Pagefrom National Palliative Care Guidelines-vietnamese

Bé Y TÕ

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

Bé y tÕ

H­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS

Nhµ xuÊt b¶n y häc Hµ Néi - 2006

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

chñ biªn: Thø tr­ëng Bé Y tÕ Phã chñ biªn: TS. Lý Ngäc KÝnh Vô tr­ëng Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ Phã Vô tr­ëng Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ TS. L­¬ng Ngäc Khuª Gi¸m ®èc BÖnh viÖn K PGS.TS. NguyÔn B¸ §øc ViÖn tr­ëng ViÖn c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ nhiÖt ®íi Quèc gia PGS.TS. NguyÔn §øc HiÒn Héi ®ång chyªn m«n Gi¸m ®èc BÖnh viÖn K PGS.TS. NguyÔn B¸ §øc PGS.TS. NguyÔn §øc HiÒn ViÖn tr­ëng ViÖn c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ nhiÖt ®íi Quèc gia Vô tr­ëng Vô Khoa häc vµ §µo t¹o - Bé Y tÕ GS.TS. Tr­¬ng ViÖt Dòng PGS.TS. NguyÔn Thanh Liªm Gi¸m ®èc BÖnh viÖn Nhi Trung ­¬ng TS. Lý Ngäc KÝnh Vô tr­ëng Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ ThS. TrÇn Quang Trung Ch¸nh Thanh tra - Bé Y tÕ ThS. NguyÔn Huy Quang Phã Vô tr­ëng Vô Ph¸p chÕ - Bé Y tÕ TS. Cao Minh Quang Côc tr­ëng Côc Qu¶n lý D­îc ViÖt Nam - Bé Y tÕ BS. Hµ Th¸i S¬n Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ (Th­ ký) Ban biªn so¹n Phã Vô tr­ëng Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ TS. L­¬ng Ngäc Khuª ThS. Lª V¨n Kh¶m Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ ThS. NguyÔn TiÕn L©m ViÖn c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ nhiÖt ®íi Quèc gia Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ ThS. Ph¹m §øc Môc Bé m«n Y häc cæ truyÒn - §¹i häc Y Hµ Néi TS. §ç ThÞ Ph­¬ng Khoa TruyÒn nhiÔm - BÖnh viÖn B¹ch Mai ThS. Ph¹m ThÞ Thanh Thñy Khoa §iÒu trÞ ®au - BÖnh viÖn K BS. NguyÔn ThÞ Phi YÕn C¬ quan ph¸t triÓn quèc tÕ Hoa Kú BS. NguyÔn ThÞ Minh Ngäc Tæ chøc søc kháe gia ®×nh quèc tÕ ThS. Kimberly Green §¹i Y khoa Havard Hoa Kú TS. Eric Krakauer Tham gia biªn so¹n vµ cè vÊn chuyªn m«n Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ DS. NguyÔn Ph­¬ng Ch©m TS. Bïi §øc D­¬ng Phã Gi¸m ®èc BÖnh viÖn Lao vµ BÖnh phæi Trung ­¬ng Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ ThS. V­¬ng ¸nh D­¬ng ThS. Ng« ThÞ BÝch Hµ Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ BÖnh viÖn K §D. NguyÔn ThÞ HiÒn Phã Tr­ëng khoa TruyÒn nhiÔm - BÖnh viÖn Nhi Trung ­¬ng TS. Bïi Vò Huy Côc phßng chèng HIV/AIDS ViÖt Nam - Bé Y tÕ BS. NguyÔn ThÞ Huúnh Vô Ph¸p chÕ - Bé Y tÕ CN. §ç Trung H­ng ViÖn Da liÔu Quèc gia TS. NguyÔn Duy H­ng Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ TS. Bïi ThÕ Khanh P. Côc tr­ëng Côc phßng chèng HIV/AIDS ViÖt Nam - Bé Y tÕ ThS. NguyÔn V¨n KÝnh ViÖn tr­ëng ViÖn Søc kháe t©m thÇn BÖnh viÖn B¹ch Mai PGS. TS TrÇn ViÕt NghÞ Tæ chøc søc kháe gia ®×nh quèc tÕ ThS. Phan Thu Ph­¬ng BÖnh viÖn K ThS. Lª V¨n Qu¶ng ViÖn c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ nhiÖt ®íi Quèc gia §D. NguyÔn ThÞ Thôc Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ ThS. NguyÔn §øc TiÕn TS. D­¬ng B¸ Trùc BÖnh viÖn Nhi Trung ­¬ng C¸c chuyªn gia trong n­íc vµ quèc tÕ Th­ ký ThS. Lª V¨n Kh¶m Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ BS. Hµ Th¸i S¬n Vô §iÒu trÞ - Bé Y tÕ “ H­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS” ®­îc x©y dùng, hoµn thµnh, in Ên vµ ph¸t hµnh víi sù hç trî cña C¬ quan ph¸t triÓn quèc tÕ Hoa Kú-USAID, Tæ chøc søc kháe gia ®×nh quèc tÕ FHI vµ Health Policy Initiative. TS. NguyÔn ThÞ Xuyªn

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.comIto remove this watermark.

Bé Y tÕ

Sè: 3483 / Q§-BYT

Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc Hµ Néi, ngµy 15 th¸ng 9 n¨m 2006 QuyÕt ®Þnh VÒ viÖc ban hµnh “H­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS” Bé tr­ëng Bé Y tÕ C¨n cø NghÞ ®Þnh sè 49/2003/N§-CP ngµy 15/5/2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc Bé Y tÕ; C¨n cø Biªn b¶n häp Héi ®ång chuyªn m«n nghiÖm thu H­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ cho ng­êi bÖnh ung th­ vµ HIV/AIDS ngµy 14/9/2006 ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 2601/Q§-BYT ngµy 24/7/2006 cña Bé tr­ëng Bé Y tÕ; Theo ®Ò nghÞ cña Vô tr­ëng Vô §iÒu trÞ- Bé Y tÕ, QuyÕt ®Þnh: §iÒu 1. Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh nµy “H­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµAIDS”. §iÒu 2. “H­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS” ®­îc ¸p dông trong tÊt c¶ c¸c c¬ së kh¸m, ch÷a bÖnh c«ng lËp vµ ngoµi c«ng lËp. §iÒu 3. “H­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS” lµ tµi liÖu ®­îc sö dông ®Ó h­íng dÉn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS t¹i gia ®×nh vµ céng ®ång. §iÒu 4. QuyÕt ®Þnh nµy cã hiÖu lùc sau 15 ngµy kÓ tõ ngµy ký, ban hµnh. §iÒu 5. C¸c «ng, bµ: Ch¸nh V¨n phßng, Vô tr­ëng Vô §iÒu trÞ, Ch¸nh Thanh tra, Vô tr­ëng c¸c Vô vµ Côc tr­ëng c¸c Côc thuéc Bé Y tÕ, Gi¸m ®èc c¸c bÖnh viÖn vµ ViÖn tr­ëng c¸c ViÖn cã gi­êng bÖnh trùc thuéc Bé Y tÕ, Gi¸m ®èc Së Y tÕ c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng vµ Thñ tr­ëng y tÕ c¸c ngµnh chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh QuyÕt ®Þnh nµy. N¬i nhËn:

- Nh­ §iÒu 4; - V¨n phßng ChÝnh phñ (Vô V¨n x·); - BT. TrÇn ThÞ Trung ChiÕn (®Ó b¸o c¸o); - C¸c Thø tr­ëng (®Ó biÕt) - L­u VT, §Tr.

KT. Bé tr­ëng Thø tr­ëng

(§· ký)

NguyÔn ThÞ Xuyªn

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.comIIto remove this watermark.

Môc lôc PhÇn I- Giíi thiÖu vÒ ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS

I. Kh¸i niÖm II. Nguyªn t¾c 1. C¸c nguyªn t¾c chung 2. Nguyªn t¾c hÖ qu¶ kÐp III. TiÕp cËn ch¨m sãc gi¶m nhÑ 1. TiÕp cËn triÖu chøng 2. TiÕp cËn ch¨m sãc gi¶m nhÑ ë trÎ em PhÇn II. Thùc hµnh ch¨m sãc gi¶m nhÑ

I. KiÓm so¸t ®au 1. Kh¸i niÖm ®au 2. Ph©n lo¹i ®au vµ nguyªn nh©n 2.1. Ph©n lo¹i ®au 2.2. Nguyªn nh©n ®au 3. §¸nh gi¸ ®au 4. Xö trÝ ®au ë ng­êi lín vµ trÎ em 4.1. §iÒu trÞ ®au b»ng thuèc 4.1.1. Nguyªn t¾c chung 4.1.2. Thuèc gi¶m ®au kh«ng opioid 4.1.3. §iÒu trÞ gi¶m ®au b»ng opioid 4.1.3.1. Mét sè kh¸i niÖm cÇn chó ý 4.1.3.2. C¸c thuèc opioid cã t¸c dông kÐo dµi 4.1.3.3. C¸c thuèc opioid 4.1.3.4. T¸c dông kh«ng mong muèn cña thuèc opioid 4.1.3.5. L­u ý khi dõng ®iÒu trÞ opioid 4.1.4. C¸c thuèc hç trî trong ®iÒu trÞ ®au 4.2. §au ë ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS cã nghiÖn ma tóy 4.2.1. §au ë ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS cã nghiÖn ma tuý 4.2.2. §iÒu trÞ ®au ë ng­êi bÖnh ung th­ vµ AIDS cã nghiÖn ma tuý

II. Xö trÝ triÖu chøng 1. Buån n«n vµ n«n 2. Tiªu ch¶y 3. T¸o bãn 4. §au miÖng vµ nuèt ®au 5. Khã thë 6. Ho 7. YÕu, mÖt mái 8. Sèt

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.comIIIto remove this watermark.

1 1 1 1 2 2 2 3 4 4 4 4 4 4 4 6 6 6 8 10 10 11 11 13 14 14 16 16 17 18 18 19 21 21 22 23 24 24

9. MÊt ngñ 10. KÝch ®éng, bån chån 11. TrÇm c¶m, lo ©u 12. Ngøa 13. LoÐt do n»m l©u

III - Ch¨m sãc t©m lý x· héi cho ng­êi bÖnh vµ ng­êi ch¨m sãc 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung 2. Néi dung ch¨m sãc t©m lý x· héi 2.1. Ng­êi ch¨m sãc t©m lý x· héi 2. 2. PhÈm chÊt cÇn thiÕt khi ch¨m sãc t©m lý x· héi 2.3. Ph­¬ng thøc t­ vÊn 2.4. C¸c can thiÖp ch¨m sãc t©m lý x· héi 2.4.1. X©y dùng mèi quan hÖ hîp t¸c ®iÒu trÞ 2.4.2. C¸c t×nh huèng t­ vÊn th­êng xuyªn trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc 2.4.3. ChuyÓn tiÕp dÞch vô 3. Ch¨m sãc t©m lý x· héi cho trÎ em 4. Ch¨m sãc t©m lý x· héi ®èi víi ng­êi ch¨m sãc 4.1. §¸nh gi¸ nhu cÇu 4.2. NhËn biÕt c¸c dÊu hiÖu cÇn can thiÖp 4.2.1. Qu¸ t¶i c«ng viÖc 4.2.2. C¸c dÊu hiÖu cña sù kiÖt søc 4.3. C¸c can thiÖp ch¨m sãc t©m lý x· héi 4.3.1. C¸c dÞch vô hç trî 4.3.2. Phßng ngõa t×nh tr¹ng kiÖt søc 4.3.3. §èi víi gia ®×nh ng­êi bÖnh PhÇn iii. Ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh AIDS

25 26 26 27 28 30 30 30 30 30 31 32 32 32 32 33 33 34 34 34 34 34 35 35 35 36

®iÒu trÞ b»ng thuèc kh¸ng HIV (ARV)

I. Hç trî t©m lý 1. C¸c biÓu hiÖn t©m lý 2. T­ vÊn hç trî II. Hç trî tu©n thñ ®iÒu trÞ 1. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng tíi sù tu©n thñ 2. C¸c biÖn ph¸p gióp ng­êi bÖnh tu©n thñ

III. Xö trÝ t¸c dông kh«ng mong muèn cña thuèc ARV 1. N«n vµ buån n«n 2. N«n, buån n«n kÌm theo ®au bông, sèt 3. Sèt vµ ph¸t ban 4. Tiªu ch¶y

IV

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

36 36 36 36 36 37 38 38 38 38 38

5. Tª b× ch©n tay 6. ThiÕu m¸u

39 39

7. Sái thËn, ®¸i m¸u

39

8. ¸c méng, chãng mÆt

39 40 40

9. Vµng da, vµng m¾t 10. Ph¶n øng phô nÆng PhÇn IV. Ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi ng­êi bÖnh

42

ung th­

42

I. Ng­êi bÖnh ®iÒu trÞ b»ng tia x¹ 1. C¸c biÕn chøng 2. Ch¨m sãc ng­êi bÖnh ®ang x¹ trÞ

42 42

II. Ng­êi bÖnh ®iÒu trÞ b»ng ho¸ chÊt

43

1. C¸c biÕn chøng

43

2. Xö trÝ

43

III. Ng­êi bÖnh ®iÒu trÞ b»ng phÉu thuËt PhÇn V. ch¨m sãc gi¶m nhÑ ®èi víi trÎ em

44 45

I. C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn

45

II. Kh¸m, ®¸nh gi¸ triÖu chøng

46

III. Xö trÝ mét sè triÖu chøng giai ®o¹n cuèi

47

IV. TrÎ bÞ mÊt cha mÑ, ng­êi th©n

48

PhÇn VI. Ch¨m sãc ng­êi bÖnh giai ®äan cuèi

50

I. Hç trî tinh thÇn

50

II. Gi¶m bít sù ®au ®ín

50

III. Ch¨m sãc ®iÒu d­ìng

50

IV. Ch¨m sãc lóc qua ®êi

51

PhÇn VII. Phô lôc

53

Phô lôc 1: Danh môc c¸c thuèc gi¶m ®au vµ c¸c biÖt d­îc

53

th­êng gÆp Phô lôc 2: Qu¶n lý sö dông thuèc gi¶m ®au g©y nghiÖn

55

Phô lôc 3 : B¶ng hái tãm t¾t ®¸nh gi¸ ®au

57

Phô lôc 4 : §¸nh gi¸ t©m lý

60

Phô lôc 5: Phßng ngõa nhiÔm khuÈn khi ch¨m sãc ng­êi

63

nhiÔm HIV/AIDS t¹i nhµ vµ céng ®ång Phô lôc 6: Ch¨m sãc gi¶m nhÑ b»ng y häc cæ truyÒn

V

Please purchase PDF Split-Merge on www.verypdf.com to remove this watermark.

65