Kool Nieuws van de Károli - 8 Nieuwe Levenstekens uit Midden- en Oosteuropa van Anne-Marie Kool Jaargang 2 Email:
[email protected]
Zoals Gij eenmaal mijn geroep verhoorde, zo spreek weer tot uw knecht en geef hem licht. Mijn hart zegt stil de liefelijke woorden die Gij eens zeide: "Zoek mijn aangezicht". Uw aangezicht, ik wil het zoeken, Heer! Verberg het niet, beproef mij niet te zeer! Ik hoop geen heil dan Gij voor mij bewaart, ik smacht naar 't uur dat Gij U openbaart! Ps. 27: 4 (Liedboek)
Budapest, 18 april 2009.
zo nog kan werken”, kon ik er met moeite uitbrengen, waarop ze reageerde: „Je moest maar een weekje met ziekte verlof...”. Enkele dagen later was ik terug bij de rheumatoloog. „Wat is er met jou gebeurd sinds vorige week?” Je situatie is erg verslechterd. Niet alleen is je heup versleten en heb je mogelijk een rheumatische aandoening, ik vermoed sterk dat je nu ook een hernia hebt. Een dag later lag ik in het ziekenhuis aan het infuus.
Aan de Herv. Gemeenten te Houten en te Oud-Alblas Beste vrienden en familie van AnneMarie! Eind januari hebben wij u moeten berichten over de ziekte van Anne-Marie Kool. Ze was toen met spoed opgenomen in een van de ziekenhuizen in Boedapest. Na een aantal weken werd ze ontslagen om thuis verder te herstellen. Dat herstel gaat langzaam en zal menselijkerwijs gesproken nog een aantal maanden vragen. Voor AnneMarie geen eenvoudige opgave. Zelf zegt ze daarover: Die dinsdagochtend, eind januari, bij mijn huisarts vergeet ik niet snel. Al enkele maanden had ik de deur bij haar plat gelopen. Ik had haar juist verteld van de laatste ontwikkeling, dat het weer in mijn rug was geschoten. Ik liet haar de röntgenfoto’s zien die de dag ervoor gemaakt waren. „Dat is niet mis”, merkte ze veelbetekenend op. Bij het weggaan voelde ik me onwel worden van de pijn. „Ik weet niet of ik
1 Daar lig je dan...
Eigenlijk met een gevoel van opluchting, want al anderhalf jaar had ik allerlei onduidelijke lichamelijke klachten. Meest gestelde vragen 1. Hoe was het om zo plotseling in het ziekenhuis terecht te komen? Ik was blij dat mijn vrienden Kati en Gabor me de nodige instrukties hadden
-2gegeven: zorg ervoor bord en bestek mee te nemen, ook een mok, een glas en enkele theedoeken. Nooit zal ik vergeten met wat voor zorg en liefde Rózsa, een zigeunervrouw, me ontving op de ziekenzaal. Direkt deelde ze met mij haar “voorraadje” vruchtensap en fruit. Letterlijk was zij degene die mij direkt een glas water aanreikte.
2 Rózsa
Ondertussen vertelde ze mij veel van haar leven, haar kinderen, haar zorgen. Regelmatig en lazen we uit de bijbel, samen met onze andere kamergenote.
3 Mineke aan mijn bed: zegt u’t maar...
Maandag kwam Mineke Hardeman op bezoek (dit Kool Nieuws is ook van haar hand), een bezoek dat al maanden tevoren gepland was. Omdat ze al drie jaar nauw bij het reilen en zeilen van het Zendingsinstituut is betrokken kon ze direkt min of meer het roer overnemen. Wat een teken van God’s voorzienigheid. Ze hielp om orde te scheppen in de 1001 vragen die door mijn hoofd spookten: hoe moet het met de colleges? met mijn email? en waar mogelijk stak ze de handen uit de mouwen. Niet alleen Gábor en Kati, Rózsa en mineke waren reddende engelen. Vele vrienden, familieleden, gemeenteleden van de Gazdagrét gemeente, uit Houten en uit Oud-Alblas toonden hun meeleven, en waar nodig hielpen ook heel praktisch. Voor iemand die gewend is de eigen boontjes te doppen was het niet eenvoudig om hulp te leren vragen en te ontvangen. 2. Hoe breng je je dagen door? Gelukkig houd ik veel van lezen. Afgezien van het “ziekenhuis ritme” of “thuisritme” van behandelingen, oefeningen, bezoeken aan artsen, physiotherapeut etc. is het een weldaad om ineens meer tijd te hebben om na te denken en te bidden. Het is ook een zegen om in het donker van een (slapeloze) nacht psalmen te kunnen zingen. Eerst was ps. 63 me heel na, nu ook komen ps. 42, 130 en natuurlijk ps. 27 regelmatig boven. De afgelopen weken kan ik steeds langer zitten (zelfs was ik weer voor het eerst in de kerk met Pasen!), en ook zijn korte wandelingen buiten nu toegestaan. Ik geniet ontzettend van bloemen om me heen, vooral van prachtige orchideen.
-3-
4 Bloemen als hartversterker
3. Hoe houd je het zo lang vol? Als je nooit echt ziek bent geweest was het even slikken toen de arts enkele weken geleden meedeelde: “we staan nog maar aan het begin van je behandeling...”. Het betekent in deze tijd ontzettend veel om jullie meeleven en voorbede te ervaren. Iemand merkte op: er wordt 24 uur per dag en 7 dagen per week voor je gebeden, verwijzend naar de reakties van Botswana en ZuidAfrika tot de Philippijnen en Amerika. De vele kaarten zijn daar een stille getuige. Ook de vele verrassingstelefoontjes! Misschien hielp me wel meest dat het me vanaf dag 1 duidelijk was dat de Here me aan de zijlijn had geplaatst om over vele vragen na te denken, waar ik al jaren aan voorbij was gerend. En dan zijn er natuurlijk de vele bezoekjes. Een oud-student die komt vertellen hoe het in zijn gemeente gaat. Studenten die berichten dat de colleges van Drs. Szerena Edit Vass zo goed verlopen. Berichten van collega’s die me heel dankbaar maken, dat het werk van het Zendingsinstituut toch door gaat. “Here, ben ik dan toch niet zo belangrijk, dat alles van mij afhangt?” “Nee, uiteindelijk kan ik het zonder jou ook wel klaren!” -“Wat een opluchting.”
“Wel bereid ik je nu voor op een nieuwe fase in je werk!” In de praktijk ervaren dat zending God’s werk is, is nog heel wat anders dan dat aan de studenten voorhouden. Iedere donderdagavond brengt een lichtstraal, omdat de bijbelkring waartoe ik behoor, bij mij samenkomt. Eerst “lag ik aan”, nu kan ik gelukkig weer zittend meedoen. In veel opzichten is deze ziekte een tijd van beproeving, ook van loutering, met alle ups en downs van dien. Een student bad pas geleden: “Here, wilt u AnneMarie beter maken, maar als u haar nog meer lessen wil leren, die ze later aan ons mag doorgeven, wilt u daar dan nog even mee wachten.” Dat trof me enorm. 4. Waarom duurt je ziekte zo lang? Meer en meer wordt duidelijk dat er complexe problemen zijn met mijn rug, veel meer dan een hernia alleen. Ook dat ik hard aan “achterstallig onderhoud” toe was, een “grote beurt” zo je wilt. Gelukkig is er sprake van langzame vooruitgang, soms ook weer van een stapje terug. Met veel fysiotherapie en oefeningen, en met steeds nieuwe medicatie probeert men de pijn problemen op te lossen. 5. Hoe kunnen we voor je bidden? Heel sterk ervaar ik dat de Here me nu een nieuw soort zendingsveld geeft, door gewoon maar te zijn in plaats van te doen. Soms heb ik het gevoel stage te lopen, om uit de eerste hand te horen wat er zich afspeelt in de hongaarse maatschappij. Bidt dat ik in alle zwakheid een getrouwe getuige van Hem mag zijn. Bidt voor hen die tijdens mijn ziekte op mijn weg zijn gekomen: Rozsa, Irene, Marika, Kati, Edit, Lilli, Maria, Erzsebet en Agota. Bidt verder om innerlijke rust, om licht en uitzicht in tijden van storm en duisternis. Vooral om helder zicht op Christus en Zijn kruis. Ook om
-4overgave, geduld en vertrouwen op de Here in tijden dat vragen op me af komen of het ooit wel goed zal komen. Tenslotte, bidt om verdere genezing, om naar lichaam, ziel en geest weer versterkt te worden voor de taak die wacht. Ik geef nu mijn “pen” weer over aan Mineke. Zij vervolgt...”
met zijn proefschrift enkele colleges overnemen. Tenslotte verzorgd ds Eszter Dani een reeks colleges over zending en Roma. De staf van het instituut bestaat verder uit een bibliothecaresse –Gabrielle Maros- zij is nu ruim een jaar in dienst,
God’s werk gaat door… Vanaf een grote afstand de ontwikkelingen in het zendingsinstituut volgen, meer zit er op dit moment niet in. Het tweede semester van het collegejaar begon ongeveer op het moment dat de ziekenhuisopname werd gerealiseerd. Dat betekende dat de eerste zorg was om de verschillende colleges op korte termijn over te dragen. Dankzij de inzet van een aantal mensen is het gelukt. Een van die mensen is Drs. Edit Serena Vass, een AIO van Anne-Marie, die bezig is met de voorbereiding op haar promotie onderzoek aan de Karoli universiteit. Zij heeft in het verleden ook delen van haar studie bij Anne-Marie gedaan en heeft inmiddels een brede ervaring in missionair werk op het platteland. Zij geeft een aantal verplichte colleges naast haar werk als gemeentepredikant.
6 Gabi
een bureaumanager, Mónika Józsa, sinds september 2008 in dienst en een vrijwilligster als gastvrouw: Cindy Ippel.
7 Mőnika en Cindy
5 Drs. Edit Szerena Vass
Dr. Dorottya Nagy uit Utrecht die in december promoveerde bij de hoogleraren Jongeneel en Kool heeft ook een aantal colleges voor haar rekening genomen. Verder zal ds Andras Lovas, één van de wijkpredikanten van de Gazdagret gemeente in Boedapest en ook bezig
Voor de staf betekent de afwezigheid van de directeur- hoogleraar dat er veel extra vragen op hen af komen. Met veel inzet wordt het geheel vorm gegeven, zij het dat de kerntaken van onderwijs en onderzoek niet door hen gedragen kunnen worden. Hoogtepunten In het volgende Kool Nieuws hoort u meer van de drie promoties die de afgelopen vier maanden plaatsvonden, alsook van de gastcolleges van Prof. Daniel Jeyaraj over de Dalit in India. Ook vertellen we u dan meer over het
-5seminar over Geld en geldwerving voor christelijke organisaties. Een zeer aktueel onderwerp ook in Hongarije. Het stemt tot grote dankbaarheid dat deze gastcolleges en dit seminar zelfstandig door de staf zijn georganiseerd! Ook dat is een teken van dat God’s werk doorgaat! Met heel hartelijke namens Anne-Marie
groeten,
mede
Mineke Hardeman (
[email protected]) Anne-Marie Kool werd in 1993 uitgezonden door de GZB en was jarenlang verbonden aan het Protestants Zendingsinstituut (PMTI) in Budapest (Hongarije). Vanaf 1 september 2006 is zij verbonden als hoogleraar missiologie aan de Karoli Reformatus Universiteit (KRE) en geeft leiding aan het Central and Eastern European Institute for Mission Studies (CIMS). Verder is zij aktief betrokken bij de hervormde gemeente in de flatgebouwenwijk waarin ze woont (Budapest/Gazdagret). Giften voor het werk kunnen worden overgemaakt op giro 28016 tnv GZB, Driebergen.