Kool Nieuws Van De Karoli - 11 Final

Kool Nieuws van de Károli - 11 Nieuwe Levenstekens uit Midden- en Oosteuropa van Anne-Marie Kool Jaargang 3 Email: [email protected] Blog: www.annemariekool.org

“Zie, Ik heb een geopende deur voor uw aangezicht gegeven, die niemand kan sluiten...” Openb. 3: 8 Budapest, 5 december 2009. Aan de Herv. Gemeenten te Houten en OudAlblas! Beste vrienden en familie! 20 jaar geleden viel de Berlijnse muur. Een nieuwe tijd brak aan in het Oosten van Europa. De media hebben veel aandacht gegeven aan deze herdenking (zie www.annemariekool.org). Destijds werd me vaak de vraag gesteld: “Hoe beleven jullie nu de gebeurtenissen van de afgelopen tijd?” Uit de oude doos In mijn nieuwsbrief van 19 februari 1990 schreef ik daar vanuit mijn kamertje in het internaat het volgende over. Het is opvallend aktueel, ook na twintig jaar: “Kerstfeest 1989 zal ik niet snel vergeten. Toen ik aankwam op het vliegveld (na een kort verblijf in NL, amk) was het eerste nieuws dat ik hoorde dat Ceaucescou was afgetreden. Hulpakties kwamen opgang, tegenstellingen agv de verkiezingsstrijd vielen ineens weg, iedereen zat hele dagen voor de tv. Het viel niet mee om oliebollen te bakken, niet alleen vanwege het gebrek aan tijd, maar ook omdat er in geen velden of wegen olie, gist en meel te krijgen was. Gelukkig hielpen vrienden. Maar de euforie en het gevoel van saamhorigheid dat er de eerste dagen heerste heeft plaats gemaakt voor de realiteit van elke dag.” “... de rode ster is van het parlementsgebouw verdwenen, de inflatie neemt onrustbarende vormen aan, de werkloosheid groeit, de verkiezingsstrijd woedt en de onzekerheid groeit tav wat er na de verkiezingen zal gebeuren. Het is niet eenvoudig om een systeem af te schaffen, waarvan het duidelijk was dat het niet voldoen. Maar een nieuw democratisch systeem opbouwen is niet eenvoudig. Bij veel partijen overheersen nostalgische gevoelens.

Politieke partijen van voor de tweede wereldoorlog worden heropgericht. Vaak lijkt het er sterk op dat de leiders van de nieuwe politieke partijen volgens hetzelfde model leiding geven als hun voorgangers, persoonlijke interesses voerden de boventoon en niet het landsbelang. Maar hoe kan het ook anders. Zij hebben geen andere voorbeelden dan dat. Hervormingen van de strukturen is belangrijk, maar stelt op zich niet veel voor, mensen moeten veranderd worden! Wat heeft de kerk hier een belangrijke taak: 40 jaar communisme heeft niet alleen gezorgd voor een economische, maar vooral ook voor een diepe morele crisis. Helaas lijkt het erop dat de veranderingen die zich op politiek gebied voltrekken nog nauwelijks leiden tot fundamentele veranderingen op kerkelijk gebied. Veel bezinning is nodig. Maar niet alleen in Hongarije zelf. Ook in het buitenland, ook in Nederland. En dan met name op de wijze en de aard van de hulp. Bakens moeten verzet worden, maar welke kant op? Naast diakonale hulp is ook een gezamenlijk doordenken nodig van de vraag hoe het evangelie door te geven in een veranderd Oost-Europa van 1990. Het is heel erg bemoedigend dat het hier bruist van de intiatieven. Onlangs werd een stichting opgericht voor hulp aan drugverslaafden, een andere voor evangelisatiewerk onder gevangenen, en vele vele anderen (cursief nu toegevoegd, amk).

Als persoonlijke noot voegde ik hier toe: “De afgelopen tijd heb ik veel meer persoonlijke vrijheid om dat te doen, waartoe ik me in eerste instantie geroepen weet: studentenwerk. Het vult me met grote dankbaarheid dat ik door Gods genade mijzelf mag delen met anderen. De vele uitdagingen kan ik alleen maar aan door dagelijks Hem te vertrouwen en de mij toevertrouwde taken aan Hem op te dragen. Hem om wijsheid te bidden wat te doen en wanneer. Hij verhoort!! Het gaat erom dat ik dagelijks bereid ben om mijn vijf broden en drie vissen in Zijn hand te leggen. Onder Zijn zegen is het mogelijk het vele wat er van me verwacht wordt en ook datgene wat zich onverwacht voordoet te verrichten. Maar

-2door het leven in het internaat en de vele dingen die op me afkomen blijft er erg weinig tijd over voor persoonlijke contacten en voor het lezen van een goed boek...” Opvallende zaken

Het meest opvallende verschil is misschien – zeker in Hongarije! - dat het “bruisen van initiatieven” plaatsgemaakt heeft voor een diepe gelatenheid, een passiviteit, een gevoel van berusten. Een gevoel van proberen te “overleven” lijkt te overheersen. Onzekerheid alom. De meest opvallende overeenkomst is misschien wel hoe ik toen en nu mijn roeping zag en zie: kerken helpen met “een gezamenlijk doordenken ... van de vraag hoe het evangelie door te geven in een veranderd Oost-Europa van 1990”, dat ik “door Gods genade mijzelf mag delen met anderen”, vooral met studenten, en dat ik “dagelijks bereid ben om mijn vijf broden en drie vissen in Zijn hand te leggen.” Zending in Europa... Wat betekent het om in 2009 namens de Protestantse Kerken in Nederland in Hongarije te werken aan de Károli Universiteit van de Reformatus Kerk in Hongarije? Het is anders dan ons traditionele beeld van zending, op een “zeepkistje onder een palmboom het Evangelie verkondigen aan mensen van een zwarte huidskleur”, ook al is dat beeld al lang achterhaalt. De kern van mijn werk is om een nieuwe generatie van leiders voor de kerk en maatschappij te motiveren en op te leiden. Jongeren en ouderen, mannen en vrouwen die de moed hebben hun Christen zijn te vertalen in het leven van elke dag en/of die hun gemeenteleden toerusten om bewust hun geloof uit te leven op maandag en dinsdag. Motiveren! In Christus hebben we heel veel ontvangen om door te geven. Houdt het Evangelie niet voor jezelf! Vertalen! In een wereld die veelkleurig is, en vrijwel dagelijks verandert is dat geen eenvoudige taak. Soms lijkt het wel of de deuren steeds meer dicht gaan. Waarom nog aan zending doen? Gaat het er niet om iedereen in zijn waarde te laten? Of juist daarom dat iedereen tot zijn waarde komt door Christus!? Net als Paulus zal het ons dan niet altijd voor de wind gaan. Maar laten we niet vergeten dat zelfs een hevige storm en een schipbreuk gebruikt kan worden om mensen van Hem te vertellen (Hand. 28). Dagelijks mogen we leven uit het: “Zie, Ik heb een geopende deur voor uw aangezicht gegeven, die niemand kan sluiten...”! Dat zie ik wel als een van mijn belangrijkste taken op dit moment: bemoedigen. Ga door!

Het werk wat je op jouw plekje in Gods Koninkrijk doet is misschien wel niet zichtbaar, maar wel belangrijk! Houd vol! Niet in eigen kracht, maar in de kracht van Gods Geest! ...in de praktijk En wat betekent dit in het leven van alledag? Stap voor stap doorgaan... Do the next thing! Natuurlijk heb je je doelstellingen in je achterhoofd, er zijn er de deadlines, maar er komen zoveel onverwachte zaken - emails, telefoontjes, bezoekjes - op je weg, dat ik iedere dag maar gewoon probeer er te zijn voor anderen in Christus’ Naam. En als het uit komt een Woordje te spreken, oog te hebben voor de ander. Misschien zit er toch wel wat in dat “zeepkistje”!? Natuurlijk kom je zo wel voor dilemma’s te staan. Wanneer dan toch nee te zeggen...? Graag hoor ik jullie reakties hierop! “Het gaat goed!” Zoals jullie uit eea kunnen opmaken, ik ben weer helemaal full speed bezig in mijn werk. Soms misschien wel eens te hard... Ik kan het niet laten! Er is gedurende de acht maanden ziekte wel het een en ander op mijn bordje blijven liggen, en vooral als het tegen het einde van het jaar loopt nemen de deadlines toe. Toch probeer ik regelmatig te bewegen, zwemmen etc... Bemoedigingen Als ik om me heen kijk, zie ik ondanks alles veel bemoedigende dingen! Een wekelijks bemoediging is de bijbelkring bij mij aan huis. We delen met elkaar vreugde en verdriet, moeiten en zorg. Iedere week weer krijg je zo een indruk van hoe de financiele crisis doorwerkt in het leven van alledag: met minder mensen hetzelfde werk te moeten doen leidt onvermijdelijk tot grote spanningen, of de gevolgen van een gezondheidszorg waarin men steeds waar meer moet bezuinigen (ik ben blij dat ik een half jaar geleden in het ziekenhuis lag en niet nu!), om niet te spreken van alle schandalen die naar buiten komen. Je zou er een boek over kunnen schrijven! Ook ben ik bemoedigd door het verzoek van Bisschop Szabó om voor 2010 een cursus aanbod uit te werken voor de bijscholing van predikanten op het gebied van zending, evangelisatie en gemeenteopbouw. Wat een uitdaging! En natuurlijk is het een bemoediging als oudstudenten je laten weten hoe belangrijk de colleges voor hen zijn geweest! (Zie mijn blog, “student interviews”!) Een grote bemoediging is ook te merken dat in de omliggende landen er veel gebeurt op het gebied van zending en evangelisatie. Alleen al vanuit Roemenie werken 100 zendingswerkers

-3in andere landen, wereldwijd, in cross cultural werk, via 20 lokale zendingsorganisaties! Jonge zendingswerkers die terugkomen op verlof uit Kenya spreken in kerken en nemen andere jongeren mee terug naar Afrika. Ook vanuit Servie zijn negen echtparen full time werkzaam in zendingswerk in het buitenland, om niet te spreken van de velen vanuit Moldavie die zendingswerk doen in Centraal Azie. Bemoedigend zijn ook de initiatieven tot samenwerking. In Roemenie: het Partners in mission initiatief, ook in Bulgarije zijn dit soort tendenzen op te merken. De behoefte aan gekwalificeerde docenten om deze (a.s.) zendingswerkers op te leiden is groot. Hoe te leren van de wereldwijde zendingsbeweging? Een laatste bemoediging zie ik in de openheid die merkbaar was op een conferentie in Osijek om hete hangijzers, taboe vragen die te maken hebben met het communistische verleden eerlijk bespreekbaar te maken. Maar een conclusie staat helder op mijn netvlies: het wantrouwen, de verdeel- en heerspolitiek is nog overal merkbaar, onder leiders en onder jongeren. Er is nog een hele lange weg te gaan. Tenslotte Soms lijkt de grond onder je voeten te beven, niet alleen vanwege de bouw van de 4e metrolijn: de grote vijzelboor die de schacht maakt, is juist onder ons door gegaan, en ons gebouw staat er nog! (voor meer info: http://www.metro4.hu/hogyanepul_alagutepite s.php). Recente onderzoekingen bevestigen mijn gevoel dat je soms in een gesloten aquarium leeft, met maar heel weinig zuurstof. Het Europees Waarden Onderzoek 2008 beschrijft Hongarije als een maatschappij die zich in veel opzichten aan de rand van de westerse christelijke cultuurkring bevindt, als een gesloten, naar binnengekeerde maatschappij. (http://www.tarki.hu/hu/research/gazdkult/sajto.pdf). Qua wijze van denken staat Hongarije zo dichter bij Bulgarije, Moldavie, Ukraine en Rusland dan bij Slovenie of de West-europese landen. Opvallend dat het persbericht de titel kreeg: Gebrek aan vertrouwen, verwarring in normen, gevoel van onrechtvaardigheid en paternalisme in de struktuur van Hongaarse maatschappelijke waarden. Deze ontwikkelingen, en de onzekerheid in de maatschappij heeft natuurlijk ook zijn weerslag op de kerk en ook op de universiteit. Blijven jullie daarom meebidden: voor een opwekking in de kerken, voor het werk van het zendingsinstituut en voor voldoende financiele middelen om het werk voortgang te doen

vinden? Voor meer gebedspunten: zie: (http://www.gzb.org/index.php?p_Id=40). Het is weer een heel verhaal geworden. Graag hoor ik van jullie reakties over wat voor onderwerpen te schrijven in mijn volgende Kool Nieuws! Gezegende Feestdagen en een voorspoedig 2010 toegebeden! In verbondenheid,

Anne-Marie Kool

Anne-Marie Kool werd in 1993 uitgezonden door de GZB. Vanaf 1 september 2006 is zij verbonden als hoogleraar missiologie aan de Karoli Reformatus Universiteit (KRE) en geeft leiding aan het Central and Eastern European Institute for Mission Studies (CIMS). Verder is zij aktief betrokken bij de hervormde gemeente in de flatgebouwenwijk waar ze woont (Budapest/Gazdagret).

COLOFON Anne-Marie Kool is in 1993 door de GZB vanuit de Hervormde gemeente te Houten, ism met Oud-Alblas uitgezonden naar Hongarije. De GZB werkt graag mee aan de verspreiding van deze rondzendbrief. Hartelijk dank voor uw meeleven en gebed! U kunt uw betrokkenheid óók tot uitdrukking brengen door een gift over te maken voor het werkersfonds van Anne-Marie Kool (o.v.v. naam) of voor andere onderdelen van het wereldomvattende werk waarbij de GZB betrokken is. Het gironummer is 28016. We zijn dankbaar voor uw onmisbare steun, zodat het werk kan voortgaan en zelfs kan groeien. Voor adreswijzigingen en overige informatie: GZB, Postbus 28, 3970 AA Driebergen Telefoon: 0343-512444 - E-mail: [email protected] Website: www.gzb.org