Ouders In Beeld

Ouders in beeld Verwachtingen van ouders over ouderbetrokkenheid

Werkgroep ouderbetrokkenheid, ingesteld naar aanleiding van de intentieverklaring Versterking School-Ouderbetrokkenheid

Ouders in beeld Verwachtingen van ouders over ouderbetrokkenheid

Werkgroep ouderbetrokkenheid, ingesteld naar aanleiding van de intentieverklaring Versterking School-Ouderbetrokkenheid

Inhoud

Ten geleide

5

1. Inleiding

7

2. De grenzen aan ouderbetrokkenheid

8

3. Algemene kenmerken en verantwoording

9

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Open opzet Flexibele organisatie Open vormgeving Eenduidige verwerking Gevarieerde mate van taligheid Reductie Relatie met ouderprofielen

10 10 10 10 10 10 10

4. Schoolontwikkeling: vervolgstappen

11

5. De zes instrumenten

12

1. 2. 3. 4. 5. 6.

12 13 14 15 16 17

De telefonische peiling Het diepte-interview De koffie-ochtend De pictogrammenpeiling De fotopeiling Open-space

6. De scoreverwerking

18

7. Mogelijkheden tot afname

19

8. Voorbeeld uitnodigingen voor ouderbijeenkomsten

20

9. De ervaringen van scholen

24

10. Bijlagen:

26

-

26 32 34 35 37 38

Bijlage 1: Fasenmodel Bijlage 2: Telefonische peiling + verwerkingsschema Bijlage 3: Stellingen voor de diepte interview + verwerkingsschema Bijlage 4: Kaartjes voor de koffieochtend + verwerkingsschema Bijlage 5: Pictogrammen peiling + verwerkingsschema Bijlage 6: Foto –peiling + verwerkingsschema

OUDERS IN BEELD

TEN GELEIDE

Als onderdeel van de uitwerking van het convenant ‘Intentieverklaring school en ouderbetrokkenheid’1 worden in deze brochure zes instrumenten gepresenteerd. Deze instrumenten geven antwoord op de vraag van de school eenvoudig de wensen en behoeften van ouders te peilen. Dit wordt gedaan om de ouderbetrokkenheid te plaatsen binnen de hele schoolontwikkeling. Hierbij is van belang dat de aansluiting van de visie van de school en de rol van de ouders duidelijk is: - De instrumenten moeten niet leiden tot aanbod- of vraagsturen, maar moeten aanzetten tot nadere dialoog; - Er moet aansluiting worden gevonden met bestaande instrumentaria; - Er moet kunnen worden aangesloten bij schoolspecifieke ontwikkelingen. In opdracht van de Landelijke Werkgroep schoolouderbetrokkenheid heeft CPS de hier beschreven instrumenten ontwikkeld en in enkele scholen laten proberen. De resultaten zullen worden gepubliceerd en worden mogelijk toegankelijk gemaakt via de website www.oudersbijdeles.nl.

1 Convenant afgesloten tussen de Landelijke Werkgroep school-ouderbetrokkenheid en het departement van OC&W.

OUDERS IN BEELD

5

6

HOOFDSTUK 1

Inleiding

Ouderbetrokkenheid bevordert onderwijsresultaat

Ouders en school zijn bij elkaar betrokken. Elke dag worden kinderen onder verantwoordelijkheid van de leerkrachten gesteld. De school verzorgt het onderwijs binnen de gegeven mogelijkheden zo goed mogelijk. Het is in diverse onderzoeken aangetoond, dat de relatie tussen de school en de ouders van groot belang is voor het welslagen van het onderwijs. Zo organiseren alle scholen in meer of mindere mate activiteiten voor of met de ouders. Scholen hebben, al dan niet expliciet, een beeld van hoe hun relatie met de ouders is. Ook hebben scholen, al dan niet expliciet, een beeld hoe de ouderbetrokkenheid in optima forma zou moeten zijn. Omgaan met ouders is één van de competenties

De onderwijsopbrengsten hangen mede samen met de kwaliteit van de relatie school - ouders. Dat is ook beschreven in de competentieprofielen in de wet BIO. De leerkracht moet uiteraard in pedagogisch-didactische zin bekwaam zijn. Daarnaast moet de leerkracht in staat zijn om zich te oriënteren op de omgeving van het kind en daarin aangrijpingspunten vinden voor het onderwijsleerproces. Duidelijk is dat ‘de ouders’ één van de voornaamste personen vormen uit de omgeving van het kind. De leerkracht en de school zullen dus nagedacht moeten hebben over hun relatie met de ouders en moeten zich hierin bekwamen. Scholen kunnen op grond van kenmerken in hun ouderbetrokkenheid in een vijftal fasen worden gedefinieerd. In de publicatie ‘Schoolontwikkelingsmodel en ouderbetrokkenheid’ 2 worden de volgende fasen in ouderbetrokkenheid onderscheiden: -

informatiegericht structuurgericht relatiegericht participatiegericht innovatiegericht

Voor een nadere beschrijving van de fasen van ouderbetrokkenheid en hun onderlinge verhouding, wordt verwezen naar bijlage 1 fasenmodel. Via een zelfscan, die behoort bij het fasenmodel kan de school eenvoudig gegevens boven water krijgen binnen welke van de fasen van ouderbetrokkenheid: - de school zich op dit ogenblik bevindt; - de school zich eigenlijk zou willen bevinden. Het is echter van groot belang om ook de behoeften van ouders ten opzichte van de school in kaart te hebben. Immers, wanneer de behoeften van de school en de ouders over hun onderlinge betrokkenheid sterk uiteenlopen, dan zal deze aandacht vergen binnen de verdere schoolontwikkeling. Met nadruk moet erop worden gewezen dat het hier niet een ouder tevredenheids onderzoek betreft. Op de markt zijn diverse oudertevredenheidsonderzoeken verkrijgbaar. Kenmerkend bij dit type onderzoek is dat de resultaten inzicht geven in de actuele bevindingen van ouders, maar niet van hun verwachtingen. Ook kunnen de opbrengsten van een dergelijk onderzoek niet in verband gebracht met de ambities van de school zelf. De hier beschreven instrumenten richten zich nadrukkelijk wel op de behoeften en de mogelijkheid deze te plaatsen binnen de verdere schoolontwikkeling. Ze hebben een sterke relatie met het fasenmodel en het ouderprofiel van O&CW. Om de impliciete verwachtingen van ouders in kaart te brengen zijn zes instrumenten ontwikkeld en uitgeprobeerd op vier verschillende scholen: - voortgezet onderwijs (grotendeels niet-Nederlandse achtergrond) - voortgezet onderwijs (gemengde populatie) - basisonderwijs (homogene schoolbevolking) - speciaal basisonderwijs (gemengde populatie)

2 Handboek Ouders in de school; Peter de Vries en Hessel de Boer, CPS 2007, ISBN 10:9065085602 / 13:9789065085603

OUDERS IN BEELD

7

HOOFDSTUK 2

Vormgeving aan partnerschap: De grenzen aan ouderbetrokkenheid

De school en de ouders als partner is een prachtig ideologisch uitgangspunt. Bewustwording bij scholen en ouders over de mate waarin ouderbetrokkenheid gewenst is, is noodzakelijk. Onduidelijkheid over de gewenste mate van ouderbetrokkenheid kan leiden tot onzekerheid. Ouders stellen het welbevinden en belang van hun kind voorop. Ouders kunnen vaak hele duidelijke ideeën en verwachtingen hebben over hoe het onderwijs wel (of niet) moet worden gegeven. De school draagt de verantwoordelijkheid voor alle leerlingen en houdt en bewaakt het overzicht wat betreft kwaliteit en onderwijsleerproces. Ook de school heeft duidelijke ideeën over de vormgeving van het onderwijs, vastgelegd in de visie en missie van de school. Onduidelijkheid over de gewenste mate van ouderbetrokkenheid kan de school het gevoel geven dat zij niet meer het beleid maakt en uitvoert. In onduidelijke situaties rijst de vraag al snel: Van wie is de school eigenlijk? Is de school van de ouders of van de leraren? Transparantie en duidelijkheid in de grenzen van ouderbetrokkenheid vraagt keuzes maken. De school zal een keuze moeten maken welke mate van ouderbetrokkenheid aansluit bij de visie en missie van de school. De fasen van ouderbetrokkenheid uit het fasenmodel verschaffen daarin duidelijkheid. De school kan besluiten vooral een informatieve en structuurgerichte school te willen zijn. Als uit de behoefte van ouders blijkt dat zij behoefte hebben aan een innovatieve gerichte school, maakt de school een keuze hier wel of geen beleid op te ontwikkelen en -vooral- deze keuze te communiceren met de ouders. Juist het niet maken van een keuze en het niet innemen van een standpunt leidt tot verwarring, onduidelijkheid en soms zelfs angst. Binnen een school kan ouderbetrokkenheid ook leiden tot verschillen in behoeften. De ouderbetrokkenheid in de onderbouwgroepen van zowel PO als VO kan anders zijn dan in de bovenbouw. De behoefte kan in de onderbouw meer relatiegericht en in de bovenbouw meer informatiegericht zijn. De behoefte kan per gezin

8

verschillen. Met het ene gezin kan het verstandig zijn om de ouders expliciet mee te laten denken over het onderwijsleerproces (bijvoorbeeld als het gaat om leerlinggebonden financiering) en voor een ander kind kan gelden dat ouders slechts behoefte hebben aan de periodieke resultaten van het kind. Voor alle scholen geldt dat ouderbetrokkenheid een teleurstelling wordt, als ouders worden uitgenodigd hun behoeften en verwachtingen te communiceren, terwijl de school er vervolgens niets mee doet.

HOOFDSTUK 3

Algemene kenmerken van de zes instrumenten

OPEN OPZET

Er is gekozen voor een open opzet van de instrumenten. Elke school heeft een eigen context en mate van ouderbetrokkenheid en zal zelf het beste kunnen bepalen welk instrument in de eigen situatie het beste kan worden toegepast. De gebruiker van de instrumenten zal zich moeten afvragen welk van de instrumenten zo veel mogelijk gegevens oplevert. Daarom is gekozen voor een gevarieerde opzet om bij een grote variëteit aan ouders aan te kunnen sluiten. Het ene instrument heeft een meer gesloten en het andere een meer open vorm. Ook is het denkbaar dat meerdere instrumenten gelijktijdig worden ingezet, om de te bereiken 'range' te vergroten.

FLEXIBELE ORGANISATIE

Er is voor gekozen om de wijze waarop de instrumenten kunnen worden ingezet te laten variëren. Zo kan één instrument op verschillende manieren worden ingezet om een zo groot mogelijk aantal respondenten te krijgen. Bij elk instrument worden enkele opties, overwegingen en tijdsinvestering gegeven.

OPEN VORMGEVING

De instrumenten hebben geen definitieve vormgeving. Het zijn ‘half producten’. De reden hiervoor is dat het verstandig kan zijn om de instrumenten die worden gebruikt, op maat ‘af te bakken’ om de plaatselijke herkenbaarheid zo groot mogelijk te laten zijn. Hierbij kan gedacht worden aan logo’s, foto’s, opname in nieuwsbrieven, websites etc.

EENDUIDIGE VERWERKING

Om het mogelijk te maken dat a) verschillende instrumenten gelijktijdig worden ingezet, b) de uitkomsten kunnen worden vergeleken met de Zelfscan uit het fasenmodel3, is de verwerking van de uitkomsten steeds hetzelfde gehouden. Elk instrument resulteert in een score op

de vijf fasen van ouderbetrokkenheid. Een uitzondering is de open-space. Deze wordt niet gescoord, maar door middel van een analyse wel in de vijf fasen van ouderbetrokkenheid ondergebracht.

GEVARIEERDE MATE VAN TALIGHEID

Mensen reageren verschillend op taal. Daarom variëren de instrumenten in de mate van taligheid. Zo zijn een aantal instrumenten gericht op ‘het gesprek’ en een aantal op ‘het beeld’. Hierdoor kan de gebruiker zelf beslissen welke ingang wordt gekozen. Ook hier weer geldt dat de vergroting van de respons maatgevend zal moeten zijn.

RELATIE MET ZELFSCAN

De uitkomsten van elk instrument kunnen worden vergeleken met de uitkomsten van de zelfscan van het fasenmodel. Uit deze vergelijking kunnen conclusies getrokken worden: - De school en ouders hebben gelijke verwachtingen over de mate van ouderbetrokkenheid. In dat geval is er vooralsnog geen aanleiding tot ander beleid, tenzij de school ontevreden is over het huidige eigen handelen. Een aanleiding kan bijvoorbeeld zijn dat de verwachtingen van de samenleving over ouderbetrokkenheid anders komen te liggen. - De ouders hebben een andere mate van betrokkenheid, dan de school eigenlijk voor ogen heeft. Maatschappelijke ontwikkelingen kunnen daarbij een rol spelen. In dat geval is er aanleiding om als school een duidelijke keuze te maken over de vraag of en in welke mate zij wenst te voldoen aan de verwachtingen van ouders en hierover duidelijk te communiceren. - Verschillen over de verwachtingen met betrekking tot ouderbetrokkenheid kunnen leiden tot een veelheid aan activiteiten. In het hoofdstuk Schoolontwikkeling: vervolgstappen wordt hierop ingegaan. - De mate van betrokkenheid van ouders verschilt gedurende de schoolperiode. Ouders van jongere kinderen kunnen een andere behoefte hebben dan ouders van oudere kinderen. Ouders van brugklasleerlingen

3 Titelverwijzing naar het fasenmodel.

OUDERS IN BEELD

9

hebben een andere verwachting over ouderbetrokkenheid dan de ouders van eindexamenleerlingen. Ter illustratie: in de onderbouw een meer relatiegerichte behoefte en in de bovenbouw een meer informatiegerichte behoefte. Steeds is het van belang om voor ogen te houden dat de vijf fasen van ouderbetrokkenheid cumulatief zijn. Dat wil zeggen dat wanneer de informatievoorziening (fase van ouderbetrokkenheid 1) naar ouders niet goed is geregeld, de participatie (fase van ouderbetrokkenheid 4) waarschijnlijk niet vlekkeloos zal verlopen.

REDUCTIE

Elk van de instrumenten geeft een serie voor ouders herkenbare situaties in de relatie school - ouder. De gegeven situaties hebben elk een relatie met één van de vijf fasen van ouderbetrokkenheid. De wijze van presenteren van de situaties verschilt per instrument. Elke situatie wordt door de ouder beoordeeld op mate van wenselijkheid. Door te registreren welke van de beschreven situaties voor ouders als wenselijk worden gezien, kunnen de onderliggende fasen van ouderbetrokkenheid worden gewaardeerd. Om te voorkomen dat elk van de gegeven situaties als wenselijk wordt geacht, is het verstandig het aantal mogelijkheden om te reageren te beperken. Ouders worden op deze wijze gedwongen hun prioriteiten te stellen of een keuze te maken. De instrumenten geven daarvoor verschillende mogelijkheden.

RELATIE MET OUDERPROFIELEN OC&W

De flexibiliteit in omgang met de ouderprofielen maakt het mogelijk aan te sluiten bij de ouderprofielen die eerder zijn gepubliceerd door OC&W. Via www.minocw.nl/documenten/vijf%profielen%20pr ofielen%20van20%ouders.pdf Ter illustratie: Segment aqua (introvert, evenwicht, respect, niet betrokken) Instrument: telefonisch interview Motivatie: deze ouder heeft geen/weinig behoefte om zich met de school bezig te houden. Hij zal vooral snel en kort zijn mening willen geven, zonder die in een groep te delen. Het telefonisch interview zal als peiling worden gebruikt. Uitdaging: het diepte-interview kan een uitdaging zijn als deze ouder vindt dat de kwaliteit en imago van de school aangetast zijn. Segment groen (gewoon, spontaan, niet betrokken) Instrument: telefonisch interview Motivatie: deze ouder heeft geen/weinig behoefte om zich met de school bezig te houden. Hij zal vooral snel en kort zijn mening willen geven, zonder die in een groep te delen. Het telefonisch interview kan als peil-

10

ing worden gebruikt. Een uitdaging kan de pictogrammenpeiling zijn. De gebruikte vorm van zelfstandig stickers plakken of fiches leggen is ook snel te doen. De pictogrammenpeiling is een instrument om een taalbarrière te overbruggen. Een fotopeiling kan dat ook zijn. Een voorwaarde is wel dat er eenduidigheid bestaat over de bedoeling van de foto moet zijn. Segment geel (spontaan, vriendschap, actief betrokken bij praktische zaken) Instrument: pictogrammen-behoeftepeiling, foto-behoeftenpeiling, koffieochtend Motivatie: deze ouder zal zich vooral betrokken voelen bij praktische zaken en zal daar verder over na wil denken. Zal dat ook vooral in groepsverband willen doen, vanwege de sociale factor en de veiligheid/saamhorigheid van de groep. Uitdaging: De open-space kan een uitdaging zijn als deze ouder vooral praktische zaken mag inbrengen en zich gehoord weet. Segment rood (assertief, kritisch, zeer betrokken bij beleid en praktisch) Instrument: open space, diepte-interview, telefonisch interview. Motivatie: deze ouder zal op alle terreinen (beleid en praktisch) invloed willen uitoefenen. Deze vormen van behoeftepeiling worden door deze ouder met name gebruikt om de eigen mening aan te geven en verwacht dat de school hier ook wat mee doet. Hij voelt zich dan gelijkwaardig met de school. Uitdaging: andere vormen van ouderpeilingen kunnen worden gebruikt. De ouder moet dan zeker weten dat dit invloed heeft op zowel uitvoering als beleid. Segment blauw (kritisch, zakelijk, zeer betrokken bij beleid) Instrument: Open space, diepte-interview Motivatie: deze ouder zal op beleidsterreinen invloed willen uitoefenen en heeft daar ook verwantschap mee. Deze vormen van behoeftepeiling worden met name gebruikt om de eigen mening aan te geven en verwacht dat de school hier ook wat mee doet. De ouder voelt zich dan gelijkwaardig met de school. Uitdaging: andere vormen van ouderpeilingen kunnen worden gebruikt. De ouder moet dan zeker weten dat dit invloed heeft op met name beleidsterreinen. Deze ouder zal vooral zijn mening geven.

HOOFDSTUK 4

Schoolontwikkeling: vervolgstappen

De behoeftepeiling geeft binnen de 5 fasen van ouderbetrokkenheid de behoefte van ouders aan. De school zal altijd wat met de gegevens moeten doen. Het is belangrijk ouders vooraf op de hoogte te brengen van de tijdstippen en de inhoud van het vervolg. Uiteraard hangt de keuze van vervolgstap af van de verkregen informatie. Voorbeeld: als blijkt dat er meer behoefte is aan informatie of de structuur scoort laag, dan worden andere acties gepland dat wanneer blijkt dat er op relatiegebied een lage score is. Mogelijkheden: Een andere vorm van meer open behoeftepeiling na een gesloten vorm. Een school kan de behoefte gepeild hebben en besluiten enkele onderdelen verder te ontwikkelen. Het doel is meer specifieke informatie van ouders te krijgen. Een meer open vorm levert specifieke informatie op die gerichter gebruikt kan worden. Een vervolgstap binnen de peilingen kan zijn dat er met groepjes ouders (willekeurig of uitgezocht) dieper wordt ingegaan op de behoeften. Voorbeeld: eerst is de telefonische enquête gebruikt. Met de verkregen gegevens wordt een diepte-interview gehouden, om specifieker zicht te krijgen de behoefte van ouders. Verwerken in een beleidsdocument De verkregen informatie kan reden zijn het beleid op onderdelen te wijzigen. Bijvoorbeeld zorgstructuur en veiligheid. Er wordt een koppeling gemaakt met al vastgesteld beleid in het schoolplan. Het schoolplan is een vierjaarlijks document. De verkregen gegevens worden getoetst aan het beleid en vervolgens verwerkt in het jaarplan. Het jaarplan is het beleidsdocument dat ieder jaar wordt vastgesteld, geëvalueerd en bijgesteld. De school kan besluiten tot een veelomvattende beleidswijziging, die de visie en missie van de school een andere koers geeft. Relatie met de wet BIO De wet BIO die per 1 augustus 2006 van kracht is gegaan, stelt dat de school heeft als taak haar leraren die ontwikkeling te bieden dat zij aan de 7 voorgeschreven competenties voldoen.

OUDERS IN BEELD

Competentie 6 van wet BIO: Competent in samenwerking met de omgeving Een leraar die competent is in het samenwerken met de omgeving, levert in het belang van de leerlingen zijn bijdrage aan een goede samenwerking met mensen en instellingen in de omgeving van de school. Dat wil zeggen dat de leraar goede contacten onderhoudt met de ouders/verzorgers van de leerlingen en goede contacten onderhoudt met de mensen en instellingen die ook contacten onderhouden met de leerlingen. Deze competentie is gericht op de ontwikkeling van de leraar om zo goed mogelijk de omgeving (ouders) bij het onderwijsleerproces te betrekken. Uit de verkregen gegevens kan blijken dat de school /leraren onvoldoende in staat zijn, ouders te betrekken bij het onderwijsleerproces. De school kan besluiten hier gerichte sturing en/of training op te geven. Andere vormen van communicatie instrumenten gebruiken De school maakt een inventarisatie van de tot nu toe gebruikte communicatie instrumenten. Vervolgens wordt geanalyseerd welk effect de gebruikte instrumenten hebben. Als blijkt dat de gebruikte instrumenten onvoldoende effect hebben kan een andere vorm gezocht worden die wel effect heeft. Voorbeeld: de maandelijkse nieuwsbrief wordt slecht gelezen. Het blijkt dat de teksten te lang zijn, teveel vaktaal bevatten en er zit geen werk en informatie van kinderen bij. De school besluit een wekelijkse nieuwskrant te maken met korte onderwerpen over de school en door kinderen gemaakte stukjes en foto’s. De krant wordt ook op de schoolwebsite geplaatst. Die blijkt nu veel vaker te worden bezocht en de informatie wordt nu wel gelezen. Voorbeeld: de populatie van de school verandert. De Nederlandse taal is niet meer de voertaal. In de communicatie moet daar rekening mee worden gehouden. Een andere vorm dan alleen geschreven taal is nodig om de communicatie met de ouders op gang te houden. Expertise van buiten inhuren De school kan aan de hand van de inventarisatie besluiten kennis en expertise van een onafhankelijk instituut in te huren. Dat kan op allerlei terreinen zijn. Zowel op inhoudelijk terrein als op proces begeleiding.

11

HOOFDSTUK 5

De instrumenten nader bekeken

Inleiding Hieronder wordt een beschrijving gegeven van de zes ontwikkelde instrumenten: - De telefonische peiling - Het diepte-interview - De koffie-ochtend - De pictogrammenpeiling - De fotopeiling - Open-space Er wordt per instrument enkele beschrijvingen gegeven van mogelijk gebruik. De wijze waarop een school het instrument kan hanteren is niet dwingend voorgeschreven. Er worden enkele suggesties gegeven, in combinatie met afwegingen en tijdsinvestering. Tevens is een concept voor een uitnodiging voor de ouders toegevoegd. De instrumenten staan in de volgorde van meer gesloten naar meer open beschreven. De telefonische peiling Opzet Neem a-select een 5-tal ouders die bereid zijn om met een personeelslid (kan zijn directie, maar ook een ander) een individueel gesprek aan te gaan. Met de ouder wordt een telefonisch gesprek gevoerd. De gespreksleider heeft de 25 stellingen voor zich en gaat het halfopen gesprek aan. Zie bijlage 2. De gespreksleider zorgt ervoor dat alle kaartjes benoemd worden en geeft elke stelling ja of nee.

12

Werkwijze Variant 1: geef vooraf in een nieuwsbrief aan dat er telefonische peiling gehouden gaat worden. Vraag ouders aan de school antwoord te geven of men wil meedoen, zodat u weet wie gebeld kunnen worden. Dit verlaagt de non-respons. Spreek vooraf de datum en tijdstip af wanneer de ouder gebeld wordt. Er wordt door een collega gebeld. Variant 2: geef vooraf via een brief aan de betreffende ouders (a-selecte keuze) aan dat ze gebeld worden. Geef datum en tijd. Bel op één avond alle ouders op en laat dit door meerdere collega’s uitvoeren. Dit voorkomt dat ouders elkaar zouden kunnen beïnvloeden wanneer de gesprekken na elkaar worden gevoerd. Aandachtspunten Het valt te overwegen om het onderzoek uit te laten voeren door een onafhankelijke derde partij. Ouders zullen wellicht andere informatie geven wanneer zij weten dat vertrouwelijkheid is gewaarborgd, dan wanneer zij al een relatie hebben met de school. Maar evengoed kan het omgekeerde ook gelden: ouders vertellen meer, wanneer zij met een bekende spreken. Afwegingen Bij de telefonische peiling kan worden doorgevraagd en kan aanvullende informatie worden verkregen. Dat is niet de doelstelling van deze peiling. Voor ouders kan het handig zijn omdat zij de deur niet uit hoeven.

De telefonische peiling kan in één avond worden afgerond, wanneer gelijktijdig een aantal collega’s bellen. Dit heeft de volgende voordelen: - kost minder tijd - geen mogelijkheid onderlinge beïnvloeding Tijdsinvestering en acties Onderstaande acties (pag.12) moeten worden gedaan. De tijdsinvestering is een gemiddelde.

Het diepte-interview Opzet Het diepte-interview kan een goed vervolg zijn op een eerder gehouden behoeftepeiling om meer gerichte informatie te verkrijgen. Dit instrument is tevens een goede start voor een verdere verkenning met grotere groepen ouders. Daarbij worden andere vormen van behoeftepeilingen gehouden. Neem a-select een 5-tal ouders die bereid zijn om met een personeelslid (kan zijn directie, maar ook een ander) een individueel gesprek aan te gaan. De ouder wordt uitgenodigd voor een gesprek en komt op school. Het personeelslid heeft de 25 stellingen voor zich en gaat het halfopen gesprek aan. Zie bijlage 3. Het personeelslid zorgt ervoor dat uit elke fase van ouderbetrokkenheid (liefst allemaal) stellingen besproken worden. Elke stelling krijgt wel een waardering met groen of blauw. Van belang is om aantekeningen te kunnen maken Werkwijze Op een A-4tje zijn 25 stellingen gegeven. De ouder krijgt 12 groene en 12 blauwe fiches: Groen betekent: ‘dit verwacht ik zeker van de school’ en blauw betekent ‘dit verwacht ik in mindere mate van de school. Er is bewust gekozen voor dit aantal. Er blijft een stelling over. Ouders worden gedwongen een keuze te maken. Elke ouder waardeert de afzonderlijke stellingen door het fiche er aan toe te kennen. Het personeelslid nodigt de ouder uit een toelichting te geven en kan verhelderingvragen stellen.

OUDERS IN BEELD

Tel aan het eind van het gesprek per fase van ouderbetrokkenheid het aantal groene en blauwe waarderingen bij elkaar op en noteer deze onder aan het score verwerkingsformulier. Nadat er 5 gesprekken zijn geweest worden de resultaten bij elkaar gevoegd en toegevoegd aan het score verwerkingsformulier en ingevoerd in het excel programma. Aandachtspunten Probeer als gespreksleider niet verticaal de kolommen ‘door te wandelen’, maar (bijvoorbeeld) via een paardensprong van de ene naar de andere stelling te gaan. Aan het eind van delen van het gesprek is het handig na te gaan of de indruk juist was door vragen te stellen zoals: ‘klopt mijn indruk dus dat u verwacht dat …..; ‘als ik u goed beluister hoor ik u zeggen ….’; Afwegingen Door het houden van een diepte-interview kan veel relevante informatie boven water worden gehaald. Er kan doorgevraagd worden, waardoor er een betrouwbaar beeld kan ontstaan over de verwachting van de ouders. Aangezien het echter gaat om een meer beperkte groep ouders, kunnen vraagtekens worden gesteld bij de representativiteit. Tijdsinvestering en acties Onderstaande acties moeten worden gedaan. De tijdsinvestering is een gemiddelde.

13

De koffie-ochtend Opzet De vorm van behoeftepeiling kan worden gekozen nadat een andere vorm van behoeftepeiling is gehouden. Een andere aanleiding kan zijn dat de school graag wil weten welke verwachtingen/behoeften er leven. De ouders worden uitgenodigd om op school te komen. De ouders worden in groepen van 6 – 8 personen geplaatst. Elke groep wijst onderling een gespreksleider aan. Dat kan een ouder, maar ook een leerkracht zijn. De rol van de gespreksleider is om het gesprek te leiden en om aan het einde verslag te doen. Op elke tafel ligt een stapeltje van 25 kaartjes met daarop uitspraken. Daarnaast heeft de gespreksleider een overzicht van alle kaartjes. Zie bijlage 4. In een algemene inleiding door een leerkracht, directeur of ouder wordt de bedoeling en werkwijze duidelijk gemaakt. De bedoeling is dat de ouders uitgenodigd worden om te reageren op de kaartjes vanuit de stelling ‘ik verwacht dat …….’ Werkwijze Variant 1: individueel met uitwisselen van gegevens. Elke ouder krijgt 12 groene en 12 blauwe fiches: Groen betekent: ‘dit verwacht ik zeker van de school’ en blauw betekent ‘dit verwacht ik in mindere mate van de school. Er is bewust gekozen voor dit aantal. Er blijft een kaartje over en ouders worden gedwongen een keuze te maken. De behoefte wordt duidelijk in beeld gebracht. Elke ouder waardeert de afzonderlijke kaartjes door het fiche er aan toe te kennen. De gespreksleider verzamelt de kaartjes door ze bijvoorbeeld per kleur naast elkaar te leggen. Hij kan er een groot overzicht van maken en nodigt uit een toelichting te geven en verhelderingvragen te stellen. Ouders kunnen op elkaar reageren. Een vervolg kan zijn dat ouders in tweede termijn hun kaartjes kunnen verleggen.

14

Variant 2: groepsgewijs met uitwisselen van gegevens. Per kaartje wordt geprobeerd een groepsstandpunt gedefinieerd te krijgen. De conclusie wordt weergegeven met een blauwe of groene fiche op de kaartjes. Het eindresultaat is dan een groepsstandpunt. In beide varianten is het handig om aantekeningen te maken die voor de school van belang kunnen zijn. Na afloop vult de gespreksleider het scoreformulier in, waarbij de conversietabel wordt gebruikt. De resultaten worden ingevoerd in het Excel programma. Aandachtspunten Ga als directeur de tafels langs. Ga niet in discussie, maar stel verkennende vragen. Vraag ouders voorbeelden te geven. Probeer als gespreksleider niet al te sterk een eenduidig standpunt te verkrijgen. Het gaat immers om het verzamelen van behoeften. Denk vooraf na over de groepssamenstelling. Vrij of ingedeeld. De groepen kunnen op allerlei verschillen wijze worden samengesteld. Er kan gekozen worden: - voor ouders die een kind in dezelfde groep hebben; - voor ouders die kinderen in dezelfde bouw hebben; - voor ouders die eenzelfde of verschillende taal spreken, voor ouders die eenzelfde of verschillende bevolkingsachtergrond of juist voor gemengde groepen die uit de hele schoolpopulatie zijn samengesteld. Afwegingen Een groepsstandpunt kan het gevaar in zich hebben dat ouders zich scharen achter communicatief sterkere ouders. De individuele variant ondervangt dit, doordat elke ouder uitgenodigd wordt fiches te verdelen. Tijdsinvestering en acties Onderstaande acties moeten worden gedaan. De tijdsinvestering is een gemiddelde.

Pictogrammen behoeftepeiling Opzet Deze vorm van behoeftepeiling kan worden gekozen nadat een andere vorm van behoeftepeiling is gehouden. Een andere aanleiding kan zijn dat de school graag wil weten welke verwachtingen/behoeften er leven. De ouders worden op school uitgenodigd. De ouders krijgen kaartjes met daarop pictogrammen. Zie bijlage 5. Ter verduidelijking van het pictogram wordt op elk kaartje een stukje tekst weergegeven. Vijf pictogrammen verwijzen naar één van de vijf fasen van ouderbetrokkenheid. Werkwijze De afname kan op tal van manieren plaatsvinden: - de ouders hebben stickers gekregen en worden gevraagd de stickers bij de pictogrammen te plakken op een moment dat het de ouder past; - de ouders worden op ouderavonden gevraagd de stickers te plakken; - ouders kunnen via de website een waardering geven aan de pictogrammen. Dat kan alleen als de peiling web-based wordt aangeboden. - wanneer op een thema-avond wordt gewerkt, dan kan de volgende werkwijze worden gevolgd: In iedere groep is een gespreksleider. Er zijn 25 kaartjes met pictogrammen en enkele woorden. De kaartjes zijn geplastificeerd of op karton afgedrukt. De ouder geeft met fiches of stickers aan of hij dit belangrijk of minder belangrijk vindt. Elke ouder krijgt 24 stickers/fiches. 12 groene en 12 blauwe. Er moet dus een keuze gemaakt worden. Een groene sticker/fiche op het kaartje geeft aan dat het belangrijk is. Een blauwe sticker/fiche op het kaartje geeft aan dat het minder belangrijk is. De taak van de gespreksleider is: - de pictogrammen indien nodig verduidelijken

OUDERS IN BEELD

- zorgen dat alle fiches/stickers gelegd worden - de kaartjes met stickers en fiches verzamelen. - Aandachtspunten Van belang is dat de pictogrammen goed en eenduidig worden begrepen. Hiervoor kan worden gezorgd door een korte toelichting te geven. Enkele opties: - geef zelf een toelichting - laat collega’s toelichten - laat ouders toelichten - laat leerlingen aan hun ouders een toelichting geven Denk vooraf na over de groepssamenstelling. Vrij of ingedeeld. De groepen kunnen op allerlei verschillen wijze worden samengesteld. Er kan gekozen worden - voor ouders die een kind in dezelfde groep hebben; - voor ouders die kinderen in dezelfde bouw hebben; - voor ouders die eenzelfde of verschillende taal spreken, voor ouders die eenzelfde of verschillende bevolkingsachtergrond of juist voor gemengde groepen die uit de hele schoolpopulatie zijn samengesteld. Afwegingen De pictogrammenpeiling is vooral behulpzaam daar waar het gesprek moeizaam is. Bijvoorbeeld doordat ouders de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheersen. Een ander aspect van de pictogrammen is dat het anonieme beelden zijn, die rechtstreeks inzoomen op de kern waar het om gaat. De manier van werken kan van zeer eenvoudig, tot complex (web-based). Voordeel van webbased is de - anonimiteit; - altijd bereikbaar - meer analyse mogelijkheden Tijdsinvestering en acties Onderstaande acties moeten worden gedaan. De tijdsinvestering is een gemiddelde.

15

De foto-behoeftepeiling

- de kaartjes met stickers en fiches verzamelen.

Opzet Dit instrument lijkt op dat van de pictogrammen, maar in plaats van pictogrammen worden echte foto’s gemaakt. In bijlage 6 worden 25 fotoscenario’s beschreven, afgezet tegen de vijf fasen van ouderbetrokkenheid. Elk scenario heeft een ondersteunende tekst om richting te geven aan de toegekende betekenis.

Aandachtspunten De foto-behoeftepeiling is vooral behulpzaam daar waar het gesprek moeizaam is. Een ander aspect van de foto’s is dat het herkenbare beelden zijn; bekende mensen in een bekend gebouw. De manier van werken kan van zeer eenvoudig, tot complex (web-based). Voordeel van webbased is de - anonimiteit; - altijd bereikbaarheid; - meer analyse mogelijkheden

Werkwijze De afname kan op tal van manieren plaatsvinden: - de ouders hebben stickers gekregen en worden gevraagd de stickers bij de foto’s te plakken op een moment dat het de ouder past; - de ouders worden op ouderavonden gevraagd de stickers te plakken; - ouders kunnen via de website een waardering geven aan de foto’s. Uiteraard alleen als de peiling web-based wordt aangeboden. - wanneer op een thema-avond wordt gewerkt, dan kan de volgende werkwijze worden gevolgd: In iedere groep is een gespreksleider. Er zijn 25 kaartjes met foto’s en enkele woorden. De kaartjes zijn geplastificeerd of op karton afgedrukt. De ouder geeft met fiches of stickers aan of hij dit belangrijk of minder belangrijk vindt. Elke ouder krijgt 24 stickers/fiches. 12 groene en 12 blauwe. Er moet dus een keuze gemaakt worden. Een groene sticker/fiche op het kaartje geeft aan dat het belangrijk is. Een blauwe sticker/fiche op het kaartje geeft aan dat het minder belangrijk is. De taak van de gespreksleider is: - de foto’s indien nodig verduidelijken - zorgen dat alle fiches/stickers gelegd worden

16

Denk vooraf na over de groepssamenstelling. Vrij of ingedeeld. De groepen kunnen op allerlei verschillen wijze worden samengesteld. Er kan gekozen worden - voor ouders die een kind in dezelfde groep hebben; - voor ouders die kinderen in dezelfde bouw hebben; - voor ouders die eenzelfde of verschillende taal spreken, voor ouders die eenzelfde of verschillende bevolkingsachtergrond of juist voor gemengde groepen die uit de hele schoolpopulatie zijn samengesteld. Afwegingen Het gebruik van eigen schoolgerelateerde foto’s kan de peiling voor de ouders levendig en herkenbaar maken. Gelijktijdig speelt er een risico op de achtergrond mee. Wanneer het gaat om herkenbare personages, dan kan de foto een ongewenste (negatieve of positieve) lading geven. Sommige mensen zijn nou eenmaal meer populair in de oudergemeenschap dan anderen. Er kan daarom gebruik worden gemaakt van de bijgeleverde foto’s uit een onafhankelijk fotoarchief. Tijdsinvestering en acties Onderstaande acties moeten worden gedaan. De tijdsinvestering is een gemiddelde.

Open-space Opzet De ouders worden uitgenodigd om op school te komen. De aanleiding kan zijn dat de school in een zeer open setting met ouders in gesprek wil komen over onderwerpen die zowel de school als de ouders aandragen. Een andere aanleiding kan zijn dat de medezeggenschapsraad met de achterban en de school in gesprek wil gaan. Vragen die er zijn, kunnen worden gesteld. Ervaringen rond activiteiten of andere zaken kunnen worden gedeeld en behoeften die er bij ouders zijn, worden gepeild. Werkwijze Maak groepen van ongeveer 6-8 ouders. Vraag 1 ouder voor de verslaglegging en als gespreksleider te fungeren. 1. Ouders brengen onderwerpen in. 2. School brengt onderwerpen in. Ga in gesprek en laat ouders ook met elkaar in gesprek gaan. Van elke onderwerp wordt kort een verslag op papier gezet.Eventueel kan na afloop uit iedere groep kort verslag worden gedaan van de besproken onderwerpen. De uitnodigende partij maakt een verslag van de avond, waarin de besproken onderwerpen aan de orde komen. De school maakt een inventarisatie van de opmerkingen en verwerkt deze in de 5 fasen van ouderbetrokkenheid. Aandachtspunten De uitnodiging vooraf moet duidelijk zijn in bedoeling

OUDERS IN BEELD

en verwachting van de open-space. Er worden geen besluiten genomen. De behoeften worden geïnventariseerd. Voor ouders moet het duidelijk zijn dat deze vorm geen inventarisatie van klachten of onvrede is, maar gericht is op de behoefte van ouders. Mocht er onvrede zijn, maak dan een aparte afspraak met de ouder om de specifieke onvrede in een gesprek te bespreken. Denk vooraf na over de groepssamenstelling. Vrij of ingedeeld. De groepen kunnen op allerlei verschillen wijze worden samengesteld. Er kan gekozen worden - voor ouders die een kind in dezelfde groep hebben; - voor ouders die kinderen in dezelfde bouw hebben; voor ouders die eenzelfde of verschillende taal spreken, voor ouders die eenzelfde of verschillende bevolkingsachtergrond of juist voor gemengde groepen die uit de hele schoolpopulatie zijn samengesteld. Afwegingen Maak een goede afweging vooraf hoeveel tijd per onderwerp genomen kan worden. Inventariseer vooraf welke onderwerpen ouders in willen brengen en spreek een hoeveelheid bespreektijd af per onderwerp. Maak een afweging of er begonnen wordt met het onderwerp die de school inbrengt of met de onderwerpen van de ouders. Tijdsinvestering en acties Onderstaande acties moeten worden gedaan. De tijdsinvestering is een gemiddelde.

17

HOOFDSTUK 6

De scoreverwerking

In alle peilingen worden de voorkeuren van ouders uitgedrukt in kleuren die zijn gekoppeld aan de vijf fasen van ouderbetrokkenheid. De verwerking zal in eerste instantie in absolute aantallen moeten plaatsvinden. Dan ontstaat er een beeld van de verwachtingen per fase van ouderbetrokkenheid. In Excel kan dit als volgt worden weergegeven:

Uitkomsten na weging Reeks1

tie va no

pa

in

pa

rti

ci

re

la

tie

r ct uu st ru

m fo r in

tie

0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 at ie

gewogen belang

Reeks2

typologie

Een voorbeeldje:

In een grafiekje komt het er dan zo uit te zien: Uitkom sten na w eging 1 0,8 0,6

Reeks1

0,4

Reeks2

0,2 0 informatie

18

structuur

relatie

participatie

innovatie

Let op: Bij grote aantallen gegevens kan het handig zijn om met percentages te gaan werken. Hierbij moet worden gelet op het volgende: Als ervoor wordt gekozen om ouders beperkte keuze mogelijkheden te geven, dan zullen ouders ‘schaarste’-keuzes moeten maken. Immers, het aantal toegekende fiches is beperkt. Als het dan zo is dat aan een bepaalde fase van ouderbetrokkenheid ‘veel’ stemmen krijgt, blauw of groen, dan zal aan deze fase van ouderbetrokkenheid een groter gewicht moeten worden toegekend, dan aan fasen van ouderbetrokkenheid die minder in de belangstelling stonden.

HOOFDSTUK 7

Mogelijkheden tot afname

Hieronder worden de verschillende instrumenten afgezet tegen een aantal toepassingsmogelijkheden. Afhankelijk van de eigen context kan een keuze worden gemaakt. De afname kan voor een aantal instrumenten in de tijd worden gespreid. Dit geldt bijvoorbeeld voor de pictogrammen en de fotopeiling. De foto’s en pictogrammen kunnen in de klas / op de gang / in de ouderruimte / op de website worden opgehangen. Door aan elke ouder vooraf een aantal fiches of stickers te verstrekken kan de ouder op een geschikt moment op school komen om de fiches vervolgens weg te hangen. Enkele instrumenten zullen individueel moeten worden afgenomen. Dit kost meer tijd, maar levert meer informatie op. Dat kan een voordeel zijn. Andere instrumenten vragen om een groepsgewijze benadering. Dit maakt onderling interactie en inspiratie mogelijk. Tot slot zijn de laatste twee kolommen van belang: - groot bereik met weinig informatie - klein bereik met veel informatie Wanneer grote groepen ouders om hun mening wordt gevraagd, dan heeft dat als voordeel dat ouders het

kunnen waarderen. Ook de onderlinge dialoog zal respect en belangstelling tussen ouders kunnen bevorderen. Nadeel is wel dat als gevolg van de reductie het risico van informatieverlies ontstaat. Dit kan worden opgevangen door de gespreksleiding aantekeningen te laten maken. Door het houden van onderzoek in beperkte kring kan beter de diepte worden ingegaan, waardoor meer informatie boven water kan komen. De onderlinge uitwisseling en dialoog zijn dan echter niet meer mogelijk. Het heeft een eenzijdig karakter. Om dit te ondervangen zou een onderzoek kunnen starten met een diepte interview met voorlopige conclusies van de ouders. Daarna zou desgewenst een voltallige bijeenkomst met meerdere ouders kunnen plaatsvinden. In de presentatie naar de ouders zullen de volgende onderdelen niet mogen ontbreken. a) presenteer vooraf wat met de uitkomsten wordt gedaan; binnen welke context wordt het gehouden, en hoe/wanneer vindt er terugrapportage plaats? b) de vertrouwelijkheid moet zijn gegarandeerd

Schematisch overzicht van afwegingen bij de zes instrumenten:

OUDERS IN BEELD

19

HOOFDSTUK 8

Voorbeelden uitnodigingen voor ouderbijeenkomsten

Uitnodigingsbrief 1 Te gebruiken bij het instrument koffie-ochtend

Uitnodiging voor de ouders

Aan de ouders/verzorgers……………………. Datum:………………………….

Uw kind gaat elke dag naar onze school. We zorgen er zo goed mogelijk voor dat uw kind leert wat het nodig heeft. We vinden een goede relatie tussen u als ouders en de school belangrijk. Een goede relatie zorgt voor nog beter onderwijs en dat is in het belang van uw kind. Het bevordert de kwaliteit van het onderwijs. We vinden het belangrijk te horen waar u behoefte aan heeft en deze gegevens te gebruiken voor de ontwikkeling van onze school. We nodigen u daarom uit om mee te doen met een behoeftepeiling. We hebben gekozen dat via een koffie-ochtend te doen. Op deze ochtend gebruiken we stellingen. Dat zijn uitspraken waarover we met u van gedachten willen wisselen. In een groepje van maximaal 8 personen, praten we met andere ouders over de stellingen. Het gaat om uw behoefte, wat u belangrijk vindt als ouder van deze school. De uitkomsten gebruiken we om het onderwijs nog beter af te stemmen op wat uw kind nodig heeft. U wordt binnen twee maanden na de bijeenkomst op de hoogte gebracht van de gegevens en de vervolgstappen die wij gaan nemen. Het gaat dus niet om een oudertevredenheidsonderzoek. We zijn geïnteresseerd in uw verwachtingen en wat u belangrijk vindt om te bespreken. U bent van harte welkom op [dag, plaats, tijd]. Wij hopen natuurlijk dat u deze kans niet voorbij laat gaan en een bijdrage levert aan de kwaliteit van onze school. We hopen vele ouders te verwelkomen. Met een vriendelijke groet, Het team van, De afdelingsleider etc.

20

Uitnodigingsbrief 2 Te gebruiken bij het instrument open-space

Uitnodiging voor de ouders

Aan de ouders/verzorgers……………………. Datum:………………………….

Uw kind gaat elke dag naar onze school. We zorgen er zo goed mogelijk voor dat uw kind leert wat het nodig heeft. We vinden een goede relatie tussen u als ouders en de school belangrijk. Een goede relatie zorgt voor nog beter onderwijs en dat is in het belang van uw kind. Het bevordert de kwaliteit van het onderwijs. We vinden het belangrijk te horen waar u behoefte aan heeft en deze gegevens te gebruiken voor de ontwikkeling van onze school. We nodigen u daarom uit om mee te doen met een behoeftepeiling. We hebben gekozen dat via een zogenaamd Open-space bijeenkomst te doen. Op deze avond maken we groepjes ouders en brengt u zelf het onderwerp in waarover u met andere ouders wilt spreken. U kunt tijdens de avond van groepje wisselen. Ook wij brengen onderwerpen in waar we graag met u over van gedachten willen wisselen. We horen graag waar uw behoefte ligt, wat u belangrijk vindt als ouder van deze school. De uitkomsten gebruiken we om het onderwijs nog beter af te stemmen op wat uw kind nodig heeft. U wordt binnen twee maanden na de bijeenkomst op de hoogte gebracht van de gegevens en de vervolgstappen die wij gaan nemen. Het gaat dus niet om een oudertevredenheidsonderzoek. We zijn geïnteresseerd in uw verwachtingen en wat u belangrijk vindt om te bespreken. U bent van harte welkom op [dag, plaats, tijd]. Wij hopen natuurlijk dat u deze kans niet voorbij laat gaan en een bijdrage levert aan de kwaliteit van onze school. We hopen vele ouders te verwelkomen. Met een vriendelijke groet, Het team van, De afdelingsleider etc.

OUDERS IN BEELD

21

Uitnodigingsbrief 3 Te gebruiken bij het instrument diepte-interview

Uitnodiging voor de ouders

Aan de ouders/verzorgers……………………. Datum:………………………….

Uw kind gaat elke dag naar onze school. We zorgen er zo goed mogelijk voor dat uw kind leert wat het nodig heeft. We vinden een goede relatie tussen u als ouders en de school belangrijk. Een goede relatie zorgt voor nog beter onderwijs en dat is in het belang van uw kind. Het bevordert de kwaliteit van het onderwijs. We vinden het belangrijk te horen waar u behoefte aan heeft en deze gegevens te gebruiken voor de ontwikkeling van onze school. We nodigen u daarom uit om mee te doen met een behoeftepeiling. We hebben gekozen dat via een zogenaamd diepte-interview te doen. We hebben via volstrekt willekeurige wijze enkele ouders ‘aangewezen’ en vragen hen via deze brief aan dit onderzoek mee te doen. Ook u bent op deze wijze voor deze behoeftepeiling gekozen. U hebt een gesprek van één à anderhalf uur met meneer/mevrouw…… In dat gesprek worden stellingen aan u voorgelegd, waarover met u gesproken wordt. We horen graag waar uw behoefte ligt, wat u belangrijk vindt als ouder van deze school. De uitkomsten gebruiken we om het onderwijs nog beter af te stemmen op wat uw kind nodig heeft. U wordt binnen twee maanden na de bijeenkomst op de hoogte gebracht van de gegevens en de vervolgstappen die wij gaan nemen. Het gaat dus niet om een ouder tevredenheids onderzoek. We zijn geïnteresseerd in uw verwachtingen en wat u belangrijk vindt om te bespreken. U bent van harte welkom op [dag, plaats, tijd]. Wij hopen natuurlijk dat u deze kans niet voorbij laat gaan en een bijdrage levert aan de kwaliteit van onze school. U beslist zelf of u aan deze behoeftepeiling wilt meewerken. Hebt u geen interesse, wilt u dit dan voor … doorgeven aan ….

Met een vriendelijke groet, Het team van, De afdelingsleider etc.

22

Uitnodigingsbrief 4 Te gebruiken bij het instrument pictogrammenpeiling, webbased in te vullen

Uitnodiging voor de ouders

Aan de ouders/verzorgers……………………. Datum:………………………….

Uw kind gaat elke dag naar onze school. We zorgen er zo goed mogelijk voor dat uw kind leert wat het nodig heeft. We vinden een goede relatie tussen u als ouders en de school belangrijk. Een goede relatie zorgt voor nog beter onderwijs en dat is in het belang van uw kind. Het bevordert de kwaliteit van het onderwijs. We vinden het belangrijk te horen waar u behoefte aan heeft en deze gegevens te gebruiken voor de ontwikkeling van onze school. We nodigen u daarom uit om mee te doen met een behoeftepeiling. We hebben gekozen dat via een zogenaamde pictogrammenpeiling te doen. Pictogrammen zijn tekens die iets van de school vertellen. Ter ondersteuning staat er een korte zin onder. Het invullen van deze peiling gebeurt web-based. U volgt daarvoor de stappen die hieronder beschreven staan: Stap 1: u gaat op de computer naar de website ……. Stap 2: u volgt de aanwijzingen op het scherm. Stap 3: u vult bij ieder pictogram in aan waar uw behoefte ligt. Stap 4: u verstuurt de peiling. We horen graag waar uw behoefte ligt, wat u belangrijk vindt als ouder van deze school. De uitkomsten gebruiken we om het onderwijs nog beter af te stemmen op wat uw kind nodig heeft. U wordt binnen twee maanden na de bijeenkomst op de hoogte gebracht van de gegevens en de vervolgstappen die wij gaan nemen. Het gaat dus niet om een oudertevredenheidsonderzoek. We zijn geïnteresseerd in uw verwachtingen en wat u belangrijk vindt om te bespreken. Wij hopen natuurlijk dat u deze kans niet voorbij laat gaan en een bijdrage levert aan de kwaliteit van onze school. We hopen dat veel ouders aan deze peiling meedoen.

Met een vriendelijke groet, Het team van, De afdelingsleider etc.

OUDERS IN BEELD

23

HOOFDSTUK 9

Ervaringen van scholen

Primair onderwijs

Voortgezet onderwijs

Ervaring CNS de Meander Ede (PO) 08 11 06 Gebruikt instrument; open-space

Ervaringen van locatie Blaloborgh (Agnieten college) te Zwolle (12 12 06) Gebruikt instrument; telefonische peiling

Motivatie instrument De school organiseert jaarlijks een open-space. De ouders zijn deze vorm van communicatie gewend. Nieuw is deze keer dat de school slechts een onderwerp inbrengt. In de uitnodiging aan de ouders is aangegeven dat hun behoefte vooral richting beleidsmatige zaken werd gevraagd. Voor praktische zaken was ook ruimte gereserveerd. Ingebrachte onderwerpen door school: • groepssamenstelling Ingebrachte onderwerpen door ouders: • gebouwzaken als akoestiek • onderwijskundige zaken • verzoek om handvaten om de visie beter te begrijpen • veiligheid • imago school Verloop De aanwezige ouders waren betrokken en er werd naar elkaar geluisterd. Ouders gingen met elkaar in gesprek. Vroegen verheldering en gaven hun mening als zij het niet eens waren met andere ouders. Wel werd er veel aan de twee aanwezige directieleden gevraagd. De directieleden vroegen regelmatig naar de ervaring van de ouders om iedereen bij het gesprek te betrekken en te voorkomen dat het een vraag/antwoord verhaal werd. De verkregen gegevens zijn in de 5 fasen van ouderbetrokkenheid verwerkt. Conclusie gebruik instrument De ouders en de school geven aan dat dit een prettige vorm van communiceren is. Daarvoor is een basis van vertrouwen vereist. De school beschouwt ouders als partner en betrekt hen op een innovatie wijze erbij. Wat zij ervan vinden doet er toe. Opvallende uitkomst is dat de school voldoende informatie verstrekt, maar de informatie onvoldoende aansluit op de vraag van deze ouders. Verder gaven ouders vooral enkele praktische zaken aan.

24

Motivatie keuze instrument Blaloborgh heeft voor de telefonische behoeftepeiling gekozen. De school gaat volgend school jaar splitsen van afdelingen. Op dit moment heeft de school behoefte aan een eenvoudige gesloten peiling die snel resultaat geeft. Met de verkregen gegevens en de teampeiling wordt een analyse gemaakt die mogelijk richting geeft aan de splitsing. Na de splitsing wordt overwogen een meer open vorm van peiling te kiezen, bijvoorbeeld het diepte-interview. Verloop De school heeft alle ouders van de eerste klassen VMBO benaderd. Er is uiteindelijk niet voor een telefonische peiling gekozen, maar voor een combinatie rapportgesprek/ interview. Aan het einde van het rapportgesprek is de ouder gevraagd de peiling in te vullen. Een op de vijf ouders heeft de peiling ingevuld. De school is tevreden over het gebruiksgemak en de verwerking van de gegevens van het instrument. De respons van ouders vond men laag. Een mogelijke oorzaak zou de uitnodiging kunnen zijn. Was die uitnodigend genoeg en was het belang van de peiling voldoende aangegeven. Een andere oorzaak kon zijn dat de combinatie rapportgesprek/ouderpeiling geen goede combinatie is. De interesse van de ouders was vooral gericht op de rapportage. Men had voor de combinatie gekozen vanwege de hoge opkomst van ouders voor deze avond. Conclusie gebruik instrument De conclusie was dat er grote overeenkomst was met de uitkomsten van het eerder gehouden onderzoek ‘Schoolontwikkelingsmodel en ouderbetrokkenheid’ 4 in het lerarenteam. De behoefte van de ouders komt overeen met de behoefte van de leraren. Er is vooral behoefte aan informatie. De school besteedt veel tijd en energie aan relatiebeheer. De school gaat in 2007 de verkregen gegevens verder analyseren en verwerken. 4 Handboek Ouders in de school; Peter de Vries en Hessel de Boer, CPS 2007, ISBN 10:9065085602 / 13:9789065085603

OUDERS IN BEELD

25

HOOFDSTUK 10

Bijlagen

Bijlage 1 - FASENMODEL

Leeswijzer: het gaat om een zogenaamd cumulatief model: iedere fase bevat ook de elementen van de eerdere fasen.

Type school voor ouders

Kenmerken omgeving/context

Kenmerken school

Voorwaarden voor de school

INFORMATIE-

De school kan nau-

Algemene kenmerken:

Algemene voorwaarden:

GERICHT

welijks eisen aan

Leraren zijn echte vakmensen. Als er klachten

Protocollen beschik-

de ouders stellen,

van ouders zijn, probeert de directeur of de leraar

baar hoe te handelen bij

bijvoorbeeld vanwege

die zelf te verhelpen.

klachten.

een taalbarrière of

Er is een jaarkalender met

omdat de school

Niveau ouderbetrokkenheid:

een overzicht van de ver-

actieve ouderpartici-

op leerlingniveau

schillende activiteiten.

patie nog nauwelijks heeft vormgegeven.

Meeleven5: de leraar kent zijn leerlingen/ouders

Er is een standaard informatiebulletin voor ouders aanwezig.

Meehelpen: ouders helpen bij technische klusjes

De wettelijke verplichtin-

of andere neutrale zaken

gen richting ouders zijn goed geregeld.

Meedenken: ouders denken minimaal mee Competenties school: Meebeslissen: ouders beslissen alleen mee waar

Leraren voldoen minimale

nodig (wettelijk verplicht)

eisen van de door de overheid geformuleerde compe-

Informatie: als ouders daarom vragen krijgen ze

tenties.

informatie over hun kind, verder informatie volgens wettelijke verplichtingen. Contacten met ouders: formeel m.b.t. informatie, vooral informeel m.b.t. organiseren van activiteiten (geen structuur).

5 Het onderscheid meeleven, meehelpen, meedenken, meebeslissen is ontleend aan de publicatie van Cees de Wit, Ouders als educatieve partner, bladzijde 14, uitgave Q*Primair 2005

26

Type school voor ouders

Kenmerken omgeving/context

Kenmerken school

Voorwaarden voor de school

STRUCTUUR-

De school hecht er

Algemene kenmerken:

Algemene voorwaarden:

GERICHT

waarde aan duide-

De taken en verantwoordelijkheden van/op school

De voorwaarden van de

lijkheid te geven aan

en ouders liggen duidelijk vast. Ouders weten bij

informatiegerichte school

de ouders.

wie ze waarvoor moeten zijn op school.

zijn aanwezig.

Niveau ouderbetrokkenheid:

Verder:

- op leerlingniveau

Er zijn een duidelijke

- op groepsniveau

afspraken met betrekking tot afspraken.

Meeleven: de leraar kent zijn leerlingen/ouders,

De taken, bevoegdheden en

feiten over gezinssituatie staan vermeld in dossier verantwoordelijkheden van de verschillende functionaMeehelpen: ouders helpen bij technische klusjes

rissen en van de ouders

of andere neutrale zaken

zijn helder omschreven en vastgelegd.

Meedenken: minimaal, alleen als het gaat om eigen kind (en dus voor de groep)

Competenties school: De competenties van de

Meebeslissen: minimaal, alleen als het gaat om

informatiegerichte school

eigen kind (en dus voor de groep)

zijn aanwezig.

Informatie: iedereen binnen de school geeft

Verder: de school is in

vanuit zijn verantwoordelijkheid de nodige

staat snel en adequaat

informatie door aan ouders op de daarvoor

relevante informatie be-

vastgestelde informatiemomenten zoals het

schikbaar te stellen of wie

tien-minutengesprek. Ouders worden eventueel

dit heeft.

zorgvuldig doorverwezen bij wie ze moeten zijn.

De school is zorgvuldig en accuraat als het gaat om

OUDERS IN BEELD

Contacten met ouders: formeel m.b.t. infor-

het verzamelen, verstrek-

matie en volgens vaste procedures, ook voor het

ken en archiveren van

organiseren van activiteiten.

informatie.

27

Type school voor ouders

Kenmerken omgeving/context

Kenmerken school

Voorwaarden voor de school

RELATIE-

De school investeert

Algemene kenmerken:

Algemene voorwaarden:

GERICHT

veel in het opbouwen

De school is gericht op ouders om problemen met

De voorwaarden van de

en onderhouden van

hen te voorkomen.

informatiegerichte en de

de sociale relaties

Iedereen op school streeft vooral naar een opti-

structuurgerichte school

met ouders, die hier-

male relatie met ouders.

zijn aanwezig.

Niveau ouderbetrokkenheid:

Bovendien: huisbezoeken

- op leerlingniveau

zijn geregeld.

- op groepsniveau

Er wordt tijd beschikbaar

- op schoolniveau

gesteld voor het opbouwen

voor open staan en hierin ook investeren.

van de relatie met ouders. Meeleven: de leraar kent zijn leerlingen/ ouders, feiten over gezinssituatie staan vermeld

Competenties school:

in dossier en de belangrijkste informatie zit in de

De competenties van de

hoofden van de leraren zodat ze geen blunders

informatiegerichte en de

begaan naar ouders.

structuurgerichte school zijn aanwezig.

Meehelpen: ouders helpen bij technische klusjes of andere neutrale zaken, gaan mee op school-

Verder: leraren onder-

kamp waarbij ouders nadrukkelijk worden gese-

scheiden zich in het aan-

lecteerd in verband met het bewaken van taken

gaan en onderhouden van

en bevoegdheden

functionele relaties (met ouders).

Meedenken: als het gaat om eigen kind (en dus voor de groep) Meebeslissen: als het gaat om eigen kind (en dus voor de groep) Informatie: er wordt steeds overwogen wanneer ouders informatie nodig hebben, zodat er geen problemen met de ouders ontstaan. Contacten met ouders: de school is erop gericht goede (individuele) contacten met ouders aan te gaan en te onderhouden. Dit geldt ook binnen de formele contacten.

28 28

Type school voor ouders

Kenmerken omgeving/context

Kenmerken school

Voorwaarden voor de school

PARTICI-

De school ziet en

Algemene kenmerken:

Algemene voorwaarden:

PATIEGERICHT

ervaart de ouders als

Samen met de ouders wordt gestreefd naar een

De voorwaarden van de

belangrijke partners.

maximale toegevoegde waarde. De school streeft

informatiegerichte, de

naar vernieuwingen en bekijkt voortdurend waar

structuurgerichte en de

ouders kunnen worden ingeschakeld vanuit hun

relatiegerichte school zijn

specifieke verantwoordelijkheid.

aanwezig.

Niveau ouderbetrokkenheid:

In de school wordt tijd

- op leerlingniveau

en energie gestoken in

- op groepsniveau

onderlinge uitwisseling

- op schoolniveau

van nieuwe impulsen en werkwijzen, zodat de school

Meeleven: er wordt pro-actief gestreefd naar

in staat ouders optimaal te

meeleven met de leerling en zijn ouders, omdat de

betrekken bij de school en

school erin gelooft dat dit de ontwikkeling van de

het onderwijs.

leerling het meest ten goede komt. Er is een strategisch Meehelpen: ouders worden voor alle activiteiten

beleidsplan aanwezig

actief ingezet. Taken en bevoegdheden zijn vol-

waarin doelstellingen met

strekt helder en de school neemt de beslissingen.

betrekking ouderparticipatie staan verwoord.

Meedenken: de school stimuleert de ouder in zijn rol als opvoedingsregisseur en vraagt ouders

Competenties school:

in die zin voortdurend mee te denken. Als opvoed-

De competenties van de

ingsregisseur is de mening van ouders van groot

informatiegerichte, de

belang om op groeps- en schoolniveau mee te

structuurgerichte en de

denken. Horizontale verantwoordelijkheid is een

relatiegerichte school zijn

belangrijk item.

aanwezig.

Meebeslissen: de school stimuleert de ouder in

De school is extravert, de

zijn rol als opvoedingsregisseur en in de beslissin-

leraren vertonen een open

gen die ouders in deze rol moeten nemen.

houding. De school is uit op het maximaal betrekken

Informatie: school en ouders voorzien elkaar

van ouders binnen vast-

pro-actief en tijdig van de nodige informatie,

gestelde grenzen.

zodat beide partijen optimaal in staat zijn hun verantwoordelijkheden vorm te geven. Contacten met ouders: de school is pro-actief in het aangaan van contacten met ouders op alle niveaus (meeleven, meedenken, meehelpen, meebeslissen). Contacten beperken zich niet alleen tot onderwijsleerprocessen, maar ook m.b.t. opvoedings- en beleidsvraagstukken. In de contacten met de ouders wordt de eigen verantwoordelijkheid van ouders sterk benadrukt.

OUDERS IN BEELD de formele positie van ouders in het onderwijs

29 29

Type school voor ouders

Kenmerken omgeving/context

Kenmerken school

Voorwaarden voor de school

INNOVATIE-

School en ouders zien

Algemene kenmerken:

Algemene voorwaarden:

GERICHT

elkaar als partners in

In de school wordt gewerkt op basis van een lange

De voorwaarden van de

het proces van contin-

termijn visie op ouders. Zodoende worden ouders

informatiegerichte, de

ue verbetering van de

al in een vroeg stadium betrokken in onderwijs-

structuurgerichte, de

school. Ze voelen zich

vernieuwingen en is hun positie daarin duidelijk.

participatiegerichte en de

in dezelfde mate hier-

De school wil continu verbeteren en betrekt oud-

relatiegerichte school zijn

voor verantwoordelijk

ers daar structureel in.

aanwezig.

Niveau ouderbetrokkenheid:

Daarnaast worden er geen

- op leerlingniveau

beleidskeuzes gemaakt

- op groepsniveau

los van de inbreng van de

- op schoolniveau

ouders.

- op schooloverstijgend niveau

Er is een besluitvormings-

en spreken elkaar daarop aan.

structuur aanwezig waarin Meeleven: er wordt pro-actief gestreefd naar

ouders een gelijkwaardige

meeleven met de leerling en zijn ouders, omdat

positie vervullen.

de school erin gelooft dat dit de ontwikkeling van de leerling het meest ten goede komt. Bovendien

Competenties school:

verbetert de school voortdurend door deze relatie,

De competenties van de

want een goede relatie met ouders biedt optimale

informatiegerichte, de

ontwikkelingskansen voor de school (ouders zijn

structuurgerichte, de

betrokken en willen het beste voor de school).

particpatiegerichte en de relatiegerichte school zijn

Meehelpen: ouders worden actief ingezet waar

aanwezig.

mogelijk. Dit geldt voor alle activiteiten tot en met beleid en een focus op de toekomst van de

De school is creatief in het

school. Uiteraard zijn er heldere kaders.

betrekken van ouders op alle terreinen.

Meedenken: binnen heldere kaders denken ouders zo veel mogelijk mee. Horizontale verantwoordelijkheid is een belangrijk item (waarin ook andere belanghebbenden worden betrokken). Meebeslissen: binnen heldere kaders beslissen ouders zo veel mogelijk mee op alle terreinen. Informatie: school en ouders voorzien elkaar pro-actief en tijdig van de nodige informatie, gericht op optimale ontwikkelingskansen voor de leerling en voor de school. Contacten met ouders: zie participatiegericht, echter met dit verschil dat er sprake is van tweezijdige pro-activiteit binnen de context van het samen gericht zijn op het continu verbeteren van onderwijs, school en omgeving.

30

30

© Model CPS onderwijsontwikkeling en advies, De Boer/De Vries In bijlage 2a bevindt zich een zelfscan die een school kan afnemen om te kijken in welke fase de school zich bevindt. In bijlage 2b bevindt zich een scorelijst die een school kan invullen na het afnemen van de vragenlijst. In bijlage 2c bevindt zich een toelichting op de uitslag van de scorelijst.

OUDERS IN BEELD de formele positie van ouders in het onderwijs

31

31

Bijlage 2a - TELEFONISCHE PEILING + VERWERKINGSSCHEMA Het bijbehorende verwerkingsschema (excel-bestand) kunt u downloaden op www.oudersbijdeles.nl/downloads

Vragen kaartjes 1. U hebt een vraag over de school. U weet aan wie u die vraag kunt stellen. 2. U wordt als ouder regelmatig betrokken in het meedenken over het beleid van de school. 3a. U krijgt jaarlijks een huisbezoek. 3b. U spreekt minstens 2 keer per jaar met de leerkracht van uw kind. 4. Het is de taak van de directie de klachten op te lossen. 5. De leraar van uw kind kent de inhoud van het dossier van uw kind. 6. U wordt op de hoogte gehouden van wat er zich in de klas afspeelt. 7. U bent betrokken bij de school van uw kind. 8. U voelt zich welkom op school. 9. U voelt zich net als het personeel verantwoordelijk voor de school als het personeel. 10. U krijgt aan het begin van het jaar een activiteitenkalender 11. U denkt actief mee over het beleid op de school. 12. De school geeft regelmatig aandacht aan zaken rond de opvoeding. 13. De leraar van uw kind is over het algemeen op de hoogte van de belangrijke dingen die zich in de gezinnen afspelen. 14. De school organiseert regelmatig activiteiten waarbij u wordt uitgenodigd. 15. Men vraagt u spontaan in de wandelgangen om mee te helpen. 16. U wordt nooit plotseling geconfronteerd met belangrijke beslissingen die de school neemt. 17. Op school is een klachtenprotocol voor ouders aanwezig. 18. U vindt dat de school verantwoording aan ouders aflegt. 19. U voelt zich medeverantwoordelijk voor de resultaten van de school.

32 32

Ja/Nee

Vragen kaartjes

Ja/Nee

20. U vindt het belangrijk dat er duidelijke informatie aan ouders wordt verstrekt. 21. De school staat altijd open voor suggesties van ouders. 22. Over het algemeen zijn alle leraren vriendelijk. 23. De leraar kent uw kind goed. 24. Er wordt een beroep gedaan op de verantwoordelijkheid van ouders. 25. De school heeft u duidelijk verteld wat ze wel en wat ze niet doet (de school heeft haar taken helder afgebakend).

Bijlage 2b - SCORELIJST NA HET AFNEMEN VAN DE VRAGENLIJST

Informatiegericht

Structuurgericht

Relatiegericht

Participatiegericht

Innovatiegericht

Bijlage 2c - TOELICHTING SCORELIJST Arceer voor elk hokje onder de volgende kolommen: Informatiegericht: Structuurgericht: Relatiegericht: Participatiegericht: Innovatiegericht:

de vragen de vragen de vragen de vragen de vragen

OUDERS IN BEELD de formele positie van ouders in het onderwijs

4, 10, 15, 17, 23 1, 5, 6, 20, 25 3, 8 , 13, 14, 22 2, 7, 12, 21, 24 9, 11, 16, 18, 19

33 33

Bijlage 3 - GESPREKSTHEMA’S VOOR DIEPTE-INTERVIEW + VERWERKINGSSCHEMA Het bijbehorende verwerkingsschema (excel-bestand) kunt u downloaden op www.oudersbijdeles.nl/downloads

34 34

Bijlage 4a - KOFFIEOCHTEND VRAGENKAARTJES Het bijbehorende verwerkingsschema (excel-bestand) kunt u downloaden op www.oudersbijdeles.nl/downloads

Vragen kaartjes

Ja/Nee

1. Het is de ouders duidelijk bij wie ze waarvoor moeten zijn op school. 2. Ouders worden betrokken in het meedenken over het beleid van de school. 3a. U krijgt jaarlijks een huisbezoek. 3b. U spreekt minstens 2 keer per jaar met de leerkracht/mentor van uw kind. 4. Het is de taak van de directie de klachten op te lossen. 5. De leraar/mentor van uw kind moet de inhoud van het dossier van uw kind kennen.. 6. Ouders worden op de hoogte gehouden van wat er zich in de klas afspeelt. 7. U bent betrokken bij de school van uw kind. 8. Ouders voelen zich welkom op school. 9. Ouders moeten zich net als het personeel verantwoordelijk voelen voor de school. 10. Ouders krijgen aan het begin van het jaar een activiteitenkalender. 11. Ouders denken actief mee over het beleid op de school. 12. De school geeft regelmatig aandacht aan zaken rond de opvoeding. 13. De leraar/mentor van moet over het algemeen op de hoogte zijn van de belangrijke dingen die zich in de gezinnen afspelen. 14. De school moet regelmatig activiteiten organiseren waarbij u wordt uitgenodigd. 15. Ouders moeten hulp geven als daar spontaan om wordt gevraagd. 16. Ouders mogen niet plotseling geconfronteerd worden met belangrijke beslissingen die de school neemt. 17. Op school is een klachtenprotocol voor ouders aanwezig. 18. De school legt verantwoording aan de ouders af. 19. Ouders zijn medeverantwoordelijk voor de resultaten van de school.

OUDERS IN BEELD de formele positie van ouders in het onderwijs

35 35

Vragen kaartjes

Ja/Nee

20. De school vindt het belangrijk dat er duidelijke informatie aan ouders wordt verstrekt. 21. De school staat altijd open voor suggesties van ouders. 22. Over het algemeen zijn alle leraren vriendelijk. 23. De leraar kent uw kind goed. 24. De school doet een beroep op de verantwoordelijkheid van ouders. 25. De school moet duidelijk zijn in wat ze wel en wat ze niet doet (de school heeft haar taken helder afgebakend).

Bijlage 4b - SCORELIJST NA HET AFNEMEN VAN DE VRAGENLIJST

Informatiegericht

Structuurgericht

Relatiegericht

Bijlage 4c - TOELICHTING SCORELIJST Arceer voor elk hokje onder de volgende kolommen: Informatiegericht: Structuurgericht: Relatiegericht: Participatiegericht: Innovatiegericht:

36

de vragen de vragen de vragen de vragen de vragen

4, 10, 15, 17, 23 1, 5, 6, 20, 25 3, 8 , 13, 14, 22 2, 7, 12, 21, 24 9, 11, 16, 18, 19

Participatiegericht

Innovatiegericht

Bijlage 5 - PICTOGRAMMEN-BEHOEFTEPEILING Het bijbehorende verwerkingsschema (excel-bestand) kunt u downloaden op www.oudersbijdeles.nl/downloads. Onderstaande full-colour pictogrammen zijn hier ook downloadable.

Verwerking: De conversie is aldus: A t/m E informatiegericht K t/m O relatiegericht S t/m Y

innovatiegericht

F t/m J

structuurgericht

P t/m T

participatiegericht

Tel per type verwachting zowel de blauwe als de groene stickers. Bij individuele afname, kunnen de afzonderlijke resultaten in het score formulier worden opgenomen. Bij collectieve afname kunnen de totalen worden overgenomen op het scoreformulier.

de formele positie van ouders in het onderwijs

37

Bijlage 6 - FOTO-BEHOEFTEPEILING Het bijbehorende verwerkingsschema (excel-bestand) kunt u downloaden op www.oudersbijdeles.nl/downloads. De full-colour foto's zijn hier ook downloadable. Boven elke foto een tekst ter verduidelijking c.q. inperking van interpretatieruimte.

38 38

OUDERS IN BEELD de formele positie van ouders in het onderwijs

39 39

Colofon AUTEURS Aafke Bouwman en Ton van den Hout (CPS) M.m.v. Hessel de Boer, Peter de Vries (CPS) COÖRDINATIE Lotte de Goeij (Bond KBO/KBVO) OPMAAK Michiel Jongewaard, Vereniging voor Openbaar Onderwijs REPRODUCTIE United Graphics, Zoetermeer LEDEN WERKGROEP OUDERBETROKKENHEID: Namens de ouderorganisaties: Rob Limper (VOO, voorzitter werkgroep) Namens de leerlingenorganisatie: Dieudonnée Cuiper (LAKS, tot 2007) Namens de personeelsvakorganisaties: Wim Ensink (AOb), Jerome Schelling (CNV Onderwijs) Namens de schoolleidersorganisaties: Nicole van Dartel (tot 2007), Heike Sieber (AVS) Namens de besturenorganisaties: Lotte de Goeij (Bond KBO/KBVO), Joanneke Niels (idem, secretaris werkgroep) December 2007 Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door het ministerie van OCW

40 40 40

OUDERS IN BEELD OUDERS IN BEELD de formele positie van ouders in het onderwijs

41 41 41 41