Ke Hoach Pt Dnvn

céng hßa x∙ héi chñ nghÜa viÖt Nam §éc lËp – Tù do – Hanh phóc

Dù th¶o

KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa 5 n¨m (2006-2010)

Hµ Néi, th¸ng 01 n¨m 2006

môc lôc

PhÇn 1: §¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2001-2005.. 1 I. §¸nh gi¸ chung............................................................................................................1 1. Nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc .............................................................................................1 2. Nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm.............................................................................................8 3. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng yÕu kÐm trong ph¸t triÓn DNNVV.........................10 3.1 Tõ phÝa c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc: .................................................... 10 3.2 Tõ phÝa DNNVV: ..................................................................................... 12 II. §¸nh gi¸ thÓ chÕ, chÝnh s¸ch, yÕu tè qu¶n lý liªn quan ®Õn ph¸t triÓn DNNVV..........................................................................................................................12 1. ThÓ chÕ chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn doanh nghiÖp .....................................................12 1.1 Ph¸p luËt liªn quan ®Õn m«i tr−êng ®Çu t−............................................... 12 1.2 §Êt ®ai vµ mÆt b»ng s¶n xuÊt cho DNNVV: ............................................ 27 1.3 C¸c chÝnh s¸ch vÒ tÝn dông:...................................................................... 29 1.4 ChÝnh s¸ch lao ®éng vµ ®µo t¹o lao ®éng kü thuËt................................... 31 2. Khung ph¸p lý ®èi víi c¸c DNNVV:.....................................................................32 2.1 NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP ngµy 23/10/2001 cña ChÝnh phñ vÒ trî gióp ph¸t triÓn DNNVV ........................................................................................... 32 2.2 Mét sè v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c................................................................. 33 III. §¸nh gi¸ HÖ thèng c¬ quan trî gióp DNNVV vµ ho¹t ®éng trî gióp DNNVV ............................................................................................................................35 1. C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc................................................................................35 2. C¸c tæ chøc doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ – x· héi: .............................................44 3. C¸c nhµ tµi trî quèc tÕ: ...........................................................................................47 4. §¸nh gi¸ viÖc triÓn khai ho¹t ®éng trî gióp DNNVV...........................................48 4.1 §¸nh gi¸ kÕt qu¶ triÓn khai ho¹t ®éng trî gióp:....................................... 48 4.2 §¸nh gi¸ sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan.................................................... 52 PhÇn II: KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006-2010........................... 54 I. Bèi c¶nh kinh tÕ - x· héi giai ®o¹n 2006-2010: .......................................................54 II. quan ®iÓm, môc tiªu vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa...................57 1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn DNNVV: .............................................................................57 2. Môc tiªu ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2006-2010 ...............................................58 2.1 Môc tiªu tæng qu¸t: .................................................................................. 58 2.2 Môc tiªu cô thÓ:........................................................................................ 59 III. Nhãm gi¶i ph¸p ®¬n gi¶n ho¸ c¸c quy ®Þnh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ..........................61 1. §iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ h−íng dÉn thùc hiÖn LuËt Doanh nghiÖp míi...............................................................................61 2. KiÖn toµn c«ng t¸c ®¨ng ký kinh doanh.................................................................61 IV.T¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn ®Êt, mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c DNNVV............................68 V. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa tiÕp cËn vèn..................69 i

VI. C¸c ch−¬ng tr×nh hç trî nh»m n©ng cao n¨ng lùc vµ c¶i thiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa ................................................................70 VII. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®¸p øng ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2006-2010.......................................................................................................................75 VIII.T¹o lËp m«i tr−êng t©m lý x· héi ®èi víi khu vùc DNNVV ................................76 IX.Qu¶n lý thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2006 - 2010.................76 X. Tæ chøc thùc hiÖn ......................................................................................................77 Phô lôc I: C¬ së tÝnh to¸n c¸c chi tiªu kÕ ho¹ch pt DNNVV........ 102 Phô lôc 2: KÕ ho¹ch tµi chÝnh...................................................................... 105

ii

KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa 5 n¨m 2006-2010 ChiÕm trªn 96% sè doanh nghiÖp ®¨ng ký vµ ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp vµ 99% tæng sè c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cña c¶ n−íc, KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa (DNNVV) nÕu ®−îc x©y dùng kh¶ thi vµ triÓn khai thùc hiÖn tèt, sÏ gãp phÇn quan träng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn thµnh c«ng KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n−íc trong giai ®o¹n nµy; tiÕp tôc thùc hiÖn chiÕn l−îc ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa ®Ó n−íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n−íc c«ng nghiÖp. PhÇn thø nhÊt §¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2001-2005 I. §¸nh gi¸ chung

Thùc tiÔn cho thÊy, t¨ng tr−ëng kinh tÕ phô thuéc vµ sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp vµ viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc bªn trong cña nÒn kinh tÕ ®· gi÷ mét vai trß quyÕt ®Þnh trong t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ph¸t triÓn ®Êt n−íc, ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m qua, sù ph¸t triÓn v−ît bËc c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng cña c¸c DNNVV ®· gãp phÇn quan träng vµo môc tiªu t¨ng tr−ëng còng nh− vµo ng©n s¸ch, t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp c¸ nh©n; gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc huy ®éng nguån ®Çu t− trong dÉn cho ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. §¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ®ã mét phÇn nhê sù nç lùc cña b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp. PhÇn cã tÝnh quyÕt ®Þnh lµ nhê t¸c ®éng cña c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®· t¹o nÒn t¶ng cho hç trî DNNVV, vai trß cña doanh nh©n ®−îc ®Ò cao. 1. Nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc DNNVV cã vai trß rÊt quan träng, lµ mét ®éng lùc cho sù t¨ng tr−ëng nhanh vµ hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ Theo kÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª1, hiÖn cã trªn 2,7 triÖu c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh thu hót trªn 8,3 triÖu lao ®éng Vµo thêi ®iÓm n¨m 2002, c¸c DNNVV cã Ýt h¬n 300 lao ®éng chiÕm h¬n 99% tæng sè c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu hót h¬n 77% lùc l−îng lao ®éng phi n«ng nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp lín cã h¬n 300 lao ®éng chØ chiÕm 0,1% tæng sè c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho 22,7% lùc l−îng lao ®éng phi n«ng nghiÖp

1

Theo định nghĩa của Tổng cục Thống kê, “cơ sở” là nơi trực tiếp diễn ra các hoạt động kinh tế từ 3 tháng trở lên, không bao gồm các đơn vị mới thành lập và phải có chủ thể quản lý hoặc người chịu trách nhiệm cho đơn vị đó. Trong Kết quả Tổng điều tra các cơ sở kinh tế, hành chính, sự nghiệp năm 2002 các cơ sở kinh tế không bao gồm các cơ sở hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp.

1

Bøc tranh toµn c¶nh doanh nghiÖp cña ViÖt Nam cã mét sè nÐt t−¬ng ®ång víi thùc tiÔn quèc tÕ vÒ quy m« trung b×nh cña c¸c doanh nghiÖp nhá, trung b×nh vµ lín. Trong khi møc trung b×nh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn ë quy m« nhá víi b×nh qu©n 3 lao ®éng/c¬ së so víi møc b×nh qu©n 9 lao ®éng/c¬ së ë c¸c n−íc EU, th× mét “doanh nghiÖp nhá” cña ViÖt Nam còng cã møc b×nh qu©n lao ®éng lµ 19 ng−êi t−¬ng ®−¬ng møc b×nh qu©n 20 lao ®éng cña doanh nghiÖp “nhá” cña Ch©u ¢u. “Doanh nghiÖp võa” cña ViÖt Nam cã 112 lao ®éng cßn ë Ch©u ¢u lµ 95. Doanh nghiÖp siªu nhá cña ViÖt Nam th× cã quy m« nhá h¬n Ch©u ¢u vµ cã ch−a ®Õn 2 lao ®éng tÝnh theo b×nh qu©n mét c¬ së. Sù kh¸c biÖt lín nhÊt cã thÓ thÊy lµ trong tr−êng hîp c¸c doanh nghiÖp quy m« lín víi møc b×nh qu©n 773 lao ®éng/c¬ së t¹i ViÖt Nam vµ cßn t¹i Ch©u ¢u cã møc b×nh qu©n cao h¬n nhiÒu (1020 lao ®éng) - KÓ tõ khi LuËt Doanh nghiÖp cã hiÖu lùc (1/1/2000) sè l−îng c¸c doanh nghiÖp ®¨ng ký thµnh lËp míi ®· t¨ng nhanh chãng: Tõ n¨m 2000 ®Õn hÕt n¨m 2004, ®· cã gÇn 121 ngh×n doanh nghiÖp ®¨ng ký thµnh lËp míi, trong ®ã chñ yÕu lµ DNNVV, ®−a tæng sè doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn c¶ n−íc ®Õn nay lªn kho¶ng 180.000 doanh nghiÖp, céng thªm kho¶ng 2,6 triÖu hé kinh doanh c¸ thÓ vµ kho¶ng 18 ngµn hîp t¸c x·. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, sè l−îng doanh nghiÖp ®¨ng ký theo LuËt Doanh nghiÖp t¨ng nhanh, víi tèc ®é ngµy cµng cao (n¨m 2002 cã 21.535 doanh nghiÖp, t¨ng 9% so víi cïng kú n¨m tr−íc; n¨m 2003 t¨ng 29%; n¨m 2004 t¨ng kho¶ng 40%); sè doanh nghiÖp ®¨ng ký trung b×nh hµng n¨m t¨ng kho¶ng 4 lÇn so víi trung b×nh cña 9 n¨m tr−íc n¨m 2000. Sè doanh nghiÖp míi ®¨ng ký trong giai ®o¹n 2000-2004 cao gÊp 3,5 lÇn so víi 9 n¨m tr−íc. NÕu n¨m 2001 trung b×nh cø 964 ng−êi d©n cã mét doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh th× n¨m 2005 −íc tÝnh cã 1 doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh / 500 ng−êi d©n. - Sè l−îng vèn huy ®éng ®−îc qua ®¨ng ký thµnh lËp míi vµ më réng quy m« kinh doanh còng t¨ng m¹nh mÏ vµ ®−îc ph©n bè réng kh¾p trªn toµn quèc. NÕu nh− giai ®o¹n 1991-1999 tæng sè vèn ®¨ng ký chØ lµ 25.742 ngh×n tû ®ång, th× trong 4 n¨m 2000-2004 sè vèn ®¨ng ký lªn ®Õn 213.039 ngh×n tû, ®−a tæng sè vèn ®Çu t− cña doanh nghiÖp khu vùc ngoµi quèc doanh lªn 229.383.903 tû ®ång, trong ®ã: n¨m 2002 lµ 38.530 ngh×n tû ®ång, t¨ng 50% so víi cïng kú n¨m tr−íc; n¨m 2003 lµ 58.199 ngh×n tû ®ång (t¨ng 49%); n¨m 2004 lµ 76.636 ngh×n tû ®ång (t¨ng 31%). Tæng vèn ®¨ng ký míi giai ®o¹n 2000-2004 cao h¬n gÊp 7,9 lÇn so víi 9 n¨m tr−íc ®©y (1991-1999). Tû träng ®Çu t− cña doanh nghiÖp khu vùc kinh tÕ t− nh©n (phÇn lín lµ DNNVV) trong tæng ®Çu t− toµn x· héi ®· t¨ng tõ 20% n¨m 2000 lªn 23% n¨m 2001; 25% n¨m 2002; trªn 27% n¨m 2003. Vèn ®Çu t− thùc hiÖn cña doanh nghiÖp khu vùc kinh tÕ t− nh©n trong n−íc ®· lín h¬n vèn ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi. Kh¸c víi ®Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi (FDI) vèn chØ ®Çu t− vµo c¸c vÞ trÝ thuËn lîi tËp trung ë mét sè Ýt tØnh, thµnh, th× ®Çu t− cña 2

c¸c doanh nghiÖp khu vùc DNNVV ®−îc thùc hiÖn ë tÊt c¶ c¸c vïng, c¸c tØnh, thµnh phè víi nhiÒu ®iÒu kiÖn kh¸c nhau. Møc vèn ®¨ng ký ®Çu t− trung b×nh/doanh nghiÖp còng ®ang cã xu h−íng t¨ng lªn. Thêi kú 1991 - 1999 vèn ®¨ng ký b×nh qu©n/doanh nghiÖp lµ gÇn 0,57 tû ®ång, n¨m 2000 lµ 0,96 tû ®ång, n¨m 2001 lµ 1,3 tû ®ång, n¨m 2002 lµ 1,8 tû ®ång; trong 7 th¸ng ®Çu n¨m 2003 lµ 2,12 tû ®ång. Doanh nghiÖp ®¨ng ký vèn thÊp nhÊt lµ kho¶ng 5 triÖu ®ång vµ cao nhÊt lµ 200 tû ®ång (h¬n 13 triÖu USD). §iÒu nµy thÓ hiÖn sù gia t¨ng kh«ng ngõng vÒ quy m« doanh nghiÖp. Cho ®Õn nay ch−a cã ®iÒu tra ®Çy ®ñ ®Ó so s¸nh sè vèn ®¨ng ký víi sè vèn thùc tÕ ®Çu t−. Tuy nhiªn, kh¶o s¸t thùc tÕ ë mét sè khu, côm c«ng nghiÖp cho thÊy DNNVV ®ang lµ c¸c nhµ ®Çu t− chñ yÕu. ChØ riªng sè vèn ®Çu t− thùc tÕ cña c¸c DNNVV thùc hiÖn t¹i c¸c khu, côm c«ng nghiÖp ®ã ®· cao h¬n sè vèn ®¨ng ký ë ®Þa ph−¬ng trong cïng thêi kú. KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp n¨m 2002 còng cho thÊy sè vèn ®Çu t− b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña mét doanh nghiÖp nhá (cã 10-49 ng−êi) vµo kho¶ng 169 triÖu ®ång cao h¬n vèn b×nh qu©n chung (149 triÖu ®ång). Bªn c¹nh ®ã, sè vèn ®Çu t− b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña mét doanh nghiÖp võa (cã tõ 50-299 ng−êi) lµ kho¶ng 424 triÖu ®ång, gÊp r−ìi møc b×nh qu©n cña doanh nghiÖp quy m« lín (285 triÖu ®ång). - DNNVV ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo tæng s¶n phÈm quèc d©n vµ nguån thu ng©n s¸ch nhµ n−íc Trong nh÷ng n¨m qua, víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng c¶ vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng, DNNVV ®· ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo s¶n l−îng quèc gia còng nh− nguån thu ng©n s¸ch c¶ Trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng. Theo KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp n¨m 2002, c¸c doanh nghiÖp thuéc quy m« “nhá” vµ “võa” t¹o ra ®−îc mét l−îng doanh thu ®¸ng kÓ tÝnh theo b×nh qu©n c¬ së vµ theo b×nh qu©n nh©n c«ng lao ®éng. KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp còng cho thÊy n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n nÕu tÝnh theo doanh thu b×nh qu©n ®Çu ng−êi2 cña c¸c doanh nghiÖp nhá gÊp 2 lÇn, cña c¸c doanh nghiÖp võa gÊp 3 lÇn so víi n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp lín §ãng gãp vµo nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n−íc còng ®ang cã xu h−íng t¨ng lªn trong mÊy n¨m gÇn ®©y, tõ kho¶ng 6,4% n¨m 2001 lªn h¬n 7,4% n¨m 2002 (tû lÖ t−¬ng øng cña doanh nghiÖp FDI lµ tõ 5,2% lªn 21,6% vµ cña DNNN tõ 6% lªn 23,4%). Thu tõ thuÕ c«ng th−¬ng nghiÖp vµ dÞch vô ngoµi quèc doanh n¨m 2002 ®¹t 103,6% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 13% so víi n¨m 2001. N¨m 2003, sè thu tõ doanh nghiÖp d©n doanh chiÕm kho¶ng 15% tæng sè thu

2

MÆc dï kh«ng ph¶i lµ ph−¬ng ph¸p tÝnh n¨ng suÊt lao ®éng chÝnh x¸c (do vÉn cßn bao gåm gi¸ trÞ tÝnh theo gi¸ b¸n cña hµng ho¸, thuÕ gi¸n thu vµ c¸c c¸c kho¶n bao cÊp), doanh thu tÝnh theo b×nh qu©n ®Çu ng−êi cã thÓ ®−îc sö dông nh− mét c¸ch tÝnh gÇn ®óng ®Ó x¸c ®Þnh n¨ng suÊt lao ®éng cho c¸c doanh nghiÖp thuéc nh÷ng nhãm quy m« kh¸c nhau

3

ng©n s¸ch, t¨ng 29,5% so víi cïng kú c¸c n¨m tr−íc. Dù kiÕn n¨m 2004 thu tõ khu vùc kinh tÕ t− nh©n kho¶ng 13.100 tû, chiÕm kho¶ng 7,8% thu ng©n s¸ch3. Trong n¨m 2002, møc thuÕ vµ phÝ ®ãng b×nh qu©n ®Çu ng−êi trong c¸c doanh nghiÖp nhá lµ 10 triÖu ®ång b»ng møc b×nh qu©n chung vµ doanh nghiÖp võa lµ 42 triÖu ®ång. Trong khi ®ã møc ®ãng b×nh qu©n ®Çu ng−êi cña c¸c doanh nghiÖp lín lµ 12 triÖu ®ång. So víi ng©n s¸ch trung −¬ng, th× ®ãng gãp cña khu vùc kinh tÕ t− nh©n (chñ yÕu lµ DNNVV) trong nguån thu cña ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng lín h¬n nhiÒu. VÝ dô, ë TP. phè Hå ChÝ Minh, kinh tÕ t− nh©n ®ãng gãp trong tæng thu ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng lµ kho¶ng 15%, TiÒn Giang 24%, §ång Th¸p 16%, Gia Lai 22%, Ninh B×nh 19%, Yªn B¸i 16%, Th¸i Nguyªn 17%, Qu¶ng Nam 22%, B×nh §Þnh 33%, v.v... Ngoµi ®ãng gãp trùc tiÕp vµo ng©n s¸ch, doanh nghiÖp, hiÖp héi doanh nghiÖp cßn tÝch cùc tham gia ®ãng gãp x©y dùng c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸, tr−êng häc, ®−êng giao th«ng n«ng th«n, nhµ t×nh nghÜa vµ nh÷ng ®ãng gãp phóc lîi x· héi kh¸c ë c¸c ®Þa ph−¬ng trong c¶ n−íc. Mét sè doanh nghiÖp trùc tiÕp x©y dùng nhµ t×nh nghÜa tÆng gia ®×nh chÝnh s¸ch, gia ®×nh hoµn c¶nh ®Æc biÖt khã kh¨n, nhµ v¨n ho¸ hay tr−êng häc; cung cÊp häc bæng cho sinh viªn nghÌo, v.v... - T¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng−êi lao ®éng: N−íc ta hµng n¨m cã thªm kho¶ng 1,4-1,5 triÖu ng−êi ®Õn tuæi tham gia thÞ tr−êng lao ®éng; ngoµi ra, sè lao ®éng n«ng nghiÖp cã nhu cÇu chuyÓn sang lµm viÖc trong c¸c ngµnh phi n«ng nghiÖp còng kh«ng nhá. Nhu cÇu hµng n¨m ph¶i t¹o thªm ®−îc hµng triÖu viÖc lµm ®ang lµ mét ¸p lùc x· héi m¹nh ®èi víi ChÝnh phñ vµ c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng. ViÖc t¹o thªm nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm míi kh«ng chØ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña x· héi, mµ cßn gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn c¶ vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Theo −íc tÝnh, DNNVV t¹o ra kho¶ng 49% viÖc lµm phi n«ng nghiÖp ë n«ng th«n, kho¶ng 25-26% lùc l−îng lao ®éng c¶ n−íc. Theo B¸o c¸o cña Tæng côc Thèng kª riªng khu vùc doanh nghiÖp, kh«ng tÝnh c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ, mçi n¨m thu hót trªn d−íi 45 v¹n lao ®éng víi møc thu nhËp b×nh qu©n gÇn 1,05 triÖu ®ång/th¸ng. Ngoµi ra khu vùc hé kinh doanh c¸ thÓ mçi n¨m t¨ng thªm tõ 12-15 v¹n c¬ së, thu hót thªm gÇn 40 v¹n lao ®éng víi møc thu nhËp b×nh qu©n tõ 350.000-500.000 ®ång/th¸ng, TiÒm n¨ng to lín nµy cã ý nghÜa quan träng trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp vµ æn ®Þnh x· héi hiÖn nay. §Õn thêi ®iÓm n¨m 2002, cã kho¶ng h¬n 2,66 triÖu doanh nghiÖp siªu nhá; ®¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp siªu nhá nµy (trªn 97%) ®Õn thêi ®iÓm n¨m

3

Theo b¸o c¸o cña Bé Tµi chÝnh t¹i Héi nghÞ ngµnh Tµi chÝnh n¨m 2004

4

2002 ®¨ng ký c¸c ho¹t ®éng kinh doanh lµ c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ vµ ho¹t ®éng réng kh¾p trªn toµn quèc. Nhãm doanh nghiÖp cã quy m« tõ 1-5 ng−êi cã h¬n 97% lµ c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ. Trong nhãm doanh nghiÖp cã quy m« tõ 6-9 ng−êi, trªn 37% ®¨ng ký theo LuËt Doanh nghiÖp. Tæng ®iÒu tra n¨m 2002 cho thÊy b×nh qu©n c¸c doanh nghiÖp cã tõ 6 -9 ng−êi t¹o ra l−îng doanh thu cã gi¸ trÞ gÊp nhiÒu lÇn c¸c doanh nghiÖp cã Ýt h¬n 5 ng−êi. C¸c doanh nghiÖp nµy còng tr¶ møc l−¬ng cao h¬n nhiÒu so víi nhãm doanh nghiÖp quy m« nhá h¬n, nguån vèn ho¹t ®éng vµ møc ®ãng gãp vµo nguån thu ng©n s¸ch nhµ n−íc th«ng qua thuÕ vµ phÝ còng cao h¬n nhiÒu. C¸c doanh nghiÖp siªu nhá thuéc nhãm quy m« lín h¬n còng sö dông sè l−îng lao ®éng lín h¬n nhiÒu cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng vµ tay nghÒ kÜ thuËt vµ còng sö dông sè l−îng m¸y tÝnh lín h¬n nhiÒu trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp siªu nhá ®¨ng ký theo LuËt Doanh nghiÖp t¹o ra l−îng doanh thu lín h¬n h¼n, ®Çu t− vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu h¬n vµ ®ãng gãp lín h¬n nhiÒu cho ng©n s¸ch Nhµ n−íc. H¬n n÷a, c¸c doanh nghiÖp siªu nhá nµy cã lùc l−îng lao ®éng cã kÜ n¨ng hïng hËu h¬n vµ sö dông sè l−îng m¸y tÝnh lín h¬n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá vµ siªu nhá, tû suÊt ®Çu t− trung b×nh cho 1 chç lµm lµ 65 ®Õn 170 triÖu ®ång; trong khi ®ã ®èi víi DN lín, th× sè t−¬ng øng lµ 285 triÖu ®ång. Víi suÊt ®Çu t− b×nh qu©n chung nh− vËy, trong 4 n¨m qua khu vùc DNN lµ n¬i chñ yÕu thu hót lao ®éng míi hµng n¨m vµ sè lao ®éng d− thõa do s¾p xÕp l¹i DNNN hay c¶i c¸ch hµnh chÝnh, gãp phÇn æn ®Þnh vµ t¨ng thu nhËp cho ng−êi lao ®éng. KÕt qu¶ lµ tæng sè lao ®éng lµm viÖc trong c¸c DNN ®· lªn ®Õn gÇn 6,5 triÖu ng−êi. §©y lµ sù ®ãng gãp tÝch cùc vµo æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi, xãa ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao nhËn thøc cña ng−êi lao ®éng ë n«ng th«n. - DNNVV tham gia tÝch cùc vµo khu vùc s¶n xuÊt chÕ biÕn, b¸n lÎ vµ dÞch vô; gãp phÇn c©n b»ng ngo¹i tÖ th«ng qua xuÊt khÈu - C¸c DNNVV kh¸ n¨ng ®éng vµ nhanh nh¹y trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn, c¸c DNNVV chiÕm sè l−îng ®«ng ®¶o nhÊt trong lÜnh vùc ph©n phèi s¶n phÈm tíi ng−êi tiªu dïng th«ng qua c¸c ho¹t ®éng b¸n bu«n vµ b¸n lÎ (Xem B¶ng 14) vµ chia theo quy m« doanh nghiÖp trong Phô lôc IV, tiÕp theo lµ trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt chÕ biÕn, kinh doanh nhµ hµng, kh¸ch s¹n, kho b·i, giao th«ng vËn t¶i, vµ th«ng tin liªn l¹c. Thø tù nµy cã sù thay ®æi nÕu tÝnh theo sè l−îng viÖc lµm do DNNVV t¹o ra. Theo ®ã, dÉn ®Çu lµ ngµnh s¶n xuÊt chÕ biÕn, tiÕp theo lµ b¸n bu«n b¸n lÎ, kinh doanh nhµ hµng kh¸ch s¹n, x©y dùng, giao th«ng vËn t¶i, kho b·i vµ th«ng tin liªn l¹c.

5

Tuy cã quy m« h¹n chÕ nh−ng víi sè l−îng lín, DNNVV ®· t¹o thµnh m¹ng l−íi kinh doanh réng kh¾p, kÓ c¶ ®Þa bµn n«ng th«n, lµ lùc l−îng chñ yÕu, cã vai trß quan träng trong kªnh tiªu thô n«ng s¶n vµ ph©n phèi vËt t− vµ hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng cho n«ng d©n. Víi −u thÕ vÒ vèn vµ sù n¨ng ®éng s½n cã, th−¬ng m¹i t− nh©n (chñ yÕu lµ DNNVV) chi phèi hÇu hÕt ho¹t ®éng b¸n lÎ trªn thÞ tr−êng, kh«ng chØ ë khu vùc thµnh thÞ mµ cßn ë thÞ tr−êng n«ng th«n (tû träng n¨m 2003 xÊp xØ 80%) cao h¬n so víi n¨m 2001 (78%). Tèc ®é t¨ng vÒ hµng ho¸ b¸n lÎ vµ doanh thu dÞch vô cña th−¬ng m¹i t− nh©n ë møc trung b×nh18-20%/n¨m lu«n cao h¬n møc t¨ng trung b×nh cña toµn x· héi (12%/n¨m) vµ lu«n cao h¬n so víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. PhÇn lín DNNVV cã kh¶ n¨ng ®¸p øng nhanh nh¹y nhu cÇu tiªu dïng ®a d¹ng cña c¸c tÇng líp d©n c− vµ cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, lµm cho thÞ tr−êng ngµy cµng s«i ®éng, t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n. Trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, víi chÝnh s¸ch më réng vµ khuyÕn khÝch th−¬ng m¹i quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, DNNVV ®· n¨ng ®éng ®Çu t− vµo c¸c ngµnh nghÒ cã nhiÒu lîi thÕ, chñ ®éng t×m kiÕm vµ khai th¸c thÞ tr−êng quèc tÕ qua ®ã gãp phÇn tÝch cùc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, thu ngo¹i tÖ cho ®Êt n−íc, chñ yÕu qua h×nh thøc xuÊt khÈu gi¸n tiÕp, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ, chÕ biÕn n«ng s¶n, thuû s¶n. Tuy nhiªn, c¸c sè liÖu hiÖn cã vÒ DNNVV tham gia vµo th−¬ng m¹i quèc tÕ dï trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Òu cßn ë møc s¬ l−îc. Theo mét ®iÒu tra gÇn ®©y4 vÒ 1.400 DNNVV trong lÜnh vùc s¶n xuÊt chÕ biÕn cã sè nh©n c«ng Ýt h¬n 100 lao ®éng, chØ cã kho¶ng 3% sè doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu, dï thùc tÕ lµ ViÖt Nam cã møc t¨ng tr−ëng xuÊt khÈu cao nhÊt trªn thÕ giíi trong nh÷ng n¨m 90 vµ thËm chÝ cßn v−ît c¶ møc cña Trung Quèc vµo nh÷ng n¨m 805. Mét sè l−îng lín c¸c DNNVV cã Ýt h¬n 100 lao ®éng chØ s¶n xuÊt phôc vô thÞ tr−êng trong n−íc. MÆt kh¸c, còng theo b¶n ®iÒu tra nµy, 5 trong sè 22 (nghÜa lµ trªn 20%) doanh nghiÖp s¶n xuÊt chÕ biÕn víi sè lao ®éng trªn 100 ng−êi tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu trùc tiÕp. TØ lÖ c¸c DNNVV tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®−îc ®¸nh gi¸ cã thÓ ®¹t møc 17%. KÕt qu¶ thu nhËn ®−îc còng cho thÊy c¸c doanh nghiÖp t¹i c¸c trung t©m ®« thÞ lín (Hµ Néi vµ Thµnh phè Hå ChÝ Minh) víi l−îng nh©n c«ng lín h¬n 100 lao ®éng vµ ®−îc thµnh lËp theo h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc c«ng ty cæ phÇn th−êng cã kh¶ n¨ng tham gia vµo xuÊt khÈu nhiÒu h¬n. C¸c doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu th−êng s¶n xuÊt thùc phÈm chÕ biÕn, hµng ho¸ phi kim, hµng may mÆc vµ c¸c ®å thñ c«ng mü nghÖ. 4

B¶n ®iÒu tra nµy ®−îc thùc hiÖn trong khu«n khæ bµi b¸o sè 193 nhan ®Ò “ Qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ c¸c DNNVV ViÖt Nam” cña Ari Kokko vµ Fredrick Sjoholm, Tr−êng Kinh tÕ Stockholm, Th¸ng 6/2004 5 Thoburn, J (2004) “Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ t×nh tr¹ng nghÌo t¹i ViÖt Nam: Giíi thiÖu vµ Tæng quan”, T¹p chÝ Kinh tÕ Ch©u ¸ -Th¸i B×nh D−¬ng, TËp 9, trang 127-144, Ng©n hµng thÕ giíi (2000), B¸o c¸o t×nh h×nh ph¸t triÓn trªn thÕ giíi 2000/1: Chèng ®ãi nghÌo, Washington D.C

6

ViÖc nghiªn cøu s©u h¬n c¸c ®Æc ®iÓm vµ nhu cÇu cña c¸c DNNVV tham gia xuÊt khÈu lµ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ thiÕt kÕ vµ triÓn khai ®−îc c¸c chÝnh s¸ch h−íng ®Õn c¸c môc tiªu −u tiªn nh»m môc ®Ých khai th¸c tiÒm n¨ng xuÊt khÈu cña khu vùc DNNVV trong thêi gian tíi. TÝnh ®Õn hÕt ngµy 31/10/2004, sè l−îng DNNVV tham gia kinh doanh xuÊt khÈu chiÕm 80,6%, nhËp khÈu chiÕm 84,2% tæng sè doanh nghiÖp tham gia kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trªn c¶ n−íc6. §iÒu ®¸ng ghi nhËn ë ®©y lµ c¸c DNNVV/khu vùc t− nh©n ®· v−¬n lªn dÉn ®Çu vÒ xuÊt khÈu h¶i s¶n víi 740 triÖu ®«la, chiÕm 39% tæng kim ng¹ch mÆt hµng nµy; h¹t ®iÒu víi 141 triÖu ®«la, chiÕm 42% tæng kim ng¹ch mÆt hµng nµy. Víi xu thÕ ph¸t triÓn nh− hiÖn nay, khu vùc DNNVV sÏ lµ nguån thu ngo¹i tÖ tÝch cùc cho ®Êt n−íc trong t−¬ng lai. Tuy nhiªn, hiÖn nay phÇn lín c¸c DNNVV trong c¸c ngµnh hµng trªn ®Òu thùc hiÖn xuÊt khÈu th«ng qua c¸c doanh nghiÖp lín. Tû träng xuÊt khÈu trùc tiÕp cña c¸c DNNVV chØ chiÕm rÊt thÊp vµ chñ yÕu trong ngµnh hµng thñ c«ng mü nghÖ. - DNNVV gãp phÇn kh«i phôc, gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn c¸c lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, C¸c lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng t¹o ra l−îng s¶n phÈm hµng ho¸ ®a d¹ng, phong phó vÒ chñng lo¹i víi chÊt l−îng, kü - mü thuËt ngµy cµng cao, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng khu vùc vµ thÕ giíi, ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô cho c¸c thÞ tr−êng cã dung l−îng nhá mµ c¸c doanh nghiÖp lín kh«ng quan t©m. ChÝnh v× vËy c¸c lµng nghÒ nµy cã tÇm quan träng trong viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ xuÊt khÈu - B−íc ®Çu tham gia vµo qu¸ tr×nh h×nh thµnh mèi liªn kÕt DNNVV víi c¸c doanh nghiÖp lín: Mèi liªn kÕt gi÷a c¸c DNNVV vµ c¸c doanh nghiÖp lín, kÓ c¸c c¸c tËp ®oµn xuyªn quèc gia ®· b−íc ®Çu ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong thêi gian võa qua. Trong thêi gian qua, c¸c DNNVV ®· cã quan hÖ liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp lín trong viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu, thùc hiÖn thÇu phô, dÇn h×nh thµnh m¹ng l−íi c«ng nghiÖp bæ trî vµ ®Æc biÖt lµ t¹o ra m¹ng l−íi vÖ tinh ph©n phèi s¶n phÈm. Cã thÓ nãi, ®©y lµ mèi quan hÖ hai chiÒu, rµng buéc lÉn nhau, c¸c doanh nghiÖp lín b¶o ®¶m v÷ng ch¾c cho c¸c DNNVV vÒ thÞ tr−êng, tµi chÝnh, c«ng nghÖ, tiªu chuÈn kü thuËt vµ kinh nghiÖm qu¶n lý. Ng−îc l¹i, c¸c DNNVV ®¶m b¶o cho c¸c doanh nghiÖp lín vÒ c«ng nghiÖp bæ trî, m¹ng l−íi tiªu thô s¶n phÈm réng kh¾p c¶ n−íc. Nh− vËy, nh×n chung DNNVV n¨ng ®éng vµ thÝch øng nhanh víi nh÷ng thay ®æi cña thÞ tr−êng, gãp phÇn g×n gi÷ vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cho ng−êi lao ®éng, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m 6

nguån: Bé Th−¬ng m¹i

7

nghÌo vµ æn ®Þnh x· héi. C¸c DNNVV ph¸t triÓn ®óng h−íng vµ gãp phÇn x©y dùng mét nÒn s¶n xuÊt lín. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV lµ nhiÖm vô quan träng trong chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n−íc. 2. Nh÷ng tån t¹i, yÕu kÐm Bªn c¹nh nh÷ng chuyÓn biÕn cã ý nghÜa tÝch cùc, khu vùc DNNVV vÉn cßn nh÷ng yÕu kÐm trªn mét sè mÆt, cô thÓ: - Tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNNVV ch−a râ rµng: Tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNNVV theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§CP cã −u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ sö dông, song cã nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ lµ: Vèn ®¨ng ký (vèn ®iÒu lÖ) chØ lµ c¨n cø ban ®Çu ®Ó x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t− víi nhau vµ víi bªn thø ba. Cßn quy m« cña doanh nghiÖp ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua chØ tiªu vèn ®Çu t− thùc hiÖn (bao gåm vèn cè ®Þnh, vèn l−u ®éng). H¬n n÷a, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, vèn cña doanh nghiÖp, nhÊt lµ vèn l−u ®éng th−êng xuyªn thay ®æi tïy theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt - kinh doanh, nªn tiªu chÝ dïng vèn ®¨ng ký (vèn ®iÒu lÖ) kh«ng ph¶n ¸nh thùc chÊt quy m« cña doanh nghiÖp. Tiªu chÝ vÒ vèn kh«ng ph©n biÖt ®èi víi c¸c ngµnh nghÒ; trong khi yªu cÇu vèn ®Çu t− ®èi víi c¸c lÜnh vùc ngµnh nghÒ kh¸c nhau th× còng rÊt kh¸c nhau. VÝ dô nh− lÜnh vùc th−¬ng m¹i kh«ng yªu cÇu vèn cè ®Þnh lín, nh−ng c¸c ngµnh s¶n xuÊt th× l¹i yªu cÇu vèn cè ®Þnh lín. §©y còng lµ mét trong nh÷ng lý gi¶i cho t×nh tr¹ng sè DNNVV thuéc lÜnh vùc th−¬ng m¹i chiÕm tû träng cao trong c¸c DNNVV. C¸c sè liÖu thèng kª cho thÊy tiªu chÝ lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh DNNVV ë biªn ®é qu¸ lín l¹i kh«ng cô thÓ ho¸ thµnh c¸c nhãm chia theo quy m« vµ nh− ë trªn ®· ph©n tÝch, cã sù kh¸c biÖt kh¸ lín gi÷a c¸c DNNVV cã quy m« lao ®éng kh¸c nhau. NÕu chØ dïng tiªu chÝ nµy ®Ó phôc vô c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cho khu vùc DNNVV, th× tÝnh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch ®Ò ra sÏ kh«ng cao, do sÏ khã lßng ®Æt ra c¸c chÝnh s¸ch phï hîp cho tõng nhãm ®èi t−îng trong khèi DNNVV. ViÖc ph©n lo¹i DNNVV cÇn ®−îc cô thÓ h¬n theo quy m« h×nh thµnh doanh nghiÖp siªu nhá, doanh nghiÖp nhá vµ doanh nghiÖp võa th× tõ ®ã cã thÓ ®−a ra c¸c biÖn ph¸p hç trî phï hîp vµ ®Þnh h−íng cô thÓ h¬n vµo tõng nhãm ®èi t−îng. HiÖn cã 3 c¬ quan thùc hiÖn chøc n¨ng thèng kª doanh nghiÖp phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc vµ ®ang x©y dùng, vËn hµnh c¬ së d÷ liÖu vÒ doanh nghiÖp lµ c¬ quan kÕ ho¹ch (Côc Ph¸t triÓn DNNVV- Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−), c¬ quan thuÕ (Tæng côc ThuÕ- Bé Tµi chÝnh) vµ c¬ quan thèng kª (Tæng côc Thèng kª). Nh−ng ngay ë 3 c¬ quan nµy, kh¸i niÖm “doanh nghiÖp” sö dông trong c«ng t¸c thèng kª doanh nghiÖp còng kh«ng hoµn toµn gièng nhau, mçi c¬ quan tiÕn hµnh thu thËp vµ xö lý sè liÖu vÒ doanh nghiÖp theo ph−¬ng ph¸p vµ kh¸i niÖm kh¸c nhau ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô vµ chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp cña ®¬n vÞ m×nh: 8

+ C¬ quan KÕ ho¹ch vµ §Çu t− thèng kª theo sè l−îng doanh nghiÖp §¨ng ký kinh doanh; + C¬ quan Tµi chÝnh theo t×nh tr¹ng ®¨ng ký thuÕ (m· sè thuÕ); + C¬ quan Thèng kª theo sè c¬ së/doanh nghiÖp ho¹t ®éng. Do ®ã, hiÖn ®ang tån t¹i hÖ thèng c¸c sè liÖu rÊt ph©n t¸n vµ kh«ng hiÖu qu¶ vÒ khu vùc doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng. Tuy nhiªn, Trong c¶ n−íc hiÖn nay, DNNVV chiÕm kho¶ng 99% tæng sè doanh nghiÖp, trong sè nµy kho¶ng 96% lµ doanh nghiÖp thuéc khu vùc t− nh©n vµ c¸c ph©n tÝch ë c¸c phÇn sau ®Òu dùa vµo gi¶ ®Þnh khu vùc t− nh©n chÝnh lµ c¸c DNNVV. - PhÇn lín c¸c DNNVV kh«ng nhËn thøc ®−îc møc ®é ¶nh h−ëng cña qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc tíi nÒn kinh tÕ trong n−íc, tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, kÓ c¶ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu lÉn doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng trong n−íc. Trªn thùc tÕ, qu¸ tr×nh héi nhËp ®ßi hái c¸c nÒn kinh tÕ nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng ph¶i nhËn thøc s©u s¾c møc ®é ¶nh h−ëng cña nã, kh«ng ngõng phÊn ®Êu n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. - HÇu hÕt c¸c DNNVV cã quy m« nhá, vèn thÊp, sè l−îng lao ®éng Ýt, ho¹t ®éng ph©n t¸n, r¶i r¸c kh¾p c¶ n−íc, kh«ng ®ñ kü n¨ng ®Ó tham gia c¹nh tranh hiÖu qu¶ trong c¸c thÞ tr−êng víi møc tù do ho¸ ngµy cµng gia t¨ng. - HÇu hÕt c¸c DNNVV thiÕu th«ng tin vÒ thÞ tr−êng ®Çu vµo nh− thÞ tr−êng vèn, thÞ tr−êng lao ®éng, thÞ tr−êng nguyªn vËt liÖu, thÞ tr−êng thiÕt bÞ c«ng nghÖ, th«ng tin vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch vµ quy ®Þnh cña Nhµ n−íc dÉn tíi viÖc c¸c doanh nghiÖp ch−a thùc sù n¾m b¾t ®−îc nh÷ng c¬ héi kinh doanh tèt, tr×nh ®é hiÓu biÕt, ý thøc tu©n thñ ph¸p luËt ch−a cao. §©y lµ nguyªn nh©n h¹n chÕ c¸c DNNVV x©y dùng ®−îc c¸c dù ¸n ®Çu t− hiÖu qu¶. - Kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr−êng h¹n chÕ, khèi l−îng s¶n phÈm do c¸c DNNVV s¶n xuÊt ra cßn manh món, chñ yÕu lµ phôc vô tiªu dïng trong n−íc, thËm chÝ trong mét ®Þa ph−¬ng hÑp; thÞ tr−êng xuÊt khÈu tuy ®· ®−îc më réng nh−ng cßn nhiÒu h¹n chÕ, ®a sè hîp ®ång lµ ng¾n h¹n, theo thêi vô, thiÕu æn ®Þnh. - PhÇn lín c¸c DNNVV cã tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ kü thuËt l¹c hËu; suÊt tiªu hao nguyªn liÖu, nhiªn liÖu cao; tay nghÒ c«ng nh©n thÊp, do vËy, chÊt l−îng s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô kh«ng cao, kh¶ n¨ng c¹nh tranh yÕu, s¶n phÈm khã tiªu thô trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ xuÊt khÈu ®ång thêi g©y thiÖt hai cho tµi nguyªn m«i tr−êng vµ hÖ sinh th¸i do th−êng kh«ng chó träng ®Õn vÊn ®Ò m«i tr−êng, ý thøc s¶n xuÊt kinh doanh g¾n liÒn víi b¶o vÖ m«i tr−êng ch−a cao. Møc ®é ®Çu t− ®æi míi c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp cßn rÊt thÊp so víi yªu cÇu ph¸t triÓn. Dï ch−a cã minh chøng cô thÓ nh−ng d−êng nh− khu vùc DNNVV hÇu nh− ch−a cã c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai nµo. (R&D). 9

- ChÝnh s¸ch b¶o hé cßn bÊt hîp lý, m«i tr−êng kinh doanh ch−a b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¬ chÕ bao cÊp, nhiÒu ®Æc quyÒn cßn tån t¹i ®èi víi mét bé phËn doanh nghiÖp vµ sù bÊt æn ®Þnh trong c¬ chÕ chÝnh s¸ch lµ nh÷ng yÕu tè lµm cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã xu h−íng muèn t×m kiÕm nh÷ng ®Æc quyÒn tõ chÝnh s¸ch ®Ó cã ®−îc lîi Ých ng¾n h¹n h¬n lµ x©y dùng chiÕn l−îc kinh doanh dµi h¹n - Kh¶ n¨ng liªn kÕt gi÷a c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ theo ngµnh vµ khu vùc cßn nhiÒu h¹n chÕ. Sù hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín vµ c¸c DNNVV cßn ch−a chÆt chÏ, dÉn ®Õn sù h¹n chÕ trong chÊt l−îng, hiÖu qu¶ kinh doanh vµ søc c¹nh tranh cña c¶ DNNVV vµ doanh nghiÖp lín, ch−a khai th¸c ®−îc lîi thÕ nhê quy m« cña hai khu vùc nµy. - Qu¶n lý néi bé cña c¸c DNNVV vÉn cßn yÕu, kÐm ph¸t triÓn, kh«ng chuyªn nghiÖp vµ chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm c¸ nh©n cña c¸c chñ doanh nghiÖp. Ch−a cã sù t¸ch b¹ch râ rµng gi÷a tµi s¶n cña doanh nghiÖp vµ tµi s¶n cña chñ doanh nghiÖp, ng−êi chñ doanh nghiÖp ®ång thêi lµ ng−êi qu¶n lý doanh nghiÖp. V× vËy, kh«ng cã sù ph©n biÖt râ rµng vÒ mÆt ph¸p lý quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi sö dông lao ®éng vµ ng−êi lao ®éng. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp thiÕu chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh dµi h¹n, vµ ph¶i triÓn khai ho¹t ®éng víi ®éi ngò c¸n bé nghiÖp vô phÇn lín ch−a ®−îc qua ®µo t¹o. - Qu¶n lý tµi chÝnh trong c¸c DNNVV th−êng cßn thiÕu minh b¹ch, sè liÖu b¸o c¸o ch−a ph¶n ¸nh ®óng thùc tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, thiÕu ®é tin cËy. ViÖc ®¨ng ký thuÕ, kª khai thuÕ, nép thuÕ vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c ë mét sè doanh nghiÖp cßn lóng tóng, ch−a thùc sù chñ ®éng trong viÖc kª khai, thiÕu trung thùc, ch−a ®Çy ®ñ vµ cßn chËm chÔ. B¸o c¸o kh«ng ®Çy ®ñ c¸c kÕt qu¶ tµi chÝnh vµ t×nh tr¹ng thiÕu minh b¹ch khiÕn DNNVV ch−a t¹o ®−îc niÒm tin cña ng©n hµng khi xem xÐt cho vay, nhÊt lµ cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m th«ng qua c¸c c«ng cô cho vay chÝnh s¸ch. 3. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng yÕu kÐm trong ph¸t triÓn DNNVV 3.1 Tõ phÝa c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc: - VÒ nhËn thøc: mÆc dï §¶ng vµ Nhµ n−íc ®· kh¼ng ®Þnh chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, nh−ng trong qu¸ tr×nh thùc tÕ thùc hiÖn vÉn cã cã sù ph©n biÖt ®èi xö trong mét sè c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc gi÷a c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau do cßn cã h¹n chÕ vÒ nhËn thøc t− duy ®èi víi lùc l−îng s¶n xuÊt thuéc khèi DNNVV, chñ yÕu lµ thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t− nh©n, ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng cßn bÞ ph©n biÖt ®èi xö trong c¸c quan hÖ giao dÞch vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh, vay vèn, tiÕp cËn th«ng tin thÞ tr−êng,… - VÒ thÓ chÕ chÝnh s¸ch: hÖ thèng ph¸p luËt vµ m«i tr−êng kinh doanh ®ang ®−îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh míi, phï hîp víi xu thÕ vµ bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. Trong giai ®o¹n qu¸ ®é hiÖn nay, c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch−a æn ®Þnh, cßn nhiÒu thay ®æi, v¨n b¶n ph¸p 10

quy cßn nhiÒu ®iÓm chång chÐo, ®«i khi thiÕu râ rµng, tÝnh hiÖu lùc ch−a cao lµm cho DNNVV gÆp nhiÒu khã kh¨n khi t×m hiÓu, vËn dông vµ chÊp hµnh. C«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh diÔn ra chËm còng g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho doanh nghiÖp khi tiÕp xóc víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc. - Hç trî doanh nghiÖp: ph¸t triÓn DNNVV lµ mét vÊn ®Ò míi ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc vµ chÝnh quyÒn c¸c cÊp. Do vËy, khã tr¸nh khái nh÷ng bì ngì, khã kh¨n khi triÓn khai c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. Sù hç trî DNNVV cßn mang nÆng tÝnh hµnh chÝnh, ch−a ®−îc x· héi ho¸ mét c¸ch m¹nh mÏ. C¬ chÕ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng ch−a kÞp thêi, ®ång bé vµ thiÕu tËp trung, nhÊt qu¸n. Bªn c¹nh ®ã, viÖc thùc thi chÝnh s¸ch còng thiÕu sù thèng nhÊt vµ g¾n kÕt tõ trung −¬ng tíi ®Þa ph−¬ng. - Tuy ViÖt Nam ®ang trong lé tr×nh héi nhËp WTO, nh−ng c«ng t¸c chuÈn bÞ cho héi nhËp ch−a ®−îc chó träng ®óng møc. - C«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn tõ trung −¬ng tíi ®Þa ph−¬ng ®èi víi viÖc khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn DNNVV cßn nhiÒu h¹n chÕ. §éi ngò c¸n bé c«ng chøc thùc thi nhiÖm vô qu¶n lý cßn yÕu vµ thiÕu, nhÊt lµ c¸n bé ë c¬ së; tr×nh ®é n¨ng lùc cña mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé cßn thÊp h¬n so víi c«ng viÖc ®ù¬c giao; mét sè c¸n bé, c«ng chøc cßn cã th¸i ®é cöa quyÒn, vô lîi, s¸ch nhiÔu g©y phiÒn hµ, lµm khã cho doanh nghiÖp; nhÊt lµ ë c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng ch−a lµm hÕt chøc n¨ng, nhiÖm vô ®−îc giao. - Nhµ n−íc cßn tiÕp tôc dån ®Çu t− qu¸ nhiÒu cho kinh tÕ nhµ n−íc, ch−a thùc sù quan t©m ®óng møc ®èi víi DNNVV; sù trî gióp cña Nhµ n−íc hÇu nh− ch−a ®Õn víi DNNVV, c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp DNNVV ch−a triÓn khai ®ång bé, míi chØ tËp trung nhiÒu vµo kh©u båi d−ìng vµ ®µo t¹o. Quü b¶o l·nh tÝn dông c¸c DNNVV vÉn ch−a vËn hµnh, rÊt Ýt doanh nghiÖp ®−îc hç trî t− vÊn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ, cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng, xóc tiÕn th−¬ng m¹i vµ x©y dùng th−¬ng hiÖu tõ Quü hç trî ph¸t triÓn cña Nhµ n−íc. - ë mét sè kh©u, bé m¸y qu¶n lý nhµ n−íc cßn h¹n chÕ c¶ vÒ sè l−îng vµ ph−¬ng tiÖn lµm viÖc, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng qu¸ t¶i, chËm trÔ trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng v−íng m¾c cña doanh nghiÖp. ChÝnh quyÒn cÊp quËn, huyÖn nh×n chung vÉn ch−a nhËn thøc ®−îc vai trß qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp; ch−a tÝch cùc, chñ ®éng tham gia thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn; vÉn coi viÖc qu¶n lý doanh nghiÖp lµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan cÊp tØnh, thµnh phè. C«ng t¸c qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp sau khi cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh cßn nhiÒu bÊt cËp, ch−a theo kÞp víi tèc ®é ph¸t triÓn nhanh vÒ sè l−îng cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghÞªp; cßn thiÕu mét c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc vÒ ®¨ng ký kinh doanh thèng nhÊt tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng.

11

3.2 Tõ phÝa DNNVV: - PhÇn lín c¸c DNNVV ch−a chñ ®éng x©y dùng chiÕn l−îc ph¸t triÓn l©u dµi vµ cßn thiÕu kÕ ho¹ch kinh doanh, ®µo t¹o, qu¶n lý cô thÓ - C¸c DNNVV hiÖn ®ang lóng tóng trong viÖc liªn kÕt, nhÊt lµ liªn kÕt trong cïng mét hiÖp héi ngµnh nghÒ ®Ó gióp ®ì nhau ph¸t triÓn; c¶ n−íc hiÖn nay cã kho¶ng trªn 200 hiÖp héi doanh nghiÖp vµ c©u l¹c bé doanh nghiÖp ®¨ng ký chÝnh thøc. Ho¹t ®éng cña c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp cßn mang tÝnh h×nh thøc, néi dung ch−a hÊp dÉn; bé m¸y qu¶n lý hiÖp héi h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc, kh«ng cã tÝnh chuyªn nghÞªp; cßn thiÕu nh÷ng h−íng dÉn chi tiÕt vÒ ho¹t ®éng cña hiÖp häi, dÉn ®Õn qu¶n lý hiÖp héi cßn lóng tóng ë tÊt c¶ c¸c cÊp. ChÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng nhËn thøc vÒ ho¹t ®éng cña hiÖp héi còng ch−a ®−îc ®Çy ®ñ. II. ®¸nh gi¸ thÓ chÕ, chÝnh s¸ch, yÕu tè qu¶n lý liªn quan ®Õn ph¸t triÓn DNNVV

C¸c thµnh tùu vÒ ph¸t triÓn DNNVV thêi gian qua lµ kÕt qu¶ cña khung khæ ph¸p lý theo h−íng t¹o ®iÒu kiÖn vÒ ph¸t triÓn doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng ®· ®−îc h×nh thµnh vµ ®ang ®−îc tiÕp tôc hoµn thiÖn. Trong 5 n¨m qua, Nhµ n−íc ®· ban hµnh sè l−îng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ doanh nghiÖp rÊt lín so víi c¸c kú kÕ ho¹ch tr−íc ®©y. Khung khæ ph¸p lý ®· dÇn ®−îc hoµn thiÖn, t¹o nªn nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc trong ph¸t triÓn doanh nghiÖp. C¸c v¨n b¶n quy ph¹m nµy ®· ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, trong ®ã cã DNNVV, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, khung khæ ph¸p lý ®èi víi ph¸t triÓn doanh nghiÖp cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò nh− c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n−íc liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn cña DNNVV ch−a ®ång bé, cßn nhiÒu v−íng m¾c ch−a ®−îc bæ sung kÞp thêi, nhiÒu thñ tôc hµnh chÝnh ch−a söa ®æi, ch−a theo kÞp tiÕn tr×nh ph¸t triÓn doanh nghiÖp, c¸c thñ tôc mang nÆng tÝnh chÊt hµnh chÝnh ch−a g¾n víi c¬ chÕ ®iÒu chØnh cña thÞ tr−êng, ch−a quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn yÕu tè chÊt l−îng, hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng héi nhËp quèc tÕ nªn kÕt qu¶ cßn nhiÒu h¹n chÕ. 1. ThÓ chÕ chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn doanh nghiÖp C¸c quy ®Þnh ph¸p lý nh− thµnh lËp doanh nghiÖp, gia nhËp thÞ tr−êng, rêi khái thÞ tr−êng (cô thÓ lµ ®¨ng ký kinh doanh, ®¨ng ký con dÊu, m· sè thuÕ, thuÕ, ®Êt ®ai, x©y dùng, th−¬ng m¹i, tµi chÝnh-ng©n hµng…) nh×n chung ®Òu ®−îc ban hµnh ®Ó ¸p dông chung cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh«ng ph©n biÖt quy m«. 1.1 Ph¸p luËt liªn quan ®Õn m«i tr−êng ®Çu t− LuËt Doanh nghiÖp ®i vµo thùc tiÔn ®· t¹o m«i tr−êng th«ng tho¸ng cho ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o b−íc ®ét ph¸ vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh, n©ng cao ®¸ng kÓ tÝnh nhÊt qu¸n, tÝnh thèng nhÊt, minh b¹ch vµ b×nh ®¼ng cña khu«n khæ 12

ph¸p luËt vÒ kinh doanh ë n−íc ta. B»ng viÖc ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc thµnh lËp doanh nghiÖp, b·i bá hµng tr¨m giÊy phÐp vµ quy ®Þnh ph¸p luËt kh«ng cßn phï hîp vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ thiÕt lËp mét hÖ thèng v¨n b¶n míi h−íng dÉn thi hµnh, LuËt Doanh nghiÖp vµ viÖc thùc hiÖn LuËt b−íc ®Çu ®· t¹o ra mét “s©n ch¬i” b×nh ®¼ng, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, chuyÓn ®æi ph−¬ng thøc qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp tõ “tiÒn kiÓm” sang “hËu kiÓm”, chuyÓn ®æi ph−¬ng thøc §KKD tõ “xÐt duyÖt, cÊp ph¸t” sang phôc vô, hç trî vµ h−íng dÉn lµ chñ yÕu. Trong thêi gian qua, viÖc x©y dùng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ §KKD ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, gãp phÇn quan trong vµo viÖc t¹o m«i tr−êng kinh doanh thuËn lîi cho doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, lÜnh vùc nµy còng ®ang tån t¹i mét sè bÊt cËp, cô thÓ lµ: a. Quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký kinh doanh HÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn thÈm quyÒn, thñ tôc vµ ®iÒu kiÖn §KKD vµ cÊp phÐp ®èi víi nh÷ng ngµnh nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn do nhiÒu c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc kh¸c nhau ban hµnh d−íi c¸c h×nh thøc v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c nhau, hÕt søc phøc t¹p vµ ch−a ®−îc tËp hîp thµnh hÖ thèng7. Do vËy, viÖc theo dâi, cËp nhËt v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt rÊt khã kh¨n. MÆt kh¸c, c¸c v¨n b¶n nµy ®−îc ban hµnh ch−a ®ñ, ®ång bé, thËm chÝ cã sù m©u thuÉn gi÷a mét sè v¨n b¶n. VÝ dô, mét sè ngµnh, nghÒ nh− dÞch vô m«i giíi viÖc lµm, dÞch vô ®ßi nî, t− vÊn h«n nh©n, v.v... ®−îc quan niÖm chung coi lµ ngµnh, nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn l¹i kh«ng cã c¸c quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh ®Ó ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý; mét sè ngµnh nghÒ yªu cÇu ph¶i cã chøng chØ hµnh nghÒ nh− t− vÊn ph¸p lý, dÞch vô thiÕt kÕ ph−¬ng tiÖn vËn t¶i.., nh−ng ch−a cã v¨n b¶n h−íng dÉn; quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn, tr×nh tù, thñ tôc cÊp míi, söa ®æi bæ sung vµ thu håi giÊy phÐp ho¹t ®éng ®iÖn lùc; c¸c quy ®Þnh vÔ cÊp phÐp vËt liÖu næ c«ng nghiÖp; vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh ®èi víi dÞch vô ®Þnh gi¸ tµi s¶n, dÞch vô m«i giíi viÖc lµm.... Theo c¸c b¸o c¸o tõ céng ®éng do¹nh nghiÖp, hiÖn vÉn cßn tån t¹i h¬n 300 giÊy phÐp con g©y c¶n trë c¸c nhµ ®Çu t− tham gia thÞ tr−êng. C¸c quy ®Þnh thËm chÝ cßn m©u thuÉn nhau nh− m©u thuÉn gi÷a NghÞ ®Þnh sè 125/2004/N§-CP vµ LuËt Doanh nghiÖp trong viÖc gãp vèn cña nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi vµo c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn; gi÷a LuËt Th−¬ng m¹i, NghÞ ®Þnh sè 54/2000/N§-CP vµ LuËt Doanh nghiÖp vÒ tªn doanh nghiÖp, ... MÆt kh¸c, theo quy ®Þnh cña LuËt Doanh nghiÖp, ngµnh nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh c¸c ngµnh nghÒ ®ã ®−îc quy ®Þnh t¹i LuËt, Ph¸p lÖnh hoÆc NghÞ ®Þnh, nh−ng trªn thùc tÕ, c¸c ®iÒu kiÖn cô thÓ th−êng ®−îc quy ®Þnh t¹i c¸c Th«ng t−, quyÕt ®Þnh cña c¸c Bé, UBND c¸c cÊp víi ®iÒu kiÖn, thñ tôc vµ thêi gian cÊp th−êng kh«ng râ rµng, g©y c¶n trë kh«ng

7

Theo c¸c b¸o c¸o tõ céng ®éng do¹nh nghiÖp, hiÖn vÉn cßn tån t¹i h¬n 300 giÊy phÐp con g©y c¶n trë c¸c nhµ ®Çu t− tham gia thÞ tr−êng.

13

chØ ®èi víi qu¶n lý nhµ n−íc, mµ c¶ ®èi víi nh÷ng ng−êi cã ý ®Þnh hoÆc ®ang kinh doanh c¸c ngµnh nghÒ nãi trªn. - ViÖc §KKD cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nhau ®−îc quy ®Þnh mét c¸ch ph©n t¸n, kh«ng ®−îc thùc hiÖn trªn mét c¬ së ph¸p lý thèng nhÊt. Cô thÓ lµ, NghÞ ®Þnh sè 109/2004/N§-CP chØ quy ®Þnh vÒ chÕ ®é §KKD ®èi víi mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña LuËt Doanh nghiÖp cßn c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c (DNNN, Hîp t¸c x·, Doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, chÝnh trÞ - x· héi; Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, Doanh nghiÖp b¶o hiÓm, c«ng ty LuËt hîp danh) th× l¹i kh«ng ®−îc ®iÒu chØnh b»ng v¨n b¶n nµy. C¸c quy ®Þnh vÒ §KKD ®èi víi DNNN vµ hîp t¸c x· chËm ®−îc ban hµnh còng ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy. §iÒu nµy, mét mÆt, g©y nhiÒu khã kh¨n cho doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mÆt kh¸c, g©y khã kh¨n cho ng−êi lµm c«ng t¸c §KKD trong viÖc thùc thi nhiÖm vô cña m×nh, ®ång thêi còng lµm gi¶m hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n−íc trong c¸c lÜnh vùc ®ã. b.

Thùc hiÖn §KKD

* ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng trong c¶ n−íc vµ ®èi víi tuyÖt ®¹i bé phËn ngµnh, nghÒ kinh doanh, c¬ quan §KKD ®· tu©n thñ ®óng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ §KKD, kh«ng yªu cÇu thªm c¸c hå s¬, thñ tôc vµ ®ßi hái kh¸c ngoµi quy ®Þnh cña LuËt Doanh nghiÖp, thêi h¹n §KKD trªn thùc tÕ ®ang ®−îc rót ng¾n dÇn (t¹i ®¹i ®a sè c¸c tØnh, thêi gian §KKD rót xuèng cßn 10 ngµy so víi 15 ngµy theo quy ®Þnh); mét vµi ®Þa ph−¬ng ®· thÝ ®iÓm thùc hiÖn viÖc trao ®æi th«ng tin vÒ §KKD qua m¹ng. Nh−ng, thùc tÕ triÓn khai vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò næi cém: - C«ng t¸c lËp quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, nghÒ trªn ph¹m vi toµn quèc cßn yÕu, còng nh− h−íng dÉn nghiÖp vô trong c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, nghÒ ch−a ®Çy ®ñ, nªn UBND mét sè ®Þa ph−¬ng ®· lÊy danh nghÜa “quy ho¹ch, kÕ ho¹ch”, “s¾p xÕp ngµnh, nghÒ” ®Ó cÊp kinh doanh mét sè ngµnh nghÒ ¸p dông riªng cho ®Þa ph−¬ng m×nh, ®iÓn h×nh lµ nhãm ngµnh nghÒ ®−îc coi lµ nh¹y c¶m. ThËm chÝ doanh nghiÖp cã thÓ bÞ cÊm, hoÆc tõ chèi cÊp §KKD do ch−a cã quy ho¹ch hoÆc ch−a cã chñ tr−¬ng. - Do ch−a thiÕt lËp ®−îc c¬ së d÷ liÖu doanh nghiÖp toµn quèc tËp trung mét c¸ch ®Çy ®ñ, nªn ch−a xö lý ®−îc t×nh tr¹ng trïng tªn doanh nghiÖp trªn ph¹m vi toµn quèc, ch−a xö lý mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn (thùc tÕ cho thÊy kh«ng Ýt doanh nghiÖp tuy ®· chÊm døt ho¹t ®éng, nh−ng chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn cña doanh nghiÖp nµy t¹i c¸c tØnh, thµnh phè kh¸c vÉn cßn ho¹t ®éng). Do ®ã, ¶nh h−ëng ®Õn quyÒn lîi cña doanh nghiÖp, mÆt kh¸c lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¹o nªn mét m«i tr−êng kinh doanh thiÕu lµnh m¹nh. 14

- Ch−a cã c«ng cô hiÖu qu¶ ®Ó kiÓm tra nh©n th©n cña ng−êi thµnh lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp; nªn ch−a ng¨n chÆn ®−îc mét c¸ch triÖt ®Ó nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n thuéc ®èi t−îng bÞ cÊm thµnh lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp tiÕn hµnh §KKD; vµ mét sè Ýt ng−êi ®· lîi dông viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp nh»m mua b¸n hãa ®¬n tµi chÝnh ®Ó trôc lîi bÊt chÝnh. - Ch−a theo dâi ®−îc ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi xö lý nh÷ng vi ph¹m cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nh− ch−a thu håi kÞp thêi giÊy chøng nhËn §KKD ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp kh«ng cßn ho¹t ®éng, ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp thµnh lËp kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh. Nguyªn nh©n lµ do thÈm quyÒn xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ §KKD ch−a ®−îc quy ®Þnh mét c¸ch tho¶ ®¸ng. - V−íng m¾c trong viÖc phèi hîp gi÷a c¬ quan cÊp giÊy phÐp vµ C¬ quan cÊp GiÊy chøng nhËn §KKD: Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ®èi víi ngµnh, nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn ph¶i cã giÊy phÐp, khi cÊp giÊy phÐp, tõ chèi cÊp giÊy phÐp, thu håi giÊy phÐp hoÆc giÊy phÐp hÕt h¹n nh−ng kh«ng ®−îc gia h¹n thªm, c¬ quan cÊp giÊy phÐp kh«ng cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o c¸c néi dung nµy cho c¬ quan §KKD. Do vËy, c¬ quan §KKD kh«ng biÕt ®−îc thùc tÕ doanh nghiÖp cã giÊy phÐp ®Ó kinh doanh ngµnh, nghÒ ph¶i cã giÊy phÐp hay kh«ng, viÖc nµy ®· h¹n chÕ hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp. - VÊn ®Ò hËu kiÓm còng cßn nhiÒu bÊt cËp. Kh©u kiÓm tra sau §KKD hÇu nh− ch−a ®−îc thùc hiÖn. C¸c c¬ quan §KKD hÇu nh− chØ n¾m ®−îc sè l−îng doanh nghiÖp cã §KKD, kh«ng n¾m ®−îc thùc tÕ sè l−îng doanh nghiÖp hiÖn ®ang ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn. T×nh tr¹ng doanh nghiÖp kh«ng gãp vèn theo cam kÕt trong hå s¬ §KKD vÉn x¶y ra, khiÕn cho th«ng tin tõ c¸c Phßng §¨ng ký kinh doanh mÊt ®i ®é tin cËy C¸c vi ph¹m vÒ nép b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh hµng n¨m, kh«ng th«ng b¸o n¬i l−u gi÷ sæ ®¨ng ký thµnh viªn, sè ®¨ng ký cæ ®«ng, kh«ng thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh vÒ kinh doanh ngµnh nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn,…vÉn lµ vÊn ®Ò bøc b¸ch. - ViÖc triÓn khai M¹ng th«ng tin doanh nghiÖp toµn quèc cßn chËm. §iÒu nµy g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¬ quan §KKD trong viÖc thùc thi nhiÖm vô cña m×nh. C¸c c¬ quan §KKD ch−a ®−îc nèi m¹ng víi nhau vµ nèi m¹ng víi c¸c c¬ së d÷ liÖu kh¸c (c¬ së d÷ liÖu vÒ thuÕ, Thèng kª, H¶i quan) khiÕn cho mét sè nghiÖp vô vÒ §KKD nh− b¶o hé tªn doanh nghiÖp, kiÓm tra nh©n th©n ng−êi thµnh lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp,… ch−a thÓ triÓn khai ®−îc. * ChÊp hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ §KKD tõ phÝa doanh nghiÖp §¹i ®a sè c¸c doanh nghiÖp ®· chÊp hµnh ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ §KKD; thùc hiÖn ®óng c¸c h−íng dÉn cña c¬ quan §KKD vÒ c¸c viÖc ph¶i lµm sau ®¨ng ký nh− kh¾c dÊu, ®¨ng ký m· sè thuÕ, thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh tr−íc khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh. Nh÷ng sai sãt, l¹m dông trong §KKD vµ ®¨ng ký thay ®æi néi dung §KKD còng ®· x¶y ra nh−ng ®ang dÇn ®−îc kh¾c phôc. 15

Tuy vËy, ®a sè chñ doanh nghiÖp vÉn hiÓu mét c¸ch gi¶n ®¬n lµ ®¨ng ký ®Ó cã ®−îc giÊy chøng nhËn kinh doanh, mµ ch−a nhËn thøc ®−îc ý nghÜa ph¸p lý cña tõng lo¹i hå s¬ §KKD, còng nh− tõng néi dung trong c¸c lo¹i hå s¬ §KKD; ch−a nhËn thøc ®−îc ®Çy ®ñ nh÷ng nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®èi víi c¸c néi dung §KKD; ch−a nhËn thøc ®−îc viÖc ®¨ng ký ®óng, chÝnh x¸c c¸c néi dung §KKD sÏ gãp phÇn b¶o hé quyÒn vµ c¸c lîi Ých hîp ph¸p trong kinh doanh; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch an toµn, tr«i ch¶y, v.v... c.

C¬ quan §KKD

NhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña c¬ quan §KKD ®−îc quy ®Þnh cô thÓ t¹i NghÞ ®Þnh sè 109/2004/N§-CP ngµy 02/04/2004 cña chÝnh phñ vÒ §KKD, cô thÓ lµ toµn bé c«ng t¸c §KKD cho doanh nghiÖp vµ hé kinh doanh c¸ thÓ ®Òu ®−îc thùc hiÖn ë cÊp ®Þa ph−¬ng (cÊp tØnh vµ cÊp huyÖn). Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chØ thùc hiÖn mét phÇn nhiÖm vô qu¶n lý nhµ n−íc vÒ §KKD: - ë trung −¬ng, nhiÖm vô qu¶n lý nhµ n−íc vÒ §KKD ®−îc giao cho Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− mµ ®¬n vÞ tham m−u, gióp cho Bé trong Bé trong lÜnh vùc nµy lµ Côc Ph¸t triÓn DNNVV theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 6 NghÞ ®Þnh sè 109/2004/N§-CP. - ë c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng, nhiÖm vô §KKD cÊp tØnh ®−îc giao cho Phßng §KKD thuéc Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t−. §©y lµ mét ®¬n vÞ t¸c nghiÖp t−¬ng ®èi ®éc lËp víi biªn chÕ lµm viÖc vµ ng©n s¸ch ho¹t ®éng do UBND cÊp tØnh quyÕt ®Þnh. Phßng §KKD cÊp tØnh lµ c¬ quan trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng t¸c §KKD cho doanh nghiÖp, hîp t¸c x· vµ ®¨ng ký ho¹t ®éng cho chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn cña doanh nghiÖp. - ë c¸c quËn, huyÖn, mÆc dï viÖc thµnh lËp Phßng §KKD cÊp huyÖn cã ®−îc ®Ò cËp t¹i NghÞ ®Þnh sè 109/2004/N§-CP, nh−ng thùc tÕ t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng, viÖc §KKD cho hé kinh doanh c¸ thÓ vµ hîp t¸c x· ®−îc giao cho Phßng Kinh tÕ hoÆc Phßng Tµi chÝnh - KÕ ho¹ch thuéc UBND quËn, huyÖn, kh«ng cã c¬ quan §KKD cÊp huyÖn. Thùc tÕ thêi gian qua cho thÊy: c¸n bé lµm c«ng t¸c §KKD trªn toµn quèc ®· lµm ®−îc nhiÒu viÖc, lµ lùc l−îng ®i ®Çu trong thi hµnh ®Çy ®ñ vµ nhÊt qu¸n néi dung vµ tinh thÇn cña LuËt Doanh nghiÖp. Mét sè c¬ quan §KKD ®· chñ ®éng ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin, tõng b−íc ¸p dông ph−¬ng thøc lµm viÖc hiÖn ®¹i n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. Tuy nhiªn, xem xÐt l¹i ho¹t ®éng cña c¬ quan §KKD thÊy næi lªn mét sè vÊn ®Ò bÊt cËp sau ®©y: - C«ng t¸c §KKD ch−a ®−îc tæ chøc thµnh hÖ thèng thèng nhÊt trªn c¶ n−íc; v× vËy, nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cÇn ph¶i ®−îc xö lý ë tÇm quèc gia nh− qu¶n lý vµ b¶o hé tªn doanh nghiÖp, qu¶n lý vµ gi¸m s¸t nh©n th©n ng−êi thµnh lËp doanh nghiÖp, qu¶n lý vµ gi¸m s¸t sù tån t¹i, tÝnh liªn tôc cña "ph¸p nh©n 16

doanh nghiÖp", mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn v.v... trªn ®Þa bµn toµn quèc ch−a thÓ thùc hiÖn ®−îc. - Sè c¸n bé lµm c«ng t¸c §KKD cßn rÊt thiÕu vµ yÕu; ph−¬ng tiÖn lµm viÖc, nhÊt lµ ë cÊp huyÖn, cßn l¹c hËu; tr×nh ®é kiÕn thøc cña ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c §KKD kh«ng ®ång ®Òu, nhÊt lµ h¹n chÕ vÒ viÖc sö dông c«ng cô tin häc øng dông. - Phßng §KKD cÊp tØnh chñ yÕu míi tËp trung vµo thùc hiÖn nghiÖp vô §KKD theo LuËt Doanh nghiÖp, LuËt DNNN, LuËt Hîp t¸c x·, ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ nh©n lùc vµ trang thiÕt bÞ ®Ó x©y dùng, qu¶n lý hÖ thèng th«ng tin doanh nghiÖp trªn ph¹m vi ®Þa ph−¬ng, còng nh− kiÓm tra vµ gi¸m s¸t doanh nghiÖp theo c¸c néi dung §KKD theo quy ®Þnh. Víi c¸ch tæ chøc kh«ng theo qu¶n lý ngµnh däc nh− hiÖn nay, Phßng §KKD khã cã thÓ thùc hiÖn ®−îc nhiÖm vô ®−îc giao. - C¬ quan §KKD cÊp huyÖn kh«ng chØ thùc hiÖn §KKD, tham gia qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi hé kinh doanh c¸ thÓ, mµ cßn phèi hîp x¸c minh, qu¶n lý nhµ n−íc ®èi víi doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn. Bé m¸y tæ chøc kh«ng æn ®Þnh, ph©n t¸n vµ kh«ng chuyªn nghiÖp cña "c¬ quan §KKD cÊp huyÖn" ®· lµm cho sù phèi hîp gi÷a c¬ quan §KKD cÊp tØnh vµ cÊp huyÖn trë nªn kÐm hiÖu qu¶; lµm cho viÖc gi¸m s¸t vµ qu¶n lý doanh nghiÖp theo c¸c néi dung §KKD trªn ph¹m vi ®Þa ph−¬ng kh«ng thùc hiÖn ®−îc. - Víi c¸ch tæ chøc vµ biªn chÕ hiÖn nay, c¬ quan §KKD kh«ng ®ñ thÈm quyÒn vµ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc mµ ph¸p luËt quy ®Þnh. d. Thñ tôc vµ chi phÝ gia nhËp thÞ tr−êng (bao gåm chi phÝ thêi gian vµ tiÒn b¹c) vÉn cßn cao. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, ë tr−êng hîp ®¬n gi¶n nhÊt, ®Ó hoµn thµnh thñ tôc gia nhËp thÞ tr−êng, doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh Ýt nhÊt 4 b−íc t¹i 3 c¬ quan kh¸c nhau (gåm §KKD, kh¾c dÊu, ®¨ng ký m· sè thuÕ vµ mua ho¸ ®¬n tµi chÝnh) vµ ®Ó hoµn tÊt 4 b−íc nãi trªn trung b×nh ph¶i mÊt gÇn 50 ngµy víi chi phÝ kho¶ng gÇn 2 triÖu ®ång. Ngoµi ra, cßn ph¶i ®¨ng b¸o trªn 3 sè liªn tiÕp vÒ nh÷ng néi dung §KKD chñ yÕu, víi chi phÝ tõ 600 ngh×n ®Õn 750 ngh×n ®ång. Nh− vËy, tæng chi phÝ gia nhËp thÞ tr−êng ®èi víi tr−êng hîp tèt nhÊt ë n−íc ta vµo kho¶ng tõ gÇn 3 triÖu (ch−a kÓ thuÕ m«n bµi), b»ng kho¶ng 49% thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi hµng n¨m. Nh×n chung, chi phÝ gia nhËp thÞ tr−êng ë møc cao, ®ang cã biÓu hiÖn t¨ng lªn ®· cã t¸c ®éng kh«ng tèt ®Õn m«i tr−êng kinh doanh ë n−íc ta trong thêi gian gÇn ®©y. Quy ®Þnh vÒ mÉu dÊu cña doanh nghiÖp, trong ®ã quy ®Þnh kh¾c tªn quËn/huyÖn, n¬i doanh nghiÖp ®Æt trô së chÝnh lµ qu¸ cøng nh¾c. V× khi doanh nghiÖp di chuyÓn tõ quËn/huyÖn nµy sang quËn/ huyÖn kh¸c ngay trong tØnh/thµnh phè, th× còng ph¶i thùc hiÖn viÖc kh¾c l¹i con dÊu, g©y tèn kÐm kh«ng cÇn thiÕt. 17

HiÖn nay, mét sè ®Þa ph−¬ng ®ang thùc hiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh theo c¬ chÕ “mét cöa, mét dÊu”. Tuy nhiªn, do qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn ch−a phï hîp nªn g©y kh«ng Ýt khã kh¨n cho b¶n th©n doanh nghiÖp vµ ng−êi lµm c«ng t¸c §KKD. e. ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t−: Thùc tÕ nh÷ng n¨m qua cho thÊy hÖ thèng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc, ®Æc biÖt cïng víi LuËt Doanh nghiÖp ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ, quan träng cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n−íc nãi chung vµ DNNVV nãi riªng. Tuy nhiªn, qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− cho thÊy vÉn cßn cã nh÷ng bÊt cËp, c¶n trë doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng tiÕp cËn hÖ thèng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc. - HÖ thèng chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− cßn dµn tr¶i, qu¸ phøc t¹p, khËp khiÔng, chång chÐo: thÓ hiÖn nhiÒu läai, nhiÒu cÊp v¨n b¶n quy ph¹m kh¸c nhau, cã quy ®Þnh vÒ c¸c chÝnh s¸ch −u ®·i cô thÓ ¸p dông chung cho tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng nh− LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn; cã läai quy ®Þnh chÝnh s¸ch −u ®·i cô thÓ ¸p dông cho nhãm lÜnh vùc, ®Þa bµn nhÊt ®Þnh (nh− ph¸t triÓn kinh tÕ cöa khÈu; ph¸t triÓn th−¬ng m¹i miÒn nói, h¶i ®¶o; x©y dùng nhµ ë cho thuª…); hoÆc cho mét sè ch−¬ng tr×nh cô thÓ (nh− ®Ò ¸n ph¸t triÓn Tæng c«ng ty C«ng nghiÖp tµu thñy; quy häach ph¸t triÓn vËn t¶i biÓn ViÖt Nam ®Õn 2010 vµ ®Þnh h−íng tíi n¨m 2020…); v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ mét läai hç trî, −u ®·i cô thÓ (nh− miÔn thuÕ nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu; hç trî xuÊt khÈu…). - ChÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− ®èi víi mét sè lÜnh vùc ®−îc quy ®Þnh trong nhiÒu v¨n b¶n, phøc t¹p, khã theo dâi, ch−a t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp dÔ dµng tiÕp cËn ®Ó ®−îc h−ëng −u ®·i. - Ngoµi LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc, hÇu hÕt c¸c quy ®Þnh vÒ khuyÕn khÝch ®Çu t− cña nhµ n−íc ch−a ®¶m b¶o quyÒn lîi cña nhµ ®Çu t− trong tr−êng hîp thay ®æi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Theo ®ã, ch−a t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cho nhµ ®Çu t− yªn t©m s¶n xuÊt kinh doanh. - Trong mét sè tr−êng hîp, chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− ®èi víi cïng mét ®èi t−îng quy ®Þnh ë c¸c v¨n b¶n lµ kh¸c nhau, lµm cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn gÆp khã kh¨n, g©y th¾c m¾c tõ phÝa nhµ ®Çu t−. - Mét sè chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− ®−îc ban hµnh kh«ng kh¶ thi nªn kh«ng thùc hiÖn ®−îc trong thùc tÕ hoÆc ch−a phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn thùc tÕ vµ cÇn ®−îc nghiªn cøu söa ®æi cho phï hîp. VÝ dô, quy ®Þnh vÒ viÖc nhµ n−íc gãp vèn vµo doanh nghiÖp; chÝnh s¸ch −u ®·i vµo c¸c vïng khã kh¨n ch−a ®ñ hÊp dÉn ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t−... - Nh»m thu hót c¸c nhµ ®Çu t− trong vµ ngoµi n−íc ®Çu t− vµo ®Þa ph−¬ng, nhiÒu ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn chÝnh s¸ch “tr¶i th¶m ®á” th«ng qua viÖc ban hµnh m«t sè chÝnh s¸ch −u ®·i “v−ît khung” so víi quy ®Þnh chung cña 18

Nhµ n−íc. C¸c chÝnh s¸ch nµy, mét mÆt vi ph¹m luËt ph¸p vµ t¹o ra sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c ®Þa ph−¬ng, mÆt kh¸c sÏ lµm gi¶m mét phÇn nguån thu ng©n s¸ch cña ®Þa ph−¬ng. ViÖc thùc thi c¸c chÝnh s¸ch ®ã lµ kh«ng phï hîp víi ph¸p luËt hiÖn hµnh. Do ®ã, cÇn cã c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu nh÷ng chªnh lÖch vÒ chÝnh s¸ch gi÷a trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng. - Cßn cã nh÷ng quy ®Þnh thiÕu râ rµng, minh b¹ch, g©y bÊt cËp trong viÖc triÓn khai thùc hiÖn vµ viÖc kh«ng thèng nhÊt trong c¸ch hiÓu vµ thùc hiÖn. Nh÷ng bÊt cËp trong tæ chøc thùc hiÖn: - C«ng t¸c theo dâi kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− cßn yÕu: ChÝnh s¸ch −u ®·i ®· ®−îc rÊt nhiÒu Bé, ngµnh tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh, trong mét sè tr−êng hîp chÝnh s¸ch ban hµnh nh−ng kh«ng quy ®Þnh viÖc theo dâi t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn. Trong ph¹m vi chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ khuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chØ tæng hîp ®−îc t×nh h×nh thùc hiÖn LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc. - ViÖc phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan thùc thi chÝnh s¸ch cßn ch−a ®ång ®Òu ë c¸c ®Þa ph−¬ng vµ ë mét sè ®Þa ph−¬ng c«ng t¸c nµy cßn ch−a tèt. - ChÝnh s¸ch −u ®·i cña ChÝnh phñ lµ nhÊt qu¸n. Song cßn phæ biÕn t×nh tr¹ng h−íng dÉn cña mét sè Bé, ngµnh ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch −u ®·i cña Nhµ n−íc cßn chËm, ch−a hoµn toµn phï hîp víi quy ®Þnh cña LuËt; c¬ quan cÊp d−íi kh«ng tu©n theo quyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña cÊp trªn; vµ do cã nhiÒu c¬ quan nhµ n−íc cïng qu¶n lý mét lÜnh vùc, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chÝnh s¸ch −u ®·i cña ChÝnh phñ kh«ng ®Õn ®−îc víi nhµ ®Çu t−, lµm gi¶m lßng tin cña nhµ ®Çu t−. - Thñ tôc ®Ó ®−îc h−ëng −u ®·i quy ®Þnh t¹i c¸c v¨n b¶n nµy cßn nhiÒu bÊt cËp nh− thiÕu tÝnh ®ång bé, nhÊt qu¸n, thËm chÝ kh«ng ®ñ c¬ së ph¸p lý ®Ó nhµ ®Çu t− cã thÓ ®−îc h−ëng lîi tõ c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc. - C«ng t¸c th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch, quy ®Þnh vÒ −u ®·i ®Çu t− cßn ch−a tèt, dÉn ®Õn viÖc ch−a ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, minh b¹ch cña c¸c chÝnh s¸ch, quy ®Þnh ®ã. PhÇn lín chÝnh s¸ch −u ®·i ®−îc ban hµnh tr−íc thêi ®iÓm LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt (söa ®æi) cã hiÖu lùc thi hµnh. §iÒu nµy cã nghÜa lµ kh«ng ph¶i chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− nµo còng ®−îc ®¨ng C«ng b¸o dÉn ®Õn doanh nghiÖp kh«ng cã c¬ héi c«ng khai tiÕp cËn th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− cña Nhµ n−íc. RÊt khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c hiÖn cã bao nhiªu v¨n b¶n quy ph¹m quy ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t−. - Nguyªn nh©n c¶n trë c¸c DNNVV tiÕp cËn c¸c chÝnh s¸ch −u ®·i ®Çu t− trong n−íc bao gåm: + HÇu hÕt c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ, khu vùc kinh tÕ tËp thÓ, c¸c trang tr¹i ch−a ®−îc h−ëng c¸c −u ®·i ®Çu t−. Nguyªn nh©n lµ do c¸c c¬ së nµy th−êng ®−îc ¸p dông h×nh thøc thuÕ kho¸n, do vËy kh«ng ®¸p øng ®−îc quy ®Þnh chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh cña ngµnh thuÕ quy ®Þnh t¹i Th«ng t− sè 19

98/2002/TT-BTC ngµy 24/10/2002 cña Bé Tµi chÝnh, trong ®ã quy ®Þnh nhµ ®Çu t− chØ ®−îc h−ëng −u ®·i ®Çu t− khi thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ kÕ to¸n, thèng kª; + C¬ quan cÊp ®¨ng ký kinh doanh ë cÊp quËn/huyÖn ch−a thËt sù quan t©m ®Õn c¸c c¬ së kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ trang tr¹i; tr×nh ®é cña c¸n bé vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô ®Ó gi¶i quyÕt −u ®·i ®Çu t− còng h¹n chÕ, nhÊt lµ ë c¸c vïng nói, vïng s©u, vïng xa. + Do ®Æc thï cña hé kinh doanh c¸ thÓ, trang tr¹i vµ khu vùc kinh tÕ tËp thÓ, hä kh«ng thùc sù quan t©m ®Õn viÖc t×m hiÓu vµ/hoÆc t×m ph−¬ng c¸ch tiÕp cËn víi c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t− trong n−íc nh− c¸c doanh nghiÖp cã quy m« lín h¬n . f. Ph¸p luËt vÒ träng tµi Sau khi Ph¸p lÖnh Träng tµi th−¬ng m¹i vµ NghÞ ®Þnh sè 25/2003/N§-CP ngµy 15/1/2004 cã hiÖu lùc thi hµnh, Bé T− ph¸p ®· ban hµnh c¸c biÓu mÉu GiÊy phÐp thµnh lËp trung t©m Träng tµi, GiÊy ®¨ng ký ho¹t ®éng cña Trung t©m Träng tµi. VÒ c¬ b¶n, Ph¸p lÖnh Träng tµi th−¬ng m¹i 2003 vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn, b−íc ®Çu t¹o c¬ së ph¸p lý thuËn lîi cho ho¹t ®éng träng tµi th−¬ng m¹i, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ nh−ng vÉn cßn mét sè h¹n chÕ sau: gi¸ trÞ ph¸p lý cña v¨n b¶n (nhËn thøc cña céng ®ång doanh nghiÖp vÒ gi¸ trÞ cña viÖc ph©n xö b»ng träng tµi) cßn thÊp; thÈm quyÒn gi¶i quyÕt cña träng tµi th−¬ng m¹i cßn ch−a râ rµng. Ph¸p lÖnh cã quy ®Þnh träng tµi ®−îc quyÒn gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh trong ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, nh−ng kh¸i niÖm ho¹t ®éng th−¬ng m¹i ®−îc gi¶i thÝch kh«ng râ; mét sè quy ®Þnh ch−a râ rµng dÉn ®Õn c¸ch hiÓu vµ ¸p dông kh«ng thèng nhÊt. VÝ dô: quy ®Þnh vÒ c¨n cø huû quyÕt ®Þnh träng tµi cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau; c¬ chÕ thµnh lËp Trung t©m träng tµi cßn chÆt chÏ, viÖc tiÕp cËn c¸c trung t©m träng tµi gÆp h¹n chÕ do sè l−îng Trung t©m ®ang ho¹t ®éng cßn Ýt g. Quy ®Þnh vÒ c«ng chøng: Ph¸p luËt ch−a cã quy ®Þnh ®ång bé, ch−a quy ®Þnh nhÊt qu¸n lo¹i hîp ®ång, giao dÞch nµo b¾t buéc ph¶i cã c«ng chøng, lo¹i hîp ®ång, giao dÞch nµo ®−îc c«ng chøng theo yªu cÇu. Trong nhiÖm vô cña c«ng chøng ch−a x¸c ®Þnh râ lo¹i viÖc nµo ph¶i c«ng chøng vÒ néi dung, lo¹i viÖc nµo ®−îc c«ng chøng vÒ h×nh thøc. HiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu chØnh vÒ c«ng chøng cßn ch−a ®ñ m¹nh (míi ë tÇm NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ) ®Ó quy ®Þnh mét sè néi dung quan träng ch¼ng h¹n nh− gi¸ trÞ chøng cø cña hîp ®ång giao dÞch ®· cã c«ng chøng tr−íc toµ ¸n, trong tr−êng hîp toµ ¸n kh«ng thõa nhËn gi¸ trÞ chøng cø cña hîp ®ång, giao dÞch ®· cã c«ng chøng th× tr×nh tù, thñ tôc mµ toµ ¸n tuyªn bè lµ v« hiÖu ch−a ®−îc quy ®Þnh hoÆc ®èi víi c¸c hîp ®ång, giao dÞch ®· cã c«ng chøng mµ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¸t sinh tranh chÊp th× cã cÇn ph¶i xÐt xö hay kh«ng, hay chØ cÇn chuyÓn cho c¬ quan thi hµnh ¸n ®Ó thi 20

hµnh. Tãm l¹i, lîi Ých cña giÊy tê ®−îc c«ng chøng ch−a ®−îc x¸c ®Þnh râ rµng trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. h. Quy ®Þnh vÒ giao dÞch b¶o ®¶m (thÕ chÊp, cÇm cè): HÖ thèng ph¸p luËt vÒ giao dÞch b¶o ®¶m ®· ®−îc h×nh thµnh nh−ng vÉn cßn mét sè bÊt cËp sau ®©y : - ViÖc ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m ®−îc quy ®Þnh t¶n m¹n t¹i nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c nhau, nh− Bé LuËt D©n sù; NghÞ ®Þnh 08/2000/N§-CP vÒ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m; NghÞ ®Þnh 165/1999/N§-CP vÒ giao dÞch b¶o ®¶m; NghÞ ®Þnh 17/CP h−íng dÉn thi hµnh Ph¸p lÖnh H§KT; Bé luËt Hµng h¶i VN vµ NghÞ ®Þnh h−íng dÉn thi hµnh; LuËt Hµng kh«ng d©n dông VN vµ NghÞ ®Þnh h−íng dÉn thi hµnh; LuËt §Êt ®ai n¨m 2003 vµ NghÞ ®Þnh sè 181/2004/N§-CP h−íng dÉn thi hµnh LuËt §Êt ®ai; ... - Trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m cã mét sè quy ®Þnh kh«ng thèng nhÊt vÒ tr×nh tù, thñ tôc ®¨ng ký, c¸c biÓu mÉu trong lÜnh vùc ®¨ng ký, cung cÊp th«ng tin. §©y lµ mét trong c¸c khã kh¨n c¬ b¶n cho viÖc x©y dùng HÖ thèng c¬ së d÷ liÖu quèc gia vÒ giao dÞch b¶o ®¶m, v× muèn x©y dùng hÖ thèng nµy c¸c tiªu chÝ vÒ ®¨ng ký, cung cÊp th«ng tin ph¶i ®−îc chuÈn ho¸ t¹i bÊt kú c¬ quan ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m. - Mét sè quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m ®· kh«ng cßn phï hîp, nh− Th«ng t− liªn tÞch sè 03/2003/TTLT-BTP-BTNMT ngày 04/7/2003 h−íng dÉn vÒ tr×nh tù, thñ tôc ®¨ng ký, cung cÊp th«ng tin vÒ thÕ chÊp, b¶o l·nh b»ng quyÒn sö dông ®Êt vµ bÊt ®éng s¶n g¾n liÒn víi ®Êt ®−îc ban hµnh tr−íc khi LuËt §Êt ®ai n¨m 2003 cã hiÖu lùc thi hµnh nªn nhiÒu quy ®Þnh cña Th«ng t− ®Õn nay kh«ng cßn phï hîp. ViÖc ®¨ng ký tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh hiÖn nay ®−îc thùc hiÖn theo Th«ng t− sè 04/2002/TT-BTP ngày 22/02/2002, cÇn ®−îc chuyÓn thµnh mét NghÞ ®Þnh ®Ó quy ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy. - ViÖc ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m thuéc thÈm quyÒn cña nhiÒu c¬ quan ®¨ng ký kh¸c nhau, gåm Côc §¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m cña Bé T− ph¸p, C¬ quan ®¨ng ký tµu biÓn vµ thuyÒn viªn khu vùc, Côc Hµng kh«ng d©n dông, Së Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng, UBND cÊp x·. ViÖc ®¨ng ký ph©n t¸n t¹i nhiÒu c¬ quan lµm cho ng−êi yªu cÇu ®¨ng ký gÆp nhiÒu khã kh¨n, lóng tóng, nh− viÖc x¸c ®Þnh lo¹i giao dÞch b¶o ®¶m ®Ó x¸c ®Þnh c¬ quan ®¨ng ký cho ®óng víi thÈm quyÒn trong nhiÒu tr−êng hîp rÊt khã kh¨n (®éng s¶n, bÊt ®éng s¶n, cÇm cè hay thÕ chÊp v.v...) vµ cËp nhËt, t×m hiÓu c¸c th«ng tin vÒ giao dÞch b¶o ®¶m. Bé LuËt D©n sù quy ®Þnh ®èi víi c¸c tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u, th× viÖc cÇm cè, thÕ chÊp c¸c tµi s¶n nµy ph¶i ®−îc ®¨ng ký. Ngoµi ra, trong tr−êng hîp mét tµi s¶n ®−îc cÇm cè, thÕ chÊp ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô, th× mçi lÇn cÇm cè, thÕ chÊp còng ph¶i ®¨ng ký. Nh−ng viÖc thùc hiÖn quy ®Þnh nªu trªn hiÖn nay gÆp mét sè khã kh¨n, v× ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký quyÒn së h÷u ch−a ph¸t triÓn, kh«ng quy ®Þnh râ nh÷ng tµi s¶n thuéc diÖn ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u; viÖc ®¨ng ký thÕ chÊp, b¶o l·nh tµi s¶n 21

g¾n liÒn víi ®Êt cßn gÆp rÊt nhiÒu v−íng m¾c do nhiÒu lo¹i tµi s¶n trªn ®Êt ch−a ®−îc ®¨ng ký quyÒn së h÷u. - Ph¸p luËt hiÖn hµnh còng quy ®Þnh hai c¬ chÕ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m, ®ã lµ b¾t buéc vµ tù nguyÖn, nh−ng ch−a quy ®Þnh hËu qu¶ ph¸p lý cña tõng c¬ chÕ ®¨ng ký. QuyÒn −u tiªn khi thanh lý tµi s¶n b¶o ®¶m còng kh«ng râ rµng do viÖc cho phÐp c¶ hai c¬ chÕ ®¨ng ký b¾t buéc vµ tù nguyÖn Ph¸p luËt vÒ c¹nh tranh LuËt c¹nh tranh n¨m 2004 ®· t¹o c¬ së ph¸p lý cho viÖc ®iÒu chØnh ho¹t ®éng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng, nh»m b¶o ®¶m c¹nh tranh b×nh ®¼ng, lµnh m¹nh trong ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ®Õn nay vÊn ch−a cã c¸c v¨n b¶n hø¬ng dÉn thùc hiÖn LuËt, nªn LuËt nµy ch−a ®i vµo cuéc sèng. Quy ®Þnh vÒ ph¸ s¶n: LuËt Ph¸ s¶n 2004 ®· gi¶i quyÕt ®−îc mét sè v−íng m¾c, h¹n chÕ cña LuËt Ph¸ s¶n doanh nghiÖp n¨m 1993, nh− ®¬n gi¶n ho¸ kh¸i niÖm t×nh tr¹ng ph¸ s¶n nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho viÖc tiÕn hµnh thñ tôc ph¸ s¶n; më réng ®èi t−îng cã quyÒn nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n; quy ®Þnh nhiÒu lo¹i thñ tôc kh¸c nhau ¸p dông cho con nî l©m vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n; Tuy nhiªn, LuËt Ph¸ s¶n 2004 cßn cã mét sè h¹n chÕ cÇn ®−îc nghiªn cøu ®Ó hoµn thiÖn, cô thÓ lµ c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n kinh doanh kh«ng ®−îc ¸p dông cña thñ tôc ph¸ s¶n; chñ nî cã b¶o ®¶m ch−a ®−îc quyÒn nép ®¬n yªu cÇu tuyªn bè ph¸ s¶n; Nhµ n−íc cßn can thiÖp qu¸ nhiÒu vµo qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt ph¸ s¶n; ch−a quy ®Þnh ®−îc c¬ chÕ ®Ó con nî tù tiÕn hµnh phôc håi khi l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh trõ phi ®· tiÕn hµnh c¸c thñ tôc ph¸ s¶n; c¸c quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt døt ®iÓm nî sau khi ®· b¸n mäi tµi s¶n hiÖn cã cña doanh nghiÖp vµ tµi s¶n cña b¶n th©n cßn qu¸ kh¾t khe. Quy ®Þnh vÒ chÕ ®é kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh - Mét sè quy ®Þnh trong chÕ ®é kÕ to¸n, ®Æc biÖt ®èi víi DNNVV lµ qu¸ phøc t¹p vµ trë thµnh g¸nh nÆng cho c¸c doanh nghiÖp nhá nh− viÖc ®ßi hái b¸o c¸o hÇu nh− cïng møc ®é víi b¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp lín, kh«ng phï hîp víi tr×nh ®é n¨ng lùc thùc tÕ cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy. Bªn c¹nh, viÖc c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é kÕ to¸n cßn phøc t¹p, th× c¸c tµi kho¶n trong chÕ ®é kÕ to¸n l¹i th−êng xuyªn thay ®æi, do ®ã c¸c DNNVV kh«ng thÓ theo kÞp, dÉn ®Õn nh÷ng vi ph¹m trong viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. Mét sè quy ®Þnh vÒ thuÕ vÉn cßn phøc t¹p, tån t¹i nhiÒu m©u thuÉn, thiÕu râ rµng trong c¸c h−íng dÉn, thiÕu thñ tôc khuyÕn khÝch thuÕ cã hiÖu qu¶ phï hîp víi c¸c DNNVV. -ChÕ ®é qu¶n lý ho¸ ®¬n: Nh»m thÓ chÕ ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý ho¸ ®¬n vµ h¹n chÕ t×nh tr¹ng vi ph¹m vÒ in Ên, sö dông ho¸ ®¬n, ChÝnh phñ vµ Bé Tµi chÝnh ®· quy ®Þnh viÖc in, ph¸t hµnh, qu¶n lý sö dông hãa ®¬n. Quy ®Þnh hiÖn 22

hµnh vÒ qu¶n lý ho¸ ®¬n b¸n hµng cßn nh÷ng tån t¹i nh− thñ tôc mua ho¸ ®¬n cßn r−êm rµ vµ yªu cÇu ph¶i xuÊt tr×nh nhiÒu lo¹i giÊy tê; c¸c lo¹i hãa ®¬n mua hµng ho¸, dÞch vô cña ng−êi s¶n xuÊt nhá ch−a thèng nhÊt; quy ®Þnh vÒ b¸o c¸o sö dông hãa ®¬n hµng th¸ng g©y trë ng¹i lín cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi t¨ng thªm khèi l−îng c«ng viÖc cho c¬ quan thuÕ. ChÝnh s¸ch thuÕ: Tuy kh«ng ngõng ®−îc nghiªn cøu, ®iÒu chØnh theo h−íng xo¸ bá ph©n biÖt ®èi xö gi÷a ®Çu t− trong n−íc víi ®Çu t− n−íc ngoµi, ngµy cµng minh b¹ch h¬n, nh−ng chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn nay vÉn ch−a thùc sù æn ®Þnh vµ th«ng tho¸ng, nªn th−êng xuyªn ph¶i söa ®æi, bæ sung theo kÕt qu¶ triÓn khai trªn thùc tiÔn, mang tÝnh ch¾p v¸, thiÕu ®ång bé; hÖ thèng c¸c s¾c thuÕ cßn phøc t¹p lµ trë ng¹i lín vµ g©y khã kh¨n trong c«ng t¸c qu¶n lý còng nh− cho c¸c DNNVV trong viÖc chÊp hµnh nghÜa vô nép thuÕ cña doanh nghiÖp. - VÒ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp: §èi t−îng ®iÒu chØnh cña LuËt thuÕ TNDN qu¸ réng, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ, quy m« kinh doanh, mµ cø ph¸t sinh thu nhËp tõ kinh doanh ®Òu chÞu thuÕ TNDN bao gåm c¶ doanh nghiÖp t− nh©n, hîp t¸c x·, c¸ nh©n kinh doanh (ng−êi bu«n chuyÕn, c¸ nh©n hµnh nghÒ tù do nh− b¸c sÜ, luËt s−, kiÕn tróc s−...), v× vËy, chÝnh s¸ch thuÕ TNDN cßn nh÷ng mÆt ch−a phï hîp víi thùc tÕ: DiÖn ®iÒu chØnh réng nh−ng trong thiÕt kÕ chÝnh s¸ch l¹i sö dông nhiÒu tiªu thøc mang tÝnh chung chung nh− ph−¬ng ph¸p tÝnh thuÕ, ®iÒu kiÖn h−ëng −u ®·i, mÉu kª khai nép thuÕ, quyÕt to¸n thuÕ, nªn trªn thùc tÕ nhiÒu DNNVV khã tiÕp cËn ®−îc víi c¸c tiªu thøc nµy, nÕu muèn tiÕp cËn ph¶i thuª chuyªn gia cã tr×nh ®é t−¬ng ®èi kh¸, nh− vËy, DNNVV ph¶i tèn chi phÝ vµ ®«i khi còng kh«ng tÝnh ®−îc hiÖu qu¶ cña chi phÝ nµy. ChÝnh s¸ch thuÕ t¹o ra bÊt b×nh ®¼ng vÒ nghÜa vô thuÕ gi÷a c¸c c¸ nh©n cã cïng møc thu nhËp nh−ng nguån ph¸t sinh thu nhËp kh¸c nhau: c¸ nh©n kinh doanh th× ®iÒu chØnh bëi thuÕ TNDN nh− ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, nh−ng c¸ nh©n cã thu nhËp tõ ho¹t ®éng kh¸c th× ®iÒu chØnh bëi ph¸p lÖnh thuÕ thu nhËp ®èi víi ng−êi cã thu nhËp cao (ng−êi ViÖt Nam cã møc thu nhËp b×nh qu©n trªn 5 triÖu ®ång /th¸ng míi ph¶i nép thuÕ). - Ph−¬ng ph¸p tÝnh thuÕ vµ c¨n cø tÝnh thuÕ ch−a phï hîp víi DNNVV: hiÖn nay chØ quy ®Þnh 1 ph−¬ng ph¸p tÝnh thuÕ duy nhÊt cho tÊt c¶ c¸c ®èi t−îng thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña thuÕ TNDN, dÉn ®Õn kh«ng thÓ ®óng vµ chÝnh x¸c ®−îc víi mäi lÜnh vùc kinh doanh vµ còng kh«ng phï hîp ®−îc víi mäi quy m« kinh doanh. Quy ®Þnh vÒ doanh thu, chi phÝ võa thiÕu cô thÓ võa kh«ng bao qu¸t, g©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dÉn ®Õn c¸ch hiÓu chÝnh s¸ch kh¸c nhau, hoÆc cè t×nh hiÓu chÝnh s¸ch theo c¸ch suy luËn cã lîi cho m×nh. Trong khi c¸c chi phÝ qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ, khuyÕn m¹i, tiÕp t©n, kh¸nh tiÕt, chi phÝ giao dÞch, ®èi ngo¹i, chi hoa hång m«i giíi, chi héi nghÞ (lµ nh÷ng ho¹t ®éng trùc tiÕp 23

phôc vô s¶n xuÊt - kinh doanh cña doanh nghiÖp) vµ c¸c chi phÝ kh¸c ®−îc gép chung vµ khèng chÕ ë møc 10% tæng c¸c kho¶n chi phÝ hîp lý; th× mét sè kho¶n chi phÝ kh«ng quy ®Þnh ®Þnh møc (nh− tiÒn c«ng t¸c phÝ, chi nghiªn cøu khoa häc, chi th−ëng s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn, chi tæ chøc kh¸m søc khoÎ cho nh©n viªn...) ®· t¹o kÏ hë ®Ó tr¸nh thuÕ nh− kho¶n chi c«ng t¸c phÝ ®èi víi doanh nghiÖp t− nh©n kh«ng ph©n biÖt chi phôc vô kinh doanh vµ chi tiªu dïng c¸ nh©n. ViÖc gép chung vµ khèng chÕ c¸c kho¶n chi phÝ nµy ®· h¹n chÕ thÕ m¹nh cña mçi doanh nghiÖp, t¹o rµo c¶n ®èi víi doanh nghiÖp trong tù chñ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. - Quy ®Þnh vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: ChÝnh s¸ch thuÕ hiÖn nay cho phÐp khi tÝnh thuÕ ®−îc ¸p dông nhiÒu ph−¬ng ph¸p khÊu hao, trong ®ã cho phÐp khÊu hao nhanh ®Ó thu håi vèn, nh−ng chØ nh÷ng doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh míi ®−îc ¸p dông; do ®ã, hÇu hÕt c¸c DNNVV kh«ng ®−îc sö dông ph−¬ng ph¸p khÊu hao nµy. - VÒ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng LuËt thuÕ GTGT ®−îc ¸p dông cho mäi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã cã c¸c DNNVV, kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ. Tuy nhiªn, viÖc triÓn khai thu thuÕ GTGT vÉn tån t¹i nh÷ng vÊn ®Ò sau: + Ch−a quy ®Þnh ng−ìng doanh thu miÔn thuÕ ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp, g©y khã kh¨n cho c¸c c¬ së kinh doanh nhá trong viÖc thùc hiÖn LuËt thuÕ, võa t¨ng chi phÝ qu¶n lý thuÕ cña c¬ quan thuÕ do sè l−îng ®èi t−îng nép thuÕ mµ c¬ quan thuÕ ph¶i qu¶n lý t¨ng h¬n gÊp nhiÒu lÇn so víi sè l−îng ®èi t−îng nép thuÕ doanh thu tr−íc ®©y. Thùc tÕ, trong sè c¸c ®èi t−îng nép thuÕ GTGT, sè c¸c ®èi t−îng kinh doanh nhá chiÕm tíi gÇn 90% nh−ng sè thu mµ c¸c doanh nghiÖp nµy ®em l¹i kh«ng nhiÒu, chØ kho¶ng xÊp xØ 10% trong tæng sè thuÕ thu ®−îc, v× vËy, chi phÝ qu¶n lý thu thuÕ ®èi víi c¸c ®èi t−îng kinh doanh nhá nµy ®«i khi cã thÓ v−ît sè thu thu ®−îc. + ThuÕ GTGT cßn sö dông ®ång thêi hai ph−¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT: ph−¬ng ph¸p khÊu trõ vµ ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp. ViÖc sö dông ®ång thêi c¶ hai ph−¬ng ph¸p tÝnh thuÕ VAT nh− vËy hÇu nh− lu«n g©y bÊt lîi cho c¸c doanh nghiÖp nhá v× c¸c doanh nghiÖp nµy kh«ng l−u sæ s¸ch kÕ to¸n vµ kh«ng cã ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng (nghÜa lµ kh«ng ¸p dông ®−îc ph−¬ng ph¸p khÊu trõ), gi¶m kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng viÖc kinh doanh cña hä, trong khi c¸c doanh nghiÖp lín ¸p dông ph−¬ng ph¸p khÊu trõ nµy , hoÆc Ýt nhÊt còng lµm t¨ng chi phÝ kinh doanh cña c¬ së kinh doanh nhá, t¹o thÕ bÊt lîi trong c¹nh tranh, nhÊt lµ vÒ gi¸ c¶ so víi c¸c doanh nghiÖp lín. + Tiªu chÝ lµm c¨n cø ph©n ®Þnh gi÷a c¸c møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT kh«ng râ rµng, còng nh− nguyªn t¾c ¸p dông thuÕ suÊt võa theo s¶n phÈm, võa theo môc ®Ých sö dông cña s¶n phÈm,(cïng mét s¶n phÈm cã thÓ chÞu hai møc thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng kh¸c nhau, cho môc ®Ých sö dông vµ môc ®Ých sö dông trong s¶n xuÊt kinh doanh) nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¸t sinh nhiÒu v−íng 24

m¾c cho doanh nghiÖp còng nh− t¹o ra c¸c lç hæng cã thÓ bÞ lîi dông. ThuÕ suÊt ¸p dông cho linh phô kiÖn cã thÓ ®«i lóc l¹i cao h¬n thuÕ suÊt ¸p dông cho s¶n phÈm nguyªn chiÕc. + Sö dông c¸c nguyªn t¾c kh¸c nhau trong hoµn thuÕ GTGT ®· t¹o sù phøc t¹p kh«ng cÇn thiÕt: theo quy ®Þnh, viÖc hoµn thuÕ GTGT chØ ¸p dông ®èi víi c¬ së kinh doanh nép thuÕ GTGT theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ trong mét sè tr−êng hîp, víi c¸c nguyªn t¾c kh¸c nhau tuú theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng vµ theo ®èi t−îng nép thuÕ. ViÖc ¸p dông c¸c quy ®Þnh nµy ®· t¹o sù phøc t¹p trong chÝnh s¸ch, ®«i khi t¹o ®iÒu kiÖn cho sù l¹m dông trong viÖc hoµn thuÕ. + Quy tr×nh vµ thñ tôc hoµn thuÕ GTGT phøc t¹p, dÉn ®Õn nhiÒu tr−êng hîp hoµn thuÕ qu¸ chËm lµm t¨ng chi phÝ hµnh chÝnh vµ ¶nh h−ëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Nh×n chung, c¸c quy ®Þnh ch−a minh b¹ch ®· t¹o thªm chi phÝ cña doanh nghiÖp, lµm gi¶m lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt ®èi víi DNNVV. - ChÝnh s¸ch xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu Nhê khai th«ng c¸c quy ®Þnh vÒ kinh doanh, th¸o bá c¸c rµo c¶n, t¨ng c−êng c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch, ®Æc biÖt lµ c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh nªn sè l−îng doanh nghiÖp ®¨ng ký xuÊt nhËp khÈu t¨ng nhanh. Tuy nhiªn, chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu trë ng¹i, nh− ®iÒu kiÖn cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®−îc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cßn khã kh¨n, hÖ thèng thuÕ quan vµ thñ tôc xuÊt nhËp khÈu phøc t¹p… nªn phÇn lín c¸c DNNVV ®Òu xuÊt uû th¸c qua c¸c doanh nghiÖp lín. Theo sè liÖu cña Tæng côc H¶i quan, tÝnh ®Õn 6/2004 cã 8.600 doanh nghiÖp thùc tÕ tham gia xuÊt khÈu hµng hãa, t−¬ng ®−¬ng 27% sè doanh nghiÖp ®¨ng ký m· sè XNK víi H¶i quan, trong ®ã cã 6.200 doanh nghiÖp lµ c¸c doanh nghiÖp TNHH, cæ phÇn vµ t− nh©n, nh−ng chØ chiÕm kho¶ng 25% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu (n¨m 2001 chiÕm 21%). ChÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu trong nh÷ng n¨m qua vÉn tiÕp tôc duy tr× tÝnh b¶o hé cao cho s¶n xuÊt trong n−íc, kh«ng khuyÕn khÝch nhËp khÈu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ ®Çu t− nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n phÈm míi, lµm h¹n chÕ ®éng lùc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ xuÊt khÈu. BiÓu thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu ch−a ®ñ chi tiÕt, do ®ã trong nhiÒu tr−êng hîp, c¸n bé h¶i quan gÆp lóng tóng trong viÖc ¸p m· sè hµng ho¸, cïng mét lo¹i hµng ho¸, nh−ng cã thÓ bÞ ¸p c¸c møc thuÕ nhËp khÈu kh¸c nhau, g©y khã kh¨n tèn kÐm cho doanh nghiÖp. - C¬ chÕ tù kª khai, tù nép thuÕ Nh»m n©ng cao tÝnh tù gi¸c vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt thuÕ cña doanh nghiÖp, c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ, ngµy 23/9/2003, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 197/2003/Q§-TTg vÒ viÖc thÝ ®iÓm thùc hiÖn c¬ chÕ c¬ së s¶n xuÊt, kinh 25

doanh tù kª khai, tù nép thuÕ. Song, ®©y míi chØ lµ c¬ chÕ vÝ ®iÓm ®−îc thùc hiÖn trªn ph¹m vi hÑp vµ ¸p dông ®èi víi mét sè doanh nghiÖp cã chän läc t¹i Qu¶ng Ninh vµ tp Hå ChÝ Minh, Hµ Néi, Bµ RÞa –Vòng Tµu vµ §ång Nai (míi cã 1.453 doanh nghiÖp ¸p dông c¬ chÕ nµy); vµ chØ ¸p dông ®èi víi thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (GTGT) vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp (TNDN). HÖ thèng nµy cã lîi thÕ gi¶m thiÓu viÖc doanh nghiÖp ph¶i tiÕp xóc víi c¸n bé thuÕ vµ xo¸ bá hiÖn t−îng dµn xÕp møc thuÕ th«ng qua th−¬ng l−îng. - Thñ tôc h¶i quan §Èy m¹nh c¶i c¸ch thñ tôc h¶i quan lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh trong ngµnh tµi chÝnh, bªn c¹nh mét sè thµnh tÝch ®· ®¹t ®−îc trong nh÷ng n¨m qua, c¶i c¸ch thñ tôc h¶i quan còng cßn mét sè tån t¹i: Hå s¬ h¶i quan vÉn theo mÉu thiÕt kÕ chung cho tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸, ch−a cã quy ®Þnh ®Æc thï cho tõng lo¹i hµng hãa; hµng hãa gia c«ng, hµng hãa xuÊt, nhËp khÈu ®−îc miÔn thuÕ cã thÓ thiÕt kÕ mÉu ®¬n gi¶n h¬n. C¸c chØ tiªu kª khai trong Tê khai hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu vÉn cßn nhiÒu (tíi 27 chØ tiªu). VÒ m· sè thuÕ: hiÖn t¹i c¬ quan thuÕ vµ c¬ quan h¶i quan ®· ¸p dông chung 1 m· sè thuÕ cho doanh nghiÖp, song thêi gian cÊp m· sè thuÕ vÉn cßn dµi (15 -20 ngµy). Quy ®Þnh liªn quan ®Õn khoa häc – kü thuËt, chuyÓn giao c«ng nghÖ: - Ph¸p lÖnh ChÊt l−îng s¶n phÈm (n¨m 1999) cho phÐp doanh nghiÖp c«ng bè tiªu chuÈn chÊt l−îng s¶n phÈm (cã thÓ theo tiªu chuÈn cña ngµnh, tiªu chuÈn ViÖt Nam, tiªu chuÈn n−íc ngoµi hoÆc quèc tÕ, nÕu kh«ng ¸p dông c¸c tiªu chuÈn nµy th× doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng hÖ thèng tiªu chuÈn riªng nh−ng kh«ng ®−îc m©u thuÉn víi c¸c tiªu chuÈn b¾t buéc cña ViÖt Nam). §Ó th«ng b¸o tiªu chuÈn s¶n phÈm, doanh nghiÖp hoÆc ph¶i xin chøng chØ s¶n phÈm ®· ®−îc tiªu chuÈn ho¸, hoÆc ph¶i tù chøng nhËn tiªu chuÈn c¸c s¶n phÈm cña m×nh vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ chøng nhËn. Do qu¸ tr×nh chøng nhËn rÊt phøc t¹p, nªn phÇn lín c¸c DNNVV ch−a thùc hiÖn ®−îc c¸c quy ®Þnh nµy. C¸c th«ng tin vÒ tiªu chuÈn quèc tÕ vµ tiªu chuÈn quèc gia cña c¸c n−íc kh¸c ch−a ®−îc cËp nhËt th−êng xuyªn vµ c¸c DNNVV còng Ýt cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn, nªn hµng ho¸ cña DNNVV khã tiÕp cËn c¸c thÞ tr−êng n−íc ngoµi. C¸c dÞch vô qu¶n lý chÊt l−îng ch−a ph¸t triÓn vµ yÕu kÐm. - LuËt Khoa häc vµ C«ng nghÖ: §Ó khuyÕn khÝch vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ, ChÝnh phñ ®· ban hµnh c¸c NghÞ ®Þnh sè 119/1999/N§-CP qui ®Þnh vÒ viÖc hç trî cho c¸c doanh nghiÖp øng dông c¸c kÕt qu¶ khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®æi míi c«ng nghÖ, s¶n xuÊt s¶n phÈm míi, sè 81/2002/N§-CP ngµy

26

17/10/2002 Quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt KH&CN vµ sè 99/2003/N§-CP ngµy 28/8/2003 ban hµnh Quy chÕ khu c«ng nghÖ cao. Qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 119/1999/N§-CP cho thÊy, víi sù ®Þnh h−íng vµ hç trî cña Nhµ n−íc, phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã nhu cÇu ®æi míi c«ng nghÖ, ®æi míi s¶n phÈm nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Tuy nhiªn, tõ khi thùc hiÖn ®Õn nay c¸c qui ®Þnh cña NghÞ ®Þnh cã mét sè bÊt cËp, nh− c¸c lÜnh vùc KH&CN ®−îc khuyÕn khÝch hç trî cßn h¹n chÕ (chØ trong 5 lÜnh vùc); thñ tôc, tr×nh tù xÐt duyÖt cßn chËm, c¬ chÕ cÊp vµ thanh quyÕt to¸n cßn lóng tóng dÉn ®Õn viÖc tæ chøc thùc hiÖn vµ gi¶i ng©n chËm; viÖc tæ chøc xÐt duyÖt tËp trung (®¨ng ký, xÐt duyÖt, thÈm ®Þnh kinh phÝ t¹i Bé KH&CN, cÊp kinh phÝ trùc tiÕp tõ Bé Tµi chÝnh) víi h×nh thøc chñ yÕu dùa trªn hå s¬ ®¨ng ký; do kh¶ n¨ng vèn h¹n chÕ vµ kh¶ n¨ng thu håi vèn tõ ®Çu t− vµo nghiªn cøu kh«ng ch¾c ch¾n nªn sè l−îng c¸c DNNVV s½n sµng ®Çu t− vèn tù cã cña m×nh ®Ó triÓn khai ®Ò tµi nghiªn cøu cßn rÊt Ýt. 1.2 §Êt ®ai vµ mÆt b»ng s¶n xuÊt cho DNNVV: So víi tr−íc ®©y, viÖc trî gióp vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt cho DNNVV cã nh÷ng c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. ViÖc thµnh lËp c¸c côm c«ng nghiÖp, khu c«ng nghiÖp nhá vµ võa lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c DNNVV. Cho ®Õn nay, t¹i 36 tØnh, thµnh phè ®· quy ho¹ch vµ x©y dùng kho¶ng 200 côm c«ng nghiÖp, khu c«ng nghiÖp nhá vµ võa ®Ó gi¶i quyÕt hç trî mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c DNNVV. Tuy nhiªn, ë mét sè tØnh vµ thµnh phè cã sè l−îng lín c¸c DNNVV, nh−ng quü ®Êt h¹n chÕ nªn hiÖn nay vÉn thiÕu mÆt bÇng s¶n xuÊt do t×nh tr¹ng qu¸ t¶i cña c¸c khu, côm c«ng nghiÖp nhá vµ võa, ®ång thêi c¸c doanh nghiÖp nµy còng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó ®Çu t− vµo c¸c khu c«ng nghiÖp lín. T¹i c¸c ®Þa ph−¬ng cã tèc ®é ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cao nh− Hµ Néi, VÜnh Phóc, §ång Nai,... ®ang cho x©y dùng thªm c¸c khu, côm c«ng nghiÖp, nh−ng tèc ®é x©y dùng vµ ®−a vµo sö dông cßn chËm, chØ ®¸p øng ®−îc kho¶ng h¬n 10% DNNVV cã nhu cÇu vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt... §Êt ®ai lµ vÊn ®Ò lín vµ khã gi¶i quyÕt ®èi víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn, doanh nghiÖp vµ toµn x· héi vµ lµ mét trong nh÷ng c¶n trë lín nhÊt ®èi víi ®Çu t− s¶n xuÊt – kinh doanh. §Êt ®ai lµ nguån tµi nguyªn quan träng nhÊt cã thÓ sö dông lµm tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó tiÕp cËn nguån tÝn dông chÝnh thøc tõ c¸c ng©n hµng. Do kh«ng cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn ®Êt ®ai víi chi phÝ vµ thñ tôc hîp lý, quyÒn sö dông vµ chuyÓn giao quyÒn sö dông ®Êt kh«ng ®−îc ®¶m b¶o, c¸c DNNVV sÏ kh«ng thÓ tiÕp cËn nguån tµi chÝnh cÇn thiÕt cho t¨ng tr−ëng vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh. Tuy ChÝnh phñ cã quy ®Þnh vÒ viÖc c¸c ®Þa ph−¬ng ph¶i lËp vµ c«ng khai quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt, nh−ng hiÖn nay c¸c th«ng tin nµy kh«ng ®−îc phæ biÕn réng r·i vµ mét sè ®èi t−îng ®· sö dông c¸c th«ng tin nµy cho môc ®Ých ®Çu c¬ ®Êt, lµm cho gi¸ c¶ thÞ tr−êng ®Êt t¨ng cao, bªn c¹nh ®ã chi phÝ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng cao, cµng lµm cho c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ DNNVV gÆp khã kh¨n khi t×m kiÕm mÆt b»ng cho s¶n xuÊt – kinh doanh. 27

T¹i mét sè ®Þa ph−¬ng, cã t×nh tr¹ng mét sè khu, côm c«ng nghiÖp nhá vµ võa thµnh lËp mét c¸ch tù ph¸t, kh«ng theo quy ho¹ch vµ kh«ng cã sù thèng nhÊt trong x©y dùng h¹ tÇng, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr−êng. VÊn ®Ò nµy còng diÔn ra ë hÇu hÕt c¸c lµng nghÒ MÆc dï víi nh÷ng thuËn lîi vÒ mÆt b»ng vµ c¬ së h¹ tÇng kü thuËt hiÖn ®¹i trong KCN, nh−ng trªn thùc tÕ, tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c KCN, côm c«ng nghiÖp nhá vµ võa phôc vô mÆt b»ng s¶n xuÊt cho DNNVV lµ ch−a cao vµ ch−a æn ®Þnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp. Gi¸ thuª mÆt b»ng trong c¸c KCN cßn qu¸ cao cho DNNVV; ph−¬ng thøc thanh to¸n kh«ng phï hîp víi ®èi t−îng doanh nghiÖp nµy (C¸c DNNVV khã cã thÓ thanh to¸n gän mét lÇn, hä cÇn ®−îc t¹o ®iÒu kiÖn tr¶ gãp trong nhiÒu ®ît) Cßn thiÕu c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn viÖc ph¸t triÓn côm liªn kÕt ngµnh, nªn viÖc ph¸t triÓn ®Êt ®ai phôc vô s¶n xuÊt theo m« h×nh nµy gÆp khã kh¨n. Do khã kh¨n khi tiÕp cËn ®Ó thuª ®Êt, nhiÒu DNNVV ®· sö dông ®Êt ë cña gia ®×nh vµo môc ®Ých s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, thuÕ chuyÓn môc ®Ých sö dông ®Êt ë møc cao vµ thñ tôc chuyÓn ®æi khã kh¨n phøc t¹p, ®· gãp phÇn lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. LuËt §Êt ®ai 2003 vµ c¸c NghÞ ®Þnh h−íng dÉn cña ChÝnh phñ sè 181/2004/N§-CP vÒ thi hµnh LuËt §Êt ®ai, NghÞ ®Þnh sè 187/2004/N§-CP vÒ viÖc chuyÓn c«ng ty nhµ n−íc thµnh c«ng ty cæ phÇn, NghÞ ®Þnh 197/2004/N§CP vÒ båi th−êng, hç trî vµ t¸i ®Þnh c− khi nhµ n−íc thu håi ®Êt..., trong ®ã quy ®Þnh mét sè vÊn ®Ò cô thÓ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn gi¶i quyÕt mÆt b»ng s¶n xuÊt cho doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c DNNVV nãi riªng ®· cã nh÷ng ®æi míi ®¸ng kÓ, nh− quy ®Þnh vÒ viÖc lËp vµ c«ng khai quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt, doanh nghiÖp ®−îc tù tho¶ thuËn víi ng−êi cã ®Êt vÒ ®Êt ®Ó lµm mÆt b»ng s¶n xuÊt, h×nh thµnh Tæ chøc ph¸t triÓn quü ®Êt cã tr¸ch nhiÖm gi¶i phãng mÆt b»ng ngay khi cã quy ho¹ch ®−îc duyÖt vµ c«ng bè, gióp doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong viÖc xin giao ®Êt, thuª ®Êt lµm mÆt b»ng s¶n xuÊt. ViÖc c«ng khai quy ho¹ch ®· ®−îc nhiÒu ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn, ®· t¹o thuËn lîi cho c¸c DNNVV ®Þnh h−íng, x©y dùng c¸c dù ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, huy ®éng nguån vèn ®Çu t− ë c¸c ®Þa ph−¬ng, nhÊt lµ trong lÜnh vùc nu«i trång thñy s¶n xuÊt khÈu, dÞch vô kh¸ch s¹n, du lÞch. NghÞ ®Þnh sè 188/2004/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 16 th¸ng 11 n¨m 2004 vÒ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®Êt vµ khung gi¸ c¸c lo¹i ®Êt lµ c¨n cø ®Ó c¸c ®Þa ph−¬ng quy ®Þnh gi¸ ®Êt trªn ®Þa bµn. §Õn nay, nhiÒu ®Þa ph−¬ng ®· ban hµnh møc gi¸ ®Êt trªn ®Þa bµn (Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, v.v...) lµm c¬ së cho viÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña LuËt §Êt ®ai 2003, t¹o ®iÒu kiÖn cho DNNVV trong viÖc sö dông ®Êt ®ai, mÆt b»ng s¶n xuÊt. LuËt §Êt ®ai 2003 vµ c¸c NghÞ ®Þnh h−íng dÉn thi hµnh ®Òu ®−îc ban hµnh ch−a l©u, nªn ch−a thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc hiÖu qu¶ còng nh− nh÷ng yÕu tè h¹n chÕ trong triÓn khai thùc hiÖn. Tuy vËy, viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn 28

thi hµnh LuËt ®Êt ®ai cßn chËm, mét sè v¨n b¶n míi ban hµnh ®· kh«ng phï hîp víi thùc tiÔn. CÇn tiÕp tôc th¸o gì nh÷ng khã kh¨n cho DNN&V theo h−íng x©y dùng mét hÖ thèng ®¨ng ký ®Êt ®ai thèng nhÊt trªn toµn quèc, ®ång thêi víi viÖc ®æi míi thñ tôc giao ®Êt, cho thuª ®Êt, cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, c¸c thñ tôc giao dÞch cã liªn quan ®Õn quyÒn sö dông ®Êt theo h−íng c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh; h×nh thµnh mét hÖ thèng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh, ch¾c ch¾n, c«ng khai, minh b¹ch ®¸p øng yªu cÇu cña ng−êi sö dông ®Êt, ®ång thêi gióp Nhµ n−íc qu¶n lý ®−îc ®Êt ®ai th«ng qua viÖc x¸c ®Þnh môc ®Ých sö dông ®Êt; x©y dùng ®−îc hÖ thèng tæ chøc ph¸t triÓn quü ®Êt, gi¶i quyÕt nh÷ng v−íng m¾c trong viÖc thiÕu mÆt b»ng, thiÕu “®Êt s¹ch”, v−íng m¾c trong gi¶i phãng mÆt b»ng, ®Òn bï, t¸i ®Þnh c− vµ thu håi ®Êt ®èi víi nh÷ng khu vùc sö dông ®Êt sai môc ®Ých, kh«ng cã hiÖu qu¶, l·ng phÝ tµi nguyªn ®Êt. 1.3 C¸c chÝnh s¸ch vÒ tÝn dông: Thùc hiÖn môc tiªu vÒ trî gióp ph¸t triÓn DNNVV theo c¸c NghÞ quyÕt cña §¶ng vµ chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, trong thêi gian qua ngµnh ng©n hµng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc vÒ t− t−ëng, nhËn thøc vµ hµnh ®éng trong viÖc ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch tÝn dông ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, nhÊt lµ DNNVV tiÕp cËn víi vèn tÝn dông ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ trwofng trong n−íc vµ quèc tÕ. C¬ chÕ tÝn dông ng©n hµng th−êng xuyªn ®−îc söa ®æi theo nguyªn t¾c cña c¬ chÕ thÞ tr−êng, tiÕp cËn th«ng lÖ quèc tÕ. §Õn nay, c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ (trong ®ã cã DNNVV) ®· ban hµnh t−¬ng ®èi ®ång bé, c¸c quy ®Þnh cña Ng©n hµng nhµ n−íc kh«ng cßn sù can thiÖp hµnh chÝnh ®èi víi viÖc cho vay cña tæ chøc tÝn dông; tæ chøc tÝn dông ®−îc tù chñ xem xÐt, quyÕt ®Þnh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc cÊp tÝn dông cho c¸c DNNVV phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt. VÒ c¬ chÕ cho vay: tæ chøc tÝn dông ®−îc xem xÐt cho vay tÊt c¶ c¸c nhu cÇu vèn ®Ó ®Çu t−, s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm; thêi h¹n cho vay, l·i suÊt cho vay, møc vèn cho vay do tæ chøc tÝn dông vµ doanh nghÞªp tháa thuËn phï hîp víi dù ¸n ®Çu t−, ph−¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña tæ chøc tÝn dông. Tuy nhiªn, viÖc cho vay cña tæ chøc tÝn dông cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, c¸c tæ chøc tÝn dông ch−a cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng ®−îc ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu vèn tÝn dông cña doanh nghiÖp do nhiÒu nguyªn nh©n, trong ®ã cã mét sè n guyªn chñ yÕu lµ: viÖc xÕp lo¹i vµ ®iÓm tÝn dông doanh nghiÖp ch−a ®−îc ¸p dông réng r·i, h¹n chÕ ®Õn chÊt l−îng thÈm ®Þnh vµ thêi gian thÈm ®Þnh cña tæ chøc tÝn dông; sù chia sÎ cña x· héi vµ c¸c c¬ quan ph¸p luËt cßn h¹n chÕ, cßn cã hiÖn t−îng h×nh sù hãa quan hÖ tÝn dông ng©n hµng, trong khi rñi ro vÒ ®¹o ®øc, chÝnh s¸ch, kh¶ n¨ng qu¶n lý yÕu kÐm cña ng©n hµng, trong khi rñi ro vÒ ®¹o ®øc, chÝnh s¸ch, kh¶ n¨ng qu¶n lý yÕu kÐm cña doanh nghiÖp ®èi víi tÝn dông DNNVV ë møc kh¸ lín; mÊy n¨m gÇn ®©y, sè l−îng doanh nghiÖp t¨ng kh¸ nhanh, nh−ng chÊt l−îng cÊp phÐp vµ chÊt l−îng ho¹t ®éng cña nhiÒu 29

doanh nghiÖp cßn h¹n chÕ ch−a ®¶m b¶o an toµn cho ho¹t ®éng tÝn dông; ¸p lùc t¨ng tr−ëng tÝn dông cña nÒn kinh tÕ ë møc cao, nhÊt lµ vèn trung vµ dµi h¹n; c¬ chÕ tÝn dông ch−a t¸ch b¹ch râ rµng vÒ tÝn dông chÝnh s¸ch vµ tÝn dông th−¬ng m¹i. VÒ c¬ chÕ ®¶m b¶o tiÒn vay: c¬ chÕ b¶o ®¶m tiÒn vay ®−îc ®æi míi theo h−íng më réng cho vay kh«ng ph¶ib¶o ®¶m b»ng tµi s¶n, b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay. Theo NghÞ quyÕt sè 02/2003/NQ-CP ngµy 17/01/2003 cña ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ n−íc h−íng dÉn c¸c tæ chøc tÝn dông cho vay kh«ng ph¶i b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n ®Õn 30 triÖu ®ång ®èi víi chñ trang tr¹i; ®Õn 50 triÖu ®ång ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh gièng víi thñy s¶n; ®Õn 100 triÖu ®ång ®èi víi hîp t¸c x· lµm dÞch vô cung øng vËt t−, c©y, con gièng ®Ó s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng− , diªm nghiÖp; ®Õn 500 triÖu ®ång ®èi víi hîp t¸c x· s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, lµm nghÒ truyÒn thèng. Tõ 01/10/2004, theo quy ®Þnh cña LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c tæ chøc tÝn dông cã quyÒn xem xÐt quyÕt ®Þnh cho vay trªn c¬ së cã b¶o ®¶m hoÆc kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp cña kh¸ch hµng vay, b¶o l·nh cña bªn thø ba vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh; c¸c tæ chøc tÝn dông xem xÐt, quyÕt ®Þnh viÖc cho vay cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ vèn vay. Tuy nhiªn, viÖc thùc thi c¬ chÕ b¶o ®¶m tiÒn vay cßn nhiÒu khã kh¨n, ¾ch t¾c lµm ¶nh h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng tiÕp cËn vèn vay tæ chøc tÝn dông cña c¸c DNNVV, do mét sè nguyªn nh©n chñ yÕu: viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cßn chËm, nªn thñ tôc thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh liªn quan ®Õn viÖc ®¨ng ký, c«ng chøng c¸c hîp ®ång giao dÞch b¶o ®¶m ch−a thùc hiÖn ®−îc; c¬ chÕ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m ch−a ®−îc c¸c bé, ngµnh ban hµnh v¨n b¶n h−íng dÉn ®ång bé; m¹ng l−íi ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m quèc gia cßn máng lµm kÐo dµi thêi gian vµ t¨ng chi phÝ giao dÞch; thñ tôc c«ng chøng vµ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m cßn phiÒu hµ nh− lÖ phÝ ®¨ng ký cao, ch−a phï hîp ®iÒu kiÖn cña DNNVV, mÉu hîp ®ång ®¨ng ký vµ c«ng chøng kh«ng thèng nhÊt... Cïng víi h×nh thøc cho vay truyÒn thèng, Ng©n hµng Nhµ n−íc ®· ban hµnh c¬ chÕ vÒ c¸c h×nh thøc cÊp tÝn dông kh¸c nh− b¶o l·nh, chiÕt khÊu, t¸i chiÕt khÊu giÊy tê cã gi¸, bao thanh to¸n... nh»m t¹o hµnh lang ph¸p lý cho c¸c tæ chøc tÝn dông më réng c¸c kªnh cÊp tÝn dông cho c¸c DNNVV phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ kh«ng tr¸i víi ph¸p luËt ViÖt Nam; trong ®ã, nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh lµ kªnh cung cÊp nguån vèn trung vµ dµi h¹n cho c¸c doanh nghiÖp khi kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn kh«ng ph¶i b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n t¹i c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i. Tuy nhiªn, do ®©y lµ c¸c nghiÖp vô míi, c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ qu¶ng c¸o cña tæ chøc tÝn dông cßn h¹n chÕ, nªn viÖc n¾m b¾t th«ng tin vµ tiÕp cËn ®Õn c¸c kªnh tÝn dông nµy cña c¸c doanh nghiÖp ch−a nhiÒu. LÜnh vùc ®Çu t− m¹o hiÓm vµ thÞ tr−êng chøng kho¸n ch−a ph¸t triÓn, ®· h¹n chÕ c¸c kªnh huy ®éng vèn cña DNNVV. Trong khi mét sè quü ®Çu t− m¹o hiÓm cña n−íc ngoµi ®· b¾t ®Çu ®Çu t− vµo ViÖt Nam tõ ®Çu nh÷ng n¨m 30

1990 ®Ó ®Çu t− vµo mét sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, th× ®Õn nay chóng ta vÉn ch−a cã hÖ thèng ph¸p lý cho ho¹t ®éng nµy. T¹i NghÞ ®Þnh 99/2003/N§-CP ngµy 28/8/2003 vÒ Quy chÕ Khu c«ng nghÖ cao, ChÝnh phñ ®· chØ ®¹o thµnh lËp Quü ®Çu t− m¹o hiÓm ®Ó ®Çu t− vµo nh÷ng lÜnh vùc c«ng nghÖ cao, tuy nhiªn v¨n b¶n h−íng dÉn cô thÓ ®Ó cã c¬ së thùc hiÖn l¹i ch−a ®−îc ban hµnh. Ngoµi ra, thÞ tr−êng chøng kho¸n ch−a ph¸t triÓn còng lµ yÕu tè ¶nh h−ëng m¹nh ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c Quü ®Çu t− m¹o hiÓm vµ h¹n chÕ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña DNNVV. VÒ Quü B¶o l·nh tÝn dông cho c¸c DNNVV (theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP): ngay tõ cuèi n¨m 2001, Thñ t−íng ChÝnh phñ, Bé Tµi chÝnh, Ng©n hµng Nhµ n−íc ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn viÖc thµnh lËp, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quü B¶o l·nh tÝn dông, nh−ng ®Õn nay, theo b¸o c¸o tõ c¸c ®Þa ph−¬ng míi chØ cã 2 ®Þa ph−¬ng thµnh lËp ®−îc Quü nµy (T©y Ninh vµ Trµ Vinh). ViÖc chËm thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c¸c Quü B¶o l·nh tÝn dông ®−îc ph¶n ¶nh lµ do cßn cã mét sè bÊt cËp trong chÝnh s¸ch nh− quy ®Þnh vÒ viÖc gãp vèn ®iÒu lÖ ch−a râ rµng, ¸p ®Æt møc phÝ b¶o l·nh cè ®Þnh, quy ®Þnh vÒ tµi s¶n thÕ chÊp… 1.4 ChÝnh s¸ch lao ®éng vµ ®µo t¹o lao ®éng kü thuËt Qua 10 n¨m thùc hiÖn Bé LuËt lao ®éng vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn cho thÊy nh÷ng quy ®Þnh vÒ chÕ ®é tuyÓn dông, chÊm døt hîp ®ång lao ®éng hiÖn nay lµ t−¬ng ®èi phï hîp víi thùc tiÔn. ViÖc quy ®Þnh râ rµng quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi lao ®éng vµ ng−êi sö dông lao ®éng víi c¸c tiªu chuÈn lao ®éng, c¸c nguyªn t¾c sö dông vµ qu¶n lý lao ®éng phï hîp ®· t¹o ®éng lùc to lín cho ng−êi lao ®éng còng nh− cho ng−êi sö dông lao ®éng, gióp n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, t¹o hiÖu qu¶ cao vµ thóc ®Èy më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c DNNVV ®· t¹o ra c¬ së ph¸p lý vÒ quyÒn vµ nghÜa vô cho ng−êi lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt, thóc ®Èy s¶n xuÊt. C«ng t¸c gi¸o dôc, ®µo t¹o ®· ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh: HÖ thèng c¸c tr−êng, c¬ së ®µo t¹o ®· ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng vÒ sè l−îng vµ chÊt l−îng; quy m« vµ sè l−îng häc sinh ®−îc ®µo t¹o ngµy mét t¨ng, ®¶m b¶o nhu cÇu vÒ lao ®éng chÊt x¸m, lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cho c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc; chÊt l−îng ®µo t¹o ®· tõng b−íc ®−îc n©ng lªn, ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr−êng lao ®éng, gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc. Tuy nhiªn, chóng ta cßn thiÕu ®éi ngò chuyªn gia, gi¶ng viªn cã kinh nghiÖm vÒ ®µo t¹o doanh nghiÖp; thiÕu sù qu¶n lý cña nhµ n−íc ®èi víi ho¹t ®éng nµy. Sù liªn kÕt gi÷a doanh nghiÖp víi c¬ së, trung t©m ®µo t¹o nghÒ láng lÎo. T×nh tr¹ng thõa thÇy, thiÕu thî, mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu ®µo t¹o lao ®éng diÔn ra phæ biÕn (tû lÖ ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc – THCN – c«ng nh©n kü thuËt lµ 1 – 1,13- 0,92 so víi th«ng lÖ quèc tÕ lµ 1 - 3 – 5). Tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o nghÒ cßn qu¸ thÊp 13%; viÖc lùa chän ngµnh nghÒ cña häc sinh – sinh viªn chñ yÕu ch¹y theo thÞ hiÕu thÞ tr−êng, mét sè ngµnh nghÒ “thêi th−îng”, g©y mÊt 31

c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh nghÒ; chÊt l−îng gi¸o dôc bËc cao cßn yÕu vµ ngµy cµng tôt hËu so víi thÕ giíi; ch−¬ng tr×nh, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y chËm ®−îc ®æi míi, chñ yÕu nÆng vÒ lý thuyÕt mµ thiÕu thùc hµnh; sè l−îng vµ chÊt l−îng cña ®éi ngò gi¸o viªn, gi¶ng viªn cßn h¹n chÕ; sè l−îng c¸c c¬ së ®µo t¹o nghÒ, sè l−îng häc sinh häc nghÒ vµ chÊt l−îng ®µo t¹o nghÒ thÊp dÉn, c¬ së vËt chÊt vµ m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c tr−êng ®µo t¹o nghÒ chËm ®−îc ®æi míi, ch−a ®¸p øng ®−îc tr×nh ®é ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, nªn rÊt nhiÒu häc viªn tuy ®· tèt nghiÖp c¸c c¬ së ®µo t¹o nµy, nh−ng khi ®−îc tuyÓn dông vµo doanh nghiÖp th× kh«ng thÓ vËn hµnh ®−îc m¸y mãc thiÕt bÞ; thiÕu ®µo t¹o t¹i chç trong c¸c doanh nghiÖp vµ thiÕu c¬ chÕ ®Ó khuyÕn khÝch ®µo t¹o t¹i chç trong doanh nghiÖp (do qui ®Þnh giíi h¹n chi phÝ hîp lý cho ho¹t ®éng ®µo t¹o cña doanh nghiÖp). Theo sè liÖu cña Bé L§TBXH, mçi n¨m cã kho¶ng 225 ngµn c«ng nh©n kü thuËt tèt nghiÖp tõ hÖ thèng c¸c tr−êng ®µo t¹o nghÒ. Nh−ng thùc tÕ, sè häc viªn tèt nghiÖp nµy sÏ chñ yÕu t×m kiÕm viÖc lµm t¹i c¸c doanh nghiÖp lín hoÆc doanh nghiÖp võa. HÖ thèng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ch−a thùc sù ®−a vµo vµ khuyÕn khÝch viÖc khëi nghiÖp trë thµnh mét lùa chän nghÒ nghiÖp cho nh÷ng ng−êi rêi ghÕ nhµ tr−êng. Sinh viªn ®¹i häc vµ häc viªn c¸c tr−êng d¹y nghÒ ra tr−êng kh«ng ®−îc h−íng dÉn nh÷ng kÜ n¨ng c¬ b¶n cÇn thiÕt nÕu hä muèn thµnh lËp doanh nghiÖp cña chÝnh m×nh. 2. Khung ph¸p lý ®èi víi c¸c DNNVV: 2.1 NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP ngµy 23/10/2001 cña ChÝnh phñ vÒ trî gióp ph¸t triÓn DNNVV Mét sè quy ®Þnh chung t¹i NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP XuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña c¸c DNNVV trong ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP ngµy 23/11/2001 vÒ trî gióp ph¸t triÓn DNNVV. §©y ®−îc coi lµ khung ph¸p lý ®Çu tiªn vÒ chÝnh s¸ch trî gióp ph¸t triÓn DNNVV, víi mét sè néi dung vÒ ®Þnh nghÜa DNNVV, c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp ph¸t triÓn DNNVV, c¬ quan trî gióp ph¸t triÓn DNNVV, trong ®ã ®· x¸c ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch trî gióp DNNVV gåm trî gióp ®Çu t− th«ng qua c¸c biÖn ph¸p vÒ tµi chÝnh, tÝn dông; thµnh lËp Quü B¶o l·nh tÝn dông DNNVV ®Ó b¶o l·nh cho c¸c DNNVV khi kh«ng cã ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, vay vèn; h−íng dÉn c¸c ®Þa ph−¬ng t¹o thuËn lîi cho c¸c DNNVV cã mÆt b»ng s¶n xuÊt phï hîp, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c khu, côm c«ng nghiÖp cho c¸c DNNVV cã mÆt b»ng s¶n xuÊt; khuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc ph¸t triÓn thÞ tr−êng vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña DNNVV; th«ng qua c¸c ch−¬ng tr×nh xóc tiÕn th−¬ng m¹i quèc gia trî gióp xóc tiÕn xuÊt khÈu cho c¸c DNNVV; ChÝnh phñ trî gióp ®µo t¹o, båi d−ìng nguån nh©n lùc cho DNNVV; ®Èy m¹nh viÖc cung cÊp th«ng tin vÒ s¶n xuÊt – kinh doanh cho c¸c DNNVV th«ng qua c¸c Ên phÈm, internet; khuyÕn khÝch thµnh lËp c¸c “v−ên −¬m doanh nghiÖp .” 32

NghÞ ®Þnh nµy còng x¸c ®Þnh hÖ thèng c¬ quan hç trî doanh nghiÖp tõ trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng nh− Héi ®ång khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV, Côc Ph¸t triÓn DNNVV (trùc thuéc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−), c¸c Trung t©m Hç trî kü thuËt DNNVV t¹i Hµ Néi, §µ N½ng vµ Tp Hå ChÝ Minh, c¸c UBND cÊp tØnh, c¸c HiÖp héi doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc trî gióp DNNVV thuéc c¸c c¬ quan, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi, tæ chøc nghÒ nghiÖp... Mét sè kÕt qu¶ ®∙ ®¹t ®−îc trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP - Ngµy 20/12/2001 Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 193/2001/Q§-TTg vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ thµnh lËp, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quü b¶o l·nh tÝn dông DNNVV. Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh Th«ng t− sè 42/2002/TT-BTC ngµy 07/5/2002 h−íng dÉn mét sè ®iÓm Quy chÕ thµnh lËp, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quü b¶o l·nh tÝn dông DNNVV. Ng©n hµng Nhµ n−íc ViÖt Nam ®· ban hµnh Th«ng t− sè 06/2003/TT-NHNN ngµy 10/4/2003 vÒ viÖc h−íng dÉn mét sè néi dung vÒ gãp vèn thµnh lËp Quü b¶o l·nh tÝn dông cho DNNVV cña c¸c tæ chøc tÝn dông. Tuy nhiªn, do mét sè quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n trªn ch−a phï hîp víi thùc tÕ vµ khã kh¶ thi nªn viÖc thµnh lËp Quü b¶o l·nh tÝn dông ®· kh«ng triÓn khai ®−îc. §Ó kh¾c phôc, Thñ t−íng ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt ®Þnh 115/Q§TTg ngµy 25/6/2004 söa ®æi, bæ sung QuyÕt ®Þnh sè 193/2001/Q§-TTg vµ Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh Th«ng t− sè 93/2004/TT-BTC ngµy 29/9/2004 thay thÕ Th«ng t− sè 42/2002/TT-BTC. - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− ®· phèi hîp c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng x©y dùng vµ tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 143/2004/Q§-TTg ngµy 10/8/2004 phª duyÖt ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho c¸c DNNVV giai ®o¹n 2004-2008. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 1374/2004/Q§-BKH ngµy 24/11/2004 ban hµnh vÒ Quy chÕ qu¶n lý thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho c¸c DNNVV giai ®o¹n 2004-2008. Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh Th«ng t− sè 09/2005/TT-BTC ngµy 28/01/2005, h−íng dÉn qu¶n lý vµ sö dông kinh phÝ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho c¸c DNNVV giai ®o¹n 2004-2008. Trong thêi gian tíi, c¸c Bé, ngµnh, c¸c ®Þa ph−¬ng vµ hiÖp héi ngµnh nghÒ sÏ tËp trung chØ ®¹o triÓn khai kÕ ho¹ch thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o nh©n lùc cho DNNVV trªn ®Þa bµn c¶ n−íc trong c¸c n¨m 2005-2008 ®¶m b¶o Ch−¬ng tr×nh trî gióp cña Nhµ n−íc ®¹t kÕt qu¶ tèt. 2.2 Mét sè v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c ChÕ ®é kÕ to¸n DNNVV Nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý kinh tÕ vµ xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, yªu cÇu vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña c¸c DNNVV, ngµy 23/12/1996 Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh ®· ký quyÕt ®Þnh sè 1177/TC/Q§/C§KT ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho c¸c DNNVV. Do chÕ ®é kÕ to¸n ®èi víi DNNVV ®· kh«ng cßn phï hîp, ngµy 33

21/12/2001 Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 144/2001/Q§-BTC bæ sung söa ®æi ChÕ ®é kÕ to¸n DNNVV ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 1177/TC/Q§/C§KT. C¸c QuyÕt ®Þnh nµy ¸p dông ®èi víi c¸c DNNVV thuéc c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp gåm C«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty hîp danh, doanh nghiÖp t− nh©n vµ HTX (trõ HTX n«ng nghiÖp vµ HTX tÝn dông nh©n d©n). ChÕ ®é kÕ to¸n ®èi víi DNNVV hiÖn cßn mét sè tån t¹i: - §èi t−îng ¸p dông h¹n chÕ v× ®iÒu 3 cña quyÕt ®Þnh 144/2001/Q§-BTC qui ®Þnh kh«ng ¸p dông víi DNNN mÆc dï c¸c doanh nghiÖp nµy còng cã qui m« nhá vµ võa. - C¸c QuyÕt ®Þnh nµy chØ quy ®Þnh ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n kÐp nªn ch−a phï hîp víi doanh nghiÖp t− nh©n cã quy m« nhá, kinh doanh mang tÝnh chÊt gia ®×nh vµ hiÓu biÕt vÒ kÕ to¸n kÐp h¹n chÕ. Kh«ng cã ®iÒu kho¶n nµo quy ®Þnh ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n ®¬n. - Sè l−îng tµi kho¶n nhiÒu: Tuy sè l−îng tµi kho¶n Ýt h¬n so víi sè l−îng tµi kho¶n cña doanh nghiÖp nãi chung (theo chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp sè l−îng tµi kho¶n lµ 77, sè tµi kho¶n kÕ to¸n ®èi víi DNNVV lµ 46) nh−ng vÉn cßn nhiÒu vµ ch−a phï hîp víi DNNVV. - Thêi gian l−u tr÷ chøng tõ kÕ to¸n dµi (tèi thiÓu 5 n¨m ®èi víi tµi liÖu kÕ to¸n dïng cho qu¶n lý, tèi thiÓu 10 n¨m ®èi víi chøng tõ kÕ to¸n sö dông trùc tiÕp ®Ó ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh) lµm t¨ng chi phÝ b¶o qu¶n, l−u tr÷, do ®ã t¨ng chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Ch−a cã h−íng dÉn cô thÓ ®èi víi chøng tõ ch−a hÕt thêi h¹n l−u tr÷ cña c¸c doanh nghiÖp ph¸ s¶n hoÆc gi¶i thÓ vµ ch−a cã h−íng dÉn c¸ch xö lý chøng tõ ch−a hÕt thêi h¹n l−u tr÷ t¹i doanh nghiÖp nh−ng bÞ mÊt m¸t, h− háng. - Mét sè qui ®Þnh vÒ ph©n bæ c¸c kho¶n chi phÝ cña doanh nghiÖp ch−a phï hîp víi ®Æc ®iÓm DNNVV nh− x¸c ®Þnh gi¸ trÞ vËt t− hµng ho¸ mua vµo, c¸c kho¶n chi b»ng ngo¹i tÖ, hoÆc c¸c vËt t−, tµi s¶n dïng chung cho s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ GTGT vµ kh«ng chÞu thuÕ GTGT,... nÕu doanh nghiÖp tÝnh to¸n theo ®óng qui ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n th× ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cao nh−ng l¹i phøc t¹p vµ khã kh¨n do tèn nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ trong khi ®ã c¸c kho¶n ®iÒu chØnh nµy th−êng lµ rÊt nhá. QuyÕt ®Þnh 169/2000/Q§-BTC ngµy 25/10/2000 vµ sè 131/2002/Q§-BTC cña Bé Tµi chÝnh ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho hé kinh doanh c¸ thÓ. Th«ng t− sè 09/2000/TT-BYT h−íng dÉn ch¨m sãc søc khoÎ cho ng−êi lao ®éng trong c¸c DNVVV. Tæ chøc tµi chÝnh qui m« nhá: Ngµy 9/3/2005, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 28/2005/N§-CP vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña tæ chøc tµi chÝnh quy m« nhá ë ViÖt Nam nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n cã thu nhËp thÊp, ®Æc biÖt lµ c¸c hé gia ®×nh 34

nghÌo vµ ng−êi nghÌo cã ®iÒu kiÖn ®−îc tiÕp cËp dÔ dµng h¬n tíi mét sè dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng nhá. III. §¸nh gi¸ HÖ thèng c¬ quan trî gióp DNNVV vµ ho¹t ®éng trî gióp DNNVV

HÖ thèng c¬ quan trî gióp DNNVV bao gåm: - C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc cã vai trß ®iÒu phèi ho¹t ®éng trî gióp DNNVV, võa ®ãng vai trß t¹o ®iÒu kiÖn, võa trùc tiÕp tham gia thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp, tham gia cung cÊp dÞch vô cho DNNVV ®−îc nhµ n−íc hç trî mét phÇn hoÆc toµn bé chi phÝ - C¸c tæ chøc doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ – x· héi 1. C¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc 1.1 Héi ®ång khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV: chÞu tr¸ch nhiÖm t− vÊn cho Thñ t−íng ChÝnh phñ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn c¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNV. QuyÕt ®Þnh sè 12/2003/Q§-TTg ngµy 17/3/2003 quy ®Þnh Héi ®ång khuyÕn khÝch DNNVV lµm nhiÖm vô t− vÊn cho Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV trong c¶ n−íc, cô thÓ lµ ®Þnh h−íng chiÕn l−îc vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV phï hîp víi ®Þnh h−íng, chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña ®Êt n−íc; ®Ò xuÊt söa ®æi, bæ sung, hoµn chØnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn DNNVV; c¸c biÖn ph¸p, gi¶i ph¸p vµ ch−¬ng tr×nh trî gióp DNNVV nh»m t¨ng c−êng vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c DNNVV; c¸c vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn ph¸t triÓn DNNVV ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ giao. Héi ®ång gåm mét sè ®¹i diÖn L·nh ®¹o c¸c Bé, HÞªp héi doanh nghiÖp vµ nhµ khoa häc; do Bé tr−ëng Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− lµ Chñ tÞch Héi ®ång vµ Côc tr−ëng Côc Ph¸t triÓn DNNVV lµ th− ký th−êng trùc. Khi cÇn thiÕt, tuú theo néi dung c«ng viÖc, Chñ tÞch Héi ®ång mêi thªm mét sè ®¹i diÖn cña tæ chøc, hiÖp héi kh¸c vµ chuyªn gia thuéc lÜnh vùc liªn quan tham gia c¸c kú häp Héi ®ång; khi ®−îc mêi, c¸c ®¹i diÖn nµy cã ®Çy ®ñ thÈm quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm nh− c¸c thµnh viªn kh¸c cña Héi ®ång. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ ph¸t triÓn doanh nghiÖp, chñ tr×, phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh liªn quan tr×nh ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ c¬ chÕ qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn DNNVV thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ; lµm th−êng trùc Héi ®ång KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV. Ngoµi ra, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− cßn thùc hiÖn mét sè chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc kh¸c liªn quan ®Õn doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng nh−

35

c«ng t¸c ®¨ng ký kinh doanh, khuýªn khÝch ®Çu t− trong n−íc, th«ng tin doanh nghiÖp, s¾p xÕp ®æi míi doanh nghiÖp nhµ n−íc ... Thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− ®· chØ ®¹o x©y dùng vµ tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ Ch−¬ng tr×nh trî gióp xóc tiÕn xuÊt khÈu cho c¸c DNNVV, Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho DNNVV; hiÖn nay ®ang triÓn khai thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ x©y dùng KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2006-2010; chuÈn bÞ më réng M¹ng Th«ng tin doanh nghiÖp quèc gia (NBIN), chñ tr× vµ tham gia x©y dùng hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn viÖc c¶i thiÖn m«i tr−êng ®Çu t−... T¹i QuyÕt ®Þnh 143/2004/Q§-TTg, TTCP ®· phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho DNNVV, víi tæng vèn trî gióp giai ®o¹n 2004-2008 lµ 119,4 tû ®ång. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− vµ Bé Tµi chÝnh ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n liªn quan h−íng dÉn triÓn khai thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh vµ Côc Ph¸t triÓn DNNVV ®ang phèi hîp víi c¸c ®Þa ph−¬ng, hiÖp héi doanh nghiÖp, tæ chøc cung øng dÞch vô ®µo t¹o ®Ó triÓn khai Ch−¬ng tr×nh. Côc Ph¸t triÓn DNNVV ®−îc Bé tr−ëng Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− giao gióp Bé tr−ëng trong viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng nµy vµ ®Õn nay Côc Ph¸t triÓn DNNVV ®· thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô: - X©y dùng Ch−¬ng tr×nh trî gióp xóc tiÕn xuÊt khÈu cho c¸c DNNVV, Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho DNNVV, ®Ó Bé tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ vµ Thñ t−íng phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho DNNVV. HiÖn nay, Côc ®ang triÓn khai thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh - §ang triÓn khai x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 20062010 d−íi sù chØ ®¹o cña Héi ®ång ph¸t triÓn DNNVV; - Phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng ®Ó x©y dùng vµ hoµn chØnh hÖ thèng th«ng tin doanh nghiÖp trong ®ã cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho DNNVV; - Tr×nh l·nh ®¹o Bé ®Ó tæ chøc c¸c héi nghÞ phæ biÕn triÓn khai thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch trî gióp ph¸t triÓn DNNVV quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP cña ChÝnh phñ vµ ChØ thÞ sè 27/2003/CT-TTg ngµy 11/12/2003 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ tiÕp tôc ®Èy m¹nh thùc hiÖn LuËt Doanh nghiÖp, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV ®Õn c¸c ®Þa ph−¬ng, l·nh ®¹o c¸c Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t− vµ mét sè hiÖp héi doanh nghiÖp. - B−íc ®Çu t¹o lËp ®−îc c¸c mèi quan hÖ víi c¸c tæ chøc, hiÖp héi trong n−íc vµ n−íc ngoµi. - Chñ tr× ®µm ph¸n víi mét sè nhµ tµi trî quèc tÕ vÒ c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n ODA cho ph¸t triÓn DNNVV nh− kho¶n vay ODA Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn DNNVV tõ Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB), Dù ¸n tµi trî cña Liªn minh Ch©u ¢u (EU), GTZ, JICA, UNDP, UNIDO, USAID ... 36

- Lµm th− ký c¸c kú häp Héi ®ång khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV. C¸c Trung t©m hç trî kü thuËt DNNVV t¹i Hµ Néi, §µ N½ng vµ TP Hå ChÝ Minh: Nh»m thóc ®Èy nhanh viÖc triÓn khai ho¹t ®éng trî gióp vÒ kü thuËt cho c¸c DNNVV, ChÝnh phñ ®· cho phÐp thµnh lËp c¸c Trung t©m hç trî kü thuËt DNNVV t¹i Hµ Néi, §µ N½ng, Tp Hå ChÝ Minh lµ c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Côc Ph¸t triÓn DNNVV, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−. §©y lµ ®Çu mèi t− vÊn vÒ c«ng nghÖ; c¶i tiÕn trang thiÕt bÞ; h−íng dÉn qu¶n lý kü thuËt vµ b¶o d−ìng trang thiÕt bÞ; vµ t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ míi nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt còng nh− chÊt l−îng s¶n phÈm. HiÖn t¹i, c¸cTrung t©m HTTK b−íc ®Çu ®· triÓn khai mét sè c«ng viÖc nh− x©y dùng tæ chøc bé m¸y, ban hµnh quy chÕ vµ chøc n¨ng nhiÖm vô, x©y dùng c¬ së d÷ liÖu, x©y dùng Ch−¬ng tr×nh trî gióp kü thuËt cho c¸c DNNVV. Víi sù gióp ®ì cña JICA (NhËt B¶n), hiÖn nay Trung t©m HTKT DNNVV t¹i Hµ Néi ®ang triÓn khai viÖc ®iÒu tra, kh¶o s¸t nhu cÇu hç trî kü thuËt cña c¸c DNNVV t¹i 30 tØnh phÝa B¾c. Bé Tµi chÝnh: Thêi gian qua, Bé Tµi chÝnh ®· kh«ng ngõng nghiªn cøu hoµn thiÖn, ®æi míi vµ ban hµnh nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch hç trî vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, thùc sù gãp phÇn t¹o m«i tr−êng thô©n lîi h¬n cho c¸c DNNVV ph¸t triÓn. Cô thÓ lµ 8: - Söa ®æi, bæ sung c¸c LuËt thuÕ, c¸c lo¹i phÝ vµ lÖ phÝ theo h−íng ®¶m b¶o c«ng b»ng, b×nh ®¼ng vÒ nghÜa vô thuÕ gi÷a c¸c ngµnh nghÒ, s¶n phÈm, c¸c tÇng líp d©n c− vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp; chÝnh s¸ch thuÕ ®¬n gi¶n, dÔ lµm, dÔ kiÓm tra vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ; n©ng cao tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña ng−êi nép thuÕ; ®iÒu chØnh gi¶m møc thu phÝ gãp phÇn gi¶m chi phÝ s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¹o ®éng lùc khuyÕn khÝch ®Çu t− ph¸t triÓn, n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. - ChÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n ®èi víi doanh nghiÖp ®· vµ ®ang ®−îc hoµn thiÖn theo th«ng lÖ quèc tÕ. §· ban hµnh 16/35 chuÈn mùc kÕ to¸n vµ 21/35 chuÈn mùc kiÓm to¸n. - C¸c chÝnh s¸ch hç trî tµi chÝnh cho doanh nghiÖp kh«ng ph©n biÖt lo¹i h×nh nh− −u ®·i thuÕ, phÝ; xo¸ nî thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch, xö lý nî tån ®äng, th−ëng xuÊt khÈu, ... mét sè chÝnh s¸ch trî gióp riªng cho DNNVV nh− Quy chÕ thµnh lËp, ho¹t ®éng cña Quü b¶o l·nh tÝn dông, c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o cho DNNVV... - ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng, ngµnh nghÒ n«ng th«n, t¨ng c−êng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n, gi¶i quyÕt viÖc lµm. §Ó triÓn khai thùc hiÖn quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh 193/2001/Q§-TTg ban hµnh Quy chÕ 8

C«ng v¨n sè 14582/TC-TCDN ngµy 10/12/2004: T×nh h×nh thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP

37

thµnh lËp, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quü B¶o l·nh tÝn dông cho DNNVV. Bé Tµi chÝnh vµ Ng©n hµng Nhµ n−íc ®· ban hµnh Th«ng t− h−íng dÉn thùc hiÖn. Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng Lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc tµi nguyªn vµ m«i tr−êng, thêi gian qua, Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng ®· triÓn khai mét sè ho¹t ®éng nh»m th¸o gì v−íng m¾c, khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong vÊn ®Ò mÆt b»ng kinh doanh nh− nghiªn cøu x©y dùng vµ tr×nh Quèc héi, ChÝnh phñ th«ng qua hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n liªn quan (LuËt §Êt ®ai vµ c¸c NghÞ ®Þnh h−íng dÉn), tæ chøc c¸c ®oµn c«ng t¸c ®Þa ph−¬ng. HiÖn nay, Bé nµy còng x©y dùng mét lo¹t c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn DNNVV nh− kÕ ho¹ch hoµn thiÖn c«ng t¸c quy ho¹ch sö dông ®Êt lµm c¬ së cho viÖc giao ®Êt, cho thuª ®Êt cho môc ®Ých c«ng nghiÖp vµ th−¬ng m¹i t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng, x©y dùng hÖ thèng ®¨ng ký ®Êt ®ai toµn quèc, x©y dùng hÖ thèng trung t©m ph¸t triÓn quü ®Êt ë ®Þa ph−¬ng, lËp kÕ ho¹ch rµ so¸t viÖc sö dông ®Êt ë c¸c ®Þa ph−¬ng. Ng©n hµng Nhµ n−íc Thùc hiÖn môc tiªu vÒ trî gióp ph¸t triÓn DNNVV theo c¸c NghÞ quyÕt cña §¶ng vµ chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, trong thêi gian qua ngµnh ng©n hµng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, nhÊt lµ DNNVV tiÕp cËn víi vèn tÝn dông ng©n hµng phôc vô ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ quèc tÕ, gåm mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ lµ: - Ng©n hµng Nhµ n−íc tham gia vµ tæ chøc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n, ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV cña c¸c tæ chøc quèc tÕ: dù ¸n tµi chÝnh doanh nghiÖp n«ng th«n do Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB) tµi trî; Ch−¬ng tr×nh Ph¸t triÓn DNNVV do ADB tµi trî chÝnh vµ ChÝnh phñ Ph¸p (th«ng qua AFD), ChÝnh phñ §øc (th«ng qua KFW) ®ång tµi trî; dù ¸n tµi chÝnh n«ng th«n 2 do Ng©n hµng ThÕ giíi (WB) tµi trî; dù ¸n tµi trî DNNVV vay vèn ODA NhËt B¶n (th«ng qua JBIC); Quü Ph¸t triÓn DNNVV ViÖt Nam – EC (SMEDF). - C¸c tæ chøc tÝn dông ®æi míi quy tr×nh, thñ tôc cho vay theo h−íng ®¬n gi¶n hãa ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DNNVV tiÕp cËn víi vèn tÝn dông ng©n hµng ®−îc nhiÒu h¬n. - Ng©n hµng Nhµ n−íc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông tÝch cùc phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng trong viÖc ban hµnh c¬ chÕ vµ tham gia thµnh lËp Quü b¶o l·nh cho DNNVV vay vèn c¸c tæ chøc tÝn dông nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn khi ch−a cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó vay vèn kh«ng ph¶i b¶o ®¶m tµi s¶n. - Trung t©m th«ng tin tÝn dông – Ng©n hµng Nhµ n−íc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l−îng ho¹t ®éng th«ng tÝn tÝn dông vÒ thu thËp th«ng tin, ph©n tÝch, xÕp lo¹i doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc tÝn dông n©ng cao chÊt l−îng vµ rót ng¾n thêi gian thÈm ®Þnh khi xem xÐt quyÕt ®Þnh cho vay 38

®èi víi doanh nghiÖp; trao ®æi, cung cÊp cho doanh nghiÖp c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cña ngµnh ng©n hµng. Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh: UBND cÊp tØnh trong lÜnh vùc xóc tiÕn DNNVV chÞu tr¸ch nhiÖm ®Þnh h−íng c«ng t¸c xóc tiÕn DNNVV; x©y dùng hoÆc tham gia x©y dùng c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ vµ cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− vÒ xóc tiÕn ph¸t triÓn DNNVV ë ®Þa ph−¬ng; tæng hîp x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp DNNVV; ®iÒu phèi, h−íng dÉn vµ kiÓm tra thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp sau khi ®−îc duyÖt; trong ®ã bao gåm t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c DNNVV cã mÆt b»ng s¶n xuÊt phï hîp, dµnh quü ®Êt vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Ó x©y dùng c¸c khu, côm c«ng nghiÖp cho c¸c DNNVV; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó DNNVV tiÕp cËn c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr−êng, gi¸ c¶ hµng ho¸, trî gióp DNNVV më réng thÞ tr−êng, tiªu thô s¶n phÈm, trî gióp viÖc tr−ng bÇy giíi thiÖu, qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ c¸c s¶n phÈm cã tiÒm n¨ng cña c¸c DNNVV ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr−êng; cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt qua c¸c Ên phÈm vµ qua m¹ng Internet cho c¸c DNNVV. ChØ thÞ sè 27/2003/CT-TTg ngµy 11/12/2003, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· yªu cÇu UBND tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng chØ ®¹o n©ng cao n¨ng lùc c¬ quan xóc tiÕn ph¸t triÓn DNNVV; giao cho Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t− lµm ®Çu mèi gióp UBND cÊp tØnh phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ xóc tiÕn ph¸t triÓn DNNVV. Tuy nhiªn, ®Õn nay tuú theo møc ®é quan t©m cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, mµ tõng ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn ho¹t ®éng hç trî DNNVV ë møc ®é kh¸c nhau. Mét sè ®Þa ph−¬ng ®· thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch, ch−¬ng tr×nh trî gióp cho c¸c doanh nghiÖp d−íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau nh−: - TriÓn khai thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh tõ UBND cÊp tØnh ®Õn c¸c Së, ban, ngµnh vµ UBND c¸c quËn/huyÖn; - Thùc hiÖn chÝnh s¸ch kÝch cÇu th«ng qua ®Çu t−; thµnh lËp Trung t©m xóc tiÕn th−¬ng m¹i, hç trî cung cÊp th«ng tin kinh tÕ thÞ tr−êng trong vµ ngoµi n−íc, hç trî x©y dùng trang web giíi thiÖu s¶n phÈm; - Dµnh ng©n s¸ch cho hç trî ho¹t ®éng xóc tiÕn (thµnh phè Hå ChÝ Minh); cã nhiÒu gi¶i ph¸p trî gióp mÆt b»ng s¶n xuÊt: x©y dùng c¸c khu, côm c«ng nghiÖp nhá vµ võa, giao ®Êt, cho thuª ®Êt ®i kÌm víi c¸c hç trî vËt chÊt; c«ng khai quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt; - Cung cÊp c¸c ho¹t ®éng hç trî kü thuËt nh− tæ chøc c¸c líp tËp huÊn miÔn phÝ cho doanh nghiÖp vÒ kiÕn thøc vÒ luËt ph¸p, kiÕn thøc khoa häc, c«ng nghÖ; chuyÓn giao c«ng nghÖ, hç trî mét phÇn kinh phÝ ®èi víi viÖc ®¨ng ký b¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, qu¶n lý chÊt l−îng s¶n phÈm... Tuy nhiªn, c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p trî gióp cho doanh nghiÖp t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng ch−a ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch thèng nhÊt, cßn mang nÆng tÝnh 39

tù ph¸t, kh«ng ®ång ®Òu, chÊt l−îng ch−a cao, ch−a x¸c ®Þnh ®−îc môc tiªu trî gióp cho DNNVV. Cßn cã sù kh«ng ¨n khíp gi÷a môc tiªu ®−a ra vµ thùc tÕ triÓn khai c¸c ho¹t ®éng hç trî DNNVV ë cÊp ®Þa ph−¬ng vµ c¸c DNNVV Ýt tiÕp cËn ®−îc c¸c biÖn ph¸p hç trî hiÖn cã do cßn tån t¹i c¸c khã kh¨n trong viÖc phæ biÕn th«ng tin vÒ c¸c hç trî nµy. H¬n n÷a, hÇu hÕt c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî ®Òu bÞ h¹n chÕ vÒ nguån lùc vµ khã ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ®ang ngµy cµng t¨ng cña c¸c DNNVV. Mét mÆt do c«ng viÖc nµy ®èi víi n−íc ta cßn míi mÎ, nguån lùc cña nhiÒu ®Þa ph−¬ng cßn h¹n chÕ, sù quan t©m chØ ®¹o cña c¸c cÊp c¸c ngµnh ch−a s¸t sao; mÆt kh¸c lùc l−îng c¸n bé nghiÖp vô võa thiÕu vÒ sè l−îng võa h¹n chÕ vÒ kü n¨ng hç trî doanh nghiÖp. 1.7Bé Th−¬ng m¹i ChÝnh phñ giao Bé Th−¬ng m¹i chñ tr× thùc hiÖn mét sè ch−¬ng tr×nh lín vÒ xóc tiÕn th−¬ng m¹i (XTTM), gåm: + Ch−¬ng tr×nh XTTM träng ®iÓm quèc gia: lµ ch−¬ng tr×nh XTTM ®ang ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt theo ®Ò nghÞ cña Bé Th−¬ng m¹i nh»m ph¸t triÓn xuÊt khÈu vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam, tËp trung cho c¸c hµng ho¸ vµ thÞ tr−êng träng ®iÓm. §èi t−îng h−ëng lîi cña ch−¬ng tr×nh nµy lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. T¹i c«ng v¨n sè 783/CP-KTTH ngµy 08/06/2004 Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· chØ ®¹o giao cho Bé Th−¬ng m¹i nhiÖm vô lµm ®Çu mèi thùc hiÖn trî gióp xóc tiÕn xuÊt khÈu cho c¸c DNNVV, ho¹t ®éng trî gióp xóc tiÕn xuÊt khÈu cho c¸c DNNVV ®−îc thùc hiÖn theo c¸c Ch−¬ng tr×nh xóc tiÕn träng ®iÓm quèc gia cña toµn ngµnh th−¬ng m¹i do Thñ t−íng phª duyÖt hµng n¨m. + Ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn th−¬ng hiÖu quèc gia: ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt t¹i QuyÕt ®Þnh sè 253/2003/Q§-TTg ngµy 25/11/2003. Môc tiªu cña ch−¬ng tr×nh lµ x©y dùng n¨ng lùc lµm th−¬ng hiÖu cho doanh nghiÖp, ®ång thêi qu¶ng b¸ th−¬ng hiÖu s¶n phÈm (hµng hãa, dÞch vô) cña doanh nghiÖp ViÖt Nam th«ng qua BiÓu tr−ng th−¬ng hiÖu quèc gia (Vietnam Value Inside). C¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã quyÒn tham gia ch−¬ng tr×nh vµ ®−îc cÊp quyÒn sö dông BiÓu tr−ng th−¬ng hiÖu quèc gia nÕu ®¹t ®−îc tiªu chÝ do Ch−¬ng tr×nh qui ®Þnh. + Ch−¬ng tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng xóc tiÕn th−¬ng m¹i trong vµ ngoµi n−íc: ChÝnh phñ ®· phª duyÖt mét sè ch−¬ng tr×nh thµnh lËp trung t©m giíi thiÖu s¶n phÈm ViÖt Nam t¹i Hoa Kú, C¸c TiÓu V−¬ng quèc A rËp thèng nhÊt (§ubai) vµ phª duyÖt nguyªn t¾c dù ¸n trung t©m héi chî triÓn l·m vµ héi nghÞ quèc gia t¹i Hµ néi. C¸c trung t©m nµy sÏ t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc h×nh thµnh mét hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng phôc vô c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th−¬ng m¹i, ®Çu t−, giíi thiÖu vµ qu¶ng b¸ s¶n phÈm, h×nh ¶nh cña ViÖt Nam. Ngoµi ra, Bé Th−¬ng m¹i ®· thµnh lËp mét sè ®¬n vÞ hç trî cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp; tæ chøc c¸c héi chî, c¸c chuyÕn kh¶o s¸t 40

më réng thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp; x©y dùng ch−¬ng tr×nh ph¸t triÓn chî ®Çu mèi, kho b·i; tæ chøc mét sè líp tËp huÊn vÒ c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu; phèi hîp víi bé, ngµnh cã liªn quan gi¶i quyÕt c¸c v−íng m¾c cho doanh nghiÖp trong viÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch; h−íng dÉn doanh nghiÖp tiÕp cËn víi c¬ quan qu¶n lý cña n−íc ngoµi, doanh nh©n n−íc ngoµi trong lÜnh vùc dÖt may, nu«i trång thñy s¶n. Côc Xóc tiÕn th−¬ng m¹i, Bé Th−¬ng m¹i lµ ®¬n vÞ cã chøc n¨ng gióp Bé tr−ëng Bé Th−¬ng m¹i thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n−íc vÒ xóc tiÕn th−¬ng m¹i. Thêi gian qua, Côc Xóc tiÕn th−¬ng m¹i lµ ®¬n vÞ chñ tr×n triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh trªn ®· tiÕn hµnh mét sè c«ng viÖc: - VÒ chÝnh s¸ch: Nghiªn cøu Danh môc hµng ho¸ träng ®iÓm vµ Danh môc thÞ tr−êng träng ®iÓm xóc tiÕn th−¬ng m¹i quèc gia n¨m 2004 ®Ó tr×nh Bé tr−ëng Bé Th−¬ng m¹i ban hµnh; nghiªn cøu t− vÊn cho Bé Th−¬ng m¹i trong viÖc phèi hîp víi Bé Tµi chÝnh ban hµnh Th«ng t− 86/2002/TT-BTC ngµy 27/9/2002 h−íng dÉn chi hç trî ho¹t ®éng XTTM ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. - VÒ t¸c nghiÖp cô thÓ: Chñ tr× hoÆc phèi hîp víi ®¬n vÞ cã chøc n¨ng tæ chøc héi chî th−¬ng m¹i; tæ chøc mét sè héi chî, triÓn l·m giíi thiÖu s¶n phÈm ë trong n−íc vµ n−íc ngoµi; x©y dùng trang Web vÒ th−¬ng m¹i ViÖt Nam, tuy nhiªn néi dung vÒ thÞ tr−êng, vÒ hµng ho¸ trªn trang Web nµy ch−a nhiÒu; xuÊt b¶n mét sè s¸ch h−íng dÉn giíi thiÖu vÒ s¶n phÈm nh− dÖt may.., giíi thiÖu vÒ lµng nghÒ truyÒn thèng t¹i mét sè ®Þa ph−¬ng nh− Hµ T©y.. 1.8 Bé C«ng nghiÖp Trong ph¹m vi chức năng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c«ng nghiÖp, Bé C«ng nghiÖp ®· x©y dựng được mét sè văn b¶n quy ph¹m ph¸p luËt điÒu chØnh c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp cã liªn quan. C¸c văn b¶n đã t¹o được khung khæ ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp, bao gåm c¶ c¸c DNNVV, gãp phÇn thóc đẩy sù h×nh thành, ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp, t¹o hướng đi phï hợp cho c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n đầu tư ho¹t động trong c¸c lĩnh vùc c«ng nghiÖp nh− chÝnh s¸ch khuyÕn c«ng; x©y dùng quy chÕ mÉu qu¶n lý khu-côm-®iÓm c«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng; c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ tËp thÓ; quy ho¹ch thæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp – lµng nghÒ; ®Ò ¸n ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n ; tham gia x©y dùng vµ triÓn khai m« h×nh thÝ ®iÓm øng dông vµ chuyÓn giao khoa häc vµ c«ng nghÖ phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n vµ miÒn nói giai ®o¹n ®Õn 2010. Nh»m khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp t¹i c¸c khu vùc n«ng th«n, ngµy 9/6/2004, ChÝnh phủ ban hành Nghị định 134/2004/NĐ-CP về khuyến khÝch ph¸t triển c«ng nghiệp n«ng th«n (gọi tắt là Nghị định Khuyến c«ng) vµ Bé C«ng nghiÖp lµ ®¬n vÞ ®−îc giao thùc hÞªn ch−¬ng tr×nh nµy. Néi dung chÝnh cña Ch−¬ng tr×nh lµ h−íng dÉn khëi sù doanh nghiÖp ; ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý; tæ chøc ®µo t¹o nghÒ, truyÒn nghÒ vµ ph¸t triÓn nghÒ; cung cÊp th«ng tin ho¹t ®éng khuyÕn c«ng; hç trî c¬ së c«ng nghiÖp n«ng th«n tham gia Héi chî, triÓn l·m; tæ chøc trao ®æi kinh nghiÖm vÒ khuyÕn c«ng; hç trî chi 41

phÝ tham quan kh¶o s¸t vÒ khuyÕn c«ng; x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn kü thuËt; hç trî chuyÓn giao c«ng nghÖ. §Ó h−íng dÉn triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh nµy, Bộ trưởng Bộ C«ng nghiệp đ· ban hành Chỉ thị số 16/2004/CT-BCN ngày 22/9/2004 về việc đẩy mạnh hoạt động khuyến khÝch ph¸t triển c«ng nghiệp n«ng th«n vµ hiÖn ®ang phèi hîp víi Bé Tµi chÝnh x©y dùng Th«ng t− Liªn Bé h−íng dÉn thùc hiÖn. N¨m 2005, Ch−¬ng tr×nh ®· ®i vµo ho¹t ®éng víi tæng kinh phÝ h¬n 4,6 tû ®ång vµ Bé C«ng nghiÖp ®ang x©y dùng Ch−¬ng tr×nh khuyÕn c«ng quèc gia giai ®o¹n 2006-2010 nh»m cô thÓ ho¹t ®éng khuyÕn c«ng trong tõng n¨m. Bªn c¹nh ®ã, Bé C«ng nghiÖp chØ ®¹o Ch−¬ng tr×nh quèc gia vÒ tù ®éng ho¸ vµ c«ng nghÖ vËt liÖu míi hç trî c¸c tæ chøc kinh tÕ tËp thÓ, c¸c c¬ së s¶n xuÊt ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp ®æi míi trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ, tiÕt kiÖm n¨ng l−îng, b¶o vÖ m«i tr−êng, øng dông vËt liÖu míi; chØ ®¹o c¸c t¹p chÝ trùc thuéc tham gia phæ biÕn th«ng tin, t− vÊn vÒ c«ng nghÖ, kü thuËt, c¶i tiÕn trang thiÕt bÞ, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn c«ng nghÖ míi vµ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý c«ng nghÖ cho c¸c DNNVV Côc C«ng nghiÖp ®Þa ph−¬ng ®−îc giao gióp Bé tr−ëng Bé C«ng nghiÖp thùc hiÖn chøc n¨ng khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n. Cho ®Õn nay, Côc ®· thµnh lËp ®−îc 39 Trung t©m KhuyÕn c«ng t¹i 39/64 tØnh thµnh vµ lªn kÕ ho¹ch ®Õn cuèi n¨m 2006 më réng c¸c Trung t©m nµy ra kh¾p c¸c tØnh thµnh trªn toµn quèc vµ kÕt nèi víi mét Trung t©m khuyÕn c«ng t¹i Trung ¦¬ng.. •

Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ:

Víi c¸c chøc n¨ng ®−îc giao, Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ ®· tiÕn hµnh mét sè Ch−¬ng tr×nh liªn quan ®Õn c¸c DNNVV 9 nh−: - Tõ n¨m 2002 ®Õn nay, ®· hç trî 45 DNNVV tiÕn hµnh nghiªn cøu khoa häc vµ ®æi míi c«ng nghÖ nh»m t¹o ra s¶n phÈm míi, víi tæng kinh phÝ trªn 36 tû ®ång; - Hç trî kinh phÝ vµ tæ chøc chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c c¬ së lµng nghÒ, hîp t¸c x· c¸c c«ng nghÖ chÕ biÕn s¶n phÈm, xö lý m«i tr−êng th«ng qua Ch−¬ng tr×nh øng dông KHCN vµo n«ng th«n, miÒn nói. - Gióp mét sè DNNVV x©y dùng quy tr×nh qu¶n lý chÊt l−îng s¶n phÈm theo tiªu chuÈn thÕ giíi nh− ISO, TQM, SA… - Tæ chøc tËp huÊn n©ng cao kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ, chuyÓn giao c«ng nghÖ, n©ng cao kü thuËt ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c DNNVV. Bé KHCN ®· tæ chøc chuçi c¸c chî thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ vµ chî c«ng nghÖ thiÕt bÞ trªn m¹ng (Techmark ¶o) ®Ó xóc tiÕn thÞ tr−êng KHCN, nh»m phæ 9

C«ng v¨n sè 3366/BKHCN-KHTC ngµy 14/12/2004: T×nh h×nh thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP

42

biÕn vµ lµm cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ c¸c ®Þa ph−¬ng nhËn thøc ®óng h¬n vÒ n¨ng lùc thùc sù cña c¸c nhµ khoa häc vµ c«ng nghÖ ViÖt Nam. Ho¹t ®éng nµy ®· thu hót trªn 1.000 c¬ quan khoa häc vµ doanh nghiÖp tham gia giíi thiÖu kho¶ng 2.000 c«ng nghÖ vµ 4.500 lo¹i thiÕt bÞ víi tæng gi¸ trÞ giao dÞch mua b¸n ®¹t h¬n 2.000 tû ®ång. TriÓn khai m« h×nh “Cung cÊp th«ng tin phôc vô vïng s©u, vïng xa” ë mét sè tØnh ®Ó cung cÊp th«ng tin vÒ kinh nghiÖm vµ c¸c kü thuËt tiÕn bé cho c¸c hé n«ng d©n, c¸c hîp t¸c x· vµ c¸c doanh nghiÖp ë n«ng th«n ®Ó cung cÊp c¸c th«ng tin míi nhÊt vÒ kü thuËt trong trång trät, ch¨n nu«i, chÕ biÕn n«ng s¶n; danh s¸ch c¸c chuyªn gia trong tõng lÜnh vùc KH&CN. HiÖn nay, Bé ®ang x©y dùng “Ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l−îng giai ®o¹n 2006-2007”; “ch−¬ng tr×nh Nhµ n−íc hç trî doanh nghiÖp ph¸t triÓn gi¸ trÞ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ”; xóc tiÕn viÖc thiÕt lËp thÞ tr−êng c«ng nghÖ, gióp c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn víi c«ng nghÖ míi; nghiªn cøu c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp khoa häc vµ c«ng nghÖ, x©y dùng quy ®Þnh vÒ thÓ chÕ ®Ó ®−a Quü Ph¸t triÓn KHCN quèc gia vµo ho¹t ®éng. 1.10 Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vµ X∙ héi: Víi chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc vÒ lao ®éng, viÖc lµm, ®µo t¹o nghÒ, Bé Lao ®éng - Th−¬ng binh vµ X· héi hiÖn lµ c¬ quan x©y dùng vf tæng hîp Ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ viÖc lµm. Theo quy ®Þnh, Quü quèc gia vÒ viÖc lµm ®−îc sö dông vµo c¸c môc ®Ých “cho vay vèn theo dù ¸n nhá ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho mét sè ®èi t−îng; cho c¸c doanh nghiÖp vay ®Ó h¹n chÕ lao ®éng mÊt viÖc lµm vµ nhËn ng−êi thÊt nghiÖp; hç trî ®Ó cñng cè vµ ph¸t triÓn hÖ thèng tæ chøc giíi thiÖu viÖc lµm vµ c¸c ho¹t ®éng hç trî sù ph¸t triÓn cña thÞ tr−êng lao ®éng”. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m qua, nguån vèn vay víi l·i suÊt −u ®·i ®· cã t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nhá, hé s¶n xuÊt kinh doanh c¸ thÓ, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng ... Hµng n¨m, Quü ®Òu ®−îc bæ sung vèn míi cho vay: n¨m 2003 bæ sung 180 tû ®ång, n¨m 2004 bæ sung 200 tû ®ång vµ n¨m 2005 lµ 218 tû ®ång. ChØ tÝnh riªng trong n¨m 2004, sè vèn vay lµ 1.050 tû ®ång; trong ®ã, vèn thu nî cho vay ®−îc 850 tû ®ång, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 350.000 lao ®éng; trong sè c¸c dù ¸n vay vèn th× DNNVV chiÕm tíi 35%, cßn l¹i chñ yÕu lµ c¸c hé vay vèn ®Ó tù t¹o viÖc lµm. Tuy nhiªn, do nguån vèn cho vay míi chØ ®¸p øng ®−îc 50% nhu cÇu vay vèn nªn kh¶ n¨ng tiÕp cËn cßn h¹n chÕ. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã sù thay ®æi c¶ vÒ nguån lùc lÉn ®èi t−îng vay trong nh÷ng n¨m tíi ®Ó võa ®¸p øng ®−îc môc tiªu gi¶i quyÕt viÖc lµm mµ vÉn b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn. 1.11 C¸c Bé chuyªn ngµnh kh¸c: C¸c Bé chuyªn ngµnh kh¸c, trong ph¹m vi chøc n¨ng ®ùoc giao ®Òu ®· vµ ®ang triÓn khai mét sè ho¹t ®éng trî gióp cho c¸c DNNVV thuéc ngµnh, 43

nh− Bé Thuû s¶n ®ang phèi hîp víi HiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n kiÖn toµn vµ thµnh lËp Quü ph¸t triÓn thÞ tr−êng xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam… 1.12 Quü Hç trî ph¸t triÓn Lµ tæ chøc tµi chÝnh Nhµ n−íc víi chøc n¨ng chÝnh lµ th«ng qua c¸c h×nh thøc hç trî tµi chÝnh cña Nhµ n−íc ®Ó hç trî c¸c doanh nghiÖp trong n−íc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t− hoÆc c¸c hîp dång xuÊt khÈu. §Õn hÕt 31/4/2004, Quü ®· hç trî tµi chÝnh cho kho¶ng 8.300 DNNVV, trong ®ã: -Vay vèn ®Çu t−: h¬n 5.500 DNNVV víi tæng vèn vay gÇn 23.000 tû ®ång; -Hç trî l·i suÊt sau ®Çu t−: kho¶ng 1.300 doanh nghiÖp víi tæng vèn ®−îc hç trî kho¶ng 1.000 tû ®ång; -Vay vèn ng¾n h¹n xuÊt khÈu: kho¶ng 1.500 doanh nghiÖp víi tæng vèn vay kho¶ng 16.000 tû ®ång; -B¶o l·nh tÝn dông ®Çu t−: 5 doanh nghiÖp víi tæng vèn b¶o l·nh kho¶ng 29 tû ®ång. 1.13 C¸c tr−êng d¹y nghÒ, trung t©m ®µo t¹o, c¸c tr−êng ®¹i häc,… HiÖn nay hÖ thèng gi¸o dôc ë n−íc ta gåm ba cÊp: Gi¸o dôc phæ th«ng, gi¸o dôc §¹i häc – Cao ®¼ng, gi¸o dôc Trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ; trong ®ã gi¸o dôc §¹i häc – Cao ®¼ng vµ gi¸o dôc Trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng cho ng−êi lao ®éng vµ ®Þnh h−íng cho ng−êi lao ®éng tham gia vµo thÞ tr−êng lao ®éng. Nhµ n−íc ®· cã chÝnh s¸ch x· héi ho¸ gi¸o dôc, cho phÐp c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thµnh lËp c¸c tr−êng häc, tr−êng d¹y nghÒ, trung t©m ®µo t¹o... C¶ n−íc hiÖn nay cã 214 tr−êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng, 286 tr−êng trung häc chuyªn nghiÖp vµ 722 tr−êng, c¬ së d¹y nghÒ. Mçi n¨m cã kho¶ng 225.000 c«ng nh©n kü thuËt ®−îc ®µo t¹o dµi h¹n t¹i c¸c c¬ së nµy ra tr−êng. 2. C¸c tæ chøc doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ – x· héi: 2.1 Phßng Th−¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam (VCCI) lµ c¬ quan ®¹i diÖn cÊp quèc gia cho céng ®ång doanh nghiÖp. §©y lµ ®¬n vÞ cã sè l−îng lín c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn vµ nhËn ®−îc nhiÒu nguån vèn tõ ng©n s¸ch ®Çu t− cho c¬ së vËt chÊt, còng nh− ®−îc c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ chó ý trong khi lùa chän ®èi t¸c cho c¸c ch−¬ng tr×nh triÓn khai t¹i ViÖt Nam, nh− ILO ®· chän VCCI lµm ®èi t¸c trong Dù ¸n ®µo t¹o khëi sù doanh nghiÖp (SYB) vµ n©ng cao n¨ng lùc kinh doanh (SIYB), AUSAID lùa chän VCCI lµm mét trong sè c¸c ®èi t¸c trong Dù ¸n n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh (VNCI), GTZ, MPDF... ®Òu phèi hîp víi VCCI trong c¸c ho¹t ®éng trî gióp ph¸t triÓn DNNVV Bªn c¹nh ®ã, Phßng TMCN ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn ®−îc vai trß tÝch cùc trong viÖc thóc ®Èy nhiÒu c¶i c¸ch vÒ m«i tr−êng kinh doanh, th−êng xuyªn tæ 44

chøc c¸c cuéc ®èi tho¹i gi÷a ChÝnh phñ víi céng ®ång doanh nghiÖp, khu vùc kinh tÕ t− nh©n, kÓ c¶ c¸c cuéc ®èi tho¹i ë cÊp cao. 2.2 Liªn minh hîp t¸c x∙: HiÖn nay, hÖ thèng Liªn minh c¸c Hîp t¸c x· bao gåm Liªn minh Hîp t¸c x· ViÖt Nam ë cÊp Trung −¬ng vµ c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng ®Òu cã c¸c Liªn hîp t¸c x· ®Þa ph−¬ng víi 14.000 thµnh viªn chÝnh thøc vµ thµnh viªn liªn kÕt/tæng sè kho¶ng 18.000 hîp t¸c x·. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng Liªn minh Hîp t¸c x· ®· tÝch cùc tham gia, ®ãng gãp, hoµn thiÖn m«i tr−êng ph¸p lý cho khu vùc kinh tÕ hîp t¸c vµ hîp t¸c x·; tÝch cùc triÓn khai ho¹t ®éng t− vÊn vµ dÞch vô hç trî, th¸o gì khã kh¨n cho c¸c thµnh viªn. N¨m 2003, Thñ t−íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh phª duyÖt Ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o c¸c bé qu¶n lý hîp t¸c x· giai ®o¹n 2003-2005 do Liªn minh Hîp t¸c x· ViÖt Nam chñ tr×. Ch−¬ng tr×nh nh»m trî gióp ®µo t¹o, båi d−ìng cho c¸c c¸n bé qu¶n lý hîp t¸c x· bao gåm ®éi ngò c¸n bé chñ chèt cña c¸c hîp t¸c x· (chñ nhiÖm, kÕ to¸n tr−ëng vµ tr−ëng kiÓm so¸t) vµ c¸c bé chuyªn m«n nghiÖp vô cña hîp t¸c x· phi n«ng nghiÖp. Tæng kinh phÝ lµ 79 tû ®ång. HiÖn ®ang triÓn khai thùc hÖin. §Õn nay, hÖ thèng liªn minh hîp t¸c x· ®· tæ chøc ®−îc nhiÒu kho¸ ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý; triÓn khai nhiÒu dù ¸n nghiªn cøu s¶n xuÊt thö nghiÖm, t− vÊn hç trî cho c¸c hîp t¸c x· thµnh viªn; h−íng dÉn c¸c c¬ së x©y dùng ®Ò ¸n s¶n xuÊt ®Ó vay vèn tõ quü quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm; hç trî c¸c hîp t¸c x· thµnh viªn më réng thÞ tr−êng ë trong vµ ngoµi n−íc. Bªn c¹nh ®ã, Liªn minh cßn lµ ®èi t¸c cña Tæ chøc Hîp t¸c kü thuËt §øc (GTZ) trong Dù ¸n 10 n¨m vÒ ph¸t triÓn DNNVV (1994-2004) cã tæng kinh phÝ lµ 8.012 tr. euro. Trong h¬n 10 n¨m triÓn khai Dù ¸n, ®· cã 18.000 doanh nghiÖp ®−îc h−ëng lîi trùc tiÕp vµ trªn 100 ngµn doanh nghiÖp h−ëng lîi gi¸n tiÕp, ®· ®µo t¹o kho¶ng 12 ngµn chñ doanh nghiÖp vÒ khëi sù doanh nghiÖp, xóc tiÕn ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp hiÖn cã. Dù ¸n cßn t¹o thuËn lîi cho c¸c chñ doanh nghiÖp tiÕp cËn c¸c th«ng tin míi vÒ thÞ tr−êng quèc tÕ, c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý, c¸c c«ng cô qu¶n lý vµ hç trî thµnh lËp mét sè trang th«ng tin, x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét sè trang web hç trî xuÊt nhËp khÈu, cung cÊp c¸c th«ng tin chuyªn biÖt vÒ tiªu chuÈn vµ chÊt l−îng, c¸c th«ng tin vÒ ph¸p lý vµ liªn quan ®Õn c¸c chÝnh s¸ch. 2.3 Héi liªn hiÖp Phô n÷ ViÖt Nam Lµ tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi, tËp hîp réng r·i c¸c tÇng líp phô n÷ ViÖt Nam. V× phô n÷ chiÕm ®a sè ng−êi nghÌo ë ViÖt Nam, nªn viÖc t¹o thªm viÖc lµm cho phô n÷ sÏ gãp phÇn gi¶m nghÌo vµ n©ng cao ®êi sèng cña ®¹i bé phËn c¸c gia ®×nh ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, tû lÖ doanh nh©n n÷ chiÕm kho¶ng 30% sè DNNVV vµ kho¶ng 60% chñ c¸c hé kinh doanh lµ phô n÷. Do ®ã, mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng trong ho¹t ®éng cña Héi Liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam lµ hç trî phô n÷ ph¸t triÓn kinh tÕ. 45

Liªn quan ®Õn viÖc hç trî phô n÷ ph¸t triÓn kinh tÕ, ngµy 4/10/2002, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 78/2002/N§-CP vÒ tÝn dông ®èi víi ng−êi nghÌo vµ c¸c ®èi t−îng chÝnh s¸ch kh¸c, Héi Liªn hiÖp phô n÷ ViÖt Nam ®· phèi hîp víi Ng©n hµng ChÝnh s¸ch x· héi thùc hiÖn viÖc uû th¸c cho vay. Sau thêi gian thùc hiÖn, ®· thu ®−îc nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho phô n÷ nghÌo vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Ngoµi ra, Héi còng phèi hîp víi nhiÒu ng©n hµng th−¬ng m¹i, tæ chøc quèc tÕ kh¸c ®Ó h×nh thµnh thªm nguån vèn t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì phô n÷ trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ; c¸c cÊp Héi còng lång ghÐp viÖc cho vay vèn víi c¸c ho¹t ®éng hç trî phô n÷ ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c nh− hç trî t¹o viÖc lµm, tËp huÊn chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc kü thuËt, hç trî khëi sù vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá... 2.4 C¸c HiÖp héi doanh nghiÖp, Héi doanh nghiÖp: HiÖn cã kho¶ng 200 hiÖp héi doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam vµ xu h−íng ngµy cµng cã nhiÒu h¬n c¸c hiÖp héi ®−îc thµnh lËp. Môc tiªu ho¹t ®éng cña c¸c hiÖp héi lµ xóc tiÕn vµ ®¹i diÖn cho quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp héi viªn qua ®èi tho¹i víi ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc vÒ c¸c chÝnh s¸ch cã ¶nh h−ëng ®Õn céng ®ång doanh nghiÖp vµ cung cÊp c¸c dÞch vô kinh doanh. Nh−ng mét sè nghiªn cøu tõ c¸c tæ chøc quèc tÕ cho thÊy phÇn lín c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp cßn nghÌo vµ thiÕu ®éi ngò c¸n bé chuyªn m«n. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh t×nh tr¹ng “c«ng chøc ho¸” c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c hiÖp héi ®ang diÔn ra t−¬ng ®èi phæ biÕn, c¸c hiÖp héi ch−a thÓ hiÖn ®−îc vai trß hç trî, b¶o vÖ héi viªn, ®Æc biÖt lµ vai trß “vËn ®éng chÝnh s¸ch” cña m×nh. Do ®ã, mét mÆt hiÖp héi kh«ng t¹o ®−îc uy tÝn víi ChÝnh phñ, víi c¸c héi viªn, kh«ng thu hót ®−îc sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp vµo hiÖp héi; mÆt kh¸c tù b¶n th©n hiÖp héi kh«ng t¹o ®−îc thªm c¸c nguån thu míi (ngoµi phÝ héi viªn) nh− phÝ thu tõ viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô, nguån hç trî cña ChÝnh phñ, cña c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña hiÖp héi. C¸c dÞch vô kinh doanh do c¸c hiÖp héi cung cÊp chØ h¹n chÕ ë møc phæ biÕn th«ng tin d−íi h×nh thøc c¸c th− chµo hµng; cung cÊp t− vÊn luËt theo vô viÖc; cung cÊp dÞch vô ®µo t¹o – lµ dÞch vô phæ biÕn nhÊt, nh−ng chÊt l−îng cña dÞch vô nµy còng ë møc rÊt h¹n chÕ, ch−a cung cÊp ®−îc c¸c dÞch vô kinh doanh kh¸c. C¸c hiÖp héi doanh nghiÖp bÞ h¹n chÕ nhiÒu trong lÜnh vùc dÞch vô hç trî doanh nghiÖp do thiÕu kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh. Nguån thu chÝnh cña HiÖp héi chØ lµ phÝ héi viªn, tù b¶n th©n c¸c hiÖp héi ch−a t¹o ra ®−îc c¸c nguån thu kh¸c tõ viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô cã chÊt l−îng cao, hay th«ng qua viÖc x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n hç trî doanh nghiÖp ®Ó kªu gäi c¸c nguån tµi trî tõ nhµ n−íc, tæ chøc tµi trî kh¸c.

46

N¨ng lùc cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c hiÖp héi cßn h¹n chÕ. T×nh tr¹ng “c«ng chøc ho¸” c¸n bé lµm c«ng t¸c hiÖp héi vÉn cßn phæ biÕn. 3. C¸c nhµ tµi trî quèc tÕ: §Õn nay ®· cã rÊt nhiÒu nhµ tµi trî quèc tÕ song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng ®ang ho¹t ®éng ë ViÖt Nam, phÇn lín ®Òu nh»m môc tiªu t¹o m«i tr−êng kinh doanh thuËn lîi, víi c¸c ho¹t ®éng chñ yÕu gåm: - T¹o ra m«i tr−êng thÓ chÕ vµ kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh; - C¶i thiÖn m«i tr−êng kinh doanh vµ luËt ph¸p liªn quan trùc tiÕp ®Õn ph¸t triÓn DNNVV; - Cñng cè c¸c tæ chøc vµ n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn DNNVV Ho¹t ®éng cña c¸c nhµ tµi trî ®−îc triÓn khai d−íi c¸c h×nh thøc : - §èi tho¹i gi÷a nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ vÒ c¸c vÊn ®Ò t¹o m«i tr−êng kinh doanh; - Trùc tiÕp hç trî x©y dùng chÝnh s¸ch; - X©y dùng n¨ng lùc thÓ chÕ; - Cho vay chÝnh s¸ch. MÆc dï gi÷a c¸c nhµ tµi trî cã mét sè h×nh thøc hîp t¸c cã hiÖu qu¶, nh−ng c¸c ho¹t ®éng phèi hîp vµ céng t¸c chÝnh thøc trong lÜnh vùc ph¸t triÓn DNNVV/khu vùc t− nh©n cßn gÆp nhiÒu h¹n chÕ. Trong bèi c¶nh c¸c nhµ tµi trî ngµy cµng quan t©m h¬n vµo viÖc hç trî ph¸t triÓn DNNVV/khu vùc t− nh©n vµ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn sù hç trî cña c¸c nhµ tµi trî dµnh cho ph¸t triÓn khu vùc nµy, tõ n¨m 2004, Tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp Liªn hiÖp quèc (UNIDO) vµ C¬ quan Hîp t¸c quèc tÕ NhËt B¶n (JICA) ®· phèi hîp cïng víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− (Côc Ph¸t triÓn DNNVV) tæ chøc th−êng xuyªn (2 lÇn/n¨m) Héi nghÞ c¸c ®èi t¸c trî gióp DNNVV. T¹i Héi nghÞ, c¸c nhµ tµi trî cung cÊp, chia sÎ c¸c th«ng tin tãm t¾t vÒ c¸c dù ¸n cña m×nh vµ kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc nh»m phèi hîp c¸c ho¹t ®éng trî gióp xóc tiÕn DNNVV cã hiÖu qu¶. Xu h−íng hç trî cña c¸c nhµ tµi trî trong thêi gian tíi: - HiÖn t¹i c¸c nhµ tµi trî n−íc ngoµi, ®a ph−¬ng vµ song ph−¬ng, ®ang chuyÓn dÇn nguån lùc tµi trî tõ cÊp trung −¬ng vÒ hç trî cho viÖc thùc thi chÝnh s¸ch ë cÊp ®Þa ph−¬ng. §©y lµ mét xu thÕ dùa trªn nhËn ®Þnh r»ng c¸c chÝnh s¸ch do trung −¬ng ®Ò ra chËm ®−îc thùc hiÖn hoÆc ®−îc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ, hoÆc kh«ng ®óng t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng. - Chó ý nhiÒu vµo viÖc x©y dùng, hoµn thiÖn vµ thùc thi thÓ chÕ h¬n lµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ sù ph©n bæ nguån tµi trî cho x©y dùng, hoµn thiÖn thÓ chÕ d−êng nh− chiÕm tû träng lín h¬n. - ViÖc hç trî trong lÜnh vùc cung cÊp dÞch vô ph¸t triÓn doanh nghiÖp ®· chuyÓn dÇn tõ trùc tiÕp cung cÊp dÞch vô sang ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô. 47

- Lång ghÐp c¸c môc tiªu, nhiÖm vô x· héi vµo c¸c ho¹t ®éng trî gióp trong lÜnh vùc ph¸t triÓn DNNVV/khu vùc t− nh©n, nh− vÊn ®Ò xãa ®ãi gi¶m nghÌo, giíi, HIV/AIDS. - C¬ chÕ qu¶n lý c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n cµng ngµy cµng cho phÐp c¸c bªn h−ëng lîi phÝa ViÖt Nam chñ ®éng h¬n, kÓ c¶ trong qu¶n lý tµi chÝnh, mua s¾m hµng hãa vµ dÞch vô. - T¨ng c−êng cho ChÝnh phñ vay ®Ó bæ sung tÝn dông cho hÖ thèng ng©n hµng th−¬ng m¹i nh»m t¨ng c−êng cÊp vèn cho khu vùc t− nh©n/DNNVV; - TÝn dông vi m« do c¸c nhµ tµi trî cung cÊp chiÕm tû träng nhá, vµ chñ yÕu lµ ®Ó lång ghÐp gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi, trong ph¹m vi h¹n chÕ vÒ ®Þa bµn vµ ®èi t−îng thô h−ëng; - Cã mét vµi quü ®Çu t− ®ang ho¹t ®éng, nh−ng cßn rÊt h¹n chÕ (Ýt vÒ sè l−îng vµ vÒ vèn, hÑp vÒ ph¹m vi ho¹t ®éng). Tuy nhiªn, ®©y lµ h×nh thøc cã thÓ rÊt ph¸t triÓn trong t−¬ng lai ë ta. 4. §¸nh gi¸ viÖc triÓn khai ho¹t ®éng trî gióp DNNVV 4.1 §¸nh gi¸ kÕt qu¶ triÓn khai ho¹t ®éng trî gióp: Bªn c¹nh mét sè kÕt qu¶ ®· ®¹t ®−îc nh− ®· nªu ë trªn, viÖc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng trî gióp ph¸t triÓn DNNVV thêi gian qua còng thÓ hiÖn mét sè h¹n chÕ, cô thÓ lµ: - VÒ ho¹t ®éng trî gióp ®µo t¹o: bªn c¹nh ch−¬ng tr×nh trî gióp ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho DNNVV sö dông ng©n s¸ch nhµ n−íc, thêi gian qua, nhiÒu tæ chøc quèc tÕ nh− ILO, UNIDO, GTZ, MPDF... còng tµi trî cho mét sè dù ¸n tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®µo t¹o vÒ khëi sù doanh nghiÖp vµ n©ng cao n¨ng lùc cho c¸c DNNVV ®ang ho¹t ®éng. Ngoµi ra, Tæng côc Tiªu chuÈn, §o l−êng vµ ChÊt l−îng thuéc Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ còng tæ chøc c¸c kho¸ huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o cho doanh nghiÖp vÒ x©y dùng tiªu chuÈn s¶n phÈm, qu¶n lý chÊt l−îng s¶n phÈm vµ ®o l−êng kiÓm ®Þnh thiÕt bÞ; mét sè ®Þa ph−¬ng còng tæ chøc c¸c kho¸ tËp huÊn phæ biÕn v¨n b¶n ph¸p quy cho c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn. ViÖc ®Þnh h−íng ®µo t¹o cña c¸c ch−¬ng tr×nh, dù ¸n nãi trªn cßn ch−a thèng nhÊt, viÖc tæ chøc ®µo t¹o ch−a dùa trªn nh÷ng ®iÒu tra nhu cÇu cña doanh nghiÖp; trõ mét sè kho¸ ®µo t¹o do c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ tæ chøc, phÇn lín c¸c ch−¬ng tr×nh, néi dung ®µo t¹o ch−a ®¸p øng ®−îc nh− cÇu cña doanh nghiÖp; chÊt l−îng kh«ng ®ång ®Òu, th−êng tËp trung nhiÒu vµo lý thuyÕt, ®µo t¹o ®¹i trµ; c¸c doanh nghiÖp ë vïng s©u, vïng xa, vïng khã kh¨n hÇu nh− ch−a tiÕp cËn ®−îc víi c¸c kho¸ ®µo t¹o nµy. - VÒ trî gióp xóc tiÕn th−¬ng m¹i-xóc tiÕn xuÊt khÈu: Bªnc¹nh Ch−¬ng tr×nh xóc tiÕn th−¬ng m¹i träng ®iÓm quèc gia do Côc Xóc tiÐn th−¬ng m¹i, Bé Th−¬ng m¹i chñ tr× thùc hiÖn, Phßng Th−¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam, mét sè tæ chøc xò tÝen th−¬ng m¹i cña mét sè Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng (b¸o c¸o 48

cña c¸c ®Þa ph−¬ng ®Õn nay ®· cã 30 tØnh thµnh phè trong c¶ n−íc triÓn khai thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng trî gióp xóc tiÕn xuÊt khÈu cho c¸c DNNVV víi nhiÒu h×nh thøc vµ møc ®é kh¸c nhau), mét sè HiÖp héi doanh nghiÖp còng triÓn khai ho¹t ®éng xóc tiÕn xuÊt khÈu; vµ mét sè tæ chøc quèc tÕ ®· vµ ®ang thùc hiÖn trî gióp xóc tiÕn xuÊt khÈu cho DNNVV (tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o cung cÊp kiÕn thøc vÒ marketing, x©y dùng chiÕn l−îc xuÊt khÈu, x©y dùng trang web... ). Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh cho thÊy sè DNNVVN tham gia Ch−¬ng tr×nh kh«ng nhiÒu. Nguyªn nh©n lµ do nguån kinh phÝ h¹n hÑp, nªn c¸c DNNVV kh«ng cã kh¶ n¨ng tham gia cho dï ®· ®−îc Nhµ n−íc hç trî mét phÇn kinh phÝ; tr×nh ®é giao tiÕp vµ kh¶ n¨ng ngo¹i ng÷ cña c¸c c¸n bé doanh nghiÖp cßn yÕu nªn kÕt qu¶ thu ®−îc qua c¸c chuyÕn kh¶o s¸t vµ nghiªn cøu thÞ tr−êng n−íc ngoµi cßn h¹n chÕ; mét sè c¬ quan cßn cho r»ng Ch−¬ng tr×nh Xóc tiÕn th−¬ng m¹i träng ®iÓm quèc gia míi chñ yÕu phï hîp víi c¸c doanh nghiÖp lín vµ c¸c DNNVV rÊt khã tiÕp cËn víi Ch−¬ng tr×nh; ch−a cã h−íng dÉn cô thÓ cña Bé Tµi chÝnh nªn viÖc triÓn khai ho¹t ®éng XTTM cña c¸c tæ chøc XTTM cña c¸c Bé, ngµnh cho c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc víi kinh phÝ tõ ng©n s¸ch dµnh cho ho¹t ®éng cña c¸c Bé, ngµnh gÆp nhiÒu v−íng m¾c, hiÖu qu¶ cßn h¹n chÕ; - VÒ B¶o l∙nh tÝn dông: §Ó triÓn khai thùc hiÖn quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh 193/2001/Q§TTg ban hµnh Quy chÕ thµnh lËp, tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Quü B¶o l·nh tÝn dông cho DNNVV. Bé Tµi chÝnh vµ Ng©n hµng Nhµ n−íc ®· ban hµnh Th«ng t− h−íng dÉn thùc hiÖn. Tuy nhiªn, tiÕn ®é thµnh lËp Quü t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng cßn rÊt chËm, sau ba n¨m tõ khi QuyÕt ®Þnh 193/2001/Q§-TTg cã hiÖu lùc, trªn toµn quèc míi chØ cã hai tØnh ®· thµnh lËp Quü b¶o l·nh tÝn dông cho DNNVV (tÝnh ®Õn n¨m 2004). Mét sè tØnh thµnh phè nh− Hµ Néi, Thµnh phè Hå ChÝ Minh, Th¸i Nguyªn, Qu¶ng Ng·i, B¾c Giang, Thanh Ho¸, B×nh Ph−íc, VÜnh Phóc, L©m §ång, B×nh §Þnh míi thµnh lËp Ban trï bÞ thµnh lËp Quü. Qua ph¶n ¸nh cña nhiÒu ®Þa ph−¬ng, Quy chÕ thµnh lËp vµ qu¶n lý Quü cã nh÷ng bÊt cËp nh− quy ®Þnh Quü thµnh lËp ë tÊt c¶ c¸c ®Þa ph−¬ng; ®a sè c¸c ®Þa ph−¬ng ®Òu h¹n chÕ ng©n s¸ch nªn kh«ng cã nguån vèn tõ ng©n s¸ch ®ãng gãp vµo vèn ®iÒu lÖ cña Quü; Quü B¶o l·nh TÝn dông ®−îc thiÕt kÕ nh− mét thÓ chÕ tµi chÝnh phi lîi nhuËn víi nç lùc chØ nh»m thu ®Ó trang tr¶i chi phÝ ho¹t ®éng nªn kh«ng khuyÕn khÝch ®−îc c¸c c¸c ®¬n vÞ kinh doanh ®Çu t− ®Ó thu lîi nhuËn. C¸c ®Þa ph−¬ng vµ hiÖp héi doanh nghiÖp hiÖn ®Òu mong muèn vËn ®éng cho mét m« h×nh ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr−êng h¬n cho Quü. Quy chÕ thµnh lËp Quü ch−a x¸c ®Þnh râ quyÒn lîi còng nh− tr¸ch nhiÖm cña ng−êi/tæ chøc gãp vèn; quy ®Þnh vÒ ®iÒu hµnh t¸c nghiÖp quü qu¸ phøc t¹p vµ khã kh¶ thi; quy tr×nh xin cÊp b¶o l·nh còng ch−a ®−îc thuËn tiÖn; quy ®Þnh cøng nh¾c vÒ møc phÝ b¶o l·nh ... V× thÕ c¸c quy ®Þnh vÒ thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña Quü b¶o l·nh tÝn dông cho DNNVV cÇn ®−îc xem xÐt l¹i ®Ó Quü nµy 49

thùc sù lµ c«ng cô trî gióp h÷u hiÖu cho DNNVV vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña tõng ®Þa ph−¬ng. - VÒ hç trî th«ng tin: Nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp trong viÖc t×m hiÓu, tiÕp cËn th«ng tin, c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng vµ mét sè c«ng ty t− vÊn luËt ®· tæ chøc chuyÓn t¶i th«ng tin tíi doanh nghiÖp d−íi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng nh−: Biªn so¹n tê r¬i, Ên phÈm, ®Üa CD; trùc tiÕp cung cÊp th«ng tin tíi doanh nghiÖp theo yªu cÇu; trang Web... C¸c ho¹t ®éng th«ng tin kh¸c phôc vô c«ng t¸c xóc tiÕn DNNVV nh− x©y dùng th− viÖn th«ng tin XTTM; th«ng tin thÞ tr−êng; th− viÖn th«ng tin vÒ c«ng nghÖ; th− viÖn v¨n b¶n ph¸p luËt;... C¸c th«ng tin nµy ®−îc sö dông theo 2 h×nh thøc miÔn phÝ hoÆc cã thu tiÒn. T¹i mét sè ®Þa ph−¬ng, chÝnh quyÒn tØnh ®· triÓn khai §Ò ¸n øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo qu¸ tr×nh ®¨ng ký kinh doanh, khai b¸o h¶i quan (§µ N¨ng , TP Hå ChÝ Minh...) ®· gãp phÇn ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh, gãp phÇn t¨ng c−êng n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn cßn cã mét sè v−íng m¾c nh− ch−a cã c¬ chÕ phèi hîp trao ®æi th«ng tin mét c¸ch cã hiÖu qu¶ gi÷a c¸c c¬ quan trong n−íc víi c¸c tham t¸n th−¬ng m¹i, víi ®¹i diÖn c¬ quan ngo¹i giao ë n−íc ngoµi, vµ c¸c ban ngµnh, tæ chøc xóc tiÕn DNNVV kh¸c; chÊt l−îng c¸c th«ng tin ch−a ®−îc cËp nhËt th−êng xuyªn; nhËn thøc cña DNNVV vÒ viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó khai th¸c c¸c th«ng tin s½n cã phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh cßn h¹n chÕ (®Æc biÖt lµ t¹i c¸c vïng n«ng th«n, miÒn nói)... nªn hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng trî gióp th«ng tin ch−a cao. Bªn c¹nh ®ã, mét hÖ thèng th«ng tin vÒ doanh nghiÖp ch−a thèng nhÊt, ch−a cã sù chia sÎ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cïng mét sè yªu cÇu th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, nh−ng doanh nghiÖp ph¶i göi ®Õn nhiÒu c¬ quan qu¶n lý kh¸c nhau, mÆt kh¸c ®iÒu nµy còng g©y khã kh¨n vµ tèn kÐm vÒ chi phÝ cho chÝnh c¸c c¬ quan nhµ n−íc khi cÇn c¸c th«ng tin qu¶n lý doanh nghiÖp. - VÒ hç trî kü thuËt cho DNNVV: Mét sè Bé, ngµnh nh− Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ, Bé C«ng nghiÖp... ®ang x©y dùng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c c¬ quan nghiªn cøu khoa häc, c«ng nghÖ liªn kÕt, chuyÓn giao cho c¸c DNNVV trong ngµnh øng dông khoa häc c«ng nghÖ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §ång thêi nhiÒu tØnh, thµnh vµ bé, ngµnh Trung −¬ng ®· tæ chøc c¸c sµn giao dÞch (giíi thiÖu chµo mêi, mua b¸n) trªn m¹ng, gãp phÇn h×nh thµnh c¸c chî ¶o vÒ c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ. Nh−ng nãi chung, viÖc hç trî c«ng nghÖ vµ kü thuËt tõ c¸c tr−êng, viÖn nghiªn cøu vµ c¸c doanh nghiÖp lín cña nhµ n−íc cho c¸c DNNVV cßn rÊt Ýt vµ ch−a th−êng xuyªn; ngoµi ra nguån th«ng tin vµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña c¸c DNNVV tíi c¸c nguån th«ng tin hiÖn cã còng rÊt h¹n chÕ. Do ®ã, viÖc khëi 50

nghiÖp còng nh− ®æi míi c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ cña c¸c DNNVV ch−a thuËn lîi. Ngoµi ra, sù h¹n chÕ ®èi víi c¸c lÜnh vùc KHCN ®−îc hç trî; thñ tôc, tr×nh tù xÐt duyÖt chËm, c¬ chÕ cÊp vµ quyÕt to¸n lóng tóng, nªn viÖc tæ chøc thùc hiÖn vµ gi¶i ng©n chËm, kh«ng ®¸p øng ®−îc thêi ®iÓm cÇn thiÕt; viÖc xÐt duyÖt dùa vµo hå s¬ ch−a th−c hiÖn xÐt duyÖt thùc tÕ; c¸c dù ¸n ch−a ®−îc phèi hîp víi c¸c ch−¬ng tr×nh quèc gia kh¸c trªn ®Þa bµn ®Ó ph¸t huy t¸c dông; ®Þa bµn ph©n t¸n trong c¶ n−íc, hÇu hÕt ®−îc thùc hiÖn ë vïng s©u, vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc, tr×nh ®é KHCN cßn h¹n chÕ, ®iÒu kiÖn thùc hiÖn vµ qu¶n lý rÊt khã kh¨n; mét sè ®Þa bµn cßn nÆng t− t−ëng bao cÊp, tr«ng chê, ch−a chñ ®éng tham gia thùc hiÖn; chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé khoa häc tham gia ch−¬ng tr×nh thiÕu tÝnh khuyÕn khÝch. Bªn c¹nh ®ã, v× kh¶ n¨ng vèn ®Çu t− h¹n chÕ, nªn sè l−îng c¸c DNNVV s½n sµng ®Çu t− vèn tù cã ®Ó triÓn khai nghiªn cøu vµ øng dông c«ng nghÖ, kü thuËt míi ch−a nhiÒu. - VÒ liªn kÕt doanh nghiÖp: nh×n chung, viÖc liªn kÕt gi÷a c¸c tr−êng, viÖn nghiªn cøu vµ c¸c doanh nghiÖp lín cña nhµ n−íc cho c¸c DNNVV cßn rÊt Ýt vµ ch−a th−êng xuyªn; NhiÒu Bé, ngµnh còng ®· cã chØ ®¹o ®èi víi doanh nghiÖp lín trùc thuéc ph¶i thiÕt lËp nh÷ng mèi liªn kÕt trong viÖc nghiªn cøu, chuyÓn giao c«ng nghÖ, kü thô©t, liªn kÕt trong s¶n xuÊt – kinh doanh. Nh−ng th−êng mang tÝnh mÖnh lÖnh, ¸p ®Æt, mµ ch−a cã c¸c biÖn ph¸p −u ®·i nµo ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c mèi liªn kÕt nµy. Trong khi, mét sè TËp ®oµn xuyªn quèc gia hiÖn ®ang ®Çu t− t¹i ViÖt Nam ®· vµ ®ang triÓn khai rÊt tèt m¹ng l−íi c¸c DNNVV tham gia s¶n xuÊt cung øng nguyªn liÖu ®Çu t−, còng nh− ph©n phèi s¶n phÈm ®Õn ng−êi tiªu dïng. Ngoµi vÝ dô ®iÓn h×nh cña TËp ®oµn Unilever, cßn cã thÓ nh¾c ®Õn c¸c tr−êng hîp thµnh c«ng kh¸c vÒ c¸c m¹ng l−íi cung cÊp ph©n phèi vµ hÖ thèng thÇu phô trong c¸c ngµnh may mÆc, chª biÕn thùc phÈm vµ l¾p r¾p xe g¾n m¸y.. VÒ c¸c hiÖp héi: hiÖn nay ViÖt Nam cã kho¶ng trªn 200 hiÖp héi doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng. Mét sè hiÖp héi ®· ho¹t ®éng t−¬ng ®èi cã hiÖu qu¶ nh− hiÖp héi doanh nghiÖp trÎ ViÖt Nam, HiÖp héi xuÊt khÈu thuû s¶n ... Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh t×nh tr¹ng “c«ng chøc ho¸” c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c hiÖp héi ®ang diÔn ra t−¬ng ®èi phæ biÕn, c¸c hiÖp héi ch−a thÓ hiÖn ®−îc vai trß hç trî, b¶o vÖ héi viªn, ®Æc biÖt lµ vai trß “vËn ®éng chÝnh s¸ch” cña m×nh. Do ®ã, mét mÆt hiÖp héi kh«ng t¹o ®−îc uy tÝn víi ChÝnh phñ, víi c¸c héi viªn, kh«ng thu hót ®−îc sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp vµo hiÖp héi; mÆt kh¸c tù b¶n th©n hiÖp héi kh«ng t¹o ®−îc thªm c¸c nguån thu míi (ngoµi phÝ héi viªn) nh− phÝ thu tõ viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô, nguån hç trî cña ChÝnh phñ, cña c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ ®Ó tù ph¸t triÓn, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hiÖp héi. - VÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt: ë nhiÒu ®Þa ph−¬ng (nh− Hµ Néi, Nam §Þnh, TP. Hå ChÝ Minh,...), chÝnh quyÒn ®· chñ ®éng hç trî c¸c DNNVV th«ng qua 51

viÖc ph¸t triÓn c¸c KCN, côm c«ng nghiÖp nhá vµ võa, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng cña ®Þa ph−¬ng, t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c DNNVV ph¸t triÓn l©u dµi vµ khai th¸c tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh, nguån lùc s½n cã t¹i ®Þa ph−¬ng, t¹o ®éng lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph−¬ng ®ã. C¸c chÝnh s¸ch ®ã gåm −u ®·i vÒ gi¸ thuª ®Êt, thêi h¹n miÔn gi¶m tiÒn thuª ®Êt, hç trî chi phÝ gi¶i phãng mÆt b»ng; øng vèn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng; sau ®ã c¸c doanh nghiÖp ®Çu t− vµo KCN hoµn tr¶ tiÒn båi th−êng gi¶i phãng mÆt b»ng cho tØnh vµ tù san lÊp mÆt b»ng ®−îc thuª, x©y dùng nhµ x−ëng ®Ó triÓn khai dù ¸n; hç trî mét phÇn ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng ®Ó x©y dùng h¹ tÇng kü thuËt ®ång bé t¹i c¸c khu, côm c«ng nghiÖp nhá vµ võa; ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt, gi¶m møc thu lÖ phÝ vµ phÝ chuyÓn nh−îng nhµ ë, quyÒn sö dông ®Êt... Nhê vËy mµ c¸c DNNVV cã thÓ chñ ®éng h¬n trong lùa chän ph−¬ng ¸n thuª ®Êt, tiÕt kiÖm chi phÝ, rót ng¾n thêi gian triÓn khai, khiÕn doanh nghiÖp ®−îc lîi rÊt nhiÒu. ViÖc ®Çu t− vµo c¸c KCN thùc sù lµ c¬ héi ®Ó cho c¸c DNNVV tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ cho nh÷ng thñ tôc cã liªn quan. Tuy nhiªn, c¸c c¬ chÕ −u ®·i ¸p dông trong c¸c KCN, côm c«ng nghiÖp nµy lµ kh«ng thèng nhÊt. ThËm chÝ ë mét sè ®Þa ph−¬ng do viÖc ¸p dông tiÒn ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng ®Ó x©y dùng KCN, côm c«ng nghiÖp cña ®Þa ph−¬ng kh«ng gièng nhau, cho nªn hiÖn t−îng ng−êi d©n kh«ng tho¶ m·n víi tiÒn ®Òn bï ®· kÐo nhau ®Õn ®Ëp ph¸, c¶n trë, g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng (nh− ë Hµ T©y, T©y Ninh). MÆt kh¸c, gi¸ thuª l¹i ®Êt trong c¸c KCN th−êng ë møc cao, c¸c DNNVV khã chi tr¶ ®−îc nªn h¹n chÕ tiÕp cËn cña DNNVV vµo c¸c khu c«ng nghiÖp vµ côm liªn kÕt. Do ®ã, tÝnh hiÖu qu¶ cña c¸c KCN, côm c«ng nghiÖp nhá vµ võa phôc vô mÆt b»ng s¶n xuÊt cho DNNVV lµ ch−a cao vµ ch−a æn ®Þnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho doanh nghiÖp. 4.2 §¸nh gi¸ sù phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan Ho¹t ®éng ph¸t triÓn DNNVV cña c¸c c¬ quan trªn trong thêi gian qua cho thÊy mét sè bÊt cËp: - Ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan tuy xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng, nhiÖm vô ®−îc giao nh−ng phÇn lín mang tÝnh vô viÖc, kh«ng dùa vµo mét chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch tæng thÓ trªn ph¹m vi toµn quèc, vïng, ngµnh, lÜnh vùc. - Mét sè ®Þa ph−¬ng ®· vËn dông s¸ng t¹o trong ®iÒu kiÖn cô thÓ khi thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch trî gióp ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c DNNVV(vÝ dô Ch−¬ng tr×nh “Hç trî doanh nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸ víi chi phÝ thÊp t¹o −u thÕ c¹nh tranh tæng hîp vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu” cña thµnh phè Hå ChÝ Minh). Tuy nhiªn, míi chØ dõng l¹i ë s¸ng kiÕn cña tõng ®Þa ph−¬ng do thêi gian thùc tÕ triÓn khai thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch trî gióp DNNVV cßn ng¾n ch−a kÞp thêi rót kinh nghiÖm vµ phæ biÕn nh©n réng viÖc lµm tèt cña mét sè ®Þa ph−¬ng vµ Bé, ngµnh ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ch−¬ng tr×nh.

52

- Ho¹t ®éng ph¸t triÓn DNNVV mang tÝnh dµn tr¶i, do ®ã hiÖu qu¶ kh«ng cao. Trong khi nguån lùc cña Nhµ n−íc cßn h¹n chÕ, c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng ch−a chØ ®¹o s¸t sao c¸c ho¹t ®éng hç trî DNNVV còng lµ mét nguyªn nh©n quan träng dÉn ®Õn triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh chËm vµ kÕt qu¶ trî gióp cßn h¹n chÕ. - Ho¹t ®éng ph¸t triÓn doanh nghiÖp ë c¸c Bé, ngµnh ®−îc thùc hiÖn nhiÒu, nh−ng nh×n chung míi tËp trung chñ yÕu vµo c¸c DNNN, doanh nghiÖp lín, møc ®é thô h−ëng chÝnh s¸ch cña c¸c DNNVV thÊp. Nguyªn nh©n cña c¸c bÊt cËp nªu trªn: - NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP lµ v¨n b¶n ph¸p quy cao nhÊt vÒ ph¸t triÓn DNNVV, nh−ng míi dõng l¹i ë c¸c quy ®Þnh chung chung vµ ®Õn nay, tiÕn ®é triÓn khai NghÞ ®Þnh nµy rÊt chËm. - HÖ thèng c¬ quan hç trî míi chØ thµnh lËp ë Trung −¬ng, cßn ë c¸c ®Þa ph−¬ng chøc n¨ng nµy cßn t¶n m¹n, gÆp lóng tóng trong ph−¬ng thøc ho¹t ®éng vµ phèi hîp trong ho¹t ®éng trî gióp DNNVV (kÓ c¶ c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc lÉn tæ chøc doanh nghiÖp). - Khi tiÕp cËn vÊn ®Ò trî gióp DNNVV, hÇu nh− c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng ch−a ho¹ch ®Þnh ®−îc chiÕn l−îc, kÕ ho¹ch tæng thÓ vÒ ph¸t triÓn DNNVV, lé tr×nh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch trî gióp cô thÓ vµ ch−a cã sù lùa chän lÜnh vùc −u tiªn (vÝ dô vÒ s¶n xuÊt, chÕ t¹o, chÕ biÕn n«ng s¶n, h¶i s¶n,v.v... rÊt cÇn thiÕt trî gióp vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ, kh¸c víi khu vùc dÞch vô th−¬ng m¹i), møc ®é −u tiªn trî gióp, dµn tr¶i nªn viÖc triÓn khai thùc hiÖn lóng tóng, kÐm hiÖu qu¶ vµ kh«ng ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ hiÖn nay. - Vai trß cña c¸c c¬ quan nhµ n−íc vÒ xóc tiÕn ph¸t triÓn DNNVV ch−a ®−îc ph©n ®Þnh râ rµng (gi÷a chøc n¨ng x©y dùng chÝnh s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho DNNVV ph¸t triÓn víi chøc n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh). Sù ph©n c«ng, ph©n ®Þnh vai trß, tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc tõ trung −¬ng tíi ®Þa ph−¬ng kh«ng râ rµng nªn trong ho¹t ®éng cã sù chång lÊn, trong khi cã ho¹t ®éng kh«ng ®−îc quan t©m. - Mét sè quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch trî gióp DNNVV ®−îc c¸c cÊp ban hµnh vÉn mang tÝnh mÖnh lÖnh, ¸p ®Æt, ch−a phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ nªn tÝnh kh¶ thi kh«ng cao, kh«ng ®i vµo cuéc sèng. - Nguån lùc cho c«ng t¸c ph¸t triÓn DNNVV h¹n chÕ c¶ vÒ nh©n lùc vµ c¬ së vËt chÊt. - ThiÕu sù liªn kÕt, ®iÒu phèi thèng nhÊt trong viÖc tæ chøc triÓn khai c¸c ho¹t ®éng, ch−¬ng tr×nh, dù ¸n trî gióp ph¸t triÓn DNNVV kÓ c¶ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc, gi−· c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc víi c¸c tæ chøc vµ c¸c nhµ tµi trî.

53

PhÇn thø hai KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa 5 n¨m 2006-2010

I. Bèi c¶nh kinh tÕ - x∙ héi giai ®o¹n 2006-2010:

N−íc ta x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 20062010 trong ®iÒu kiÖn t×nh h×nh trong n−íc vµ quèc tÕ cã nhiÒu chuyÓn biÕn, nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi ®an xen, t¸c ®éng lÉn nhau ®ßi hái c¸c c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng vµ ®Æc biÖt b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i tËn dông thêi c¬, n¾m b¾t nh÷ng thuËn lîi, ®ång thêi dù b¸o tr−íc c¸c khã kh¨n, c¸c mÆt kh«ng thuËn lîi ®Ó kÞp thêi cã gi¶i ph¸p phï hîp h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng bÊt lîi ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ. 1. Bèi c¶nh quèc tÕ: - Xu h−íng chung lµ kinh tÕ thÕ giíi tiÕp tôc phôc håi vµ ph¸t triÓn, c¸c nÒn kinh tÕ mang tÝnh héi nhËp cao sÏ mang ®Õn thêi c¬ cho c¸c s¶n phÈm cña DNNVV ViÖt Nam tham gia thÞ tr−êng quèc tÕ, nh−ng ®ång thêi còng th¸ch thøc chÝnh ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. §ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i tù v−¬n lªn, kh«ng ngõng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh c¶ trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ quèc tÕ. - Qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu vµ khu vùc ®ang diÔn ra hÕt søc m¹nh mÏ. N−íc ta ®· ký kÕt nhiÒu HiÖp ®Þnh hîp t¸c ®a ph−¬ng vµ song ph−¬ng víi c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. §Æc biÖt, theo kÕ ho¹ch, s¾p tíi n−íc ta sÏ gia nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO). Thùc hiÖn c¸c cam kÕt WTO vµ c¸c hiÖp ®Þnh hiÖp ®Þnh song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng sÏ dÉn ®Õn viÖc xuÊt hiÖn nhanh chãng c¸c c¬ héi më réng thÞ tr−êng xuÊt khÈu còng nh− c¸c th¸ch thøc trong c¹nh tranh quèc tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña céng ®ång doanh nghiÖp ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ DNNVV. - C¸c cam kÕt héi nhËp ë khu vùc sÏ trùc tiÕp t¸c ®éng m¹nh ®Õn DNNVV ë n−íc ta: AFTA, ASEAN – Trung Quèc... sÏ dÉn ®Õn tù do hãa th−¬ng m¹i trong khu vùc ph¸t triÓn m¹nh. Khu vùc nµy cã nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh trùc tiÕp cña ViÖt nam, cña c¸c DNNVV trªn c¶ thÞ tr−êng trong n−íc, thÞ tr−êng khu vùc vµ thÞ tr−êng quèc tÕ. - Chñ nghÜa b¶o hé mËu dÞch t¨ng lªn ë c¸c n−íc, víi nh÷ng hµng rµo kü thuËt hiÖn ®¹i mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®èi phã (nh− c¸c tiªu chuÈn s¶n phÈm, vÖ sinh, m«i tr−êng, lao ®éng....), sÏ g©y thªm khã kh¨n cho c¸c DNNVV trong xuÊt khÈu s¶n phÈm vµ c¹nh tranh quèc tÕ. - C¹nh tranh sÏ quyÕt liÖt h¬n c¶ ë thÞ tr−êng trong n−íc vµ thÞ tr−êng quèc tÕ, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao kh¶ n¨ng thÝch øng, t¹o sù liªn kÕt hiÖu qu¶ vµ v÷ng ch¾c, tr−íc hÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, trong c¸c m¹ng l−íi kinh doanh.

54

- C¸c thµnh tùu khoa häc, c«ng nghÖ, kü thuËt míi kh«ng ngõng ®−îc ®−îc ph¸t minh vµ øng dông trong thùc tÕ. §©y còng lµ yÕu tè t¸c ®éng mang tÝnh hai mÆt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. - Khñng ho¶ng n¨ng l−îng kÐo dµi ®· g©y khã kh¨n cho c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, trong ®ã cã ViÖt Nam. - T×nh h×nh chÝnh trÞ t¹i nhiÒu khu vùc diÔn biÕn theo chiÒu h−íng phøc t¹p. 2. Bèi c¶nh trong n−íc: - N−íc ta ®ù¬c thÕ giíi ®¸nh gi¸ cã sù æn ®Þnh cao vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi; nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®· b−íc ®Çu h×nh thµnh vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶. - Chñ tr−¬ng nhÊt qu¸n cña §¶ng vµ ChÝnh phñ trong viÖc x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng nhiÒu thµnh phÇn, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn b×nh ®¼ng vµ cam kÕt t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn m¹nh khu vùc kinh tÕ t− nh©n. C¸c thµnh phÇn kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh. - NhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ – x· héi ®· ®−îc thùc hiÖn; nhiÒu ®¹o luËt vÒ kinh tÕ ®· ®−îc ban hµnh vµ söa ®æi phï hîp víi yªu cÇu thÞ tr−êng, nh− LuËt §Êt ®ai, LuËt Th−¬ng m¹i, c¸c LuËt vÒ thuÕ,… ®· tõng b−íc t¹o nªn m«i tr−êng ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®ång bé, an toµn vµ thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng. ThÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng hµng ho¸ - dÞch vô, thÞ tr−êng vèn, thÞ tr−êng lao ®éng, thÞ tr−êng bÊt ®éng s¶n, thÞ tr−êng khoa häc – c«ng nghÖ… ®ang ®−îc h×nh thµnh vµ tõng b−íc ®−îc hoµn thiÖn. - ViÖt Nam thùc hiÖn c¸c cam kÕt vÒ AFTA vµ WTO, c¸c hiÖp ®Þnh song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng kh¸c. - N¨ng lùc vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt cña nhiÒu ngµnh kinh tÕ ®· t¨ng ®¸ng kÓ; c¬ cÊu kinh tÕ cã sù chuyÓn dÞch theo chiÒu h−íng tÝch cùc; chÊt l−îng t¨ng tr−ëng trong nhiÒu ngµnh, lÜnh vùc ®· cã nh÷ng c¶i thiÖn; c¸c doanh nghiÖp vµ toµn nÒn kinh tÕ ®ang dÇn thÝch nghi víi thÞ tr−êng quèc tÕ. - §Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi tiÕp tôc t¨ng tr−ëng cao, trong ®ã nhiÒu tËp ®oµn xuyªn quèc gia ®· cã mÆt t¹i ViÖt Nam, ®©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè kÝch thÝch ph¸t triÓn DNNVV víi vai trß lµ c¸c nhµ cung cÊp s¶n phÈm ®Çu vµo còng nh− ph©n phèi s¶n phÈm ®Çu ra. - §Æc ®iÓm cña thêi kú tíi lµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¸c ®éng s©u s¾c tíi qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu, c¶i c¸ch kinh tÕ, c¶i c¸ch hµnh chÝnh, chÊt l−îng vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¶ n−íc. ViÖc c¹nh tranh trong mét m«i tr−êng kinh doanh quèc tÕ sÏ ¶nh h−ëng tÝch cùc ®Õn s¶n xuÊt trong n−íc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng s¶n phÈm mµ ViÖt Nam cã lîi thÕ so s¸nh. §©y còng sÏ lµ t¸c nh©n quan träng thóc ®Èy viÖc c¶i tiÕn kü thuËt c«ng nghÖ vµ 55

hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong n−íc, h¬n thÕ n÷a, nh©n tè nµy cßn b¾t buéc ViÖt Nam ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu s¶n xuÊt b»ng c¸ch cho ra ®êi c¸c s¶n phÈm cã ®ñ søc c¹nh tranh. 3. C¸c th¸ch thøc ®èi víi c«ng t¸c ph¸t triÓn DNNVV thêi gian tíi: Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi th× sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nãi chung vµ ph¸t triÓn DNNVV nãi riªng trong thêi gian tíi còng ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc, cô thÓ: - Tuy ®· ®¹t ®−îc mét sè thµnh tùu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, nh−ng nh×n chung xuÊt ph¸t ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vÉn ë tr×nh ®é thÊp, hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng (hÖ thèng giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c, ®iÖn, n−íc,…) cßn thiÕu vµ yÕu; mÆt b»ng s¶n xuÊt - kinh doanh chËt hÑp, n»m xen kÏ trong c¸c khu d©n c−, khã cung cÊp c¸c tiÖn Ých c«ng céng vµ c¶i thiÖn m«i tr−êng, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm; tr×nh ®é c«ng nghÖ m¸y mãc, thiÕt bÞ l¹c hËu, n¨ng suÊt thÊp, thiÕu ®ång bé, l·ng phÝ nguyªn liÖu vµ chÊt l−îng s¶n phÈm ch−a cao; - Khung ph¸p lý cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn, ch−a ®−îc x©y dùng mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ ®ång bé. NhiÒu v¨n b¶n ph¸p quy d−íi LuËt ch−a ®−îc ban hµnh kÞp thêi vµ thiÕu nhÊt qu¸n ®· g©y kh«ng Ýt c¶n trë trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. ChÊt l−îng mét sè LuËt vÒ kinh tÕ, mét sè c¸c v¨n b¶n ph¸p quy d−íi luËt cßn yÕu. - ThÞ tr−êng néi ®Þa kÐm ph¸t triÓn vµ ch−a hoµn chØnh, tuy nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c− lµ rÊt lín, nh−ng v× thu nhËp cña d©n c− cßn ch−a cao nªn c¸c doanh nghiÖp Ýt cã c¬ héi ®Ó ®Çu t− ph¸t triÓn. - MÆc dï ChÝnh phñ ®· vµ ®ang thùc hÞªn nhiÒu chÝnh s¸ch kinh tÕ-x· héi, nh−ng sù ph¸t triÓn chªnh lÖch gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, gi÷a ®ång b»ng vµ vïng nói ®ang ngµy cµng thÓ hiÖn râ nÐt. Trong khi kinh tÕ c¸c vïng ®« thÞ t¨ng tr−ëng víi tèc ®é cao th× ë n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ nh÷ng vïng thuÇn n«ng, vïng th−êng bÞ thiªn tai l¹i ph¸t triÓn rÊt chËm, ®· g©y khã kh¨n cho viÖc ph¸t triÓn mét sè ngµnh (®iÓn h×nh lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn), mèi liªn kÕt gi÷a s¶n xuÊt nguyªn liÖu vµ chÕ biÕn láng lÎo vµ kh«ng bÒn v÷ng. - ThiÕu s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho DNNVV ph¸t triÓn, ®iÒu nµy thÓ hiÖn ë sù thiÕu ®ång bé, thiÕu thèng nhÊt vµ liªn tôc thay ®æi trong c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch; chi phÝ gia nhËp thÞ tr−êng cao; viÖc thùc thi chÝnh s¸ch thiÕu thèng nhÊt tõ trung −¬ng tíi ®Þa ph−¬ng; quy ho¹ch võa “thõa” võa “thiÕu”; kh«ng Ýt quy häach ®· tá ra l¹c hËu, kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh ®· thay ®æi; ®· trë thµnh c¶n trë lín ®èi víi ph¸t triÓn kinh doanh vµ g©y l·ng phÝ. - C¸c ho¹t ®éng kinh doanh ch−a minh b¹ch ®· vµ ®ang nu«i d−ìng mét m«i tr−êng ®Çu t− g©y tæn h¹i cho thÞ tr−êng chÝnh thøc, cã thÓ dÉn ®Õn triÖt tiªu ph¸t triÓn thÞ tr−êng chÝnh thøc, xãi mßn ®¹o ®øc kinh doanh, kh«ng khuyÕn khÝch c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ chÝnh thøc ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh. 56

- TiÕn tr×nh më cöa vµ héi nhËp, viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ vµ gia nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi bªn c¹nh viÖc ®em l¹i nhiÒu thô©n lîi quan träng, còng ®ång nghÜa víi viÖc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i “ch¬i cïng s©n” víi c¸c doanh nghiÖp quèc tÕ, Nhµ n−íc ph¶i c¾t gi¶m nh÷ng chÝnh s¸ch b¶o hé ®èi víi s¶n xuÊt trong n−íc (gi¶m thuÕ vµ më cöa cho hµng ho¸ nhËp khÈu...) vµ tõ bá chÝnh s¸ch bao cÊp. Trong khi c¸c doanh nghiÖp quèc tÕ cã tiÒm lùc kinh tÕ m¹nh, cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cã nhiÒu kinh nghiÖm trong c¹nh tranh, th× c¸c DNNVV cña ViÖt Nam vèn dÜ ®· yÕu kÐm, l¹i ch−a nhËn thøc ®óng møc ®é sù ¶nh h−ëng cña qu¸ tr×nh nµy ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m×nh. - VÉn cßn sù b¶o hé cña nhµ n−íc ®èi víi khu vùc DNNN... mµ ch−a quan t©m ®óng møc tíi c¸c DNNVV còng gãp phÇn h¹n chÕ n¨ng lùc c¹nh tranh cña DNNVV. Trong x· héi vÉn tån t¹i biÓu hiÖn ph©n biÖt ®èi xö, ch−a cëi më ®èi víi khu vùc DNNVV, vai trß, vÞ trÝ cña khu vùc DNNVV ch−a ®−îc ®¸nh gi¸ ®óng møc. VÉn cßn quan ®iÓm cho r»ng DNNVV lµ phÇn thªm vµo cña nÒn kinh tÕ, lµ khu vùc th−êng xuyªn vi ph¹m luËt ph¸p, ch−a coi c¸c DNNVV lµ mét trong nh÷ng yÕu tè nßng cèt trong chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã, t− t−ëng cña d©n c−, cña líp thanh niªn cßn −u chuéng nh÷ng chç lµm viÖc t¹i c¸c c¬ quan nhµ n−íc, t− t−ëng tù khëi nghiÖp kinh doanh, tù t¹o ra chç lµm viÖc vµ thu nhËp cho m×nh vµ cho nh÷ng ng−êi xung quanh ch−a cao. - C¶i c¸ch hµnh chÝnh chËm, thiÕu kiªn quyÕt, bé m¸y hµnh chÝnh chËm ®æi míi, kÐm hiÖu lùc vµ thiÕu hiÖu qu¶; mét bé phËn kh«ng nhá ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc cßn nhiÒu bÊt cËp, yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt, ch−a t−¬ng xøng víi c−¬ng vÞ, tr¸ch nhiÖm ®−îc giao lµ trë ng¹i lín trong viÖc ®−a c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµo thùc hiÖn, lµm t¨ng chi phÝ vµ gi¶m nhiÖt huyÕt cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. II. quan ®iÓm, môc tiªu vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa

1. Quan ®iÓm ph¸t triÓn DNNVV: Quan ®iÓm cña §¶ng vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ: “thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, cïng ph¸t triÓn l©u dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh”. - Nhµ n−íc t¹o m«i tr−êng chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vµ thÓ chÕ thuËn lîi cho DNNVV vµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cïng ph¸t triÓn b×nh ®¼ng vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh nh»m huy ®éng mäi nguån lùc trong n−íc vµ ngoµi n−íc cho ®Çu t− ph¸t triÓn. - Môc tiªu h−íng tíi lµ ph¸t triÓn DNNVV theo ph−¬ng ch©m tÝch cùc, v÷ng ch¾c, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thùc tiÔn, ®¹t hiÖu qu¶ thiÕt thùc, tr−íc tiªn ph¶i ®¹t môc tiªu kinh tÕ ®Ó t¹o sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, ®ång thêi ph¶i ®¶m 57

b¶o môc tiªu x· héi, gãp phÇn t¹o viÖc lµm, xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo; ph¸t triÓn DNNVV g¾n víi c¸c môc tiªu quèc gia, c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ xu thÕ chung cña tõng vïng, tõng ®Þa ph−¬ng, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n, lµng nghÒ truyÒn thèng; chó träng ph¸t triÓn DNNVV ë c¸c vïng s©u, vïng xa, vïng cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi khã kh¨n; −u tiªn ph¸t triÓn vµ hç trî c¸c DNNVV do ®ång bµo d©n téc, phô n÷, ng−êi tµn tËt … lµm chñ, −u tiªn ph¸t triÓn mét sè lÜnh vùc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. - Nhµ n−íc khuyÕn khÝch céng ®ång d©n c− vµ doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh trªn c¸c ngµnh, lÜnh vùc, ®Þa bµn theo quy ®Þnh cña ph¸p. Nhµ n−íc khuyÕn khÝch vµ t¹o thuËn lîi cho DNNVV ph¸t huy tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ vµ nguån nh©n lùc, më réng c¸c mèi liªn kÕt víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng; ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng cho ng−êi lao ®éng. - Nhµ n−íc tËp trung cung cÊp c¸c hµng ho¸, dÞch vô c«ng, bao gåm hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng thiÕt yÕu, c¸c dÞch vô th«ng tin vµ gi¸o dôc; s¶n xuÊt vµ cung cÊp c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c kh«ng ®Çu t− hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Çu t−. - Ho¹t ®éng trî gióp cña Nhµ n−íc chuyÓn dÇn tõ hç trî trùc tiÕp sang hç trî gi¸n tiÕp, tõ hç trî mét phÇn sang n©ng cao n¨ng lùc thùc hiÖn cho c¸c bªn liªn quan; xo¸ bá nh÷ng bao cÊp kh«ng phï hîp cho c¸c doanh nghiÖp, t¨ng c−êng tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp; Nhµ n−íc t¹o hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng vµ tËp trung x©y dùng c¬ së h¹ tÇng phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - G¾n s¶n xuÊt kinh doanh víi b¶o vÖ m«i tr−êng, b¶o ®¶m trËt tù, an toµn x· héi. - Môc tiªu h−íng tíi lµ kh«ng ngõng n©ng cao nhËn thøc, thay ®æi quan ®iÓm cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn, c¸c tÇng líp d©n c− vÒ vai trß cña DNNVV trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. - Ph¸t triÓn DNNVV lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn x· héi, cña c¸c tæ chøc kinh tÕ-x· héi, c¸c doanh nghiÖp lín, b¶n th©n c¸c DNNVV, trong ®ã Nhµ n−íc gi÷ vai trß ®Þnh h−íng. 2. Môc tiªu ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2006-2010 2.1 Môc tiªu tæng qu¸t: Môc tiªu tæng qu¸t ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa giai ®o¹n tõ 2006 ®Õn 2010 lµ: “§Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa, t¹o m«i tr−êng c¹nh tranh lµnh m¹nh, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh doanh nghiÖp vµ c¹nh tranh quèc gia, c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa tham gia ®¸ng kÓ vµo viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ gãp phÇn t¨ng thu nhËp” 58

2.2 Môc tiªu cô thÓ: + Sè DNNVV thµnh lËp míi trong giai ®o¹n 2006 - 2010 lµ 320.000, TØ lÖ t¨ng tr−ëng DNNVV thµnh lËp míi t¹i 5 tØnh khã kh¨n nhÊt lµ 15% ®Õn n¨m 2010 + Kho¶ng 59.500 hec ta ®Êt sÏ ®−îc sö dông cho c¸c môc ®Ých c«ng nghiÖp vµ th−¬ng m¹i ®Õn n¨m 2010 + Tû träng d− nî cho vay ®Õn n¨m 2010 cña c¸c DNNVV chiÕm 40-45% trong tæng d− nî cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ + Tû lÖ DNNVV trùc tiÕp tham gia xuÊt khÈu ®¹t tõ 3-6%. + DNNVV t¹o thªm kho¶ng 2,7 triÖu chç lµm míi trnng giai ®o¹n 20062010. Cã thªm 165.000 lao ®éng ®−îc ®µo t¹o kü thuËt lµm viÖc t¹i c¸c DNNVV. 3. NhiÖm vô chñ yÕu: Giai ®o¹n 2006 - 2010, tiÕp tôc hoµn thiÖn, ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh cña khung khæ ph¸p lý, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh nh»m t¹o m«i tr−êng ®Çu t− kinh doanh b×nh ®¼ng, minh b¹ch, æn ®Þnh cho DNNVV ph¸t triÓn: - Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m chi phÝ khëi sù doanh nghiÖp ®Õn møc c¹nh tranh nhÊt so víi c¸c n−íc trong khu vùc, gi¶m nhÑ thñ tôc §KKD th«ng qua viÖc thiÕt lËp hÖ thèng nèi m¹ng §KKD toµn quèc. C«ng khai hãa thñ tôc cÊp chøng chØ hµnh nghÒ, c¸c lo¹i giÊy phÐp kinh doanh, c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh kh«ng ph¶i giÊy phÐp t¹i trang web doanh nghiÖp ViÖt Nam - C«ng khai hãa c¸c chÝnh s¸ch, quy ®Þnh míi vµ tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ t¸c ®éng chÝnh s¸ch tíi c¸c DNNVV. §iÒu chØnh thñ tôc hµnh chÝnh theo h−íng ®¬n gi¶n hãa quy ®Þnh ®èi víi DNNVV. Tæ chøc vµ duy tr× ®èi thîi c«ng t− trùc tuyÕn gi÷a chÝnh quyÒn c¸c cÊp víi víi DNNVV, qua ®ã doanh nghiÖp cã thÓ nhËn ®−îc lêi khuyªn, nép hå s¬, thùc hiÖn thñ tôc hoµn thuÕ vµ khai th¸c th«ng tin ®¬n gi¶n mét c¸ch nhanh vµ rÎ nhÊt. - §iÒu chØnh hÖ thèng thuÕ phï hîp nh»m khuyÕn khÝch khëi sù doanh nghiÖp vµ t¹o viÖc lµm. §æi míi chÕ ®é kÕ to¸n, c¸c biÓu mÉu b¸o c¸o theo h−íng ®¬n gi¶n ho¸, khuyÕn khÝch doanh nghiÖp tù kª khai vµ nép thuÕ, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp võa vµ nhá, nhÊt lµ ë vïng n«ng th«n, miÒn nói. - C¶i thiÖn c¨n b¶n t×nh tr¹ng thiÕu mÆt b»ng s¶n xuÊt, t¨ng c−êng b¶o vÖ m«i tr−êng th«ng qua viÖc lËp vµ c«ng khai quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt; t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¸c KCN cã quy m« vµ gi¸ thuª ®Êt phï hîp víi kh¶ n¨ng cña DNNVV; hç trî di dêi c¸c DNNVV g©y « nhiÔm t¹i c¸c khu d©n c− di chuyÓn vµo c¸c KCN.

59

- KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn m¹nh thÞ tr−êng dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh (c¶ vÒ phÝa cung vµ phÝa cÇu). Tõng b−íc t¸ch chøc n¨ng trùc tiÕp cung cÊp dÞch vô ra khái chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n−íc cña c¸c c¬ qu¶n lý nhµ n−íc. C¸c c¬ quan nhµ n−íc tËp trung vµo viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch, thùc hiÖn vai trß xóc tiÕn, hç trî, gi¸m s¸t vµ qu¶n lý chÊt l−îng dÞch vô cung cÊp trªn thÞ tr−êng. Thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî nh»m trang bÞ cho c¸c DNNVV nh÷ng kü n¨ng c¹nh tranh cÇn thiÕt trªn thÞ tr−êng quèc tÕ, t¹o nhiÒu viÖc lµm t¹i nh÷ng vïng cã ®iÒu kÞªn khã kh¨n, vïng ®ång bµo d©n téc, nh»m gi¶m bít søc Ðp di d©n vÒ c¸c ®« thÞ. - N©ng cao n¨ng lùc c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa trong viÖc x¸c ®Þnh, lùa chän vµ thÝch øng víi c«ng nghÖ. KhuyÕn khÝch hîp t¸c, chia sÎ c«ng nghÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã quy m« kh¸c nhau, ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu cã kh¶ n¨ng øng dông th−¬ng m¹i. Söa ®æi, bæ sung vµ ban hµnh hÖ thèng ®¨ng ký vµ chøng nhËn chÊt l−îng phï hîp ®iÒu kiÖn cô thÓ n−íc ta vµ th«ng lÖ quèc tÕ. - KhuyÕn khÝch DNNVV tham gia liªn kÕt ngµnh, vïng, liªn kÕt gi÷a DNNVV víi c¸c tæ chøc nghiªn cøu vµ gi¸o dôc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao th«ng qua chÝnh s¸ch trî gióp phï hîp; khuyÕn khÝch h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m¹ng l−íi c¸c ngµnh dÞch vô vµ c«ng nghiÖp phô trî. - Tõng b−íc c¬ cÊu l¹i c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i nhµ n−íc, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c ng©n hµng t− nh©n vµ ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng n−íc ngoµi theo ®Þnh h−íng thÞ tr−êng ®Ó ngµy cµng ®¸p øng nhiÒu h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng, trong ®ã bao gåm c¶ viÖc ph¸t triÓn lÜnh vùc cho thuª vµ c¸c h×nh thøc cho vay kh«ng cÇn thÕ chÊp ®èi víi c¸c DNNVV nh»m c¶i thiÖn t×nh tr¹ng tiÕp cËn c¸c nguån vèn tÝn dông chÝnh thøc cña c¸c DNNVV. - TriÓn khai ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, phæ biÕn tinh thÇn, ý chÝ kinh doanh vµ lµm giµu hîp ph¸p tíi mäi ®èi t−îng. ThÝ ®iÓm viÖc ®−a c¸c bµi häc vÒ kinh doanh vµo ch−¬ng tr×nh häc ë bËc trung häc phæ th«ng, ®¹i häc, d¹y nghÒ nh»m thóc ®Èy tinh thÇn tù lËp th©n, lËp nghiÖp, ph¸t triÓn v¨n ho¸ doanh nghiÖp, t¹o t©m lý x· héi lµnh m¹nh ®èi víi ph¸t triÓn kinh doanh vµ lµm giµu hîp ph¸p. - KhuyÕn khÝch hç trî ph¸t triÓn c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp ho¹t ®éng chuyªn nghiÖp, thùc sù lµ ®¹i diÖn cña c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa; khuyÕn khÝch hiÖp héi doanh nghiÖp tham gia ®µo t¹o chñ doanh nghiÖp vµ ng−êi qu¶n lý ®iÒu hµnh. - ThiÕt lËp hÖ thèng thu thËp vµ xö lý th«ng tin vÒ doanh nghiÖp nãi chung vµ DNNVV nãi riªng lµm c¬ së ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ho¹t ®éng cña DNNVV, phôc vô c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn DNNVV, ®ång thêi ®Ó cung cÊp c¸c th«ng tin phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh cña doanh nghiÖp. - C¶i thiÖn t×nh h×nh ®iÒu phèi thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng trî gióp ph¸t triÓn DNNVV th«ng qua viÖc t¨ng c−êng vai trß chØ ®¹o cña Héi ®ång KhuyÕn 60

khÝch ph¸t triÓn DNNVV, vai trß cña c¸c Tæ c«ng t¸c liªn bé, liªn së; t¨ng n¨ng lùc c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh vµ hç trî ph¸t triÓn DNNVV ë cÊp trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ sù phèi hîp gi÷a c¸c Bé, c¸c c¬ quan trung −¬ng víi ®Þa ph−¬ng, gi÷a c¸c c¬ quan ®Þa ph−¬ng trong viÖc ph¸t triÓn DNNVV. III. Nhãm gi¶i ph¸p ®¬n gi¶n ho¸ c¸c quy ®Þnh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp

ChÝnh phñ, c¸c Bé, ngµnh sÏ söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®¨ng ký kinh doanh (§KKD) theo LuËt Doanh nghiÖp vµ t¹o ®iÒu kÞªn thô©n lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. 1. §iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ h−íng dÉn thùc hiÖn LuËt Doanh nghiÖp míi 1. TiÕn hµnh rµ so¸t c¸c v¨n b¶n do c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng ban hµnh tr¸i quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ §KKD ®Ó b¸o c¸o Thñ t−íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh huû bá. TiÕp tôc rµ so¸t, b·i bá c¸c giÊy phÐp kinh doanh kh«ng cÇn thiÕt; x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c ngµnh nghÒ kinh doanh “nh¹y c¶m”; tËp hîp danh môc c¸c ngµnh nghÒ kinh doanh cã ®iÒu kiÖn kinh doanh vµ ®iÒu kiÖn ®Ó phæ biÕn réng r·i, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¶ doanh nghiÖp vµ nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c §KKD. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr×, phèi hîp víi Bé T− ph¸p, c¸c Bé, ngµnh liªn quan thùc hiÖn vµ tr×nh ChÝnh phñ trong n¨m 2006. 2. C¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng khÈn tr−¬ng nghiªn cøu ban hµnh hoÆc tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc ®Çu t− cã ®iÒu kiÖn vµ §KKD ®· ®−îc nªu t¹i c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thi hµnh LuËt Doanh nghiÖp, nh−ng ®Õn nay ch−a cã v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn, nh− Bé T− ph¸p ban hµnh th«ng t− h−íng dÉn cÊp chøng chØ hµnh nghÒ t− vÊn ph¸p lý; Bé Tµi chÝnh chñ tr× nghiªn cøu so¹n th¶o nghÞ ®Þnh quy ®Þnh ®iÒu kiÖn kinh doanh (kh«ng ph©n biÖt thµnh phÇn kinh tÕ) ®èi víi c¸c dÞch vô ®ßi nî, ®Þnh gi¸ tµi s¶n, ®¸nh gi¸ tÝn nhiÖm, v.v...; Bé Tµi chÝnh chñ tr× nghiªn cøu so¹n th¶o nghÞ ®Þnh vÒ ph¸t hµnh vµ qu¶n lý ph¸t hµnh chøng kho¸n kh«ng niªm yÕt ra c«ng chóng,… C¸c Bé, ngµnh liªn quan, triÓn khai thùc hiÖn n¨m 2006. 3. Khi LuËt Doanh nghiÖp chung ®−îc ban hµnh, c¸c Bé, ngµnh liªn quan khÈn tr−¬ng ban hµnh hoÆc tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn ®Ó sím ®−a LuËt nµy vµo thùc hiÖn. ChÝnh phñ chØ ®¹o thùc hiÖn vµ hoµn thµnh cuèi n¨m 2006. 2. KiÖn toµn c«ng t¸c ®¨ng ký kinh doanh

61

C¸c Bé, ngµnh liªn quan xem xÐt söa ®æi, bæ sung hoÆc ban hµnh míi c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cÇn thiÕt ®Ó triÓn khai thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng sau: 1. KhÈn tr−¬ng x©y dùng ®Ò ¸n tæ chøc hÖ thèng c¬ quan §KKD toµn quèc víi tÝnh chÊt hÖ thèng däc ë c¶ 3 cÊp (trung −¬ng, tØnh, huyÖn), thèng nhÊt c¶ vÒ nghiÖp vô, kinh phÝ ho¹t ®éng lÉn tæ chøc biªn chÕ, nh©n sù. Bé Néi vô chñ tr×, phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− vµ Bé T− ph¸p tr×nh ChÝnh phñ n¨m 2006. 2. §Èy m¹nh tin häc ho¸ c«ng t¸c §KKD víi môc tiªu hoµn thµnh M¹ng th«ng tin doanh nghiÖp toµn quèc, kÕt nèi víi tÊt c¶ c¸c c¬ quan §KKD t¹i 64 tØnh/thµnh vµ kÕt nèi tíi tÊt c¶ c¸c c¬ quan §KKD cÊp huyÖn (hoµn thµnh n¨m 2010). Trong ®ã, chó träng vµo c¸c néi dung gåm x©y dùng mét phÇn mÒm §KKD chuÈn ¸p dông trªn ph¹m vi toµn quèc; x©y dùng mét c¬ së d÷ liÖu vÒ doanh nghiÖp trong c¶ n−íc ®Ó phôc vô c«ng t¸c c«ng khai, trao ®æi vµ cung cÊp th«ng tin trong ph¹m vi toµn quèc; t¨ng c−êng ®µo t¹o chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c §KKD t¹i ®Þa ph−¬ng; khuyÕn khÝch ¸p dông §KKD qua m¹ng. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr× thùc hiÖn tõ 2005-2010. 3. Rµ so¸t, ®¸nh gi¸ l¹i c¸c hå s¬, tr×nh tù, thñ tôc chi phÝ vµ ®iÒu kiÖn gia nhËp thÞ tr−êng ®èi víi doanh nghiÖp, bao gåm c¸c kh©u §KKD, kh¾c dÊu, ®¨ng ký m· sè thuÕ, v.v... víi môc tiªu xo¸ bá c¸c ®iÒu kiÖn vµ chi phÝ bÊt hîp lý vµ h−íng tíi x©y dùng c¬ chÕ “mét cöa” trong §KKD, kh¸c dÊu, ®¨ng ký m· sè thuÕ, … Bé KH§T chñ ®éng phèi hîp víi c¸c c¬ quan liªn quan gåm Bé Tµi chÝnh (Tæng côc ThuÕ), Bé C«ng an,... phèi hîp thùc hiÖn 2006-2008. 4. Nghiªn cøu ¸p dông thèng nhÊt mét m· sè cho §KKD, thuÕ vµ h¶i quan, thèng kª... Bé KH§T chñ ®éng phèi hîp víi c¸c c¬ quan liªn quan gåm Bé Tµi chÝnh (Tæng côc ThuÕ), Tæng côc Thèng kª,... phèi hîp thùc hiÖn 2006-2008. 5. Nghiªn cøu c¶i thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ®¨ng ký tªn doanh nghiÖp vµ thùc hiÖn viÖc b¶o hé tªn doanh nghiÖp trªn ph¹m vi toµn quèc. Bé KH§T chñ tr×, phèi hîp víi Bé T− ph¸p thùc hiÖn, khi hoµn thµnh viÖc nèi m¹ng th«ng tin doanh nghiÖp quèc gia theo h−íng söa ®æi, bæ sung quy ®Þnh vÒ ®Æt tªn doanh nghiÖp t¹i NghÞ ®Þnh 109/2004/N§-CP ®Ó tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh. N¨m thùc hiÖn: 2007 6. Khi hoµn thiÖn viÖc nèi m¹ng gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc, nghiªn cøu thèng nhÊt biÓu mÉu b¸o c¸o chung theo h−íng doanh nghiÖp cã thÓ chØ ph¶i göi b¸o c¸o tíi mét c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc duy nhÊt vµ trao tr¸ch nhiÖm cho c¬ quan nµy chia sÎ th«ng tin víi c¸c c¬ quan cã liªn quan. 62

Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− phèi hîp cïng Bé Tµi chÝnh, Tæng côc Thèng kª... nghiªn cøu ban hµnh Th«ng t− liªn tÞch vÒ biÓu mÉu b¸o c¸o. N¨m thùc hiÖn: 2010 §iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn triÓn khai ho¹t ®éng sau ®¨ng ký kinh doanh 1. Nghiªn cøu tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn ban hµnh quy chÕ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh, thuÕ, qu¶n lý thÞ tr−êng trong kiÓm tra sau ®¨ng ký kinh doanh nh»m ng¨n chÆn, xö lý vi ph¹m ph¸p luËt cña doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o lµnh m¹nh hãa m«i tr−êng kinh doanh. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr×, phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan – thùc hiÖn n¨m 2006. 2. Nghiªn cøu söa ®æi, bæ sung NghÞ ®Þnh 58/2001/N§-CP tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh vÒ söa ®æi mÉu dÊu doanh nghiÖp d©n doanh theo h−íng vµnh ngoµi cña con dÊu bá tªn quËn, huyÖn, chØ ghi sè ®¨ng ký kinh doanh vµ tªn tØnh, thµnh phè ®Ó khi doanh nghiÖp chuyÓn trô së sang quËn, huyÖn kh¸c kh«ng cÇn ®æi dÊu. Bé C«ng an chñ tr× nghiªn cøu - thùc hiÖn n¨m 2006. 2. Nghiªn cøu söa ®æi, bæ sung NghÞ ®Þnh 89/2002/N§-CP tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh theo h−íng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tù in ho¸ ®¬n vµ ®¨ng ký t¹i c¬ quan thuÕ nh»m n©ng cao tÝnh tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp trong c¸c giao dÞch cña m×nh, ®ång thêi gi¶m chi tiªu cña Nhµ n−íc trong viÖc in ho¸ ®¬n vµ ph¸t hµnh ho¸ ®¬n. Bé Tµi chÝnh chñ tr× - thùc hiÖn n¨m 2006. C¶i thiÖn quy ®Þnh vÒ ®Çu t− 1. Khi LuËt §Çu t− chung ®−îc ban hµnh, c¸c Bé, ngµnh liªn quan khÈn tr−¬ng nghiªn cøu ban hµnh hoÆc tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn theo h−íng ®¬n gi¶n vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DNNVV vµ c¸c hé kinh doanh dÔ dµng tiÕp cËn víi c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t−. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr×, phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan thùc hiÖn n¨m 2006. C¶i thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ giao dÞch th−¬ng m¹i 1. T¨ng c−êng thùc hiÖn Ph¸p lÖnh vÒ Träng tµi th−¬ng m¹i n¨m 2003 gåm x©y dùng vµ triÓn khai thùc hiÖn c¸c ®Ò ¸n, ch−¬ng tr×nh nh»m t¨ng c−êng m¹ng l−íi Trung t©m träng tµi, hç trî ph¸t triÓn ®éi ngò Träng tµi viªn c¶ sè l−îng vµ chÊt l−îng; n©ng cao nhËn thøc cña doanh nghiÖp, doanh nh©n, cña c¸c c¬ quan nhµ n−íc liªn quan vµ cña x· héi vÒ vai trß cña träng tµi th−¬ng m¹i. Bé T− ph¸p chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006-2007 63

2. Nghiªn cøu, so¹n th¶o vµ ban hµnh Ph¸p lÖnh vÒ C«ng chøng ®Ó cã ®ñ hiÖu lùc ph¸p lý lµm c¬ së ph¸p lý cho c¸c v¨n b¶n ®−îc c«ng chøng trong c¸c giao dÞch, khi xö lý c¸c tranh chÊp… Bé T− ph¸p chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006

3. X©y dùng Ph¸p lÖnh vÒ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m nh»m thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m theo h−íng thèng nhÊt vÒ quy tr×nh ®¨ng ký ®èi víi c¸c giao dÞch b¶o ®¶m, kh«ng ph©n biÖt ®èi víi ®éng s¶n hay bÊt ®éng s¶n, nh»m t¹o ra mét c¬ së d÷ liÖu quèc gia thèng nhÊt vÒ c¸c giao dÞch b¶o ®¶m, c«ng khai ho¸ vµ x¸c ®Þnh thø tù −u tiªn thanh to¸n, ®ång thêi cã hiÖu lùc ®èi víi ng−êi thø ba; tæ chøc ®¨ng ký tËp trung c¸c giao dÞch b¶o ®¶m vµo mét hÖ thèng c¬ quan ®¨ng ký quèc gia, gióp cho c¸ nh©n, tæ chøc chØ cÇn liªn hÖ ®¨ng ký, t×m hiÓu th«ng tin vÒ giao dÞch b¶o ®¶m t¹i mét ®Þa chØ duy nhÊt; quy ®Þnh râ hiÖu lùc cña ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m. Kh¼ng ®Þnh viÖc ®¨ng ký giao dÞch b¶o ®¶m lµ ®iÒu kiÖn ®Ó giao dÞch b¶o ®¶m cã hiÖu lùc, ®ång thêi cã hiÖu lùc ®èi víi ng−êi thø ba. NÕu ®¨ng ký c¸c giao dÞch b¶o ®¶m, th× ®−îc h−ëng thø tù −u tiªn thanh to¸n vµ cã hiÖu lùc ®èi víi ng−êi thø ba, nh»m thiÕt lËp mét trËt tù ®¨ng ký rµnh m¹ch, râ rµng; nÕu kh«ng ®¨ng ký th× tù chÞu rñi ro. Bé T− ph¸p chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006 4. X©y dùng hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ hîp ®ång. Bé T− ph¸p chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006 4. TiÕp tôc x©y dùng hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cô thÓ vÒ hîp ®ång chuyªn biÖt trong c¸c luËt chuyªn ngµnh nh−: LuËt C¸c tæ chøc tÝn dông, Bé luËt Hµng h¶i, LuËt Hµng kh«ng, LuËt DÇu khÝ, LuËt Kinh doanh b¶o hiÓm, LuËt X©y dùng.... ®Ó quy ®Þnh ®−îc c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt ®Æc thï. C¸c Bé, ngµnh liªn quan triÓn khai thùc hiÖn 2006 – 2010. 5. Söa ®æi, bæ sung c¸c quy ®Þnh vÒ c¬ chÕ b¶o ®¶m tiÒn vay cho phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé LuËt D©n sù (míi) vÒ thÕ chÊp, cÇm cè. Ng©n hµng nhµ n−íc chñ tr× nghiªn cøu so¹n th¶o vµ tr×nh ChÝnh phñ, n¨m 2006. 6. So¹n th¶o vµ ban hµnh NghÞ ®Þnh quy ®Þnh chi tiÕt vµ h−íng dÉn thi hµnh LuËt c¹nh tranh. Bé Th−¬ng m¹i chñ tr× nghiªn cøu tr×nh ChÝnh phñ, n¨m 2005 – 2006. 7. So¹n th¶o vµ ban hµnh NghÞ ®Þnh quy ®Þnh chi tiÕt vµ h−íng dÉn thi hµnh LuËt Th−¬ng m¹i. Bé Th−¬ng m¹i chñ tr× nghiªn cøu tr×nh ChÝnh phñ, n¨m 2005 – 2006.

8. TiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó söa ®æi, bæ sung LuËt Ph¸ s¶n nh»m kh¾c phôc c¸c h¹n chÕ cña LuËt Ph¸ s¶n 2004 theo h−íng më réng viÖc ¸p dông thñ tôc ph¸ s¶n cho mäi ®èi t−îng kinh doanh, kh«ng ph©n biÖt c¸ nh©n, hé gia ®×nh 64

hay doanh nghiÖp; cho phÐp chñ nî cã b¶o ®¶m ®−îc quyÒn nép ®¬n yªu cÇu më thñ tôc ph¸ s¶n; gi¶m bít sù can thiÖp cña Nhµ n−íc vµo qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt ph¸ s¶n; thiÕt lËp ®−îc c¬ chÕ gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n bªn ngoµi Toµ ¸n; t¨ng c−êng tÝnh chñ ®éng, quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña c¸c bªn trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt ph¸ s¶n. Bé T− ph¸p phèi hîp víi Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao thùc hiÖn, giai ®o¹n 2007. C¶i thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ chÕ ®é kÕ to¸n - b¸o c¸o tµi chÝnh 1. Hoµn thiÖn hÖ thèng kÕ to¸n ®èi víi DNNVV theo h−íng më réng ph¹m vi ®èi t−îng ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n cho c¸c DNNVV bao gåm c¶ DNNVV lµ DNNN; ®¬n gi¶n ho¸ hÖ thèng kÕ to¸n: nghiªn cøu x©y dùng ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n ®¬n ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp cã quy m« nhá, tr×nh ®é qu¶n lý thÊp vµ nép thuÕ theo ph−¬ng ph¸p kho¸n; ®¬n gi¶n ho¸ hÖ thèng tµi kho¶n trªn c¬ së ph−¬ng ph¸p ghi kÐp sö dông cho c¸c doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh ®a d¹ng, phøc t¹p, tr×nh ®é vµ yªu cÇu qu¶n lý t−¬ng ®èi cao, nép thuÕ trªn c¬ së sè liÖu vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh trong kú; vÒ l©u dµi hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n vµ c¸c ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n c¬ b¶n ®èi víi tõng nhãm tµi kho¶n nµy ®¶m b¶o phï hîp víi yªu cÇu cña chuÈn mùc kÕ to¸n. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn vµ hoµn thµnh n¨m 2006. 2. Söa ®æi, bæ sung QuyÕt ®Þnh 1177/TC/Q§/C§KT ngµy 23/12/1996 vµ QuyÕt ®Þnh sè 144/2001/Q§-BTC theo h−íng ®¬n gi¶n ho¸ biÓu mÉu b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh»m gi¶m c¸c chØ tiªu ph¶i b¸o c¸o, ®Ó phï hîp h¬n víi c¸c DNNVV vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nµy thùc hiÖn c¸c b¸o c¸o theo quy ®Þnh. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006 3. §¬n gi¶n ho¸ c¸c yªu cÇu vÒ nép vµ l−u tr÷ ho¸ ®¬n chøng tõ: X©y dùng hÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n ¸p dông ®èi víi DNNVV theo h−íng ®èi víi chøng tõ b¾t buéc, chÕ ®é kÕ to¸n DNNVV tËp trung vµo c¸c nghiÖp vô, c¸c quan hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c ph¸p nh©n, cßn víi c¸c chøng tõ thÓ hiÖn quan hÖ kinh tÕ diÔn ra trong néi bé ®¬n vÞ nh−: thÎ kho, b¶ng kiÓm kª vËt t−, s¶n phÈm hµng ho¸, phiÕu mua hµng, giÊy ®Ò nghÞ thanh to¸n, t¹m øng, b¶ng kiÓm kª quü… chuyÓn sang hÖ thèng chøng tõ kh«ng b¾t buéc nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng qu¶n lý mét c¸ch linh ho¹t cña doanh nghiÖp; ®èi víi chøng tõ kh«ng b¾t buéc, chØ h−íng dÉn c¸c chØ tiªu ®Æc tr−ng trªn c¬ së ®ã c¸c doanh nghiÖp vËn dông mét c¸ch phï hîp nh−ng vÉn ®¶m b¶o ®−îc tÝnh ph¸p lý cña chøng tõ. Quy ®Þnh viÖc xö lý ®èi víi chøng tõ kÕ to¸n ®èi víi tr−êng hîp ch−a hÕt thêi gian l−u ®· bÞ mÊt m¸t, h− háng, ch−a hÕt thêi gian l−u tr÷, mµ doanh nghiÖp ®· gi¶i thÓ hoÆc ph¸ s¶n theo h−íng quyÒn vµ nghÜa vô cña hä chÊm døt khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ®−îc xö lý nh− ®èi víi chøng tõ hÕt thêi h¹n l−u tr÷. 65

Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn vµ hoµn thµnh n¨m 2006. 4. §¬n gi¶n ho¸ ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ vËt t−, tµi s¶n mua vµo theo h−íng cho phÐp doanh nghiÖp nhá vµ võa h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh c¸c kho¶n chi phÝ tõ tµi s¶n vµ chªnh lÖch tû gi¸ ngo¹i tÖ mµ kh«ng ph¶i tÝnh to¸n ph©n bæ nh− hiÖn nay. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006. C¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn thuÕ 1. Söa ®æi, bæ sung quy ®Þnh vÒ ThuÕ TNDN theo h−íng më réng ®èi t−îng chÞu thuÕ TNDN; ®¬n gi¶n ho¸ ph−¬ng ph¸p vµ c¨n cø cø tÝnh thuÕ; gi¶m c¸c tr−êng hîp −u ®·i thuÕ ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ chÝnh s¸ch −u ®·i, t¹o c¬ héi cho c¸c DNNVV dÔ tiÕp cËn vµ h−ëng c¸c −u ®·i. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2008. 2. Thu hÑp kho¶ng c¸ch gi−· ®èi t−îng nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp theo ph−¬ng ph¸p kho¸n vµ ®èi t−îng nép thuÕ theo thu nhËp thùc tÕ kª khai, h¹n chÕ dÇn ¸p dông chÕ ®é kho¸n thuÕ vµ tiÕn tíi ¸p dông chÕ ®é thuÕ phï hîp h¬n, ®Ó khuyÕn khÝch c¸c hé kinh doanh thùc hiÖn §KKD theo LuËt Doanh nghiÖp. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn vµ hoµn thµnh cuèi n¨m 2007. 3. Nghiªn cøu söa ®æi biÓu thuÕ nhËp khÈu theo h−íng chi tiÕt vµ cô thÓ h¬n. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006. 4. Nghiªn cøu söa ®æi quy ®Þnh vÒ chi phÝ hîp lý theo nguyªn t¾c lµ nh÷ng chi phÝ phôc vô cho viÖc kinh doanh vµ cã chøng tõ hîp ph¸p lµm c¨n cø cho viÖc x¸c ®Þnh thu nhËp chÞu thuÕ cña doanh nghiÖp. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn vµ hoµn thµnh cuèi n¨m 2007. 5. Më réng ph¹m vi thùc hiÖn c¬ chÕ tù kª khai, tù nép thuÕ theo h−íng quy ®Þnh râ quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan thuÕ, ®èi t−îng nép thuÕ vµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã liªn quan trong qu¸ tr×nh thu – nép thuÕ. Bé Tµi chÝnh dù th¶o LuËt Qu¶n lý thuÕ ®Ó tr×nh Quèc héi n¨m 2006. 6. Nghiªn cøu, bæ sung quy ®Þnh vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh theo h−íng cho phÐp ¸p dông chÕ ®é khÊu hao luü tiÕn, nh»m khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp, trong ®ã cã DNNVV thùc hiÖn ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn tõ n¨m 2008. 7. Söa ®æi quy ®Þnh vÒ thuÕ GTGT theo h−íng x¸c ®Þnh c¸c tiªu chÝ minh

b¹ch, râ rµng trong viÖc ¸p dông c¸c møc thuÕ suÊt, söa ®æi c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ suÊt ch−a phï hîp víi quy t¾c cña héi nhËp (thuÕ suÊt ¸p dông ®èi víi b«ng s¬ chÕ); x©y dùng ng−ìng tèi thiÓu vÒ hoµn thuÕ GTGT ®Çu vµo X©y dùng ng−ìng tèi thiÓu vÒ sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®−îc hoµn thuÕ theo h−íng c¸c ®èi 66

t−îng nép thuÕ cã sè thuÕ ®Çu vµo ch−a ®−îc khÊu trõ v−ît trªn ng−ìng th× ®−îc hoµn thuÕ theo quý, c¸c tr−êng hîp cßn l¹i nÕu sè thuÕ ®Çu vµo ch−a ®−îc khÊu trõ thÊp h¬n ng−ìng th× ®−îc hoµn thuÕ theo n¨m, kh«ng ph©n biÖt theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng hoÆc theo ®èi t−îng c¬ së kinh doanh nh»m t¹o thuËn lîi cho c¸c DNNVV trong viÖc tiÕp cËn vµ thùc thi chÝnh s¸ch. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn tõ n¨m 2008. 8. Söa ®æi, bæ sung NghÞ ®Þnh, Th«ng t− h−íng dÉn thùc hiÖn LuËt H¶i quan theo h−íng ®¬n gi¶n hãa thñ tôc vµ quy tr×nh th«ng quan hµng hãa, c«ng khai hãa danh môc thuÕ xuÊt, nhËp khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c DNNVV tù kª khai, ¸p m·, ¸p gi¸. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006. 9. Nghiªn cøu, ban hµnh NghÞ ®Þnh quy ®Þnh vÒ th−¬ng m¹i ®iÖn tö theo h−íng c¶i tiÕn quy tr×nh tiÕp nhËn tê khai h¶i quan vµ ph−¬ng thøc qu¶n lý, gi¸m s¸t hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn thñ tôc xuÊt nhËp khÈu t¹i doanh nghiÖp. Bé Tµi chÝnh chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006. VÒ c«ng nghÖ 2. Nghiªn cøu ban hµnh NghÞ ®Þnh h−íng dÉn thùc hiÖn Ph¸p lÖnh vÒ ChÊt luîng s¶n phÈm vµ c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn cÇn thiÕt trong ®ã quy ®Þnh c¸c thñ tôc ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l−îng s¶n phÈm vµ xin cÊp chøng nhËn. Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ chñ tr× nghiªn cøu NghÞ ®Þnh ®Ó tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh vµ nghiªn cøu ban hµnh c¸c v¨n b¶n kh¸c theo thÈm quyÒn. Thêi gian thùc hiÖn 2006. 3. Nghiªn cøu so¹n th¶o vµ ban hµnh Ph¸p lÖnh Tiªu chuÈn ho¸ kü thuËt nh»m ph¸t triÓn hÖ thèng tiªu chuÈn thèng nhÊt, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp dÔ dµng ¸p dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña m×nh. Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ chñ tr× nghiªn cøu ®Ó ChÝnh phñ tr×nh Uû ban Th−êng vô Quèc héi xem xÐt ban hµnh. ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, ngµnh liªn quan ban hµnh v¨n b¶n h−íng dÉn thùc hiÖn. Thêi gian hoµn thµnh, cuèi n¨m 2007. 4. T¸ch ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô ra khái chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n−íc cña Tæng Côc Tiªu chuÈn, §o l−êng, ChÊt l−îng. Bé KHCN nghiªn cøu ®Ó tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh quy chÕ vµ dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2009 sÏ hoµn thµnh. 5. Nghiªn cøu so¹n th¶o Th«ng t− h−íng dÉn NghÞ ®Þnh 179/2004/N§CP theo h−íng cho phÐp bÊt cø c¬ quan cÊp chøng nhËn nµo ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam còng ph¶i ®−îc c«ng nhËn bëi mét c¬ quan c«ng nhËn lµ thµnh viªn cña HiÖp −íc c«ng nhËn lÉn nhau cña DiÔn ®µn c«ng nhËn quèc tÕ vµ Hîp t¸c c«ng nhËn Th¸i B×nh D−¬ng hoÆc bëi c¬ quan c«ng nhËn cña ViÖt Nam. 67

Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ chñ tr× nghiªn cøu ban hµnh hoÆc tr×nh c¬ quan cÊp cao h¬n ban hµnh. Thêi gian thùc hiÖn 2006. 6. Nghiªn cøu, söa ®æi NghÞ ®Þnh sè 199/1999/N§-CP theo h−íng söa ®æi, bæ sung nh÷ng lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ ®−îc khuyÕn khÝch hç trî phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi; ®¬n gi¶n hãa thñ tôc, tr×nh tù xÐt duyÖt, thanh quyÕt to¸n nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c DNNVV dÔ dµng tiÕp cËn nguån hç trî nµy. Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ chñ tr× thùc hiÖn 2006. IV. T¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn ®Êt ®ai, mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa

1. LËp quy ho¹ch, kÕ ho¹ch chi tiÕt sö dông ®Êt ®Õn tËn c¸c x·, ph−êng vµ c«ng khai c¸c quy ho¹ch nµy ®Ó ®¶m b¶o c¬ së ch¾c ch¾n cho viÖc giao ®Êt, cho thuª ®Êt vµ ®Ó c¸c doanh nghiÖp, gåm c¶ DNNVV c«ng khai tiÕp cËn víi ®Êt phôc vô s¶n xuÊt. Bé TNMT chñ tr×, phèi hîp víi c¸c Bé Tµi chÝnh, T− ph¸p vµ UBND cÊp tØnh triÓn khai thùc hiÖn, tõ 2005-2010. 2. Söa ®æi, bæ sung NghÞ ®Þnh 36/CP theo h−íng cho phÐp UBND cÊp tØnh ®−îc quyÕt ®Þnh thµnh lËp vµ phª duyÖt c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng KCN quy m« nhá, n»m trong quy ho¹ch ®· ®−îc phª duyÖt; nh»m thèng nhÊt qu¶n lý ®èi víi c¸c m« h×nh khu, côm, ®iÓm c«ng nghiÖp. Bé KH§T nghiªn cøu tr×nh ChÝnh phñ ban hµnh. Thêi gian thùc hiÖn 2005-2006. 3. X©y dùng hÖ thèng c¬ quan ®¨ng ký ®Êt trong c¶ n−íc nh»m ®Èy nhanh tiÕn ®é cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt vµ khuyÕn khÝch ®¨ng ký c¸c giao dÞch vÒ ®Êt. Bé TNMT chñ tr×, phèi hîp víi Bé Néi vô vµ UBND cÊp tØnh triÓn khai thùc hiÖn, tõ 2005-2008. 4. Thùc hiÖn chñ tr−¬ng hç trî c¸c DNNVV g©y « nhiÔm ra khái khu vùc ph¸t triÓn ®« thÞ: tËp trung hç trî c¸c doanh nghiÖp thuéc diÖn di dêi thùc hiÖn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh trong viÖc chuyÓn nh−îng mÆt b»ng cò vµ t¹o lËp mÆt b»ng s¶n xuÊt t¹i ®Þa ®iÓm míi trong c¸c KCN, côm c«ng nghiÖp nhá. Bé TNMT chñ tr×, phèi hîp víi UBND cÊp tØnh triÓn khai thùc hiÖn, tõ 2005-2006. 5. §Èy m¹nh thùc hiÖn chñ tr−¬ng thu håi ®Êt sö dông kh«ng hiÖu qu¶, kh«ng ®óng môc ®Ých ®Ó bè trÝ cho c¸c c¬ së s¶n xuÊt – kinh doanh. Cô thÓ lµ thèng kª vµ thu håi ®Êt ®ang ®Ó hoang ho¸, sö dông kh«ng ®óng môc ®Ých ®Ó bè trÝ cho c¸c doanh nghiÖp, c¬ së s¶n xuÊt, DNNVV ®ang cã nhu cÇu. Bé TNMT chñ tr×, phèi hîp víi c¸c Bé Tµi chÝnh, T− ph¸p vµ UBND cÊp tØnh triÓn khai thùc hiÖn, tõ 2006-2007.

68

6. H−íng dÉn thñ tôc giao ®Êt, cho thuª ®Êt theo h−íng ®¬n gi¶n h¬n n÷a vµ rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn thñ tôc giao ®Êt, cho thuª ®Êt. Bé TNMT chñ tr×, phèi hîp víi c¸c Bé thùc hiÖn n¨m 2006. V. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa tiÕp cËn vèn

1. §Èy nhanh viÖc t¸i c¬ cÊu c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i Nhµ n−íc ®Ó më réng huy ®éng vèn, t¨ng n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó cho vay ®èi víi nÒn kinh tÕ, t¨ng kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô ng©n hµng theo th«ng lÖ quèc tÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, trong ®ã cã DNNVV. Ng©n hµng Nhµ n−íc chñ tr× thùc hiÖn, tõ 2005. 2. Söa ®æi c¬ chÕ tÝn dông −u ®·i ®èi víi khu vùc II, III miÒn nói, h¶i ®¶o, vïng ®ång bµo Kh¬ Me sèng tËp trung, th−¬ng nh©n miÒn nói vµ c¸c x· thuéc ch−¬ng tr×nh 135 theo h−íng t¸ch b¹ch theo h−íng Quü Hç trî ph¸t triÓn cho vay lÜnh vùc tÝn dông ®Çu t− ph¸t triÓn cña Nhµ n−íc (®èi víi c¸c ®èi t−îng theo NghÞ ®Þnh 106/2004/N§-CP ngµy 1/4/2004); ng©n hµng CSXH cã nhiÖm vô cho vay ®èi víi hé nghÌo vµ c¸c ®èi t−îng chÝnh s¸ch kh¸c; c¸c NHTM Nhµ n−íc, c¸c TCTD kh¸c cho vay theo c¬ chÕ tÝn dông th−¬ng m¹i cho c¸c tæ chøc, c¸ nh©n, kh«ng ¸p dông c¬ chÕ gi¶m l·i suÊt cho vay nh− hiÖn nay. Ng©n hµng Nhµ n−íc x©y dùng vµ tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt, hoµn thµnh cuèi 2006. 3. TiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ cÊp tÝn dông kh¸c ®Ó më réng c¸c kªnh cÊp tÝn dông cho c¸c DNNVV nh− bao thanh to¸n, cho thuª tµi chÝnh, ho¹t ®éng tÝn dông cña tæ chøc tµi chÝnh quy m« nhá; tiÕp tôc hoµn thiÖn khung ph¸p lý vÒ c¸c nghiÖp vô ph¸i sinh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc tÝn dông cung cÊp c¸c dÞch vô ph¸i sinh ®èi víi doanh nghiÖp ®Ó phßng ngõa rñi ro vÒ tÝn dông, l·i suÊt, biÕn ®éng gi¸ c¶ theo th«ng lÖ quèc tÕ vµ kh«ng tr¸i víi ph¸p luËt ViÖt Nam. Ng©n hµng Nhµ n−íc x©y dùng vµ tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt, thùc hiÖn 2006 - 2010. 4. Thóc ®Èy nhanh viÖc thµnh lËp Quü B¶o l·nh tÝn dông: Nghiªn cøu, söa ®æi Quy chÕ thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña Quü B¶o l·nh tÝn dông theo h−íng kh¶ thi h¬n (kh«ng ph¶i lµ thµnh lËp Quü ë tÊt c¶ c¸c ®Þa ph−¬ng). Bé Tµi chÝnh söa ®æi c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn thµnh lËp Quü, thùc hiÖn trong n¨m 2006. 5. TiÕp tôc phèi hîp víi c¸c ®Þa ph−¬ng thùc hiÖn biÖn ph¸p ®Ó thóc ®Èy viÖc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña HÖ thèng Quü b¶o l·nh tÝn dông cho c¸c DNNVV vay, nh− cö ®¹i diÖn tham gia ban trï bÞ, tham gia gãp vèn vµ cö ®¹i diÖn tham gia Héi ®ång qu¶n lý Quü... 69

Ng©n hµng Nhµ n−íc söa ®æi c¸c v¨n b¶n h−íng dÉn vËn hµnh Quü, thùc hiÖn n¨m 2006. 6. §Èy m¹nh ho¹t ®éng cña Trung t©m th«ng tin tÝn dông c¶ vÒ chÊt l−îng, sè l−îng, chó träng c¸c gi¶i ph¸p míi hç trî qu¶n lý rñi ro tÝn dông, xÕp h¹ng tÝn dông, chÊm ®iÓm tÝn dông, c¶nh b¸o sím gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng tÝn dông theo h−íng hiÖu qu¶, an toµn, bÒn v÷ng vµ c¶i thiÖn t×nh tr¹ng tiÕp cËn c¸c kho¶n vay mµ kh«ng dùa trªn c¬ së tµi s¶n thÕ chÊp. Më réng dÞch vô th«ng tin tÝn dông; hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng th«ng tin tÝn dông, tù ®éng ho¸ tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n sö dông th«ng tin tÝn dông, t¨ng c−êng héi nhËp kiÓm so¸t th«ng tin quèc tÕ. Ng©n hµng Nhµ n−íc chñ tr× thùc hiÖn 2006 – 2010. 7. Nghiªn cøu vµ ban hµnh Quy chÕ thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña Quü §Çu t− m¹o hiÓm (®· ®−îc quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 99/2003/N§-CP ban hµnh Quy chÕ vÒ khu c«ng nghÖ cao). Bé Tµi chÝnh nghiªn cøu tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ ban hµnh, n¨m 2005-2006. 8. T¨ng c−êng hç trî cho vay vèn tõ Quü quèc gia vÒ viÖc lµm ®Ó t¹o viÖc lµm míi cho 1,5-1,6 triÖu ng−êi, víi doanh sè cho vay cña c¶ thêi kú lµ 6.100 – 6.200 tû ®ång, ®Æc biÖt chó träng cho ®èi t−îng lµ c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô thu hót vµ bè trÝ viÖc lµm æn ®Þnh trªn 1 n¨m cho ng−êi thÊt nghiÖp, ng−êi ch−a cã viÖc lµm æn ®Þnh, c¬ së sö dông nhiÒu lao ®éng n÷ ®ang gÆp khã kh¨n, c¬ së s¶n xuÊt tuyÓn dông hoÆc thu hót lao ®éng lµ ng−êi tµn tËt.. cÇn vay vèn ®Ó duy tr× viÖc lµm. Bé Lao ®éng, Th−¬ng binh vµ X· héi chñ tr×, phèi hîp cïng Bé KH§T vµ Bé Tµi chÝnh triÓn khai trong suèt thêi kú kÕ ho¹ch. 9. KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c m« h×nh tµi chÝnh vi m« ho¹t ®éng dùa vµo c¬ chÕ tr¸ch nhiÖm chung vµ c¸c thµnh viªn tù gióp nhau nh− nhãm tù gióp nhau (self help group), (mutual credit fund) … Bé Tµi chÝnh phèi hîp víi c¸c tæ chøc x· héi nh− Héi phô n÷, Héi Cùu ChiÕn binh, Héi N«ng d©n … VI. c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî nh»m n©ng cao n¨ng lùc vµ c¶i thiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nhá vµ v−a

1. Nguyªn t¾c x©y dùng ch−¬ng tr×nh: c¸c Ch−¬ng tr×nh hç trî nh»m môc tiªu n©ng cao n¨ng lùc vµ c¶i thiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c DNNVV ®−îc x©y dùng trªn c¸c nguyªn t¾c sau: - Nhµ n−íc t¹o ®iÒu kiÖn, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn thÞ tr−êng dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh th«ng qua viÖc ban hµnh chÝnh s¸ch nh»m hç trî ph¸t triÓn c¶ thÞ tr−êng cung (gióp ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm dÞch vô míi, t¨ng c−êng n¨ng lùc cho c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô...) vµ thÞ tr−êng cÇu (cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr−êng cung, cung cÊp th«ng tin vµ tuyªn truyÒn vÒ lîi Ých cña viÖc sö dông c¸c 70

dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh, lo¹i bá c¸c rµo c¶n gia nhËp thÞ tr−êng nh»m khuyÕn khÝch ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp thµnh lËp míi vµ ph¸t triÓn...) vµ ®Æc biÖt chó träng c¸c ch−¬ng tr×nh nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp; - Tõng b−íc vµ tiÕn tíi t¸ch hoµn toµn chøc n¨ng “cung cÊp dÞch vô t−” ra khái chøc n¨ng “cung cÊp dÞch vô c«ng” cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc. - Tõng b−íc xãa bá t×nh tr¹ng bao cÊp trùc tiÕp ®èi víi c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp. - Nhµ n−íc sÏ hç trî vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c DNNVV tiÕp cËn víi c¸c c«ng nghÖ phï hîp ®Ó ®¹t hoÆc duy tr× ®−îc n¨ng lùc c¹nh tranh quèc tÕ; thóc ®Èy ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ c¸c tr−êng ®¹i häc, viÖn nghiªn cøu trong n−íc tíi c¸c DNNVV; vµ ®¶m b¶o ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch vµ ch−¬ng tr×nh quèc gia vÒ trî gÝup xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña c¸c DNNVV. - Cã ®Þnh h−íng vµo c¸c ®èi t−îng −u tiªn (vïng, giíi, d©n téc, ngµnh nghÒ...); 2. Ch−¬ng tr×nh I: Tèi ®a ho¸ c¸c ¶nh h−ëng tÝch cùc cña viÖc gia nhËp WTO Môc ®Ých cña Ch−¬ng tr×nh lµ gi¶m bít th¸ch thøc ®èi víi c¶ c¸c nhµ xuÊt khÈu vµ nh÷ng s¶n phÈm hµng tiªu dïng trong n−íc vµ tèi ®a ho¸ c¸c lîi Ých kinh tÕ do qu¸ tr×nh gia nhËp WTO ®em l¹i, th«ng qua viÖc trî gióp t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c DNNVV trong mét sè ngµnh mµ ViÖt Nam cã thÕ m¹nh. Ch−¬ng tr×nh gåm 5 tiÓu Ch−¬ng tr×nh (mçi tiÓu ch−¬ng tr×nh ®−îc chia thµnh mét sè cÊu phÇn thÝch hîp) gåm: TiÓu Ch−¬ng tr×nh 1: Qu¶n lý vµ ®iÒu phèi Ch−¬ng tr×nh: Môc tiªu lµ thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cÇn thiÕt liªn quan ®Õn nghiªn cøu, t¹o nhËn thøc vµ ®iÒu phèi nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý chung ®èi víi Ch−¬ng tr×nh. TiÓu Ch−¬ng tr×nh nµy gåm 3 cÊu phÇn. CÊu phÇn 1. Giai ®o¹n I: ®¸nh gi¸ c¸c lÜnh vùc mµ c¸c DNNVV ho¹t ®éng nhiÒu nhÊt ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng lÜnh vùc cã triÓn väng xuÊt khÈu nhÊt còng nh− nh÷ng lÜnh vùc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi s¶n phÈm nhËp khÈu nhÊt khi ViÖt Nam gia nhËp WTO, tõ ®ã lùa chän 4 ngµnh hµng ®Ó triÓn khai Ch−¬ng tr×nh hç trî; §¬n vÞ chñ tr×: Bé Th−¬ng m¹i . Thêi gian thùc hiÖn: cuèi 2005, ®Çu 2006. Dù kiÕn chi phÝ: 1 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc Giai ®o¹n II: ®¸nh gi¸ 4 ngµnh hµng ®· lùa chän ë giai ®o¹n I ®Ó x¸c ®Þnh c¬ héi xuÊt khÈu vµ th¸ch thøc cña s¶n phÈm nhËp khÈu, tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn (x¸c ®Þnh lîi thÕ so s¸nh cña c¸c nhµ xuÊt 71

khÈu ViÖt Nam, còng nh− c¸c nhµ nhËp khÈu n−íc ngoµi vµ x¸c ®Þnh khu vùc cÇn ®Çu t− vÒ c«ng nghÖ vµ kü n¨ng ®Ó n©ng cao tÝnh c¹nh tranh); §¬n vÞ chñ tr×: Bé Th−¬ng m¹i vµ mét sè Bé qu¶n lý ngµnh liªn quan. Thêi gian thùc hiÖn: 2006. Dù kiÕn chi phÝ: 0, 75 x 4 = 3 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc CÊu phÇn 2. tiÕn hµnh chiÕn dÞch th«ng tin, tuyªn truyÒn t¹o nhËn thøc chung vµ nhËn thøc trong ngµnh hµng lùa chän (ë cÊu phÇn 1) vÒ c¸c ¶nh h−ëng tÝch cùc còng nh− tiªu cùc cña viÖc ViÖt Nam gia nhËp WTO. §¬n vÞ chñ tr×: Bé Th−¬ng m¹i . Thêi gian thùc hiÖn: 2006. H×nh thøc thùc hiÖn: trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng Dù kiÕn chi phÝ: 2 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc CÊu phÇn 3. N©ng cao kiÕn thøc vÒ tiªu chuÈn quèc tÕ trong c¸c DNNVV cña 4 ngµnh hµng ®· lùa chän th«ng qua viÖc thÝ ®iÓm triÓn khai x©y dùng c¬ së d÷ liÖu vÒ tiªu chuÈn quèc gia cña c¸c n−íc kh¸c, tiªu chuÈn quèc tÕ ®èi víi 4 ngµnh hµng ®−îc lùa chän §¬n vÞ chñ tr×: Bé KHCN Thêi gian thùc hiÖn: 2006. H×nh thøc thùc hiÖn: thiÕt lËp c¬ së d÷ liÖu trªn m¹ng Dù kiÕn chi phÝ: 1 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc C¸c tiÓu Ch−¬ng tr×nh 2, 3, 4, 5: gåm c¸c ho¹t ®éng nh»m trî gióp trùc tiÕp vµo c¸c ngµnh hµng ®−îc lùa chän ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh cña c¸c ngµnh nµy. Mçi tiÓu ch−¬ng tr×nh gåm c¸c cÊu phÇn sau: CÊu phÇn 1. cung cÊp c¸c dÞch vô dù b¸o c«ng nghÖ, ®µo t¹o vµ tham vÊn cho c¸c DNNVV ®Ó hä cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ, t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l−îng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh chung. Môc ®Ých: Th«ng qua cÊu phÇn nµy c¸c DNNVV thuéc c¸c ngµnh hµng lùa chän cã thÓ nhËn ®−îc c¸c tham vÊn chuyªn m«n tõ c¸c chuyªn gia bªn ngoµi ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ vµ n©ng cÊp qu¸ tr×nh vËn hµnh doanh nghiÖp; ®µo t¹o chuyªn m«n t¹i doanh nghiÖp. §¬n vÞ chñ tr×: Bé qu¶n lý ngµnh Thêi gian thùc hiÖn: 2006-2010.

72

§èi t−îng: c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong ngµnh hµng thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trªn ph¹m vi c¶ n−íc (môc tiªu Ýt nhÊt 500 doanh nghiÖp thuéc ngµnh hµng ®−îc tiÕp cËn víi ch−¬ng tr×nh. Dù kiÕn chi phÝ: 12,5 x 4 = 50 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc (50%), doanh nghiÖp chi tr¶ (50%) CÊu phÇn 2. n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c chuyªn gia t− vÊn, c¸c tæ chøc ®µo t¹o vµ c¸c doanh nghiÖp: Môc ®Ých: ph¸t triÓn n¨ng lùc cña c¸c chuyªn gia t− vÊn, c¸c tæ chøc ®µo t¹o vµ c¸c doanh nghiÖp trong 4 ngµnh hµng ®· ®−îc x¸c ®Þnh th«ng qua viÖc tham vÊn ®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm; tham vÊn chuyªn m«n th«ng qua viÖc mêi c¸c chuyªn gia nh»m hiÖn ®¹i ho¸ vµ n©ng cÊp qu¸ tr×nh vËn hµnh doanh nghiÖp; ®µo t¹o nghiÖp vô cho c¸c gi¶ng viªn. §¬n vÞ chñ tr×: Bé qu¶n lý ngµnh Thêi gian thùc hiÖn: 2006-2010. §èi t−îng: c¸c nhµ t− vÊn ho¹t ®éng hîp ph¸p, c¸c tæ chøc vµ doanh nghiÖp ®µo t¹o ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam ho¹t ®éng chñ yÕu trong ngµnh ®−îc lùa chän trªn ph¹m vi c¶ n−íc (môc tiªu Ýt nhÊt 100 t− vÊn, tæ chøc vµ doanh nghiÖp ®µo t¹o cña mçi ngµnh sÏ tiÕp cËn ®−îc Ch−¬ng tr×nh). Dù kiÕn chi phÝ: 10 x 4 = 40 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc (50%), doanh nghiÖp chi tr¶ (50%) CÊu phÇn 3. Ph¸t triÓn liªn kÕt ngµnh trong ngµnh hµng ®−îc lùa chän. Môc ®Ých: trî gióp ph¸t triÓn c¸c liªn kÕt ngµnh trong 4 ngµnh ®−îc lùa chän nh»m t¹o chuçi gi¸ trÞ trong c¸c liªn kÕt däc; huy ®éng nguån lùc cña vïng; t¹o nguån cung gi÷a DNNVV víi doanh nghiÖp lín;.... Môc tiªu ®Õn 2010 trî gióp thµnh lËp 10 liªn kÕt cho mçi ngµnh §¬n vÞ chñ tr×: Bé qu¶n lý ngµnh Thêi gian thùc hiÖn: 2006-2010. §èi t−îng: tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc ho¹t ®éng hîp ph¸p thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, gåm c¶ c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp, c¸c tr−êng ®¹i häc vµ c¸c bªn liªn quan kh¸c trªn ph¹m vi c¶ n−íc, ®ang ho¹t ®éng trong ngµnh ®−îc lùa chän. Dù kiÕn chi phÝ: 4 x 4 = 16 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc (50%), doanh nghiÖp chi tr¶ (50%) CÊu phÇn 4. Hç trî xuÊt khÈu cho c¸c ngµnh hµng ®−îc lùa chän Môc ®Ých: hç trî x©y dùng chiÕn l−îc xuÊt khÈu vµ triÓn khai thùc hiÖn chiÕn l−îc cho c¸c ngµnh hµng ®−îc lùa chän ®Ó ®Õn cuèi kú kÕ ho¹ch sÏ cã 1000 DNNVV thuéc mçi ngµnh hµng trùc tiÕp tham gia xuÊt khÈu. 73

§¬n vÞ chñ tr×: Bé qu¶n lý ngµnh Thêi gian thùc hiÖn: 2006-2010. §èi t−îng: tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc ho¹t ®éng hîp ph¸p thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, gåm c¶ c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp trªn ph¹m vi c¶ n−íc, ®ang ho¹t ®éng trong ngµnh hµng ®−îc lùa chän. Dù kiÕn chi phÝ: 20 x 4 = 80 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc (50%), doanh nghiÖp chi tr¶ (50%). 3. Ch−¬ng tr×nh II: T¹o viÖc lµm t¹i nh÷ng vïng khã kh¨n, vïng ®ång bµo d©n téc (dù kiÕn lùa chän 5 ®Þa ph−¬ng khã kh¨n nhÊt ®Ó triÓn khai thÝ ®iÓm) CÊu phÇn 1. Thùc hiÖn chiÕn dÞch phæ biÕn th«ng tin vµ n©ng cao nhËn thøc t¹o sù quan t©m, chó ý ®èi víi viÖc thµnh lËp doanh nghiÖp, ®Æc biÖt t¹i nh÷ng vïng khã kh¨n vµ vïng ®ång bµo d©n téc. §¬n vÞ chñ tr×: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− Thêi gian thùc hiÖn: 2006. Ph¹m vi: 5 ®Þa ph−¬ng khã kh¨n nhÊt Dù kiÕn chi phÝ: 0,5 tû VN§ Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc CÊu phÇn 2. TiÕn hµnh ®µo t¹o vµ khuyÕn khÝch “khëi sù doanh nghiÖp”, ®Æc biÖt t¹i c¸c vïng khã kh¨n vµ vïng ®ång bµo d©n téc. §¬n vÞ chñ tr×: Bé Lao ®éng, Th−¬ng binh vµ X· héi Thêi gian thùc hiÖn: 2006-2010. Ph¹m vi: 5 ®Þa ph−¬ng khã kh¨n nhÊt (dù kiÕn ®µo t¹o cho 5000 l−ît ng−êi) Dù kiÕn chi phÝ: 4,25 tû VN§ (850.000 ®/®Þa ph−¬ng) Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc (60%), ng−êi häc chi tr¶ (40%) CÊu phÇn 3. Trî gióp n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng t¹i c¸c vïng khã kh¨n, vïng ®ång bµo d©n téc. §¬n vÞ chñ tr×: Bé Th−¬ng m¹i Thêi gian thùc hiÖn: 2006-2010. Ph¹m vi: 5 ®Þa ph−¬ng khã kh¨n nhÊt (dù kiÕn trî gióp cho 5000 DNNVV) Dù kiÕn chi phÝ: 42,5 tû VN§ (8,5 tr.®/doanh nghiÖp) Nguån vèn: tõ ng©n s¸ch nhµ n−íc (60%), doanh nghiÖp chi tr¶ (40%)

74

CÊu phÇn 4. Trî gióp gia t¨ng sè l−îng vµ chÊt l−îng ®éi ngò chuyªn gia t− vÊn, c¸c tæ chøc vµ doanh nghiÖp ®µo t¹o ®ang ho¹t ®éng t¹i vïng khã kh¨n, vïng ®ång bµo d©n téc §¬n vÞ chñ tr×: Bé Lao ®éng, Th−¬ng binh vµ X· héi Thêi gian thùc hiÖn: 2006-2010. Ph¹m vi: 5 ®Þa ph−¬ng khã kh¨n nhÊt H×nh thøc thùc hiÖn: Nhµ n−íc ®¶m b¶o cho c¸c tæ chøc t− vÊn, ®µo t¹o thµnh lËp t¹i c¸c tØnh ®−îc lùa chän ®−îc tiÕp cËn víi c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn DNNVV do Nhµ n−íc tµi trî ë ®Þa ph−¬ng. VII. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®¸p øng ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa giai ®o¹n 2006-2010:

1. Nghiªn cøu ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh vµ ph−¬ng thøc ®µo t¹o t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng vµ d¹y nghÒ, theo h−íng g¾n víi yªu cÇu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh vµ dÞch vô, cung cÊp cho ng−êi häc c¸c kiÕn thøc chuyªn m«n, kü n¨ng hµnh nghÒ vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm; ®−a nhanh c«ng nghÖ th«ng tin vµo néi dung ®µo t¹o vµ qu¶n lý qu¸ tr×nh ®µo t¹o; khuyÕn khÝch liªn kÕt gi÷a c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng, d¹y nghÒ víi c¸c doanh nghiÖp ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng thùc hµnh cña c¸c häc viªn sau khi tèt nghiÖp. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, Bé Lao ®éng Th−¬ng binh vµ X· héi chñ tr× nghiªn cøu ban hµnh Th«ng t− liªn Bé h−íng dÉn thùc hiÖn n¨m 2006 2. Rµ so¸t, ®iÒu chØnh, bæ sung quy ho¹ch m¹ng l−íi c¬ së d¹y nghÒ theo h−íng x· héi hãa Bé Bé Lao ®éng Th−¬ng binh vµ X· héi chñ tr× thùc hiÖn 2006. 3. KhuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c “hîp ®ång thö viÖc” víi ng−êi lao ®éng theo quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 02/2001/N§-CP, ®iÒu ®ã sÏ t¹o mèi rµng buéc gi÷a nh÷ng lao ®éng ®−îc ®µo t¹o víi doanh nghiÖp chi tr¶ phÝ ®µo t¹o. Bé L§TBXH thùc hiÖn chiÕn dÞch tuyªn truyÒn, vËn ®éng 4. Thùc hiÖn ph©n cÊp ®èi víi viÖc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp c¸c trung t©m ®µo t¹o nghÒ ë c¸c ®Þa ph−¬ng theo h−íng Së L§TBXH cÊp giÊy phÐp thµnh lËp c¸c trung t©m ®µo t¹o nghÒ nãi chung vµ c¸c së liªn quan sÏ cÊp giÊy phÐp thµnh lËp c¸c trung t©m ®µo t¹o nghÒ chuyªn ngµnh. Bé L§TBXH chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006. 5. Xo¸ bá quy ®Þnh vÒ tu©n thñ c¸c yªu cÇu trong Th«ng t− sè 01/2002/TT-LDTBXH ®èi víi c¸c Trung t©m d¹y nghÒ trõ tr−êng hîp c¸c trung t©m nµy ®ang t×m ph−¬ng h−íng ®−a vµo c¸c ch−¬ng tr×nh d¹y nghÒ do Nhµ n−íc ®µi thä Bé L§TBXH chñ tr× thùc hiÖn n¨m 2006 75

6. Xo¸ bá quy ®Þnh vÒ tu©n thñ c¸c yªu cÇu trong NghÞ ®Þnh sè 43/2000 ®èi víi c¸c Trung t©m ®µo t¹o nghÒ nãi chung trõ tr−êng hîp c¸c Trung t©m nµy ®ang triÓn khai c¸c ch−¬ng tr×nh d¹y nghÒ do Nhµ n−íc ®µi thä Bé Lao ®éng Th−¬ng binh vµ X· héi triÓn khai vµ hoµn thµnh vµo cuèi n¨m 2006 7. §¸nh gi¸ c¸c h×nh thøc gi¸o dôc d¹y nghÒ hiÖn cã ®Ò ®Ò xuÊt c¸c c¶i c¸ch nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng nµy. Bé L§TBXH phèi hîp víi Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o thùc hiÖn vµ hoµn thµnh cuèi n¨m 2006. VIII. T¹o lËp m«i tr−êng t©m lý x∙ héi ®èi víi khu vùc Doanh nghiÖp nhá vµ võa

1. T¨ng c−êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn kiÕn thøc, n©ng cao nhËn thøc cña chÝnh quyÒn c¸c cÊp, céng ®ång d©n c− ®èi víi c¸c DNNVV th«ng qua c¸c ho¹t ®éng nh− x©y dùng c¸c ch−¬ng tr×nh phæ biÕn kiÕn thøc trªn c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c cuéc nãi chuyÖn chuyªn ®Ò t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng, d¹y nghÒ…, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr×, phèi hîp víi c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng thùc hiÖn trong suèt kú kÕ ho¹ch. 2. §−a mét sè chuyªn ®Ò kh«ng b¾t buéc vÒ doanh nghiÖp vµo ch−¬ng tr×nh ®µo t¹o t¹i c¸c tr−êng ®¹i häc, tr−êng d¹y nghÒ. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o nghiªn cøu vµ b¾t ®Çu thùc hiÖn cuèi n¨m 2007. IX. qu¶n lý thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2006 2010

1. Söa ®æi ®Þnh nghÜa vÒ DNNVV ®· ®−îc quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP lµm c¬ së thèng nhÊt cho viÖc thu thËp vµ ph©n tÝch sè liÖu thèng kª vÒ DNNVV t¹i c¸c ngµnh liªn quan lµm c¬ së ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch phï hîp cho tõng ®èi t−îng. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− nghiªn cøu tr×nh ChÝnh phñ söa ®æi, bæ sung ®Þnh nghÜa vÒ DNNVV t¹i NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP, thùc hiÖn n¨m 2006. 2. Hoµn thiÖn hÖ thèng thu thËp vµ xö lý th«ng tin, thèng kª vÒ DNNVV (cã ph©n chia theo quy m« doanh nghiÖp) ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch phï hîp víi quy m« doanh nghiÖp. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chñ tr×, phèi hîp víi Tæng côc thèng kª, Tæng côc ThuÕ triÓn khai n¨m 2006. 3. Më réng m¹ng th«ng tin doanh nghiÖp toµn quèc, ®¶m b¶o bao qu¸t hÕt c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng vµ thÝ ®iÓm ë mét sè quËn/huyÖn; tÝch hîp mét xa lé th«ng tin trùc tuyÕn vÒ DNNVV ®Ó cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ triÓn khai thùc hiÖn, c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp cña ChÝnh phñ dµnh cho DNNVV, c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp, 76

c¸c c¬ së cung cÊp dÞch vô ph¸t triÓn kinh doanh; kÕt nèi víi m¹ng cña Tæng côc Thèng kª, Tæng côc ThuÕ ®Ó cã thÓ thu thËp, xö lý nh÷ng th«ng tin chÝnh vµ ®−a ra nh÷ng sè liÖu b¸o c¸o ®Þnh kú ®¸ng tin cËy vÒ DNNVV. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− phèi hîp cïng Bé Tµi chÝnh (Tæng Côc ThuÕ, Tæng côc H¶i quan) vµ Tæng Côc Thèng kª triÓn khai thùc hiÖn, cã thÓ xem xÐt ban hµnh quy chÕ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan nµy vµo n¨m 2006. 4. X©y dùng c¬ chÕ ®iÒu phèi chÆt chÏ gi÷a c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng theo h−íng thµnh lËp Tæ c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV th−êng trùc gióp Héi ®ång khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn KÕ ho¹ch, chØ ®Þnh c¸c C¬ quan ®iÒu phèi nhãm gi¶i ph¸p vµ thµnh lËp TiÓu nhãm c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV trùc thuéc Tæ c«ng t¸c, chØ ®Þnh UBND cÊp tØnh thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng thµnh lËp Ban ®iÒu phèi triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch phÊt triÓn DNNVV cÊp tØnh, th−êng trùc gióp UBND tØnh/thµnh phè gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn KÕ ho¹ch víi nhiÖm vô nªu t¹i Môc X PhÇn thø hai: “Tæ chøc thùc hiÖn” cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006-2010. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− lµ c¬ quan th−êng trùc cña Héi ®éng khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng n¨ng lùc cho Héi ®ång ®Ó ®¶m ®−¬ng vai trß ®iÒu phèi chÝnh s¸ch ë cÊp quèc gia vµ lµ C¬ quan ®iÒu phèi chung triÓn khai thùc hiÖn viÖc tæ chøc ®iÒu phèi. TÊt c¶ c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph−¬ng ®¶m b¶o c¬ chÕ ®iÒu phèi nªu t¹i Môc X PhÇn thø hai cã ®ñ nguån vÒ nh©n lùc vµ tµi chÝnh ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng viÖc ®−îc ph©n c«ng. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− lµm ®Çu mèi phèi hîp víi c¸c c¬ quan triÓn khai thùc hiÖn ngay sau khi KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006-2010 ®−îc Thñ t−íng phª duyÖt; b¾t ®Çu tõ n¨m 2006. 5. N©ng cao hiÖu qu¶ hç trî cña c¸c nhµ tµi trî th«ng qua viÖc ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng hç trî khu vùc DNNVV th«ng qua viÖc cñng cè c¬ chÕ ®iÒu phèi hiÖn t¹i (Nhãm ®èi t¸c DNNVV vµ c¸c nhãm c«ng t¸c chuyªn tr¸ch thuéc Nhãm ®èi t¸c DNNVV); th«ng b¸o cho c¸c nhµ tµi trî vÒ KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV giai ®o¹n 2006-2010 ®· ®−îc phª duyÖt nh»m ®¶m b¶o môc tiªu c¸c ho¹t ®éng viÖn trî cña c¸c nhµ tµi trî phï hîp víi môc tiªu cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV; ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tiÕp cËn tèt h¬n c¸c nguån tµi trî cña tÊt c¶ c¸c bªn liªn quan ®Õn ph¸t triÓn DNNVV th«ng qua viÖc n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c bªn liªn quan ®Õn ph¸t triÓn DNNVV ViÖt Nam trong viÖc thiÕt kÕ, ®¸nh gi¸, qu¶n lý vµ gi¸m s¸t c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− chÞu tr¸ch nhiÖm ®iÒu phèi chung trong giai ®o¹n 2006-2010. X. Tæ chøc thùc hiÖn

1. §Ó ®¹t c¸c môc tiªu cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006 – 2010, t¹i PhÇn thø hai ®· ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn vµ ®−îc chia theo 7 nhãm gi¶i ph¸p. Mçi nhãm gi¶i ph¸p gåm mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ, ph©n c«ng 77

c¬ quan chñ tr× vµ dù kiÕn thêi gian thùc hiÖn. Tuy nhiªn, ®Ó phèi hîp triÓn khai tèt c¸c ho¹t ®éng trong cïng nhãm gi¶i ph¸p, ph©n c«ng c¬ quan chñ tr× ®iÒu phèi chung nh− sau: - Nhãm gi¶i ph¸p I: ®¬n gi¶n ho¸ c¸c quy ®Þnh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®¨ng ký kinh doanh vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− - Nhãm gi¶i ph¸p II: T¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn ®Êt ®ai, mÆt b»ng s¶n xuÊt cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa: Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng - Nhãm gi¶i ph¸p III: T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa tiÕp cËn c¸c nguån tµi chÝnh: Bé Tµi chÝnh. - Nhãm gi¶i ph¸p IV: c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî nh»m n©ng cao n¨ng lùc vµ c¶i thiÖn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− ®iÒu phèi chung + Ch−¬ng tr×nh I: Tèi ®a ho¸ c¸c ¶nh h−ëng tÝch cùc cña viÖc gia nhËp WTO: Bé Th−¬ng m¹i + Ch−¬ng tr×nh II: T¹o viÖc lµm t¹i nh÷ng vïng khã kh¨n, vïng ®ång bµo d©n téc: Bé KÕ häach vµ §Çu t− - Nhãm gi¶i ph¸p V: Ph¸t triÓn ®éi ngò lao ®éng cã kü n¨ng: Bé Lao ®éng Th−¬ng binh vµ X· héi - Nhãm gi¶i ph¸p VI: T¹o lËp m«i tr−êng t©m lý x· héi ®èi víi khu vùc doanh nghiÖp nhá vµ võa: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− - Nhãm gi¶i ph¸p VII: qu¶n lý thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa giai ®o¹n 2006 – 2010: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t− 2. Trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006-2010, c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng cÇn lång ghÐp c¸c ch−¬ng tr×nh trî gióp ph¸t triÓn DNNVV trong thêi gian tíi víi c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia, c¸c dù ¸n, c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu, cña c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng cã liªn quan nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc. TriÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ë cÊp trung −¬ng: 3. Héi ®ång KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV chØ ®¹o ®iÒu phèi chung qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch, gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ viÖc triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch vµ Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa ë c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph−¬ng. 4. Héi ®ång KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV thµnh lËp Tæ C«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa, gåm c¸c ®¹i diÖn do thµnh viªn Héi ®ång tõ c¸c Bé vµ c¸c c¬ quan liªn quan chØ ®Þnh vµ Côc tr−ëng Côc Ph¸t triÓn DNNVV, th− ký th−êng trùc Héi ®ång, lµm Tæ tr−ëng Tæ c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa. NhiÖm vô cña Tæ c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa lµ: 78

- Thay mÆt Héi ®ång, gi¸m s¸t viÖc triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV víi môc ®Ých t¨ng c−êng tÝnh minh b¹ch, æn ®Þnh, nhÊt qu¸n vµ tÝnh dù ®o¸n ®−îc cña c¸c quy ®Þnh vÒ kinh doanh, ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV. - §Þnh kú 6 th¸ng, Tæ c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa xem xÐt b¸o c¸o t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch hµng n¨m do Côc ph¸t triÓn DNNVV so¹n th¶o vµ tr×nh lªn Héi ®ång. - Cïng nhau gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch hoÆc xin ý kiÕn Héi ®ång vÒ ph−¬ng thøc gi¶i quyÕt nÕu cÇn. - KiÕn nghÞ Héi ®ång nh÷ng thay ®æi cÇn thiÕt vÒ Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn nh»m ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu ®Ò ra. - §−a ra c¸c kiÕn nghÞ ®Ó Héi ®ång KhuyÕn khÝch xem xÐt quyÕt ®Þnh thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu chØnh cÇn thiÕt ®èi víi nh÷ng nhãm gi¶i ph¸p kh«ng thùc hiÖn ®−îc hoÆc cã kh¶ n¨ng kh«ng thÓ ®¹t ®−îc môc tiªu ®· ®Ò ra. - Thµnh lËp c¸c tiÓu Nhãm c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa do c¸c c¬ quan ®iÒu phèi lµm tr−ëng nhãm. C¸c nhãm gåm ®¹i diÖn c¸c c¬ quan chøc n¨ng liªn quan chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c tiÓu nhãm gi¶i ph¸p vµ gi¶i ph¸p theo néi dung cña tõng nhãm gi¶i ph¸p. 5. TiÓu Nhãm c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV cã c¸c NhiÖm vô sau ®©y: - Gi¸m s¸t viÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c nhãm gi¶i ph¸p. Qua viÖc triÓn khai thùc tÕ, ®Ò xuÊt nh÷ng thay ®æi cÇn thiÕt vÒ nhãm gi¶i ph¸p ®Ó triÓn khai thùc hiÖn nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu cña nhãm gi¶i ph¸p. - §Ò xuÊt gi¶i ph¸p ®èi víi c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhãm gi¶i ph¸p tíi Tæ C«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV ®Ó xem xÐt gi¶i quyÕt hoÆc tr×nh Héi ®ång gi¶i quyÕt, bao gåm c¶ kiÕn nghÞ x©y dùng n¨ng lùc c¸c c¬ quan thùc hiÖn vµ gi¶i ph¸p x©y dùng n¨ng lùc. - KiÕn nghÞ Tæ C«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV biÖn ph¸p thùc hiÖn ®èi víi tr−êng hîp kh«ng thùc hiÖn ®−îc gi¶i ph¸p hoÆc tiÓu nhãm gi¶i ph¸p thuéc nhiÖm vô cña tiÓu Nhãm hoÆc khã cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®−îc môc tiªu ®Ò ra. - ChuÈn bÞ b¸o c¸o t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch cña tiÓu Nhãm göi Tæ C«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV ®Ó tæng hîp trong b¸o c¸o chung tr×nh Héi ®ång. 6. C¸c bé, ngµnh sÏ triÓn khai thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn ph¸t triÓn DNNVV d−íi sù qu¶n lý thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006-2010 nªu t¹i Môc IX PhÇn thø hai III vµ Môc X PhÇn thø hai vÒ tæ chøc 79

thùc hiÖn. C¸c bé, ngµnh chÞu tr¸ch nhiÖm chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cô thÓ theo ph©n c«ng vµ lÞch tr×nh ®èi víi mçi gi¶i ph¸p. C¸c bé, ngµnh chÞu tr¸ch nhiÖm chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cô thÓ theo ph©n c«ng vµ lÞch tr×nh ®èi víi mçi gi¶i ph¸p. C¸c bé, ngµnh chÞu tr¸ch nhiÖm bè trÝ ®ñ nh©n lùc ®Ó ®¶m b¶o viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trong Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV vµ tæ chøc thùc hiÖn theo c¬ chÕ ®iÒu phèi nªu t¹i Môc X PhÇn thø hai cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 20062010. Bé Tµi chÝnh cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−, c¸c bé, ngµnh cã liªn quan bè trÝ kinh phÝ thuéc ng©n s¸ch ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch. 7. C¸c c¬ quan ®iÒu phèi ch−¬ng tr×nh nªu t¹i Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi c¸c c¬ quan ®iÒu phèi c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî ph¸t triÓn DNNVV quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh 90/2001/N§-CP ®Ó cïng phèi hîp thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh vµ ®iÒu chØnh môc tiªu cña c¸c ch−¬ng tr×nh ®ang xóc tiÕn theo NghÞ ®inh 90/2001/N§-CP cho phï hîp c¸c nhiÖm vô chñ yÕu cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006-2010. TriÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ë cÊp tØnh, thµnh phè: 8. Uû ban Nh©n d©n cÊp tØnh cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV vµ kÕ ho¹ch hµnh ®éng chi tiÕt cho tØnh/ thµnh phè vµ lé tr×nh thùc hiÖn; phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn DNNVV t¹i ®i¹ ph−¬ng; bè trÝ ®ñ nh©n lùc, ng©n s¸ch hµng n¨m ®¶m b¶o thùc hiÖn kÕ ho¹ch t¹i tØnh/ thµnh phè còng nh− ho¹t ®éng cña Ban ®iÒu phèi triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV cña tØnh/thµnh phè. 9. Thµnh lËp “Ban ®iÒu phèi thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV cÊp tØnh/thµnh phè” trùc thuéc Uû ban nh©n d©n do Phã chñ tÞch Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh/thµnh phè lµm tr−ëng ban. Thµnh viªn cña Ban ®iÒu phèi thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV cÊp tØnh gåm ®¹i diÖn cña c¸c Së liªn quan vµ HiÖp héi doanh nghiÖp t¹i tØnh/thµnh phè trùc thuéc Trung −¬ng trong ®ã Gi¸m ®èc Së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t− lµ Th− ký th−êng trùc. 10. NhiÖm vô cña Ban ®iÒu phèi thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV cÊp tØnh vµ Th− ký th−êng trùc gåm: - Xem xÐt vµ ®Þnh h−íng c¸c môc tiªu vµ viÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trªn ®Þa bµn ®Þa ph−¬ng cÊp tØnh còng nh− c¸c ch−¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn DNNVV theo c¸c môc tiªu ®Þnh tÝnh trong KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV trªn ®Þa bµn ®Þa ph−¬ng. - X©y dùng “Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng ph¸t triÓn DNNVV cÊp tØnh/thµnh phè” phï hîp víi c¸c gi¶i ph¸p ®−îc ®−a ra trong KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV vµ tËp trung vµo nh÷ng ®Æc thï cô thÓ cña tõng ®Þa ph−¬ng vµ thµnh phè tr×nh lªn Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh phª duyÖt, ph©n bæ nguån tµi chÝnh, nh©n lùc cÇn thiÕt ®Ó triÓn khai thùc hiÖn. 80

- §iÒu phèi vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc hîp t¸c gi÷a c¸c Së thuéc tØnh/thµnh phè trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV ë cÊp tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng nh»m tr¸nh chång chÐo, m©u thuÉn vµ kÐm hiÖu qu¶ trong c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vµ khung ph¸p lý ë cÊp ®Þa ph−¬ng còng nh− c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV. - X¸c ®Þnh nhu cÇu x©y dùng n¨ng lùc cña c¸c së, c¬ quan vµ hiÖp héi doanh nghiÖp trong tØnh nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV vµ göi kiÕn nghÞ lªn c¸c cÊp cã thÈm quyÒn xem xÐt, quyÕt ®Þnh. - §Þnh kú 6 th¸ng chuÈn bÞ vµ göi b¸o c¸o t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV cÊp tØnh, c¸c kiÕn nghÞ ®Õn Côc ph¸t triÓn DNNVV, Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−. Côc ph¸t triÓn DNNVV tæng hîp c¸c b¸o c¸o nµy vµ göi Tæ c«ng t¸c triÓn khai thùc KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV vÒ viÖc thùc hiÖn KÕ ho¹ch ®Ó tr×nh Héi ®ång KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV. HiÖp héi doanh nghiÖp: 11. ë cÊp trung −¬ng, c¸c HiÖp héi doanh nghiÖp lµ thµnh viªn Héi ®ång KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV sÏ cã ®¹i diÖn trong Tæ c«ng t¸c triÓn khai thùc KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV 5 n¨m 2006-2010. Trªn c¬ së yªu cÇu Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV, cã thÓ mêi mét sè hiÖp héi doanh nghiÖp kh¸c tham gia vµo Tæ c«ng t¸c triÓn khai thùc KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV. 12. ë cÊp tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng, Tr−ëng Ban ®iÒu phèi ph¸t triÓn DNNVV sÏ mêi ®¹i diÖn c¸c HiÖp héi doanh nghiÖp tham gia vµo Ban nµy vµ ®ãng gãp ý kiÕn cho qu¸ tr×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng ph¸t triÓn DNNVV cña tØnh/ thµnh phè. 13. C¸c HiÖp héi cã c¸c nhiÖm vô sau: - Th«ng b¸o cho c¸c thµnh viªn trong HiÖp héi vÒ c¸c môc tiªu, c¸c nhãm gi¶i ph¸p vµ c¸c gi¶i ph¸p cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV ®ang ®−îc thùc hiÖn. - KiÕn nghÞ c¶i tiÕn c¸c quy ®Þnh ph¸p lý vµ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh cô thÓ thuéc tr¸ch nhiÖm cña tØnh/thµnh phè nh»m c¶i thiÖn t×nh h×nh thµnh lËp doanh nghiÖp còng nh− sù ph¸t triÓn vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong tØnh/thµnh phè. - §Ò xuÊt c¸c kiÕn nghÞ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV ®ang thùc hiÖn hoÆc ®· cã trong kÕ ho¹ch ë cÊp tØnh/ thµnh phè. KiÕn nghÞ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn DNNVV (c¸c gi¶i ph¸p vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, khung ph¸p lý còng nh− c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî) ®−îc thùc hiÖn trªn quy m« toµn quèc. C¸c kiÕn nghÞ göi ®Õn Ban ®iÒu phèi thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV tØnh/ thµnh phè ®Ó göi Côc ph¸t triÓn DNNVV hoÆc

81

göi trùc tiÕp ®Õn Côc ph¸t triÓn DNNVV ®Ó tr×nh Héi ®ång KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNNVV). - TÝch cùc tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV t¹i tØnh thuéc Nhãm gi¶i ph¸p 4 cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV (c¸c ch−¬ng tr×nh n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh hµng cô thÓ, dÞch vô t− vÊn vµ ®µo t¹o cho DNNVV, c¸c s¸ng kiÕn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ liªn kÕt ngµnh ®Ó tèi ®a hãa lîi Ých tõ viÖc héi nhËp quèc tÕ s©u réng h¬n vµ t¹o viÖc lµm ë n«ng th«n, c¸c vïng vµ nhãm ®èi t−îng khã kh¨n) vµ tham gia vµo c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî DNNVV kh¸c quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 90/2001/N§-CP. - Tham gia gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV ë cÊp tØnh/ thµnh phè theo c¸c nhiÖm vô chñ yÕu ®−a ra trong ®iÓm 3 Môc II PhÇn thø hai. - Qu¶ng b¸ c¸c th«ng lÖ kinh doanh bÔn v÷ng, ®¹o ®øc kinh doanh vµ th¸i ®é tu©n thñ ph¸p luËt vµ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh tíi c¸c héi viªn theo môc tiªu cña KÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV. - TÝch cùc t×m kiÕm c¸c nguån lùc ®Ó x©y dùng n¨ng lùc cña c¸c hiÖp héi vÒ nh©n lùc, tµi chÝnh, qu¶n lý hiÖp héi vµ c¸c dÞch vô cho DNNVV.

82

B¶ng 1: Sè l−îng c¸c c¬ së kinh tÕ, hành chÝnh, sù nghiÖp và viÖc làm t¹i ViÖt Nam (n¨m 2002) ChØ tiªu Sè l−îng c¬ së

Siªu nhá

DNNVV Nhá Võa

DN lín Tæng

Tæng sè

Sè l−îng c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh (1,000)

2,660

46.7

11

2,718

2.5

2,720

TØ lÖ phÇn tr¨m trªn tæng sè c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp (%)

97.8

1.7

0.4

99.9

0.09

100

Sè lao ®éng (1,000)

4,375

887

1,221

6,483

1,909

8,392

TØ lÖ phÇn tr¨m trªn tæng sè nh©n c«ng (%)

52.1

10.5

14.5

77.3

22.7

100

1.6

19

112

2.4

773

3

Sè l−îng lao ®éng

Quy m« lao ®éng trung b×nh Quy m« trung b×nh mét c¬ së

Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp n¨m 2002, chia theo quy m« nh− ®· dù kiÕn

83

B¶ng 2: DNNVV ch©u Âu (n¨m 2000) Doanh nghiÖp nhá vµ võa EU-19, 2000*

DN lín

Tæng sè

Siªu nhá

Nhá

Võa

Tæng

19,040

1,200

170

20,415

40

20,455

93

5.8

0.8

99.8

0.2

100

41,750

23,080

15,960

80,790

40,960

121,750

TØ lÖ phÇn tr¨m tæng sè nh©n c«ng (%)

34.3

18.9

13.1

66.4

33.6

100

Quy m« trung b×nh mét doanh nghiÖp

2

20

95

4

1,020

6

Sè l−îng doanh nghiÖp (1000) Tỉ lÖ phÇn tr¨m trªn tæng sè doanh nghiÖp (%) Sè l−îng viÖc lµm (1000)

Nguån: Observatory of SMEs in Europe, 2002, No. 2 - EU-19 * Siªu nhá = Ýt h¬n 10 ng−êi, Nhá: Ýt h¬n 50 ng−êi, Võa = Ýt h¬n 250 ng−êi

84

B¶ng 3: Sè l−îng ®¨ng ký kinh doanh míi tõ n¨m 2000

N¨m

Tæng sè

Tæng sè

Cty TNHH 1 thµnh viªn

DNNN

DNDD

2000

14457

16

0

14441

2001

19800

27

0

19773

2002

21535

12

59

21464

2003

27771

20

98

27653

2004

37230

6

125

37099

120793

81

282

120430

Nguån: Trung t©m Th«ng tin Doanh nghiÖp (Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−), 2004

85

B¶ng 4: Ph©n bè doanh nghiÖp và DNNVV theo vïng và l·nh thæ (n¨m 2002)

Quy m« Tæng sè TØ lÖ trªn tæng sè (%)

Tæng sè

6-9

§«ng B¾c

2,720,479 777,451 242,140 100

TØ lÖ DNNVV trong vïng (%) ≤5

§ång b»ng s«ng Hång

§ång Duyªn Duyªn b»ng h¶i b¾c h¶i Nam s«ng Kh«ng §«ng T©y Trung Trung Cöu T©y b¾c Nguyªn Nam Bé Long x¸c ®Þnh Bé Bé 9

1

13

8

4

18

18

0

99.9

99.9

100.0

100.0

99.9

99.9

99.8

100.0

77.1

38,690 333,271 218,087 108,083 447,898 485,063

22

13,386

3,176

390

3,457

3,823

1,262

14,692

8,983

97.7

97.9

97.6

98.4

97.9

98.2

96.2

98.5

14,065

3,972

751

4,458

3,567

1,492

11,779

6,432

1.81

1.64

1.88

1.30

1.57

1.34

2.63

1.28

3,056

992

186

954

944

353

3,431

770

0.39

0.41

0.46

0.28

0.42

0.32

0.72

0.15

626

194

19

93

205

114

954

141

% doanh nghiÖp lín 0.08 0.08 0.05 0.03 0.09 0.10 0.20 Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

0.03

% doanh nghiÖp siªu nhá 10-49

46,680

%doanh nghiÖp nhá 50-299

10,889

% doanh nghiÖp quy m« võa ≥300

2,471

546

29

2,611,238 746,318 233,806 49,201

40,036 342,233 226,626 111,304 478,754 501,389

32

164 203

125

86

B¶ng 5: Tæng vèn ®Çu t− cña c¸c DNNVV (n¨m 2002) Tiªu chÝ thùc hiÖnTæng vèn ®· ®Çu t− Tæng sè vèn ®Çu t− (triÖu ®ång)

≤5

Tæng sè

6-9

10-49

50-299

≥300

1,249,191,072

14,741,808

Vèn b×nh qu©n c¬ së* (triÖu ®ång)

459

6

463

3,203

47,580

220,178

Vèn b×nh qu©n ®Çu ng−êi* (triÖu ®ång)

149

4

65

169

424

285

328,122,227

5,273,034

4,906,853

Tæng tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n c¬ së*

120.61

2

100

920

15,294

43,887

Tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n ®Çu ng−êi *

39

1

14

48

136

57

92,698,894

2,065,203

3,197,707

14,390,596

47,406,966

25,638,422

34

0.8

65

308

4,354

10,376

Tæng tµi s¶n cè ®Þnh (triÖu ®ång)

Tæng ®Çu t− míi trong n¨m 2001 (triÖu ®ång) §Çu t− míi b×nh qu©n c¬ së*

22,770,917 149,520,710 518,098,547 544,059,090

42,958,185 166,538,466 108,445,689

§Çu t− míi b×nh qu©n ®Çu ng−êi* 11 0.5 9 16 39 *TÝnh trung b×nh ®¬n gi¶n theo ®¬n vÞ triÖu ®ång Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

13

87

B¶ng 6: Doanh thu cña c¸c DNNVV (n¨m 2002) Tiªu chÝ thùc hiÖn - Doanh thu Tæng Doanh thu (triÖu ®ång)

Tæng sè

≤5

6-9

1,252,080,851 199,145,779

10-49

50-299

≥300

73,513,328 253,032,828 466,119,801 260,269,115

Doanh thu b×nh qu©n 1 c¬ së*

460

76

1,494

5,421

42,806

105,329

Doanh thu b×nh qu©n 1 lao ®éng*

149

49

211

285

382

136

*TÝnh trung b×nh ®¬n gi¶n theo ®¬n vÞ triÖu ®ång Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

88

B¶ng 7: ThuÕ và c¸c kho¶n phÝ nép Ng©n s¸ch Nhà n−íc cña c¸c DNNVV (n¨m 2002) Tiªu chÝ thùc hiÖn – ThuÕ vµ c¸c kho¶n phÝ nép Ng©n s¸ch Nhµ n−íc

Tæng sè

≤5

84,616,756

632,045

1,098,560

ThuÕ vµ c¸c kho¶n phÝ ®· nép b×nh qu©n 1 c¬ së*

31

0.2

22

188

4,754

9,039

ThuÕ vµ c¸c kho¶n phÝ ®· nép b×nh qu©n 1 lao ®éng *

10

0.2

3

10

42

12

Tæng sè thuÕ vµ c¸c kho¶n phÝ ®· nép (triÖu ®ång)

6-9

10-49

≥300

50-299

8,788,645 51,760,935

22,336,571

*TÝnh trung b×nh ®¬n gi¶n theo ®¬n vÞ triÖu ®ång Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

89

B¶ng 8: C¬ cÊu néi bé nhãm doanh nghiÖp siªu nhá chia theo quy m«

Sè c¬ së

TØ lÖ phÇn tr¨m trªn TØ lÖ phÇn tr¨m tæng sè doanh nghiÖp trªn tæng sè c¸c c¬ së kinh doanh (%) siªu nhá (%)

Tæng sè

2,660,439

100

97.8

C¬ së 1 lao ®éng

1,598,440

60.1

58.8

C¬ së cã tõ 2-5 lao ®éng

1,012,798

38

37.2

C¬ së cã tõ 6-9 lao ®éng

49,201

1.9

1.8

Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

90

B¶ng 9: C¬ cÊu néi bé nhãm c¸c doanh nghiÖp hé gia ®×nh Lo¹i h×nh doanh nghiÖp Doanh nghiÖp hé gia ®×nh

2,619,341

≤5

6-9

10-49

50-299

≥300

2,570,243

30,880

17,741

471

6

% DNNVV % DN lớn 100.0

0.0

Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

91

B¶ng 10: Ph©n bè c¸c doanh nghiÖp hé gia ®×nh theo quy m« và vïng l·nh thæ (n¨m 2002)

Tæng sè

§ång b»ng s«ng Hång

§«ng B¾c

Tæng sè

2,619,341

754,889

232,950

TØ lÖ (%)

100

Quy m« (tÝnh theo lao ®éng)

29

T©y b¾c

9

38,221 1

Duyªn Duyªn h¶i Nam h¶i b¾c Trung Bé Trung Bé 332,993 13

217,464 8

T©y Nguyªn 107,009 4

§«ng Nam Bé 450,309 17

§ång b»ng s«ng Cöu Long 485,506 19

≤5

2,570,243

738,986

229,948

37,862

329,366

214,092

106,048

436,891

477,050

6-9

30,880

9,014

1,976

180

2,306

2,150

643

8,696

5,915

10-49

17,741

6,641

1,023

170

1,303

1,203

314

4,582

2,505

471

244

3

9

18

19

4

139

35

6

4

0

0

0

0

0

1

1

50-299 ≥ 300

Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

92

B¶ng 11: Sè l−îng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh theo ngành (2002)

Ngµnh kinh tÕ

Thø tù tÝnh Sè l−îng lao TØ lÖ phÇn tr¨m trªn theo sè l−îng ®éng Sè l−îng c¬ së tæng sè c¬ së c¬ së

PhÇn tr¨m Thø tù tÝnh tÝnh theo theo sè l−îng ng−êi lao viÖc lµm ®éng

A. N«ng l©m nghiÖp

2,701

0.1

11

209,111

2.5

7

B. Thuû s¶n

2,766

0.1

11

40,665

0.5

12

38,641

1.4

7

230,732

2.7

6

717,840

26.4

2

3,577,279

42.6

1

3,200

0.1

11

83,792

1.0

10

26,963

1.0

8

584,548

7.0

4

1,205,281

44.3

1

1,969,675

23.5

2

H. Kh¸ch s¹n vµ nhµ hµng

371,013

13.6

3

710,891

8.5

3

I. V¹n t¶i kho b·i vµ th«ng tin liªn l¹c

191,573

7.0

4

541,442

6.5

5

3,826

0.1

11

80,966

1.0

10

K. Ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ

45

0.0

12

1,039

0.0

15

L. Thuª vµ c¸c ho¹t ®éng

47,998

1.8

6

152,496

1.8

8

C. Khai th¸c má D. S¶n xuÊt chÕ biªn E. S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, khÝ ®èt vµ n−íc F. X©y dùng G. Th−¬ng nghiÖp b¸n bu«n b¸n lÎ

J. Tµi chÝnh tÝn dông

93

Ngµnh kinh tÕ

Thø tù tÝnh Sè l−îng lao TØ lÖ phÇn tr¨m trªn theo sè l−îng ®éng Sè l−îng c¬ tæng sè c¬ së së c¬ së

PhÇn tr¨m Thø tù tÝnh tÝnh theo theo sè l−îng ng−êi lao viÖc lµm ®éng

liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n M. Hµnh chÝnh c«ng

117

0.0

12

1,049

0.0

15

3,353

0.1

11

9,951

0.1

14

O. Y tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng cøu trî x· héi

13,706

0.5

10

22,019

0.3

13

P. Ho¹t ®éng v¨n ho¸ vµ thÓ thao

22,102

0.8

9

48,713

0.6

11

4

0.0

12

35

0.0

15

69,350

2.5

5

128,083

1.5

9

N. Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

Q. Ho¹t ®éng cña §¶ng vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ T. Ho¹t ®éng phôc vô c¸ nh©n vµ céng ®ång

Nguån: KÕt qu¶ Tæng ®iÒu tra c¬ së kinh tÕ, hµnh chÝnh, sù nghiÖp cña Tæng côc Thèng kª n¨m 2002

94

B¶ng 12: Sè l−îng c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ sè l−îng lao ®éng theo ngµnh nghÒ kinh tÕ (2002)

Sè l−îng c¬ së TÊt c¶ c¸c ngµnh

TØ lÖ %

2,720,479

100

8,392,486

100

≤5

2,611,238

96.0

4,026,977

48.0

6-9

49,201

1.8

348,000

4.1

10-49

46,680

1.7

887,308

10.6

50-299

10,889

0.4

1,221,250

14.6

2,471 2,701

0.1 0.1

1,908,951 209,111

22.7 2.5

≤5

402

14.9

1,273

0.6

6-9

287

10.6

2,103

1.0

1,181

43.7

28,443

13.6

671

24.8

73,994

35.4

160 2,766

5.9 0.1

103,298 40,665

49.4 0.5

≤5

366

13.2

1,496

3.7

6-9

943

34.1

6,993

17.2

1,371

49.6

23,916

58.8

Tæng sè

10-49 50-299 ≥300 B. Thuû s¶n

TØ lÖ %

Tæng sè

≥300 A. N«ng l©m nghiÖp

Sè l−îng lao ®éng

Tæng sè

10-49

95

Sè l−îng c¬ së 50-299

TØ lÖ %

TØ lÖ %

84

3.0

7,307

18.0

2 38,641

0.1 1.4

953 230,732

2.3 2.7

≤5

35,880

92.9

75,346

32.7

6-9

1,116

2.9

7,773

3.4

10-49

1,189

3.1

22,542

9.8

384

1.0

44,699

19.4

Tæng sè

72 717,840

0.2 26.4

80,372 3,577,279

34.8 42.6

≤5

672,298

93.7

1,193,881

33.4

6-9

20,454

2.8

142,726

4.0

10-49

18,925

2.6

342,611

9.6

50-299

4,583

0.6

558,876

15.6

≥300

1,580

0.2

1,339,185

37.4

3,200

0.1

83,792

1.0

≤5

1,809

56.5

4,239

5.1

6-9

346

10.8

2,539

3.0

≥300 C. C«ng nghiÖp khai th¸c má Tæng sè

50-299 ≥300 D. C«ng nghiÖp chÕ biÕn

Sè l−îng lao ®éng

E S¶n xuÊt vµ ph©n phèi ®iÖn, Tæng sè khÝ ®èt vµ n−íc

96

Sè l−îng c¬ së

23.0

17,106

20.4

50-299

264

8.3

30,311

36.2

Tæng sè

44 26,963

1.4 1.0

29,597 584,548

35.3 7.0

≤5

15,220

56.4

37,772

6.5

6-9

3,574

13.3

25,619

4.4

10-49

5,979

22.2

124,979

21.4

50-299

1,835

6.8

197,282

33.7

355

1.3

198,896

34.0

Tæng sè

1,205,281

44.3

1,969,675

23.5

≤5

1,184,001

98.2

1,638,239

83.2

6-9

12,023

1.0

86,471

4.4

8,331

0.7

149,056

7.6

898

0.1

84,110

4.3

Tæng sè

28 371,013

0.0 13.6

11,799 710,891

0.6 8.5

≤5

363,121

97.9

592,026

83.3

10-49 50-299 ≥300 H Kh¸ch s¹n vµ nhµ hµng

TØ lÖ %

737

≥300 G. Th−¬ng nghiÖp b¸n bu«n vµ b¸n lÎ

TØ lÖ %

10-49 ≥300 F. X©y dùng

Sè l−îng lao ®éng

97

Sè l−îng c¬ së

TØ lÖ %

4,939

1.3

34,100

4.8

10-49

2,621

0.7

46,383

6.5

314

0.1

30,469

4.3

18

0.0

7,913

1.1

Tæng sè

191,573

7.0

541,442

6.5

≤5

185,773

97.0

261,603

48.3

6-9

1,832

1.0

13,092

2.4

10-49

2,844

1.5

61,724

11.4

988

0.5

109,326

20.2

136 3,826

0.1 0.1

95,697 80,966

17.7 1.0

≤5

828

21.6

2,867

3.5

6-9

1,225

32.0

8,880

11.0

10-49

1,448

37.8

30,919

38.2

309

8.1

27,378

33.8

16

0.4

10,922

13.5

≥300

50-299 ≥300 J. Trung gian tµi chÝnh

TØ lÖ %

6-9 50-299 I. VËn t¶i, kho b·i vµ th«ng tin liªn l¹c

Sè l−îng lao ®éng

Tæng sè

50-299 ≥300

98

Sè l−îng c¬ së K. Ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ

L. Thuª vµ c¸c dÞch vô kinh doanh bÊt ®éng s¶n

M. Hµnh chÝnh c«ng

Sè l−îng lao ®éng

TØ lÖ %

TØ lÖ %

Tæng sè

45

0.0

1,039

0.0

≤5

13

28.9

36

3.5

6-9

10

22.2

70

6.7

10-49

18

40.0

369

35.5

50-299

3

6.7

245

23.6

≥300

1

2.2

319

30.7

Tæng sè

47,998

1.8

152,496

1.8

≤5

45,214

94.2

67,045

44.0

6-9

1,209

2.5

8,894

5.8

10-49

1,165

2.4

23,999

15.7

50-299

381

0.8

37,509

24.6

≥300

29 117

0.1 0.0

15,049 1,049

9.9 0.0

≤5

78

66.7

234

22.3

6-9

18

15.4

132

12.6

10-49

19

16.2

374

35.7

Tæng sè

99

Sè l−îng c¬ së 50-299

TØ lÖ %

1.7

309

29.5

Tæng sè

0 3,353

0.0 0.1

0 9,951

0.0 0.1

≤5

2,969

88.5

5,329

53.6

6-9

219

6.5

1,567

15.7

10-49

159

4.7

2,474

24.9

50-299

6

0.2

581

5.8

≥300

0

0.0

0

0.0

13,706

0.5

22,019

0.3

≤5

13,493

98.4

17,708

80.4

6-9

100

0.7

712

3.2

10-49

97

0.7

1,858

8.4

50-299

15

0.1

1,326

6.0

1

0.0

415

1.9

Tæng sè

22,102

0.8

48,713

0.6

≤5

21,471

97.1

32,958

67.7

O. Y tÕ vµ ho¹t ®éng cøu trî Tæng sè x· héi

≥300 P. Ho¹t ®éng v¨n ho¸ vµ thÓ thao

TØ lÖ %

2

≥300 N. Gi¸o dôc vµ §µo t¹o

Sè l−îng lao ®éng

100

Sè l−îng c¬ së

Q. Ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan §¶ng vµ tæ chøc ®oµn thÓ

T. Ho¹t ®éng phôc vô c¸ nh©n vµ céng ®ång

Sè l−îng lao ®éng

TØ lÖ %

TØ lÖ %

6-9

327

1.5

2,330

4.8

10-49

252

1.1

4,414

9.1

50-299

43

0.2

4,064

8.3

≥300

9

0.0

4,947

10.2

Tæng sè

4

0.0

35

0.0

≤5

1

25.0

1

2.9

6-9

1

25.0

8

22.9

10-49

2

50.0

26

74.3

50-299

0

0.0

0

0.0

≥300

0

0.0

0

0.0

Tæng sè

69,350

2.5

128,083

1.5

≤5

68,301

98.5

94,924

74.1

6-9

578

0.8

3,991

3.1

10-49

342

0.5

6,115

4.8

50-299

109

0.2

13,464

10.5

20

0.0

9,589

7.5

≥300

101

Phô lôc I: C¬ së tÝnh to¸n c¸c chi tiªu kÕ ho¹ch ph¸t triÓn DNNVV

1. Sè DNNVV thµnh lËp míi giai ®o¹n 2006-2010 lµ 320.000 Một trong những mục tiªu ưu tiªn của Bản kế hoạch là khuyến khÝch c¸c hộ kinh tế cã thể chuyển sang khu vực doanh nghiệp theo Luật Doanh nghiệp th«ng qua những cải c¸ch về quy đinh kinh doanh, việc tiếp cận với đất đai và vốn. Đã cã khoảng 150.000 doanh nghiệp đã đăng ký và hàng triệu hộ kinh doanh c¸ thể tÝnh tới cuối năm 2005. TÝnh trung b×nh, hàng năm khoảng 25.000 doanh nghiệp mới đã đăng ký theo theo Luật Doanh nghiệp. Khoảng 120.000 hộ kinh tế c¸ thể đăng ký mỗi năm. Dù kiÕn tăng trưởng về số lượng đăng ký của c¸c doanh nghiệp mới theo Luật Doanh nghiệp cũng như c¸c hộ kinh doanh c¸ thể phï hîp với dù b¸o xu hướng tăng trưởng kinh tế cña Việt Nam trong thêi kú tíi. Nếu c¶i thiÖn ®¸ng kÓ viÖc gia nhập thị trường, tiếp cận đất đai và vốn, dù số lượng đăng ký mới theo Luật Doanh nghiệp sẽ vào khoảng 60 đến 62.000 một năm; khoảng một nửa số đó từ c¸c hộ kinh tế cã thể quyết định đăng ký theo Luật Doanh nghiệp (chuyển sang ho¹t ®éng chÝnh thức do cải thiện c¸c quy ®Þnh ph¸p lý). Nãi c¸ch kh¸c, số lượng đăng ký của doanh nghiệp đã tăng khoảng 22% mỗi năm kể từ 2000, sẽ cã khoảng hoặc 323.000 doanh nghiệp mới ®−îc thành lËp trong giai ®o¹n 2006 - 2010. 2. Số lượng c¸c doanh nghiệp đăng ký tại 5 tỉnh nghÌo nhất tăng 15% Với việc cải thiện m«i trường kinh doanh, tiếp cận đất đai, vốn và lao động tay nghề, cïng những nỗ lực khuyến khÝch tinh thần lập nghiệp và hỗ trợ để n©ng cao c¸c kỹ năng quản lý doanh nghiệp th«ng qua c¸c chương tr×nh như SIYB, −íc tÝnh số doanh nghiệp đăng ký tại 5 tỉnh nghÌo nhất tăng 15% hµng n¨m trong giai đoạn trong 5 năm tới. 3. Phát triển 59.500 hecta đất công nghiệp và thương mại (để lấy chỗ cho các doanh nghiệp mới) Nhu cầu về đất cho khu vực công nghiệp và thương mại mới phát triển ®−îc tÝnh theo c¸c giả định sau: một doanh nghiệp sản xuất quy m« nhá cần khoảng 0,5 ha, một doanh nghiệp dịch vụ quy m« nhỏ cần khoảng 0,1 ha, một doanh nghiệp sản xuất quy m« trung b×nh cần khoảng 2 ha, và một doanh nghiệp dịch vụ quy m« trung b×nh cần khoảng 0,3 ha. Trong 5 n¨m tíi, sè l−îng doanh nghiÖp thµnh lËp míi lµ 320.000 doanh nghiÖp, trong ®ã cã 10.000 doanh nghiÖp dÞch vô quy m« võa, 5.000 doanh nghiÖp s¶n xuÊt quy m« võa, 265 doanh nghiÖp dÞch vô quy m« nhá vµ 40.000 doanh nghiÖp s¶n xuÊt quy m« nhá. −íc tÝnh b×nh qu©n mçi doanh nghiÖp dÞch vô quy m« võa sö dông 50 lao ®éng, doanh nghiÖp s¶n xuÊt quy m« võa sö dông 100 lao ®éng, doanh nghiÖp dÞch vô quy m« nhá sö dông 5 lao 102

®éng vµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt quy m« nhá sö dông 10 lao ®éng. LÊy những con số cơ sở này nh©n với số DNNVV dự tÝnh cã ®−îc tổng diện tích đất cần cho thương mại và công nghiệp là 59.500 ha (Xem bảng dưới). ChØ tiªu

Tæng sè

Doanh nghiÖp võa Dịch vụ

1. Số lượng doanh nghiệp

Dịch vụ

Sản xuất

10,000

5,000

265,000

40,000

2. Sè lao ®éng/doanh nghiÖp

50

100

5

10

3. Diện tÝch đất/Doanh nghiệp (ha/DN)

0.3

2

0.1

0.5

3,000

10,000

26,500

20,000

2,725,000 500,000 500,000

1,325,000

400,000

50

20

4. Tổng diện tÝch đất 5. Tæng lao động 6. Lao động/ ha

320,000

Sản xuất

Doanh nghiÖp nhá

59,500 46

165

50

4. Tû träng d− nî cho vay ®Õn n¨m 2010 cña c¸c doanh nghiÖp nhá vµ chiếm 40-45% trong tæng d− nî cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ Hiện tại, d− nî cho vay của DNNVV trong tổng d− nî cho vay của c¸c ng©n hàng thương mại nhà nước là khoảng 23%. Ng©n hàng Nhà nước Việt Nam dự tÝnh với những kế hoạch cải c¸ch hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¶i thiÖn m«i trường đầu tư, tỷ trọng d− nî cho vay của DNNVV ®Õn n¨m 2010 cña DNNVV cã thÓ t¨ng tíi 40-50% trong tæng d− nî cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông. 5. Tû lÖ doanh nghiÖp nhá vµ võa trùc tiÕp xuất khẩu chiếm 36% tổng số doanh nghiÖp nhá vµ võa Hiện tại, ước tÝnh cã khoảng 1-3% c¸c DNNVV tham gia xuất khẩu trực tiếp. Với viÖc c¶i thiÖn m«i trường kinh doanh, tiếp cận với đất đai, vốn và lao động tay nghề, cïng víi viÖc t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghÞªp nhá vµ võa t¹i 4 ngµnh hµng ®−îc hç trî trong kú kÕ ho¹ch tíi, dù kin số DNNVV trực tiếp xuất khẩu cã thể tăng gấp hai lÇn trong vßng năm năm tới. 6. Doanh nghiÖp nhá vµ võa t¹o thªm kho¶ng 2,7 triÖu chç lµm míi trong giai ®o¹n 2006-2010 Trong giai đoạn 2006-2010, mục tiªu là tạo ra khoảng 6,5 triệu việc làm trong nền kinh tế. Ngành nông nghiệp dự kiến tạo ra khoảng một nửa số việc làm này. Trong bản kế hoạch ph¸t triển DNNVV, dù kiÕn c¸c 103

DNNVV, gồm cả hộ kinh doanh c¸ thể và khu vực phi n«ng nghiệp sẽ tạo ra khoảng 80% viÖc làm mới nãi trªn. 7. Cã thªm 165.000 lao ®éng ®−îc ®µo t¹o kü thuËt lµm viÖc tại c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa N¨m 2005 sẽ cã khoảng 228.000 thợ kü thuËt tốt nghiệp tại c¸c trường kỹ thuật và hướng nghiệp dạy nghÒ. Tèc ®é t¨ng hµng n¨m thî kü thËut tèt nghiÖp lµ 12,5% trong vßng n¨m 5 n¨m tíi. Nh− vËy, cã kho¶ng tæng sè 1.645.740 lao ®éng kü thuËt ®−îc ®µo t¹o trong 5 n¨m tíi. Tû lÖ lao ®éng kü thuËt tèt nghiÖp t×m ®−îc viÖc lµm trong c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa lµ 10%. Víi tû lÖ nµy, sÏ cã kho¶ng 165.000 lao ®éng kü thuËt tèt nghiÖp cã viÖc lµm t¹i c¸c doanh nghÞªp nhá vµ võa.

104

Phô lôc 2: KÕ ho¹ch tµi chÝnh

Nhãm Nhãm gi¶i Nhãm Nhãm Nhãm Nhãm Nhãm gi¶i ph¸p ph¸p 2 gi¶i ph¸p gi¶i ph¸p gi¶i ph¸p gi¶i ph¸p gi¶i ph¸p 1 3 4 5 6 7 2006

2007

2008

2009

2010

Tæng

ChÝnh phñ Khu vùc DN Tæng sè ChÝnh phñ Khu vùc DN Tæng sè ChÝnh phñ Khu vùc DN Tæng sè ChÝnh phñ Khu vùc DN Tæng sè ChÝnh phñ Khu vùc DN Tæng sè ChÝnh phñ Khu vùc DN Tæng sè

Tæng sè

0 28.5

0 192.8

0 3.170,5

22.34 54.05

0 2.7

0 0.4

0 1.4

22.34 3,450.35

0 2.4

0 150.1

0 1,249.2

22.34 46.55

0 0.1

0 1.4

0 0

22.34 1,449.75

0 2.2

0 147.6

0 1,249.2

22.34 46.55

0 0.1

0 0.4

0 0

22.34 1,446.05

0 0.2

0 107.6

0 1,249.2

22.34 46.55

0 0.1

0 0.4

0 0

22.34 1,404.05

0 0.2

0 107.6

0 1,249.2

22.34 46.55

0 0.1

0 0.4

0 0

22.34 1,404.05

0 33.5

0 705.7

0 8,167.3

111.7 240.25

0 3.1

0 3

0 1.4

111.7 9,154.25

105