Loi Ich Kt

LÔÏI ÍCH KINH TEÁ VAØ PHAÂN PHOÁI THU NHAÄP TRONG TKQÑ LEÂN CNXH ÔÛ VN

MOÄT SOÁ LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN 2. Baûn chaát, ñaëc tröng cô baûn cuûa lôïi ích kinh teá. Lòch söû ra ñôøi cuûa loaøi ngöôøi gaén lieàn vôùi caùc hoaït ñoäng kinh teá. Hoaït ñoäng kinh teá luoân giöõ vai troø trung taâm vaø laø cô sôû cho caùc hoaït ñoäng khaùc. Trong hoaït ñoäng kinh teá con ngöôøi luoân coù ñoäng cô nhaát ñònh ñeå thuùc ñaåy con ngöôøi haønh ñoäng. Ñoäng cô maïnh hay yeáu tuøy thuoäc vaøo nhaän thöùc vaø lôïi ích cuûa con ngöôøi. I.

Lôïi ích kinh teá laø moät phaïm truø kinh teá khaùch quan, xuaát hieän trong nhöõng ñieàu kieän toàn taïi cuûa XH con ngöôøi. Lôïi ích kinh teá laø moái quan heä XH nhaèm thöïc hieän nhu caàu kinh teá cuûa caùc chuû theå kinh teá. Lôïi ích kinh teá laø hình thöùc bieåu hieän cuûa QHSX, noù ñöôïc quy ñònh bôûi PTSX, bôûi heä thoáng QHSX, tröôùc heát laø quan heä SH veà TLSX. ÔÛ ñaâu coù hoaït ñoäng sx, kinh

b. Vai troø cuûa lôïi ích kinh teá:  Lôïi ích kinh teá laø moät trong nhöõng ñoäng löïc cô baûn cuûa söï tieán boä XH noùi chung, phaùt trieån sx, kinh doanh noùi rieâng.  Lôïi ích kinh teá coù vai troø quan troïng trong vieäc cuûng coá vaø duy trì caùc moái quan heä kinh teá giöõa caùc chuû theå sx-kinh doanh. Neáu lôïi ích kinh teá töông xöùng vôùi keát quaû sx-kinh doanh  naâng cao tính oån ñònh vaø söï phaùt trieån cuûa caùc chuû theå lôïi ích. Khi khoâng mang laïi lôïi ích hoaëc lôïi ích khoâng ñaày ñuû thì seõ laøm cho moái quan heä giöõa caùc chuû theå xuoáng caáp. Tình traïng naøy keùo daøi seõ daãn

2. Cô caáu lôïi ích trong caùc thaønh phaàn kinh teá ôû nöôùc ta. Trong TKQÑ leân CNXH, nöôùc ta toàn taïi nhieàu thaønh phaàn kinh teá vôùi nhieàu hình thöùc SH veà TLSX. Moãi thaønh phaàn kinh teá coù 1 cô caáu lôïi ích kinh teá.  Thaønh phaàn kinh teá nhaø nöôùc coù lôïi ích nhaø nöôùc, lôïi ích taäp theå, lôïi ích caù nhaân.  Thaønh phaàn kinh teá taäp theå: lôïi ích taäp theå, lôïi ích XH, lôïi ích caù

Thaønh phaàn kinh teá TBNN: lôïi ích DN, lôïi ích XH, lôïi ích caù nhaân.  Thaønh phaàn kinh teá tö nhaân: lôïi ích chuû DN, lôïi ích caù nhaân ngöôøi LÑ, lôïi ích XH.  Thaønh phaàn kinh teá coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi: lôïi ích cuûa nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, lôïi ích nöôùc chuû nhaø, lôïi ích caù nhaân ngöôøi LÑ. Trong kinh teá thò tröôøng, moãi caù nhaân, DN chæ haønh ñoäng khi hoï 

Vì coù nhieàu lôïi ích kinh teá khaùc nhau, lôïi ích rieâng caûu moãi caù nhaân, lôïi ích cuïc boä, tröôùc maét coù theå laøm toån haïi ñeán lôïi ích laâu daøi, lôïi ích chung cuûa coäng ñoàng, do ñoù nhaø nöôùc phaûi giaûi quyeát toát moái quan heä giöõa caùc lôïi ích kinh teá vaø höôùng vaøo moät quyõ ñaïo chung. Caùi coù lôïi ñoái vôùi XH thì phaûi coù lôïi ñoái vôùi taäp theå, caù nhaân vaø moãi DN. Ñaây laø nguyeân taéc

II. PHAÂN PHOÁI THU NHAÄP TRONG TKQÑ LEÂN CNXH ÔÛ VN. 2. Baûn chaát vaø vò trí cuûa phaân phoái. c. Phaân phoái laø 1 khaâu cuûa quaù trình taùi sx XH Phaân phoái bao goàm:  Phaân phoái cho sx (söï phaân phoái, TLSX, SLÑ vaøo caùc ngaønh sx)  quyeát ñònh quy moâ, cô caáu vaø toác ñoä phaùt trieån cuûa sx.  Phaân phoái thu nhaäp quoác daân hình thaønh phaân phoái thu nhaäp cuûa caùc taàng lôùp daân cö.

Phaân phoái ñöôïc thöïc hieän döôùi caùc hình thaùi: phaân phoái hieän vaät vaø phaân phoái döôùi hình thaùi giaù trò (quan heä taøi chính, quan heä tín duïng…). b. Phaân phoái laø 1 maët cuûa QHSX. Moãi PTSX coù quy luaät phaân phoái cuûa caûi VC thích öùng vôùi noù. QHSX nhö theá naøo thì quan heä phaân phoái nhö theá aáy. Moãi hình thaùi phaân phoái seõ maát ñi cuøng vôùi PTSX töông öùng vôùi noù. Cô sôû cuûa quan heä phaân phoái laø quan

2. Caùc hình thöùc phaân phoái thu nhaäp trong TKQÑ leân CNXH ôû VN a. Tính taát yeáu khaùch quan cuûa söï toàn taïi nhieàu hình thöùc phaân phoái thu nhaäp trong TKQÑ leân CNXH. Trong neàn kinh teá nöôùc ta toàn taïi nhieàu thaønh phaàn kinh teá, coù nhieàu hình thöùc SH khaùc nhau. Toàn taïi nhieàu phöông thöùc kinh doanh khaùc nhau  keát quaû vaø thu nhaäp laø khaùc nhau.

b. Caùc hình thöùc phaân phoái thu nhaäp trong TKQÑ leân CNXH  Phaân phoái theo LÑ: laø hình thöùc phaân phoái trong caùc ñôn vò kinh teá döïa treân SH coâng coäng veà TLSX (kinh teá nhaø nöôùc) hoaëc caùc HTX coå phaàn maø phaàn voán goùp cuûa caùc thaønh vieân baèng nhau. Hình thöùc phaân phoái naøy phaûi vì lôïi ích cuûa ngöôøi LÑ, vì ngöôøi LÑ laøm chuû nhöõng TLSX Trong TKQÑ chöa theå thöïc hieän theo nhu caàu, cuõng khoâng theå phaân phoái

LLSX phaùt trieån chöa cao, chöa ñeán möùc coù ñuû sp ñeå phaân phoái theo nhu caàu. Söï khaùc bieät veà tính chaát vaø trình ñoä LÑ  moãi ngöôøi coù söï coáng hieán khaùc nhau. LÑ chöa trôû thaønh nhu caàu cuoäc soáng, noù vaãn coøn laø phöông tieän, nghóa vuï vaø quyeàn lôïi. Phaân phoái theo LÑ laø hình thöùc caên cöù vaøo soá löôïng vaø chaát löôïng LÑ cuûa töøng ngöôøi ñaõ ñoùng goùp cho XH (laøm nhieàu höôûng nhieàu, laøm ít höôûng ít; LÑ coù kyõ thuaät cao, LÑ ôû

Caên cöù ñeå phaân phoái theo LÑ  Thôøi gian LÑ hoaëc soá löôïng sp laøm ra.  Ñieàu kieän vaø moâi tröôøng LÑ: LÑ naëng nhoïc, LÑ trong haàm moû, LÑ ôû nhöõng vuøng khoù khaên, heûo laùnh nhö mieàn nuùi, haûi ñaûo…  Tính chaát cuûa LÑ  Caùc ngaønh ngheà caàn ñöôïc khuyeán khích. Caùc hình thöùc cuï theå cuûa phaân phoái theo LÑ: tieàn coâng (trong caùc ñôn vò sx-kinh doanh, tieàn

Taùc duïng cuûa phaân phoái theo LÑ  Thuùc ñaåy moïi ngöôøi naâng cao tinh thaàn traùch nhieäm, thuùc ñaåy naâng cao naêng suaát LÑ.  Thuùc ñaåy moïi ngöôøi naâng cao trình ñoä ngheà nghieäp, trình ñoä vaên hoùa.  Taùc ñoäng maïnh ñeán ñôøi soáng vaät chaát vaø vaên hoùa cuûa ngöôøi LÑ, vöøa ñaûm baûo taùi sx SLÑ vöøa taïo ñieàu kieän cho ngöôøi LÑ phaùt trieån toaøn dieän. Ñaây laø hình thöùc ñöôïc coi laø hôïp

Phaân phoái theo voán vaø caùc nguoàn löïc khaùc. Phaân phoái thoâng qua phuùc lôïi taäp theå, phuùc lôïi XH. YÙù nghóa: Phaùt huy tính tích cöïc LÑ coäng ñoàng cuûa moïi thaønh vieân trong XH. Naâng cao theâm möùc soáng toaøn daân, ñaëc bieät vôùi nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, laøm giaûm söï cheânh leäch quaù möùc veà thu

3. Töøng böôùc thöïc hieän coâng baèng XH trong phaân phoái thu nhaäp.  Phaùt trieån maïnh meõ LLSX.  Tieáp tuïc hoaøn thieän chính saùch tieàn coâng, tieàn löông, choáng chuû nghóa bình quaân, thu nhaäp baát hôïp lyù, baát chính. VN laø nöôùc duy nhaát treân theá giôùi coøn xaùc ñònh möùc löông toái thieåu theo thaønh phaàn SH. Caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc ñang aùp duïng möùc löông toái thieåu

Theo 1 chuyeân gia cuûa Toå chöùc LÑ TG, ñaây chính laø caùch trôï caáp giaùn tieáp cho doanh nghieäp trong nöôùc vaø coù theå bò xem xeùt nhö moät yeáu toá phaân bieät ñoái xöû trong kinh doanh khi Vieät Nam gia nhaäp WTO. Ñoái vôùi DNNN, löông toái thieåu laø 540.000ñ Ñoái vôùi caùc DN, HTX toå hôïp taùc, trang traïi, hoä gia ñình, caù nhaân vaø toå chöùc khaùc cuûa Vieät Nam coù thueâ lao ñoäng coù 3 möùc 540.000ñ, 580.000ñ vaø 620.000ñ/ngöôøi/thaùng tuøy theo

Moät ñaëc thuø khaùc laø, löông toái thieåu ôû Vieät Nam coù quaù nhieàu raøng buoäc vôùi heä thoáng an sinh. Neáu nhö ôû caùc nöôùc, löông toái thieåu gaén vôùi yeáu toá laïm phaùt, thöôøng ñöôïc ñieàu chænh kòp thôøi döïa treân nhöõng thay ñoåi veà chæ soá giaù sinh hoaït, thì ôû Vieät Nam, löông toái thieåu coøn laø cô sôû ñeå ñieàu chænh löông höu, trôï caáp, baûo hieåm xaõ hoäi, trôï caáp thoâi vieäc… Ñôït ñieàu chænh löông 1-10, ngaân saùch phaûi chi theâm

Löông toái thieåu quaù thaáp seõ haïn cheá ñoäng löïc laøm vieäc, laø nguyeân nhaân cuûa naêng suaát thaáp. Moïi ngöôøi vaãn laøm vieäc vì hoï khoâng coøn söï löïa choïn naøo khaùc coøn xaõ hoäi seõ trôû thaønh xaõ hoäi “laøm vieäc nhöng vaãn ngheøo”. Duø ñaõ qua boán laàn caûi caùch, nhöng ñeán nay chính saùch tieàn löông vaãn coøn nhieàu baát caäp. Ngoaøi vaán ñeà möùc löông toái thieåu thaáp vaø phaân bieät giöõa caùc loaïi hình doanh nghieäp, coøn coù vaán ñeà tieàn löông vaãn mang naëng tính bình quaân, chöa thöïc söï gaén vôùi naêng suaát lao ñoäng vaø

Möùc löông toái thieåu cuûa VN thaáp nhaát trong khu vöïc. Nhöng vôùi naêng löïc haïn cheá cuûa neàn kinh teá, chuùng ta chæ coù theå  naâng daàn möùc löông toái thieåu cho saùt vôùi thöïc teá möùc soáng maø thoâi. Beân caïnh ñoù, moät ñieàu cuõng phaûi tính laø khi taêng möùc löông toái thieåu coù theå daãn ñeán choã caùc cô sôû saûn xuaát nhoû phaûi ñoùng cöûa, ñoàng thôøi seõ khoù khaên hôn cho taïo ra vieäc laøm môùi. ÔÛ caùc nöôùc phaùt trieån, vieäc thay ñoåi möùc löông toái thieåu khoâng gaây ra xaùo troän gì ñaùng keå. Nhöng ôû Vieät Nam, nôi moãi naêm coù 1,5 trieäu ngöôøi

Caûi caùch chính saùch tieàn löông theo höôùng:  AÙp duïng thoáng nhaát möùc löông toái thieåu cho caùc loaïi hình doanh nghieäp, xaây döïng möùc löông toái thieåu chung vaø möùc löông toái thieåu theo ngaønh thoâng qua thoaû öôùc lao ñoäng; thaäm chí seõ coâng boá möùc löông toái thieåu theo giôø, theo ngaøy ñoái vôùi moät soá ngaønh cuï theå.  Giaûm daàn caùc yeáu toá can thieäp cuûa Nhaø nöôùc vaø taêng cöôøng söï töï chuû cuûa caùc doanh nghieäp trong vieäc traû löông. Ñieàu naøy coù nghóa laø

Caàn coù nhöõng cuoäc ñieàu tra thöôøng xuyeân ñeå ngöôøi daân ñöôïc tieáp caän caùc con soá lieân quan ñeán thò tröôøng lao ñoäng vaø naém ñöôïc thoâng tin veà tieàn löông cuûa moät soá ngaønh ngheà maø hoï seõ duøng nhö tö lieäu tham khaûo khi kyù keát hôïp ñoàng lao ñoäng.  Ñeå caûi caùch tieàn löông ôû Vieät Nam ñaït hieäu quaû cao, caàn keát hôïp vôùi vieäc xaây döïng heä thoáng baûo hieåm toát nhaèm ñoái phoù vôùi naïn thaát nghieäp coù 

Ñieàu tieát thu nhaäp daân cö, haïn cheá söï cheânh leäch quaù ñaùng veà thu nhaäp.  Khuyeán khích laøm giaøu hôïp phaùp, ñi ñoâi vôùi xoùa ñoùi giaûm ngheøo. Chæ soá GINI phaûn aùnh söï cheânh leäch giaøu ngheøo vaø tieâu duøng trong xaõ hoäi cuûa Vieät Nam laø 36,2, cao hôn nhöõng nöôùc giaøu coù nhaát treân theá giôùi nhö Na Uy 25,8; Nhaät Baûn 24,9. Chæ soá naøy chæ thaáp hôn Trung Quoác 

Khoaûng caùch giaøu ngheøo naøy giöõa nhoùm coù thu nhaäp thaáp nhaát vaø cao nhaát đñang ngaøy moät caùch bieät. Khoaûng caùch naøy naêm 1996 laø 7,31 laàn; năm 2001-2002 laø 8,10 laàn, naêm 2003-2004 laø 8,34 laàn. Theo tieâu chí giai ñoaïn 2006 – 2010, hoä coù thu nhaäp döôùi laø 230.000 ñoàng/ngöôøi/thaùng ôû thaønh thò vaø 200.000 ñoàng/thaùng ôû noâng thoân laø thuoäc hoä ngheøo. ÔÛ

Hieän nay ôû Vieät Nam, trong khi toaøn xaõ hoäi noùi chung ñeàu ñöôïc höôûng lôïi töø taêng tröôûng kinh teá, thì nhöõng ngöôøi ngheøo ñöôïc höôûng lôïi ít hôn, chæ baèng 75,6% cuûa möùc bình quaân, trong khi ngöôøi giaøu ñöôïc höôûng lôïi nhieàu hôn haún, baèng 115% so vôùi möùc taêng tröôûng kinh teá. Khoaûng caùch giaøu ngheøo ngaøy moät lôùn cuõng seõ mang laïi nhieàu baát coâng, baát oån cho xaõ hoäi. Caàn coù chính saùch ñieàu tieát thu nhaäp baèng coâng cuï thueá ñeå môû roäng

Hieän nay trong xaõ hoäi Vieät Nam ñaõ hình thaønh moät soá khoâng ít nhöõng ngöôøi giaøu môùi vôùi nguoàn thu nhaäp khoâng roõ raøng. Nhöõng ngyùôøi naøy khoâng muoán bò loä maët, khoâng muoán coâng luaän bieát söï giaøu coù cuûa mình vaø ñöông nhieân cuõng khoâng muoán ñoùng thueá taøi saûn, thu nhaäp. Phaûi coù moät quyeát taâm chính trò raát lôùn ñeå thöïc hieän coâng khai, minh baïch veà thu

Höôùng giaûi quyeát:  Taêng tröôûng nhanh vaø söû duïng nhieàu lao ñoäng seõ giuùp cho ngöôøi ngheøo coù cô hoäi ñöôïc höôûng lôïi nhö moïi ngöôøi trong toaøn xaõ hoäi.  Tín duïng trôï giaù neân höôùng vaøo caùc dòch vuï xaõ hoäi daønh cho ngöôøi ngheøo, khoâng phaûi vaøo caùc ngaønh coâng nghieäp ñaùng ra phaûi ñeå töï thaân caïnh tranh.  Tieáp tuïc phaùt trieån con ngöôøi, taïo cô hoäi bình ñaúng cho moïi ngöôøi laøm giaøu theo phaùp luaät.  Taïo moâi tröôøng kinh doanh thoâng thoaùng, bình ñaúng, môû ra cô hoäi kinh