P Anatomi Dan Fisiologi[1]

BAB

I

PENGEN ALAN

ANATOMI ATAU KAJIBINATUBUH

BAI-IAGIAN TUBUH

mi ialah suatu pengajian berkaitan dengaii hinaan tubuh, bahagian-bahagiannya, susurian organ-organ dan perhubungannya di antara satu dengan yang lain.

1. 2. 3.

FISIOLOCI ATAU KAJITEJGASORGAN

Anggota atas dibahagikan kepada bahagianbahagian berikut: Lengan atas (pangkal lengan) dan bahu hingga siku. Lengan bawah (hujung lengan) dan siku hingga pergelangan tangan. Tangan bahagian selepas pergelangan tangän, termasuk semua jan. Anggota bawah dibahagikan kepada bahagian-bahagian berikut: Paha dan pangkal paha hingga lutut Batang kaki- dan lutut hingga pergelangan kaki. Kaki bahagian selepas pergelangan kaki, terrnasuk semua jan.

mi ialah pengajian berkaitan dengan tugas-tugas tubuh pada keseluruhannya dan juga tugas struktur dan organ-organ yang terdapat dalam tubuh. Tubuh manusia terdiri daripada unsur-unsur dan sebatian-sebatian kimia. Sebatian-sebatian kimia mi berasal dan bahan-bahan organan seperti protcil). leniak (Ian karhohidral, (Ian baliari—hahan bukanorganan, garam galian umpamanya. ISTILAH KEDUDUKAN BINAAN TUBUH Antika atau ventra (permukaan depan) Postika atau dorsa (permukaan belakang) Supra (bahagian atas) Infra (bahagian bawah) Media, sisidalam atau interna (sisi dalain) Latera, sisiluar atau eksterna (sisi luar) Proksima atau pangkal Dista aLan hujung BAHAGIAN DAN SISTEM TUBUH Ruang Tubuh 1. 2. 3.

Ruang Tengkorak Ruang Dada atau Ruang Toreks Ruang Abdomen-pelvis

Kepala dan leher Badan — a. Bahagian toreks atau dada b. Bahagian abdomen dan pelvis Anggota — a. Anggota atas b. Anggota bawah

SISTEM TUBUII 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Sistem Tulang Sistem Otot Sistem Pengaliran Darah (termasuk darah dan sistem timfatika) Sistem Nafas Sistem Penghadaman Sistem Pembuangan Kencing Sistem Saraf Sistem Pembiakan Sistem Endokrina Organ Deria

BAB 2 SEL HIDUP 2.

Makhluk-makhluk hidup terdiri dan dua kum. pulan, iaitu haiwan dan tumbuhan. Bagi makhtuk hidup, unit yang hams sekali dan mana semua strukturnya terbentuk ialah set hidup. Bagi setengah makhluk haiwan penngkat rendah, seperti ameba, strukturnya terdini d~risatu set sahaja, dan bagi makhluk seperti mi semua tugasnya dijalankan oleh set mi. Walau bagaimanapun, datam makhtuk haiwan peringkat tinggi strukturnya terdiri dan sel-sel yang amat besar bilangannya. Kesemua set itu tidak melakukan satu tugas yang sama. Tiap-tiap satu kumpulan jenis yang sama menjalankan tugas yang tertentu. Kumpulan sel membentuk ti~u. Tisu adalah sekumpulan set yang telah disatukan untuk menjalankan tugas istimewa dan yang tertentu. Tise-tisu pula bercantum untuk membina organ, seperti jantung, otak, perut dan lain-lain. Organ-organ dikumpulkan menjadi sesuatu sistem tertentu, seperti yang telah dinyatakan terdahulu dan mi.

lni termasuk proses memakan, menghadam, menyerap dan menggunakan zat-zat makanan~ 3.

Pembuangan kumuh Tiap-tiap satu set mempunyai bahagian di dalamnya yang dikenah sebagai lompang (vacuole). Kumuh dan set itu dikeluerkan melalui mi dan diangkut oleh darah ke organ-organ perkumuhan seperti buah pinggang, paru-paru dan kulit tubuh.

4.

Membina dan memperbaiki Zat-zat niakanan, teriitaiuanva protlil. adaIah perlu untuk membentuk set-sd baharu dan memperbaiki set-sd yang rosak.

5.

Pembiakan Sel makhluk peringkat rendah sep~rti kuman atau hidupan seni ameba membiak dengan proses belahan bsasa. Set-sel bagi makhluk peringkat tinggi, seperti manusia, membiak dengan cara mitosis.

SIFAT TABII SEL HIDUP Semua set hidup mempunyai sifat-sifat yang sama, walaupun set itu datang dan makhtuk ekaset atau dan makhtuk berbitang set. Sifat-sifat mi ialah:1.

Penggunaan zat-zat makanan

6~

Tindakbalas terhadap penggalak (rangsang). a. b.

Pernafasan Oksigen adalah mustahak uiituk ungkaihina (metabolisma) semua Sel hidup dan ~d-sel tubuh menerima oksigennya melalui pengaliran darah.

c.

9

Setengah-setengah Se! mempun\ai kuasa bergerak seperti set darah putih. Setengah-setengah danipadanya menghasilkan bendalir apabila tergalak atau terangsang, seperti kilang air tiur. Setengah-setengah daripadanya menguncup apahila terangsang, seperti Sel otot.

protoplasma.

setaput sal.

flukleolus

(Tiap.tiap sel mempunyai enzim yang bertindak ke atas bahan-bahan makanan yang terdapat dalam sel)

nukleus (bertanggungjawab terhadap pembinaan sel)

RAJAH I:

Selaput Set Protoplasma (atau sitoplasnia)

—

—

Lompang

—

(vacuote) N ukleolus

—

Nukteus

—

—

GAMBARAJAH MENU NJUKKAN SEJENIS SEL

Terdini daripada setaput yang amat nipis dan telap kepada cecair.

amat penting dalam tubuh makhluk hidup” Tiap-tiap set makhluk hidup me m punyai bilangan kromosoma yang tertentu. Sel manusia mempunyai 23 pasang (atau 46) kromosoma. Sebelum sesuatu set membiak (mitosis), tiap-tiap kromosoma dalam Se! itu membentuk pasangan yang serupa dengannya dalam semua segi dan apabila set itu berbahagi dua, tiap-tiap sel yang baharu mi mempunyai sifat-sifat yang sama.

Bahan yang menyerupai agaragar. Didapati di seluruh se! melainkan di nukleusnya. Terdiri daripada protein, dan juga mengandungi lemak, karbohidrat, garam-garam galian dan air. Kumuh sel disingkmr dan sel melatui lompangnya. Jisim bulat halus yang terdapat di dalarn nukleus sd. Terbina danipada protein. Di dalamnya terdapat suatu bahan yang teramat penting bagi kehidupan dan ia dikenali sebagam KROMOSOMA. Kromosoma itu mengandungi bahan kimia yang dinarnakan Asid Deoksiribonukleik (D.N.A.) D.NA. adatah dianggap sebagai “sebatian yang ter-

Jen (gene)

—

J en adalah sebahagian danipada molekut D.N.A. (yang terdapat di dalam kromosoma). Benibu-ribu jen yang didapati dalam tiap-tiap jenis set menentukan sifatsifat keturunan set itu, dan oteh yang demikian sifat

3

~eturunan tiap-tiap jenis ñiakhluk hidup adalah hergantung kepada jen-jennya.

Set keturunan jantina bagi kaum lelaki dihasilkan oleh buah zakar (testis) dan sel mi dinamakan sperma. Pada masa sd jantina membiak dalam ovari perempuan dan dalam buah zakar telaki bilangan kromosoma dalam tiap-tiap sel jantina dikurangkan menjadi separuh bilangan biasanya. Proses mi dinamakan meiosis.

Set keturunan jantina bagi kaum perempuan dihasilkan oleh ovari dan set mi dinamakan ovum.

Apabila ovum dipersenyawakan oleh sperma, bilangan kromosoma kembali ke bilangan asalnya, iaitu 23 pasang.

Set Jantina

4