Project Ontwikkeling Militaire Terreinen
regio Oost In deze eerste nieuwsbrief vindt u informatie over de laatste stand van zaken in het Project Ontwikkeling Militaire Terreinen in de regio Oost. Dienst Landelijk Gebied (DLG) en Domeinen Onroerende Zaken geven, in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), een nieuwe bestemming aan 53 voormalig militaire terreinen. In Gelderland en Overijssel liggen 14 voormalige militaire terreinen. Veel mensen hebben kenbaar gemaakt op de hoogte te willen blijven van de ontwikkelingen op deze terreinen in regio Oost. Dat kunnen we ons goed voorstellen. De voormalige militaire terreinen liggen veelal in het buitengebied op de meest fantastische plaatsen. Daarom kunt u nu voor de laatste ontwikkelingen terecht op onze website www.ontwikkelingmilitaireterreinen.nl. Hier vindt u van elk terrein in regio Oost specifieke informatie en de ontwikkelingen. Ook kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief.
1
In deze nieuwsbrief:
december 2006
• Samenwerking met Domeinen • Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK) • Oefenterreinen terug naar de natuur! • Militair terrein ‘Kop van Deelen’ wordt ingezet voor jeugdzorg • Zichtbaar Verleden als werkbaar ontwikkelconcept in Arnhem Noord • Schetschuit Veldhuizen en Scherpenberg • Terreinen Bruineveld, Twekkelo en Beckum • Zorglandgoed Stegerveld • Wilp en Alverna van start • Op de hoogte blijven?
ONTWIKKELING MILITAIRE TERREINEN
Samenwerking met Domeinen Het project Ontwikkeling Militaire Terreinen is een project van Dienst Landelijk Gebied (DLG) en Domeinen Onroerende Zaken. De projectorganisatie in regio Oost staat stevig en bij de ontwikkeling van de nieuwe bestemming voor de terreinen wordt intensief samengewerkt tussen mensen van Domeinen en DLG. Gezamenlijk is er voor vrijwel alle terreinen een duidelijke koers uitgezet. Beide partijen zijn tevreden over de samenwerking in de regio.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost
Oefenterrein De Dellen – Heerde
MMC Stegerveld - Ommen
In 2006 onderzoek naar natuurpotenties. Verkoop van De Dellen in 2007. Uitdaging: natuurkwaliteit versterken en vormen van recreatief medegebruik inpassen.
Het voormalig militair terrein Stegerveld komt in aanmerking voor de pilot Zorglandgoederen van het ministerie van LNV. Dit wordt in 2006 verder uitgewerkt.
MMC Bruineveld - Hellendoorn Levering in 2009.
mobilisatiecomplex munitiemagazijncomplex oefenterrein MOB Wilp – Voorst
overig
Site Beckum - Hengelo Site Twekkelo - Enschede
De ontwikkeling rond MOB Wilp start in 2007.
De terreinen Twekkelo en Beckum zijn pas beschikbaar in 2008.
Oefenterrein Het Grootte Veld Vorden
MMC Scherpenberg – Apeldoorn
Schietterrein Gorsselse Heide Eefde
MOB Veldhuizen – Apeldoorn
In 2006 onderzoek naar natuurpotenties. Verkoop van de terreinen in Het Grootte Veld in 2006. Verkoop van de Gorsselse Heide in 2008. Uitdaging: natuurkwaliteit versterken en vormen van recreatief medegebruik inpassen.
In maart 2006 heeft er een Ontwerpatelier plaatsgevonden. Het ‘Schetsschuit’-boekje dat hierover is uitgebracht vormt het vertrekpunt voor verdere ontwikkelingen. Complex Kop van Deelen - Ede
Complex Zeven Provinciën - Arnhem Kamp Koningsweg Noord - Arnhem
In december 2005 verkocht aan De Hoenderloo Groep. De Hoenderloo Groep creëert nieuwe kansen voor jongeren met ernstige (gedrags)-problemen. De restauratie van de monumenten is in volle gang. De eerste jongeren hebben hun intrek genomen.
Er wordt gewerkt aan een plan voor een consultatieronde met onder andere de Arnhemse politiek en bewoners. Het terrein is tijdelijk in gebruik gegeven aan onder andere de Voedselbank en het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA).
MOB Alverna – Wijchen Aanvankelijk start in 2007. DLG onderzoekt de mogelijkheid om te starten in het najaar 2006.
Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK) In de provincies Gelderland en Overijssel worden in totaal 14 militaire terreinen door Defensie overgedragen aan LNV. Tien terreinen met een omvang van 357 hectare liggen in de provincie Gelderland. De provincie Gelderland heeft samen met DLG en de Directie Regionale Zaken (DRZ) van LNV een Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK) gemaakt. In dit ROK is de ontwikkelingsrichting per terrein beschreven, op basis van een gewenst kwaliteitsbeeld met daaraan gekoppeld de ruimtelijke opgave. Het ROK is uitgangspunt voor de herontwikkeling van de terreinen. Provincie Overijssel kent geen vastgesteld en gepubliceerd ontwikkelingskader. DLG maakt hier, met de provincie en de betrokken gemeente, per terrein bij aanvang van het project afspraken over de bandbreedte waarbinnen de herontwikkeling plaats moet vinden. Het ROK van provincie Gelderland vindt u op onze website onder regio Oost. Hiervoor klikt u boven aan de site het project aan en vervolgens klikt u door naar documenten & kaarten.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost
Oefenterreinen terug naar de natuur! In het Ruimtelijk Ontwikkelingskader (ROK) in Gelderland is voor alle drie de oefenterreinen de ontwikkelingsrichting ‘natuur met recreatief medegebruik’ vastgelegd. Bij recreatief medegebruik moet u denken aan wandelen, fietsen, paardrijden en struinen over het terrein. • Het schietterrein de ‘Gorsselse Heide’ wordt in december 2007 overgedragen aan LNV. Defensie heeft recent een onderzoek uitgevoerd naar achtergebleven munitie en werkt op dit moment aan een saneringsplan. DLG start medio 2007 met een werkgroep om een geschikte koper te vinden. Naar verwachting kan de overdracht in het eerste kwartaal van 2008 plaatsvinden. • Ook het oefenterrein ‘De Dellen’ wordt nog deze maand door Defensie overgedragen aan LNV. De eerste gesprekken met belangstellenden zijn gevoerd. Alle aanliggende eigenaren en belangstellenden die schriftelijk hun belangstelling kenbaar hebben gemaakt worden voor 1 februari 2007 bezocht. We streven er naar dit terrein in het eerste kwartaal van 2007 daadwerkelijk over te dragen aan een nieuwe eigenaar. • Voor het oefenterrein ‘Het Grootte Veld’ worden gesprekken gevoerd met potentiële kopers. Die gesprekken moeten in januari 2007 leiden tot een verkoop van dit terrein. Het vergroten van bestaande aanliggende natuurterreinen is daarbij belangrijk. Natuurmonumenten zal voor een deel van de terreinen het eigendom over nemen. Afhankelijk van de uitkomst van de onderhandelingen is er ruimte voor het vergroten van een of meer Het Grootte Veld. Natuurschoonwet landgoederen.
Militair terrein ‘Kop van Deelen’ wordt ingezet voor jeugdzorg Op 4 september j.l. hebben minister Veerman en staatssecretaris Ross het voormalig militaire terrein ‘Kop van Deelen’ officieel overgedragen aan de nieuwe eigenaar ‘De Hoenderloo Groep’. Dit is het eerste van de in totaal 53 terreinen in Nederland dat een nieuwe bestemming heeft gekregen. Dit terrein wordt door De Hoenderloo Groep ingezet bij het creëren van nieuwe kansen voor jongeren met ernstige (gedrags)problemen. Vanuit het project Ontwikkeling Militaire Terreinen werd een Het militaire terrein ‘Kop van Deelen’ ligt in de professionele tafeltennistafel met twee bankjes aangeboden. gemeente Ede ten noorden van Arnhem. De monumentale gebouwen op dit terrein worden omgebouwd voor de opvang van vijftig jongeren uit civielrechtelijke procedures die eerder waren opgenomen in Justitiële Inrichtingen.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost
Zichtbaar Verleden als werkbaar ontwikkelconcept in Arnhem Noord De Dienst Landelijk Gebied (DLG) hanteert voor de herontwikkeling van de complexen Kamp Koningsweg Noord en Zeven Provinciën aan de Koningsweg te Arnhem een eigen visie onder de naam ‘Zichtbaar Verleden’. Het ontwikkelconcept is nog niet in detail uitgewerkt maar bevat wel een aantal belangrijke keuzes die de richting van de herontwikkeling sterk sturen. Deze keuzes zijn afgeleid uit het hiervoor beschreven Ruimtelijke Ontwikkelingskader. ‘Zichtbaar Verleden’ betekent vooral het herstel van het oude landgoedkarakter van het gebied van vóór en ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. De bebouwing aan de noordzijde van het complex wordt hiervoor grotendeels gesloopt en de oude paden- en lanenstructuur wordt hersteld.
Internationaal Ontwerpatelier in februari 2007 Om deze bouw- en architectuuropgave, maar ook de gewenste verbetering op het gebied van natuur en landschap, inhoud te geven vindt op het complex in de week van 12 tot 18 februari 2007 een Internationaal Ontwerpatelier plaats. Hieraan nemen onder meer drie universiteiten uit Nederland, Duitsland en Engeland deel. Een bijzondere combinatie gezien de bewogen historie van deze plek! Ook worden de betrokken partijen uit het “publiek huis” uitgenodigd deel te nemen. De uitkomsten van dit ontwerpatelier worden mede gebruikt om het ontwikkelconcept ‘Zichtbaar Verleden’ uiteindelijk vast te leggen in een DLG-Masterplan (publiek programma van eisen) en een bijbehorend DLG-Schetsontwerp. Daarmee wordt in het voorjaar van 2007 de “publieke fase” van het project afgesloten en kan gestart worden met de feitelijke onderhandelingen met geïnteresseerde marktpartijen om het concept verder te ontwikkelen en in te vullen. Het gebied wordt weer toegankelijk voor publiek (dus geen functies met een nieuw hek). Na meer dan 60 jaar verborgen te zijn geweest wordt de militaire historie weer zichtbaar voor de samenleving.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost
Schetsschuit Veldhuizen en Scherpenberg In maart 2006 vond een ontwerpatelier volgens de Schetsschuit methode van DLG plaats voor de locaties Veldhuizen en Scherpenberg. De resultaten zijn vastgelegd in het Schetsschuitboekje Veldhuizen en Scherpenberg juni 2006 en bieden naar het Ruimtelijk Ontwikkelingskader houvast voor het vervolg. Hoewel er buiten op de terreinen niets is te zien is er de afgelopen tijd hard gewerkt. Door de gemeente Apeldoorn, maar ook door provincie Gelderland, LNV en DLG is de keuze gemaakt om de opstallen op Scherpenberg grotendeels te slopen en terug te geven aan de natuur. Momenteel wordt onderzocht of er voldoende draagvlak is om als nevenfunctie golf toe te staan. Gemeente Apeldoorn heeft groen licht gegeven om de optie ‘mixed uses’ (zie Schetsschuit) verder uit te werken en te onderzoeken in hoeverre Apeldoorn en DLG hierin samen kunnen optrekken. In dat plan is dan ruimte voor een combinatie van wonen, werken en recreatie. Daarnaast wordt onderzocht in hoeverre de Veluwse Stoomtrein Maatschappij (VSM) ook op het terrein terecht kan. Het Schetsschuitboekje Veldhuizen en Scherpenberg juni 2006 vindt u op onze website onder regio Oost. Hiervoor klikt u boven aan de site het project aan en vervolgens klikt u door naar documenten & kaarten.
Terreinen Bruineveld, Twekkelo en Beckum In Overijssel liggen vier voormalige militaire terreinen: Stegerveld, Bruineveld, Twekkelo en Beckum. Het terrein Twekkelo bij Enschede en het terrein Beckum bij Hengelo zijn voormalige zendersites van het Vliegveld Twenthe. Deze terreinen komen in 2008 beschikbaar. Het munitiemagazijncomplex Bruineveld bij Hellendoorn komt in 2009 beschikbaar. In 2007 gaan we wel van start met de voorbereidingen zodat de terreinen gelijk doorverkocht kunnen worden zodra Defensie ze heeft overgedragen. Meer informatie over het terrein Stegerveld leest u hieronder.
Zorglandgoed Stegerveld Het voormalig militaire terrein Stegerveld bij Ommen is één van de drie pilotprojecten voor zorglandgoederen. Een zorglandgoed wordt gezien als een nieuw landgoed met een tweeledige functie: zorg en groen. Het groen staat ten dienste van de zorg. De invulling kan onder meer zijn: opvang met therapie, dagbesteding bij zorgboeren op het landgoed, in een pleeggezin op het landgoed wonen, een retraiteoord voor mensen met een burn-out, of gedragstherapie met paarden. Meerdere partijen (met uiteenlopende plannen) hebben interesse in het pilotproject Stegerveld getoond. Op dit moment worden de randvoorwaarden, die een rol spelen bij de herontwikkeling, in beeld gebracht. In 2007 worden de geïnteresseerde zorginstellingen benaderd met de vraag op welke wijze zij denken het zorglandgoed gestalte te gaan geven.
Nieuwsbrief Promt - regio Oost
In 2004 heeft DLG van het ministerie van LNV de opdracht gekregen om, in nauwe samenwerking met Dienst Domeinen, voor 53 overtollig geworden militaire terreinen (in totaal 2100 ha) een nieuwe bestemming te vinden. Per terrein zoeken provincies, gemeenten, andere betrokkenen en DLG naar een bestemming die het beste bij het gebied past. De meeste terreinen liggen binnen de Ecologische Hoofdstructuur en krijgen daarom ‘groene functies’ als natuur en recreatie. DLG en Domeinen willen de kosten voor sloop beperken en monumentale gebouwen behouden. Met de opbrengsten uit de terreinen die geschikt zijn voor nieuwe ‘rode functies’ wordt de realisatie van de groene functies en het behoud van monumenten gefinancierd. Voorbeelden van rode functies zijn woningbouw, bedrijventerrein, landgoederen of culturele evenementen, DLG heeft de kennis en middelen om als publieke partner te kunnen investeren in vastgoed in landelijk gebied, ook bij ‘rood-voor-groen’ constructies als bij de ontwikkeling van militaire terreinen.
Wilp en Alverna van start
Zodra de planvorming en de inrichting van de terreinen ver genoeg is gevorderd, draagt DLG ze over aan een nieuwe eigenaar.
Omdat het organisatorisch niet mogelijk is om met alle 14 terreinen in regio Oost gelijktijdig van start te gaan is besloten met de herontwikkeling van Wilp en Alverna te wachten tot 2007. Dit loopt nu voor het mobilisatiecomplex Alverna anders. De gemeente Wychen is momenteel bezig om aan de overkant van de weg nieuwe complexe ruimtelijk plannen te ontwikkelen. Hier willen we vanuit DLG graag op inspelen zodat de plannen elkaar mogelijk versterken. Daarom gaan we in januari al van start met een ontwerpatelier om de ontwikkelingsmogelijkheden op een rij te zetten. Het complex telt een twintigtal hectare en ligt op een stuifduin. Het ligt geheel binnen de ecologische hoofdstructuur. Voor de toekomst wordt gezocht naar een combinatie van natuurontwikkeling en deels woningbouw. De herontwikkeling van Wilp wordt volgens planning gestart in februari 2007.
ONTWIKKELING MILITAIRE TERREINEN
Uitgave van: het Project Ontwikkeling Militaire Terreinen van de Dienst Landelijk Gebied regio Oost. De nieuwsbrief kent geen vaste verschijningsfrequentie Redactieadres: DLG regio Oost, Postbus 9079
Op de hoogte blijven? Om goed geïnformeerd te blijven kunt u zich via onze website www.ontwikkelingmilitaireterreinen.nl abonneren op deze nieuwsbrief. Hierdoor ontvangt u automatisch het laatste nieuws. De nieuwsbrief kent geen vaste frequentie maar komt in ieder geval 2 keer per jaar uit.
6800 ED Arnhem Projectsecretariaat:
[email protected] Tekst: Evert Jan Peper, René Tank, Wijnand Metten, Michel Ronden, Kim Heezen en Annemieke van den Berg Opmaak: Peter Reijrink, DLG regio Oost Fotografie: DLG Website: www.ontwikkelingmilitaireterreinen.nl December 2006
Nieuwsbrief Promt - regio Oost