Jumper

98

จั้มเปอร์(Jumper) เชื่อหรือไม่? เพิ่มศักยภาพให้คอมพ์ได้ง่าย ๆ ผ่าน Jumper Dip Switch สะพานไฟแห่งชีวิตคอมพ์ ของคุณ สิ่งที่หลายคนกลัวนักหนากำาลังจะถูกเปิดเผย ความจริง...

วันเวลาผ่านไปเทคโนโลยีก้าวหน้าไปเรื่อย ๆ ทุกวันนี้คงปฏิเสธไม่ได้ว่าคอมพิวเตอร์มีบทบาทใน ชีวิตประจำาวันของเราเป็นอย่างมาก หลายคนเลือกที่ซื้ออุปกรณ์ คอมพิวเตอร์มาประกอบเอง หรือ ให้ทางร้านประกอบให้ แทนที่จะซื้อจากบริษัทขายคอมพิวเตอร์ Brandname ปัญหาที่ตามมาคือเรา จะประกอบอุปกรณ์แต่ละชิ้นเข้าไป ได้อย่างไร? หรือในกรณีที่ร้านค้าประกอบให้เรา เคยคิดบ้าง ไหมว่าร้านค้านั้นประกอบให้เราถูกต้องหรือเปล่า ? ประกอบเครื่องคอมพิวเตอร์ให้เราแล้วสามารถ ดึง ประสิทธิภาพออกมาเต็มที่หรือเปล่า ? บ่อยครั้งที่ผมเองก็พบว่าช่างที่ร้านติดตั้งตัว Jumper บน เมนบอร์ดผิด สับ Dip Switch ผิด อันจะเกิดจากช่างไม่มีประสบการณ์ หรือหลงลืมไปชั่วขณะก็ไม่ อาจทราบได้ แต่สุดท้ายก็ผิดไปแล้ว

99

Jumper & Dip Switch อุปกรณ์น่าสะพรึงกลัว

ผมเชื่อได้เลยว่าเพื่อน ๆ หลายคนคงเคยได้ยินคำาว่า Jumper, Dip Switch มาบ้างแล้ว แต่อาจจะยังไม่ เข้าใจว่า เซ็ตอย่างไร หรืออาจจะไม่กล้าไปยุ่งกับมัน อันที่จริงสิ่งเหล่านี้ไม่ใช่สิ่งที่นา่ กลัวเลย และ จำาเป็นมาก ๆ ที่เราจะต้องรู้ไว้บา้ ง พวก Jumper, Dip Switch ต่าง ๆ เหล่านี้จริง ๆ มีหน้าที่สำาหรับ กำาหนดการทำางาน ของอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ให้ทำาหน้าที่ต่างกันออกไป จะเห็นตัวอย่างหน้าที่ ชัดเจนก็บน เมนบอร์ดรุ่นหนึ่งเราสามารถเลือกได้ว่าจะให้มี FSB (Font Side Bus) ความเร็วเท่าไร 66,100,133 MHz จะให้ตวั คูณ (Multiple) ของ CPU เท่าไร ? เพื่อให้เมนบอร์ด รุน่ นั้น ๆ สามารถ รองรับการทำางานของ CPU ได้มากที่สุด แล้วก็เป็นหน้าที่ของช่าง หรือเราเองที่จะต้องมานั่งเซ็ตให้ ตรงกัน นีเ่ ป็นเพียงตัวอย่างเล็ก ๆ น้อย ๆ เท่านั้น ในวันนี้เราจะมาคุยกันเรื่องที่เกี่ยวกับพวก Jumper ต่าง ๆ ที่อยู่บน เมนบอร์ด, Hard Drive , CD-ROM Drive กันว่าสามารถเซ็ตอะไรได้บ้าง Jumper บน เมนบอร์ด เมนบอร์ดถือว่าเป็นส่วนที่มี Jumper ให้เซ็ตติดตั้งอยู่มากพอสมควร เมนบอร์ดรุ่นใหม่ ๆ พยายามจะ ลดความยุ่งยากในส่วนนี้จึงพยายาม ทำาเทคโนโลยีที่เรียกว่า "Jumper Less" คือมี Jumper ให้น้อย ที่สุดหรือ ไม่มีเลย แล้วย้ายการเซ็ตค่าต่าง ๆ ไปเป็นส่วน Software หรือบน Bios ที่เรียกว่า "Soft Menu" เพื่อให้ผู้ใช้งานยังคงสามารถปรับแต่งค่าต่าง ๆ ได้ จากเดิมที่รูปร่างหน้าตาของ Jumper เป็น ขาทองแดงแล้วใช้พลาสติกเล็ก ๆ ซึ่งข้างในมีแผ่นโลหะเป็นตัวเชื่อม เมนบอร์ดบางรุ่นก็เปลี่ยนมา เป็น Dip Switch ที่ปรับแต่งได้ง่ายกว่า สะดวกกว่า และดูไม่น่ากลัวแทน วิธีการเซ็ต Jumper ส่วน ใหญ่จะเป็นการเชื่อมขาทองแดงเข้าด้วยกัน ซึ่งต้องอาศัยตัวเชื่อมที่เป็นลักษณะพลาสติกตัวเล็ก ๆ ที่ ข้างในจะเป็นทองแดง เป็นสื่อให้ขาทองแดงทั้งสองเชื่อมถึงกัน และพลาสติกรอบข้างทำาหน้าที่เป็น ชนวนป้องกันไม่ให้ทองแดงไปโดนขาอื่น ๆ

100

ส่วนวิธีการเซ็ต Dip Switch ก็ง่าย ๆ ให้เรานึกถึง Switch ไฟธรรมดาที่มีการปิดและเปิด ซึ่งจริง ๆ แล้วทั้ง Jumper และ Dip Switch นัน้ ต่างมีจุดมุ่งหมายเหมือนกันตรงที่ทำางานเปรียบเสมือน Switch ธรรมดา มีสภาวะเปิดและปิด (Open and Close) เพื่อให้การเชื่อมและตัดวงจรนั้นเป็นตัวบอกให้ เมนบอร์ด รู้ว่าเราต้องการให้ทำางานอย่างไร

ตัวอย่าง Dip Switch บนเมนบอร์ด อันที่จริงแล้วเวลาเราจะเช็ท Jumper หรือ Dip Switch เราจำาเป็นต้องอ่านคู่มือเมนบอร์ดให้ดี ๆ ก่อน เพื่อที่จะได้รู้ว่าเรากำาลังจะเซ็ตอะไร เซ็ตตรงไหน อย่างไร และได้ค่าอะไรนะครับ ภาพด้านข้างนี้ เป็นตัวอย่าง Layout ของเมนบอร์ดของ Soltek SL-75JV บนเมนบอร์ดที่สำาคัญ ๆ หลัก ๆ ที่เราต้องเซ็ตก็คือเรื่อง ของ FSB (Font Side Bus) และ Multiple ของ CPU เพื่อ ให้เมนบอร์ดทำางานสอดคล้องกับ CPU ที่เรานำามาติดตั้ง จากตัวอย่างทั้งสองส่วนนี้เป็นการเซ็ตแบบ DIP Switch ซึ่ง SW1 เป็นการเซ็ต FSB (Font Side Bus) และ SW2 เป็นการเซ็ต Multiple (ตัวคูณ) ตามคู่มือเมนบอร์ดเป็น ดังตารางที่ 1 และ 2 เมนบอร์ดที่นำามาเป็นตัวอย่างนี้ รองรับการทำางาน CPU ตระกูล AMD เพราะฉะนัน้ หาก ผมต้องการนำาเอา CPU Athlon Thunderbird ความเร็ว 850 MHz มาติดตั้งบนเมนบอร์ดรุ่นนี้ผมต้องเซ็ต SW1 CPU Clock = 100 MHz ซึ่งต้องปรับ DIP 1-5 บน SW1

101

เป็น Off On Off Off On ตามลำาดับ ส่วน SW2 ต้องเลือก Multiple 8.5x เพราะฉะนัน้ ต้องเซ็ต DIP 14 บน SW2 เป็น Off Off On Off

มีการเซ็ต Jumper หนึ่ง ที่เราน่าจะรู้ไว้ว่าอยู่ตรงส่วนไหนของเมนบอร์ด คือ การ Clear CMOS Data เอาไว้เวลาที่เรา Update CMOS Version ใหม่ ๆ หรือ ว่าหากเกิดปัญหาจากการที่เราเข้าไป Set ค่าต่าง ๆ ใน BIOS แล้วทำาให้ BOOT ไม่ได้ เราจะได้ใช้ Jumper Clear CMOS DATA ทำาการ Clear ค่าต่าง ๆ ใน BIOS ให้กลับไปอยู่ในสภาวะเริ่มต้น เหมือนค่าที่ถูกเซ็ตจากโรงงานนะครับ สำาหรับเมนบอร์ดรุ่นนี้ตัว Jumper นีจ้ ะอยู่ที่ JBAT1 ดังรูป สภาวะปกติตัว Jumper จะเชื่อมอยู่ที่ขา 1-2 หากเราต้องการ Clear CMOS Data เราต้องย้าย Jumper มาที่ 2-3 แต่อย่าลืมนะครับว่าต้องทำาการย้าย Jumper ขณะปิดเครื่อง และตามคู่มือบอกว่าแค่เราย้าย มาก็จะ Clear CMOS แล้วไม่ต้องเปิดเครื่อง จากนั้นทำาการย้ายกลับไปยัง 1-2 แล้วทำางานตามปกติ

Jumper บน Hard Drive และ CD-Rom Drive

หน้าที่หลัก ๆ ของ Jumper ใน Hard drive และ CD-Rom Drive ก็คือการเซ็ตว่า Drive นัน้ เป็น Master หรือ Slave หลาย ๆ คนอาจจะเริ่มงงว่าอะไร Master อะไร Slave จะขออธิบายคร่าว ๆ ดังนี้

102

นะครับว่าปัจจุบัน Drive จำาพวก Hard Drive และ CD-Rom Drive นัน้ จะมีมาตรฐานการต่อแบบ IDE ซึ่งบนเมนบอร์ดส่วนใหญ่จะมีช่องต่อ IDE สองช่องซึ่งเรียกว่า Primary และ Secondary แต่ละ ช่องก็จะต่อ Drive ได้ 2 Drive นัน้ หมายความว่าเครื่องโดยทั่วไปจะสามารถใส่ Hard drive และ CD-Rom Drive รวมกัน 4 ตัว เนื่องจาก 1 ช่อง IDE สามารถต่ออุปกรณ์ได้ 2 ตัวนี้แหละครับที่ทำาให้ เราต้องมานั่งเซ็ตว่าจะให้ตัวไหนเป็น Master ตัวไหนเป็น Slave แต่ละรุ่นแต่ละยี่ห้อก็กำาหนดต่าง กันออกไป แต่อย่างไรก็ตามเราก็ยังสามารถ ใช้พื้นฐานความรู้ในการเซ็ตเดียวกันได้ สำาหรับ ฮาร์ดดิสก์และไดรฟ์ CD-Rom นัน้ ผูผ้ ลิตมักจะระบุการเซ็ตค่ามาให้ บนตัวมันเอง ใกล้ ๆ กับจุดที่เซ็ ตอยู่แล้ว และการดูก็ไม่ยากเท่าไหร่ เพียงแต่ท่านต้อง เข้าใจคำาว่า Master กับ Slave เท่านั้น ส่วนค่า อื่น ๆ ที่เห็น เช่น Cable Select นัน้ จะเป็นการใช้งานแบบพิเศษกับ สายเคเบิ้ล จะเกิดอะไรหากเรา เซ็ตไม่ถูกต้อง หรือเซ็ตอุปกรณ์ 2 ตัวมาชนกันเอง คำาตอบคืออุปกรณ์ไม่ถึงกับเสียหายหรอกครับ แค่เครื่องของเราก็จะมองไม่เห็นว่า เราได้ติดตั้งตัว Drive นัน้ ไปแล้วเท่านั้นเอง พอเราเซ็ตใหม่ให้ ถูกต้องทุกอย่างก็จะ กลับมาเป็นเหมือนเดิมครับ ไม่ต้องกลัวกับการเซ็ต Jumper พวกนี้นะครับ สรุป เรื่องราวของ Jumper ที่จริงก็คือ ส่วนที่ชว่ ยให้อุปกรณ์ต่าง ๆ ทำางานได้หลากหลายหน้าที่ ตรงตาม ความต้องการของผู้ใช้ ในเมนบอร์ดส่วนใหญ่จะเป็นการเซ็ตว่าขณะนี้ต้องการนำาเอา CPU อะไรมา ติดตั้ง จะให้ Disable/Enable ความสามารถต่าง ๆ ในเมนบอร์ดไม่ว่าจะเป็น Sound On Board, Vga On Board หรือจะเป็นการ Clear CMOS Data ส่วนใน Drive ชนิดต่าง ๆ ไม่วา่ จะเป็น Hard drive , CD-ROM Drive จะเป็นการกำาหนดบทบาทหน้าที่ ส่วนในอุปกรณ์อื่น ๆ นัน้ เราอาจจะเห็นการเซ็ต Jumper ได้ใน Card Interface บางประเภท ทั้งนี้ทั้งนั้นการเซ็ตค่าต่าง ๆ ต้องอาศัยคู่มือประกอบ เพราะว่าแต่ละอุปกรณ์ แต่ละโรงงานก็จะ ออกแบบมาไม่เหมือนกัน เซ็ตผิดพลาดก็อาจจะทำาให้อุปกรณ์นั้นใช้งานไม่ได้ แต่โดยส่วนตัวแล้ว คิดว่าไม่น่าจะทำาให้ถึงกับเสียหายอะไร เพราะทางโรงงานผู้ผลิตต้องเผื่อเหตุการณ์นี้ไว้อยู่แล้ว ขอ ให้เซ็ตให้ถูกต้องอุปกรณ์ก็นา่ จะใช้งานได้ ดังนั้น ไม่ต้องกลัวนะครับของอย่างนี้ ถ้าเราอ่านคู่มือ เข้าใจดีแล้วก็ลุยเลยครับ