27.09.09 - άν είχα εγώ λεφτά!...

«Ἐγενόμην ἐν Πνεύματι ἐν τῇ Κυριακῇ ἡμέρᾳ κα὾ ἤκουσα φωνὴν ὀπίσω μου μεγάλην ὡς σάλπιγγος» (Ἀπ. 1,10) Περίοδος Δ΄ - Ἔτος ΚΣΤ΄ Φλώρινα - ἀριθμ. φύλλου 1527

Υ

Κυριακὴ ΙΣΤ΄ (ΙΣΤ΄ Ματθ.) (Β΄ Κορ. 6,1-10) 27 Σεπτεμβρίου 2009

Συντάκτης † ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

«Ἂν εἶχα ἐγὼ λεφτά!…»

«Ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6,10) ΠΑΡΧΕΙ, ἀγαπητοί μου, μία ἰδέα στὸν κό- ἐλέους καὶ μπορεῖ νὰ βρῇ τὸ λιμάνι τῆς σωσμο ὅτι, γιὰ νὰ μπορῇ κανε὾ς νὰ κάνῃ τὸ καλό, πρέπει νά ᾽νε πλούσιος. Τί νὰ σοῦ κάνω; λένε πολλοί· ἂν εἶχα λεφτά, θά ᾽βλεπες τί θὰ ἔκανα. Τώρα μόλις τὰ βγάζω πέρα. Τί μπορῶ νὰ κάνω ἐγώ;… Σ᾽ αὐτὴ λοιπὸν τὴν ἐσφαλμένη ἰδέα ἀπαντᾷ ὁ σημερινὸς ἀπόστολος. Ἂν ἤμουν πλούσιος!…, λένε. Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι ἕνας πλούσιος πολλὰ καλὰ μπορεῖ νὰ κάνῃ. Ἀλλ᾽ ἐγὼ δὲν θέλω ἐδῶ νὰ πῶ τί θὰ μποροῦσαν νὰ κάνουν οἱ πλούσιοι, οὔτε νὰ περιγράψω τὴν τραγικότητα τοῦ φτωχοῦ μας λαοῦ. Θέλω νὰ τονίσω, ὅτι κι αὐτὸς ἀκόμη ὁ φτωχὸς μπορεῖ νὰ κάνῃ πολλὰ καλά.

*** Ὑπάρχουν, ἀγαπητοί μου, περιπτώσεις ποὺ φτωχοὶ κάνουν πολὺ μεγαλύτερα ἀπὸ τοὺς πλουσίους καὶ γράφουν ἱστορία. Μὰ πῶς εἶνε δυνατὸν αὐτό; ὑπάρχει κανένα τέτοιο παράδειγμα; Ὑπάρχει. Καὶ αὐτὸ θέλω τώρα νὰ σᾶς δείξω· εἶνε ὁ ἀπόστολος Παῦλος. Ἀκούσατε τί λέει σήμερα τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα; Τόσο φτωχὸς ἦταν ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ποὺ ἂν τὸν ἔψαχνες δὲν εἶχε δραχμή. Δὲν εἶχε στέγη, δὲν εἶχε μεταφορικὸ μέσο, δὲν εἶχε οὔτε μιὰ φούχτα χῶμα νὰ θαφτῇ. Καὶ πῶς ζοῦσε; Κοπίαζε σὰν ἐργάτης, ἔφτειαχνε σκηνές· ἔτσι ἔβγαζε τὸ ψωμί του, ὥστε νὰ μπορῇ νὰ ἐργάζεται γιὰ τὸ Χριστό. Ὡστόσο αὐτὸς ὁ τόσο φτωχὸς εὐεργέτησε τὸν κόσμο. Πῶς; ⃝ Πρῶτα - πρῶτα μὲ τὴ γλῶσσα του. Ἡ γλῶσσα τοῦ ἀποστόλου Παύλου ἦταν μιὰ βρύση, ποὺ πότιζε ὅσους διψοῦν. Ὅποιος τὸν ἄκουγε, ἔπαιρνε ζωή, ὅπως λ.χ. ἡ ἁγία Θέκλα. Ἀπὸ τὴν ὥρα ποὺ τὸν ἄκουσε, πέταξε στὰ οὐράνια κι ἄφησε τὰ ἐγκόσμια. Ὅποιος τὸν ἄκουγε, ἄνθιζε μέσα του ἡ ἀγάπη γιὰ τὸ Θεό. Ὅσο ἁμαρτωλὸς κ᾽ ἐγκληματίας κι ἂν ἦταν, ἔνιωθε ὅτι ὑπάρχει καὶ γι᾽ αὐτὸν ἐλπίδα σωτηρίας ἐν Χριστῷ, ὅτι ὅσο ζῇ εἶνε ἀνοιχτὲς οἱ πύλες τοῦ

τηρίας. Ὅσοι πίστευαν στὸ κήρυγμά του, ἔνιωθαν χαρὰ σὰ νὰ βρῆκαν κρυμμένο θησαυρό. Νά λοιπόν· ὁ φτωχὸς ἀπόστολος εὐεργέτησε ὅλους. Ἡ γλῶσσα του ἦταν χρυσὸ ποτάμι. ⃝ Καὶ μόνο ἡ γλῶσσα του; Καὶ τὸ χέρι του. Χρυσὸ κι αὐτό. Ὅσο καλὸ ἔκανε τὸ χέρι αὐτοῦ τοῦ ἀπένταρου ἀποστόλου, δὲν κάνουν τὰ χέρια ὅλων τῶν πλουσίων. Ἦταν σὰν τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ. Ὅπου ἄγγιζε, ἔκανε θεραπεῖες, θαύματα· καὶ νεκροὺς ἀκόμα ἀνέστησε. ⃝ Ἀλλὰ καὶ τὰ πόδια του; Ὤ τὰ πόδια τοῦ Παύλου, τὰ γυμνὰ καὶ ξυπόλητα, μὲ τὰ ὁποῖα ὡδοιποροῦσε! Ἐλᾶτε νὰ τὰ προσκυνήσουμε. Εἶνε πόδια εὐλογημένα, πόδια ἀγγελικά. Σὰν χρυσάετος πέταξε. Καὶ ποῦ δὲν πῆγε! στὴν Κύπρο, στὴν Κρήτη, στὴ Μικρὰ Ἀσία, στὴ Μακεδονία, στὴν Ἀθήνα, στὴν Ἰταλία, μέχρι Ἱσπανίας καὶ Ἡρακλείων Στηλῶν ἔφτασε. Νά λοιπὸν ἕνα φτωχαδάκι, ποὺ δὲν εἶχε δραχμή, τί ἔκανε. Κι ὄχι μόνο ὁ Παῦλος ἀλλὰ καὶ ὅλοι οἱ ἀπόστολοι. Τὸ ἴδιο ἔκαναν. Γι᾽ αὐτὸ τὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα λέει· Ἐμεῖς οἱ ἀπόστολοι, ἐνῷ εἴμαστε φτωχοί, πλουτίζουμε τὸν κόσμο· καὶ ἐνῷ δὲν ἔχουμε τίποτα, κατέχουμε τὰ πάντα· «Ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (Β΄ Κορ. 6,10). Ποιός λοιπὸν ἦταν ὁ πλοῦτος τῶν ἀποστόλων, ποὺ μένει μέχρι σήμερα στὴν Ἐκκλησία; εἶνε ἡ διδασκαλία τους, οἱ ἐπιστολὲς ποὺ ἄφησαν, οἱ ἐκκλησίες ποὺ ἵδρυσαν, ἡ ἁγιότης τους, τὰ θαύματα ποὺ ἔκανε ἀκόμα καὶ ἡ σκιά τους. Εἶνε σήμερα καὶ τὰ τίμια λείψανά τους. Καὶ ὄχι μόνο τῶν ἀποστόλων ἀλλὰ καὶ ὅλων τῶν ἄλλων ἁγίων, ποὺ κατὰ τὸ πλεῖστον ἔζησαν φτωχικά, τὰ ἱερὰ λείψανα εἶνε πλοῦτος καὶ θησαυρός. Καὶ ἐνῷ οἱ κολασμένοι μένουν ἄλειωτοι καὶ εἶνε φρικαλέοι, τὰ λείψανα τῶν ἁγίων ἀποπνέουν χάρι, θεραπεύουν ἀσθένειες, βγάζουν δαιμόνια. Ἔχει καὶ ἡ πατρίδα μας ἱε-

ρὰ λείψανα ἁγίων ποὺ κάνουν θαύματα. Ἂς μὴ πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, δικαίωμα τους· ἐμεῖς πιστεύουμε, ὅτι τὰ λείψανα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος, τοῦ ἁγίου Γερασίμου, τοῦ ἁγίου Διονυσίου καὶ τῶν ἄλλων ἁγίων φρουροῦν τὸν τόπο μας. Νά πλούτη μεγάλα, πνευματικὰ καὶ ἀθάνατα, μπροστὰ στὰ ὁποῖα τὰ ἑκατομμύρια καὶ τὰ σπίτια καὶ οἱ λιμουζῖνες δὲν ἔχουν καμμία ἀξία. Καὶ ὄχι μόνο στὴν περίοδο τῆς καινῆς διαθήκης. Ἂν ἀνοίξετε καὶ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, θὰ δῆτε κάποιον ἄλλο φτωχό. Σὲ περίοδο πείνας χτύπησε πόρτες, δὲν τοῦ ἄνοιγε κανείς. Χτύπησε καὶ σὲ μιὰ καλύβα, ποὺ ἔμενε μιὰ χήρα μ᾽ ἕνα παιδί. Αὐτὴ δὲν εἶχε τίποτα ἐκτὸς ἀπὸ λίγο ἀλεύρι καὶ λάδι. Δὲν τὸν ἔδιωξε ὅμως· τὸν ἔβαλε μέσα, ζύμωσε, ἔκανε τηγανῖτες κ᾽ ἔθρεψε τὸν πεινασμένο. Καὶ ποιός ἦταν αὐτὸς ποὺ χτύπησε τὴν πόρτα της; Ὁ προφήτης Ἠλίας. Καὶ τί ἔκανε τὸ φτωχαδάκι ἐκεῖνο στὸ ἄλλο φτωχαδάκι; Εὐλόγησε τὸ λίγο ἐκεῖνο ἀλεύρι καὶ λάδι, καὶ ὅσο βάσταξε ἡ πεῖνα δὲν τελείωσαν. Καὶ κάτι ἀκόμα. Εἶχε κλείσει ὁ οὐρανὸς καὶ δὲν ἔβρεχε ἐπὶ τρία χρόνια κ᾽ ἕξι μῆνες. Ποιός ἄνοιξε τὰ οὐράνια; Οὔτε ὁ βασιλιᾶς οὔτε κανένας ἀπὸ τοὺς πλουσίους. Τὰ ἄνοιξε αὐτὸ τὸ φτωχαδάκι, ὁ προφήτης Ἠλίας. Ὅταν αὐτὸς παρακάλεσε τὸ Θεό, ἔπεσε βροχὴ καὶ κάρπισε ἡ γῆ. Ἔτσι ἔχει κ᾽ ἐδῶ ἐφαρμογὴ τὸ «ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες». Τὴ θαυμαστὴ αὐτὴ ἐπάρκεια μπορεῖ νὰ δῇ κανεὶς ὄχι μόνο σὲ ἄτομα καὶ οἰκογένειες, ἀλλὰ καὶ σὲ εὐλογημένα ἔθνη. Ὁ θεόπνευστος λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ μένει ἀθάνατος καὶ ἀδιάψευστος, λέει· «Πλούσιοι ἐπτώχευσαν καὶ ἐπείνασαν, οἱ δὲ ἐκζητοῦντες τὸν Κύριον οὐκ ἐλαττωθήσονται παντὸς ἀγαθοῦ» (Ψαλμ. 33,11). Μικρὰ καὶ φτωχὰ ἔθνη ἐπιβίωσαν μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ μέσα σὲ ἀντίξοες συνθῆκες. Καὶ ὄχι μόνο ἐπιβίωσαν, ἀλλὰ καὶ προσέφεραν στὴν ἀνθρωπότητα περισσότερο ἀπὸ ὅ,τι πολλὰ μεγάλα ἔθνη. Αὐτὸ βλέπουμε καὶ στὸ δικό μας ἔθνος. Εἴμαστε ἀπὸ τὰ πιὸ φτωχὰ κράτη. Δὲν ἔχουμε τὸν πλοῦτο ποὺ ἔχουν ἄλλοι λαοί. Ἀλλ᾽ ὅποιος διαβάζει τὴν ἱστορία διερωτᾶται· ποιό ἄλλο ἔθνος προσέφερε στὸν κόσμο τόσο μεγάλες ὑπηρεσίες ὅσο τὸ μικρὸ τοῦτο ἔθνος, τὰ γυμνὰ αὐτὰ βράχια; Ἐμεῖς δὲν ἔχουμε οὐρανοξύστες, δολλάρια καὶ λίρες, ἐκτάσεις καὶ κάμπους, ἐργοστάσια καὶ μεγάλες βιομηχανίες. Ἀλλ᾽ αὐτὰ τὰ γυμνὰ βράχια ἔβγαλαν ἀνθρώπους σοφούς, ποὺ ἄρθρωσαν λόγο σὲ μία ἄφθαστη γλῶσσα, ἐπινόησαν ἰδέες, διετύπωσαν ἀρχές, νομοθέτησαν θε-

2 σμούς, θεμελίωσαν ἐπιστῆμες. Μποροῦμε νὰ ποῦμε, ὅτι τὸ μικρὸ αὐτὸ ἔθνος προσέφερε τόσα ὅσα κανένα ἄλλο. Κ᾽ ἐδῶ λοιπὸν ἐφαρμόζεται ὁ λόγος τοῦ σημερινοῦ ἀποστόλου «ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες, ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες».

*** Συμπέρασμα, ἀδελφοί μου. Νὰ μὴ λέῃ κανείς· Ἐγὼ εἶμαι μικρὸς - φτωχός, δὲ μπορῶ νὰ κάνω τίποτα. Ὅσο μικρὸς κα὾ φτωχὸς κα὾ νά ᾽σαι, μπορεῖ νὰ κάνῃς τὸ καλὸ στὸν κόσμο. Τί καλὸ μπορεῖς νὰ κάνῃς. Ἔχεις χέρι; πιάσε τὸν τυφλὸ νὰ περάσῃ ἀπέναντι, ἐλέησε τὸ φτωχό. Ἔχεις πόδια; τρέξε σήμερα ἐκεῖ ποὺ κάποιος περιμένει βοήθεια, σ᾽ ἕνα ἄσυλο ἢ νοσοκομεῖο, γιατὶ ἴσως αὔριο δὲν θὰ μπορῇς κ᾽ ἐσὺ νὰ κινηθῇς. Ἔχεις γλῶσσα; καλημέρισε, ἀπάντησε μὲ καλωσύνη, συμβούλευσε, παρηγόρησε. Ἔχεις μάτια; ῥίξε βλέμματα ὄχι ἐμπαθείας, φθόνου ἢ ἔρωτος, ὄχι βλέμματα ὑπεροψίας, περιεργείας, πλεονεξίας ἢ ἐκδικήσεως, ἀλλὰ βλέμματα συγκαταβάσεως, ἀγάπης, ἐνδιαφέροντος. Τὸ σπουδαιότερο· ἔχεις καρδιά; πάρε τὰ κλειδιὰ τοῦ Χριστοῦ, ἄνοιξέ την, σκάψε βαθειὰ καὶ βγάλε ἀπὸ μέσα της ἕνα ἀγκάθι, τὸ ἀγκάθι τοῦ μίσους, καὶ στὴ θέσι του φύτεψε τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Παύλου, τῶν ἀποστόλων καὶ τῶν ἁγίων. Τότε ἡ καρδιά σου θὰ γίνῃ χρυσῆ, ἀνεκτίμητη. Γιατὶ ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρώπου δὲν μετριέται μὲ τὰ πλούτη καὶ τ᾽ ἀξιώματα· μετριέται μὲ τὴν καρδιά. Ἔχεις καρδιὰ ποὺ ἀγαπάει, ποὺ ἐλπίζει, ποὺ πιστεύει; τέτοιες καρδιὲς γράφουν ἱστορία. Μπορεῖ νὰ εἶσαι φτωχὸς ἐργάτης, κι ὅμως ν᾽ ἀξίζῃς παραπάνω ἀπὸ τοὺς μεγάλους τοῦ κόσμου τούτου. Μπορεῖ νὰ εἶσαι μιὰ ταπεινὴ ἐργάτρια, κι ὅμως ν᾽ ἀξίζῃς παραπάνω ἀπὸ τὶς κυρίες τῆς ἀριστοκρατίας. Μπορεῖ νά ᾽σαι φτωχός, ἀλλὰ νὰ ἔχῃς τὸ μεγαλεῖο τοῦ Χριστοῦ. Καὶ σὲ ἐθνικὸ ἐπίπεδο, «ἡ μεγαλωσύνη στοὺς λαοὺς δὲν μετριέται μὲ τὸ στρέμμα», ὅπως λέει ὁ ποιητής· «μὲ τῆς καρδιᾶς τὸ πύρωμα μετριέται καὶ μὲ τὸ αἷμα». Πῶς τὸ 1912 ἡ μικρή μας πατρίδα ξεκίνησε μὲ τὰ φτωχαδάκια της ἀπὸ τὴ Μελούνα καὶ ἔφτασε μέχρι Σόφια καὶ μέχρι Ἄγκυρα; «Μὲ τῆς καρδιᾶς τὸ πύρωμα». Γι᾽ αὐτό, ἀδελφοί μου, ἂς ἀκούσουμε τὸ παράγγελμα τῆς θ. λειτουργίας «Ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας». Ἂς σβήσουμε τὰ πάθη καὶ τὶς κακίες μας, κι ἂς κάνουμε φτερὰ ν᾽ ἀνεβοῦμε ψηλά. Ὁ δὲ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς δι᾽ εὐχῶν τῶν ἁγίων πατέρων ἡμῶν ἂς εὐλογῇ πάντας ἡμᾶς· ἀμήν. † ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Εὐαγγελιστρίας Περιστερίου - Ἀθῆναι τὴν 7-10-1962. Καταγραφὴ κα὾ σύντμησις 27-9-2009.