Malaysian Knowledge Content C. Measuring Content

Measuring Knowledge Content

bahagian section

1

mengukur isi kandungan pengetahuan measuring knowledge content

1

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

2

Measuring Knowledge Content

1

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan Measuring Knowledge Content

M

alaysia adalah di antara sebilangan negara membangun yang semakin merapatkan jurang pembangunan dengan negara maju. Sebahagian besar kejayaan ini disebabkan oleh tiga faktor: (a) kejayaan Malaysia dalam menggembleng sumber manusia dan modal dengan lebih berkesan; (b) keterbukaan Malaysia kepada perdagangan antarabangsa dan pelaburan; dan (c) pembangunan secara tersusun ke arah ekonomi berasaskan perindustrian dan perkhidmatan. Untuk mengekalkan kadar pertumbuhan pada masa depan, Malaysia perlu membuat pengubahsuaian secara berterusan supaya tidak ketinggalan dalam arus ekonomi antarabangsa semasa. Perubahan yang amat ketara sedang berlaku di seluruh dunia berikutan daripada sistem berkomunikasi yang semakin berkembang. Penyaluran maklumat yang pantas telah mengubah proses dan prosedur perniagaan, dan menyebabkan munculnya ekonomi berasaskan pengetahuan. Dalam persekitaran ini, asas pertumbuhan dan pembangunan ekonomi sesebuah negara semakin bergantung kepada kapasiti intelek dan kebolehan memanfaatkan teknologi untuk mencapai matlamat pembangunan. Pengeluaran, perolehan, penggunaan dan pengurusan pengetahuan, dan seterusnya inovasi juga diperlukan untuk sesebuah negara memperolehi kelebihan bersaing. Oleh yang demikian, terdapat perbincangan dan penyelidikan yang meluas mengenai isu-isu berkaitan dengan ekonomi berasaskan pengetahuan, pembangunan info dan infrastruktur, institusi, kebolehan manusia, amalan bahkan budaya yang diperlukan untuk menyokong dan memantapkannya.

M

alaysia is among the select group of developing countries that is gradually closing the development gap with advanced countries. This has been largely due to three factors: (a) Malaysia’s success in mobilising labour and capital more effectively; (b) Malaysia’s openness to international trade and investment; and (c) its orderly progression to an industrial- and service-based economy. To sustain its growth momentum in the future, Malaysia will have to continuously reinvent itself to be part of the global economic trends that are taking place. An immense change is occurring worldwide as a result of the ease of communication. The rapid flow of information is transforming business processes and procedures, resulting in the rise of a knowledge-based economy. In this environment, the foundation of economic growth and development is becoming increasingly dependent on the country’s intellectual capacity and its ability to harness technology to achieve its development goals. Knowledge production, knowledge acquisition, its utilisation and management, and correspondingly innovation are all necessary for a country to gain that competitive edge. Consequently, there has been extensive discussion and research on issues pertaining to the knowledge-based economy, the development of info and infrastructure, institutions, human capabilities, practices and even culture that are needed to support and sustain it. Efforts at transforming Malaysia into a knowledgebased economy began in the early 1990s. The Third Outline Perspective Plan, 2001-2010, clearly spells out Malaysia’s aim to develop a knowledge-based 3

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

Usaha peralihan ekonomi Malaysia kepada ekonomi berasaskan pengetahuan telah bermula pada awal 1990an. Rangka Rancangan Jangka Panjang Ketiga, 2001-2010, menghuraikan secara terperinci matlamat Malaysia untuk membangunkan sebuah ekonomi berasaskan pengetahuan sebagai langkah untuk mempertingkatkan pertumbuhan ekonomi dan daya saing. Bagi mencapai matlamat ini, Pelan Induk Ekonomi Berasaskan Pengetahuan telah dilancarkan secara rasmi pada tahun 2002. Pelan Induk tersebut menggariskan langkah untuk mempergiatkan lagi pembangunan dalam bidang sumber manusia, teknologi maklumat dan komunikasi, sains dan teknologi, penyelidikan dan pembangunan (P&P), infostruktur dan kewangan. Di samping itu, langkah juga telah dilaksanakan untuk memastikan pembangunan ekonomi berasaskan pengetahuan tidak menyebabkan perluasan jurang pengetahuan. Usaha Malaysia ke arah sebuah ekonomi berasaskan pengetahuan telah mencapai kemajuan yang menggalakkan. Namun begitu, usaha ke arah ini perlu dipertingkatkan lagi. Untuk meneruskan usaha ini dan menilai tahap kesediaan Malaysia untuk menjadi sebuah ekonomi berasaskan pengetahuan, kemajuan yang dicapai perlu dipantau dan diukur. Kebanyakan usaha untuk mengukur tahap pengetahuan telah ditumpukan kepada peringkat “makro” atau nasional (rujuk Kotak 1.1), atau pada peringkat “mikro”. Kajian ini menumpukan pada peringkat “meso” atau pertengahan, iaitu di peringkat industri atau sektor. Kajian ini adalah usaha perintis Unit Perancang Ekonomi (UPE) untuk menilai sektor ekonomi utama negara berasaskan pada Penyiasatan Kandungan Pengetahuan Malaysia (MyKe) yang dijalankan pada tahun 2003. MyKe yang merangkumi kajian rawak berstrata ke atas 1,819 firma dalam 18 industri utama dijalankan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia dan UPE, Malaysia, dengan kerjasama Georgia Institute of Technology, Amerika Syarikat. Matlamat kajian MyKe adalah untuk menilai ciri-ciri kandungan pengetahuan dan kekangan yang dihadapi oleh industri utama tersebut ke arah meningkatkan keupayaan dalam menggubal dasar pembangunan ekonomi berasaskan pengetahuan. 4

economy as a means to advance its economic growth and competitiveness. To this end, the Knowledge-Based Economy Master Plan was officially launched in 2002. The Master Plan outlined measures to accelerate development in the areas of human resources, information and communications technology, science and technology, research and development, infostructure and financing. Simultaneously, measures were put in place to ensure that the country’s development of a knowledge-based economy did not result in expanding the knowledge divide. Malaysia’s march towards a knowledge-based economy has seen significant progress, but more remains to be done. To drive this momentum and to gauge Malaysia’s state of readiness to be a knowledge-based economy, the progress needs to be monitored and assessed. Most efforts at knowledge measurement were focussed either at the “macro” or national level (see Box 1.1), or on the “micro” level. This study is aimed at the “meso” or intermediate level, meaning at the industry or sectoral level. This study is a pioneering effort by the Economic Planning Unit (EPU) to assess the nation’s key economic sectors and is based on the Malaysian Knowledge Content (MyKe) Survey, which was conducted in 2003. MyKe encompasses a stratified random survey of 1,819 firms in 18 key industries conducted by the Department of Statistics and the EPU, Malaysia, in collaboration with the Georgia Institute of Technology, United States of America. The objective of the MyKe survey was to assess the knowledge content characteristics and constraints of the key industries towards enhancing policy making for the development of the knowledge-based economy.

Measuring Knowledge Content

Pengetahuan dan Ekonomi Berasaskan Pengetahuan Secara umumnya, adalah dipersetujui terdapat perbezaan di antara maklumat dan pengetahuan. Pada amnya, maklumat merangkumi kenyataan yang jelas dan direkodkan mengenai keadaan persekitaran dan tatacara untuk melakukan sesuatu. Sebaliknya, pengetahuan adalah konsep yang lebih luas merangkumi keupayaan kognitif, kod untuk menterjemah maklumat, kemahiran dalaman dan kebolehan menyelesaikan masalah. Oleh yang demikian, pengetahuan boleh ditakrifkan sebagai penambahan kepada maklumat. Menurut Suruhanjaya Bangsa-bangsa Bersatu Mengenai Sains dan Teknologi Untuk Pembangunan, pengetahuan turut meliputi kemahiran praktikal yang diperolehi melalui pembelajaran secara amali dan keupayaan yang diperolehi melalui pendidikan formal dan latihan di samping kemahiran pengurusan yang dipelajari melalui amalan dan hasil penyelidikan dan pembangunan (P&P). Pada dasarnya, ekonomi berasaskan pengetahuan mempunyai ciri-ciri berikut: • Ia lebih berasaskan kepada kebolehan manusia dan kemahiran yang dibangunkan bukan sahaja melalui pendidikan dan latihan, tetapi juga melalui pembelajaran dan pengalaman; • Ia menghasilkan kekayaan melalui pengetahuan yang direkodkan, maklumat, pengetahuan baru yang dihasilkan melalui P&P dan harta intelek; • Ia menggalakkan peningkatan kerjasama di antara firma dan institusi serta meningkatkan lebih banyak perkongsian pengetahuan berkaitan dengan aktiviti pembangunan pengetahuan dan maklumat berhubung dengan “tahu bagaimana”; • Ia menggunakan teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) sebagai pemangkin dan mendorong pembangunan, pertukaran dan integrasi maklumat; dan • Ia meneraju usaha untuk menggalakkan strategi pembangunan aktiviti berasaskan pengetahuan dan membangunkan mekanisme pembelajaran

Knowledge and the KnowledgeBased Economy The general consensus makes a distinction between information and knowledge. Broadly, information comprises well-stated and codified propositions about “states-ofthe world” and how to do things. Knowledge, on the other hand, goes beyond information and includes cognitive categories, codes to interpret the information itself, tacit skills and problem-solving skills. Thus, knowledge can be conceived as “information-plus”. The United Nations Commission on Science and Technology for Development defines knowledge to include practical skills acquired through hands-on learning as well as capabilities accessed through formal education and training, in addition to management skills learned through practice and insights generated by research and development (R&D) efforts. Essentially, a knowledge-based economy has the following characteristics: • It draws significantly on a foundation of human capabilities and skills developed not only through education and training, but also through learning and experience; • It creates wealth through codified knowledge, information, new knowledge generated through R&D and intellectual property; • It sparks greater collaboration between firms and institutions, and promotes more sharing of knowledge development activities and information related knowhow; • It uses information and communications technologies (ICT) to catalyse and facilitate the development, exchange and integration of information; and • It leads in the drive to promote knowledge strategies and develop more effective learning mechanisms so that knowledge can be shared and utilised. While all economies can be deemed to be knowledgebased in varying degrees, changes in the role, production, distribution and use of knowledge in the advanced economies suggest that something entirely 5

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

Kotak 1.1 Indeks Pembangunan Ekonomi Berasaskan Pengetahuan Box 1.1 The Knowledge-Based Economy Development Index Indeks Pembangunan Ekonomi Berasaskan Pengetahuan (KDI) dibentuk untuk menilai kesediaan Malaysia menjadi sebuah ekonomi berasaskan pengetahuan dan buat julung kali dilaporkan dalam Rangka Rancangan Jangka Panjang Ketiga, 2001-2010. Indeks ini membandingkan kedudukan Malaysia dengan 21 negara lain (kebanyakannya adalah negara maju). KDI dikira berasaskan beberapa faktor utama terpilih yang diperlukan untuk menggerakkan ekonomi berasaskan pengetahuan iaitu infrastruktur komputer, infostruktur, pendidikan dan latihan, serta penyelidikan dan pembangunan (P&P) dan teknologi. Sejak itu, KDI telah disemak semula dan pada masa kini dikira berasaskan 21 penunjuk yang kesemuanya diandaikan mempunyai pemberat yang sama. Penunjuk-penunjuk tersebut ialah seperti berikut:

6

The Knowledge-Based Economy Development Index (KDI) was developed to assess Malaysia’s readiness in becoming a knowledge-based economy and was first presented in the Third Outline Perspective Plan, 2001-2010. It compares Malaysia’s position relative to 21 other (mainly developed) countries. The KDI is derived from selected key factors required to drive a knowledge-based economy, namely, computer infrastructure, infostructure, education and training as well as research and development (R&D) and technology. Since then, the KDI has been revised and currently, it is calculated based on 21 indicators which are assumed to be of equal weight. The indicators are:

Infrastruktur Komputer Computer Infrastructure

Infostruktur Infostructure

• Peratusan daripada penggunaan komputer seluruh dunia Share of worldwide computers in use • Bilangan komputer per kapita Number of computers per capita • Bilangan hos per kapita Number of hosts per capita • Bilangan pengguna internet per kapita Number of internet users per capita • Jalur lebar Internet antarabangsa International internet bandwidth

• Pelaburan dalam telekomunikasi Investment in telecommunications • Bilangan talian telefon yang diguna per kapita Number of main telephones in use per capita • Bilangan pelanggan telefon selular mudah alih per kapita Number of cellular mobile telephone subscribers per capita • Bilangan televisyen per kapita Number of television sets per capita • Kos panggilan antarabangsa Cost of international call

Pendidikan dan Latihan Education and Training

P&P dan Teknologi R&D and Technology

• Jumlah perbelanjaan awam per kapita bagi pendidikan Total public expenditure on education per capita • Kadar celik huruf Literacy rate • Nisbah pelajar-guru di peringkat sekolah rendah Student-teacher ratio at primary level • Nisbah pelajar-guru di peringkat sekolah menengah Student-teacher ratio at secondary level • Enrolmen di peringkat sekolah menengah Secondary enrolment rate • Penduduk yang mempunyai pendidikan tertiari Population with tertiary education

• Peratus barangan eksport berteknologi tinggi kepada eksport pembuatan Share of high-technology exports to manufactured exports • Bilangan personel P&P per kapita Number of R&D personnel nationwide per capita • Peratusan jumlah perbelanjaan P&P kepada KDNK Total expenditure on R&D as a share to GDP • Purata tahunan bilangan paten yang diberikan kepada penduduk tempatan Average annual number of patents granted to residents • Perbelanjaan perniagaan ke atas P&P per kapita Business expenditure on R&D per capita

Prestasi KDI, 2001/2004

Performance of KDI, 2000/2004

Kedudukan Malaysia di tempat ke 17 tidak berubah pada 2004 berbanding dengan tahun asas 2000. Walau bagaimanapun, Malaysia sedang merapatkan jurang dengan negara-negara maju dengan mencatat peningkatan kedua terbesar dalam jumlah mata bagi negara untuk tempoh di antara 2000 dan 2004.

Malaysia’s rank at 17th position did not change in 2004 compared with the base year of 2000. However, Malaysia is bridging the gap with other developed countries, where it registered the second largest improvements in total score between 2000 and 2004.

Measuring Knowledge Content

Dari segi bidang yang diliputi, Malaysia merekodkan kemajuan dalam semua bidang dan mencatat peningkatan yang ketara dalam pendidikan dan latihan serta P&P dan teknologi. Kedudukannya dalam infrastruktur komputer dan infostruktur tidak berubah walaupun terdapat kemajuan yang ketara.

In terms of the areas covered, Malaysia recorded progress in all areas, showing significant improvement in education and training as well as R&D and technology. Its ranking for computer infrastructure and infostructure remained unchanged despite recording significant progress.

Indeks Pembangunan Ekonomi Berasaskan Pengetahuan, 2000/2004 (Angka dalam kurungan menunjukkan kedudukan pada tahun 2000) Knowledge-Based Economy Development Index, 2000/2004 (Rankings for 2000 in brackets) Mata Score 6,126

Amerika Syarikat USA 1 (1) 5,273

Sweden Sweden 2 (2) Denmark Denmark 3 (5)

4,910

Jepun Japan 4 (6)

4,857 4,730

Finland Finland 5 (3)

4,658

Norway Norway 6 (4) Switzerland Switzerland 7 (7)

4,469

Belanda Netherlands 8 (11)

4,436 4,320

U. Kingdom U. Kingdom 9 (10)

4,250

Kanada Canada 10 (8) Australia Australia 11 (9)

4,164

Jerman Germany 12 (12)

4,149 4,037

Ireland Ireland 13 (13)

4,005 Singapura Singapore 14 (14) Dalam pendidikan dan In education and N. Zealand N. Zealand 15 (15) 3,539 latihan, kedudukan training, where 3,525 Korea Selatan S. Korea 16 (16) Malaysia telah meningkat 2,989 MALAYSIA MALAYSIA 17 (17) Malaysia jumped two 2,218 China China 18 (19) dua tempat dari 18 ke 16, places in rank from 18 1,837 Thailand Thailand 19 (18) dan peningkatan ini to 16th, the 1,646 Filipina Philippines 20 (20) 1,031 disebabkan terutamanya KDI (2000) KDI (2004) Indonesia Indonesia 21 (21) improvement was 716 India India 22 (22) peningkatan bilangan mainly attributed to the penduduk yang increase in the mempunyai pendidikan population with tertiary education, the rate of enrolment in tinggi, kadar enrolmen di sekolah menengah dan secondary schools and public expenditure on education per perbelanjaan awam untuk pendidikan per kapita. capita.

Dalam bidang P&P dan teknologi, jumlah perbelanjaan P&P sebagai peratusan kepada KDNK dan perbelanjaan perniagaan ke atas P&P per kapita telah meningkat seperti juga bilangan personel P&P. Kemajuan ketara yang lain termasuklah bilangan pengguna Internet per kapita yang telah meningkat sebanyak lima kali sejak 2000. Bilangan komputer per kapita telah bertambah hampir dua kali dalam tempoh tersebut. Pada masa yang sama, bilangan pelanggan telefon mudah alih telah bertambah lebih dari tiga kali, dan kos panggilan antarabangsa berkurangan hampir dua pertiga.

In the area of R&D and technology, total expenditure on R&D as share to GDP and business expenditure on R&D per capita increased as did the number of R&D personnel. Other significant progress included the number of Internet users per capita, which increased by nearly five times since 2000. The number of computers per capita almost doubled during the same period. At the same time, the number of cellular subscribers more than tripled while the cost of international calls fell by almost two-thirds.

Indeks Pembangunan Ekonomi Berasaskan Pengetahuan, 2000/2004 Knowledge-Based Economy Development Index, 2000/2004 Negara / Kedudukan Country / Rank

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

Amerika Syarikat Sweden Denmark Jepun Finland Norway Switzerland Belanda U. Kingdom Kanada Australia Jerman Ireland Singapura N. Zealand Korea Selatan Malaysia China Thailand Filipina Indonesia India

USA Sweden Denmark Japan Finland Norway Switzerland Netherlands U. Kingdom Canada Australia Germany Ireland Singapore N. Zealand S. Korea Malaysia China Thailand Philippines Indonesia India

Infrastruktur Komputer Computer Infrastructure

Infostruktur Infostructure

Pendidikan & Latihan Education & Training

P&P & Teknologi R&D & Technology

2000

2004

2000

2004

2000

2004

2000

2004

1 6 7 14 4 3 10 8 5 2 9 13 15 12 11 16 17 18 19 21 22 20

1 6 4 9 7 11 12 2 3 8 10 5 16 14 13 15 17 18 19 20 22 21

4 1 5 12 2 3 10 11 8 9 6 14 16 15 13 7 17 18 20 21 19 22

5 1 6 14 12 2 9 3 4 13 7 11 8 10 15 16 17 18 20 19 22 21

9 2 1 11 5 3 10 14 12 7 6 13 4 15 8 16 18 19 17 21 20 22

6 4 2 9 7 1 8 13 12 3 10 14 5 15 11 17 16 19 18 21 20 22

3 2 9 1 5 12 4 8 13 14 15 7 10 6 18 11 17 20 19 16 21 22

2 3 7 1 4 11 5 10 13 14 15 8 12 6 18 9 16 19 20 17 21 22

7

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

yang lebih berkesan supaya pengetahuan dapat diguna dan dikongsi bersama. Walaupun semua ekonomi boleh dianggap sebagai ekonomi berasaskan pengetahuan, namun tahapnya adalah berbeza-beza. Perubahan dalam peranan, pengeluaran, pengedaran dan penggunaan pengetahuan di negara maju menunjukkan sesuatu yang baru sedang berlaku dan mencorak semula aktiviti ekonomi. Oleh yang demikian, ekonomi berasaskan pengetahuan bukan hanya mempunyai beberapa sektor baru dalam ekonomi tetapi ia juga melibatkan ekonomi secara menyeluruh dan segenap lapisan masyarakat (rujuk Kotak 1.2).

Pengukuran Kandungan Pengetahuan Kajian MyKe mendefinisikan pengetahuan sebagai:

kandungan

“jumlah keupayaan sumber tenaga manusia, aset dan pengamalan kepimpinan, modal teknologi dan maklumat, hubungan kerjasama, harta intelek, stok maklumat serta kebolehan untuk berkongsi pembelajaran dan penggunaan, yang boleh digunakan untuk menjana kekayaan dan meningkatkan daya saing ekonomi”. Berdasarkan definisi tersebut di atas, model yang digunakan untuk mengukur pengetahuan dalam kajian MyKe mengenalpasti empat komponen Pemudah Pengetahuan dan empat komponen Tindakan Pengetahuan yang mana seterusnya akan membawa kepada dua Hasil yang Didorong oleh Pengetahuan (rujuk Rajah 1.1). Pertama, Pemudah Pengetahuan yang menjadi asas pembinaan kompetensi dan kebolehan pengetahuan ialah: • E1 - Kebolehan Sumber Manusia: Kebolehan tenaga kerja menyertai secara aktif dalam aktiviti yang berintensif pengetahuan; 8

new is occurring and re-shaping economic activity. A knowledge-based economy, therefore, is not simply a matter of having just a few new sectors within the economy. It is economy-wide and permeates the entire society itself (see Box 1.2).

Knowledge Content Measurement The MyKe study defines knowledge content as: “the sum of human capabilities, leadership assets and experience, technology and information capital, collaborative relationships, intellectual property, information stocks, and capabilities for shared learning and utilisation that can be used to create wealth and foster economic competitiveness”. On the basis of this definition, the knowledge content measurement model used in the MyKe study identifies four Knowledge Enablers and four Knowledge Actions components that, in turn, bring about two Knowledge-driven Outcomes (see Figure 1.1). First, the Knowledge Enablers that form the building blocks of knowledge competencies and capabilities are: • E1 - Human Capabilities: Ability of the workers to participate actively in knowledge-intensive activities; • E2 - Knowledge Leadership: Commitment of management in championing knowledge-driven efforts; • E3 - Technology/Infostructure: “Technology” refers to the use of advanced technology (including among others, systems, processes and components) to do things better. “Infostructure” refers to computing and networking facilities to conduct knowledge-oriented work appropriate to the organisation’s mission and current capabilities; and

Measuring Knowledge Content

Kotak 1.2 Beberapa Definisi Terpilih mengenai Ekonomi Berasaskan Pengetahuan Box 1.2 Selected Definitions of a Knowledge-Based Economy Kerjasama Ekonomi Asia Pasifik (APEC) mendefinisikan ekonomi berasaskan pengetahuan (EBP) sebagai “sebuah ekonomi di mana pengeluaran, pengedaran dan penggunaan pengetahuan adalah peneraju utama pertumbuhan, penjanaan kekayaan dan pekerjaan yang meliputi semua industri”. Sebuah EBP merupakan lebih dari hanya sebuah ekonomi baru atau ekonomi berasaskan maklumat yang terus maju, terasing dari ekonomi lama yang tidak berkembang lagi. Dalam EBP yang sebenar, semua sektor adalah berintensif pengetahuan dan bukan sahaja sektor yang mempunyai hubungan dengan teknologi tinggi. Satu penunjuk yang secara langsung dapat menilai sejauh mana sesebuah negara itu sudah beroperasi sebagai EBP adalah bahagian aktiviti ekonomi semasa dalam ekonomi tersebut yang berintensif pengetahuan. Ia boleh diukur sama ada melalui jumlah perbelanjaan atau bilangan pekerja yang terlibat. Kedua-dua penunjuk ini mempunyai kaitan dengan peratus KDNK yang disumbangkan oleh industri berasaskan pengetahuan atau peratus tenaga kerja yang terdiri daripada pekerja berpengetahuan. Pertubuhan Kerjasama Ekonomi dan Pembangunan (OECD) mendefinisikan EBP di mana “pengetahuan adalah diakui sebagai pendorong produktiviti dan pertumbuhan ekonomi yang memberi tumpuan ke atas peranan maklumat, teknologi dan pembelajaran dalam prestasi ekonomi”. Oleh itu, industri berasaskan pengetahuan merupakan “pengeluar utama barangan berteknologi tinggi, pembuatan yang menggunakan teknologi tinggi dan sederhana tinggi, dan menjadi pengguna utama teknologi (iaitu perkhidmatan yang berintensif pengetahuan seperti kewangan, insurans, perniagaan, komunikasi dan masyarakat, serta perkhidmatan sosial dan persendirian)”. Pekerja berpengetahuan didefinisikan sebagai “pekerja yang menyertai secara efektif dalam ekonomi berasaskan pengetahuan atau yang terlibat dalam pekerjaan yang berintensif pengetahuan”. Peningkatan dalam pengkodifikasi dan penyebaran pengetahuan melalui jaringan komunikasi dan komputer telah membawa kepada kemunculan sebuah masyarakat bermaklumat. Keperluan pekerja memperolehi pelbagai kemahiran dan melakukan penyesuaian berterusan menjadi teras sebuah ekonomi berasaskan pembelajaran. Kepentingan pengetahuan dan penyebaran teknologi memerlukan kefahaman yang lebih baik mengenai jaringan pengetahuan dan sistem inovasi nasional. Bank Dunia mendefinisikan EBP sebagai sebuah ekonomi di mana “pengetahuan dijana, diperoleh, disebar dan diguna dengan berkesan oleh perusahaan, organisasi, individu dan komuniti”. Unit Perancang Ekonomi, Malaysia mendefinisikan EBP sebagai sebuah ekonomi di mana “penjanaan dan penggunaan pengetahuan menjadi penyumbang yang besar kepada pertumbuhan ekonomi dan pewujudan kekayaan”. Walaupun teknologi maklumat merupakan alat penggerak asas utama, sumber manusia merupakan nadi bagi sebuah EBP – khususnya keupayaan untuk mencipta, berinovasi, menjana dan memanfaatkan buah fikiran baru serta menggunakan teknologi dan kemahiran keusahawanan yang terbaik (Rangka Rancangan Jangka Panjang Ketiga, 2001-2010). The Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) defines a knowledge-based economy (KBE) as “an economy in which the production, distribution and use of knowledge is the main driver of growth, wealth creation and employment across all industries”. A KBE is more than just a thriving new economy or information economy, separate from a stagnant old economy. In a true KBE, all sectors become knowledge-intensive, not just those related to high technology. An indicator that directly measures the extent to which a country is already operating as a KBE is the proportion of current economic activity in an economy that is in some sense knowledge-intensive. This proportion could be measured either by the amount of money or by the number of people that are involved. These two possibilities respectively correspond to the percentage of GDP contributed by knowledge-based industries or the percentage of the labour force comprising knowledge workers. The Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) defines a KBE where “knowledge is recognised as driver of productivity and economic growth, leading to a new focus on the role of information, technology and learning in economic performance. Knowledge-based industries here are the “main producers of high-technology goods, high and medium-high technology manufacturing, and the main users of technology (namely knowledge-intensive services such as finance, insurance, business, communication and community, social and personal services)”. Knowledge workers are defined as “workers who are participating most effectively in the knowledge-based economy or performing knowledge-rich jobs”. The growing codification of knowledge and its transmission through communication and computer networks has led to an emerging information society. The need for workers to acquire a range of skills and to continuously adapt these skills underlies the learning economy. The importance of knowledge and technology dissemination requires better understanding of knowledge networks and national innovation systems. The World Bank defines a KBE as one where “knowledge is created, acquired, transmitted and used effectively by enterprises, organisations, individuals and communities”. The Economic Planning Unit, Malaysia defines a KBE as one where “the generation and utilisation of knowledge contribute significantly to economic growth and wealth creation”. While information technology will be the fundamental enabling tool, the nucleus of a KBE will be human capital – its capacity to create, innovate, generate and exploit new ideas as well as apply technology and exercise superior entrepreneurial skills (Third Outline Perspective Plan, 2001-2010).

9

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

Rajah 1.1 Model Pengukuran Kandungan Pengetahuan Figure 1.1 Knowledge Content Measurement Model KOMPONEN PENGETAHUAN

HASIL PENGETAHUAN

KNOWLEDGE COMPONENTS

KNOWLEDGE OUTCOMES

Pemudah (Stok Pengetahuan) Enablers (Knowledge Stocks)

Inovasi (O1) Innovation (O1)

E1 : Keupayaan Sumber Manusia Human Capabilities

• Produk Baru atau yang Ditambahbaik New or Improved Product

E2 : Kepimpinan Pengetahuan Knowledge Leadership

• Proses Baru atau yang Ditambahbaik New or Improved Process

E3 : Teknologi/Infostruktur Technology/Infostructure

• Organisasi yang Ditambahbaik Improved Organisation

E4 : Persekitaran Pengetahuan Knowledge Environment

Tindakan

Prestasi Ekonomi (O2) Economic Performance (O2)

(Proses Pengetahuan/Aliran)

Actions (Knowledge Processes/Flows)

• Produktiviti yang Meningkat Improved Productivity • Keuntungan yang Bertambah Enhanced Profits

K1 : Penjanaan Pengetahuan Knowledge Generation K2 : Perolehan Pengetahuan Knowledge Acquisition K3 : Perkongsian Pengetahuan Knowledge Sharing K4 : Penggunaan Pengetahuan Knowledge Utilisation

Faktor Luaran External Factors • Persekitaran Perniagaan Business Climate • Suasana Permintaan Demand Conditions • Struktur Pasaran dan Industri Market and Industry Structure

• E2 - Kepimpinan Pengetahuan: Iltizam pengurusan dalam memperjuangkan usaha yang didorong oleh pengetahuan; • E3 - Teknologi/Infostruktur: “Teknologi” bermaksud penguasaan teknologi maju termasuk sistem, proses dan komponen untuk membuat sesuatu kerja dengan lebih baik. “Infostruktur” bermaksud pengkomputeran dan kemudahan jaringan untuk menjalankan kerja berorientasi pengetahuan bersesuaian dengan misi dan keupayaan sedia ada organisasi; dan • E4 - Persekitaran Pengetahuan: Aspek luaran (pihak yang terlibat dalam pengetahuan di sektor berkenaan, dasar, struktur dan kedinamikan sektor serta orientasi budaya) yang mempengaruhi tindakan di peringkat firma. Segmen kedua ialah Tindakan Pengetahuan: • K1 - Penjanaan Pengetahuan: Penghasilan pengetahuan baru melalui P&P, proses pembelajaran atau mekanisme lain; 10

• E4 - Knowledge Environment: External aspects (sectoral knowledge actors, policies, sector structure and dynamics, and cultural orientation) that influence actions at the firm level. The second segment is Knowledge Actions: • K1 - Knowledge Generation: Generation of new knowledge through R&D, process learning, or other mechanisms; • K2 - Knowledge Acquisition: Compilation of information, particularly from external sources; • K3 - Knowledge Sharing: Extent to which knowledge is shared (or transferred) via electronic information mechanisms and via team work or other organisational structures and mechanisms which encourage sharing of information; and • K4 - Knowledge Utilisation: Ways and extent to which knowledge is utilised and capitalised on in a firm’s practices and decision-making process.

Measuring Knowledge Content

• K2 - Perolehan Pengetahuan: Pengumpulan maklumat, khususnya dari sumber luaran; • K3 - Perkongsian Pengetahuan: Tahap perkongsian pengetahuan (atau pemindahan pengetahuan) melalui mekanisme maklumat elektronik dan kerjasama kumpulan atau struktur organisasi dan mekanisme lain yang menggalakkan perkongsian maklumat; dan • K4 - Penggunaan Pengetahuan: Kaedah dan tahap pengetahuan diguna dan dimanfaatkan dalam amalan dan proses membuat keputusan sesebuah firma. Segmen ketiga, iaitu Hasil yang Didorong oleh Pengetahuan menekankan bahawa pembaharuan yang berkesan adalah hasil daripada usaha untuk mempengaruhi penjanaan, pengurusan dan penggunaan pengetahuan. Terdapat dua jenis hasil iaitu:

The third segment, Knowledge Outcomes, stresses that effective change is the result of efforts to influence knowledge generation, management and usage. There are two sets of outcomes:

• O1 - Inovasi: Sebarang aplikasi pengetahuan dan kreativiti dalam membangunkan produk, proses, perkhidmatan dan organisasi baru yang mempengaruhi hasil; dan

• O1 - Innovation: Any application of knowledge and creativity towards the development of new products, processes, services and organisations that influence outcomes; and

• O2 - Prestasi Ekonomi: Hasil yang didorong oleh pengetahuan seperti peningkatan jualan atau keuntungan, saiz pasaran, nilai ditambah atau perubahan dalam tahap gaji. Walau bagaimanapun, prestasi ekonomi berasaskan pengetahuan juga dipengaruhi oleh strategi perniagaan yang lain dan arah aliran ekonomi secara keseluruhan.

• O2 - Economic Performance: Measures of knowledge-driven outcomes such as increased sales or profit, gains in market share, improved valueadded, or changes in wage levels. However, knowledge-based economic performance is also influenced by other business strategies and general economic trends.

Metodologi Rangka Kerja Penyiasatan Data asas bagi kajian MyKe diperolehi daripada penyiasatan yang meliputi seluruh negara, iaitu MyKe 2003, yang dijalankan di kalangan firma swasta dalam 18 industri (sepuluh dalam sektor pembuatan dan lapan dalam sektor perkhidmatan) seperti berikut1:

1

Methodology Framework of the Survey The primary data for the MyKe study was derived from a nation-wide survey, the MyKe 2003, conducted among private firms in 18 industries 1 (ten in manufacturing and eight in services):

Penyiasatan ini tidak melibatkan sektor pertanian memandangkan kekurangan data perbandingan di peringkat firma. The agriculture sector was not covered due to the lack of comparable data on firms.

11

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

Sektor Pembuatan Manufacturing Sector

Sektor Perkhidmatan Services Sector

1.

Pemprosesan Makanan Food Processing

11. Pendidikan Tertiari Tertiary Education

2.

Kimia, Petroleum dan Farmaseutikal Chemicals, Petroleum and Pharmaceuticals

3.

Barangan Getah dan Plastik Rubber and Plastic Products

12. Pengangkutan (Pelabuhan, Lapangan Terbang dan Perkapalan) Transportation (Ports, Airports and Shipping) 13. Kewangan (Ibu Pejabat) Finance (Head Offices)

4.

Barangan berasaskan Kayu Wood-based Products

14. Pelancongan Terpilih Selected Tourism

5.

Logam yang Dibentuk Fabricated Metals

6.

Automotif Automotive

15. Telekomunikasi dan Kurier (Ibu Pejabat) Telecommunications and Courier (Head Offices)

7.

Kelengkapan Pengangkutan Transport Equipment

16. Kesihatan Health

8.

Tekstil, Pakaian dan Kasut Textile, Wearing Apparel and Footwear

17. Teknologi Maklumat Information Technology

9.

Elektrik dan Elektronik Electrical and Electronics

18. Perkhidmatan Perniagaan Terpilih Selected Business Services

10. Jentera dan Peralatan Machinery and Instruments

Firma yang mempunyai 20 atau lebih pekerja dalam sektor pembuatan dan 10 atau lebih pekerja dalam sektor perkhidmatan dipilih secara rawak untuk menyertai penyiasatan ini. Sejumlah 1,819 firma telah memberi respon : 62 peratus daripada sektor pembuatan dan bakinya daripada sektor perkhidmatan. Profil firma adalah seperti dalam Jadual 1.1. Daripada firma yang dikaji, sebanyak 52 peratus merupakan firma tunggal manakala bakinya merupakan firma yang mempunyai lebih dari satu cawangan atau tapak beroperasi (rujuk Rajah 1.2). Walau bagaimanapun, terdapat perbezaan yang ketara di antara industri. Sebagai contoh, bilangan firma yang bercawangan adalah lebih tinggi dalam industri kewangan (82 peratus), kimia (64 peratus) dan teknologi maklumat /IT (61 peratus). Dari segi bilangan pekerja, 70 peratus daripada firma adalah bersaiz kecil atau sederhana. Walau bagaimanapun, bilangan firma besar adalah lebih ketara dalam industri automotif (47 peratus), industri elektrik dan elektronik (43 peratus), industri kimia (43 peratus) dan industri kewangan (49 peratus). Dari segi pemilikan, 73 peratus daripada firma adalah dimiliki oleh pengusaha tempatan dan 27 peratus dimiliki oleh pengusaha asing. Pemilikan asing adalah lebih ketara dalam industri berikut: elektrik dan elektronik (68 peratus), jentera (54 peratus) dan kimia (51 peratus). 12

A random sample of firms with 20 or more employees in manufacturing and 10 or more employees in services was selected to participate in the survey. A total of 1,819 firms responded: 62 per cent in manufacturing, with the rest in services. The profile of the firms is outlined in Table 1.1. Some 52 per cent of those surveyed were singleestablishment firms, while the rest were multiestablishment firms (see Figure 1.2). However, there were marked industry differences. For example, multiestablishment firms were more dominant in finance (82 per cent), chemicals (64 per cent) and information technology / IT (61 per cent) industries. In terms of employment size, 70 per cent of the firms were small or medium sized. However, the presence of larger firms was higher in the automotive (47 per cent), electrical and electronics (43 per cent), the chemicals (43 per cent) and the finance (49 per cent) industries. In terms of ownership, 73 per cent were locallyowned and 27 per cent were foreign-owned. Foreign ownership topped the following industries: electrical and electronics (68 per cent), machinery (54 per cent) and chemicals (51 per cent). On average, more than half of the firms, especially those in the manufacturing sector were exporters. The highest proportion of exporting firms was in electrical and electronics (82 per cent), chemicals

701 84 119 55 105 39 89 69 141

Perkhidmatan • Pendidikan Tinggi • Pengangkutan • Kewangan • Pelancongan • Telekomunikasi • Kesihatan • Teknologi Maklumat • Perniagaan

947 872

321 37 53 45 44 19 30 42 51

48 87 26

551 78 65 68 46 69 46 18

Saiz Firma2,3 Size of Firms2,3

515 63 84 28 77 24 75 51 113

78 83 46

761 94 58 105 105 112 40 40

1,819 1,276

701 84 119 55 105 39 89 69 141

111 145 58

1,118 143 101 151 132 152 76 49

537

184 21 33 27 28 15 14 18 28

33 62 11

353 49 43 46 27 39 35 8

1,813

699 84 117 55 105 39 89 69 141

111 145 57

1,114 143 101 151 132 151 75 48

Lokasi Ibu Pejabat2,4 Location of HQ2,4

632

274 34 45 38 39 16 26 29 47

36 28 12

358 69 32 46 45 43 35 12

232

41 3 5 6 4 3 2 13 5

12 59 14

191 9 33 22 2 25 11 4

864

315 37 50 44 43 19 28 42 52

5. Firma dianggap sebagai pengeksport sekiranya ia mengeksport keluarannya pada tahun 2002. A firm is considered an exporter if it exported its output in 2002.

48 87 26

549 78 65 68 47 68 46 16

4. Firma dianggap sebagai firma tempatan sekiranya ibu pejabatnya bertempat di Malaysia dan dianggap asing jika ibu pejabatnya di luar negara. A firm is considered domestic-oriented if its headquarters is located in Malaysia and is foreign if otherwise.

3. Perusahaan Kecil dan Sederhana (PKS) didefinisikan sebagai firma yang mempunyai kurang daripada 100 orang pekerja. Small- and medium-sized enterprises (SMEs) are defined as firms with less than 100 employees.

2. Jumlah firma tidak menyamai jumlah keseluruhan saiz sampel kerana ketiadaan maklumbalas bagi soalan tertentu. Total number of firms does not sum up to total size of sample due to non-response.

Nota Note: 1. Firma bercawangan merujuk kepada firma yang mempunyai dua cawangan atau lebih. Multi-establishment firms refer to firms that have two or more establishments.

1,819

63 58 32

111 145 58

380 47 66 10 61 20 59 27 90

567 65 36 83 86 83 30 31

JUMLAH FIRMA

Jenis Firma1 Type of Firms1

Firma Bercawangan Jumlah PKS Besar Jumlah Tempatan Asing Jumlah Firma Tunggal Single Establishment Multi-Establishment Total SMEs Large Total Domestic Foreign Total

1,118 143 101 151 132 152 76 49

Total Sample

Pembuatan • Makanan • Kimia • Getah & Plastik • Kayu • Logam yang Dibentuk • Automotif • Kelengkapan Pengangkutan • Tekstil • Elektrik & Elektronik • Jentera

Industri

Jumlah Sampel

Jadual 1.1 Profil Firma bagi Kajian MyKe Table 1.1 Profile of Firms in the MyKe Survey

724

66 5 12 11 5 8 5 13 7

60 102 38

658 51 69 109 82 92 37 18

377 45 73 27 57 14 57 40 64

89 124 48

930 106 85 135 114 131 52 46

583 1,307

311 40 61 16 52 6 52 27 57

29 22 10

272 55 16 26 32 39 15 28

Ya Tidak Jumlah Yes No Total

Pengeksport2,5 Exporters2,5

TOTAL NUMBER OF FIRMS

Services • Tertiary Education • Transportation • Finance • Tourism • Telecommunications • Health • Information Technology • Business

Manufacturing • Food • Chemicals • Rubber & Plastics • Wood • Fabricated Metals • Automotive • Transport Equipment • Textile • Electrical & Electronics • Machinery

Industry

Measuring Knowledge Content

13

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

Rajah 1.2 Profil Firma dalam Kajian MyKe Figure 1.2 Profile of Firms in the MyKe Survey

29.6% 47.9% Firma Tunggal Single-Establishment Firms

52.1%

Firma Bercawangan Multi-Establishment Firms

PKS SMEs

26.9%

44.6%

Firma Tempatan Domestic Firms Firma Asing Foreign Firms

Firma Pengeksport Exporter Firms 73.1%

Secara purata, lebih separuh daripada firma, khasnya dalam sektor pembuatan, adalah pengeksport. Bahagian terbesar firma pengeksport adalah dalam industri elektrik dan elektronik (82 peratus), kimia (81 peratus) serta getah dan plastik (81 peratus). Dalam sektor perkhidmatan, 57 peratus firma dalam industri telekomunikasi dan 41 peratus perkhidmatan kewangan mengeksport perkhidmatan mereka.

Pemilihan Pembolehubah Untuk menilai tahap kandungan pengetahuan semasa, pembolehubah yang berupaya mengukur tahap, perubahan dan aliran dalam model pengukuran dikenalpasti dan disaring menggunakan analisis faktor. Analisis tersebut mengenalpasti 25 pembolehubah yang paling berpengaruh. Rajah 1.3 menyenaraikan 25 pembolehubah berkenaan manakala hasil analisis adalah seperti ditunjukkan dalam bahagian berikutnya.

Sumber Data Data kajian diperolehi daripada tiga sumber utama iaitu: (a) Penyiasatan Kandungan Pengetahuan seperti di atas; (b) pangkalan data bibliometrik, hak 14

70.4%

Firma Besar Large Firms

Firma Bukan Pengeksport Non-Exporter Firms

55.4%

(81 per cent) and, rubber and plastics (81 per cent). In the services sector, 57 per cent of firms in telecommunications and 41 per cent in finance exported their services.

Selection of Variables To gauge the current levels of knowledge content, potential variables that could measure levels, changes and trends within the measurement model itself were identified and subjected to factor analysis, resulting in 25 “high-powered variables” being identified. Figure 1.3 lists these 25 high-powered variables while the analytical results are presented in the following section.

Data Sources Data were derived from three main sources: (a) the Knowledge Content Survey described above; (b) bibliometric, patent and trademark databases; and (c) qualitative information and views about the knowledge environment as well as industry strategies and conditions derived from meetings with firms, relevant industry associations and other experts.

Measuring Knowledge Content

Rajah 1.3 Senarai Pembolehubah Paling Berpengaruh Figure 1.3 List of High-Powered Variables Komponen Component

PEMUDAH PENGETAHUAN KNOWLEDGE ENABLERS (11 pembolehubah) (11 variables)

E1 : Kebolehan Sumber Manusia Human Capabilities

1. Menyediakan latihan kepada pekerja Provide employee training 2. Mempunyai pekerja berijazah Have employees with degrees

E2 : Kepimpinan Pengetahuan Knowledge Leadership

3. Mempunyai strategi pengetahuan bertulis Have written knowledge strategy 4. Mempunyai jawatankuasa pembangunan pengetahuan Have knowledge development committees 5. Mempunyai sijil ISO Have ISO certification

E3 : Teknologi/Infostruktur Technology/Infostructure

6. Pemasangan komputer peribadi Personal computers installed 7. Komputer bagi setiap pekerja Personal computers per employee 8. Penggunaan e-Dagang Use e-commerce

E4 : Persekitaran Pengetahuan Knowledge Environment

TINDAKAN PENGETAHUAN KNOWLEDGE ACTIONS (10 pembolehubah) (10 variables)

HASIL DITERAJUI PENGETAHUAN KNOWLEDGEDRIVEN OUTCOMES (4 pembolehubah) (4 variables)

Pembolehubah Variable

9. Menjadi ahli persatuan Have association membership 10. Menyedari akan pelan pengetahuan oleh kerajaan Aware of government's knowledge plan Mempunyai projek bersama industri/universiti/kerajaan Have projects with 11. industry/universities/government

K1 : Penjanaan Pengetahuan Knowledge Generation

12. Memohon mendapatkan hakcipta Copyright filed 13. Memohon mendapatkan paten Patent filed 14. Terlibat dalam P&P Engage in R&D

K2 : Perolehan Pengetahuan Knowledge Acquisition

15. Menilai kepuasan pekerja secara rasmi Formally assess employee satisfaction 16. Menilai kepuasan pelangan secara rasmi Formally assess customer satisfaction

K3 : Perkongsian Pengetahuan Knowledge Sharing

17. Mengguna pasukan projek Use project teams 18. Berkongsi pengetahuan secara elektronik Share knowledge electronically 19. Berkongsi pengetahuan dengan firma lain Share knowledge with other firms

K4 : Penggunaan Pengetahuan Knowledge Utilisation

20. Mengguna pengetahuan amali Use experiential knowledge 21. Menguna pengetahuan luar Use external knowledge

O1: Inovasi Innovation

O2: Prestasi Ekonomi Economic Performance

22. Memperkenalkan inovasi di dalam proses dan produk Have product and process innovation 23. Memperkenalkan inovasi di dalam pengurusan Have other managerial innovation 24. % Jualan daripada teknologi baru yang digunakan % Sales from new technology used 25. % Jualan daripada eksport % Sales that was exported

cipta dan cap dagang; dan (c) maklumat kualitatif dan pandangan mengenai persekitaran pengetahuan serta strategi industri dan kedudukan masa kini yang diperolehi melalui perbincangan bersama firma, persatuan industri yang berkenaan dan pakar-pakar lain.

Penutup Dalam menghadapi arah aliran global yang sentiasa berubah, Malaysia sedar akan keperluan pengubahsuaian secara berterusan supaya

Conclusion In the face of changing global trends, Malaysia realises the need to continuously reinvent itself to sustain its growth momentum. Since the early 1990s, Malaysia started the process of developing a knowledge-based economy as a means to advance its economic growth and competitiveness. To ascertain Malaysia’s state of readiness to be a knowledge-based economy, a knowledge content measurement model which identifies knowledge enablers, knowledge actions and knowledge-driven outcomes was used to assess knowledge content in the key economic sectors. 15

Mengukur Isi Kandungan Pengetahuan

momentum pertumbuhan dapat dikekalkan. Sejak awal 1990an, Malaysia telah memulakan proses membangunkan ekonomi berasaskan pengetahuan sebagai langkah meningkatkan pertumbuhan ekonomi dan daya saing. Untuk menentukan kesediaan Malaysia menjadi ekonomi berasaskan pengetahuan, satu model pengukuran kandungan pengetahuan yang mengenalpasti pemudah pengetahuan, tindakan pengetahuan dan hasil yang didorong oleh pengetahuan telah digunakan untuk menilai kandungan pengetahuan dalam sektor ekonomi utama.

16