Hist Kontr 1 Piastowie

Polska pierwszych Piastów Rządy pierwszych książąt i królów polskich, od czasów Mieszka I do Bolesława III Krzywoustego określa się mianem wczesnopiastowskiej Polski. Były to czasy, kiedy nasz kraj borykał się z wieloma trudnościami i narażony był na najazdy wrogów zewnętrznych. To także czasy upadku władzy monarszej, zamętu wewnątrz kraju. Ale jednocześnie potęgi i chwały państwa polskiego, chociażby za panowania Bolesława I Chrobrego. Polska w czasie tych dwóch wieków swojego istnienia żyła niejako między jednością a podziałem. Dla tego okresu charakterystyczne był zarówno tendencje centralistyczne jak i decentralistyczne. Pierwszy władca Polski, którego imię przekazują nam źródła to – książę Mieszko I (około 960 – 992) Jego legendarnymi przodkami zgodnie z przekazami mieli być Piast i jego trzej synowie: Siemowit, Lestek i Siemomysł, jednak na ten temat brak jest wiarygodnych źródeł. Mieszko sprawował władzę zwierzchnią nad plemieniem Polan, Goplan, Mazowszan i Lędzian. Polanie podporządkowywali sobie ziemie innych plemion w drodze podbojów, ale nie wiadomo, czy te ziemie podbił Mieszko I, czy jego przodkowie. Młode państwo polskie było niejednolite, książęta plemienni posiadali pełną swobodę. Mieszko, aby wzmocnić swój autorytet planował objęcie swoimi wpływami terenu Pomorza. Tutaj jednak natrafił na opór ze strony władcy niemieckiego. W 964 roku został zmuszony do zawarcia z Ottonem I układu pokojowego. W tej sytuacji postanowił szukać innego sojusznika. Ówczesna Polska była państwem pogańskim, wiec groziło jej niebezpieczeństwo chrystianizacji przeprowadzonej mieczem, drogą podboju ze strony książąt niemieckich. By uchronić młode państwo przed tą ewentualnością, Mieszko I postanowił przyjąć chrzest i przeprowadzić chrystianizację całego kraju. W 965 r. Mieszko zdecydował się na przymierze z Czechami i na małżeństwo z Czeską księżniczką Dobrawą. W 966 r. Odbył się Chrzest Polski. Na początku chrzest przyjęli tylko książę i jego otoczenie, natomiast chrystianizacja trwała jeszcze kilka wieków. W ten sposób Polska znalazła się w gronie państw chrześcijańskich ówczesnej Europy. W momencie chrztu Polskie ziemie obejmowały część Pomorza, Kujawy, Mazowsze i Wielkopolskę. W 972 r. Po bitwie pod Cedynią do Polski włączone zostało Pomorze Zachodnie. Na krótko przed śmiercią Mieszka (ok. 990 r.) do Polski został przyłączony Śląsk, a po jego śmierci ziemie Wiślan z Krakowem. Rządy Mieszka I to czasy jednoczenia i budowy Polski. Powstawały pierwsze grody i kościoły. A państwo było liczącym się na arenie międzynarodowej. Bolesław I Chrobry (992 – 1025) objął tron po śmierci swojego ojca Mieszka I. Jeszcze jako dziecko przebywał na dworze cesarskim. Tu uczył się języka niemieckiego, poznawał dworskie obyczaje i zawiązywał ważne w późniejszym okresie kontakty. Obejmując rządy w pierwszej kolejności rozprawił się za swoimi przyrodnimi braćmi i ich matką. Wypędził z kraju Mieszka, Świętopełka, Lamberta i Odę, chroniąc w ten sposób kraj przed rozbiciem. Za jego panowania Święty Wojciech odbył wyprawę misyjną do pogańskich Prusów (997 rok). W trakcie tej wyprawy zginął z rak niewiernych, a Bolesław wykupił jego ciało za taka ilość złota, jaką wagę miało ciało Świętego. Bolesław I miał bardzo dobre stosunki z cesarzem niemieckim. Otton III, planując swoją wizję uniwersalistycznej Europy, wiązał jej realizację z polskim księciem. Z tego tez powodu w 1000 r. przybył do Gniezna. Odwiedził grób Św. Wojciecha i spotkał się z Bolesławem Chrobrym. W czasie tej wizyty ofiarował Bolesławowi królewski diadem, wskazując, iż powinien uświęcić swoją władzę koronując się

na króla. Zapadły także decyzje odnośnie utworzenia arcybiskupstwa w Gnieźnie biskupstw w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Stosunki polsko-niemieckie pogorszyły się na początku XI wieku, kiedy na tronie cesarskim zasiadł Henryk II, niezbyt Polakom przychylny. W 1002 r. rozpoczął się konflikt pomiędzy tymi dwoma państwami. Bolesław zdołał zająć Milsko, Miśnię i Łużyce. Przez szesnaście lat, do 1018 r. trwał konflikt. W tym roku w Budziszynie został podpisany pokój. Kolejna wyprawa, tym razem na Kijów, także zakończyła się sukcesem. Do państwa Chrobrego zostały przyłączone Grody Czerwieńskie. W 1025 r. Bolesław I Chrobry koronował się na króla. Tytułem nie cieszył się zbyt długo, bo wkrótce po koronacji zmarł. Jego rządy były kontynuacją polityki, którą zapoczątkował jego ojciec. Wzrosła pozycja Polski na arenie międzynarodowej, państwo zostało powiększone terytorialnie i wzmocnione przez reformy wewnętrzne. Zdobycze terytorialne przynosiły Polsce wiele korzyści, ale także były ciężarem dla reszty społeczeństwa. Poczucie bezpieczeństwa było coraz mniejsze wraz ze wzrostem terenów Polski i nieustannych wojen, toczonych ze zmiennym szczęściem. W 1025 r. na tron wstąpił Mieszko II (1025 – 1034). Od razu przeprowadził swoją koronację, czym wzbudził niechęć do siebie cesarstwa. Stosunki pomiędzy tymi dwoma państwami w okresie rządów Mieszka II były stale napięte i groziły wybuchem konfliktu. W 1028 r. Mieszko II zorganizował wprawę na Saksonię, która zakończyła się niepowodzeniem. Trzy lata później tym razem cesarz niemiecki zwrócił się przeciwko Polsce. Mieszko II nie zdołał odeprzeć w 1031 r. najazdu cesarza Konrada oraz księcia kijowskiego Jarosława Mądrego. Od Polski odpadły zdobycze Chrobrego: Milsko i Łużyce przypadły Niemcom, a Grody Czerwieńskie Rusi. Czechy odzyskały Morawy, a Węgry dostały Słowację. W kraju doszło do konfliktu pomiędzy przedstawicielami dynastii, podczas którego Mieszko II opuścił kraj. Nie odzyskał już władzy królewskiej. Po śmierci Mieszka doszło do załamania aparatu państwowego. W 1039 r. na Wielkopolskę najechał książę czeski Brzetysław, uprowadzając jeńców, uwożąc wielkie łupy, a także złożone jeszcze przez Chrobrego w katedrze w Gnieźnie relikwia św. Wojciecha. Jednocześnie podporządkował sobie Śląsk. Mieszko II zmarł w 1034 r. Władzę po nim przejął Kazimierz Odnowiciel (1034 – 1058). Początki jego panowania nie należały do najłatwiejszych, ponieważ w Polsce walki pomiędzy sobą toczyli książęta, nie chcący dopuścić do objęcia tronu przez Kazimierza. Musiał, więc szukać pomocy za granicą. Otrzymał ją od cesarza Henryka III. Po powrocie do Polski zawarł dodatkowo sojusz z Rusią w 1040 r. i przystąpił do jednoczenia kraju. Pokonał cześnika Masława (Miecława) i przyłączył Mazowsze. Odzyskał także Śląsk. Zmarł w 1058 r. Dzięki polityce jednoczenia kraju zasłużył sobie na przydomek Odnowiciel. Kolejny władca Bolesław II Śmiały (Szczodry) zasiadł na tronie w 1058 r. Za jego rządów państwo polskie zostało odbudowane ekonomicznie, skarbiec nie świecił pustkami. W XI wieku wybuchł konflikt pomiędzy papiestwem w osobie Grzegorza VII i cesarzem Henrykiem IV. W jego wyniku cała Europa podzieliła się na dwa obozy: zwolenników papieża i jego polityki (obóz gregoriański) i przeciwników (antygregoriański). Bolesław II poparł papieża Grzegorza VIII. Podobnie jak to uczyniły Węgry. W obozie przeciwnym znalazły się Niemcy i Czechy. W 1076 r. dzięki tak prowadzonej polityce Bolesław II został niejako nagrodzony przez papieża, bowiem w tym roku został koronowany na króla Polski.

W następnym roku zorganizował nieudaną wyprawę na Kijów. Po powrocie do kraju popadł w konflikt z krakowskim biskupem Stanisławem. Zakończył się on tragicznie zarówno dla biskupa, który został zamordowany i dla samego króla, który musiał w 1079 r. uciekać z kraju. Zmarł na emigracji. Do Polski powróciła tylko jego żona wraz z synem. Nie objął on jednak tronu, bo został otruty. Tron objął Władysław I Herman (1079 – 1102), brat Bolesława II. Jego rządy upłynęły pod znakiem konfliktów z sąsiadami i przejmowania władzy przez możnowładców. W polityce zagranicznej w odróżnieniu od swojego brata Władysław szukał oparcia w cesarstwie i Czechach. Zdawał sobie sprawę z trudnej sytuacji, w której znalazła się Polska. Na trudną sytuację zewnętrzną nałożył się konflikt wewnętrzny. Wybuchła wojna domowa. W chwili śmierci Władysława konflikt nie został zażegnany. Władzę w państwie przekazał swoim dwóm synom. Bolesław III Krzywousty (1102 – 1138) był ostatnim władcą okresu wczesnopiastowskiego. Ojciec podzielił Polskę pomiędzy niego, przyznając mu Małopolskę i Śląsk oraz jego brata Zbigniewa (Wielkopolska i Mazowsze). Każdy z braci miał odmienne zdanie na temat przyszłości otrzymanych dzielnic, ale też i inne koncepcje prowadzenia polityki. Z tego tez powodu szybko popadli w konflikt. Społeczeństwo poparcia udzieliło Bolesławowi. Zbigniew wyjechał z kraju w 1107 r. W 1109 r. Bolesław III popadł w konflikt z cesarzem niemieckim Henrykiem V. Walki toczyły się o Bytów, Głogów i Wrocław. Bitwa rozstrzygająca rozegrała się na Pism Polu. W samym czasie do kraju powrócił Zbigniew. Został jednak wtrącony do wiezienia i oślepiony. W kolejnych latach Bolesław III skoncentrował swoje wysiłki na odzyskaniu wpływów nad Pomorzem Zachodnim. Przed śmiercią podzielił w 1138 r. kraj między swoich synów. Najstarszy władysław zwany później Wygnańcem, otrzymał Śląsk, Bolesław – Mazowsze, Mieszko – Wielkopolskę i Henryk – Sandomierszczyznę. W testamencie nie został uwzględniony najmłodszy syn z tego względu, że urodził się już po śmierci Bolesława III. Została także wydzielona dzielnica senioralna. Przypadła ona najstarszemu synowi, czyli Władysławowi. Testament Bolesława Krzywoustego był kolejnym podziałem monarchii wczesnopiastowskiej. Państwo polskie rozpadło się na dzielnice, zarządzane przez książąt. Bracia nie zamierzali respektować starszeństwa Władysława i roli jak nadał mu ich ojciec. Szybko się usamodzielnili, prowadząc odrębną politykę. W 1138 r. podział Polski stał się faktem. Na jego przezwyciężenie trzeba będzie czekać prawie 200 lat.