Komite

Merkez Komitesinin Komünist Birli§e [a1]

Ça§rs

Karl Marks - Friedrich Engels

(Mart 1850)

1850'de bildiri olarak da§tlm³tr Marx'n Kolonya Komünist Yarglamas Konusunda Açklamalar'nn üçüncü basksnda (Zürich 1885) Engels tarafndan yaynlanm³tr K. Marx and F. Engels, Selected Works, (Progress Publishers, Moscow, 1969, Vol. I, s. 175-185) [Türkçesi, Marks-Engels: Seçme Yaptlar, Cilt: I, s: 213-225, Sol Yaynlar, Birinci Bask, Aralk 1976]

MERKEZ KOMTESNDEN BRL‡E

Karde³ler! 1848-49 arasndaki iki devrimci yl içerisinde Birlik, kendisini iki biçimde tantlam³tr: birincisi, üyeleri, her yerde, hareketlere enerjik bir biçimde katlm³lar, basnda, barikatlarda ve sava³ alanlarnda biricik kararl devrimci snfn, proletaryann, ön saarnda yer alm³lardr. Ayrca Birlik, kendisini,

Komünist Manifesto 'da, kongre genelgelerinde, ve 1847 tarihli Merkez Komitesi genelgesinde hareket konusunda ortaya konan görü³ün biricik do§ru görü³ oldu§unun ortaya çkm³ olmasyla, bu belgelerde ifade edilen beklentilerin tamamyla gerçekle³mi³ olmalaryla, ve Birli§in bir zamanlar ancak gizlilik içerisinde yayd§ bugünkü toplumsal ko³ullara ili³kin görü³lerin herkesin dilinde bulunmas ve pazar yerlerinde açkça ö§ütleniyor olmasyla da tantlam³tr. Ne var ki, Birli§in eski sa§lam örgütü, [sayfa 213] bu arada oldukça gev³edi. Devrimci harekete do§rudan katlm³ üyelerin büyük bir ksm, gizli dernekler ça§nn geçmi³ oldu§una ve ancak açk eylemlerin yeterli oldu§una

1

inanyorlard. Tek tek hücreler ve topluluklar, Merkez Komitesi ile olan ba§larnn gev³emesine ve giderek tamamen askya alnmasna gözyumdular. Bunun sonucu olarak, demokratik partinin, küçük-burjuvazinin partisinin, Almanya'da giderek daha çok örgütleniyor olmasna kar³lk, i³çi partisi biricik sa§lam dayanak noktasn yitirdi, ancak yerel amaçlarla ayr ayr yörelerde örgütlü kalabildi ve genel hareket, böylece, tamamyla küçük-burjuva demokratlarnn egemenli§i ve önderli§i altna girdi. Bu duruma bir son verilmeli, i³çilerin ba§mszl§ tekrar sa§lanmaldr. Merkez Komitesi bu zorunlulu§u farketmi³ ve, böylece, daha 1848-49 k³nda, Birli§in yeniden örgütlendirilmesi için Almanya'ya bir özel görevliyi, Joseph Moll'u, göndermi³ti. Ama Moll'un görevi, ksmen Alman i³çilerinin o sralar yeterli deney edinmemi³ olmalarndan ve ksmen de geçen Mays ayaklanmas

[a2]

ile kesintiye u§rad-

§ndan, kalc sonuçlar vermedi. Moll bizzat tüfe§e sarlp Baden-Palatinate

1

ordusuna katld ve 19 Temmuz'da Murg'daki çat³mada öldü. Bununla, Birlik, bütün kongrelerde ve Merkez Komitelerinde etkin olmu³ ve bir dizi özel görevi bundan önce de büyük ba³aryla yerine getirmi³ en ya³l, en etkin ve güvenilir üyesini yitirmi³ oldu. Almanya'nn ve Fransa'nn devrimci partilerinin Temmuz 1849'daki yenilgilerinden sonra, Merkez Komitesinin hemen tüm üyeleri Londra'da tekrar biraraya geldiler, saylarn yeni devrimcl güçlerle tazelediler ve taze bir co³kuyla Birli§in yeniden örgütlendirilmesi i³ine giri³tiler. Yeniden örgütlenme ancak bir özel görevli tarafndan yürütülebilir; ve Merkez Komitesi, bu özel görevlinin, yeni bir devrimin yakla³makta oldu§u, ve bundan ötürü, e§er, 1848'de oldu§u gibi, burjuvazi tarafndan tekrar istismar edilmesi ve yede§e alnmas istenmiyorsa i³çi partisinin mümkün olan en örgütlü, en uyumlu ve en ba§msz bir biçimde hareket etmesinin gerekti§i ³u anda yola çkmasn [sayfa 214] çok önemli bulmaktadr. Karde³ler! Sizlere, Alman burjuvazisinin çok yaknda iktidara gelece§ini ve yeni edindi§i gücü derhal i³çilere kar³ yöneltece§ini daha 1848'de söylemi³tik. Bunun nasl gerçekle³ti§ini gördünüz. 1848 Mart harekâtnn hemen ardndan devlet gücünü ele geçiren ve bu gücü, i³çileri, onlarn sava³m içindeki ba§la³klarn bir an önce o eski ezilmi³lik durumlarna geri itelemek için kullanan aslnda burjuvaziydi. Burjuvazinin Martta ele geçirilmi³ olan feodal partiyle birle³meksizin, hatta, sonuçta, iktidar bir kez daha bu feodal mutlakiyetçi partiye teslim etmeksizin bunu ba³aracak durumda olmamasna kar³n, e§er devrimci hareket için ³imdilerde bar³çl geli³me denen ³eyi kabul etmek mümkün olsayd, hükümetin mali skntda bulunmas yüzünden, uzun vadede iktidar kendi ellerine brakacak ve bütün çkarlarn güvence altna

1 Bir yanl³lk; 29 Haziran olmalyd. Ed.

2

alacak ko³ullar gene de sa§lam³ bulunuyordu. Kendi egemenli§ini güvence altna almak için, burjuvazinin, halka kar³ alnacak sert önlemlerle kendisini kötü duruma sokmasna bile gerek yoktu, çünkü bütün bu tür sert admlar feodal kar³-devrim tarafndan zaten atlm³t. Ama geli³meler, bu bar³çl yolu izlemeyecektir. Tersine, ister Fransz proletaryasnn ba§msz bir ayaklanmasyla ortaya çksn, ister devrimci Babil'e

[a3]

[a4]

kar³ Kutsal ttifak'n

giri³ece§i bir istilâ ile, bu geli³meyi hzlandracak olan devrim çok yakndr. Ve 1848'de Alman liberal burjuvazisinin halka kar³ oynad§ haince rolü, yakla³an devrimde, 1848 öncesinde liberal burjuvazinin tuttu§u yerin aynsn ³imdi muhalefette tutan demokratik küçük-burjuvazi üstlenecektir. ³çiler için eski liberal partiden çok daha tehlikeli olan bu parti, demokratik parti, üç unsurdan olu³uyor:

I. Büyük burjuvazinin, feodalizmin ve mutlakiyetçili§in derhal ve tamamyla kaldrlmas amacn güden en ileri kesimleri. Bu kesimi, bir zamanlarn Berlin uzla³clar, vergilere kar³ direnenler temsil ediyor. II. Kendi temsilcileri tarafndan, Frankfurt Meclisindeki Sollar tarafndan, ve daha sonralar ise, Stuttgart parlamentosu tarafndan ve Reich Anayasas kampanyasnda bizzat kendileri tarafndan savunuldu§u gibi, bundan [sayfa 215] önceki hareket srasnda esas amaçlar azçok demokratik bir federal devletin kurulmas olan demokratik-anayasac küçük-

[a5]

burjuvazi.

III. sviçre'dekine benzer federatif bir Alman cumhuriyetini ülkü edinmi³ olan ve ³imdi de, büyük sermayenin küçük sermaye üzerindeki, büyük burjuvazinin küçük-burjuvazi üzerindeki basksn kaldrmak gibi kutsal bir arzu güttüklerinden, kendilerini, Kzl ve Sosyal-Demokrat diye adlandran cumhuriyetçi küçük-burjuvazi. Bu kesimin temsilcileri, demokratik kongre ve komite üyeleri, demokratik dernek önderleri, demokratik gazetelerin editörleri idi.

“imdi, yenilgilerinden sonra, bütün bu kesimler, tpk Fransa'daki cumhuriyetçi küçük-burjuvazinin ³imdi kendisine sosyalist demesi gibi, kendilerine cumhuriyetçi ya da kzl diyorlar. Würtemberg'de, Bavyera'da, vb., oldu§u gibi, amaçlarnn anayasaya hâlâ ters dü³medi§i yerlerde, eski sözcüklerini korumak ve hiç bir biçimde de§i³mediklerini eylemleriyle tantlamak için bu frsata sarlyorlar. Dahas, bu partinin de§i³mi³ olan adnn, bu partinin i³çilere kar³ tutumunda en ufak bir de§i³ikli§e yolaçmad§ açktr; bu ad de§i³ikli§i, olsa olsa, bunlarn, ³imdi, mutlakiyetle birle³mi³ olan burjuvaziye

3

kar³ dönmek ve proletaryadan destek sa§lamaya çal³mak zorunda olduklarn tantlar. Almanya'daki küçük-burjuva demokratik parti çok güçlüdür; bu parti yalnzca kentlerde oturan burjuvalarn büyük bir ço§unlu§unu, küçük sanayicileri ve küçük tüccarlar ve lonca ustalarn kapsamakla kalmyor; izleyicileri arasnda köylüler ve ba§msz kent proletaryas içinde henüz bir dayanak bulmad§ ölçüde kr proletaryas da bulunuyor. Devrimci i³çi partisinin küçük-burjuva demokratlar kar³sndaki tutumu ³öyledir: devirmeyi amaçlad§ kesime kar³, onlarla birlikte ilerler; kendi çkarlar u§runa konumlarn peki³tirmeye çal³tklar her ³eyde onlara kar³ çkar. Tüm toplumu devrimci proleterler için devrimcile³tirmeyi arzulamaktan çok uzak bulunan demokratik küçük-burjuvazi, toplumsal ko³ullarn mevcut toplumu kendisi için olabildi§ince katlanlabilir ve rahat hale getirecek bir de§i³iklik için çabalar. Böylece bunlar, her ³eyden önce, [sayfa 216] bürokrasinin azaltlmas ve belliba³l vergilerin büyük toprak sahiplerine ve burjuvaziye kaydrlmasyla devlet harcamalarnn kslmasn isterler. Ayrca, kamusal kredi kurumlar ve tefecili§e kar³ yasalar aracl§ ile büyük sermayenin küçük sermaye üzerindeki basksna son verilmesini isterler ki, bu sayede kendilerinin ve köylülerin, kapitalistler yerine devletten elveri³li ko³ullarla avanslar alabilmeleri olanakl olacaktr; feodalizmin tümüyle tasye edilmesiyle krsal bölgelerde burjuva mülkiyet ili³kilerinin kurulmasn da isterler. Bütün bunlar gerçekle³tirmek için, kendilerine ve mütteklerine, köylülere, ço§unlu§u kazandracak olan ya anayasal ya da cumhuriyetçi bir demokratik devlet yapsna gerek duyarlar; komünal mülkiyetin ve halen bürokratlar tarafndan yürütülmekte olan bir dizi i³levin do§rudan denetimini onlara verecek bir demokratik komünal yapya da gerek duyarlar. Sermayenin egemenli§i ve hzl art³, ksmen veraset hakknn snrlandrlmasyla ve ksmen de olabildi§ince çok sayda i³ alannn devlete aktarlmasyla daha da etkisizle³tirilecektir. ³çilere gelince, bunlarn, daha önce de oldu§u gibi, ücretli i³çiler olarak kalacaklar kesindir; demokratik küçükburjuvazi, i³çiler için, olsa olsa daha iyi bir ücret ve daha güvenli bir ya³am arzular ve bunu da devlet tarafndan yaplacak ksmi istihdamla ve yardmseverce önlemlerle gerçekle³tirmeyi umar; ksacas bunlar, azçok üstü örtülü sadakalarla i³çileri satn alabilmeyi ve durumlarn o an için katlanlabilir hale getirerek i³çilerin devrimci güçlerini krabilmeyi umarlar. Küçük-burjuva demokrasisinin burada özetlenen istemleri, küçük-burjuvazinin bütün kesimleri tarafndan ayn anda öne sürülmüyor; bunlarn yalnzca çok az bir ksm bu istemlerin bütünlükleri içinde kesin amaçlar olu³turduklarn dü³ünüyor.

4

Bunlar arasndan tek tek bireyler ya da kesimler ne denli ileri gidecek olurlarsa, bu istemlerden o denli ço§unu kendi istemleri haline getirirler, ve kendi programlarn yukarda anahatlar verilenlerde bulan birkaç da, kendilerinin böylelikle devrimden istenebileceklerin azamisini ortaya koyduklarna inanabilirler. Ama bu istemler proletaryann partisi için asla yeterli olamaz. Demokratik küçük-burjuvazinin devrimi olabildi§ince çabuk [sayfa 217] ve olsa olsa yukardaki istemlerin gerçekle³mesiyle sonuçlandrmay arzulamasna kar³lk, azçok mülk sahibi tüm snar egemen konumlarndan uzakla³trlncaya dek, proletarya devlet gücünü ele geçirinceye ve yalnzca bir tek ülkedeki de§il, dünyann tüm önde gelen ülkelerindeki proleterlerin birli§inin, bu ülkelerin proleterleri arasndaki rekabetin ortadan kalkm³ oldu§u ve hiç de§ilse belliba³l üretici güçlerin proleterlerin ellerinde toplanm³ bulundu§u noktaya ula³ncaya dek, devrimi sürekli klmak bizim sorunumuz ve bizim görevimizdir. Bizim için sorun özel mülkiyetin herhangi bir de§i³ikli§e u§ratlmas de§il, olsa olsa yokedilmesidir; snf kar³tlklarnn üzerinin örtülmesi de§il, snflarn ortadan kaldrlmasdr; mevcut toplumun iyile³tirilmesi de§il, yeni bir toplumun kurulmasdr. Devrimin daha da geli³mesi srasnda küçük-burjuva demokrasisinin Almanya'da geçici bir süre için üstünlü§ü elde edece§inden ku³ku yoktur. Bundan ötürü de:

1. Küçük-burjuva demokratlarnn da ayn biçimde ezildikleri mevcut ko³ullarn devam srasnda; 2. Üstünlü§ü bunlara verecek olan bundan sonraki devrimci sava³mda; 3. Bu sava³n sonrasnda, ala³a§ edilmi³ snar ve proletarya üzerindeki üstünlük dönemi srasnda proletaryann ve özellikle de Birlik'in küçükburjuva demokrasisine kar³ tutumunun ne olaca§ sorusu çkyor ortaya.

1. Demokratik küçük-burjuvazi, her yerde ezilmekte oldu§u ³u anda, proletaryaya genel olarak birlik ve uzla³ma ö§ütlüyor, ona elini uzatyor ve her türden görü³ü demokratik bir parti içinde kucaklayacak geni³ bir muhalefet partisinin kurulmas için çabalyor, yani i³çileri, ardnda kendi özel çkarlarnn gizlendi§i sosyal-demokrat laarn egemen olaca§ ve sevgili bar³ u§runa proletaryann özel istemlerinin ön plana getirilemeyece§i bir parti örgütüne bula³trmaya çabalyor. Böyle bir birlik tamamen onlarn yararna ve tümüyle proletaryann zararna olacaktr. Proletarya sahip oldu§u ve büyük emeklerle sa§lanm³ ba§msz konumunu yitirecek ve bir kez daha resmi burjuva demokrasisinin bir eklentisi olma durumuna dü³ecektir. Bu birlik, bundan ötürü,

5

en kesin bir biçimde reddedilmelidir. Bir kez daha [sayfa 218] burjuva demokratlarn tezahürat korosu olma durumuna dü³ece§i yerde, i³çiler, ve özellikle de Birlik, resmi demokratlarn yannda kendilerini, i³çi partisinin ba§msz, gizli ve resmi bir örgütünü kurmaya ve bunun her kesimini proletaryann tutumunun ve çkarlarnn burjuva etkisinden ba§msz olarak ele alnaca§ i³çi derneklerinin mihrak noktas ve çekirde§i yapmaya zorlamaldrlar. Burjuva demokratlarnn, proleterlerin e³it güçle ve e³it haklarla kendileriyle yanyana duraca§ bir ittifak ciddiyetle dü³ünmekten ne denli uzak olduklar, örne§in

[a6]

Breslau demokratlarnn kendi organlar Neue Oder-Zeitung'da

sosyalist

diye adlandrdklar ba§msz olarak örgütlenmi³ i³çilere öfkeyle saldrmalarndan da görülüyor. Ortak bir dü³mana kar³ sava³m durumunda, herhangi bir özel birli§e gerek yoktur. Böyle bir dü³manla do§rudan sava³mak gerekli olur olmaz, her iki tarafn çkarlar da o an için çak³r ve, daha önce oldu§u gibi gelecekte de, yalnzca o an için geçerli olaca§ hesaplanm³ bu ba§, kendili§inden ortaya çkar. Yakla³makta olan kanl çat³malarda, bütün daha öncekilerde de oldu§u gibi, yi§itlikleriyle, kararllklaryla ve özverileriyle, esas olarak zaferi kazanmak zorunda olanlarn i³çiler oldu§u açktr. Daha önce oldu§u gibi, bu sava³mda da, küçük-burjuva y§nlar, ko³ullar elverdi§i sürece, duraksamal, kararsz ve eylemsiz kalacaklar, ve ardndan, sorun sonuca ba§lanr ba§lanmaz, zaferi kendilerine apartacaklar, i³çileri sakin olmaya ve i³lerinin ba³na dönmeye ça§racaklar, a³rlk denen ³eylere kar³ duracaklar ve proletaryay zaferin meyvelerinden uzak tutacaklardr. ³çilerin, küçük-burjuva demokratlarn bunu yapmaktan alkoyacak güçleri yoktur, ama silahlanm³ proletarya kar³snda üstünlü§ü ele geçirmeyi onlar için zorla³tracak ve burjuva demokrat egemenli§in daha ba³langçta devrilmenin tohumlarn ta³d§ ve bunu izleyecek proletarya egemenli§i tarafndan uzakla³trlmalarn oldukça kolayla³tran ko³ullar onlara dayatacak güce sahiptirler. Her ³eyden önce, i³çiler, çat³ma srasnda ve burjuvazinin sava³mn hemen ardndan frtnay yat³trmaya çabalad§ srada, i³çiler her ³eyden önce, duruma olabildi§ince müdahale etmeli ve demokratlar ³u anda söyledikleri terörist laar gerçekle³tirmeye zorlamaldrlar. [sayfa 219] Eylemlerini öyle yönlendirmelidirler ki, devrimci co³kunun, zaferin hemen ardndan yine bastrlmas önlensin. Tersine, bu co³kuyu olabildi§ince uzun bir süre canl tutmaldrlar. A³rlk denen ³eylere; nefret edilen ki³ilere ya da yalnzca nefret uyandran anlar anmsatan resmi binalara kar³ yöneltilen toplu intikam örneklerine kar³ çkmak bir yana, böyle örneklere yalnzca gözyummakla kalnmayp, bunlarn önderli§i de ele geçirilmelidir. Sava³m srasnda ve sava³m sonrasnda, i³çiler, her frsatta, burjuva demokratlarnn istemleri yannda, kendi istemlerini de ortaya koymaldrlar. Demokratik burjuva, hükümeti devralma içine giri³ir giri³mez, i³çiler için güvenceler istemelidirler. E§er gerekiyorsa, bu güvenceleri zor yoluyla elde etmeli ve yeni yönet-

6

icilerin kendilerini olanakl tüm ödünlerin ve vaatlerin yükümlülü§ü altna sokmalarn genel olarak sa§lamaldrlaronlarla uzla³mann en emin yolu budur. Genel olarak, durumun sakin ve serinkanl bir de§erlendirmesini yaparak ve yeni hükümete kar³ sakl tutulmayan bir güvensizlik göstererek, her muzaer sokak sava³ndan sonra boy gösteren zafer sarho³lu§unu ve yeni ³eyler için duyulan co³kuyu her bakmdan olabildi§ince denetim altna almaldrlar. Yeni resmi hükümetler yannda, ayn anda, ister beledi komiteler ve beledi konseyler biçiminde olsun, ister i³çi kulüpleri ya da i³çi komiteleri biçiminde, kendi öz devrimci i³çi hükümetlerini kurmaldrlar, öyle ki, demokratik burjuva hükümetler yalnzca i³çilerin deste§ini o anda yitirmekle kalmasnlar, kendilerinin tüm i³çi y§nlar tarafndan desteklenen yetkililer tarafndan denetlendiklerini ve tehdit edildiklerini daha ba³tan görsünler. Tek sözcükle, zaferin ilk anndan ba³layarak, güvensizlik, artk altedilmi³ gerici partiye de§il, i³çilerin daha önceki mütteklerine, ortak zaferi yalnzca kendisi için kullanmay arzulayan partiye kar³ yöneltilmelidir. 2. Ama i³çilere kar³ ihaneti zaferin ilk saatinden itibaren ba³layacak olan bu partiye kar³ etkin ve tehdit edici bir biçimde kar³ koyabilmek için, i³çiler, silahlanm³ ve örgütlenmi³ olmaldrlar. Tüm proletaryann yivli ve yivsiz tüfeklerle, toplarla ve cephaneyle silahlandrlmas derhal gerçekle³tirilmelidir, i³çilere kar³ kullanlan Milis Muhafzlarn [sayfa 220] tekrar kurulmasna kar³ konulmaldr. Ne var ki, bu sonuncusunun olanakl olmad§ yerlerde, i³çiler, komutanlar kendileri tarafndan seçilen ve kendilerinin seçtikleri bir genelkurmaya sahip bir proleter muhafz olarak örgütleme ve kendilerini, devlet yetkesinin de§il, i³çilerin kurmay ba³aracaklar devrimci topluluk konseylerinin emrine verme i³ine giri³melidirler. Devlet hesabna çal³tklar yerlerde, i³çiler, kendi seçtikleri komutanlara sahip ayr bir birlik içerisinde, ya da proleter muhafzn bir parças olarak silahlanmay ve örgütlenmeyi sa§lamaldrlar. Silahlar ve cephane hiç bir gerekçeyle teslim edilmemelidir; her türlü silahszlandrma giri³imi, e§er gerekiyorsa zor yoluyla, engellenmelidir. Burjuva demokratlarnn i³çiler üzerindeki etkisinin yok edilmesi, i³çilerin derhal ba§msz ve silahl olarak örgütlenmesi ve burjuva demokratlarnn kaçnlmaz geçici yönetimine olabildi§ince zor ve uzla³trc ko³ullarn kabul ettirilmesiyakla³makta olan ayaklanma srasnda ve sonrasnda proletaryann ve dolaysyla Birlik'in gözönünde bulundurmas gereken ba³lca noktalar bunlardr. 3. Yeni hükümetler kendi durumlarn bir ölçüde peki³tirir peki³tirmez, i³çilere kar³ sava³mlar ba³layacaktr. Demokratik küçük-burjuvalara kar³ etkin bir muhalefet ortaya koyabilmek için, burada, her ³eyden önce, i³çilerin ba§msz olarak örgütlenmeleri ve kulüpler içinde toplanmalar zorunludur. Mevcut hükümetlerin devrilmelerinden sonra, Merkez Komitesi, ilk frsatta

7

Almanya'ya giderek, derhal bir kongre toplayacak ve i³çi kulüplerinin, hareketin ba³na geçmi³ bir önderlik altnda toplanmas için gerekli önerileri bu kongrenin önüne koyacaktr. ³çi kulüplerinin, onlar hiç de§ilse eyaletler arasnda birbirlerine ba§layacak biçimde, hzla örgütlendirilmeleri, i³çi partisinin güçlendirilmesinde ve geli³tirilmesinde en önemli noktalardan biridir; mevcut hükümetlerin devrilmelerinin verece§i ilk sonuç, ulusal bir temsili meclisin seçilmesi olacaktr. Burada proletaryann gerçekle³tirmesi gereken ³eyler ³unlardr: I. Yerel yetkililer ya da hükümet görevlileri tarafndan hiç bir i³çi grubuna hiç bir bahaneyle ya da herhangi türden bir oyunla engel çkarlmamaldr. II. Burjuva demokrat adaylar yannda, her yerde i³çi [sayfa 221] adaylar da gösterilmelidir, bu adaylar olanaklar elverdi§ince Birlik üyeleri arasndan olu³mal, ve mümkün olan bütün yollar kullanlarak bunlarn seçilmeleri için çal³lmaldr. Bunlarn seçilme ³anslarnn hiç bulunmad§ yerlerde bile, i³çiler, ba§mszlklarn korumak, güçlerini ölçmek ve kamuoyunun önüne kendi devrimci tutumlarn ve kendi parti görü³lerini koymak için, kendi adaylarn göstermelidirler. Bu konuda demokratlarn, örne§in, böyle yapmakla demokratik partiyi böldükleri ve gericilere kazanma olana§ sa§ladklar yolundaki savlarla kendilerini ayartmalarna frsat vermemelidirler. Bu türden sözlerin nihai amac proletaryay aldatmaktr. Proleter partinin böyle bir ba§msz eylemle kaçnlmaz olarak gösterece§i ilerleme, temsili-kurum içerisinde birkaç gericinin varl§nn do§urabilece§i sakncadan çok daha önemlidir. E§er demokrasi, gericili§e daha ba³langçta kararl ve terörcü bir biçimde kar³ çkacak olursa, gericili§in seçimlerdeki etkisi önceden yokedilmi³ olur. Burjuva demokratlar i³çilerle kar³ kar³ya getirecek birinci nokta, feodalizmin kaldrlmas olacaktr. Birinci Fransz Devriminde de oldu§u gibi, küçük-burjuvalar feodal topraklar köylülere özgür mülk olarak vereceklerdir, yani kr proletaryasnn varl§n sürdürmeye ve Fransz köylüsünün ³u an hâlâ içinden geçmekte oldu§u ayn yoksulla³ma ve borçlanma döngüsünden geçecek olan bir küçük-burjuva köylü snf yaratmaya çal³acaklardr. ³çiler, kr proletaryasnn ve kendi öz çkarlarnn do§rultusunda, bu plana kar³ çkmaldrlar. ³çiler, zoralnan feodal mülkiyetin devlet mülkü olarak kalmasn ve büyük-ölçekli tarmn bütün üstünlüklerine sahip olarak birle³mi³ kr proletaryas tarafndan i³lenen ve ortak mülkiyet ilkesinin sallantda olan burjuva mülkiyet ili³kileri içinde derhal sa§lam bir temel elde

8

etti§i i³çi kolonilerine dönü³türülmesini istemelidirler. Demokratlar nasl köylülerle birle³iyorlarsa, i³çiler de o ölçüde kr proletaryas ile birle³melidirler. Ayrca demokratlar, ya do§rudan do§ruya federatif bir cumhuriyet için çal³acaklar, ya da e§er tek ve bölünmez bir cumhuriyetten kaçnamayacak

2

olurlarsa, topluluklara

[sayfa 222] ve eyaletlere mümkün olan en geni³ özerkli§i

ve ba§mszl§ vererek en azndan merkezi hükümeti sakatlama giri³iminde bulunacaklardr. ³çiler, bu plana kar³ çkmakta yalnzca tek ve bölünmez bir Alman cumhuriyeti için çal³makla kalmamal, bu cumhuriyet içinde iktidarn en kesin bir biçimde devlet yetkesinin ellerinde toplanmas için de çal³maldrlar. Topluluklar için özgürlük, öz-yönetim, vb. gibi demokratik sözlerle yanl³ yola saptrlmalarna frsat vermemelidirler. Ortadan kaldrlacak bunca ortaça§ kalntsnn hâlâ bulundu§u, krlmas gereken bunca yerel ve bölgesel inatçl§n bulundu§u Almanya gibi bir ülkede, her köyün, her kentin ve her eyaletin, ancak merkezden gelen güçle tam yol ilerleyebilecek olan devrimci eylemin önüne yeni bir engel çkartmasna hiç bir ko³ul altnda izin verilmemelidir. Mevcut durumun yenilenmesi, Almanlarn tek ve ayn ilerleme için her kentte ve her eyalette ayr ayr sava³malar ho³görülmemelidir. Modern özel mülkiyetin hâlâ gerisinde bulunan ve her yerde yoksul topluluklarla zengin topluluklar arasnda kavgalara yolaçarak zorunlu olarak modern özel mülkiyete dönü³mekte olan bir mülkiyet biçimi, yani komünal mülkiyet; ve devlet medeni yasas ile yanyana varolan komünal medeni yasann, i³çilere oynad§ oyunlarla birlikte, özgür komünal denen bir anayasa sayesinde sürdürülmesi ise hiç ho³görülmemelidir. 1793'te Fransa'da oldu§u gibi, bugün Almanya'da da en kat merkeziyetçili§i gerçekle³tirmek gerçek

3

devrimci partinin görevidir.

[sayfa 223]

2 Topluluk [Gemeinde]: Burada bu terim, hem kentsel belediyeleri ve hem de krsal topluluklar kapsayacak biçimde, geni³ anlamda kullanlmaktadr. Ed.

3 Bu pasajn bir yanl³ anlamaya dayand§ anmsanacaktr. O sralar bonapartçlar ve

liberal tarih çarptclar sayesinde Fransz merkezi yönetim mekanizmasnn Büyük Devrim ile birlikte geldi§ine ve özellikle de bu mekanizmann kralclarn, federalci gericili§in ve d³ dü³mann altedilmesinde vazgeçilmez ve kesin bir silah olarak Konvansiyon tarafndan i³letildi§ine kesin gözüyle baklmaktayd. Ama, 18 Brumaire'e dek tüm devrim boyunca, il, ilçe ve komünlerin tüm yönetimlerinin bu kurulu³larn kendileri tarafndan seçilen yetkililerden olu³tu§u ve bu yetkililerin genel devlet yasalar çerçevesinde tam bir özgürlü§e sahip bulunduklar; Amerika'dakilere benzeyen bu eyaletsel ve yerel öz-yönetimlerin, 18 Brumaire darbesinin hemen ardndan, bizzat Napoléon'un bunlar kaldrp onlarn yerine hâlâ varolan ve dolaysyla daha ba³langçta salt gericili§in bir arac olan valiler yönetimini koymasn gerektirecek ölçüde devrimin en güçlü kaldrac haline geldikleri artk çok iyi bilinen bir olgudur. Ama yerel ve eyaletsel öz-yönetim siyasal ve ulusal merkeziyetçilikle ne denli az çeli³iyorsa, sviçre'de bize o denli itici görünen ve tüm Güney Alman federal cumhuriyetçilerinin 1849'da Almanya'ya egemen klmak istedikleri o darkafal, kantonal ya da komünal çkarclkla da arasnda o denli az zorunlu bir ba§ vardr. [Engels'in 1885 basksna notu.]

9

Demokratlarn bir sonraki hareketle nasl iktidara geleceklerini, nasl azçok sosyalistçe önlemler önermek zorunda kalacaklarn gördük. Buna kar³lk i³çilerin hangi önlemleri önermeleri gerekti§i sorulabilir. Hareketin ba³langcnda i³çiler, elbette, henüz hiç bir do§rudan komünistçe önlem öneremezler. Ama ³unlar yapabilirler:

1. Demokratlar, o güne dek varolmu³ toplumsal düzenin olabildi§ince çok alanna müdahale etmek, bu düzenin genel ak³n bozmak ve kendileriyle uzla³trmak, ve olabildi§ince çok üretici gücü, ula³m aracn, fabrikalar, demiryollarn, vb. devletin elinde toplama zorunda brakmak; 2. Her durumda devrimci de§il, yalnzca reformist bir biçimde hareket edecek olan demokratlarn önerilerini en son snrna dek itelemeli ve bunlar özel mülkiyete do§rudan saldr biçimine dönü³türmelidirler; böylelikle, örne§in küçük-burjuvalar demiryollarnn ve fabrikalarn satn alnmalarn önerecek olsalar, i³çiler bu demiryollarnn ve fabrikalarn, gericilerin mülkleri olarak, devlet tarafndan hiç bir tazminat ödenmeksizin do§rudan zoralmn istemelidirler. Demokratlar orantl vergiler önerecek olsalar, i³çiler müterakki vergiler istemelidirler; demokratlarn kendileri lml bir müterakki vergi ortaya atacak olsalar, i³çiler büyük sermayenin ykm demek olacak ölçülerle yükselen bir vergi üzerinde diretmelidirler; demokratlar devlet borçlarnn düzenlenmesini isteyecek olsalar i³çiler devletin iâsn istemelidirler. Böylece, i³çilerin istemleri, her yerde, demokratlarn bilinçlerine ve önlemlerine göre ayarlanmaldr.

Alman i³çileri uzun bir devrimci geli³meden tümüyle geçmeksizin iktidar ele geçiremeyecek ve kendi snf çkarlarn sa§layamayacak olsalar bile, hiç de§ilse, bu kez, belirli bir kesinlikle bilmektedirler ki, yakla³makta olan devrimci oyunun birinci perdesi, kendi snarnn Fransa'daki dolaysz zaferiyle çak³acak ve bu zaferle çok büyük bir hz kazanacaktr. Ama, snf çkarlarnn neler olduklar konusunda kafalarn açkl§a kavu³turarak, ba§msz bir parti olarak kendi yerlerini bir an önce alarak ve demokratik küçük-burjuvann ikiyüzlü sözleriyle proletarya partisinin ba§msz örgütünden vazgeçme yolunda bir an için olsun ayartlmaya frsat [sayfa 224] vermeksizin, nihai zaferleri için elden geleni bizzat yapmaldrlar. Sava³ naralar, Devrimin Süreklili§i olmaldr.

10

Londra Mart 1850 1850'de bildiri olarak da§tlm³tr Marx'n Kolonya Komünist Yarglamas Konusunda Açklamalar'nn üçüncü basksnda (Zürich 1885) Engels tarafndan yaynlanm³tr

11

Açklayc Notlar [a1]

Merkez Komitesinin Komünist Birli§e Ça§rs, Marks ve Engels tarafn-

dan 1850 Martnn sonlarnda, yeni bir devrimci dalgann gelece§inden hâlâ umutvar olduklar bir srada yazlm³tr. Yakla³an devrimde proletaryann teori ve taktiklerini geli³tirirken Marks ve Engels, küçük-burjuva demokratlarndan ayr olarak, ba§msz bir proletarya partisinin kurulmas gere§ini vurgulamaktadrlar.  Ça§rdaki temel yönlendirici dü³ünce, özel ve yeni bir toplum kuracak olan devrimin süreklili§i dü³üncesidir. Merkez Komitesinin Ça§rs, Komünist Birlik üyeleri arasnda gizli olarak da§tlm³tr. Tutuklanan baz Birlik üyelerinin üzerinden çkan bu belge, 1851'de Alman burjuva gazetelerinde ve polis görevlileri Wermuth ve Stieber tarafndan yazlan bir kitapta yaynland. Merkez Komitesinin Komünist Birli§e Ça§rsnn metni, K. Marx and F. Engels, Selected Works, (Progress Publishers, Moscow, 1969, Vol. I, s. 175-185) adl yapttan Ahmet Kardam tarafndan Türkçeye çevrilmi³tir. (Marks-Engels: Seçme Yaptlar, Cilt: I, s: 213-225, Sol Yaynlar, Birinci Bask, Aralk 1976)

[a2]

Burada, Mays-Haziran 1849'da Almanya'da (28 Mart 1849'da Frankfurt

Ulusal Meclisi tarafndan kabul edilmi³, ama birtakm Alman devletleri tarafndan reddedilmi³ bulunan) mparatorluk Anayasasnn desteklenmesi amacyla giri³ilen halk ayaklanmasna de§inilmektedir. Bu ayaklanmalar kendili§inden ve birbirinden kopuktular ve 1849 Haziran ortasnda bastrldlar.

[a3]

Bununla, 18. yüzyl sonundaki Fransz burjuva devriminden bu yana hep

devrimin be³i§i olarak görülen Fransa'nn ba³kenti Paris kastediliyor.

[a4]

Kutsal ttifak  Ayr ayr ülkelerdeki devrimci hareketleri bastrmak ve

oralardaki feodal monar³ileri korumak amacyla 1815'te çarlk Rusyas'nn, Avusturya'nn ve Prusya'nn kurmu³ olduklar gerici bir Avrupal Monarklar birli§i.

[a5]

Burada, Almanya'daki Mart Devriminin ardndan toplanan ve oturumla-

rna 18 Mart 1848'de ba³layan Ulusal Meclisin küçük-burjuva sol-kanadna de§iniliyor. Bu meclisin ba³lca amac, Almanya'nn siyasal parçalanm³l§na son vermek ve bir mparatorluk Anayasas hazrlamakt. Ne var ki, liberal ço§unlu§un korkakl§ ve yalpalamalar, ve sol-kanadn kararszl§ ve tuturszl§ yüzünden, Ulusal Meclis iktidar ele almay ba³aramad ve 1848-49 Alman devriminin belli ba³l sorunlar kar³snda kesin bir tutum

12

alamad. 30 Mays 1849'da, meclis, Stuttgart'a ta³nmak zorunda kald. 18 Haziran 1849'da ise askeri birlikler tarafndan da§tld.

[a6]

Neue Oder-Zeitung  1849'dan 1855'e kadar bu ad altnda Breslau'da

yaynlanan bir günlük burjuva-demokratik Alman gazetesi. 1855'de Marks bu gazetenin Londra muhabiriydi.

13

Aydnlanma Kütüphanesi

http://www.1001001000.org