Herdenking Wapenstilstand2009

HERDENKING WAPENSTILSTAND - 11 november 2009 -Lochristi Geachte voorzitter, bestuursleden en sympathisanten van de Nationale Strijdersbond van België, afdeling Lochristi, Eerwaarde heer pastoor, Geachte schepenen, OCMW voorzitter, gemeente- en OCMWraadsleden, Geachte directeur, leerkrachten en leerlingen van de gemeentelijke basisschool Lochristi, Geachte leden van de lokale politie Puyenbroeck, Geachte brandweercommandant en leden van het vrijwillig brandweerkorps van Lochristi, Geachte verantwoordelijken en leden van het Rode Kruis, afdeling Lochristi, Geachte leden van de civiele bescherming, Geachte leden van vaderlandslievende en socio-culturele verenigingen, Geachte muzikanten van de harmonie Willen is Kunnen, Dames en heren, Jongens en meisjes, Naar goede jaarlijkse gewoonte verzamelen wij hier vandaag rond het monument der gesneuvelden van beide wereldoorlogen. Wij herdenken de slachtoffers van ’14-’18 en ’40-’45 en brengen in het bijzonder hulde aan hen die toen hun leven veil hadden voor volk en vaderland. Zonder hun moed en zelfopoffering en mede dankzij de steun van vele honderdduizenden soldaten van over de ganse wereld, zouden wij hier nu wellicht niet staan als vrije burgers. Aan hen allen in de eerste plaats past een welgemeend woord van dank. Dank ook aan het bestuur van NSB Lochristi voor de organisatie van deze en andere plechtigheden en activiteiten in de loop van het jaar. Het is een geruststelling voor het gemeentebestuur te weten dat een enthousiaste ploeg kameraden steeds paraat staat en er zo mee zorg voor draagt dat deze belangrijke gebeurtenissen uit onze vaderlandse geschiedenis niet in de vergeethoek raken. Want, ik herhaal het elk jaar, wie het verleden niet kent, kan onmogelijk met kennis van zaken het heden correct inschatten, laat staan de toekomst voorbereiden. Dank ook aan de heer André De Wilde voor de jarenlange terbeschikkingstelling van zijn muziekinstallatie. Op momenten zoals deze, dames en heren, jongens en meisjes, willen wij in de eerste plaats de historische feiten van toen zo waarheidsgetrouw mogelijk in

herinnering brengen. Door erover te lezen, door naar documentaires te kijken, maar vooral door er over te praten, bij voorkeur met hen die het allemaal hebben meegemaakt, als soldaat of als burger. De laatste oudstrijders van WO I zijn ondertussen zo goed als allemaal gestorven; hier en daar zijn er nog enkele krasse 100 plussers die als kind de Grote Wereldoorlog hebben meegemaakt. De jaren vorderen snel en ik merk dat ook het korps oudstrijders van de Tweede Wereldoorlog aan het slinken is, bij ons zo goed als elders. Zo ontvielen ons, hier in Lochristi, het voorbije jaar de heren Maurice Cotman, Robert Van Den Abeele, Maurice Van Damme en Polydoor Bracke, beter bekend als ‘Pol’, ‘Polleke’, jarenlang voorzitter van NSB Lochristi, gewezen oudstrijder ’40-’45, maar bovenal een aangenaam man, met wie ik in 2001, het eerste jaar dat ik burgemeester was, een gesprek had over zijn wedervaren tijdens de oorlog. Ik breng u graag een fragment uit ons gesprek van toen over wat Pol zélf heeft meegemaakt als soldaat. “ Op 10 mei 1940 kwam de goed voorbereide vijand met groot geweld ons storen. Om 4 uur in de ochtend wisten we al hoe laat is was. Velen van ons zaten dicht bij de Duitse grens. Het was spannend om aan verdediging te denken. Moedig als we waren deden we ons best en vonden bij elkaar veel steun. We konden niet anders doen dan voorzichtig te weerstaan. We hadden maar één kans en dat was stelselmatig achteruit trekken. De vijand volgde door voorwaarts te trekken. Zo kwamen we vanuit Limburg, via het Albertkanaal, over Temse en verder langs de Leie tot in West-Vlaanderen. Er was maar één oplossing: in het water springen. Onze koning Leopold wist dat ook. En hij heeft wijs gehandeld door zich over te geven. Vele van onze kameraden waren reeds krijgsgevangen genomen en de overigen dachten alleen maar aan hun geboorteplaats.” Het is inderdaad hoog tijd om zoveel mogelijk getuigenissen van toen nu vast te leggen ten behoeve van de jongeren en de generaties na ons. En, geloof mij vrij, dames en heren, er zijn geen sterkere getuigenissen denkbaar dan van hen die de gruwel aan d’n lijve hebben ondervonden, of van hun kinderen die het uit eerste hand hebben vernomen. Dat is hier in Lochristi niet anders. Achter elk van de namen die we zonet hebben horen afroepen, schuilt een menselijk verhaal, met één rode draad, nl. dat het veel te vroeg en abrupt is afgebroken, ofwel dat de persoon in kwestie, wanneer hij of zij het geluk heeft

gehad de oorlog te overleven, dan toch voor de rest van zijn leven getekend was door die vreselijke gebeurtenissen. In feite zouden we het verhaal achter élk van de afgeroepen namen moeten reconstrueren, nu het misschien nog niet te laat is. Zo sprak ik deze week met Doreen Wilkins, personeelslid van onze gemeente, woonachtig in Zeveneken en dochter van Georges Wilkins en Marcella Van Eetvelde. Gaandeweg ons gesprek ben ik mij gaan realiseren dat bepaalde families, méér dan andere, toch wel bijzonder zwaar zijn getroffen door de gruwelen van beide wereldoorlogen. Marcella, Doreens moeder, is inmiddels een bekende Gentenaar, want zonder twijfel ’s lands oudste nog actieve zelfstandige. Marcella is 95 jaar en tapt reeds 77 jaar pintjes in haar café ‘Zeveneken’ in Oostakker. Later, wanneer ze met pensioen zal gaan, zal ze ongetwijfeld terug naar plechtigheden als deze komen, zo heeft ze aan haar dochter beloofd. Maar momenteel heeft ze het nog veel te druk … Marcella’s jonge jaren waren echter niet zo vrolijk want haar vader, Octaaf Van Eetvelde, afkomstig uit Bastelare, Zeveneken, werd tijdens de Eerste Wereldoorlog opgeëist door de Duitsers om voor hen te werken. Octaaf weigerde, werd afgevoerd naar Frankrijk en stierf er van honger en ontbering. Hij ligt thans begraven in Valenciennes. Tijdens de Tweede Wereldoorlog leerde Marcella, die inmiddels samen met haar moeder café hield te Oostakker, Georges Wilkins kennen. Tegen het eind van de oorlog streken de Engelsen neer in de streek rond Gent en in het Instituut Glorieux trokken zij een veldhospitaal op, waar de gewonden van het Ardennenoffensief per trein naartoe werden gevoerd om verzorgd te worden. Eén van die Engelse soldaten was dus Georges, geboren in Australië, en sergeant bij de Royal Army, Medical Corps, 8ste leger van Montgomery. Georges heeft nog gevochten tegen de troepen van Rommel bij El Alamein. Wie iets van oorlogsgeschiedenis kent, weet dat de slag bij El Alamein, in het noorden van Egypte, een mijlpaal in de oorlog was. Het was immers pas de tweede keer dat de Duitsers en de Italianen een veldslag verloren (de eerste slag die ze verloren was de Slag om Engeland in 1940). In Egypte verloren de Duitsers en Italianen 59.000 manschappen, de Britten 13.000. Later nam Georges ook deel aan de Landing in Normandië, wellicht de meest tot de verbeelding sprekende veldslag tijdens de Tweede Wereldoorlog; ontelbare keren verfilmd ook. Voor Georges was het evenwel geen film, maar bittere realiteit. Als bij wonder overleefde hij, in tegenstelling tot zijn broer, die gewond werd en zijn oom, Harold Wilkins die sneuvelde en begraven ligt op het militair kerkhof te Brandhoek, nabij Ieper. Dit zijn grote bladzijden uit de Wereldgeschiedenisboeken, dames en heren, jongens en meisjes, en ze werden meegeschreven door mensen van bij ons, mensen

zoals Octaaf en Georges, maar evengoed door mensen als Pol Bracke, Maurice Cotman, Robert Van Den Abeele en Maurice Van Damme en alle hier aanwezige nog in leven zijnde oudstrijders. Laat ons de namen die hier afgeroepen werden, eren en laat ons de verhalen achter die namen reconstrueren opdat zij die na ons komen nooit zouden vergeten wat oorlogen teweeg brengen. En in één adem voegen wij eraan toe dat wij alles in het werk moeten stellen om zoiets nooit meer opnieuw te laten gebeuren. Ik dank u voor uw aandacht. Yves Deswaene Burgemeester Lochristi 11 november 2009