Orain Eta Gero-eusk

el DOR para A R R O B ( te ORROA). le contras B I r u R o R I p Z E o R tatzek IMINAI in kontras ION PRÉL S R 23a E V ( . ) (Ikastolek ztailaren tolas u s a o k i k 7 s 0 a l 0 *2 con kastolas) contraste avec les i

IKASTOLAK. • IKASTOLA 2020. • II PLAN INTEGRAL A (2008-2014 Plan Estrategikoa). • ANTOLAKETA KOLEKTIBOA 2008-2014. (Ikastolekin kontrastatzeko zirriborroa) 2007ko uztailaren 23a

ORAIN ETA GERO. 1. JUSTIFIKAZIOA *07 1.1. Dokumentu hau egiteko arrazoiak. 08 1.2. IKASTOLA ereduaren esanahia eta osagaiak. 09 2. PROPOSAMENAK (ikastolen artean eztabaidatzeko eta zuzentzeko) *11 2.1. IKASTOLA 2020. Proposamena. 12 2.1.1. Ikastola bakoitzaren izaera propioa 12 2.1.2. Ikastolen kolektiboaren izaera komuna 14 2.1.3. Ikastolen kolektiboaren oinarrizko curriculum komuna 15 2.1.4. Ikastolen kolektiboaren antolaketa-egitura 19 2.2. II. PLAN INTEGRALA. (Plan Estrategikoa 2008-2014). Proposamena. 21 2.2.1. Ikastolen Erakunde Kolektiboaren Misioa 21 2.2.2. Ikastolen Erakunde Kolektiboaren Ikuspegia 21 2.3. ANTOLAKETA KOLEKTIBOA 2008-2014. Proposamena. 31 3. EZTABAIDARAKO EGUTEGIA *31

5 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

1. JUSTIFIKAZIOA Zergatik planteatzen den gogoeta hau eta nolako terminoetan

7 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



1.1. Dokumentu hau egiteko arrazoiak. Herri-ekimenak XX. mendean ohiko eskolaren alternatiba zitezen sortutako eskolak dira ikastolak, eta, aldi berean, bere hezkuntza-eredua poliki-poliki eraikitzen ahalegindu den mugimendu soziala ere bai. Ikastolok badakigu hezkuntzaren eta eskolaren eginkizuna berrikusten ari dela eta erreforma etengabearen beharrean dagoela; aldaketa asko ikusten ditugu egungo gizartean eta, ondorioz, aldaketak, gabeziak eta kontraesanak azaleratzen dira gure ikastetxeetan ere. Horregatik, ikastolen kolektiboa osatzen dugunok, eta bereziki ikasleek, familiek eta profesionalek, gogoeta egin behar dugu XXI. mende honen lehen hamarkadetako euskal gizartearen eskariez, eta haiei erantzuna ematen saiatu behar dugu, gure IKASTOLA-eredua geure ikuspuntuen arabera proiektatuz. Zer eskaintzen dugu? Nolakoa da familiei, ikasleei eta inguruari egiten diegun proposamena? Aspaldi samar bihurtu genituen galdera hauek gogoeta-gai, eta hainbat azterketa abiatu ditugu ikastolen Konfederazioaren baitan, 2006-07 eta 2007-08 ikasturteetan burutzeko, gestioplangintzan jasotzen denez. Agiri honetan egiten diren proposamenak kontrastea behar dute, baina ez dira hutsetik abiatuta egin, ikastolen kolektiboaren literatura instituzional eta historikoan ongi oinarrituta baitaude.

8 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

1.2. IKASTOLA ereduaren esanahia eta osagaiak



“Eredu” hitzak esanahi desberdinak ditu testuinguruaren arabera: artea, etika, matematika, zientzia… Kasu guztietan bitartekari lana betetzen du ereduak, eta teoriaren eta praktikaren arteko zubia egiten du, ideiaren eta honen gauzatzearen artekoa. Gure kasuan, “ikastola-ereduaz” ari gara; Termino honen azpian, batasun koherente baten barruan elkartu nahi ditugu eskola-eredua eta hezkuntza-eredua. Ikastolen hezkuntza-eredu komunaz zera ulertzen dugu, zehazki: hezkuntza helburu baten inguruan erabakitzen eta gauzatzen dugun ekintza programatuen eta sistematizatuen jarduera multzoa, baliabide jakin batzuk erabiliz lortu beharreko helburuak dituena, eta ondorengo ezaugarriei begiratuz identifikatzen duguna: jarduera kritikoa eta eraginkorra akuilatzea, eredu izan nahia, inguru desberdinetan gauzagarria izatea, diseinu kontrastatua, ikuspegi kritikoa geure tradizioaz zein egungo egoeraz, eta, nola ez, dinamismo nabarmena gizartean zein kultura arloan. Ikastolen eskola-eredu komunaz zera ulertzen dugu: gure ikastetxeek partekatzen duten ezaugarri komunen multzoa, ondorengo arloetan: helburuak, baliabideak (giza baliabideak, bitarteko materialak eta funtzionalak), antolakuntza- eta kudeaketa-egitura, teknologia, jokatzeko modua, kultura eta inguru hurbila. Ikastola bakoitza eta ikastolen kolektiboa dira, beraz, IKASTOLA eredua osatzen duten atalak; ondorengo hurrenkeran jasotzen dira atalak agiri honetan: 1.- Ikastola bakoitzaren izaera propioa. 2.- Ikastolen kolektiboaren izaera komuna. 3.- Ikastolen kolektiboaren oinarrizko curriculum komuna. 4.- Ikastolen kolektiboaren antolaketa-egitura. 5.- Ikastolen Antolaketa Kolektiboaren plan estrategikoa. 6.- Ikastolen Antolaketa Kolektiboa.

9 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

2. PROPOSAMENAK Zein dira erabaki-bidean jartzen diren proposamenak?

11 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



2.1. IKASTOLA 2020 Orain arte identifikatu duten ezaugarrietatik abiatuta, eta ezaugarriok gaurtik 2020 urteraino prospektibaren ikuspegitik kokatuta, harremanean dauden ondorengo elementuen arabera islatzen dira ikastola bakoitzaren Izaera propioa, ikastolen kolektiboaren Izaera komuna, ikastolen oinarrizko Curriculum komuna eta ikastolen kolektiboen Antolaketa-egitura.

2.1.1. Ikastola bakoitzaren Izaera propioari buruzko proposamena 2.1.1. A. Ikastola bakoitza lege-nortasun propioa duen eskola-entitatea da, eta euskal gizarteak hezkuntza arloan ezarrita dituen asmo eta itxaropenen adierazpenetariko bat, titularitate sozialekoa, irabazi asmorik gabea eta herri-ekimenaren fruitua. 2.1.1. B. Ikastola bakoitza hezkuntza-komunitate bat da, ikasleek, gurasoek, profesionalek eta laguntzaileek osatzen dutena, hezkuntza-proiektu euskalduna da bere ardatz eratzailea, eta proiektu kurrikularra eta linguistikoa bateratzen ditu. 2.1.1. C. Ikastola bakoitza kooperazio bidez kudeatutako erakundea da, bere joko-arauak ditu, eta hezkuntza-proiektuarekin bat eginda dauden profesionalek bultzatzen dute. 2.1.1. D. Ikastola bakoitza Ikastolen kolektiboarekin solidarioa den unitatea da, parte-hartze aktiboa sustatzen du eta Euskal Herriko ikastola-sarearen garapenarekin konprometituta dago.

12 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

2.1.1. E. Ikastola bakoitzak bere hezkuntza proiektua du 2.1.1. E.1. Proiektu kurrikularra eta linguistikoa biltzen ditu; bi hauek berdinak dira ikastola-kolektibo osoan eta, aldi berean, bereziak ikastola bakoitzean, ezaugarri ezberdinak dituzten heinean, eta hau guztia hezkuntza-gaitasunen arabera garatzen da. 2.1.1. E.2. Euskalduna da bere kultura-identitatea, Euskal Herria du ardatz, beste identitate eta kultura batzuen ekarpenekin aberasturik, hau da, euskara eta euskal kultura transmititzeko, garatzeko eta bultzatzeko konpromisoa du, eta irekita dago hurbileko eta urruneko kulturetara. 2.1.1. E.3. Oinarri euskaldun horretatik abiatuta, hizkuntza- eta kultura-eredu eleanitz integrala bultzatzen du, hizkuntza eta kultura ezberdinak aberastasuna direlako eta beharrezkoak ikasleak ondo hornituta ekin diezaioten bizitzako ibilbideari, eta etengabeko prestakuntzan murgildu daitezen bizitzan zehar. 2.1.1. E.4. Hezkuntza-gaitasunak bultzatzen ditu Zientzia eta Teknologia arloan, IKTekin lotutako oinarrizko gaitasunak bermatzen eta balio ekintzaileak sustatzen ditu, era horretan ingurumenarekin begirunetsu eta berritzaileak diren ekonomia-eragileak eta teknologia-erabiltzaileak prestatzeko. 2.1.1. E.5. Euskal Herriko pentsaera eta jokaera sozial, politiko, erlijioso ezberdinak integratzen ditu, eta orekatzailea da, hau da, jatorri, maila sozial eta ekonomiko ezberdinetako pertsonei irekia, aukera-berdintasuna bermatzen saiatzen da, bere ikasleek Europan txertatuta eta munduarekin lotuta dagoen euskal gizarte kohesionatu batean bizitzen ikas dezaten. 2.1.1. E.6. Bere hezkuntza-komunitateak onartu eta eguneratu egiten du, jende askoren parte-hartze aktiboari esker: ikasleek, gurasoek eta profesionalek laguntzen dute bere garapenean, adostutako gobernu-organoen eta funtzionamenduaren bidez. 2.1.1. E.7. Ikasleek lortzen dituzten emaitzak dira ikastolaren kalitatearen bermerik onena.



13 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



2.1.2. Ikastolen kolektiboaren Izaera komunari buruzko proposamena 2.1.2. A. Ikastolak hezkuntza-sare bat dira, ikastola-titularren erakunde bat, proiektu komuna garatzeko, ikastola bakoitzari bere hezkuntza-proiektu berezia garatzen laguntzeko, kolektibo gisa ordezkatzeko eta ikastolen eremutik at euskarazko irakaskuntza sustatzeko. 2.1.2. B. Ikastolen kolektiboak Euskal Herriarekin, euskararen herriarekin, identifikatzen du bere esparrua, eta hizkuntza-komunitate orok bere irakaskuntza antolatzeko eta ondarea bere administrazio-mugetatik kanpora transmititzeko duen eskubideaz baliatuta jokatzen du. 2.1.2. C. Ikastolen kolektiboa kooperazio bidez kudeatutako erakundea da, bere joko-arauak ditu, eta ikastola bakoitzeko hezkuntza-komunitateek bultzatzen eta hezkuntza-proiektuarekin bat eginda dauden profesionalek laguntzen dute. 2.1.2. D. Ikastolen kolektiboa subjektu aktiboa eta laguntzailea da Euskal Herriaren eta bere hezkuntzasistemaren garapenean, beste gizarte-, hezkuntza- eta kultura-eragile batzuekin batera. 2.1.2. E. Ikastolen hezkuntza-sareak bere zerbitzu kolektiboak ditu. 2.1.2. E.1. Harreman estua eta sendoa dago ikastolen artean, testuinguru jakin bakoitzean sortzen diren beharrak jakinarazi egiten dira, eta identifikatu, planifikatu, garatu eta gauzatu ere bai, premiazko zerbitzu kolektiboak diren neurrian, emaitzen berri emanez. 2.1.2. E.2. Ikastolek onetsi eta ebaluatu egiten dituzte zerbitzuok, adostutako gobernuorganoen bidez. Hautaturiko ordezkariek osatzen dituzte organo horiek eta ebaluatu egiten da bere eginkizunak betetzeko orduan izan duten jokabidea.

14 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

2.1.2. E.3. Gaitasunaren arabera, zerbitzu kolektiboak ikastoletara zuzenduko dira soilik, edo eta euskarazko irakaskuntza ikastolaren esparrutik at sustatzeko erabiliko dira. 2.1.2. E.4. Zerbitzu kolektiboen ikerketa-, garapen-, berritze- eta gestio-lanak ikastolen nortasun, misio eta ikuspegi komunekin bat egiten duten eta ikastolen gobernu-organoen zerbitzura jartzen diren profesionalen bidez gauzatzen dira.



2.1.3. Ikastolen kolektiboaren oinarrizko curriculum komunari buruzko proposamena (Atal honetako proposamen zehatza 2008ko udaberrirako iragarrita dagoen Kongresuan onartu ondoren mamituko da) Kontuan hartzen baditugu Ikastolen I. Kongresuan (1990) onartu ziren oinarrizko osagaiak, geroago (1996) III. Kongresuan erakundearen hezkuntza-helburu bezala formulatu zirenak, eta begiratzen badiegu 2006an ebaluatu zen “Derrigorrezko eskolaldirako Euskal Curriculuma” proposamenari, eta prospektibaren ikuspegitik kokatzen baditugu gaurtik 2020 urteraino, ondorengo zutabeetan sostengatzen da ikastolen oinarrizko curriculum komuna: 2.1.3. A. HEZKUNTZA-HELBURUAK Ikastola bakoitzak ahalik eta giza garapen handiena lortzen laguntzen die bere ikasleei. 2.1.3. A.1. Norbanako gisa, hau da, ikasle bakoitzak bere biografia besteekin batera eraikitzen duen subjektu autonomo gisa ikusi behar du bere burua. 2.1.3. A.2. Gizartekide gisa, hau da, ikasle bakoitzak bere burua euskaldun gisa ikusi behar du kultura arteko mundu batean. 2.1.3. A.3. Naturakide gisa, hau da, ikasle bakoitzak izaki bizi eta giza espezieko kide bezala ikusi behar du bere burua, kosmosaren eta lurraren barruan. 2.1.3. B. HEZKUNTZA-GAITASUNAK Ikastola bakoitzak bere ikasleei eskaini behar dien laguntza, gizaki bezala garatzeko orduan, ondorengo gaitasunak landuz bideratzen da: 2.1.3. B.1. Ikasten eta pentsatzen ikasi. 2.1.3. B.2. Komunikatzen ikasi.

15 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



2.1.3. B.3. Elkarrekin bizitzen ikasi. 2.1.3. B.4. Norbera izaten ikasi. 2.1.3. B.5. Egiten eta ekiten ikasi. 2.1.3. C. HEZKUNTZA-ERAGILEAK 2.1.3. C.1. Ikastola bakoitzeko eragileek, beren eguneroko laneko hezkuntza maila eta arlo kurrikularraz gain, bereganatuta dituzte beren irakasle-lanetan bai heziketa-gaitasunak eta bai eduki metadiziplinarrak. 2.1.3. C.2. Hezkuntza-gaitasunak lortzearen erantzukizuna irakasle, guraso eta ikasleen (hezkuntza-komunitatea) artean banatzen da, eta gizartearen eta komunikabideen laguntza eskatzen du. 2.1.3. D. HEZKUNTZA HUMANISTA ETA EUSKALDUNA 2.1.3. D.1. Ikastola bakoitzak dimentsio etiko, kultural eta ekologiko batera begira dagoen eredu humanista batetik bideratzen du bere hezkuntza-proiektuaren hobekuntza, Euskal Herria eta identitate euskalduna erreferentziatzat hartuta, hau da, testuinguru zabalean jokatzen duen euskararen eta euskal kulturaren herria, beti ere etika aldetik arduratsua den giza garapena helburu hartuta. 2.1.3. D.2. Ikastola bakoitzak bere etorkizuneko hezkuntza-proiektua giza garapenaren aldeko heziketan baten bitartez planteatzen du; heziketa honek orientazio profesionalaren eta ekintzailearen eskakizunei erantzun behar die aldi berean. 2.1.3. D.3. Ikastola bakoitzak euskararen eta euskal kulturaren inguruan batzen den identitate euskalduna proposatzen du, eta gazteleraren, frantsesaren eta ingelesaren ezagutza eta erabilera ekartzen ditu bere eduki kurrikularretara, haien kulturekin batera, eta hau guztia nazioarteko beste hizkuntza batzuekin eta beste jende eta kultura globalizatuago batzuen adierazpenekin aberastuta. 2.1.3. D.4. Ikastola bakoitzak euskararen herritzat hartzen du Euskal Herria. Herri honek, era askotako ekarpenekin, bere historia eraiki du eta eraikitzen jarraitzen du Pirinioetako bi isurialdeetan, eta mugarik gabeko espazio unibertsalera irekita ditu ateak, aldaketa etengabean dauden hizkuntza- eta kultura-ezaugarri berezi batzuk oinarri hartuta.

16 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

2.1.3. D.5. Gainera, bere heziketa-lana garatzeko orduan, ikastola bakoitzak Euskaltzaindiak bezalaxe erabiltzen du Euskal Herria izena (2003), “Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa (Beherea eta Garaia) eta Zuberoak osatzen duten multzoa”.



2.1.3. E. ILDO KURRIKULAR NAGUSIAK 2.1.3. E.1. Ikastola bakoitzak oinarrizko heziketa etengabea bermatzen du, ondoren zerrendatzen diren balioak bultzatuz eta erraztuz: 2.1.3. E.1.1. gizakiaren garapen osoa pertsona bezala, 2.1.3. E.1.2. eboluzionatzeko eta aldaketetara egokitzeko gaitasuna eskaini pertsonei, 2.1.3. E.1.2. beste prestakuntza maila batzuetarako eta lan-mundurako sarbidea, 2.1.3. E.1.3. bere bizimodua eta kultura-aukera moldatzeko bidea pertsona bakoitzari, 2.1.3. E.1.4. eragile ekintzaileak eta profesionalak, ekonomikoak eta sozialak, teknologia-erabiltzaileak, berritzaileak eta ingurumenarekiko begirunetsuak prestatzea. 2.1.3. E.1.5. elkarlana, taldean lan egiteko ahalmena eta horrelako gaitasunak heziketaren bidez lantzea. 2.1.3. E.2. Ikastola bakoitzak horrela pertsonalizatzen du irakaskuntza: 2.1.3. E.2.1. aitortu eta onartu egiten da norbanako bakoitzaren berezitasuna, 2.1.3. E.2.2. identifikatu eta integratu egiten dira gizartean eta familian diren antolatzeko era berriak, 2.1.3. E.2.3. bateragarri bihurtzen dira kultura-edukiak transmititzearen funtzioa eta bizitza osoan zehar era autonomoan ikasten jarraitzeko balio duten hezkuntza-gaitasun orokorren ikasketa, 2.1.3. E.2.4. irakaskuntza burutsu eta kritikoa bultzatzen da, manipulazioari eta etsipenari aurre egiteko gaitasunarekin, 2.1.3. E.2.5. eskola-porrotaren aurka egiten da,

17 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



2.1.3. E.2.6. pertsona bakoitzari lagunduko dion identitate integratzailea bultzatzen da, bere komunitatearen barruan ongi kokatu dadin, lehenengo eta behin, eta aldi berean bitartekoak eskaintzen zaizkio beste komunitate batzuetara irekitzeko eta gizartea osatzen duten beste taldeen kultura-adierazpenen aberastasuna estimatu ahal izateko, 2.1.3. E.2.7. elkarrenganako errespetua bultzatzen da, elkarrizketa eta solidaritatearen bidez, 2.1.3. E.2.8. euskara ardatz duen eta ama-hizkuntzari errespetua dion hezkuntza eleaniztuna sustatzen da, 2.1.3. E.2.9. konpromiso pertsonalari garrantzia ematen zaio prestakuntza-prozesuan, pertsonak prestatuak irten daitezen eguneroko bizimoduan ardurak hartzeko, 2.1.3. E.2.10. irakaskuntza—ikasketa prozesua orekatu egiten da, eta horrela askatasun eta erantzukizun irizpideak elkartu egiten dira, pentsamendu librea eta jokaera autonomoa bideratzen dira, eta, ondorioz, ikastola barruko parte-hartze aktiboa berez etortzen da. 2.1.3. F. ILDO KURRIKULAR BEREZIAK. 2.1.3. F.1. Ikastola bakoitzak hurbildu eta hedatu egiten ditu Zientzia eta Teknologia, 2.1.3. F.1.1. gaurko teknologien gaineko informazioa, ezagutza eta erabilera eskura izateko eguneroko bizimoduan, 2.1.3. F.1.2. kulturaren dimentsio zientifikoa eta teknikoa sustatzeko, 2.1.3. F.1.3. hezkuntza-gaitasunen garapenari laguntzeko Zientzia eta Teknologia arloan, 2.1.3. F.1.4. zientzia eta Teknologiaren ezagutza eta erabilera ona ziurtatzeko, jarrera eta jokaera arduratsuak bultzatuz, 2.1.3. F.1.5. oinarrizko zientzia- eta teknologia-kultura sustatzeko, 2.1.3. F.1.6. balio ekintzaile eta ikertzaileak indartzeko, eta lanbide-orientazioa bideratzeko Zientzia eta Teknologiaren esparrura, 2.1.3. F.1.7. gizakiaren eta ingurumenaren artean dagoen harremana ulertzeko,

18 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

2.1.3.F.2. Ikastola bakoitzak IKTen erabilera bereganatzen eta garatzen du, 2.1.3. F.2.1. informazioaren eta komunikazioaren gizarte honetan eragile teknologikoak izan behar duten pertsonei oinarrizko gaitasunak bermatzeko, 2.1.3. F.2.2. informazioa era arrazional eta kritikoan interpretatzeko gaitasuna sustatzeko.



2.1.4. Ikastolen kolektiboaren antolaketa-egiturari buruzko proposamena Ikastola-taldearen antolaketa-egitura ondorengo irizpideen araberakoa da: 2.1.4. A. ELKARLANAREN ETA INTERDEPENDENTZIAREN IRIZPIDEA. Hezkuntza-sare bat osatze-bidean elkarren artean ezarri diren elkarlan eta interdependentzia loturei esker gertatzen da ikastola bakoitzaren eta ikastolen kolektiboaren arteko uztarketa, eta bataren zein bestearen sendotzea taldearen eta ikastola bakoitzaren arrakastaren emaitza da. 2.1.4. B. LOTURA ETA ARTIKULAZIO IRIZPIDEA. Ikastolen kolektiboak bere hezkuntza-sarea dinamizatzen du, elkarrekin ongi lotuta eta artikulatuta egon dadin bere maila guztietan (ikastetxe unitarioak, lurralde-ikastetxeak, lurralde askotako ikastetxeak), horrela posible delako ikastolen arteko informazio- eta komunikazioisuria norabide guztietan hedatzea. 2.1.4. C. ANIZTASUN ETA MALGUTASUN IRIZPIDEA. Ikastola bakoitzak bere berezitasunak ditu, eta lege eta administrazio alorreko errealitate ezberdinek baldintzatzen du bakoitzaren estatus juridikoa, eta aniztasun eta malgutasun honetatik abiatuta du egoera ezberdin eta aldakorretara moldatzeko gaitasuna, eta honekin batera aniztasun eta malgutasun hori etengabe ari da moldatzen hezkuntza sare propioaren barruan, eta ikastola bakoitzaren berezitasunetara egokitutako antolaketa eta zerbitzuetan islatzen da; esandakoa da bermerik onena kolektiboaren garapena iraunkorra izan dadin.

19 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



2.1.4. D. HOBEKUNTZA ETENGABEREN IRIZPIDEA. Ikastolen kolektiboak aldaketarako, berrikuntzarako eta hobekuntza etengaberako prestatua dagoen hezkuntza-sare baten aldeko apustua egiten du, etengabe ikasteko eta berritzeko gauza izango dena mundu hain aldakor honetan. 2.1.4. E. ENPRESARI-SENAREN IRIZPIDEA. Ikastolen kolektiboak eraginkortasun eta efizientzia irizpideak erabiltzen ditu bere helburuak lortzeko, bere ikastola elkartuen edo beste bezero batzuen beharrak betetzeko orduan eta baita bere kudeaketa-sistemei dagokienez ere. 2.1.4. F. TOKIKOAREN ETA UNIBERTSALAREN ARTEKO HARREMANA. Ikastolen kolektiboak elkarlan-harremanak bideratzen ditu hainbat arlotako hezkuntza-, kultura- eta gizarte-eragileekin, interes komuneko proiektu eta programen inguruan. 2.1.4. G. IKASTOLA ELKARTUARENGANAKO ARRETAREN IRIZPIDEA. Ikastolaren kolektiboak benetan sentitzen du elkartutako ikastola bakoitzaren berezitasuna eta, harekin ados jarrita, haren berezitasunetara egokitzen ditu zerbitzuak.

20 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

2.2. II. PLAN INTEGRALA (PLAN ESTRATEGIKOA 2008-2014).



2.2.1. Ikastolen Erakunde kolektiboaren Misioari buruzko proposamena. Ikastolek osatzen dute Ikastolen Erakunde kolektiboa, - bere hezkuntza-proiektu komuna garatzeko, - ikastola bakoitzari bere hezkuntza-proiektua garatzen laguntzeko, - kolektibo gisa ordezkatzeko, eta - euskarazko irakaskuntza ikastolen eremutik at sustatzeko.

2.2.2. Ikastolen Erakunde kolektiboaren Ikuspegiari buruzko proposamena —1) Hezkuntza-proiektu komuna gauzatzearen, ebaluatzearen eta eguneratzearen arduraduna izatea, eta ikastola bakoitzak bere hezkuntza proiektua aurrera eramateko orduan laguntza eskaintzea. —2) Ikastolen zerbitzu kolektiboen antolaketaren eta kudeaketaren bilakaeraz eta hobekuntzaz ardura hartzea. 2.2.2.A. Ikuspegiaren lehen osagaia: Hezkuntza-proiektu komuna gauzatzearen, ebaluatzearen eta eguneratzearen arduraduna izatea, eta ikastola bakoitzak bere hezkuntza proiektua aurrera eramateko orduan laguntza eskaintzea. LEHENTASUN ESTRATEGIKOAK (1) Hezkuntza-proiektu komunaren zehaztapena definitzea eta onartzea • proiektu kurrikularra eta hizkuntza-proiektua • antolaketa-egitura ———

21 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



(2) Ikastola bakoitzean hezkuntza-eredu komunaren aplikazioa bultzatzea • hobekuntza-alorrak atzematera bideratutako ebaluazioen bidez • hobekuntza praktikoak iradokitzea • jarduerak adostea administrazioekin • gure lurralde-eremutik at dauden erakundeekin harremanak ezartzea, ikasketa eta hobekuntza jarduerak burutzeko elkarrekin —— (3) Ikastola bakoitzean bultzatzea honen egokitzapena • aholkularitzaren eta elkarlanaren bidez, batez ere curriculum-proiektuan, hizkuntzakoan, IKT planean, material kurrikularra aukeratzeko orduan eta prestakuntza- eta ebaluaketa-prozesuetan. • kopartizipazioa indartzea ikastoletan erabakiak hartzeko orduan, eta itunen eta harremanen markoa hobetzen laguntzea ikastolen inguruko entitateekin. • lurralde-eremutik at dauden erakundeekin harremanak ezartzea, elkarrekin ikasketa- eta hobekuntza-jarduerak burutzeko 2.2.2.B. Ikuspegiaren bigarren osagaia: Ikastolaren zerbitzu kolektiboen antolaketaren eta kudeaketaren bilakaeraz eta hobekuntzaz ardura hartzea. LEHENTASUN ESTRATEGIKOAK (4) Ikastola berriak sortzea eta sendotzea • Ikastolen eskola-mapa planifikatzea • Elkartasun-kutxa birdefinitu eta sendotzea —— (5) “Euskal eskola” bideragarriaren kontzeptua indartzea aurreikus daitekeen legeeztabaida bati begira. • Euskal eskolaren diseinu eguneratua egitea • Diseinu hori hezkuntza-eragileekin eztabaidatzea eta adostea • Diseinua sustatzea eragile politiko eta sozialen artean ——

22 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

(6) Ikastola mugimenduaren antolaketa-egitura sendotzea • Ikastoletako antolaketa-ereduak eta kolektiboarenak ildo berean ipintzea • Ikastola-mugimendua lehentasunez ordezkatzea • Federazioek ikastolei eskaintzen dizkieten zerbitzuak konfederazioan integratzea, lehentasun garbiak ezarriz. Ikastola mugimenduko zuzendaritza-taldeen eta titularren gestioa indartzea (funtzionamendu- eta gobernu-organoak). Langile-politikak bateratzea konfederazioko organoen barruan. Ikastola-mugimenduko pertsonen profesionalizazioa eta mugimenduaren kulturan integrazioa bultzatzea. —— (7) Ikastolen iraupenerako plan partikularrak eta orokorrak (Ekonomia- eta finantza-arlokoak, Lan-arlokoak, Kreditu-arlokoak eta Inbertsio-arlokoak) diseinatu, onartu eta kudeatzea, eta haietatik beharra duen ikastola bakoitzari doikuntza egitea. —— (8) Ikastola beste inguru batzuetara zabaltzeko bidea emango duten ereduak eskaintzea Euskararentzako espazioak garatzea eta indartzea Ereduak diseinatzea —— (9) Hezkuntza-zerbitzu kolektibo guztiak eguneratzea, ikastolek onartutako Curriculumari jarraituz eta ondorengo lehentasunen arabera: • Hizkuntza-proiektua: ikastola guztietan hizkuntza-proiektu orokorra gauzatzen eragitea eta ikastola guztietan programak hobetzea. • IKT Proiektua: IKTeko hezkuntza-komunitatearen konpetentziak definitzea eta honen erabilera ikastola bakoitzaren eta ikastola-sarearen eguneroko erabileran integratzea, eta haren garapenaren bidez berrikuntza eta sormena bultzatzea irakaskuntza eta ikasketa prozesuaren barruan. • Prestakuntza: Irakasle berrientzako eta gurasoentzako prestakuntza berezia garatzea ikastola-ereduaren gainean, eta prestakuntza jarduera bat on-line eskaintzea.



23 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



24 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

• Materialak: Materialak berritzea eta hauen edizio- eta merkaturatze-lanak zehaztea eta bultzatzea. • Ebaluazioa: Ebaluaketa-sistema bakarra antolatzea eta kudeatzea. —— (10) Euskal Senaren zerbitzu kolektiboak sendotzea presentzia handiagoa har dezaten, eta konkretuki • Xiba Proiektua: Euskal Herriko jolasak eta herri-kirolak jarduera kurrikular eta ez-kurrikularretan sartzea erraztuko duten ekintzak bideratzea. Proiektuaren komunikazio-eredu argia diseinatzea, ariketa fisikoaren eta kirolaren planteamendu klasikoaren aurrean (futbola, saskibaloia, etab.) • Bertsolaritza Proiektua: Bertsozaleen Elkartearekin plan estrategiko sendo bat adostu eta abian jartzea, bertsolaritza eskola-curriculumaren barruan modu orokorrean garatu beharreko kultura-adierazpena izan dadin. • Aisialdia: Hizkuntza-proiektuaren ikuspegitik, Aisialdiko zerbitzuen eskaintza Xiba eta Bertsolaritza proiektuekin bateratzea, hezkuntza-proiektu komunaren markoan.

2.3. ANTOLAKETA KOLEKTIBOA 2008-2014. T



SARRERA

Sortu zirenetik ikastolek elkarte mota desberdinak erabili dituzte beren lan bateratua aurrera eramateko: lurralde-federazioak (AIF, BIE, GIE, NIE, Seaska), EAEko elkartea (Partaide), eta Euskal Herrikoa (Konfederazioa). Gainera, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ikastolek beti erakutsi dute ikastola-mugimenduak antolakuntza eta zuzendaritza sendoa eratzeko gogoa. Asmo honek bi oztopo nagusi aurkitu ditu; Ikastolek arau-esparru bakarra edukitzea zailtzen duen Euskal Herriaren lege- eta administrazio-zatiketa, batetik, eta hainbeste gauza bateratu beharra, bestetik, hau da, ikastolen berezitasuna eta autonomia, lurralde-federazioen ibilbidea eta Euskal Herri osoko erakunde bihurtu nahia. Azkeneko urteetan hainbat urrats egin da helburu horri begira, eta inportanteena EHIKren sorrera (Ekonomia-Intereseko Elkarte Europarra), ikastolek nahi duten egitura lortzera bideratua. Hala ere, ikastolek beti gogorarazten dute egitura sendoago eta errealitate sozialarekin koherenteago baten premia, eta ikastolen ordezkaritza-organo ezberdinei sarri eskatu zaigu beste proposamen bat egitea, egitura kolektibo berri bati begira. Egungo EHIKek (Ekonomia Intereseko Elkarte Europarra), egokitu beharra du, eta elkarte honek federazio eta ikastola guztien laguntza beharko du lan bateratua eta eraginkorra sustatuko duen egitura berri bat izan dadin, ikastoletatik eskatzen zaizkigun funtsezko ezaugarriei eutsiz, beti ere: a) Gardentasuna b) Ikastola guztien partaidetza c) Lurralde bakoitzaren errealitate sozial desberdinekiko errespetua d) Zuzendaritza eta erreferente bakarra Euskal Herri osoan ikastola-mugimendu osoarentzat. Ildo horretan, ikastolok lan egin beharra daukagu XXI. mendeko IKASTOLA-eredua eta behar berriei erantzungo dien antolaketa-eredua definitzeko.

25 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



Askotan esan dugu erakunde partehartzailea eta ikastoletatik hurbil dagoena eskaini behar diogula geure buruari, malgua eta demokratikoa. Oraingo hau da kontzeptu horiek egia bihurtzeko eta denon artean akordio bat lortzeko unea. ERAKUNDE SENDOAGOA BEHAR DUGU EUSKAL HERRI OSORAKO. Bi erronda egin ditugu ikastola-federazio guztiekin oinarrizko proposamen hau lantzeko. Federazio bakoitzak egituratze kolektiboaz duen ikuspuntua zehaztea izan da bilera horien helburua.

T

PROPOSAMENA

Gauza jakina da entitate bakarraren planteamenduaren aurrean sentiberatasun eta lurralde-lehentasun ezberdinak daudela ikastola-mugimenduaren baitan, oso zailak direnak aldatzen, ezinezkoak ez esatearren, epe laburrean; horrek oraingoa baino egituraketa aurreratuagoa proposatzera behartzen gaitu eta, oraingo elkarte-egiturei behin-behinekoz eutsiz, urrats bat gehiago egitera azken jomugarago bidean. Nolanahi ere, aurrerapauso berri honek Ikastola mugimendu osoak gai horretan sakon dezan balio behar digu, eta elkarte bakarraren helburu historikoak esparru guztietako ikastola guztientzat duen balio erantsiaz jabe gaitezen. Norabide horretan, honako hau litzateke funtsezko lehen urratsa: egungo elkarte-egiturak mantenduz, zerbitzu-enpresa bat edo enpresa-talde bat sortzea (Elkargoa hemendik aurrera).

1.1. Ondorengo ezaugarriak lituzke Elkargoak: — Ikastolen gestio- eta ordezkaritza-organo nagusia izango litzateke gizartearen eta Euskal Herriko erakundeen aurrean. Horretarako, ildo estrategikoak definituko ditu eta Ikastola Mugimenduaren jarduera instituzionala zuzenduko du aipaturiko gizartearen eta erakundeen aurrean.

26 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

Bere berezitasun sozio-politikorengatik komenigarria bada zenbait administrazio eremutan ikastola-mugimenduaren ordezkaritza bertako lurralde-federazioaren esku geratzea, ordezkaritza hori Elkargoarekin koordinatuta eta partekatuta burutuko da.



— Ikastolek eskatzen dituzten zerbitzuak eskainiko ditu, gestio eraginkorra xede hartuta, lurralde bakoitzaren berezitasunak errespetatuz. Horretarako, ikastola-mugimenduaren zerbitzu eta programa guztiak eskainiko ditu. Zuzendaritzak landu eta definituko ditu helburu nagusiak eta ildo estrategikoak, eta gobernubatzarrak onartuko ditu ondoren. — Enpresaren edo enpresa-taldearen programa eta zerbitzuetara atxikitako profesional guztiak izango dira Elkargoaren langileak. — Ikastola guztiak izango dira bere bazkideak. — Europako Elkarte Kooperatiboaren izaera juridikoa hartuko du. Eraginkortasun-irizpideetan oinarrituta, Elkargoak zuzenean kudeatuko ditu zenbait zerbitzu eta programa, eta beste batzuk, berriz, gestio autonomoagoa eskatuko dute, eta lurralde-eremu bakoitzeko unitate profesionalen esku gertuko dira (Ikus agiri honekin doan eranskina). Zehazki, ikastolen finantziazio eta egonkortasun arloa era autonomoan kudeatuko da administrazio bakoitzean. Ondorioz, arlo hori kudeatzeko behar den jarduera instituzionala era autonomoan gauzatuko da, administrazio-eremuaren berezitasunak hala eskatzen badu, baina Elkargoarekin koordinatuta beti ere Elkargoak zuzenean kudeatuko dituen zerbitzu edo programengatik lehenago jasotzen ziren subentzioak lurralde-federazioek edo hartarako sorturiko enpresek jasotzen jarraitu behar badute edozein arrazoirengatik, Elkargoari emango zaizkio. Horretarako, ekarpen horiek jaso ahal izateko ezinbestekoak diren entitateek eutsi egingo diote beren egoera juridikoari.

27 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



Iparraldean, lege eta administrazio alorreko berezitasunengatik, SEASKAren esku jarraituko dute gestio propioa behar duten zerbitzuak edo programak. Edonola ere, ikastola guztiek bermatuta izango dituzte zerbitzuak, eta ez dute inolako diskriminaziorik jasango kokapen geografikoagatik.

1.2. Alderdi Sozietarioa Federazioek edo lurralde-eremu bakoitzean dauden erakundeek dinamizatuko dute ikastolamugimendua, eta denen parte-hartzea eta Elkargoaren informazioaren hedapena bermatuko dute. Erakunde horiek eurek erabakitako eginkizunak izango dituzte, eta eginkizun hauek erabiltzerakoan eztabaidan sartuko dira Elkargoarekin, edo eta proposamenak edo aholkuak zuzenduko dizkiote. Besteak beste, ikastolen finantzazio-egonkortasun arloaz, administrazio bakoitzaren aurrean gestio autonomoa izango duenaz, erabateko erabakimena izango dute hala erabakitzen badute, beti ere Elkargoarekin hitz eginez eta koordinatuz. Federazio bakoitzak bere aurrekontuak izango ditu, besterik erabakitzen ez duten bitartean. Erakunde horiek proposatuko dituzte Elkargoan egongo diren lurralde bakoitzeko ordezkariak.

1.3. Ordezkaritza- eta kudeaketa-organoak Euskal Herriko ikastola guztiek osatuko dute Elkargoaren batzar nagusia, eta honek bere gobernubatzordea hautatuko du, lurralde-erakundeen proposamenari jarraituz. Elkargoaren gobernu-batzordean ordezkari kopuru berdina egongo da lurralde-erakunde bakoitzetik, gutxienez hiru bakoitzeko.

28 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

Gobernu-batzordeko kideek aukeratuko dute Elkargoaren lehendakaria. Gobernu-batzordearen ordezkari nagusi denez, Elkargoaren misioa aurrera ateratzea izango da haren eginkizun nagusia eta misio horren zerbitzura jarriko ditu ildo estrategikoak eta ordezkaritza instituzionala, eta kudeaketa ona bermatuko du.



Bere egunean erabakiko du Gobernu-batzordeak ea beharrezkoa den Lehendakaria soldatapekoa edo liberatua izatea, bere ardurei erantzun eta Zuzendariarekin harreman estua izateko. Gobernu-batzordeak aukeratuko du Zuzendaria, eta baita zuzendaritza-taldea osatzen duten beste profesionalak ere (eranskina), Lehendakariaren proposamenez, Gobernu-batzordeko beste kideekin kontsultatu ondoren. Zuzendariak zuzenduko ditu Elkargoaren zerbitzu guztiak. Horretarako, Zuzendariak eskura izan behar ditu enpresaren giza baliabideak eta bitarteko materialak. Zuzendaritzaren ardurapean geratzen da gobernu-batzordearen erabakiak gauzatzea eta zerbitzuak eta programak egoki eta zuzen bideratzea. Ikasle kopuruaren araberakoa izango da ikastola bakoitzak Elkargoaren Batzar Nagusian izango duen ordezkaritza: • 0 eta 500 artean, boto bat. • 501 eta 1.000 artean, bi boto. • 1.000 ikasle baino gehiago, hiru boto Botoak lurralde-eremu bereko ikastolei delegatu ahal zaie bakarrik. Elkargoaren Batzar Nagusian daudenen edo ordezkatutako botoen 3/4eko gehiengo kualifikatua beharko da ondorengoak onartu ahal izateko: • Kudeaketa soziala, urteko memoria eta urteko diru-kontuak, • Kudeaketa-plana eta urteko aurrekontua, • Barne-araudia.

29 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a



Batzar nagusian daudenen edo ordezkatutako botoen 4/5eko gehiengo kualifikatua beharko da ondorengoak onartu ahal izateko: • Elkartasun-fondoak eskuratzeko eta banatzeko, eta fondo horiekin egin nahi diren inbertsio berrien irizpideak zehazteko. • Ekonomia, antolaketa edo funtzionamendu mailako aldaketa sakonak egiteko. IKASTOLEN BATZARRAren esku geratuko da Plan Integrala 2008-2014 eta Ikastola-proiektua 2020 onartzea. Lurralde-ordezkaritza bakoitzak erabakiko du bere ordezkariek era kolegiatuan erabiltzen duten botoa ala, aldiz, era indibidualean. Ordezkarien botoa berariaz delega daiteke erakunde bereko beste pertsona batengan. Ikastola-mugimenduaren oinarrizko gaiei buruzko erabakiak (Misioa, ildo estrategikoak, Finantzazioa, Ikastola 2020 proposamena, Plan Integrala 2008-2014…) aho batez hartu beharko dira Gobernu-batzordean, eta gainontzekoak gehiengo kualifikatuz. Era berean, erabaki beharreko gaiak lurralde jakin bati eragiten badio, ezingo da lurralde horretako ordezkari guztiak bertan izan gabe hartu.I

30 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a

3. EZTABAIDARAKO EGUTEGIA

LANAK

I

U

A A U

O

M

A M

E

• 2. Eztabaida eta iradokizunak idatzi. • 3 Iradokizunak bildu eta Zirriborro hau zuzendu. •

• • •

• • •

5 Ikastolen Curriculuma eskuratu eta aurkeztu.

• •

• •

• •

6 Eztabaida eta zuzenketa-proposamenak idatzi.

•

•

•

7 Zuzenketak bildu, sailkatu eta ikastolei igorri.

•

•

•

8 Ikastolen VI Batzarra. Erabakiak hartu.

•

•

•

1. Zirriborro hau eskuratu eta aurkeztu.

4 Zirriborro zuzendua eskuratu eta aurkeztu.

• • •

31 IKASTOLAK. ORAIN ETA GERO

IKASTOLEKIN KONTRASTATZEKO ZIRRIBORROA 2007ko uztailaren 23a