Leerling Raw 2

Rap Around the World – lesbrief Kinderen en oorlog RAW II Ondanks ondertekening van het VN verdrag van de rechten van het Kind in 1989 worden de rechten van kinderen en jongeren nog steeds stelselmatig geschonden. Een van die rechten is het recht op te groeien in een veilige omgeving, helaas moeten vele kinderen en jongeren dit recht ontberen. Zij groeien op in angst en ellende, in een uitzichtloze wereld. Rap around the World is het jongerenprogramma van Plan Nederland en MTV, gepresenteerd door Najib Amhali. Een programma vol raps en reportages over rechten van jongeren. Raps tegen geweld: thuis, op school of op straat. Want het is hard nodig dat geweld tegen jongeren wereldwijd een halt wordt toegeroepen. In de zesdelige serie ontvangt Najib verschillende rappers in de studio, die voor Rap around the World op reis zijn geweest naar Burkina Faso, Ghana, Sierra Leone, Honduras, de Filipijnen en Ecuador. Tijdens hun reizen ontmoetten zij nationaal en lokaal raptalent en jongeren met jongeren die moeten overleven in een wereld vol geweld.

Geweld tegen kinderen en jongeren: een paar cijfers • • • • • •

300.000 kinderen vechten in gewapende conflicten Wereldwijd zijn er 26 miljoen ontheemden als gevolg van gewapende conflicten. 14 miljoen van hen staan constant bloot aan ongeaccepteerde risico’s. Meer dan 80% van deze ontheemden zijn vrouwen en kinderen. 1,2 miljoen kinderen worden jaarlijks verhandeld in oorlogstijd neemt dit aantal toe vanwege de chaos en daarmee gepaard gaande straffeloosheid. 2 miljoen kinderen worden uitgebuit in de seksindustrie, tijdens oorlogstijd worden meisjes veelal gebruikt als sex slaaf. 150 miljoen meisjes en 73 miljoen jongens onder de 18 jaar zijn slachtoffer van seksueel geweld. In oorlogstijd kan groepsverkrachting door de vijand gebruikt worden om de lsamenleving te ontwrichten. 40 miljoen kinderen onder de 15 jaar zijn slachtoffer van misbruik en verwaarlozing, In oorlogstijd zijn er meer kinderen wees dan in vredestijd, waardoor deze verhoogd risico lopen op misbruik en verwaarlozing.

Plan Nederland wil geweld tegen kinderen en jongeren aan de kaak stellen en jongeren oproepen solidair te zijn met hun leeftijdsgenoten in ontwikkelingslanden. Daarom startte Plan Nederland de landelijke campagne “Stop geweld tegen kinderen wereldwijd”.

Achtergrond;Geweld in Sierra Leone , rapper Raymzter ging op bezoek... De tweede aflevering van RAW gaat over het geweld in Sierra Leone tijdens de oorlog. Muzikanten uit Sierra Leone worden geinterviewd. Herinneringen aan de oorlogstijd komen bij deze Afrikaanse jongeren op. En de aflevering gaat over de kracht van muziek om jongeren weer perspectief te geven. De muziekgroep Refugee All Stars wist bijvoorbeeld iets positiefs te maken in die oorlog. In een vluchtelingenkamp vonden zij elkaar in de muziek en de rap.

Achtergrond info Sierra Leone Verscheurd door oorlog en geweld Sierra Leone ligt in West Afrika aan de kust. Het is een van de armste landen ter wereld. Het land is verscheurd door een burgeroorlog die van 1991 tot 2003 de bevolking teisterde. Het leger vocht tegen rebellen die de dictatuur omver wilden werpen. Deze rebellen dwongen kinderen om als soldaat mee te vechten, onder invloed van drugs. Het leger trok een spoor van ellende door het hele land. Januari 1999 is een zwarte bladzijde in het conflict. Het leger en de rebellen trekken de hoofdstad Freetown in. Twee weken lang wordt er in de straten van de hoofdstad gevochten. Vijfduizend mensen worden vermoord en talloze mensen verminkt. Van veel mensen worden ledematen zoals benen of armen afgehakt met kapmessen. Kindsoldaten werden tot deze gruweldaden gedwongen. Gehoorzaamde je niet, dan volgde de dood. In Sierra Leone bestaan meerdere opvangkampen voor deze geamputeerden. Tenslotte grijpt de West-Afrikaanse vredesmacht ECOMOG in. Er wordt een vredesakkoord getekend en onderdeel hiervan is dat er een vredesmacht van de VN zou komen. Met 17.500 blauwhelmen is dit de grootste vredesmissie ooit. De ontwapening is in 2003 voltooid. Getekend voor het leven Heel veel kinderen kwamen tijdens het conflict in aanraking met gewelddadigheden. Zij verloren familieleden (vaak voor hun ogen) en ondergingen fysiek geweld en seksueel misbruik. Kinderen zagen hoe hun huizen door de rebellen werden geplunderd en afgebrand. Veel kinderen vluchtten naar buurlanden waar ze in vluchtelingenkampen het einde van de oorlog afwachtten. De kinderen die het het zwaarst te verduren hadden, waren de duizenden kindsoldaten. Ze werden vaak ontvoerd en gedwongen zich bij een groepering aan te sluiten. Jongens moesten, meestal onder invloed van drugs, deelnemen aan gevechten met wapens en plundertochten. Meisjes dienden als seksslaven voor de rebellen. Deze kinderen zijn getekend voor het leven. Rap voor vrede Sinds de oorlog is rap in Sierra Leone net zo populair als meisjes op een jongensschool. Heel populair dus. Opvallend is dat er in de rap heel veel aandacht is voor de oorlog en de wederopbouw nu. De grootste rapper van het land, Jimmy B., schreef na het vredesakkoord een verzoeningsrap. Hiphop helpt zo de trauma’s van de oorlog te verzachten. Veel jongeren die zich nu met de rap bezighouden zijn kindsoldaat geweest bij de rebellen. Anderen hebben hun ouders vermoord zien worden door diezelfde rebellen. De rap zorgt zo voor vrede en brengt de verschillende partijen dichter bij elkaar. De zeventienjarige Byrma bijvoorbeeld gelooft heilig in de verbroederende werking: “Als alle wereldleiders met elkaar zouden rappen, dan zou er wereldvrede op aarde heersen.” PLAN projecten in Sierra Leone Geboorteregistratie: Als kinderen geboortecertificaten hebben, zijn ze pas écht iemand. Zo hebben ze toegang tot bijvoorbeeld onderwijs en gezondheidszorg. Onderwijs: Plan helpt bij onderwijsvernieuwing en verbetering. Betere toegang tot water en wc’s, toegang tot onderwijs van meer kinderen, onderwijs over Aids en peace education. Kids Wave-programma: Jongeren worden opgeleid om eigen radioprogramma’s te maken waarin kinderrechten worden besproken. Psycho-sociaal programma: Voor kinderen en jongeren om over hun oorlogservaringen te praten. Zo kunnen kinderen en jongeren hun verhaal kwijt en bijdragen aan begrip en erkenning van elkaars ervaringen om weer samen een toekomst op te bouwen

Achtergrond Kindsoldaten Kindsoldaten Volgens schattingen van de Verenigde Naties zijn er op dit moment wereldwijd zo’n kwart miljoen kindsoldaten. Onder kindsoldaten vallen officieel alle kinderen die werken voor het leger. Dus zowel de kinderen die worden ingezet om lekkere hapjes klaar te maken voor de soldaten, die na een lange dag oorlog hongerig zijn, als de kinderen die zelf met een Kalashnikov de jungle in gaan om burgers en vijandige soldaten met kogels te bestoken Waarom worden kinderen soldaat? Er zijn veel redenen om kinderen als soldaat te gebruiken. Eén daarvan is een tekort aan volwassen manschappen: iedereen die ook maar iets kan doen voor de oorlog wordt geronseld. Tegenwoordig zijn er zulke lichte en makkelijk te hanteren vuurwapens, dat ook kinderen ze kunnen gebruiken. Andere redenen zijn dat kinderen minder snel bang zijn, niet zeuren over een salaris, door kleine holletjes kunnen kruipen en dat ze alles geloven. Zo wordt de kinderen vaak wijs gemaakt dat ze onschendbaar zijn voor kogels of dat ze als ze dood gaan direct in een hemel terechtkomen waar ze de hele dag XBox spelletjes mogen spelen. Kinderen zijn bovendien goedkoop en snel. Welke taken hebben kinderen? Jongens worden vaak gebruikt als persoonlijke body guard of moeten ze het huishouden draaien als er geen meisjes zijn. Ook kunnen ze als spion ingezet worden, omdat ze vaak jong en onschuldig eruit zien vallen ze minder op. Dat wil niet zeggen dat ze door de tegenstanders niet worden gespaard als ze betrapt worden. Nog gevaarlijker wordt het als ze als verkenners naar het oorlogsfront gestuurd worden. Ze worden als eerste vooruit gestuurd. Veel kinderen sterven hier. De vijand ziet ze niet meer als kind maar als vijand. En dan geldt ‘killed or to be killed’. Meisjes hebben vaak huishoudelijke taken. Ze worden ingezet om te koken, water halen, kleren wassen. Ook moeten ze de geweren dragen en worden vaak gedwongen tot seks met soldaten. Kindsoldaat in Sierra Leone In Sierra Leone worden op het moment geen kindsoldaten meer gebruikt. Vroeger was dat wel anders; in de ingewikkelde oorlog met zijn vele partijen maakte vrijwel elke partij zich wel schuldig aan het ronselen van kinderen voor het eigen leger. Er zijn in dat land tienduizenden kinderen misbruikt als soldaat..

Achtergrond Raymzter en de Refugee All Stars Raymzter reisde voor RAW in 2005 naar Sierra Leone.Daar maakte hij kennis met voetballers mert geamputeerde ledenmaten én met de rapgroep Refugees All Stars. De muziekgroep Refugee All Stars wist iets positiefs te maken in die oorlog. In een vluchtelingenkamp vonden zij elkaar in de muziek en de rap. De leider van Refugee All Stars zegt in een interview: “Ik had problemen, ik dacht ook aan mensen die problemen hadden. Als mijn hart pijn deed, ging ik zingen. Dat hielp. Later zag ik dat ook het publiek er beter van werd. We bouwden toen een groep op. Muziek maakt je mind free.” Rap: Jouw Wereld

Hoe sta jij in de wereld Met een playstation en een tv, he ik vraag je wat kerel Dit is jouw wereld Ben je er wel van bewust niet ongerust ik vraag je wat zus Hoe sta jij in de wereld Kom je niet verder dan Internet of de krant yo er is meer aan de hand Dit is jouw wereld Kijk een keer om je heen en op een andere manier naar het probleem.

[Vers 2] Yo, alles lijkt zo ver van je bed Tot je het onder de loep neemt en het echt een keer checkt We gingen naar Siërra Leone toe dus ik weet wat ik zeg Van de 10 jaar durende oorlog hier zie je nog het effect Hoop dat het jouw interesse ook wekt, ik was er best van geschrokken Dit stukje paradijs dat uit de hel is getrokken Waar de mensen nog hoop hebben zodat ze werken aan morgen Ik zag kleine kinderen die voor zich zelf moeten zorgen Ouders uit het oog verloren, vermoord door rebellen Of door ECOMOG troepen die eigenlijk kwamen om te helpen Is dus bijna hetzelfde niet zo zwart wit als het lijkt De goede en de slechte zie je alleen in films altijd En voor de mensen is het moeilijk om elkaar weer te vertrouwen Als iemand je familie vermoord heeft en je samen aan het land moet opbouwen Want vergeven is niet altijd vergeten De oorlog is over maar mentaal is iedereen er nog mee bezig

[Vers 2] Kijk wapens zijn duur en kinderen goedkoop Vooral als je ze brainwashed en ook nog verslaafd maakt aan dope Op die manier schieten ze je zonder pardon door je kop Junkies doen nou eenmaal alles voor hun volgende shot Van slachtoffer naar dader in minder dan een week Maar kan je een kind verantwoordelijk stellen voor iets wat een volwassene eigenlijk deed Ik denk het niet, ontoerekeningsvatbaar En natuurlijk waren sommige wel wat ouder ja das waar Maar zwaar gedrogeerd lijkt er niet veel verkeerd En als er geen politie meer actief

is word je toch niet gearresteerd Sommige agenten waren zelf rebel Gesponsord door Charles Taylor die zit nog niet eens in de cel Soms vraag ik mezelf af waar is de gerechtigheid Kids die ontvoerd werden naar de bush zijn vandaag de weg nog kwijt Wat denk je als je leeft als in een beest in het bos Maar zelfs alle ellende dragen de mensen met trots

[Vers 3] Kind soldaat weet jij de betekenis Een soldaat weet waarvoor die vecht maar dat was niet zo met deze kids Ze wisten vaak nog niet eens wat ze deden En sinds 2002 is het daar nu officieel vrede Dat klinkt misschien wel leuk maar dat is het niet Geld gaat door de mensen hun handen als water door een vergiet En over water gesproken, dat stroomt niet eens in het binnenland En speelgoed van de kinderen bestaat uit blikjes of een binnenband Je zal niet geloven hoeveel lol ze ermee hebben En na al die wapens wil niemand meer een revolver hebben Ze hebben geleerd van hun fouten maar t westen heeft ook gefaald als je een continent laat stikken waar je vroeger alles hebt leeggehaald Nee, ik ben niet de grote wereld verbeteraar Ik vertel alleen wat ik gezien heb, vlak boven de evenaar Plus het beeld van al die mensen zonder been of een hand Zit nu nog steeds op mijn netvlies gebrand.

OPDRACHTEN

Vraag 1 De rapper Raymzter is in Sierra Leone geweest. Hij ontmoette daar jongeren die slachtoffer waren van de burgeroorlog. Lees het tekstblok Sierra Leone en beantwoord de volgende vragen: 1a. Veel kinderen zijn tijdens de oorlog op gewelddadige wijze behandeld. Zoek in het tekstblok ‘achtergrond info Sierra Leone’ minimaal 3 verschillende vormen van geweld op dat tijdens de burgeroorlog in Sierra Leone onder kinderen plaatsvond. .................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... ..................................................................................... 1b. Tijdens de oorlog in Sierra Leone zijn veel mensen gevlucht. Raymzter heeft bijvoorbeeld jongeren ontmoet die in een vluchtelingenkamp muzikant werden. Wereldwijd zijn 26 miljoen mensen gevlucht, veel van hen zijn van het een op het andere moment weg moeten rennen voor gevaar. Stel je voor dat jij plotseling moet vluchten. Je hebt 1 minuut om dan je spullen te pakken. Wat zou je in die minuut meenemen. Bespreek het daarna met de klas. ......................................................................................... .......................................................................................... .......................................................................................... ..........................................................................................

1c. Raymzter ontmoet de muzikanten van muziek groep ‘Refugees Old Stars’. Zij waren tijdens de oorlog naar het vluchtelingenkamp in een aangrenzend land Guinne gevlucht. De bandleider van Old Stars vertelde Raymzter dat hij depressief was, veel terug verlangde naar zijn familie in Sierra Leone en geestelijke pijn had. Muziek ‘maakte hem weer vrij’ en gaf positieve energie. Hij merkte dat ook de mensen om hem heen er blijer van werd. Dus ging hij een band vormen en optredens geven. De kracht van muziek is groot. Het kan mensen in een bepaalde stemming brengen. Muziek wordt al eeuwen gebruikt om gevoel over te brengen. Fijne gevoelens, maar ook gevoelens van onvrede en onmacht met onacceptable situaties. Voorbeelden: Afrikaanse songs tijdens de slavernij, blues, punk, jazz, rap. Welke muziek past het beste bij jou als je in een bepaalde stemming bent? Zet achter de volgende emoties je lievelingsnummer. Blij: Verdrietig: Boos: Verliefd: 1f. Met muziek bereik je veel mensen. Zeker in combinatie met taal is muziek enorm krachtig, volgens sommigen haast gevaarlijk, omdat er nauwelijks tegen te vechten valt. Lees het stukje hieronder over de ontmoeting van Raymzter met rappers in Sierra Leone en beantwoord daarna de vragen.

! ""

"

" " " %

# "

" $

"

"

!

! !

& % " "

' " % +, #

"

" ) "" ""

# " "

-

( "" " .

"

!

& ) " " "

" * #

" # & % +,

& )

"

" " +

" " "

!

/

"" "

"

"

"#

% "

! &

!

"

!0 "

"

1 "

! #

"

! 2& )

" #

Vraag: Waarom rappen de jongeren in Sierra Leone? ..................................................................................................................... ........................................................................................................................ .........................................................................................................................

Vraag: Denk jij dat als ze samen met andere rappers wereldwijd een vuist maken de wereldleiders er naar luisteren? Waarom wel? Waarom niet? Hoe zouden ze kunnen worden ondersteund zodat ze (nog beter) gehoord worden? ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. Vraag 2 Naar schatting zijn wereldwijd 300.000 kinderen kindsoldaat. Lees de tekstblok onder het kopje kindsoldaat en beantwoord de volgende vragen. 2a. Waarom worden juist kinderen ingezet in oorlogen. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. 2b. Noem minstens 4 taken die jongens en meisjes uitvoeren? meisjes

jongens

2c. Dader of slachtoffer? Stel je voor, je bent rechter in Sierra Leone. Een kindsoldaat van vijftien komt bij jou in de rechtzaal en jij moet recht over hem spreken. Zeer waarschijnlijk heeft deze jongen ernstige misdaden gepleegd, zoals het vermoorden van onschuldige mensen. Maar een kindsoldaat wordt verplicht dit te doen. Als hij niet meewerkt, wordt hij zelf vermoord door de rebellen. Is deze jongen nu slachtoffer of dader? Hoe denk jij daarover? Schrijf je mening op. Gebruik minimaal 30 woorden. Lees hiervoor nog een keer goed de tekst over kindsoldaten en de rap van Raymzter. Bespreek je mening daarna met de hele klas. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................. .............................................................................................................................

Vraag 3 Lees de rap van Raymzter in het bovenstaande tekstblok. Welke zin/fragment spreekt je het allermeest aan. Waarom? Bespreek dit met je klas.

MEER INFORMATIE OVER RAPPERS IN NEDERLAND EN AFRIKA DIE MEEDOEN AAN RAW? WIL JE LID WORDEN VAN DE WEBSITE? WIL JE IETS DOEN VOOR KINDEREN DIE LEVEN IN GEWELD SITUATIES? WIL JE KLEINSCHALIGE HIPHOP PROJECTEN IN SIERRA LEONE ONDERSTEUNEN? GA NAAR: WWW.RAPAROUNDTHEWORLD.NL !!