New Presentation

SATRIWITHAYA SCHOOLโรงเรียนสตรีวิทยา เรียนเด่น เล่นดี มีวินัย ใฝ่พัฒนา

โครงสร้างของยีนประกอบด้วยลำาดับเบสของ DNA ที่ต่อเนื่องบนโครโมโซม มีทั้งส่วนที่เป็น เอ็กซอน (exon) คือส่วนที่ใช้แปลรหัสเป็นโปรตีน และ อินทรอน (intron) คือส่วนที่ไม่ใช้แปลรหัสเป็นโปรตีน ยีนต่างๆ ที่กระจายตัวอยู่บนโครโมโซมแต่ละแท่ง ทำาหน้าที่สร้างโปรตีนแตกต่างกัน

การสร้างสายโปรตีน

โครงสร้างนิวคลีโอไทด์

DNA โดยทั่วไปมีลกั ษณะเป็นเกลียวคู่ ประกอบด้วยนำ้าตาลดีออกซีไรโบส หมู่ฟอสเฟต และเบสจับกันด้วยพันธะโควาเลนท์ รวมเรียกว่านิวคลีโอไทด์ เกิดเป็นโพลีนิวคลีโอไทด์ (polynucleotide) เกิดจากนิวคลีโอไทด์หลายโมเลกุลเรียงต่อกันด้วยพันธะฟ อสโฟไดเอสเทอร์ โพลีนิวคลีโอไทด์แต่ละสายเรียงตัวจาก 5'-3' สวนทิศกัน มีนำ้าตาลดีออกซีไรโบสและหมู่ฟอสเฟตเป็นโครงหลักขอ งแต่ละสาย และมีเบส 4 ชนิด เชื่อมระหว่างสาย เบสดังกล่าวได้แก่อะดีนีน (Adenine; A) กวานีน การเชื่อมต่อของ (Guanine; G) ไซโตซีน (Cytosine; C) และไทมีน สายโพลีนิวคลีโอไทด์ (Thymine; T) การจับกันของคู่เบสระหว่างสาย DNA อาศัยพันธะไฮโดรเจน โดยมี A จับกับ T และ C จับกับ G เบสที่จับคู่กันเหล่านี้เรียกว่า เบสคู่สม (complementary โดยทั่วไปประกอบไปด้วย 3 ขั้นตอนหลักคือ base) 1. การทำาให้เซลล์แตก (Homogenization) 2. การกำาจัดโปรตีน (Deproteinization) และสารชีวโมเลกุลอืน่ ๆ เช่น polysaccharide และ RNA เครือ่ ง PCR 3. การตกตะกอน DNA (DNA Precipitation)

พีซีอาร์เป็นการเพิ่มปริมาณสารพันธุกรรมภายนอกเซลล์ด้วยเครื่ องมือ โดยเลียนแบบกระบวนการจำาลอง DNA ภายในเซลล์ การเพิ่มปริมาณ DNA ในกระบวนการพีซีอาร์แบ่งเป็น 3 ขั้นตอนคือ ขั้นแรก คือ denature เป็นการใช้ความร้อนสูงแยกสาย DNA ที่เป็น 2 สายออกจากกัน ขั้นที่สองคือ annealing เป็นการลดอุณหภูมิลงเพื่อให้ไพรเมอร์เข้าเกาะกับ DNA สายเดี่ยวเพื่อทำาการสังเคราะห์ DNA สายใหม่ในขั้นต่อไป และในขั้นสุดท้ายคือ extension เป็นการใช้เอนไซม์ดีเอนเอโพลีเมอเรสที่ทนต่อความร้อนได้ดี นำานิวคลีโอไทด์เข้าเติมที่ DNA สายเดี่ยวเพื่อสังเคราะห์สาย DNA เพิ่มเติม ในแต่ละรอบของการทำาพีซีอาร์จะได้ DNA เพิ่มขึ้นมา 2 เท่า ดังนั้นเมื่อทำาพีซีอาร์ไปหลายสิบรอบจึงได ้ DNA กระบวนการ PCR เพิ่มขึ/้นchapter2geneticmaterial มาเป็นจำานวนมากหลายล้ านโมเลกุล ข้อมูลจาก: http://www.il.mahidol.ac.th/course/dna/chapter .htm

SATRIWITHAYA SCHOOLโรงเรียนสตรีวิทยา เรียนเด่น เล่นดี มีวินัย ใฝ่พัฒนา

การตรวจวัดดีเอ็นเอ สกัดดีเอ็นเอจากตัวอย่าง

DNA extraction

1

ตรวจวัดปริมาณและคุณภาพด้วยเ ครื่องวิเคราะห์ดเี อ็นเอ โดยการใช้หลักการเคลื่อนที่ ของดีเอ็นเอในกระแสไฟฟ้า ผ่านตัวกลางซึ่งเป็นวุ้นโพลิเมอร์ (Agarose Gel Electrophoresis) 2

a

b

c

ย้อมแผ่นเจลด้วยสีย้อมดีเอ็นเอ และล้างสีส่วนเกินออก

SATRIWITHAYA SCHOOLโรงเรียนสตรีวิทยา เรียนเด่น เล่นดี มีวินัย ใฝ่พัฒนา

การวิเคราะห์ดีเอ็นเอ

หยอดตัวอย่างดีเอ็นเอที่ต้องการตรวจสอบลงในหลุม

ให้กระแสไฟฟ้าผ่านเจล สังเกตุการเคลื่อนที่ของ สีอ้างอิงบนแผ่นเจล

ย้อมแผ่นเจลด้วยสีย้อมดีเอ็นเอ เพือ่ ตรวจดูแถบดีเอ็นเอที่ปรากฏ

ภาพตัวอย่างที่ปรากฏบนกล้องเมื่อทำาการย้อมด้วยสีฟลูออเรสเซนต์

หมายเหตุ : M คือ ดีเอ็นเอมาตรฐานสำาหรับเทียบขนาดกับดีเอ็นเอตัวอย่าง