កថមុខ បេ
មេ
កថមីែដលខញុំសូមយកមកេសនជេ គ ងកម នស មប់អនក
ទី៤របស់ខុំញ
។
ស់
ដូចមុនៗែដរ
េពកេទេ
នកនុងេពលេនះ
េស វេភេនះបនែតងចប់កុងេពលឧតមគតិ ន មិនទន់ តវទមុះទមយជ
យបញជីវ ិត េពលគ មប់២០ឆនំមកេហយ។ កេ
សំេ
េល ងពណ៌សករេ ន ត េហយផុយរេបះដុំៗេ ពះជ ភព។ េហតុធំែដលនំឱយខញុំ
ឧទហរណ៍
េដមែ បសមបុរេឡង
ទ ក់េសទរ យឺតយ៉ វ កផ យដល់េមះមកពីមនបរមភែ កងអនកផងេលកតួ
បុគគលខះកនុងេរ ងេទ បដូច ឬេចទថជែផនកជីវភពរបស់បុរស សី ចំេពះអនកមុខ អនកករ
ជេរ ងគ មប់
មួយេទវ ិញ។ កនុងចំណុចេនះ ពិេ
ប់មកេហយ េ ពះមនអនក
មួយ ឬយល់ថ ជកររ ិះគន់
ធន៍ៃនេរ ង “ផក សេពន” បនផល់នូវ
នេ ចនអនកបនយល់ ចឡំ េហយេលក បដូចតួបុគគលនន
កនុងេរ ងេនះេទេលជនែដលមនជីវ ិតរស់េនែមនែទន។ េដមបីេជ ស ងមនទិលសង ័យយ៉ ងេនះេទ ត ខញុំ
បនយល់ថ
គបបីទុកេពលេវ
ករ បដូចឬ អ ថ ធិបបយ េផ ងៗ ែដល
កនងហួសេទេហយឱយបនែវងឆងយបនិចសិនកនុងបំណងបន ប ចេកតមនេឡង។
ដូេចនះខញុំសូមបញ ជ ក់ផួនជថម ទ ីថ
េទះមន
នះកនុងសងគមខពស់ឬទបយ៉ ង
ចូលមកជផទំងតមបញៃនេរ ងេលក។ មនកែនង
ស ងគមេ
មេ
ក
“ម
ក៏េ
បសិនេបអនក
ស
នសេងកតេឃញ ឬយល់ថ
នចត់ជដំេណរៃចដនយេទវ ិញផងចុះ។
ដួងចិត”
កេលកទីពីរចប់ឆួលេឆះេឡង
មួយេឡយ
យថីេបេនភគខងចុងមន ពឹតិករណ៍ បវតិ
ស័យេហតុេនះ
សមដូចករពិតខះសូមសននិ បេ
េស វេភេនះពុំែមនជ បវតិបនំរបស់ជនរូប
េនះនិទនបនេផមកនុងឆនំ១៩៣៩
េហយមកចប់េនចុងឆនំ១៩៤៦
គឺេនេពល
គឺេនេពលេខតបត់ដំបង
និងែដនដីេយងទំងប៉ុនមនែដលបត់បង់េទេនះ បនវ ិល តឡប់មកចូលរួមកនុងសហគមន៍ជតិវ ិញ។ អនកនិពនធមនបំណងឱយេស វេភេនះមនគុណភពជកញចក់ ឬជផទំងគំនូររូបភពសំ ប់គំនិត និងឧតមគតិរបស់យុវជនែខមរកនុងសម័យេនះ។ មនេហតុមួយេទ តែដលនំឱយខញុំ បតិសេរ ង “ម
មននរ ីជភគេ ចន បនបេនទសខញុំថ ចិត សេពន”
លុប
ប់បត់បង់ជីវ ិតទំងេកមងខចី
ងនូវកររ ិះគន់ែបបេនះេទ ត
វ ិនិច័ឆយផងចុះ។
sresredayGñkniBnæ nU haac
កក់
ស់េ
ដួងចិត” េនះ។ អនក យបេ
េហយសូត តង់ផង។
នយ៉ ង កស់ែ កល
យឱយ នងវ ិធវ ីកនុងេរ ង “ផក
ខញុំសរេសរេរ ងថមីេនះកនុងបំណងចង់
េតសេ មចដូច បថនែមនឬយ៉ ង
សូមមិតទំង
យេម
សរុបេសចកីេទ េស វេភេរ ងេនះែដលបរ ិបូណ៌េ និងឧតមគតិៃនយុវជនកនុងអំឡុងឆនំ១៩៣៩-១៩៤៦
យយុវភព េហយែដលពិពណ៌នអំពីគំនិត
សូមយុវជនេយងជំនន់េ កយទុកជសកខីភព
មួយនកលសម័យេនះ។
ខញំុសូមឧទទិសេស វេភេនះចំេពះវ ិញញណកខនធ េ
ឪពុកធំែដលេ
កបនែណនំខុំឱ ញ យស
ញ់អក រ
ស
ក ឃួន េន ជបិ ំងពីកុមរភព
និងេ
ក ឱរ សុិន ជ
េហយចំេពះយុវជនេយង
វ ីរបុរសេយងែដលបនបូជជីវ ិតេដមបីមតុភូមិ។ ភនំេពញ េម
១៩៧២ ន.ហ
vKÁ1
>
វ ិទយល័យ គ.ស ១៩៣៩ ដូចជពិបកគិតែដរ!... មិនដឹងជចប់និយយពី តឹម
េទេរ ងេនះ េ ពះមន ង និងភពដូចពពក
មនពណ៌ច មះដូចឥនទធនូ េហយមនមឌនិងកមពស់កមពរប៉ុនយក ។ កនុងដួងចិតយុវជន
យុៃមភឆនំ
រមមណ៍ដ៏អ
ច រយេនះ
ជួន
េបកបក់ជពយុះជួន
ផត់ផយជ
ខយល់ជំេនរ។ ទុកខ និងេសចកីសងឃឹមែតងផស់េវនគនកនុងសតិមួយែដលមនគំនិតែវងឆងយ ែត សយដូច
ពពុះ
ប៊ូែដលអែណត តែសតមួយសនទុះ លំអេ
ឱ ! េឆនរសមុ ទែដលបរ ិបូណ៌េ ៃល
មនក មងវលិផករុ ំេ
េឃង
េ
ំងដឹកនំេទឆងយនូវពិេ
យកូនខទម ជកេ កមេដមដូងលន់
េយេហរពីៃផទ
គរមកេយលផួងធមមជតិ
រឈងុយឈងប់។
មននទីជអ ងឹងស មប់េយលរ ំ
យកពយថដូចចរៃណេហយ
sresredayGñkniBnæ nU haac
យកិន កអូបឈួលែដលវ ិចិ តេ
បដូចហ ថ នងនដក។
ឱយមនចលនទន់ភន់ រួចេហយក៏ េទសភព តកលេនះ
យ ឆពណរង ីចំងឆុះេទេល។
យទុកខៃនយុវជនែដល សវ ឹងេ
តដូចពនឺ ពះចនទេពញបូណ៌មី។
យ
កវ ីនិពនធដ៏មនពកយពិេ ះ
ក់ដូចជេកតពីេទពេកសលយែដល បរ ិបូណ៌េទេ
ំេនកនុងទុកខ ពយេហយរែមងេកបេ
យករ បយុទធ ករដេណ មេសទរសុី
តម័នជ
ពលឹងេរចរ ឹល
ស មកបនែតកនុងកមរមមណ៍។ គិតសពៗេទ េសចកីេសន
នៃនជីវ ិត
ច់គន។
ចរត់ចូល ជកបនកនុង
ជ
បនូវវ ិករ
សនប៉ុែន
តម័នេកមងចិននឹងរកកំពង់ែផចូល
សនមួយែបបែដរស មប់យុវជន េ ពះរែមងមនសទធ មនជំេន
មនេសចកីទុកចិតេទ វ ិញេទមក។ ែត កលពីេដមមកខួនធប់េកមងដូចគនែដរេទេត
សនេនះចស់ៗែបរជមិនយល់េ
យេភចសូនយឈឹង ថ
េហតុដូេចនះេហយបនជចស់ៗទំងេនះែតងកន់គំនិត
រ ឹងតឹង កន់លទធិសមបូរជញសិទិធចំេពះបំពង់ តយខចីៃនមនុស ជតិ។ គួរេយងគិតថ ផក កចេពធ
ចេ កបឱជរសជីវភពបនជជងមនុស រេស ល ែដលជេហតុនំឱយ មណព និង មណវ ី
យុវជន មនទី
ត់មនកិន កអូបជងែផ ែដលទុំេល ងផូរ។ យ៉ ងេនះេហយបនជ
ំងជិតជងកនុងេគលបំណង ពះកមេទព។
គំនិតវ ិពណ៌នខងេលេនះ ជេយបល់របស់េកមងៗែដលេរ នេនវ ិទយល័យសុីសុវតថិ កនុងសម័យមុន
េកតស ងគមេ
កេលកទីពីរ។
យុវជនទំងេនះយល់េ
ដឹងថចស់ៗសងកត់សងកិន ពលឹង
និងចិនរបស់ខួន
េទ តផង។ គិតខុសក៏េ បនពិត បកដេ េបកេបះ ៃថង
យ តវក៏េ
យ េកមងៗេបយល់យ៉ង
យសកមមៃ កែលង។
យខុស
េហយអយុតិធម៌ខះផង
ក៏ពុំ
េហយែថមទំងបំពុលេសចកីេ តក ត
ល
េហយែតងជួញចិតេធឱយគំនិតេនះបនសេ មច
េដមបីងយយល់នូវមេនសេញចតនេផ ងៗែដលរែមងកេ ញ ច ក
តម័នយុវជនេនះ េទបសូមនំេរ ងេនះមកនិទនដូចតេទ៖ ទិតយ!
អរុណចប់
បពណ៌ កហមទុំេទេលេជងេមឃខងេកត។
វ ិទយល័យសុីសុវតថិែដលេសចកីសប ង ់
កនុងសយន
នមួយៃន
ង ត់ គបដណប់េនេឡយ េ ពះមិនទន់ដល់េម៉ ង សេមងខ ឹបខ វ
ចប់ឭេខ វៗពី តង់េនះបនិច តង់េនះបនិច។ មត់មន់រងវបងូសែបបបទែវងអនយកនុងពនឺ
ងៗៃន
ថនល់ចក់ជ័រឭសូរភិបផប់ៗ ឭេ កក កក។ កងទ័ពែកកេចញពី ទនុំេដមអមពិល ខកេកកកកៗ
ន់រ ំពង
ព
ម។ េសះសំគមែដលទញរេទះដឹកបែនមួយអេន និងែសបកេជងេឈ ចិនកនំងបននំគន យៃផទ
េហយេហរេឆពះេទទិសខងលិចែដលពំនូកពពកធំៗ េដក ទមក់ មួយសនទុះេ កយមក សគរអនកយមទរេ ទកេ មករ ំជួយ
សូរសពទេ
៊ កេ ញជ វក៏ផុះេឡ ទ ងដូចចិនអុជផវែសនអនក
sresredayGñkniBnæ nU haac
។
ំកុងកមជ ន ិល ចអូសេនេឡយ។ កសពណ៌េខ វៃន ពឹក ព
ម េហយ
អនកខះចប់ បយុទធនឹងសេងកចេ
យយក
ែសបកេជងេឈ យបំេព ចបចចមិ តែដលបន សបយកឈមពីេពលយប់ កនុងសម័យេនះមិនបន
គ ល់ចបស់េនេឡយេទ នូវករេ បេម េដេដេតស មប់សមប់សតលិត។ អនក
ខះេទ ត បជុំគនសប់បល់ឡុងឭភិតៗ េខ
ប់បន
េទេលដំបូលរួច េហយក៏
ទីឃវុធ
ភញក់ពីដំេណកេ កកេឡង
បមូល កេ
បេជងមុងពក់
យមនមុខសងួតសងប់ េកមងកេមះេនះនឹក
ង ចមុិញវ ិទយុបននំមកនូវសេមងថដូចែកវទិព។ េនជិតសយន
ងហុងែតន អនកមចស់ផទះមួយបនេបក
គឺសេមងេនះេហយែដលមក បេ មណព
រ។
ំងអងគុយសញជប់សញជឹងេនេលែ គេ
គួចដល់នរ ី ែដលកលពី មខងវ ិថី ហង់
ស់
កមមួយវ ័ណេនចេងកះនំគន បមូល
េហយមួយពួកែផ ងដៃទ
វយកេទេបកេនកបលម៉ សុីនទឹកេ កយ “ដ័រ
សូរ ទហឹងអឹង
េទេលករែ គឭផូងផង។
មបំេពរ
តម័ន
ប់ពុំបនចបស់នូវទំនុកេ ច ងេទ ែត
ពលឹងឱយអែណតអណូ ងកនុងរមណីយ
ន គឺេន
ប់ចេ ម ងសិលបករ ិនីេស មពីេ ះទន់េលយ។
ទីឃវុធ
ែដលេ សកឃននូវកមរមមណ៍។
ច់ពិេ ះ ែដលមនផនត់ទូ
េច
យលឹងេលយ បនគួច
នមួយនវ ិមនសួគ៌ល័យ។
vKÁ2
> េស វេភ េ
ក់េលេដម ទង េទ នេលកបលដំេណកេឆះេចលទេទ អនកកេមះែតងបេងរគំនិតេទទីឆងយ
យមេនរមយ។ ឋិតកនុងសភពយ៉ ងេនះ ចិនែតងនឹកគួចពីចមងយនូវេ
េមះសមនឹងនងមនមុខមូលេពញ
មនែភនកេខមថយង់
សក់េខមរេលបទមក់រលកអងកញ់មកេល កេ មកចុះេឡងេ
ម
ភណភពៃនសិលបករ ិនី។
ែដលមនេ ម តបកែភនកទ នទំចំកពរមន
ពណ៌សែណកបយ េហយជរនំងស មប់កញចឹងកែដល
យសមសួនេធឱយកបលេរ គួរឱយគយគន់
បីដូចេដមេ
ន េយលផកេល ងឆិនកនុង
កែសខយស់ជំេនរ។ េមះសមនងមនបបូរមត់ពណ៌ផកឈូកែដលបិទេហយេបក េដមបីបងញឱយេឃញ េធមញសថដូចផកមិះ
។ េមះសមេនេល ទង
ងេប៉ ងកបំេលឱ ៉ នងពក់បេ ទីឃវុធ
។
ច់ម៉ដៃខ កត់េដរេឡង បណិតទុកឱយ
តី េហយ សៃមេឃញជក់ចបស់ដូចទល់មុខគននូវរូបេឆមនរ ី
សិស លីេសមិនែដលគិតដល់មង
េ
ះថ
បនជរូប ងមួយែដលធមមជតិពុំមនសបបុរសធម៌េដមបីតុបែតងយ៉ ងេនះេទ។ ទីឃវុធ
៊ នភនល់ែដរ សេមងបរ ិសុទធឥតមនទិលឥត
ខួន កងិង កងង់បនេឡយ
អនទះអែនទង ក
រមណីវតថុេនះ េបអនក
ចេចញ
ចង់ភនល់ក៏
ំ ឥតឆរយ៉ ងេនះ បកដជពុំែមនេចញពីអងគ
កំពុងែតយល់សបិទំងែភនកេបកយ៉ ងេនះ
យ កហល់ៃ កែលង ទីឃវុធ បិទេស វេភគណិត
sresredayGñkniBnæ nU haac
!
ម េន
ងេព ជែដលេដញរសមីេភងភឺព ពយ។
ប់សេមងេ ច ងកនុង
ែដលមនសមីពិេ ះ កេ
វែ ព
ប់ែតវ ិទយុឈប់
ង ត់ឈឹង
សែដលខួនមនបំណងបញចប់
េមេរ នមួយ េហយចប់ក មងកវ ីនិពនធមក
នវ ិញ។ នយកេមះេបក កបជញជក់មងេទ តនូវ
ច់កពយ
“ឡឺសូល” របស់អ័ល ហិដដឺមុេស ត៍។ មួយសនទុះេ កយមក លុះបនផុំពនត់េទ នរួច សចេហយ េសចកី លង់លក់ក៏ សបគំនិតចិនេចមណព េទកនុងសកលសុបិនយល់សបិ។ ប៉ុែនេន ពឹកៃថង
ទិតយ កមំងែដលភជប់អងគុយ ទីឃវុធ យ៉ ងយូរេនេលែ គពីវ ិករ
បតិសេឡងកនុងេពលែដលេដកលក់។
ថីេបដឹងថជករភូតកុហក
នែដលវ ិញញណ
ថីេបជកីសងឃឹមែកងកយែដលភឺ
េ ពង ពយែតមួយែភតដូចេផកបេនទរែតកេមះេយងេនែតសញជឹងគិតេទរកេ
យសបបយផង
ឈឺ
អួលផ ផង។ ជ ប កតីសុបិននិមិមតជតំណៃន បកដនិយម។ យល់សបិេនះបនបនប់ ទីឃវុធ ថមនរថយនដំបូលផឹតែដលមននរ ីទី តយចិតជអនកេបកបរ ឯខួនអនកកេមះឯងអងគុយែនបនិតយេ កបជរសសុភមងគលល
រកនិយយពុំបន។
រថយនបងិលខួ នធូរ
េខ កេលថនល់ចក់ជ័រែដលមនគគីរខពស់ តៃសដុះអមែហសងខង។ លុះដល់ទីថនល់ែខង បទក់គន បត់ត មង់េទរកភនំែដល ពះ ន សទុះេហរយ៉ ងេល នេ
ទិតយេពល យទទះ
ង ចកំពុងយកមសេ
ន
បេលកំពូល។ លលកមួយគូេផលនឹង
បញប់ខមញ់។ ទីឃវុធ ក៏យកៃដេទបេបសអែងល
ម ៃន
េឆមសនិទធ។
រថយនឈប់េគ កនឹងេជងភនំដ៏មនថមធំៗ កនុងសម័យបុព បវតិ
ស។
ែដលេភ ងនិងធតុ
គូសង ទំេនបអងគុយេលថម
កសបនធក់ជរូបសតរស់េន
រមួយផទំងេនចំពីមុខបឹងទឹកថែដលកនុង
ទីេនះ ពះសុរ ិយកំពុងទញពនត់នូវកំរសមីរបស់ខួនមងមួយ។ បបកផក ពលឹតែដលរ ីករហង់ក៏ញប់ញ័រ ពឺ ពច េ ពះសុភី តបក់មកថនក់ថនម។ កូន តីរ ៉ស់លិតៗពណ៌ កហមរងលេនែហបែហលចេនះេដម ែដលកំពុងេយលបងួតគននូវចេងកមផកេល ងេឆ និង តកួនផកពណ៌
រ ម។ រនល
បពណ៌ជមពូខំរ ំៃពរកឆមក់មចឆជតិេនរ ៉បមត់បឹង េដមបីជ
យែដលកំពុងេបះៃដរកគន របេងយមុនេពលវ ិលរក
ទនំ។ មួយសនទុះេ កយមក បក ីេជងែវងសទុះេហរទំងគូៗ េឆពះេទទិសខងលិច ឯ
កលក៏ធក់
តជក់ សឺត។
“ទិនករលថរ
យសូនយសល់ែតមប់ កអូបឈួល” ទីឃវុធ ខ ិបកពយេនះរបស់កវ ីប ង ំ មនក់ ែដល
ខួនេពញចិតេហយេសងចៃ កែលង។ តីកល។ េ
ហូង ជីងេចញពីគុ
ភនំយក
បលិត ជយ យ
កស បេផះៃន
យមនសតេនះមួយេហរឆបមកជិតនងេពក យុវតីតក់សុត េគចរកជ មកពួនភ័យន
េដម ទងៃននយកេមះ។
មកដល់ តឹមេនះសុបិនក៏អនរធនបត់ទុកឱយ ទីឃវុធ អល់ឯកេ ពះសុភមងគល សពិច សពិលេនះ នំឱយរ
ប់រសល់ខល់កុងចិ ន នពន់ បមណ។
sresredayGñkniBnæ nU haac
ទីឃវុធ ជសិស ឧស ហ៍ មន បជញឈសៃវេនថនក់ទីពីរៃនមធយមសិក ។ អនកកេមះចូលចិតេរ នជីវ ភ េ
េហយែតងបនេលខបនទីលៗកនុងវ ិជជភ
ស់
អង់េគស
ប ង ំ
យបនជវវចននុ កមប ង ំ េស មមួយកបលមកទុកមណពក៏ខំសិក ភ
ឱយកសទំេនរ។
ដូចែខមរទំងពួងែដរ
េហតុេនះេហយបនខំពយយមទល់ែត
អនកកេមះែតងសរេសរថភ
និងែខមរ។
មួយេទ ត
ជិតខងេនះេទ តកនុង
េស មមនសេមងពិេ ះ។
នេស វេភបនខះ ថីេបេនរ ឹងមត់និយយពុំសូវចបស់ េ ពះ
ក់ខយល់ខពស់ទបពុំ តវ។ ប៉ុែនសិស េនះពុំសូវចូលចិតវ ិទយ
សេទ។ កនុងេពលេរ នរូប
ស ឬគណិត
ស ពលឹងែតង
អែណតអណូ ងេទឆងយ។ មួយេទ តពកយែដល ទីឃវុធ និយយេ ចនដូចកនុងេស វេភេពក បនជ ចរយខងវ ិទយ
ក៏េ
សែតងសីបេនទសជញឹកញប់ថ
យ អនកកេមះែតងពយយម
េរ នអង់េគស ែត
ខះេសចកីជក់
េនះបនខះ េហយ
អង់េគសកនុងករប៉ូលីស ឬផ ងេ ពងបនធូរបងគួរ។ ជធមម
នទស នវដី េកមងេនះ
េមរ ិកកំង ឬ បេ
យពិេ ះ េហយអនកផងចូលចិត
េជ
មនចិតទន់
ពួកម៉ កទំង
យែតងេ
មជឈ
នមួយថមី ទីឃវុធ សមឹងេហយ
តឹមេនះ ជេ ម តឹមេនះ។ តមកក៏ ប់។
ប់
ម ះសម័ គ ប់រកេ
មេ
ក
នទំងអស់មិនថអីជអីេទ េចះែត
ចង់ដឹង ចង់យល់ជនិចច។ េបេគនិយយអំពីនេយបយកី េរ ងកុនកី អក រ
ចង់
េទះជយ៉ ងេនះ
ស់ េហយចត់រេប បេ បេពលយ៉ ងេទ ងទត់។ ថីេបេទបែតចប់
ចនិយយភ
េយបល់ េចះអធិបបយេ
ក់។
ស់េ
សកី ទីឃវុធ េចះជូន
យេឃញថ ជេកមងមនគំនិត
យសមនចិត
បសិនេបេទេពបេល
ប់មួយសនទុះ ក៏ថឹងេឈងយល់ភមថ ពពួកជនេនះមន បជញ
ំងៃលសំដី បមណពកយឱយបនសមលមម ែតអនកទំងេនះរ ីក យ
េទះេនចំេពះមុខមនុស មនកិរ ិយយ៉ ង
ក៏េ
យ
អនកកេមះេចះរកពកយមកែថង
កម នេលងបនពុំខនេឡយ។ ទំងេនះ តបិតមនបំណងែតមួយ គឺមិនចង់ឱយអនកផងឈឺចប់ ឬថនក់ថនល់ កនុងចិតេ
យ
រខួនេ ពះខួនេ
ះេឡយ។
ទីឃវុធ ជអនករហ័សខឹងបនិច ប៉ុែនេចះទប់មត់ទប់កបន មិនឱយកយេទជ ចេ ឡូ
េនះេទ។ េបេឃញមិត
េចះ
េភចេទ ែតេបេគេធ ពេងយកេនយ ឬរ ំេ រ េ
ក សលនឹងខួន េចមណពេយងមនចិតរ ីក យនឹកគុណេគពុំ ភ តង់
យបនេឡយ។ កនុងេពលេរ បចំមុខកិចចករសិក ះ ចំែណកខួនវ ិញក៏មិនអត់ឱនដល់េភ ន
sresredayGñkniBnæ nU haac
តដល់េទែ សក
ចិតអនកកេមះក៏ថនក់ថនល់គនន់គនញ់មិនងយនឹង
ទីឃវុធ ខំផិចតផចង់មិនឱយពួកម៉ កេកតរ ំខនដល់ខួន
ែដលេធឱយមនអំពល់បនេឡយ។
vKÁ3
> ទីឃវុធ ចូលចិតកវ ីនិពនធប ង ំ តជក់បរ ិបូណ៌េ ធូរ េបកល
ស់ ែតមិន ស
យមេនសេញចតនចុះមុខជ ប់
ញ់ពួកបុ ណេលសពួកទំេនបេទ ឱយែតរបស់ទន់ នពុំខនេឡយ។ សិស េនះែតងេសចកីបនយ៉ ង ច់និពនធែ បជរដិបរដុបេទវ ិញ
តវករនិយយពីដួងចិត ពីមេនសេញចតន។ ប៉ុែន
កនុងេពលែដលនិយយអំពីករណ៍អីែដលមន គតេ គម។ សំបុ តជេ ចនចបប់មនេសចកីទន់ភន់េទរកមិតសំ
ញ់។
កនុងវ ិស មកល
អនកកេមះែតងសរេសរ
បសិនេបអនកេនះឯង េថះេធយពុំបន
តបវ ិញេទ មុខែត ទីឃវុធ រងេសចកីឈច ឺ ប់ៃ កែលង។ មួយេទ ត េចមណពេចះេលកកំ គុណជតិេនះ អនកកេមះបនេ កបេ ភពយនប៉ុេ
ះ។ ទីឃវុធ ែតង
និង “ បិយនរ ី” របស់វូ ៉ ទក់ចិតចុះ មុខជ ប់
ពយ សេងះ សេងចបរ ិបូណ៌េ
ភណភពែតេ
នេ
យេស វេភ េ
យេសចកីេសន យ បេ
មេ
។ ចំេពះ ក និងេ
យ
យចប់ចិតនូវេរ ងននដូចជ “ទរចេង ត” របស់អង់េ ដហ ុ ីដ
ែឃរ ជេដម។ មិនថេទ េបអនកនិពនធមិនសូវ បសប់ែតងពកយ គន់ែតេធឱយ នពុំខនេឡយ។ េកមងកេមះេនះ
នញប់
ស់ រហ័ស
ស់ ជួនកលជក់
េរ ងេពកក៏បញចប់េស វេភ កស់បងគួរែតកនុងមួយយប់។ ល់រេស លៃថង
ទិតយ ទីឃវុធ ែតងេចញពី
ែតងេផទ ងឃំឆក ឬលំែហេ
ែដល បកបេ
យេសចកីេសន
យ៉ ង តកល ដូចគូរសង រជិះទូកេលងកនុងបឹង
យរថយនែដលបរកត់េទសភពយ៉ ងចប់ចិត។ ញញឹមែដលរ ីកព ពយេលបបូរមត់ សស់
មួយ ែតងេធឱយេចមណពសបបយជងវ ិករ នរ ីទំង
េដមបីេទរកេមលកុន។ កនុងេពលេនះអនកកេមះ
នអីឯេទ តទំងអស់។ លុះវ ិលមកដំេណកវ ិញ រូបសិលប
យែដលខួនបនេឃញ សេមលពីៃថង
ែដលមនវង់រសមីេ
ក៏ផុសអែណតេឡងជថមីកុងេសចកី ន សៃមមួយ
បព័នធពនឺចិញ ច ច។ ឱ ! កញញមនេឆមេ
មពណ៌ ដូចេទពអក រ ែដលបនបេញច ញ
កយវ ិករលះលន់កុងេទសភពលេឆ ន តឆយដូចសួគ៌ល័យ អនុស វរ ីយ៍េសនហ៍ទំងេនះ ែតងមកសថិតេន
ពសេពញកនុងេសចកីនឹងរលឹករបស់យុវបុរស េហយេធឱយដួងចិតេគេលចលង់េទកនុងពិេ ែដលរ
រកមរមមណ៍
ត់មកពីទីឆងយ។
ជួនកល េពលេដរលំែហបននំនយកេមះឱយ បទះេឃញមួយែភត នូវ ងេក វកំៃននរ ីមួយនក់។ រូប សពិច សពិលេនះ
បនបេ
ស័យ បវតិ។ ៃថងមួយកំពុងេដរ
យឱយមណពេយងភ័នភំង
មវ ិថីផ រ
ប់ែតមន
េងយេមលេឡយេលេឃញនរ ីចិនមនក់សក់សឹងមុឹង
sresredayGñkniBnæ nU haac
ម រតី
ជំ
នេបះេដរេទមុខេ
យ
រមមណ៍ថ មន កែសែភនកសំឡឹងខួន។ ទីឃវុធ ច់ៃដ ទលុក ចត់េលមត់បងួច
េហយបេង រ
ញញឹមេទទិសមួយែដល ទីឃវុធ
ម នថ តង់មករកខួន។
គន់ែតប៉ុេ
ះក៏ ពលឹងអែណតអណូ ង
ែសងរកករយល់សបិ េជងែលងជប់នឹងដីេទេហយ។
មួយេទ ត ទីឃវុធ មិនចូលចិតឭសំដីបេនថកបនទប ឬបងគប់អំពី សីេភទេទ ែតកន់េជងឥតថីភពជនិចច េទះបីខុសក៏េ
យ តវក៏េ
បសិនេបេឃញ សី
យ។ កេមះមនេយបល់ថ គួរែតផច់នរ ីែខមរឱយផុត សឡះពី បៃពណី។
មួយ ប ពឹតឆគង និងកនងចរ ិយបថ ទីឃវុធ ែតងថនក់ថនល់កុងចិ ន តែដរ ប៉ុែន
មួយសនទុះេ កយមកក៏រកេលសបនមកេលកេទសឱយជនិចច។
vKÁ4
> េន ពឹកៃថង
ទិតយេនះ លុះបន
ែ តង សញជប់សញជឹងកនុងគំនិតឥត បកដនិយមយ៉ ងេនះអស់េពល
យ៉ ងែវងមក ទីឃវុធ ក៏ចូលេទលប់មុខសិតសក់េរ បចំខួនបន សស់បស់។ េចញផុតពីភព យមយ កល
អនកកេមះក៏កយជអនកេលចេលងកកកយកនុងចំេ
មណពនិយយឆកៃដឆកេជងដូច គឥឡូវេនះ
មពួកម៉ កជេ ចននក់។ លុះេឃញ
អនកផងែដលពុំែដល
គ ល់ពីមុនមកមុខែតមិន
ច
មន
បនេទ ថកលពីកនះេម៉ ងមុនេគជមនុស រេវ រ យ។
េ
កនុងឱកសេរ បចំមុខេរ ន ទីឃវុធ ខំផិត ច ផចង់មិនឱយេល ងេទ។ េនេលែមកថកូវជិតបនទប់េរ ន គលឹង គ ង សវ ឹងេ
យពនឺៃថង
និងសនិភពរបស់ធមមជតិេ ច ងតគនពុំ
មណពគួចនឹក ពយេទភូមិកំេណត ែដលជភូមិតូចមួយ ពី កងបត់ដំបង អងកញ់ បេដញគន បចចប់ តី។
ំងេនក
ច់ពីមត់ែដលជេហតុនំឱយេច
ល លែ សចមងយជង១០គ.ម
មផូ វថនល់េទមងគលបុរ ី។ មួយសនទុះ ទីឃវុធ នឹកដល់រលកសនទូង និងពេ ងះែដល មេ កមរសមីភឺថៃន ពះសុរ ិយ ឬដល់ដងអូរកបលែ សែដលខួនធប់នំគនគនីទប់ទឹក
កេមះគិតេឃញេ
យរ ីក យថ
េនមិនប៉ុនមនៃថងេទ តេទនឹងដល់វ ិស មកលឈប់
ចូលឆនំចិនេហយ។ ៃអយ៉ ! ខួននឹងបនឱកសេទេលងភូមិកំេណតេហយេត! រេស លៃថងេនះ ទីឃវុធ េស កពក់ ម
តបតេហយេចញពី
ធនី។ បនិចេ កយមកក៏នំគននំចូលេទញ ុ ំទឹក កចេនេភជនីយ
“េដអិន” េបកទរនឹងទិញសំបុ តចូលេមល។ ពួកយុវជនបូរេយបល់គនេ
េទេដរជមួយមិតភ័កិ ន “កុន
មវ ិថី
ន” ទំ េំ ងកុន
យេ ប បផទឹមករបុិន បសប់
អនកេដរតួរកុន សី- បស េហយេសចធូរ សលសបបយ ទីឃវុធ ជូនឧទហរណ៍េ
យេធ
ប់អនកេដរតួរ
ប ង ំ មនក់យ៉ង កមច់ កេមមនំឱយេសចផទុះ បវទទួលេឡង។ មិនប៉ុនមននទីេ កយមក កណឹ ងអគគិសនីេ ង “េដអិន” េ ទរនថន់ ឯទរែដកខងមុខក៏េបកែញកជ ពីរែផនករួចចូលេគ ន។
sresredayGñkniBnæ nU haac
ទីឃវុធ េ កកឈរេឡងេសមនឹងេគែដរ ក៏ឧទន៖ េនែតមួយ
ទិតយេទ តេទ េយងដល់េពលឈប់
ចូលឆនំចិនេហយ...... មកដល់ តង់េនះអនកនិពនធសូមេបកវង់ កចកមួយ េដមបីសូមឱយអនក
នអភ័យេទស
យបនែថងេរ ប ប់ែវងបនិចអំពីបរ ិយកសេនវ ិទយល័យសុីសុវតថិកុងឆ ន ន ំ គ.ស ១៩៣៩ េហយអំពី
េ
កិរ ិយទឹកចិតអនកកេមះ ែដលហូរលិល
ទីឃវុធ។
ប៉ុែនអនកនិពនធយល់ថជករចំបច់
ស់
េដមបីងយយល់េរ ង
មនរ ីៃនជីវ ិតែដលេលកមកពណ៌នកនុង គេនះ។
vKÁ5
>
យល់សបិគង់កយជករពិតមួយដងមួយកលែដរ កលពីយប់មនេភ ងមួយេមធំ។ េភ ងធក់កុងរដូ ន វេនះ ជករចំែឡកែដរមិនសូវមនេទ។ ទឹកលក់
ខល់កត់កុងជង ន ៉ូ ៉កែដលដឹក ៉ លីស ុក និងវ ិថីៃន កងបត់ដំបង។ េនេពលេប បភឺ ទីឃវុធ ទុំបេនតេលរម ខួនមួយផងបនសំេ
េឆពះេទ
ថ នីយ៍រថេភង
េដមបីេធដំេណរកម នជមួយ គ
កនុងអំឡុងេពលឈប់បុណយចូលឆនំរច ួ អនកកេមះក៏បនមក
ន ក់
មថនល់ តង់េទ
េ ពះខះករជុសជុលជយូរយរ
ថ នីយ៍។
ស់មកេហយ។
រុ ឺម៉កក៏
បត់ដំបងកនុងសម័យ
កនុង “េ
អនក េ
ម កឡុកេ ចនអេនក
ន េហយ
ប់ែតមន
ម បពនធេ ចននក់
របស់
គ ល់ជក់ជរបស់អនក េ ពញគទធរ
រ ័បយ។
អតីតេទ
រ ័បយ ក៏រត់េភ សខួ នជមួយចេងកម បពនធឯេទ តៗ េដមបីេទ
មីឯ បេទសេស មេទ ត។ េ
ភិបល
មសុីបុណយ
យបនរួម សនែចកហ៊ុនគនជមួយ សីឯេទ តផង
រ ័បយ ក៏ទទួលបនកូន សីមួយ កូន បសមួយពី ពញគទធរ មួយអេន និង ទពយសមបតិជមរតក
យ៉ ង កសែ កល។ ឥឡូវេនះ អនក េ មួយសកឹមៃសកកំ អនក េ
ផូវេនះមនទឹកដក់
ច កេស ម។ េ កយមក កនុង គែផនដី “ភ័នែ ប” បត់ដំបង តវបនមករួបរួម
ច កែខមរវ ិញ អនក េ
កមចស់” ជ
កនុងចំេ
ង។
យបចទឹកកខក់មកេលអនកែដល ររេគម។ អនក
ំងេជរ បេទច។ ឯទីឃវុធ បនសមឹងេមលេលខ
សីេនះជ បពនធមួយតួ
ម
ៃផទថនល់ជភក់សិតដូចបយម៉ ន។
រថយនប៊ឺហ ូ ៤០២ មួយបរយ៉ ងេល នេជ សហួសេទេ
គី
ស័យេនផទះបងបូនកនុង កងមួយយប់
េដមបីេ កកមកជិះរថេភងឱយបនទន់េពលេ ពះ តវេចញដំេណលពី ព យនតូចបនបត់កច់ចូល
រនភូមិអូរ
ចេនភូមិវតេល ប។
រ ័បយ កីបុ
រ ័បយ រ ំេល កខួន តឡប់មកចូលែដលកំេណតវ ិញេហយសង់ផទះថម
បុ តីគត់កីែដលអនកបត់ដំបងេ
េ
យេគរពថ “ឃុន” ៗ េនះែតងេចញបងួត
ឱយអនកផងេកតថ ខួនជអនកមន ទពយ ជអនកអមបូរខពស់ េហយជអនកធប់េនទី កងធំ។ េនកនុងផទះគត់ ែដលតុបែតងេ
យវតថុេ ចនេសកសកះ
sresredayGñkniBnæ nU haac
ឥតសមសួនេ
ះ
គឺមនេ បសុទធែតរបស់ៃថៗឱយេគសញប់ែសញង
ដូចជ ផិលមស
បអប់
មសជេដម។ ថីេបគត់មន
េខ វពណ៌ សស់ៗមុខគត់ទទះេម រទូសៗ
យុ
សិបបយេទេហយ គត់េនេស ក
េជងគត់ពក់ែសបកេជងផទូេខម
ចុង សចេហយងេឡងេល
េហយគត់េដរែក កយខនងបេនទរមកេ កយបនិចែភនកសមឹងេទឆងយមនឫកខពស់ កអឺតែបបចង់សែមង ឱយេឃញថ ដីេនះ ទីេនះ កលពីេដមមុិញជរបស់បីអញ គឺេនជរបស់ខួនអញខះែដរ។ ចំែណកឯកូន បសគត់ េជងេខែ ពេខមធំៗប៉ុនករុងអំបិល េហយពក់ ពណ៌េខ វ កហម ៃថងៗេឡង គិតែតពីេបក សីជមួយៃដគូតបញ
យពីរបីនក់។ រ ីឯ”ឃុន” សីវ ិញអ
យមិនែដលេឃញេ
មនពូជអមបូរ
ឃុនឯលិច
sresredayGñkniBnæ nU haac
ច រយេហយ ដឹងែត បភឹបែតមង ជិះកង់ជិះម៉ូតូ ឃិនឯេកត
ចែមកដល់េមះេឡយ
៊ នជិះេទច ក កយនេឡយ។
ះនូវេសចកីហុឺ
េបកធំៗ
នេដរជល់ តី កឹម ឬជល់មន់ េហយយប់ៗេឡង េដរែចចង់
ែតងខួនេភភវរកគមនពីរេទកនុងែដនបត់ដំបង!
េ
វែ ពអនូញ
អនកដងសទឹងសែងកភំង
ម រតី
តបិតសម័យេនះពុំែដលមន សី