Konferencja Monachium Inna Perspektywa

1z3

http://www.mpp.org.pl/19/19_2.html Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Powrót Drukuj Konferencja w Monachium - inna perspektywa 43. Konferencja Monachijska o Polityce Bezpieczeństwa, która odbyła się w dniach 9-11 lutego 2007 roku, przejdzie do historii przede wszystkim jako forum, na którym Prezydent Federacji Rosyjskiej Władimir Putin niedwuznacznie dał wyraz swoim poglądom na sytuację w Europie Środkowo-Wschodniej oraz stosunki Rosji z Unią Europejską i USA. Wypowiedź ta oraz reakcje na nią zdominowały informacje przekazywane z konferencji przez środki masowego przekazu. Przebieg sporu i argumenty w nim użyte są w Polsce dobrze znane, nie wydaje się zatem, by istniała potrzeba ich przypominania. Trzeba jednak stwierdzić, że wypowiedzi rosyjskiego gościa mimo wszystko nie do końca zdeterminowały przebieg i rezultaty konferencji, na której poruszono szereg innych tematów, z punktu widzenia Polski ważnych, niekiedy wręcz w stopniu równym wobec ofensywnych poczynań rosyjskich władz. Jak stwierdzają organizatorzy konferencji w oficjalnym podsumowaniu, temat: ‘Globalne kryzysy - globalna odpowiedzialność’ zobowiązywał, bowiem praktycznie wszyscy jej uczestnicy podkreślali konieczność szerokiego rozumienia pojęcia bezpieczeństwa, częstokroć szermując pojęciem ‘całościowej strategii’1). (Można zauważyć, że innymi popularnymi - choć nieco bardziej zużytymi - pojęciami okazały się ‘dobrze rządzenie’ oraz ‘inkluzywność’.) Dowodów takiego podejścia można szukać w wystąpieniu Kanclerz RFN Angeli Merkel, która upatrywała zagrożeń zarówno w irańskim programie nuklearnym, jak i w ostatnich informacjach o możliwej szybkości i zakresie zmian klimatycznych, zaś rozwiązań - w ‘bezpieczeństwie sieciowym’, łączącym w praktycznych działaniach podmioty tak odmienne jak siły zbrojne i organizacje pozarządowe. (Bardziej szczegółowe rozwinięcie tych wywodów znalazło się w wypowiedziach dwóch kolejnych reprezentantów niemieckiego rządu, o których mowa niżej.) Przedstawiciel USA, Sekretarz Obrony Robert Gates - a w ślad za nim także M. K. Narajanan, doradca Prezydenta Indii ds. bezpieczeństwa narodowego - położył rzecz jasna największy nacisk na walkę z terroryzmem, wywodzącym swoje korzenie z radykalnego islamizmu (w szczególności zaś na rolę, jaką odgrywa w niej NATO). W wypowiedzi szefa rosyjskiej dyplomacji, Siergieja Iwanowa, te same zagadnienia stały się - czego oczywiście należało się spodziewać - podstawą do wysnucia dość odmiennych wniosków (zwłaszcza w kontekście Czeczenii). Wystąpienie wysłannika Prezydenta Islamskiej Republiki Iranu, Alego Laridżaniego, wydawało się potwierdzać przynajmniej pierwszy punkt diagnozy Pani Kanclerz, bowiem stanowiło spowity w osłonę rozbudowanej, profesjonalnej i wzniosłej retoryki wykład poglądów Mahmuda Amadinedżada, jasno zmierzającego - przy użyciu wszystkich możliwych środków - do uczynienia ze swojego państwa mocarstwa nuklearnego o wiodącej roli w regionie, jeśli nie w świecie.

2009-09-01 23:43

2z3

http://www.mpp.org.pl/19/19_2.html Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Z polskiego punktu widzenia, konkretnie zaś biorąc pod uwagę rozpoczynającą się zakrojoną na szeroką skalę operację Wojska Polskiego w Afganistanie2) (w kontekście działań opisywanych m.in. przez R. Gatesa), na uwagę zasługują również wypowiedzi doradcy głowy tego państwa ds. bezpieczeństwa narodowego, Zalmaiego Rassula, oraz - znacznie obszerniejsza i reprezentująca dość odmienny punkt widzenia - szefa dyplomacji Pakistanu, Miana Chursida Kasuriego, poświęcona w całości sytuacji na terytorium północnego sąsiada. Senator John McCain (bardzo podobnie jak później niemiecki minister obrony, Franz-Josef Jung) wypowiadał się z kolei o misji afgańskiej z punktu widzenia - nomen omen całościowej strategii NATO. Już tylko te dwa przykłady3) (zwłaszcza w świetle, jak się wydaje, znacznie gorszej niż oficjalnie jest to przyznawane sytuacji dotyczącej perspektyw skonstruowania przez Iran broni jądrowej i środków jej przenoszenia o zasięgu międzykontynentalnym) pokazują, że na bezpieczeństwo naszego kraju coraz bardziej mogą wywierać wpływ czynniki oraz wydarzenia pozornie odległe, a nadto że zagrożenia nie ograniczają się, niestety, do dawnego supermocarstwa, które utraconą siłę liczoną w dywizjach pancernych, atomowych okrętach podwodnych i eskadrach lotnictwa usiłuje odzyskać - obok prób rekonstruowania swego potencjału wojskowego4) - przy pomocy zasobów naturalnych, związanej z nimi infrastruktury oraz umiejętnych zakupów akcji na europejskich giełdach. Nie oznacza to wszakże, iżby w Monachium nie były obecne kwestie bezpieczeństwa energetycznego - jak zaznaczono powyżej, ton konferencji nadawało szerokie rozumienie samego pojęcia bezpieczeństwa. W tym właśnie kontekście o problemach energii wspomniał (zresztą poniekąd na marginesie swego dość ogólnego i raczej teoretyzującego przemówienia) Prezydent Estonii, Toomas Hendrik Ilves. Mocniej zabrzmiał głos Prezydenta Ukrainy, Wiktora Juszczenki, który jednak także operował raczej ogólnymi i szeroko już rozpowszechnionymi pojęciami w rodzaju ‘przewidywalnych, godnych zaufania, korzystnych i bezpiecznych dla środowiska’ mechanizmów zapewnienia tego typu bezpieczeństwa5). Co ciekawe, motywu tego całkowicie zabrakło w wystąpieniu czeskiego ministra spraw zagranicznych Karela Schwarzenberga, poświęconego przede wszystkim historii Paktu Północnoatlantyckiego, zaś szef dyplomacji niemieckiej, FrankWalter Steinmeier, uznał bezpieczeństwo energetyczne za kwestię na tyle nową, że NATO byłoby dla jej rozwiązania instrumentem nieadekwatnym - rozwiązanie to można bowiem znaleźć jedynie w ramach zupełnie nowego projektu, stawiającego też czoła skutkom ewentualnych zmian klimatycznych. Wydaje się, że wskutek takiego rozłożenia akcentów najbardziej ‘poszkodowaną’ sytuacją kryzysową okazała się ta istniejąca w sercu Bliskiego Wschodu - obok szefowej niemieckiego rządu

2009-09-01 23:43

3z3

http://www.mpp.org.pl/19/19_2.html Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

(podtrzymującej poparcie dla Izraela - jednak najwyraźniej przede wszystkim wobec zagrożenia za strony Iranu) na konferencji wspomniał o niej tylko Tzipi Livni, izraelski wicepremier i minister spraw zagranicznych. Trzeba wreszcie dodać, że choć także wystąpienie Sekretarza Generalnego NATO Jaapa de Hoop Scheffera nie zawierało nazbyt oryginalnych przemyśleń, to dokonał on jednak celnej rekapitulacji wielu istotnych wątków obecnych w wypowiedziach innych przedstawicieli szeroko rozumianego Zachodu. Bogactwo poglądów zaprezentowanych na konferencji okazało się zresztą jak zawsze niezmierne, toteż wybór wystąpień zawierających najważniejsze z nich był zadaniem trudnym - zwłaszcza że powinien on (podobnie jak ma to na celu konferencja monachijska) służyć nie tyle możliwości wyrobienia sobie poglądu na kwestie znane i już przedyskutowane, ale raczej na te, których problematyka dopiero ujawniać będzie - choć już w nieodległej przyszłości - swoje znaczenie polityczne. Paweł Kaleta Przypisy: 1. L. Hemicker, Clear messages instead of icy silence, http://www.securityconference.de/konferenzen /2007/abschlussartikel_2007.php?menu_2007=& menu_konferenzen=&sprache=en& (strona odwiedzona w dniu 25.02.2007); od wielu lat głównym organizatorem konferencji jest prof. Horst Teltschik, były doradca ds. międzynarodowych Kanclerza RFN Helmuta Kohla. 2. Zob. np. M. Górka, Polacy pod komendą Czerwonych Diabłów, ‘Gazeta Wyborcza’, 21.03.2007. 3. Kolejnym z nich mogłoby być znaczne (przynajmniej pod względem wielkości kontyngentu) zaangażowanie Polski w wojskową operację UE zabezpieczającą przeprowadzenie wyborów w Kongu. 4. S. Saradżan, Rosja przygotowuje się do wojen przyszłości, http://www.gazetawyborcza.pl/2029020,75477,3918583.html (za ISN Security Watch; strona odwiedzona w dniu 25.02.2007); Restructuring the Russian military?, ‘The Financial Times’, 14.05.2007. 5. Ukraine’s Yushchenko spoke at Munich Conference, wiadomość w portalu www.for-ua.com, 12.02.2007 (strona odwiedzona w dniu 25.02.2007). Powrót Drukuj

2009-09-01 23:43