Αναµνήσεις ενός Ιταλού Αναρχικού από τον Ισπανικό Εµφύλιο Πόλεµο
Ο Antoine Gimenez ήταν Ιταλός αναρχικός που πολέµησε µε τη Φάλαγγα Ντουρρούτι κατά τον Ισπανικό Εµφύλιο Πόλεµο. Το βιβλίο "Sons of Night" (“Γιοι της Νύχτας”) είναι η πρώτη αγγλική µετάφραση των αποµνηµονευµάτων του. Αυτό είναι ένα απόσπασµα από τους “Sons of Night: Antoine Gimenez’s Memories of the War in Spain” (AK Press, 2019) (“Γιοι της Νύχτας: Αναµνήσεις του Antoine Gimenez από τον πόλεµο στην Ισπανία" των Antoine Gimenez και Gimenologues. Το 1936 ήµουν αυτό που κατά εξυπηρετικό τρόπο αποκαλείται σήµερα “περιθωριακός”: κάποιος που ζει στο περιθώριο της κοινωνίας και του ποινικού κώδικα. Σκέφτηκα ότι είµαι αναρχικός. Στην πραγµατικότητα, ήµουν µόνο επαναστάτης. Η µαχητική µου δραστηριότητα περιοριζόταν στο λαθραία διακίνηση ορισµένων φυλλαδίων που εκτυπώνονταν στη Γαλλία και το Βέλγιο πέρα από τα σύνορα, χωρίς ποτέ να προσπαθώ να µάθω πώς θα µπορούσε να οικοδοµηθεί µια νέα κοινωνία. Η µόνη µου έγνοια ήταν να ζω και να καταστρέφω την καθιερωµένη (κοινωνική) δοµή. Ήταν στην Pina de Ebro, βλέποντας τη συλλογική οργάνωση που συντελείτο εκεί, ακούγοντας
τις οµιλίες που έδιναν ορισµένοι σύντροφοι, αλλά και µε τη συµµετοχή µου στις συζητήσεις των φίλων µου, που η συνείδησή µου ξύπνησε και αφότου αναχώρησα από την Ιταλία, που αναζωπυρώθηκε. Antoine Gimenez Ο Antoine Gimenez γεννήθηκε ως Bruno Salvadori στις 14 Δεκεµβρίου 1910 στο Chianni της Ιταλίας. Στην ηλικία των δώδεκα χρόνων οδηγήθηκε σε µάχη µε φασίστες µε µαύρα πουκάµισα, αλλά διασώθηκε από τους αναρχικούς του Λιβόρνο. Στην πραγµατικότητα, ήταν ο ίδιος ο Errico Malatesta που επισκέφθηκε τον νεαρό Antoine για να βεβαιωθεί ότι ήταν εντάξει αφού χτυπήθηκε αλύπητα από τους φασίστες. Αυτή ήταν η πρώτη συνάντησή του µε τους αναρχικούς, οι ελευθεριακές ιδέες των οποίων θα συνέχιζαν να διαµορφώνουν τις σκέψεις και τις ενέργειές του για το υπόλοιπο της ζωής του. Η ζωή του ως chemineau-trimardeur (παραβατικός ή κλοσάρ), όπως χαρακτηριζόταν ο ίδιος, τον οδήγησε από την Ιταλία στην Ισπανία και από εκεί στη Γαλλία, όπου σε ένα σηµείο συνελήφθη και καταδικάστηκε σε φυλάκιση για διάρρηξη και επίσης “φέροντας απαγορευµένο όπλο". Τα επόµενα χρόνια µπαινόβγαινε στη φυλακή, ενώ οι γαλλικές αρχές προσπάθησαν ανεπιτυχώς να τον απελάσουν από τη χώρα πολλές φορές. Στα µέσα της δεκαετίας του 1930, ο Gimenez κατέληξε στην Ισπανία, όπου και πάλι εξοικειώθηκε µε το εσωτερικό των τοπικών φυλακών. Στη φυλακή Modelo της Βαρκελώνης άρχισε να συνεργάζεται µε τον Giuseppe Pasotti, έναν πολύ δραστήριο αναρχικό, ο οποίος αργότερα θα αναλάµβανε την Υπηρεσία Πολιτικών Ερευνών εκ µέρους της FAI. Μετά την αποφυλάκισή του, ο Gimenez απελάθηκε στη Γαλλία, αυτή τη φορά µε κάρτα µέλους της CNT και µε το όνοµα Antoine Gimenez - που ήταν ο οριστικός αποχαιρετισµός στο όνοµα Bruno Salvadori.
Ο Gimenez επέστρεψε στην Ισπανία την παραµονή του pronunciamento (δηλαδή της απόπειρας πραξικοπήµατος από τους φασίστες) και εντάχθηκε στη Φάλαγγα Ντουρρούτι και αργότερα στη Διεθνή Οµάδα της Φάλαγγας. Τα επόµενα χρόνια θα πολεµήσει στις πρώτες γραµµές του ισπανικού εµφυλίου πολέµου. Οι “Γιοι της Νύχτας” (AK Press, 2019) είναι η πρώτη αγγλική µετάφραση των αποµνηµονευµάτων του Antoine Gimenez, που ανασκευάστηκε και επικυρώθηκε από τους Giménologues, µια οµάδα φίλων που έγιναν ιστορικοί κατά τη δωδεκάχρονη περιπέτεια της δηµοσίευσης των αποµνηµονευµάτων του Gimenez. Αυτό που ακολουθεί είναι ένα απόσπασµα από τα αποµνηµονεύµατα και µέσω της περιγραφής της ζωής του Gimenez στο µέτωπο µπορούµε να καταλάβουµε το ξέσπασµα της ελευθεριακής επανάστασης, τόσο στο πεδίο της µάχης όσο και στα µετόπισθεν, ειδικά όταν το κράτος επέβαλε αυστηρή στρατιωτικοποίηση στην λαϊκού στρατού που σχηµατίστηκε µετά από τη φασιστική απόπειρα πραξικοπήµατος.
“SARIÑENA Χαρακτηριστικό της στρατιωτικής λογικής, αφού µας είπαν να µετακινηθούµε δέκα χιλιόµετρα βόρεια του Σιέταµο, διατάχθηκα να οδηγήσω ένα φορτηγό µε όπλα και πυροµαχικά στα νότια. Επρόκειτο να κατευθυνθούµε προς την Farlete, µέσω δρόµων που ακολουθούσαν τη Sierra de Alcubierre, κάνοντας ό,τι µπορούσαµε για να αποφύγουµε τις πόλεις και τα χωριά που κατείχαν µονάδες του POUM ή του PSUC, οι οποίες θα µπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο το φορτίο µας. Η νεότερη στρατολογία µας, ο Aznar, βρισκόταν στο τιµόνι και µου είπε για την πολιορκηµένη ζωή και για δέκατη φορά περιγράφοντας πώς, για δέκα ηµέρες, τα αυτιά τους έπιαναν και τον παραµικρό ήχο τη νύχτα. Πώς, πεπεισµένοι ότι προσπαθούσαµε να τους λιµοκτονήσουµε, είχαν χαλαρώσει. Και πώς, µόλις περάσουν οι περιπολίες, έπαιζαν κάρτες, κάτι που κατάφερα να πετύχω. Αφού άνοιξαν πυρ στο Affinenghi, ήταν πεπεισµένοι ότι, όπως συνέβη στις προηγούµενες νύχτες, θα επιστρέφαµε τη νύχτα, παίρνοντας µαζί µας έναν τραυµατισµένο σύντροφό µας. Λίγα χιλιόµετρα νότια του Σιέταµο παρεµποδίσαµε µια οµάδα περίεργων ατόµων που µας ανάγκασαν να εγκαταλείψουµε τα µονοπάτια. Δύο σύντροφοι τραυµατίστηκαν στην πλάτη κατά τη διάρκεια των πυροβολισµών. Χάρη στο θάρρος τους και την πονηριά του Aznar, καταφέραµε να αποφύγουµε τους επιτιθέµενους, αλλά κατά τη διάρκεια της διαφυγής χαθήκαµε. Δεν ήµασταν εξοικειωµένοι µε την περιοχή, ήµασταν υποχρεωµένοι να οδηγούµε λίγο στα τυφλά, κατευθυνόµενοι νοτιοανατολικά. Ένα καµπαναριό εµφανίστηκε στον ορίζοντα, καθώς ο κινητήρας του φορτηγού άρχισε να µας αφήνει, και ο Aznar άρχισε να συµπεριφέρεται σαν ναυτικός: “Με το αυτοκίνητο να σταµατάει, το αυτοκίνητο να σταµατάει. Θα εξαντλούσαµε τα καύσιµα. Ο Aznar και οι δύο τραυµατίες σύντροφοι -οι πληγές των οποίων ήταν µικρές- µου ζήτησαν να πάω να βρω βοήθεια. Σύµφωνα µε αυτούς, ήµουν ο καλύτερος σε αυτό. Ο Aznar έπρεπε να µείνει πίσω για να προσέξει το φορτηγό και να το ανατινάξει αν χρειαζόταν
Με πήρε µια ώρα ώσπου να φτάσω στη Sariñena, ένα µικρό προπύργιο του POUM. Οι πολιτοφυλακές του POUM οργανώνονταν στο ταξικό στυλ του κάθε στρατού στον κόσµο. Η τάξη σήµαινε τα πάντα, και δεν υπήρχε κανένα επιχείρηµα. Στο αρχηγείο τους, προσεγγίσαµε έναν τακτοποιηµένο που µε παρέπεµψε στον δεκανέα, ο δεκανέας στον λοχία του και ούτω καθεξής µέχρι να φτάσω στον διοικητή που µου έδειξε ένα µεγάλο δωµάτιο, λέγοντάς µου ότι πρέπει να περιµένω εκεί. Ο διοικητής ήταν σε µια συνάντηση και ο κυβερνήτης δεν ήταν εξουσιοδοτηµένος να αναθέσει στους άνδρες του να βγάλει µε αυτοκίνητο την απαιτούµενη βενζίνη. Ένας πονόδοντός µου ξανάρχισε και ήταν σαν να τρυπούσαν βελόνες το κρανίο µου. Πόση ώρα ήµουν σ’ εκείνο το δωµάτιο; Δεν έχω ιδέα. Θυµάµαι βρήκα µια πόρτα ανοιχτή και βρέθηκα σε µια αίθουσα διαλέξεων. Μια ντουζίνα άνθρωποι που κάθο-
νταν γύρω από ένα µακρύ τραπέζι σηκώθηκαν πάνω, έκπληκτοι µε την εισβολή µου. Τους φώναξα ότι χρειάζοµαι φυσικό αέριο για να φέρω ξανά το φορτηγό και ότι ήθελα να µιλήσω µε όποιον υπεύθυνο ήταν εκεί. Συγκεντρώθηκαν γύρω µου, µε ρωτούσαν ποιος ήµουν και από πού ήρθα. Σαν από µαγεία, ο πονόδοντος µου χαλάρωσε. Πήδησα σε µια µοτοσικλέτα και ο µοτοσικλετιστής έβγαλε τη διασταύρωση, ακολουθούµενος από ένα µικροσκοπικό αυτοκίνητο φορτωµένο µε φιάλες αερίου. Το βράδυ καταλήξαµε στο Sariñena, και είχα χάσει τον πρώτο µου µοχλό molar. Η νίκη µας στο Σιέταµο δεν ήταν τίποτε όταν ήρθε ο πραγµατικός πόλεµος. Τα νέα δεν ήταν καλά. Ο Ντουρρούτι είχε ξεκινήσει για τη Μαδρίτη, η οποία πολιορκήθηκε από τα τµήµατα του Φράνκο. Ο Φράνκο είχε αναλάβει την αρχηγία µετά τους θανάτους των στρατηγών Μόλα και Σανχούρχο. Στη Σεβίλλη, ο Queipo de Llano επέβλεπε την επίθεση εναντίον της Μάλαγα. Μέχρι τον Βορρά (Αστούριας και Χώρα των Βάσκων), οι µάχες εξακολουθούσαν να είναι σκληρές. Στην Πίνα, τελικά, παραδέχθηκα ότι ο “Gori” (δηλαδή ο Ντουρρούτι) δολοφονήθηκε από τους κοµµουνιστές της Μαδρίτης έξω από την Πανεπιστηµιούπολη. Είχα ήδη µιλήσει για το θάνατό του, αλλά είχα αρνηθεί να το πιστέψω, γιατί από τότε που τον γνώρισα, νόµιζα ότι ήταν νεκρός και ξανά τον έβλεπα µπροστά µου. Αυτή τη φορά, όµως, οι ειδήσεις ήταν αληθινές. Οι κοµµουνιστές δεν τα είχαν κάνει σαλάτα. Ο Μαντζάνα τον είχε αντικαταστήσει στην ηγεσία της Φάλαγγας, την οποία αρχικά άρχισαν να τη λένε “Μεραρχία” - ακριβώς όπως οι εκατονταρχίες µας µετατράπηκαν σε “Λόχους”. Κατά τις πρώτες εβδοµάδες καταλήξαµε στο µέτωπο της Αραγονίας από τη Sierra de Alcubierre στην πόλη Velilla de Ebro. Οι περιπολίες και οι επιδροµές εναλλάσσονταν µε την παραµονή στην Πίνα. Η Madeleine επέστρεψε από τη Βαρκελώνη. Ο σύντροφός της ήταν ακόµα στο νοσοκοµείο, ανακάµπτοντας αργά-αργά από τις πληγές του. Μου είπε ότι οι συµπατριώτες της δεν ήξεραν πώς να την ικανοποιήσουν. Δυστυχώς γι’ αυτήν, στην Πίνα, κοιµήθηκα στο La Madre's και εκείνη ήταν έτοιµη να πάει σε µια διαφορετική οικογένεια και ήταν σχεδόν αδύνατο για µας να αρπάξουµε αρκετό χρόνο µαζί κάτι που θα την ικανοποιούσε. Έτσι επέστρεψε σε µένα, δίνοντάς µου κάποιο χώρο όλη την ώρα που ήµουν εκεί µέσα. Δεν έχει σηµασία πού πήγα, µε ακολούθησε. Συχνά ήµουν µε τον Tarzan και τη Madeleine και φαινόταν σαν ένα ζευγάρι να περπατάει το οικογενειακό σκυλί. Τα νέα που έφερε πίσω από την καταλανική πρωτεύουσα ήταν καταθλιπτικά. Ο αγώνας εξουσίας µεταξύ των διαφόρων φατριών του δηµοκρατικού στρατοπέδου συνέχιζε. Η CNT ήταν πλέον µέρος της κυβέρνησης µέσω του García Oliver και της Federica Montseny. Μια τέτοια συνεργασία µε την κυβέρνηση, έστω κι αν περιγράφηκε ως συνασπισµός, ισοδυναµούσε µε προδοσία στα µάτια µου και ήταν απόδειξη του ότι δεν είχαµε ξεκάθαρη θέση ότι δεν πρέπει να εναγκαλιζόµαστε το ηγετικό στυλ των πολιτικών κοµµάτων και να καθόµαστε στο ίδιο τραπέζι µε αυτούς. Αλλά ενώ κάναµε ό,τι περνούσε από το χέρι µας για την πολεµική προσπάθεια, έπρεπε να διατηρήσουµε την ανεξαρτησία µας από κοινωνικής άποψης, ώστε να απορρίψουµε κάθε
νόµο ή συστηµική µεταρρύθµιση που θα µπορούσε να πετάξει απέναντι στις βασικές ελευθερίες των µαζών παραγωγών. Η αναδιοργάνωση της Φάλαγγας σε τάγµατα, λόχους κ.α. συνεχίστηκε. Οι σύντροφοι συµφώνησαν να έχουν επικεφαλής αξιωµατικούς που ήταν σχεδόν πάντα επιλεγµένοι από τα στρατεύµατα ή την ένωση. Αυτές οι αλλαγές έγιναν ελάχιστα κατανοητές στο εσωτερικό της Διεθνούς Οµάδας, τόσο πολύ ώστε µια οµάδα αγωνιστών αποµακρύνθηκε από τη Βαρκελώνη για να τους πείσει να αγκαλιάσουν τις νέες ρυθµίσεις, τουλάχιστον εξωτερικά. Η María Ascaso ήταν µέλος αυτής της οµάδας. Όταν µε είδε στην Velilla de Ebro µου έδωσε ένα πακέτο γαλλικά τσιγάρα και να µου εµφυσήσει το καθήκον να µην έρχεται στη συνάντηση που πραγµατοποιήθηκε στο τµήµα CP, µια συνάντηση που θα µας πείσει τουλάχιστον να περάσουµε από τις κινήσεις της υπόκλισης στις απαιτήσεις της αναδιάρθρωσης των δηµοκρατικών ενόπλων δυνάµεων. Περάσαµε ένα ολόκληρο απόγευµα διαφωνώντας. Προσπάθησε να µε πείσει για την ανάγκη να καθησυχάσουµε τις δηµοκρατίες, όπως η Γαλλία και η Αγγλία, κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι υπερασπιζόµασταν τη Δηµοκρατία και είχαµε έναν ισχυρό και πειθαρχηµένο στρατό έτοιµο να υπερασπιστεί την κοινωνία ως είχε. Προσπάθησα να την κάνω να καταλάβει ότι ήµασταν µια οµάδα ακανόνιστων µε δικές µας ρυθµίσεις και ότι θα µπορούσαµε να είµαστε πιο αποτελεσµατικοί παραµένοντας εκτός του στρατού. Κατάφερα να την πείσω ότι είχα δίκιο, αλλά η επιτυχία µου ήταν βραχύβια. Η πλειοψηφία των µελών της οµάδας υπέκυψε σε προτάσεις της οµάδας προπαγάνδας, η οποία επέστρεψε στη Βαρκελώνη υπερήφανη για την εκπλήρωση της αποστολής της. Το µόνο απτό αποτέλεσµα της στρατιωτικοποίησης ήταν ότι σχεδόν όλοι οι Γερµανοί και ένας µεγάλος αριθµός Γάλλων και Ιταλών µας άφησαν για να διογκώσουν τις τάξεις των [Διεθνών] Ταξιαρχιών στο Αλµπαθέτε. Sons of Night: Antoine Gimenez’s Memoirs of the War in Spain is now available from AK Press https://roarmag.org/essays/gimenez-sons-of-night-excerpt/ *Μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.