) i o učenika i domovima za predodgoj).

domovima korisnicima

ovise o situacijama ( n i j e i s t i r a d u domovima

Odgojno-obrazovni sadržaji uključuju sljedeće cjeline: -

čuvanje i unapređivanje zdravlja socio-emocionalni razvoj kognitivni razvoj odgoj za ljudska prava kreativnost

Izdvojit ćemo odgojne sadržaje u dječijim i učeničkim domovima: 1) ZDRAVSTVENO-HIGIJENSKO PODRUČJE - izgrađuju se zdravstvene i higijenske navike - usvaja se redovitost rekreacije i boravka na svježem zraku 2) INTELEKTUALNO PODRUČJE - postoji obavezno vrijeme za učenje 3) MORALNO, DRUŠTVENO, RELIGIJSKO PODRUČJE- izgrađuju se opće prihvaćeni moralni stavovi (npr.poštivanje tuđeg vlasništva) - učenje socijalnih vještina: neovisnost, socijalna osjetljivost, prijateljstvo, suradnja - mirno rješavanje sukoba - svaki korisnik doma ima pravo prakticirati svoju religiju 6

4) RADNO PODRUČJE - izgradnja radnih navika - rad je odgojno sredstvo (posebice u domovima za preodgoj) - postoji radna obaveza (pr. počistiti svoju sobu)

5) SLOBODNO VRIJEME - organizirano slobodno vrijeme u domu – različite aktivnostikoje se nude unutar doma. Poznate su smotre učenika koji borave u domovima - Domijade. - neorganizirano slobodno vrijeme – neformalno vrijeme izvan doma (odlasci u kino, druženja s vršnjacima) 6) KULTURNO-ZABAVNI ŽIVOT - t r e b a l o b i b i t i š t o v i š e r a z l i č i t i h m o g u ć n o s t i o d l a s k a u kazališta, muzeje, i sl. - zabavni život – obilježavanje različitih prigodnih dana u domu (pr. Valentinovo) 7) POVEZANOST DOMA i DRUŠTVENE SREDINE - dom mora sudjelovati u životu zajednice

U RADU DOMA SUDJELUJU: 1) RAVNATELJ - ima rukovodeću ulogu u domu, izriče pedagoške mjere (kazna i nagrada) 2) ODGAJATELJI - provode odgojni rad u odgojnim skupinama koje se sastoje od 10-ak djece ili učenika 3) STRUČNO-PEDAGOŠKA SLUŽBA - čine je pedagog, psiholog, socijalni radnik, liječnik i sl. 4) MEDICINSKO OSOBLJE - brinu se o pravilnom usvajanju zdravstveno-higijenskih navika, upućuju učenike i ostalo osoblje na zdravu prehranu, svjež zrak, i sl., aktivno se bore protiv svih oblika ovisnosti, pomažu odgajateljima u odgoju za zdrav seksualni život. 5) OSTALO TEHNIČKO OSOBLJE - kuhari, domari, spremačice 7

ZAKLJUČAK Domska pedagogija se bavi izučavanjem i unaprijeđenjem odgoja i obrazovanja u domovima. Ona kao nauka izučava odgajanike i odgajatelje i njihov međusobni odnos, pokušava da stvori što bolje uslove odgoja i obrazovanja u domovima. Domski odgoj pokušava nadoknaditi i oponašati porodičnu brigu. Dom je tu da odgajanika odgoji i obrazuje kroz cjeloživotni lični razvoj. Odgajanik u domu stječe radne navike, intelektualne navike(navika učenja), higijenske navike općenito sve moralne i korisne navike koje ga prate cijelog života. Glavni i osnovni cilj domskog odgoja jeste da moralno i društveno osvijesti odgajanika i da ga što bolje obrazuje shodno njegovim mogućnostima. BITNO: Dom mora sudjelovati u društvu i zajednici oko njega.

8

LITERATURA INTERNET: -

KURIKULUMSKI PRISTUP DOMSKOM ODGOJU, Ivana Ivančić,

KNJIGE: -

DOMSKI ODGOJ, Vladimir Rosić, Majda Pšunder, Graftrade 2001, DOMSKA PEDAGOGIJA, Vladimir Rosić, Naklada 2007 OBRAZOVANJE PRE SVEGA,Mišel Lobro,BIGZ Bgd 1979,

9