Nguoi Tq Xau Xi - Ba Duong

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Baù Döông Ngöôøi dòch: Nguyeãn Hoài Thuû

NGÖÔØI TRUNG QUOÁC XAÁU XÍ CMCT

Cuõng bôûi thaèng daân ngu quaù lôïn, Cho neân quaân noù deã laøm quan. (Taûn Ñaø) Nguyeân taùc: Choõu loøu de Zhong Guoù reùn Bo Yang

ISBN 2-9512634-0-6 Collection QUAØ TAËNG C 1998 Editions Chaân Maây Cuoái Trôøi Imprimeù en Franc

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Baù Döông NGÖÔØI TRUNG QUOÁC XAÁU XÍ Ngöôøi dòch: Nguyeãn Hoài Thuû **** Nhaø Xuaát Baûn CMCT Paris - 98

Meán taëng thaày Dieäp Truyeàn Hoa, ngöôøi 30 naêm tröôùc ñaây ñaõ vôõ loøng vaên Baïch thoaïi cho toâi. Trình baøy bìa: Vuõ Troïng Thuaán Söûa baûn in: Long Ph.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

LÔØI NGÖÔØI DÒCH

Naêm naêm tröôùc, toâi sang Trung Quoác ñoïc ñöôïc quyeån saùch naøy raát laáy laøm thích thuù. Ngay sau ñoù, töø Trung Quoác veà ñeán Vieät Nam, toâi ñaõ chuïp laïi ñöa cho moät ngöôøi baïn ôû Haø Noäi vaø ñoäng vieân anh dòch ra tieáng Vieät. Toâi nghó raèng ngöôøi Vieät ôû trong nöôùc neáu ñöôïc ñoïc noù, chaéc cuõng thích thuù nhö toâi. Baûn thaân toâi tröôùc kia cöù moãi laàn ñoïc phaûi nhöõng quyeån saùch kieåu Ngöôøi Vieät cao quyù, Ngöôøi Vieät ñaùng yeâu laø moät laàn khoâng nhöõng khoâng caûm thaáy mình ñöôïc döï phaàn vaøo caùi cao quyù, ñaùng yeâu aáy moät tyù naøo, maø caøng thaáy mình thaáp heøn vaø ñaùng gheùt laøm sao, chæ muoán vieát ngay moät quyeån saùch khaùc ñeå noùi veà nhöõng tính hö, taät xaáu cuûa mình. Ñang luùc luùng tuùng vôùi noãi böïc doïc aáy thì may thay toâi gaëp ñöôïc quyeån saùch cuûa Baù Döông. Theá maø suoát naêm naêm qua toâi ñaõ oâm caùi hy voïng quyeån saùch dòch seõ ra ñôøi ôû Vieät Nam. Taïi sao toâi laïi coù hy voïng nhö vaäy? Bôûi vì, quyeån saùch naøy tuy ñöôïc vieát vaø xuaát baûn ban ñaàu ôû Ñaøi Loan, tuy coù moät caùi nhìn ñoäc ñaùo veà vaên hoùa vaø caùc cheá ñoä chính trò Trung Quoác, ñaëc bieät chæ trích nhöõng phong traøo Phaûn höõu, Caùch maïng Vaên hoùa,v.v...vaø caû Mao Traïch Ñoâng, nhöng sau ñoù noù laïi ñöôïc taùi baûn taïi Trung Hoa luïc ñòa (Baûn toâi coù laø baûn naêm 1989 - 1990 do Nhaø xuaát baûn Hoa Thaønh, thaønh phoá Quaûng Chaâu, tænh Quaûng Ñoâng aán haønh). Khoâng nhöõng ñaõ coù nhieàu saùch khaùc vieát veà noù, gaàn ñaây coøn coù nguyeân caû moät quyeån saùch phoûng vaán Baù Döông veà quyeån saùch naøy cuûa oâng. Caùc taùc phaåm khaùc cuûa Baù Döông cuõng ñaõ luïc tuïc ñöôïc in ra, vaø cuoái cuøng laø hai tuyeån taäp taïp vaên lôùn cuûa oâng vöøa ñöôïc Nhaø Xuaát Baûn Höõu Nghò taïi Baéc Kinh phaùt haønh. Ngoaøi ra ôû AÂu, Myõ, UÙc chaâu hieän nay, ñoái vôùi nhöõng ngöôøi saép phaûi tieáp caän vôùi Trung Quoác, cuoán saùch cuûa Baù Döông cuõng ñöôïc xeáp vaøo trong danh saùch nhöõng quyeån caàn ñoïc ñeå coù moät caùi nhìn toång quaùt veà vaên hoùa nöôùc naøy. Nöôùc Trung Hoa «coäng saûn» ñaõ chaáp nhaän vaø hoan ngheânh noù, ngöôøi AÂu Myõ cuõng theá, thì khoâng coù lyù do gì ngöôøi Vieät Nam laïi khoâng theå ñöôïc ñoïc noù, cho duø khoâng phaûi ñeå hoïc hoûi, maø coù theå chæ vì hieáu kyø, thoâng tin veà moät nöôùc laùng gieàng. Ñeán nay quyeån saùch dòch vaãn chöa ra ñôøi ôû Vieät Nam. Vaø toâi vaãn chöa maát hy voïng, nhöng toâi hôi thaáy tieác cho caùi thôøi gian tính cuûa noù. Chaúng haïn, trong saùch coù nhöõng ñoaïn noùi veà taâm söï ngöôøi Trung Quoác ôû Hoàng Koâng khi maûnh ñaát naøy chöa «trôû veà toå quoác» thì baây giôø Hoàng Koâng ñaõ thuoäc Trung Hoa luïc ñòa roài. Vì vaäy, maëc duø chæ voõ veõ tieáng Trung, laïi khoâng phaûi laø ngöôøi quen ngheà dòch, toâi cuõng ñaõ maày moø coá dòch noù ra, chaéc chaén coù nhieàu sai soùt, ôû ñaây thaønh thaät xin nhöõng ngöôøi cao minh hôn chæ baûo cho.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Trong thaäp nieân tröôùc moät thieân nieân kyû môùi naøy, ngöôøi ta hay noùi veà neàn vaên minh haäu coâng nghieäp, haäu hieän ñaïi, caùch maïng vaø vaên minh ñieän töû tin hoïc, ñôït soùng thöù ba,... Ngöôøi Vieät Nam vöøa thoaùt ra ñöôïc cuoäc noài da xaùo thòt, coøn phaûi maát hôn 20 naêm ñeå chì chieát laãn nhau, boãng moät hoâm töï thaáy mình ñang ñöùng beân leà ñöôøng phaùt trieån; ñoùi raùch, ngheøo naøn, laïc haäu, boái roái khoâng bieát ñi veà ñaâu. Vì cuïc dieän theá giôùi ñaõ thay ñoåi quaù nhanh, caùc phe phaùi, chieâu baøi maø mình vì noù maát bao xöông maùu vaø caû moät thôøi son treû ñaõ chæ coøn laø nhöõng daáu veát môø nhaït. Trí thöùc Vieät Nam, hoaëc nhöõõng ngöôøi coøn chuùt suy tö, nhìn sang caùc nöôùc laùng gieàng, nhìn ra theá giôùi cuõng hoang mang, luùng tuùng chaúng keùm caùc cuï nhaø Nho caùch ñaây moät theá kyû khi tænh daäy vì nhöõng tieáng caø-noâng cuûa neàn vaên minh coâng nghieäp Taây phöông baén vaøo caùc cöûa bieån. Trong thôøi kyø goïi laø «ñoåi môùi» gaàn ñaây, caùc nhaø laõnh ñaïo Vieät Nam hay nhöõng ngöôøi töï cho mình coù söù meänh laõnh ñaïo, laïi phaùt ñoäng phong traøo ñi tìm kieåu maãu phaùt trieån, gioáng phong traøo «canh taân» cuûa caùc cuï ñoà ngaøy xöa. Nhöng caùi khaùc vôùi thôøi hai cuï Phan Boäi Chaâu vaø Phan Chu Trinh laø ngoaøi caùc moâñen Myõ, Phaùp, Nhaät, ngaøy nay coøn coù moät loâ nhöõng moâ-ñen môùi nöõa, trong ñoù phaûi keå maáy con roàn g, con coïp chaâu AÙ ngay saù t naù c h maø ôû thôø i caùc cuï ho cuõng chaúng khaùc gì mình. Ngöôøi coù ñaàu oùc moät laàn nöõa phaûi thaéc maéc taïi sao baây giôø laïi coù söï khaùc bieät ñoù? Daân toäc Vieät Nam cô baûn khaùc gì nhöõng daân toäc khaùc ñeå ra noâng noãi naøy? Khoâng khoûi coù nhöõng ngöôøi, cuõng nhö caùc cuï Phan ngaøy xöa, laïi ñi ñaøo bôùi trong vaên hoùa, lòch söû Vieät Nam, suy gaãm ñeå tìm cho ra nheõ. Nhöng soá aáy khoâng nhieàu nhö ta töôûng, maø roài cuõng chaúng ai ñeå yù ñeán nhöõng lôøi taâm huyeát cuûa hoï, neáu khoâng thì lòch söû vaø vaän meänh nöôùc nhaø cuõng ñaõ khaùc. Maëc duø döôùi aùp löïc cuûa xu höôùng toaøn caàu hoùa treân moïi ñòa haït, toâi vaãn tin raèng moãi moät daân toäc phaûi coù moät phöông thöùc, moät giaûi phaùp rieâng ñoái vôùi caùi vaän meänh rieâng cuûa mình. Cho neân, tröôùc khi ñi coùp nhaët caùc moâ-ñen, caàn nhaát phaûi bieát mình laø caùi thöù gì, vaø coù theå laøm ñöôïc gì ngay tröôùc maét. Muoán bieát ñöôïc ñieàu aáy khoâng theå chæ cöù tinh töôùng, huyeãn hoaëc ñeå tieáp tuïc töï kyû aùm thò hoaëc löøa doái nhau, tieáp tuïc duøng caùi löôõi goã ñeå noùi nhöõng ñieàu cöôøng ñieäu, haõnh tieán. Thöôøng trong lòch söû Vieät Nam voán ñaõ raát ítù ngöôøi thaät tình coù can ñaûm vaø trung thöïc ñeå tìm hieåu, pheâ bình, nhöõng caùi xaáu, caùi dôû cuûa daân toäc mình. Gaàn ñaây laïi chæ toaøn thaáy ca tuïng ñaát nöôùc röøng vaøng bieån baïc, con ngöôøi caàn cuø, thoâng minh, cao caûù, ñeïp ñeõ, kieân cöôøng, anh huøng, trong saùng... Thaäm chí laïi coù caû ngöôøi laõnh ñaïo laáy teân giaû vieát saùch ñeå ca ngôïi caù nhaân mình, coù caû nhaø vaên bòa teân moät ngöôøi nöôùc ngoaøi ñeå ca ngôïi daân toäc mình. Neáu so saùnh vôùi nhöõng nöôùc giaøu maïnh nhaát theá giôùi hieän nay thì laïi laø caû moät chuyeän ngöôïc ñôøi. Maø caùi chuyeän tìm nhöõng khuyeát taät, nhöõng caùi dôû cuûa daân toäc mình thì khoâng ai coù theå laøm hoä cho mình caû, khoâng theå troâng chôø vaøo ngöôøi nöôùc ngoaøi ñöôïc - maëc duø quaù

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

trình lòch söû Vieät Nam ñaõ chöùng minh ngay ñeán caû caùi chöõ vieát cuõng laø do ngöôøi nöôùc ngoaøi laøm cho (Toâi khoâng cho raèng chöõ Noâm laø moät thöù chöõ vieát ñuùng nghóa cuûa noù. Ñoù chæ laø moät thöù chöõ laøm töø chöõ Haùn, chuû yeáu duøng ñeå kyù aâm tieáng Vieät cho nhöõng ngöôøi ñaõ bieát chöõ Haùn, quaù phöùc taïp, thieáu quy phaïm ñeå ñöôïc phoå caäp vaø ñöùng vöõng). Roài khi ngöôøi nöôùc ngoaøi khoâng lo cho nöõa thì ñeán nay noù vaãn ôû tình traïng cuûa ñaàu theá kyû, khoâng coù moät canh taân, chuaån hoùa gì theâm, thaäm chí moät baøn phím maùy tính ñeå ñaùnh caùi thöù chöõ vieát ñoù cuõng khoâng heà coù noåi ôû thôøi ñaïi xa loä thoâng tin naøy. Trung Quoác ñaõ laø moät moâ-ñen lôùn cuûa Vieät Nam cho ñeán luùc ngöôøi Phaùp ñoâ hoä chuùng ta. Vaø neáu toâi khoâng laàm thì hieän nay moät laàn nöõa noù vaãn coøn laø moät moâ-ñen phaùt trieån cho moät nöôùc theo cheá ñoä ñaûng chuû, laïi thuoäc veà theá giôùi Haùn hoùa nhö Vieät Nam. Quyeån saùch naøy soi saùng theâm moät beà maët, coù theå laø maët traùi cuûa vaên hoùa Trung Quoác, cuûa daân toäc Trung Hoa. Theo toâi nghó neáu laáy caùi beà maët naøy ñem tham chieáu ñeå phaûn tænh, vieäc naøy khoâng nhöõng chæ ích lôïi cho ngöôøi Hoa maø coøn cho taát caû caùc coäng ñoàng coù lieân quan ít nhieàu ñeán vaên hoùa Trung Quoác. OÂng Baù Döông cô baûn chæ laø moät nhaø baùo, moät ngöôøi vieát taïp vaên vaø chính oâng cuõng xaùc nhaän ñieàu naøy. Bôûi vaäy chuùng ta khoâng neân chôø ñôïi ôû quyeån saùch nhöõng phaân tích khoa hoïc saâu saéc, nhöõng yù nghóa trieát hoïc cao sieâu thöôøng thaáy ôû maáy tröôøng phaùi Trung Quoác hoïc taïi caùc ñaïi hoïc Myõ nhö Ha-vôùt hoaëc Xtan-pho. Phaàn chính cuûa quyeån saùch laïi goàm nhöõng baøi dieãn thuyeát, mang loái haønh vaên cuûa keû noùi chuyeän, neân coù ngöôøi pheâ bình laø boá cuïc loûng leûo. Cho duø coù thaät söï thieáu trình ñoä uyeân baùc vaø caùi chaët cheõ cuûa lyù luaän, quyeån saùch laïi ñem ñeán cho ngöôøi ñoïc nhieàu chaát lieäu cuï theå ruùt töø lòch söû vaø ñôøi thöôøng qua caùi nhìn cuûa moät ngöôøi Trung Quoác ñaõ bò «nhaøo troän nhö moät vieân soûi trong caùi maùy troän beâ-toâng» cuûa lòch söû Trung Quoác hieän ñaïi. Nhöõng thöù raát phoå caäp vaø deã hieåu naøy coäng vôùi gioïng vaên chaâm bieám chua cay maø thaønh khaån cuûa Baù Döông ñoái vôùi moät ngöôøi Vieät bình thöôøng duø ôû trong hay ngoaøi nöôùc seõ laø moät coáng hieán khoâng nhoû cho vieäc hieåu roõ hôn veà Trung Quoác vaø qua ñoù nhìn laïi maø ñaùnh giaù baûn thaân, daân toäc vaø vaên hoùa cuûa mình trong giai ñoaïn hieän nay. Phaàn cuoái saùch goàm moät soá baøi cuûa nhöõng ngöôøi pheâ phaùn Baù Döông. Phaàn tranh luaän ñaày caûm tính naøy, daãu khoâng coù theâm nhieàu phaùt hieän gì môùi, laïi laø moät caùi phoâng caàn thieát laøm noåi baät theâm tính ñoäc ñaùo vaø cuù soác khaù maïnh cuûa söï kieän Baù Döông treân coäng ñoàng ngöôøi Hoa taïi haûi ngoaïi. Trong luùc dòch toâi vaãn chöa tìm ñöôïc ôû tieáng Vieät töø naøo ñuùng ñeå dieãn taû ñoàng thôøi hình daùng xaáu vaø tính xaáu cuûa moät ngöôøi. Cho neân, tuøy maïch vaên, luùc toâi duøng chöõ «xaáu xí», luùc duøng «xaáu xa». Tieáng Trung vaø Haùn Vieät voán coù nhieàu töø gioáng nhau, khieán ngöôøi dòch coù khuynh höôùng hay söû duïng caùi coù saün, neân caâu vaên mang veû cuõ kyõ, toái nghóa. Vaán ñeà naøy khoù hôn, neáu coù moät aán baûn khaùc toâi seõ coá gaéng theâm.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Nhaân dòp naøy toâi cuõng khoâng theå khoâng noùi leân raèng, ngoaøi nhöõng khoù khaên gaëp phaûi cuûa moät ngöôøi duøng moät thöù tieáng ngheøo naøn ñeå dòch moät thöù tieáng phong phuù hôn, toâi ñaõ gaëp phaûi quaù nhieàu ñau khoå trong vieäc cheá baûn vaø chuyeån ñoåi (ñoái vôùi quyeån naøy cuõng nhö nhöõng quyeån tröôùc, vì cho ñeán nay toâi vaãn chöa tìm ñöôïc moät chöông trình soaïn thaûo vaên baûn naøo ñaït tieâu chuaån, thaät ñaùng buoàn!), neáu khoâng quyeån saùch naøy coù theå ñaõ ra ñôøi tröôùc ñaây saùu thaùng hay moät naêm laø ít. Ngoaøi ra toâi cuõng ñaõ töï yù löôïc boû moät soá ñoaïn, khoâng nhieàu laém, vì thaáy coù söï truøng laëp vôùi caùc ñoaïn khaùc. Toâi chæ mong coù nhieàu ngöôøi ñoïc ñöôïc quyeån saùch dòch naøy, ñoù laø moät ñieàu an uûi raát lôùn cho caùi thieän yù cuûa toâi. Paris, Muøa ñoâng 1997 Nguyeãn Hoài Thuû

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Vaøi lôøi veà Taùc giaû vaø baûn quyeàn

OÂng Baù Döông sinh naêm 1920 ôû Trung Hoa luïc ñòa, chaïy sang Ñaøi Loan naêm 1949 khi coäng saûn thaéng taïi Trung Quoác. Laø moät nhaø thô, nhaø vaên, nhaø baùo vaø söû gia. OÂng ñaõ bò boû tuø 10 naêm taïi Luïc Ñaûo (Ñaøi Loan) vì dòch sang tieáng Trung Quoác moät tranh hyù hoïa Poâp-Pay (Popeye) maø chính phuû Ñaøi Loan cho laø phaïm thöôïng. Naêm 1977, khi ra khoûi nhaø tuø, oâng baét ñaàu ñi noùi chuyeän veà hieän töôïng «ngöôøi Trung Quoác xaáu xí». Nhöõng baøi noùi chuyeän cuûa oâng vaø cuûa nhöõng ngöôøi tranh luaän vôùi oâng ñöôïc taäp trung laïi thaønh quyeån saùch maø caùc baïn ñang caàm ôû tay. OÂng hieän soáng ôû Ñaøi Loan vôùi vôï laø baø Döông Höông Hoa, moät thi só. Vì chæ coù moät baûn in taïi luïc ñòa, chuùng toâi khoâng bieát phaûi lieân laïc laøm sao ñeå xin pheùp oâng Baù Döông, neân nhaân ñaây xin loãi oâng veà vieäc ñaõ maïn pheùp dòch saùch cuûa oâng ra tieáng Vieät tröôùc khi ñöôïc pheùp. Toâi nghó neáu oâng bieát ñöôïc chaéc cuõng vui loøng tha thöù. Neáu coù ai maùch cho toâi bieát oâng ôû ñaâu toâi seõ tröïc tieáp xin loãi oâng moät laàn nöõa vaø chính thöùc xin pheùp oâng sau. (NHT)

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

THAÀY THUOÁC VAØ NGÖÔØI BEÄNH ÔÛ NÖÔÙC HUÕ TÖÔNG

11111

Thay lôøi töïa cuûa Baù Döông

Chuyeän keå raèng ngaøy xöa coù moät nöôùc goïi laø «Nöôùc vaïi töông». ÔÛ ñoù moãi ngaøy vieäc troïng ñaïi nhaát cuûa moïi ngöôøi laø baøn luaän xem hoï coù ñuùng laø moät nöôùc huõ töông khoâng. Naùo nhieät nhaát ôû ñoù laïi laø vieäc tranh chaáp giöõa thaày thuoác vaø beänh nhaân. Keát quaû ñöông nhieân laø thaày thuoác bò thua. Ñaïi khaùi tình hình nhö sau: Beänh nhaân: - Thaùng sau toâi keát hoân, seõ laøm leã cöôùi ra troø. Raát vinh haïnh ñöôïc ñoùn tieáp ngaøi. Ngaøi seõ laø thöôïng khaùch. Theá keát quaû khaùm nghieäm beänh tình cuûa toâi ra sao roài? Thaày thuoác: - Xin loãi, toâi sôï phaûi baùo cho oâng moät tin khoâng vui. Ñaây laø keát quaû baûng phaân chaát. Coù khaû naêng oâng bò maéc beänh phoåi ñaõ ñeán thôøi kyø thöù ba. Trieäu chöùng thôøi kyø ñaàu laø ho... Beänh nhaân: - Quaùi thaät. Baùc só baûo laø ho. Theá vöøa roài baùc só cuõng chaúng môùi ho laø gì. Taïi sao ñaáy laïi khoâng phaûi laø beänh phoåi? Thaày thuoác: - Caùi ho cuûa toâi vaø caùi ho cuûa oâng khoâng gioáng nhau ñaâu. Beänh nhaân: - Taïi sao laïi khoâng gioáng nhau? OÂng coù tieàn, coù hoïc thöùc, toát nghieäp caû ñaïi hoïc, töøng uoáng caû nöôùc soâng A-ma-doân, chaéc phaûi thuoäc loaïi ngöôøi coù doøng maùu cao sang chöù gì? Coù phaûi vaäy khoâng? Thaày thuoác: - Noùi theá chaúng phaûi, laïi coøn nöûa ñeâm leân côn soát. Beänh nhaân: - Chaúng noùi theá thì noùi theá naøo cho vöøa yù oâng? Soát nöûa ñeâm?! Caùi quaït maùy nhaø toâi duøng ñeán nöûa ñeâm sôø vaøo coù theå boûng tay nhö chôi. Theá noù cuõng bò lao phoåi ñeán thôøi kyø thöù ba chaéc? Thaày thuoác (gaéng göôïng giaûi thích): - Thoå huyeát cuõng laø moät trong nhöõng trieäu chöùng cuûa beänh traïng. Beänh nhaân: - Saùt naùch nhaø toâi coù moät nha só. Nhöõng ngöôøi ñeán chöõa raêng ñeàu bò oâng ta laøm cho khaïc ra maùu. Khoù maø noùi raèng hoï ñeàu bò lao phoåi ôû thôøi kyø thöù ba caû. Thaày thuoác: - Chuyeän ñoù ñöông nhieân khoâng phaûi nhö vaäy roài. Nhöng toång keát taát caû laïi ... Beänh nhaân: - Ñöôïc roài! Noùi laïi töø ñaàu. Cöù cho laø lao phoåi ñeán thôøi kyø thöù baåy, thöù taùm ñi thì ñaõ sao? Coù caàn phaûi nhaëng xò leân theá khoâng? Ngöôøi nöôùc ngoaøi khoâng phaûi

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

vaãn maéc lao phoåi nhö thöôøng hay sao? Taïi sao anh cöù xoaùy vaøo moãi toâi? Thaùng tôùi toâi keát hoân, vieäc naøy ai cuõng bieát, sao anh khoâng coù theå noùi vaøi caâu khích leä toâi? Taïi sao anh laïi ñaû kích toâi? Anh thuø oaùn gì toâi? Anh muoán laøm cho ñôøi chuùng toâi tan naùt aø? Thaày thuoác: - Anh hieåu laàm toâi roài. Toâi chæ muoán noùi... Beänh nhaân: - Toâi chaúng hieåu laàm anh tí naøo. Toâi chæ nhìn thoaùng moät caùi laø thaáy caû tim gan anh. Anh maát meï sôùm, khoâng coù ñöôïc moät gia ñình eâm aám. Ñeán tuoåi trung nieân laïi ngoài tuø vì aùn cöôùp cuûa, gieát ngöôøi, hieáp daâm, xem thöôøng coâng bình, luaät phaùp, cöøu haän chaát choàng. Thaáy ngöôøi khaùc haïnh phuùc laø khoâng chòu ñöôïc, khoâng muoán thaáy nöôùc nhaø raïng rôõ, veû vang. Thaày thuoác: - Chuùng ta phaûi tuøy vieäc maø xeùt. Beänh nhaân: - Chính toâi ñang tuøy vieäc maø xeùt ñaây. Anh cöù thuù thaät caùi baø giaø maø anh mang ôn aáy, khi gieát baø ta anh haï thuû nhö theá naøo? Thaày thuoác (hôi hoaûng sôï): - Giaáy chaån beänh ñaõ caên cöù vaøo phaân chaát maùu vaø nöôùc boït, coù leõ naøo toâi bòa ñaët ra ñöôïc? Beänh nhaân: - Ñöông nhieân laø anh khoâng bòa ñaët. Cuõng nhö con dao cuûa anh ñaõ caém vaøo ngöïc cuûa baø kia. Anh sæ nhuïc nhöõng ngöôøi tieán boä vaø yeâu nöôùc nhö vaäy laø ñuû roài. Anh moät loøng thuø haän ñoàng baøo, baûo hoï ñeàu bò lao thôøi kyø thöù ba, anh khoâng töï thaáy laø voâ lieâm sæ aø? Thaày thuoác: - OÂng anh ôi, chæ vì thöông oâng, mong oâng choùng bình phuïc toâi môùi noùi thaúng söï vieäc chöù thaät tình khoâng coù aùc yù. Beänh nhaân (vöøa cöôøi nhaït vöøa ho): - Anh laø moät thaèng ñoà teå gieát ngöôøi khoâng gôùm tay. Taát caû nhaân só yeâu nöôùc coù löông taâm seõ lieân keát laïi ñeå ngaên chaën yù ñoà möu saùt toå quoác cuûa anh maø anh goïi laø loøng yeâu nöôùc hoøng che maét thieân haï. Thaày thuoác: - Taát caû toâi chæ caên cöù vaøo nhöõng baûn phaân tích, nhö phaân tích nöôùc boït chaúng haïn cuûa tröôøng Thieân Truùc ñaõ laøm ... Beänh nhaân: - Ñoà voïng ngoaïi! Ñoà suøng baùi vaø nònh hoùt nöôùc ngoaøi! Anh chính laø caùi maàm moáng haï löu ñaõ taùng taän loøng töï troïng daân toäc. Ñoà toài! Toâi nghieâm tuùc caûnh caùo anh! Theá naøo roài anh cuõng seõ phaûi traû giaù raát ñaét veà haønh vi voïng ngoaïi naøy. Thaày thuoác (maïnh daïn theâm): - Thoâi, khoâng noùi lung tung, khoâng traùnh neù nöõa. Cuõng khoâng neân duøng ngoân ngöõ ñaáu toá ñeå thay theá lyù leõ. Chuyeän quaù khöù vaø chuû ñeà cuûa toâi thì coù lieân quan gì? Caùi chuû ñeà cuûa chuùng ta laø «Anh coù bò lao hay khoâng?» Beänh nhaân: - Cöù xem moâ hình caùi «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» cuûa anh. Quaû laø giaø moàm! Töø boái caûnh ñôøi anh, ai cuõng coù theå nhìn thaáy ñöôïc caùi daõ taâm cuûa anh ñoäc aùc döôøng naøo. Taïi sao khoâng lieân quan vôùi nhau? Nöôùc Trung Quoác roài hoûng veà tay nhöõng loaïi ngöôøi nhö anh, laøm cho ngöôøi nöôùc ngoaøi tin raèng ngöôøi Trung Hoa chuùng ta ñeàu bò lao vaøo thôøi kyø thöù ba heát thaåy. Vì theá, hoï xem chuùng ta khoâng ra gì. Caùi loaïi Haùn gian soá moät, aên taùo raøo sung naøy leõ trôøi khoâng theå dung ñöôïc. Caåm y veä (ho xuø xuï)! Loâi noù ñi!

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñöông nhieân khoâng nhaát ñònh phaûi laø caåm y veä (lính vua) loâi ñi (Baù Döông tieân sinh cuõng ñaõ hôn moät laàn bò loâi ñi roài), maø boïn naøy khoâng chæ loâi ñi, laïi coøn coù theå haønh hung, ñaùnh ñaäp, chöa keå chöûi bôùi, thoùa maï baèng lôøi noùi hoaëc baèng buùt. Ñaøi Baéc, ngaøy 23-07-1985.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

PHAÀN I CAÙC BAØI NOÙI CHUYEÄN NGÖÔØI TRUNG QUOÁC XAÁU XÍ Dieãn vaên ñoïc taïi Ñaïi hoïc Ai-oâ-oa (Iowa), ngaøy 24-19-1984. Ñaõ nhieàu naêm nay toâi muoán vieát moät quyeån saùch döôùi teân goïi «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí». Toâi nhôù quyeån saùch «Ngöôøi Myõ xaáu xí» sau khi vieát xong ñaõ ñöôïc Quoác vuï vieän Myõ duøng laøm taøi lieäu tham khaûo cho saùch löôïc cuûa mình. Ngöôøi Nhaät cuõng coù moät quyeån «Ngöôøi Nhaät xaáu xí». Taùc giaû laø Ñaïi söù Nhaät taïi AÙc-hen-ti-na. Ngaøi Ñaïi söù naøy (sau khi vieát ra cuoán saùch ñoù) lieàn bò caùch chöùc. Ñaáy coù leõ laø caùi khaùc nhau giöõa Ñoâng phöông vaø Taây phöông. Trung Quoác so saùnh vôùi Nhaät Baûn coù leõ coøn keùm moät baäc. Giaû thöû toâi vieát quyeån saùch naøy, coù nhieàu khaû naêng caùc vò phaûi vaøo taän nhaø lao ñeå ñöa côm cho toâi. Vì theá toâi vaãn khoâng vieát, nhöng luoân luoân toâi tìm moät cô hoäi noùi chuyeän veà vaán ñeà naøy ñeå thænh giaùo caùc caáp, caùc giai taàng trong nöôùc. Theá maø caùi chuyeän baùo caùo baèng mieäng naøy cuõng khoâng phaûi ñôn giaûn. Taïi Ñaøi Baéc, ngöôøi môøi toâi ñeán noùi chuyeän, chæ nghe ñeán ñeà muïc naøy ñaõ voäi boû lôøi môøi. Cho neân suoát ñôøi toâi ñeán nay ñaây laø laàn thöù nhaát toâi ñöôïc noùi veà «ngöôøi Trung Quoác xaáu xí». Toâi caûm thaáy raát laø höùng thuù. Xin caûm taï quyù vò ñaõ cho toâi cô hoäi naøy. Coù moät laàn Ñaïi hoïc Ñoâng Haûi taïi Ñaøi Trung môøi toâi ñeán dieãn giaûng. Toâi baùo hoï veà ñeà muïc naøy. Toâi hoûi Hoäi tröôûng Hoäi Sinh vieân xem coù theå gaây ra vaán ñeà gì khoâng. Anh ta baûo: «Taïi sao laïi thaønh vaán ñeà?» Toâi noùi vôùi anh ta raèng: «Anh ñi thaêm doø nôi oâng Hieäu tröôûng xem sao, bôûi vì caù nhaân toâi voán ñaõ laø ngöôøi coù vaán ñeà, laïi noùi veà moät ñeà muïc coù vaán ñeà nöõa seõ coù theå thaønh naëng ñaáy». Sau khi noùi chuyeän vôùi Hieäu tröôûng, anh ta goïi ñieän ñeán Ñaøi Baéc cho toâi baûo: «Vaán ñeà thì khoâng coù, nhöng coù theå söûa ñoåi ñeà muïc khoâng? Hieäu tröôûng baûo caùi tít naøy hôi khoù nghe». Tieáp ñoù anh ñeà nghò toâi moät ñeà muïc daøi loøng thoøng, vôùi muõ aùo ñaøng hoaøng, roài hoûi toâi coù ñoàng yù khoâng? Toâi baûo: «Dó nhieân laø khoâng ñoàng yù, nhöng neáu anh nhaát ñònh phaûi söûa thì toát hôn laø cöù söûa». Ñoù laø laàn ñaàu toâi noùi chuyeän chính thöùc maø coù lieân quan ñeán «ngöôøi Trung Quoác xaáu xí». Tröôùc khi noùi chuyeän, toâi baûo: «Toâi mong raèng khi toâi noùi seõ thu baêng laïi ñeå sau ñoù toâi coù theå chöõa laïi thaønh moät baøi vaên». Anh ta khaúng khaùi höùa seõ laøm. Sau khi noùi xong, luùc nghe baêng thaâu laïi thì chæ coù moãi vaøi caâu ñaàu, sau ñoù toaøn baêng traéng! Naêm nay toâi 65 tuoåi. Ngaøy 7 thaùng 3, hoâm baïn beø ôû Ñaøi Baéc laøm leã sinh nhaät cho toâi, toâi baûo hoï: «Toâi ñaõ soáng 65 naêm, toaøn laø nhöõng naêm thaùng gian nan». YÙ toâi muoán noùi raèng ñaáy khoâng phaûi laø söï gian nan cuûa rieâng toâi, nhöng cuûa taát caû nhöõng ai ñaõ laøm ngöôøi Trung Quoác. Baïn beø ngoài ñoù ñeàu raát treû tuoåi, ñaëc bieät baïn beø ôû Ñaøi Loan ña soá laø nhöõng ngöôøi lôùn leân trong hoaøn caûnh kinh teá sung tuùc. Cuøng caùc baïn laïi noùi chuyeän gian nan chaéc caùc baïn khoâng thích nghe, laïi coù theå khoâng tin hoaëc khoâng hieåu.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Sôû dó toâi noùi gian nan ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà caù nhaân, laïi khoâng phaûi vaán ñeà chính trò. Caùi vaán ñeà cuûa moïi ngöôøi Hoa naøy laïi vöôït ra ngoaøi phaïm vi caù nhaân vaø chính trò nöõa. Ñaây khoâng phaûi laø gian nan moät caù nhaân ñaõ traûi qua, cuõng khoâng phaûi hoaïn naïn cuûa rieâng theá heä caù nhaân toâi. Neáu chuùng ta khoâng thaáu hieåu ñöôïc caùi hoaïn naïn naøy, khoâng hieåu ñöôïc nhöõng nhaân toá ñoäc haïi cuûa vaên hoùa Trung Hoa thì vónh vieãn chuùng ta khoâng theå ngaên ngöøa ñöôïc söï taùi sinh cuûa noù. Chín möôi phaàn traêm ngöôøi trong traïi tî naïn Khao-Y-Ñaêng ôû Thaùi Lan laø ngöôøi Hoa bò truïc xuaát töø Vieät Nam, Kampuchia, Laøo (khoâng noùi quoác tòch maø chæ keå huyeát thoáng vaø vaên hoùa). Luùc aáy, coù moät nöõ sinh vieân do moät vieän vaên hoùa Hoa kieàu taïi Ñaøi Loan phaùi ñeán Thaùi Lan gia nhaäp ñoaøn phuïc vuï. Ñeán nôi ñöôïc vaøi hoâm, coâ ta ñaõ khoâng chòu noåi, khoùc loùc roài xin veà. Coâ ta baûo: «Caùi thaûm traïng naøy khoâng ai chòu noåi!». Toâi ñeán Thaùi Lan sau ñoù, thaáy hoaøn caûnh nhöõng ngöôøi tî naïn quaû tình khoâng theå naøo khoâng rôi nöôùc maét ñöôïc. Ví duï ngöôøi Hoa khoâng ñöôïc pheùp coù taøi saûn rieâng, khoâng ñöôïc buoân baùn. Neáu aùo anh raùch, anh traû cho baø cuï beân caïnh nöûa baùt côm ñeå baø cuï vaù aùo cho anh, ñoù cuõng bò xem laø moät haønh vi buoân baùn. Caûnh saùt Thaùi vì vaäy coù theå loät truoàng baø cuï naøy, giaûi ra toøa aùn ñòa phöông ñeå tra hoûi: «Taïi sao maøy laïi laøm chuyeän phaïm phaùp nhö vaäy?» Ñaáy, chæ ñôn cöû moät söï kieän nhoû trong nhöõng böùc nhuïc ngöôøi tî naïn phaûi chòu. Ngoaøi ñau xoùt vaø phaãn noä, toâi chæ coù moät suy nghó sau: Ngöôøi Trung Quoác ñaõ laøm ñieàu gì aùc ñeå phaûi chòu caùi caûnh ñoái xöû nhö vaäy? Naêm tröôùc, hai vôï choàng toâi sang Pa-ri. Töø trong taàu ñieän ngaàm ra, thaáy moät quaày haøng baùn nöõ trang, chuû quaày laø moät phuï nöõ trung nieân neùt maët AÙ ñoâng. Toâi vaø vôï toâi vöøa xem haøng vöøa noùi chuyeän. Boãng nhieân chuû quaày duøng tieáng Hoa giaûi thích cho chuùng toâi. Chuùng toâi caûm thaáy raát thaân thieát beøn hoûi baø aáy: «Taïi sao baø laïi noùi ñöôïc tieáng Hoa?» Baø baûo: «Toâi laø ngöôøi Hoa, töø Vieät Nam troán sang». Laïi ñuùng laø ngöôøi ñaõ töø traïi tî naïn Khao-Y-Ñaêng. Baø vöøa noùi vöøa nöùc nôû. Toâi chæ bieát an uûi baø raèng: «Thoâi, ít nhaát laø baây giôø cuõng ñôõ, khoâng bò ñoùi». Luùc saép söûa chia tay, baø ta thôû daøi noùi: «OÂi! Laøm ngöôøi Hoa sao maø khoå nhuïc theá!». Ñoái vôùi lôøi than thôû naøy suoát ñôøi toâi seõ chaúng bao giôø queân ñöôïc. Theá kyû thöù XIX, quaàn ñaûo Nam Döông - thôøi nay töùc laø Ñoâng Nam AÙ, (Thaät ra Ñoâng Nam AÙ coøn roäng hôn yù oâng Baù Döông muoán noùi - ND) - coøn laø thuoäc ñòa cuûa Anh vaø Haø Lan, coù moät chuyeân vieân Anh ñoùng ôû Ma-lai-xi-a noùi raèng: «Laøm ngöôøi Trung Quoác ôû theá kyû thöù XIX laø moät tai hoïa». Bôûi vì oâng naøy ñaõ thaáy coäng ñoàng ngöôøi Hoa soáng ôû quaàn ñaûo Nam Döông gioáng moät luõ lôïn, voâ tri voâ thöùc, töï sinh töï dieät, tuøy thôøi coøn coù theå bò saùt haïi haøng loaït. Theá maø toâi thaáy ngöôøi Hoa ôû theá kyû XX so vôùi ngöôøi Hoa ôû theá kyû XIX tai hoïa cuûa hoï coøn lôùn hôn. Ñieàu laøm chuùng ta ñau khoå nhaát laø bao mong ñôïi cuûa ngöôøi Hoa töø moät traêm naêm nay cô hoà nhö ñaõ bò tieâu tan toaøn boä. Cöù moãi laàn coù moät mong chôø trôû laïi, höùa heïn nöôùc nhaø moät töông lai saùng suûa hôn, thì keát quaû laïi caøng laøm cho chuùng ta thaát voïng vaø tình

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

hình laïi caøng trôû neân teä haïi hôn. Moät mong chôø khaùc laïi ñeán, ñeå roài laïi ñem veà nhöõng aûo voïng, thaát voïng, nhöõng toài teä lieân mieân voâ taän. Daân toäc coá nhieân laø tröôøng toàn, sinh meänh cuûa caù nhaân laø höõu haïn. Moät ñôøi ngöôøi coù ñöôïc bao öôùc voïng lôùn? Coù ñöôïc bao lyù töôûng lôùn, chòu ñöôïc maáy laàn tan vôõ? Con ñöôøng tröôùc maët saùng suûa theá naøo? Hay laïi ñen toái? Thaät khoù noùi cho heát! Boán naêm tröôùc, luùc toâi dieãn giaûng taïi Niu-Ooùc, ñeán ñoaïn «choái tai», coù moät ngöôøi ñöùng daäy noùi: «OÂng töø Ñaøi Loan ñeán, oâng phaûi noùi cho chuùng toâi nghe veà nhöõng hy voïng, phaûi coå voõ nhaân taâm. Sao laïi ñi ñaû kích chuùng toâi?». Con ngöôøi ñöông nhieân caàn ñöôïc khích leä, vaán ñeà laø khích leä roài sau ñoù laøm gì nöõa? Toâi töø nhoû cuõng töøng ñöôïc khích leä roài. Luùc 5, 6 tuoåi, toâi ñöôïc ngöôøi lôùn noùi vôùi toâi: «Tieàn ñoà cuûa Trung Quoác naèm trong tay theá heä caùc chaùu ñaáy!» Toâi cho raèng traùch nhieäm cuûa toâi lôùn quaù, chaéc khoâng theå naøo ñaûm ñöông noåi. Sau ñoù toâi laïi noùi vôùi con toâi: «Tieàn ñoà cuûa Trung Quoác naèm trong tay theá heä caùc con ñaáy!» Baây giôø con toâi laïi noùi vôùi chaùu toâi: «Tieàn ñoà Trung Quoác naèm trong tay theá heä caùc con ñaáy!» Moät ñôøi, roài moät ñôøi, bieát bao nhieâu laàn moät ñôøi? Ñeán ñôøi naøo thì môùi thaät khaù leân ñöôïc? Taïi Trung Quoác ñaïi luïc roäng lôùn, sau thôøi Phaûn höõu (Phong traøo choáng phe höõu naêm 1958), tieáp theo laïi laø Ñaïi Caùch Maïng Vaên Hoùa long trôøi lôû ñaát. Töø ngaøy loaøi ngöôøi coù lòch söû ñeán nay chöa bao giôø thaáy ñöôïc moät tai hoïa do con ngöôøi laøm ra to lôùn ñeán nhö vaäy. Chaúng noùi ñeán toån thaát sinh maïng, caùi toån thöông lôùn lao nhaát laø söï chaø ñaïp nhaân tính, daày xeùo leân phaåm haïnh cao quyù. Con ngöôøi neáu rôøi boû nhaân tính vaø nhöõng ñöùc haïnh cao quyù thì saùnh vôùi caàm thuù coù khaùc gì? Möôøi naêm tai vaï lôùn laøm cho bao ngöôøi ñaõ bieán thaønh caàm thuù. Moät daân toäc nhö vaäy, phaåm chaát sa ñoïa tôùi möùc ñoù laøm sao coù ñuû söùc laïi ñöùng leân ñöôïc? (Mao Traïch Ñoâng tuyeân boá daân Trung Hoa töø ñaây laïi ñöùng leân roài - ND). Taïi Ma-lai-xi-a, nôi ngöôøi Hoa chieám hôn 30%, coù laàn toâi ñi tham quan baûo taøng vieän, beân trong duøng vaên töï Ma-lai, coù chua caû tieáng Anh, nhöng chaúng coù tieáng Hoa. Noùi theá khoâng phaûi cöù coù tieáng Hoa laø toát, khoâng coù laø khoâng toát, ñoù laø moät vaán ñeà khaùc. Nhöng hieän töôïng naøy noùi leân moät phaàn loøng daï heïp hoøi cuûa ngöôøi Ma-lai, moät phaàn laïi noùi leân tình traïng thieáu löïc löôïng, ñòa vò vaø khoâng ñöôïc toân troïng cuûa ngöôøi Hoa. Ngöôøi Hoa ôû Thaùi Lan noùi: «Chuùng toâi naém chaéc trong tay maïch maùu cuûa luùa gaïo Thaùi». Ñaây chæ laø ñieàu töï mình an uûi mình. Chæ caàn moät phaùp leänh ñöôïc ban haønh laø caùc ngöôøi seõ chaúng coøn gì caû! Baây giôø ngöôøi ta noùi nhieàu veà Höông Caûng [Hoàng-Koâng]. Baát cöù nöôùc naøo, neáu coù ñaát ñai bò nöôùc ngoaøi chieám cöù ñeàu caûm thaáy tuûi nhuïc. Chôø cho ñeán luùc laáy ñöôïc veà chaúng khaùc naøo loøng meï bò maát con. Ai cuõng nhôù chuyeän nöôùc Phaùp luùc phaûi caét hai tænh An-giaùt (Alsace) vaø Lo-ren (Lorraine) giao cho Ñöùc ñaõ ñau khoå nhö theá naøo, luùc laáy laïi ñöôïc veà ñaõ sung söôùng ra sao. Nhöng Höông Caûng cuûa chuùng ta chæ caàn nghe ñeán vieäc traû veà toå quoác laø laäp töùc hoàn bay phaùch laïc. Chuyeän gì maø laï theá?

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Coøn noùi veà Ñaøi Loan, hieän nay nhieàu thanh nieân ngöôøi tænh naøy hoaëc ngöôøi nôi khaùc ôû ñaây ñeàu chuû tröông Ñaøi Loan ñoäc laäp. Toâi nhôù laïi 30 naêm tröôùc ñaây, luùc Nhaät Baûn traû laïi Ñaøi Loan cho Trung Quoác (1945), moïi ngöôøi sung söôùng nhö si cuoàng chaúng khaùc naøo ñöùa con laïc meï laïi tìm ñöôïc ñöôøng veà nhaø. Caùi gì ñaõ xaûy ra sau 30 naêm ñoù ñeå cho ñöùa con kia laïi muoán boû nhaø ra ñi? ÔÛ Coäng hoøa Síp, moät beân laø ngöôøi Thoå-Nhó-Kyø, moät beân laø ngöôøi Hi-Laïp, khaùc nhau veà vaên töï, ngoân ngöõ, chuûng toäc, toân giaùo maø coøn coù theå soáng chung ñöôïc. Taïi sao chuùng ta, nhöõng ngöôøi cuøng huyeát thoáng, cuøng maët muõi, cuøng toå tieân, cuøng vaên hoùa, vaên töï, ngoân ngöõ, chæ khaùc nhau coù khu vöïc ñòa lyù maø laïi coù theå xaûy ra hieän töôïng naøy? Söï kieän treân khieán cho vieäc «laøm moät ngöôøi Hoa» khoâng nhöõng gian nan maø coøn khoå nhuïc nöõa. Ngay caû ñoái vôùi nhöõng ngöôøi Hoa soáng taïi Myõ cuõng vaäy, naøo caùnh taû, caùnh höõu, trung laäp, ñoäc laäp, thieân taû trung, trung thieân höõu, höõu thieân trung, vaân vaân vaø vaân vaân, chaúng bieát ñöôøng naøo maø moø. Ngöôøi naøy ñoái vôùi keû noï ñeàu mang moái cöøu thuø nhö noù gieát boá mình. Thaät khoâng hieåu laø thöù daân toäc gì? Treân theá giôùi khoâng coù nöôùc naøo coù lòch söû laâu ñôøi nhö Trung Quoác, khoâng coù nöôùc naøo coù moät neàn vaên hoùa khoâng ñöùt ñoaïn nhö Trung Quoác, maø caùi vaên hoùa ñoù laïi ñaõ töøng ñaït ñeán moät neàn vaên minh cao ñoä. Ngöôøi Hy-Laïp thôøi nay vôùi ngöôøi Hy-Laïp ngaøy xöa chaúng lieân quan gì vôùi nhau. Ngöôøi Ai-Caäp cuõng vaäy. Nhöng ngöôøi Trung Quoác hoâm nay thì ñuùng laø haäu dueä cuûa ngöôøi Trung Quoác coå ñaïi. Taïi sao moät nöôùc khoång loà nhö vaäy, moät daân toäc to lôùn nhö vaäy ngaøy nay laïi ra noâng noãi xaáu xa aáy? Chaúng nhöõng bò ngöôøi nöôùc ngoaøi öùc hieáp maø coøn bò ngay daân mình öùc hieáp. Naøo laø vua baïo ngöôïc, quan baïo nguôïc, maø caû daân (quaàn chuùng) cuõng baïo ngöôïc. ÔÛ nöôùc ngoaøi, coù luùc toâi döøng laïi trong coâng vieân, nhìn treû con ngoaïi quoác, thaáy sao chuùng sung söôùng theá. Trong loøng toâi luùc aáy töï nhieân caûm thaáy theøm thuoàng quaù. Chuùng khoâng phaûi mang gaùnh naëng, con ñöôøng chuùng ñi baèng phaúng, roäng raõi quaù, taâm lyù khoûe maïnh, sung maõn, saûng khoaùi. Con treû Ñaøi Loan chuùng ta ñeán tröôøng hoïc, ñeo kính caän, maët khoù ñaêm ñaêm vì phaûi ñoái phoù vôùi aùp löïc baøi vôû. Meï ngaát ngaõ xuoáng ñaát, con ñeán ñôõ meï daäy, meï keâu roáng leân: «Meï coù cheát cuõng chaúng sao, vieäc gì ñeán con! Con ñi hoïc baøi ñi! Ñi hoïc baøi ñi!» Vôï toâi luùc daïy hoïc ôû Ñaøi Loan, thænh thoaûng cöù ñeà caäp ñeán ñaïo ñöùc laøm ngöôøi, töùc thì sinh vieân nhao nhao phaûn ñoái: «Chuùng toâi khoâng caàn hoïc laøm ngöôøi, chæ caàn hoïc ñeå öùng phoù vôùi vieäc thi cöû». Laïi nhìn veà treû con ôû Trung Hoa luïc ñòa, töø nhoû ñaõ phaûi hoïc ñaùnh ñaáu nhau, löøa doái bòp bôïm nhau, laïi luyeän taäp caùch löøa baïn, phaûn ñoàng chí, laïi phaûi hoïc caùch boác pheùt, bòa ñaët. Moät neàn giaùo duïc ñaùng sôï thay! Moät theá heä nöõa nhöõng ñöùa treû naøy lôùn leân seõ nhö theá naøo? Toâi soáng ôû Ñaøi Loan hôn 30 naêm, möôøi naêm vieát tieåu thuyeát, möôøi naêm vieát taïp vaên, möôøi naêm ngoài tuø, coøn möôøi naêm tôùi seõ duøng ñeå vieát lòch söû. Moät söï phaân phoái raát quaân bình.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Taïi sao toâi khoâng vieát tieåu thuyeát nöõa? Toâi caûm thaáy raèng tieåu thuyeát thoâng qua moät soá hình thöùc, nhaân vaät töông ñoái chæ noùi leân söï thaät moät caùch giaùn tieáp. Cho neân toâi môùi quay qua vieát taïp vaên. Toâi muoán duøng taïp vaên nhö moät löôõi göôm ngaén tröïc tieáp ñaâm vaøo tim toäi aùc. Nhöng roài vieát taïp vaên cuõng gioáng nhö ngoài caïnh moät anh laùi xe. Cöù phaûi luoân nhaéc nhôû anh ta luùc nhaàm ñöôøng, luùc reõ phaûi, luùc reõ traùi, luùc ñöøng vöôït, luùc coù caàu tröôùc maët, luùc bôùt ga, luùc gaëp ngaõ tö, ñeøn xanh, ñeøn ñoû, v.v... khoâng luùc naøo ngöng nhaéc nhôû, ngöng keâu. Nhöng neáu keâu nhieàu laïi coù theå bò ñi tuø. Nhöõng keû coù quyeàn bính ñeàu bieát raèng chæ caàn khoâng coù ngöôøi khaùm phaù ra nhöõng sai laàm cuûa mình laø mình ñöôïc xem nhö khoâng bao giôø sai laàm caû. ÔÛ trong tuø, luùc traàm tö toâi ñaõ töï hoûi: «Taïi sao toâi ngoài tuø? Toâi phaïm toäi gì?». Ra khoûi nguïc toâi khoâng ngöøng tìm hieåu veà caûnh ngoä cuûa toâi. Phaûi chaêng ñoù laø moät tröôøng hôïp ñaëc bieät? Ñeán luùc tôùi Ai-oâ-oa (Myõ), chính thöùc cuøng ôû chung vôùi nhöõng taùc gia töø luïc ñòa ñeán, toâi môùi hieåu nhöõng ngöôøi nhö toâi laø Thöôïng Ñeá ñaõ chuû ñònh baét ngoài tuø, duø ôû Ñaøi Loan hay luïc ñòa. Hoï giaûi thích cho toâi raèng: «Tính neát cuûa anh nhö vaäy, laøm sao soáng noåi vôùi Hoàng Veä Binh, laøm sao chòu noåi Caùch Maïng Vaên Hoùa? Phong traøo Phaûn Höõu seõ ñaùnh anh khoâng coøn manh giaùp». Taïi sao moät ngöôøi Trung Quoác chæ hôi baïo gan sô xuaát noùi leân moät ít söï thaät, laïi phaûi chòu soá phaän nhö vaäy? Toâi gaëp khoâng ít ngöôøi ñaõ ngoài tuø ôû luïc ñòa. Toâi hoûi hoï: «Taïi sao anh bò ngoài tuø?» Hoï ñaùp: «Bôûi vì toâi ñaõ noùi leân moät vaøi söï thaät!». Thì ra vaäy. Taïi sao noùi leân vaøi caâu veà söï thaät laïi phaûi chòu moät soá phaän nhö vaäy? Toâi cho raèng ñaáy khoâng phaûi laø moät vaán ñeà caù nhaân, maø laø moät vaán ñeà cuûa vaên hoùa Trung Quoác. Maáy hoâm tröôùc, coù moät vò töø Baéc Kinh ñeán, Bí thö ñaûng uûy cuûa Hieäp Hoäi Caùc Taùc Gia Toaøn Quoác. Luùc noùi chuyeän vôùi oâng ta, toâi töùc ñeán ngheïn lôøi. Toâi bieát toâi caõi nhau cuõng khoâng ñeán noãi toài, nhöng laàn aáy toâi ñaõ bò ñaùnh guïc. Tuy nhieân toâi cuõng chaúng traùch anh ta ñöôïc, maø thaäm chí caû caùi ngöôøi ñaëc vuï ñaõ baét toâi ôû Ñaøi Baéc cuõng theá. Bò ñaët vaøo caùi hoaøn caûnh ñoù, ñi vaøo quyõ ñaïo ñoù, ai cuõng ñeàu coù phaûn öùng töông töï vaø caûm thaáy raèng mình laøm ñuùng. Toâi coù theå cuõng vaäy, vì toâi nghó mình laøm ñuùng. Thaäm chí toâi coù theå coøn toài hôn theá nöõa. Ngöôøi ta thöôøng noùi: «Mình naém töông lai mình trong tay mình». Luùc ñaõ luoáng tuoåi, toâi thaáy caâu naøy khoâng oån; söï thöïc, coù leõ chæ naém ñöôïc moät nöûa trong tay mình, coøn moät nöûa laïi ôû trong tay cuûa keû khaùc. Kieáp ngöôøi treân ñôøi naøy gioáng nhö moät cuïc soûi trong moät maùy nhaøo xi-maêng, sau khi bò nhaøo troän, thaân chaúng töï chuû ñöôïc. Ñieàu aáy khieán toâi caûm thaáy ñoù khoâng phaûi laø moät vaán ñeà cuûa rieâng moät caù nhaân naøo, nhöng laø moät vaán ñeà xaõ hoäi, vaên hoùa. Luùc cheát, chuùa Gieâ-Su baûo: «Haõy tha thöù cho hoï, hoï ñaõ laøm nhöõng ñieàu maø hoï khoâng heà hieåu». Luùc treû, ñoïc caâu naøy toâi cho raèng noù chæ laø moät caâu taàm thöôøng. Lôùn leân roài laïi vaãn thaáy noù khoâng coù gì gheâ gôùm caû, nhöng ñeán caùi tuoåi naøy roài toâi môùi phaùt hieän raèng noù raát thaâm thuùy, thaät ñau loøng thay! Coù khaùc naøo ngöôøi Trung Quoác sôû dó trôû thaønh xaáu xí nhö ngaøy nay bôûi chính vì hoï khoâng heà bieát raèng mình xaáu xí.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Vì Myõ vaø Ñaøi Loan ñaõ caét ñöùt bang giao neân khi vôï choàng chuùng toâi ñi Ai-oâ-oa, kinh phí moät nöûa do Ñaïi hoïc Ai-oâ-oa ñaøi thoï, nöûa coøn laïi do moät tö nhaân teân Buøi Truùc Chöông tieân sinh ñaøi thoï. OÂng Buøi laø chuû tieäm aên Yeán Kinh, moät ngöôøi chöa heà bieát Trung Quoác laø gì. Chuùng toâi cuõng chöa heà gaëp oâng bao giôø neân raát caûm ñoäng khi bieát oâng ñaõ gaùnh vaùc moät nöûa chi phí. Sau naøy, luùc noùi chuyeän, oâng baûo toâi: «Tröôùc khi ñoïc saùch cuûa oâng, toâi vaãn töôûng ngöôøi Trung Quoác laø gheâ gôùm laém, sau khi ñoïc saùch cuûa oâng roài môùi thaáy laø khoâng phaûi vaäy, cho neân toâi caøng muoán gaëp maët ñeå nghe lôøi chæ giaùo». Khi ñaõ thaáy vaên hoùa Trung Quoác laø coù vaán ñeà, oâng Buøi Truùc Chöông laïi töï hoûi khoâng hieåu phaåm chaát ngöôøi Trung Quoác coù vaán ñeà khoâng? Luùc toâi ra nöôùc ngoaøi laàn ñaàu tieân, Giaùo sö Toân Quan Haùn noùi vôùi toâi: «Sau khi trôû veà laïi ñaây, anh ñöøng coù maø noùi vôùi toâi raèng ngöôøi Trung Quoác ôû ñaâu cuõng vaãn laø ngöôøi Trung Quoác nheù!». Toâi traû lôøi: «Ñöôïc roài, toâi seõ khoâng noùi!». Sau khi trôû veà nöôùc laàn ñoù, luùc oâng hoûi toâi: «Anh thaáy theá naøo?» Toâi noùi: «OÂng baûo oâng khoâng cho toâi noùi caâu aáy, nhöng toâi vaãn phaûi noùi: ngöôøi Trung Quoác ôû ñaâu cuõng vaãn laø ngöôøi Trung Quoác!». OÂng Toân chaéc hy voïng raèng vôùi thôøi gian ngöôøi Trung Hoa seõ thay ñoåi maø khoâng theå naøo nghó ñöôïc raèng chuyeän ñoù ñaõ khoâng heà xaûy ra. Theá coù phaûi laø phaåm chaát cuûa ngöôøi Trung Hoa ñuùng laø coù vaán ñeà khoâng? Coù phaûi chaêng Thöôïng Ñeá ñaõ phuù cho chuùng ta moät caùi noäi taâm xaáu xa? Thaät tình toâi khoâng nghó raèng phaåm chaát chuùng ta coù vaán ñeà, maø ñaáy cuõng khoâng phaûi laø moät ñieàu an uûi. Ngöôøi Trung Hoa laø moät trong nhöõng daân toäc thoâng minh nhaát. Taïi caùc ñaïi hoïc Myõ, nhöõng ngöôøi ñöùng ñaàu baûng thöôøng laø ngöôøi Trung Hoa. Nhieàu nhaø khoa hoïc lôùn, goàm caû ngöôøi cha ñeû cuûa neàn nguyeân töû Trung Quoác Toân Quan Haùn, ngöôøi ñöôïc giaûi thöôûng Noâ-ben nhö Döông Chaán Ninh, Lyù Chính Ñaïo ñeàu laø nhöõng boä oùc haïng nhaát. Ngöôøi Trung Quoác quaû laø khoâng phaûi loaïi ngöôøi coù phaåm chaát xaáu. Phaåm chaát naøy coù theå ñöa Trung Quoác ñeán ñöôïc moät theá giôùi laønh maïnh vaø haïnh phuùc. Chuùng ta coù ñuû tö caùch laøm chuyeän ñoù vaø chuùng ta coù lyù do tin raèng Trung Quoác coù theå trôû thaønh moät nöôùc raát toát ñeïp. Chuùng ta khoâng caàn cöù phaûi muoán coù moät quoác gia huøng maïnh. Quoác gia khoâng huøng maïnh thì coù can heä gì? Chæ caàn sao cho nhaân daân haïnh phuùc roài thì ñi tìm quoác gia huøng maïnh cuõng chöa muoän. Toâi nghó ngöôøi Trung Hoa chuùng ta coù phaåm chaát cao quyù. Nhöng taïi sao caû traêm naêm roài, caùi phaåm chaát aáy thuûy chung vaãn khoâng laøm cho ngöôøi Trung Quoác thoaùt khoûi khoå naïn? Nguyeân do vì sao? Toâi muoán maïo muoäi ñeà xuaát moät caâu traû lôøi coù tính caùch toång hôïp: Ñoù laø vì vaên hoùa truyeàn thoáng Trung Quoác coù moät loaïi sieâu vi truøng, truyeàn nhieãm, laøm cho con chaùu chuùng ta töø ñôøi naøy sang ñôøi noï khoâng khoûi ñöôïc beänh. Coù ngöôøi seõ baûo: «Töï mình khoâng xöùng ñaùng, laïi ñi traùch toå tieân!». Xeùt cho kyõ caâu noùi naøy coù moät sô hôû lôùn. Trong vôû kòch noåi tieáng "Quaàn ma" (Nhöõng con ma) cuûa Ípsen (Ibsen) coù keå chuyeän hai vôï choàng maéc beänh giang mai sinh ra moät ñöùa con cuõng bò beänh di truyeàn. Moãi laàn phaùt beänh noù laïi phaûi uoáng thuoác. Coù laàn töùc quaù noù keâu leân:

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

«Con khoâng uoáng thuoác naøy ñaâu! Con thaø cheát ñi thoâi! Boá meï ñaõ cho con caùi thaân theå nhö theá naøy aø!?» Tröôøng hôïp naøy thì neân traùch ñöùa beù hay traùch boá meï noù? Chuùng ta khoâng phaûi traùch boá meï, cuõng khoâng phaûi traùch toå tieân chuùng ta, nhöng nhaát quyeát phaûi traùch caùi thöù vaên hoùa hoï ñaõ truyeàn laïi cho chuùng ta. Moät nöôùc roäng ngaàn ñoù, moät daân toäc lôùn ngaàn ñoù, chieám ñeán moät phaàn tö daân soá toaøn caàu, laïi laø moät vuøng caùt chaûy cuûa söï ñoùi ngheøo, ngu muoäi, ñaáu toá, taém maùu maø khoâng töï thoaùt ñöôïc. Toâi nhìn caùch cö xöû giöõa con ngöôøi vôùi nhau ôû nhöõng nöôùc khaùc maø laïi caøng theøm. Caùi vaên hoùa truyeàn thoáng kieåu naøo ñeå sinh ra hieän töôïng naøy? Noù ñaõ khieán cho ngöôøi Trung Quoác chuùng ta mang saün trong mình nhieàu ñaëc tính raát ñaùng sôï! Moät trong nhöõng ñaëc tính roõ nhaát laø dô baån, hoãn loaïn, oàn aøo. Ñaøi Loan ñaõ töøng coù moät daïo phaûi choáng baån vaø choáng hoãn loaïn, nhöng chæ ñöôïc maáy ngaøy. Caùi beáp cuûa chuùng ta vöøa baån vöøa loän xoän. Nhaø cöûa chuùng ta cuõng vaäy. Coù nhieàu nôi heã ngöôøi Trung Hoa ñeán ôû laø nhöõng ngöôøi khaùc phaûi doïn ñi. Toâi coù moät coâ baïn treû toát nghieäp ñaïi hoïc chính trò. Coâ naøy laáy moät ngöôøi Phaùp roài sang Pa-ri sinh soáng. Raát nhieàu baïn beø ñi du lòch AÂu chaâu ñeàu gheù nhaø coâ truù chaân. Coâ ta baûo vôùi toâi: «Trong toøa nhaø toâi ôû, ngöôøi Phaùp ñeàu doïn ñi caû, baây giôø toaøn ngöôøi AÙ ñoâng nhaûy vaøo!» (Ngöôøi AÙ ñoâng coù khi chæ ngöôøi chaâu AÙ noùi chung, coù khi laïi chæ ngöôøi Trung Hoa). Toâi nghe noùi vaäy raát buoàn, nhöng khi ñi xem xeùt taän maét môùi thaáy laø choã naøo cuõng ñaày giaáy kem, voû hoäp, giaày deùp böøa baõi, treû con chaïy lung tung, veõ baäy leân töôøng, khoâng khí trong khu boác leân moät muøi aåm moác. Toâi hoûi: «Caùc ngöôøi khoâng theå toå chöùc queùt doïn ñöôïc hay sao?» Coâ ta ñaùp: «Laøm sao noåi!» Khoâng nhöõng ngöôøi nöôùc ngoaøi thaáy chuùng ta laø baån, loaïn, maø qua nhöõng ñieàu hoï nhaéc nhôû chuùng ta cuõng töï thaáy mình laø baån, loaïn. Coøn nhö noùi ñeán oàn aøo, caùi moàm ngöôøi Trung Quoác thì to khoâng ai bì kòp, vaø trong lónh vöïc naøy ngöôøi Quaûng Ñoâng phaûi chieám giaûi quaùn quaân. ÔÛ beân Myõ coù moät caâu chuyeän tieáu laâm nhö sau: Coù hai ngöôøi Quaûng Ñoâng laëng leõ noùi chuyeän vôùi nhau, ngöôøi Myõ laïi töôûng hoï ñaùnh nhau, beøn goïi ñieän baùo caûnh saùt. Khi caûnh saùt tôùi, hoûi hoï ñang laøm gì, hoï baûo: «Chuùng toâi ñang thì thaàm vôùi nhau». Taïi sao tieáng noùi ngöôøi Trung Quoác laïi to? Bôûi taâm khoâng yeân oån. Cöù töôûng leân cao gioïng, to tieáng laø lyù leõ mình maïnh. Cho neân luùc naøo cuõng chæ coát noùi to, leân gioïng, mong lyù leõ ñeán vôùi mình. Neáu khoâng, taïi sao hoï cöù phaûi gaân coå leân nhö theá? Toâi nghó nhöõng ñieåm naøy cuõng ñuû ñeå laøm cho hình aûnh cuûa ngöôøi Trung Hoa bò taøn phaù vaø laøm cho noäi taâm mình khoâng yeân oån. Vì oàn aøo, dô baån, hoãn loaïn dó nhieân coù theå aûnh höôûng tôùi noäi taâm, cuõng nhö saùng suûa, saïch seõ vôùi loän xoän, dô baån laø hai theá giôùi hoaøn toaøn khaùc xa nhau. Coøn veà vieäc xaâu xeù nhau thì moïi ngöôøi ñeàu cho ñoù laø moät ñaëc tính noåi baät cuûa ngöôøi Trung Hoa. Moät ngöôøi Nhaät ñôn ñoäc troâng chaúng khaùc naøo moät con lôïn, nhöng ba ngöôøi Nhaät hôïp laïi laïi thaønh moät con roàng. Tinh thaàn ñoaøn keát cuûa ngöôøi Nhaät laøm cho hoï trôû thaønh voâ ñòch. Bôûi vaäy trong lónh vöïc quaân söï cuõng nhö thöông maïi ngöôøi Trung Hoa

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

khoâng theå naøo qua maët ñöôïc ngöôøi Nhaät. Ngay taïi Ñaøi Loan, ba ngöôøi Nhaät cuøng buoân baùn thì laàn naøy phieân anh, laàn sau ñeán löôït toâi. Ngöôøi Trung Hoa maø buoân baùn thì tính caùch xaáu xa töùc thì loä ra beân ngoaøi theo kieåu: Neáu anh baùn 50 toâi seõ baùn 40. Anh baùn 30 toâi chæ baùn 20. Cho neân, coù theå noùi, moãi ngöôøi Trung Hoa ñeàu laø moät con roàng, noùi naêng vanh vaùch, cöù nhö laø ôû beân treân thì chæ caàn thoåi moät caùi laø taét ñöôïc maët trôøi, ôû döôùi thì taøi trò quoác bình thieân haï coù dö. Ngöôøi Trung Hoa ôû moät vò trí ñôn ñoäc nhö trong phoøng nghieân cöùu, trong tröôøng thi - nôi khoâng caàn quan heä vôùi ngöôøi khaùc - thì laïi coù theå phaùt trieån toát. Nhöng neáu ba ngöôøi Trung Hoa hoïp laïi vôùi nhau, ba con roàng naøy laïi bieán thaønh moät con heo, moät con gioøi, hoaëc thaäm chí khoâng baèng caû moät con gioøi nöõa. Bôûi vì ngöôøi Trung Hoa coù bieät taøi ñaáu ñaù laãn nhau. Choã naøo coù ngöôøi Trung Hoa laø coù ñaáu ñaù, ngöôøi Trung Hoa vónh vieãn khoâng ñoaøn keát ñöôïc, töïa hoà treân thaân theå hoï coù nhöõng teá baøo thieáu ñoaøn keát. Vì vaäy khi ngöôøi nöôùc ngoaøi pheâ phaùn ngöôøi Trung Hoa khoâng bieát ñoaøn keát thì toâi chæ xin thöa: «Anh coù bieát ngöôøi Trung Hoa vì sao khoâng ñoaøn keát khoâng? Vì Thöôïng ñeá muoán theá. Bôûi vì neáu moät tyû ngöôøi Hoa ñoaøn keát laïi, vaïn ngöôøi moät loøng, anh coù chòu noåi khoâng? Chính ra Thöôïng Ñeá thöông caùc anh neân môùi daïy cho ngöôøi Hoa maát ñoaøn keát!» Toâi tuy noùi theá nhöng raát ñau loøng. Ngöôøi Trung Hoa khoâng chæ khoâng ñoaøn keát, maø moãi ngöôøi laïi coøn coù ñaày ñuû lyù do ñeå coù theå vieát moät quyeån saùch noùi taïi sao hoï laïi khoâng ñoaøn keát. Caùi ñieàu naøy thaáy roõ nhaát taïi nöôùc Myõ vôùi nhöõng hình maãu ngay tröôùc maét. Baát cöù moät xaõ hoäi ngöôøi Hoa naøo ít nhaát cuõng phaûi coù 365 phe phaùi tìm caùch tieâu dieät laãn nhau. ÔÛ Trung Quoác coù caâu: «Moät hoøa thöôïng gaùnh nöôùc uoáng, hai hoøa thöôïng khieâng nöôùc uoáng, ba hoøa thöôïng khoâng coù nöôùc uoáng». Ngöôøi ñoâng thì duøng ñeå laøm gì? Ngöôøi Trung Hoa trong thaâm taâm caên baûn chöa bieát ñöôïc taàm quan troïng cuûa söï hôïp taùc. Nhöng neáu anh baûo hoï chöa bieát, hoï laïi coù theå vieát ngay cho anh xem moät quyeån saùch noùi taïi sao caàn phaûi ñoaøn keát. Laàn tröôùc (naêm 1981) toâi sang Myõ ôû taïi nhaø moät ngöôøi baïn laøm giaùo sö ñaïi hoïc anh naøy noùi chuyeän thì ñaâu ra ñaáy; thieân vaên, ñòa lyù; naøo laø laøm sao ñeå cöùu nöôùc... Ngaøy hoâm sau toâi baûo: «Toâi phaûi ñi ñeán ñaèng anh A moät tyù!». Vöøa nghe ñeán teân anh A kia, anh baïn toâi tröøng maét giaän döõ. Toâi laïi baûo: «Anh ñöa toâi ñi moät laùt nheù!». Anh ta baûo: «Toâi khoâng ñöa, anh töï ñi cuõng ñöôïc roài!». Hoï cuøng daïy hoïc taïi Myõ, laïi cuøng queâ vôùi nhau maø taïi sao khoâng theå cuøng ñoäi trôøi chung? Coù theå naøo noùi nhö vaäy laø hôïp lyù ñöôïc? Bôûi vaäy vieäc ngöôøi Hoa caén xeù nhau laø moät ñaëc tröng nghieâm troïng. Nhöõng ngöôøi soáng taïi Myõ ñeàu thaáy roõ ñieàu naøy: ñoái xöû vôùi ngöôøi Trung Hoa teä haïi nhaát khoâng phaûi laø ngöôøi nöôùc ngoaøi, maø chính laïi laø ngöôøi Trung Hoa vôùi nhau. Baùn reû ngöôøi Trung Hoa, haêm doïa ngöôøi Trung Hoa laïi cuõng khoâng phaûi laø ngöôøi Myõ maø laø ngöôøi Hoa. Taïi Ma-lai-xi-a coù moät chuyeän theá naøy. Moät oâng baïn toâi laøm ngheà khai thaùc

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

moû khoaùng saûn. Anh ta boãng nhieân bò toá caùo moät chuyeän raát nghieâm troïng. Sau khi tìm hieåu môùi bieát raèng ngöôøi toá caùo mình laïi laø moät baïn thaân cuûa anh ta, moät ngöôøi cuøng queâ, cuøng ñeán Ma-lai-xi-a tha phöông caàu thöïc vôùi nhau. Ngöôøi baïn toâi chaát vaán anh kia: «Taïi sao anh laïi ñi laøm caùi vieäc ñeâ tieän ñoù?». Ngöôøi kia baûo: «Cuøng ñi xaây döïng cô ñoà, baây giôø anh giaøu coù, toâi vaãn hai tay traéng. Toâi khoâng toá caùo anh thì toá ai baây giôø?» Cho neân keû thuø cuûa ngöôøi Trung Hoa laïi laø ngöôøi Trung Hoa. Noùi ví duï taïi Myõ, moät nöôùc roäng meânh moâng, con ngöôøi nhö haït caùt trong sa maïc, ai bieát anh laø ngöôøi nhaäp caûnh khoâng hôïp phaùp? Neáu coù ngöôøi toá caùo anh, thì ñoù laø ai? Laø ai, neáu khoâng phaûi laø moät ngöôøi Trung Hoa khaùc, khoâng phaûi laø baàu baïn gaàn guõi anh? Nhieàu baïn ôû Myõ coøn baûo toâi: «Neáu seáp cuûa anh laø ngöôøi Trung Hoa anh haõy chuù yù! Ñaëc bieät phaûi coi chöøng! Khoâng nhöõng anh khoâng ñöôïc giuùp ñôõ maø luùc caàn anh laïi coøn coù theå laø ngöôøi ñaàu tieân bò toáng coå ñi ñeå cho ngöôøi chuû «bieåu thò» tinh thaàn chí coâng voâ tö nöõa». Khoâng hieåu vì sao ngöôøi ta laïi so saùnh ngöôøi Trung Hoa vôùi ngöôøi Do Thaùi ñöôïc? Toâi thöôøng nghe noùi «ngöôøi Trung Hoa vaø ngöôøi Do Thaùi gioáng nhau ôû choã caàn cuø». Ñieàu naøy phaûi chia laøm hai phaàn: Phaàn thöù nhaát: caùi ñöùc tính caàn cuø töø maáy nghìn naêm nay cuõng chaúng coøn toàn taïi nöõa, noù ñaõ bò thôøi kyø «Töù nhaân bang» (beø luõ boán teân) phaù tan taïi luïc ñòa roài. Phaàn thöù hai: chuùng ta coøn gì ñeå coù theå ñem so saùnh vôùi ngöôøi Do Thaùi ñöôïc? Baùo chí Trung Quoác thöôøng ñaêng: «Quoác hoäi Do Thaùi (Knesset) tranh luaän maõnh lieät, ba ñaïi bieåu laø ba yù kieán traùi ngöôïc nhau», nhöng coá yù boû soùt moät söï kieän quan troïng laø sau khi hoï ñaõ quyeát ñònh vôùi nhau thì hình thaønh moät phöông höôùng chung. Tuy beân trong quoác hoäi tranh caõi tôi bôøi, beân ngoaøi ñang giao chieán, boán phía ñòch bao vaây, nhöng I-xra-en vaãn toå chöùc baàu cöû. Ai cuõng bieát caùi yù nghóa cuûa baàu cöû laø vì coù ñaûng ñoái laäp. Khoâng coù ñaûng ñoái laäp thì baàu cöû chæ laø moät troø heà reû tieàn. Taïi Trung Quoác chuùng ta, heã coù ba ngöôøi seõ cuõng coù ba yù kieán, nhöng caùi khaùc nhau laø: sau khi ñaõ quyeát ñònh xong, ba ngöôøi ñoù vaãn laøm theo ba phöông höôùng khaùc nhau. Gioáng nhö noùi hoâm nay coù ngöôøi ñeà nghò ñi Niu-Ooùc, ngöôøi ñeà nghò ñi Xaêng Phraêng-xis-coâ. Bieåu quyeát, quyeát ñònh ñi Niu-Ooùc, neáu ôû I-xra-en caû hai ngöôøi seõ cuøng ñi Niu-Ooùc, nhöng ôû Trung Quoác thì moät ngöôøi seõ baûo: «Anh ñi Niu-Ooùc ñi, toâi coù töï do cuûa toâi, toâi ñi Xaêng Phraêng-xis-coâ!» Coù moät laàn coi moät phim Anh, toâi thaáy maáy ñöùa treû caõi nhau xem cuøng leo caây hay bôi loäi. Sau khi ñaõ bieåu quyeát leo caây thì taát caû ñeàu ñi leo caây. Chuyeän naøy ñoái vôùi toâi coù aán töôïng raát saâu saéc. Bôûi vì daân chuû khoâng phaûi laø vaán ñeà hình thöùc, maø laø moät phaàn cuûa söï soáng. Caùi daân chuû cuûa chuùng ta laø daân chuû beà ngoaøi. Trong luùc boû phieáu, caùc quan lôùn cuõng caàn ñöôïc chuïp aûnh vôùi laù phieáu treân tay ra ñieàu ta ñaây cuõng boõ coâng tham gia vaøo caùi cuoäc chôi baàu cöû naøy ñaáy. Daân chuû thaät ra coù laø caùi quaùi gì trong sinh hoaït cuûa hoï ñaâu, chaúng qua chæ laø moät haønh vi ñeå bieåu dieãn!

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ngöôøi Trung Quoác khoâng theå ñoaøn keát, hay caén xeù nhau, nhöõng thoùi xaáu ñoù ñaõ thaâm caên coá ñeá. Khoâng phaûi vì phaåm chaát cuûa hoï khoâng ñuû toát. Nhöng vì con sieâu vi truøng trong vaên hoùa Trung Hoa aáy laøm cho chuùng ta khoâng theå ñeø neùn, khoáng cheá haønh vi cuûa chuùng ta ñöôïc. Bieát roõ raønh raønh laø xaâu xeù nhau, nhöng vaãn xaâu xeù nhau. Neáu noài vôõ thì chaúng ai coù aên, nhöng neáu trôøi suïp thì ngöôøi naøo cao hôn ngöôøi ñoù phaûi choáng ñôõ. Caùi loaïi trieát hoïc xaâu xeù nhau ñoù laïi ñeû ra nôi chuùng ta moät haønh vi ñaëc thuø khaùc: «Cheát cuõng khoâng chòu nhaän loãi». Coù ai nghe thaáy ngöôøi Trung Quoác nhaän loãi bao giôø chöa? Giaû söû anh nghe moät ngöôøi Trung Quoác noùi: «Vieäc naøy toâi ñaõ sai laàm roài!» Luùc ñoù anh phaûi vì chuùng toâi maø uoáng röôïu chuùc möøng. Con gaùi toâi hoài beù coù moät laàn bò toâi ñaùnh, nhöng cuoái cuøng hoùa ra laø noù bò oan. Noù khoùc raát döõ, coøn taâm can toâi thì ñau ñôùn. Toâi bieát raèng ñöùa con thô daïi vaø voâ toäi cuûa toâi chæ bieát troâng caäy vaøo boá meï, maø boá meï boãng nhieân trôû maët thì noù phaûi sôï haõi bieát nhöôøng naøo. Toâi oâm con vaøo loøng roài noùi vôùi noù: «Boá xin loãi con. Boá khoâng ñuùng. Boá laøm sai. Boá höùa laàn sau boá khoâng laøm nhö vaäy nöõa. Con gaùi ngoan cuûa boá, con tha thöù cho boá nheù!» Noù khoùc maõi khoâng thoâi. Caùi söï vieäc naøy qua roài maø loøng toâi vaãn coøn ñau khoå. Nhöng ñoàng thôøi toâi laïi caûm thaáy voâ cuøng kieâu haõnh bôûi toâi ñaõ daùm töï nhaän loãi cuûa mình ñoái vôùi noù. Ngöôøi Trung Quoác khoâng quen nhaän loãi vaø coù theå ñöa ra haøng vaïn lyù do ñeå che daáu caùi sai traùi cuûa mình. Coù moät caâu tuïc ngöõ: «Ñoùng cöûa suy gaãm loãi laàm» (Beá moân tö quaù). Nghó veà loãi cuûa ai? Dó nhieân cuûa ñoái phöông. Luùc toâi ñi daïy hoïc, hoïc sinh haøng tuaàn phaûi vieát tuaàn kyù ñeå kieåm thaûo haønh vi trong tuaàn. Keát quaû kieåm thaûo thöôøng laø: «Hoâm nay toâi bò ngöôøi naøy ngöôøi noï löøa toâi. Caùi ngöôøi löøa toâi aáy ñaõ ñöôïc toâi ñoái xöû môùi toát laøm sao, cuõng bôûi vì toâi quaù trung haäu!». Luùc ñoïc ñeán kieåm thaûo cuûa ñoái phöông, laïi cuõng thaáy anh hoïc troø kia noùi mình quaù trung haäu. Moãi ngöôøi trong kieåm thaûo cuûa mình ñeàu laø ngöôøi quaù trung haäu. Theá coøn ai laø ngöôøi khoâng trung haäu? Ngöôøi Trung Quoác khoâng theå nhaän loãi, nhöng caùi loãi vaãn coøn ñoù, ñaâu phaûi vì khoâng nhaän maø noù bieán maát. Ñeå che ñaäy moät loãi cuûa mình ngöôøi Trung Quoác khoâng neà haø söùc löïc taïo neân caøng nhieàu loãi khaùc hoøng chöùng minh raèng caùi ñaàu tieân khoâng phaûi laø loãi. Cho neân coù theå noùi ngöôøi Trung Quoác thích noùi khoaùc, noùi suoâng, noùi doái, noùi laùo, noùi nhöõng lôøi ñoäc ñòa. Hoï lieân mieân khoa tröông veà daân Trung Hoa, veà toäc Ñaïi Haùn, huyeân thuyeân veà truyeàn thoáng vaên hoùa Trung Quoác, naøo laø coù theå khueách tröông theá giôùi,v.v...Nhöng bôûi vì khoâng theå ñöa ra chöùng côù thöïc teá naøo neân taát caû chæ toaøn laø nhöõng ñieàu boác pheùt. Toâi chaúng caàn neâu ví duï veà chuyeän noùi khoaùc, laùo toeùt laøm gì. Nhöng veà chuyeän noùi ñoäc cuûa ngöôøi Trung Hoa thì khoâng theå khoâng noùi ñöôïc. Ngay nhö chuyeän phoøng the, ngöôøi phöông Taây voán raát khaùc chuùng ta, hoï thöôøng trìu meán goïi nhau kieåu «Em yeâu, em cöng» [Baù Döông duøng chöõ «ñöôøng maät» vaø «ta linh» ñeå dòch chöõ Honey,

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Darling cuûa tieáng Anh] thì ngöôøi Trung Quoác goïi nhau laø «keû ñaùng baêm vaèm laøm traêm khuùc» (saùt thieân ñao ñích). Heã cöù coù dính ñeán laäp tröôøng chính trò hoaëc tranh quyeàn ñoaït lôïi laø nhöõng lôøi noùi ñoäc ñòa seõ ñöôïc tuoân ra voâ haïn ñònh, khieán cho ai naáy nghe thaáy cuõng phaûi töï hoûi: «Taïi sao ngöôøi Trung Quoác laïi ñoäc aùc vaø haï löu ñeán theá?» Toâi coù moät ngöôøi baïn vieát tieåu thuyeát kieám hieäp sau boû ngheà ñi buoân baùn. Moät laàn gaëp anh toâi hoûi theá naøo, laøm aên coù phaùt taøi khoâng? Anh baûo: «Taøi gì, hieän ñang muoán treo coå töï töû ñaây!» Toâi hoûi laøm sao maø bò thua loã? Anh ñaùp: «Anh khoâng hieåu chöù noùi chuyeän vôùi thöông nhaân Trung Quoác caû ngaøy cuõng chaû hieåu hoï muoán gì!» Nhieàu ngöôøi nöôùc ngoaøi cuõng noùi vôùi toâi laø giao thieäp vôùi ngöôøi Hoa raát khoù, noùi chuyeän caû ngaøy cuõng chaúng hieåu trong thaâm taâm hoï nghó gì. Toâi baûo: «Caùi ñoù thì coù gì maø kyø quaëc? Khoâng phaûi chæ ngöôøi Taây phöông caùc anh, maø ngay caû ngöôøi Trung Quoác chuùng toâi cuõng gaëp vaán ñeà ñoù». Noùi chuyeän vôùi ngöôøi Trung Quoác anh phaûi bieát quan saùt saéc maët, ñieäu boä, cöû chæ, phaûi bieát quanh co uùp môû. Hoûi ngöôøi naøo «Anh aên côm chöa?», anh seõ nghe ngöôøi ñoù ñaùp «Toâi aên roài!» nhöng kì thöïc anh ta chöa aên, cöù ñeå yù nghe thì thaáy buïng anh ta hieän ñang soâi leân suøng suïc. Laïi noùi ví duï veà chuyeän tuyeån cöû. Neáu laø ngöôøi phöông Taây thì taùc phong nhö sau: «Toâi caûm thaáy toâi coù khaû naêng giöõ chöùc vuï ñoù, xin moïi ngöôøi haõy baàu cho toâi!». Coøn ngöôøi Trung Quoác seõ xöû söï nhö Gia Caùt Löôïng luùc Löu Bò tôùi caàu hieàn (tam coá thaûo lö). Nghóa laø neáu ñöôïc môøi, anh ta seõ naêm laàn baûy löôït töø choái, naøo laø «Khoâng ñöôïc ñaâu! Toâi laøm gì coù ñuû tö caùch!» Kyø thöïc, neáu anh töôûng thaät maø ñi môøi ngöôøi khaùc thì anh ta seõ haän anh suoát ñôøi. Chaúng khaùc naøo neáu anh môøi toâi dieãn giaûng, toâi seõ noùi: «Khoâng ñöôïc ñaâu, toâi chaúng quen noùi chuyeän tröôùc coâng chuùng!» Nhöng neáu anh thaät söï khoâng môøi toâi nöõa, sau naøy neáu nhôõ laïi gaëp nhau ôû Ñaøi Baéc, coù theå toâi seõ phang cho anh moät cuïc gaïch vaøo ñaàu. Moät daân toäc haønh xöû theo kieåu naøy khoâng bieát ñeán bao giôø môùi coù theå söûa ñoåi ñöôïc laàm loãi cuûa mình ; seõ coøn phaûi duøng möôøi caùi loãi khaùc ñeå khoûa laáp caùi loãi ñaàu tieân, roài laïi duøng theâm traêm caùi khaùc ñeå che ñaäy möôøi caùi kia thoâi. Coù laàn toâi ñeán moät tröôøng ñaïi hoïc ôû Ñaøi Trung ñeå thaêm moät vò giaùo sö ngöôøi Anh. Moät anh baïn toâi cuõng daïy cuøng ñaïi hoïc ñoù chôït ñeán. Thaáy toâi, anh noùi: «Toái nay ñeán ñaèng toâi aên côm». Toâi ñaùp: «Xin loãi, toâi coøn coù heïn». Anh baûo: «Khoâng ñöôïc, nhaát ñònh phaûi ñeán». Toâi traû lôøi: «Ñöôïc roài, ta baøn sau». Anh laïi baûo: «Nhaát ñònh phaûi ñeán ñaáy, xin chaøo!» Giöõa ngöôøi Trung Hoa vôùi nhau chuùng toâi hieåu roõ taâm lyù cuûa nhau. Nhöng ngöôøi Taây phöông laïi hoaøn toaøn muø tòt. Ñeán luùc laøm vieäc xong, khoaûng giôø côm toái, toâi baûo: «Thoâi, toâi phaûi veà ñaây!» Ngöôøi giaùo sö Anh noùi: «EÂ! vöøa roài chaúng phaûi anh vöøa heïn vôùi anh kia sao? Anh phaûi tôùi nhaø anh ta chöù!» Toâi baûo: «Laøm gì coù chuyeän aáy?». OÂng giaùo sö noùi: «Anh aáy nhaát ñònh laø

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ñaõ laøm côm chôø anh ñaáy!» Ngöôøi nöôùc ngoaøi thaät khoù maø bieát ñöôïc caùi kieåu «taâm khaåu baát ñoàng» naøy cuûa ngöôøi Trung Quoác. Tình traïng noùi treân khieán ngöôøi Trung Quoác ngay töø thuûa loït loøng ñaõ raát khoán khoå. Bôûi vì moãi ngaøy ñeàu phaûi tìm hieåu yù töù ngöôøi khaùc. Neáu laø baïn beø ñoàng löùa thì coøn ñôõ, nhöng neáu phaûi tieáp caän vôùi nhöõng keû quyeàn theá, quan treân, keû coù tieàn, anh seõ phaûi töøng giaây töøng phuùt khoå coâng tìm hieåu ñeán nôi ñeán choán, xem hoï nghó gì. Caùi vieäc naøy laø moät söï laõng phí tinh thaàn kinh khuûng. Cho neân coù caâu tuïc ngöõ: «Taïi Trung Quoác laøm vieäc deã, laøm ngöôøi khoù». Ngheä thuaät «laøm ngöôøi» thuoäc veà caùi «vaên hoùa thaân meàm» (ñeå deã uoán cong, chui luoàn, nghóa boùng ñeán töø ñoäng vaät thaân meàm). Caùc vò ôû nöôùc ngoaøi laâu naêm veà laïi Trung Quoác chaéc bieát caùi söùc naëng cuûa caâu naøy nhö theá naøo. Laøm vieäc thì deã nhö 2 + 2 = 4, nhöng laøm ngöôøi khoù bôûi vì coù khi 2 + 2 = 5 , hoaëc cuõng coù khi = 1, hay = 853. Anh noùi söï thaät, nhöng ngöôøi ta laïi cho raèng anh coâng kích vaø muoán laät ñoå chính quyeàn. Ñaây laø moät vaán ñeà nghieâm troïng, noù laøm cho chuùng ta khoâng theå naøo thoaùt khoûi söï noùi khoaùc, noùi suoâng, noùi doái, noùi ñoäc. Caùi baûn lónh gheâ gôùm cuûa toâi laø coù theå nguû trong hoäi nghò. Nguû xong tænh daäy thì hoäi nghò cuõng vöøa keát thuùc. Taïi sao theá? Vì trong hoäi nghò moïi ngöôøi ñeàu noùi nhöõng chuyeän maø chính baûn thaân hoï khoâng heà tin, nghe hay khoâng nghe ñeàu nhö nhau. Khoâng chæ ôû Ñaøi Loan môùi nhö vaäy, ôû luïc ñòa coøn nghieâm troïng hôn nhieàu. Naêm nay (1984) trong «Chöông trình caùc taùc gia quoác teá taïi Ñaïi hoïc Ai-oâ-oa» coù moät nöõ taùc gia noåi danh cuûa luïc ñòa teân laø Traàm Dung tham gia. Coâ coù moät taùc phaåm mang teân «Chaân chaân giaû giaû» (Thaät thaät giaû giaû) maø toâi muoán thaønh thaät giôùi thieäu vôùi quyù vò. Hoaøn caûnh baét chuùng ta noùi laùo, baét chuùng ta khoâng thaønh thaät, nhöng ít nhaát chuùng ta phaûi bieát caùi xaáu laø caùi xaáu. Neáu moät khi caùi xaáu laïi ñöôïc chuùng ta xem laø ñieàu veû vang, hoaëc voâ thöôûng voâ phaït, thì ñoù laø luùc maø caùi «vaên hoùa thaân meàm» cuûa chuùng ta ñang baét ñaàu xuoáng caáp. Noùi thí duï vieäc aên caép, neáu ñöôïc coi laø chuyeän voâ thöôûng voâ phaït, hoaëc chaúng phaûi chuyeän quang vinh hay khoâng quang vinh, thaäm chí coù theå xem laø chuyeän quang vinh nöõa, thì ñaây laø moät nguy cô, nguy cô maø ngöôøi Trung Quoác chuùng ta ñang phaûi ñoái ñaàu hieän nay. Vì ngöôøi Trung Quoác vaãn lieân tuïc daáu dieám nhöõng loãi laàm cuûa mình, vaãn noùi khoaùc, noùi suoâng, noùi doái, noùi laùo, noùi ñoäc, thaønh thöû taâm linh ngöôøi Trung Quoác hoaøn toaøn bò phong toûa, khoâng môû roäng ñöôïc. Trung Quoác dieän tích roäng theá, vaên hoùa laâu ñôøi theá, ñöôøng ñöôøng laø moät nöôùc lôùn. Theá maø, thay vì coù moät taám loøng bao la, ngöôøi Trung Quoác laïi coù moät taâm ñòa thaät heïp hoøi. Caùi taám loøng bao la ñaùng leõ chuùng ta phaûi coù aáy chæ ñoïc thaáy ñöôïc trong saùch vôû, nhìn thaáy ñöôïc treân maøn aûnh. Coù ai bao giôø thaáy moät ngöôøi Trung Quoác coù loøng daï, chí khí saùnh ngang ñöôïc vôùi taàm voùc nöôùc Trung Hoa khoâng? Neáu chæ caàn bò ai löôøm moät

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

caùi maøø ñaõ coù theå ruùt dao ra roài, thöû hoûi neáu coù ngöôøi khoâng ñoàng yù vôùi mình thì söï theå seõ ra sao? Ngöôøi Taây phöông coù theå ñaùnh nhau vôõ ñaàu roài vaãn laïi baét tay nhau, nhöng ngöôøi Trung Hoa ñaõ ñaùnh nhau roài thì cöøu haän moät ñôøi, thaäm chí coù khi baùo thuø ñeán ba ñôøi cuõng chöa heát. Taïi sao chuùng ta coù theå thieáu loøng bao dung ñeán nhö vaäy? Khoâng coù loøng bao dung, buïng daï heïp hoøi ñöa ñeán hai ñieàu cöïc ñoan vaø maát caân ñoái nhö sau: Moät ñaèng tuyeät ñoái töï ty, moät ñaèng tuyeät ñoái töï kieâu. Luùc töï ty thì thaønh ra toâi tôù, nghó mình khoâng baèng ñoáng phaân choù. Luùc töï kieâu thì thaønh ra oâng chuû, xem moïi ngöôøi ñeàu laø cöùt choù heát, chaúng ñaùng cho mình ngoù ngaøng ñeán. Rieâng baûn thaân mình laïi khoâng heà bieát töï toân laø gì. Söï phaân bieät nhaân caùch kieåu ñoù bieán ngöôøi Trung Quoác thaønh moät loaïi ñoäng vaät kyø dò. Taïi Trung Quoác neáu muoán laøm moät kyø coâng thì raát deã, trong moät choác coù theå xuaát hieän nhöõng thaønh tích laøm moïi ngöôøi kinh dò. Nhöng ngöôøi Trung Quoác laïi khoâng coù khaû naêng ñeå giöõ cho caùi kyø coâng naøy beàn vöõng. Moät ngöôøi coù ñöôïc moät thaønh töïu nho nhoû ñaõ hoa maét, uø tai, ñöùng khoâng vöõng, vì leân côn soát. Vieát ñöôïc daêm ba baøi vaên laø ñaõ thaønh vaên haøo. Ñoùng ñöôïc hai boä phim ñaõ laø ngoâi sao saùng cuûa neàn ñieän aûnh. Hai naêm coù ñöôïc ít chöùc quyeàn nghieãm nhieân coù theå cho mình laø cöùu tinh cuûa nhaân daân. Qua Myõ hoïc ñöôïc hai naêm ñaõ trôû thaønh moät hoïc giaû chuyeân gia. Maáy thöù ñoù ñeàu laø kieåu töï thoåi phoàng mình. ÔÛ Ñaøi Loan coù xaûy ra moät tai naïn xe coä nhö sau: Trong xe ca sinh vieân Ñaïi hoïc Sö phaïm vöøa toát nghieäp ñi du lòch, coâ höôùng daãn taùn döông: «Ngöôøi caàm laùi vó ñaïi cuûa chuùng ta laø tay laùi soá moät, vöøa taøi gioûi, vöøa ñeïp trai, vöøa treû tuoåi». Nghe thaáy theá, anh taøi höùng chí lieàn boû tay laùi ra quay veà phía moïi ngöôøi göông hai tay chaøo ñaùp leã. Tieáp theo ñoù söï theå theá naøo toâi khoâng caàn phaûi keå. Ñaây laø moät caùch töï phoâ tröông, chaéc cho raèng kyõ thuaät laùi xe cuûa mình cao ñeán ñoä khoâng caàn caàm tay laùi cuõng coù theå laùi ñöôïc xe. Chaúng khaùc naøo chuyeän 1.000 naêm tröôùc trong moät boä phim: Hoaøng ñeá La Maõ moät laàn môøi moät ngöôøi ñeán bieåu dieãn bay löôïn. Ñeå bay, ngöôøi naøy cheá ra moät caëp caùnh. Tröôùc khi leo leân thaùp anh giô caëp caùnh cho moïi ngöôøi xem, töùc thì toaøn ñaáu tröôøng tieáng reo hoø hoan hoâ vang doäi nhö saám. Anh boãng khoâng kieàm cheá noåi söï tinh töôùng cuûa mình, caûm thaáy mình quaù vó ñaïi ñeán ñoä coù theå khoâng caàn caùnh cuõng coù theå bay ñöôïc, vì vaäy vöùt caùnh leo leân thang. Vôï anh níu anh baûo: «Khoâng coù caùi ñoù laøm sao anh bay ñöôïc? Anh töôûng anh laø gì?». Anh ta baûo: «Em thì bieát gì!». Vôï anh ta ñuoåi theo leân, anh ta xeùo leân tay ngöôøi vôï roài tieáp tuïc leân thang, ñoùng naép thaùp, vôùi veû kieâu huøng anh nhaåy xuoáng. Chæ nghe phuïp moät phaùt roài khoâng thaáy gì nöõa. Quaàn chuùng noåi khuøng heùt: «Traû tieàn ñeå xem bay löôïn chöù coù phaûi ñeå xem ngaõ cheát ñaâu, baét vôï noù bay ñi!» Ngöôøi vôï

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

nhìn leân trôøi nhö noùi vôùi linh hoàn cuûa choàng moät caùch theâ thaûm: «Chæ vì anh tinh töôùng môùi ra noâng noãi naøy, töï haïi baûn thaân mình maø haïi caû vôï con nöõa!». Caùi gì ñaõ laøm cho ngöôøi Trung Quoác tinh töôùng moät caùch quaù deã daøng nhö theá? Bôûi vì ngöôøi Trung Quoác «buïng daï nhoû heïp neân deã ñaày», kieán thöùc thaáp keùm, loøng daï heïp hoøi, chæ caàn coù moät tyù gì ñoù ñaõ töôûng trôøi ñaát daãu to nhöng khoâng chöùa noåi mình nöõa. Neáu chæ coù vaøi ngöôøi nhö theá, chaéc cuõng khoâng quan troïng gì, nhöng toaøn daân toäc, ñaïi ña soá, hoaëc moät soá lôùn ngöôøi Trung Hoa nhö vaäy seõ hình thaønh moät nguy cô cho daân toäc. Ngöôøi Trung Hoa töïa hoà khoâng coù töï toân neân ñoái vôùi nhau raát khoù coù ñöôïc moät quan nieäm bình ñaúng. Neáu anh khoâng phaûi laø chuû nhaân cuûa toâi thì toâi laø chuû nhaân cuûa anh. Tình hình naøy ñöa ñeán moät taâm traïng vöøa beá taéc vöøa khoâng theå nhaän sai laàm cuûa mình. Maø sai laàm vaãn tieáp dieãn hoaøi laïi gaây ra moät naõo traïng sôï seät. Haõy laáy moät ví duï: Toâi coù moät ngöôøi baïn ôû Ñaøi loan maéc beänh naëng phaûi ñem vaøo nhaø thöông trung taâm, baùc só tieáp bao nhieâu oáng thuoác môùi cöùu soáng ñöôïc. Hai ba hoâm sau ngöôøi nhaø thaáy tieàn nhaø thöông naøy quaù ñaét muoán chuyeån anh sang moät beänh vieän bình daân, ñeán noùi chuyeäân vôùi baùc só ñieàu trò. OÂng naøy nghe theá noåi traän loâi ñình la: «Cöùu soáng oâng aáy chaúng phaûi laø chuyeän deã, baây giôø laïi muoán ñoåi beänh vieän aø?». Noùi xong sai ngöôøi ruùt heát caùc oáng thuoác ra laøm beänh nhaân suyùt nöõa toi maïng. Anh baïn luùc keå vôùi toâi chuyeän naøy trong loøng vaãn coøn ñaày bi haän. Toâi noùi vôùi anh: «Anh cho toâi bieát teân tay baùc só aáy ñi, toâi vieát moät baøi vaïch maët noù ra». Anh ta giaät baén mình, voäi noùi: «AÁy! Anh ñöøng boäp choäp, hieáu söï. Neáu bieát theá naøy toâi ñaõ chaúng keå cho anh nghe laøm gì!». Nghe theá toâi muoán ñieân leân. Toâi baûo: «Anh sôï caùi gì? Noù gioûi laém thì cuõng chæ laø baùc só thoâi. Neáu anh bò beänh laïi, anh khoâng goïi noù ñeán thì thoâi chöù chaû nheõ noù laïi cöù ñeán trò beänh cho anh ñeå baùo thuø aø? Neáu coù chuyeän gì thì toâi ñoái phoù vôùi noù chöù can döï gì anh. Baøi vieát laø do toâi, toâi khoâng sôï thì anh sôï gì?». Baïn toâi baûo: «Anh laø ñoà baït maïng!». Toâi töôûng theá naøo! Thay vì khen ngôïi söï can ñaûm cuûa toâi thì anh laïi ñi cheâ traùch toâi. Toâi nghó ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà cuûa rieâng mình anh, anh laïi laø baïn raát thaân cuûa toâi, anh cuõng laø ngöôøi raát toát, anh noùi theá chæ vì anh muoán baûo veä toâi, khoâng muoán cho toâi ñi chuoác hoïa vaøo thaân. Ñaáy chính laø caùi naõo traïng sôï seät, sôï seät ñuû moïi thöù treân ñôøi maø toâi muoán noùi. Nhôù laïi laàn ñaàu toâi ñi Myõ, ôû Niu-Ooùc coù moät vuï aùn, moät ngöôøi Hoa bò baén thoï thöông, hung thuû bò baét, nhöng naïn nhaân laïi khoâng daùm nhaän dieän. Moïi ngöôøi Trung Hoa ñeàu sôï seät ñeán ñoä khoâng coøn bieát quyeàn lôïi mình laø gì thì laøm sao coøn bieát ñaáu tranh, gìn giöõ noù ñöôïc? Moãi khi gaëp moät chuyeän gì xaûy ra y nhieân laïi noùi: «Boû qua cho roài!» Maáy chöõ «boû qua cho roài» naøy ñaõ gieát haïi khoâng bieát bao nhieâu ngöôøi Trung Quoác vaø ñaõ bieán daân toäc Trung Hoa thaønh moät daân toäc heøn moïn.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Giaû söû toâi laø moät ngöôøi nöôùc ngoaøi hoaëc moät baïo chuùa, ñoái vôùi loaïi daân toäc nhö theá, neáu toâi khoâng ngöôïc ñaõi noù thì trôøi cuõng khoâng dung toâi. Caùi naõo traïng haõi sôï naøy ñaõ nuoâi döôõng bao nhieâu baïo chuùa, laøm toå aám cho bao nhieâu baïo quan. Vì vaäy baïo chuùa baïo quan ôû Trung Quoác khoâng bao giôø bò tieâu dieät. Trong truyeàn thoáng vaên hoùa Trung Quoác, caùc vò coù theå xem ôû «Tö trò thoâng giaùm» (Moät pho söû cuûa Tö Maõ Quang toùm heát chuyeän hôn 2.000 naêm ñeå laøm göông cho ngöôøi ñôøi sau), caùi vieäc bo bo giöõ mình ñaõ ñöôïc xem laø kim chæ nam vaø nhaán maïnh naêm laàn baûy löôït. Baïo chuùa, baïo quan cuõng chæ caàn daân chuùng cöù bo bo giöõ mình laø ñöôïc, cho neân ngöôøi Trung Quoác môùi caøng ngaøy caøng khoán ñoán ñeán nhö theá. Vaên hoùa Trung Hoa cöïc kyø röïc rôõ ôû thôøi Xuaân Thu Chieán Quoác (770 - 221 tröôùc Taây lòch), nhöng töø thôøi kyø naøy veà sau, vaên hoùa Trung Hoa ñaõ bò caùc Nho gia khoáng cheá. Ñeán ñôøi Ñoâng Haùn (25-220 sau Taây lòch), chính phuû coù quy ñònh laø taát caû nhöõng phaàn töû trí thöùc khi phaùt ngoân, bieän luaän, vieát vaên ñeàu khoâng theå vöôït qua phaïm vi nhöõng gì ñaõ ñöôïc daäy ôû tröôøng, vieäc naøy goïi laø «sö thöøa» (thöøa höôûng cuûa thaày hoïc). Neáu vöôït quaù chuyeän «sö thöøa» naøy, khoâng nhöõng hoïc thuyeát cuûa mình khoâng ñöôïc coâng nhaän maø coøn laø moät vieäc phaïm phaùp. Cöù nhö vaäy maø tieáp tuïc xuoáng caùc ñôøi sau laøm cho söùc töôûng töôïng, oùc suy xeùt, tö duy cuûa giôùi trí thöùc bò boùp cheát, xô cöùng hoaøn toaøn, chaúng khaùc naøo laáy moät caùi tuùi nhöïa bòt kín boä naõo laïi, khoâng cho moät caùi gì loït vaøo nöõa. Theá naøo laø khoâng coøn khaû naêng suy xeùt nöõa? Cöù ñoïc baùo Trung Quoác laø phaùt ngaùn. Suy xeùt laø moät caùi gì khoâng phaûi chæ coù moät maët, hai maët, maø nhieàu maët. Toân Quan Haùn thöôøng duøng moät ví duï: Coù moät quaû caàu moät nöûa traéng moät nöûa ñen. Ngöôøi thaáy phía traéêng baûo noù traéng, ngöôøi thaáy maët ñen baûo noù ñen. Caû hai ngöôøi ñeàu khoâng sai, caùi sai laø khoâng nhìn ñöôïc ñeán maët beân kia cuûa noù. Ñeå coù theå nhìn ñöôïc ñeán maët beân kia cuûa noù thì phaûi coù trí töôûng töôïng, khaû naêng suy xeùt. Cho neân luùc tö duy moät vaán ñeà caàn phaûi nghó ñeán nhieàu maët cuûa noù. Coù moät chuyeän haøi höôùc ngaén cuûa Myõ keå chuyeän moät thaày giaùo toå chöùc thi, ñöa cho sinh vieân moät maùy ño khí aùp vaø baûo duøng noù ñeå ño chieàu cao cuûa moät toøa nhaø, ñöông nhieân yù muoán duøng khí aùp ñeå ño ñoä cao ôû choã cao nhaát vaø choã thaáp nhaát cuûa toøa nhaø. Nhöng coù moät sinh vieân laïi duøng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau song tuyeät nhieân khoâng söû duïng «khí aùp». Thaày giaùo töùc mình beøn ñaùnh tröôït anh naøy. Anh ta khaùng toá leân hoäi ñoàng giaùm khaûo. Hoäi ñoàng giaùm khaûo hoûi thì anh naøy noùi: «Thaày giaùo muoán toâi duøng maùy ño khí aùp ño chieàu cao toøa nhaø, nhöng khoâng baûo söû duïng khí aùp, ñöông nhieân toâi ñöôïc pheùp duøng nhöõng caùch ñôn giaûn hôn». Hoäi ñoàng hoûi: «Ngoaøi phöông phaùp ñoù coøn coù phöông phaùp naøo nöõa?» Anh naøy ñaùp: «Coøn raát nhieàu, ví duï toâi coù theå buoäc daây vaøo maùy thoøng xuoáng roài ño chieàu daøi cuûa daây ñeå bieát chieàu cao toøa nhaø». «Theá coøn phöông phaùp naøo khaùc khoâng?» «Vaãn coøn nhieàu, ví duï toâi coù theå tìm ngöôøi quaûn lyù nhaø ñöa maùy cho anh aáy ñeå anh aáy cho toâi bieát chieàu cao cuûa toøa nhaø». Ngöôøi sinh vieân naøy roõ raøng khoâng coù gì laø ngöôïc ñôøi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

YÙ nghó cuûa anh ta bieåu hieän moät thöù trí töôûng töôïng vaø tö duy thöôøng laøm cho nhöõng boä oùc baõ ñaäu ñieân leân. Coøn coù moät loaïi «Ngheä thuaät mua döa» nhö chuyeän moät ngöôøi chuû baûo nhaân vieân: «Anh ra cöûa, ñi veà phía Taây, ñeán moät caùi caàu thì coù choã baùn döa haáu, mua cho toâi hai caân döa haáu». Anh ngöôøi laøm ra cöûa, reõ höôùng Taây, ñi maõi khoâng thaáy caàu, cuõng chaúng thaáy ai baùn döa haáu laïi tay khoâng quay veà. Ngöôøi chuû maéng anh laø ñoà luù laãn, chaúng coù ñaàu oùc gì caû. Anh ta lieàn baûo: «ÔÛ phía Ñoâng môùi coù choã baùn döa». Ngöôøi chuû noùi: «Theá taïi sao khoâng ñi sang höôùng Ñoâng maø mua?» Anh ta ñaùp: «OÂng coù baûo toâi ñi veà höôùng Ñoâng ñaâu?» Ngöôøi chuû laïi chöûi anh ta laø ñoà ngu. Kyø thöïc ngöôøi chuû bieát anh ta laø loaïi ngöôøi chæ bieát phuïc tuøng, khoâng coù naêng löïc suy nghó, hoaøn toaøn coù theå tin caäy ñöôïc. Giaù nhö ngöôøi naøy bieát phía Taây khoâng coù beøn qua phía Ñoâng mua, döa vöøa ngoït vöøa reû, theå naøo luùc veà nhaø ngöôøi chuû cuõng khen: «Anh raát thoâng minh, lanh lôïi! Laøm ngöôøi phaûi nhö theá chöù! Toâi raát caàn coù ñöôïc ngöôøi nhö anh». Nhöng trong thaâm taâm ngöôøi chuû seõ nghó caùi ngöôøi laøm naøy khoâng theå tin caäy ñöôïc, coù theå traùo trôû luùc naøo khoâng bieát. Ñoái vôùi nhöõng keû noâ leä kieåu naøy, chuû nhaân khoâng gieát thì cuõng ñuoåi ñi. Caùi vaên hoùa thai ngheùn ra nhöõng thöù ngöôøi naøy laøm sao coù theå chuû tröông ñöôïc moät tö duy ñoäc laäp. Vì vaäy ngöôøi Trung Quoác chuùng ta do khoâng ñöôïc huaán luyeän suy nghó ñoäc laäp neân raát sôï suy nghó ñoäc laäp, thieáu naêng löïc thöôûng thöùc vaø ñaùnh giaù, khoâng coù caùi gì laø khoâng ba phaûi, chaúng coù caùi gì laø tieâu chuaån caû. Trung Quoác ra noâng noãi naøy taát phaûi tìm ra nguyeân nhaân trong chính caùi vaên hoùa cuûa noù. Caùi vaên hoùa naøy trong 4.000 naêm - töø Khoång Khaâu (Khoång Töû) trôû ñi - khoâng coøn coù ñöôïc moät nhaø tö töôûng naøo lôùn nöõa. Nhöõng keû bieát chöõ ñeàu chæ luaån quaån ôû hoïc thuyeát Khoång Khaâu ñaõ giaûng hoaëc moân ñoà oâng giaûng laïi chöù khoâng heà coù yù kieán ñoäc laäp cuûa rieâng mình. Bôûi vì caùi vaên hoùa chuùng ta khoâng cho pheùp laøm nhö vaäy. Cho neân moïi ngöôøi chæ caàu soáng ôû caùi vuõng nöôùc ao tuø aáy thoâi. Caùi ao nöôùc tuø haõm naøy chính laø caùi huõ töông vaên hoùa Trung Quoác, caùi huõ töông thoái laøm cho ngöôøi Trung Quoác trôû neân xaáu xí. Cuõng chính vì caùi huõ töông saâu khoâng löôøng ñöôïc naøy neân ñoái vôùi bieát bao vaán ñeà ngöôøi Trung Quoác ñeàu khoâng theå duøng tö duy cuûa mình ñeå töï giaûi quyeát, maø phaûi baét chöôùc, phaûi duøng caùi tö duy cuûa keû khaùc. Nhöng caùi vuõng nöôùc ao tuø naøy, caùi huõ töông naøy daãu coù vöùt möùt ñaøo vaøo roài cuõng seõ bieán thaønh cöùt khoâ.Vì nhöõng thöù ngoaïi lai moät khi vaøo Trung Quoác ñeàu nhanh choùng bieán chaát. Ngöôøi ta coù daân chuû, chuùng ta cuõng coù daân chuû. Daân chuû cuûa chuùng ta laø «maøy laø daân, tao laø chuû». Ngöôøi ta coù phaùp cheá, chuùng ta cuõng coù phaùp cheá. Ngöôøi ta coù töï do, ta cuõng coù töï do. Ngöôøi ta coù gì, ta coù naáy. Anh coù choã daønh rieâng cho boä haønh sang ñöôøng, toâi cuõng coù, dó nhieân! nhöng choã daønh cho boä haønh cuûa chuùng toâi laø choã ñeå duï doã hoï ñeán cho xe caùn cheát.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñeå bieán caûi caùi hình töôïng xaáu xí cuûa ngöôøi Trung Hoa, chuùng ta chæ coù theå baét ñaàu töø baây giôø, moãi caù nhaân ñeàu phaûi nghó caùch boài döôõng naêng löïc thöôûng thöùc vaø ñaùnh giaù cuûa baûn thaân mình. Chuùng ta duø khoâng bieát dieãn kòch, nhöng laïi caàn xem ñöôïc kòch. Ngöôøi bieát ít thì xem ít, ngöôøi bieát thöôûng thöùc nhieàu xem nhieàu. Ngöôøi bieát thöôûng thöùc seõ laø moät söï thaønh töïu khoâng bao giôø coù giôùi haïn. Nhôù thôøi kyø vöøa ñeán Ñaøi Loan, toâi coù moät ngöôøi baïn. Anh naøy söu taäp raát nhieàu ñóa haùt cuûa Bít-toâ-ven. Anh phaûi coù ñeán baûy, taùm boä ñóa. Toâi naèn nì xin anh cho hoaëc baùn laïi toâi moät boä. Anh töø choái ngay taïi traän. Bôûi vì moãi moät boä ñeàu do moät nhaïc tröôûng vaø moät daøn nhaïc khaùc nhau trình taáu, khoâng boä naøo gioáng boä naøo. Sau khi bieát theá toâi raát laáy laøm hoå theïn, anh quaû tình laø moät ngöôøi bieát thöôûng thöùc. Laàn tranh cöû Toång thoáng Myõ tröôùc, chuùng ta ñöôïc xem treân ti-vi Ñaøi Loan cuoäc tranh luaän cuûa caùc öùng cöû vieân. Khoâng heà coù vieäc laät taåy caùc bí maät ñôøi tö cuûa ñoái phöông, bôûi vì daân chuùng khoâng öa nhöõng ngöôøi coù trình ñoä tranh cöû nhö vaäy, vaø neáu laøm theá, theå naøo hoï cuõng maát phieáu. Nhöng caùch laøm cuûa ngöôøi Trung Hoa seõ khoâng nhö vaäy. Khoâng nhöõng chuyeân moân ñi bôùi moùc ñôøi tö cuûa ñoái phöông, hoï laïi coøn bòa ñaët theâm, duøng nhöõng ngoân töø raát aùc ñoäc. Khoâng hieåu caùi loaïi thoå nhöôõng gì ñaõ nuoâi döôõng caùc loaïi coû nhö vaäy, caùi loaïi xaõ hoäi gì maø sinh ra nhöõng thöù ngöôøi nhö theá? Neáu ngöôøi daân khoâng töï nuoâi döôõng ñöôïc cho mình caùi trình ñoä phaùn ñoaùn ñaùnh giaù nhöõng laõnh ñaïo cuûa mình thì chaúng coù lyù do gì ñeå traùch ai caû. Ñi toân thôø moät keû khoâng theå toân thôø ñöôïc thì coøn traùch ai moät khi keû ñoù cöôõi leân ñaàu leân coå mình? Caùi vieäc tung tieàn ra mua cöû tri laø moät vieäc chaúng ra gì, theá maø khi xeáp haøng ñi baàu thaáy ngöôøi thoø tieàn ra mua laù phieáu mình cuõng chìa tay ra hoûi: «Tieàn ñaâu?» Caùi loaïi ngöôøi nhö vaäy maø cuõng ñoøi thöïc thi daân chuû hay sao? Daân chuû laø moät caùi gì phaûi töï mình giaønh giaät ñöôïc, chaúng ai ban phaùt cho caû. Baây giôø thöôøng coù keû baûo: «Chính phuû loûng leûo quaù!». Ñaây laø moät suy nghó raát ñaùng sôï. Bôûi vì töï do, quyeàn lôïi laø cuûa chuùng ta, khoâng phaûi anh cho thì toâi môùi ñöôïc. Cho duø anh khoâng cho thì toâi cuõng vaãn coù. Neáu chuùng ta coù khaû naêng thöôûng thöùc thì nhaát ñònh caàn tranh thuû löïa choïn, nghieâm chænh löïa choïn ñoái töôïng, neáu khoâng bieát ñaùnh giaù thì giöõa moät ngöôøi ñeïp vaø ngöôøi maët roã cuõng khoâng theå naøo phaân bieät ñöôïc, coøn ñi traùch ai nöõa? Neáu Baù Döông toâi veõ giaû moät tranh Pi-caùt-xoâ, coù ngöôøi baûo: «Tranh tuyeät thaät!» vaø traû cho toâi 50 vaïn Myõ kim thì ngöôøi mua tranh giaû ñoù phaûi traùch ai tröôùc? Ai laø keû coù maét nhö muø, khoâng bieát phaân bieät, thöôûng thöùc? Trong nhöõng tình huoáng nhö theá, tranh giaû seõ traøn ngaäp thò tröôøng vì chaúng coøn ai phaân bieät ñöôïc thaät giaû nöõa. Luùc ñoù nhöõng nhaø danh hoïa chæ coù cheát ñoùi maø thoâi. Neáu mua phaûi tranh giaû thì ñöøng neân traùch ngöôøi khaùc, phaûi töï traùch mình tröôùc.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Chaúng khaùc naøo ñi thueâ moät anh thôï may ñeå chöõa cöûa cho mình, ñeán khi cöûa bò ngöôïc, laïi ñi maéng anh thôï may: «OÂng muø aø?» Thôï may coù theå seõ traû lôøi: «Khoâng bieát ai muø! Ai baûo anh ñi thueâ thôï may ñeå chöõa cöûa?» Caùi chuyeän xöa naøy ñaùng ñeå chuùng ta suy ngaãm. Khoâng bieát thöôûng thöùc thì chaúng khaùc naøo ngöôøi muø. Coù quaù nhieàu ngöôøi Trung Quoác mang khuoân maët xaáu xí. Chæ coù nhaân taøi Trung Quoác môùi caûi taïo ñöôïc ngöôøi Trung Quoác. Neáu ngöôøi nöôùc ngoaøi coù nghóa vuï giuùp ñôõ chuùng ta thì söï giuùp ñôõ aáy khoâng phaûi laø giuùp ñôõ veà kinh teá maø phaûi veà vaên hoùa. Vì con taøu quoác gia Trung Quoác quaù lôùn, ngöôøi quaù nhieàu, moät khi chìm xuoáng coù theå seõ cuoán theo trong voøng xoaùy nöôùc cuûa noù nhöõng keû khaùc. Toâi xin taát caû nhöõng ngöôøi baïn Myõ coù maët taïi ñaây hoâm nay, caùc baïn haõy tieáp nhaän hai baøn tay chuùng toâi ñang giô ra! Coøn moät ñieåm cuoái cuøng. Toâi coù caûm töôûng laø ngöôøi Trung Hoa quaù ñoâng, möôøi öùc nhöõng caùi moàm ñoù môû to ra thì ngay caû raëng Hy-ma-la-ya cuõng coù theå bò nuoát chöûng. Ñieàu naøy nhaéc nhôû chuùng ta raèng khoå naïn cuûa ngöôøi Trung Hoa raát phöùc taïp, noù keâu goïi söï thöùc tænh cuûa töøng caù nhaân chuùng ta. Neáu moãi ngöôøi ñeàu trôû thaønh keû bieát thöôûng thöùc, chuùng ta seõ coù theå bieát töï ñaùnh giaù mình, hieåu roõ giaù trò baïn beø, thaáy roõ ñöôïc maët thaät nhöõng nhaân vaät laõnh ñaïo nöôùc nhaø. Ñoù laø con ñöôøng tröôùc maët chuùng ta phaûi ñi, maø cuõng chaúng coøn con ñöôøng naøo khaùc nöõa. Xin caûm taï. YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

NGÖÔØI TRUNG QUOÁC VAØ CAÙI VAÏI TÖÔNG

Baøi noùi taïi Niu-Ooùc (New York) ngaøy 16-08-1981, do kyù giaû tôø baùo tieáng Hoa «Baéc Myõ nhaät baùo» ghi laïi.

Vöøa roài oâng Chuû tòch noùi cuoäc hoïp maët hoâm nay laø moät vinh haïnh cuûa Hoäi «Tuøng Xaõ», ñuùng ra vinh haïnh naøy laø cuûa toâi. Toâi xin caûm taï quyù vò ñaõ cho toâi dòp ñöôïc gaëp maët caùc vò ôû nôi xa queâ höông naøy ñeå xin chæ giaùo. Thöïc ra Chuû tòch vaø Chuû baùo «Taân Só Taïp Chí», oâng Traàn Tieán Trung noùi vôùi toâi ñaây laø moät cuoäc toïa ñaøm, neân toâi raát vui ñöôïc ñeán döï. Nhöng hoâm qua töø Bo-xton ñeán toâi môùi roõ laø moät buoåi dieãn giaûng, vieäc naøy laøm cho toâi raát lo vì Niu - Ooùc laø moät ñoâ thò lôùn baäc nhaát theá giôùi, ñaày «roàng nuùp, hoå naèm». Cho neân toâi chæ daùm neâu leân ñaây moät ít caûm töôûng taûn maïn vaø ñoù hoaøn toaøn laø yù kieán rieâng tö chöù khoâng daùm keát luaän gì caû. Xin caùc vò chæ giaùo vaø chuùng ta cuøng trao ñoåi vôùi nhau. Chuû ñeà hoâm nay oâng Chuû tòch giao cho toâi laø «Ngöôøi Trung Quoác vaø caùi vaïi töông». Neáu buoåi hoâm nay laø moät buoåi thaûo luaän veà hoïc thuaät thì tröôùc tieân chuùng ta phaûi ñònh nghóa ngöôøi Trung Hoa laø gì? Caùi vaïi töông laø gì? Toâi nghó toâi khoâng phaûi ñònh nghóa nöõa, sôï thaønh veõ raén theâm chaân. Bôûi vì coù moät hieän töôïng treân ñôøi laø caùi gì moïi ngöôøi ñeàu ñaõ bieát maø laïi ñi theâm cho noù moät ñònh nghóa, vieäc naøy voâ tình coù theå bieán noäi dung vaø hình thöùc cuûa noù trôû thaønh mô hoà, bieán chaân töôùng cuûa noù thaønh khoù hieåu, vaø do ñoù coøn khoù baét ñaàu thaûo luaän hôn. Phaät giaùo voán cho raèng con ngöôøi phaûi qua voøng luaân hoài. Vieäc naøy laøm toâi nhôù ñeán moät tích xöa. Coù ngöôøi ñeán hoûi moät vò cao taêng ñaõ ñaït ñaïo: «Ñôøi toâi baây giôø laø do tieàn kieáp maø taùi sinh, theá thì kieáp tröôùc toâi laø ngöôøi theá naøo? Neáu coøn phaûi ñaàu thai moät laàn nöõa, ngaøi coù theå cho toâi bieát kieáp sau toâi seõ trôû thaønh ngöôøi ra sao khoâng?». Vò cao taêngï traû lôøi anh noï baèng boán caâu thô sau: Duïc tri tieàn theá nhaân Kim sinh thuï giaû thò Duïc tri haäu theá quaû Kim sinh taùc giaû thò

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

(Muoán bieát caùi nguyeân nhaân cuûa kieáp tröôùc Cöù xem nhöõng gì mình nhaän ñöôïc ôû kieáp naøy Muoán bieát caùi haäu quaû ôû kieáp sau Cöù xem nhöõng gì mình ñang laøm ôû kieáp naøy) (Taïm dòch thô:) Muoán bieát kieáp tröôùc theá naøo Cöù xem mình soáng ra sao kieáp naøy Ñaàu thai roài theá naøo ñaây Haõy nhìn vaøo vieäc hieän nay ñang laøm (NHT) Giaû söû kieáp naøy anh ñöôïc sung söôùng, kieáp tröôùc nhaát ñònh anh laø moät ngöôøi chính tröïc, ñoä löôïng. Neáu kieáp naøy anh gaëp nhieàu khoå naïn thì phaûi suy ra raèng kieáp tröôùc anh ñaõ laøm nhöõng ñieàu aùc. Caùi tích xöa naøy gôïi cho chuùng ta raát nhieàu yù nghóa. Caùc vò ôû ñaây, neáu laø con nhaø Phaät haún caûm thuï deã daøng, neáu khoâng phaûi laø ngöôøi theo ñaïo Phaät chaéc khoâng tin vaøo tieàn oan nghieäp chöôùng, nhöng coù theå xin caùc vò cöù suy nghó veà caùi trieát lyù cuûa noù. YÙ toâi muoán noùi chuyeän naøy laøm chuùng ta lieân tuôûng ñeán vaên hoùa Trung Quoác. Caùc vò ôû ñaây, baát keå quoác tòch gì, ñaïi ña soá ñeàu coù doøng maùu Trung Quoác, caùc vò thích hay khoâng thích noù vaãn vaäy, chaúng laøm sao thay ñoåi ñöôïc. Toâi noùi ngöôøi Trung Quoác laø theo nghóa roäng, theo nghóa huyeát thoáng chöù khoâng phaûi nghóa ñòa lyù. Ngöôøi Trung Quoác töø 200 naêm gaàn ñaây, luùc naøo cuõng coù moät öôùc mong cho ñaát nöôùc huøng cöôøng, öôùc mong cho daân toäc chuùng ta trôû thaønh moät daân toäc öu tuù trong theá giôùi. Nhöng ñaõ bao nhieâu naêm nay, chuùng ta luoân luoân yeáu keùm, maõi bò ngoaïi nhaân khinh thò, nguyeân nhaân taïi ñaâu? Ñöông nhieân traùch nhieäm laø do nôi chuùng ta. Nhöng nhìn döôùi goùc ñoä vaên hoùa maø ñaët caâu hoûi ñoù thì coù theå nghó ñeán caùi tích xöa vöøa keå treân. Taïi sao coù ngaøy hoâm nay? Vì sao nöôùc nhaø vaãn chöa lôùn maïnh? Nhaân daân vaãn coøn bieát bao khoå naïn? Töø keû cuøng ñinh khoâng quyeàn theá ñeán keû phuù quyù vôùi ñaëc quyeàn ñaëc lôïi ñeàu coù moät nguyeän voïng tha thieát nhö nhau cho ñaát nöôùc, cuõng nhö ñeàu coù cuøng moät ñau buoàn saâu saéc. Toâi nhôù thuôû beù thaày hoïc baûo chuùng toâi: «Hy voïng cuûa nöôùc nhaø ñaët nôi caùc em». Nhöng roài chuùng ta baây giôø thì sao? Laïi ñeán löôït chuùng ta höôùng veà ñaùm thanh nieân baûo: «Caùc em laø hy voïng cuûa töông lai Trung Quoác». Caùi kieåu cöù ñuøn ñaåy traùch nhieäm töø ñôøi naøy xuoáng ñôøi khaùc seõ coøn keùo daøi cho ñeán bao giôø? Nhöõng ngöôøi Trung Hoa ôû nöôùc ngoaøi ñoái vôùi vaán ñeà naøy laïi caøng nhaäy caûm vaø kyø voïng cuûa hoï laïi caøng saâu naëng. Ngoaøi vieäc töï thaân chuùng ta ñaõ khoâng theå mang heát ñöôïc caùi troïng traùch veà chuyeän nöôùc nhaø rôi xuoáng moät möùc ñoä toài teä vôùi nhöõng khoå

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

naïn nhö vaäy, chuùng ta laïi coøn phaûi eø coå vaùc caùi gaùnh vaên hoùa truyeàn thoáng naëng neà kia. Ñaáy laø nghieäp baùo nhö ñaõ noùi ôû treân. Hoâm tröôùc, luùc ñi thaêm Vieän baûo taøng Box-ton, toâi thaáy beân trong coù baày ñoâi giaøy cho phuï nöõ boù chaân cuûa thôøi ñaïi caùc baø noäi chuùng ta. Kinh nghieäm baûn thaân cho toâi bieát nhöõng ngöôøi phuï nöõ khoaûng tuoåi toâi thôøi aáy ñeàu phaûi boù chaân. Ngaøy nay nhöõng ngöôøi treû tuoåi nghe ñeán chaéc khoâng theå naøo töôûng töôïng noåi. Taïi sao trong vaên hoùa chuùng ta laïi coù theå sinh ra moät caùi taäp quaùn taøn khoác theá? Laïi coù theå aùp ñaët noù leân treân moät nöûa daân soá trong haøng nghìn naêm, laøm cho nhöõng ngöôøi bò böùc haïi phaûi taøn pheá caû hai chaân, thaäm chí coù khi coøn gaõy caû xöông, thoái caû thòt, khoâng theå ñi ñöùng ñöôïc. Taïi sao vaên hoùa Trung Hoa laïi coù theå keùo daøi caû haøng nghìn naêm trong lòch söû moät yeáu toá daõ man nhö vaäy? Taïi sao laïi cho pheùp tröôøng toàn qua moät thôøi gian daøi nhö theá maø khoâng coù moät ngöôøi naøo ñöùng leân baûo noù phaûn töï nhieân, haïi söùc khoûe? Ngöôïc laïi, ñaïi ña soá nam nhi coøn xem boù chaân laø hay ho, ñeïp ñeõ. Coøn noùi ñeán vieäc baùch haïi nam nhi thì theá naøo? Ñoù khoâng phaûi chæ rieâng chuyeän caùc hoaïn quan. Theo ghi cheùp cuûa lòch söû, töø caùc trieàu vua Toáng trôû veà tröôùc, caùc nhaø coù quyeàn vaø coù tieàn ñeàu coù theå töï do thieán caùc noâ boäc cuûa mình. Söï vieäc kinh rôïn naøy keùo daøi cho ñeán trieàu Toáng - theá kyû XI - môùi bò caám. Chæ caên cöù vaøo hai vieäc trong bieát bao nhieâu vieäc khoâng hôïp lyù vaø voâ nhaân ñaïo cuûa vaên hoùa Trung Quoác suoát quaù trình lòch söû cuûa nöôùc naøy, ta cuõng coù theå thaáy laø nhöõng thaønh phaàn khoâng hôïp lyù cuûa noù ñaõ leân ñeán moät möùc ñoä khoâng theå naøo khoáng cheá ñöôïc. Baát kyø vaên hoùa cuûa moät daân toäc naøo ñeàu nhö moät doøng soâng lôùn, thao thao baát tuyeät troâi ñi. Vaø vôùi thôøi gian daàn daàn bieát bao thöù nhô nhôùp baån thæu trong doøng soâng lôùn aáy, - nhö caù cheát, meøo cheát, chuoät cheát - seõ baét ñaàu chìm laéng. Laéng ñoïng quaù nhieàu seõ laøm doøng soâng khoâng theå chaûy nöõa, bieán thaønh moät caùi ñaàm nöôùc cheát, caøng saâu caøng nhieàu, caøng laâu caøng thoái, laâu daàn thaønh moät caùi vaïi töông, moät caùi ñaàm buøn baån phaùt chua, phaùt thoái. Noùi ñeán caùi huõ töông coù leõ nhöõng baïn treû khoâng theå hieåu, toâi voán sinh ra ôû phöông Baéc, nôi queâ toâi caùi thöù naøy raát nhieàu. Toâi khoâng theå noùi chính xaùc caùi chaát töông trong vaïi aáy laøm baèng nhöõng chaát lieäu gì (chaát chính laø ñaäu töông vaø boät mì), nhöng caùc vò neáu ñaõ aên qua vòt quay taïi caùc tieäm aên Trung Quoác thì chính laø loaïi töông ñoù. Noù laø moät chaát ñaëc khoâng chaûy ñöôïc, khoâng gioáng nöôùc soâng Hoaøng haø töø treân trôøi chaûy xuoáng moät tyù naøo. (Hoaøng haø chi thuûy thieân thöôïng lai, boân löu ñaùo haûi baát phuïc hoài - thô Lyù Baïch). Noù laø moät thöù nöôùc ao tuø, laïi ñöôïc ñeå cho boác hôi, cho laéng ñoïng neân noàng ñoä caøng ngaøy caøng ñoâng ñaëc. Caùi vaên hoùa cuûa chuùng ta, caùi tieàn oan nghieäp chöôùng nhö ñaõ noùi cuõng laø nhö theá. Trong vaên hoùa Trung Quoác, caùi coù theå goïi laø ñieån hình nhaát cho caùi ñaëc saéc naøy laø cheá ñoä «quan tröôøng». Thôøi xöa muïc ñích hoïc haønh cuûa caùc phaàn töû trí thöùc laø laøm quan. Caùi chöõ «tröôøng» nhìn khoâng thaáy, sôø khoâng ñuïng naøy ñöôïc hình thaønh qua cheá

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ñoä khoa cöû. Moät khi ngöôøi ñoïc saùch ñaõ loït vaøo ñöôïc choán quan tröôøng lieàn ôû vaøo traïng thaùi ñoái nghòch vôùi ngöôøi thöôøng, vôùi nhaân gian. Döôùi cheá ñoä ñoù ngöôøi ñi hoïc coát chæ ñöôïc laøm quan, vì coù caâu noùi raèng trong saùch coù nhaø vaøng, coù nhan saéc nhö ngoïc. Ñoïc saùch ñeå coù theå laøm quan, laøm quan aét coù myõ nöõ, kim tieàn. Thôøi xöa coù ngöôøi noùi: «Haøng haøng xuaát traïng nguyeân», kyø thöïc chæ trong soá nhöõng ngöôøi ñi hoïc môùi coù traïng nguyeân, coøn nhöõng ngöôøi khaùc cuõng chæ laø thôï thuyeàn khoâng ñaùng moät ñoàng trinh. Thôøi ñoù nhöõng ngöôøi cuûa caùc giai taàng khaùc bò raát nhieàu giôùi haïn, naøo laø khoâng ñöôïc maëc loaïi aùo quaàn naøo ñoù, khoâng ñöôïc ñi thöù xe naøo ñoù, ôû loaïi nhaø naøo ñoù. Xaõ hoäi phong kieán ñaët caùi lôïi ích cuûa nhöõng ngöôøi laøm quan leân treân heát, vaø vì noù ñaõ khoáng cheá Trung Quoác quaù laâu, neân taïo thaønh moät löïc löôïng vaø moät aûnh höôûng voâ cuøng lôùn. Veà maët kinh teá khoâng coù gì thay ñoåi ñaùng keå, nhöng veà maët chính trò noù ñaõ kìm haõm chuùng ta laâu daøi trong caùi huõ töông vaên hoùa ñoù. Moät trong nhöõng caùi ñaëc tröng cuûa noù laø ñaët tieâu chuaån cuûa giôùi quan laïi thaønh moät caùi chuaån cho xaõ hoäi, bieán lôïi ích caùc quan thaønh caùi lôïi chung. Vì vaäy noù ñeû ra moät thöù ngaøy nay goïi laø «Chính trò thoáng soaùi» theo kieåu noùi cuûa Mao, laøm cho caùi huõ töông vaên hoùa cuûa chuùng ta caøng theâm saâu ñaäm, caøng theâm noàng naëc. Chìm ñaém laâu daøi trong caùi huõ töông ñoù, ngöôøi Trung Quoác trôû thaønh ích kyû, nghi kò. Toâi tuy ñeán Myõ chæ laø du lòch ngaén ngaøy, nhöng nhìn beà ngoaøi toâi thaáy ngöôøi Myõ khaù thaân thieän, haïnh phuùc, luùc naøo cuõng töôi cöôøi. Toâi cuõng ñaõ gaëp con em caùc baïn beø ngöôøi Hoa ôû ñaây, troâng tuy coù veû sung söôùng, nhöng raát ít cöôøi. Coù phaûi laø caùc baép thòt ôû maët cuûa ngöôøi Trung Quoác chuùng ta caáu taïo khoâng gioáng hoï? Hay laø vì daân toäc chuùng ta mang moät caùi gì voán quaù u aùm? Chuùng ta coù nghó ñöôïc raèng daân toäc chuùng ta sôû dó nhö vaäy vì thieáu söùc soáng treû, maø ñieàu ñoù laïi laø do chính traùch nhieäm cuûa chuùng ta khoâng? Giöõa chuùng ta, chuùng ta cheøn eùp laãn nhau, khoâng heà hôïp taùc. Toâi nghó ñeán chuyeän moät ngöôøi caûnh saùt tröôûng Nhaät Baûn, khi huaán luyeän caùc hoïc vieân cuûa mình, baûo thuoäc haï phaûi nghi ngôø taát caû moïi ngöôøi, vì hoï ñeàu coù theå laø ñaïo taëc. Caùi traïng thaùi taâm lyù naøy duøng ñeå huaán luyeän caûnh saùt hình söï thì ñöôïc, nhöng taâm lyù phoå bieán cuûa ngöôøi Trung Quoác luùc bình thöôøng laïi cuõng nhö theá, luùc naøo cuõng nghó keû khaùc coù theå laøm haïi mình, noù hình thaønh moät noãi lo sôï veà baát cöù moät caùi gì. Caùi noãi lo sôï naøy laøm ngöôøi Trung Quoác bieán thaønh «moät ñoáng caùt rôøi» naêm beø, baûy maûng nhö lôøi cuûa Toân Daät Tieân. Moät nöôùc lôùn nhö Trung Quoác, coù taøi nguyeân, coù nhaân khaåu hôn moät tyû ngöôøi neáu ñoàng taâm hieäp löïc, trong AÙ chaâu naøy chaúng leõ khoâng baèng ñöôïc Nhaät baûn?

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Moøn moûi döôùi cheá ñoä xaõ hoäi phong kieán chuyeân cheá töï bao ñôøi, ñaém chìm nguïp laën trong caùi huõ töông ñoù, oùc phaùn ñoaùn cuøng taàm nhìn cuûa ngöôøi Trung Quoác ñaõ bò töông laøm oâ nhieãm naëng, khoâng vöôït ra noåi caùi phaïm vi aûnh höôûng cuûa noù. Qua bao nhieâu nieân ñaïi, ña soá chuùng ta maát daàn naêng löïc phaùn ñoaùn caùi gì ñuùng caùi gì sai, maát khaû naêng phaân bieät caùi gì laø ñaïo ñöùc, chæ phaûn öùng baèng tình caûm vaø tröïc giaùc maø khoâng bieát suy nghó. Taát caû giaù trò cuûa haønh ñoäng roài ñeàu bò caùi tieâu chuaån chính trò vaø ñaïo ñöùc cuûa caùi huõ töông ñoù chi phoái. Vì vaäy thò phi, phaûi traùi, ñen traéng khoâng coøn coù veû ñoái nghòch nöõa. Trong hoaøn caûnh naøy, khi tìm hieåu söï vaät, chaúng ai coøn ñi ñeán choã phaân tích caën keõ. Cöù qua loa laáy leä moät caùch laâu daøi roát cuoäc seõ ñöa ñeán caùi quaû baùo nhaõn tieàn, ñoù laø «Chieán tranh Nha phieán» (1840). Chieán tranh Nha phieán laø söï ñoät nhaäp cuûa vaên hoùa nöôùc ngoaøi theo chieàu ngang. Ñoái vôùi ngöôøi Trung Quoác noù ñaùnh daáu moät kyû nieäm «quoác sæ» (caùi nhuïc cuûa moät nöôùc), nhöng nhìn töø moät goùc ñoä khaùc noù laïi laø moät laàn thöùc tænh lôùn khoâng theå traùnh ñöôïc. Nhaät Baûn treân maët naøy ñaõ phaûn öùng hoaøn toaøn khaùc chuùng ta. ÔÛ theá kyû XVIII khi Myõ ñaùnh chìm hai taøu Nhaät, nöôùc Nhaät ñaõ môû cöûa. Ñoái vôùi ngöôøi Nhaät söï kieän naøy mang laïi moät cô hoäi toát, hoï bieát bieán söï sæ nhuïïc thaønh moät söï thöùc tænh. Thöïc ra chuùng ta phaûi caûm ôn Chieán tranh Nha phieán, neáu khoâng coù noù thì tình caûnh hieän taïi seõ nhö theá naøo? Coù leõ caùc vò ngoài ñaây khoâng chöøng treân ñaàu vaãn coøn caùi ñuoâi sam, phuï nöõ vaãn coøn boù chaân, coøn maëc aùo daøi, aùo ngaén (AÙo kieåu ngaøy xöa cuûa ngöôøi Trung Quoác), treân boä coøn ngoài kieäu do ngöôøi khieâng, döôùi nöôùc coøn ngoài thuyeàn tam baûn. Ví thöû Chieán tranh Nha phieán xaûy ra sôùm hôn 300 naêm, coù leõ Trung Quoác ñaõ bieán ñoåi sôùm hôn moät tyù; neáu noù xaûy ra sôùm hôn 1.000 naêm thì lòch söû ñaõ hoaøn toaøn chaúng nhö ngaøy nay. Toâi cho raèng caùi «kyû nieäm quoác sæ» naøy laø moät cuù ñaäp maïnh vaøo caùi huõ töông vaên hoùa cuûa chuùng ta. Khoâng coù noù ngöôøi Trung Quoác vaãn coøn chìm ñaém döôùi ñaùy, coù khi coøn ngaït thôû maø cheát roài. Söï ñoät nhaäp cuûa vaên hoùa ngoaïi lai trong Chieán tranh Nha phieán laøm cho chuùng ta coù theå nghó raèng nhaø Thanh laø moät thôøi ñaïi quan troïng nhaát trong lòch söû Trung Quoác. Neáu chieán tranh naøy xaûy ra vaøo thôøi nhaø Minh chöa chaéc Trung Quoác chòu noåi cuù soác vaø tình hình ñaõ khaùc. Vaên minh hieän ñaïi phöông Taây ñoái vôùi nöôùc Trung Hoa giaø nua thaät ra caøng ñoät nhaäp sôùm caøng toát. Caùi söï xung kích lôùn lao naøy chaéc haún laø moät söï kieän khieâu chieán nghieâm troïng ñoái vôùi lòch söû vaø vaên hoùa, nhöng ñem laïi cho chuùng ta caùi vaên minh vaät chaát vaø vaên minh tinh thaàn môùi. Caùi goïi laø vaên minh vaät chaát Taây phöông nhö maùy bay, troïng phaùo, xe hoûa, taøu ñieän ngaàm, v.v...laøm cho chuùng ta boãng nhieân thaáy theá giôùi beân ngoaøi môùi meû laøm sao, coù bieát bao nhieâu thöù khoâng gioáng chuùng ta, laøm cho chuùng ta coù moät nhaän thöùc bieát coi troïng caùi môùi, caùi vaên minh vaät chaát. Coøn noùi ñeán vaên minh tinh thaàn, nhöõng yù thöùc heä chính trò Taây phöông cuøng caùc tö töôûng hoïc thuaät cuõng cho chuùng ta bao nhieâu quan

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

nieäm vaø gôïi yù môùi meû. Xöa nay chuùng ta naøo bieát daân chuû, töï do, nhaân quyeàn, phaùp trò laø gì. Taát caû nhöõng thöù naøy ñeàu laø caùc saûn phaåm laáy gioáng töø phöông Taây. Tröôùc ñaây ngöôøi Trung Quoác chæ bieát caâu: «Nhaân meänh quan thieân» (soá meänh con ngöôøi laø do nôi trôøi). Thöïc ra soá meänh moät con ngöôøi coù phaûi laø do trôøi hay khoâng cuõng coøn tuøy. Neáu toâi gieát cheát moät ngöôøi, coù leõ seõ do trôøi thaät, nhöng neáu hung thuû laø moät keû quyeàn theá thì ñaõ chaéc gì? Vì vaäy coøn phaûi xem vaán ñeà laø dính daùng ñeán ai. Coù moät nhaân vaät coå quaùi coøn noùi moät caâu: «Daân vi quyù, quaân vi khinh» (Daân laø quyù, vua laø thöôøng). Ñaáy chæ laø moät thöù lyù töôûng maø Trung Quoác chöa bao giôø thöïc hieän. Thôøi phong kieán xöa, sau moät trieàu vua laïi ñeán moät trieàu vua, chaúng coù gì thay ñoåi. Laät ñoå trieàu ñaïi tröôùc, thieát laäp trieàu ñaïi môùi, caùch bieåu thò duy nhaát veà söï baát ñoàng cuûa mình vôùi trieàu vua tröôùc laø ñoát phaù caùc cung vaøng ñieän ngoïc maø trieàu tröôùc ñaõ xaây ñeå laøm cung ñieän môùi cuûa mình. Lyù do vieän daãn ñeå ñoát phaù vaãn ñöôïc ñöa ra laø vì trieàu tröôùc chính saùch baïo taøn, trieàu ñaïi cuûa mình môùi laø nhaân haäu. Nhaân haäu neân môùi phaûi laøm caùi vieäc ñem chính saùch nhaân haäu cuûa mình ñeå taøn phaù nhaø cöûa cuûa chính saùch hung taøn. Cöù ñôøi naøy sang ñôøi khaùc nhö theá, veà maët tö töôûng chính trò chaúng coù xaây döïng ñöôïc gì, nhöng nhaø cöûa thì cöù tieáp tuïc ñoát phaù ñeå bieåu loä söï khaùc nhau. Chaúng traùch ôû moät nöôùc laâu ñôøi nhö Trung Quoác sau maáy nghìn naêm caùc kieán truùc coå chaúng coøn ñöôïc laø bao! Trong heä tö töôûng chính trò Trung Quoác, coù vaøi khaùi nieäm lyù töôûng gaàn vôùi Taây phöông nhö «Vua phaïm phaùp cuõng bò toäi nhö thöù daân» (Vöông töû phaïm phaùp döõ thöù daân ñoàng toäi). Nhöng ñieàu naøy chaúng qua cuõng chæ laø moät hy voïng vaø aûo töôûng maø thoâi. Söï thöïc caùi ñieàu vua vaø daân cuøng toäi naøy treân caên baûn tuyeät ñoái khoâng theå coù. Ngöôøi Trung Quoác xöa nay coù bao giôø bieát daân chuû, töï do, phaùp trò laø gì. Tuy coù ngöôøi baûo chuùng ta cuõng coù töï do, coù theå chöûi caû hoaøng ñeá, song thaät ra quyeàn töï do cuûa chuùng ta raát coù haïn, bò keû thoáng trò khoáng cheá trong phaïm vi cho pheùp. Nhaân daân neáu ñöôïc pheùp chöûi hoaøng ñeá chaéc cuõng chæ daùm leùn luùt chöûi sau löng. Phaïm vi cuûa töï do raát heïp hoøi. Ñöông nhieân coù theå coù caùi töï do suy nghó vôù vaån chöù caùc khaùi nieäm daân chuû, phaùp trò thì hoaøn toaøn chaúng coù. Daân toäc chuùng ta laø moät trong nhöõng daân toäc lôùn, ñöông nhieân trong vaán ñeà tình caûm khoâng noùi theá thì khoâng xong. Nhöng treân theá giôùi naøy coøn coù moät daân toäc vó ñaïi khaùc laø daân AÊng-gloâ-saéc-xaân (Anglosaxon). Daân toäc naøy ñaõõ thieát laäp cho vaên minh theá giôùi nhöõng khuoân khoå nhö cheá ñoä quoác hoäi, tuyeån cöû, tö phaùp ñoäc laäp, tö phaùp boài thaåm,v.v..., coáng hieán cho coäng ñoàng nhaân loaïi nhöõng cô caáu vaên minh toát ñeïp nhö vaäy, vaø ñoù cuõng laø moät nguyeân nhaân cho pheùp nhöõng xaõ hoäi Taây phöông veà maët chính trò höôùng ñeán coâng bình, hôïp lyù. Caùi vieäc tuyeån cöû duø laõng phí theá naøo ñi nöõa so vôùi vieäc gieát ngöôøi nhö nuùi, maùu chaûy thaønh soâng vaãn coøn toát hôn. Ñoái vôùi nhöõng thöù toát ñeïp naøy cuûa Taây phöông chuùng ta phaûi coù can ñaûm maø tieáp nhaän.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Coù ngöôøi baûo tuyeån cöû kieåu Taây phöông khoâng phaûi tuyeån cöû nhaân taøi, chæ baàu cöû tieàn, maø caùi loaïi tieàn naøy thì khoâng phaûi ngöôøi bình thöôøng naøo cuõng coù theå boû ra ñöôïc. Duø coù theá chaêng nöõa, laõng phí tieàn baïc vaãn toát hôn laõng phí ñaàu ngöôøi. Heát thaûy nhöõng ñieàu toát chuùng ta phaûi töï ñaáu tranh môùi coù ñöôïc, khoâng gioáng trong vöôøn EÂ-ñen cuûa Thöôïng ñeá nôi caùi gì cuõng ñaõ ñöôïc an baøi moät caùch toát ñeïp. Ngöôøi Trung Quoác soáng tröôøng kyø trong caùi huõ töông, laâu ngaøy quaù töï nhieân sinh ra moät taâm lyù caåu thaû. Moät maët töï ñaïi khoe khoang, coøn maët khaùc töï ti, ích kyû. Toâi nhôù coù xem moät boä phim - maø ñaõ queân maát teân trong ñoù moät phuï nöõ quyù phaùi coù hai nhaân caùch: moät maët ñeïp ñeõ, ñaùng quyù laøm cho ngöôøi ta coù theå suøng baùi, maët khaùc laïi hoang daâm, voâ lieâm sæ. Coâ ta khoâng laøm sao hôïp nhaát ñöôïc hai nhaân caùch naøy laïi vôùi nhau. Khi bò baùc só taâm thaàn baét phaûi ñoái dieän vôùi thöïc taïi, coâ ta ñaõ töï saùt. Khi töï kieåm hoà sô beänh cuûa mình chuùng ta coù daùm ñoái dieän vôùi thöïc taïi khoâng? Coù daùm duøng caùi taâm lyù khoûe maïnh ñeå xöû lyù beänh tình cuûa mình moät caùch hôïp lyù khoâng? Chuùng ta caàn hoïc töï nhaän xeùt mình. Ngöôøi Trung Quoác thöôøng khoâng coù taäp quaùn duøng lyù trí ñeå töï tìm hieåu mình maø chæ duøng caûm tính. Ví nhö vôï choàng caõi nhau, choàng baûo vôï: «Baø ñoái vôùi toâi khoâng toát». Vôï beøn vöùt thöùc aên leân baøn caõi: «Toâi ñoái vôùi oâng khoâng toát theá naøo? Khoâng toát maø toâi coøn naáu côm cho oâng aên aø?» Caùi ñoäng taùc naøy cuõng ñuû noùi leân söï ñoái xöû khoâng toát cuûa baø ta roài. Töï xeùt mình nhö theá thì thaø khoâng töï xeùt coøn hôn. Töø khi vaên hoùa Taây phöông ñöôïc du nhaäp vaøo (Trung Quoác) dó nhieân veà maët tö töôûng chính trò coù thay ñoåi daàn, maët quan nieäm ñaïo ñöùc cuõng vaäy. Ngaøy tröôùc choàng ñaùnh vôï laø chuyeän côm böõa. Baây giôø cöù thöû ñaùnh moät tyù xem sao! Tuoåi treû thôøi nay thaät may maén, raát nhieàu thöù vaên hoùa huû laäu ñaõ bò ñaøo thaûi. Khoâng keå ñeán vaán ñeà chính trò vaø ñaïo ñöùc, ngay caû treân caùc lónh vöïc ngheä thuaät, thi ca, vaên hoïc, tuoàng kòch, vuõ ñieäu ñeàu coù aûnh höôûng cuûa söï thay ñoåi naøy. Heã noù i ñeá n vaê n hoù a , vaên minh phöông Taây , theá naø o cuõng coù ngöôøi chuïp muõ, baûo toâi «suøng baùi Taây phöông, nònh hoùt nöôùc ngoaøi». Theo yù toâi taïi sao khoâng theå suøng baùi Taây phöông? Caùi leã nghóa cuûa ngöôøi ta ñuùng laø hôn haún caùi thoâ laäu cuûa mình. Suùng oáng cuûa ngöôøi ta ñích thöïc laø hôn haún cung teân cuûa mình. Neáu nhö giöõa baïn beø vôùi nhau coù ngöôøi ñaïo ñöùc, hoïc vaán hôn haún mình taïi sao laïi khoâng coù theå khoâng haâm moä ñöôïc? Ngöôøi Trung Quoác khoâng coù caùi can ñaûm daùm khen ngöôøi khaùc, chæ coù caùi duõng khí duøng ñeå ñaû kích keû khaùc. Cuõng bôûi caùi «vaên hoùa huõ töông» cuûa chuùng ta quaûng ñaïi tinh thoâng quaù môùi laøm cho ngöôøi Trung Quoác thaønh «caây quyùt beân soâng Hoaøi» taát caû. Caây quyùt naøy voán moïc ôû moät ñòa phöông noï thì raát to vaø ngoït, ñem troàng ôû moät nôi khaùc, khoâng hôïp thuûy thoå, thì vöøa nhoû vöøa chua.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

OÂng Toân Quan Haùn, moät ngöôøi baïn ñaõ tìm caùch cöùu toâi suoát trong thôøi gian 10 naêm toâi ôû tuø, töøng ñem moät thöù caûi traéng goác Sôn Ñoâng troàng taïi Pit-xbô (Pittsburg), nhöng ôû ñaây noù laïi thaønh moät thöù caûi hoaøn toaøn khaùc. Ngöôøi Nhaät coù bieät taøi baét chöôùc caùi gì laø gioáng caùi ñoù, coøn ngöôøi Trung Quoác thì hoïc caùi gì cuõng chaû gioáng caùi gì. Caùi tinh thaàn naøy gheâ gôùm laém, noù cho pheùp ngöôøi Nhaät hoïc ñöôïc nhöõng öu ñieåm maø hoïc gioáng heät. Ngöôøi Trung Quoác thöôøng chæ gioûi tìm loái traùnh neù, vieän côù «khoâng hôïp vôùi hoaøn caûnh nöôùc nhaø» ñeå baøo chöõa cho lyù do taïi sao mình laïi cöï tuyeät noù. Tröôùc chieán tranh Giaùp Ngoï (1895) ngöôøi Nhaät ñeán thaêm haûi quaân Trung Quoác, thaáy binh só ñem phôi quaàn aùo la lieät truøm caû leân suùng caø-noâng, beøn xaùc ñònh raèng caùi loaïi quaân ñoäi naøy khoâng theå taùc chieán ñöôïc. Chuùng ta caên baûn khoâng tính ñeán chuyeän xaây döïng vaø laøm môùi caùc quan nieäm, neân khi chuùng ta khoâng muoán laøm moät caùi gì, ngay caû nhö chuyeän ñöøng phôi quaàn aùo treân troïng phaùo, thì chuùng ta tìm caùch thoaùi thaùc, baûo: «Caùi ñoù khoâng hôïp vôùi hoaøn caûnh ñaát nöôùc». Cuõng nhö vaán ñeà giao thoâng ôû Ñaøi Baéc, coù theå laø moät vaán ñeà raát ñôn giaûn, theá maø baáy nhieâu naêm nay vaãn khoâng döùt ñieåm ñöôïc. Theo toâi cöù phaït naëng nhöõng keû phaïm luaät laø xong. Nhöng coù ngöôøi laïi ñeà xuaát naøo laø phaûi daäy doã söï «lòch thieäp» cho nhöõng keû phaïm luaät, bôûi vì nhö vaäy môùi hôïp leõ vôùi Trung Quoác. Chuùng ta ñaõ lòch thieäp quaù laâu roài, bò giôõn maët hoaøi khoâng chòu noåi nöõa, laïi coøn nhöôøng nhòn ñeán bao giôø? Chuùng ta laøm nhöõng choã qua ñöôøng cho ngöôøi ñi boä ñeå baûo veä hoï, nhöng keát quaû laø bieát bao ngöôøi ñaõ boû maïng ôû ñoù. Toâi coù moät ngöôøi baïn luùc ôû Ñaøi Baéc laø loaïi hay phoùng nhanh vöôït aåu, ñeán luùc sang Myõ bò phaït tôi bôøi, phaït ñeán ñaàu toái maét hoa, cuoái cuøng khoâng theå khoâng chuù yù ñöôïc. Coù moãi luaät ñi ñöôøng, moät vieäc thaät ñôn giaûn maø taïi Trung Quoác vaãn coøn laø moät vaán ñeà. Cöù noùi ñeán caùi hay cuûa caùc nöôùc khaùc laø laïi bò nghe caâu «Suøng baùi Taây phöông, nònh hoùt nöôùc ngoaøi» (Suøng döông, mò ngoaïi). Söï thöïc neáu caùc nöôùc Myõ, Phaùp, Anh, Nhaät coù ñieàu gì toát thì chuùng ta phaûi hoïc, caùi xaáu thì khoâng hoïc, chæ ñôn giaûn theá thoâi! Coù moät ngöôøi Myõ vieát moät quyeån saùch: Ngöôøi Nhaät laøm ñöôïc taïi sao chuùng ta laïi khoâng theå laøm ñöôïc?. Theá maø chaúng coù ai baûo oâng giaùo sö naøy laø «suøng baùi Ñoâng phöông, nònh noït nöôùc ngoaøi». Vì vaäy môùi bieát caùi huõ töông vaên hoùa ñaõ saâu ñaäm laøm ngöôøi Trung Quoác maát heát khaû naêng haáp thuï vaø tieâu hoùa, chæ moät möïc traàm luaân trong caùi caûm tính cuûa mình. Moät anh baïn toâi luùc laùi xe cöù thænh thoaûng laïi ñoät nhieân boùp coøi moät caùi. Toâi hoûi taïi sao. Anh ñuøa baûo: «Ñeå cho thaáy raèng toâi khoâng maát goác ñaáy!». Chuùng ta hy voïng chuùng ta coù ñaày trí tueä ñeå nhaän roõ nhöõng khuyeát ñieåm cuûa mình, coù ñuû naêng löïc phaùn ñoaùn phaân bieät phaûi traùi, laøm cho, caùi huõ töông kia nhaït ñi, moûng ñi, thaäm chí bieán thaønh moät huõ nöôùc trong, hoaëc moät hoà nöôùc meânh moâng.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ngöôøi Trung Quoác bò caûm tính chi phoái, chuû quan thaùi quaù, ñoái vôùi vieäc gì cuõng chæ nhaän thöùc, phaùn ñoaùn baèng caùc tieâu chuaån cuûa nhöõng gì mình voán thaáy. Chuùng ta neân nuoâi döôõng ñöôïc caùi con maét nhìn söï vaät moät caùch toaøn dieän, toaøn theå. Raát nhieàu söï tình phaùt sinh töø nhöõng goùc ñoä khoâng gioáng nhau, neân töø moät goùc ñoä caøng phaûi xem xeùt moät caùch toaøn dieän. Töø hai ñieåm, ñöôøng ngaén nhaát laø moät ñöôøng thaúng, ñoù laø theo vaät lyù. Nhöng trong cuoäc ñôøi, caùi cöï ly ngaén nhaát thöôøng laïi laø caùi quanh co nhaát. Cho neân ñeå trôû thaønh moät ngöôøi bieát thöôûng thöùc, chuùng ta phaûi tìm toøi ñöôïc muïc tieâu. Xaõ hoäi coù trình ñoä thöôûng thöùc seõ ñeà cao ñöôïc taøi naêng vaø phaân bieät ñöôïc caùi toát, caùi xaáu. Tröôùc ñaây toâi töøng ñöôïc xem Khöông Dieäu Höông dieãn kòch, luùc aáy baø ñaõ ngoaøi 60, maët ñaày veát nhaên, chaúng coøn caùi ñeïp cuûa thuûa naøo, nhöng vieäc aáy khoâng heà aûnh höôûng ñeán nhöõng thaønh töïu cuûa baø. Ñöông luùc baø haùt khuùc «Em beù chaên traâu», anh coù theå hoaøn toaøn queân maát caùi hình töôïng giaø nua cuûa baø. Moät khi moïi ngöôøi ñeàu coù trình ñoä thöôûng thöùc cao, nhöõng ñieàu aùc seõ traùnh xa. Chaúng khaùc naøo tranh toâi veõ vaø tranh cuûa Van-Goác ñeå cuøng moät choã, coù ngöôøi khoâng phaân bieät ñöôïc laïi baûo: «Tranh cuûa Baù Döông vaø Van-Goác cuõng nhö nhau!» Neáu theá thì caùc nhaø ngheä thuaät chaân chính phaûi cheát heát vaø xaõ hoäi seõ vónh vieãn chaúng bao giôø coù ñöôïc nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät giaù trò nöõa. Trung Quoác laø moät nöôùc lôùn, nhöng ngöôøi Trung Quoác thaät nhoû moïn vaø heïp hoøi. Hoâm kia toâi ñaùp maùy bay taïi phi tröôøng Ken-nô-ñi, leân phi cô ngoài chôïp maét moät tieáng, tænh laïi vaãn chöa thaáy maùy bay bay, sau khi nghe ngoùng môùi bieát hoï ñang ñình coâng. Toâi raát kinh dò khi thaáy haønh khaùch vaãn traät töï bình thöôøng, noùi naêng cöôøi ñuøa nhö khoâng coù gì xaûy ra. Neáu söï vieäc naøy maø xaûy ra ôû ñaát nöôùc chuùng ta cuïc dieän seõ hoaøn toaøn khaùc haún. Haønh khaùch taát nhao nhao nhaûy xoå ra hoø heùt: «Taïi sao vaãn chöa bay?». Nhöng haønh khaùch Myõ laïi nhìn töø moät goùc ñoä khaùc; vì hoï nghó: Neáu toâi laø nhaân vieân haøng khoâng, khoâng chöøng toâi cuõng tham gia cuoäc ñình coâng naøy. Nhìn vaøo ñoù ngöôøi ta coù theå thaáy ñöôïc khí ñoä cuûa moät nöôùc lôùn. ÔÛ Myõ tính khoan dung raát lôùn. Khoâng nhöõng nöôùc Myõ coù theå khoan dung ñöôïc caùc maøu da vaø chuûng toäc, laïi coøn chöùa chaáp ñöôïc caû nhöõng ngoân ngöõ, phong tuïc, taäp quaùn khaùc nhau; thaäm chí coøn chòu ñöïng ñöôïc caû nhöõng ngöôøi Trung Quoác thoâ loã nhö chuùng ta. Thaùi ñoä naøy noùi leân tính bao dung cuûa moät nöôùc lôùn. Cöù nhìn luùc Ri-gaân vaø Caùc-tô tranh luaän treân ti-vi, beân naøy beân kia phaùt bieåu chính kieán cuûa mình, nhöng khoâng ai duøng nhöõng lôøi leõ thoâ loã ñeå coâng kích nhau. Ri-gaân khoâng heà noùi oâng laøm toång thoáng maáy naêm toaøn chæ duøng nhöõng ngöôøi thaân tín cuûa mình. Caùc-tô cuõng khoâng heà noùi töø tröôùc ñeán nay oâng chöa heà coù kinh nghieäm chính trò, laøm sao coù theå leøo laùi ñöôïc moät quoác gia. Hai beân ñeàu bieåu loä moät thaùi ñoä cöïc toát. Ñoù cuõng laø phaåm chaát cuûa moät neàn daân chuû cao ñoä.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñoái vôùi chính trò, caù nhaân toâi khoâng maáy quan taâm. Toâi cuõng khoâng khích leä moïi ngöôøi laøm chính trò. Nhöng neáu ai thích thuù thì phaûi tham döï, baát keå ñang laøm ngheà gì, bôûi vì chính trò thaät quan troïng. Chæ caàn moät ñieàu luaät ñöôïc ban haønh, coù theå gia saûn, töï do vaø ngay caû sinh maïng anh cuõng coù theå bò noù laøm tieâu tan. Chuùng ta khoâng nhaát thieát ai cuõng phaûi laøm chính trò, nhöng ñeàu phaûi coù khaû naêng ñaùnh giaù. Vieäc naøy khoâng keùm taàm quan troïng. Ñaùnh giaù khoâng phaûi chæ trong lónh vöïc chính trò, maø caû trong vaên hoïc ngheä thuaät. Chaúng haïn nhö veà tranh veõ thì trình ñoä thöôûng thöùc cöïc kyø quan troïng. Noù seõ baét nhöõng ngöôøi veõ tranh nhö Baù Döông toâi phaûi thu mình vaøo moät xoù. Bôûi neáu baøy tranh mình ra ngöôøi ta chæ nhìn thoaùng moät caùi ñaõ bieát giaù trò, coù theå noùi: «Anh goïi theá naøy laø veõ aø? Theá maø coøn daùm ñem cho ngöôøi ta xem ö?» Moät xaõ hoäi coù trình ñoä thöôûng thöùc töùc bieát caùi hay caùi dôû, töùc khoâng hoà ñoà tröôùc baát cöù moät söï vieäc gì; chöù moïi ngöôøi cöù uø uø caïc caïc nhö ôû trong huõ töông, baån saïch, cao thaáp cuõng khoâng phaân bieät thì laøm sao tieán boä vaø phaùt trieån ñöôïc? Toâi chæ coù vaøi yù kieán naøy ñöa ra xin caùc vò thaûo luaän vaø chæ giaùo cho. Xin ña taï!

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ÑÔØI SOÁNG, VAÊN HOÏC VAØ LÒCH SÖÛ Dieãn vaên ñoïc taïi Phaân khoa Söû Ñaïi hoïc Xtan-pho (Stanford), Xan Phraêng-xít-xcoâ (San Francisco), ngaøy 22-08-1981. Caùi chuû ñeà toâi ñöôïc giao phoù hoâm nay ñoái vôùi toâi quaù lôùn, toâi caûm thaáy haàu nhö khoâng ñaûm ñöông noåi vaø sôïï khoâng ñuû tö caùch ñeå ñeà caäp ñeán moät chuû ñeà lôùn nhö theá. Toâi chæ tình nguyeän coá gaéng ñoùng goùp caûm töôûng rieâng tö veà nhöõng gì maø 5.000 naêm lòch söû Trung Quoác gôïi yù cho toâi. Tröôùc khi baét ñaàu, toâi xin noùi ñeán moät caûm töôûng khaùc veà ngöôøi da ñoû chaâu Myõ (chuû nhaân nöôùc Myõ, cö daân nguyeân thuûy vaø chaân chính cuûa chaâu Myõ). Toâi ñaõ ñöôïc ñi tham quan nhöõng vuøng ñaát hoang pheá cuûa daân da ñoû ôû Myõ. Toâi cuõng ñaõ ñeán thaêm nhöõng khu bieät laäp daønh rieâng cho ngöôøi da ñoû vaø gaëp moät soá ngöôøi da ñoû. Thôøi gian tuy raát ngaén, khoâng noùi ñöôïc nhieàu chuyeän, nhöng aán töôïng ñoái vôùi toâi raát saâu saéc. Toâi khaùm phaù ra raèng caùc saûn phaåm thuû coâng cuûa ngöôøi da ñoû ngaøy nay so vôùi caùc saûn phaåm cuûa ngöôøi da ñoû saùu traêm naêm tröôùc, khoâng noùi veà hình thöùc vaø hoa vaên, chæ noùi veà nhöõng thuû phaùp ñan deät vaø chaát lieäu söû duïng thì khoâng coù gì thay ñoåi. Chæ töø caùi söï kieän nhoû ñoù, toâi suy nghó vaø töï hoûi roài khoâng bieát soá meänh cuûa daân toäc naøy seõ ñi veà ñaâu? Chuùng ta khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc moät daân toäc lôùn vôùi lòch söû laâu ñôøi nhö theá laïi coù theå ñang thoi thoùp, ngaéc ngoaûi trong caùc khu bieät laäp taïi Myõ hieän nay. Caûnh ngoä cuûa chính nhöõng ngöôøi da ñoû naøy sau khi bò löøa gaït, taøn saùt vaø sæ nhuïc, so vôùi caùi lòch söû bi thöông cuûa ngöôøi Trung Quoác chuùng ta thì neân nghó theá naøo cho phaûi? Rieâng toâi coù moät yù nghó vaø noù laøm cho toâi raát chaùn naûn. Ñoù laø vaán ñeà tröôùc maét cuûa ngöôøi da ñoû chaúng phaûi vaán ñeà ñaïo ñöùc hoaëc kinh teá gì caû nhöng ñôn thuaàn laø moät ñe doïa dieät chuûng. Toâi khoâng phaûi laø moät nhaø tieân tri hoaëc töôùng soá, toâi chæ duøng söï suy ñoaùn rieâng tö vaø caên cöù treân nhöõng ñieàu baïn beø cho toâi bieát. Chuùng ta coù theå ñoaùn raèng 100, 500, 1.000 naêm sau, coù theå sôùm hôn hoaëc chaäm hôn, moät ngaøy naøo ñoù ngöôøi da ñoû coù theå hoaøn toaøn bò dieät chuûng. Bôûi vì hoï khoâng tieáp thu ñöôïc vaên minh hieän ñaïi. Ñöông nhieân tröôùc maét, hoï vaãn coù nhöõng khu vöïc rieâng hoï khoâng xaâm phaïm ngöôøi khaùc, ngöôøi ngoaøi cuõng khoâng xaâm phaïm hoï. Nhöng nhöõng khu naøy laïi laø ñaát cuûa nöôùc Myõ, coù theå noùi laø do nhöõng ngöôøi da traéng ban phaùt cho. Dó nhieân, treân vaán ñeà lyù luaän hoaëc tình caûm chuùng ta coù theå noùi khoâng phaûi laø ban phaùt cho, maø do hoï töï tranh ñaáu môùi coù ñöôïc moät ít ñaát cuõ voán cuûa hoï. Nhöng neáu caùi tình caûm cuûa ta khoâng dính daùng gì ñeán vaên hoïc, thô ca nhöng ñôn thuaàn veà lyù tính thì chuùng ta seõ thaáy raèng vaøi vuøng ñaát rieâng naøy laø do aân hueä cuûa nöôùc Myõ da traéng. Cho neân, neáu coù moät ngaøy naøo ñoù, nöôùc Myõ ñoâng daân hôn caàn laáy laïi nhöõng khu vöïc naøy thì caùi keát cuïc cuûa ngöôøi da ñoû seõ voâ cuøng theâ thaûm.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Phaûi chaêng chuùng ta caàn phaûi coù caùch nhìn nhö theá naøy: Söï huûy dieät cuûa moät daân toäc laø moät ñieàu voâ cuøng lôùn lao, nhöng khoâng phaûi khoâng coù theå xaûy ra? Nhöõng luùc toâi nhìn thaáy nhöõng khu hoang pheá cuûa daân da ñoû, vaø caùi söï trì treä veà vaên hoùa cuûa chuùng ta laø trong loøng toâi nhö dao caét; khoâng theå naøo khoâng nghó raèng moät ngaøy naøo ñoù daân toäc Trung Hoa cuõng chaúng khaùc gì daân toäc da ñoû. Coù moät ngöôøi baïn baûo toâi: «Khoâng theå theá ñöôïc, daân toäc Trung Hoa coù moät lòch söû laâu ñôøi, daân laïi ñoâng nhö theá». Toâi nghó ñaáy chaúng qua chæ laø moät caùch an uûi veà maët tinh thaàn. Vì ñem 5.000 naêm lòch söû ra ñeå baûo chöùng cho söï baát dieät cuûa moät daân toäc thì khoâng hieåu caên cöù treân cô sôû naøo? Vuõ truï meânh moâng, 5.000 naêm chæ laø moät khoaûnh khaéc, nhaân loaïi seõ coøn toàn taïi ñeán caû 5.000 öùc naêm nöõa laø ít. So vôùi 5.000 öùc naêm thì 5.000 naêm coù laø bao! Coøn noùi veà daân soá nhieàu ít, ñoù laø moät ñieàu chaúng quyeát ñònh gì trong vaán ñeà höng vong cuûa moät daân toäc. Thôøi ñaàu, luùc ngöôøi chaâu AÂu ñoå boä leân chaâu Myõ, daân soá ngöôøi da ñoû coøn raát lôùn, lôùn hôn nhieàu so vôùi ngöôøi da traéng. Caùi yù nghó hoà ñoà naøy laøm toâi raát buoàn vaø thaáy raèng ngöôøi Trung Hoa chuùng ta ñang gaëêp raát nhieàu vaán ñeà. Moät vaán ñeà noåi baät thaät khoù hieåu laø taïi sao ñeán baây giôø ngöôøi Trung Quoác khoâng theå huøng maïnh? Trong khi chuùng ta thaät ra coù ñuû caùc ñieàu kieän ñeå trôû neân huøng maïnh. Theá thì nhaát ñònh caùc ñieàu kieän caûn trôû söï huøng maïnh cuûa ta phaûi vöôït xa caùc ñieàu kieän giuùp chuùng ta huøng maïnh. Toâi xin noùi tröôùc toâi nghieân cöùu lòch söû khoâng coù baøi baûn gì caû, cuõng gioáng kieåu luyeän theùp thoâ sô maø ngöôøi Trung Quoác laøm trong «Böôùc nhaûy voït lôùn», nhöng luyeän raát chuyeân caàn neân baây giôø raát taâm ñaéc, xin ñoùng goùp moät ít suy nghó sau ñaây ñeå moïi ngöôøi tham khaûo. Toâi baét ñaàu baèng moät caâu chuyeän theá naøy: ÔÛ Myõ coù moät coâng ty phaùi nhaân vieân cuûa mình ñi AÂu chaâu khaûo saùt. Sau maáy thaùng ngöôøi aáy trôû veà laøm baùo caùo daày caû 200 trang cho coâng ty, noùi raèng veà phöông dieän kyõ thuaät cuõng nhö quaûn lyù chaâu AÂu ñeàu laïc haäu kinh khuûng, khoâng theå naøo bì ñöôïc vôùi Myõ. Khi ban giaùm ñoác ñoïc xong baûn baùo caùo lieàn ra leänh khai tröø nhaân vieân naøy. Toång Giaùm ñoác noùi: «Chuùng toâi göûi anh ñi chaâu AÂu ñeå taän maét khai thaùc nhöõng sôû tröôøng cuûa hoï chöù khoâng phaûi tìm nhöõng sôû ñoaûn cuûa hoï. Chuùng toâi khoâng caàn anh phaùt hieän nhöõng gì mình ñaõ laøm toát roài. Chuùng toâi caàn bieát nhöõng ñieåm hoï maïnh hôn mình vaø thaáy ñöôïc nhöõng khuyeát ñieåm cuûa mình ñeå söûa chöõa. Chuùng toâi khoâng caàn nghe nhöõng lôøi töï ca tuïng, caùi ñoù nghe nhieàu seõ bò ru nguû, laøm cho phaåm chaát saûn phaåm cuûa chuùng ta xuoáng thaáp, coâng ty chaúng maáây luùc maø ñoùng cöûa». Caâu chuyeän naøy coù theå xem laø moät chuyeän nguï ngoân vì töø noù chuùng ta ruùt ra ñöôïc moät baøi hoïc lôùn. Caùi chuùng ta caàn hoâm nay khoâng phaûi laø phaùt hieän nhöõng thöù hay ho cuûa mình maø tìm ra nhöõng caùi ngaên chaën söï tieán boä cuûa daân toäc Trung Hoa, cho chuùng ta thaáy ñöôïc nguyeân nhaân ñang caûn trôû söï huøng maïnh cuûa ñaát nöôùc. Luùc naõy aên côm tröa, coù vaøi ngöôøi baïn quan taâm ñeán vieäc hoïc taäp cuûa con chaùu chuùng ta, söï toán keùm cuûa hoïc phí ñaïi hoïc. Toâi cuõng thaáy ñöôïc raèng ngöôøi Trung Quoác

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

duø khoå sôû ngheøo khoù theá naøo ñi nöõa cuõng ñeàu coá gaéng cho con chaùu mình ñöôïc hoïc haønh. Ñoù laø moät ñieåm maïnh, moät öu ñieåm cuûa daân toäc Trung Hoa, toâi khoâng caàn caùc baïn nhaéc laïi quaù nhieàu nöõa. Caùi toâi muoán noùi hoâm nay laø nhöõng khuyeát ñieåm cuûa daân toäc chuùng ta. Vì chæ noùi öu ñieåm thì khoâng theå töï cöùu ñöôïc mình, muoán töï cöùu ñöôïc mình phaûi bieát noùi leân nhöõng khuyeát ñieåm cuûa mình.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñieåm thöù nhaát: Trung Quoác coù lòch söû 5.000 naêm. Trong 5.000 naêm aáy, löïc löôïng phong kieán chaø ñaïp leân phaåm giaù, nhaân tính con ngöôøi khoâng phaûi ngaøy caøng giaûm thieåu maø ngaøy moät gia taêng. Thôøi Xuaân Thu Chieán Quoác, vua vaø quan coøn gaàn nhö cuøng ngoài ngang haøng nhau, coù theå noùi naèm cuøng göôøng aên cuøng maâm. Ñeán thôøi Taây Haùn, theá kyû thöù II tröôùc Coâng nguyeân (206 BC-AD 25), Thuùc Toân Thoâng ñaët ra nghi leã trieàu ñình döôùi trieàu hoaøng ñeá Löu Trieät vaøo luùc hoïc phaùi Nho gia ñang naém quyeàn. Nghi thöùc naøy bieán ñeá vöông thaønh moät thöù quyeàn uy, khoâng nhöõng raát trang nghieâm, cung kính maø coøn laøm cho moïi ngöôøi khieáp sôï. Khi Ñaïi thaàn vaøo trieàu kieán Hoaøng ñeá coù veä só keø keø beân caïnh, baát kyø ai coù thaùi ñoä khoâng hôïp quy caùch, nhö kieåu voâ tình ngaång ñaàu leân nhìn moät caùi cuõng coù theå bò xöû phaït. Nhöõng thay ñoåi naøy laøm cho vua chuùa xa caùch nhaân daân, luùc naøo cuõng giöõ moät khoaûng caùch, nhöng döôùi tröôùng Hoaøng ñeá caùc Ñaïi thaàn vaãn coøn coù choã ngoài. Ñeán theá kyû thöù X döôùi trieàu Toáng (960- 1279) thì caùi ñòa vò naøy cuõng khoâng coøn nöõa. Vieäc Teå töôùng cuøng ngoài vôùi Hoaøng ñeá ñeå luaän ñaïo ñaõ vónh vieãn maát. Caùi caûi caùch raát nhoû naøy nhöng yù nghóa raát lôùn. Nghóa laø giöõa vua toâi, quan daân khoaûng caùch caøng ngaøy caøng lôùn. Ñeán theá kyû XIV döôùi trieàu Minh (1368 - 1644), caùi nhaân phaåm coøn bò chaø ñaïp ñeán ñoä khoâng töôûng töôïng ñöôïc. Nhaø vua ñoái vôùi thaàn daân cuûa mình khinh thò nhö cöøu thuø. Trieàu Minh naøy laäp ra caùi quan nieäm «vua cha». Vua laø cha, Hoaøng ñeá laø boá cuûa taát caû moïi ngöôøi trong nöôùc. Caùi quan nieäâm naøy khi ñöôïc thieát laäp roài laïi sinh ra caùc huû tuïc khaùc khoâng keå xieát. Trong nhöõng thöù aáy, caùi ñaùng sôï nhaát laø «ñình tröôïng». Töø Teå töôùng ñeán tieåu quan, chæ caàn bò xem laø phaïm phaùp ñeàu coù theå bò noïc ra giöõa cung ñieän, giöõa coâng ñöôøng, hoaëc ngay taïi moät choã coâng coäng, duøng gaäy ñaùnh cho ñeán thòt rôi maùu vaõi. Caùi cheá ñoä «ñình tröôïng» keát hôïp vôùi tö töôûng «vua cha» laøm cho loøng töï troïng cuûa ngöôøi Trung Quoác gaàn nhö maát haún, laøm cho nhaân caùch cuûa hoï haàu nhö khoâng coøn gì . Caùch duy nhaát ñeå giöõ ñöôïc loøng töï troïng laø coá gaéng khoâng keâu la khi bò ñaùnh. Ñeå khoûi keâu la thöôøng nhöõng vieân quan kieân cöôøng ñaõ chaø xaùt maët xuoáng ñaát maïnh ñeán noãi sau ñoù raâu ruïng khoâng coøn sôïi naøo. Thôøi ñoù, phaûn öùng duy nhaát coù theå laøm ñöôïc laø nhö vaäy, khoâng coù caùch phaûn khaùng naøo khaùc. Chuùng ta thöôøng baûo raèng daân Trung Quoác laø moät daân toäc coù söùc ñoàng hoùa phi thöôøng, vaø cho ñeán ngaøy nay vaãn ñuùng nhö vaäy. Chuùng ta coù theå thaáy bao laàn trong lòch söû, sau khi chieám ñöôïc Trung Quoác, nhöõng daân toäc ngoaïi xaâm cuoái cuøng ñeàu bò ñoàng hoùa. Sôùm nhaát laø thôøi Baéc Nguïy (368 - 534), Hieáu Vaên Ñeá Thaùc Baït Hoaønh sau khi chieám ñöôïc Trung Quoác laïi söû duïng heä thoáng chính trò cuûa Trung Quoác ñeå caûi caùch, canh taân. Trieàu Maõn Thanh cuõng theá. Hai laàn bò xaâm löôïc lôùn nhaát naøy laïi laø hai laàn thaéng lôïi lôùn nhaát cuûa vaên hoùa Trung Quoác.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Nhöng ta phaûi chuù yù ñieàu naøy: Nhöõng keû xaâm löôïc coá nhieân ñeàu haáp thuï vaø keá thöøa vaên hoùa Trung Quoác, nhöng laïi tieáp thu caùi phaàn keùm nhaát cuûa vaên hoùa Trung Quoác, neân keát cuïc cuõng chaúng ra gì. Thay vì trôû neân huøng maïnh thì caû daân toäc hoï laãn daân toäc Trung Hoa laïi caøng suy thoaùi. Ví duï nhö hoaøng ñeá Baéc Nguïy laø Thaùc Baït Hoaønh tuyeân boá caám ngöôøi Tieân Bi noùi tieáng Tieân Bi, nhaát loaït ñeàu duøng tieáng Trung Hoa, ngoaøi ra laïi ñoåi teân hoï mình thaønh teân hoï Trung Quoác, aùp duïng cheá ñoä cung ñình phong kieán, cheá ñoä gia theá, quyù toäc Trung Quoác maø hoï khoâng heà coù. Tröôùc kia hoï laø daân du muïc treân caùc thaûo nguyeân, ñaàu oùc khoaùng ñaït. Toân ty traät töï, khoaûng caùch giöõa caùc giai taàng xaõ hoäi khoâng lôùn laém. Nhöõng thöù toát ñeïp ñoù ñeàu bò phaù hoaïi caû. Thính giaû: - Xin hoûi «ñình tröôïng» laø theá naøo? «Ñình tröôïng» laø «ñaùnh ñít». Ngöôøi bò ñaùnh naèm saáp, boán hoaïn quan giöõ tay chaân buoäc chaët vaøo coïc, sau ñoù duøng bao taûi truøm ñaàu, hai hoaïn quan ñeø ñuøi saùt xuoáng ñaát. Vua ra leänh ñaùnh 100 tröôïng laø ñaùnh 100. Thoâng thöôøng khoâng ñaùnh quaù 100 tröôïng, vì 100 laø cuõng ñuû cheát roài. Boïn tay sai chaáp haønh leänh quan saùt saéc maët vua. Neáu vua chæ gheùt thoâi maø khoâng muoán gieát, thì ñaùnh xong 100 tröôïng, keû bò ñaùnh vaãn coøn coù theå soáng ñöôïc. Nhöng neáu yù oâng con trôøi kia laïi muoán gieát, thì chæ caàn ba boán möôi tröôïng laø ñuû toi maïng. Noùi chung caùc quan vieân hay ngöôøi coù chöùc phaän khi bò ñaùnh phaûi ñuùt loùt cho boïn hoaïn quan, boïn naøy seõ duøng thuû phaùp ñaùnh keâu raát to, troâng raát ñau, maùu thòt tôi bôøi, nhöng laïi khoâng phaïm vaøo gaân coát, khoâng cheát ngöôøi. Boïn naøy ñeàu ñöôïc huaán luyeän ñeán ñoä coù theå duøng giaáy boïc moät boù rôm, ñaùnh cho rôm beân trong naùt maø tôø giaáy khoâng heà raùch. Ngöôïc laïi hoï coù theå ñaùnh laøm sao khoâng ñeå laïi thöông tích gì treân da thòt maø beân trong gaân coát ñeàu naùt baáy. Cheá ñoä ñaùnh ñoøn naøy laøm nhaân phaåm hoaøn toaøn bò phaù saûn. Theá kyû XIV, XV taïi chaâu AÂu ñaõ laø thôøi Phuïc Höng nhöng taïi Trung Quoác, hôõi oâi! vaãn coøn laø thôøi kyø ñaùnh ñít. Xin quay laïi vaán ñeà. Daân Moâng Coå laø moät daân toäc raát kyø quaùi, sau khi ñaõ xaâm nhaäp vaøo Trung Quoác vaãn giöõ moät thaùi ñoä choáng ñoái vaên hoùa Trung Quoác. Trong voøng 180 naêm, luùc ñeán theá naøo thì ra ñi theá aáy, khoâng heà bò nhieãm vaên hoùa Trung Quoác. Coøn nhaø Thanh, sau khi ñöôïc thaønh laäp laïi thöøa keá caáu truùc xaõ hoäi vaø heä thoáng chính trò cuûa trieàu Minh, thôøi kyø haéc aùm nhaát, laøm cho chính quyeàn môùi ñaõ coù maàm moáng bò ñuïc ruoãng ñeå cuoái cuøng khoâng theå naøo cöùu vaõn ñöôïc nöõa. Nhaân quyeàn bò cheá ñoä phong kieán, xaõ hoäi phong kieán chaø ñaïp trong moät thôøi gian laâu daøi nhö vaäy cô hoà chaúng coøn gì. Caùi aûnh höôûng cuûa vieäc naøy raát lôùn ñoái vôùi ngöôøi Trung Quoác, noù laøm ngöôøi Trung Quoác khoâng giöõ ñöôïc loøng töï troïng nöõa. Caùi töï troïng coøn laïi chaúng qua cuõng chæ laø caùi tinh thaàn töï doái mình nhö A Q trong truyeän cuûa Loã Taán. Caùi tinh thaàn ñoù vaø caùi loøng töï troïng chaân chính khaùc nhau moät trôøi moät vöïc. Ví duï toâi ñeán thaêm anh, thaáy anh nhaø cao cöûa roäng, hoïc vaán uyeân baùc, trong loøng toâi kính phuïc, haâm moä anh. Treân ñöôøng veà ñaùng leõ toâi nghó phaûi coá gaéng phaán

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ñaáu, laøm vieäc, hoïc haønh ñeå coù theå ñöôïc nhö anh. Ñaèng naøy luùc ra khoûi nhaø anh toâi laïi baûo: ÔÛ nhaø ñeïp theá! Khoâng bieát aên caép hay aên cöôùp ôû ñaâu ra laém tieàn! Caàu trôøi cho ngaøy mai coù ñaùm chaùy thieâu truïi caùi nhaø noù ñi cho roài! Taâm lyù daân toäc ta bò öùc cheá laâu ngaøy chæ bieát duøng caùi tinh thaàn ñoù ñeå töï thoûa maõn.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñieåm thöù hai: Trong suoát 5.000 naêm lòch söû, Trung Quoác chæ coù ba thôøi ñaïi hoaøng kim. Thôøi ñaïi ñaàu laø Xuaân Thu Chieán Quoác (770 - 476 tröôùc Coâng nguyeân) - thôøi naøy coù raát nhieàu tröôøng phaùi tö töôûng, nhieàu loái soáng khaùc nhau cuøng xuaát hieän. Thôøi ñaïi thöù hai phaûi laø ñôøi Ñöôøng (618 - 907) - töø Ñöôøng Thaùi toâng Lyù Theá Daân ñeán Ñöôøng Minh vöông Lyù Long Cô khoaûng 100 naêm (650 - 756). Thôøi kyø thöù ba laø 100 naêm ñaàu cuûa nhaø Thanh (1644 - 1911). Trong 5.000 naêm lòch söû Trung Quoác chæ coù ba thôøi ñaïi hoaøng kim naøy. Coøn hôn 4.000 naêm kia, cô hoà moãi naêm, thaäm chí moãi ngaøy ñeàu coù chieán tranh. Moät hoïc giaû Taây phöông ñaõ laøm thoáng keâ chöùng minh raèng töø khi nhaân loaïi coù lòch söû ñeán giôø, khoâng naêm naøo khoâng coù chieán tranh. Hieän töôïng naøy ñoái vôùi lòch söû Trung Quoác cuõng chaúng khaùc. Rieâng toâi cuõng ñaõ laøm qua thoáng keâ, laïi coøn vieát thaønh moät boä sô caûo: «Lòch bieân nieân nhöõng thôøi ñaïi chieán loaïn cuûa söû Trung Quoác» (Trung Quoác söû ñaïi chieán loaïn bieân nieân lòch) cho thaáy ôû Trung Quoác naêm naøo cuõng coù chieán tranh. Nhöng khoâng theå ñem Trung Quoác so saùnh vôùi theá giôùi ñöôïc. Theá giôùi laø moät ñôn vò quaù lôùn so vôùi Trung Quoác, nhaát laø vaøo ñôøi nhaø Minh thì baûn ñoà Trung Quoác chæ baèng thôøi Taàn ôû theá kyû thöù II tröôùc Taây lòch, nghóa laø baèng khoaûng moät nöûa baûn ñoà hieän nay. Theá maø trong moät baûn ñoà nhoû nhö theá, moãi naêm ñeàu coù chieán tranh! Chæ caên cöù treân nhöõng chieán tranh lôùn ñöôïc ghi cheùp laïi, caùc chieán söï nhoû khoâng thuoäc phaïm vi thoáng keâ naøy, thì cuõng coù theå thaáy raèng loaïn laïc, chieán tranh ôû Trung Quoác ñaùng sôï voâ cuøng. Khi moät trieàu vua naøy thay theá moät trieàu vua khaùc, caùi thôøi kyø quaù ñoä ñaày hoãn loaïn coù theå keùo daøi töø 30 ñeán 50 naêm. Töø luùc ñoaït chính quyeàn ñeán luùc oån ñònh, laïi caàn khoaûng 20 naêm nöõa. Roài tieáp ñoù laø caùi voøng luaån quaån baét ñaàu baèng söï thoái naùt cuûa chính quyeàn vöøa ñoaït ñöôïc, caùc löïc löôïng phaûn khaùng laïi troãi daäy, roài keùo ñeán nhöõng hoãn loaïn lôùn. Chieán tranh laïi baét ñaàu, roài caùi voøng trò loaïn, tranh giaønh, cheùm gieát cöù tieáp dieãn. Coù theå noùi raèng ngöôøi Trung Quoác tröôøng kyø, thaäm chí vónh vieãn, sinh ra vaø lôùn leân trong tham oâ, hoãn loaïn, chieán tranh, gieát choùc, baàn cuøng, cho neân chaúng bao giôø coù caûm giaùc ñöôïc an toaøn, luùc naøo cuõng hoaûng hoát, lo aâu. Chuùng ta coù lòch söû laâu ñôøi, laïi coù ñaát nöôùc meânh moâng, ñaàu oùc taát phaûi khoaùng ñaït, lôùn lao, côûi môû, töï tin. Theá maø ngöôïc laïi chæ vì baàn cuøng, gieát choùc, ñoá kî moät caùch laâu daøi thaønh ra loøng daï chuùng ta thaønh heïp hoøi. Chæ caàn ngaøy hoâm nay coù theå qua ñi laø ñöôïc roài, ngaøy mai theá naøo khoâng caàn bieát. Chieán tranh seõ coøn keùo daøi ñeán möùc ñoä naøo, ai maø thaáy tröôùc ñöôïc! Chieán tranh aûnh höôûng ñeán thuûy lôïi, thuûy lôïi bò phaù huûy roài thì ñeán haïn haùn lôùn, sau haïn haùn laø ñeán naïn chaâu chaáu. Nhöõng tai hoïa naøy, haïn haùn, ngaäp luït, chaâu chaáu, roài ñaát hoang nghìn daëm. Trong lòch söû, caùi caâu «Ngöôøi aên thòt laãn nhau» khoâng bieát ñaõ xuaát hieän ñeán maáy chuïc laàn hay

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

maáy traêm laàn. Neáu chuùng ta nghó raèng chuùng ta laø moät daân toäc coù vaên minh cao, sao laïi coù theå coù caùi haønh vi daõ man aáy? Cuõng chæ vì nhöõng tai naïn ñoái vôùi chuùng ta quaù nhieàu, laïi bò tai naïn quaù laâu! Chaúng caàn noùi quoác gia daân toäc gì caû, chæ noùi töøng caù nhaân, moät con ngöôøi neáu baàn cuøng quaù laâu ngaøy, quaù ö khoå sôû, ngöôøi aáy roài ñoái vôùi baát cöù söï vieäc gì cuõng ñeàu sinh ra caùi taâm lyù nghi ngôø. Maáy hoâm tröôùc khi ra tuø, moät quan chöùc keâu toâi ra baûo: «Toâi baùo cho anh moät tin möøng, anh saép ñöôïc thaû roài!». Toâi noùi: «Toâi chaùn thòt thoû laém roài!». Anh ta baûo: «Anh khoâng tin toâi aø? Toâi noùi doái anh laøm gì?». Toâi phaûi yeâu caàu anh ta ñem giaáy ñeán cho toâi xem. Bôûi vì toâi ñaõ töøng quaù tin, töøng bò gaït quaù nhieàu, moãi laàn nhö vaäy ñeàu thaát voïng. Moät ngöôøi bò naïn quaù laâu coù quyeàn khoâng tin vaøo nhöõng tin töùc toát. Moät daân toäc cuõng vaäy. Bò ñaøy ñoïa laâu ngaøy, moïi ngöôøi cho raèng sang moät trieàu ñaïi môùi coù theå roài seõ nhö theá naøy, theá noï. Keát quaû gaàn nhö khoâng coù moät laàn naøo laø khoâng huït haãng. Coù ngöôøi hoûi: taïi sao Trung Quoác khoâng coù kieán truùc lôùn maø nöôùc ngoaøi laïi coù? - AÁy laø vì caùc kieán truùc Trung Quoác thöôøng laøm baèng goã, deã bò muïc. Toâi cho raèng ñoù khoâng phaûi laø caâu traû lôøi ñuùng maø nguyeân nhaân laø vì cöù sau moãi moät trieàu ñaïi môùi leân laø chuùng laïi bò ñem ñoát ñi. Nhaø Taàn ñeå laïi nhöõng cung A Phoøng ñeïp nhö theá, nhöng Haïng Vuõ cho raèng ñoù laø moà hoâi nöôùi maét cuûa daân, do chính trò baïo ngöôïc laøm ra, beøn cho moät moài löûa. Chæ maáy hoâm sau, Haïng Vuõ laïi cho xaây moät cung ñieän khaùc. Roài qua maáy hoâm nöõa seõ coù moät keû khaùc pheâ bình cho raèng ñaáy laø baïo chính, laø moà hoâi nöôùc maét nhaân daân, laïi thieâu ruïi ñi. Cöù nhö theá maø ñi ñeán choã maõi maõi ngheøo xô xaùc, khoâng coù caùch naøo môû mang ñöôïc ñaàu oùc, xaây döïng ñöôïc loøng töï toân. Laïi coù caâu caùch ngoân «Ña naïn höng bang» (nhieàu naïn thì döïng ñöôïc nöôùc). Tröôùc tieân chuùng ta caàn hieåu raèng caùch ngoân thuoäc veà caûm tính, trong moät ñieàu kieän ñaëc bieät naøo ñoù, noù laø chaân lyù, nhöng noù khoâng heà coù tính khoa hoïc. Neáu «naïn» maø quaù nhieàu thì laøm caùch naøo «höng bang» ñöôïc? Ñoái vôùi caùch ngoân nhaát ñònh caàn coù nhaän thöùc. Laïi laáy moät ví duï noùi «Ai binh taát thaéng» (Quaân lính ñau buoàn thì seõ thaéng traän), ñieàu naøy coù theå khoâng coù gì laø chaéc chaén. Ai binh chaúng ñaõ töøng thaát baïi ñaày raãy! Moät ñoäi quaân duø lôùn maø roát cuoäc bò tieâu dieät, luùc ñoù khoâng phaûi thaønhø ai binh thì laø gì? Gioáng nhö khi Caùc-ta-giô (Carthage ôû Baéc Phi) choáng laïi La-Maõ, ñeán luùc cuoái cuøng cô hoà caû nöôùc ñeàu laø quaân binh, coù theå noùi «vöøa khoùc vöøa ñaùnh», keát cuïc vaãn bò La-Maõ tieâu dieät. «Ai binh» chöa chaéc ñaõ thaéêng. «Naïn» maø quaù nhieàu chaéc gì ñaõ döïng ñöôïc nöôùc? Phaûi noùi raèng «naïn» nhieàu ñuùng möùc, ñuùng thôøi may ra môùi coù theå «höng bang» ñöôïc. Coøn Trung Quoác thì sao? Döôøng nhö caùi «naïn» laïi quaù nhieàu. Cuõng may laø caùi quaù nhieàu ñoù chöa ñaït ñeán ñoä tieâu dieät caû chuùng ta, nhöng cuõng ñaõ ñeán caùi choã ñuû nhieàu ñeå laøm cho chuùng ta maát caû linh tính.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Đieåm thöù ba: Chuùng ta phaùt hieän ñöôïc trong lòch söû Trung Quoác moät hieän töôïng kyø quaùi maø caùc nöôùc khaùc khoâng coù, ñoù laø cheá ñoä khoa cöû, hay goïi taét laø «Quan tröôøng». Nhaät Baûn haáp thuï vaên hoùa Trung Quoác moät caùch toaøn dieän. Khoâng caùi gì Trung Quoác coù maø hoï khoâng töøng tieáp nhaän, töø caùi nhoû nhö manh chieáu (Tatami), ñoâi guoác (Geta), ñeán caùi lôùn nhö cheá ñoä, toå chöùc chính trò, v.v.., nhöng chæ coù moät ñieåm maø hoï khoâng tieáp nhaän, maø ñieåm naøy ñaõ giuùp hoï trôû thaønh moät nöôùc huøng cöôøng raát nhanh choùng trong thôøi Minh Trò Duy Taân, ñoù laø cheá ñoä khoa cöû. Cheá ñoä khoa cöû Trung Quoác cuõng coù nhöõng taùc duïng toát, nhöng laïi ñeû ra «vaán ñeà quan tröôøng». Quan tröôøng laø moät caùi maïng nheän kyø quaùi, nhìn thì khoâng thaáy, sôø khoâng ñuïng, nhöng luùc bò rôi vaøo roài môùi bieát. Ta khoâng theå duøng chöõ Bureaucrats tieáng Anh ñeå dòch chöõ «quan lieâu» trong tieáng Trung Quoác ñöôïc, bôûi chöõ naøy khoâng loät taû heát ñöôïc caùi ñaëc tröng cuûa noù. Quan lieâu chaúng trung thaønh vôùi quoác gia, laõnh tuï gì caû, chæ taän taâm taän löïc vôùi keû caát nhaéc noù leân laøm quan. Caùc trieàu ñaïi Trung Quoác coù theå thay ñoåi, song quan tröôøng vaãn theá. Ngöôøi Maõn Thanh sôû dó thoáng trò ñöôïc ngöôøi Taây Taïng, ngöôøi Moâng Coå, ngöôøi Haùn vì bieát nhaém vaøo nhöôïc ñieåm cuûa caùc daân toäc naøy. Ñoái vôùi ngöôøi Taây Taïng hoï duøng ñaïo Laït-ma, môøi nhöõng taêng löõ laït-ma ñeán Baéc Kinh vaø ñoái xöû vôùi hoï cöïc kyø cung kính. Ñoái vôùi ngöôøi Moâng Coå thì hoï duøng thuû ñoaïn hoân nhaân, gaû nhöõng coâng chuùa cho nhöõng hoaøng töû Moâng Coå, con caùi lai sinh ra thaønh ra con chaùu cuûa mình, ñem chuùng nuoâi döôõng ôû cung ñình nhaø Thanh. Caùc vöông töû ñoù moät khi lôùn leân khoâng theå naøo phaûn laïi chuù baùc coâ dì cuûa chuùng. Trong khi ñoù coâng chuùa Maõn Chaâu khoâng bao giôø laáy ngöôøi Haùn. Ngöôøi Maõn Chaâu trò ngöôøi Haùn baèng phöông phaùp khoa cöû. Hoï bieát ngöôøi Trung Quoác coù caùi khuyeát ñieåm laø thích laøm quan. Neáu toâi cho anh caùi hy voïng ñöôïc laøm quan thì anh coù theå ngoan ngoaõn ñem giao ngay heát caû yù thöùc daân toäc laãn phaåm giaù con ngöôøi. Sôû dó «Quan tröôøng» coù caùi boä maët cuûa caùc xaõ hoäi thaàn bí vì noù mang nhöõng tieâu chuaån cö xöû vaø nhöõng quan nieäm veà giaù trò raát ñaëc thuø. Noù khoâng trung thaønh vôùi vua, vua thay thì noù vaãn laøm quan. Noù cuõng khoâng sôï maát nöôùc, nöôùc maát, chæ caàn noù vaãn ñöôïc laøm quan thì noù vaãn laøm. Caùi xaõ hoäi aên chôi, phuø hoa laø nôi caùc quan ra oai, töï nhieân hình thaønh moät heä thoáng töông hoã bao che giöõa caùc quan vôùi nhau - moät quan heä voâ cuøng phöùc taïp. Quyeån saùch Quan tröôøng hieän hình kyùlaø moät quyeån saùch phaân tích caùi caáu truùc cuûa cheá ñoä quan tröôøng Trung Quoác döôùi caëp maét nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi. Bôûi vì töø khi quan tröôøng ñöôïc thieát laäp, nhöõng quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi taïi Trung Quoác caøng trôû neân tinh xaûo. Caùc vò ôû Myõ laâu naêm coù thaáy raèng caùi quan heä giöõa con ngöôøi ôû Myõ so vôùi Trung Quoác thì quaù ñôn thuaàn khoâng?

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ÔÛ Trung Quoác coù moät caâu noùi: «Laøm vieäc thì deã, laøm ngöôøi thì khoù!». Laøm ngöôøi laø theá naøo nhæ? Töùc laø laøm sao cho caùi quan heä giöõa con ngöôøi vôùi nhau ñöôïc toát ñeïp. Coù moät vôû Kinh kòch (kòch Baéc Kinh) nhan ñeà «Thaåm ñaàu thích thang» (khaùm ñaàu tìm keû gieát oâng Thang) trong ñoù coù moät quan toøa, moät vò boài thaåm vaø moät goùa phuï nhan saéc xinh ñeïp maø choàng vöøa bò möu saùt. Trong phieân toøa ngöôøi ñaøn baø goùa oâm moät ñaàu ngöôøi ñöùng khoùc. Nhieäm vuï cuûa toøa laø phaûi xaùc minh xem ñaáy laø ñaàu cuûa ai. Neáu ñuùng laø ñaàu cuûa choàng baø ta thì vuï aùn xem nhö coù theå keát thuùc. Nhöng neáu laø ñaàu cuûa moät ngöôøi khaùc thì vuï aùn naøy coøn lieân quan ñeán raát nhieàu ngöôøi, vaø coù theå seõ coøn nhieàu ngöôøi khaùc seõ cheát. OÂng boài thaåm coù yù thích ngöôøi ñaøn baø goùa treû ñeïp naøy, vaø baø naøy cuõng ra aùm hieäu cho oâng ta bieát laø baø ta seõ öng thuaän taùi giaù vôùi oâng aáy, neân oâng naøy moät möïc raèng ñaáy laø ñaàu cuûa choàng baø ta. Nhöng sau khi xem chöøng vuï aùn coù veû xong xuoâi, baø goùa beøn toû yù khoâng muoán laáy oâng boài thaåm nöõa. OÂng naøy cuõng laäp töùc quay phaét ra nhaát quyeát baûo caùi ñaàu aáy laïi khoâng phaûi laø cuûa choàng baø ta nöõa. Vôû kòch naøy tieâu bieåu cho caùi phaûn phuùc trong quan heä quan tröôøng cuûa ngöôøi Trung Quoác chuùng ta. Ñaàu thaät, ñaàu giaû cho ñeán phuùt cuoái cuøng cuõng khoâng ai coù theå bieát nhö theá naøo. Toâi nghó raèng trong chuùng ta nhieàu ngöôøi ñaõ veà laøm vieäc ôû Trung Quoác hoaëc seõ veà laøm vieäc trong töông lai, toâi tin chaéc khoù khaên caùc vò gaëp phaûi thöôøng khoâng dính daùng ñeán baûn thaân coâng vieäc, maø dính ñeán nhöõng ngöôøi cuøng laøm vieäc vôùi caùc vò. Noùi ví duï anh laøm vieäc ôû moät loø nguyeân töû. Anh coù bieát gì veà nguyeân töû hay khoâng, ñoù laø moät vaán ñeà thuoäc coâng vieäc. Nhöng seõ raày raø to neáu moät hoâm anh caàn moät ñinh oác cho loø phaûn öùng maø ngöôøi quaûn lyù oác vít laïi nghæ vieäc. Anh ta bò oám, ñöông nhieân xin nghæ, anh khoâng theå caám ngöôøi ta oám ñöôïc. Nhöng söï thaät anh ta laïi khoâng heà caûm cuùm gì caû, chæ nghæ ñeå ñi ñaùnh maø chöôïc? Taïi sao? Bôûi vì quan heä giöõa anh vaø ngöôøi aáy khoâng ñöôïc toát ñeïp. Caùi loø nguyeân töû cuûa anh coù hoaït ñoäng ñöôïc hay khoâng, thaäm chí coù bò noå tung ñi nöõa, caùi vieäc aáy ngöôøi ñoù cuõng coùc caàn. Neáu anh baûo nöôùc nhaø bò thieät haïi thì cuõng keä, toâi cöù vieäc quan toâi laøm. Ñoù laø caùi ñaàu oùc quan tröôøng tích luõy töø maáy nghìn naêm, moät chöùng beänh vaãn coøn duy trì ñeán cuoäc Baéc Phaït cuûa quaân Caùch maïng Quoác daân naêm 1928. Veà maët quaân söï, trong khi quaân ñoäi ñaùnh deïp caùc söù quaân ôû mieàn Baéc, thì veà maët chính trò caùi chaát ñoäc cuûa quan tröôøng laïi traøn xuoáng mieàn Nam. Tröôùc kia giöõa nhöõng ñoàng chí caùch maïng tình caûm raát trong saùng, nhöng khi ñaõ bò cuoán huùt vaøo giôùi quan tröôøng boãng trôû thaønh phöùc taïp gheâ gôùm, phöùc taïp ñeán ñoä moät ngöôøi laønh maïnh khoâng theå naøo chòu noåi. Caùi quan heä giöõa con ngöôøi vôùi nhau trôû thaønh moät loaïi keo dính ñeán ñoä heã daùn vaøo roài laø khoâng theå naøo gôõ ra ñöôïc nöõa. Coù ai trong caùc vò thaáy ñieàu ñoù khi veà nöôùc khoâng? Laáy moät ví duï khi anh veà nöôùc, baïn beø môøi anh ñi aên côm, anh daùm caû gan töø choái thì tình baïn seõ töø ñoù bò soå toeït ngay. Ñoù laø ñaëc tính cuûa quan tröôøng, noù laøm cho quan

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

heä con ngöôøi trôû neân khuùc maéc gheâ gôùm. Taïi sao laïi nhö theá? Taïi sao anh ta phaûi xöû söï nhö vaäy? Bôûi vì laøm nhö theá thì caùi ñòa vò cuûa anh ta môùi caøng theâm vöõng chaéc. Toâi coù moät ngöôøi baïn veà Ñaøi Loan ñöôïc moät ngöôøi chöa heà quen môøi aên côm. Sau khi aên xong, ngöôøi naøy môùi nhôø anh ñem duøm veà Myõ moät moùn ñoà. Ngöôøi naøy laøm ra veû nhôø vaû raát töï nhieân, nhö theå baïn beø vaãn thöôøng giuùp ñôõ nhau chöù khoâng phaûi ñaùnh ñoåi moät böõa côm ñeå laáy chuyeän ñöa ñoà. Caùi hieän töôïng quan tröôøng laø nhö vaäy, gioáng kieåu anh laøm loø nguyeân töû, caùi loø phaûn öùng haït nhaân naøy raát nguy hieåm khoâng phaûi ai cuõng moù vaøo ñöôïc. Nhöng ngöôøi noï laïi cho raèng ñaõ laø baïn beø vôùi nhau cho anh ta sôø ñeán moät caùi thì ñaõ sao. Thöôøng thöôøng moät ngöôøi tröôùc khi laøm quan vaø sau khi ñöôïc laøm quan laø hai loaïi ngöôøi khaùc nhau. Thaät ra noùi nhö vaäy khoâng loâ-gíc. Chæ coù theå noùi raèng heã caùi «quan tính» cuûa moät ngöôøi caøng höng thònh thì caùi nhaân tính cuûa ngöôøi ñoù caøng bieán maát ñi. Khoâng coøn nhaân tính nöõa, chæ coøn caùi quan tính luùc laøm quan. Cho ñeán moät ngaøy taát phaûi veà höu, luùc ñoù caùi nhaân tính may ra môùi hoài phuïc. Söï toàn taïi cuûa quan tröôøng laøm cho caùch laøm vieäc taïi Trung Quoác trôû thaønh raát ñaëc bieät, khieán cho quyõ ñaïo cuûa söï phaùt trieån vaên hoùa ñi leäch höôùng.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñieåm thöù tö: Toâi cho raèng Khoång Khaâu (Khoång Töû) laø moät nhaân vaät vó ñaïi, tri thöùc uyeân baùc, laïi coù moät taám loøng nhaân haäu vaø nhöõng coáng hieán lôùn ñoái vôùi xaõ hoäi. Caùi Nho giaùo do Khoång Khaâu cuøng nhöõng hoïc phaùi Nho gia sau naøy laäp ra ñeàu ñaõ aûnh höôûng ñeán ngöôøi Trung Quoác moät caùch saâu roäng, vaø coøn aûnh höôûng ngay caû ñeán chuùng ta ngaøy nay. Nhöng tinh thaàn nhaø Nho laø moät tinh thaàn baûo thuû, noùi moät caùch nghieâm tuùc hôn thì nhaø Nho khoâng nhöõng raát baûo thuû maø coøn phaûn tieán boä. Chöõ «Nho» naøy vaøo thôøi Xuaân Thu Chieán Quoác chæ ñöôïc duøng theo nghóa söû duïng trong nghi leã cuùng teá. Moät nhaø Nho laø moät ngöôøi hieåu bieát caùi trình töï cuùng teá. Gaëp luùc quoác gia caàn caùc nghi leã môùi caàn loaïi ngöôøi naøy ñoùng goùp yù kieán. Baûn chaát loaïi ngöôøi naøy voán neä coå. Thôøi ñoù chöa coù leã nhaïc môùi, phaûi duøng leã nhaïc thôøi coå. Ñeå coù mieáng côm nhaø Nho phaûi giöõ gìn sao cho ngheà nghieäp cuûa hoï ñöôïc oån ñònh neân sinh ra thoùi neä coå. Neáu chuùng ta khoâng duøng töø neä coå, suøng baùi nhöõng caùi cuõ, vì cho raèng noù coù nghóa xaáu thì cuõng phaûi baûo laø hoï raát baûo thuû. Caùi tinh thaàn baûo thuû naøy ôû Trung Quoác ñaõ trôû thaønh moät yù thöùc beàn bæ, laøm cho xaõ hoäi maát heát söùc saùng taïo, maát taäp quaùn töï tìm hieåu, töï pheâ phaùn. Baïn beø luùc noùi chuyeän veà nöôùc Myõ (xin loãi, toâi cöù muùa buùa tröôùc cöûa Loã Ban, toâi muoán noùi chôi thoâi, xin quyù vò cöù nghe chôi chöù ñöøng tin thaät!), coù ngöôøi noùi veà vieäc ñaøn aùp chuûng toäc, naøo taøn saùt daân da ñoû, ngöôïc ñaõi da ñen, kyø thò da vaøng. Toâi ñaõ töøng ñi tham quan ñaûo En-giôn (Angel), ñaõ ñöôïc nhìn thaáy chöõ vaø nhöõng doøng thô ngöôøi Trung Quoác ñeå laïi noùi leân nhöõng saàu thaûm vaø ñau khoå cuûa ñôøi hoï. Nhöõng khuyeát ñieåm naøy cuûa nöôùc Myõ coù thaät khoâng? Dó nhieân laø coù thaät, thaäm chí coøn hôn söï töôûng töôïng cuûa chuùng ta nöõa. Nhöng chuùng ta phaûi löu yù theâm moät vaán ñeà khaùc, ñoù laø ñoái vôùi caùc khuyeát ñieåm kia hoï coù khaû naêng söûa ñoåi khoâng? Töï hoï coù yù thöùc ñöôïc vaán ñeà khoâng? Tình hình hieän nay so vôùi tröôùc coù khaù hôn khoâng? Neáu khoâng thì tieàn ñoà cuûa nöôùc naøy chaéc chaén cuõng khoâng saùng suûa gì. Neáu coù thì chuùng ta phaûi thaáy raèng ñaáy laø moät quoác gia vó ñaïi, coù moät söùc soáng doài daøo. Tröôùc kia nöôùc Myõ coù «caây treo coå ngöôøi», baây giôø khoâng coøn nöõa. Xöa kia nöôùc Myõ ñoái vôùi tuø nhaân coù duøng «nhaø lao nöôùc». Baây giôø khi baéêt bôù ngöôøi, hoï phaûi ñoïc ñieàu thöù 9 cuûa Hieán phaùp cho ngöôøi aáy. Nöôùc Myõ ñaõ coù nhöõng ñieàu sai laïc, nhöng laïi coù naêng löïc söûa sai. Nhöng daân toäc Trung Quoác chuùng ta laïi hoaøn toaøn khoâng coù naêng löïc naøy. Tình traïng neä coå laâu daøi, khoâng caàu tieán, baûo thuû, ñaõ laøm cho caùi naêng löïc naøy tieâu tan. Nhìn laïi lòch söû chuùng ta seõ thaáy Thöông Öôûng - moät nhaø tö töôûng ñôøi Taàn - ñaõ duøng luaät phaùp bieán ñoåi nöôùc Taàn nhö theá naøo. Tröôùc ñoù daân chuùng sinh hoaït trong gia ñình, boá meï, con caùi, anh chò em, lôùn nhoû ñeàu naèm chung treân moät giöôøng gaïch lôùn (caùi khaùng, moät loaïi giöôøng xaây baèng gaïch hoaëc ñaát, ôû döôùi coù beáp löûa vöøa ñeå naáu aên vöøa söôûi aám vaøo muøa ñoâng).

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Thöông Öôûng daïy hoï caùch soáng vaên minh baèng caùch baét boá meï, con caùi khoâng ñöôïc nguû chung phoøng, anh trai, em gaùi cuõng vaäy. Ñieàu naøy cho thaáy vaøo thôøi ñoù chuùng ta laø moät quoác gia man rôï vaø laïc haäu ñeán döôøng naøo. Thöông Öôûng chaúng phaûi ñaõ phaùt minh ra bom nguyeân töû, cuõng khoâng phaûi ñaõ caûi caùch veà maët vaät chaát, nhöng ñaõ duøng phaùp cheá ñeå taïo ra moät cheá ñoä môùi, moät xaõ hoäi môùi, giaùo duïc con ngöôøi veà maët vaên hoùa. Vaø caûi caùch ñoù cuûa oâng cô baûn ñaõ thaønh coâng. Thöông Öôûng laø ngöôøi cuûa theá kyû thöù IV tröôùc Taây lòch. Hôn 2.000 naêm sau ñoù chöa coù ai ñoät phaù theâm moät laàn nöõa, laøm ñöôïc nhöõng caûi caùch cô baûn nhö vaäy. Cöù moãi laàn coù ngöôøi muoán ñoät phaù, cuoái cuøng ñeàu thaân baïi danh lieät, cöûa nhaø tan naùt, tính maïng khoâng coøn. Chính soá phaän Thöông Öôûng roài cuoái cuøng cuõng bò nguõ maõ phaân thaây. Nho gia hoïc phaùi thöôøng thöôøng vaãn laáy caùi keát cuïc bi thaûm cuûa Thöông Öôûng ñeå raên ñe nhöõng keû muoán caûi caùch vaø uy hieáp söï tieán boä cuûa ngöôøi Trung Quoác. Trong lòch söû Trung Quoác coøn coù moät nhaø caûi caùch lôùn nöõa laø Vöông An Thaïch, moät ngöôøi maø ñaïo ñöùc, hoïc löïc cuøng söùc laøm vieäc ñeàu khoâng coù choã naøo coù theå cheâ ñöôïc. Nhöng nhöõng caûi caùch cuûa oâng toaøn gaëp traéc trôû lôùn. Tröông Cö Chính cuõng vaäy, oâng cuõng gaëp moät keát cuïc theâ thaûm nhö Thöông Öôûng, luùc vöøa maát thì nhaø bò nieâm phong, con bò boû ñoùi cho cheát. Roài ñeán cuoäc caûi caùch naêm Maäu Tuaát (1898) cuûa Khang Höõu Vi cuõng chaúng khaùc gì, taát caû ñeàu thaát baïi! Nho gia hoïc phaùi coù moät caùch noùi: «Neáu khoâng coù lôïi möôøi phaàn thì khoâng caàn caûi caùch!» (Lôïi baát thaäp, baát bieán phaùp). Ñaïi yù muoán noùi raèng neáu lôïi ích khoâng ñaït 100 % thì khoâng neân caûi caùch. Caùi quan nieäm naøy laø moät nguyeân nhaân lôùn nhaát laøm cho daân toäc Trung Quoác chuùng ta khoâng theå tieán boä, khoâng theå huøng maïnh ñöôïc. Vì baát cöù moät caûi caùch naøo cuõng khoâng theå ñem laïi möôøi phaàn möôøi lôïi ích caû. Chæ caàn ñaït lôïi ích laáy naêm phaàn röôõi cuûa möôøi phaàn cuõng laø lôùn laém roài. Toái hoâm qua coù vaøi vò noùi chuyeän veà vaán ñeà phieân aâm tieáng Haùn, coù ngöôøi ñeà caäp ñeán khuyeát ñieåm naøy, coù ngöôøi noùi ñeán khuyeát ñieåm khaùc, nhöng treân ñôøi naøy thöû hoûi coù caùi caûi caùch naøo maø khoâng coù khuyeát ñieåm? Caùi thì coù vaán ñeà veà maët tình caûm, caùi thì veà maët lyù luaän. Neáu anh muoán 100 % khoâng coù vaán ñeà thì treân ñôøi naøy laøm gì coù ñöôïc caùi chuyeän quaùi dò ñoù. Vì tinh thaàn nhaø Nho voán baûo thuû neân coù laàn moät vò hoaøng ñeá trieàu Toáng hoûi Tö Maõ Quang: «Coù nhaát ñònh caàn caûi caùch khoâng? Ví nhö cöù giöõ ñöôïc luaät phaùp cuûa Tieâu Haø töø trieàu Taây Haùn maø khoâng thay ñoåi gì coù ñöôïc khoâng?» Tö Maõ Quang ñaùp: «Ñöông nhieân laø ñöôïc, bôûi vì coù quaù nhieàu keû ngoâng cuoàng, boïn hieáu söï cöù muoán söûa ñoåi laêng nhaêng chæ toå taïo dòp may cho ñaïo taëc hoaønh haønh. Neáu khoâng muoán thay ñoåi gì thì nhöõng phong tuïc toát ñeïp töø thôøi Nghieâu Thuaán cuõng coù theå giöõ ñeán ngaøy nay». Tö Maõ Quang laø moät kieän töôùng trong giôùi quan tröôøng thôøi baáy giôø. Caùi loaïi saâu moït haïi nöôùc, haïi daân naøy laø moät trôû löïc cöïc lôùn cho söï tieán boä cuûa Trung Quoác. Luùc vöøa leân Teå töôùng, vieäc ñaàu tieân Tö Maõ Quang laøm laø xoùa saïch toaøn boä nhöõng luaät phaùp môùi cuûa Vöông An Thaïc h, goàm caû ñaïo luaät roõ raøng möôøi phaàn

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

hieäu quaû veà caùch tuyeån ngöôøi (Moä dòch phaùp). Toâ Ñoâng Pha vaø con cuûa Phaïm Troïng Yeâm laø Phaïm Thuaàn Nhaân ñeàu ñöùng ra phaûn ñoái. Tö Maõ Quang lieàn trôû maët ngay vôùi hoï. Ñieàu naøy cho thaáy ôû thôøi ñaïi Baïn Cöôùc Thaïch boïn quan tröôøng chaúng keå thò phi, chaúng nghó ñeán lôïi ích nhaân daân, chaúng trung thaønh gì vôùi nguyeân thuû quoác gia, maø chæ trung thaønh vôùi lôïi ích baûn thaân. Tö Maõ Quang thaät ra cuõng chaúng phaûi laø moät nhaø chính trò gì caû, baát quaù chæ laø moät teân quan tröôøng dô baån theá thoâi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñieåm thöù naêm: Vaán ñeà cuoái cuøng toâi muoán noùi laø caùi taùc haïi cuûa naïn daân soá quaù ñoâng. Cöù sau caùc cuoäc noäi chieán, thay ñoåi trieàu ñaïi laø daân soá noå buøng. Theá roài caùi voøng luaån quaån bi thaûm laïi baét ñaàu: chieán tranh, taøn saùt, töû vong. Coù ngöôøi baûo caùi ñaát Myõ söôùng quaù, möùc soáng cao theá! Khoâng bieát caùc vò coù chuù yù moät ñieàu laø daân soá Myõ chæ coù 260 trieäu ngöôøi. Giaû söû daân soá Myõ taêng leân moät tyû ngöôøi hoaëc taát caû daân Trung Quoác laïi doïn sang Myõ ôû thì tình hình seõ ra sao? Vaán ñeà daân soá laø moät vaán ñeà nguy ngaäp. Neáu Trung Quoác muoán trôû neân giaøu maïnh taát phaûi lieàu maïng giaûm daân soá. Coù caâu noùi «Nhieàu ngöôøi thì laøm baêng baêng, ít ngöôøi thì aên baùnh mì haáp» (moät loaïi baùnh reû nhaát). Thôøi xöa thì coù theå nhö theá thaät nhöng thôøi nay thì khoâng. Ngöôøi nhieàu quaù chæ toå thaát nghieäp. Moät traêm ngöôøi laøm chaúng baèng moät caùi ñieän naõo (maùy vi tính). Caâu «Ít ngöôøi thì aên baùnh mì haáp» laø moät chaân lyù ñaõ loãi thôøi. Thu nhaäp gia ñình nuoâi hai, ba ñöùa con thì coøn ñuû ñeå duy trì moät möùc soáng töông ñoái khaù. Nhöng neáu chaúng may khoâng ñeå yù maø coù 200 ñöùa, thì laáy gì maø nuoâi chuùng noù? Tieàn aên, ôû, tieàn hoïc, tieàn quaàn aùo,... laáy ñaâu ra? Trung Quoác ngöôøi quaù ñoâng, ngheøo khoå quaù lôùn, quan tröôøng quaù maïnh, caïnh tranh quaù khaéc nghieät, nhöõng lyù do naøy sinh ra nôi ngöôøi Trung Quoác caùi hieän töôïng baån, loaïn , oàn, xaâu xeù laãn nhau. Ngöôøi Trung Quoác coù caâu «Khí theá hung haêng» (lai theá hung hung) ñeå noùi vieäc chuùng ta khoâng bieát ñoái xöû vôùi nhau moät caùch coù leã ñoä. Luùc toâi ôû Loát AÊng-giô-leùtx coù ngöôøi hoûi toâi caûm töôûng veà nöôùc Myõ. Toâi baûo nöôùc Myõ laø moät nöôùc troïng leã nghóa. Laïi hoûi theá Trung Quoác coù phaûi laø moät nöôùc troïng leã nghóa khoâng? Toâi cho laø Trung Quoác laø moät nöôùc tuyeät ñoái khoâng troïng leã nghóa. Ngöôøi Trung Quoác thaät thoâ loã, haàu nhö luùc naøo cuõng chuaån bò saün moät ñoøn ñeå ñaùnh phuû ñaàu ñoái phöông. Caùc vò chaéc chaén coù theå thaáy ngöôøi Trung Quoác raát ít cöôøi. Phaûi chaêng vì quaù nhieàu hoaïn naïn, ñau khoå, saàu naõo quaù laâu laøm cho hoï khoâng theå cöôøi noåi nöõa? Cho neân toâi môùi thaáy daân Myõ thaät laø raát vui söôùng, ít nhaát ñoù laø nöôùc Myõ maø toâi gaëp, toâi tieáp xuùc. Moät nöôùc raát haïnh phuùc, löông thieän, hay giuùp ñôõ ngöôøi khaùc. So saùnh vôùi ngöôøi Myõ thì ngöôøi Trung Hoa luùc naøo cuõng lo aâu, loøng ñaày nhöõng yù töôûng haän thuø, chæ sôï ngöôøi khaùc laøm cho mình thieät haïi. Trong cuoäc soáng luùc naøo cuõng lo ngay ngaùy, ñoâi maét ñeå töï veä luùc naøo cuõng saün saøng long leân soøng soïc. Coù ngöôøi noùi ôû Myõ ngöôøi ta kyø thò chuûng toäc. Dó nhieân laø coù, nhöng söï thaät laø khoâng phaûi chæ rieâng ôû Myõ. ÔÛ nöôùc naøo maø khoâng coù kyø thò chuûng toäc? Nhöng ít nhaát nöôùc Myõ cuõng coøn bao dung chuùng ta, khoâng nhöõng bao dung con ngöôøi maø coøn dung tuùng caû nhöõng caùi baát lòch söï, dô baån, hoãn loaïn, oàn aøo vaø söï xaâu xeù laãn nhau cuûa chuùng ta nöõa. Ñaáy laø nhöõng ñieàu toâi ñaõ «khaûo saùt» ñöôïc khi ñeán Myõ. Toâi raát taâm ñaéc vaø noùi ra thaønh thöïc khoâng daáu dieám. Coøn nhöõng öu ñieåm cuûa chuùng ta, khoâng caàn nhaéc laïi laøm gì, vì coù noùi ñi noùi laïi noù vaãn coøn ñoù, khoâng noùi noù cuõng chaúng ñi ñaâu maát. Toâi chæ nhaéc

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ñeán khuyeát ñieåm ñeå chuùng ta coù theå töï phaûn tænh. Nhöõng khuyeát ñieåm naøy voâ cuøng nghieâm troïng. Caùi huõ töông vaên hoùa cuûa chuùng ta chöùa ñöïng bieát bao vaán ñeà phöùc taïp. Phaûi laøm sao baây giôø? Toâi xin coù vaøi yù kieán sau ñaây: Nhöõng vaán ñeà naøy - neáu laø vaán ñeà - thì ñoái vôùi chuùng ta caùi phaûn öùng ñaàu tieân nhö moät con ngöôøi laø phaûi töï mình tìm toøi, suy nghó. Töø maáy nghìn naêm nay, toaøn nhöõng ngöôøi khaùc - thaùnh nhaân, caùc quan lôùn hoaëc nhöõng loaïi ngöôøi nhö theá - ñaõ thay chuùng ta suy nghó. Töï mình, chuùng ta thaáy khoâng caàn suy nghó hoaëc khoâng daùm suy nghó xem neân laøm theá naøo môùi ñuùng. Ngöôøi Trung Quoác töïa hoà cöù nhö keû coù nhu caàu luyeän taäp cho mình thaønh ngöôøi ngoác ñi. Sau khi baùo chí Ñaøi Baéc ñaêng tin con trai tyû phuù Roác-cô-pheâ-lô (Rockefeller) ñi thaùm hieåm Taân Ghi-neâ bò thoå daân aên thòt, töùc thì coù nhieàu ngöôøi baûo: «Coù phuùc maø khoâng bieát höôûng, mình maø nhö noù thì ñi Ghi-neâ laøm khæ gì!» Khi ôû Pheâ-nic (Phoenix) toâi truù chaân laïi nhaø moät gia ñình Myõ khoaûng naêm, saùu ngaøy. Con gaùi chuû nhaø teân laø Ma-ga-reùt, 16 tuoåi ñaõ ñi OÂn-ñu-raùt (Honduras) ñeå daäy cho ngöôøi baûn xöù hieåu ñöôïc caùch giöõ gìn ñoâi maét. Trình ñoä veä sinh ôû nöôùc naøy coøn teä hôn ôû Trung Quoác nöõa, nghóa laø moät nôi raát baån. Theá maø ñuùng luùc toâi ôû ñoù thì coâ ta veà nhaø, keå chuyeän cho meï nghe, maët maøy hôùn hôû baûo raèng sang naêm coâ seõ laïi ñi nöõa, vì coâ thaáy caàn giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo vaø laïc haäu ôû nôi ñoù. Meï coâ khoâng nhöõng ñoàng yù maø coøn khích leä coâ. Ngöôøi Trung Quoác chuùng ta coù leõ seõ nghó raèng neáu laø mình chaéc chaúng caàn ñi ñeán caùi nôi khæ ho coø gaùy ñoù laøm gì. Nhöng ngöôøi meï ôû nöôùc Myõ kia laïi ca ngôïi con gaùi mình, cho raèng con gaùi mình coù yù thöùc, coù loøng toát, bieát toû ra coù theå xaû thaân vì ngöôøi khaùc, vaø vì vaäy raát laáy laøm haõnh dieän. Thaät ra ñoái vôùi toâi baø ta cuõng chaúng coù nhu caàu khoe khoang caùi loøng toát cuûa coâ con gaùi laøm gì. Maø toâi cuõng khoâng theå cho coâ ta laøm quan hay tieàn baïc gì caû. Döôùi maét cuûa baø ta chaúng qua toâi cuõng chæ laø thaønh vieân cuûa moät daân toäc laïc haäu maø thoâi. Caùi ñoäng cô trong thaâm taâm ngöôøi meï aáy chæ laø loøng chaân thaønh. Trong nhöõng hoaøn caûnh töông töï ngöôøi Trung Quoác luùc naøo cuõng seõ quaù thoâng minh. Bôûi toâi nghó raèng treân theá giôùi naøy khoâng daân toäc naøo, keå caû daân toäc Do Thaùi, coù theå thoâng minh nhö kieåu ngöôøi Trung Quoác ñöôïc. Neáu moät ñoái moät, ngöôøi Trung Quoác taát phaûi thaéng. Nhöng neáu töø hai trôû ñi, ngöôøi Trung Quoác khoâng theå naøo khoâng thua, bôûi töïa hoà nhö thieân tính cuûa ngöôøi Trung Quoác laø khoâng ñoaøn keát ñöôïc vôùi nhau. YÙ nghóa cuûa ñoaøn keát laø moãi ngöôøi ñeàu phaûi hy sinh moät phaàn quyeàn vaø lôïi cuûa mình. Ví duï, coù hai vaät hình troøn muoán dính saùt laïi vôùi nhau thì phaûi goït ra thaønh hai hình vuoâng beù hôn moät tyù. Nhöng chaû ai muoán mình bò goït caû, chæ muoán ngöôøi khaùc bò goït thoâi, keát cuïc laøm sao ñoaøn keát ñöôïc? Ngöôøi Trung Quoác thoâng minh ñeán möùc naøo? Ñeán ñoä khi bò ñem ñeán loø saùt sinh, coøn coá coø keø veà giaù caû cuûa mình, neáu kieám theâm ñöôïc vaøi ñoàng thì cheát raát haû heâ.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Caùi kieåu thoâng minh quaù côõ naøy nhaát ñònh seõ thaønh kieåu ích kyû quaù côõ. ÔÛ Trung Quoác ngöôøi naøo maø khoâng suy nghó moät caùch ích kyû, cö xöû moät caùch ích kyû ñeàu bò cheá dieãu laø ngu ngoác. Ngöôøi Trung Quoác khoâng khoan dung, heã ai coù taâm ñòa toát, roäng löôïng vôùi ngöôøi khaùc, taùn döông ngöôøi khaùc ñeàu bò chöûi laø ñoà ngoác. Coù ngöôøi taùt anh maø anh laïi phaûn khaùng, coù ngöôøi phaïm phaùp maø anh laïi can ngaên thì anh ñuùng laø ngoác. Heã cöù laøm moät vieäc maïo hieåm ñeå sau ñoù khoâng theå laøm quan, hoaëc khoâng theå phaùt taøi, laø moïi ngöôøi ñöông nhieân cho anh laø thaèng ngoác. Toâi cho raèng ñeå cöùu daân toäc mình, moãi ngöôøi Trung Quoác caàn coù ít nhieàu caùi ngoác ñoù, neáu khoâng roài cuõng seõ daàn moøn suy ñoài nhö daân da ñoû. Tuïc ngöõ coù caâu: «Ngöôøi khoâng ích kyû thì trôøi tru ñaát dieät» (nhaân baát töï tö, thieân tru ñòa dieät), nghóa laø ai maø khoâng ích kyû thì bò ngöôøi khaùc xem laø khoâng coù caùch gì cöùu chöõa ñöôïc. Chuùng ta khoâng theå naøo töï mình baét ñaàu, khoâng caàn döïa vaøo chính phuû hoaëc ngöôøi khaùc maø vaøo chính baûn thaân mình ñeå laøm moät vaøi ñieàu maø moïi ngöôøi cho laø ngoác ngheách chaêng? Ñeå keát luaän, toâi cho raèng chuùng ta ñöøng neân laøm cho caùi quan heä con ngöôøi trôû thaønh phöùc taïp. Phaûi baét ñaàu baèng söï reøn luyeän baûn thaân mình, con caùi mình. Ví duï treû con ôû Myõ ñöôïc meï chuùng daïy caùch thu doïn, lau chuøi baøn aên, vöùt raùc vaøo thuøng sau khi aên xong. Nhöõng thöù giaùo duïc ñoù phaûi baét ñaàu töø baûn thaân, baét ñaàu töø taám beù. Söï huaán luyeän naøy phaûi baét ñaàu nhö moät khôûi ñieåm cuõng nhö moät lòch trình. Ngöôøi Trung Quoác coù raát nhieàu ñöùc tính, nhöng ñaùng tieác chuùng chæ ôû treân saùch vôû. Baây giôø chuùng ta mong raèng chuùng seõ xuaát hieän treân haønh ñoäng. Haõy thöû xem chuùng ta coù laøm noåi hay khoâng? Toâi xin döùt lôøi vì ñaõ laïm duïng quaù nhieàu thì giôø cuûa quyù vò, xin thöù loãi vaø xin chæ giaùo.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

"# Phaàn thaûo luaän Thính giaû: OÂng vöøa noùi ñeán cheá ñoä phong kieán daøy xeùo nhaân quyeàn, cuï theå trong thôøi nhaø Minh. Thöïc ra tình hình phöông Taây thì coù khaùc gì? Toâi nghó vaên hoùa hoùa Taây phöông cuõng traûi qua nhöõng thöû thaùch cuûa thôøi ñaïi quaân chuû chuyeân cheá nhö vaäy, nhöng taïi sao hoï laïi coù theå ñeû ra ñöôïc quan nieäm nhaân quyeàn vaø chuû nghóa töï do maø Trung Quoác cho ñeán ngaøy nay vaãn khoâng laøm ñöôïc? Baù Döông: Raát tieác toâi khoâng theå traû lôøi vaán ñeà naøy. Cöù cho raèng chuùng ta khoâng theå hieåu ñöôïc vì sao ngöôøi phöông Taây laïi aên baèng dao nóa maø ngöôøi Trung Quoác laïi aên baèng ñuõa. Vaên hoùa phaùt trieån daàn töøng böôùc, hai neàn vaên hoùa naøy töø thuôû xa xöa khoâng coù gì dính daùng vôùi nhau, khoâng coù khaû naêng aûnh höôûng laãn nhau, moãi caùi phaùt trieån theo moâ hình rieâng cuûa noù. Sinh hoaït cuûa töøng caù nhaân vaø vaän meänh cuûa moãi daân toäc thöôøng bò nhöõng yeáu toá raát lôùn hoaëc ñoâi khi raát nhoû laøm chuyeån ñoåi phöông höôùng. Nhöng chuùng ta laïi khoâng hieåu caùi nhaân toá lôùn, nhoû aáy laø caùi gì vaø ôû ñaâu. Thính giaû: Nhöõng ñieàu oâng vöøa noùi laøm chuùng toâi caûm thaáy buoàn veà caùi thôøi treû tuoåi laïc quan cuûa chuùng toâi. Toâi thuoäc vaøo theá heä nhöõng ngöôøi lôùn leân sau chieán tranh, vaø töø tröôùc ñeán giôø toâi vaãn cho raèng theá heä chuùng toâi töø caùch suy nghó cho ñeán neáp soáng xaõ hoäi ñeàu nhaát nhaát khoâng gioáng theá heä ñaøn anh. Noùi ví duï, hieän giôø toâi khoâng laøm quan chöùc gì, nhöng bieát ñaâu coù moät ngaøy naøo ñoù toâi laïi chaúng coù moät chöùc vò, ñeå roài chæ coù quan tính maø maát nhaân tính. Nhöng duø coù rôi vaøo tröôøng hôïp ñoù, toâi tin raèng caùi quan tính cuûa toâi so saùnh vôùi quaù khöù vaãn ít hôn moät tyù, maø nhaân tính nhieàu hôn moät tyù. Tuy nhieân hoâm nay oâng noùi vaäy, toâi laïi thaáy khoâng gioáng caùch nghó cuûa toâi. Baù Döông: Toâi nghó toâi chæ noùi leân söï thöïc lòch söû. Nhöng vì thôøi ñaïi vaø hoaøn caûnh vaãn ñoåi thay, giaùo duïc tieán trieån, coù theå ngaøy nay roài seõ khoâng nhö theá nöõa. Vaû laïi toâi tin töôûng vaøo söï thaønh taâm cuûa anh vaø tin raèng anh seõ laøm ñöôïc chuyeän aáy. Thính giaû: Toâi vaãn thaáy caùch giaûi thích cuûa oâng khaùc toâi. Baù Döông: Toâi caàn nhaán maïnh theâm raèng caùi chuyeân cheá chính trò ôû Trung Quoác vôùi caùi chuyeân cheá chính trò cuûa Taây phöông veà noàng ñoä vaø kích thöôùc hoaøn toaøn khoâng gioáng nhau. Toâi hoïc söû phöông Taây khoâng nhieàu, nhöng neáu ñem so saùnh thì chuyeân cheá Trung Quoác raát cöïc ñoan. ÔÛ cung ñình phöông Taây chæ quyø moät goái, tröø phi ñoái vôùi thöôïng ñeá thì môùi quyø hai goái. ÔÛ Trung Quoác khoâng nhöõng phaûi quyø caû hai goái maø coøn phaûi khaáu ñaàu, thaäm chí ñaäp ñaàu xuoáng ñaát cho keâu thaønh tieáng (Khaûi höôûng ñaàu). Cuoái ñôøi nhaø Thanh coù caâu: «Khaáu ñaàu nhieàu, noùi ít». Caùi khaùi nieäm noäi taïi cuøng trình ñoä cuûa chuyeân cheá Trung Quoác e raèng Taây phöông khoâng theå so saùnh noåi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Toâi ñöôïc thaáy moät böùc tranh sôn daàu veõ Lu-is XIV (Louis XIV) cuûa Phaùp. OÂng naøy ngoài giöõa, caùc ñaïi thaàn vaø hoaøng haäu ngoài chung quanh. Caùi caûnh naøy khoâng theå naøo coù ôû Trung Quoác ñöôïc, caùc ñaïi thaàn ôû Trung Quoác nhaát ñònh phaûi nôm nôùp lo sôï, laám la laám leùt quyø moïp chung quanh. Thính giaû: Xin oâng cho bieát yù kieán veà chöõ giaûn theå (chöõ Haùn ñôn giaûn hoùa, duøng ôû luïc ñòa, so vôùi chöõ cuõ nhieàu neùt vaãn duøng ôû Ñaøi Loan). Baù Döông: Toâi taùn thaønh chöõ giaûn theå, laïi caøng taùn thaønh vieäc phaûi phieân aâm tieáng Trung Quoác. Toái hoâm qua nhieàu baïn tuï taäp noùi chuyeän veà vaán ñeà naøy, ñaïi khaùi khoâng ai nhaát trí. Caùi taâm lyù bò beá taéc cuûa nhöõng ngöôøi phaûn ñoái chöõ phieân aâm caàn phaûi ñöôïc giaûi toûa. Laáy ví duï, luùc goïi ñieän toâi hoûi anh hoï gì? - Toâi hoï Löu! Chöõ Löu naøy vieát theá naøo coù leõ treân ñieän thoaïi khoù giaûi thích cho roõ raøng ñöôïc. Neáu toâi baûo anh ñi tra töø ñieån, dó nhieân khoâng phaûi tra ñöôïc ngay, tra ñeán laàn thöù hai, thöù ba vaãn khoâng thaáy chaéc phaûi noåi ñieân leân. Ngaøy xöa chuùng ta traùch cöù coå vaên khoâng coù daáu chaám caâu, khoâng bieát ngaét caâu theá naøo vaø hieåu laøm sao. Coù ai ñoïc qua «Söû ñôøi Nguyeân» chöa? Teân Moâng Coå nhö môù boøng bong, daøi loøng thoøng khoâng bieát laø maáy ngöôøi. Ngaøy nay tuy ñaõ coù daáu chaám caâu, nhöng nhöõng khuyeát ñieåm lôùn cuûa caùi loaïi chöõ vuoâng naøy laïi caøng loä roõ. Vaán ñeà ñaàu tieân laø taùch chöõ. Vì tieáng Trung Hoa coù nhieàu töø gheùp, duø bieát heát caùc chöõ ñôn ôû trong caâu cuõng chöa chaéc ñaõ hieåu. Sau ñoù laø khoâng theå phieân aâm. Loaïi chöõ vuoâng naøy thoâng thöôøng chöõ naøo ñoïc rieâng chöõ ñoù, khoâng theå dính lieàn aâm tieát laïi vôùi nhau, neân phaûi phí raát nhieàu söùc löïc ñeå taäp trung môùi hieåu ñöôïc yù töø nhöõng aâm tieát rôøi raïc ñoù. Ví duï toâi noùi «Toâi töø Maõ-lai-xi-a ñeán» (Ngaõ toøng maõ lai taây aù lai), ôû ñaây chöõ Malaisia phaûi lieân aâm vaø caùch aâm vôùi chöõ lai sau ñoù. Neáu khoâng «Maõ lai» (ngöïa ñeán), «Taây AÙ lai» (Taây AÙ ñeán), vaø neáu coù em beù naøo laïi laáy teân laø Taây AÙ thì caâu noùi naøy laïi thaønh vaán ñeà lôùn. Ngaøy nay maùy chöõ, ñieän naõo (maùy tính ñieän töû) ñaùnh nhanh bieát bao, toâi chæ sôï raèng caùi thöù chöõ vuoâng naøy khoâng theå naøo baét kòp böôùc tieán. Toâi chæ mô öôùc coù ñöôïc moät caùi maùy ñaùnh chöõ tieáng Trung Quoác ñeå khoûi phaûi ngaøy ngaøy laøm caùi loaïi ñoäng vaät boø leân trang giaáy. Nhöng phieân aâm tieáng Trung Hoa khoâng phaûi deã, chuû yeáu vì caùi trôû ngaïi taâm lyù nôi chuùng ta, vì chuùng ta cho raèng duøng ABCD laø duøng maãu töï tieáng Anh, chöõ phieân ra laø tieáng Anh. Kyø thöïc khoâng phaûi nhö vaäy. Chuùng ta phaûi hieåu laø chöõ ABCD naøy laø maãu töï Trung vaên. Chöõ phieân ra laø chöõ Hoa, khoâng ñeán noãi coù caûm giaùc nhuïc nhaõ vì bò ñoàng hoùa. Ñuùng vaäy, noù laø tieáng Trung Quoác, tieáng Hoa chöù khoâng phaûi tieáng Anh, tieáng Ñöùc. Neáu duøng ABCD maø laïi thaønh tieáng Anh thì ngöôøi Ñöùc, ngöôøi Phaùp coù theå töùc cheát ñöôïc. Vaên töï hoaøn toaøn laø coâng cuï, gioáng nhö caùi xe, anh mua noù thì noù laø cuûa anh, ai mua noù thì noù laø cuûa ngöôøi ñoù. Kyø thöïc neáu chuùng ta duøng vaên töï phieân aâm ngay hoâm

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

nay, ngöôøi cheát ñoùi ñaàu tieân seõ laø toâi vì toâi ñang duøng caùi loaïi chöõ vuoâng naøy ñeå kieám côm. Nhöng toâi caûm thaáy sinh meänh cuûa rieâng mình raát ngaén nguûi, nhöõng lyù do chính trò cuõng raát ngaén nguûi, chæ coù vaên hoùa daân toäc laø quan troïng, raát quan troïng. Nhaát laø caùc vò taïi Myõ, caùc vò coù theå thaáy con chaùu ñôøi thöù hai noùi ñöôïc tieáng Trung Quoác maø khoâng vieát ñöôïc. Khoù nhö theá thì laøm sao maø daäy chuùng? Cöù nhö chöõ Quoác ( ) [ nöôùc ] vieát theá naøo? Muoán bieát noù chæ coù caùch hoïc thuoäc loøng, khoâng coù phöông phaùp naøo khaùc. Ngay caû luùc treû con gaøo leân: «Toâi gheùt tieáng Trung Quoác!» maø chuùng ta vaãn coøn chöa thöùc tænh sao? Chuùng ta khoâng theå laøm cho nhöõng khoù khaên treân ñöôøng tieán böôùc cuûa Trung Quoác taêng theâm, khoâng theå töï xích tay, cuøm chaân ñöôïc. Taïi sao laïi phaûi soáng cho quaù khöù, cho toå tieân thay vì soáng cho con chaùu mình? Neáu chæ vì phieân aâm maø roài khoâng ñoïc ñöôïc saùch coå nöõa thì cuõng chaû sao. Hieän giôø chöa phieân aâm maø anh ñoïc cuõng ñaõ chaúng hieåu roài coøn gì! Vieäc quaù khöù, vieäc toå tieân, chuùng ta coù theå nhôø moät soá ngöôøi ñeå chuyeân ñi queùt doïn mieáu ñöôøng. Chuùng ta phaûi vì con chaùu, vì theá heä sau naøy, vì töông lai cuûa nöôùc nhaø vaø daân toäc. Moät ngaøy naøo ñoù, neáu tieáng Trung Quoác boãng nhieân trôû thaønh tieáng quoác teá, chaéc chaén noù khoâng theå phoå caäp ñöôïc tröø phi duøng phieân aâm. Hoâm nay toâi nhai ñi nhai laïi nhöõng khuyeát ñieåm cuûa Trung Quoác chaéc coù ngöôøi nghe bò maát tinh thaàn. Nhöng toâi thaáy raèng caàn nhö vaäy, vì neáu cöù laûi nhaûi khoe khoang nhöõng öu ñieåm, ñöùc haïnh, söï thoâng minh cuûa mình, roài seõ chaúng coøn ai toân troïng mình nöõa, vì chính mình ñaõ khoâng toân troïng mình gì caû. Caùc baïn neân bieát, nhöõng hoaïn naïn cuûa ngöôøi Trung Quoác, khoâng phaûi laø chæ cuûa rieâng ngöôøi Trung Quoác maø coøn laø cuûa caû theá giôùi. Moät chieác thuyeàn nhoû chìm thì khoâng sao, moät chieác taàu lôùn bò chìm coù theå cuoán theo vaøo voøng xoaùy nöôùc cuûa noù nhöõng chieác thuyeàn nhoû xung quanh. Taïi sao Nhaät Baûn laïi ñeán xaâm löôïc chuùng ta? Chính vì söï yeáu ñuoái cuûa chuùng ta ñaõ duï doã hoï ra tay. Chuùng ta phaûi töï cöùu laáy mình. Ñieàu ñaàu tieân ñeå töï cöùu laø phaûi bieát ñöôïc nhöõng khuyeát ñieåm cuûa mình. Neáu khoâng töï bieát nhöõng khuyeát ñieåm cuûa mình thì chaúng khaùc gì suoát ngaøy chæ nghó ñeán nhöõng chuyeän ñaéc yù, chæ sôï roài cuõng nhö Giaû Baûo Ngoïc (moät nhaân vaät trong Hoàng Laâu Moäng) suoát ngaøy luaån quaån vôùi nhöõng yù töôûng daâm daät. Thính giaû: Toâi thöôøng nghe ñöôïc hai caâu naøy - «Dó baát bieán öùng vaïn bieán» (Laáy söï khoâng thay ñoåi ñeå öùng phoù vôùi moïi thay ñoåi), vaø caâu «Baùo thieän baát baùo öu» (Ñaùp laïi baèng ñieàu thieän, khoâng ñaùp laïi baèng söï lo buoàn). Baù Döông: Ñoái vôùi caâu «Dó baát bieán öùng vaïn bieán» thì toâi khoâng daùm coù yù kieán gì, coøn caâu «Baùo thieän baát baùo öu» toâi cho raèng ñaáy chæ laø moät ñaëc tröng cuûa giôùi quan tröôøng. Thính giaû (ngöôøi Myõ): Hoâm nay hình nhö oâng chæ noùi veà khuyeát ñieåm cuûa ngöôøi Trung Quoác, toâi muoán xin oâng cuõng noùi veà nhöõng caùi xaáu cuûa ngöôøi Myõ. Qua nhöõng

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

saùch oâng ñoïc, nhöõng vieäc oâng nhìn, oâng thaáy ñöôïc nhöõng ñieàu gì nöôùc Myõ caàn phaûi hoïc hoûi ôû naêm nghìn naêm lòch söû Trung Quoác? Baù Döông: Veà nhöõng ñieàu xaáu cuûa nöôùc Myõ, chính ngöôøi Myõ ñaõ noùi leân nhieàu roài, ñoù laø choã toâi raát khaâm phuïc. Vì nöôùc Myõ coù caùi khaû naêng töï caân ñoái, töï phaûn tænh vaø töï ñieàu chænh. Töï mình coù choã sai traùi ñeàu daùm töï noùi ra, töï mình coù theå tieáp thu, ñaùnh giaù. Ñaáy laø nhöõng ñieåm maø ngöôøi Trung Quoác chuùng toâi khoâng coù ñöôïc. Dó nhieân nöôùc Myõ khoâng phaûi möôøi phaàn toaøn myõ, vì treân theá giôùi naøy chöa coù gì nhö vaäy, maø nöôùc Myõ neáu nhö vaäy chæ sôï roài noù seõ xô cöùng maát. Thính giaû: Luùc ôû ñaïi hoïc toâi coù ñoïc qua vaøi taùc phaåm cuûa oâng, toâi raát thích caùi ngoøi buùt chaâm choïc, cay chua, mæa mai nhöõng ñieàu khoâng hôïp lyù trong xaõ hoäi. Hoâm nay, ñöôïc nghe oâng noùi veà nhöõng khuyeát ñieåm cuûa ngöôøi Trung Quoác, toâi raát caûm ñoäng maø cuõng raát khoå taâm, chaùn naûn, buoàn raàu. Nhöng toâi cho raèng cuõng gioáng nhö moät con beänh, neáu ñaõ bieát mình bò beänh taát phaûi tìm caùch cöùu chöõa, thuoác thang. Toâi khoâng bieát trong caùc taùc phaåm cuûa oâng coù nhöõng gì maùch baûo chuùng toâi laøm chuyeän ñoù? Ngoaøi ra toâi muoán oâng noùi moät tyù veà tình hình treân vaên ñaøn Ñaøi Loan, giôùi thieäu cho chuùng toâi nhöõng taùc giaû vaø nhöõng taùc phaåm hay. Baù Döông: Toâi xin noùi veà vaán ñeà thöù hai tröôùc. Traàn AÙnh Chaân, Vöông Thaùp, Tam Mao, Ai Quyønh Quyønh, Traàn Minh Baøn, Döông Thanh toaøn laø nhöõng nhaø vaên haïng nhaát. Toâi khoâng ñoïc ñöôïc nhieàu vì ngoài tuø maét bò yeáu ñi, ñoïc chöõ beù quaù khoâng ñöôïc, maø saùch baùo Ñaøi Loan chöõ quaù beù. Vaán ñeà naøy coù leõ phaûi xin nhaø toâi ñaùp hoä. Noùi ñeán khuyeát ñieåm, ñeán beänh tình cuûa ngöôøi Trung Quoác, toâi bieát caùc baïn raát buoàn vaø toâi cuõng raát buoàn. Bôûi vì tröôùc kia toâi toaøn nghe noùi ñeán nhöõng vinh quang cuûa Trung Quoác, nhö kieåu Chu Nguyeân Chöông laø moät vò anh huøng daân toäc. Sau naøy toâi môùi khaùm phaù ra raèng khoâng phaûi vaäy. Trong luùc nhöõng ngöôøi khaùc chieán ñaáu vôùi quaân Moâng Coå, thì y ôû taïi haäu phöông môû roäng ñòa baøn cuûa mình, ñaùnh trieät haäu nhöõng ngöôøi khaùc ñeå chieám ñaát, cuoái cuøng cöôùp chính quyeàn, hoaøn toaøn tính toaùn cho yù ñoà rieâng tö, chôø cho moïi ngöôøi khaùc ñaùnh xong quaân Moâng Coå roài y toïa höôûng kyø thaønh. Phaùt hieän ñöôïc chuyeän naøy toâi raát laáy laøm chaùn naûn. Toâi nghó neáu muoán phuïc höng daân toäc phaûi baét ñaàu baèng vieäc thöøa nhaän caùc khuyeát ñieåm, nhöõng sai traùi cuûa mình. Neáu khoâng thöøa nhaän thì laøm sao caûi caùch ñöôïc? Khoâng caûi caùch thì laøm sao tieán ñöôïc? Thôøi tröôùc mình ñaõ khoâng thöøa nhaän vì khoâng bieát phaân bieät phaûi traùi, duø coù thaáy khuyeát ñieåm cuõng khoâng daùm noùi. Neáu coù kieåm thaûo thì chæ toaøn thaáy nhöõng ñieàu hay. Cho neân chuùng ta toaøn bò ngöôøi ta baét naït, luùc thì ngöôøi naøy, luùc ngöôøi noï. Moãi ngöôøi Trung Quoác phaûi töï xeùt mình tröôùc khi oaùn thaùn, keâu ca, traùch cöù ngöôøi khaùc. Taïi Ñaøi Baéc coù caëp vôï choàng caõi nhau tìm toâi phaân bua. Ngöôøi choàng huøng hoå baûo: - «Vôï toâi khoâng yeâu toâi». Toâi noùi raèng neáu muoán ngöôøi khaùc yeâu anh, ñieàu kieän ñaàu tieân laø töï anh phaûi laø ngöôøi khaû aùi. Neáu töï mình khoâng khaû aùi laøm sao ngöôøi khaùc coù theå yeâu mình. Neáu mình muoán ngöôøi khaùc toân troïng, thì tröôùc heát phaûi coù caùi ñieàu kieän ñeå ñöôïc toân troïng. Caùi ñieàu kieän naøy khoâng theå cöù chöûi bôùi hoaëc hoâ khaåu hieäu laø

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

coù ñöôïc. Ví thöû nôi naøy laø nôi khoâng theå tuøy tieän khaïc nhoå maø anh cöù khaïc nhoå ; tieåu tieän phaûi vaøo nhaø xí, anh laïi cöù ôû treân ñaïi loä maø laøm, thì hoûi raèng laøm sao ngöôøi ta toân troïng anh ñöôïc? Vì vaäy, ñeå ñöôïc toân troïng chuùng ta phaûi coù nhöõng ñieàu kieän tieân quyeát, phaûi bieát chuùng ta khaùc ngöôøi ôû ñieåm naøo, phaûi bieát caùi dôû cuûa ta, caùi hay cuûa ngöôøi. Neáu anh baûo ngöôøi Myõ toát, ngöôøi ta seõ baûo anh laø suøng baùi Taây phöông. Suøng baùi thì ñaõ sao? Heä tö töôûng cuûa chuùng ta ngaøy nay, veà kinh teá, hoïc thuaät, daân chuû, chính trò, nhaân quyeàn coù caùi naøo laø do cha oâng chuùng ta tryeàn laïi khoâng? Cheá ñoä xaõ hoäi, hình thaùi yù thöùc, phöông thöùc sinh hoaït ñeàu do töø nöôùc ngoaøi ñeán, coù caùi naøo laø truyeàn thoáng khoâng? Nhöõng sinh hoaït vaät chaát cuûa chuùng ta nhö xe oâ-toâ, maùy bay, kính maét, caùch caét toùc, caïo raâu, nhaø ôû,v.v... ñeàu chaúng phaûi do ngöôøi Trung Quoác phaùt minh ra. Cho neân toâi thaáy khoâng phaûi laø vaán ñeà suøng baùi maø laø vaán ñeà hoïc taäp. Hieäân nay ôû Ñaøi Baéc ngöôøi ta thích aên gaø ta, maø toâi cuõng raát thích, khoâng ai thích aên gaø taây, khoâng ngon thaønh ra khoâng ai aên caû. Toùm laïi caùi gì hay thì ngöôøi ta thích. Caùi tinh thaàn ngöôøi Trung Quoác khoâng hieåu theá naøo maø heã cöù toân suøng Taây phöông laø hoï nghó taát yeáu phaûi nònh bôï nöôùc ngoaøi. Khoâng hieåu vì sao laïi ñöa ñeán caùi keát luaän ñoù? Suøng baùi ôû ñaây chaúng qua laø hoïc nhöõng öu ñieåm cuûa hoï. Ví duï coù moät ngaøy naøo ñoù ngöôøi Myõ ñeàu huùt thuoác phieän töï saùt, chaúng nheõ chuùng ta cuõng laïi baét chöôùc hoï sao? Chuùng ta phaûi coù caùi tieàn ñeà laø laøm sao cho ngöôøi ta toân troïng mình, phaûi coù khaû naêng töï tìm hieåu mình. Ñoù laø ñieàu kieän toái caàn ñeå daân toäc mình coù theå toàn taïi vaø phaùt trieån. Traùch tôùi traùch lui roài chung quy cuõng chæ ñi traùch ngöôøi khaùc thì khoâng theå naøo cöùu ñöôïc daân toäc. Daân da ñoû noùi maõi laø ngöôøi da traéng gieát haïi hoï, hoï thuø haän ñeán xöông tuûy, nhöng thuø hoï thì laøm ñöôïc gì? Phaûi töï mình maïnh leân môùi ñöôïc. Khoâng töï ngoi leân ñöôïc, trong töông lai coù theå coøn bò gieát nhieàu hôn nöõa. Khoâng neân traùch cöù oaùn thaùn ai caû, maø phaûi thaáy ñöôïc caùi sai, khuyeát ñieåm cuûa mình thì môùi coù khaû naêng khaù leân ñöôïc. Thính giaû: Trong quyeån «Nhöõng con truøng daäy sôùm» oâng leân aùn nhöõng tieåu thuyeát huyeàn aûo, khuyeân moïi ngöôøi khoâng neân xem tieåu thuyeát kieám hieäp. Treân nguyeân taéc toâi hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi oâng. Nhöng Ngheâ-Khuoâng laïi baûo: «ÔÛ treân ñôøi neáu khoâng ñoïc taïp vaên cuûa Baù Döông ñaõ laø moät söï maát maùt lôùn, neáu khoâng xem ñöôïc chuyeän kieám hieäp cuûa Kim Dung laïi laø moät söï maát maùt lôùn khaùc nöõa». Khoâng hieåu oâng nghó gì veà caâu noùi naøy? Vaán ñeà thöù hai laø nghe noùi luùc ôû Luïc Ñaûo oâng ñoïc raát nhieàu saùch veà töôùng soá. Toâi cho raèng moân töôùng soá laø moät boä phaän cuûa vaên hoùa Trung Quoác raát thaàn bí, oâng nghó sao? Baù Döông: Khi toâi vieát quyeån saùch ñoù toâi chöa ñoïc taùc phaåm cuûa Kim Dung, bôûi vì thôøi ñoù tieåu thuyeát cuûa Kim Dung chöa xaâm nhaäp vaøo Ñaøi Loan (töø Hoàng Koâng). Sau khi ñoïc Kim Dung roài thì khoâng theå ñoïc caùc loaïi truyeän kieám hieäp khaùc. Toâi ñoïc qua Vöông Ñoä Lö, Baát Tieâu Sinh vaø raát nhieàu kieám hieäp khaùc. Nhöng sau khi ñoïc Kim Dung roài, thaáy chaúng ai saùnh kòp. Caùi trình ñoä vaên töï, caûnh yù cuûa Kim Dung ñeàu cöïc gioûi, theâm nöõa tieåu thuyeát kieám hieäp cuûa oâng ta löu haønh ôû nöôùc ngoaøi neân yù nghóa laïi

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

caøng lôùn. Noù laøm moïi ngöôøi say meâ, giuùp phoå caäp hoùa tieáng Trung Quoác. OÂng ta vieát quaû laø hay, buùt phaùp thaät taøi tình, ñuùng laø khoâng tieàn khoaùng haäu, toâi raát khaâm phuïc. Luùc ngoài tuø toâi cuõng ñaõ ñoïc nhieàu saùch töôùng soá. Vì 12 naêm vöøa qua, thôøi cuoäc ñoåi thay, coù khaû naêng toâi khoâng kieám ñöôïc caùch sinh nhai, ñònh ra ngoài leà ñöôøng boác queû. Toâi ñoïc ñöôïc hôn moät naêm. Sau ñoù coù ngöôøi baûo toâi laø moät chính trò phaïm khoâng ñöôïc pheùp laøm thaày boùi, cho neân toâi cuõng boû luoân. Noùi ñeán vaän meänh thì toâi tin laø coù. Caùc baïn treû thöôøng khoâng tin soá meänh, toâi thôøi treû cuõng theá. Taêng Quoác Phieân coù moät laàn noùi vôùi Löu Thöù Thanh raèng: «Ñöøng tin saùch, tin soá meänh». Löu Thöù Thanh baûo: «Lôøi noùi ñuùng, truyeàn vaïn theá». Ñôøi ngöôøi coù nhöõng thöù mình khoâng theå khoáng cheá, neáu khoâng duøng soá meänh ñeå giaûi thích thì duøng caùi gì ñeå giaûi thích ñöôïc? Nhöõng hieän töôïng khoâng theå ñieàu khieån ñöôïc, chuùng ta goïi laø vaän meänh, anh goïi laø «baát vaän meänh» cuõng ñöôïc, mieãn laø ñaët cho noù moät caùi teân. Toái hoâm qua, phi cô cuûa Ñaøi Baéc Vieãn Ñoâng Haøng Khoâng bò noå. Tröôùc ñoù toâi coù hay duøng phi cô töø Ñaøi Baéc ñi Cao Huøng ñeå khaùm maét, nhöng bình thöôøng vaãn chæ ngoài vieát baøi taïi toøa soaïn «Ñaøi Loan thôøi baùo», coøn chuû baùo laø Ngoâ Cô Phuùc vaø Toång bieân taäp Toâ Ñaêng Cô raát hay ñi ñi veà veà giöõa Cao Huøng vaø Ñaøi Baéc baèng phi cô, neân hieän nay toâi raát lo cho hoï. Ñaáy chæ laø moät daãn chöùng. Anh coù theå cho phi cô bay ñöôïc, nhöng khoâng theå laøm cho phi cô traùnh ñöôïc nhöõng chuyeän xaûy ra ngoaøi yù muoán. Thính giaû: Hoâm nay laø laàn ñaàu toâi ñöôïc gaëp oâng taïi nöôùc ngoaøi sau nhöõng naêm oâng bò tuø ñaøy. Toâi coù moät chuyeän nhoû muoán hoûi laø sau bao naêm khoå aûi aáy baây giôø ñöùng tröôùc moïi ngöôøi ñaây, caùi taâm tình cuûa oâng nhö theá naøo, oâng coù gì ñeå noùi veà nhöõng gian truaân aáy? Baù Döông: Toâi cho raèng rieâng toâi chaúng coù gì thay ñoåi caû. Trong nhaø lao caùi gì phaûi khoùc thì toâi ñaõ khoùc, luùc phaûi cöôøi thì toâi cuõng ñaõ cöôøi. Coù ngöôøi baûo ôû trong tuø thì maët uû maøy eâ, ñoù laø chöa thaät ôû tuø. Neáu 10 naêm maø luùc naøo cuõng saàu naõo thì soáng theá naøo ñöôïc? Luùc ñöôïc vui thì cöù vui, ñoù laø caùch nhìn cuûa toâi. Nhaát laø ñôøi ngöôøi maø gaëp hoaïn naïn nhö toâi, thaäm chí nghieâm troïng töôûng coù theå bò töû hình, sau bò xöû 12 naêm tuø. Möôøi hai naêm laø moät khoaûng thôøi gian raát daøi chaû luùc naøo thích öùng ñöôïc. Gia ñình laïi xaûy ra bieán coá, naøo vôï xa choàng, choàng xa vôï, duø heïn bieån theà non luùc naøy ñeàu hoaøn toaøn thay ñoåi. Ngoaøi ra laïi coøn taùc ñoäng ñeán tình beø baïn, ñoät nhieân raát nhieàu baïn ñaâm ra sôï toâi. Coù nhöõng baïn, bình thöôøng coù theå phoù thaùc taøi saûn tính maïng ñöôïc, baây giôø boãng döng thay ñoåi haún. Coù nhöõng ngöôøi chaúng thaân thieát gì laïi nhôø vaû ñöôïc. Cho neân toâi quan nieäm raèng khoâng theå khaùi quaùt hoùa vaán ñeà naøy ñöôïc, noù tuøy theo moãi tröôøng hôïp rieâng. Toâi ngoài tuø ñöôïc hai thaùng thì vôï toâi boû toâi, chöa ñöôïc hai naêm sau thì chính thöùc ly hoân. Toâi kyù giaáy ly hoân göûi cho vôï toâi, coâ ta hoûi coøn ñoà ñaïc cuûa anh thì sao? Toâi hoûi ñoà ñaïc naøo? Ñoà ñaïc trong nhaø voán taát caû laø cuûa toâi. Toâi baûo cho coâ aáy toaøn quyeàn ñònh ñoaït, nhöõng caùi gì thuoäc veà toâi thì cöù vöùt heát ra ñöôøng, vì ôû Ñaøi Loan toâi khoâng coù ngöôøi thaân, chaúng coù choã naøo ñeå caát giöõ.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Toâi nghó ñaáy laø moät tröôøng hôïp caù bieät, chaúng phaûi ngöôøi ñaøn baø naøo cuõng nhö vaäy. Ñaøn oâng cuõng theá, cuõng coù ngöôøi thay loøng ñoåi daï, nhöng khoâng phaûi taát caû ñaøn oâng trong thieân haï naøy ñeàu nhö vaäy. Baïn beø thì cuõng chaúng khaùc maáy, coù baïn laïi sôï toâi möôïn tieàn, coù ngöôøi thì daäu ñoå bìm leo, chôø ngöôøi ngaõ xuoáng gieáng ñeå neùm ñaù theo, coù ngöôøi chaúng ñoaùi hoaøi ñeán mình nöõa, coù ngöôøi laïi leân aùn kòch lieät, chæ muoán toâi bò xöû baén cho roài. Caùi naøy cuõng chæ laø vaøi tröôøng hôïp caù bieät vaø cuõng chæ coù daêm ba ngöôøi naøo ñoù nhö vaäy thoâi. Vaãn coøn nhöõng ngöôøi khaùc saün saøng giuùp ñôõ mình. Söï thaät laø nhö vaäy. Toâi hoaøn toaøn khoâng caûm thaáy bò maát maùt, coù maát chaêng, ñoù laø nhöõng keû khoâng phaûi laø beø baïn. YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

PHAÀN II [\

CAÙC BAØI VIEÁT YZ PHOÂ BAØY BEÄNH GIAØ NUA LAÅM CAÅM XW Caùi Trieát hoïc baét ñaàu baèng KÍNH vaø SÔÏ Naêm nghìn naêm vaên hoùa truyeàn thoáng cuûa chuùng ta laáy söï suøng baùi laøm neàn taûng, laøm cho caùi quan heä giöõa ngöôøi vaø ngöôøi chæ döïa treân söï kính sôï hôn laø treân tình caûm yeâu thöông. Vieát ñeán ñaây theá naøo cuõng coù ngöôøi gaøo leân: «Coøn caùi chöõ NHAÂN cuûa chuùng ta thì sao?» Neáu noùi ñeán chöõ NHAÂN phaûi phaân bieät roõ hai maët. Moät maët laø neáu baûo coù chöõ nhaân thì taát nhieân laø coù, nhöng chæ coù trong saùch vôû, maø treân haønh ñoäng thì caùi thaønh toá cuûa noù quaù nhoû beù. Sôû dó chuùng ta hôi moät tí laø loâi caùi chöõ «nhaân» naøy ra chæ vì coù theå deã daøng tìm noù trong saùch vôû maø khoù tìm ñöôïc noù trong haønh ñoäng. Maët khaùc, chöõ «nhaân» töïa hoà khoâng phaûi laø «aùi» ; chöõ «aùi» töïa hoà khoâng phaûi laø «nhaân». «Nhaân» laø phe naém quyeàn, ñoái vôùi thöù daân ôû döôùi coù moät chuùt tình thöông xoùt vaø thoâng caûm neân môùi boá thí, ban phaùt cho ñeå toû ra mình ñoä löôïng, khaûng khaùi - nhö coâ troâng treû ñoái vôùi treû con ôû vöôøn treû. Söï thöïc laø giöõa ngöôøi vaø ngöôøi ñaày nhöõng «cung kính» vaø «sôï seät». Coù nhieàu ngöôøi vì kính maø thaønh sôï, chaúng khaùc naøo con ñoái vôùi cha. Coù nhieàu ngöôøi vì sôï thaønh ra kính, gioáng gaùi ñó ñoái vôùi khaùch laøng chôi, nhö ñaïi thaàn ñoái vôùi hoaøng ñeá, tieän daân ñoái vôùi quan laïi, tuø nhaân vôùi cai nguïc. Anh khoâng thaáy Chu Toaøn Trung tieân sinh laøm caùi tieát muïc gì luùc hoaøng ñeá môû quaàn thaàn ñaïi yeán sao? Anh oâng ta laø Chu Duïc tieân Sinh maéng: «Laõo tam, maøy laøm phaûn nhö vaäy khoâng sôï dieät toäc aø?», laøm cho moïi ngöôøi cuït höùng boû ra veà. Söû saùch laäp töùc xöng tuïng anh oâng ta laø ñaïi ñaïi trung thaàn, kyø thaät anh oâng ta chæ vì sôï «dieät toäc» maø thoâi. Trong chính söû, caùi loaïi tieát muïc naøy nhieàu laém. Baát cöù söï kieän naøo, neáu loaïi boû caùi phaàn sôï haõi ñi thì nhöõng tình caûm coøn laïi chaû coù yù nghóa gì nöõa. Trong Hoàng Laâu Moäng, Giaû Baûo Ngoïc tieân sinh vieát cho Laâm Ñaïi Ngoïc nöõ só: «Trong loøng toâi, ngoaøi baø noäi, cha, meï toâi, thì chæ coøn coù coâ thoâi!» Toâi baây giôø cuõng ñaõ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

nhieàu tuoåi, toâi nghi caâu noùi naøy laø khoâng thaät. Noùi raèng Giaû Baûo Ngoïc yeâu baø noäi, yeâu meï thì khoâng coù gì laø giaû taïo, chöù noùi yeâu oâng boá thì toâi e raèng vaán ñeà trôû neân raát to taùt. Vì coù duøng kính hieån vi ñeå soi toaøn boä taùc phaåm cuõng khoâng theå tìm thaáy ñöôïc moät tyù veát tích naøo cuûa caùi tình yeâu ñoù, maø chæ toaøn thaáy söï haõi sôï. Chæ nghe boá goïi laø Giaû Baûo Ngoïc ñaõ ruïng rôøi tay chaân. Tình caûm cuûa con ñoái vôùi cha nhö vaäy thì nôi tieàm thöùc chaéc phaûi mong sao cho oâng giaø anh ta cheát phöùt ñi cho roài. Caùi trieát hoïc khôûi töø kính, sôï laøm cho khoaûng caùch giöõa vua vaø toâi, giöõa quan vaø daân, caøng ngaøy caøng theâm xa caùch. Caùi toân nghieâm cuûa hoaøng ñeá taát phaûi «leân cao ñeán 33 thieân ñöôøng, ñeå lôïp ngoùi cho Ngoïc Hoaøng thöôïng ñeá». Coøn thaàn daân thaáp heøn taát phaûi «cheát ñeán 18 töøng ñòa nguïc, thay Dieâm vöông ñaøo than ñaù». Treân theá giôùi naøy chöa heà coù quoác gia naøo laïi caàn ñeán caùi phong caùch xui xeûo ñeán nhö Trung Quoác vaäy. Trích töø taäp «Ñaäp tan huõ töông» YZ Chæ tröø toâi ra Caùi tinh tuùy trong nghóa daân chuû laø «Toâi khoâng ñöôïc ngoaïi leä». Moïi ngöôøi ñeàu khoâng ñöôïc vöôït ñeøn ñoû thì toâi cuõng khoâng ñöôïc. Moïi ngöôøi khoâng ñöôïc tuøy tieän khaïc nhoå thì toâi cuõng vaäy. Moïi ngöôøi taùn thaønh phaùp cheá thì toâi cuõng khoâng theå ñoøi coù ñaëc quyeàn. Caùi gì ñaõ thaønh ñònh cheá roài thì toâi khoâng ñöôïc phaù hoaïi. Nhöng caùi cuûa quyù naøy moät khi vaøo ñeán Trung Quoác roài, thì boãng trôû thaønh: «Rieâng toâi laø ngoaïi leä». Toâi choáng vieäc vöôït ñeøn ñoû, nhöng ñoù chæ laø choáng nhöõng ngöôøi khaùc vöôït, coøn rieâng toâi thì tha hoà. Toâi choáng vieäc tuøy tieän nhoå ñôøm, nhöng chæ ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc thoâi, coøn toâi thì vaãn coù theå laøm. Toâi taùn thaønh chuyeän moïi ngöôøi ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät, nhöng baûn thaân toâi thì khoâng theå bình ñaúng nhö nhöõng ngöôøi khaùc ñöôïc. Toâi taùn thaønh vieäc xaây döïng phaùp cheá, nhöng chæ mong raèng caùc anh tuaân thuû noù, coøn toâi vì thoâng minh vaø taøi trí cao nhö theá, khoâng theå naøo vaøo caùi troøng ñoù ñöôïc. Toâi ñöôøng ñöôøng moät ñaáng nhö vaäy maø laïi khoâng theå laø moät ngoaïi leä, laïi chòu maát maët thì soáng coøn coù gì thuù vò nöõa. «Caùi maët» ôû ñaây laø caùi gì vaäy? Ngöôøi nöôùc ngoaøi nghieân cöùu maõi maø vaãn khoâng hieåu nghóa. Coù ngöôøi giaûi thích laø «da maët», yù chæ muoán chuù yù ñeán beà maët ngoaøi maø khoâng noùi ñeán noäi dung thöïc cuûa noù. Ngöôøi thì giaûi thích laø «caùi toân nghieâm», yù muoán ñaët caùi hö vinh cuûa noù leân treân thöïc chaát.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Toâi cho raèng «caùi maët» laø moät saûn phaåm cuûa söï suy nhöôïc thaàn kinh vaø cuûa tính ích kyû khoâng theå huûy dieät. Vì thaàn kinh suy nhöôïc laøm cho caùi loøng gian caøng theâm hö hoûng, neân choã naøo cuõng phaûi ñem caùi kieâu ngaïo maø buø ñaép cho caùi töï ti. Vì tính ích kyû quaù beàn vöõng, chæ sôï khoâng chieám ñöôïc lôïi theá, neân luùc naøo cuõng caàu: «ñöôïc rieâng mình laø ngoaïi leä». Caùi loøng ích kyû con ngöôøi ai cuõng coù, khoâng nhöõng khoâng theå cheâ traùch laø quaù ñaùng maø coøn coù theå xem nhö moät ñoäng löïc thuùc ñaåy cho xaõ hoäi tieán. Nhöng moät khi noù vöôït quaù möùc ñoä laïi thaønh moät con beänh naëng, chæ ñaùng khieâng ñeán nhaø xaùc chôø cho noù taét thôû thoâi. OÂi! Moät keá hoaïch, moät phöông phaùp, moät hoäi nghò, moät quyeát saùch, thaäm chí moät vuï kieän cuõng chæ ñeàu laø caùi côù ñeå cho ñaùm ngöôøi tham döï vaøo nghó ngay raèng: «trong vieäc naøy mình coù lôïi gì khoâng?» hoaëc «ta seõ kieám chaùc ñöôïc bao nhieâu tieàn ñaây?», nhôø noù ta «höôûng ñöôïc nhöõng quyeàn haønh gì?», ta seõ «coù ñöôïc traùch nhieäm lôùn hay nhoû?». Moät caâu moät chöõ, nhaát cöû nhaát ñoäng ñeàu loøng voøng treân nhöõng thöù ñoù. Beà treân cuõng vaäy, caáp döôùi cuõng theá. Caû anh vaø toâi cuõng röùa, moïi ngöôøi ñeàu oâm laáy chuùng ñeán cheát cuõng khoâng buoâng. Trích töø taäp «Ñaäp tan huõ töông» YZ Taïi sao khoâng theå möu lôïi ñöôïc? OÂng Toân Quang Haùn cho raèng «quan nieäm cuõ» vaø caùi «huõ töông» teân tuy khaùc nhau maø thaät ra gioáng nhau. Nhöng toâi nghó hai caùi naøy töïa hoà chæ coù moät phaàn gioáng nhau. Trong quan nieäm cuõ cuõng coù caùi toát, nhöõng haønh ñoäng cuûa noù cuõng coù nhöõng caùi raát xaùn laïn. Chæ coù caùi quan nieäm ñaày gioøi boï cuûa caùi huõ töông, cho duø noù coù môùi hay cuõ, cuõng chæ laø raát sa ñoïa, ñoäc aùc. Trong quan nieäm cuõ coøn ñeán ngaøy nay, ngöôøi ta coi khinh vieäc buoân baùn, cho raèng buoân baùn moät caùch chính ñaùng ñeå kieám tieàn cuõng laø maát theå dieän. Noù khoâng phaûi khoâng dính daùng ñeán chuyeän laøm cho vaên hoùa ñaõ ñi vaøo moät böôùc ngoaët. Vì caùi vaên hoùa chuùng ta voán laø quang minh chính ñaïo, nhöng bò caùi chính theå phong kieán laâu daøi vaø caùc hoïc phaùi Nho gia hôïp löïc xoâ ñaåy cho rôi vaøo trong caùi huõ töông kia. Ban ñaàu coøn keâu khoùc, nhöng sau thaønh gioøi boï roài thì cuõng chaúng keâu ñöôïc nöõa, ngay caû nhöõng tieáng reân ræ roài cuõng thaønh yeân laëng. Hoïc thuyeát cuûa oâng Maïnh Kha (Maïnh Töû) daïy raèng: «Noùi ñeán lôïi maø laøm gì, chæ coù nhaân nghóa maø thoâi!» (Haø taát vieát lôïi, duy höõu nhaân nghóa nhi dó). Caùi oâng toå sö khoâng noùi ñeán lôïi naøy, vì ngaøn vaïn con gioøi trong huõ töông maø laøm ra caùi maët naï nhaân nghóa, roõ raøng ñaõ bò beänh tim la naëng; maët muõi ñaõ lôû loeùt, nhöng moät khi ñeo maët naï leân laïi heùt: «Taát caû moïi ngöôøi haõy xem ñaây, maët ta ñeïp ñaáy chöù?!»

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ngoaøi maët coù veû traán tónh nhöng traïng thaùi taâm lyù beân trong khoâng yeân oån, caùc nhaø Nho ñoái vôùi thöông nhaân ñaày khinh thò, ñoá kî vaø töùc giaän. Heã noùi ñeán thöông nhaân thì hoï laïi goïi laø «gian thöông». Dó nhieân gian thöông thì cuõng raát nhieàu, maø trong giôùi vieân chöùc nhaø nöôùc caùi loaïi saâu moït ñoù cuõng chaû thieáu, nhöng chöa bao giôø nghe ai goïi boïn ñoù laø «gian quan» caû, nhieàu laém cuõng chæ coù chöõ «tang quan» (quan tham nhuõng), moät töø maø ta nghe thaáy nhieàu voâ cuøng taän. Nhöng nhöõng ngöôøi buoân baùn ñaøng hoaøng, hôïp phaùp kieám ñöôïc ít tieàn, aên ôû töông ñoái khaù moät tí töùc thì coù ngay nhöõng keû noùng maët caêm thuø. Coøn «ba naêm laøm tri phuû trong saïch, coù ñöôïc 10 vaïn quan tieàn» thì caùi cao quyù khoán naïn ñoù laïi coù theå chaáp nhaän ñöôïc, vaø moïi ngöôøi ñeàu giô ngoùn tay caùi leân baûo: «Gioûi thaät!» Moät sinh vieân lôùp ñeâm cuûa Hoïc vieän Vaên hoùa Trung Quoác keå vôùi toâi veà giaùo vieân cuûa anh ta laø oâng Phoù Toâng Maäu. OÂng naøy giaûng baøi ñöôïc hoïc sinh raát öa thích, khoâng chæ vì oâng noùi hay maø coøn saâu saéc nöõa. Hoâm ñoù ñeå chaám döùt moät hoïc kyø, oâng ñaõ ñaùnh phuû ñaàu caùi loaïi hoïc thuyeát cuûa Nho gia thích laûi nhaûi «chæ vì nghóa maø khoâng vì lôïi». OÂng khuyeán khích sinh vieân cöù duøng nhöõng phöông thöùc hôïp phaùp vaø chính ñaùng maø kieám tieàn. OÂng baûo «Möu lôïi» khoâng phaûi laø moät ñieàu sæ nhuïc, baøn veà lôïi loäc, tieàn baïc khoâng phaûi laø moät ñieàu sæ nhuïc, traùi laïi coøn laø moät ñieàu vinh quang. Caùi kieåu nhaø Nho, moàm khoâng noùi ñeán lôïi, ñeán tieàn nhöng loøng daï laïi ñaày öù nhöõng quan nieäm queø quaët veà lôïi tieàn, neáu khoâng söûa ñoåi laïi thì xaõ hoäi, cuoäc soáng khoâng theå naøo vöôn leân ñöôïc. Ngöôøi sinh vieân khi thuaät laïi chuyeän naøy gioïng coøn ñaày toân kính oâng Phoù Toâng Maäu, maø toâi luùc nghe keå chuyeän cuõng vaäy. Caùi duïc voïng tieàm taøng trong loøng ngöôøi Trung Quoác caàn phaûi xoùa boû kia khoâng phaûi moät sôùm moät chieàu coù theå tieâu tan ñöôïc. Coù caâu raèng: «Khoâng coù gì buoàn baèng khoâng bieát xaáu hoå». Than oâi! Vì khoâng bieát xaáu hoå neân caùi loøng ích kyû vaãn muoân ñôøi. Coøn coù moät loaïi hieän töôïng, maø khoâng bieát ñoäc giaû coù chuù yù khoâng, laø ngöôøi Trung Quoác hay noùi nhaân nghóa, ñaïo ñöùc ôû cöûa moàm. Mieäng löôõi thì khoâng ai baèng, thoâng minh taøi trí, khaû naêng phaùn ñoaùn töôûng chöøng nhaát thieân haï. Nhöng vaán ñeà laø trong muoân vaïn ngöôøi chaúng gaëp ñöôïc ôû loøng ai coù chaát chöùa nhöõng thöù ñoù. Chæ caàn trong muoân ngöôøi coù moät thì taát caû nhöõng thöù mô hoà vôù vaån kia môùi trôû thaønh söï thaät, vaø laøm cho cuoäc ñôøi leân höông ñöôïc. Trích töø taäp «Ñaäp tan huõ töông» YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Giöõ mình laø thöôïng saùch Coù oâng thaùnh noùi: «Bieát maø khoâng laøm, khoâng phaûi bieát thaät». Bieát vaø laøm ñeàu quan troïng, khoâng keát hôïp ñöôïc hai caùi ñoù vôùi nhau thì khoâng phaûi thaät laø bieát. Hieåu ñöôïc ñoaøn keát laø söùc maïnh, nhöng trong haønh ñoâïng laïi khoâng chòu ñoaøn keát thì cuõng chöa theå cho laø hieåu ñöôïc. Caên beänh naøy khoâng haún do baûn tính cuûa ngöôøi Trung Quoác, maø vì moïi ngöôøi aên phaûi baû cuûa boïn Nho gia hoïc phaùi, roài khoâng tieâu hoùa ñöôïc. Thaät ra Khoång Töû treân nguyeân taéc ñeà xöôùng Chuû nghóa caù nhaân hôn laø Chuû nghóa taäp ñoaøn. Khoång Töû thöôøng laûi nhaûi daäy doã caùc moân ñeä, nhöõng «oâng thaùnh baäc hai», veà caùi goïi laø «giaùo duïc ñaïi chuùng». Thaät ra caùi giaùo duïc maø oâng ta noùi cuõng chaúng khaùc naøo soá nhöõng haït traân chaâu trong caùc voû trai. Phaàn lôùn nhöõng ñieàu daäy baûo cuûa oâng chæ nhaém vaøo giaùo duïc caù nhaân, khuyeán khích chuû nghóa caù nhaân laø chính. Lyù töôûng cuûa nhaø Nho cô baûn goàm hai ñieàu: Moät laø laøm sao cho ñaùm daân thöôøng cuùi maët, cuùp ñuoâi, khoâng daùm ngoù ngaøng gì ñeán chuyeän chính trò, chuyeän quoác gia ñaïi söï, chæ coøn bieát lo cho gia ñình, taøi saûn rieâng, nhö caâu «Ngöôøi khoân giöõ mình» (Minh trieát baûo thaân), hoaëc «Thöùc thôøi môùi laø ngöôøi taøi gioûi» (Thöùc thôøi vuï giaû vi tuaán kieät). Ñaây laø moät caùch laøm cho söùc ñeà khaùng cuûa moät con ngöôøi treân phöông dieän xaõ hoäi caøng ngaøy caøng yeáu ñi. Lyù töôûng thöù hai laø caàu xin keû naém quyeàn nöông tay ñoái vôùi daân laønh voâ toäi, luùc ñaïp leân ñaàu hoï thì ñaïp nheø nheï moät tí. Neân coù chöõ: «Haønh nhaân chính», nghóa laø thi haønh chính saùch nhaân ñaïo. Khoång Töû coù moät ñoaïn vaên noùi caùch traùnh tai hoïa raát cao sieâu nhö theá naøy: «Nöôùc bò nguy thì khoâng neân vaøo, nöôùc bò loaïn thì khoâng neân ôû. Luùc thieân haï coù ñaïo lyù thì ta xuaát ñaàu loä dieän, luùc khoâng coù thì ta ôû aån. Nöôùc coù ñaïo lyù maø ngheøo heøn laø nhuïc. Nöôùc voâ ñaïo maø phuù quyù cuõng laø nhuïc» (Nguy bang baát nhaäp, loaïn bang baát cö, thieân haï höõu ñaïo, taéc kieán. Voâ ñaïo, taéc aån. Bang höõu ñaïo, baàn thaû tieän, sæ daõ. Bang voâ ñaïo, haøn thaû quyù yeân, sæ daõ). Nhöõng ñieàu daïy baûo naøy cuûa thaùnh nhaân thaät laø thoâng minh, raønh maïch: Con ngöôøi soáng phaûi theo chieàu gioù, nhö hoøn bi trôn. Chôø cho ngöôøi khaùc bình thieân haï xong roài thì ta nhaûy ra kieám moät chöùc quan. Luùc daàu soâi löûa boûng thì ta ôû nhaø ñaùnh giaøy cho thaät trôn, vaø göûi vôï con ñeán nhöõng nôi an toaøn nhaát. Ñaïi khaùi ñeå laøm moät nhaø Nho chính thoáng - coù theå laøm hoäi tröôûng Hoäi Khoång Maïnh ñöôïc - laø kieåu nhö vaäy. Nghóa laø tìm caùi theá lôïi nhaát ñeå thích öùng, ñeå cho baûn thaân ñöôïc an toaøn, «taám thaân nghìn vaøng khoâng ngoài trong caên nhaø saép ñoå» (Thieân kim chi töû, toïa baát thuøy ñöôøng). Nhöõng phaàn töû trí thöùc cho raèng khoâng bao giôø neân ñeán gaàn moät nôi maø moät vieân ngoùi coù theå rôi vaøo ñaàu. Ñoái vôùi nhöõng thoái naùt chính trò, nhöõng ñau khoå cuûa daân laønh, mình chaúng dính vaøo laøm gì cho meät thaân, coù nhìn thaáy cuõng cöù tai ngô maét laáp cho xong. Vì nhìn thaáy

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

thöôøng khoù traùnh khoûi töùc giaän, töùc giaän thöôøng khoù traùnh khoûi noùi toaùng leân, noùi toaùng leân thöôøng khoù traùnh khoûi bò tai vaï. Than oâi! Trong toaøn boä giaùo huaán cuûa nhaø Nho haàu nhö khoâng coù gì khuyeán khích con ngöôøi suy nghó hay ho, raát ít noùi ñeán quyeàn lôïi, nghóa vuï, raát ít khích leä caïnh tranh, maø chæ muoán hoïc troø mình, roài laïi hoïc troø cuûa hoïc troø mình an phaän vôùi hieän traïng maø ung dung töï ñaéc. Caùi gì cuõng coù theå laøm, mieãn laø noù khoâng ñem ñeán cho mình caùi gì nguy hieåm caû. Taïi sao Khoång Töû ít khen ai ngoaøi Nhan Hoài - caùi anh chaøng hoïc troø ngheøo rôùt muøng tôi ñoù? OÂng heát söùc taùn döông söï chòu ñöïng ngheøo khoå cuûa anh hoïc troø naøy maø khoâng heà tìm hieåu traùch nhieäm cuûa caùi xaõ hoäi ñaõ laøm cho «oâng thaùnh baäc nhì» naøy thaønh ngheøo khoå ñeán nhö theá. Laïi khoâng heà nghó laøm theá naøo ñeå caûi toå caùi quaàn theå xaõ hoäi ñoù, maø chæ döông ñoâi maét muø quaùng daïy ñôøi raèng: «Ngheøo cuõng haïnh phuùc ñöôïc!». Neáu moãi ngöôøi Trung Quoác ñeàu haïnh phuùc kieåu ñoù, quoác gia daân toäc chaéc chaén phaûi quay veà thôøi kyø ñoà ñaù maø thoâi! Trích töø taäp «Ñaäp tan huõ töông». YZ

Loaøi ñoäng vaät khoâng bieát cöôøi

Vaøi naêm tröôùc coù ngöôøi baûo dieãn vieân ca muùa daân toäc maët chaúng bao giôø cöôøi, oâng baàu hôi ngaïc nhieân, nhöng roài cöôøi ñaùp: - Caùi maøn ñoù goïi laø «Cung nöõ oaùn», cung nöõ ñöông nhieân maët maøy phaûi saàu khoå chöù! Nhöng sau ñoù dieãn ñeán maøn «Vui gaëp gôõ», «Soáng laâu muoân tuoåi» maët maøy caùc naøng vaãn uû doät nhö cuõ, khoâng hieåu oâng baàu kia seõ noùi theá naøo? Tröôùc kia toâi cuõng töøng nghó raèng coù leõ caùi gioáng da vaøng sinh ra khoâng bieát cöôøi, hoaëc khoâng thích cöôøi. Nhöng ñeán Nhaät Baûn roài toâi môùi thaáy hoï cuõng da vaøng maø laïi bieát cöôøi moät caùch hoan hyû. Ngoaøi coâ laùi xe cöôøi, caùc coâ gaùi ñieàu khieån caùi thang maùy ñôn ñieäu vaø gioáng caùi quan taøi kia cuõng bieát cöôøi; bôûi vaäy toâi môùi giaät mình. Theá laø toâi laïi ñi tìm caùi nguyeân nhaân laøm cho maët ngöôøi Trung Quoác khoâng cöôøi ñöôïc ñoù. Coù theå 100 naêm nay chieán tranh lieân mieân, khoùc ñaõ quaù nhieàu, gioáng ñònh luaät choïn loïc töï nhieân cuûa caùc nhaø sinh vaät hoïc, ngöôøi Trung Quoác chæ bieát hoïc khoùc maø daàn queân maát cöôøi ñeå ñoái phoù vôùi thôøi cuoäc ñoùi khoù. Boä maët thieáu cöôøi cuûa ngöôøi Trung Quoác laø moät ñe doïa cho söï nghieäp du lòch. Caùi aûnh höôûng xaáu nhaát cuûa noù laø thaùi ñoä cuûa ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi ngöôøi laï. Toâi ñaõ töøng ñi khaép caùc tænh Trung Quoác vaø thaáy raèng, ngoaøi Baéc Kinh, khoâng coù nôi naøo khoâng coù hieän töôïng «baét naït ngöôøi laï».

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Con ngöôøi laø moät loaïi ñoäng vaät bieát cöôøi. Nhöng nhöõng coâ y taù, nhöõng coâ baùn veù xe ngöôøi Trung Quoác laïi laø moät ngoaïi leä. Veà vieäc naøy hôn 10 naêm nay moïi ngöôøi ñeàu than vaõn nhöng caùi boä phaän quaûn lyù xe buyùt vaø nhaø thöông quaù baän veà vieäc aên tieàn ñeå coù theå chuù yù ñeán noù. Cöù xem tình hình naøy, tröø phi vöùt tieàn vaøo maët hoï, thì ngay caû oâng trôøi cuõng chaúng coù theå caäy moàm hoï ra cho hoï cöôøi ñöôïc. Thöïc ra göông maët nhöõng coâ baùn haøng baây giôø haàu nhö cuõng coù khaù leân ñoâi chuùt. Ngay luùc anh böôùc vaøo cöûa haøng, gioáng nhö con meøo thaáy con chuoät vaøo oå cuûa mình, ñoâi maét nhoû cuûa caùc coâ nhìn veà phía anh chöùa ñaày nhöõng doø xeùt nhö ñoái vôùi moät ñòch thuû. Caùc coâ baét ñaàu baèng vieäc ñaùnh giaù aùo quaàn cuûa anh, vaø noùi moät caâu gì ñoù kieåu: «AÁy, caùi naøy ñaét laém ñaáy!» Neáu anh hoûi: «Coøn thöù gì toát hôn nöõa khoâng?» thì seõ ñöôïc traû lôøi: «Coøn ñaét hôn nöõa ñaáy!». Toâi coù moät ngöôøi baïn, thôøi coøn hoïc Ñaïi hoïc Ngoaïi ngöõ, ñeán moät cöûa tieäm baùn haøng uûy thaùc naèm tröôùc maët Trung Sôn Ñöôøng ôû Ñaøi Baéc. Anh laáy ra moät caùi aùo len giaù tieàn töông ñoái ñaét, 500 ñoàng ñeå ngaém nghía. Ngöôøi chuû tieäm sau khi nhìn kyõ huy hieäu tröôøng hoïc ôû coå aùo anh ñaõ noùi khoâng do döï: «Luùc naøo caäu toát nghieäp Ñaïi hoïc Ngoaïi ngöõ xong, thaønh thoâng dòch vieân löông moãi thaùng ít nhaát laø 500 ñoàng caùi ñaõ. Baây giôø caäu phaûi tieát kieäm chöù!» Keát quaû ñaõ hoaøn toaøn ngoaøi döï ñoaùn cuûa oâng ta, vì ngöôøi baïn toâi ñaõ mua caùi aùo ñoù. Khoâng coù gì khoå taâm cho khaùch hôn caùi vieäc sau khi vaøo xem moät vaøi maãu haøng trong tieäm roài caùo töø ñi ra khoâng mua gì. Luùc ñoù töø chuû tieäm cho ñeán ngöôøi baùn haøng, neáu khoâng löôøm nguyùt thì cuõng thì thaàm chöûi ruûa nhö vöøa gaëp troäm cöôùp, thaùi ñoä ñeàu loä roõ beân ngoaøi khoâng heà giaáu dieám. Theá maø coù ngöôøi baûo: «Coù can heä gì ñaâu! Boïn hoï thaáy ngöôøi nöôùc ngoaøi vaøo tieäm vaãn töôi cöôøi ñaáy chöù!». Nhöng ai cuõng nhaän thaáy raèng sau khi du lòch phaùt trieån, ngöôøi nöôùc ngoaøi vaøo nhieàu, moät vaøi du khaùch ngoaïi quoác ngheøo cuõng baét ñaàu xuaát hieän, luùc aáy caùi thoùi cuõ kia laïi troãi daäy. Vaø caùch ñoái xöû roài cuõng chaúng coù gì khaùc bieät giöõa ngöôøi nöôùc ngoaøi vaø ngöôøi baûn xöù. «Ngoài taéc-xi coù maùy tính tieàn ôû Ñaøi Loan khoâng caàn cho buoác-boa!», neáu coù ñieàu gì ñaùng quaûng caùo ruøm beng ñeå kieám khaùch du lòch thì ñaây laø moät. Vì vaán ñeà coå ñoäng cho chuyeän ñöøng coù hai giaù khaùc nhau vaãn laø moät chuyeän khoâng trieån khai noåi. Phaøm heã mua ñoà gì ôû Ñaøi Baéc, moïi ngöôøi ai cuõng coù chung moät noãi lo sôï gaëp phaûi giaù caû treân trôøi döôùi ñaát. Luùc traû tieàn thöïc ra mình coù bò löøa hay khoâng? Caùi ñoù thaät chæ bieát troâng caäy vaøo may ruûi. Cho neân tröôùc kia toâi coù phaùt minh moät ñònh luaät theá naøy: Ñeå khoûi bò hôù, luùc coù yù ñònh mua toâi baét ñaàu baèng caùch traû moät caùi giaù cô baûn thaät thaáp, maø toâi nghó vôùi giaù ñoù hoï khoâng theå naøo chòu baùn. Nhöng keát quaû laïi vaãn khoâng nhö toâi mong ñôïi. Hoâm tröôùc toâi ñi tìm mua moät va-li da, thaáy moät caùi ñeà giaù 300 ñoàng, toâi cho raèng noù chæ ñaùng 150 laø cuøng, chæ coù ñieàu caùi hình daïng cuûa noù toâi khoâng thích laém neân chæ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

traû cho coù leä laø 70 ñoàng. Cöù töôûng nghe caùi giaù aáy, ngöôøi baùn haøng phaûi ñi töï töû chöù laøm sao baùn ñöôïc, khoâng ngôø anh ta hoái haû baûo: «Ñöôïc roài, oâng laáy ñi!». OÂi thoâi! khoâng bieát laøm sao maø noùi cho ñöôïc veà caùi thieän yù vaø loøng thaønh khaån cuûa ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi nhöõng khaùch laï. Con ñöôøng du lòch ñaâu phaûi chæ ñeå du lòch maø coøn laø con ñöôøng ñeå hoïc laøm ngöôøi nöõa. Trích töø taäp «Con lôïn ñeïp»

YZ

Nöôùc coù leã nghóa

Trình ñoä giaùo duïc cuûa moät caù nhaân cuøng phaåm chaát cuûa caû daân toäc hoaøn toaøn theå hieän ra qua nhöõng tieáp xuùc giao teá beà maët cuûa xaõ hoäi. Caùc vò chaéc nhôù taùc phaåm «Kính hoa duyeân» (Truyeän hoa trong göông). Ñöôøng Ngao ñeán «Nöôùc quaân töû», ñònh nghóa nöôùc leã nghóa naøo laø «thaùnh nhaân truyeàn laïi», «duøng leã nhaïc ñeå giaùo hoùa»,v.v...Kyø thöïc chaúng qua oâng chæ caên cöù treân caùi vieäc treû con vaø ngöôøi giaø coù bò löøa khi ñi mua baùn hay khoâng. «Nöôùc quaân töû» laø nôi hoï khoâng bò löøa, vaø moãi laàn gaëp moät nöôùc nhö vaäy oâng laïi quyø xuoáng vaùi. ÔÛ Myõ, chuyeän ngöôøi giaø vaø treû con khoâng bò löøa gaàn nhö laø moät chuyeän ñöông nhieân. Vì khoâng nhöõng giaù tieàn ñeàu ñöôïc quy ñònh maø thaùi ñoä phuïc vuï cuõng khoâng coù choã cheâ. Luùc chuùng toâi ôû Laùtx Veâ-gaùtx (Las Vegas) vôï toâi coù ñeán moät cöûa hieäu nhoû tìm mua moät caùi aùo khaùch (moät loaïi aùo caùnh daày vaø daøi, jacket). Trong tieäm coù moät caùi ñeà giaù laø 12 ñoâ. Tieàn ñaõ traû xong, chæ coøn chôø goùi haøng, luùc aáy vôï toâi môùi chôït thaáy döôùi caùnh tay aùo beân phaûi hình nhö coù moät veát ñen beù baèng haït gaïo, lieàn noùi: «AÙi daø, caùi gì theá naøy?» Baø giaø baùn haøng caàm leân xem raát kyõ, vaø noùi nhö xin loãi: «Thöïc ra veát baån naøy coù theå giaët saïch, nhöng cuõng coù theå khoâng. Neáu baø vaãn ñoàng yù mua, toâi ñi hoûi chuû tieäm xem coù theå bôùt ñöôïc ít tieàn khoâng?» Noùi xong laät ñaät leân laàu, roài laïi laät ñaät chaïy xuoáng baûo coù theå bôùt cho vôï toâi 2 ñoâla. Nghe vôï toâi keå laïi chuyeän naøy toâi hôi choaùng vaùng. Voán bò ngöôøi baùn haøng ngöôïc ñaõi ñaõ thaønh thoùi quen, baây giôø nhö boãng coù moät ngoïn gioù xuaân ñeán laøm rôi möa xuoáng, toâi thaät tình chæ muoán ñeán maø hoân vaøo moàm baø baùn haøng aáy moät caùi. Neáu chuyeän naøy maø xaûy ra ôû Ñaøi Baéc hay Hoàng Koâng, coù leõ noù seõ laø moät tieát muïc ñaáu suùng giöõa caûnh saùt vaø aên cöôùp. Nhaát ñònh seõ aàm ó leân nhö kieåu naøy: neáu baø khaùch cheát tieät kia daùm caû gan bôùi loâng tìm veát, ngöôøi baùn haøng taát phaûi phuøng mang trôïn maù saán soå ngay:

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

«Caùi gì? Noùi theá naøo? Ñen aø? Buoàn cöôøi thaät! Boä ngöôøi ta khoâng coù maét hay sao? Duø coù ñen nöõa ñi maø ôû döôùi naùch thì coù heà haán gì. Chaúng leõ luùc naøo cuõng cöù dô naùch leân cho ngöôøi ta xem aø? Muoán bôùi moùc thì cöù noùi thaúng ra. Ngöôøi mua cuõng coøn khoái keû thaät thaø chaùn! Baây giôø ñaõ ngaû giaù roài coøn ñònh traû haøng laïi ñaáy chaéc? Giaûm giaù aø? Giôøi maø hieåu ñöôïc! Laàn sau coù ñi mua haøng thì cöù phaûi ñeám tröôùc haàu bao ñi caùi ñaõ. Tieàn khoâng coù maø cöù laøm boä nhö ta ñaây giaàu laém! Caùi gì? Coøn khoâng ñuùng aáy aø? Ngöôøi ta laø con ngöôøi cuûa moät nöôùc leã nghóa, vaên hoùa truyeàn thoáng 5.000 naêm, ñoái vôùi khaùch nhö ñoái vôùi keû veà nhaø, chaúng leõ khoâng thaáy ñöôïc ñieàu aáy hay sao maø coøn laäu baø laäu baäu nhö kieåu bò ngöôøi ta löøa mình ñaáy! Cöûa haøng cuûa ngöôøi ta to theá naøy maø cöù troâng mong vaøo maáy ñoàng xu cuûa caùc ngöôøi thì coù maø cheát ñoùi! Maáy caùi ñoà ngoaïi quoác nhaø queâ, vaên hoùa noâng choeït. Chaúng boõ coâng cho ngöôøi ta ñi keâu caûnh saùt. Cöù noùi huîch toeït ra! Mua khoâng noåi chöù gì? Thoâi! Queân ñi! Ñöa ñaây!». Laùtx Veâ-gaùtx laø moät thaønh phoá côø baïc ; 99% ngöôøi ñeán ñaáy laø du khaùch vaø 99% trong soá naøy coù leõ chæ ñeán ñaây thaêm moät hai laàn trong ñôøi hoï. Neáu nhöõng keû baùn haøng ôû ñaây muoán löøa khaùch thì hoï hoaøn toaøn chaúng phaûi lo ngaïi gì ñeán haäu quaû cuûa noù caû. Theá maø hoï vaãn cöù chaúng khaùc gì nhö nhöõng nôi khaùc treân ñaát Myõ, raát thaân thieát vaø ñöùng ñaén . Trích töø «Daãm leân ñuoâi noù» YZ

Ba caâu noùi

Caùi luùng tuùng lôùn nhaát cuûa ngöôøi Trung Quoác khi môùi ñeán Myõ laø gaëp quaù nhieàu loaïi leã nghi phöùc taïp cuûa ngöôøi Myõ. Ngoaøi ñöôøng nhôõ voâ tình chaïm vai vaøo moät ngöôøi khaùc, duø chaïm thaät nheï cô hoà nhö khoâng chaéc coù chaïm khoâng, laø ngöôøi kia ñeàu noùi: «Xin loãi!» Neáu nhö ñuïng thaät, da thòt ñoâi beân ñeàu caûm thaáy, thì caùi caâu xin loãi aáy seõ raát laø ai oaùn. Coøn neáu ñuïng maïnh vaøo nhau moät caùi raàm thì caùi caâu xin loãi naøy seõ trôû thaønh lieân hoài, lieân thanh khoù maø choáng ñôõ ñöôïc. Taïi Trung Quoác neáu hai ngöôøi ñuïng nhau treân ñöôøng thì laïi hoaøn toaøn khaùc. Phaûn öùng cuûa ñoâi beân seõ nhanh nhö chôùp, maét long leân, trôïn tröøng nhìn nhau nhö saép bieåu dieãn moät maøn nhaåy cao. Caâu ñaàu tieân duøng ñeå noùi vôùi nhau seõ laø kieåu: «Maét muø aø?» Ñoái thuû cuõng laäp töùc nhaûy côõn leân phaûn coâng: «AÙi daø! Ai maø coá yù! Ñi ñuïng vaøo ngöôøi ta maø laïi coøn khoâng bieát ñieàu!» Ngöôøi kia laïi gaân coå to tieáng hôn: «Ñuïng vaøo ngöôøi ta maø

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

laïi coøn giaø moàm, khoâng bieát ñöôïc giaùo duïc kieåu gì?» Ñoái thuû moàm cuõng khoâng keùm : «Ñuïng vaøo thì ñaõ cheát chöa? Chaéc muoán ngöôøi ta quyø xuoáng laäy mình chaéc? Baûo ngöôøi ta ñuïng mình aø? Theá mình laïi khoâng ñuïng vaøo ngöôøi khaùc ñaáy? Chính mình ñi ñuïng vaøo ngöôøi ta maø laïi coøn muoán ñoå vaáy cho ngöôøi!». Söï tình ñeán ñaây, ngöôøi coù veû yeáu theá hôn seõ boû ñi, moàm laåm baåm chöûi ruûa, trong khi ñoù caùi ngöôøi coù veû cöùng maïnh hôn dô chaân muùa tay, gioïng ñieäu ñe doïa khieán cho caû ñaùm ñoâng keùo nhau ñeán nhö theå saép xem moät ñaùm ñaùnh loän. Neáu ñoäc giaû chuù yù, töø luùc ñuïng nhau cho ñeán luùc raõ ñaùm, chuùng ta khoâng heà nghe ñöôïc moät caâu «xin loãi». Caùi moân «ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi» raát tinh thoâng naøy cuûa ngöôøi Trung Quoác bieåu hieän khaù ñaày ñuû trong caùi chuyeän va vaøo nhau treân ñöôøng. Ngöôøi Trung Quoác ñaõ maát khaû naêng noùi «xin loãi!». Hoï ñeàu gioáng nhö nhöõng hoûa tieãn phun löûa, chæ coù caùi duõng khí döïa treân söùc löïc ñeå hôn thua vôùi nhau maø thoâi. Moät trong nhöõng ñaëc tröng cuûa vaên minh Taây phöông laø thöøa nhaän vaø toân troïng söï toàn taïi cuûa ngöôøi khaùc, cho neân hoï luoân luoân ñeå yù, caån thaän trong vieäc bieåu loä söï toân troïng ñoù. Ngöôøi ta daãm leân chaân mình, coá nhieân «Xin loãi!». Thöïc ra chöa daãm maø chæ suyùt daãm leân thoâi, cuõng «Xin loãi!». Ho moät tieáng, coá nhieân laø «Xin loãi!». Haét xì hôi moät tieáng nhoû cuõng «Xin loãi!». Ñang luùc noùi chuyeän maø caàn ñi tieåu tieän, coá nhieân «Xin loãi!». Ñang ngoài aên maø nhaø beáp bò chaùy phaûi ñi daäp löûa, cuõng «Xin loãi!» Du khaùch vaãn thöôøng thaáy caûnh khi anh ñang loay hoay chuïp aûnh, coù ngöôøi voâ yù ñi vaøo giöõa, cuõng voäi vaøng «Xin loãi!». Haàu nhö taát caû nhöõng ngöôøi Taây phöông khi hoï thaáy anh dô maùy aûnh leân ñeàu döøng böôùc laïi ngay, ñöùng cöôøi, vaø chôø anh chuïp aûnh xong môùi tieáp tuïc ñi. Neáu ngöôøi chuïp aûnh laø ñoàng baøo Trung Quoác, hoï seõ chaúng coù phaûn öùng gì khi anh traùnh choã cho hoï chuïp. Nhöng neáu ngöôøi chuïp aûnh laø ngöôøi Taây phöông maø anh laøm nhö vaäy thì hoï neáu khoâng noùi «xin loãi» thì cuõng «caûm ôn oâng nhieàu». «Caûm ôn» vaø «Xin loãi» ñoái vôùi toâi raát ñaùng sôï. Caû hai thöù cuøng gheâ gôùm nhö nhau. ÔÛ treân theá giôùi naøy khoâng hieåu sao ngöôøi ta laïi coù theå laõng phí nöôùc boït cho hai caùi caâu naøy nhieàu ñeán nhö theá. Toâi voán laø ngöôøi tinh thoâng thaäp baùt ban voõ ngheä, töôûng coù theå traùnh thoaùt ñöôïc söï bao vaây cuûa hai caùi caâu naøy khi ñeán Myõ, nhöng khoâng ngôø laïi khoù ñeán theá. Toâi caøng coá traùnh thì hoï laïi caøng noùi «caûm ôn oâng». Anh chôø cho hoï chuïp aûnh xong môùi ñi qua, hoï coá nhieân «caûm ôn» anh. Luùc ñi mua ñoà, ñöa tay laáy haøng hoï cuõng noùi «caûm ôn» vôùi ngöôøi baùn haøng. Taïi Trung Quoác, moät khaùch haøng chaúng bao giôø noùi caûm ôn ñaõ ñaønh, nhöng neáu ngöôøi baùn haøng maø noùi caûm ôn chaéc caùi traàn nhaø theå naøo cuõng phaûi saäp vì caûm ñoäng. Ñeán ngaân haøng Myõ ruùt tieàn, caùc baø ngoài keùt ñöa tieàn cho anh cuõng caûm ôn. (Anh cöù thöû caùi vieäc naøy ôû caùc ngaân haøng cuûa chuùng ta xem, chaéc chaén anh seõ laäp töùc töông tö Taây phöông ngay). Neáu anh vöôït quaù toác ñoä hoaëc reõ ôû choã caám reõ, caûnh saùt ñöa giaáy phaït cho anh laïi cuõng noùi caûm ôn. Moät ngöôøi baïn toâi, oâng Chu Quang Khaûi, chôû toâi ñi ñoã xe ; ñeán coång moät baõi ñaäu xe phaûi traû tieàn, luùc caàm veù oâng cuõng laïi «caûm ôn». Toâi thaéc maéc: «Naøy, sao anh ñaõ traû tieàn ñaøng hoaøng chöù oâng ta coù ñeå cho anh ñaäu khoâng

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

maát tieàn ñaâu maø laïi coøn phaûi caûm ôn?» Anh ta nghó moät luùc laâu roài cuõng khoâng hieåu lyù do taïi sao. Nhöng ñeán laàn thöù hai anh laïi cuõng vaãn «caûm ôn oâng» laøm toâi töùc muoán cheát. Nhöng caùi «caûm ôn oâng» saâu ñaäm nhaát ñoái vôùi moät ngöôøi giaø ñaàu nhö toâi vaãn laø tröôøng hôïp cuûa caùi cöûa töï ñoäng. Luùc ñi qua caùi thöù cöûa coù loø xo töï ñoäng naøy toâi thöôøng cöù buoâng tay cho noù töï ñoùng laïi. Sau khi ñeán Myõ, ñöông nhieân vaãn cöù laøm nhö vaäy. Baïn beø nhieàu laàn khuyeân can: «ÔÛ ñaây laø caùi nöôùc man rôï, anh ñöøng ñem thöù vaên hoùa truyeàn thoáng 5.000 naêm qua ñaây nheù. Khi naøo ñi qua cöûa anh nhôù nhìn xem ñaèng sau coù ai khoâng tröôùc khi töø töø buoâng cöûa ra». Buoàn cöôøi thaät, toâi qua Myõ ñeå du lòch chöù coù phaûi ñeå laøm thaèng gaùc cöûa cho ngöôøi khaùc ñaâu. Toâi ñaõ töøng ñi qua nhieàu cöûa töï ñoäng hôn anh ta töôûng, caàn gì ñeå cho anh ta phaûi daäy toâi nhö vaäy. Nhöng roài tôùi moät ngaøy, toâi ñaõ hieåu caùi chuyeän anh muoán noùi ñoù. Laàn aáy, sau khi ñi qua cöûa toâi ñaõ buoâng caùi caùnh cöûa coù loø xo maïnh aáy cho noù tung ra nhö toâi vaãn thöôøng laøm. Sau löng toâi boãng coù moät tieáng keâu lôùn cuûa moät oâng giaø da traéng. Baïn toâi vaø toâi baán caû ngöôøi leân cô hoà muoán quyø xuoáng maø xin tha loãi (Thöïc ra toâi muoán tìm ñöôøng ruùt lui moät caùch eâm thaém, nhöng nhöõng ngöôøi nghe tieáng keâu voäi ñeán cöùu oâng giaø nhieàu quaù laøm toâi khoâng chuoàn ñöôïc). Cuõng thaät may laø caùnh cöûa ñaäp khoâng laøm chaán thöông gì ñaàu oùc oâng cuï caû. OÂng cuï nhìn maët muõi vaø caùch aên maëc cuûa chuùng toâi, chaéc ñoaùn raèng ñaây laø nhöõng nhaân vaät quan troïng cuûa caùi boä laïc aên thòt ngöôøi ôû Taân Ghi-neâ, neân cuõng chaúng theøm lyù ñeán nöõa. Sau chuyeän naøy ngöôøi baïn môùi baûo toâi: «Duø anh coù chöa bao giôø anh aên thòt lôïn thì cuõng phaûi xem qua caùch lôïn chaïy, cöù baét chöôùc ngöôøi Taây phöông maø laøm, ñoù laø con ñöôøng yeâu nöôùc chaân chính ñaáy!» Trôøi ôi! thì ra ngöôøi Taây phöông moãi khi ñi qua cöûa ñeàu döøng chaân giöõ cöûa, chôø cho nhöõng khaùch ñi sau noái ñuoâi nhau ñi vaøo tröôùc mình. Hoaëc ít nhaát thì cuõng quay laïi giöõ cöûa cho ñeán khi ngöôøi ñi sau tieáp ñöôïc cöûa roài, môùi töø töø boû tay ra. Ñuùng laø ñi moät ñaøng hoïc moät saøng khoân. Baây giôø caùi vieäc giöõ cöûa naøy toâi ñaõ thuoäc nhö chaùo. Vaø töø ñaáy trôû ñi toâi lieân tuïc nghe ñöôïc töø cöûa mieäng nhöõng oâng giaø, baø giaø Myõ caùi caâu «caûm ôn oâng» söôùng caû loã tai. Luùc quay laïi Ñaøi Loan toâi vaãn quen thoùi «toân suøng» Taây phöông naøy. Nhöng chæ ñöôïc ba hoâm thì laïi vaãn chöùng naøo taät naáy. Maø caùi ñoù khoâng phaûi vì yù chí cuûa toâi yeáu ñuoái, nhöng vì moãi laàn döøng laïi cung kính giöõ cöûa, thì caùi oâng baïn da vaøng ôû ñaèng sau nhìn toâi nhö theå moàm anh ta ñang ngaäm cöùt khoâ, khoâng theå naøo nghe ñöôïc moät thanh aâm gì gioáng nhö tieáng «caûm ôn» töø noù caû. Toâi beøn cöù thaû cho cöûa noù tung ra nhö thoùi quen cuõ, maëc keä meï cho noù ñaäp vaøo maët ai thì vaøo, coù ñaäp cheát cuõng ñöôïc! Toâi nghi raèng ñeå coù theå moùc trong moàm moät ngöôøi Trung Quoác ra caùi caâu «caûm ôn oâng» e raèng neáu khoâng duøng ñeán caùi caøo coû naêm raêng cuûa oâng baïn Chö Baùt Giôùi cuûa chuùng ta thì khoâng theå ñöôïc.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Thaät ra caùi caâu «caûm ôn» vaø caùi caâu «xin loãi» cuûa ngöôøi Myõ cuõng gioáng nhau. Chuùng ñaõ trôû thaønh moät boä phaän cuûa ñôøi soáng daân chuû, töø ñöùa beù vöøa hoïc noùi, meï noù chuøi ñít cho noù, noù cuõng bieát noùi caûm ôn. Caùi ñoù laøm cho noù hôi coù khuynh höôùng «laïm phaùt». Caùc ngöôøi chaéc ñaõ töøng xem caûnh aên cöôùp nhaø baêng ôû Myõ. Moät ngöôøi vaïm vôõ, tay caàm suùng luïc, baét ngöôøi ñaøn baø ngoài ôû quaày nheùt ñaày tieàn vaøo trong bò roài ngaû muõ chaøo: «Caûm ôn baø!» Sau ñoù môùi ruùt lui. Theo toâi, thaø cöù laïm phaùt nhö theá naøy vaãn coøn hôn laø bò cöùt khoâ laøm taéc hoïng maø cheát. Ñieàu caàn phaûi noùi roõ hôn tyù nöõa veà «xin loãi» vaø «caûm ôn» laø luùc naøo chuùng cuõng ñi lieàn vôùi moät nuï cöôøi, vaø coù theå daãn ñeán moät caâu nhö kieåu: «Toâi coù theå giuùp ñôõ ñöôïc gì khoâng?» Toâi laø moät ngöôøi ngaàn naøy tuoåi ñaàu, sinh ra ôû luïc ñòa, hieän soáng ôû Ñaøi Loan, töø thaâm sôn cuøng coác ñeán choán thò thaønh, töø thoân laøng ñeán ñaïi hoïc Taây phöông, töø tieáng ñoïc eâ a cho ñeán thanh aâm nhö saám ñoäng, tieáng «xin loãi» vaø «caûm ôn» duø hieám hoi nhö loâng phöôïng, söøng laân nhöng toâi cuõng ñaõ töøng nghe qua. Chæ coù caâu «Toâi coù theå giuùp ñôõ ñöôïc gì khoâng?» laø chöa bao giôø toâi ñöôïc nghe töø moät loã moàm ngöôøi Trung Quoác naøo caû. ÔÛ Myõ, nhöõng ngaøy bình thöôøng chuùng toâi ñöôïc baïn beø ñaùnh xe ñöa ñoùn, oai phong laãm lieät veânh veânh vaùo vaùo. Nhöng coù moät laàn toâi vaø vôï toâi ngoài taàu ñieän ngaàm ñi töø khu sang troïng Taân Oa-xinh-tôn tôùi Xpô-ring-phiu (Springfield). Xpô-ring-phiu laø beán taàu ñieän cuoái, töø ñoù chuùng toâi phaûi laáy taéc-xi ñi ñeán nhaø ngöôøi baïn môøi chuùng toâi aên côm. ÔÛ Myõ, löôïng xe taéc-xi neáu so saùnh vôùi tieàn ôû trong tuùi toâi luùc ñoù chaéc coøn ít hôn nöõa. Chuùng toâi thaáy maët trôøi saép laën, voäi vaøng ñoân ñaùo chaïy ñoâng chaïy taây nhö hai con choù laïc nhaø. Moät ngöôøi Myõ treû nhìn thaáy chuùng toâi cuoáng quyùt môùi ñeán tröôùc maët hoûi han: «Toâi coù theå giuùp ñöôïc gì cho oâng baø khoâng?» «Theá maø coøn hoûi - toâi thaàm nghó ñuùng laø moät thaèng ngoác!» Anh ta beøn boû caùi caëp xuoáng, ñöùng ôû giöõa ñöôøng, maét nhìn boán höôùng tai nghe taùm phöông, cuoái cuøng chaën laïi ñöôïc moät chieác xe. Coù leõ oâng laùi xe taéc-xi ñang treân ñöôøng veà nhaø aên côm toái neân khoâng muoán ñi, anh ta beøn phuïc taïi cöûa kính raát laâu, noùi maõi, sau ñoù ngoaéc chuùng toâi laïi ñeå leân xe. Ñeán luùc chuùng toâi vöøa hoaøn hoàn ñònh hoûi han teân hoï thì anh ta ñaõ boû ñi roài. Thaät tình neáu khoâng coù anh ta ra tay giuùp ñôõ hoâm aáy, thì cöù caùi ñaø ñoù chuùng toâi chæ coù nöôùc nguû ñeâm taïi nhaø ga xe ñieän ngaàm maø thoâi. Trích töø «Daãm leân ñuoâi noù» YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Caû nöôùc xeáp haøng

Ngöôøi Myõ laø moät loaïi ngöôøi thích giuùp ñôõ ngöôøi khaùc. Caùi caâu «Toâi coù theå giuùp ñôõ gì ñöôïc khoâng?» hoaøn toaøn khoâng phaûi laø moät caâu noùi ñöa ñaåy xaõ giao. Tröø ôû Niu-Ooùc vaø vaøi thaønh phoá beán caûng khaùc, chæ caàn anh toû ra boái roái, laïc loõng moät tyù laø y nhö raèng coù ngöôøi ñeán hoûi anh caâu ñoù. Neáu anh noùi kieåu ñeåu: «Ñuùng roài, toâi ñang caàn giuùp ñôõ ñaây, anh coù theå cho toâi möôïn 5 tyû ñoâ-la trong voøng 20 naêm khoâng?» thì chaéc chaén laø khoâng ñöôïc. Nhöng neáu anh chæ laïc ñöôøng thì hoï seõ khoâng quaûn ngaïi maø chæ baûo cho anh kyõ caøng. Neáu chaúng may tieáng Anh cuûa anh cuõng côõ toâi, nghóa laø sau khi noùi heát nöôùc mieáng cuõng chaúng ai hieåu gì thì hoï seõ chaïy ñoâng chaïy taây lo cho anh nhö theå anh laø moät vöông toân coâng töû maø hoï chæ laø keû haàu ngöôøi haï vaäy. Tröôùc khi ñi Myõ vôï toâi bò thöông ôû löng vaãn chöa laønh, luùc ñi phaûi mang theo moät caùi giaù ñôõ löng ñan baèng maây. Caùi giaù naøy ñaõ duøng ôû Ñaøi Loan nöûa naêm nay nhöng khoâng heà laøm ai chuù yù caû. Chæ khi ñeán Myõ roài môùi thaáy hieäu quaû gheâ gôùm cuûa noù. Baát kyø nôi naøo ñeàu coù nhöõng ngöôøi Myõ lôùn tuoåi lo laéng cho caùi löng cuûa nhaø toâi, nhö theå khoâng bieát noù coù theå gaãy ra laøm hai luùc naøo khoâng bieát. Treân maùy bay, xe hoûa, luùc nhaø toâi ñöùng leân hay chæ röôùn mình laø coù ngöôøi ñeán beân töôi cöôøi hoûi: «Toâi coù theå giuùp gì cho baø ñöôïc khoâng?» Dó nhieân laø khoâng ñöôïc, vì nhaø toâi muoán ñi nhaø xí, maø caùi vieäc naøy ñaâu giaùm nhôø ai giuùp. Chæ toäi vôï toâi cöù phaûi coá gaéng nhòn vì sôï mình toû ra khoâng bieát ñieàu vôùi nhöõng ngöôøi muoán giuùp ñôõ mình. Caùi quan heä giöõa nhöõng ngöôøi Trung Quoác vôùi nhau khoâng heà coù caùi kieåu naøy, maø hoaøn toaøn ngöôïc laïi. Nhöõng ngöôøi saün saøng giuùp ñôõ keû khaùc vaãn ñöôïc goïi moät caùch vaên hoa laø «keû hieáu söï». Neáu giöõa ñöôøng thaáy chuyeän baát bình maø ra tay thì nhaát ñònh bò goïi laø «thích lo chuyeän khoâng ñaâu». Dó nhieân nhöõng haønh ñoäng ñi ra ngoaøi caùi leà thoùi naøy ñeàu bò xem laø haønh vi coù aån yù naøo ñoù. Bôûi vì neáu nhö ôû Ñaøi Baéc giaû söû anh coù guïc xuoáng thöôïng thoå haï taû, toâi coù theå caù vôùi anh moät quan tieàn raèng khoâng ai ñôõ anh daäy. Moät naêm tröôùc toâi ñi xem xi-neâ ôû Ñaøi Baéc vôùi moät ngöôøi baïn Myõ. Ñang xem dôû phim boãng coù moät oâng cuï töï nhieân töø gheá ngaõ xuoáng suøi boït meùp. Moät luùc sau hai nhaân vieân raïp haùt ñeán khieâng oâng aáy ñi, chaéc laø ñem vaøo nhaø thöông. Nhöng khoâng ngôø khi heát phim chuùng toâi ñi ra môùi thaáy oâng cuï vaãn nguyeân hình nguyeân daïng bò vöùt naèm laên loùc beân cöûa ra vaøo treân neàn ñaát ñaày buøn. OÂng cuï naèm ñoù chaúng khaùc gì ngöôøi moät boä laïc baùn khai naøo ñoù vöøa bò moät boä laïc khaùc baét veà chöù chaû coù veû gì laø «con chaùu cuûa roàng thieâng» caû. Laøn soùng ngöôøi cöù cuoàn cuoän ñi qua, khoâng moät ai döøng chaân xem söï theå theá naøo. Ngöôøi baïn Myõ cuûa toâi caû kinh thoát leân: «Ngöôøi Trung Quoác cuõng gaàn nhö daân Niu-Ooùc, thaät laõnh ñaïm voâ tình!»

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

OÂng ta khoâng noùi laõnh ñaïm voâ tình nhö ngöôøi Myõ, ñoù laø caùi choã khoân kheùo cuûa oâng ta, maø laïi noùi «gaàn nhö» ñeå traùnh chaïm vaøo loøng yeâu nöôùc cuûa toâi. Neáu khoâng, toâi coù theå cho raèng oâng ta chaâm bieám, muoán «chia reõ tình caûm giöõa chính phuû vaø nhaân daân». OÂng ta laïi ñöa Niu-Ooùc ra ñeå so saùnh, vì ñaây laø ñaïi baûn doanh cuûa daân giang hoà töù chieáng töø moïi nöôùc tôùi, vaãn chöa heà queân nguoàn goác cuûa hoï. Ngay caû ngöôøi Myõ khi noùi ñeán Niu-Ooùc cuõng quyeát khoâng nhaän ñaáy laø moät thaønh phoá cuûa hoï. Sinh ra laøm ngöôøi Trung Quoác, ôû treân ñaát Trung Quoác maø muoán giuùp ngöôøi khaùc khoâng phaûi laø moät vieäc deã daøng. Toâi ñaõ noùi traéng vaán ñeà naøy ra trong quyeån «Ngaõ vaøo huõ töông» roài. Moät ngöôøi khoâng coù nhöõng tö töôûng vaø tình caûm cao quyù thì vónh vieãn khoâng theå tin maø cuõng khoâng theå hieåu ñöôïc taïi sao ngöôøi khaùc coù theå coù ñöôïc nhöõng thöù ñoù. «Nhöõng ñöùa hieáu söï», «Nhöõng keû ñi lo vieäc khoâng ñaâu», «coù aån yù gì ñoù» laø nhöõng muõi teân ñoäc luùc naøo cuõng giöông saün ñeå baén ngay laäp töùc vaøo ngöôøi coù yù ñònh muoán giuùp mình. Moät buoåi toái möa, moät ngöôøi quen toâi laøm ngheà laùi taéc-xi, oâng Döông Hy Phong, ñaõ ñoùn leân xe moät coâ gaùi öôùt nhö chuoät loät ñang run leân caàm caäp. Saün coù boä quaàn aùo aám cuûa vôï oâng vöøa laáy töø tieäm giaët veà, oâng ñeà nghò: «Naøy coâ! Coâ coù theå côûi quaàn aùo öôùt ra thay roài luùc ñeán nhaø traû laïi cho toâi cuõng ñöôïc!». Coâ gaùi nghe oâng ta noùi ñeán chuyeän côûi quaàn aùo, laäp töùc maét trôïn tröøng, noùi nhö heùt: «Ñoà daâm duïc! Maøy muoán tao keâu caûnh saùt khoâng?» OÂng baïn toâi töùc ñeán noãi ruûa thaàm cho noù bò caûm maïo söng phoåi ñi cho roài. Moät ngöôøi baïn khaùc cuûa toâi laø nhaø giaùo, moät hoâm treân xe buyùt thaáy moät phuï nöõ (xin loãi laïi laø moät phuï nöõ) caàm moät caùi duø caùn ñaõ rôi ra saép bò ngöôøi ta daãm leân. Anh voäi vaøng nhaët leân chen ra ñeán taän sau xe ñöa cho coâ ta. Nhôø trôøi, coâ naøy laø ngöôøi töông ñoái coù vaên hoùa neân khoâng goïi oâng baïn toâi laø «Ñoà daâm duïc», nhöng cuõng khoâng heà coù moät tieáng «caûm ôn», chæ döông ñoâi maét eách leân nhìn, moàm caâm nhö heán. Than oâi! Ngöôøi Trung Quoác chuùng ta töïa hoà nhö döøng laïi ôû giai ñoaïn tieán hoùa cuûa ngöôøi röøng, aên loâng ôû loã, treân ngöôøi luùc naøo cuõng khoaùc moät caùi aùo giaùp nhö moät con nhím, chæ ñeå loä ñoâi maét ñaày gheû laïnh vaø nghi ngôø, luùc naøo cuõng daùo daùc nhìn nhö theå taâm hoàn khoâng heà ñöôïc yeân oån. Toâi xin trôû laïi vaán ñeà caùi giaù ñôõ löng cuûa nhaø toâi. Caùi coâng duïng cuûa noù khoâng chæ ôû choã giuùp cho nhaø toâi gaëp ñöôïc bao nhieâu söï giuùp ñôõ cuûa nhöõng ngöôøi Myõ ôû khaép moïi nôi chuùng toâi ñaët chaân ñeán, maø coøn traùnh cho nhaø toâi vieäc xeáp haøng. Toâi vaãn cho raèng xeáp haøng laø moät caùi thöôùc ño vaên minh cuûa nhaân loaïi, vaø cöù xem caùi traät töï xeáp haøng ôû moät nöôùc cuõng coù theå bieát ñöôïc trình ñoä vaên minh cuûa nöôùc ñoù. Toâi chæ môùi ôû beân Myõ coù hai thaùng maø ñaõ muoán ñeà nghò: thay vì goïi «Hôïp chuûng quoác Myõ» thì neân goïi laø «Nöôùc Myõ xeáp haøng». Vì ôû Myõ teä xeáp haøng khoâng nhöõng trôû thaønh quaù möùc, maø coøn trôû thaønh moät tai naïn nöõa. Khoâng theå naøo khoâng thaáy toäi nghieäp cho nhöõng ngöôøi Myõ da ñen, da traéng, laõng phí khoâng bieát bao nhieâu thì giôø quyù baùu vaøo vieäc naøy. Leân maùy bay cuõng xeáp haøng. Xuoáng maùy bay cuõng xeáp haøng. Mua tem cuõng xeáp haøng. Traû tieàn, ruùt tieàn cuõng xeáp

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

haøng. Leân xe buyùt cuõng xeáp haøng. Ñi nhaø xí cuõng xeáp haøng. Vaø teä hôn nöõa laø ñeán tieäm aên cuõng phaûi xeáp haøng. Khoâng phaûi noùi doùc chöù thaät tình toâi coi vieäc xeáp haøng naøy chaúng ra caùi quaùi gì. Maø khoâng phaûi chæ coù mình toâi nhöng taát caû nhöõng ngöôøi Trung Quoác khaùc cuõng vaäy. Tuy nhieân, phaûi noùi raèng xeáp haøng ôû Myõ vaø ôû Trung Quoác noäi dung vaø hình thöùc ñeàu raát khaùc nhau. Cuõng gioáng kieåu caùi choã qua ñöôøng daønh rieâng cho boä haønh ôû Myõ vaø ôû Trung Quoác vaäy. ÔÛ Trung Quoác xeáp haøng chæ laø moät loaïi hoïc thuyeát, ôû Myõ xeáp haøng laø moät thöù sinh hoaït. Kieåu xeáp haøng ôû Ñaøi Baéc coù theå xem nhö xeáp haøng moät nöûa. Vì luùc xeáp haøng ñeå leân xe thì xem cuõng ra veû ñaáy, nhöng khi xe vöøa ñeán thì moïi ngöôøi laïi uøa ra maëc söùc tranh daønh, maïnh ñöôïc yeáu thua. Trong choã trôøi long ñaát lôû ñoù, caùc nhaân vaät anh huøng môû ñöôøng maùu, treøo caû leân ñaàu leân coå ngöôøi khaùc ñeå chieám moät choã ngoài tröôùc moïi ngöôøi. Ñaùm taøn binh goàm nhöõng ngöôøi giaø, keû yeáu thì ñaàu buø toùc roái, chaân nam ñaù chaân xieâu, thaát tha thaát theåu leân xe maø khoâng hieåu luùc naõy mình vöøa khoå coâng xeáp haøng ñeå laøm gì. Ñeå cöôùp moät choã ngoài hoaëc vì sôï khoâng chen ñöôïc leân xe cho moät ñoaïn ñöôøng daøi thì coøn hieåu ñöôïc, ñaèng naøy ñoái vôùi xe hoûa, xe ca, choã ñaõ coù ñaùnh soá, khoâng theå naøo bay ñi maát ñöôïc, cuõng khoâng theå sôï ñít ngöôøi khaùc dính vaøo choã cuûa mình ñaõ mua, theá maø khoâng hieåu sao ngöôøi Trung Quoác vaãn coøn phaûi ra söùc chen laán? Ngöôøi Myõ coù veû nhö bieát raèng coøn soáng laø coøn phaûi xeáp haøng, neân thaùi ñoä hoï raát thanh thaûn trong khi laøm vieäc ñoù. Ngöôøi Trung Quoác vì quaù ñoâng, khi xeáp haøng thöôøng cöù xít laïi nhau, muõi ngöôøi naøy ñuïng gaùy ngöôøi kia, nhìn töø xa cöù gioáng nhö caùc chieán höõu raát thaân maät, oâm aáp nhau kieåu «AÙo chaïm vaøo nhau nghe hoån heån, daït daøo ngoïc aám thaáy thòt da» (Luõ y töông tieáp vaên suyeãn töùc, maõn hoaøi noaõn ngoïc kieán cô phu). Coøn ngöôøi Myõ khi xeáp haøng coù veû thôø ô, thöa thôùt, gaëp choã cöûa xe ra vaøo hoaëc ñöôøng ñi loái laïi, thì haøng coù theå ñöùt ra troâng quang caûnh raát theâ löông, ngöôøi nhìn thaáy khoâng theå khoâng lo cho vaän meänh nöôùc Myõ. Luùc ôû Niu-Ooùc, toâi ñi vôùi moät ngöôøi baïn ñeán ruùt tieàn ôû moät ngaân haøng noåi tieáng ñoâng khaùch. Toâi thaàm nghó anh naøy nghe tieáng toâi ôû Ñaøi Baéc coù ngheä thuaät chen laán xe buyùt raát cao cöôøng chaéc muoán toâi bieåu dieãn moät maøn cho ngöôøi Myõ xem ñaây. Khi ñeán cöûa, toâi ñaõ thaáy moät haøng daøi phía ngoaøi, nhöng tröôùc moãi quaày laïi chæ coù moät ngöôøi ñang ñöùng noùi chuyeän xì xoà. Toâi möøng quaù, voäi vaøng laùch ñeán ñöùng sau löng moät ngöôøi ôû moät trong nhöõng quaày ñoù. Khoâng ngôø anh baïn toâi lieàn toùm coå toâi loâi ra nhö loâi moät thaèng keû caép. Khoâng nhöõng khoâng xin loãi vì caùi haønh vi loã maõng ñoù, anh baïn toâi coøn noùi moät caùch khoù chòu: «OÂng baïn, oâng laøm kieåu gì vaäy?» Toâi göôïng gaïo ñaùp: «Laøm gì ñaâu? Toâi xeáp haøng maø! Töø luùc ñeán nöôùc anh ñeán giôø hôû moät tyù laø bò xeùt neùt, boä xeáp haøng cuõng laø phaïm phaùp aø?» Anh ta ñaùp: «Chaúng phaûi laø traùi luaät, nhöng traùi quy taéc». Thì ra tröôùc khi phoùng ñöôïc ñeán moãi quaày, moïi ngöôøi phaûi baét ñaàu xeáp haøng ôû caùi haøng phía beân ngoaøi caùi ñaõ. Gioáng nhö khi xeùt hoä chieáu ôû phi tröôøng, chöa ñöôïc goïi

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ñeán thì khoâng ñöôïc tieán leân. Maø caùi haøng kia ñeám ra cuõng phaûi ñeán naêm saùu möôi ngöôøi ñang chôø ñeán löôït mình ñeå ñi ñeán caùc quaày khi ñöôïc goïi. OÂi! Nöôùc Myõ! Töø laäp quoác ñeán giôø chöa ñöôïc bao laâu maø caùc quy taéc laïi quaù nhieàu! Leã nghi phieàn phöùc kieåu ñoù khoâng hieåu roài coù aûnh höôûng ñeán só khí, daân taâm khoâng? Coøn moät ñieàu ñaùng sôï nhaát laø tröôùc caùi cöûa haøng aên lôùn nhoû cuõng phaûi xeáp haøng, ñieàu naøy quaû laø vöôït leân treân caùi phaïm truø hoïc vaán vó ñaïi cuûa toâi. Töø thôøi Baøn Coå khai thieân laäp ñòa ñeán giôø chöa bao giôø ngöôøi Trung Quoác nghe noùi ñeán vieäc cuõng phaûi xeáp haøng ôû cöûa haøng aên caû. ÔÛ San Phraêng-xitx-coâ coù laàn chuùng toâi ñeán moät tieäm côm, toâi ñang ñònh xoâng vaøo tìm choã ngoài thì vôï toâi keùo giaät ngöôïc laïi. Hoùa ra ngay caû khi khoâng coù ngöôøi chôø, khaùch vaãn cöù phaûi ñöùng ñoù ñôïi ñeå ngöôøi phuïc vuï daãn vaøo. Neáu khoâng coù ngöôøi ra daãn chaéc cuõng phaûi ñöùng taïi choã maø cheát ñoùi maát! Caùi aán töôïng maïnh nhaát ñoái vôùi toâi laø ñeâm ôû gaàn thung luõng Gôø-ran-ñô Ca-nhi-on (Grand Canyon) taïi Coâ-loâ-ra-ñoâ trong moät quaùn aên nhoû môùi môû. Vì ñaõ khoâng phaûi deã gì tìm ñöôïc noù maø caùi quaùn naøy laïi ñaëc bieät cho caùi aân hueä lôùn laø mieãn xeáp haøng. Nhöng khaùch vaãn phaûi ñaêng kyù teân hoï taïi quaày tröôùc, roài ñöùng chôø goïi teân. Neân luùc baø phuïc vuï xuaát hieän, moïi con maét mong ñôïi ñeàu ñoå doàn veà phía ñoù, chaúng khaùc naøo Ñöùc Meï Ñoàng Trinh ñaïi töø ñaïi bi cöùu khoå cöùu naïn. Lôøi vaøng ngoïc cuûa baø ta caát leân goïi teân naøy teân noï, gia ñình naøy kia, töùc thì coù söï reo möøng nhö saám ñoäng. Coù caùi taäp tuïc kieåu gì laï nhö theá khoâng? ÔÛ Ñaøi Baéc tuyeät ñoái khoâng theå coù caùi caûnh ñoù. Thöïc khaùch nhö moät luõ ngöôøi cheát ñoùi aøo vaøo quaùn côm, duø coù roõ raøng laø quaùn ñaõ ñaày ngöôøi. Nhö ngöôøi vaøo hang coïp, nhìn thaáy baøn naøo baùt ñuõa ngoån ngang laø choã saép aên xong, hoï lieàn ñeán vaây quanh. Thöïc khaùch ñang ngoài aên nhìn thaáy theá traän nhö vaäy cuõng chaúng laáy laøm laï. Hoï bieát nhöõng con maét cuûa boïn cheát ñoùi ñang nhìn moàm hoï moät caùch giaän döõ. Nhöng hoï vaãn ñieàm nhieân khoâng thay ñoåi khí theá vaø saéc maët. Cuoái cuøng, boïn ngöôøi aên xong no neâ boû ñi, nhöôøng choã cho boïn ñoùi vöøa môùi ñeán. Boïn naøy chaúng bao laâu cuõng laïi bò vaây y nhö luùc naãy bôûi moät boïn ñoùi khaùc vöøa môùi ñeán ñang ñöùng döông maét nhìn moàm hoï. Caûnh töôïng naøy nhö dieãn laïi ñoaïn phim treân ñoàng coû Phi chaâu: moät con choù soùi nghieâng ñaàu nhìn moät con caù saáu ñang ngoaïm con moài cuûa noù. Ñieàu ñaùng tieác laø raát nhieàu tieäm aên Taàu ôû Myõ cuõng baét ñaàu nhieãm caùi thoùi xaáu xeáp haøng naøy, boû maát caùi vaên hoùa truyeàn thoáng «xem aên» cuûa chuùng ta. Ai cuõng baûo nöôùc Myõ laø moät nöôùc töï do. Theo yù toâi thì ngöôïc laïi. ÔÛ Myõ ñeå ñöôïc trôû thaønh ngöôøi ñieân anh cuõng phaûi xeáp haøng. Trích töø «Daãm leân ñuoâi noù» YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ruùt cuoäc laø caùi nöôùc gì?

Caên cöù treân saùch vôû ta ngôõ raèng Trung Quoác laø moät nöôùc coù leã nghóa, nhöng nhìn vaøo haønh vi, thì ngöôïc laïi, chuùng ta chaúng khaùc naøo moät nöôùc man rôï. Ñieàu taâm nguyeän toái cao cuûa toâi laø mong sao Trung Quoác sôùm trôû thaønh moät nöôùc leã nghóa. Nghe nhö theá, thaáy coù caùi gì ñoù khoâng xuoâi tai, moät anh baïn trôïn maét hoûi: «Theo yù anh thì Trung Quoác laø moät nöôùc leã nghóa giaû taïo aø?» Toâi baûo: «Toâi khoâng noùi theá! YÙ cuûa toâi laø Trung Quoác hieän taïi coøn chöa coù ñöôïc tö caùch ñeå laøm moät nöôùc leã nghóa giaû taïo nöõa, vì thaät ra noù coøn laø moät nöôùc daõ man nguyeân thuûy». Noùi chöa döùt lôøi toâi ñaõ phaûi voäi vaøng aån caùi gheá ñaåu vaøo ñít anh, vì coù veû nhö anh ñang muoán ngaát xæu. Ngoài treân gheá roài anh baét ñaàu leân côn suyeãn naëng. Leân côn suyeãn vì loøng yeâu nöôùc nhö anh baïn toâi thì nhieàu voâ cuøng taän, nhöng khaåu voâ baèng chöùng. Baây giôø haõy ñeå toâi ñöa caùc vò ñi tham quan xem caùi man rôï ñoù nhö theá naøo. Xin quyù vò haõy ñöøng ñeå cho caûm tính laøm lu môø oùc phaùn ñoaùn. Tieát muïc thöù Nhaát: ÑAÙM CÖÔÙI

Ngay caû nhöõng ngoâi sao maøn baïc vôùi bao laàn ly hoân cuõng ñeàu phaûi coâng nhaän: keát hoân laø moät vieäc troïng ñaïi cuûa ñôøi ngöôøi. Neáu khoâng, sao hoï vaãn cöù phaûi laäp ñi laäp laïi caùi chuyeän naøy sau khi ñaõ töø boû noù? Bôûi vì treân con ñöôøng ñôøi, keát hoân vaãn laø moät böôùc nhaûy voït vaø ñoät phaù. Moät ngöôøi con trai vaø moät ngöôøi con gaùi giaõ töø hoaøn caûnh, taäp quaùn coá höõu, nhaåy leân moät con thuyeàn khaùc, töø ñoù laøm thaønh moät trung taâm gia ñình rieâng, cuøng cheøo choáng con thuyeàn ñi vaøo moät ñaïi döông môùi laï ñaày höùng thuù. Ñaáy laø moät söï thay ñoåi quan troïng laém. Vì vaäy, duø nghi thöùc truyeàn thoáng coå loã cuûa Trung Quoác hay nghi thöùc toân giaùo du nhaäp töø phöông Taây, noù vaãn laø moät caùi gì raát trang nghieâm. Trong caùi trang nghieâm vaø hoan laïc naøy moïi ngöôøi ñeàu chuùc möøng cho söï ñoåi thay. Chaû caàn noùi ñeán thôøi xa xöa, chæ trong nhöõng naêm 40, caùc ñaùm cöôùi ôû nhaø queâ vaãn coøn ñuùng laø möôøi phaàn long troïng. Chaøng reå phaûi ñích thaân ñeán gia ñình nhaø vôï ñeå ñoùn daâu, hoaëc ngoài kieäu, hoaëc ngoài xe. Veà ñeán nhaø choàng, sau ba laäy: vaùi trôøi ñaát, cha meï, vaùi laãn nhau, thì hai ngöôøi môùi thaønh vôï choàng. ÔÛ nhaø thôø cuõng coù nhöõng yù nghóa töông töï. Giöõa tieáng nhaïc trang nghieâm, chuù reå ñöùng chôø tröôùc thaùnh ñaøn. Coâ daâu naém tay boá, hoaëc anh, töø töø xuaát hieän, roài ñi leân phía

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

thaùnh ñaøn, nôi ñoù ngöôøi boá hoaëc anh môùi trao coâ daâu cho chuù reå. Roài muïc sö, hoaëc linh muïc, nhaân danh thöôïng ñeá tuyeân boá hai ngöôøi thaønh vôï choàng. Khoâng hieåu baét ñaàu töø thôøi naøo, ñaïi khaùi sau khi nhaø Thanh bò dieät vong khoâng laâu laém, ngöôøi Trung Quoác khoâng coøn thích caùch quyø laïy cuõ, laïi cuõng khoâng öa caùch quaù taây cuûa nhaø thôø, hoï beøn phaùt minh ra moät thöù khoâng gioáng ai, ñeán baây giôø vaãn coøn duøng, goïi laø «ñaùm cöôùi vaên minh». Hoân leã khoâng ra hoân leã maø bieán thaønh moät loaïi phöôøng cheøo. Leã ñöôøng cuõng khoâng phaûi leã ñöôøng maø trôû neân moät thöù mieáu ñeàn oàn aøo, naùo nhieät. Moïi ngöôøi ñeán khoâng phaûi ñeå chuùc möøng ñaùm cöôùi, maø ñeå tìm gaëp beø baïn, trao ñoåi xaõ giao vôùi nhöõng ngöôøi soáng trong cuøng moät thaønh phoá maø hai, ba, boán naêm roài chöa gaëp maët nhau. Phoøng cöôùi thaønh ra moät loaïi traø ñình, töûu ñieám. Ñoä chöøng nghi leã ñaõ xong, töùc thì ñaùm naøy baày maø chöôïc, ñaùm noï tuï taäp haøn huyeân, thaêm hoûi tin töùc, than vaõn cuoäc ñôøi, luaän baøn thôøi cuoäc, ngay caû chöûi ruûa ngöôøi naøy ngöôøi noï cuõng laø chuyeän bình thöôøng. Taát caû laø moät khung caûnh oàn aøo, naùo nhieät, soâi suïc ñeán ñoä khi ngöôøi chuû hoân ñöùng leân muoán noùi vaøi caâu cuõng chaúng ai nghe ai ñöôïc oâng ta noùi gì, maø ngay caû chính oâng ta cuõng khoâng nghe ñöôïc mình noùi gì nöõa. Ngöôøi mai moái thöôøng thöôøng phaûi loä dieän sôùm thì baây giôø môùi xuaát hieän, cuõng chaúng coøn nhôù teân coâ daâu laø gì, laïi queân luoân caû traùch nhieäm thieâng lieâng trong coâng taùc cuûa mình, baét ñaàu noùi ñuøa, keå chuyeän nhaûm nhí veà vieäc ñoäng phoøng tröôùc maët gia nhaân thaân thuoäc, Moàm mieäng ngöôøi naøy ñaày nhöõng chuyeän haï löu, ñaït ñeán trình ñoä daâm duïc maø neáu nhöõng ngöôøi bieân taäp baùo Pôø-laây-boi (Playboy) cuûa Myõ coù maët ôû ñoù cuõng phaûi ñi goïi caûnh saùt ñaëc traùch veà thuaàn phong myõ tuïc. Moïi ngöôøi lôùn nhoû döï nhöõng ñaùm cöôùi nhö vaäy ñeàu bò doàn vaøo moät khoâng khí tuoàng cheøo. Coù theå noùi ñoù laø caùi chôï baùn thöùc aên cuõng khoâng phaûi laø quaù. Ñoái vôùi hai hoï, ñaây laø moät dòp ñeå chòu ñöïng nhöõng ñieàu sæ nhuïc, vaø ñoái vôùi thöôïng ñeá laø luùc ñeå khoùc thöông cho nhaân theá.

Tieát muïc thöù Hai: ÑAÙM MA Cheát so vôùi cöôùi coøn laø moät chuyeän lôùn hôn. Moät ngöôøi trong ñôøi coù theå keát hoân nhieàu laàn, nhöng chæ coù theå cheát moät laàn. Ñoù laø söï chaám döùt cuûa moät maïng soáng, chaám döùt moät caùch vónh vieãn. Vöùt laïi taát caû caùc thaønh töïu phaán ñaáu ñaày gian khoå cuûa cuoäc ñôøi, boû laïi nhöõng ngöôøi thaân thuoäc yeâu meán nhaát, buoâng xuoâi tay ra veà. ÔÛ nhaø quaøn - traïm döøng cuoái cuøng treân haønh trình cuoäc soáng, qua traïm naøy ngöôøi ra ñi seõ vónh vieãn döøng laïi trong moä phaàn - baàu khoâng khí cuûa leã tang khoâng nhöõng phaûi trang nghieâm maø coøn phaûi raát bi thöông. Ngöôøi xöa noùi: «nhöõng ngöôøi chòu tang raát laø

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

vui veû» (Tang gia ñaïi duyeät) nghóa laø chæ «vui veû» khi caùc nghi thöùc tang leã vaø choân caát ñeàu ñuùng caùch, chöù khoâng phaûi vui vì ngöôøi ñoù cheát; vaø nhö theá laø toát, laø hay! Theá maø ngaøy nay trong vieäc ma chay thöôøng hay thaáy moät hieän töôïng môùi: Khaùch tang vaøo ñeán cöûa ñaàu tieân ñeán nghieâng mình tröôùc linh cöõu. Gia thuoäc ngöôøi quaù coá quyø phuïc beân caïch linh cöõu, luùc bi thöông ñeàu coù tieáng khoùc ; nhaát laø meï giaø, con daïi, coâ nhi, quaû phuï tieáng khoùc nghe laïi caøng ñöùt ruoät. Nhöng khi tieáng khoùc cuûa gia ñình ngöôøi cheát vaãn chöa döùt thì oâng khaùch tang naøy ñaõ phoùng ngay laïi choã moät ngöôøi khaùch khaùc, veû heå haû: «AÙi daø! OÂng baïn, laâu ngaøy quaù khoâng gaëp. Troâng maët anh daïo naøy coù veû phuù oâng ñaáy, chaéc haún queân heát caû baïn beø cuõ roài!» Ngöôøi kia cuõng vui veû ñaùp laïi: «Toâi ñang ñi tìm anh ñaây! Toaøn bò nhöõng thöù hieáu hæ ma chay khæ gioù theá naøy noù haønh. Naøo ñi ñi, ta ñi tìm choã taùn gaãu caùi ñaõ». Vöøa ra ñeán cöûa thì ñaèng tröôùc luø luø moät nhaân vaät tieán vaøo. Hai con ñoäng vaät maùu laïnh kia laät ñaät cong löng xuoáng: «Chaøo ngaøi Boä tröôûng! Daï ngaøi vaãn maïnh gioûi chöù aï?» OÂng Boä tröôûng gaät ñaàu cöôøi, vöøa baét tay vöøa ñi vaøo. Hai con ñoäng vaät maùu laïnh kia lieàn thay ñoåi yù ñònh, beøn theo beùn goùt ñaèng sau, maët maøy hôùn hôû. Theá laø tang khaùch quaây caû laïi, aàm ó leân. Nhaø leã tang boãng choác ñaõ bieán thaønh moät thöù caâu laïc boä xaõ giao. Kyø thöïc, neáu oâng Boä tröôûng kia khoâng ñeán chaêng nöõa thì tang leã cuõng trôû thaønh moät baûn sao cuûa caùi loaïi «ñaùm cöôùi vaên minh» ñaõ noùi treân. Nghóa laø khaùch tang haàu nhö trong loøng chaúng coù moät tyù taâm tình gì goïi laø xoùt xa thöông tieác ngöôøi ñaõ khuaát, baát quaù chæ nhö ngöôøi ñi vaõn caûnh mieáu ñeàn. Söï thöïc, ngay ôû nôi quaøn xaùc cheát hieån nhieân cuõng ñaõ thaønh choã keát beø, keát ñaûng, laïi ñöông nhieân thaønh choã «xa nhaø gaëp ngöôøi quen» thì neùt maët töï nhieân phaûi töôi cöôøi raïng rôõ. Chaúng traùch ngöôøi Taây phöông traùch ngöôøi Trung Quoác laø quaù laõnh ñaïm vaø taøn khoác. Than oâi! Choã quaøn xaùc, nôi coâ nhi quaû phuï ñau loøng, nôi thöôïng ñeá cuõng ñau loøng!

Tieát muïc thöù Ba: QUAÙN AÊN Quaùn aên Trung Quoác laø moät nôi ñaày nghi leã. Coù theå noùi tinh hoa cuûa nhöõng nghi leã aên uoáng naøy taäp trung toaøn boä trong hai cuoäc chieán baét buoäc. Cuoäc chieán thöù nhaát laø «Cuoäc chieán traùnh choã ngoài». Taïi moät baøn tieäc thoâng thöôøng vaãn coù moät chuû toïa - moät loaïi khaùch danh döï thöôøng laø moät ngöôøi coù chöùc vò hoaëc giaøu sang. Nhöng caùi gheá chuû tòch naøy döôøng nhö laø nôi coù raén ñoäc aån nuùp, neân ngöôøi ñöôïc choïn nhaát ñònh traùnh khoâng chòu ngoài. Thaáy ngöôøi khaùch danh döï nhö vaäy, töùc thì nhöõng ngöôøi khaùch khaùc cuøng vôùi chuû nhaân heø nhau laïi loâi keùo, reo hoø, quaùt thaùo. Coù khi ngöôøi naøy maëc duø suøi caû boït meùp ra vaãn khaêng khaêng khoâng chòu.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Coù keû thì nhanh maét, nhanh tay, aùp duïng kieåu «tieân haï thuû vi cöôøng», nghóa laø cöù ñaët ñít ngoài ngay xuoáng baát cöù choã naøo ñoù, roài tuyeân boá: «Ñaây laø choã chuû tòch roài!» Theá laø maáy ngöôøi kia khoâng coøn caùch naøo khaùc ñaønh chòu thua aám öùc ngoài xuoáng. Luùc chuû toïa ñaõ yeân vò, laïi ñeán choã ngoài ôû gheá thöù nhì, thöù ba, thöù tö,... cöù moãi laàn nhö theá laïi hoø heùt naùo ñoäng caû ñeán möôøi hoaëc hai, ba möôi phuùt tröôùc khi buïi baëm laéng xuoáng. Khoâng caàn keå caùc chuyeän röôøm raø nhö ngöôøi chuùc röôïu, keû tieáp thöùc aên, moät tröôøng hoãn chieán trong baøn tieäc coù theå laøm cho thöïc khaùch ñeàu meät cheát ñi ñöôïc, maø haõy noùi ñeán hoài tan tieäc - moïi ngöôøi ra veà - luùc naøy caùi traän chieán thöù hai môùi boäc phaùt. Ñoù laø «Cuoäc chieán traùnh cöûa». Moïi ngöôøi giôø ñaây gioáng moät ñaøn chim caùnh cuït chen chuùc nhau tröôùc cöûa, chaúng khaùc naøo ôû ngoaøi ñöôøng laø caïm baãy nguy hieåm khoân löôøng, chæ caàn böôùc theâm moät böôùc seõ rôi vaøo moàm lang soùi. Theá laø chaúng ai chòu ñi, ngay caû ngöôøi ngoài gheá chuû toïa duø coù bò ñuoåi ra khoûi hoäi cuõng nhaát ñònh khoâng ra tröôùc. Theá laø laïi caõi nhau oûm toûi. Vaø cuoái cuøng maëc duø coá giaãy duïa ngöôøi chuû toïa vaãn bò caû boïn toáng coå ra ngoaøi. Ngöôøi naøy neáu giaø yeáu, khoâng ñöùng vöõng coøn coù theå bò boïn ngöôøi xoâ ñaåy ra kia ñaïp caû leân ñaàu. Ñaáy chæ laø nhöõng thöù hai naêm roõ möôøi trong soá nhöõng thöù khaùc cuõng taùng ñôûm kinh hoàn khoâng keùm cuûa caùi «vaên minh» Trung Quoác. Trích töø «Nhöõng con truøng daäy sôùm» ZY

Chaúng keå thò phi, chæ noùi ñeán chính ñaïo

Caùi neùt chính cuûa Chuû nghóa theá lôïi laø khoâng phaân bieät phaûi traùi. Vì phaûi traùi döôùi con maét theá lôïi hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo theá löïc vaø taøi saûn. Coù ngöôøi baïn keå toâi nghe moät chuyeän ôû queâ anh mieàn Chieát Giang. Baø con anh coù moät ngöôøi trong thôøi kyø khaùng chieán choáng Nhaät in tieàn giaû vuøng ñòch chieám ñeå duøng vaøo vieäc mua vuõ khí ñaïn döôïc cho quaân du kích. Chaúng may anh naøy bò ñòch baét vaø ñem xöû baén vaøo caùi ñeâm tröôùc khi thaéng lôïi moät hoâm. Khi tin anh bò gieát loan veà laøng, nhöõng keû goïi laø chính nhaân quaân töû khoâng ai khoâng laéc ñaàu than: «Thaèng beù ñoù thaät laø toát, khoâng hieåu sao khoâng soáng ñaøng hoaøng. Neáu noù chòu ñi con ñöôøng chính ñaïo thì ñaõ khoâng ra noâng noãi aáy!» Ñoù laø caùch ñaùnh giaù trong thaâm taâm cuûa ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi moät vò anh huøng choáng giaëc cöùu nöôùc. Maëc duø trong loøng ñaày thöông xoùt, nhöng hoï laïi baûo: «khoâng soáng ñaøng hoaøng», «khoâng chòu ñi con ñöôøng chính ñaïo», töùc laø hoaøn toaøn khoâng nhöõng khoâng heà coù moät yù gì kính troïng caû, maø coøn laø moät söï thôø ô, taøn nhaãn nöõa.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Trong caùi «huõ töông» vaên hoùa Trung Quoác, chæ coù phuù quyù, coâng danh, taøi loäc môùi ñöôïc goïi laø «con ñöôøng ngay thaúng». Coøn nhöõng haønh ñoäng khoâng mang ñeán coâng danh phuù quyù thì toaøn laø nhöõng thöù «khoâng ñaøng hoaøng» vaø khoâng phaûi laø «chính ñaïo». Thaät chaúng coøn moät tyù naøo nhaân tính, chaúng coøn tieâu chuaån phaûi traùi gì nöõa. Taát caû hoaøn toaøn ñaûo loän. Söï khaùc bieät giöõa con ngöôøi vaø suùc vaät haàu nhö cuõng khoâng coøn. Caùi duy nhaát coøn laïi - gheâ gôùm nhaát - laø con maét theá lôïi maø thoâi. Trích töø taäp «Ñaäp tan huõ töông» ZY

Phoá Taøu moät ñoäng quyû nuoát töôi ngöôøi Trung Quoác

Ña soá ngöôøi Trung Quoác ñeàu coá gaéng «khoâng maát goác», nghóa laø tích cöïc chia reõ, xaâu xeù nhau. Baát kyø ôû goùc bieån chaân trôøi naøo heã coù ngöôøi Trung Quoác laø coù caén xeù laãn nhau. Nghe noùi taïi nöôùc Myõ coù moät cô quan chuyeân nghieân cöùu nhöõng ñaëc tính naøy ñeå tìm hieåu taïi sao ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi ngöôøi da traéng laïi raát töû teá maø ñoái vôùi ñoàng baøo mình luùc naøo cuõng chæ nhö chöïc muoán gieát laãn nhau. Töø khi nhöõng bang hoäi ma-phia treû Trung Quoác noåi leân hoaønh haønh trong caùc quaùn côm Taøu, nhieàu quaùn ñaõ phaûi chi nhöõng moùn tieàn lôùn ñeå môøi moät ngöôøi da traéng ñeán gaùc keùt tieàn, nhö kieåu moät loaïi buøa tröø taø. Chaúng bao laâu sau nhöõng baêng ñaûng naøy khoâng thaáy xuaát hieän nöõa. Ñoù laø noùi veà giôùi voâ hoïc. Coøn giôùi trí thöùc - ñaëc bieät laø soá ngöôøi Trung Quoác coù hoïc vò taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc Myõ - gioáng nhö göøng caøng giaø caøng cay- töï nhieân hoï phaûi bieåu hieän caùi ñaëc tính naøy moät caùch taøi ba hôn. Cuøng daïy taïi moät tröôøng ñaïi hoïc, laïi cuøng laø ngöôøi Trung Quoác ñaùng leõ hoï phaûi töông thaân töông trôï, hoøa thuaän vôùi nhau. Nhöng khi chöùng kieán taän maét toâi môùi thaáy ñöôïc laø khoâng phaûi nhö vaäy. «Nhöõng chuyeân gia veà hoïc» kieâm «hoïc veà chuyeân gia» ñoù neáu thuyeát trình hoaëc giaûng daïy veà vaán ñeà ñoaøn keát thì coù theå hay ho ñeán thöôïng ñeá cuõng coù theå khoùc ñöôïc. Nhöng treân thöïc teá chaúng luùc naøo hoï muoán ñoäi trôøi chung vôùi nhau. Ví duï: giaùo sö A môøi toâi ñi quaùn nhöng quyeát khoâng môøi giaùo sö B tham gia. OÂng giaùo sö C nghe noùi toâi nguû nhaø oâng giaùo sö D, töùc khaéc thanh minh khoâng muoán keát baïn vôùi caùi loaïi ngöôøi truïc lôïi nhö toâi. Toâi rôøi nhaø oâng E, ñònh nhôø oâng aáy chôû giuùp ñeán nhaø oâng F, thì oâng E noùi: «Anh baûo theá naøo? Gaëp thaèng ñoù aø? Thoâi , anh ñi boä cho noù khoûe nheù!». Caùc phoá Taàu treân theá giôùi ñaõ thaønh nhöõng ñoäng quyû nuoát töôi ngöôøi Trung Quoác, thaønh nôi chöùa chaáp voâ soá ngöôøi ôû chui khoâng giaáy tôø. ÔÛ ñoù, treû con hoaëc caùc baø giaø

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

nhieàu khi khoâng coù caùch naøo ngoaøi caùch laøm vieäc trong caùc xöôûng quaàn aùo laäu vôùi ñoàng löông khoâng ñuû huùp chaùo caàm hôi, chaúng khaùc gì nhöõng noâ leä da ñen thuôû naøo. Hoï choân vuøi cuoäc ñôøi trong nhöõng xöôûng ñoù maø chaúng ai nghe ñöôïc tieáng keâu than. Duø coù cô hoäi ñeå keâu khoùc nhieàu khi hoï cuõng khoâng daùm. Nhöõng xöôûng may laäu naøy thöôøng chæ nhaém boùc loät ngöôøi Trung Quoác chöù khoâng heà daùm ñuïng ñeán ngöôøi da traéng. Nhöõng ngöôøi Trung Quoác trong giôùi hoïc ñöôøng vaø guoàng maùy chính phuû cuõng khoâng laø moät ngoaïi leä. Neáu seáp cuûa anh laø ngöôøi Trung Quoác thì anh haõy coi chöøng. Khoâng nhöõng anh coù theå queân caùi vieäc thaêng tieán ñi, maø neáu coù chuyeän thaûi ngöôøi thì anh seõ laø keû ñaàu tieân phaûi cuoán goùi. Bôûi vì seáp anh phaûi chöùng minh cho ngöôøi da traéng caáp treân thaáy anh ta khoâng thieân vò, raát chí coâng voâ tö. Nhöng söï thöïc caùi oùc «tö» cuûa anh ta neáu ñem nheùt vaøo con thoi khoâng gian cuõng khoâng ñuû choã chöùa. Ñeå laøm vöøa loøng oâng chuû da traéng, anh ta khoâng ngaàn ngaïi moå thòt moät ñoàng baøo, böôùc leân caùi thi theå ñoù nhö moät baøn ñaïp maø tieán thaân. Ngöôøi Trung Quoác vì ñaàu oùc haõi sôï truyeàn kieáp neân seõ vónh vieãn bò löøa bòp, baét naït. Gioáng chuyeän moät phuï nöõ Trung Quoác ôû Myõ keå cho toâi nghe hai naêm roõ möôøi nhöõng ñau khoå cuûa baø trong vuï bò ngöôøi ta löøa tieàn moät voá naëng. Theá maø luùc toâi ñeà nghò ñem chuyeän ñoù vieát leân baùo, thì baø thaát saéc, vöøa khoùc vöøa baûo: «OÂng ôi! OÂng ôû taän beân Ñaøi Baéc, ñoái vôùi boïn choù saên ñoù thì khoâng coù gì phaûi lo. Nhöng em toâi ñang ôû Xan Phraêngxítx-coâ. OÂng haïi noù maát. OÂng ñuùng laø caùi thaèng chuyeân gaây ra tai hoïa thoâi!» Noùi xong baø chuøi nöôùc maét nöôùc muõi leân ngöôøi toâi vaø baét toâi theà neáu vieát gì veà baø thì seõ cheát ñuoái ngay trong caùi coác nöôùc traø. Than oâi! Trong theá giôùi naøy chæ coù caùi thieân tính nhu nhöôïc cuûa ngöôøi Trung Quoác môùi khoâng daùm caên cöù treân lyù leõ ñeå ñaáu tranh. Neáu coù moät vaøi ngöôøi daùm laøm vaäy thì nhöõng con gioøi trong huõ töông cho raèng ñaáy laø nhöõng phaàn töû cöïc ñoan khoâng an phaän. Moïi ngöôøi ñeàu soáng theo caùi kieåu: «Thoâi! Boû qua! Boû qua ñi! Caùi gì ñaõ qua thì cöù ñeå noù qua, quaù khöù thì haõy ñeå cho noù laø quaù khöù!» Roài chôø ñeán luùc Ngoïc Hoaøng thöôïng ñeá ñoät nhieân môû maét phaùn: «Ngöôøi aùc seõ gaëp quyû aùc!» Vaø nhö vaäy khaùc naøo ñaët ngang haøng nhöõng anh huøng choáng baïo löïc vôùi loaïi «coân ñoà», coøn ngöôøi löông thieän laïi ñoàng nghóa vôùi heøn nhaùt vaø deã bò baét naït, thieáu can ñaûm vaø phaåm caùch. Taïi sao nhöõng baêng ñaûng treû ngöôøi Hoa khoâng daùm ñoäng ñeán caùi ngöôøi da traéng gaùc keùt ôû caùc tieäm côm Taàu? Bôûi vì hoï quaù bieát raèng aên hieáp moät ngöôøi Trung Quoác thì cuõng deã nhö ñoái vôùi moät con kieán. Y sôï seät nhuùt nhaùt ñeán cheát ñöôïc, ñoái vôùi baát kyø vieäc hung baïo gì cuõng ñeàu quen thoùi cuùi ñaàu nhaãn nhuïc, mieäng caâm nhö heán. Nhöng neáu aên hieáp moät tay da traéng, luaät sö xuaát ñaàu loä dieän, thì khoâng bieát söï theå seõ ra sao? Tröôùc khi toâi ñi Myõ, moät ngöôøi baïn ñeán chia tay baûo: «Khi naøo anh trôû laïi Ñaøi Loan toâi hy voïng raèng anh seõ khoâng baûo ngöôøi Trung Quoác ôû ñaâu cuõng laø ngöôøi Trung Quoác nöõa!» Nhöng giôø ñaây duø coù daèn loøng eùp daï theá naøo ñi nöõa toâi vaãn phaûi baûo: «Ngöôøi Trung Quoác ôû ñaâu cuõng vaãn laø ngöôøi Trung Quoác». Chao oâi! Caùi caên beänh thaâm caên coá ñeá laøm cho töông lai cuûa ngöôøi Trung Quoác thaät muø mòt!

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Taïi nöôùc Myõ - moät xaõ hoäi ñen traéng laãn loän - ngöôøi Trung Quoác phaûi ñôn ñoäc chieán ñaáu vì thieáu söùc maïnh taäp ñoaøn, daãu coù theå ñaït ñeán moät trình ñoä naøo ñoù nhöng roài cuõng raát bò giôùi haïn. Khoâng nhöõng hoï vónh vieãn khoâng theå naøo so saùnh ñöôïc vôùi ngöôøi Do Thaùi, chæ caàn so saùnh vôùi ngöôøi Nhaät, ngöôøi Ñaïi Haøn laø cuõng thaáy bò thua tôùi caû traêm nghìn naêm aùnh saùng roài. Soá ngöôøi Nhaät di cö sang Myõ so vôùi Hoa kieàu chæ baèng moät nöûa, theá maø hoï baàu leân ñöôïc hai Ñaïi bieåu Quoác hoäi. Toâi coù theå noùi tröôùc raèng: caû traêm naêm nöõa ñaùm di daân Trung Quoác vaãn khoâng theå baàu noåi moät ñaïi dieän cuûa mình. Ngöôøi tuø tröôûng da ñoû «Thöôïng uùy Giaéc» coù noùi moät ñieàu raát ñau thöông nhö sau: «Nhöõng ngöôøi da traéng caùc anh coù tieâu dieät chuùng toâi ñaâu. Keû tieâu dieät chuùng toâi laø chính chuùng toâi ñoù!» Khoâng phaûi ngöôøi da traéng baøi xích ngöôøi Trung Quoác taïi Myõ; töï thaân ngöôøi Trung Quoác ñaõ laøm nhö vaäy, khieán cho chính ngöôøi Trung Quoác môùi bò laâm vaøo caûnh khoán khoù. Trích töø «Daãm leân ñuoâi noù» ZY

Noùi chuyeän veà «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí»

Traàn Vaên Hoøa vieát cho Baù Döông: Caùi baøi baùo «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» cuûa oâng trong «Töï laäp vaõn baùo» laøm toâi khoâng caàm loøng ñöôïc. Neáu khoâng thoå loä vôùi oâng thì toâi khoâng theå naøo chòu noåi. Toâi nghó nhöõng yù kieán döôùi ñaây cuûa toâi coù theå giuùp oâng tham khaûo theâm chaêng? Veà vieäc oâng noùi raèng «phaûi bieát thöôûng thöùc vaø phaûi coù naêng löïc thöôûng thöùc», toâi hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi oâng. Nhöng tröôùc khi noùi ñeán ngöôøi thöôûng thöùc, vaø naêng löïc thöôûng thöùc, toâi nhaän thaáy ngöôøi Trung Quoác raát buûn xæn trong vaán ñeà ca ngôïi ngöôøi khaùc. Chæ coù baûn thaân mình laø ñaùng khen, coøn nhöõng ngöôøi khaùc ñoái vôùi hoï ñeàu laø cöùt choù heát. Trong tieáng Trung Hoa caùc thaønh ngöõ kieåu: «Trí thöùc hay khinh nhau» (Vaên nhaân töông khinh), «Cuøng ngheà hay ghen nhau» (Ñoàng haønh töông kî), «Cuøng tính thì hay khích baùc nhau» (Ñoàng tính töông xích),v.v...nhieàu khoâng keå xieát. Cho neân neáu moïi ngöôøi ñeàu daùm ca ngôïi, maø ca ngôïi moät caùch coâng khai, thì töï nhieân seõ coù söï thöôûng thöùc vaø ñaùnh giaù. Ngaïn ngöõ phöông Taây baûo: «Caùi keû ñòch maø loøng daï heïp hoøi laø loaïi keû ñòch ñaùng sôï nhaát». Ñaëc bieät ngöôøi Trung Quoác thöôøng khoâng chòu ñöôïc ngöôøi khaùc khaù. Ngöôøi khaùc maø khaù, y seõ baûo laøm gì coù chuyeän ñoù. Ngöôøi ta coù thaät söï toát ñi nöõa theå naøo y cuõng phaûi ñi baûo vôùi taát caû moïi ngöôøi raèng khoâng phaûi vaäy.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Vì sao ngöôøi Trung Quoác khoâng thích ca tuïng, thöôûng thöùc? Toâi nghó ñieàu naøy cuõng coù lieân quan ñeán vieäc oâng baûo: «Ngöôøi Trung Quoác khoâng thích noùi söï thaät» Ngoaøi chuyeän naøy ra, ngöôøi Trung Quoác coøn khoâng daùm töùc giaän tröôùc maët ngöôøi laï. Vì khoâng daùm coâng khai töùc giaän neân cuõng khoâng daùm coâng khai ca tuïng, khoâng daùm yeâu maø cuõng khoâng daùm gheùt. Toâi cho raèng ngöôøi Trung Quoác coøn coù theâm ñaëc tính laø ít khi bieåu loä söï bieát ôn chaân thaønh. Neáu moät ngöôøi Trung Quoác thaønh coâng, anh ta seõ nghó ñaáy laø keát quaû cuûa söï caàn cuø noã löïc cuûa rieâng mình chöù chaúng lieân quan gì vôùi xaõ hoäi, nhaân quaàn. Chaúng phaûi ôn hueä gì ñoái vôùi caùi cô hoäi ñaõ giuùp anh ta thaønh coâng caû. Vieäc naøy giaûi thích thaùi ñoä voâ traùch nhieäm ñoái vôùi xaõ hoäi cuûa ngöôøi Trung Quoác. Ngoaøi ra, söï thaønh coâng cuûa ngöôøi Trung Quoác chæ mang laïi huy hoaøng cho moät gia ñình, moät hoï toäc. Nhöõng ngöôøi beân ngoaøi khoâng theå chia xeû ñöôïc caùi vinh döï ñoù. Caùi thaønh coâng cuûa anh laø vieäc rieâng cuûa anh. Caùi thaønh coâng cuûa toâi laø vieäc rieâng cuûa toâi, chaúng coù gì lieân can ñeán ngöôøi ngoaøi, ngöôøi khaùc caû. Khoâng chòu khen ngôïi, khoâng daùm töùc giaän, thích nhöõng lôøi giaû doái, bòa ñaët, nhöõng thöù naøy coù theå ñeàu do keát quaû cuûa tính «noäi quan» quaù trôùn trong vaên hoùa Trung Quoác. Ngöôøi Trung Quoác döôùi söï hun ñuùc cuûa vaên hoùa Trung Hoa mang moät taâm ñòa cöïc kyø muø môø, taêm toái. Caùi taâm ñòa naøy laøm cho ngöôøi ta khoâng daùm yeâu, gheùt, khoâng daùm bieát ôn vaø hy sinh. Khoâng ai muoán hy sinh, vì hy sinh töùc taïo neân söï thaønh coâng cho keû khaùc. Nghóa laø «chæ coù lôïi rieâng cho moät ngöôøi naøo ñoù maø khoâng theå coù lôïi cho moïi ngöôøi». Vì vaäy khoâng nhöõng chaúng ai muoán hy sinh, maø coøn teä hôn nöõa laø töï baûn thaân mình khoâng muoán hy sinh, nhöng laïi muoán ngöôøi khaùc hy sinh cho mình. Toâi goïi ñoù laø caùi «maëc caûm lieät syõ». Bao khoå naïn cuûa ngöôøi Trung Quoác ñeàu töø caùi voøng luaån quaån ñoù maø ra. YZ Göûi OÂng Traàn Vaên Hoøa: Söï phaân tích cuûa oâng laøm toâi raát caûm phuïc. Ñuùng laø nghe ñöôïc moät tieáng khen töø moàm ngöôøi Trung Quoác khen moät ngöôøi Trung Quoác khaùc cuõng khoù nhö ñi leân trôøi. Dó nhieân khoâng phaûi hoaøn toaøn khoâng coù söï khen ngôïi ngöôøi khaùc nôi ngöôøi Trung Quoác. Nhöng nhöõng söï ngôïi khen ñoù thöôøng mang tính chính trò - khoâng phaûi laø lôøi noùi thoát töø ñaùy loøng. Noù laø caùi thöù «tình hö, yù giaû». Maø thöïc ra khoâng ai bieát noù muoán noùi gì, chaúng khaùc naøo ñoái vôùi moät con ngöïa laïi khen caùi söøng noù ñeïp. Ña soá ngöôøi Trung Quoác ñeàu soáng moät cuoäc ñôøi ñaày tình caûm töï ty ñeán ñoä beänh hoaïn, khoâng laøm sao coù khaû naêng thaáy ñöôïc öu ñieåm cuûa ngöôøi khaùc, caøng khoâng theå ñaùnh giaù ñöôïc söï khaùc bieät giöõa mình vaø ngöôøi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Neáu moät ngöôøi Trung Quoác voâ tình taùn döông moät ngöôøi khaùc, töùc thì phaùt sinh ngay nhöõng tình huoáng sau ñaây: 1- Neáu ngöôøi ñöôïc taùn döông coù tyù ñòa vò, thì seõ nghe ngöôøi ta noùi: «- Sao? Laïi ñi bôï ñít noù aø?» 2- Neáu ngöôøi ñoù ñòa vò thaáp keùm, thì: «- Sao? Laïi mua baùn nhaân taâm aø?» 3- Ngöôøi ñoù laø hoï haøng hay beø baïn cuûa anh, seõ coù caâu: «- Dó nhieân! Quan heä cuûa caùc anh laø ñaëc bieät roài! Ñöông nhieân anh phaûi boác thôm anh ta chöù!» 4- Ngöôøi ñoù hoaøn toaøn xa laï, töùc khaéc: «- Anh coù bieát ñeách gì veà ngöôøi ta ñaâu! Neáu bieát roõ chaéc anh cuõng chaúng daùm noùi moø nhö theá!». Duø theá naøo ñi nöõa, taùn döông ngöôøi khaùc laø moät söï khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Caùi maø coù theå chaáp nhaän ñöôïc laø chöûi bôùi sau löng. Ngöôøi Trung Quoác heã cöù tuï taäp laïi moät nôi, neáu khoâng ngoài leâ ñoâi maùch veà chuyeän ngöôøi khaùc thì khoâng theå naøo laø con chaùu cuûa «oâng vua vaøng», cuûa «roàng thieâng» ñöôïc. Coù caâu: «Ñaïi Haùn thieân thanh». Thieân thanh laø gì? Ñoù laø tieáng noùi cuûa ngöôøi Trung Quoác khi tuï taäp laïi vôùi nhau ñeå coâng kích, bôùi moùc ñeán khoâng coøn moät caùi gì veà ñôøi tö cuûa keû khaùc. Kyø thöïc chuyeän naøy khoâng nhaát thieát luùc naøo cuõng haøm chöùa aùc yù nhöng laø moät thöù phaûn öùng töï nhieân cuûa söï phaùt beänh do vi-ruùt Taàu. Chaéc anh phaûi bieát oâng Choù chöù? OÂng Choù moãi laàn gaëp maët moät ñoàng loaïi töùc thì ngöûi ngöûi ñít laãn nhau. Heã muøi xoâng leân tôùi naõo thì caû hai ñeàu raát laáy laøm thoûa maõn laém. Caùi ñoäng löïc ñaåy ngöôøi Trung Quoác tuï hoïp laïi vôùi nhau laø caùi nhu caàu pheâ bình keû khaùc. Moät khi coù ngöôøi voã tay baûo anh pheâ bình ñuùng, töùc laø ñaõ ngöûi ñöôïc ñít anh vaø laáy laøm thoûa maõn veà caùi muøi cuûa anh roài, töùc laø hai ngöôøi ñaõ caûm thaáy ñoàng ñieäu vôùi nhau ñaáy. Nhaø vaên Loã Taán coå ñoäng chuùng ta phaûi daùm thöông, daùm gheùt. Yeâu vaø gheùt laø hai khaû naêng maø vì lo sôï moät caùch beänh hoaïn thaønh ra ngöôøi Trung Quoác ñeàu ñaõ ñaùnh maát caû. Yeâu thì sôï chuùng cöôøi, gheùt thì sôï chuùng thuø. Theá laø yeâu vaø gheùt queän vôùi nhau thaønh moät thöù löïc löôïng gian aùc. Chính söùc maïnh naøy ñaõ noå buøng leân trong caùi tai hoïa lôùn 10 naêm taïi luïc ñòa qua caùi goïi laø Caùch Maïng Vaên Hoùa. Taát caû nhöõng daõ man, hung baïo, xaûo traù, ñoá kî, taøn nhaãn tieàm taøng trong noäi taâm saâu thaúm, thaâm nhaäp vaøo xöông coát ngöôøi Trung Quoác ñeàu ñaõ ñöôïc bieåu hieän qua noù, laøm cho nhaân caùch ngöôøi Trung Quoác caøng thaáp heøn. Ñöøng noùi ñeán höôùng thöôïng, ñi leân. Chæ ñeå khoâi phuïc caùi möùc ñoä cuûa nhöõng naêm 30 sôï raèng phaûi maát ñeán naêm möôi naêm nöõa. Bôûi vì xaây döïng baát cöù moät caùi gì thöôøng phaûi maát gaáp naêm laàn thôøi gian duøng ñeå phaù hoaïi noù. Cöùu vôùt caû moät daân toäc, caùi troïng traùch naøy chuùng ta khoâng theå ñeå trong tay moät vaøi quan chöùc caàm quyeàn, maø moãi ngöôøi Trung Quoác chuùng ta phaûi chia ra maø töï ñaûm ñöông. Moät quoác daân haïng ba khoâng theå naøo sinh ra ñöôïc moät chính phuû haïng nhaát, cuõng nhö moät chính phuû haïng ba khoâng theå naøo coù ñöôïc moät quoác daân haïng nhaát caû.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Chuùng ta, anh baïn treû vaø toâi - moät ngöôøi ñaõ giaø nua ; chuùng ta phaûi baét ñaàu vieäc aáy. Chuùng ta khoâng theå naøo chæ trong choác laùt maø thay xöông ñoåi thòt. Nhöng neáu thay ñoåi ñöôïc - duø chæ moät teá baøo - thì chuùng ta cuõng phaûi laøm ngay. Anh coù nghó raèng vieäc ñaáy laø moät vieäc naèm trong taàm tay chuùng ta khoâng? Trích töø «Quaûng tröôøng Thoâng giaùm» YZ

Kieâu ngaïo haõo

Coù moät soá ngöôøi nhö bò maéc caùi beänh laøm cao, heã cöù noùi ñeán nöôùc Myõ thì laïi leân maët soå toeït: «Vaên hoùa cuûa nöôùc Myõ noâng choeït!» (Coù ngöôøi laïi cho laø loaïi vaên hoùa «chaúng coù neàn taûng gì!» ; ngöôøi thì cho laø «khoâng coù chieàu saâu!» ; ñaïi khaùi laø moät thöù laêng nhaêng khoâng ra gì). Vaên hoùa nöôùc Myõ coù thaät noâng caïn khoâng? Ñoù laïi laø moät vaán ñeà khaùc. Nhöng cöù giaû söû cho laø noù noâng caïn ñi thì chuùng ta laïi caøng phaûi thaáy xaáu hoå, thay vì leân maët. Chaúng khaùc naøo chuyeän moät anh chaøng doøng doõi thö höông bò phaù saûn, aùo quaàn raùch röôùi, ngoài xoåm trong moät ngoâi mieáu ñoå, soáng nhôø vaøo côm thöøa canh caën maø coøn gaøo leân: «OÂng noäi tao laøm ñeán teå töôùng! Coøn boá noù baát quaù chæ laø moät teân ñaøo coáng maø thoâi!». Khoâng nhöõng khoâng bieát töï laáy laøm hoå theïn vì sao mình laïi baàn cuøng ñeán theá, laïi coøn döông döông ñaéc yù veà chuyeän ñoái phöông xuaát thaân baàn tieän. Caùi caâu naøy ñaùng leõ phaûi ñeå cho ngöôøi khaùc noùi veà chuùng ta môùi ñuùng. Nhöng neáu coù ngöôøi noùi nhö vaäy chaéc chaén seõ khoâng khoûi xaûy ra moät vuï ñaáu khaåu kòch lieät. Khi tuyeân boá khoâng khoáng nhö theá thì roõ raøng caùi kieâu ngaïo kia ñaõ che laáp heát söï saùng suoát cuûa mình roài. Kieâu ngaïo haõo chæ laø moät thöù töï maõn laøm cho hoa maét - Töï mình say söa, töï mình yù daâm, truøm chaên leân ñaàu roài nghó ngôïi baäy baï. OÂng Khoång Khaâu thuôû xöa ñaõ phí coâng tìm ra bao nhieâu thöù «tích coå» cho ngöôøi sau laáy ñoù laøm göông söûa mình. Ngaøy nay ñoàng baøo Trung Quoác khoâng phaûi toán moät tyù coâng söùc naøo maø vaãn coù moät nöôùc Myõ tröôùc maét ñeå coù theå nhìn vaøo, sôø vaøo, tìm toøi nghieân cöùu, theå nghieäm. Khoâng hieåu vì sao ngöôøi Trung Quoác vaãn coøn ñem caùi loøng kieâu ngaïo haõo cuûa mình ñeå choái boû caùi kieåu maãu soáng ñoù, vieän côù raèng noù laø moät thöù ngoaïi lai töø nghìn daëm? Chuùng ta cuõng khoâng theå ca ngôïi nöôùc Myõ laø moät ñoùa hoa ñöôïc. Neáu thaät tình noù ñeïp nhö moät ñoùa hoa thì ngöôøi Myõ ñaõ khoâng phaûi duøng ñeán nhöõng nhaø lao. Nhöng coù

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

moät ñieåm nhaát ñònh coù theå giuùp cho chuùng ta hoïc taäp, ñoù laø loái soáng cuûa ngöôøi Myõ, moät thöù vuõ khí raát lôïi haïi ñeå ngöôøi Myõ choáng nhöõng pheâ bình cuûa caùc löu hoïc sinh ñeán töø baát cöù nöôùc naøo (keå caû nhöõng ngöôøi töø caùi hoá löu huyønh chui leân). Chæ caàn hoûi moät caâu: «Anh thaáy nöôùc Myõ laø khoâng ñöôïc, khoâng hay. Vaäy theo anh caùi phöông thöùc sinh hoaït cuûa ngöôøi Myõ thì theá naøo?» Nhìn moät caùch toång quan ai cuõng phaûi coâng nhaän nöôùc Myõ laø moät xaõ hoäi töï do daân chuû, coù moät neàn coâng lyù raát vöõng maïnh vaø roäng raõi. Caùi teä haïi nhaát cuûa loøng kieâu haõo laø töï mình xaây leân cho mình moät böùc töôøng. Töï mình coâ laäp mình vaøo trong moät caùi thuøng chöùa nöôùc, uoáng nöôùc vaøo phình caû buïng leân, chaúng khaùc naøo caùi buïng pheä cuûa Baù Döông toâi ñaây, phình leân ñeán noãi khoâng coøn caùch nheùt theâm moät thöù gì nöõa, cuøng laém chæ theâm ñöôïc vaøi khaåu suùng Taây, maáy khaåu caønoâng vaø daêm chieác taøu boïc theùp. Coøn nhöõng thöù vaên hoùa gheâ gôùm, cô baûn hôn kia giaùo duïc, ngheä thuaät, leã nghóa, ñaïo lyù caù nhaân, tinh thaàn xöû theá - khoâng nhöõng khoâng theå nheùt theâm vaøo maø chæ caàn nhìn ñeán moät caùi cuõøng ñaõ thaáy noåi da gaø leân roài. Thaät ra ñeå töï cöùu laáy mình, chuùng ta khoâng nhaát thieát caàn phaûi noi göông nöôùc Myõ, nöôùc Ñöùc, nöôùc Nhaät. Nhöng cuõng khoâng neân queân raèng sau Chieán tranh Theá giôùi Laàn thöù II nöôùc Ñöùc vaø nöôùc Nhaät ñaõ phuïc höng nhanh choùng ñeán ñoä ñaùng sôï. Ngöôøi Trung Quoác khi tìm hieåu veà vaán ñeà chæ thaáy nguyeân nhaân cuûa noù naøo laø ôû Keá hoaïch Maùc-san Laàn thöù IV, naøo laø Chieán tranh Haøn Quoác, naøo laø cô sôû coâng nghieäp voán vöõng maïnh cuûa hai nöôùc naøy. Nghe ra döôøng nhö taát caûù chæ laø vaán ñeà vaän may maø thoâi. Than oâi! Moïi ngöôøi ñeàu queân moät ñieàu laø sau khi baïi traän, hai nöôùc naøy ñaõ trôû thaønh moät thöù quoác gia haïng ba, nhöng daân cuûa hai nöôùc naøy vaãn laø loaïi daân haïng nhaát vôùi caû tieàm löïc vaên hoùa thaâm haäu. Chaúng khaùc naøo moät anh khoång loà ba ñaàu saùu tay, ñuøng moät caùi bò ñaùnh guïc xuoáng ñaát, moät luùc sau töø töø hoài tænh ñöùng daäy phuûi quaàn böôùc ñi, vaãn ñöôøng ñöôøng laø moät haûo haùn. Coøn caùi anh Trung Quoác bò lao phoåi ñeán thôøi kyø thöù ba kia, nhaát thôøi ñöùng treân vuõ ñaøi theá giôùi döông döông töï ñaéc, nhöng roài moät côn gioù laïnh thoåi ñeán laäp töùc haét hôi ba boán caùi thaät to, muõi daõi roøng roøng. Coù ngöôøi baûo uoáng aùtx-pi-rin ñi, thì laïi baûo ngöôøi ñoù coù tö töôûng quaù khích, laøm lung lay ñaát nöôùc. Keát quaû gioáng moät cuû haønh troàng ngöôïc, hai ngöôøi ñôõ cuõng khoâng naâng leân ñöôïc. Heã cöù coù ai noùi neân baét chöôùc ngöôøi khaùc laø coù moät chuùt gì ñoù khoâng theå nhòn nhuïc ñöôïc - ñaïi tröôïng phu taát phaûi ñaïp ñaát choáng trôøi, oanh oanh lieät lieät, laøm cho nhöõng ñöùa nhaõi ranh phaûi khaâm phuïc, ghen tò chöù ai laïi ñi baét chöôùc! Vaán ñeà laø caùi meõ ngoaøi naøy ôû ñôøi Ñöôøng, ñôøi Haùn thì ñích thöïc laø coù. Song thôøi theá ñaõ ñoåi thay roài! Caùi oâng phöông Taây kia ñaõ noåi leân quaù maïnh, ñaùnh khoâng noåi, chöûi cuõng khoâng thaéng, thoâi thì nhöõng chuyeän cuõ kia cuõng chæ nhö maây khoùi. Hieän taïi phöông phaùp duy nhaát coù theå laøm laø hoïc hoûi hoï. Maø cuõng khoâng coøn con ñöôøng naøo khaùc. Neáu nhö cöù moät möïc kieâu ngaïo haõo, gioáng moät baø laõo giaø luùc naøo cuõng giô caùi chaân bò boù vöøa kinh vöøa thoái cuûa mình leân khoe naøo laø boù ñeïp, boù kheùo, thì khoâng traùnh ñöôïc

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

seõ ñi vaøo caùi ngoõ cuûa söï dieät vong. Kieâu ngaïo haõo laøm chuùng ta coù caûm töôûng haõo huyeàn laø ngöôøi Trung Quoác khoâng theå naøo bò dieät vong, vin vaøo côù daân toäc Trung Hoa coù thöøa söùc ñoàng hoùa. Baèng chöùng laø chuùng ta ñaõ hai laàn bò maát nöôùc roài, moät laàn veà tay Moâng Coå vaø laàn thöù hai veà tay Maõn Chaâu. Nhöng keát quaû chaúng qua chæ nhö moät con dieàu ñaûo caùnh, keû xaâm löôïc chaû ñaõ cuùp ñuoâi boû chaïy roài ö? Ñoái vôùi Maõn Chaâu coøn teä haïi hôn, nghóa laø chaúng coøn ñöôøng naøo maø cuùp ñuoâi chaïy nöõa! Caùi lyù luaän vaø baèng chöùng naøy tuy laøm chuùng ta caøng töï tin hôn, nhöng chuùng hoaøn toaøn khoâng theå baûo ñaûm raèng trong töông lai chuùng ta seõ khoâng coøn coù theå bò maát nöôùc nöõa. Coù moät ñieàu caàn chuù yù laø baát keå moät quoác gia, duø lôùn theá naøo chaêng nöõa, luùc chöa bò dieät vong vaãn nghó mình seõ khoâng bao giôø bò dieät vong. Maø moät daân toäc tröôùc khi bò tuyeät chuûng, dó nhieân cuõng laø moät daân toäc chöa bao giôø bò tuyeät chuûng. Song, neáu cuoái cuøng chaúng may bò dieät vong, aét cuoái cuøng cuõng bò tuyeät chuûng. Caùi kieâu ngaïo haõo kia chæ che laáp taàm nhìn, meâ hoaëc con tim, laøm cho khoâng thaáy ñöôïc nhöõng nguy cô ôû beân trong cuõng nhö beân ngoaøi. Luùc nguy cô ñeán thaät thì chæ coù ñaùm daân ñen vaø con chaùu sau naøy laïi phaûi khoùc maø thoâi. Khi ñeán Peâ-lo-poâ-ne-dô, ngöôøi Hy-laïp coøn ôû trong tình traïng aên loâng ôû loã, ñít coøn ñoùng khoá, thì daân ôû ñaûo Creâ-tô (Creøte) ñaõ coù moät neàn vaên minh xaùn laïn huy hoaøng, khoâng chæ bieát luyeän theùp maø coøn coù nhöõng thaønh töïu kyõ thuaät cao ñoä khaùc. Nhöng sau ñoù, chæ trong moät khoaûng thôøi gian 200 naêm, ngöôøi Creâ-tô ñaõ bò ngöôøi Hy-laïp chinh phuïc ñeán khoâng coøn daáu veát gì caû. Naêm nghìn naêm tröôùc ôû Nam Myõ ñaõ coù nhöõng cung ñieän cuûa ñeá quoác In-ca, hieän taïi vaãn coøn tìm thaáy di tích trong vuøng nuùi hoang cuûa Peâ-ru. Chæ caàn caên cöù vaøo caùc kieán truùc traùng leä ñoù chuùng ta cuõng ñuû thaáy trình ñoä vaên hoùa cuûa hoï cao nhö theá naøo (Vaøo luùc ngöôøi In-ca xaây nhöõng laâu ñaøi naøy thì ngöôøi Trung Quoác chuùng ta coøn laø moät daân toäc daõ man aên loâng ôû loã). Nhöng baây giôø ngöôøi In-ca ôû ñaâu? Baù Döông, ngöôøi vieát nhöõng ñieàu naøy, khoâng phaûi laø keû chuyeân moân ñi laøm maát tinh thaàn ngöôøi khaùc. Nhöng chuùng ta caàn thaáy roõ raèng caïnh tranh laø moät thöù raát voâ tình. OÂng trôøi kia khoâng theå vì anh Trung Quoác coù 5.000 naêm vaên hoùa maø phaùi thieân binh xuoáng baûo hoä nhö Ñöôøng Taêng ñöôïc. Vì vaäy nhaân luùc coøn ñang soáng treân theá gian naøy, chuùng ta caàn phaûi caáp toác reøn luyeän, laøm sao noân ra ñöôïc taát caû nhöõng thöù dô baån trong ruoät, aên vaøo ñöôïc nhöõng thöù coù chaát dinh döôõng toát. Hieän taïi chuùng ta thöông tieác nhöõng quoác gia ñaõ bò tieâu vong trong lòch söû, nhöõng daân toäc ñaõ bò tuyeät chuûng, nhöng ñöøng hy voïng trong töông lai haäu theá seõ laïi thöông xoùt chuùng ta nhö vaäy. Coù theå toùm laïi trong moät caâu nhö theá naøy chaêng: «Ñöøng ñeå cho ngöôøi ñôøi sau laïi bò ngöôøi ñôøi sau nöõa khoùc». Trích töø taäp «Ñaäp tan huõ töông»

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

YZ

Noi göông Taây Phöông nhöng khoâng laøm noâ leä

Trong «Truyeän Phong thaàn», moät thöù I-li-aùt cuûa Trung Quoác, thì thaàn tieân nhö maây, yeâu quaùi nhö möa, tuy raèng roát cuïc ñeàu quy veà chuyeän taø khoâng theå thaéng chính, nhöng trong quaù trình hai beân ñaáu vôùi nhau coù nhöõng maøn raát gay caán, raát oanh lieät. Trong soá thaàn thaùnh cuûa «Truyeän Phong thaàn», lôïi haïi nhaát phaûi keå tôùi AÂn Giao vôùi caùi Phieân Thieân AÁn - moät loaïi böûu boái voâ ñòch thieân haï. Chæ caàn oâng ta nieäm thaàn chuù roài hoâ leân moät tieáng töùc thì caùi vuõ khí aáy bay vuùt leân khoâng. Luùc noù haï xuoáng, ñöøng noùi ñeán xöông thòt con ngöôøi, ngay caû ngoïn nuùi Hy-ma-la-ya kia cuõng coù theå bò böûa laøm ñoâi. Phaûi keå ñeán caùi hay nöõa cuûa noù laø chính ngay Quaûng Thaønh Töû, sö phuï cuûa AÂn Giao, cuõng khoâng coù caùch naøo choáng cöï ñöôïc vuõ khí naøy, neân khi thaáy hoïc troø mình trôû maët, traéng trôïn vöùt böûu boái aáy leân, thì cuõng bay hoàn baït vía, voäi vaøng thaùo chaïy. Baù Döông toâi ñang luùc ñöôïc yeân thaân, boãng nhieân cuõng bò caùi vuõ khí voâ ñòch naøy giaùng xuoáng, nhöng vì thôøi ñaïi ñaõ ñoåi thay, baây giôø vì hieän ñaïi hoùa neân Phieân Thieân AÁn khoâng coøn goïi laø Phieân Thieân AÁn nöõa maø ñoåi teân ñoåi hoï, goïi laø «Suøng döông, mò ngoaïi» (Toân suøng Taây phöông, nònh noït nöôùc ngoaøi). Chæ caàn bò oâng AÂn Giao hieän ñaïi giaùng cho moät caâu «Suøng döông, mò ngoaïi» naøy thì so vôùi caùi «Phieân Thieân AÁn» 3.000 naêm veà tröôùc coøn naëng hôn caû nghìn caân. ÔÛ Loátx AÊng-giô-leùtx, luùc toâi ñang noùi chuyeän trong buoåi hoäi thaûo, boãng coù thính giaû chuyeån ñeán moät tôø giaáy, treân aáy vieát theá naøy: «Laõo giaø kia! Khoâng ngôø nhaø ngöôi laïi thôø Taây, nònh ngoaïi nhö vaäy, cöù nhaát thieát cho raèng nöôùc Myõ laø hoaøn myõ, nhöng thöïc ra nöôùc Myõ laïi khoâng phaûi hoaøn myõ nhö ngöôi töôûng ñaâu!». Sau ñoù ít laâu, moät tôø baùo ôû Loátx AÊng-giô-leùtx teân laø «Nam Hoa thôøi baùo» coù ñaêng moät baøi cuûa Ñaïc Daân tieân sinh vôùi ñoaïn vieát theá naøy: «Phaûi kòch lieät pheâ bình caùi quan nieäm «Thôø Taây nònh ngoaïi». OÂng Baù Döông cuõng gioáng nhö bao nhieâu ngöôøi Trung Quoác khaùc, luùc vöøa môùi ñaët chaân ñeán ñaát Myõ, bò laàm laïc giöõa nhöõng bieåu töôïng xaõ hoäi toát ñeïp cuûa noù, boãng thaáy xaáu hoå vì caùi nhô baån cuûa mình ñaâm ra coù maëc caûm töï ti. Ví thöû oâng Baù Döông cöù ôû ñaây theâm vaøi ba naêm nöõa, toâi tin raèng caùi quan nieäm cuûa oâng aáy veà Myõ taát chaúng coøn gioáng nhö baây giôø». Caùi vuõ khí gheâ gôùm «Thôø Taây, nònh ngoaïi» naøy ñaïi khaùi ñaõ ñöôïc hình thaønh trong nhöõng naêm 40 cuûa theá kyû thöù XIX sau Chieán Tranh Nha Phieán (1840) ñeå haïi ngöôøi ñôøi. Muoán hieåu roõ noäi dung cuûa noù ta coù theå ñoïc nhöõng lôøi maït saùt sau ñaây cuûa moät oâng baïn

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

giaø ngöôøi Trung Quoác: -«Nhöõng keû «Suøng döông, mò ngoaïi» nhö caùc ngöôøi [moät caùch noùi raát khaùch saùo ñaáy, coøn khoâng seõ thaúng thöøng goïi laø Haùn gian, boài Taây (döông noâ), ñoà baùn nöôùc (maõi quoác taëc) - BD]. Traêm caâu nghìn chöõ noùi gì ñi nöõa chaúng qua cuõng chæ ñeå ca ngôïi raèng nöôùc Myõ laø toát ñeïp. Neáu noùi caùc nhaø khoa hoïc Myõ gioûi, caùi ñoù coù theå cho laø ñuùng, coøn laïi ñi baûo laø vaên hoùa Myõ hay hôn vaên hoùa Trung Quoác thì khoâng ai ngöûi ñöôïc. Ai daùm noùi raèng chuùng ta laïi phaûi ñi hoïc laøm ngöôøi theo kieåu Myõ?» Caùi caùch noùi naøy khoâng phaûi chæ rieâng cuûa oâng baïn giaø ñoù maø coøn laø gioïng ñieäu cuûa quaù nhieàu ngöôøi Trung Quoác khaùc, quaù nhieàu ñeán ñoä noù laøm cho huyeát aùp cuûa toâi taêng leân gheâ gôùm! Söï kieän naøy ñöa ra aùnh saùng moät vaán ñeà raát quan troïng: Coù moät soá ngöôøi hay ñem hai söï kieän hoaøn toaøn khaùc nhau, hai haønh vi khoâng lieân heä nhaân quaû gì vôùi nhau maø daùn dính vaøo nhau; khoâng duøng ñaàu naõo nhöng duøng nöôùc boït ñeå daùn, ñuùng laø nhöõng kyõ thuaät vieân cao caáp! «Thôø Taây» vaø «nònh ngoaïi» laø hai thöù caùch nhau caû möôøi vaïn taùm nghìn daëm, chaúng coù gì dính daùng vôùi nhau, nhöng neáu moät khi ñem daùn dính vaøo vôùi nhau, chuùng coù theå duøng laøm coâng cuï ñeå «ñaùnh vôõ ñaàu» vaø coù theå «taëng theâm» cho voâ soá nhöõng tai hoïa khaùc. Thaät ra keû bò toån thöông nhaát trong chuyeän naøy khoâng phaûi laø nhöõng keû bò chöûi laø «thôø taây, nònh ngoaïi», maø chính laø nhöõng keû vì sôï bò goïi laø nònh ngoaïi neân khoâng daùm «thôø Taây», nghóa laø khoâng daùm nhaän raèng mình taùn thöôûng nhöõng ñieàu hay cuûa Taây phöông. Toâi khoâng baûo khoâng coù nhöõng ngöôøi ñích thöïc laø «Suøng döông, mò ngoaïi». Caùi loaïi ñoäng vaät naøy nhieàu khoâng bieát bao nhieâu roå ñöïng cho heát. Nhöng toâi chæ muoán noùi raèng coøn coù raát nhieàu baïn beø khaùc tuy laø «thôø Taây» nhöng khoâng «nònh ngoaïi» tyù naøo. Taïi hoäi tröôøng ôû Loátx AÊng-giô-leùtx hoâm ñoù, trong choác laùt, vì quaù caêng thaúng maø toâi queân maát caùi thaân phaän laøm khaùch cuûa mình ñi, môùi boäc loä chaân töôùng baèng nhöõng caâu hoûi sau ñaây ñoái vôùi thaân haøo nhaân só trong buoåi hoïp: Caùc vò hoâm nay ñeán ñaây baèng gì? Baèng xe oâ-toâ hay xe cuùt-kít? Neáu duøng xe oâ-toâ töùc laø thôø Taây roài ñoù. Taïi sao treân ñaàu caùc vò khoâng teát ñuoâi sam, hoaëc vaán toùc leân ñænh ñaàu maø laïi reõ ngoâi beân phaûi, beân traùi? Reõ ngoâi nhö theá chaúng phaûi laø thôø Taây aø? Taïi sao caùc baø khoâng boù chaân ñi roùn ra roùn reùn maø laïi ñi giaày cao goùt? Khoâng boù chaân maø ñi giaày cao goùt laø thôø Taây roài. Taïi sao ñaøn oâng khoâng maëc aùo thuïng, aùo caùnh, aùo löông tay roäng maø laïi maëc aâu phuïc? Maëc aâu phuïc töùc laø thôø Taây vaäy. Sao, caùc vò khoâng huùt thuoác laøo (ñieáu nöôùc) maø laïi huùt thuoác laù thôm? Huùt thuoác laù cuõng laø thôø Taây. Sao caùc ngöôøi khoâng naáu côm baèng than, cuûi, rôm vaø thoåi löûa ñeå nhoùm beáp maø laïi duøng loø ñieän, beáp ga? Loø ñieän, beáp ga cuõng laø thôø Taây. Sao caùc ngöôøi khoâng nguû treân caùi khaùng (moät loaïi giöôøng xaây baèng gaïch hoaëc ñaát, ôû döôùi coù beáp löûa vöøa ñeå naáu aên vöøa söôûi aám vaøo muøa ñoâng ôû mieàn Baéc Trung Quoác) maø laïi nguû treân giöôøng neäm, giöôøng loø xo? Nguû treân giöôøng loø-xo, giöôøng neäm khoâng phaûi laø thôø Taây hay sao? Taïi sao khi caùc ngöôøi gaëp seáp cuûa caùc ngöôøi, caùc ngöôøi khoâng quì moïp, ñaäp ñaàu xuoáng ñaát cho keâu leân binh binh,

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

maø laïi chæ baét tay noùi «Hai!» [ Hi ]? Baét tay roài chaøo «Hai!» khoâng phaûi thôø Taây laø gì? Taïi sao caùc ngöôøi khoâng thaép ñeøn daàu ñeå ñoïc saùch thay vì duøng ñeøn ñieän? Duøng ñeøn ñieän cuõng laø thôø Taây ñaáy. Vì sao luùc göûi thö laïi khoâng nhôø baïn beø ñi ñöa hoä maø laïi daùn tem boû vaøo thuøng thö? Daùn tem vaø boû thö vaøo thuøng khoâng phaûi laø thôø Taây aø? Taïi sao caùc ngöôøi khoâng ñi xem chieáu boùng aûnh baèng da löøa, maø laïi ñi xem xi-neâ? Xem xi-neâ khoâng phaûi thôø Taây laø gì? Taïi sao caùc ngöôøi khoâng gaân coå leân maø keâu goïi, la heùt thay vì ñi goïi ñieän thoaïi? Goïi ñieän töùc laø thôø Taây chöù coøn gì nöõa. Tuy nhieân toâi khoâng tin raèng taát caû caùc oâng, caùc baø laïi ñi nònh ngoaïi. Sau ñoù, luùc trôû veà Ñaøi Loan, toâi caøng caûm thaáy naëng neà nhö ñeo moät quaû caân, caûm thaáy söï vieäc caàn ñöôïc laøm saùng toû ñeå cho loøng ñöôïc thanh thaûn. Cuoäc duyeät binh lôùn ngaøy Quoác khaùnh Ñaøi Loan (moàng 10 thaùng 10) vöøa qua, chaéc vaãn coøn trong kyù öùc caùc vò nhöõng hình aûnh noùng hoåi, naøo suùng taây, phaùo taây, troáng taây, keøn taây, dao taây, kieám taây, daøn nhaïc taây. Nhöõng thöù aáy phaûi chaêng ñeàu laø nhöõng saûn phaåm thôø Taây, nhöng coù phaûi chaêng vì theá ñeàu laø nònh Taây heát? Töø nhöõng thöù ñi treân maët ñaát cho ñeán nhöõng thöù bay treân khoâng trung ñeàu laø nhöõng saûn vaät thôø Taây. Coù theå naøo nghi raèng vì coù moät söï caáu keát, nònh bôï nöôùc ngoaøi naøo ñoù chaêng? Nhìn vaøo beân trong moät gia ñình, hieän töôïng treân ñuùng laø caøng traàm troïng hôn. Taát caû nhöõng ngöôøi vieát vaên vieát baùo, vieát thö naëc danh ñeå chöûi toâi laø keû laøm haïi ñeán tình caûm toát giöõa «nhaân daân» vaø «nhaø nöôùc» thöôøng vaãn duøng buùt nguyeân töû, buùt maùy, maø khoâng duøng buùt loâng. Duøng buùt nguyeân töû, buùt maùy, roài ñaùnh maùy, sao chuïp, nhöõng ngöôøi naøy noã löïc thôø Taây theá coù nònh ngoaïi khoâng? Trong phoøng khaùch, phoøng laøm vieäc, caùc coâng sôû toaøn thaáy nhöõng gheá soâ-pha, gheá baønh maø khoâng thaáy duøng tröôøng kyû. Tuaàn tröôùc toâi ñeán thaêm moät ngöôøi baïn. Anh ta chæ maët toâi quaùt baûo: «Ñoà thôø Taây, nònh ngoaïi!». Toâi bò quaùt thaønh thöû môùi ñieân leân, tìm ñöôïc moät caùi buùa ñaõ ñònh ñaäp cho tan naùt caùi nhaø xí beät ôû nhaø anh ta. Vôï anh ta ra naên næ, toâi cuõng coùc caàn, toâi theà khoâng ñoäi trôøi chung vôùi caùi loaïi nhaø xí beät giaät nöôùc «thôø Taây, nònh ngoaïi» naøy. Toâi maø ñaäp xong caùi nhaø xí thì theá naøo cuõng seõ ñaäp tieáp ñeán caùi voâ tuyeán, caùi ñaøi, caùi tuû laïnh, beáp ga, ñieän thoaïi, ñeøn ñieän,.v.v...Cuoái cuøng, coâ con gaùi cuûa anh ta - nöõ sinh toát nghieäp ñaïi hoïc, bò truùng ñoäc thôø taây raát naëng, chaúng coøn bieát kính laõo, toân hieàn, cuõng khoâng bieát gì laø leã nghóa - beøn goïi caûnh saùt ñeán ñeå ñuoåi toâi ra khoûi nhaø. Theá laø chaám döùt cuoäc xung ñoät ñoù. Neáu khoâng, vôùi caùi buùa cuûa toâi, maø hoï laïi ôû taàng 12, caû gia ñình hoï chöa chaéc coøn choã ñeå ñaët ñít ngoài. Sau ñoù suy nghó maõi, toâi cuõng khoâng theå naøo hieåu ñöôïc taïi sao con gaùi anh ta laïi coù theå haønh ñoäng nhö moät keû nònh ngoaïi kieåu ñoù ñöôïc. Than oâi! khoâng theå töôûng töôïng neáu thöôïng ñeá noåi traän loâi ñình, tòch thu taát caû nhöõng thöù maø ngöôøi Trung Quoác tích luõy töø ngaøy thôø Taây ñeán giôø, khoâng bieát seõ coøn laïi ñöôïc gì? Anh baïn toâi vôùi caùi Phieân Thieân AÁn chaéc chaén seõ noùi: «Ai baûo chuùng ta ñeå laøm ngöôøi, ñeå xöû theá laïi phaûi ñi hoïc Taây phöông?»

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

AÙi daø! Anh naøy ñuùng laø dôù daån, theá maø coøn phaûi hoûi! Veà maët laøm ngöôøi, xöû theá ñöông nhieân laïi caøng phaûi thôø Taây, hoïc nhöõng caùi öu ñieåm cuûa hoï chöù, nhöng nhö theá khoâng coù nghóa laø phaûi ñi nònh hoï. Veà phöông dieän chính trò, chuùng ta laïi khoâng phaûi ñaõ thôø Taây ñeán ngaäp ñaàu roài hay sao? Ñaàu tieân chuùng ta ñaõ vöùt caùi heä thoáng vua quan töø 5.000 naêm ñeå nhaát quyeát hoïc theo loái boû phieáu baàu cöû cuûa hoï. Tieáp theo laø ñaõ cho caùi truyeàn thoáng phong kieán moät caùi ñaù ñít ñeå hoïc theo con ñöôøng chính trò daân chuû. Veà cheá ñoä kinh teá, chuùng ta cuõng ñaõ boû caùi 5.000 naêm troïng noâng khinh thöông, hoïc theo ngöôøi Taây phöông troïng coâng nghieäp vaø buoân baùn. Nhö vaäy laø ñaõ vöùt ñi caùi nhaân sinh quan 5.000 naêm xem vieäc laøm quan laø con ñöôøng tieán thuû duy nhaát ñeå hoïc ngöôøi Taây phöông caùi keát caáu xaõ hoäi nhieàu taàng lôùp roài coøn gì. Veà maët vaên hoùa, taát caû nhöõng coâng cuï truyeàn baù ñaïi chuùng, keå caû baùo chí, voâ tuyeán; taát caû caùc ngheä thuaät, saùng taùc, keå caû tieåu thuyeát, thô, kòch noùi, hoäi hoïa, aâm nhaïc coù caùi naøo maø khoâng baét chöôùc Taây phöông ñeán choùng caû maët? Nhöng taát caû nhöõng thöù naøy coù laøm cho caû nöôùc treân döôùi ñeàu thaønh nhöõng keû nònh hay voïng ngoaïi khoâng? Caùi Phieân Thieân AÁn «Suøng döông, mò ngoaïi» naøy ñem duøng cho con ngöôøi, chæ laø moät söï sai laàm veà ngöõ nghóa hoïc, thaät khoâng theå naøo hieåu vaø phaân tích noù ñöôïc. OÂng Ñaïc Daân baûo: «Neáu toâi ôû laïi Myõ theâm vaøi ba naêm nöõa, caùi loøng tin cuûa toâi chaéc chaén seõ khoâng coøn nhö theá nöõa». Ñoù laø moät ñieàu coù theå coù maø cuõng coù theå khoâng. Neáu chuùng ta mong moûi vuõ khí cuûa Trung Quoác ñöôïc tinh vi hôn, taát nhieân caàn phaûi hoïc hoûi phöông Taây. Neáu chuùng ta mong moûi vieäc quaûn lyù coâng thöông nghieäp ñöôïc hieäu quaû hôn, cuõng phaûi hoïc phöông Taây. Neáu chuùng ta muoán xaõ hoäi Trung Quoác ñöôïc vaên minh hôn, taát phaûi hoïc caùi caùch noùi «xin loãi», «caûm ôn» cuûa ngöôøi phöông Taây. Neáu chuùng ta muoán ngöôøi Trung Quoác xeáp haøng, toân troïng choã qua ñöôøng cuûa boä haønh, ñi qua cöûa loø xo bieát töø töø thaû cöûa ra thì chuùng ta phaûi hoïc taäp ngöôøi phöông Taây. Neáu chuùng ta muoán ngöôøi Trung Quoác coù theå môû roäng caùi taám loøng nhoû heïp ra, chuùng ta phaûi hoïc taäp cuûa ngöôøi phöông Taây söï vui veû phoùng khoaùng, taám loøng thích giuùp ngöôøi. Neáu chuùng ta muoán ngöôøi Trung Quoác thaân theå cöôøng traùng taát phaûi hoïc taäp ngöôøi Taây phöông duøng thì giôø ñeå vaän ñoäng chöù khoâng phaûi ñeå xaâu xeù laãn nhau. Taát caû nhöõng thöù naøy coù gì laø nònh ngoaïi ñaâu? Ñöùng tröôùc ngöôøi Taây phöông, leã ñoä, lòch söï, coù thaät laø chuùng ta khoâng caûm thaáy theïn vì mình thaáp heøn khoâng? Theá maø chuùng ta chæ bieát phaûn öùng baèng caùch cho ñeán ñít vaãn «khoâng queân caùi goác cuûa mình», ñeán cuøng vaãn cau maøy, quaéc maét. Saùch coå coù caâu: «Bieát xaáu hoå töùc laø coù can ñaûm», theá maø cho ñeán cheát cuõng khoâng nhaän caùi sai cuûa mình, chæ bieát kích ñoäng giaän döõ vaø cho raèng nhö vaäy laø vieân maõn, ñaït ñaïo roài. Thaät ra bieát xaáu hoå, khoâng chæ caàn coù can ñaûm maø thoâi, coøn caàn coù caû trí tueä nöõa . OÂng Ñaïc Daân cho laø «töï theïn vì mình thaáp heøn» seõ daãn ñeán choã «töï haï mình», nhöng thaät ra hai yù nieäm naøy hoaøn toaøn khoâng coù lieân heä nhaân quaû. «Töï caûm thaáy mình chöa ñöôïc» coá nhieân coù khaû naêng ñöa ñeán choã «töï xem mình khoâng ra gì», nhöng cuõng

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

coù theå ñöa ñeán choã töï bieát mình vaø vì vaäy coù theå töï söûa mình cho khaù hôn. Tröôøng hôïp Minh Trò Duy Taân cuûa Nhaät-baûn cuõng nhö theá thoâi. Troùi buoäc con ngöôøi vaøo trong caùi voøng cuûa taâm tình kích ñoäng, caùi ñoù thuoäc veà chieán thuaät phong hoûa lieân hoài cuûa thôøi ñaïi Phieân Thieân AÁn nhöng ñoàng thôøi cuõng laø moät trong nhöõng ñaëc tính cuûa ngöôøi Trung Quoác. Coù vò giaùo sö ngöôøi Myõ vieát moät quyeån saùch nhan ñeà «Nhaät Baûn laø soá moät», khoâng coù moät ngöôøi Myõ naøo töùc giaän baûo raèng oâng ta laø phaûn quoác hoaëc ñi laøm boài cho nöôùc ngoaøi. Baù Döông toâi baát quaù chæ vieát vaøi thieân phoùng söï döïa treân nhöõng aán töôïng hoaøn toaøn hôøi hôït maø caùi Phieân Thieân AÁn kia ñaõ bay xuoáng chöïc chuïp vaøo ñaàu khoâng bieát bao nhieâu laàn. Than oâi! Duø anh coù nhaém vaøo coå toâi maø giaùng xuoáng thì toâi vaãn cöù keâu leân raèng: «Tuyeät ñoái phaûi baét chöôùc phöông Taây, nhöng khoâng laøm noâ leä cho hoï». Xin ñoäc giaû löôïng thöù! Trích töø «Daãm leân ñuoâi noù» YZ

Kyø thò chuûng toäc Voán laø moät thöù thaâm thuø huyeát haän giöõa caùc daân toäc, söï kyø thò chuûng toäc treân theá giôùi hieän nay ñang treân ñaø ñöôïc khaéc phuïc bôûi yù thöùc con ngöôøi vaø söï phaùt trieån cuûa nhaân quyeàn. Nhöng ñoái vôùi ngöôøi Trung Quoác voán thoâng minh tuyeät vôøi - vöøa laøm ra veû ta ñaây raát trònh troïng, vöøa tính toaùn raát chi ly, nhöng chung quy vaãn chæ luaån quaån trong caùi quan nieäm khu vöïc ñaày caûm tính cuûa caùi nöôùc töông kia - thì caùch toát nhaát khoâng gì hôn laø töï than khoùc cho soá phaän haåm hiu cuûa mình. Ngöôøi Trung Quoác cô baûn khoâng coù moät tö caùch gì ñeå coâng kích vaø pheâ bình söï phaân bieät chuûng toäc cuûa ngöôøi Myõ da traéng caû. Maø hieän nay nöôùc Myõ coù leõ laø moät trong nhöõng nöôùc maø söï kyø thò chuûng toäc ñöôïc xem laø ít nhaát treân theá giôùi. Cöù nhìn thöû chung quanh, nöôùc lôùn nöôùc beù, nöôùc maïnh nöôùc yeáu ñeám khoâng xueå, nhöng e raèng chæ coù nöôùc Myõ laø nöôùc coøn tieáp tuïc chaáp nhaän ngöôøi Trung Quoác nhieàu nhaát. Giaû söû khoâng coù nöôùc Myõ thì khoâng hieåu taát caû nhöõng ngöôøi Trung Quoác ngaøy ñeâm mô töôûng nhö ñieân cuoàng ñeán vieäc rôøi boû nöôùc ñeå di daân khoâng bieát seõ ñi ñaâu? Toâi noùi nhö vaäy khoâng coù nghóa laø ngöôøi Myõ da traéng khoâng kyø thò chuûng toäc, hoaëc khoâng kyø thò gì ñoái vôùi ngöôøi Trung Quoác. Toâi chæ muoán noùi caùi ñaàu oùc kyø thò nôi ngöôøi Trung Quoác, so vôùi kyø thò chuûng toäc, coøn ôû möùc ñoä thaáp keùm hôn, vì noù laø ñaàu oùc kyø thò ñòa phöông. ÔÛ baát cöù moät nöôùc naøo

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ñaõ ñaït ñeán moät neàn vaên minh cao, caùi ñaàu oùc kyø thò ñòa phöông naøy töï nhieân bieán maát ñeå nhöôøng choã cho lôïi ích cuûa nhöõng ñaûng phaùi chính trò. Coù bao giôø anh nghe noùi ngöôøi Myõ cuûa tieåu bang Vieác Gi-nia (Virginia) taåy chay ngöôøi cuûa tieåu bang A-ri-doâ-na (Arizona) chöa? Hoaëc ngöôøi Nhaät ôû ñaûo Hon-siu (Honshu) taåy chay ngöôøi ôû ñaûo Si-koâ-ku (Shikoku) khoâng? Theá maø caùi kyø thò chuûng toäc cuûa ngöôøi Trung Quoác so vôùi caùi kyø thò cuûa ngöôøi Myõ coøn kinh khuûng hôn nhieàu. Neáu ta ñem keát hôïp laïi vôùi nhau nhöõng yù nieäm raát heïp hoøi kieåu «Con chaùu cuûa Hoaøng Ñeá vaø Thaàn Noâng», «Ñaïi Haùn oai trôøi», «Khoâng phaûi laø toäc loaïi cuûa chuùng ta», «Loøng daï khaùc chuùng ta» thì choã coøn laïi cho ngöôøi caùc daân toäc khaùc soáng seõ chaúng coøn gì! Coù moät soá ngöôøi Trung Quoác ôû Myõ - ñòa vò xaõ hoäi cuõng chaúng hôn gì nhöõng ngöôøi Myõ da ñen nhöng laïi xem nhöõng ngöôøi naøy khoâng ñaùng moät ñoàng xu - heã cöù nhaéc ngöôøi Myõ da ñen thì laïi laéc ñaàu lia lòa nhö bò ñoäng kinh. Caùi haønh vi khinh thò aáy coù theå laøm cho ngöôøi ta töùc maø cheát ñöôïc. Khoâng ai coù theå töôûng töôïng neáu 11 % cuûa daân Trung Quoác laø da ñen hoaëc da ñoû thì maáy oâng da vaøng kia seõ soát leân ñeán bao nhieâu ñoä? Ngöôøi khoâng cuøng moät tænh ñaõ khoâng theå chaáp nhaän, bao dung laãn nhau roài! Ñoái vôùi ngöôøi khoâng cuøng moät chuûng toäc khoâng bieát söï theå seõ nhö theá naøo? Kyø thò chuûng toäc laø moät thöù quan nieäm gheû lôû, noù dai daúng vaø laây lan. Nhöng caùi ñaùng laøm ta ngaïc nhieân, kinh dò laø phöông phaùp nöôùc Myõ duøng xöû lyù caùi loaïi gheû lôû ñoù. Phöông phaùp cuûa hoï coù theå khoâng gioáng Trung Quoác, vì phöông phaùp Trung Quoác laø: «Daáu beänh vì sôï phaûi chöõa» (Huùy taät kî y) vaø «Caùi xaáu trong nhaø khoâng theå ñeå loä ra ngoaøi» (Gia xuù baát khaû ngoaïi döông). Söï thöïc ñoù laø nguyeân taéc chöù khoâng phaûi phöông phaùp. Phöông phaùp «chaân chính» laø moät ñaèng bò chaûy maùu ôû haäu moân laïi laáy tay che ñít noùi: «Khoâng, toâi coù bò beänh tró haønh haï ñaâu? Ai baûo toâi coù beänh tró töùc laø coù yù ñoà hoaëc coù loøng daï gì ñoù!» Coù caùi «yù ñoà» gì ñoù laø moät vuõ khí truyeàn thoáng toaøn naêng. Chæ caàn tung noù ra, nieäm vaøi caâu thaàn chuù laø ñoái phöông phaûi vaét gioø leân coå maø chaïy; ñoàng thôøi caùi buùi tró kia boãng nhieân laønh laïi. OÀ! Xin loãi! Toâi nhôõ moàm! Khoâng phaûi caùi buùi tró kia boãng nhieân laønh maø töï noù ñang ôû tình traïng coù beänh boãng nhieân bieán thaønh tình traïng khoâng coù beänh gì caû. Con gioøi cuûa huõ töông, caùi con ngöôøi dò daïng, chæ bieát che daáu beänh cuûa mình chöù khoâng muoán chöõa noù. Nöôùc Myõ laø moät xaõ hoäi laønh maïnh, cöôøng traùng ñeán ñoä noù coù theå töï ñieàu chænh mình. Thay vì laáy tay che ñít thì caùi phaûn öùng cuûa noù laïi laø noùi toaùng leân cho moïi ngöôøi bieát: «Toâi coù beänh tró ñaây! Moãi ngaøy toâi bò chaûy maát 8.000 ga-loâng maùu [gallon = khoaûng hôn 4 lít]. Toâi muoán bieát giaù cuûa moät chieác quan taøi laø bao nhieâu?» Taát caû moïi ngöôøi ñeàu bieát thì moïi ngöôøi ñeàu yù thöùc raèng mình coù lieân quan. Sau ñoù tieâm thuoác, uoáng thuoác, moå xeû, bieán gheá goã thaønh gheá xoâ-pha, bieán caùi löng coøng thaønh löng thaúng ñeå coù theå ñöùng thaúng leân ñöôïc.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Taát caû caùc phöông tieän truyeàn thoâng hay vaên hoïc ñeàu phaûi noùi leân caùi kyø thò chuûng toäc naøy, laøm cho moïi ngöôøi ñeàu bieát, laøm cho moïi ngöôøi ñeàu sôï vì thaáy mình coù lieân quan. Moät xaõ hoäi laønh maïnh phaûi döïa treân moät taâm lyù laønh maïnh cuûa ngöôøi daân - ngöôøi daân coù trí tueä bieát toân troïng söï thöïc, coù duõng caûm thöøa nhaän nhöõng sai laàm, coù naêng löïc töï söûa ñoåi. Kyø thò chuûng toäc laø moät sai laàm. Ñoù laø moät söï thöïc khoâng theå choái caõi. Ngöôøi Myõ coù ñöôïc caùi trí tueä vaø duõng caûm tìm caùch söûa ñoåi vaø giaûi quyeát moät caùch thoûa ñaùng nhöõng loãi laàm. Hoï coù khaû naêng löïa choïn nhöõng quyeát ñònh ñuùng ñaén khieán cho söï kyø thò chuûng toäc daàn daàn bôùt ñi, vaø coù theå moät ngaøy naøo ñoù khoâng coøn nöõa. Trích töø «Daãm leân ñuoâi noù» XW Laáy hoå theïn laøm vinh döï Döôùi söï uûy thaùc cuûa Cuïc Giaùo duïc tænh Ñaøi Baéc, Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Coâng laäp Ñaøi Loan ñaõ laøm moät cuoäc ñieàu tra xem yù kieán moïi ngöôøi nhö theá naøo veà vieäc tröøng phaït thaân theå. Keát luaän baùo caùo cho bieát: 91% thaày giaùo, 85% gia tröôûng, 80% hoïc sinh ñeàu cho raèng neáu khoâng ñöa ñeán vieäc ñaû thöông thì söï ñaùnh ñoøn laø moät vieäc neân laøm. Cuoäc ñieàu tra naøy cho thaáy caû ngöôøi ñaùnh laãn ngöôøi bò ñaùnh - nhö chuyeän Chaâu Du vaø Hoaøng Caùi ôû traän Xích Bích - hai beân cuøng öng thuaän. Moät beân öng thuaän ñaùnh vaø moät beân chaáp nhaän bò ñaùnh. Taïi Ñaïi hoäi thöôøng nieân cuûa Hoäi Taâm lyù hoïc Trung Quoác vaø cuûa Hoäi Taâm lyù traéc nghieäm Trung Quoác vaán ñeà naøy cuõng ñöôïc ñem ra thaûo luaän. Moät soá ngöôøi döï Ñaïi hoäi thuoäc tröôøng phaùi hieáu chieán ñaõ duøng nhöõng lôøi leõ khoù hieåu ñeå yeâu caàu caûi taïo caùc tröôøng hoïc thaønh nhöõng phoøng tra khaûo thôøi coå ñaïi. Ngay caû baûn thaân Chuû tòch chính phuû Ñaøi Loan, oâng Laâm Döông Caûng - maø vaän meänh cuoäc ñôøi laïi hoaøn toaøn traùi ngöôïc vôùi ñôøi cuûa Baù Döông toâi - ñaõ tuyeân boá vôùi Quoác hoäi Ñaøi Loan raèng luùc nhoû sôû dó oâng ñaõ hoïc haønh ñöôïc vì bò thaøy giaùo ñaùnh cho ñau ñeán noãi phaûi keâu trôøi. OÂng Löu Gia Duïc, giaùo sö Vieän Y hoïc quoác laäp Döông Minh coøn ñöa ra kieán nghò vôùi Boä Giaùo duïc laø ñoái vôùi hoïc sinh coù theå duøng nhöõng hình phaït thaân theå «thích ñaùng». Nhöng söï ñoùng goùp hay ho nhaát phaûi laø cuûa baø Döông Thuïc Hueä, phoùng vieân tôø «Töï laäp Vaõn baùo» treân moät muïc ñaëc bieät nhan ñeà: «Yeâu ö? Ñaùnh ö?». Baø ñeà nghò: quan troïng nhaát laø laøm sao vaän duïng cho thích ñaùng, chæ caàn sao cho treû con ñöøng bò laàm laïc, Cuïc Giaùo duïc khoâng caàn quy ñònh moät caùch quaù «cöùng nhaéc». Trong baøi baùo cuûa baø ta coù moät ñoaïn ñaùng ñeå laïi cho haäu theá nhö sau: «Moät oâng giaùo noï ôû moät tröôøng Trung hoïc coâng noåi tieáng taïi Ñaøi Baéc coù «caùi roi ñeå ñaùnh hoïc troø» vaø caùi «taøi daïy hoïc» cuøng noåi tieáng nhö nhau. Ngay hoâm ñaàu tieân baét ñaàu daïy hoïc, oâng treo leân töôøng bao nhieâu laø roi maây (chaúng khaùc naøo moät gian phoøng

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

duøng ñeå tra khaûo ngöôøi thôøi xöa -BD). Sau ñoù giao heïn vôùi hoïc troø: «Cöù moãi moät thaønh tích döôùi tieâu chuaån maáy ñieåm laø ñaùnh maáy roi». Keát quaû laø taát caû hoïc sinh cuûa lôùp oâng naøy ñeàu ñaït thaønh tích raát toát (vaø tyû leä leân lôùp cuõng raát cao). Caùi teân cuûa oâng toaøn tröôøng ai cuõng bieát (Neáu oâng ta treo trong lôùp nhöõng thanh kieám thì khoâng chöøng tieáng taêm cuûa oâng ta coù theå bay ñeán caû Luaân Ñoân nöõa - BD). Taát caû hoïc sinh ñeàu xin ñöôïc vaøo lôùp cuûa oâng (Phaûi coù moät con soá roõ raøng ôû ñaây chöù khoâng theå noùi chung chung ñöôïc - BD). Raát nhieàu hoïc troø sau khi ñaõ toát nghieäp roài coøn tieác nhöõng luùc «xeáp haøng ñeå ñöôïc ñaùnh tay» (nhöõng coâ caäu vöøa qua nhöõng ñôït thi taøn nhaãn ñeå vaøo tröôøng xong coù leõ coøn coù caùi tình caûm naøy, chöù veà sau toâi e raèng laøm gì coøn chuyeän ñoù - BD). Nhö vaäy ñeå thaáy raèng vaán ñeà khoâng phaûi ôû choã söï tröøng phaït thaân theå coù caàn thieát khoâng (Ñoái vôùi nhöõng thaày giaùo muoán noåi tieáng e raèng vieäc naøy möôøi phaàn quan troïng - BD), nhöng ôû choã yù nghóa maø söï tröøng phaït theå xaùc coù theå ñem laïi ñöôïc.» Caùi ñoaïn vaên naøy (cuûa baø Döông Thuïc Hueä) laø moät trong nhöõng saûn phaåm vaên hoùa ñaëc bieät cuûa caùi huõ töông. Thaät ra, caùi loaïi saûn phaåm naøy ñaõ xuaát hieän treân thò tröôøng töø thôøi Toáng vaøo naêm 1068. Thôøi aáy, hoaøng ñeá coøn nhoû luùc hoïc nghe thaày giaùo giaûng baøi thì ngoài, thaày giaùo thì laïi ñöùng beân caïnh nhö hoïc troø. Thöøa töôùng kieâm thaày giaùo cuûa gia ñình laø Vöông An Thaïch vì toân sö troïng ñaïo môùi ñeà nghò cho pheùp thaày giaùo cuõng ñöôïc ngoài. Tin töùc cuûa ñeà nghò naøy truyeàn ra, caùi vaïi töông kia lieàn baét ñaàu suûi boït. Moät trong nhöõng ñaïi thaàn kieåu gioøi boï töông daàu laø Löõ Hoái beøn keâu toaùng leân nhö bò daãm leân ñuoâi, vaø ñaèng ñaèng saùt khí keát toäi: - «Vöông An Thaïch voïng töôûng ngoài caïnh vua khi giaûng baøi cho vua, muoán xoùa boû caû caùi toân nghieâm cuûa hoaøng ñeá ñeå ñöa caùi toân nghieâm cuûa thaày hoïc hoaøng gia leân. Quaû laø hoï Vöông khoâng bieát gì veà söï hoøa thuaän treân-döôùi, maø cuõng khoâng bieát gì veà söï phaân bieät vua-toâi!» OÂi thoâi! Ngay töø thôøi coå cuõng ñaõ coù nhöõng oâng giaùo laáy laøm vinh döï ñöôïc ñöùng beân caïnh hoaøng ñeá nhö theá. Chaúng traùch thôøi nay, cuõng coù hoïc sinh «xeáp haøng ñeå ñöôïc khoû tay» vaø laáy ñoù laøm vinh döï. Toâi laïi nhôù ñeán naêm 1910 - vaøo nhöõng ngaøy môùi thaønh laäp nöôùc Trung Hoa Daân Quoác - coù moät laõo giaø ngöôøi Maõn Thanh baûo hoaøng chaïy ñeán tröôùc huyeän ñöôøng, tuït quaàn ra sai gia nhaân ñaùnh mình moät traän baèng roi. Sau ñoù, döôøng nhö thaáy ngöôøi ñaõ nheï nhoõm, beøn baûo: «Söôùng quaù! Söôùng quaù! Ñaõ laâu khoâng ñöôïc thöôûng thöùc caùi muøi vò naøy!» Kieåu bieåu dieãn naøy so vôùi vieäc thích ñöôïc quaát vaøo tay coøn tieán xa hôn moät baäc. Chuyeän khoù hieåu laø: taïi sao caùi ñaàu oùc noâ leä ôû Trung Quoác vaãn khoâng theå chaám döùt ñöôïc? Maëc duø trong vaên hoùa Trung Quoác coù moät soá truyeàn thoáng raát ö taøn khoác nhö boù chaân ñaøn baø, thieán ñaøn oâng, vaø nhuïc hình baây giôø ñeàu ñaõ bò baõi boûû. Boä Giaùo duïc nghieâm caám hình phaït thaân theå, ñoù laø moät trong nhöõng quyeát ñònh raát ñuùng ñaén. Khoâng töôûng töôïng ñöôïc vaøo nhöõng naêm 80 cuûa theá kyû XX naøy maø coøn coù

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ngöôøi muoán ñaët laïi vaán ñeà. Vaán ñeà ôû ñaây ñaùng leõ phaûi laø ñoái vôùi ñieàu hoå theïn phaûi bieát hoå theïn, chæ coù nhöõng keû maø ñaàu oùc noâ leä ñaõ thaâm caên coá ñeá môùi coù theå coù ñöôïc caùi taøi laø laáy ñieàu hoå theïn laøm vinh döï. Moái nguy cô ñích thöïc cuûa daân toäc Trung Quoác vaãn laø coù nhöõng quaùi thai nhö Löõ Hoái, nhö nhöõng ñöùa hoïc troø «thích xeáp haøng ñeå ñöôïc ñaùnh tay». Neáu nhöõng chuyeän nhuïc nhaõ nhö theá laïi trôû thaønh vinh döï thì treân theá giôùi naøy chaéc chaúng coøn chuyeän gì ñeå laáy laøm vinh döï nöõa. Nhöõng keû thích bò sæ nhuïc thì hoaëc bò maát caûm tính cuûa con ngöôøi, hoaëc toû ra khoâng bieát; hoaëc khoâng quan taâm ñeán noù; hoaëc ñeå troán traùnh traùch nhieäm hay coù thaâm yù gì khaùc; hoaëc chæ ñôn giaûn vì hoï laø nhöõng keû trôøi sinh ra ñeå laøm noâ leä; hoaëc ñaõ laø noâ leä töø trong baøo thai roài. Nhöõng ngöôøi chuû tröông ñaùnh ñoøn nhaán maïnh: «thöông cho roi cho voït». OÂi! Tình thöông ôi! Vì ngöôi maø con ngöôøi ñaõ phaïm bieát bao nhieâu toäi loãi moãi ngaøy. Boá meï vì thöông maø boù chaân con gaùi mình; nghó raèng trong töông lai noù seõ deã laáy choàng. Ñoù cuõng laø tình thöông vaäy. «Vua cha» ñoái vôùi tieän daân thì ñaùnh cho thòt naùt xöông tan, bôûi vì «hình kyø voâ hình» (trong thôøi gian giam giöõ thì khoâng ñöôïc ñaùnh), ñoù cuõng laø tình thöông daân nhö con ñoû. Cöù thöû hoûi moät caâu:- Thaày giaùo ñoái vôùi hoïc troø, ñaùnh moät roi, ñoù laø tình thöông? Ñaùnh 10 roi, 100 roi cuõng vaãn laø tình thöông ö? Treân baùo ñaêng chuyeän thaày giaùo ñaùnh ba baït tai laøm cho hoïc troø bò chaán thöông soï naõo roài cuõng nhaát quyeát baûo ñoù laø vì mình thöông noù. Laøm sao phaân ñònh ñöôïc ranh giôùi ñaây? Laøm sao bieát ñöôïc caùi haøm yù cuûa noù ñuùng hay sai? Trong neàn giaùo duïc baèng tình thöông laøm gì coù tieát muïc «Tu lyù hoïc» (ñaùnh ñaäp hoïc troø)? Coøn neáu noùi ñeán «thích ñaùng» thì theá naøo laø «thích ñaùng?» Ai ñònh ñöôïc tieâu chuaån? Vaø laøm sao bieát ñöôïc caùi naøo laø hôïp tieâu chuaån? - «Chæ coát khoâng gaây thaønh thöông tích laø ñöôïc!». Ñoù laø tieâu chuaån ö? Treân thöïc teá, baát cöù moät söï tröøng phaït thaân theå naøo cuõng ñeàu ñeå laïi thöông tích. Gioáng nhö baûo: «Cöù ñuùt tay vaøo loø löûa, caøng laâu caøng toát, chöa thaáy thöông tích thì chöa caàn ruùt ra». Caùi yù nghóa naøy nghe chöøng cuõng thaûm naõo chaúng khaùc naøo aâm thanh cuûa moät baùnh xe xì hôi. Baát cöù ai luùc saép baét ñaàu ra tay ñaùnh thì caùc thôù thòt ñeàu goàng leân, troøng maét long leân. Chæ noäi caùi daùng ñieäu khuûng khieáp naøy - thaàn thaùi vaø aùnh maét hung aùc - duø chöa ñaùnh thaät cuõng ñaõ coù theå laøm cho ngöôøi saép bò ñaùnh toån thöông roài. Cöù nhö ñöùa hoïc troø ñöùng tröôùc quyeàn uy tuyeät ñoái cuûa ngöôøi thaày, hoaëc ñöùa con tröôùc uy quyeàn tuyeät ñoái cuûa oâng boá, khi ngöôøi boá dô tay leân doïa ñaùnh, ñeàu ñaõ caûm thaáy mình bò haï nhuïc nhö theá naøo. Roõ raøng chaúng coù tình thöông gì ôû ñoù caû! Chæ coù caùi maàm moáng cuûa söï haän thuø töø caû ñoâi beân, bôûi vì ñoù laø moät thöù laêng nhuïc ñoái vôùi nhaân caùch.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñeán luùc naøo hoïc troø khoâng coøn thích xeáp haøng ñeå ñöôïc ñaùnh tay nöõa, luùc aáy caùc em môùi coù theå xoùa boû ñöôïc maëc caûm bò sæ nhuïc, vaø luùc aáy söï tröøng phaït theå xaùc môùi khoâng coøn coù yù nghóa «toát ñeïp» nöõa. Neáu nhöõng treû em khoâng laøm noåi caùc baøi thi laïi phaûi chòu nhöõng söï traán aùp, baïo löïc thì loøng töï troïng baåm sinh cuûa treû con, caùi linh tính vaø trí töôûng töôïng raát ñaùng quyù cuûa chuùng e raèng seõ bò tieâu tan maát. Coù ñeán 29% thaày giaùo, sau khi Boä Giaùo duïc nghieâm caám ñaùnh ñoøn hoïc troø, ñaõ caûm thaáy «loøng laïnh nhö tro taøn, chaúng coøn muoán daïy hoïc nöõa». Nhöõng con ngöôøi vaên hoùa theo ngheà goïi laø «goõ ñaàu treû» naøy neáu khoâng ñöôïc pheùp thi trieån caùi thuû ñoaïn ñaùnh ñoøn hoïc troø quyû khoác thaàn saàu thì hoï caûm thaáy ñaønh phaûi thuùc thuû, khoâng coøn caùch naøo khaùc. Nhö vaäy Boä Giaùo duïc coù leõ toát hôn neân môøi hoï cuoán goùi ra khoûi tröôøng vaø giôùi thieäu hoï ñeán laøm gaùc cöûa cho caùc soøng baïc. Baù Döông khoâng ñuû söùc ñeå phaûn ñoái 91%, 85%, caû ñeán 80% nhöõng ngöôøi ñoàng yù vieäc ñaùnh ñoøn. Nhöng toâi ñaây coù theå höôùng veà nhöõng ngöôøi hoïc troø bò sæ nhuïc, ñeà nghò moät bí quyeát nhö sau: Neáu hoï ñaùnh caùc em, tuy caùc em khoâng theå ñaùnh laïi ñöôïc ngay baây giôø, nhöng khi lôùn leân nhö moät ngöôøi tröôûng thaønh, thì phaûi quyeát taâm traû moái thuø ñoù. Möôøi naêm chöa coù gì laø muoän caû. Coù nhöõng phaàn töû raát hieáu chieán coù theå maéng caùc em: «Toâi cöù ñaùnh ñaáy! Möôøi naêm sau roài ta noùi chuyeän!» Ñoái vôùi caùi loaïi raén vöôøn naøy, caùc em vónh vieãn ñöøng bao giôø queân chuùng, haõy cöù thaät tình heïn chuùng möôøi naêm sau. Nhöng ñaây chöa phaûi laø yù chính cuûa toâi. Caùi yù nghóa chính, khieán loøng toâi thaät ñau xoùt, laø: qua laàn ñieàu tra naøy (cuûa Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm coâng laäp Ñaøi Loan) soá ngöôøi thích ñaùnh ñoøn vaø nhöõng ngöôøi thích bò ñaùnh ñaõ chieám moät tyû leä quaù cao. Phaøm muïc ñích cuûa giaùo duïc laø boài döôõng caùi toân nghieâm vaø vinh döï cuûa nhaân tính. Theá maø ngöôïc laïi, hoâm nay moïi ngöôøi ñeàu ñoàng yù raèng: muïc ñích cuûa giaùo duïc laø tieâu dieät caùi toân nghieâm vaø vinh döï cuûa nhaân tính ñoù. Coù theå noùi ñaây laø moät trong nhöõng xì-caêng-ñan lôùn cuûa theá kyû XX vaø cuûa vaán ñeà giaùo duïc. Ñieàu ñoù chöùng toû caùi vaïi töông naøy khoâng nhöõng raát saâu maø töông laïi coøn ñaëc nöõa. Cho duø baây giôø chính phuû coù xuaát ñaàu loä dieän giuùp ñôõ ñi nöõa thì moät soá ngöôøi cuõng khoù loøng söûa ñoåi ñöôïc. Vì theá chuùng ta coù theå noùi raèng: caùi neàn giaùo duïc cuûa chuùng ta quaù ö laø dò hình, ñaõ ñeán choã ñi ngöôïc laïi thieân chöùc cuûa noù. Caøng nghó ñeán toâi laïi caøng thaáy laïnh xöông soáng. Trích töø «Daãm leân ñuoâi noù». YZ CAÙI VAÏI TÖÔNG MOÄT BIEÅU TÖÔÏNG CUÛA CAÊN BEÄNH VAÊN HOÙA TRUNG QUOÁC

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Khieâu Laäp Daân Trong «Thaát thaäp nieân ñaïi Taïp chí», Hoàng Koâng, ngaøy 12-11-1973.

Phaøm ngöôøi Trung Quoác naøo coøn quan taâm ñeán tieàn ñoà toå quoác ñeàu coù theå nghó ñeán moät vaán ñeà caên baûn sau ñaây: taïi sao Trung Quoác (töø 1842 ñeán 1949) laïi yeáu theá? Myõ, Nhaät taïi sao laïi maïnh theá? Dieän tích cuûa Trung Quoác raát lôùn (ñöùng thöù nhì treân theá giôùi chæ sau Lieân-xoâ), ngöôøi laïi raát ñoâng (vaøo baäc nhaát theá giôùi), taøi nguyeân töông ñoái phong phuù. Theâm vaøo ñoù, laïi coù moät neàn vaên hoùa maø moät soá ngöôøi töï haøo laø laâu ñôøi tôùi 5.000 naêm. Ñaùng lyù Trung Quoác phaûi laø moät quoác gia vaøo haïng maïnh nhaát theá giôùi môùi ñuùng. Nhöng söï thöïc laïi khoâng phaûi nhö vaäy. Töø Chieán tranh Nha phieán (1840), bò caùc cöôøng quoác lieân tuïc ñeán xaâu xeù, Trung Quoác phaûi caét ñaát boài thöôøng, chæ tyù nöõa laø ñaõ bò phaân chia. Ñoái vôùi caâu hoûi treân, chæ coù hai caùch traû lôøi: Thöù nhaát: Ñaàu oùc vaø söùc löïc cuûa ngöôøi Trung Quoác toài quaù. Thöù hai: Caùi vaên hoùa truyeàn thoáng cuûa Trung Quoác coù vaán ñeà. Ñoái vôùi caùi khaû naêng thöù nhaát, coù hai caùch giaûi thích khoâng gioáng nhau. Caùch thöù nhaát laøø: ñaàu oùc, söùc löïc ngöôøi Trung Quoác toài quaù. Coù leõ hoï chæ khaù hôn rôï Hung-noâ, Ñoät-quyeát vaø ngöôøi da ñen ôû Phi Chaâu ngaøy hoâm nay (chöù khoâng phaûi ngaøy mai), nhöng chaéc chaén laø thua ngöôøi Myõ, Anh, Phaùp, Nga, Nhaät. Caùch giaûi thích thöù hai: trí löïc cuûa toå tieân ngöôøi Trung Quoác raát khaù, ít nhaát cuõng taøi gioûi ôû möùc ñoä huy hoaøng cuûa nhöõng ñôøi Haùn, Ñöôøng. Nhöng baát haïnh thay, caùi trí löïc aáy caøng ngaøy caøng kieät queä, ñôøi sau khoâng baèng ñôøi tröôùc, sau vaøi traêm naêm ñaõ bieán thaønh moät daân toäc cuûa nhöõng thaèng ngu. Giaû söû ñuùng laø trí löïc cuûa chuùng ta quaù toài, chuùng ta phaûi chaáp nhaän noù nhö theá thoâi. Nhöng ai ñaõ daäy chuùng ta khoâng bieát töï mình phaán ñaáu nhæ? Caên cöù treân «Ñònh luaät sinh toàn - maïnh ñöôïc yeáu thua» thì moät ñaát nöôùc bò bieán thaønh caùi loaïi «thuoäc ñòa haïng beùt» nhö theá bôûi vì noù xöùng ñaùng nhö theá. Neáu noùi ngöôïc laïi, giaû söû khoâng phaûi vì trí löïc cuûa chuùng ta coù vaán ñeà, nhöng vì caùi vaên hoùa cuûa chuùng ta coù vaán ñeà, thì tieàn ñoà cuûa chuùng ta coøn coù theå khaù ñöôïc, nhöng chuùng ta phaûi bieát töï söûa mình, can ñaûm vöùt caùi gaùnh naëng vaên hoùa aáy ñi môùi ñöôïc. Chuùng ta vöøa noùi qua khaû naêng thöù nhaát (trí löïc coù vaán ñeà), ñoù laø moät khaû naêng treân maët lyù luaän, nhöng khoâng toàn taïi trong thöïc teá. Bôûi vì khoâng coù moät ngöôøi Trung Quoác naøo thöøa nhaän raèng trí löïc cuûa daân toäc Trung Hoa chuùng ta laïi thaáp keùm. Ñaáy khoâng phaûi laø moät vaán ñeà caûm tính hoaëc vì muoán töï thoåi phoàng mình leân, nhöng moät vaán ñeà treân maët lyù luaän coù chöùng côù, khoâng theå phuû nhaän.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Nhöõng chöùng côù naøy laø gì? Ta coù theå nhìn thaáy trong hai söï kieän sau: 1- Phaàn ñoùng goùp cuûa ngöôøi Hoa vaøo coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá ôû Ñoâng-Nam-AÙ. 2- Nhöõng thaønh töïu veà hoïc thuaät cuûa ngöôøi Hoa taïi Myõ, nhöõng thaønh quaû naøy laøm cho ngöôøi da traéng voán ñaày töï toân maëc caûm cuõng phaûi thöøa nhaän raèng trí tueä caù nhaân ngöôøi Hoa cao. Nhöng hoï cuõng bieát ngöôøi Hoa khoâng ñoaøn keát, khoâng hôïp taùc vôùi nhau, choáng ñoái nhau moät caùch kòch lieät vaø khoâng phaùt huy ñöôïc söùc maïnh taäp ñoaøn. OÂng Baù Döông trong taäp «Ñeán cheát khoâng nhaän loãi» ñaõ ñöa ra moät caùch giaûi thích tuyeät vôøi veà vaán ñeà cuûa ngöôøi Hoa chuùng ta: Moät ngöôøi ñeán thænh giaùo moät vò cao taêng, hoûi veà kieáp tröôùc vaø kieáp sau cuûa mình. Vò cao taêng ñaùp baèng maáy caâu thô sau: Muoán bieát kieáp tröôùc theá naøo Cöù xem mình soáng ra sao kieáp naøy Ñaàu thai roài theá naøo ñaây Haõy nhìn vaøo vieäc hieän nay ñang laøm [Duïc tri tieàn theá nhaân Kim sinh thuï giaû thò Duïc tri haäu theá quaû Kim sinh taùc giaû thò ] Baù Döông laïi coøn than raèng: «Maáy caâu danh ngoân naøy laøm cho toâi lieân töôûng ñeán caùi vaên hoùa 5.000 naêm cuûa chuùng ta». Muoán bieát caùi vaên hoùa naøy toát hay xaáu, khoâng phaûi cöù vuøi ñaàu vaøo nghieân cöùu caùi ñoáng giaáy cuõ, maø phaûi môû to maét nhìn nhöõng toäi nôï maø chuùng ta ñang phaûi chòu hoâm nay thì may ra môùi roõ ñöôïc. Vaán ñeà thì roõ raøng coù roài, maø cuõng coù theå noùi raèng ñoù laø vaán ñeà vaên hoùa. Vaäy phaûi ñi theâm moät böôùc nöõa ñeå tìm caùch phaân tích noù. OÂng Toân Quang Haùn, moät ngöôøi raát ngöôõng moä oâng Baù Döông, trong baøi «Hoaøn caûnh vaø ñaát ñai» coù vieát: «Nguyeân nhaân taïi sao Trung Quoác khoâng theå xaây döïng ñöôïc moät quoác gia cöôøng thònh? Ñoù khoâng phaûi vaán ñeà baåm sinh, nhöng moät vaán ñeà sau khi sinh. Neáu duøng ngoân ngöõ cuûa ngöôøi laøm ruoäng ñeå noùi thì ñoù khoâng phaûi laø vaán ñeà «gioáng» maø laø vaán ñeà «ñaát». Ñoái vôùi thöïc vaät, ñaát laø thoå nhöôõng, thuûy phaân, khoâng khí, aùnh saùng maët trôøi, v.v...; ñoái vôùi moät daân toäc, ñaát laø hoaøn caûnh, taäp tuïc cuûa nhaân tính noùi chung. Cho ñeán nay thöïc söï chuùng ta chöa sinh saûn ñöôïc nhöõng loaïi caây toát. Nguyeân nhaân, neáu khoâng do haït gioáng, thì nhaát ñònh phaûi vì ñaát ñai, hoaøn caûnh, coù gì ñoù khoâng thích hôïp cho nhöõng gioáng caây naøy sinh tröôûng.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Trong vaên hoùa vaø taäp tuïc 5.000 naêm cuûa Trung Quoác, ngoaøi phaàn toát ra cuõng coù phaàn xaáu. Phaàn xaáu naøy laø maûnh ñaát nôi haït gioáng kia khoâng theå lôùn leân ñöôïc. Caùi phaàn vaên hoùa, taäp tuïc roäng lôùn, xaáu xa naøy ñuùng nhö oâng Baù Döông goïi moät caùch ñôn giaûn vaø toùm löôïc laø caùi «vaïi töông». Toâi thaáy Loã Taán tieân sinh ñaõ saùng taïo ra caùi «A Q», Lyù Toâng Ngoâ tieân sinh laïi saùng taïo ra caùi «Haäu haéc», sau ñoù Baù Döông tieân sinh coøn saùng taïo ra caùi «huõ töông», ba thöù naøy ñeàu chí lyù caû, chaúng khaùc naøo ba chaân cuûa moät caùi ñænh. Neáu noùi «A Q» ñaõ vaïch traàn «nhaân tính» cuûa ngöôøi Trung Quoác, «Haäu haéc» ñaõ toá giaùc caùi «quan tính» cuûa ngöôøi Trung Quoác, thì «Huõ töông» töïa hoà nhö goác gaùc cuûa hai thöù treân. Taïi sao coù «A Q»? Chính do caùi «Huõ töông» maø ra! Theá thì caùi «Huõ töông» ñaây laø gì, vaø coù gì ôû trong ñoù? Ñònh nghóa cuûa oâng Baù Döông nhö sau: «Moät xaõ hoäi hoãn ñoän bò saâu ruoãng vaø tuø haõm, laïi bò loaïi chính trò noâ taøi thao tuùng, ñaïo ñöùc queø quaët, nhaân sinh quan caù nhaân, ñoàng tieàn vaø theá löïc laøm vua. Moät xaõ hoäi nhö theá laøm cho linh tính con ngöôøi chæ coù xô cöùng vaø tieâu tan ñi thoâi». OÂng Baù Döông coøn noùi taát caû caùc thöù trong huõ töông aáy laïi ñeû ra nhöõng hieän töôïng khaùc nhö: «söï suøng baùi quyeàn theá moät caùch muø quaùng», «tính ích kyû chaéc nhö goâng cuøm», «ngoân ngöõ bòp bôïm», «meâ ñaém nhöõng xaùc cheát», «baát hôïp taùc», «taøn nhaãn vaø ñoá kî moät caùch laïnh luøng, traéng trôïn», «laøm phaùch vaø ngôù ngaån». Tröôùc khi noùi veà nhöõng saûn phaåm cuûa huõ töông, toâi xin ñöôïc noùi theâm vaøi caâu, vì moät khi traøng giang ñaïi haûi veà huõ töông roài sôï khoâng theå quay trôû laïi ñöôïc nöõa. Moät soá ngöôøi yeâu nöôùc nghó raèng Trung Quoác phaûi giaàu maïnh. Khoâng ai coù theå phuû nhaän ñieàu ñoù. Nhöng laøm theá naøo ñeå giaøu maïnh môùi laø vaán ñeà. Chaúng leõ cöù phoâ tröông caùi seïo cuûa toå tieân ra? Cöù traùch cöù toå tieân phoûng coù ích gì? Chaúng leõ cöù traùch cöù toå tieân cho ñaõ ñôøi, roài thì quoác gia seõ giaàu maïnh leân chaêng? Toâi cho raèng laøm nhö theá khoâng phaûi laø thöôïng saùch. Daân toäc Trung Hoa laø moät daân toäc bò «beänh», naêm thaùng caøng daøi thì beänh caøng naëng. Caùi beänh naøy baét nguoàn töø thôøi Haùn Vuõ Ñeá suøng ñaïo Nho, laïi caøng bò naëng theâm vôùi nhöõng thöù kyø quaëc nhö khoa cöû, nhö Lyù hoïc thôøi Minh, Toáng, laøm cho daân toäc Trung Hoa haàu nhö bò tieâu tan heát linh tính, chæ coøn thoi thoùp soáng maø thoâi. Nhöõng ñoái thuû ngaøy tröôùc nhö Hung - Noâ, Ñoät - Quyeát, Khieát - Ñan, Taây - Haï thöïc ra coù moät neàn taûng vaên hoùa quaù thaáp, neân khoâng traùnh khoûi bò Haùn hoùa. Ngay caû sau naøy Moâng Coå vaø Maõn Thanh chæ chinh phuïc ñöôïc chuùng ta treân maët voõ löïc, coøn treân maët vaên hoùa laïi bò chuùng ta chinh phuïc laïi. Nhöõng chieán thaéng veà vaên hoùa naøy laøm cho chuùng ta voán maéc beänh maø khoâng heà bieát. Cho ñeán khi nhaø Thanh bò eùp buoäc phaûi môû cöûa cho Taây phöông chuùng ta môùi gaëp phaûi ñoái thuû lôïi haïi maø chuùng ta chöa bao giôø gaëp tröôùc kia. Luùc ñoù, caùi traïng thaùi beänh taät noï môùi bò loä taåy ra ngoaøi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Moät daân toäc maéc «beänh» cuõng gioáng nhö moät caù nhaân, neáu khoâng chöõa cho heát beänh thì khoâng coù caùch naøo khaù leân ñöôïc. Duø daân chuû, duø khoa hoïc, maø ngay caû ñeán nhöõng thöù thuoác boå nhaát thieân haï cuõng chaúng coù ích gì cho moät ngöôøi bò beänh ñöôøng ruoät vaø daï daøy quaù naëng. Muoán chöõa ñöôïc beänh tröôùc heát phaûi tìm cho ra «caên beänh». Khoâng theå vì sôï thuoác hoaëc sôï ñau maø giaáu beänh ñöôïc. Neáu caàn, daãu phaûi cöa tay cöa chaân cuõng kieân quyeát laøm, duø phaûi caét boû daï daøy, thay thaän cuõng khoâng tieác. Caàn phaûi coù caùi duõng khí nhö theá môùi coù khaû naêng caûi töû hoaøn sinh ñöôïc. Vaán ñeà coát loõi ôû ñaây laø phaûi khieâm toán kieåm thaûo caên beänh vaên hoùa laâu ñôøi naøy. «Caên beänh» naøy cuûa daân toäc Trung Hoa xeùt cho cuøng laø gì? Loã Taán, Lyù Toâng Ngoâ, Baù Döông,... tröôùc sau ñeàu ñaõ chæ roõ. Nhöng «thuoác thang» theá naøo cho khoûi? Vaán ñeà trò beänh naøy coøn lôùn hôn vieäc neâu roõ teân beänh, song cô hoà caùc vò ñoù chöa thaáy ai ñeà caäp ñeán cho chuùng ta. Nhöng neáu suy nghó kyõ ta coù theå thaáy caùi «yù taïi ngoân ngoaïi» cuûa hoï. Döôøng nhö tröôùc tieân hoï muoán chuùng ta cuøng tham khaûo ñeå thaáy roõ töøng chöùng beänh moät, lieät keâ ra töøng nguyeân nhaân cuûa caên beänh. Ñeå roài sau ñoù ngöôøi Trung Quoác nhöõng ai coøn bieát suy nghó - töøng ngöôøi moät nhìn vaøo nhöõng beänh chöùng naøy maø suy xeùt, caùi naøo xaáu thì boû ñi, caùi naøo khoâng xaáu thì giöõ laïi. Neáu nhöõng ngöôøi coù loøng naøy caøng ngaøy nhieàu, «caùi boû ñi» vaø «caùi giöõ laïi» caøng ngaøy caøng lôùn. Nhö theá, taát chaúng maáy choác caùi beänh laâu ñôøi ñoù cuûa daân toäc Trung Hoa seõ khoâng thuoác maø töï laønh. Caùi naøy coù leõ seõ dính daùng ñeán vaán ñeà «bieát deã, laøm khoù» hoaëc «bieát khoù, laøm deã» maø ôû ñaây chuùng ta khoâng baøn ñeán. Trong baøi «Ñeán cheát khoâng nhaän loãi» (ôû taäp «Ñaäp vôõ huõ töông») coù ñoaïn nhö sau: «Coù keû cho raèng ngöôøi Trung Quoác baûn thaân khoâng xöùng ñaùng, cho neân môùi ñeå cho nöôùc nhaø ra noâng noãi naøy. Khoâng nhöõng khoâng bieát töï traùch moùc mình, maø traùi laïi, hoï coøn töùc toái, ñi traùch cöù toå tieân caùi naøy khoâng ñuùng, caùi noï khoâng ñuùng, laøm hoï phaûi chòu haäu quaû. Thay vì xaây döïng moät giang sôn toát ñeïp ñeå hoï ñöôïc höôûng phuùc loäc thì toå tieân ñeå laïi cho hoï moät ñaát nöôùc nhö theá». Ñoái vôùi caùch noùi aáøy, oâng Baù Döông ñaõ traû lôøi: «Ñieàu naøy chaû khaùc chuyeän cha vôùi con. Neáu con khaù giaû, thoâng minh linh lôïi, hoïc qua ñöôïc ñaïi hoïc, theá maø ñôøi laïi hoûng thì ñöông nhieân khoâng theå traùch cöù ñöôïc boá noù ; maø noù chæ coù theå töï traùch mình khoâng xöùng ñaùng. Nhöng neáu nhö ñöùa con töø khi sinh ra ñaõ bò vi truøng laäu laøm cho hoûng maét, laïi bò di truyeàn laøm cho dôû ñieân dôû khuøng, ngôù ngôù ngaån ngaån, lang thang ñaàu ñöôøng xoù chôï xin aên kieám soáng thì caùi traùch nhieäm cuûa noù quaù nhoû. Neáu noù coù môû moàm traùch boá noù taïi sao laïi maéc beänh phong tình, traùch meï noù vì sao khoâng chöõa khoûi beänh ñi, thì chuùng ta cuõng khoâng theå nhaãn taâm baét noù im moàm ñöôïc». Caùc saûn phaåm cuûa caùi huõ töông maø oâng Baù Döông ñaõ noùi ñöông nhieân khoâng nhaát thieát caùi naøo cuõng hoaøn toaøn ñuùng, nhöng ít nhaát cuõng coù moät phaàn khoâng sai. Vaên chöông oâng Baù Döông xöa nay voán maïch laïc phaân minh, chæ tieác luùc noùi veà nhöõng saûn

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

phaåm huõ töông, haønh vaên laïi hôi loän xoän, coù luùc lung tung laïc ñeà. Luùc thì vuït moät caùi loän trôû laïi, luùc vuït moät caùi laïi phoùng ñi. Chuùng toâi xin trích moät phaàn giôùi thieäu nhoû döôùi ñaây - ñaõ qua moät laàn chænh laïi theo nguyeân taéc giöõ ñuùng nguyeân yù taùc giaû - ñeå ngöôøi ñoïc ñoái chieáu vôùi nguyeân vaên laøm baèng chöùng: Saûn phaåm ñaàu tieân cuûa huõ töông laø söï suøng baùi quyeàn theá moät caùch ñieân cuoàng. ÔÛ Trung Quoác thôøi coå, ngöôøi coù quyeàn theá toái cao laø Hoaøng ñeá. Ñoái vôùi oâng ta nhöõng nguyeân taéc luaân lyù ñeàu voâ nghóa. Thaân thuoäc nhaùnh beân (khoâng phaûi tröïc heä) ôû tröôùc maët Hoaøng ñeá baát quaù chæ laø «thaàn», laø «noâ taøi», (Ví phoûng Hoaøng ñeá ñaõ ñöôïc taán phong, cho duø laø boá meï cuõng khoâng ñöôïc laø ngoaïi leä). Ñoái vôùi caùi thöù tính caùch oaùi oaêm traùi vôùi luaân lyù naøy (quan tính lôùn hôn nhaân tính), moät loaïi ñaïo ñöùc dò hình, khoâng nhöõng khoâng ai phaûn ñoái maø coøn cho laø yù trôøi, nghóa ñaát. Veà maët hoang daâm trong ñôøi soáng cung ñình thì nhöõng Hoaøng ñeá Taây phöông coøn phaûi keùm xa. Chöa caàn baøn ñeán caùi «Ba nghìn ngöôøi ñeïp trong haäu cung» cuûa thôøi Ñöôøng, ngay thôøi Chu vöông trieàu, thieân töû coù theå coù tôùi 121 baø vôï moät caùch hôïp phaùp. Theo «Noäi taéc» trong «Leã kyù» chæ ñeå saép xeáp cho chu taát chöông trình haøng ngaøy cuûa caùi vieäc «ñieân loan ñaûo phuïng», sao cho caû hôn traêm baø ñeàu ñöôïc thaám ñöôïm ôn möa moùc cuûa nhaø vua cuõng ñaõ laø moät ñieàu khoå taâm roài; chöa keå nhöõng chuyeän ghen tuoâng tranh giaønh giöõa caùc baø. Taát caû caùc oâng thaùnh ñoái vôùi maáy vieäc naøy khoâng nhöõng khoâng phaûn ñoái, maø hoï coøn bieán caùc loaïi «daâm ñoà» naøy thaønh thieân töû thaùnh thaàn, bieán caùi kieåu «chôi loaïn chôi taïp» naøy thaønh ra pheùp taéc chính thöùc cuûa quoác gia, xaõ hoäi. Vì vaäy Baù Döông cho raèng: Thaùnh nhaân khoâng nhöõng chæ huøa theo maø coøn laø ñaàu soû, cuøng phaïm toäi vôùi nhöõng keû coù quyeàn vaø boïn daâm ñoà. Quyeàn löïc naøo khaùc xaêng daàu, thaùnh nhaân khoâng nhöõng khoâng tìm caùch ñeà phoøng söï deã chaùy cuûa noù maø laïi coøn chaâm löûa thì khi noù boác leân laøm sao maø daäp ñöôïc? Baù Döông cho laø quyeàn löïc cuûa Hoaøng ñeá Taây phöông luoân luoân bò thaønh phaàn trí thöùc giôùi haïn, giaùm saùt. Nhöng ôû Trung Quoác thì caùc oâng thaùnh laïi vì phe naém quyeàn maø phaùt minh ra thöù trieát hoïc kyø quaëc kieåu: «Khaép döôùi gaàm trôøi khoâng coù choã naøo khoâng laø ñaát cuûa nhaø vua. Taát caû caùc keû só trong thieân haï coù keû naøo maø khoâng phaûi laø toâi cuûa nhaø vua». Thì ra, sinh maïng taøi saûn cuûa nhaân daân ñeàu do caùi teân «ñaïi daâm ñoà» ñoù ban cho. Chaúng traùch caùi thaèng chôi gaùi thöù döõ ñoù cöù muoán laøm gì thì laøm. Khi söï toân suøng quyeàn theá laø neàn taûng cuûa 5.000 naêm vaên hoùa truyeàn thoáng thì caùi quan heä giöõa ngöôøi vaø ngöôøi chæ coù söï «kính vaø sôï», coøn söï «thöông yeâu» thì khoâng ñaùng keå. Caùi goïi laø «nhaân» chæ laø thöù tìm thaáy trong saùch vôû, khoù maø gaëp ñöôïc trong haønh ñoäng. Vaû laïi, chöõ «nhaân» naøy töïa hoà khoâng coù tính caùch bình ñaúng cuûa hai beân cuøng ñöôïc lôïi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Suøng baùi quyeàn theá moät caùch tuyeät ñoái ñöa ñeán moät neàn chính trò noâ taøi vaø caùi ñaïo ñöùc dò hình, khoâng coøn tieâu chuaån veà thò phi, chæ coøn caùi tieâu chuaån vuï lôïi baát keå phaûi traùi. Chæ coøn moät con ñöôøng laø tieàn taøi, phuù quyù, coâng danh. Moïi ngöôøi ñeàu phaûi goït ñaàu cho nhoïn ñeå lieàu maïng chui vaøo choã quan tröôøng. Chæ caàn toâi coù theå laøm quan thì baét toâi laøm gì toâi cuõng laøm. Nhö Ñaøo Uyeân Minh - khoâng vì naêm hoäc thoùc maø uoán cong löng - thì coù ñöôïc maáy ngöôøi? «Möôøi naêm taân khoå» chaúng vì nghieân cöùu phaùt minh, chaúng vì vieát saùch laäp thuyeát, chaúng vì boân ba caùch maïng, maø chæ vì «moät ngaøy thaønh danh». «Thaønh danh» ôû ñaây coù nghóa laø laøm quan vaäy. Xöa nay, vieäc laøm quan haáp daãn ngöôøi ta nhö ñieân cuoàng cuõng bôûi vì: 1- Coù quyeàn trong tay, duø ôû caáp böïc naøo (tuøy quan lôùn nhoû) cuõng muoán gì ñöôïc naáy. 2- Ñöôïc moïi ngöôøi suøng baùi. 3- Hoïc vaán trôû thaønh uyeân baùc (Ñoái vôùi ngöôøi Taây phöông: tri thöùc laø quyeàn löïc. Ñoái vôùi ngöôøi Trung Quoác: quyeàn löïc laø tri thöùc). 4- Taøi saûn ñöôïc gia taêng (Ngöôøi Taây phöông laáy buoân baùn laøm nguoàn goác cuûa söï giaøu sang. Ngöôøi Trung Quoác troïng só, khinh thöông; laïi bò aûnh höôûng cuûa caùi «Haø taát vieát lôïi» cuûa Maïnh Töû). Sôû dó moàm khoâng noùi ñeán lôïi, nhöng trong buïng laïi nghó ñeán lôïi moät caùch soáng cheát, vì theá môùi laøm quan ñeå vô veùt. Chuyeän teân ñaïo taëc kheùt tieáng Trònh Chuùng ñôøi Nam Toáng, sau khi quy haøng ñöôïc boå laøm quan, bò ñoàng lieâu coi reû, y töùc mình beøn coù thô raèng: «Caùc vò laøm quan ñeå kieám tieàn, Trònh Chuùng laøm tieàn ñeå kieám quan!» Ñuùng laø moät caâu noùi toaïc moùng heo caùi vieäc laøm quan! Toân thôø quyeàn theá quaù ñoä - khoâng caàn noùi ñeán tröôøng hôïp chính trò, hoïc thuaät - ngay caû ñeán tình höõu nghò giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi cuõng bieán chaát, bieán thaønh thieån caän, thaønh theá lôïi.

YZ

LAØM SAO SÖÛA CHÖÕA CAÙI BEÄNH ÑEÁN CHEÁT CUÕNG KHOÂNG NHAÄN LOÃI

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Xaõ luaän ñaêng trong tôø «Tin nhanh tieáng Hoa», Niu-Ooùc, ngaøy 12 thaùng 8 naêm 1981. Nhaø vaên Ñaøi Loan noåi tieáng Baù Döông ñang ñeán thaêm nöôùc Myõ, trong baøi dieãn thuyeát hoâm qua taïi ñaây oâng coù noùi raèng daân toäc Trung Hoa sôû dó ngaõ moät laàn maø khoâng daäy ñöôïc nöõa chuû yeáu vì caùi tính «ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi». Caùch nhìn naøy cuûa oâng Baù Döông tuy chæ laø moät söï thöïc hieån nhieân - khoâng phaûi moät phaùt hieän gì môùi - nhöng khoâng phaûi vì theá maø khoâng laø moät phaùn ñoaùn raát saâu saéc. Chuùng ta haõy thöû nghó xem: nhöõng chính saùch löøa nöôùc haïi daân, khö khö coá chaáp cuûa maáy chuïc naêm gaàn ñaây ôû Trung Quoác coù phaûi vì caùi tính ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi aáy maø ra sao? Cöù cho duø khoâng phaûi hoaøn toaøn ñuùng nhö theá, nhöng treân thöïc teá cuõng chaúng sai laø bao nhieâu. Vaø neáu ta nhìn roäng ra thì vieäc giöõ theå dieän, vieäc ñeán cheát khoâng nhaän loãi cuõng chæ laø baûn tính thoâng thöôøng cuûa toaøn nhaân loaïi, laø khuyeát ñieåm cuûa taát caû caùc daân toäc vaø coäng ñoàng. Kinh thaùnh cuûa ñaïo Cô ñoác noùi moãi ngöôøi coù hai caùi tuùi. Caùi tuùi ñaèng tröôùc chöùa caùc loãi laàm cuûa keû khaùc, caùi tuùi ñaèng sau löng chöùa loãi laàm cuûa mình. Noùi caùch khaùc, con ngöôøi ta chæ thích noùi ñeán nhöõng choã khoâng hay cuûa keû khaùc maø khoâng thích noùi thaät veà caùi sai cuûa mình. Töø 2.000 naêm tröôùc cuõng ñaõ theá roài, ñeán cheát khoâng nhaän loãi ñaõ laø caùi beänh chung cuûa con ngöôøi chöù khoâng cöù chæ cuûa rieâng ngöôøi Trung Quoác. Caùi tính cuûa con ngöôøi voán ñeàu nhö vaäy. Nhöng sao caùc quoác gia phöông Taây laïi boãng tieán boä vöôït baäc veà caùc maët chính trò kinh teá, vaên hoùa, coøn ngöôøi Trung Quoác laïi nhö theá? Coù gì maâu thuaãn ôû ñaây chaêng? Theo yù toâi caâu traû lôøi cho vieäc naøy coù lieân quan ñeán vaán ñeà cheá ñoä chính trò. Neáu moãi ngöôøi ñeàu coù hai caùi tuùi, caùi ñaèng tröôùc ñöïng caùc loãi laàm cuûa ngöôøi, caùi ñaèng sau ñöïng caùc loãi laàm cuûa mình, thì moãi ngöôøi ñuùng ra phaûi ñem nhöõng caùi gì trong caùi tuùi ôû sau löng mình maø boû vaøo caùi tuùi ôû ñaèng tröôùc cuûa ngöôøi khaùc ñeå coù theå xem cho toû töôøng. Vì neáu nhö moïi ngöôøi ñeàu ñoàng yù môû caùi tuùi ôû ñaèng tröôùc mình, coâng boá toaøn boä taát caû, thì nhöõng caùi sai laàm trong caùi tuùi ôû ñaèng sau cuûa moïi ngöôøi taát nhieân cuõng phaûi loä ra, khoâng coù caùch gì daáu ñöôïc, choái ñöôïc. Cheá ñoä naøy goïi laø töï do ngoân luaän, chính noù laø daân chuû. Töï do ngoân luaän, daân chuû laø moät thöù linh ñan raát hieäu nghieäm ñeå chöõa chöùng beänh «Ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi». Traùi laïi, neáu khoâng coù daân chuû, keû coù quyeàn theá seõ bòt moàm nhöõng keû thaáp coå beù hoïng; boïn coù quyeàn theá luùc aáy chæ nhìn thaáy caùi tuùi cuûa boïn khoâng coù quyeàn kia ôû tröôùc maët chuùng maø thoâi. Coøn boïn chuùng laïi bòt kín caùi tuùi chöùa loãi laàm cuûa chuùng laïi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Khoâng ñöôïc noùi ñeán, caùc loãi laàm cuûa nhöõng keû naém quyeàn seõ vónh vieãn khoâng loä ra ngoaøi, vaø vì theá cuõng khoâng bao giôø coù cô hoäi ñeå ñöôïc söûa sai. Cho ñeán luùc caùi sai laàm naøy trôû thaønh quaù lôùn thì toaøn boä xaõ hoäi seõ maéc phaûi tai öông. Caùc quoác gia Taây phöông coù sai laàm khoâng? Ñöông nhieân laø coù, vaø nhieàu caùi sai laàm cuõng chaúng phaûi nhoû gì. Ví duï söï boùc loät giai caáp thôï thuyeàn trong thôøi kyø ñaàu cuûa chuû nghóa tö baûn, söï aùp böùc caùc daân toäc bò trò döôùi cheá ñoä thuoäc ñòa trong thôøi kyø ñaàu cuûa chuû nghóa ñeá quoác. Ñoù ñeàu laø nhöõng loãi laàm to lôùn. Nhöng vì hoï coù daân chuû neân khoâng ñi bòt moàm moïi ngöôøi. Vì vaäy taïi Luaân Ñoân, Caùc-Maùc vaãn coù theå môû Ñaïi hoäi Coäng saûn Quoác teá ñaàu tieân, phaùt bieåu Tuyeân ngoân Coäng saûn maø khoâng bò caám - ñoù laø moät daãn chöùng khoâng theå phaûn baùc. Vì vaäy, döôùi caùc cheá ñoä töï do daân chuû, nhöõng loãi laàm cuûa hoï khoâng ngöøng ñöôïc ñöa ra aùnh saùng, vaø nhôø theá khoâng ngöøng ñöôïc söûa sai. - Quoác hoäi ñöôïc thaønh laäp, caùc phaùp cheá baûo veä quyeàn lôïi coâng nhaân ñaõ ra ñôøi, ñôøi soáng coâng nhaân ñöôïc caûi thieän raát nhieàu. Sau ñoù, nhöõng baøi hoïc cuûa hai traän Ñaïi chieán Theá giôùi cuõng ñaõ ñöa ñeán cô hoäi ñoäc laäp cho caùc thuoäc ñòa. Khoång Töû taùn döông vua Vuõ raèng: «Vaên quaù taéc hyû» (Nghe ñöôïc loãi laàm cuûa mình thì raát möøng) ; laïi noùi: «Thaùnh nhaân chi quaù, nhö nhaät nguyeät kinh thieân» (Söï sai laàm cuûa thaùnh nhaân nhö maët trôøi vaø maët traêng ñi qua treân baàu trôøi), yù noùi nhöõng ngöôøi bình thöôøng, vì khaùc vôùi thaùnh nhaân, môùi ñi daáu dieám nhöõng loãi laàm cuûa mình. Khoång Töû tuy hy voïng moãi ngöôøi bình thöôøng ñeàu trôû thaønh thaùnh nhaân, nhöng laïi khoâng heà ñöa ra ñöôïc phöông phaùp tu thaân cuï theå naøo khaû dó aùp duïng ñöôïc trong thöïc teá. Trong khi ñoù, ngöôøi phöông Taây laïi nghó ra caùch duøng cheá ñoä daân chuû bieán moãi ngöôøi laøm chính trò trôû thaønh moät oâng thaùnh, hoaëc ít nhaát cuõng coù khaû naêng trôû thaønh oâng thaùnh trong vieäc xöû lyù nhöõng sai laàm cuûa mình khi naém quyeàn. Vì «Nhö maët trôøi vaø maët traêng ñi qua treân baàu trôøi», taát caû moïi ngöôøi ai cuõng ñeàu nhìn thaáy, neân khoâng theå naøo coù sai laàm maø khoâng chòu söûa chöõa. Cöù thöû nghó cho kyõ ta seõ thaáy caùi coâng duïng cuûa cheá ñoä naøy to lôùn laø nhöôøng naøo! Töø chuyeän naøy chuùng ta coù theå ruùt ra moät keát luaän: Neáu chuùng ta muoán moãi ngöôøi ñeàu töï giaùc nhaän loãi cuûa mình, duø chaúng phaûi ñeå trôû thaønh thaùnh caû, thì chæ coù moät phöông phaùp duy nhaát laø thöïc haønh daân chuû. Daân chuû laøm cho moãi ngöôøi khoâng theå daáu dieám loãi laàm cuûa mình, töï nhieân coù theå söûa ñoåi ñöôïc caùi tính «Ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi» kia. Cho neân neáu hoûi Trung Quoác caàn gì, caàu gì, thì chæ coù moät thöù duy nhaát maø thoâi, ñoù laø daân chuû. YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

NAÊNG LÖÏC SUY LUAÄN BÒ TRUÏC TRAËC

Xaõ luaän, trong tôø «Tin nhanh tieáng Hoa», Niu-Ooùc, ngaøy 13 thaùng 8 naêm 1981 Nhaân baøi dieãn thuyeát cuûa oâng Baù Döông veà vieäc ngöôøi Trung Quoác ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi, hoâm qua trong muïc xaõ luaän chuùng toâi ñaõ noùi roõ laø ñeå söûa chöõa chöùng beänh naøy chuùng ta khoâng neân hy voïng vaøo söï «töï mình tænh ngoä» nôi moãi caù nhaân con ngöôøi. Kyø voïng vaøo söï tænh ngoä cuûa moät caù nhaân chaúng khaùc naøo nhö baûo raèng: «Moïi ngöôøi ai cuõng laø Nghieâu Thuaán caû!» Ñoù laø chuyeän naèm mô giöõa ban ngaøy. Chuùng ta chæ coù theå söûa ñoåi cheá ñoä chính trò, duøng aùp löïc cuûa cheá ñoä baét nhöõng ngöôøi khoâng töï nguyeän söûa ñoåi loãi laàm khoâng coøn ñöôøng traùnh neù, khoâng söûa khoâng ñöôïc. Chæ coù caùch giaûi quyeát ñoù môùi thích ñaùng. Noùi ñeán nhöõng khuyeát ñieåm cuûa ngöôøi Trung Quoác, chuùng ta laïi lieân töôûng tôùi moät vaán ñeà khaùc, ñoù laø caùi loâ-gíc cuûa ngöôøi Trung Quoác. Coù theå noùi so vôùi caùi loâ-gíc cuûa ngöôøi phöông Taây thì caùi loâ-gíc cuûa ngöôøi Trung Quoác keùm haún moät baäc. Moãi moät daân toäc ñeàu coù caùi öu vaø khuyeát ñieåm cuûa noù. Caùi naêng löïc veà tröïc giaùc cuûa ngöôøi Trung Quoác coù theå noùi laø ñöùng vaøo haïng nhaát theá giôùi, Taây phöông cuõng khoâng theå saùnh kòp. Ñieàu naøy thaät roõ qua nhöõng phaùt minh ra la-baøn (Kim chæ Nam), thuoác suùng, v.v... Ngöôøi Trung Quoác baèng tröïc giaùc ñaõ coù theå tìm ra nhöõng thöù naøy tröôùc baát kyø quoác gia naøo caû vaøi traêm naêm hoaëc caû nghìn naêm. Nhöng ngöôøi Trung Quoác vaãn chöa töøng saùng taïo ñöôïc khoa luaän lyù hoïc. Vì vaäy, tuy cheá taïo ra la-baøn, thuoác suùng, nhöng laïi chaúng hieåu gì veà nguyeân lyù khoa hoïc cuûa chuùng. Thaäm chí ngay ñeán caû thôøi nay Trung Quoác cuõng khoâng coù khoa loâ-gíc hoïc nhö moät boä moân khoa hoïc. Theá maø Taây phöông töø raát sôùm - ôû thôøi ñaïi A-ri-xtoát - ñaõ tìm ra nhöõng nguyeân lyù cuûa loâ-gíc hoïc vaø söû duïng noù nhö moät coâng cuï. OÂng Baù Döông ñôn cöû nhöõng ví duï ñeå noùi leân chuyeän ngöôøi Trung Quoác ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi. Kyø thöïc ngöôøi Trung Quoác ñaõ thaáy taàm quan troïng cuûa ñieàu naøy töø laâu roài. Hôn 2.000 naêm tröôùc Khoång Töû ñaõ thaønh khaån khuyeân raên: «Quaù nhö naêng caûi, thieän maïc ñaïi yeân» (Khoâng coù vieäc gì lôùn lao hôn laø bieát söûa chöõa loãi laàm cuûa mình). Nhöng phöông phaùp maø Khoång Töû ñeà xuaát laø moãi ngöôøi phaûi hoïc theo Nghieâu Thuaán, ñoù laø moät phöông phaùp giaûi quyeát baèng tröïc giaùc. Ñöông nhieân, neáu moïi ngöôøi ñeàu coù theå bieán thaønh Nghieâu Thuaán thì coøn gì baèng. Nhöng ñaùng tieác raèng söï thöïc laïi khoâng theå naøo nhö theá ñöôïc. Cho neân caùi phöông

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

phaùp bieán moïi ngöôøi thaønh Nghieâu Thuaán roát cuoäc chaúng khaùc naøo laø khoâng coù phöông phaùp. Keát quaû laø sau 2.000 naêm ñeà xöôùng cuõng ñaõ chaúng bieán ñöôïc theâm moät keû naøo thaønh Nghieâu Thuaán caû. Neáu ngöôøi Trung Quoác bieát vaän duïng loâ-gíc ñeå suy nghó thì ñaõ tìm ra ñöôïc cheá ñoä daân chuû töø laâu, ñaõ duøng ñöôïc töï do ngoân luaän ñeå söûa ñoåi nhöõng laàm laïc cuûa caùc keû thoáng trò. Döôùi cheá ñoä daân chuû cuûa nöôùc Myõ, Ních-xôn (Nixon) phaïm moät caùi loãi nhoû laø muoán aên caép caùc vaên kieän cuûa ñaûng ñoái laäp, keát quaû bò tôø Böu baùo Hoa-Thònh-Ñoán (Washington Post) toá giaùc, muoán che ñaäy maø khoâng che ñaäy noåi, roát cuoäc buoäc phaûi töø chöùc Toång Thoáng. Cho neân döôùi cheá ñoä daân chuû khoâng coù caùch naøo giaáu ñöôïc nhöõng sai laàm, coù loãi taát phaûi chòu traùch nhieäm, khoâng söûa chöõa khoâng ñöôïc. Ngöôïc laïi, ôû Trung Quoác luïc ñòa döôùi cheá ñoä ñoäc ñaûng chuyeân cheá, traän ñoäng ñaát lôùn taïi Ñöôøng Sôn (1976) phaûi ñeán bao nhieâu naêm sau naøy chuùng ta môùi bieát ñöôïc ñaõ coù bao nhieâu ngöôøi bò thieät maïng! Trong tai vaï möôøi naêm do boïn «Töù nhaân bang» (Beø luõ boán teân) gaây ra, soá ngöôøi cheát oan trong toaøn quoác coù ñeán bao nhieâu trieäu. Neáu boïn «Töù nhaân bang» khoâng bò tan raõ vaø bò xöû toäi, coù leõ ñeán ngaøy hoâm nay chuùng ta vaãn coøn bò löøa bòp bôûi caùi «Baát ñoaïn ñaáu tranh luaän» (Thuyeát ñaáu tranh khoâng ngöøng) do Mao Traïch Ñoâng nghó ra vaø noùi raèng duøng noù ñeå xaây döïng thieân ñöôøng cho nhaân daân Trung Quoác. Nhöõng cheá ñoä khoâng daân chuû, töùc khoâng coù chaân lyù, töùc khoâng theå söûa ñoåi loãi laàm, ñieàu naøy chaúng phaûi ñaõ roõ nhö ban ngaøy ö? Theá maø cho ñeán hoâm nay vaãn coøn nhieàu ngöôøi Trung Quoác tin raèng nhöõng keû thoáng trò seõ töï ñoäng bieán thaønh Nghieâu Thuaán, khoâng caàn coù quyeàn löïc khaùc ñeå cheá ngöï vaø xeùt ñoaùn, khoâng caàn coù daân chuû ñeå giaùm saùt, laïi cuõng khoâng caàn coù caû töï do ngoân luaän ñeå toá caùo! Ñieàu naøy chaúng phaûi ñaõ chöùng minh raèng ngöôøi Trung Quoác khoâng coù moät tyù gì ñaàu oùc loâ-gíc ö? Baát cöù keû thoáng trò naøo cuõng ñeàu gheùt cay gheùt ñaéng daân chuû, bôûi vì neáu coù daân chuû töùc thì hoï seõ bò daân chuû töôùc boû taát caû nhöõng ñaëc quyeàn. Ñieàu kyø quaùi laø ôû Trung Quoác coù nhieàu keû cuõng huøa theo taäp ñoaøn thoáng trò maø reâu rao raèng: «Daân chuû Taây phöông laø daân chuû cuûa giai caáp tö saûn, ñoù laø moät cheá ñoä phaûn ñoäng» ; maø nghòch lyù thay nhöõng keû bò thoáng trò naøy laïi chaúng coù gì ñeå maát vì cheá ñoä daân chuû, caùi ñaàu oùc lyù luaän cuûa hoï quaû tình bò truïc traëc gì ñoù. Ñieàu naøy laø moät khuyeát ñieåm raát ñaùng lo ngaïi cuûa ngöôøi Trung Quoác chuùng ta. YZ

NHAÛY RA KHOÛI HUÕ TÖÔNG

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Xaõ luaän trong «Baéc Myõ nhaät baùo», Niu-Ooùc ngaøy 24 thaùng 8 naêm 1981. OÂng Baù Döông, nhaø pheâ bình xaõ hoäi raát noåi tieáng ôû Ñaøi Loan moät thôøi, coù moät ngoøi buùt haøi höôùc chöùa chaát chua cay; côn thònh noä vaø lôøi chöûi maéng cuûa oâng thöôøng baét ngöôøi ta suy nghó vaø lo aâu. Vaên oâng tieâu bieåu cho loaïi vaên pheâ bình ra ñôøi sau khi Trung Quoác thoaùt khoûi aùch cuûa thôøi ñeá cheá. OÂng töøng ngoài tuø möôøi naêm - coù theå noùi ñaáy cuõng laø vaän meänh cuûa moät nhaø pheâ bình xaõ hoäi giöõa thôøi vaên hoùa vaø chính trò chöa chuyeån mình. Haõy xeáp laïi moät beân caûnh ngoä cuûa oâng, vaø maëc duø coù theå laøm cho nhöõng ngöôøi yeâu quyù oâng meách loøng, chuùng ta haõy töø goùc ñoä lòch söû thöû bình luaän veà nhöõng phöông thöùc laäp luaän cuûa oâng trong boái caûnh pheâ bình xaõ hoäi Trung Quoác caän ñaïi xem noù nhö theá naøo. Hoâm tröôùc oâng Baù Döông laáy ñeà taøi laø: «Ngöôøi Trung Quoác vaø caùi huõ töông» ñeå dieãn giaûng taïi Niu-Ooùc. Ñöông nhieân «Huõ töông» khoâng phaûi laø moät khaùi nieäm duy nhaát maø oâng nghó ra, nhöng vì töø tröôùc ñeán nay oâng vaãn duøng noù ñeå giaûi thích nhöõng hieän töôïng beänh hoaïn cuûa xaõ hoäi Trung Quoác, neân ôû ñaây chuùng toâi môùi laáy noù laøm ñoái töôïng. «Huõ töông» ñöôïc duøng laøm moät pheùp aån duï tuyeät vôøi. Bôûi vì ñoù laø moät hình töôïng raát gaàn guõi ñôøi thöôøng, laøm cho thoaùng moät caùi, trong loøng, tröôùc maét, moïi ngöôøi ai cuõng coù theå hình dung ñöôïc caùi xaáu xa veà tình traïng nhieàu beänh taät cuûa xaõ hoäi Trung Quoác. Söï thöïc ñaây cuõng laø caùi chöùc naêng cô baûn cuûa caùc nhaø tö töôûng: ñeà xuaát ra nhöõng khaùi nieäm ñeå cho moïi ngöôøi coù theå tìm thaáy ñöôïc yù nghóa trong caùi phöùc taïp roái ren. Veà phöông dieän naøy oâng Baù Döông ñaõ goùp phaàn môû mang daân trí, caùi coâng aáy khoâng phaûi nhoû. Ñieàu chuùng toâi muoán noùi laø: Caùi loaïi khaùi nieäm naøy coù coâng duïng neâu leân nhöõng hieän töôïng xaõ hoäi laøm tieâu ñeà nhöng khoâng giaûi thích ñöôïc chuùng. Nghóa laø theá naøo? Haõy laáy moät ví duï: Neáu ta tìm thaáy moät töông quan giöõa hieän töôïng phaân phoái cuûa caûi, taøi saûn trong xaõ hoäi Trung Quoác vôùi caùc hieän töôïng thuoäc veà «huõ töông» kia, taát coù theå duøng söï phaân phoái taøi saûn naøy ñeå «giaûi thích» nhöõng hieän töôïng xaõ hoäi noï. Hôn nöõa chuùng ta coù theå suy ra raèng chính saùch thueá maù vaø cheá ñoä taøi chính coù theå uoán naén caùc hieän töôïng «huõ töông» naøy. Nhaát laø khi moät soá ít ngöôøi kieåm soaùt söï phaân phoái taøi saûn trong moät cô quan (baèng hình thöùc löông boång chaúng haïn) thì taát yeáu seõ ñöa ñeán nhöõng söï chui luoàn, ñaáu ñaù ôû trong ñoù. Neáu khoâng nhìn thaáy ñöôïc caùi töông quan giöõa phöông thöùc phaân phoái cuûa caûi vaø hieän töôïng chui luoàn thì maëc duø nhieàu ngöôøi «yù thöùc» ñöôïc nhöõng hoäi chöùng «huõ töông» moät caùch chung chung, nhöng caùc haønh vi «huõ töông» ñaëc thuø naøy e raèng

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

vaãn bò xem nhö chæ giôùi haïn trong söï chia cuûa caûi thoâi vaø nhö vaäy seõ khoâng theå naøo söûa ñoåi ñöôïc. Ñöông nhieân, söï phaân phoái cuûa caûi chæ laø moät ví duï, nhöõng tieán trình baàu cöû, toá tuïng,v.v... ñeàu coù theå laáy ra laøm caùc ví duï khaùc. ÔÛ ñaây khoâng baøn ñeán giaù trò vaên chöông, chæ noùi ñeán yù nghóa xaõ hoäi, thì trong voøng 100 naêm nay ôû Trung Quoác, taát caû caùc oâng tieán só chính trò hoïc, xaõ hoäi hoïc cuõng chæ ñaùng xaùch deùp cho oâng Baù Döông trong vieäc laøm cho nhaân daân yù thöùc ñöôïc caùc thoùi hö taät xaáu cuûa xaõ hoäi Trung Quoác. Trong quaù trình caûi thieän caùch cö xöû cuûa ngöôøi Trung Quoác chuùng toâi chæ hy voïng moïi ngöôøi phaân bieät ñöôïc hai ñieåm: Moät maët laøm sao keâu goïi ñöôïc yù thöùc cuûa töøng caù nhaân, vaø moät maët laø khôi daäy yù thöùc xaõ hoäi, moät thöù yù thöùc vöôït leân treân vöông quoác caù nhaân. Vì chuû yeáu nhaém vaøo yù thöùc caù nhaân, neân oâng Baù Döông khoâng traùnh khoûi bò mæa mai, cheâ cöôøi, chöûi bôùi töø moïi phía. Nhöng duø sao ñi nöõa, caùi ñoùng goùp cuûa oâng vaøo söï nghieäp xaây döïng daân toäc Trung Hoa ñaõ vöôït xa hôn haøng vaïn laàn caùc vò ñöôïc goïi laø «hoïc giaû».

CAÀN GIAÁU CAÙI AÙC, PHOÂ TRÖÔNG CAÙI THIEÄN, ÑÖØNG TÖÏ HAÏ MÌNH, Kieán nghò vaø pheâ bình ñoái vôùi oâng Baù Döông.

Töø Caån Hoa Kieàu Nhaät baùo, Niu-Ooùc, ngaøy 11 thaùng 9 naêm 1981 Ñoïc baùo thaáy tin oâng Baù Döông vieáng nöôùc Myõ, toâi raát caûm thöông cho nhöõng gì oâng ñaõ traûi qua. Baây giôø oâng coù theå sang ñaây, nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán oâng khoâng khoûi laáy laøm möøng. Vì khoâng ít ngöôøi vaãn kyø voïng nôi oâng, mong oâng coù theå soi saùng phaàn naøo nhöõng öu tö cuûa ngöôøi Trung Quoác hoâm nay. OÂng ñeán ñaây, laïi vaãn cöôøng ñieäu veà caùi goïi laø «vaên hoùa huõ töông». Caùi vaên hoùa 5.000 naêm cuûa Trung Hoa khai saùng töø Ñöôøng toâng, Toáng toå boãng bò oâng soå toeït vaø vöùt vaøo ñoáng raùc, laøm cho loøng tin vaø kieâu ngaïo veà vaên hoùa cuûa chuùng ta boãng nhö bò doäi moät gaùo nöôùc laïnh. Lôøi noùi cuûa oâng Baù Döông toâi tin raèng noù ñöôïc thoát töø trong ñaùy loøng vaø döïa treân nhöõng kinh nghieäm ñau thöông cuûa baûn thaân oâng. Nhöng vôùi ñòa vò treân vaên ñaøn cuûa oâng hoâm nay - nhaát laø trong luùc oâng coù theå aûnh höôûng ñeán khoâng ít ngöôøi - thì oâng khoâng theå naøo traéng trôïn ñuøa côït chöûi bôùi lung tung ñöôïc. Cho neân ñoái

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

vôùi caùi lyù luaän «huõ töông» cuûa oâng laàn naøy toâi muoán ñoùng goùp moät vaøi lôøi pheâ bình khoâng aùc yù. OÂng Baù Döông khoâng nhöõng chæ taït nöôùc laïnh vaøo bao ngöôøi, ñaû kích loøng töï toân veà vaên hoùa cuûa baûn thaân chuùng ta, maø laïi coøn giô ra tröôùc maët ngöôøi nöôùc ngoaøi nhöõng thöù nhö hoaïn quan, boù chaân ñeå hoï cöôøi vaøo muõi chuùng ta nöõa. Thöïc chaát caùch nhìn cuûa oâng Baù Döông laø moät caùch nhìn cöïc ñoan neân môùi hieåu laàm raèng hoaïn quan, boù chaân laø nhöõng khuyeát taät vaên hoùa. Thaät ra nhöõng thöù aáy chæ laø nhöõng haønh vi taøn khoác, baét nguoàn töø duïc voïng caù nhaân cuûa caùc hoân quaân ñoäc taøi, chuyeân cheá, hoaøn toaøn khoâng thuoäc veà neàn vaên hoùa chaân chính cuûa Trung Quoác. Laáy moät ví duï: haäu theá vaãn cho raèng caùc luaät thô cuûa Ñöôøng thi goø boù thô ca. Nhöng thô cuûa ngöôøi ñôøi Ñöôøng sinh ñoäng, töï nhieân ; luaät thô Ñöôøng ñöôïc hình thaønh döïa treân ngoân ngöõ vaø möùc ñoä vaên töï cuûa thôøi ñaïi noù. Ñoù laø moät tinh thaàn thô chaân chính, chuû tröông töï nhieân vaø saùng taïo. Ngöôøi ñôøi Ñöôøng khoâng heà caàn haäu theá laáy luaät thô cuûa hoï laøm chuaån. Chæ vì haäu theá boû goác laáy ngoïn maø cho raèng noù goø boù. Laïi döïa vaøo thoùi quen trong cuoäc soáng maø noùi thì caùi aùo «kyø baøo» laø moät thöù phuïc trang cuûa daân toäc Maõn, voán yeâu kieàu, ñeïp ñeõ. Nhöng caùi «kyø baøo» ñôøi nay laïi boù ngöôøi, xeû cao, chaúng coøn ñöôïc veû gì cuûa ngaøy xöa nöõa. Ñöông nhieân chuùng ta cuõng khoâng theå coi nheï taäp quaùn ñoäc aùc cuûa toå tieân nhö hoaïn quan, boù chaân, nhöng chuùng ta ñeàu bieát raèng truyeàn thoáng Trung Quoác vaãn coù caùi ñöùc tính «aån aùc, döông thieän» (Giaáu ñieàu aùc, phoâ tröông ñieàu thieän). Cöù nhö vieäc khai phaù mieàn Taây nöôùc Myõ chaúng haïn, hieän ñang ñöôïc ca tuïng nhö moät boä söû thi veà laäp nghieäp vaø phaán ñaáu, nhö nhöõng truyeän coå ñaày tính truyeàn kyø vaø laõng maïn. Nhöng nhöõng gì ñen toái vaø taøn khoác cuûa thôøi aáy - maëc duø veà maët naøo ñoù raát quan troïng - laïi bò xoùa boû ñeán daáu veát cuoái cuøng. Caùc nhaø nghieân cöùu Taây phöông chaân chính khoâng nhöõng chæ ca ngôïi maø coøn raát thaùn phuïc caùi ñeïp vaø tinh teá cuûa vaên hoùa Trung Quoác. Nhaät Baûn ñaõ hoaøn toaøn baét chöôùc phöông Taây töø thôøi Minh Trò Duy Taân, song töø thôøi EÂ-ñoâ (1600 -1867) trôû veà tröôùc ñoái vôùi neàn vaên hoùa Trung Quoác ngöôøi Nhaät luùc naøo cuõng phuïc saùt ñaát. Tinh thaàn vaên hoùa cô baûn cuûa nöôùc Nhaät chaúng phaûi ñaõ ñeán töø Trung Quoác hay sao? Moät nhaø danh hoïa Nhaät theá kyû thöù XVIII, Taï Xuaân Tinh, khoâng nhöõng laáy teân Trung Quoác, veõ tranh Trung Quoác maø laïi coøn laøm thô Trung Quoác vaø ñöôïc moïi ca tuïng laø «moät ngöôøi Trung Quoác chính hieäu». Maëc duø ñöôïc ca ngôïi nhö moät nöôùc vaên minh tieân tieán cuûa theá giôùi, Nhaät Baûn ngaøy nay töø trong nhaø ra ñeán ngoõ ñeàu mang daáu veát saâu saéc cuûa aûnh höôûng vaên hoùa Trung Quoác. Baây giôø hoï tìm caùch phaân ñònh ranh giôùi, phuû nhaän quan heä huyeát thoáng vôùi ngöôøi Trung Quoác, queân haún caùi khaåu hieäu «ñoàng vaên ñoàng chuûng» (cuøng chöõ vieát, cuøng noøi gioáng) trong thôøi kyø Chieán tranh Trung - Nhaät. Nhöng duø sao hoï cuõng khoâng heà daùm choái boû vaên hoùa Trung Quoác. Vì lyù do gì?

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Neáu laø ngöôøi Trung Quoác, coù leõ chuùng ta cuõng neân töï hoûi: vaên hoùa Trung Quoác laø caùi thöù gì? Chuùng ta hieåu ñöôïc noù ñeán ñaâu? Taïi sao laïi cöù ñi chaø ñaïp leân caùi vaên hoùa ñeïp ñeõ thuoäc veà chuùng ta, maø nhaát thieát cho raèng caùi vaän xaáu cuûa ngöôøi Trung Quoác ngaøy nay laø do loãi cuûa caùi «vaên hoùa huõ töông». Nhö vaäy coù phaûi laø lyù luaän khoâng? Trung Quoác hieän coù hôn 800 trieäu ngöôøi (naêm 1981?). Caùi vieäc caàn kíp hieän nay laø laøm sao cho soá ngöôøi aáy ñoaøn keát vôùi nhau vaø coù ñöôïc haïnh phuùc. Ngay caû nhöõng ngöôøi Trung Quoác ôû Ñaøi Loan chaéc cuõng nghó nhö vaäy. Ñeå coù ñieàu kieän quoác phoøng khaû dó töï veä ñöôïc, nhaân daân treû giaø lôùn beù ñeàu coù cô may ñöôïc giaùo duïc, caùi duy nhaát coù theå giuùp cho moät soá ñoâng ngöôøi ñi leân vaên minh hieän ñaïi - maø tinh thaàn vaãn coøn coù choã nöông töïa - thì khoâng phaûi vaên hoùa Taây phöông, cuõng khoâng phaûi vaên hoùa Nhaät Baûn coù theå laøm ñöôïc, maø chính laø caùi truyeàn thoáng vaên hoùa coå xöa cuûa chuùng ta. Noù ñaõ tích tuï nhöõng kinh nghieäm nhaân sinh raát saâu saéc, coù nhöõng tö töôûng khoa hoïc raát phong phuù, coù thi ca, vaên töï toát ñeïp, laïi coù caû myõ thuaät, coâng ngheä, kieán truùc, aâm nhaïc, trang phuïc,v.v... muoân maàu muoân veû. Chæ coù vaên hoùa Trung Quoác môùi coù theå ñöa chuùng ta leân con ñöôøng vaên minh, ñöa 800 trieäu ngöôøi Trung Quoác ñeán con ñöôøng haïnh phuùc ñöôïc. Ngöôøi Nhaät Baûn ñaõ duøng qua, ñaõ tìm thaáy lôïi ích. Ngöôøi Taây phöông cuõng ñang nghieân cöùu hoïc taäp noù. Chuùng ta - nhöõng ngöôøi thuoäc veà chính neàn vaên hoùa ñoù - chuùng ta laïi laïi nôõ loøng naøo ñi beâu rieáu noù. Laøm nhö vaäy khoâng nhöõng gaây nguy haïi ñeán tieàn ñoà quoác gia ñaân toäc maø laïi coøn trôû thaønh luõ chaùu con baát hieáu nöõa. Haõy ñöøng ñeå cho ngöôøi Nhaät Baûn noùi raèng chæ coù hoï môùi laø con chaùu thöøa keá chính thöùc cuûa neàn vaên hoùa Trung Quoác. Chuùng ta phaûi môû to maét ra maø nhìn cho roõ, suy cho kyõ, phaùn ñoaùn nhieàu, gioáng nhö oâng Baù Döông baûo caàn suy nghó, boài döôõng naêng löïc phaùn ñoaùn chính xaùc; tröôùc tieân laø cho haïnh phuùc baûn thaân mình, sau ñoù cho haïnh phuùc cuûa 800 trieäu ngöôøi Trung Quoác khaùc .

YZ

NGÖÔØI TRUNG QUOÁC HEØN HAÏ

Vöông Dieäc Leänh «Luaän Ñaøn baùo», Loátx AÊng-giô-leùtx, ngaøy 2/1/1985, «Baùch Tính baùn nguyeät san», Hoàng Koâng, ngaøy 16/1/1985, «Tin Nhanh tieáng Hoa», Niu-Ooùc, ngaøy 11/2/1985.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Toâi vöøa ñöôïc ñoïc «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» cuûa oâng Baù Döông, caûm thaáy trong loøng böïc boäi khoâng theå khoâng noùi ra ñöôïc. Moät traêm naêm trôû laïi ñaây ngöôøi Trung Quoác thaät khoå, thaät ñaùng thöông, maø tình hình ngaøy caøng teä haïi. Ban ñaàu, caùi khaåu hieäu cuûa Döông Vuï Phaùi: «Trung hoïc vi theå, Taây hoïc vi duïng» (Hoïc truyeàn thoáng Trung Quoác ñeå laáy laøm theå chaát, hoïc theo Taây phöông ñeå laøm coâng duïng) cuõng coøn coù caùi gì ñoù chöa ñeán noãi laïc ñieäu laém. Ñieàu naøy coù tính khaû thi hay khoâng thì chöa bieát, nhöng noù coøn coù caùi taâm yù muoán duy trì caùi «theå chaát» Trung Quoác. Veà sau, daàn daàn «theå chaát» naøy cuõng khoâng ai caàn nöõa, chæ coøn lôøi oaùn traùch taïi sao boá meï laïi cho mình caùi ñaàu toùc ñen, caùi boä da vaøng, giaët cuõng khoâng ñöôïc, vöùt cuõng chaúng xong ; roài ta thaùn raèng: «Traêng ôû nöôùc ngoaøi troøn hôn traêng Trung Quoác», vaø moät möïc chöûi boá, chöûi meï, chöûi toå toâng. Caùi ñoù goïi laø «truyeàn thoáng Nguõ Töù» (Phong traøo moàng 4 thaùng 5/1919). Ñoù laø tình huoáng cuûa maáy chuïc naêm tröôùc, theá maø so vôùi thôøi nay vaãn coøn khaù hôn. Thôøi ñoù môùi chæ laø traêng nöôùc ngoaøi troøn hôn chöù chöa ñeán ñoä raém ngoaïi thôm hôn. Bôûi vì thôøi ñoù giao thoâng vaø thoâng tin chöa phaùt trieån laém neân khoâng coù caùch naøo baét chöôùc nhanh choùng vaø hieäu quaû nhö thôøi nay ñöôïc. Vì vaäy baây giôø, khi ngöôøi Myõ töï goïi hoï laø «xaáu xí», ngöôøi Nhaät töï goïi mình laø «xaáu xí», töùc thì coù ngay ngöôøi Trung Quoác laêng xaêng ra veû thoâng thaùi, «traøng giang ñaïi haûi» vieát lieàn moät cuoán «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí». Maáy ngöôøi Trung Quoác coá yù chöûi ñoång ñoù ñeàu khoâng phaûi laø caùi loaïi ngöôøi Trung Quoác thoâng thöôøng. Vaøi chuïc naêm tröôùc nhöõng phaàn töû «Nguõ töù» - moàm hoâ «ñaû ñaûo», töï xöng laø «tieán boä» - ñeàu töï cho mình laø ñaïi vaên haøo, coù traùch nhieäm vôùi ñaát nöôùc. Chuùng ñoäi nhöõng teân hoï giaû, vaø moät ngöôøi trong boïn hoï ñaõ thaønh danh vôùi nhöõng quyeån "Gia" (nhaø),"Xuaân ", "Thu" chaát chöùa moái thaâm thuø ñaïi haän ñoái vôùi truyeàn thoáng Trung Quoác. (AÙm chæ Ba Kim, nhaø vaên hieän ñaïi Trung Quoác goác Maõn Thanh - ND). Chính hoï ñaõ, coá yù hoaëc voâ tình, laøm coâng taùc tuyeân truyeàn môû ñöôøng cho söï nhuoäm ñoû Trung Quoác sau naøy bôûi Chuû nghóa Maùc. Nhöõng tai vaï cuûa thöôøng daân Trung Quoác hôn 30 naêm nay thöïc ra ñaõ baét ñaàu töø loaïi nhaø vaên chaïy theo moát naøy töø 60 naêm veà tröôùc. Ngaøy hoâm nay laïi chui ra caùi oâng Baù Döông, töï xöng laø moät nhaø vaên yeâu quaàn chuùng moät caùch phi thöôøng ñeå giöông cao theâm caùi truyeàn thoáng «Nguõ töù». Tröôùc heát y gaøo to: «Vaên hoùa huõ töông», sau ñoù laø boâi nhoï caùi anh chaøng «Trung Quoác xaáu xí». Toâi laø ngöôøi Trung Quoác. Toâi coù raát nhieàu khuyeát ñieåm vaø loãi laàm - thaäm chí nhöõng loãi lôùn, nhöõng laàm lôùn - nhöng toâi khoâng heà xaáu xa, laïi khoâng heà coâng nhaän ngöôøi Trung Quoác nhaát loaït ñeàu xaáu xa.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Baù Döông khoâng bieát coù cho mình laø ngöôøi Trung Quoác khoâng? Neáu oâng coøn cho mình laø ngöôøi Trung Quoác, töùc phaûi thöøa nhaän raèng mình xaáu xa, caùi ñoù laø töï do cuûa oâng ta. Nhöng oâng ta khoâng theå loâi keùo ngöôøi khaùc ñi theo oâng ta nhö theá ñöôïc. Toâi khoâng ñoàng yù vôùi caùi quan nieäm «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» naøy tyù naøo, nhaát laø vôùi caùi chuû yù vaø gioïng ñieäu ñoù, nhöng khoâng phaûi vì vaäy maø toâi cho raèng toaøn boä quyeån saùch cuûa oâng Baù Döông laø voâ ích. Noù cuõng coù ñöôïc vaøi caâu ñuùng. Ví duï nhö chính Baù Döông ñaõ nhìn nhaän nhö sau: «Ngöôøi Trung Quoác coù theå noùi laø moät daân toäc thoâng minh nhaát theá giôùi. Taïi Myõ, maáy ngöôøi ñoã ñaàu caùc ñaïi hoïc thöôøng laø ngöôøi Trung Quoác. Raát nhieàu nhaø khoa hoïc lôùn, keå caû ngöôøi cha cuûa khoa hoïc nguyeân töû Trung Quoác laø oâng Toân Quan Haùn, nhöõng ngöôøi ñöôïc giaûi thöôûng Noâ-ben laø oâng Döông Chaán Ninh, Lyù Chính Ñaïo ñeàu laø nhöõng boä oùc haïng nhaát. Ngöôøi Trung Quoác quaû laø khoâng phaûi coù phaåm chaát xaáu. Phaåm chaát naøy coù theå ñöa Trung Quoác ñeán ñöôïc moät theá giôùi laønh maïnh vaø haïnh phuùc. Chuùng ta coù tö caùch laøm chuyeän ñoù vaø chuùng ta coù lyù do ñeå tin raèng Trung Quoác coù theå trôû thaønh moät nöôùc raát toát ñeïp. Nhöng chuùng ta khoâng caàn phaûi cöù muoán quoác gia lôùn maïnh. Quoác gia khoâng lôùn maïnh thì coù can heä gì? Chæ caàn laøm sao cho nhaân daân haïnh phuùc roài thì ñi tìm moät quoác gia lôùn maïnh cuõng khoâng muoän.» Ñoaïn vaên treân toâi cho laø raát ñuùng. Ñaëc bieät toâi voâ cuøng taùn thaønh caâu «chæ caàn nhaân daân haïnh phuùc». Chæ tieác yù chính cuûa caû quyeån saùch laïi khoâng phaûi laø nhöõng lôøi leõ ngay thaúng naøy, noù toaøn chaát chöùa nhöõng thöù keå toäi «ngöôøi Trung Quoác xaáu xa» maø toâi hoaøn toaøn khoâng ñoàng yù. Ñoïc heát quyeån saùch, ngöôøi ñoïc coù theå töï hoûi: «Thaät ra ngöôøi Trung Quoác coù «xaáu xa» khoâng?» Baù Döông ñaõ traû lôøi moät caùch vôù vaån vaø röôøm vôùi moät ñoáng ví duï ruùt ra töø thöïc teá nhaèm chöùng minh ngöôøi Trung Quoác laø «baån, loaïn, oàn, vaø hay caáu xeù nhau». Toâi tin raèng Baù Döông khoâng theå bòa ñaët, maø duø oâng coù ñaët chuyeän thì yù ñònh cuûa oâng laø gì? Treân theá giôùi naøy daân toäc naøo, quoác gia naøo maø khoâng laøm oàn, khoâng caáu xeù laãn nhau? Ngöôøi Híp-py Myõ khoâng baån sao? Taàu ñieän ngaàm ôû Niu-Ooùc khoâng loaïn sao? Treân dieãn ñaøn chính trò Myõ, AÂu, Nhaät oàn aøo naùo nhieät, söï huïc haëc ñaáu ñaù laãn nhau coù phaûi ít ñaâu? Coù caùi xoù xænh naøo laïi khoâng coù söï caáu xeù laãn nhau? Cöù theo caùi loâ-gíc cuûa Baù Döông thì phaûi ñaët caùi ñaàu ñeà laïi cho ñuùng laø «Nhaân loaïi xaáu xí». Caùi vieä c hoang ñöôø n g nhaá t laø ngay caû coå hoïng cuûa ngöôøi Trung Quoác coù to thaät ñi nöõa thì coù gì goïi laø xaáu xa? Quaû vaäy! Nhaäp soâng tuøy khuùc, nhaäp gia tuøy tuïc, phaøm ngöôøi Trung Quoác ñeán Myõ - goàm caû baûn thaân toâi - ñeàu phaûi söûa ñoåi caùi taäp quaùn noùi to cuûa ngöôøi Trung Quoác, coá gaéng baét chöôùc caùch noùi cuûa nhöõng ngöôøi coù hoïc thöùc trong

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

giôùi thöôïng löu nhaân só Myõ, noùi naêng nhoû nheï, thaäm chí noùi treân ñöôøng daây ñieän thoaïi chæ nhoû nhö tieáng muoãi. Ñieàu naøy laø taát yeáu. Nhöng neáu coù ngöôøi nhaát thôøi khoâng theå söûa ñoåi ñöôïc thoùi quen cuûa mình thì cuõng chaúng phaûi laø moät toäi aùc gì gheâ gôùm laém. Laøm sao laïi coù theå goïi hoï laø «xaáu xa» ñöôïc. Ngay ôû choã naøy chuùng ta cuõng coù theå thaáy raèng oâng Baù Döông trong loøng gheùt ngöôøi Trung Quoác ñeán chöøng naøo. Vaø moät khi ñaõ gheùt maø muoán ñoå toäi cho ngöôøi thì coù khoù gì ñaâu! Taïi sao moät nhaø vaên töï xöng laø «yeâu nöôùc thöông daân» laïi raép taâm duøng ñuû thöù hieän töôïng vuïn vaët chaúng coù ñaàu cua tai nheo gì ñeå boâi nhoï ñoàng baøo mình? Toâi khoâng coù duyeân ñöôïc gaëp vò naøy, chæ caên cöù vaøo baøi phoûng vaán oâng do nöõ só Lyù Leâ thöïc hieän. Baø naøy xem oâng laø moät nhaø aùi quoác lôùn vaø noùi raèng oâng coù moät taám loøng yeâu nöôùc maõnh lieät, oâng raát kyø voïng vaøo nöôùc nhaø, daân toäc. Nhöng khi oâng vieát ra taát caû laïi laø moät chuoãi toaøn nhöõng giaän trôøi, traùch ngöôøi, nguyeàn ruûa khoâng thoâi. Caùi nguyeân nhaân caên baûn coù leõ vì Baù Döông ñaõ hieåu moät caùch leäch laïc veà vaên hoùa truyeàn thoáng Trung Quoác, neân ñaõ laàm ñöôøng laïc loái; coù leõ bò caùi «vaên hoùa huõ töông» do chính oâng ta bòa ñaët ra meâ hoaëc taâm trí, bò chính caùi «maàm beänh ñoäc» do oâng ta gieo ra laøm teâ lieät thaàn kinh cuûa baûn thaân. Caùi vaên hoùa «baùc ñaïi tinh thoâng» cuûa Trung Quoác dó nhieân coù phaàn vöông ñaïo, nhöng cuõng coù phaàn baù ñaïo, coù nhaân nghóa, ñaïo ñöùc, coù troäm caép, ñó ñieám, coù chính taâm thaønh yù, coù phong hoa tuyeát nguyeät, baát kyø phöông dieän naøo cuõng ñeàu ñaït ñeán ñænh cao; traêm thöù baø daèn thöù gì cuõng coù. Chaúng cöù noùi anh chuyeân tìm caùi «huõ töông» vaø «maàm beänh ñoäc», chöù thaäm chí neáu muoán coá yù tìm caùi «huõ cöùt» hoaëc vi truøng cuõng ñeàu coù theå tìm thaáy. Neáu anh muoán baûo vaên hoùa Trung Quoác laø moät huõ cöùt ñaày vi truøng, thì vaên hoùa Trung Quoác cuõng chaúng thieät haïi gì maø chæ chöùng minh raèng: anh laø thaèng thoái tha khoâng ngöûi ñöôïc ñeán möùc voâ phöông cöùu chöõa. Neáu laáy cuøng moät boä «Tö trò thoâng giaùm» (xem chuù thích cuûa ngöôøi vieát baøi naøy Vöông Dieäc Leänh - ôû cuoái baøi) ra maø baøn, coù ngöôøi ñoïc xong noù coù theå hoïc ñöôïc caùch trò quoác bình thieân haï. Trong khi ñoù Mao Traïch Ñoâng ñoïc xong thì laïi caøng hoaøn chænh hôn nhöõng thuû ñoaïn taåy naõo vaø choân soáng ngöôøi, coù leõ ngay caû Xta-lin cuõng khoâng bì kòp. Caùi vaên hoùa truyeàn thoáng Trung Quoác laø nhö vaäy, gioáng nhö moät löôõi dao saéc, tuøy anh coù söû duïng noù hay khoâng, vaø söû duïng nhö theá naøo. Anh coù theå duøng noù ñeå trò beänh cöùu ngöôøi, cuõng coù theå duøng noù ñeå gieát ngöôøi. Ñöông nhieân cuõng coù theå duøng noù ñeå töï saùt. Cho neân, baát kyø ai neáu manh taâm ñi tìm caùi löôõi saéc cuûa noù, ñi tìm nhöõng thöù nhö «huõ töông», «maàm beänh ñoäc», thì chính ngöôøi ñoù seõ bò maéc beänh ñoäc chöù khoâng phaûi vaên hoùa Trung Quoác. Toâi xin noùi theâm vaøi ñieàu hôi ngoaøi leà.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Moät traêm naêm trôû laïi ñaây, vì chính trò Trung Quoác ñen toái, nhaø vaên, trí thöùc vieát laùch thöôøng bò tuø ñaøy, gieát choùc, quaûn thuùc laâu daøi, bò chuïp muõ. Ñieàu ñoù chöùng toû raèng nhöõng chính quyeàn taïi chöùc vaãn töï coi mình laø trôøi cao, ñaát roäng. Bôûi vì moïi ngöôøi ñeàu thuø gheùt caùc chính quyeàn chuyeân cheá, neân nhöõng caù nhaân naøo daùm coâng khai thaùch thöùc baïo quyeàn ñeàu ñöôïc moïi ngöôøi ñoàng tình, kính neå. Nhöõng keû bò tuø ñaøy vì lyù do chính trò hoaëc laø naïn nhaân cuûa moät yù ñoà chính trò cuõng ñeàu mang moät vaàng haøo quang treân ñaàu. Toâi cho raèng khoâng haún nhö vaäy hoaëc ít nhaát cuõng khoâng theå noùi nhaát loaït ñeàu nhö vaäy. Thaät ra cuõng coù moät soá ngöôøi bò tuø nguïc hoaëc bò saùt haïi ñaùng ñöôïc toân kính. Ví duï nhö nhöõng söù thaàn ngaøy xöa daùm can giaùn hoaøng ñeá maø khoâng sôï bò cheùm. Gaàn ñaây moät soá nhaø baùo khoâng sôï quyeàn löïc daùm vaïch traàn nhöõng söï ñoài baïi cuûa caùc gia ñình quyeàn quyù hoï Khoång, hoï Toáng. Coù keû bò gieát, keû ngoài tuø, nhöõng söï hy sinh cuûa hoï ñöông nhieân coù yù nghóa, coù giaù trò ñaùng toân thôø. Coøn ñoái vôùi caùi nhaõn hieäu «lieät só» cuûa Lyù Ñaïi Chieâu vaø Hoà Giaõ Taân thì toâi cho laø cheát cuõng khoâng ñaùng tieác. Noù chaúng khaùc gì caùi nhaõn hieäu «höõu phaùi» cuûa Vöông Dieäc Leänh naøy, toâi cho raèng ñoù chæ laø vieäc töï ñi chuoác vaï vaøo mình. Taát caû «lieät só» cuõng nhö «höõu phaùi» ôû Trung Quoác chæ laø nhöõng saûn phaåm ñoài baïi cuûa caùc chính phuû ñoäc taøi döïng leân. Nhöng noùi veà baûn thaân nhöõng ngöôøi bò haïi naøy, ñoái vôùi caùi vieäc hoï bò böùc haïi thì chæ coù hoï laø thieät thoøi maø chaúng ñem laïi ñöôïc ích lôïi gì cho nhöõng ngöôøi ñang soáng. Noùi toùm laïi neáu chòu ñau khoå maø khoâng ñem laïi moät keát quaû gì thì thaät laø ñaùng kieáp! Döïa treân caùi ñaïo lyù naøy, toâi cho raèng oâng Baù Döông môû moàm, roài ngaäm mieäng, ngoài trong nhaø lao hôn 9 naêm vaø khoâng bieát leû bao ngaøy, töïa hoà nhö lao tuø laø caùi ñaát maï vaøng cuûa oâng ta; nhöng cuoái cuøng taát caû nhöõng thöù ñoù chæ laø moät vieäc thaät voâ ích! Neáu noùi theo loâ-gíc cuûa Baù Döông, thì treân ñaûo Ñaøi Loan coù moät nhaø vaên coøn taøi tình hôn Baù Döông. Sau khi oâng ta ra tuø, cho ñeán hoâm nay oâng ta vaãn coøn muùa buùt treân ñaûo chöûi loaïn leân, phong ñoä khoâng khaùc tröôùc moät tyù naøo, vaãn chöûi ñeán caû 18 ñôøi toå toâng cuûa keû khaùc. Nhöng theo quan ñieåm cuûa toâi thì ñieàu ñoù chaúng coù gì laø gheâ gôùm heát. Baát quaù anh ta cuõng chæ laø moät nhaø vaên vong maïng (heát thôøi) maø thoâi. Cuoái cuøng, xin toùm laïi moät caâu: Ngöôøi Trung Quoác chöa chaéc ñaõ xaáu, nhöng trong ñaùm ngöôøi Trung Quoác laïi khoâng thieáu nhöõng ñoà heøn haï! Chuù thích cuûa Vöông Dieäc Leänh: Toâi chöa ñöôïc ñoïc quyeån «Tö Trò Thoâng Giaùm baûn cuûa Baù Döông», maø cuõng khoâng thích ñoïc. Bôûi vì toâi tin raèng duøng caùi kieåu ñaùnh ñoå taát caû, chöûi taát caû kieåu «Nguõ Töù» hay «Hoàng Veä Binh» ñeå dieãn giaûi «Tö Trò Thoâng Giaùm» thì seõ chaúng coøn gì laø hình daïng cuûa noù.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Toâi cöïc kyø thaùn phuïc Tö Maõ OÂn Coâng (Tö Maõ Quang). Saùch cuûa oâng daïy doã caùc vua trò nöôùc nhö theá naøo, daäy caùc quaàn thaàn laøm vieäc nöôùc, daäy cho thöôøng daân caùch aên ôû, nöôùc coù ñaïo vaø voâ ñaïo xöû söï nhö theá naøo. ÔÛ xaõ hoäi nhö Trung Quoác, neáu nghieân cöùu kyõ moät chuùt quyeån saùch naøy thì seõ boå ích khoâng ít, toái thieåu cuõng khoâng ñeán noãi bò ngoài nhaø lao cuûa Quoác Daân Ñaûng hoaëc phaûi ñoäi muõ nhoïn [bò ñaáu toá] cuûa Ñaûng Coäng Saûn.

Y ZX

KHOÂNG HIEÅU ÑÖÔÏC HAØI HÖÔÙC

Hoài Tuyeân Xöù «Tín baùo», Hoàng-Koâng, ngaøy 23/1/1985. Trong baùo «Baùch tính» kyø naøy coù moät baøi vaên nhan ñeà «Ngöôøi Trung Quoác heøn haï» cuûa Vöông Dieäc Leänh. Sau khi ñoïc Baù Döông oâng naøy tuyeân boá: «Trong loøng töùc toái khoâng theå khoâng noùi ñöôïc». Baøi vaên mang tính buùt chieán naøy ñaõ coâng kích Baù Döông moät caùch thaäm teä. Gioïng vaên nhuaàn nhuyeãn nhöng vaên phong aùc lieät, khoâng heà coù caùi ñoân haäu, hoøa nhaõ trong truyeàn thoáng toát ñeïp, cao quyù cuûa Trung Quoác. OÂng ta söû duïng nhöõng thöù nhö «thoái khoâng ngöûi ñöôïc», «voâ phöông cöùu chöõa», «ñoà heøn haï», «xem lao tuø laø caùi ñaát maï vaøng»,v.v...Coù theå noùi thaät laø khe khaét. Neáu caùi thuyeát «ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» cuûa oâng Baù Döông coù cô sôû thì oâng Vöông qua baøi vaên naøy laïi bò chính gaäy oâng ñaäp löng oâng, vaø khoâng nhöõng khoâng phaûn baùc ñöôïc lyù luaän cuûa oâng Baù Döông maø coøn cung caáp theâm baèng chöùng cho noù. Boä maët xaáu xí cuûa Vöông Dieäc Leänh laø boä maët thaät cuûa ngöôøi Trung Quoác caû nghìn naêm nay. Ñoù laø moät boä maëït thieáu vaéng phaàn haøi höôùc. Baù Döông chöûi ngöôøi Trung Quoác laø xaáu xí, nhöng coù phaûi vì oâng ta laøm coâng taùc nghieân cöùu nhaân chuûng hoïc vaø hy voïng ñoaït ñöôïc giaûi Noâ-ben khoâng? Ngöôøi vieát taïp vaên, coát yù gaây ra phaûn öùng nôi ngöôøi khaùc ñeå kích ñoäng tranh luaän, hoaøn toaøn khaùc vôùi caùc chuyeân gia vieát coù chöùng côù roõ reät cuûa caùc ngaønh hoïc thuaät. Ngöôøi Trung Quoác coù xaáu xí hay khoâng cuõng chaúng quan troïng gì, nhöng coù ngöôøi töùc quaù, la laøng leân, ñaõ tieâu phí khoâng bieát bao nhieâu teá baøo naõo, ñoù môùi laø ñieàu thaät quan troïng.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Cuõng cuøng trong soá «Baùch tính» naøy coù böùc thö ñoäc giaû hoï Löông. OÂng naøy sau khi ñoïc «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» cuûa Baù Döông ñaõ toû veû bò xuùc ñoäng saâu xa, neân buoàn baõ chaùn naûn maø rôi leä. Nhöng theo toâi thaáy thì nöôùc maét cuûa oâng naøy vaø söï phaãn noä cuûa oâng Vöông Dieäc Leänh cuõng chæ laø moät thöù thaèng ñieác cöôøi thaèng caâm. Caû hai ngöôøi ñeàu coù caùi tinh thaàn cuûa nhöõng ngöôøi theo hoïc thuyeát Laõo Trang, trong buïng ñaày nhöõng quan nieäm quaù ö laø sieâu thoaùt. Cho neân hoï chöa coù theå ñoïc ñöôïc nhöõng gì ôû giöõa nhöõng haøng chöõ cuûa Baù Döông ñeå lónh hoäi ra caùi thuù vò cuûa haøi höôùc, maø chæ rôi vaøo maáy caùi ví duï myõ mieàu, sinh ñoäng vôùi nhöõng lôøi chuù giaûi hoang ñöôøng coå quaùi thoâi. Ñoïc vaên chöông Baù Döông thöïc ra caàn coù saün moät ít tinh thaàn haøi höôùc. OÂng ta phaù roái, laøm troø, ñem caùi löôõi dao cuûa trí tueä se seõ laáp loaùng tröôùc maét chuùng ta. Ngöôøi ñaàu oùc linh hoaït coù theå naém baét ñöôïc tinh tuùy, nhöõng keû quaù nghieâm nghò, ra veû trònh troïng, thì laïi hoaøn toaøn bò ooùc-dô. Daân toäc Trung Quoác coù moät lòch söû laâu ñôøi, laøm sao taát caû ñeàu coù theå hoaøn myõ khoâng tyø veát? OÂng Baù Döông tìm nhöõng thöù naøy ra cheá dieãu, kyø thöïc laø töï traøo, gaây ra cho chuùng ta moät ít taùc duïng caûnh tænh. Vaû laïi noùi xaáu maø khoâng noùi ñeïp, ñoù cuõng laø moät caùch töï khieâm. Khoâng hieåu ñöôïc haøi höôùc laïi cho raèng oâng ta ñi ngoaùy dao vaøo veát thöông cuûa mình thì thaät laø phuï caùi loøng ñau khoå cuûa Baù Döông. Tuy theá, e raèng Baù Döông cuõng khoâng thích gì maáy caùi vieäc ngöôøi ñoïc baøi mình phaûi khoùc suït suøi. Noùi toùm laïi, daân toäc Trung Hoa laø moät daân toäc lôùn, noùi ñeïp ñeõ thì ñeïp ñeõ hôn baát cöù daân toäc naøo, noùi xaáu xí thì cuõng xaáu xí hôn baát cöù daân toäc naøo. Nhöng coù leõ neân noùi ra caùi xaáu vaãn toát hôn laø ca tuïng caùi ñeïp cuûa noù. Noùi moät caùch khaùc, cho duø coù xaáu, cuõng coù caùi ñeïp cuûa caùi xaáu chöù!

YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

COÙ CAÙI VAÊN HOÙA KHOÂNG COÙ VAÊN MINH?

Hoà Cuùc Nhaân Baùo «Luaän ñaøn», Loátx AÊng-dô-leùtx, ngaøy 6/2/1985. «Vaên minh» vaø «Vaên hoùa» laø hai khaùi nieäm hay bò nhaàm laãn. Vaên minh thaät ra laø gì? Coøn caùi gì goïi laø vaên hoùa? Ñònh nghóa nhö theá naøo? Thöôøng thöôøng moãi ngöôøi moãi caùch. Moät vaøi ngöôøi trí thöùc Trung Quoác soâ-vanh coù caùch noùi raát coå quaùi ly kyø laø Taây phöông khoâng coù vaên hoùa, chæ coù vaên minh. Hoaëc xua tay moät caùch khinh mieät: «Nöôùc Myõ khoâng coù vaên hoùa!», nhöng khoâng heà nghe hoï noùi nöôùc Myõ khoâng coù vaên minh. Giaû söû chuùng ta laïi hoûi moät caâu: Trung Quoác coù moät vaên hoùa öu tuù, nhöng khoâng coù vaên minh ö? Hoaëc hoûi: Theá vaên minh quan troïng hay vaên hoùa quan troïng? Khoâng coù vaên minh laøm sao coù vaên hoùa? Kyø thöïc vaên minh vaø vaên hoùa tuy hai maø moät, tuy moät maø hai, khoâng theå taùch rôøi ra ñöôïc. Chuùng ta coù theå noùi caùi töông quan cuûa chuùng nhö sau: vaên minh laø söï theå hieän cuûa vaên hoùa, vaên hoùa laø baø vuù nuoâi cuûa vaên minh. Vaên hoùa khi ñöôïc bieåu hieän cuï theå trong sinh hoaït vaø xaõ hoäi, caùi ñoù laø vaên minh. Laáy moät ví duï giaûn dò nhaát: leã pheùp laø söï bieåu hieän cuûa vaên minh. Maø Khoång Töû heä thoáng hoùa chöõ «leã», chính ñoù laø vaên hoùa. Taïi Trung Quoác töø hôn 2.000 naêm nay caùi nghi leã cuûa Khoång giaùo ñöôïc theå hieän trong cheá ñoä xaõ hoäi, trong lôøi noùi vaø vieäc laøm, ôû sinh hoaït thöôøng ngaøy cuûa nhaân daân cuõng nhö qua dòp leã tieát quanh naêm boán muøa vaø nhöõng nghi thöùc khaùc. Taát caû nhöõng caùi ñoù chuùng ta phaûi hieåu laø vaên minh Trung Hoa. Vaên minh chính laø cuoäc soán g. Neáu chuùng ta chaáp nhaän caùch noùi naøy thì ngöôøi Trung Quoác xem ra raát ñaùng bò cheâ cöôøi. Vì ngay caû vaên minh Trung Quoác chuùng ta cuõng khoâng coù, noùi gì ñeán coù theå coù caùi thöù xa xæ laø vaên hoùa. Bôûi vì caùi vaên minh cuûa chuùng ta (neáu nhö coù) thì ñoái vôùi caùi vaên hoùa cuûa chuùng ta noù thaät khoâng töông öùng tyù naøo. Vaäy laøm sao noù theå hieän ñöôïc caùi vaên hoùa cuûa chuùng ta? Noùi theá coù nghóa laø caùi maø chuùng ta theå hieän trong sinh hoaït hoâm nay khoâng phaûi laø caùc giaù trò cuûa vaên hoùa Trung Quoác maø chæ laø nhöõng thöù ñeán töø vaên hoùa khaùc. Vì vaäy vaên minh Trung Quoác ngaøy nay, neáu coù noù, thì noù laø moät thöù con tö sinh maø ñoái vôùi meï noù - vaên hoùa truyeàn thoáng Trung Quoác - khoâng coù gì goïi laø lieân heä huyeát thoáng nhieàu laém. Gaàn ñaây toâi coù ñoïc taùc phaåm môùi cuûa oâng Baù Döông laø «Daãm leân ñuoâi noù», trong ñoù noùi ñeán aán töôïng cuûa oâng khi sang thaêm nöôùc Myõ. OÂng thaáy raèng neáu so saùnh thì

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

ngöôøi Myõ leã pheùp hôn ngöôøi Trung Quoác. Ñieàu naøy cuõng laø aán töôïng cuûa toâi khi ñi du lòch ôû Myõ. Ngöôøi Trung Quoác so saùnh vôùi ngöôøi Myõ - nhöõng ngöôøi bình thöôøng trong cuoäc soáng haøng ngaøy - thì trôû thaønh nhöõng ngöôøi «nguyeân thuûy», «man rôï», vì chuùng ta ngay caû «Caûm ôn!», «Xin loãi!» ñeàu cuõng khoâng bieát noùi. Ñieàu naøy hoaøn toaøn khoâng phaûi toâi ñaët ñieàu. Nhaân daân Trung Quoác, veà leã ñoä - bieåu hieän cuûa vaên minh - khoâng theå naøo saùnh ñöôïc vôùi nhaân daân Myõ, cuõng khoâng theå saùnh ñöôïc vôùi Nhaät Baûn vaø Nam Haøn. Neáu khoâng coù caùi vaên minh sinh hoaït cô baûn, laøm sao coù theå coøn hueânh hoang ñöôïc veà caùi vaên hoùa cuûa toå tieân ñaõ bò mai moät roài? Khoâng coù vaên minh laøm sao coù ñöôïc vaên hoùa? Cho duø coù vaên minh thì cuõng chæ laø moät thöù vaên minh lai caêng, coøn noùi caùi vaên hoùa Trung Quoác naøo nöõa? YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

KHOÂNG THEÅ BOÂI NHOÏ VAÊN HOÙA TRUNG QUOÁC

Löu Tieàn Maãn Baùo «Luaän Ñaøn», ngaøy 6/3/1985. Taïi Ñaøi Loan, nhöõng ngöôøi bieát tieáng oâng Baù Döông khoâng phaûi ít. Ngay caû toâi, tuy chöa heà ñoïc taùc phaåm naøo cuûa nhaø vaên naøy, nhöng vì nghe ñoàn ñaïi maõi veà söï töøng traûi, caûnh ngoä cuûa oâng roài cuõng thaønh ra bieát. Hai möôi naêm tröôùc Baù Döông vieát taïp vaên ôû Ñaøi Loan. Thôøi aáy xaõ hoäi Ñaøi Loan coøn laø moät xaõ hoäi ñoùng kín, khoâ khan, nhaït nheõo. Taïp vaên cuûa oâng ñöông thôøi ñaõ laø moät thang thuoác maùt meû thích öùng vôùi nhöõng loøng ngöôøi bò ngoät ngaït. Chính vì theá taïp vaên cuûa oâng ñaõ laøm oâng noåi tieáng. Nhöng ôû ñôøi thöôøng nhöõng söï thuaän lôïi deã daøng nhieàu khi vaãn mang laïi caùi ruûi ro raát lôùn. OÂng vieát raát nhieàu, treân trôøi döôùi bieån khoâng chuyeän gì khoâng ñoäng ñeán, laïi khoâng bieát che ñaäy daáu dieám, sao traùnh ñöôïc vieäc xuùc phaïm vaøo vuøng ñaát caám, vaøo caùc huùy kî cuûa thôøi ñaïi. Keát quaû laø sau ñoù oâng bò toáng ñi Luïc Ñaûo ñeå ñoùng cöûa nghieàn ngaãm söï ñôøi. Ñeán khi ñöôïc phoùng thích, tieáng taêm cuûa oâng laïi caøng laãy löøng; thöøa thaéng xoâng leân, caùi ngang ngöôïc cuûa oâng laïi caøng gheâ gôùm. Chöûi bôùi moät nhoùm ngöôøi chöa ñaõ, oâng beøn vung roi, pheâ kim bình coå. Ngay caû caùi vaên hoùa 5.000 naêm cuûa Trung Quoác cuõng bò oâng ñaùnh tôi bôøi. Gaàn ñaây toâi ñöôïc ñoïc treân baùo «Luaän Ñaøn» baøi dieãn thuyeát cuûa Baù Döông taïi Ñaïi hoïc Ai-oâ-oa (Myõ) nhan ñeà «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» ; ñoïc xong loøng ñaày xuùc caûm. Ñuùng theá! Moät nöôùc to lôùn nhö Trung Quoác, maø ngöôøi cöù ngheøo, chí cöù thaáp, cuøng quaãn laâu daøi thì seõ khoâng theå naøo thoáng nhaát ñöôïc maõi, ñeán luùc naøo ñoù seõ khoâng khoûi bò tan raõ. Ngay ngaøy hoâm nay cuõng ñaõ coù moät boä phaän ngöôøi Trung Quoác ôû ngoaøi nöôùc vöôït ñöôïc qua trình ñoä ñaïi hoïc ñaõ khoâng coøn thöøa nhaän mình laø ngöôøi Trung Quoác, vaø tuyeân boá thaúng thöøng laø chaúng coøn gì dính líu ñeán nöôùc naøy nöõa. Hieän nay treân theá giôùi coù leõ ngoaøi caùi loaïi ngöôøi nhö Baù Döông, khoâng coù moät ngöôøi daân thöôøng naøo ôû caùc quoác gia ngheøo khoå, vì nònh noït hoaëc oaùn haän laïi voäi vaøng ñi boâi nhoï ñoàng baøo vaø vaên hoùa maø mình vaãn coøn soáng nhôø vaøo ñoù. Nhaø khoa hoïc lôùn ngöôøi Hy Laïp AÙc-Si-Meùt coù noùi: «Haõy cho toâi moät ñieåm töïa, toâi seõ baåy ñöôïc caû quaû ñaát». Ñaïi khaùi Baù Döông cuõng mô tìm ñöôïc moät ñieåm töïa - caùi vaên hoùa huõ töông cuûa oâng - vaø duøng ñieåm töïa naøy ñeå taán coâng vaøo vaän meänh vaên hoùa cuûa moät nöôùc lôùn hôn moät tyû ngöôøi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Taïi nhöõng nöôùc giaàu coù, ngöôøi daân noùi veà söï xaáu xa cuûa quoác gia mình thì cuõng ñaõ coù hai quyeån saùch ñaõ chaøo ñôøi. Sau Ñeä nhò Theá chieán, coù moät vò ngöôøi Myõ vieát moät quyeån goïi laø «Ngöôøi Myõ xaáu xí». Moät vò khaùc ngöôøi Nhaät sau ñoù vaøi naêm cuõng voäi vaøng vieát cuoán «Ngöôøi Nhaät xaáu xí». Hai taùc giaû naøy caûm thaáy ngöôøi nöôùc mình hoaëc vì tính tình kieâu xa, hoaëc vì thieáu leã ñoä ñaïo ñöùc, môùi vieát vaên caûnh tænh moïi ngöôøi. Ñaëc bieät ñeå nhaán maïnh nhöõng ñieàu khoâng ñoàng tình, oâng taùc giaû Nhaät baát chaáp ñang ôû giöõa nhieäm kyø ñaïi söù taïi nöôùc ngoaøi, ñaõ cho in luoân. Vieäc phaûi ñeán taát ñeán, caùi haønh vi sai traùi cuûa moät nhaân vieân nhaø nöôùc aáy ñaõ laøm oâng maát chöùc. Nhöng qua vieäc naøy ta coù theå thaáy ñöôïc taám loøng thaønh cuûa oâng ta ñoái vôùi ñaát nöôùc nhö theá naøo. Toâi ñaõ soáng ôû Myõ hôn 10 naêm, khoâng laï gì chuyeän ngöôøi Myõ khaù baän roän trong cuoäc soáng thöôøng ngaøy. Haøng ngaøy, vì vieäc naøy vieäc noï baän ñeán khoâng coù theå röùt ra, neân moät quyeån saùch daãu hay nhö quyeån «Ngöôøi Myõ xaáu xí» coù leõ cuõng chaúng laøm cho ngöôøi Myõ bình thöôøng naøo caûm thaáy thích thuù ñöôïc. Theo toâi, soá ngöôøi Myõ bieát ñeán quyeån saùch naøy khoâng nhieàu, ñoïc ñöôïc kyõ noù coù leõ coøn ít hôn nöõa. Tình hình ôû Ñaøi Loan laïi khaùc haún. Duø coâng thöông nghieäp ñang phaùt trieån maïnh meõ, duø cuoäc soáng thöôøng ngaøy cuûa ngöôøi daân chaúng ñöôïc nhaøn haï gì, nhöng caùi thuù toø moø hieáu kyø nôi con ngöôøi laïi khoâng heà giaûm thieåu. Neáu caùc ngaøi khoâng tin thì cöù ñeán khu chôï Taây Moân Ñænh, vöøa ñi chaàm chaäm vöøa ngöûa coå nhìn leân trôøi, thì toâi baûo ñaûm vôùi caùc ngaøi raèng chæ trong khoaûnh khaéc nhöõng ngöôøi chung quanh cuõng seõ ñeàu ngheån coå nhìn leân trôøi xem coù gì khoâng. Ngöôøi daân soáng ôû Ñaøi Loan ñoái vôùi nhöõng söï vaät xung quanh mình ñeàu raát toø moø. Cho neân quyeån saùch cuûa Baù Döông vöøa ra ñôøi moät caùi, duø khoâng nhö giaáy quyù Laïc Döông, nhöng chaéc chaén baùn raát chaïy. Nhieàu ngöôøi Trung Quoác khi caõi nhau moàm mieäng thöôøng thöôøng khoâng löïa lôøi, chöûi nhau ñeán caû ba ñôøi toå toâng. Nguyeân nhaân vì ngöôøi Trung Quoác raát troïng chöõ hieáu, neân ñoäng ñeán toå toâng töùc coù theå laøm cho ñoái phöông ñau vaø giaän nhaát. Nhöng Baù Döông - trong quyeån saùch oâng vieát - ñaõ chöùng toû kyõ thuaät chöûi cuûa mình coøn tinh thaâm hôn. OÂng deø bæu caû moät neàn vaên hoùa. Ñoù laø caùch truùt giaän hay nhaát baèng caùch toùm coå caû boïn Trung Quoác cuøng moät luùc. Neáu raäp khuoân theo coâng thöùc cuûa Baù Döông maø noùi thì «Ñaát naøo quaû naáy, xaõ hoäi naøo nhaân taøi aáy», vaø nhaân taøi Baù Döông ñuùng laø ñaõ laøm ñöôïc caùi mình muoán. OÂng ñaõ chöûi caû baøn daân thieân haï ngöôøi Trung Hoa. Lòch söû hieän ñaïi Trung Quoác laø lòch söû cuûa moät daân toäc ñaày raãy tai hoïa. Xaâm laêng töø beân ngoaøi, loaïn laïc beân trong, ngheøo khoù, khoå naïn laâu daøi laøm cho ñöùc töï tin daân toäc cuûa ngöôøi Trung Quoác ñaõ bò suy giaûm. Quoác gia chuùng ta ngaøy nay bò chia ñoâi. Trung Coäng ôû luïc ñòa thì, oâi thoâi, ngheøo khoå, laïc haäu! ÔÛû Ñaøi Loan tình traïng hieän nay coù khaù hôn vôùi lôïi töùc trung bình haøng naêm hôn 3.000 ñoâ-la Myõ, nhöng so vôùi hai nöôùc Myõ, Nhaät thì thaät ra vaãn coøn laø moät xöù sôû baàn cuøng.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Vì vaäy ngöôøi Trung Quoác ôû giai ñoaïn naøy neân chuù troïng ñeán moät caâu thích hôïp vôùi caùi tình theá cuûa mình hôn, ñoù laø «Baàn nhi voâ xieån» (ngheøo nhöng khoâng nònh), coøn caùi caâu «Phuù nhi voâ kieâu» (giaàu nhöng khoâng kieâu), hoaëc «Phuù nhi haûo leã» (giaàu maø bieát cö xöû) chöa phaûi laø chuyeän ngay tröôùc maét, e raèng caùi ñoù coøn phaûi chôø ñeán moät nöûa theá kyû nöõa. Ñeán luùc ñoù coù noùi ñeán quyeån «Ngöôøi Trung Quoác xaáâu xí» cuûa Baù Döông cuõng vaãn chöa muoän. Nhöng ñaùng tieác laø Baù Döông laïi quaù quan taâm ñeán danh lôïi tröôùc maét neân khoâng nghó nhö vaäy. OÂng ta muoán baét chöôùc ngöôøi Nhaät, ngöôøi Myõ ñeå laøm ngöôøi Trung Quoác ñaàu tieân beâu rieáu caùi xaáu cuûa ngöôøi Trung Quoác ra, caøng sôùm chöøng naøo caøng toát chöøng ñoù. Keá hoaïch cuûa oâng ta raát lôùn, oâng khoâng chæ chuaån bò noù theo kieåu moät ngöôøi moät ngöïa, maø hy voïng moïi ngöôøi cuõøng nhaát teà xoâng vaøo cuøng oâng tham chieán, cuøng giuùp oâng laøm caùi vieäc boâi nhoï Trung Quoác cho ñöôïc raàm roä theâm. Coù leõ vì coù ñöôïc caùi kinh nghieäm phaûi traû giaù ñaét ôû trong tuø, Baù Döông bieát raèng phaøm vieäc gì muoán thaønh coâng phaûi suy nghó kyõ vaø coù möu saâu. OÂng môøi moïi ngöôøi cuøng vieát vôùi oâng, ñeå thöù nhaát: gaây thanh theá lôùn, taêng theâm hieäu quaû vieäc boâi nhoï naøy ; thöù hai: nhôõ khoâng may gaëp phaûi tai vaï sau naøy thì coøn coù ngöôøi ñöa côm nöôùc vaøo nhaø lao cho. Ñuùng laø nhaát cöû löôõng tieän. Baây giôø chuùng ta haõy thöû xem chieán dòch boâi nhoï vaên hoùa Trung Quoác do Baù Döông tieán haønh gaây aûnh höôûng ñeán nhöõng ngöôøi daân löông thieän nhö theá naøo baèng caùch laáy ngay nhöõng ví duï maø Baù Döông ñaõ ñôn cöû: Chuyeán ñi Myõ cuûa vôï choàng Baù Döông ñeán Ai-oâ-oa moät phaàn do chuû nhaø haøng Yeán Kinh laø oâng Buøi Truùc Chöông taøi trôï. Baù Döông tuyeân boá oâng Buøi ñaõ thoå loä vôùi mình nhö theá naøy: «Tröôùc khi ñoïc saùch cuûa oâng, toâi cho raèng ngöôøi Trung Quoác laø gheâ gôùm laém. Sau khi ñoïc saùch cuûa oâng xong, quan nieäm cuûa toâi ñaõ thay ñoåi. Vì vaäy toâi muoán môøi oâng ñeán ñeå gaëp maët». Baù Döông noùi theâm: «Luùc oâng Buøi ñaõ thaáy vaên hoùa chuùng ta coù vaán ñeà môùi töïï hoûi phaûi chaê ng ñaáy laø do phaåm chaát cuûa ngöôøi Trung Quoác chuùng ta coù vaán ñeà?» Ñoái vôùi caâu hoûi cuûa oâng Buøi, Baù Döông ñaõ duøng caùi kieán thöùc uyeân thaâm ñeå traû lôøi nhö theá naøy: «Toâi khoâng nghó raèng phaåm chaát chuùng ta coù vaán ñeà, ñoù khoâng phaûi laø moät ñieàu an uûi. Ngöôøi Trung Quoác coù theå laø moät trong nhöõng daân toäc thoâng minh nhaát theá giôùi. Taïi caùc ñaïi hoïc Myõ nhöõng ngöôøi xeáp haïng ñaàu baûng thöôøng laø ngöôøi Trung Hoa, nhieàu nhaø khoa hoïc lôùn - goàm caû ngöôøi cha ñeû cuûa neàn khoa hoïc nguyeân töû löïc Trung Quoác Toân Quan Haùn, ñöôïc giaûi Noâ-ben nhö Döông Chaán Ninh, Lyù Chính Ñaïo ñeàu laø nhöõng boä oùc haøng ñaàu. Toâi cho raèng ngöôøi Trung Quoác chuùng ta voán coù phaåm chaát cao quyù».

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Moät phaåm chaát cao quyù? Thì ra caùi phaåm chaát maø oâng ta muoán noùi ñoù chæ laø thöù phaåm chaát sinh lyù (sinh vaät) chöù khoâng phaûi laø phaåm chaát vaên hoùa. Nhöng treân phöông dieän sinh vaät hoïc, caùc daân toäc vaø caùc gioáng ngöôøi treân traùi ñaát ñeàu coù moät boä naõo khoâng hôn keùm nhau maáy veà kích côõ. Caùc nhaø khoa hoïc ñeàu khoâng tin vaøo thuyeát coù söï sai bieät veà phaåm chaát cuûa boä oùc giöõa caùc daân toäc. Taïi sao coù daân toäc vaøo moät thôøi kyø naøo ñoù laïi bieåu loä oùc thoâng minh ñaëc bieät, nhöng veà sau laïi bò suy ñoài, taøn luïi ñi? Taïi sao ngöôøi Anh ôû thôøi ñaïi Niu-tôn (Newton) nhaân taøi khoâng ngöøng xuaát hieän, maø baây giôø laïi nhö tuoåi giaø saép cheát, khoâng coøn sinh khí nöõa? Ngöôøi Anh thôøi nay vaø ngöôøi Anh ôû thôøi ñaïi Niu-tôn ñaàu oùc khoâng gioáng nhau hay sao? Chuùng ta thaáy moät ñieàu laø ngöôøi muø thöôøng vaãn coù moät thính löïc phi thöôøng. Kyø thöïc caùc teá baøo thính giaùc cuûa hoï cuõng chaúng khaùc gì nhöõng ngöôøi khaùc, chaúng qua vì ngöôøi muø caàn phaûi khai thaùc tieàm naêng thính giaùc cuûa hoï nhieàu hôn so vôùi ngöôøi bình thöôøng maø thoâi. Ngöôøi Trung Quoác hoïc raát gioûi. Naêng löïc trí tueä vaøo baäc nhaát. Nhieàu nhaø xaõ hoäi hoïc, taâm lyù hoïc, giaùo duïc hoïc ñang tìm hieåu xem vieäc naøy coù phaûi do nguyeân nhaân vaên hoùa Trung Quoác khoâng. Heã daân toäc naøo maø uoáng vaøo caùi vaên hoùa coù ñaày tính deûo dai, beàn bæ maø maïnh meõ cöùng coûi naøy ñeàu coù khaû naêng trò ñöôïc beänh löôøi vaø beänh ngu. Gioáng nhö Nhaät Baûn, Nam Haøn ñeàu laø nhöõng ví duï raønh raønh tröôùc maét. Giôû nhöõng taïp chí khoa hoïc coù uy tín cuûa Myõ nhö «Vaät lyù quan saùt» ta seõ thaáy moãi moät kyø soá löôïng caùc baøi ngöôøi Trung Quoác göûi ñaêng nhieàu kinh khuûng. Cho neân coù theå noùi raèng vaên hoùa laø moät yeáu toá cuûa phaåm chaát thoâng minh. Moãi khi toâi ñi treân maûnh ñaát lôùn cuûa Trung Quoác, baát kyø ôû xoù xænh naøo, ñoái dieän vôùi ñaùm ñoâng ngöôøi, nôi taâm linh toâi thöôøng raïo röïc caûm thaáy moät thöù trí tueä meânh moâng khoâng bôø beán. Caùi «Huõ töông luaän» cuûa Baù Döông ñaõ chaø ñaïp vaên hoùa Trung Quoác raát nhieàu. Nhöng muoán maø vaãn khoâng theå haï thaáp ñöôïc trí thoâng minh cuûa ngöôøi Trung Quoác, neân oâng ñaønh phaûi taùch noù ra khoûi phaåm chaát vaên hoùa cuûa Trung Quoác. Ñaáy laø vì Baù Döông khoâng nhìn laïi vaán ñeà nhaân quaû, «Huõ töông luaän» laø haäu quaû cuûa moät söï «xeùt ñoaùn» thieáu suy nghó treân nhieàu maët. Baù Döông noùi raèng ngöôøi Trung Quoác ñaõ coáng hieán raát ít cho vaên hoùa nhaân loaïi. Töø thôøi Khoång Töû veà sau maáy nghìn naêm cuõng khoâng saûn sinh ñöôïc theâm moät nhaø tö töôûng naøo lôùn nöõa. Caùi vaên hoùa naøy nhö moät ñaàm nöôùc ao tuø. Ñoù laø caùi huõ töông vaên hoùa. Huõ töông bò thoái laøm cho ngöôøi Trung Quoác bieán thaønh xaáu xa. Caùi caùch suy luaän naøy neáu noùi cho coù veû thanh nhaõ thì noù raát ngheøo naøn, dung tuïc; coøn neáu noùi moät caùch soã saøng thì noù laø moät söï giôõn maët, ñuøa dai. Hoïc troø trung hoïc ñeàu bieát: sau Khoång Töû coù Maïnh Töû, sau ñoù laïi coù Chu Hy, Vöông Döông Minh, v.v...laø nhöõng nhaø lyù hoïc lôùn (trieát gia duy taân). Nhöõng vò naøy ñeàu laø nhöõng nhaø tö töôûng lôùn, nhöng khoâng phaûi khoâng coù theå ñeám ñöôïc treân ñaàu ngoùn tay.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ta haõy thöû baøn moät tyù veà Maïnh Töû. Tö töôûng chính trò cuûa Khoång Töû ñöôïc noùi ñeán trong thieân «Leã vaän» cuûa «Leã kyù» raát cuï theå, coù heä thoáng ; nhöng heä thoáng tö töôûng naøy khoâng phaûi khoâng coù choã sai soùt, sô hôû, vaø noù ñöùng vöõng ñöôïc nhö moät quoác saùch hay khoâng cuõng vaãn coøn laø moät vaán ñeà caàn phaûi ñaén ño, caân nhaéc. Khoång Töû baøn veà vua, luaän veà daân, nhöng ñaùng tieác oâng ñaõ khoâng laøm saùng toû caùi quan heä giöõa hai beân vôùi nhau. Ñeán thôøi Maïnh Töû, caùi lyù luaän chính trò cuûa nhaø nho môùi tieán leân moät baäc vaø ñi ñeán ñöôïc choã ñoät phaù. Maïnh Töû noùi : «Vua sai laàm lôùn thì phaûi can giaùn. Neáu laïi cöù tieáp tuïc sai maø khoâng nghe lôøi can ngaên töùc phaûi truaát ngoâi.» (Quaân höõu ñaïi quaù taéc giaùn, phaûn phuïc chi nhi baát thính, taéc dòch vò). Laïi noùi: «Daân môùi quyù, vaø sau ñoù môùi ñeán nöôùc nhaø, coøn vua thì khoâng coù gì laø quan troïng» (Daân vi quyù, xaõ taéc thöù chi, quaân vi khinh). Maïnh Töû noùi roõ raèng quoác gia vaø cheá ñoä quaân chuû ñeàu do daân maø ra, neáu laøm vua moät nöôùc maø khoâng xöùng ñaùng vôùi chöùc vuï cuûa mình thì phaûi pheá boû ñi. Caùi cô baûn nhaát trong tö töôûng traùc tuyeät cuûa Khoång Töû laø caâu «Thieân haï laø cuûa moïi ngöôøi» (Thieân haï vi coâng), maø chuû nghóa laáy daân laøm goác cuûa Maïnh Töû ñaõ noùi roõ caùi chöõ «Coâng» naøy nghóa laø «Daân». Vì vaäy, «Thieân haï vi coâng» coù theå ñöôïc toùm löôïc vaøo hai yù nieäm daân chuû laø «cuûa daân» vaø «vì daân». Daân toäc Trung Hoa suoát 2.000 naêm cuøng xöng tuïng Khoång Töû vaø Maïnh Töû vì thöïc ra Maïnh Töû ñaõ phaùt huy roäng raõi vaø laøm saùng toû tö töôûng cuûa Khoång Töû. Neáu noùi ñeán vaán ñeà ngöôøi Trung Quoác coáng hieán raát ít cho vaên hoùa nhaân loaïi thì theo toâi caàn phaûi giaûi thích töø moät goùc ñoä khaùc. Söï truyeàn baù cuûa vaên hoùa nhaân loaïi hoaøn toaøn tuøy thuoäc vaøo vaán ñeà thoâng tin. Maø ôû thôøi coå ñaïi söï thoâng tin ñeàu döïa treân söùc ngöôøi, qua loái giao thoâng ñöôøng thuûy hoaëc ñöôøng boä maø lan ra. Cho neân yeáu toá ñòa lyù ñoái vôùi söï phaùt trieån, truyeàn baù vaên minh coå ñaïi laø moät vaán ñeà then choát. Cho tôùi ngaøy nay tình traïng naøy cuõng vaãn vaäy. Moät nöôùc nhoû ôû döôùi chaân nuùi Hy-ma-la-ya nhö nöôùc Bu-Tan (Bhutan) thöû hoûi laøm sao coù theå phaùt trieån coâng thöông nghieäp nhö Ñaøi Loan, Hoàng Koâng, Xinh-Ga-Po? Ñòa theá Trung Quoác naèm ôû ñaïi luïc Ñoâng AÙ, phía taây coù sa maïc lôùn chaïy daøi, caùc ñöôøng giao thoâng vôùi Taây phöông ñeàu xa vôøi vaø hieåm trôû. Caùi ñieàu kieän baát lôïi veà ñòa theá naøy laøm cho phaïm vi hoaït ñoäng cuûa Trung Quoác bò giôùi haïn vaøo moät goùc AÙ chaâu. Töø maáy nghìn naêm nay ngöôøi Trung Quoác phaøm vieäc gì cuõng phaûi töï löïc caùnh sinh. ÔÛ vaøo hoaøn caûnh thieáu söï tieáp xuùc vôùi beân ngoaøi, neàn vaên hoùa Trung Quoác trôû thaønh moät thöù vaên hoùa rieâng bieät, raát leû loi, trô troïi. Theá giôùi Taây phöông laïi hoaøn toaøn khaùc haún. Caùc khu vöïc, caùc daân toäc caû nghìn naêm coù giao löu, noái lieàn vôùi nhau, taäp trung trí tueä roäng raõi neân thu ñöôïc nhieàu keát quaû lôùn. Vaên hoùa Taây phöông vì vaäy ñaõ naêm laàn baûy löôït coù nhöõng böôùc ñoät phaù ñeå ñeán ñöôïc thaønh töïu nhö ngaøy hoâm nay.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Neáu ví thöû töø xöa ñeán giôø khoâng toàn taïi nhöõng trôû ngaïi ñòa lyù ñoái vôùi vieäc trao ñoåi vaên hoùa giöõa Ñoâng-Taây, hoaëc giaû Trung Quoác laø moät nöôùc naèm töø xöa ôû Chaâu AÂu, thì chuùng ta coù lyù do ñeå tin töôûng raèng söï coáng hieán cuûa ngöôøi Trung Quoác seõ cöïc kyø nhieàu vaø troïng ñaïi ñoái vôùi vaên hoùa nhaân loaïi. Caùi tö töôûng laáy daân laøm goác cuûa Nho gia Trung Quoác töø 2.000 naêm nay chaéc chaén coù aûnh höôûng tích cöïc ñoái vôùi söï giaûi phoùng caùc xaõ hoäi La Maõ, Hy Laïp thôøi kyø noâ leä. Taàn Thuûy Hoaøng sau khi baõi boû ñöôïc cheá ñoä phong kieán ñaõ trieån khai moät cheá ñoä chính trò trong ñoù nhöõng ngöôøi daân bình thöôøng cuõng ñöôïc tham döï vaøo vieäc chính trò. Söï kieän naøy coù leõ cuõng ñaõ thöùc tænh ñöôïc AÂu chaâu trong thôøi trung coå phong kieán. Laïi coøn coù moät loaït phaùt minh lôùn lao cuûa ngöôøi Trung Quoác, nhö kyõ thuaät aán loaùt, neáu ñöôïc ñöa vaøo AÂu chaâu sôùm hôn 500 naêm thì theá giôùi theá kyû XX naøy chaéc chaén khoâng nhö ngaøy hoâm nay. Vaên hoùa Trung Quoác phaùt trieån ñeán moät ñænh cao naøo ñoù thì ngöøng laïi, nhö ñaõ noùi, chuû yeáu vì bò haïn cheá bôûi hoaøn caûnh ñòa lyù; vaø vì theá mang laáy caùi thieät thoøi cuûa moät neàn vaên hoùa rieâng leû. Nhöng ngöôøi Trung Quoác khoâng phaûi laø moät daân toäc daãm chaân taïi choã. Thaät ra ñoái vôùi vaên hoùa tö töôûng töø beân ngoaøi ñeán, Trung Quoác khoâng phaûi laø nöôùc baøi ngoaïi maïnh. Moät traêm naêm gaàn ñaây taïi Trung Quoác phaùt sinh moät loaït nhöõng söï kieän lòch söû ñaày kòch tính. Caùch ñaây baåy möôi naêm, caùi cheá ñoä quaân chuû laâu ñôøi töø maáy nghìn naêm ñaõ suïp ñoå chæ bôûi tieáng suùng cuûa cuoäc khôûi nghóa Voõ Xöông. Khoång Töû - trong 2.000 naêm ñaõ thaâm nhaäp vaø chieám giöõ caùi ñòa vò toái cao trong loøng ngöôøi Trung Quoác - nhöng roài ñaõ khoâng chòu noåi nhöõng tieáng hoø heùt cuûa ñaùm thanh nieân hoïc sinh trong phong traøo Nguõ Töù, vaø phuùt choác bò maát choã ñöùng. Sau phong traøo Nguõ Töù, chuû nghóa Maùc coù goác gaùc töø AÂu chaâu, vöøa ñöôïc ñeà xöôùng ñaõ laäp töùc vang doäi khaép nöôùc Trung Hoa ñeå trôû thaønh moät loaïi hoïc thuyeát laãy löøng. Chieán tranh Trung-Nhaät chaám döùt, sau boán naêm noäi chieán, Chính phuû Quoác gia (Quoác Daân Ñaûng) ruùt ra Ñaøi Loan thì Trung Hoa luïc ñòa ñaõ trôû thaønh moät nöôùc coäng saûn chuû nghóa. Qua 34 naêm cuûa cheá ñoä coäng saûn, chính phuû cuûa moät tyû ngöôøi Trung Quoác laïi tuyeân boá moät caùch chính thöùc vôùi moïi ngöôøi raèng chuû nghóa Maùc khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc nhöõng vaán ñeà Trung Quoác voán coù. Ngöôøi Trung Quoác daùm laøm, daùm chòu, daùm thay ñoåi. Trung Quoác baây giôø maø thaønh ra noâng noãi naøy khoâng phaûi vì noù chæ khö khö oâm laáy caùi «huõ töông» cuûa mình maø khoâng daùm ñaäp vôõ. Caùch Maïng Vaên Hoùa Trung Quoác laïi chính laø moät tröôøng hôïp trong ñoù ngöôøi ta phuû nhaän hoaøn toaøn giaù trò vaên hoùa truyeàn thoáng, cho neân môùi chòu caùi haäu quaû khoán khoå ñeán nhö vaäy.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Baù Döông baûo: «Caùi baån cuûa ngöôøi Trung Quoác laø moät trong nhöõng caùi xaáu xí cuûa hoï», vaø laïi coøn baûo: «Coù leõ so vôùi ngöôøi AÁn Ñoä laïi coøn baån hôn moät tyù». Toâi cho raèng tuyeät ñaïi ña soá ngöôøi Trung Quoác seõ khoâng ñoàng yù vôùi caùch nhìn cuûa Baù Döông. Neáu so saùnh caùc nöôùc ôû AÙ Ñoâng, ta thaáy möùc ñoä saïch seõ cuûa ngöôøi Nhaät chaúng thua baát cöù nöôùc naøo treân theá giôùi, nöôùc Trung Hoa daân quoác ôû Ñaøi Loan tuy coù phaàn keùm hôn, nhöng AÁn Ñoä thì phaûi noùi laø teä nhaát. Maáy naêm tröôùc, luùc toång thoáng Myõ Caùc-tô (Carter) ñi thaêm nöôùc AÁn, trong chöông trình tin töùc buoåi toái ôû truyeàn hình Myõ chieáu caûnh tieäc chieâu ñaõi cuûa chính phuû, trong ñoù ai cuõng thaáy moät chieâu ñaõi vieân AÁn ñöùng sau löng Caùc-tô tay caàm moät caùi væ ñeå ñaäp ruoài cho vò thöôïng khaùch. Neáu ñem so saùnh ñieàu kieän kinh teá, Nhaät Baûn laø nöôùc giaàu nhaát, Ñaøi Loan ôû möùc trung bình, coøn AÁn Ñoä thì vaøo loaïi ngheøo. Nhö vaäy chuùng ta coù theå noùi tình traïng veä sinh cuûa moät daân toäc gaén lieàn vôùi ñieàu kieän kinh teá cuûa nöôùc ñoù. ÔÛ Loáâtx AÊng-giô-leùtx (Los Angeles) coù hai khu phoá Taøu (Chinatown), moät caùi ôû trung taâm (nôi oâng Baù Döông baûo taát caû ñeàu coù xu höôùng baån, loaïn), moät caùi ôû khu coâng vieân Moâng-tô-raây (Monterrey Park). Khu phoá Taøu thöù hai saïch seõ hôn khu thöù nhaát nhieàu. Caû hai khu naøy ñeàu do ngöôøi Trung Quoác laøm ra, nhöng söï khaùc bieät giöõa hai khu naøy laïi tuøy thuoäc vaøo möùc ñoä giaùo duïc vaø thu nhaäp cuûa ngöôøi Trung Quoác ôû moãi nôi. Ngöôøi Trung Quoác khi taùn gaãu raát oàn aøo to tieáng. Caùi chuyeän khoâng bình thöôøng naøy cuõng ñöôïc Baù Döông queùt vaøo trong caùi thuøng tính xaáu cuûa ngöôøi Trung Quoác. OÂng baûo: «Taïi sao tieáng noùi ngöôøi Trung Quoác laïi to? Bôûi trong loøng hoï khoâng caûm thaáy ñöôïc yeân oån. Cöù töôûng tieáng caøng to thì lyù leõ caøng maïnh. Chæ caàn to tieáng, cao gioïng thì lyù leõ seõ veà mình, neáu khoâng taïi sao cöù phaûi gaân coå leân nhö theá?» OÂng Löông Thöïc Thu trong baøi «Nhaõ xaù tieåu phaåm» noùi raèng vaán ñeà ngöôøi Trung Quoác noùi to coù theå vì cô baûn hoï vaãn coøn laø ngöôøi ôû moät nöôùc noâng nghieäp. Noâng daân buoåi saùng ra ñoàng thöôøng chaøo hoûi nhau töø nhöõng khoaûng caùch xa neân phaûi lôùn tieáng. Coù ngöôøi laïi baûo tieáng hoï to vì vaán ñeà aâm ñieäu cuûa tieáng Hoa. Vì ngöôøi Toâ Chaâu neáu duøng tieáng Ngoâ Nuøng (vuøng Chieát Giang), aâm ñieäu raát thaáp, thì caû luùc caõi nhau thanh aâm cuõng vaãn cöù nhoû. Theo toâi vì tieáng Trung Quoác laø tieáng ñôn aâm, chöõ ñoàng aâm quaù nhieàu, moãi aâm laïi coù ñeán boán aâm tieát khaùc nhau (tieáng tieâu chuaån). Cho neân luùc noùi neáu khoâng ñuû to thì raát khoù hieåu. Nhaát laø khi noùi nhanh, neáu khoâng noùi lôùn laïi caøng khoâng coù caùch naøo hieåu ñöôïc. Chuùng ta ñeàu coù kinh nghieäm khi ñi xem xi-neâ baèng tieáng Trung, thöôøng thöôøng neáu cuøng luùc khoâng coù phuï ñeà baèng chöõ Haùn trôï giuùp, maø chæ nghe tieáng khoâng thoâi, thì khoâng theå hieåu ñöôïc. Ñoù laø vì lyù do treân.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Veà maët vaên phaïm, tieáng Trung Quoác laïi cuõng chaúng gioáng loaïi tieáng naøo caû. Noù khoâng coù theå giaû ñònh (Subjunctive mood) nhö tieáng Anh, khieán ngöôøi Trung Quoác luùc noùi thöôøng phaûi hoa chaân muùa tay ñeå giuùp moàm mieäng leân boång xuoáng traàm cho yù töôûng dieãn ñaït cuûa mình ñöôïc roõ raøng hôn. Noùi tieáng Trung, neáu muoán noùi nhoû, phaûi noùi thaät chaäm vaø roõ raøng, keùo daøi phaàn phaùt aâm cuûa töøng chöõ ra thì ngöôøi nghe môùi hieåu roõ. Theo toâi nhaän thaáy caùi beänh noùi to cuûa ngöôøi Trung Quoác chaúng coù thuoác naøo chöõa ñöôïc. Neáu ñaõ khoâng coù thuoác chöõa thì chuùng ta cuõng coù theå xem caùi ñöùc tính noùi oang oang naøy laø moät loaïi quoác hoàn quoác tuùy. Nhö vaäy khoâng ñöôïc hay sao? Caùi giao thoâng hoãn loaïn ôû Ñaøi Loan thì ai cuõng bieát roài. Ñoù laø moät söï thöïc khoâng theå choái caõi. Nhöng ñoái vôùi Baù Döông, ngöôøi laáy ñieåm xuaát phaùt laø nhöõng caùi xaáu xa, thì noù laïi laø moät yeáu toá ñeå quy toäi cho caùi vaên hoùa Trung Quoác. OÂng ta baûo: «Cuõng chính vì caùi huõ töông saâu khoâng löôøng ñöôïc naøy neân ñoái vôùi bieát bao vaán ñeà ngöôøi Trung Quoác ñeàu khoâng duøng tö duy cuûa mình ñeå töï giaûi quyeát, maø phaûi baét chöôùc, phaûi duøng caùi tö duy cuûa keû khaùc. Caùi nöôùc ao tuø naøy, caùi huõ töông naøy coù vöùt möùt ñaøo vaøo cuõng seõ bieán thaønh cöùt khoâ. Nhöõng thöù ngoaïi lai moät khi vaøo Trung Quoác cuõng bieán chaát. Ngöôøi ta coù daân chuû, chuùng ta cuõng coù daân chuû. Nhöng daân chuû cuûa chuùng ta laø «maøy laø daân, tao laø chuû». Ngöôøi ta coù phaùp cheá, chuùng ta cuõng coù phaùp cheá. Ngöôøi ta coù töï do, ta cuõng coù töï do. Ngöôøi ta coù gì, ta coù naáy. Anh coù choã daønh rieâng cho boä haønh sang ñöôøng, toâi cuõng coù, dó nhieân, nhöng choã daønh cho boä haønh cuûa chuùng toâi laø choã ñeå duï doã hoï ñeán cho xe caùn cheát». Toâi cuõng ñaõ suy nghó veà vaán ñeà naøy nhieàu naêm, xin ñöa ra ñaây vaøi yù kieán ñeå ñoùng goùp vôùi nhöõng ngöôøi quan taâm ñeán noù. Caùi traät töï giao thoâng ôû Ñaøi Loan moãi naêm moãi tieán boä, vì soá xe coä caøng ngaøy caøng ñoâng. Treân ñöôøng cöù caøng nhieàu xe thì aùp löïc ngaøy caøng taêng ñoái vôùi ngöôøi laùi xe, laøm cho hoï phaûi caøng toân troïng luaät ñi ñöôøng, ñoù laø caùi haäu quaû taát yeáu cuûa vieäc «vöøa soáng vöøa hoïc taäp». Taïi Myõ tröø nhöõng ngöôøi laùi xe bình thöôøng ra, toâi vaãn thöôøng nghe noùi coøn coù loaïi ngöôøi laùi xe «töï veä». Nhöõng ngöôøi laùi xe «töï veä» naøy khaùc nhöõng ngöôøi laùi xe «tieâu chuaån» ôû choã hoï coù theâm hai ñöùc tính: khoâng söû duïng quyeàn öu tieân cuûa mình, vaø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi phaïm luaät khaùc hoï khoâng tìm caùch traû ñuõa. ÔÛ Ñaøi Loan nhöõng ngöôøi laùi xe bình thöôøng ít nhieàu cuõng coù moät hoaëc hai ñöùc tính naøy, nhöng baûn thaân hoï vaãn chöa phaûi laø nhöõng ngöôøi laùi xe «tieâu chuaån» thoâng thöôøng. Vì vaäy giao thoâng Ñaøi Loan môùi phaùt sinh caùi hieän töôïng «baát loaïn trong caùi ñaïi loaïn», vaø caùi «ñaïi loaïn raát laø kinh dò trong caùi baát loaïn ñoù». Taïi sao coù chuyeän ngöôøi Trung Quoác vaø ngöôøi Myõ khi laùi xe laïi khaùc nhau? Neáu chuùng ta so saùnh caùch thi baèng laùi xe ôû hai beân bôø Thaùi Bình Döông thì seõ thaáy ngay manh moái cuûa vieäc naøy.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ngöôøi Myõ hoïc laùi xe ngay ôû ngoaøi ñöôøng, töø luùc baét ñaàu ñaõ phaûi hoïc vaø tuaân theo caùc quy taéc an toaøn cuûa giao thoâng. Ñeán luùc ñi thi cuõng thi ngoaøi ñöôøng, ngoaøi vaán ñeà laùi ôû nhöõng nôi coù raát nhieàu xe coøn phaûi kieåm soaùt toác ñoä, cöï ly sau tröôùc, qua ngaõ tö, choïn tuyeán phaûi traùi, chuyeån ñöôøng, giöõ öu tieân,v.v...Nhö vaäy trong taâm lyù ngöôøi thi ñoàng thôøi hình thaønh ñöôïc caùi khuoân pheùp cuûa moät ngöôøi laùi xe «tieâu chuaån» ñeå coù theå duøng vaøo vieäc laùi xe trong thöïc teá sau naøy. Taïi Ñaøi Loan laïi khoâng nhö theá. Luùc hoïc laùi xe trong nhöõng khuoân vieân coá ñònh cuûa nhaø tröôøng, ngöôøi taäp laùi hoïc caùc ñoäng taùc beû laùi, ñaïp phanh, nhaán ga v.v... Sau ñoù luùc ñi thi hoï ñöôïc traéc nghieäm bôûi nhöõng thieát bò ñieän cuûa Sôû Luïc loä. Ñoã xong caùi maûnh baèng ñoù, thay vì goïi laø baèng laùi, nheõ ra phaûi goïi laø baèng «thao taùc» thì môùi ñuùng. Ñeán khi laùi ra ñöôøng lôùn, trong loøng hoaøn toaøn chöa coù khuoân pheùp, vaãn reõ ngang ñaûo doïc nhö moät keû daõ man khoâng theo moät quy taéc naøo caû. Ngay ñeán nhöõng ngöôøi ñaõ laùi xe möôøi naêm hoaëc maáy möôi naêm, trong loøng tuy ñaõ coù khuoân pheùp thaønh thuïc, nhöng ñeàu cuõng khoâng phaûi laø nhöõng tay laùi tieâu chuaån, neân tuøy luùc, tuøy thôøi ñeàu coù theå bieán daïng. Toâi goïi ñuøa ñoù laø kieåu taøi xeá «cao su». Vì vaäy coù theå noùi vaán ñeà giao thoâng ôû Ñaøi Loan cuoái cuøng khoâng phaûi laø vaán ñeà con ngöôøi, caøng khoâng phaûi vaán ñeà vaên hoùa naøo ñoù, nhöng laø moät vaán ñeà chính saùch. Do chính saùch khoâng ñuùng ngay töø ñaàu, chính quyeàn sau naøy khoù coù theå caûi tieán cho noù khaù hôn ñöôïc. Vieát ñeán ñaây toâi laïi nhôù ñeán moät chuyeän maáy naêm tröôùc, luùc oâng A-leách-xan-ñô Gioân-xeâ-nhít-xin (Alexander Solzhenitsyn) - moät caây buùt ngöôøi Nga ñöôïc giaûi thöôûng Noâ-ben veà vaên hoïc - ñöôïc phoùng thích ñeán Myõ. OÂng ñöôïc môøi ñeán dieãn thuyeát trong moät buoåi leã ñoùn tieáp. Ai cuõng chôø ñôïi oâng seõ noùi ñeán nhöõng ñieàu hay ho veà vaán ñeà töï do, nhaân quyeàn. Nhöng tröôùc söï ngaïc nhieân cuûa moïi ngöôøi, oâng laïi quay sang pheâ bình veà kinh teá Myõ. OÂng coâng kích nhöõng nhaø buoân Myõ vì lôïi nhuaän ñaõ taùng taän löông taâm, boû vaøo thöùc aên nhöõng chaát hoùa hoïc duøng baûo quaûn thöïc phaåm raát ñoäc haïi. OÂng dieãn thuyeát vöøa xong thì tôø baùo lôùn cuûa Myõ Giô Niu-Ooùc Thai-mô (The NewYork Time) ñaõ leân tieáng. Tôø baùo vieát: «Duø oâng Gioân-xeâ-nít-xin ôû taïi Lieân-xoâ ñaõ kinh qua moïi khoå naïn maø khoâng heà khuaát phuïc, vieäc naøy laøm cho moïi ngöôøi raát ngöôõng moä, nhöng khoâng phaûi vì vaäy maø oâng coù quyeàn ñöôïc tuøy tieän pheâ phaùn xaõ hoäi Myõ». Töø ñoù veà sau khoâng ai coøn nghe oâng Gioân-xeâ-nhít-xin dieãn thuyeát caùi kieåu ñoù. Coù theå oâng ñaõ töï caâm nhö heán, hoaëc coù theå khoâng ai muoán môøi oâng dieãn thuyeát nöõa. Trong moät nöôùc coù cheá ñoä töï do ngoân luaän, moïi ngöôøi ñeàu coù khaû naêng phaùt bieåu yù kieán cuûa mình, ngay caû noùi nhöõng ñieàu phöông haïi ñeán keû khaùc maø chính phuû hay phaùp luaät khoâng theå ngaên caám ñöôïc. Nhöng moät tôø baùo lôùn laïi coù theå trôû thaønh moät söùc maïnh troïng taøi, vaø coù khaû naêng laøm cho ngöôøi noùi kia aên khoâng ngon nguû khoâng yeân.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ngöôøi Trung Quoác chuùng ta chöa coù caùi loaïi baùo chí coù thöù quyeàn uy nhö theá, song chuùng ta coù dö luaän quaàn chuùng. Vaäy, nhöõng ngöôøi Trung Quoác coøn löông taâm xin haõy ñöùng leân, vì ngöôøi Trung Quoác chuùng ta, vì vaên hoùa Trung Quoác maø noùi vaøi caâu cho leõ phaûi. YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

VAÊN HOÙA TRUNG QUOÁC: BOÂI NHOÏ HAY ÑAÙNH PHAÁN Tröông Thieäu Thieân «Luaän ñaøn baùo», Loátx AÊng-dô-leùtx, ngaøy 3-9 thaùng 4 naêm 1985. Maáy thaùng tröôùc oâng Baù Döông noùi chuyeän ôû Ai-oâ-oa veà «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí» laøm cho coäng ñoàng ngöôøi Hoa ôû Myõ xoân xao, maõi ñeán baây giôø vaãn coøn gôïn soùng. Töø hai thaùng nay treân tôø «Luaän ñaøn baùo» cô hoà moãi kyø ñeàu coù moät hai baøi thaûo luaän veà aùng vaên «xaáu xí» cuûa Baù Döông. Trong soá ra gaàn ñaây nhaát toâi laïi ñöôïc ñoïc baøi cuûa oâng Löu Tieàn Maãn nhan ñeà «Khoâng theå boâi nhoï vaên hoùa Trung Quoác». Ngoaøi vaán ñeà chæ trích oâng Baù Döông ñaõ boâi nhoï vaên hoùa Trung Quoác, oâng coøn ñöa ra raát nhieàu giaûi thích saùch vôû veà caùc khuyeát ñieåm cuûa ngöôøi Trung Quoác. Baøi vaên naøy cuûa oâng Löu ñaõ chöùng toû oâng maát khaù nhieàu coâng phu ñeå suy nghó veà vaán ñeà vaên hoùa Trung Quoác, laïi cuõng noùi leân caùi nhieät tình cuûa oâng ñoái vôùi noù. Söï nghieân cöùu vaø caùi nhieät tình naøy cuûa oâng laøm toâi raát khaâm phuïc. Nhöng coù nhieàu luaän ñieåm cuûa oâng toâi laïi khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Cho neân ôû ñaây xin thaûo luaän nhö sau: 1- OÂng Löu baûo ngöôøi Trung Quoác tröôùc heát neân «baàn nhi voâ xieån» (ngheøo nhöng khoâng nònh), coøn «phuù nhi voâ kieâu» (giaøu nhöng khoâng kieâu) thì chöa caàn kíp laém. Theo thieån yù cuûa toâi thì hai taâm traïng naøy coù moái quan heä nhaân quaû raát lôùn. Giaû söû moät ngöôøi coù tieàn, coù quyeàn, heát söùc kieâu caêng, laïi thích ngöôøi ta nònh noït mình thì nhaát ñònh seõ coù nhöõng chuyeân gia nònh hoùt (maø Baù Döông goïi laø «phaùi ñoaøn vaãy ñuoâi») vaây quanh ngöôøi ñoù. Chæ khi naøo caùc vò coù tieàn, coù quyeàn, bieát toân troïng baïn beø ngheøo thì nhöõng baïn beø ngheøo môùi coù theå baét ñaàu khoâng nònh noït ñöôïc. 2- OÂng Löu baûo nöôùc Anh ôû thôøi ñaïi Niu-tôn môùi phaùt xuaát nhaân taøi, coøn thôøi nay chaúng khaùc naøo moät nöôùc khoâng coøn sinh khí, nhö ñeán tuoåi giaø saép cheát. Vaäy ñeå xem thöû caùi «tuoåi giaø saép cheát» cuûa nöôùc Anh baây giôø ôû möùc ñoä naøo, ta cöù tieän tay dôû danh muïc caùc ngöôøi ñoaït giaûi Noâ-ben (Nobel) töø naêm 1960 cho ñeán naêm 1984 (khoâng noùi ñeán caùi tyû leä cao cuûa Ñaïi ñeá quoác Anh luùc vaãn coøn höng thònh tröôùc naêm 1960). Ta seõ thaáy trong 25 naêm ñoù toång coäng treân 153 ngöôøi ñoaït giaûi ôû lónh vöïc khoa hoïc (vaät lyù, hoùa hoïc, sinh vaät vaø ba loaïi y hoïc) thì ngöôøi Anh ñaõ chieám 25 giaûi röôõi [naêm 1975 moät nöûa giaûi hoùa hoïc ñöôïc chia cho moät ngöôøi quoác tòch UÙc laøm vieäc hoaøn toaøn ôû Anh laø Gioân Coïc-phoùt (John Cornforth)].

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Töø tröôùc ñeán nay ngöôøi goác Hoa ñöôïc giaûi vaät lyù coù 3 vò, nhöng vì ñeàu laø quoác tòch Myõ, laøm vieäc nghieân cöùu ôû Myõ neân trong danh saùch hoï chaúng ñöôïc xem laø ngöôøi Trung Quoác nöõa. Nhö vaäy tyû leä soá ngöôøi Anh ñoaït giaûi chieám ñuùng 1 phaàn 6 cuûa toång soá theá giôùi, vaø chæ ñöùng sau nöôùc Myõ. Ñuùng laø sau Theá chieán Thöù nhaát, nöôùc Anh ñaõ maát ñòa vò öu theá trong laõnh vöïc khoa hoïc kyõ thuaät cuûa thôøi Niu-tôn, nhöng neáu noùi laø nöôùc naøy ñang ôû vaøo tình traïng «khoâng coøn sinh khí» thì chaúng hoùa ra laø quaù phoùng ñaïi leân khoâng? 3- OÂng Löu baûo vì phaïm vi hoaït ñoäng cuûa ngöôøi Trung Quoác thuûa xöa chæ loanh quanh ôû moät goùc chaâu AÙ, cho neân khoâng coù lôïi cho söï phaùt trieån vaên hoùa. Toâi thaáy ñieàu naøy raát buoàn cöôøi, chaúng khaùc naøo oâng baûo tröôùc khi Taân Theá Giôùi bò chieám laøm thuoäc ñòa thì phaïm vi hoaït ñoäng cuûa ngöôøi Taây phöông khoâng bò giôùi haïn trong moät goùc AÂu chaâu vaäy. Trung Quoác so saùnh veà ñaát ñai vaø nhaân khaåu cuõng xaáp xæ töông ñöông vôùi AÂu chaâu. Theâm vaøo ñoù lòch söû Trung Quoác coøn coù moät cuïc dieän thoáng nhaát trong moät thôøi gian laâu gaáp ñoâi AÂu chaâu (AÂu chaâu töø thôøi Trung coå veà sau ñaõ chia thaønh bao nhieâu nöôùc, moãi nöôùc coù rieâng moät thöù tieáng, moät vaên hoùa, chính trò, toân giaùo,... chaû coù caùi naøo gioáng caùi naøo), cho neân söï giao löu vaên hoùa giöõa caùc khu vöïc vôùi nhau ñaâu phaûi ñöôïc deã daøng thuaän lôïi hôn Trung Quoác nhö oâng Löu noùi. Theá taïi sao Thôøi ñaïi Phuïc höng, Theá kyû AÙnh saùng, neàn Chính trò Laäp hieán Daân chuû, cuoäc Caùch maïng Coâng nghieäp, taát caû ñeàu ñaõ ra ñôøi taïi caùi goùc AÂu chaâu ñoù? Theo thieån yù thì vaên hoùa vaø coâng nghieäp Trung Quoác cho ñeán thôøi nhaø Toáng ñaõ döøng laïi, khoâng tieán ñöôïc vì bò goø boù bôûi tö töôûng cuûa caùc nhaø Lyù hoïc. Ngay töø thôøi Haùn trôû xuoáng, caùi Nho hoïc nhaø nöôùc ñaõ hoaøn thaønh vieäc döïng leân nhieàu trôû ngaïi raát lôùn ñoái vôùi hoïc thuaät vaø töï do tö töôûng. Thôøi Toáng, nhöõng ngöôøi nhö Trình Di, Chu Hy, v.v...ñeàu laø nhöõng nhaø Lyù hoïc lôùn, nhöng laïi ñem thu nhoû phaïm vi cuûa Nho hoïc laïi. Hoï cho raèng moãi caù nhaân, ít nhaát moãi caù nhaân nhöõng ngöôøi ñeøn saùch, ñeàu phaûi suoát ñôøi khoâng coù con ñöôøng naøo khaùc ngoaøi con ñöôøng hoïc laøm nhöõng oâng thaùnh. Cho ñeán luùc Lyù hoïc trôû thaønh caùi doøng chính cuûa Nho hoïc thì söùc soáng cuûa vaên hoùa Trung Quoác lieàn bò chaø ñaïp. Ñoàng thôøi taàng lôùp só phu, ñeå cuûng coá quyeàn lôïi, ñòa vò caù nhaân, ñaõ phaân chia moät caùch ñoäc ñoaùn xaõ hoäi thaønh 4 giai taàng: só, noâng, coâng, thöông, vaø ñaåy ñòa vò xaõ hoäi cuûa nhöõng nhaân taøi chuyeân nghieäp (coâng), nhöõng nhaø buoân (thöông) xuoáng buøn ñen. Caùc phaùt minh veà coâng nghieäp thöôøng thöôøng bò xem laø thöù «tranh daâm tranh xaûo» (Ñua ñoøi taø daâm vaø xaûo traù), «ñieâu truøng tieåu kyõ» (tieåu xaûo duøng taïc neân caùc con truøng - roàng phöôïng), vaø raát ít ñöôïc baùo ñaùp khích leä. Vôùi taâm lyù xaõ hoäi nhö vaäy, nhöõng keû coù taøi cao ñeàu nghó ñeán vieäc laøm quan. Coøn laïi nhöõng keû keùm taøi hôn môùi ñi laøm coâng-thöông-nghieäp. Moät xaõ hoäi khinh reû coâng-thöông-nghieäp nhö vaäy laøm sao coù theå hy voïng phaùt trieån ñöôïc khoa hoïc kyõ thuaät, coâng nghieäp laøm sao tieán ñöôïc?

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Kyø thöïc vaøo thôøi Nam Toáng, Trung Quoác ñaõ coù theå coù ñuû ñieàu kieän cho tö baûn chuû nghóa phaùt trieån. Neáu nhö thôøi aáy coù töï do trong lónh vöïc hoïc thuaät, nhaø nöôùc khích leä coâng thöông, caùch maïng coâng nghieäp raát coù khaû naêng xaûy ra taïi Trung Quoác tröôùc khi ra ñôøi taïi nöôùc Anh. 4- OÂng Löu ñaët caâu hoûi: «Moät nöôùc döôùi chaân raëng nuùi Hy-ma-la-ya nhö nöôùc Butan laøm sao coù theå phaùt trieån coâng thöông nghieäp nhö Ñaøi Loan ñöôïc?» Toâi coù theå ñaùp nhö theá naøy: «Caùi ñoù chæ tuøy thuoäc vaøo con ngöôøi!» OÂng khoâng thaáy nöôùc Thuïy-Só ôû döôùi chaân nuùi An-pô (Alpes) hay sao? Dieän tích coøn nhoû hôn caû Bu-tan, khoâng nhöõng nöôùc naøy coù coâng thöông nghieäp phaùt trieån, maø trong nhieàu ngaønh ngheà coøn ñöùng vaøo haøng ñaàu theá giôùi. Neáu caên cöù vaøo caùi lyù luaän döïa treân vò trí ñòa lyù thì taïi sao Taây Ban Nha, YÙ, HyLaïp, Ai-Caäp ñeàu laø nhöõng nöôùc coù ñòa theá thuaän lôïi laïi khoâng theå phaùt trieån coâng thöông nghieäp nhö Thuïy-Só laø moät nöôùc naèm giöõa luïc ñòa döôùi chaân nuùi. Chöa keå ñeán caùc nöôùc nhö Na-Uy, Thuïy-Ñieån laø nhöõng nöôùc naèm trong moät goùc raát bieät laäp cuûa AÂu chaâu? 5- OÂng Löu baûo Trung Quoác ñaõ thay ñoåi quoác theå, chính theå vaø chính saùch kinh teá moät caùch raát deã daøng. OÂng muoán chöùng minh raèng ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi tö töôûng ngoaïi lai cuõng khoâng ñeán noãi laø nhöõng keû baûo thuû. Toâi muoán hoûi oâng Löu: Theá taát caû nhöõng thöù thay ñoåi oâng noùi ôû treân ñoù coù phaûi ñaõ ñöôïc thoâng qua moät cuoäc tröng caàu yù daân hoaëc laø saûn phaåm cuûa moät quoác hoäi chaân chính do daân baàu, nghóa laø baèng nhöõng trình töï hôïp phaùp cuûa moät quoác gia hay khoâng? Neáu ñuùng nhö theá, thì luaän ñieåm cuûa oâng Löu môùi ñöùng vöõng ñöôïc. Nhöng neáu nhöõng thay ñoåi naøy chæ laø phaùp leänh cuûa nhöõng keû naém quyeàn, hoaëc ñöôïc thoâng qua baèng hình thöùc «con daáu cao su» cuûa keû thoáng trò, thì ñieàu ñoù chæ minh chöùng moät ñieàu laø Trung Quoác thieáu nhaân quyeàn. Nhöõng keû thoáng trò sau khi naém chính quyeàn, vôùi suùng ñaïn heã choïn chính theå naøo thì aùp ñaët chính theå ñoù, chaúng caàn bieát nhaân daân coù ñoàng yù hay khoâng. «Vaên hoùa ñaïi caùch maïng» (Caùc h Maïng Vaên Hoùa), tuy khaåu hieäu thì hoâ haøo nhaèm laät ñoå vaên hoùa truyeàn thoáng cuûa Trung Quoác, nhöng baûn thaân laïi noùi leân raát roõ caùi tính chaát ñoäc taøi chính trò truyeàn thoáng vaø thoùi quen xaâu xeù laãn nhau cuûa ngöôøi Trung Quoác. Vì vaäy, toâi vaãn cho raèng Caùch Maïng Vaên Hoùa ñuùng laø saûn phaåm 100 % cuûa caùi «vaên hoùa huõ töông», noù khoâng theå naøo coù theå phaùt sinh ôû moät nöôùc toân troïng nhaân quyeàn vaø daân chuû ñöôïc. 6- OÂng Löu baûo ngöôøi Trung Quoác noùi to vì trong tieáng Haùn coù nhieàu chöõ ñoàng aâm, neân vöøa phaûi noùi to vöøa phaûi hoa chaân muùa tay môùi dieãn ñaït ñöôïc yù nghóa muoán noùi.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Neáu yù cuûa oâng Löu maø ñuùng thì chuùng ta khoâng theå naøo giaûi thích ñöôïc laøm sao ngöôøi Trung Quoác coù theå duøng ñieän thoaïi ñeå noùi chuyeän vôùi nhau, vì luùc ñoù hoï khoâng theå hoa chaân muùa tay maø cuõng khoâng theå noùi thaät to ñöôïc. Caùc ñoäc giaû khoâng tin cöù thöû goïi ngay daây noùi cho ngöôøi thaân hay baïn beø thöû xem. Luùc ñoù môùi thaáy ñöôïc caùi lyù luaän cuûa oâng Löu coù tính thuyeát phuïc hay khoâng. Theo yù toâi, ngöôøi Trung Quoác noùi to laø vì hoï khoâng ñöôïc daäy doã veà cung caùch noùi chuyeän vaø trình töï cuûa hoäi nghò, khoâng bieát toân troïng söï phaùt ngoân cuûa ngöôøi khaùc, neân thöôøng khi ñoái phöông noùi chöa döùt ñaõ voäi aùt lôøi, baùc beû laïi luaän ñieåm cuûa ngöôøi ta. Caùi hieän töôïng giöõa chöøng ngaét lôøi keû khaùc trong xaõ giao thoâng thöôøng laø moät vieäc luoân luoân xaûy ra ôû Trung Quoác. Bôûi vì trong luùc noùi ai cuõng tranh nhau phaùt ngoân cuøng moät luùc, neân moïi ngöôøi baét buoäc phaûi gaân coå caøng to caøng toát. 7- OÂng Löu ñaõ toán khaù nhieàu möïc ñeå giaûi thích söï hoãn loaïn giao thoâng ôû Trung Quoác. OÂng cho raèng vì ngöôøi Trung Quoác hoïc laùi xe taïi nhöõng khu rieâng bieät cuûa tröôøng daïy laùi, khoâng nhö nhöõng ngöôøi Myõ hoïc laùi xe moät caùch thöïc teá ôû ngoaøi ñöôøng. Vì vaäy ngöôøi Trung Quoác maëc duø thi ñaäu ñöôïc baèng laùi xe, nhöng vaãn tieáp tuïc xem ngoaøi ñöôøng nhö khu vöïc rieâng cuûa tröôøng laùi, vaø vaãn cöù tieáp tuïc laùi ngang, ñaâm doïc. Maëc duø toâi bieát raát ít veà tình hình daïy laùi xe ôû Ñaøi Loan, nhöng toâi coù theå hình dung ñöôïc khi daïy laùi xe chaúng ai daïy cöù phaûi luoân luoân boùp coøi hoaëc ñöøng nhöôøng ngöôøi ñi boä ôû choã daønh cho boä haønh qua ñöôøng (neáu khoâng tuaân theo lôøi daïy thì laøm sao ñaäu baèng ñöôïc?) Theá taïi sao khi laùi xe ra ñöôøng hoï laïi khoâng heà rôøi caùi coøi vaø khoâng heà toân troïng ngöôøi boä haønh ôû loái daønh cho ngöôøi ñi boä qua ñöôøng tyù naøo caû? Xin oâng Löu giaûi thích giuøm toâi. Treân ñaây laø moät vaøi suy nghó cuûa rieâng caù nhaân toâi sau khi ñoïc baøi vieát cuûa oâng Löu. OÂng Löu baûo oâng Baù Döông boâi nhoï vaên hoùa Trung Quoác. Toâi thì cho raèng oâng Löu laïi ñi toâ son cho nhöõng caùi veát baån cuûa vaên hoùa Trung Quoác. Nhöng duø coù nhaán maïnh treân nhöõng khuyeát ñieåm hay che ñaäy sai laàm cuûa vaên hoùa Trung Quoác chuùng ta, toâi tin raèng caùi ñoäng cô cuûa caû hai oâng ñeàu phaùt xuaát töø taám loøng thaønh. Vì theá toâi cho raèng khi oâng Löu noùi Baù Döông xu nònh nöôùc ngoaøi thì oâng khoâng nhöõng laøm toån thöông ñeán söï trung haäu cuûa oâng Baù Döông maø coøn khoâng ñuùng vôùi loâ-gíc. Neáu Baù Döông laø loaïi ngöôøi xu nònh thì ñoái töôïng nònh cuûa oâng ta taát phaûi laø Quoác Daân Ñaûng chöù ñaâu phaûi laø ngöôøi Taây phöông. Moät ngöôøi coù taøi nhö Baù Döông, laïi voán laø ngöôøi cuûa Cöùu Quoác Ñoaøn (oâng ñaõ töøng laø Toång caùn söï cuûa «Hieäp hoäi Caùc nhaø vaên Thanh nieân» trong Cöùu Quoác

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñoaøn), chæ caàn nònh noït nhaø ñöông cuïc moät tyù laø oâng cuõng coù theå trôû thaønh ngöôøi ñöôïc tin duøng töø bao ñôøi nay roài. Haø taát oâng phaûi choïn con ñöôøng möu sinh baèn g caùch ñi vieát taïp vaên ñaû kích thoùi hö taät xaáu cuûa xaõ hoäi, cuoái cuøng xuùc phaïm ñeán Quoác Daân Ñaûng, ñeå cho caùi ñaûng naøy baét nhoát oâng trong voøng 10 naêm. Moät ngöôøi mang tình caûm vaø tö töôûng nhö oâng, coù theå coøn coù thaùi ñoä kieâu ngaïo laø ñaèng khaùc, ñaâu lyù naøo laïi ñi nònh noït. Khoâng bieát oâng Löu coù thaáy theá khoâng? YZ

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

NGÖÔØI TRUNG QUOÁC VÓ ÑAÏI

Chaâu Queá «Luaän ñaøn baùo», Loátx AÊng-giô-leùtx, ngaøy 13-3-1985, «Töï laäp vaõn baùo», Ñaøi Baéc, ngaøy 12-4-1985, «Baùch tính baùn nguyeät san», Höông Caûng, ngaøy 16-5-1985. OÂng Baù Döông coù moät baøi noùi chuyeän veà «Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí». YÙ kieán cuûa toâi hôi traùi ngöôïc laïi, toâi xin goïi noù ôû ñaây laø «Ngöôøi Trung Quoác vó ñaïi». Baát cöù nôi naøo coù ngöôøi Trung Quoác tuï taäp sinh soáng, vieäc ñieàu ñaàu tieân ai cuõng thaáy ñöôïc laø «ñoâng, oàn, baån, loaïn». «Ñoâng» vì chen chuùc nhau môùi vui nhoän, «oàn» vì ngöôøi Trung Quoác thích ra oai huø doïa ñoái phöông, «baån» vì khoâng coù buïi bay thì laøm sao thaáy ñöôïc naéng ñeïp, «loaïn» vì tinh thaàn töï do, töï taïi. Moái quan taâm cuûa ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi nhöõng ñau khoå cuûa keû khaùc, ñöôïc bieåu hieän qua loøng hieáu kyø. Bôûi vaäy hoï thích xem nhöõng cuoäc haønh hình, ngöôøi cheát, ñaùm chaùy, nöôùc luït, hoaëc tai naïn xe coä. Caûnh ngoä cuûa ngöôøi khaùc caøng theâ thaûm chöøng naøo thì hoï laïi caøng thaáy thích thuù chöøng naáy. Neáu khoâng theá taïi sao khi lôõ dòp xem moät thaûm caûnh ñoái vôùi hoï laïi laø maát ñi moät cô hoäi lôùn ñeå höôûng thuï haïnh phuùc cuûa cuoäc ñôøi. «Lieân ngaõ theá nhaân, öu hoaïn thöïc ña!» (Thöông cho ngöôøi ñôøi ; buoàn lo, hoaïn naïn quaù nhieàu!) Nhìn nhöõng caùi ñau khoå cuûa ngöôøi ñôøi, maø möøng raèng mình may maén khoâng bò sa vaøo trong ñoù, chaúng phaûi laø moät ñieàu höôûng thuï lôùn nhaát trong cuoäc soáng hay sao? Möôøi maáy naêm tröôùc, luùc Ñaøi Loan ñang xaây döïng ñöôøng cao toác treân toaøn ñaûo, töø Ñaøi Baéc ñi Cô Long chæ coù moät con loä nhoû. Coù laàn tröôùc moät tröôøng tieåu hoïc coâng laäp ôû Tòch Chæ xaûy ra moät tai naïn xe coä. Moät ñöùa beù ñi qua ñöôøng bò moät chieác xe chaïy gaáp caùn cheát ngay taïi choã. Caùi xe sau khi gaây tai naïn tröôùc maét moïi ngöôøi cöù theá ñuûng ñænh boû ñi. Caû haøng nghìn vaïn con maét nhìn thaáy söï vieäc treân, theá maø khoâng coù moät ngöôøi naøo ñöùng ra chaën xe laïi. Ñeán khi caûnh saùt tôùi, laïi cuõng khoâng ai coù theå ñöùng ra laøm nhaân chöùng ñeå cho bieát moät tyù ñaàu moái naøo veà hung thuû. Maø ngay caû caùi soá bieån xe cuõng khoâng ai ghi laïi. Trong phuùt choác moïi ngöôøi aøo aøo nhö ong vôõ toå. Maëc duø caûnh saùt heát söùc maïnh tay ngaên chaën, quaàn chuùng vaãn nhö moät doøng thaùc dôøi non laáp beå uøn uøn ñeán vaây quanh caùi thi theå beù nhoû ñoù, vaø laøm taéc ngheõn ngay con loä. Trong ñaùm ñoâng boãng thaáy moät ngöôøi ñaøn oâng traùng kieän, traïc ñoä töù tuaàn, maët maøy phaán khôûi, moàm mieäng thoâ tuïc, vöøa huøng hoå gaït ñaùm ñoâng ra chui vaøo vöøa chöûi ñoång: "Ñ. M. noù, laïi caùn cheát ngöôøi nöõa roài!".

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Anh ta chuaån bò ñeå thöôûng thöùc moät caûnh ngoaïn muïc hieám thaáy. Nhöng khi anh ta chen ñöôïc ñeán choã nhìn thì boãng nhieân nhö bò moät cuù ñieän giaät, roài khoùc roáng leân. Ñaõ möôøi maáy naêm qua maø chæ caàn nhaém maét laïi laø trong ñaàu toâi vaãn coøn thaáy roõ raøng caûnh töôïng aáy! Maáy naêm tröôùc ôû ñoaïn Tam Nghóa treân xa loä Ñaøi Loan ñaõ xaûy ra moät vuï ñuïng xe lôùn, trong ñoù coù khoaûng töø 60 ñeán 70 xe xoâ vaøo ñít nhau. Nguyeân nhaân ñaàu tieân cuûa vuï naøy chæ vì coù moät chieác xe bò tai naïn, nhöng nhöõng xe chaïy sau ñoù voäi vaøng ngöøng laïi ñeå xem. Theá laø caùc xe töø phía sau ñeán phanh khoâng kòp vaø ñoå xoâ heát vaøo nhau gaây neân moät ñoáng naùt beùt khoång loà. Taïi nhöõng nôi coù ngöôøi Trung Quoác, chæ caàn moät tai naïn xaûy ra thì khoâng bao giôø thieáu ñaùm ñoâng ñeán xem. Nhaø chaùy nguøn nguït, löûa leân nguùt trôøi, ngöôøi bò naïn ñang daäm chaân keâu cöùu trong bieån löûa, nhöng giöõa ñoäi cöùu hoûa vaø ñaùm chaùy theá naøo cuõng coù moät böùc töôøng ngöôøi ñöùng xem laøm caûn trôû coâng vieäc cöùu chöõa. Trong nuùi coù tai naïn moû, voâ soá thôï bò naïn coøn naèm döôùi moû, soáng cheát coøn tuøy vaøo khoâng gian ñeå thôû. ÔÛ vaøo thôøi ñieåm naøy, duø nuùi cao, ñöôøng xa theá naøo ñi nöõa cuõng seõ coù moät ñoaøn ngöôøi hieáu kyø hoãn loaïn töø xa laën loäi keùo tôùi laáp kín cöûa moû, tranh giaønh ñöôøng ñi vôùi nhöõng ngöôøi ñeán cöùu naïn. Chæ caàn nôi naøo coù daây ra moät tyù ñöôøng, thì chaúng quaûn khuaát neûo, theá naøo ñaøn kieán cuõng ñaùnh hôi ñeán ñöôïc. Xe löûa traät ñöôøng raày, maùy bay bò rôi, luït laøm vôõ ñeâ, coù ngöôøi töï töû, haønh quyeát phaïm nhaân, ngöôøi Trung Quoác ñeàu nhö kieán tìm ñöôøng ñeán xem ngay. Hôn hai möôi naêm tröôùc, moät ngöôøi ñaøn oâng, trong loøng coù ñieàu uaån öùc, leo leân moät maùi nhaø cao möôøi taàng ôû Ñaøi Loan tuyeân boá seõ nhaûy xuoáng töï töû. Töùc thì ngöôøi keùo ñeán xem ñaày ñöôøng, chaät phoá. Caûnh saùt nhö gaëp phaûi quaân giaëc, moät ñaèng lo chaêng löôùi höùng ngöôøi phía döôùi laàu, moät ñaèng cho ngöôøi leân thöông thuyeát, khuyeân anh kia ñöøng nhaûy. Kyù giaû caùc baùo ñeán giöông saün maùy aûnh, chænh saün oáng kính chôø ñôïi ñeå chuïp laáy caùi giaây phuùt hieám coù. Nhöng anh chaøng noï vaãn taùc quaùi, maëc cho caûnh saùt noùi gaõy caû löôõi, moät möïc vaãn nhaát quyeát baûo khoâng nhaûy khoâng ñöôïc, nhöng laïi khoâng nhaûy ngay töùc khaéc, cöù kieåu ñoù keùo daøi caû tieáng röôõi ñoàng hoà. Phaûi noùi caùi quaàn chuùng toø moø cuûa Trung Quoác coù loøng kieân nhaãn trong thieân haï khoâng ai bì kòp, ngöûng ñaàu theo doõi hai, ba tieáng ñoàng hoà roài, coå ñaõ moûi nhöø maø cuõng khoâng ai caàn nghæ ngôi moät giaây phuùt naøo caû. Khi caùi ñoàng hoà nhaø ga xe löûa ñoái dieän goõ 11 giôø vaãn khoâng thaáy anh ta nhaåy, maø ngöôøi xem vaãn chöa ai ra veà. Trong ñaùm ngöôøi ñöùng ñoù, moät baø noäi trôï, tay xaùch caùi laøn khoâng, moàm laåm baåm: «Baûo nhaûy maø maõi khoâng nhaûy cho roài ñeå cho ngöôøi ta xem xong coøn ñi chôï chöù!»

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Taïi sao ngöôøi Trung Quoác laïi thích xem tai naïn? Bôûi vì ngöôøi Trung Quoác moät ñôøi hoï laø moät tröôøng tai naïn. Moät laàøn sinh laøm ngöôøi Trung Quoác laø moät laàn phaûi höùng chòu nhöõng tai vaï lôùn. Tai hoïa vónh vieãn laø ñöùa anh em sinh ñoâi cuûa ngöôøi Trung Quoác, coù traùnh cuõng khoâng noåi, chæ coù khoâng bieát laø noù ñeán luùc naøo vaø ôû ñaâu thoâi. Trong Ñaïo ñöùc kinh cuûa Laõo ñam coù vieát: «Coù vaø khoâng ñeàu cuøng sinh ra laãn nhau. Deã vaø khoù ñeàu cuøng ñöa nhau ñeán moät keát quaû. Daøi ngaén roài cuõng cuøng taïo hình daùng cuûa nhau. Cao thaáp cuõng ñeàu khuynh loaùt laãn nhau. AÂm vaø thanh ñeàu hoøa vaøo vôùi nhau. Tröôùc vaø sau ñeàu tuøy thuoäc laãn nhau» (Coá höõu voâ töông sinh, nan dò töông thaønh, tröôøng ñoaûn töông hình, cao haï töông khuynh, aâm thanh töông hoøa, tieàn haäu töông tuøy). Khoå vaø söôùng, haïnh phuùc vaø tai hoïa khoâng coù gì tuyeät ñoái, taát caû chæ laø töông ñoái: «Ngöôøi ta cöôõi ngöïa toâi cöôõi löøa, nhìn veà ñaèng tröôùc thì toâi khoâng baèng, nhìn veà ñaèng sau coøn coù ngöôøi phaûi ñaåy xe, so vôùi phía treân thì khoâng ñuû, so vôùi phía döôùi thì toâi coù thöøa». Nhöõng ngöôøi khaùc gaëp nhöõng ñau khoå voâ cuøng lôùn, rieâng toâi may maén ñöôïc thoaùt naïn. Nhìn caûnh ngoä bi thaûm cuûa keû khaùc ñeå roài ngaãm nghó veà söï may maén cuûa baûn thaân mình (khoâng bò heà haán gì). Caùi söï höôûng thuï ñoù trong cuoäc ñôøi naøy naøo phaûi ñöôïc nhieàu nhaën gì cho cam! Neáu khoâng naém laáy thôøi cô maø höôûng thuï heát mình thì chaúng phaûi laø toäi loãi hay sao? Trong cuoäc soáng, ngöôøi Trung Quoác thöïc söï luoân luoân phaûi saém vai chính cuûa nhöõng bi kòch, neân heã gaëp ai ñang dieãn bi kòch thì laøm sao coù theå deã daøng boû lôõ cô hoäi xem cho ñöôïc? Toâi coøn nhôù thôøi kyø Khaùng chieán choáng Nhaät, treân moät beán phaø beân bôø soâng ôû Trieâu Thieân Moân taïi Truøng Khaùnh, muøa ñoâng nöôùc caïn, phaø khoâng theå caäp saùt bôø, ñeå leân phaø phaûi qua moät caàu noåi thoâ sô. Hoâm aáy phaø vöøa caëp beán thì nhöõng ngöôøi khaùch cöù theo thoùi quen duøng caùi taøi naêng ñaëc bieät cuûa ngöôøi Trung Quoác laø xung phong haõm traän, tranh nhau xuoáng tröôùc, lieàu maïng chen laán. Coù moät baø cuï giaø vì theá bò xoâ ñaåy rôi toøm xuoáng soâng, luùc chìm luùc noåi. Döôùi nöôùc caû traêm chieác thuyeàn lôùn beù vaãn thaûn nhieân, treân bôø caû traêm nghìn ngöôøi ai cuõng chæ ñöùng giöông maét nhìn maø khoâng moät keû naøo nghó ñeán chuyeän cöùu ngöôøi. Luùc ñoù boãng trong ñaùm ñoâng coù moät quaân nhaân Myõ böôùc ra, côûi boû aùo ngoaøi, nhaûy uøm xuoáng soâng. Sau moät hoài raát chaät vaät, khoù khaên, cuoái cuøng anh ta cuõng cöùu ñöôïc ngöôøi ñaøn baø aáy leân bôø. Ngöôøi lính Myõ, sau khi hoaøn thaønh caùi vieäc nghóa cöùu ngöôøi, beøn quay laïi choã mình côûi boû aùo ñeå tìm, thì oâi thoâi! Caùi aùo ñaõ khoâng caùnh maø bay maát töï bao giôø! Vò quaân nhaân Myõ kia chæ bò maát moät caùi aùo, nhöng vieäc toâi gaëp phaûi sau ñaây coù theå coøn thaûm thöông hôn nhieàu.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñoù laø caâu chuyeän ba möôi laêm naêm tröôùc, song noù coøn ñeo ñaúng toâi khoâng bieát ñeán bao giôø. Hoâm aáy ôû ga xe löûa Ñaøi Trung, toâi thaáy moät ngöôøi laï ñi moät mình boãng ñoät ngoät bò baïo beänh ngaõ xuoáng tröôùc cöûa ga. Vì tình theá luùc ñoù quaù gaáp ruùt, toâi keâu böøa moät xe ba gaùc ñeán chôû oâng ta ñi nhaø thöông caáp cöùu. Ñeán beänh vieän, chöa laøm xong thuû tuïc nhaäp vieän thì ngöôøi aáy ñaõ qua ñôøi. Beänh vieän baûo toâi phaûi thanh toaùn leä phí thuû tuïc nhaäp vieän roài ñem thi theå ñi ngay, sôï aûnh höôûng ñeán thanh danh cuûa hoï. Toâi chæ trô troïi coù moãi moät mình ôû ñaáy, khoâng quen bieát ai, cuõng chaúng ai coù theå cho toâi bieát phaûi ñem moät töû thi voâ danh ñi nôi naøo. May maø nhaø thöông ñaõ keâu caûnh saùt laïi. Caûnh saùt dó nhieân baét toâi khai teân tuoåi ngöôøi cheát, nguyeân nhaân caùi cheát, laïi baét toâi phaûi ñem thi theå ñeán moät nôi thích hôïp ñeå chôø thaày thuoác phaùp y ñeán khaùm nghieäm. Dó nhieân ñeå traû lôøi, baèng moïi caùch phaûi bieát ñöôïc lai lòch ngöôøi cheát. Raø ñi raø laïi caû ngaøy, phaûi khoù khaên laém toâi môùi tìm ñöôïc gia ñình ngöôøi cheát. Ngöôøi nhaø tôùi, laäp töùc neâu leân moät vaán ñeà raát nghieâm troïng. Hoï baûo raèng ngöôøi cheát coù mang theo mình 50 quan tieàn maø baây giôø khoâng tìm thaáy nöõa. Toâi lieàn bò caûnh saùt goïi ñi laáy khaåu cung, vieát giaáy cam ñoan, roài tìm caû ngöôøi baûo laõnh. Taát caû nhöõng thöù thuû tuïc naøy laøm toâi maát ñöùt moät thaùng trôøi. May maén laø toå tieân toâi coøn ñeå ñöùc laïi, neân gia ñình ngöôøi cheát cuoái cuøng cuõng noùi söï thöïc. Hoï thuù nhaän raèng voán sôï phaûi hoaøn laïi soá tieàn xe vaø tieàn nhaäp vieän maø toâi ñaõ öùng tröôùc neân ñaõ döïng ñöùng leân chuyeän trong ngöôøi keû xaáu soá coù 50 quan tieàn, ñeå cöù goïi laø «töông» tröôùc cho toâi «moät quaû» caùi ñaõ. Nghìn may! Vaïn may! Hoï vaãn laø ngöôøi nhaø queâ thaät thaø, chæ noùi maát coù 50 quan tieàn. Chöù chaúng may hoï laïi baûo laø maát 5 vaïn quan tieàn thì suoát ñôøi, coù leõ ñeán baây giôø, toâi vaãn coøn naèm trong nhaø lao maát. Ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi nhöõng ñau khoå cuûa keû khaùc thöôøng coù kieåu toø moø moät caùch traéng trôïn, thích thuù maøø coù veû ñoàng tình, nhöng ñoái vôùi nhöõng thaønh töïu vaø haïnh phuùc cuûa keû khaùc thì giöõ kín nhö böng, cöïc kyø bí aån, taâm ñòa ñoá kò cöïc kyø aùc ñoäc. Ngöôøi Trung Quoác duø khoan hoàng ñaïi löôïng cuõng tuyeät ñoái khoâng theå chaáp nhaän chuyeän ngöôøi mình quen laïi khaù hôn mình, tuyeät nhieân khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc baát cöù phaàn töû naøo ôû cuøng trong caùi bieån khoå aáy laïi thoaùt ly ra ñöôïc. Ñoù laø caùi goïi laø «khoâng muoán thaáy chaùo cuûa ngöôøi ngheøo ñoùng vaùng» (Cuøng phöôøng aên maøy maéng nhau daày chieáu). Moïi ngöôøi ñeàu cuøng khoå, naáu chaùo huùp qua ngaøy, vaïn nhaát coù ngöôøi naáu nhieàu hôn moät tyù, chaùo naáu ñaëc hôn moät tyù, treân maët baùt ñoùng moät lôùp vaùng moûng thì caùi ñoù seõ khoâng khoûi gaây ra vaán ñeà vaø khoâng ai chòu ñöôïc caû. Khoâng ñaùnh cho noù guïc thì khoâng ñöôïc. Luùc moïi ngöôøi ñeàu aên myø canh xì daàu thì raát laø vui veû, khoâng coù vieäc gì xaûy ra. Chaúng may tình hình bieán ñoåi, toâi chæ coù theå aên myø ruoác, maø anh laïi ñöôïc aên myø söôøn,

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

nhö theá laøm sao toâi coù theå chòu noåi? «Mình ñoùi ngöôøi khaùc cuõng phaûi ñoùi» thì luùc aáy môùi khoâng thaáy ñöôïc mình ñoùi. «Mình cheát ñuoái thì ngöôøi khaùc cuõng phaûi cheát ñuoái» thì luùc ñoù môùi khoâng caûm thaáy mình ñang cheát ñuoái. Neáu phaûi nhaåy xuoáng gieáng töï töû taát phaûi tìm ñöôïc ngöôøi nhaûy xuoáng tröôùc ñeå laøm ñeäm cho mình. Trong xaõ hoäi Trung Quoác, töø mieäng keû bò thaát baïi vaãn nghe thaáy noùi coù ngöôøi thaønh coâng naøo ñoù phaûi bieát ôn anh ta, bôûi vì nhôø coù anh ta ngöôøi noï môùi thaønh coâng ñöôïc. Baïn beø cuõ hoaøn toaøn khoâng theå trôû thaønh ngöôøi laøm cuûa keû ñaõ thaønh coâng. Ngöôøi ñaõ thaønh coâng cuõng khoâng theå naøo coù theå duøng baïn cuõ cuûa mình ñeå laøm vieäc cho mình ñöôïc. Trung Quoác laø moät daân toäc khoâng bieát suøng baùi anh huøng. Ngöôøi Trung Quoác chæ suøng baùi nhöõng con ma xui xeûo bò thaát baïi. Quan Coâng vì sô xuaát bò aùm haïi ôû Kinh Chaâu, neân ñöôïc ngöôøi ñôøi thaép höông cuùng baùi. Sôû Baù Vöông vì cuøng ñöôøng phaûi töï cöùa coå neân ñöôïc xem laø anh huøng caùi theá. Gia Caùt Löôïng vì cuùc cung taän tuïy döôùi tröôùng Löu Bò neân ñöôïc toân thôø laø thaàn cô dieäu toaùn. Neáu Quan Coâng giöõ ñöôïc Kinh Chaâu, Sôû Baù Vöông coù ñöôïc thieân haï, Gia Caùt Löôïng phuïc höng ñöôïc nhaø Haùn thì ngöôøi ñôøi sau chaéc seõ khoâng suøng baùi hoï nhö vaäy. Ñoái vôùi ngöôøi cheát coøn nhö theá, huoáng hoà nhöõng ngöôøi ñang soáng. Cuøng xuaát thaân, cuøng moät haïng ngöôøi nhö nhau maø noù laïi cöù daùm ngoi leân cao. Neáu khoâng keùo cho noù xuoáng ngöïa thì laøm sao chòu ñöôïc? Caùi tinh thaàn «phaûn ngöôøi cuøng moät toå» naøy laø moät trong nhöõng thöù truyeàn thoáng «öu tuù» cuûa daân toäc Trung Quoác töø maáy nghìn naêm nay. Ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi nhöõng ngöôøi nöôùc ngoaøi to khoûe xöa nay vaãn chaêm chuù ñeán vieäc giöõ hoøa bình, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng keû ñòch hung haõn. Daàu cho hoï coù cöôõi leân ñaàu leân coå mình thì cuõng cöù khoan hoàng ñaïi löôïng, thaûn nhieân chòu ñöïng. Duy chæ ñoái vôùi giöõa ngöôøi mình vôùi nhau thì laïi khoâng theå ñeå cho ai laøm duø moät haït buïi bay vaøo maét, khoâng theå ñeå ai noùi ñieàu ong tieáng ve gì veà mình. Neáu coù chuyeän ñoù xaûy ra töùc thì phaûi ñaäp cho vôõ ñaàu, haï ñoäc thuû, phoùng aùm khí. Nhöõng thuû ñoaïn boâi maët ñaù nhau naøy heã duøng ñeán thì khoâng thöù naøo khoâng duøng ñeán möùc toái ña. Nhaát laø kieåu bòa ñaët, thö naëc danh, tung tin ñoàn, baùo caùo maät,... caøng laø nhöõng tuyeät kyõ maø ngöôøi Trung Quoác xöa nay vaãn ñoaït giaûi quaùn quaân trong thieân haï. Ngöôøi Trung Quoác ñaëc bieät nghieän nhöõng thöù naøy. Baát kyø döôùi chính quyeàn naøo, heã trong tay hoï naém ñöôïc quyeàn sinh saùt laø y nhö bò taät nghieän gioáng nhö nghieän ma tuùy, raát khoaùi ñöôïc baùo caùo maät veà keû khaùc, nghe roài tin nhöõng baùo caùo aáy nhö moät ngöôøi muø. Töø thôøi Taàn (221-207 tröôùc Coâng nguyeân) Thöông Öôûng ñaõ laøm moät ñaïo luaät goïi laø «vu caùo phaûn toïa» (Vu oan cho ngöôøi toäi gì thì bò kheùp vaøo toäi aáy), ngöôøi Trung Quoác voán laø keû vaãn gìn giöõ laïi baát cöù thöù gì, theá maø khoâng hieåu sao laïi vöùt caùi ñaïo luaät naøy ñi? Moät baïn cuõ cuûa toâi laø oâng Tröôûng Cung, moät con ngöôøi taøi hoa, vieát chöõ ñeïp, veõ ñeïp, khaéc ñeïp, moät ngöôøi meán yeâu coå ñaïo, taâm ñòa toát, loøng daï ngay thaúng nghó theá

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

naøo noùi theá aáy. Vaøo thôøi quaân phieät Baéc Döông, oâng bò ngöôøi maät baùo vôùi toäi danh «thuoäc ñaûng Caùch maïng», bò xöû töû hình. Cuõng may laø ngay luùc coøn chöa bò haønh hình thì cuoäc Baéc Phaït thaønh coâng. Ñeán thôøi Maõn Chaâu Quoác (nhöõng naêm 1930) oâng laïi bò maät baùo laø «phaàn töû Truøng Khaùnh», cuõng laïi bò kheùp vaøo aùn töû hình. Chæ coøn moät ngaøy nöõa bò ñem baén thì quaân Nhaät ñaàu haøng, neáu khoâng thì chaéc chaén ñaõ cheát roài. Luùc quaân coäng saûn chieám Ñoâng Baéc oâng laïi bò maät baùo laø «Haùn gian» vaø «giaùn ñieäp Quoác Daân Ñaûng». Cuøng moät luùc hai toäi danh naøy laïi ñöa oâng ñeán moät laàn thöù ba bò tuyeân aùn töû hình. Sau ñoù nhôø cuoäc trao ñoåi tuø binh oâng ñöôïc ñem ra Ñaøi Loan. Nhöng ôû ñaây oâng laïi bò maät baùo laø «phæ ñieäp» (giaùn ñieäp cuûa thoå phæ, töùc giaùn ñieäp coäng saûn), bò xöû 7 naêm tuø. OÂng Tröôûng Cung naêm nay ñaõ 82 tuoåi, khoâng bieát roài coøn coù theå bò chuïp theâm moät caùi muõ naøo nöõa leân ñaàu hay khoâng? Moät ngöôøi Trung Quoác, nhö moät caù nhaân thì thoâng minh taøi trí ; neáu noùi veà naêng löïc, tinh thaàn haêng haùi thì chaúng thua ai. Nhöng laï thay, ñieàu khieån moät tyû ngöôøi Trung Quoác laïi cuõng deã nhö luøa moät ñaøn cöøu. Anh chæ caàn ñeå cho taát caû moïi ngöôøi cuøng chòu khoå, cuøng bò haø hieáp nhö nhau thì hoï seõ chòu ñöïng ñöôïc nhöõng cöïc khoå vaø nhöõng söï öùc hieáp ñeán ñoä khoâng loaïi ngöôøi naøo coù theå chòu ñöôïc. Neáu thi taøi chòu ñöïng khoå cöïc, gaùnh vaùc toäi vaï ñoàng thôøi ngaäm ñaéng nuoát cay, nhaát ñònh ngöôøi Trung Quoác ñoaït giaûi quaùn quaân. Hoï gioûi nhöõng thöù ñoù cho neân thöôøng chæ bò ngöôøi duøng roi da quaát leân löng, baét tuï taäp laïi thaønh haøng nghìn, haøng vaïn gioáng moät ñaøn kieán thôï ñeå laøm nhöõng coâng vieäc cuûa boïn noâ leä, nhö xaây Vaïn Lyù Tröôøng Thaønh, ñaøo Ñaïi Vaän Haø (keânh ñaøo lieân tænh Haø Baéc - Sôn Ñoâng - Giang Toâ - Chieát Giang - ND). Nhaát thieát anh ñöøng mong caûi thieän cuoäc ñôøi hoï. Caùch toát nhaát laø anh chòu khoù laéng nghe hoï keå khoå, laøm phuùc moät tyù cho hoï baèng caùch cho hoï töôûng anh cuõng khoå vaø ñoàng tình vôùi hoï. Chæ caàn nhö theá laø hoï thoûa maõn laém roài! Chuyeän «ñaäp vôõ noài ñeå moïi ngöôøi ñeàu khoâng coù côm aên», ngöôøi Trung Quoác naøo cuõng laøm ñöôïc. Nhöng «nhaët cuûi ñeå ñoát cho ñoáng löûa chung chaùy to leân» thì khoâng ngöôøi Trung Quoác naøo laøm noåi. Khi xem xi-neâ, ñeán ñoaïn coâ nhi quaû phuï gaëp böôùc ñöôøng cuøng, bi thöông tuyeät voïng, taát caû ngöôøi xem keû thì lau nöôùc maét, ngöôøi chuøi nöôùc muõi, heát ñôït naøy ñeán ñôït khaùc. Caû raïp suït suøi chaúng khaùc naøo cuoäc ñôøi cuûa chính baûn thaân mình ñang ñöôïc chieáu treân maøn baïc vaäy. Luùc ñoù ngöôøi Trung Quoác môùi thoâng caûm laøm sao caùi taâm traïng «ngöôøi ñoùi cuõng nhö ta ñoùi, ngöôøi cheát ñuoái cuõng nhö mình cheát ñuoái», caùi tình caûm ñoù luùc aáy theå hieän ñeán cuøng cöïc. Nhöng luùc tan phim ñi veà, ra ñeán ngoaøi ñöôøng, boãng thaáy beân væa heø bao nhieâu treû thô taøn pheá ñang boø leâ boø caøng, ngöôøi giaø yeáu beänh hoaïn ñang van xin boá thí. Nhöõng nhaân só haûo taâm maét coøn ñoû hoe vì vöøa môùi khoùc trong raïp kia voäi vaøng hieân ngang ñi löôùt qua thaät mau nhö khoâng heà nhìn thaáy gì.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ñoù ñuùng laø ngöôøi Trung Quoác. Hoï soáng ôû hai theá giôùi khaùc nhau, vónh vieãn mang trong ngöôøi moät nhaân caùch song ñoâi. Moät maët laø theá giôùi hieän thöïc ñaày raãy chieán tranh, ñoùi khaùt, ñau khoå, cheát choùc, ngöôøi vôùi ngöôøi quyeát lieät kieåu «maøy cheát tao môùi soáng». ÔÛ ñoù, duø cho coù laø vua Ñöôøng, Nghieâu, Ngu, Thuaán cuõng khoâng theå cho ai moät caùi baùnh nöôùng. Nhöõng thöù cuûa Kinh Thi hay lôøi daïy cuûa Khoång Töû cuõng khoâng theå ñem boû vaøo cho ñaày noài, naáu leân cho thaønh côm ñöôïc. Tu (thaân), teà (gia), trò (nöôùc), bình (thieân haï) chæ laø nhöõng thöù cuûa nhaø ngöôøi khaùc. Khi ñoùi thì chæ coù moãi caùi buïng cuûa mình laø thöù quan troïng nhaát. Daân toäc Trung Quoác laø moät daân toäc laâu ñôøi, coù lòch söû vaên hoùa 5.000 naêm, maø cuõng coù caû kinh nghieäm cuûa 5.000 naêm soáng khoán khoå. Nhöõng oâng thaùnh hieàn xöa ñeå laïi cho chuùng ta moät loâ lyù luaän veà caùch laøm ngöôøi phaûi nhö theá naøo. Nhöng 5.000 naêm soáng gian khoå kia cuõng maøi duõa ra moät loâ kinh nghieäm quyù baùu veà caùch phaûi laøm nhö theá naøo ñeå sinh toàn. Treân lyù luaän thì phaûi laøm nhö theá naøy môùi ñuùng, nhöng trong thöïc teá laïi phaûi laøm nhö theá kia môùi coù hy voïng soáng coøn. «Lyù töôûng» vaø «thöïc tieãn» vónh vieãn töông phaûn nhau. Ñaõ khoâng theå vöùt lyù töôûng ñi, laïi khoâng theå khoâng chuù yù ñeán thöïc teá. Theá laø chæ coøn coù caùch cöù phaûi soáng cuøng moät luùc trong caû hai caùi theá giôùi ñoù, mang laáy caùi nhaân caùch nhò truøng trong moät thaân phaän. Ngöôøi Trung Quoác trong theá giôùi lyù töôûng thì giaûng ñaïo ñöùc, noùi nhaân nghóa, nhaát thieát coù ñuû caû nhöõng ñöùc tính trung, hieáu, nhaân, aùi, tín nghóa, hoøa bình. Ngöôøi Trung Quoác trong theá giôùi hieän thöïc laïi luoân luoân giaõy duïa beân bôø ñoùi khaùt, naèm giöõa ranh giôùi cuûa söï soáng vaø caùi cheát. Trong ñôøi ngöôøi chuyeän lôùn nhaát laø laøm sao giöõ ñöôïc maïng soáng cuûa mình. Ñeå giöõ ñöôïc noù, khoâng coù vieäc gì maø khoâng daùm laøm, duø phaûi löøa doái laãn nhau, duø gaëp sao hay vaäy, soáng taïm bôï cho qua ngaøy. Caùi ñaïo lyù laøm ngöôøi trong theá giôùi lyù töôûng chæ laø taám göông ñeå cho ngöôøi khaùc soi, laø lôøi ñeå cho ngöôøi khaùc nghe. Caùi haønh vi trong theá giôùi hieän thöïc môùi laø cuoäc soáng thaät cuûa mình. Bôûi vaäy anh maõi maõi khoâng taøi naøo coù theå ñoaùn ñöôïc yù ñoà cuûa ngöôøi Trung Quoác qua lôøi noùi cuûa hoï ñöôïc. Moät ngöôøi Trung Quoác baûo anh ta chuùa gheùt khaùch saùo, nhöng anh ñöøng töôûng thaät maø tuøy tieän vôùi anh ta ñöôïc. Anh ta baûo raèng hoâm nay anh ta chaúng höùng noùi chuyeän gì caû, tuy vaäy anh khoâng theå khoâng môøi anh ta noùi chuyeän ñöôïc. Neáu chæ coù theá thì cuõng ñôn giaûn thoâi. Chuùng ta chæ caàn ñaûo ngöôïc nhöõng lôøi anh ta noùi, taát seõ ñuùng yù anh ta, coù phaûi theá khoâng? Nhöng thöïc ra laïi khoâng phaûi hieån nhieân nhö vaäy. Ngöôøi Trung Quoác noùi, nhieàu khi coù nghóa ngöôïc laïi, nhöng coù luùc noù laïi thaät laø nhö vaäy. Anh coù laø con giun trong buïng anh ta cuõng chöa chaéc coù caùch gì bieát ñuùng ñöôïc yù cuûa anh ta.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Laõo Tröông vaø laõo Vöông laø baïn cuõ. Con trai cuûa laõo Tröông cöôùi vôï nhöng khoâng göûi thieáp môøi laõo Vöông. Vieäc naøy laøm cho laõo Vöông naém chaéc lyù leõ trong tay, neân sau ñoù luùc gaëp laõo Tröông, khí theá ñuøng ñuøng, baét ñaàu hoûi toäi: - «Anh chaúng xem baïn beø ra gì, coù ñuùng khoâng? Sao con laáy vôï maø khoâng baùo cho ngöôøi ta moät tieáng?» - «Ñoù laø chuyeän cuûa con treû, toâi chaúng daùm phieàn ñeán oâng anh laøm gì». - «Noùi gì laï theá! Chuùng mình laø choã thaâm giao, sao laïi coù theå khoâng baùo cho nhau moät tieáng nhæ?» - «Thoâi, xin loãi! Xin loãi! Chuû nhaät tuaàn sau ñöùa con thöù hai cuûa toâi cuõng seõ laáy vôï maø. Cho duø theá naøo ñi nöõa, nhaát ñònh cuõng môøi anh vui loøng ñeán döï cho!» - «AØ! ÔØ!» Theá laø sau ñoù laõo Vöông ñi noùi khaép nôi raèng laõo Tröông lieân tuïc möôïn côù con laáy vôï ñeå laøm tieàn. Roài laïi leùn ñeán maät baùo Cuïc Haønh chính Nhaân söï laø laõo Tröông vi phaïm vaøo «Möôøi ñieàu Quy ñònh ñoåi môùi cuûa ngaønh giaùo chöùc». Caùc nhaø hieàn trieát Trung Quoác ñaët tieâu chuaån cho con ngöôøi quaù cao, caùi ñoøi hoûi cuûa hoï ñoái vôùi con ngöôøi quaù khaéc nghieät, ñaët ra quaù nhieàu quy phaïm cho haønh vi con ngöôøi maø moät keû traàn tuïc hoaøn toaøn khoâng theå tuaân theo, nhaát laø caøng khoâng theå laøm noåi trong moät xaõ hoäi hieän thöïc. Cöù chieáu theo caùc quy taéc cuûa hoï maø nhaát nhaát laøm theo, neáu khoâng bò goïi laø ñoà ngoác thì chaéc chaén cuõng seõ ñi ñeán choã bò dieät vong. Vaû laïi hoï coøn nhaát quyeát cho raèng «neáu khoâng thaønh thaùnh hieàn, thaø laøm caàm thuù» (Baát vi thaùnh hieàn, tieän taùc caàm thuù). Thaùnh hieàn trong ñeàn mieáu chæ laø nhöõng thöù thaàn töôïng laøm baèng ñaát, goã ; caàm thuù vôùi con ngöôøi thöïc ra coù nhieàu söï khaùc nhau. Ngöôøi vaãn laø ngöôøi, tuy raèng coù khuynh höôùng muoán trôû thaønh thaùnh hieàn, nhöng xeùt cho cuøng vaãn khoâng phaûi laø thaùnh hieàn. Ngöôøi laø loaïi ñoäng vaät coù thaát tình vaø luïc duïc. Muïc ñích toái haäu cuûa cuoäc ñôøi laø soáng coøn. Maáy nghìn naêm gian khoå ñaõ toâi luyeän cho ngöôøi Trung Quoác tinh khoân ra. Cöù caùi nguyeân taéc naøo, caùi lyù töôûng naøo giuùp cho hoï soáng coøn ñöôïc töùc laø nhöõng thöù cao nhaát, lôùn nhaát, hay nhaát. Ngöôøi Trung Quoác ñeàu hy voïng moïi ngöôøi nhieät taâm vì coâng ích, ham laøm vieäc nghóa, xem vieäc thieân haï cuõng nhö vieäc mình, ít nhaát coù theå thaáy baát bình thì tuoát göôm töông trôï, beânh vöïc leõ phaûi, uûng hoä chính nghóa. Nhöng maáy nghìn naêm ñoù laïi daïy cho con ngöôøi tuyeät ñoái chôù chuoác laáy nhöõng vieäc khoâng ñaâu, vì keát quaû cuûa noù, neáu naëng coù theå ñöa ñeán chuyeän maát maïng nhö chôi, neáu nheï cuõng ñöa ñeán nhöõng chuyeän heát söùc phieàn toaùi. Ñeå soáng coøn, phöông phaùp duy nhaát laø soáng nhö con ruøa, luùc phaûi ruït ñaàu thì ruït ñaàu. «Tuyeát tröôùc nhaø ai ngöôøi naáy queùt, chôù coù lo ñeán söông treân maùi ngoùi nhaø ngöôøi khaùc» (Caùc nhaân töï taûo moân tieàn tuyeát, höu quaûn tha nhaân ngoõa thöôïng söông), «ngheà coù theå nuoâi thaân thì theo, vieäc khoâng dính ñeán mình chôù moù» (Nghieäp khaû döôõng thaân tu tröôùc kyû, söï voâ can kyû maïc lao taâm).

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Tröø phi chaùn soáng môùi ñi baét chöôùc Kinh Kha, Nhieáp Chính (Hai ngöôøi hieäp khaùch ñôøi Chieán Quoác, Kinh Kha ñaâm Taàn Thuûy Hoaøng, Nhieáp Chính ñaâm Haøn Töôøng - ND). Toâi laïi xin keå ra ñaây vaøi chuyeän khaùc ñeå noùi veà quy taéc soáng ñoù: Taïi ngaõ tö, moät ngöôøi cöôõi xe maùy bò xe ñaâm ngaõ laên quay ra giöõa ñöôøng, maùu chaûy leânh laùng, nguy caáp traêm phaàn. Keû gaây tai naïn ñaõ cao chaïy xa bay. Nhöõng xe qua laïi ñeàu voøng sang moät beân maø ñi thaät nhanh, chaúng ai muoán röôùc phieàn phöùc vaøo thaân. Ñoät nhieân coù moät anh taøi xeá taéc-xi toát buïng ñi qua thaáy khoâng ñaønh loøng môùi voäi vaøng döøng xe laïi, oâm ngöôøi bò thöông leân xe ñöa ngay ñeán nhaø thöông, ñoàng thôøi noäp hoä caû tieàn nhaäp vieän, chæ coát laøm sao coù theå cöùu ñöôïc moät maïng ngöôøi. Ngöôøi bò thöông sau khi töø cöûa ñòa nguïc trôû veà (tai qua naïn khoûi) lieàn toá ngöôïc laïi, vu oan cho aân nhaân cöùu maïng chính laø hung thuû ñaõ laøm mình bò thöông. Lyù do anh ta ñöa ra raát ñôn giaûn: neáu khoâng phaûi laø ngöôøi ñaõ gaây ra tai naïn thì coù lyù gì maø voán khoâng quen bieát boãng nhieân ñem moät ngöôøi beâ beát maùu leân xe mình ñöa ñeán nhaø thöông, laïi coøn traû duøm caû tieàn nhaäp vieän nöõa? Quan toøa cuõng coi ñoù laø lyù do ñaày ñuû. Theá laø vò laùi xe toát buïng aáy cuoái cuøng bò maéc vaøo aùc baùo, phaûi baùn caû xe ñi ñeå boài thöôøng cho caùi loãi laàm ñaõ cöùu ngöôøi cuûa mình, laïi coøn bò xöû ngoài tuø theâm moät naêm trôøi nöõa. Coøn chuyeän kieåu theá naøy coù leõ nhieàu ngöôøi cuõng ñaõ töøng chöùng kieán: moät hoâm trôøi möa, treân chuyeán xe buyùt chaät ních ngöôøi, caùc cöûa xe ñeàu ñoùng kín mít. Luùc aáy laïi coù moät ñöùa du coân dôû thuoác ra huùt trong xe, khoùi thuoác cay xeø. Moïi ngöôøi trong xe chaåy caû nöôùc maét nöôùc muõi, ngöôøi thì ho, ngöôøi thì ngheït caû thôû, theá maø khoâng moät ai daùm ñöùng ra baûo caùi ñöùa kia taét thuoác ñi. Taïi Trung Quoác, chæ caàn söï vieäc xuùc phaïm moät luùc ñeán hai ngöôøi trôû leân thì tuyeät ñoái chaúng ai coù theå ñöùng ra phaûn ñoái caû. Ai cuõng nghó keû bò thieät haïi khoâng phaûi chæ coù moãi moät mình ta. Neáu moïi ngöôøi ñeàu coù theå chòu ñöïng ñöôïc, khoâng coù lyù do gì mình laïi xuaát ñaàu loä dieän ñeå ñoái phoù. Neáu phaûi thi söï nhaãn naïi, chòu ñöïng thì trong tröôøng hôïp naøy, khoâng loaïi ngöôøi naøo coù theå so vôùi ngöôøi Trung Quoác. Ñoái vôùi vieäc xaâm phaïm vaøo quyeàn lôïi cuûa baûn thaân, chæ caàn coù ngöôøi khaùc cuõng bò nhö hoï thì ngöôøi Trung Quoác nuoát giaän nín thinh, ruùt lui khoâng daùm ñöông ñaàu, khoâng daùm laøm meách loøng keû ñang gaây thieät haïi cho moïi ngöôøi, khoâng muoán cho ai khaùc coù theå ñöôïc höôûng lôïi laây nhôø haønh ñoäng hoaëc söï can thieäp cuûa mình. Coøn ñoái vôùi nhöõng vieäc khoâng lieân quan ñeán quyeàn lôïi baûn thaân, ngöôøi Trung Quoác luoân luoân bo bo giöõ mình, ñöùng ngoaøi cuoäc, laøm keû baøng quan ñöùng xem beân ngoaøi, khoâng bao giôø nhuùng tay vaøo. - Ngöôøi gioûi daïi gì ñi ngöûi cöùt choù? Anh baûo toâi laø loaïi maùu laïnh ö? Maùu khoâng laïnh thì laøm sao toâi coù theå soáng laâu traêm tuoåi ñöôïc? Baát cöù vaøo thôøi ñaïi naøo, laøm ngöôøi Trung Quoác maõi maõi coøn laø moät thöù tai hoïa. Töø 5.000 naêm nay, ngöôøi Trung Quoác luoân luoân giaãy duïa trong ñoùi khaùt, luoân luoân vaät vôø tröôùc cöûa ñòa nguïc, dôû soáng dôû cheát.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

- «AÊn uoáng no ñuû roài môùi bieát ñeán vinh nhuïc; kho ñuïn coù ñaày thì môùi bieát ñöôïc ñeán leã nghi» (Y thöïc tuùc nhi haäu tri vinh nhuïc, thöông laãm thöïc nhi haäu tri leã tieát). Trong luùc coøn ñang soáng cheát, maát coøn chöa bieát theá naøo thì laøm sao coù theå ung dung vaùi chaøo ai ñöôïc. Neáu boán, naêm ngaøy chöa coù moät hoät côm vaøo buïng, maét muõi toái saàm, thì baát keå thòt choù, thòt boø, maø thaäm chí ngay caû ñeán thòt ngöôøi anh cuõng vaãn cöù phaûi aên ñeå maø soáng. Caùc oâng thaùnh Trung Quoác coøn phaùn theá naøy: «Ñöøng lo ít, chæ lo khoâng ñoàng ñeàu ; ñöøng lo ngheøo, chæ lo khoâng ñöôïc an thaân!» Ñaây laø hai caâu raát hoà ñoà. Ñaõ ít thì laøm sao maø ñoàng ñeàu cho ñöôïc? Moät quaû taùo neáu ñem chia cho moät vaïn ngöôøi aên thì laøm sao moãi ngöôøi coù ñöôïc moät phaàn baèng nhau? Ñaõ ngheøo thì laøm sao maø yeân thaân ñöôïc? Neáu moät ngöôøi naêm, saùu ngaøy khoâng coù moät tyù gì vaøo moàm thì laøm sao anh ta coù theå vui veû vaùi chaøo moïi ngöôøi? Ñeå roài lui vaøo chôø cheát chaêng? «Ñöøng lo ít, chæ lo khoâng ñoàng ñeàu» laø caâu duøng ñeå daïy moïi ngöôøi phaûi coá gaéng chòu ñoùi chòu khoå nhö nhau. «Ñöøng lo ngheøo, chæ lo khoâng ñöôïc an thaân» laø ñeå yeâu caàu moïi ngöôøi Trung Quoác töø nôi ñoùi khoå xin ñöôïc tieán vaøo Nguïc Moân Quan (Cöûa Ñòa Nguïc) moät caùch ngoan ngoaõn. Ngöôøi giaøu coù chöa chaéc ñaõ roäng raõi, nhöng keû baàn cuøng vaø ngöôøi keo kieät nhaát ñònh laø hai anh em sinh ñoâi, caû hai traïng thaùi naøy ñeàu ñöa con ngöôøi ta ñeán choã trôû thaønh ích kyû. Ngöôøi Trung Quoác coù ích kyû khoâng thì toâi khoâng bieát. Nhöng toâi nhôù moät chuyeän theá naøy. Naêm 1949, taïi moät coâng xöôûng quoác doanh, moät vieân chöùc coù ñoâi giaày ñeá bò thuûng muoán tìm mieáng da ñeå chöõa. Anh thaáy ôû trong moät coã maùy, choã boä phaän khôûi ñoäng, coù caùi daây ñai baèng da daøi hôn 10 thöôùc, khaû dó coù theå duøng ñöôïc cho vieäc chöõa giaày. Thöøa luùc ñeâm ñeán maùy ngöng chaïy, anh leùn caét laáy khoaûng 3 taác. Keát quaû laø giaày anh söûa raát toát, nhöng coã maùy ôû phaân xöôûng laïi khoâng chaïy nöõa. Noù naèm baát ñoäng trong moät thôøi gian hôn hai thaùng, vì thuôû ñoù nhöõng daây ñai da nhö loaïi aáy coøn phaûi nhaäp töø nöôùc ngoaøi vaøo. Chuyeän anh chaøng naøy - chæ vì caét moät mieáng da nhoû nhöng laøm haïi cho caû moät coâng xöôûng - coøn coù theå coù nguyeân do: moät phaàn vì giaày hoûng caàn söûa gaáp maø laïi khoâng bieát caùch naøo laøm toát hôn, moät phaàn vì baûn thaân voán laø thôï thuyeàn khoâng ñöôïc giaùo duïc ñeán nôi ñeán choán, vieäc naøy coøn coù theå hieåu ñöôïc. Nhöng moät giaùo sö ñaïi hoïc chaéc chaén phaûi ñöôïc giaùo duïc toát hôn chöù?! Naêm ñoù, moät phaùi ñoaøn giaùo sö ñeán tham quan moät cô sôû, thaáy treân moät ngoâi ñình trong hoa vieân nôi ñaây, hoa ñaäu tía (Wistaria, Glycine) ñang nôû raát töôi ñeïp. Caùi loaïi hoa naøy töø döôùi ñaát chæ coù moät thaân goác boø leân ñeán treân noùc ñình môùi toûa ra laøm nhieàu

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

nhaùnh nhoû, lan ñi khaép nôi, ruõ xuoáng thaønh moät caùi taøn hoa lôùn. Moät giaùo sö nhìn thaáy loaïi hoa ñeïp naøy raát laáy laøm öa thích, nhaân luùc khoâng ai chuù yù, laáy keùo saéc ra, buïp moät caùi, anh ta caét ngay moät ñoaïn thaân chính ñeå ñem veà nhaø öôm troàng. Ngöôøi Trung Quoác, neáu thaáy moät vieäc gì mang ñeán thuaän tieän hay lôïi ích cho mình, thì cöù laøm chöù khoâng caàn bieát ñeán nhöõng tai haïi maø noù coù theå gaây ra cho nhöõng ngöôøi khaùc. Con ñeâ phoøng luït laø moät thöù heä troïng ñeán sinh meänh vaø taøi saûn bieát bao nghìn, vaïn ngöôøi. Theá maø coù keû chæ vì vaøi ñoàng baïc ñaõ khoâng ngaàn ngaïi caét nhöõng giaây theùp treân cöûa ñeâ ñeå ñem ñi baùn cho ñoàng naùt. Ñeán luùc luït loäi xaûy ra laøm haøng nghìn ngöôøi cheát, toån thaát öùc trieäu taøi saûn thì ngöôøi ñoù chæ nghó raèng «ñoù laø vieäc cuûa caùc ngöôøi, chaúng can döï gì ñeán toâi». Traän thuûy tai naêm 1959 laø moät chöùng cöù raønh raønh cuûa vieäc aáy. Chaéc nhieàu ngöôøi haún vaãn coøn nhôù caâu chuyeän xaûy ra caùch ñaây maáy naêm. Coù coâng ty noï baùn ra moät loâ thuoác khaùng (truï) sinh peâ-ni-ci-lin duøng cho thuù vaät ñaõ bò hö. Sau ñoù moät nhaø buoân mua ñöôïc, ñoùng bao bì laïi thaønh loaïi peâ-ni-ci-lin cho ngöôøi duøng, roài ñem baùn ra thò tröôøng. Ngöôøi mua tieâm vaøo bò cheát lieân tuïc. Theá maø vieäc naøy roài cuõng «chìm xuoàng» luoân, khoâng ai bieát ñöôïc keû naøo laø thuû phaïm! Hieän taïi ôû Ñaøi Loan chaúng vaãn coøn thaáy coù nhieàu oáng tieâm nhöïa ñaõ duøng ôû nhaø thöông xong laïi ñöôïc ñem ra baùn treân thò tröôøng hay sao? Moät boä maùy cô khí trò giaù haøng nghìn, haøng vaïn ñoâ-la Myõ laø ñoà coâng coäng, taøi saûn chung cuûa moïi ngöôøi, song neáu toâi cöa ñöôïc moät oáng saét töø trong ñoù ra ñeå laøm moät caùi gaäy, duø caùi gaäy aáy khoâng ñaùng giaù tôùi vaøi chuïc ñoâ nhöng noù laø cuûa toâi, thì toâi cöù laøm. Neáu anh khoâng thaáy roõ chuyeän naøy, anh khoâng xöùng ñaùng laø ngöôøi Trung Quoác chuùt naøo heát. Raát may thay ôû caùc nôi coâng coäng baây giôø ñeàu duøng cöûa töï ñoäng. Vieäc naøy laøm cho cô hoäi maát maët cuûa ngöôøi Trung Quoác ñaõ bôùt ñi nhieàu. Tröôùc kia khi coøn duøng cöûa loø-xo, ngöôøi Trung Quoác moãi khi ñi ngang chæ caàn laáy chaân ñaïp moät caùi ñeå môû cöûa roài böôùc phaét qua, maëc keä khoâng caàn bieát ñaèng sau coù ai khoâng, cöù thaû cho cöûa buoâng ra laøm nhieàu ngöôøi ñeán sau daäp maøy, daäp maët. Ñoù cuõng laø moät trong nhöõng «ñöùc tính» cuûa ngöôøi Trung Quoác. Hieän nay Ñaøi Loan ñaõ coù tieàn roài, ngaønh du lòch cuõng ñöôïc môû mang, ngöôøi Trung Quoác laïi caøng coù nhieàu cô hoäi ñeå bieåu dieãn nhöõng truyeàn thoáng öu vieät cuûa hoï ôû nhöõng nôi aên uoáng ñoâng du khaùch. Ngöôøi Trung Quoác luùc naøo cuõng luoân moàm baûo «bò thieät thoøi laø ñöôïc phuùc». (Ngaät khuy thò phuùc). Nhöng treân thöïc teá hoï laïi raát sôï bò thieät thoøi. Taïi nhöõng baøn tieäc aên thaû cöûa, luùc laáy thöùc aên, baát keå maën ngoït chua cay, laïi cuõng khoâng heà öôùc löôïng xem mình aên ñöôïc chöøng naøo ; cöù thaáy coù thöù naøo baøy treân baøn laø nhoài cho thaät ñaày vaøo baùt ñeán ñoä coù theå laøm boäi thöïc ñöôïc moät con voi. Nhöng roài laïi khoâng theå aên nhieàu hôn ngöôøi khaùc, cuoái cuøng phaûi boû laïi thöøa möùa phí phaïm bieát bao nhieâu.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

«Trôøi ñaát laø quaùn troï cuûa muoân loaøi» (Thieân ñòa giaû, vaïn vaät chi nghòch löõ); nhöng ngöôøi Trung Quoác laïi xem ñaát nöôùc mình laø moät quaùn troï, chæ laø choã ñeå truù chaân taïm thôøi, khoâng coù yù ñònh ôû laâu daøi. Hoï chæ thích nhöõng vieäc nhanh ñöôïc lôïi cuûa moät thöù «chuïp giaät chuû nghóa» nhoû nhen. Caâu «Quan khoâng söûa chöõa coâng ñöôøng» (Quan baát tu nha) laø yù noùi khoâng ai muoán laøm vieäc gì ñeå keû khaùc coù theå truïc lôïi. «Treû tuoåi khoâng troàng caây hoà ñaøo» (Thieáu baát chuûng hoà ñaøo), bôûi vì caây naøy (walnut, noyer) phaûi troàng möôøi maáy naêm môùi ra quaû. Vaät lieäu maø ngöôøi Trung Quoác duøng ñeå xaây nhaø thöôøng laø ñaát, goã maëc daàu vaãn coù nhöõng thöù beàn bæ hôn nhö gaïch, ngoùi, ñaù, theùp. Lòch söû Trung Quoác caû maáy nghìn naêm nhöng chæ thaáy coøn laïi raát ít nhöõng nhaø cöûa coå kính, caùi coå nhaát nhieàu laém may ra ñöôïc vaøi traêm naêm. Trong khi ñoù, nhaø cöûa cuûa ngöôøi Taây phöông ôû khaép nôi ñeàu xöa cuõ nhö lòch söû cuûa hoï. Ngöôøi Trung Quoác khoâng yeâu meán moät tyù naøo caùi «quaùn troï lôùn» hoï ñang ôû taïm treân traùi ñaát naøy, cuõng chaúng nghó gì ñeán nhöõng löõ khaùch seõ ñeán ñoù moät khi hoï ñaõ ra ñi. Nguyeân do cuõng chæ vì quaù ngheøo khoå, ngheøo khoå neân ôû ñaâu, luùc naøo cuõng gaàn keà söï cheát ñoùi, chaúng theå naøo nghó ñöôïc ñeán moät vieäc gì khaùc ngoaøi söï soáng coøn. Ngöôøi Trung Quoác ñoái vôùi nhöõng taøi nguyeân coù taàm quan troïng soáng coøn cuûa con ngöôøi treân traùi ñaát vaãn coù thaùi ñoä «gieát gaø laáy tröùng, taùt ñaàm baét caù», chæ caàn coù ñöôïc caùi lôïi ngay tröôùc maét, khoâng bao giôø nghó ñeán chuyeän tröôøng kyø nhö kieåu nuoâi cöøu ñeå laáy len. Heã choã naøo coù ngöôøi Trung Quoác ôû qua, ñaát ñai thöôøng bò khai thaùc ñeán kieät queä, röøng bò taøn phaù moät caùch voâ toäi vaï, caàm thuù bò saên baén ñeán tuyeät chuûng, caù toâm bò ñaùnh baét ñeán khoâng coøn sinh saûn kòp. Maûnh ñaát treân ñoù voán coù moät daây chuyeàn sinh thaùi cuûa vaïn vaät ñeàu bò ngöôøi Trung Quoác boùc xeù ñeán trô troïi chaúng coøn gì ngoaøi moät vuøng caùt vaøng meânh moâng. Taïi Vuõ Coáng, ôû Cöûu Chaâu (Ung Chaâu), nôi ngaøy xöa laø «ruoäng ñoàng baùt ngaùt» ; ngaøy nay «chæ coù nöôùc maø khoâng coù thuyeàn, möôøi quaû nuùi thì chín quaû troïc». Phía ñoâng baéc Trung Quoác (Maõn Chaâu) vaø Ñaøi Loan ngaøy nay coøn töông ñoái truø phuù, bôûi vì hai mieàn ñaát naøy laø nôi ngöôøi Trung Quoác di daân ñeán muoän, vì vaäy taøi nguyeân vaãn coøn chöa bò taøn phaù ñeán caïn kieät. «Ngöôøi quaân töû maø thích cuûa caûi thì phaûi kieám ñöôïc noù baèng caùch hôïp ñaïo lyù» (Quaân töû aùi taøi, thuû chi höõu ñaïo). Caùi caâu noùi cuûa ngöôøi xöa naøy xem ra vaãn coøn coù giaù trò ñeán ngaøy nay. Con ngöôøi phaûi theo ñuoåi lôïi ích, nhöng khoâng khi naøo ñöôïc queân chính nghóa. «Nghóa» vaø «lôïi» voán khoâng heà xung khaéc maø coøn boå tuùc cho nhau nöõa. Nhöng xöa nay caùc oâng thaùnh Trung Quoác cöù ra raû baûo «nghóa» vaø «lôïi» khoâng theå ñi ñoâi vôùi nhau. Naøo laø «haõy giöõ tình baïn cho trong saùng, khoâng ñöôïc möu lôïi ; haõy laøm cho ñaïo lyù saùng

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

toû, khoâng ñöôïc tính toaùn coâng lao» (Chính kyø nghò baát möu kyø lôïi, minh kyø ñaïo baát keá kyø coâng). Vaãn cöù caùi thoùi ñaïo ñöùc giaû, naøo laø troïng nghóa khinh taøi, khoâng maøng ñeán chuyeän thaønh coâng. ÔÛ ñaàu löôõi luùc naøo cuõng lôùn loái noùi toaøn chuyeän treân trôøi döôùi bieån, hoaøn toaøn chaúng gioáng vôùi caùi gì xaûy ra trong cuoäc soáng thöïc teá caû. Maáy theá heä ngöôøi Trung Quoác ñöôïc giaùo duïc trong tinh thaàn cuûa «Nghóa Hoøa Ñoaøn» (teân moät hieäp hoäi ñôøi Thanh, 1899 khôûi nghóa ôû Thieân Taân, chuû tröông phoø Thanh dieät Taây phöông, ñöa ñeán vieäc taùm cöôøng quoác lieân quaân ñaùnh Trung Quoác Boxers - ND) heã môû moàm ra laø noùi: «Vì caùi chuû nghóa thöïc duïng cuûa Taây phöông muø mòt, neân caùi ñaïo ñöùc cuûa Trung Quoác bò ñaém chìm» (Do vu Taây phöông coâng lôïi chuû nghóa ñích di maïn, taøi söû ñaéc Trung Quoác nhaân ñaïo ñöùc luaân taùng). Söï thöïc thì laïi hoaøn toaøn traùi ngöôïc. Vì treân theá giôùi naøy khoâng coù loaïi ngöôøi naøo laïi thöïc duïng baèng ngöôøi Trung Quoác. Ngöôøi Trung Quoác laøm baát cöù vieäc gì, tröôùc tieân bao giôø cuõng nghó ñeán moät vaán ñeà: «Chuyeän naøy coù choã naøo mình lôïi duïng ñöôïc khoâng?» OÂng baùc hoïc ngöôøi Anh Niu-tôn tröôùc khi tìm ra «Ñònh luaät vaïn vaät haáp daãn» (coøn goïi laø «Thuyeát troïng löïc») ñi ñoàng thì phaân rôi vaøo hoá xí, sau khi phaùt minh ñònh luaät naøy, luùc ñi ñoàng phaân vaãn cöù rôi vaøo hoá xí. Hoaøn toaøn khoâng phaûi laø tröôùc khi phaùt minh thì ñi ñaïi tieän cöùt bay leân ñaày trôøi. Vì vaäy daân toäc Trung Hoa khoâng bao giôø «phaùt minh» ra ñöôïc moät «thaèng ngoác» nhö Niu-tôn caû. Ga-li-leâ tìm ñöôïc «Nguyeân lyù rôi töï do cuûa vaät theå», ñoái vôùi ngöôøi Trung Quoác ñaáy chæ laø caùi troø chôi maát thì giôø, chaúng coù giaù trò thöïc duïng gì caû. Nhöõng ngöôøi «hieàn» chaúng ai chôi caùi troø ñoù! Ngöôøi Trung Quoác khaán Boà-taùt phuø hoä cho hoï truùng soá ñoäc ñaéc. Neáu hoï truùng thì hoï seõ dieãn ngay caùi tuoàng ñeàn ôn, traû nghóa. Neáu khoâng truùng thì hoï seõ ruûa Boàtaùt laø ñoà töôïng goã, töôïng ñaát. Chæ caàn coù gì hay thì thaàn thaùnh naøo hoï cuõng thôø. Baèng khoâng thì hoï chaúng tin thaùnh thaàn naøo caû, chæ tin vaøo chuû nghóa thöïc duïng cuûa hoï maø thoâi. Ngöôøi Trung Quoác khoâng coù caùi cuoàng tín toân giaùo, khoâng heà coù nhöõng thaùnh töû vì ñaïo, laïi cuõng khoâng theå ñeå xaûy ra chieán tranh vì tín ngöôõng. Ngöôøi Trung Quoác laïi caøng khoâng coù nhöõng chuyeän tình trong ñoù nhöõng ngöôøi yeâu nhau cheát vì tình yeâu. Ngöôøi Trung Quoác hoïc ñaïo «Trung Dung», hoïc «söï töï kieàm cheá», hoïc caùi gì cuõng phaûi moät vöøa hai phaûi. Noùi traéng ra taát caû laïi vaãn xuaát phaùt töø quan ñieåm thöïc duïng. Khoâng theå buoâng thaû cho nhieät tình boäc loä, caøng khoâng theå quaû quyeát veà moät vieäc nhoû nhen naøo. Baát cöù caùi gì cuõng caân nhaéc lôïi haïi, ñaén ño xem coù ñaùng hay khoâng ñaùng. «Caàn gì!» (Haø taát!) laø moät caâu ñaàu löôõi noùi leân caùi nguyeân taéc chæ ñaïo taát yeáu cuûa ngöôøi Trung Quoác khi buoäc phaûi khuaát phuïc moät theá löïc xaáu.

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Anh bò ngöôøi ta gaøi baãy, bò oan taøy ñình, tan cöûa naùt nhaø, vôï con ly taùn. Anh phaûi baùo thuø, phaûi ñoøi cho ñöôïc leõ phaûi. Luùc ñoù baïn beø seõ khuyeân anh: «Caàn gì! Söï vieäc ñaõ theá roài, dó nhieân anh phaûi röûa oan, baùo thuø . Nhöng ngöôøi ñaõ cheát roài coù soáng laïi ñöôïc nöõa ñaâu? Keû ñaõ ly taùn roà i laøm sao coù theå ñoaø n tuï ñöôïc? Ñoái vôùi anh (haø nh ñoäng baây giôø) phoûng coù ích chi?» «Caàn gì phaûi laøm nhö theá!», «Coù ích lôïi gì ñaâu!». Hai caâu naøy khieán cho xaõ hoäi Trung Quoác vónh vieãn khoâng coù chính nghóa, laøm cho ngöôøi Trung Quoác vónh vieãn khoâng theå giöõ vöõng ñöôïc nguyeân taéc. Bò chuû nghóa thöïc duïng chi phoái, heã coù ngöôøi ñuïng moät tyù vaøo nhöõng vieäc khoù khaên hay maïo hieåm laø ngöôøi Trung Quoác lieàn cho raèng ñoù laø nhöõng thaèng ñieân. Chaâm ngoân cuûa ngöôøi Trung Quoác laø: «Thaân nghìn vaøng (cuûa ta) khoâng theå ngoài trong ngoâi nhaø saép ñoå» (Thieân kim chi töû, toïa baát thuøy ñöôøng), vaø «Tay khoâng ñaùnh nhau vôùi coïp, khoâng thuyeàn maø loäi böøa qua soâng lôùn thì coù cheát cuõng khoâng ai thöông tieác, nhöng ta thì khoâng theå naøo nhö vaäy!» (Baïo hoå baèng haø, töû nhi voâ hoái giaû, ngoâ baát döõ giaõ -lôøi Khoång Töû khuyeân Töû Loä laø hoïc troø loã maõng). Treân theá giôùi naøy bieát bao vieäc maïo hieåm nhö nhaûy duø töø treân khoâng, ñi thuyeàn qua thaùc nöôùc, ñi moâ-toâ qua töôøng löûa,v.v... ñoù chæ laø nhöõng thöù cuûa maáy thaèng khôø khaïo, kieán thöùc noâng caïn. Ngöôøi Trung Quoác chaân chính khoâng theå naøo laøm nhöõng thöù ñoù. Bôûi vì theo hoï nghó, ngoaøi vieäc tìm laáy nhöõng caûm giaùc maïnh ra, laøm nhöõng thöù ñoù chaúng ñem laïi ñöôïc moät lôïi ích thöïc teá gì. Ngöôøi Trung Quoác luùc döï hoäi nghò khoâng bao giôø daùm noùi ngay ra moät caùch thaúng thaén vaø chính xaùc yù kieán cuûa mình. Hoäi nghò keát thuùc roài cuõng tuyeät ñoái khoâng daùm boû ñi nhöõng yù kieán rieâng cuûa mình. Noùi chuyeän veà ñaïo lyù vôùi ngöôøi Trung Quoác chæ laø chuyeän uoång coâng. Luùc baét ñaàu xin goùp yù veà moät vieäc naøo ñoù thì moïi ngöôøi khoâng ai coù yù kieán gì caû, nhöng khi söï vieäc ñaõ ñöôïc quyeát ñònh roài thì taát caû moïi ngöôøi ñeàu muoán coù yù kieán. Noùi toùm laïi moät caâu: ngöôøi Trung Quoác maõi maõi khoâng theå naøo moät loøng ñoaøn keát, vónh vieãn khoâng theå chuû ñoäng giöõ vöõng ñöôïc caùc quy taéc, cho neân choã naøo coù ngöôøi Trung Quoác nhaát ñònh laø coù khaû naêng xaûy ra hoãn loaïn. Ngöôøi Trung Quoác khoâng bao giôø quyù troïng tình caûm cuûa ngöôøi khaùc, cuõng khoâng bao giôø quan taâm ñeán söï soáng cheát cuûa keû khaùc. Luùc ngöôøi Trung Quoác noùi, hoï muoán caû theá giôùi nghe ñöôïc lôøi hoï. Luùc ñang noùi, vì muoán toaøn theá giôùi laéng nghe, neân hoï phaûi gaøo leân thaät to cho tieáng reàn maùi ngoùi, cho taát caû ñoái phöông ñeàu khieáp sôï oai mình. Chæ caàn coù hai ngöôøi Trung Quoác ôû moät choã laø coù theå oàn aøo ñeán cheát ngöôøi ñöôïc. Nôi naøo ngöôøi Trung Quoác ñaõ ñaët chaân ñeán thì khoâng theå coù choã naøo laø khoâng baån. Coù hôn moät tyû ngöôøi Trung Quoác treân theá giôùi naøy, laøm sao maø khoâng chaät choäi ñöôïc?

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

Ngoaøi oàn, chaät, baån, loaïn, laïi coøn theâm caùi taät «thích xem» (ngöôøi khaùc ñau khoå), hoaëc «chæ queùt tuyeát tröôùc nhaø mình maø khoâng ñoäng tyù gì ñeán söông treân maùi ngoùi nhaø ngöôøi khaùc». Hoï luoân moàm «nhaân nghóa» maø taâm ñòa ích kyû, tham lam. Moät ñaèng hoâ to khaåu hieäu: «Phaûi töû teá vôùi ngöôøi vaø suùc vaät!», trong khi ñoù ngaøy ngaøy khoâng ngöøng xaâu xeù laãn nhau. Toùm laïi, ngöôøi Trung Quoác ñuùng laø moät daân toäc vó ñaïi, vó ñaïi ñeán ñoä laøm cho ngöôøi ñôøi nay khoâng coù caùch naøo hieåu noåi taïi sao hoï coù theå toàn taïi ñöôïc treân quaû ñòa caàu naøy nhöõng 5.000 naêm?

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

MUÏC LUÏC Lôøi Ngöôøi dòch Thaøy thuoác vaø ngöôøi beänh ôû nöôùc Huõ töông (Töïa cuûa Baù Döông) PHAÀN I: CAÙC BAØI NOÙI CHUYEÄN ............................................................ 1. Ngöôøi Trung Quoác xaáu xí ....................................................................... 2. Ngöôøi Trung Quoác vaø caùi vaïi töông........................................................ 3. Ñôøi soáng, vaên hoïc vaø lòch söû ................................................................... PHAÀN II: CAÙC BAØI VIEÁT .......................................................................... Phoâ baày beänh giaø nua, laåm caåm ................................................................. ♦ Caùi Trieát hoïc baét ñaàu baèng kính vaø sôï .................................................. ♦ Chæ tröø toâi ra ........................................................................................... ♦ Taïi sao khoâng coù theå möu lôïi ñöôïc?....................................................... ♦ Giöõ mình laø thöôïng saùch ........................................................................ ♦ Loaøi ñoäng vaät khoâng bieát cöôøi................................................................ ♦ Nöôùc coù leã nghóa .................................................................................... ♦ Ba caâu noùi ............................................................................................. ♦ Caùi nöôùc xeáp haøng ................................................................................. ♦ Ruùt cuoäc laø caùi nöôùc gì? (Ñaùm cöôùi, ñaùm ma, quaùn aên)......................... ♦ Chaúng keå thò phi, chæ noùi ñeán chính ñaïo ................................................. ♦ Phoá Taàu, moät ñoäng quyû nuoát töôi ngöôøi Trung Quoác ............................. ♦ Noùi chuyeän veà ngöôøi Trung Quoác xaáu xí ............................................... ♦ Kieâu ngaïo haõo ........................................................................................ ♦ Noi göông Taây phöông nhöng khoâng laøm noâ leä ..................................... ♦ Kyø thò chuûng toäc ..................................................................................... ♦ Laáy hoå theïn laøm vinh döï ........................................................................ PHAÀN III: SOÙNG DÖÕ VOÃ BÔØ .................................................................... ♦ Caùi vaïi töông, moät bieåu töôïng cuûa caên beänh vaên hoùa Trung Quoác ....... ♦ Laøm sao söûa chöõa caùi beänh ñeán cheát cuõng khoâng nhaän loãi .................... ♦ Naêng löïc suy luaän bò truïc traëc................................................................. ♦ Nhaåy ra khoûi huõ töông............................................................................ ♦ Caàn daáu caùi aùc phoâ tröông caùi thieän, ñöøng töï haï mình ........................... ♦ Ngöôøi Trung Quoác heøn haï ...................................................................... ♦ Khoâng hieåu ñöôïc haøi höôùc...................................................................... ♦ Coù caùi vaên hoùa khoâng coù vaên minh? ...................................................... ♦ Khoâng theå boâi nhoï vaên hoùa Trung Quoác ................................................

Người Trung Quốc xấu xí - Bá Vương

♦ Vaên hoùa Trung Quoác, boâi nho ïhay ñaùnh phaán? ...................................... ♦ Ngöôøi Trung Quoác vó ñaïi........................................................................ Muïc luïc Coù theå noùi ngöôøi Trung Quoác tröôøng kyø, thaäm chí vónh vieãn, sinh ra vaø lôùn leân trong tham oâ, hoãn loaïn, chieán tranh, gieát choùc, baàn cuøng, cho neân chaúng bao giôø coù caûm giaùc ñöôïc an toaøn, luùc naøo cuõng hoaûng hoát, lo aâu. Moät nöôùc roäng ngaàn ñoù, moät daân toäc lôùn ngaàn ñoù laïi laø moät vuøng caùt chaûy cuûa söï ñoùi ngheøo, ngu muoäi, ñaáu toá, taém maùu maø khoâng töï thoaùt ñöôïc. Cöù moãi laàn coù moät mong chôø trôû laïi, höùa heïn nöôùc nhaø moät töông lai saùng suûa hôn, thì keát quaû laïi caøng laøm cho chuùng ta thaát voïng vaø tình hình laïi caøng trôû neân teä haïi hôn. Moät mong chôø khaùc laïi ñeán, ñeå roài laïi ñem veà nhöõng aûo voïng, thaát voïng, nhöõng toài teä lieân mieân baát taän. Daân toäc coá nhieân laø tröôøng toàn, sinh meänh cuûa caù nhaân laø höõu haïn. Moät ñôøi ngöôøi coù ñöôïc bao öôùc voïng lôùn? Coù ñöôïc bao lyù töôûng lôùn, chòu ñöôïc maáy laàn tan vôõ? Con ñöôøng tröôùc maët saùng suûa theá naøo? Hay laïi ñen toái? Thaät khoù noùi cho heát! Ngöôøi Trung Hoa ôû nöôùc ngoaøi ñoái vôùi vaán ñeà naøy laïi caøng nhaäy caûm vaø kyø voïng cuûa hoï laïi caøng saâu naëng. Bôûi vì ngöôøi Trung Hoa coù bieät taøi ñaáu ñaù laãn nhau. Choã naøo coù ngöôøi Trung Hoa laø coù ñaáu ñaù. Caùi loaïi trieát hoïc xaâu xeù nhau ñoù laïi ñeû ra nôi chuùng ta moät haønh vi ñaëc thuø khaùc: «Cheát cuõng khoâng chòu nhaän loãi». Coù ai nghe thaáy ngöôøi Trung Quoác nhaän loãi bao giôø chöa? Ngöôøi Hoa soáng taïi Myõ cuõng vaäy, naøo caùnh taû, caùnh höõu, trung laäp, ñoäc laäp, thieân taû trung, trung thieân höõu, höõu thieân trung, vaân vaân vaø vaân vaân, chaúng bieát ñöôøng naøo maø moø. Ngöôøi naøy ñoái vôùi keû noï ñeàu mang moái cöøu thuø nhö noù gieát boá mình. Thaät khoâng hieåu laø thöù daân toäc gì? Moät quoác daân haïng ba khoâng theå naøo sinh ra ñöôïc moät chính phuû haïng nhaát, cuõng nhö moät chính phuû haïng ba khoâng theå naøo coù ñöôïc moät quoác daân haïng nhaát caû. Soá ngöôøi Nhaät di cö sang Myõ so vôùi Hoa kieàu chæ baèng moät nöûa, theá maø hoï baàu leân ñöôïc hai Ñaïi bieåu Quoác hoäi. Toâi coù theå noùi tröôùc raèng: caû traêm naêm nöõa ñaùm di daân Trung Quoác vaãn khoâng theå baàu noåi moät ñaïi dieän cuûa mình. Ngheâ-Khuoâng baûo: "ÔÛ treân ñôøi neáu khoâng ñoïc chuyeän kieám hieäp cuûa Kim Dung ñaõ laø moät söï maát maùt lôùn, neáu khoâng xem ñöôïc taïp vaên cuûa Baù Döông laïi laø moät söï maát maùt lôùn khaùc nöõa".