Ideas And Techniques (chess)

1

บทที่ 2 ความคิดและเทคนิค Gary Kasparov แปลโดย ศล กอนอธิบายหลักการพื้นฐานของเกมหมากรุก ผมอยากจะแสดงฉากหนึ่งจากเกมเมื่อไม นานมานี้ใหคุณไดชมกันกอน และจะ เสนอแนะความคิดเห็นโดยเฉพาะสําหรับนัก หมากรุกระดับกลาง ผมหวังวาหลังจากที่คุณ อานบทวิเคราะหของผมจบแลว คุณจะพบ ดวยตัวคุณเองวาใครก็ตามที่อยากเดินหมาก ใหลึกล้ําและสวยงามจําเปนตองอาศัยความรู เชิงหมากรุกเยอะทีเดียว

G. Kasparov – F. Gheorghiu มอสโก 1982

2…

1 d4 นักเลนหมากรุกที่ช่ําชองรูจักแตมนี้ ทํานองเดียวกับการเดินเบี้ยหนาคิง e4 ที่เปน การเปดเกมที่ตรงไปตรงมาและสมเหตุสมผล ที่สุด หรือพูดงาย ๆ วาเปนตาเดินที่ดีที่สุด คุณเองก็อาจจะไดขอสรุปเดียวกันหลังจาก ศึกษาหลักการพื้นฐานสองสามชั่วโมง หลักการที่บอกวาชวงตนเกมเปนชวงที่นําตัว หมากมาสูสนามรบใหเร็วที่สุดเทาที่จะทําได และเพื่อเขาควบคุมศูนยกลางของกระดาน

1…

หนี ทําใหเสียหลัก จังหวะการเดินเพื่อนําตัว หมากออกมาจึงชาลง หรือมีการพัฒนาที่ชา ลงกวาที่ควรจะเปน ถาดํากินเบี้ยดวยมา 3 ... xd5 แบบนี้จะทําใหขาวไดเลน 4 e4 เปน คูเบี้ยที่แข็งแกรงในตําแหนงศูนยกลางซึ่งจะ ควบคุมตําแหนงสําคัญทั้งหมดในฐานของ ฝายดํา ไดแกชอง c5, d5, e5 และ f5 เราลองยอนกลับไปบรรทัดแรกของ การวิเคราะหการเดิน 2 c4 ที่พูดวา “ขาว ขวาง...” นี่เปนจุดตั้งตนของการตอสูดวย สติปญญาในเกมหมากรุก ยุทธการไดเริ่มขึ้น แลว ยิ่งความรูและความสามารถของผูเลน สูงสงเพียงใด เขาก็ยิ่งสามารถมองเห็นจุด เล็ก ๆ ของการตอสูที่มีอยูอยางมากมายใน เกม และยิ่งสามารถประเมินผลสืบเนื่องและ การตัดสินใจในอนาคตไดดีเยี่ยมเพียงนั้น

f6

นี่เปนหนึ่งในตาเดินที่ดีที่สุดของฝาย ดํา ดํานําตัวหมากสูสนามรบและปองกันคู ตอสูไมใหเปดเบี้ยแนว e เพื่อรวมกันยึดพื้นที่ ศูนยกลาง

2 c4 ขาวขวางไมใหดําเดินเบี้ย d สู d5 ไดอยางอิสระ สมมติวาดําเดินแบบนั้น หลังจาก 3 cd ดําจะตองตัดสินใจเลือก ระหวาง 3 ... xd5 4 c3 ลักษณะนี้ขาว ไดเดินมาลงสนามในขณะที่ดําตองเดินควีน

e6

ดําเปดทางใหบิชอบ และราวกับจะ ชดเชยเวลาที่เสียไปดวยการเตรียมพรอม เปดเบี้ย d ไปยัง d5

3 f3 ขาวมีตัวเลือกที่ดีสําหรับการ ดําเนินการตออยางเขมแข็ง รวมถึง 3 c3 และแมแต 3 g5 หรือ 3 f4 มันเปนเรื่อง เกี่ยวกับความสําคัญขั้นพืน ้ ฐานที่จะตอง เกาะติดกับหลักการพัฒนาตัวหมากที่รวดเร็ว และจะตองทําใหสําเร็จลุลวงในภารกิจชวง ตนเกม

3…

b6

ดําใหความสําคัญกับบิชอบบนชอง c8 และเตรียมที่จะนํามันสูตําแหนงรบหลัก คือ b7 หรืออีกชองหนึ่งคือ a6

4 a3 ในการเดินตาที่ดูเหมือนเรื่อยเปอยนี้ เราตองมีความเขาใจที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับจังหวะ ปองกันในเกมหมากรุก การเดินที่ไมบุกของ

2 ขาวกันไมใหบิชอบดํายืนบนตําแหนงที่มี ประสิทธิภาพ คือ b4 และในขณะเดียวกันก็ เตรียมความพรอมสําหรับเดินมาขาวไปยัง c3 ที่ที่อาจจะมีบทบาทสําคัญมากในการเลนใน ศึกสําหรับศูนยกลาง

4… 5 c3

b7

d5

โดยหลักการแลวดํามีความแข็งแกรง ที่ศูนยกลาง แตอยางไรก็ตาม การเดิน ... d5 มีขอเสียคือมันขวางแนวทแยงของบิชอบ b7

6 cd

จุดตอสูเล็ก ๆ อีกจุดหนึ่งในชวงเกมที่ พัฒนากอนการเดิน e4 ที่ทําใหขาวไดยึด ครองศูนยกลาง ในการเลือกเดินตานี้ ขาวคิด จากขอเท็จจริงที่วาหากเดิน 7 e4? xc3 8 bc xe4 ดําไดเบี้ยฟรีหนึ่งตัว

7…

ทั้งสองฝายกําลังพยายามจะดึงตัว หมากสูเกมเพื่อรวมกันเสริมการเกาะกุมใน การตอสูที่กลางกระดาน

5 ...

7 c2

xd5

ถาดําเดิน 6 ... ed บิชอบ b7 จะ ติดขัดโดยเบี้ยของมันเองและเสี่ยงกับภาวะที่ จะติดเดินไปไหนไมไดอยูตรงนั้น ถึงแมวา ลักษณะเฉพาะทางตําแหนงของดําไมอาจ กําหนดความสําเร็จของขาวลวงหนาได แต การสะสมที่สอดคลองกันไปเรื่อย ๆ ของขอ ไดเปรียบเล็กนอยเหลานี้ทําใหแกรนด มาสเตอรผูโชกโชนเปลี่ยนทิศทางเกมให เปนไปในแบบที่เขาตองการ

())))))))* +XY, + , +, +, +, +, +  , + , -......../

c5

ดําสามารถทําลายแผนของขาวได โดย 7 ... f5 แตมันมีราคาแพง เพราะเขา จะตองทิ้งเบี้ย e6 ใหออนแออยูดานหลัง

8 e4 9 bc

xc3

นี่เปนขอไดเปรียบอันใหมของขาว เขาสรางเบี้ยที่แข็งแกรงกลางกระดานได สําเร็จ และมีสวนรวมในการสูรบโดยการ ควบคุมแถวที่หา กลาวคือ ควบคุมเหนือ อาณาจักรของ ‘ศัตรู’ นักเลนหมากรุกเรียกสิ่ง นี้วา ‘ความไดเปรียบทางพื้นที่’

9…

e7 10 b5+ c6 11 d3 ในหมากรุก เสนตรงไมจําเปนตอง เปนระยะทางที่สั้นที่สุดระหวางจุดสองจุด เสมอไป การเดินบิชอบไปยัง d3 ในการเดิน สองทีของขาวมีประโยชนมากกวาการเดิน ทีเดียว ดําตอบโตการรุกดวยวิธีการที่เปน ธรรมชาติที่สุด เพราะหาก 10 b5+ c6 11 e5 Xc8 12 a4 c7 13 xa7 Xa8? 14 xc6+ ขาวชนะแนนอน บิชอบ ดําโชครายอยูบนชอง c6 ซึ่งขวางทางหมาก พวกเดียวกัน กรณีแบบนี้นักเลนหมากรุกถือ วาเปนตําแหนงหมากที่ไมดีและเปนตําแหนง ที่สัมพันธกันของแรงที่ไมดี

11 …

bd7

3 บิชอบที่ยืนบน c6 ทําใหมาตองจําใจ เดินไปยังตําแหนงที่ไมลุยแทนที่จะเปน ตําแหนงลุยคือ c6 เพราะเปนที่ที่มันสามารถ โจมตีศูนยกลางของขาวได มีความเปนไปได ดวยวาดําไมอยากยกขอไดเปรียบของบิชอบ สองตัวใหกับคูตอสูหลังจาก 11 ... 0-0 12 e5 แตในสถานการณปจจุบัน นี่เปนเพียง เรื่องเล็กนอยของปศาจสองตัวนั้น ดังผลสรุป เกมจริงที่คิงดําคางอยูกลางกระดาน ดังนั้น มันจึงสมเหตุสมผลกวาสําหรับดําที่จะเห็นแก ความปลอดภัยของคิงรีบเดินมันออกจาก ศูนยกลางใหเร็วที่สุดเทาที่จะทําได

12 0-0 ในฐานะที่ดําพาคิงเขาที่กําบังชา ขาว ตั้งเปาที่จะเปดศูนยกลางไมวาจะจายเทาไรก็ ตาม (เพื่อเคลียรแนวเบี้ยกลางกระดาน) ดวย เหตุนี้ขาวจึงนําคิงออกจากฉากรบไปพักผอน ในเขตพื้นที่ของเรือ

12 ...

h6

เหมือนกับ 4 a3 ที่ใชหยุดบิชอบดํา ... b4 นี่เปนตาเดินปองกัน แต 12 ... 0-0 นาจะเปนตาเดินที่เหมาะสมมากกวา องคประกอบของเกมที่สําคัญคือเวลา ที่แมนยําในการกระทํา แกรนดมาสเตอร Florian Gheorghiu เลือกจังหวะที่ไมคอยดี นักสําหรับมาตรการปองกัน

13 d1 ขาวเดินเรือมากลางกระดาน คาดการณเตรียมเปดแนว d

13 …

c7

ตอนนี้มันสายเกินไปแลวสําหรับดําที่ จะเขาปอม หลังจาก 13 ... 0-0 14 d5 (สังเวยเบี้ยหนึ่งตัว) 14 ... ed (14 ... b7? ไมดีเลย, 15 de fe 16 b5! ดําพลาดทา เพราะมายืนอยูบนชอง d7) 15 ed b7 16

c4 f6 17 2 และขาวไดเบี้ยที่แข็งแกรง ยึดศูนยกลาง

14 d5!

())))))))* +XY, +, + , + , + , + , + , +, -......../

‘คนที่จะไดเปรียบตองกระทํารวดเร็ว’ นี่เปนหนึ่งในคําสอนของนักคิดนักหมากรุกผู ยิ่งใหญและเปนแชมปโลกคนแรก วิลเฮลม ชไตนิทส (Wilhelm Steinitz, 1836-1900) เขาเปนผูคิดคนกฎพื้นฐานของกลยุทธหมาก รุก การวิเคราะหของมรดกเกาแกที่ถูกทิ้งไว โดยเหลาผูจดบันทึก (ตนฉบับใชคําวา coryphaei หมายถึง หัวหนาคณะประสาน เสียงกรีก ปจจุบันใชในความหมายวาผูนํา หรือโฆษก – ผูแปล) ในอดีตมีประโยชนตอผู ที่สนใจหมากรุกถวนหนา และเปนสิ่งจําเปน สําหรับคนที่ศึกษาหมากรุกอยางจริงจังและ ตองการพัฒนาฝมือของตนเอง ในเกมขางตน ขาวเสียสละเพียงเบี้ย ตัวเดียวแตไดทุกสิ่งที่เขาตองการกลับมา เปนคาตอบแทน – มันเปดแนวศูนยกลาง บีบ หมากดําบนแนว d และรัง้ คิงของคูตอสูใหอยู ในศูนยกลาง ชัดเจนวาเขาคือผูชนะในชวง ตนกระดาน – และเขาขอบคุณแผน ดําเนินการที่สอดคลองกัน แตอยางไรก็ตาม การที่จะไดรับประโยชนจากสิ่งนี้นั้น เขา จําเปนตองทําอยางเด็ดเดี่ยวและแมนยํา