LITAR LITAR AKHIR AKHIR • Litar akhir lampu • Litar akhir kuasa • Litar akhir khas
Litar Akhir Lampu • Peraturan IEE- satu litar yang dikawal oleh satu alat pelindung mestilah tidak melebihi 1000 Watt. • Pada amnya satu lampu berkadar 100 Watt • Setiap satu litar lampu tidak melebihi 10 poin. • Kabel yang digunakan ialah kabel jenis kuprum bersalut PVK. • Saiz minima kabel yang digunakan mestilah tidak kurang 1.5mm2. • Kadaran alat pelindung yang digunakan mestilah tidak melebihi 6 Amp. ( sama ada fius atau MCB ) • Pemasangan litar lampu menggunakan lebih dari satu litar akhir kerana sekiranya salah satu litar mengalami kerosakan litar ianya tidak menggangu litar yang lain.
Sambungan • Industri biasanya kuasa sesebuah lampu mungkin berbeza, contohnya 300 Watt, 500 Watt atau 1000 Watt, dengan itu litar ini boleh dikawal oleh fius berkadar 15 Amp. dan saiz kabel yang digunakan mestilah tidak kurang dari 2.5mm2.
Pendawaian lampu kawalan satu hala Pemegang lampu jenis batten N L E
Suis satu hala C L1
Pendawaian lampu kawalan dua hala
S1 ( Suis Dua Hala )
S2 ( Suis Dua Hala )
Gambarajah Sebenar Sambungan Suis Dua Hala Keluar ke lampu
Masuk
C
L1
C
L2
L1
L2
Pendawaian lampu kawalan tiga hala N L E
Gambarajah sebenar kawalan Tiga Hala Keluar ke lampu
Masuk
L1 C
C L3 L1
L2 L2
L4
L2
Kedudukan Sesentuh Suis Perantaraan L1
L1
L2
L2
OFF
ON
Litar kawalan Kipas Siling Kipas Siling
N L E
Alatur Kipas Suis
Litar kawalan Pemalap Lampu Lampu
N L E
Pemalap Lampu Suis
Pendawaian Loceng Elektrik Loceng Elektrik 12 V
Alat ubah (240V – 12V)
E L N
Suis loceng
LITAR AKHIR KUASA • Litar Soket Alir Keluar ( BS 1363 ) Litar Soket Alir Keluar BS 1363 terdiri daripada dua jenis litar iaitu : a ) Litar Jejari b ) Litar Gelang
Litar Jejari • Peraturan IEE ke 16 menetapkan bilangan soket alir keluar bergantung kepada keluasan lantai bilik saiz pengalir dan kadaran perlindungan. • Litar ini mestilah dikawal oleh alat pelindungan sama ada fius atau MCB • Kabel yang digunakan ialah kabel jenis tembaga bersalut PVC dan saiz kabel mestilah tidak kurang daripada 2.5mm2.
Gambarajah Pendawaian Litar Jejari. S/K 1
E N L
S/K 2
Litar Jejari Jenis A2 Kadaran arus kabel ditentukan oleh kadaran arus perlindungan ( iaitu 30A atau 32A – Fius atau MCB ). Kabel jenis tembaga tidak kurang dari 4 mm2 boleh digunakan dan luas maksimum lantai untuk pemasangan jenis ini ialah 50 meter persegi.
Luas lantai maksimum 50 meter persegi
4mm
30A
Litar Jejari Jenis A3 Kadaran arus kabel ditentukan oleh kadaran arus perlindungan iaitu 20A. Kabel jenis tembaga tidak kurang daripada 2.5 mm2 boleh digunakan dan luas maksimum lantai untuk pemasangan jenis ini ialah 20 meter persegi.
Luas lantai maksimum 20 meter persegi
2.5mm
20A
Litar Gelang Jenis A1 • Peraturan IEE telah menetapkan Litar
Gelang hanya boleh di pasang pada kawasan yang tidak melebihi 100 meter persegi. • Jumlah bilangan soket yang boleh di pasang pada satu Litar Gelang tidak terhad. • Walau bagaimanapun jumlah arus yang digunakan mestilah tidak melebihi kadaran arus fius yang mengawal litar berkenaan. • Jumlah 'spur' atau sulur bagi satu Litar Gelang tidak melebihi bilangan soket.
•Sambungan • Kadaran alat perlindungan arus lebih ialah 30 Amp. / 32 Amp. • Saiz kabel yang digunakan mestilah tidak kurang daripada 2.5mm2. • Konduktor litar membentuk suatu gelang berterusan bermula dari punca bekalan ( litar akhir ) ke beberapa poin soket alir keluar dan balik semula ke punca bekalan.
'Spur' disambung dengan Menggunakan kotak sambungan
E N L
“Spur” disambung pada terminal soket
*
'Spur' boleh disambung pada : a ) terminal soket dalam litar b ) menggunakan kotak sambungan diantara poin soket. c ) di tempat asal gelang itu.
Litar akhir kuasa peralatan • Litar yang mengambil bekalan terus dari sumber bekalan • Menggunakan peralatan kawalan tertentu bagi mengawal bekalan seperti pemula,unit kawalan pemasak dan suis dwi kutub • Menggunakan saiz kabel tidak kurang dari 4mm
20A
Unit Pemanas air 20A
SPN Suis Utama
PLAB Unit Pendingin udara
Punca Bekalan
20A
Pam air
40 Amp
40A 100mA
32A
Unit Pemasak
Kabel 2 x 4mm2 pvk
Litar akhir Khas Terdapat juga litar yang dipasang secara berasingan dalam litar akhir lampu dan kuasa disebabkan pengunaan arus yang rendah dan perlu Pengiraan arus beban beban ini tidak termasuk dalam jadual peraturan Faktur Pelbagaian. Tiga jenis litar yang perlu pengasingan ialah : i. Litar loceng dan Penggera elektrik ii. Litar lampu kecemasan iii Litar soket pencukur
Pendawaian Loceng &Penggera Elektrik Loceng elektrik dan penggera. 1 2 V
Alat Ubah (240V – 12V)
E L N
Suis Loceng
Litar Lampu Kecemasan • Litar lampu kecemasan biasanya tidak mempunyai suis kawalan • Bekalan biasa digunakan untok mengecas bateri lampu secara automatik apabila dalam keadaan normal • Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5 mm dan dilindongi oleh pemutus litar 6Amp • Biasanya di katogerikan kepada jenis Senggara dan Tak senggara
•Sambungan • Dalam sistem senggara lampu kecemasan akan sentiasa dihidupkan melalui pengubah langkah turun dan jika berlaku kegagalan bekalan ianya akan terus menyala melalui bekalan bateri • Dalam system Tak senggara pula lampu kecemasan akan hanya menyala apabila berlaku kegagalan bekalan utama
Litar Pencukur • Satu litar yang di pasang didalam bilik air bagi kemudahan alat pencukur • Menggunakan unit pencukur dwi voltan • Saiz kabel yang digunakan ialah 1.5mm dan kadar alat perlindongan ialah 6 amp