NILAI DAN ETIKA DALAM PERKHIDMATAN AWAM Bersama Dato’ Kaswuri Keman 13 Ogos 2009
1
Senario Semasa
Persaingan global semakin sengit Cabaran untuk lebih berdaya saing Lebih sedar hak mereka Kurang sabar dengan mutu perkhidmatan Ekspektasi rakyat Tuntutan sektor awam terbaik (world class) 2
Imej Negatif Sektor Awam?
Birokratik
Sistem penyampaian lemah Peraturan lapok Kriteria tidak jelas
Rasuah Tidak
Cekap Mesra
Profesional
Acuh tak acuh Penampilan peribadi Perilaku negatif Kurang motivasi Kurang pengetahuan dan kemahiran Daya kepimpinan lemah Kurang fasih BI
Responsif
3
Dasar-dasar Nilai Murni
1979 – Panduan Etika Perkhidmatan Cemerlang 1982 – Kempen Bersih Cekap Amanah 1983 – Kempen Kepimpinan Melalui Teladan 1985 – Dasar Penerapan Nilai-nilai Islam dalam Pentadbiran Awam 1992 – Buku Tonggak Dua Belas 4
Definisi Nilai dan Etika
Nilai
Kepercayaan yang mendorong untuk bertindak mengikut pilihan nilai-nilai murni masyarakat Tanggapan dan penerimaan individu dari sudut pemikiran masing-masing
Etika
‘ethics’/’ethos’ bermaksud sikap dan adat yang menentukan tingkah laku Prinsip-prinsip kerja yang terbentuk daripada gabungan unsur nilai, norma dan sikap yang dikongsi bersama dalam kumpulan
5
KONSEP NILAI DAN ETIKA PERKHIDMATAN AWAM DALAM KECEMERLANGAN NEGARA Perkhidmatan Organisasi Awam
Individu
Perkhidmatan Awam (PA) dicorakkan melalui nilainilai yang berasaskan falsafah yang diterima.
Organisasi PA dipengaruhi oleh nilai-nilai dan etika yang dipersetujui
Individu dalam PA bertanggungjawab mengamalkan nilai-nilai dan etika dalam semua tindakan.
Falsafah
Nilai & Etika
Amalan
6
KEPENTINGAN NILAI DAN ETIKA
Menentukan arah pemikiran, tindakan dan tingkahlaku penjawat awam bagi memenuhi tanggungjawab dan amanah mereka
Mewujudkan penyatuan dan penyelarasan di kalangan penjawat awam sebagai institusi utama kepada pembangunan negara Standard mutlak mendorong bekerja dengan ikhlas dan berkesan
7
Ke Arah Perkhidmatan Awam Yang Unggul
Kajian menunjukkan bahawa wujud hubung kait antara kecemerlangan dan pengalaman etika yang baik bagi mencapai kejayaan Faktor penting penyumbang kepada kejayaan ialah kualiti sumber manusia iaitu pekerja Pembentukan pekerja berkualiti amat penting “Quality service begins with a quality man” KSN: “We must build people first before product or service” Peribahasa Cina: “If you want one year of success, grow grains; if you want ten years of success, grow trees; if you want 100 years of prosperity, grow men”
8
Ciri-ciri Penjawat Awam Yang Berkualiti
Keunggulan Peribadi – SPP:
Sikap Pemikiran Perilaku
Kompetensi Profesional:
Tahap profesional yang tinggi Berilmu Mahir Cekap Inovatif Produktif
9
1. Nilai-nilai Peribadi Asas: ♥ Amanah ♥ Bertanggungjawab ♥ Ikhlas ♥ Berdedikasi ♥ Berdisiplin ♥ Bekerjasama ♥ Bersih ♥ Tekun ♥Sederhana
6. Nilai-nilai Keagamaan: ☺ Bersyukur ☺ Beriman ☺ Bertakwa
2. Nilai-nilai Yang Mengutamakan Pelanggan: ☺ Berbudi Mulia ☺ Bersabar ☺ Sopan-santun ☺ Peramah
NILAI & ETIKA DALAM PERKHIDMATAN AWAM
5. Nilai-nilai Produktiviti / Kualiti: ♦ Produktiviti ♦ Kualiti
3. Nilai-nilai Kepimpinan: ☺ Adil ☺ Berani ☺ Syura
4. Nilai-nilai Profesionalisma: Berilmu Kreativiti Inovasi Integriti Neutraliti Kejujuran Intelektual Akauntabiliti Berkecuali 10
P P
P NILAI & EPA
P
P P 11
Usaha Penerapaan Nilai dan Etika Perkhidmatan Awam
Panduan Perkhidmatan Cemerlang Penggunaan Kad Perakan Waktu Kempen Bersih, Cekap dan Amanah (BCA) Dasar Pandang Ke Timur (DPT) Penggunaan Tanda Nama Kepimpinan Melalui Teladan (KMT) Dasar Penerapan Nilai-nilai Islam Dalam Pentadbiran Etika Kerja Islam Gerakan Budaya Cemerlang Arahan YAB Perdana Menteri No.1 Tahun 1998 dan Siri 2 No.1 Tahun 2000
12
Pemantapan Nilai Menimbulkan Kesedaran
Penilaian
Proses
Mengukuhan Penghayatan
Menjana dan Mengekalkan Amalan 13
Kaedah Pemantapan
Penerangan
Pemahaman
Jadikan budaya
Pendekatan
“Cakap serupa bikin”
Pertahankan
Memahami nilai-nilai dengan sebenarnya
Perlakuan
Ceramah, kursus,seminar, risalah
Diterajui oleh pemimpin dan menjadi model
Penghargaan
Pendorong yang menghasilkan keseronokan bekerja
14
Mantap Mesra Pelanggan
Rakyat didahulukan Penyampaian diutamakan “Perkhidmatan Kerajaan dimantap dengan menyampaiakan perkhidmatan yang memberi kepuasan & kegembiraan pelanggan” -
Chairman Air Asia. 2003
15
Mantap Keupayaan Penjawat Awam
Pilih kepimpinan organisasi yang berwibawa Tingkatkan keterampilan
Latih minda mengejar keterbilangan
Ilmu, kemahiran, bahasa relevan Produktiviti, kualiti, proaktif, efektif, kreatif
Tumpukan KPI
Iktiraf yang benar layak 16
Panduan Perkhidmatan Cemerlang (PPC)
Terbitan MAMPU, JPM pada 1979 Sebagai panduan, ingatan, galakan untuk mewujudkan perkhidmatan yang jujur, cekap dan berkesan Cogan kata “Berkhidmat Untuk Negara” diperkenalkan
17
Panduan Perkhidmatan Cemerlang – Tujuannya: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Meninggikan mutu perkhidmatan Memelihara kepercayaan menjalankan tugas Memupuk tanggungjawab bersama Mewujudkan suasana yang sihat dan cekap Mengeratkan perhubungan antara semua golongan kakitangan kerajaan; dan Membentuk sikap kakitangan kerajaan bersesuaian dengan semangat Rukun Negara
18
7 Teras Perkhidmatan dalam “Etika Perkhidmatan Awam” 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Berazam Meninggikan Mutu Perkhidmatan Bekerja Dengan Penuh Tanggungjawab Berusaha Mengikis Sikap Mementingkan Diri Berkhidmat Dengan Penuh Muhibbah Dan Kemesraan Bekerja Ke Arah Memajukan Pemikiran Rakyat Bekerjasama Dalam Membenteras Kelemahan Dan Musuh-musuh Negara Berpegang Teguh Kepada Ajaran Agama
19
Penggunaan Kad Perakam Waktu – Tujuan:
Memastikan anggota tiba di tempat kerja pada waktunya dan mulakan tugas dengan dedikasi Mewujudkan sikap mementingkan masa Mendisiplinkan diri Merupakan rekod kehadiran
20
KEMPEN BERSIH, CEKAP DAN AMANAH Objektif
Mewujudkan satu etika kerja dan sikap berkhidmat yang baru - peningkatan kepada hasil dan mutu kerja Mempertingkatkan semangat/motivasi pekerja seiring dengan Penerapan Nilainilai Islam dan Kepimpinan Melalui Teladan
21
BERSIH
Bermoral tinggi, bertatatertib, berdisiplin, tidak menyeleweng, tidak rasuah Berkecuali Berintegriti Tidak mementingkan diri sendiri Tidak khianat, hasad dan dengki 22
CEKAP
Berani dan cepat membuat keputusan Bersedia menghadapi krisis dengan tenang Berpegang kepada prinsip dan tegas Berusaha mencapai produktiviti tinggi dan kualiti kerja yang cemerlang Berkeyakinan diri Berpandangan jauh Berpengetahuan Berpengalaman dan mahir dalam bidang tertentu 23
AMANAH
Rela dan cuba menjalankan tugas dan tanggungjawab yang diamanahkan dalam batas kuasa yang ditentukan dengan penuh gigih dan ikhlas bagi mencapai objektif yang ditentukan Mempunyai sifat luhur dan murni, jujur kepada diri sendiri, rakan dan organisasi
24
DASAR PANDANG KE TIMUR
Diumumkan oleh PM pada 8 Februari 1982 semasa Persidangan 5th Joint Annual Conference of MAJECA /JAMECA Kajian, penelitian dan pemilihan contoh-contoh dan teladan terbaik daripada Negara Jepun & Korea Selatan melalui pengubahsuain dengan keadaan di Malaysia 25
OBJEKTIF
Mewujudkan satu Etika Kerja dan Sikap baru – peningkatan mutu kerja Meningkatkan semangat / motivasi pekerja Meninggikan prestasi pengurusan dan pembangunan di negara ini Mewujudkan golongan masyarakat Malaysia yang mempunyai Nilai & Etika Kerja positif untuk kemajuan negara
26
STRATEGI
Perubahan
struktur Perubahan sikap Latihan & kursus
27
Antara program program yang telah dijalankan di bawah dasar ini ialah:-
Perubahan Struktur -
Kad Perakam Waktu Tanda Nama Kumpulan Meningkat Mutu Kerja Perkhidmatan Kaunter Pembayaran Bil Setempat Fail Meja dan MPK
28
Perubahan Sikap -
Program Perkhidmatan Cemerlang Sikap Bersih, Cekap dan Amanah Kepimpinan Melalui Teladan Mengamalkan Nilai Etika dan berbudi bahasa serta sopan santun semasa berurusan
Latihan dan Kursus yang dijalankan dibawah dasar ini adalah seperti berikut:-
Program Pengajian Akademik / Teknikal Latihan Perindustrian dan Teknikal (In-plant) 29
Penggunaan Tanda Nama – Tujuan:
Mengenali individu/pekerja Menjadi ingatan untuk kerja terbaik Membantu berkomunikasi Menjaga imej/identiti diri Menjaga disiplin
30
KEPIMPINAN MELALUI TELADAN Dilancarkan
pada 19 Mac 1983 Bertujuan untuk menanam dan memupuk ciri-ciri kepimpinan yang berkesan bagi dicontohi, dihayati dan diamalkan oleh segenap lapisan anggota Kerajaan Malaysia 31
DASAR PENERAPAN NILAI-NILAI MURNI DALAM PENTADBIRAN
Sebagai usaha menerapkan nilai-nilai positif dan murni untuk diamalkan oleh sekelian penjawat awam khasnya dan bagi sekelian masyarakat Malaysia amnya
32
OBJEKTIF
Membentuk sebuah masyarkat Malaysia yang beramanah, beridentiti dan disegani Menubuhkan sebuah negara bahagia Menghapuskan sikap negatif dalam menjalankan tugas yang dipertanggungjawabkan Menghasilkan perkhidmatan bermutu 33
NILAI-NILAI MURNI
Amanah Bertanggungjawab Ikhlas Dedikasi Tekun Berdisiplin Bekerjasama Berbudi Mulia Bersyukur 34
ETIKA KERJA ISLAM (1987) BEKERJA DENGAN: 1. Azam Mengabdikan Diri kepada Allah 2. Ikhlas dan Amanah 3. Tekun dan Cekap 4. Semangat Gotong-Royong dan Berpadu Fikiran 5. Matlamat Kebahagiaan Manusia Sejagat.
35
Gerakan Budaya Kerja Cemerlang
Dilancarkan pada 27 November 1989 Bagi menentukan kejayaan organisasi Amalan nilai-nilai mulia yang berterusan
36
“Kualiti iaitu sesuatu keadaan yang cemerlang atau amat baik tetapi kebaikan itu tidak terhad atau tetap pada sesuatu tahap. Ianya tidak statik. Ianya bergerak sepanjang masa. Justeru itu, apabila sahaja kita mencapai kualiti yang kita kejar, kita mendapati ada lagi kualiti yang lebih baik yang mesti kita kejar. Setelah kita mengejar dan mencapai kualiti yang baru yang menjadi matlamat kita, sekali lagi kita mendapati ada lagi kualiti yang lebih baik daripada itu yang kita kejar. Dengan itu, usaha kita tidak berhabisan-habisan dan tidak ada hadnya dan kita perlu mengejar kualiti sepanjang masa.” - Pelancaran Gerakan Budaya Kerja Cemerlang 27 November 1989
37
BUDAYA KERJA CEMERLANG
Tatacara dan etika kerja yang baik di kalangan pekerja + gaya kepimpinan pihak pengurusan atasan Tangungjawab semua pihak Pekerja mempunyai nilai:
Kerajinan Kegigihan Dayacipta Semangat bekerjasama / kerja berpasukan Integriti Disiplin Sentiasa berusaha meningkatkan prestasi
38
BUDAYA KERJA CEMERLANG
Gaya kepimpinan termasuk:
Kebolehan menetapkan visi/matlamat Menggubal strategi bagi mencapai matlamat Komitmen pengurusan atasan Mewujudkan suasana kerja yang baik Memberi pengiktirafan Memberi peluang-peluang latihan Menggalakkan penglibatan pekerja
39
Sambutan Hari Q Perkhidmatan Awam
Bagi menyemarakkan gerakan kualiti sektor awam 31 Oktober sebagai Tarikh Rasmi Sambutan Hari Q Aktiviti Hari Q
Bacaan Ikrar Kualiti Agensi Pameran Q Ceramah Q Pemberian Anugerah Perkhidmatan Cemerlang (APC)
40
Anugerah Kualiti Perdana Menteri Matlamatnya: 1. Menggalak dan meningkatkan kesedaran tentang kualiti dalam perkhidmatan awam 2. Memberi pengiktirafan formal kepada agensi-agensi kerajaan 3. Memberi publisiti strategi-strategi kualiti yang telah berjaya; dan 4. Menggalakkan persaingan memperbaiki amalan pengurusan kualiti
41
ARAHAN Y.A.B. PERDANA MENTERI NO.1 TAHUN 1998 GERAKAN PEMANTAUAN KEUTUHAN SISTEM PENGUKUHAN PENTADBIRAN KERAJAAN MALAYSIA: PENUBUHAN JAWATANKUASA KEUTUHAN PENGURUSAN PENTADBIRAN KERAJAAN DI PERINGKAT PERSEKUTUAN, NEGERI DAN DAERAH 42
TUJUAN ARAHAN
Untuk memantapkan lagi keutuhan sistem pengurusan pentadbiran kerajaan melalui penubuhan JKP 43
NILAI KEMBANGAN •Berdisiplin NILAI TERAS
•Bekerjasama •Profesional
•Amanah •Benar •Bijaksana •Adil •Telus
•Mesra •Komitmen •Berbudi bahasa •Cepat •Tegas
•Bersyukur
44
Rumusan Fokus peranan perkhidmatan awam berteraskan: Minda dan sikap mengejar keterbilangan Etika yang luhur Pembangunan insan yang mahir dan kompeten Budaya kerja berasaskan prestasi Daya kepimpinan yang kukuh 45
“Perkhidmatan Awam umpama tiang bagi memacu negara terus maju. Tiang yang tegap akan kukuhkan negara. Bagi mengekalkan kemajuan negara, sikap buruk seperti amalan rasuah dan menyeleweng perlu dihindarkan.” ~ Tun Dr. Mahathir Mohamad MAPA ke IV (INTAN) 46
Sekian, Terima Kasih Selamat Mau Jaya
Rujukan: INTAN: Citra Karya, 1994 INTAN: TONGGAK DUA BELAS, 1992 NILAI dan ETIKA 1389
47