Hbo-masteropleiding Sen, Voortgezet (speciaal) Onderwijs

12

Hbo-masteropleiding Special Educational Needs 2007-2008

12

(Speciaal) Voortgezet Onderwijs Beroepsonderwijs

12 12

d! O

in he

ve r a l

t l an

Als u leraar bent in het (speciaal) voortgezet onderwijs of beroepsonderwijs hebt u waarschijnlijk een hbo-

De opleiding kan zowel in deeltijd als in voltijd gevolgd worden. In deze prospectus leest u alles over het door het ministerie erkende en bekostigde opleidingsaanbod van Fontys OSO.

opleiding gevolgd. In het vernieuwde onderwijsstelsel betekent dit, dat u minimaal de graad van hbo-bachelor bezit. Met ingang van het studiejaar 2007-2008 kan een leraar (speciaal) voortgezet onderwijs of beroepsonderwijs zich specialiseren in ‘speciale zorg voor leerlingen’ door een hbo-masteropleiding Special Educational Needs (SEN) te volgen. Het Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (Fontys OSO) is geaccrediteerd om deze masteropleiding SEN aan te bieden.

Al het mogelijke is gedaan om de informatie in deze prospectus zo juist en actueel mogelijk te maken. Fontys OSO kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor mogelijke nadelen die lezers, door eventuele onvolkomenheden in deze uitgave, zouden kunnen ondervinden.

Inhoud 1

Algemene informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9

Hbo-master Special Educational Needs . . . . . . .6 Hbo-master versus Academic master . . . . . . . . .7 Toelatingseisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Studiemogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Contractonderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Lesrooster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Opbouw van de opleiding . . . . . . . . . . . . . . . .10 Studiebelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 Studiedagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

2

Leerroutes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 Eenjarige leerroutes in voltijd

2.1 2.2

Gespecialiseerde Leraar (GLV1) . . . . . . . . . . . .13 Remedial Teaching (RTV1) . . . . . . . . . . . . . . .14

2.3

Remedial Teaching Voortgezet Onderwijs (RVD2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 Motorische Remedial Teaching (MRD2) . . . . .17 Gespecialiseerde Leraar Praktijkonderwijs en Leerwegondersteunend Onderwijs (PLD2) . . .19 Leerlingbegeleiding/Schooldecanaat (LDD2) .21 Zorg(Team)Coördinatie (ZCD2) . . . . . . . . . . .23

12 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16

Eenjarige leerroutes in deeltijd

2.17 2.18 2.19 2.20 2.21

Tweejarige leerroutes in deeltijd

2.4 2.5 2.6 2.7

Coachend Innoveren (CVD2) . . . . . . . . . . . . .25 Coaching in diversiteit (CDD2) . . . . . . . . . . . .26 Gespecialiseerd leraar in het MBO (RED2) . . .27 Autismespecialist (AUD2) . . . . . . . . . . . . . . . .29 Ambulante Begeleiding (ABD2) . . . . . . . . . . .30 School Video Interactie Begeleiding (SVD2) . .31 Oplossingsgericht werken in het onderwijs (OWD2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32 Inspirerend leidinggeven aan innovatie (MED2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 Coaching als vorm van Professionele Ontwikkeling (COD2) . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

2.22 2.23 2.24

1

Dyslexiespecialist (DSD1) . . . . . . . . . . . . . . . .38 Remediaal Specialist (RSD1) . . . . . . . . . . . . . .40 Ambulante Begeleiding (ABD1) . . . . . . . . . . .42 School Video Interactie Begeleiding (SVD1) . .43 Oplossingsgericht werken in het onderwijs (OWD1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44 Autismespecialist (AUD1) . . . . . . . . . . . . . . . .45 Zorg(Team)Coördinatie (ZCD1) . . . . . . . . . . .46 Verdiepingstraject op basis van praktijkonderzoek (POD1) . . . . . . . . . . . . . . .48

12

12

12

Academic Master

5

OSO als expertisecentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . .62

2.25

Academic Master Special Educational Needs (SEN2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49

5.1 5.2 5.3

Scholing en begeleiding . . . . . . . . . . . . . . . . .62 Lezen over speciale onderwijszorg . . . . . . . . .63 Congressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63

3

Overzicht leerroutes en leslocaties . . . . . . . . . . .51 6

Samenwerkende partners . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64

4

Administratieve gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . .56

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8

Aanmelding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 Leerrechten, collegegeld en betaling . . . . . . . .56 Contractstudenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Inschrijfduur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Annuleren en uitschrijven . . . . . . . . . . . . . . . .59 Veranderen van lesplaats . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Bijkomende kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Studentenpas, bewijs van inschrijving en studentnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Studiefinanciering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Tegemoetkoming studiekosten door de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61 CROHO-registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61

7

Voor meer informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66

8

Informatiebijeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68

4.9 4.10 4.11 4.12

2

12

12

12

12

3

“Leerlingen die op een

De filosofie van de docenten van Fontys OSO is dat elke leerling recht heeft op een optimale ontplooiing. Het onderwijs moet rekening houden met verschillen tussen leerlingen. Het gedifferentieerd leren wordt zichtbaar doordat leerlingen hetzelfde programma op verschillende manieren moeten kunnen verwerken. In het voortgezet onderwijs kunnen leerlingen een leerweg kiezen die bij hen past. Leraren moeten om kunnen gaan met deze heterogeniteit, vooral op het gebied van leer- en gedragsproblemen. Er is een toenemende vraag naar specifieke deskundigheid om leerlingen met hulpvragen op orthopedagogisch en -didactisch terrein te kunnen begeleiden.

specialistische manier begeleid moeten worden” Iedere leraar in het voortgezet onderwijs/ beroepsonderwijs krijgt vroeg of laat te maken met leerlingen met problemen. Die leerlingen hebben weinig contact met anderen, vertonen agressief of ander ongewenst gedrag, kunnen zich slecht concentreren of kunnen met bepaalde vakken niet meekomen. Deze leerlingen zullen op een specialistische manier begeleid moeten worden.

Daarnaast zijn er tal van veranderingen waar te nemen waardoor de rol van de docent meer verschuift naar die van coach en begeleider. In het geheel van voorzieningen in het (speciaal) voortgezet onderwijs en (middelbaar) beroepsonderwijs is tevens een meer prominente plaats voor functionarissen die zich met een vorm voor zorg voor leerlingen bezig houden.

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO) biedt mastertrajecten en maatwerktrajecten aan die theoretisch én praktisch ingaan op de problematieken die een leraar in de werksituatie tegenkomt. Door deze combinatie van theorie èn praktijk bieden de docenten van Fontys OSO u een stevige en brede basis voor het begeleiden van leerlingen met problemen.

4

Docenten die betrokken zijn bij de uitvoering van de leerroutes (speciaal) voortgezet onderwijs/middelbaar beroepsonderwijs hebben in het algemeen ervaring opgedaan in één van de genoemde onderwijssectoren of zijn actief betrokken bij ontwikkelingen in de sector.

Op het terrein van studiebegeleiding, studiekeuze- en loopbaanbegeleiding wordt van de scholen meer deskundigheid verwacht. Scholen voor (speciaal) voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs moeten binnen de eigen school, maar ook binnen samenwerkingsverbanden werken aan een zorgstructuur en zorgcultuur.

12

Deze prospectus beschrijft de leerroutes kort. Van alle leerroutes is een uitgebreide beschrijving beschikbaar.

Momenteel zijn de ontwikkelingen in het vmbo en mbo veelvuldig gespreksonderwerp in de media. Het beroepsonderwijs krijgt steeds meer aandacht. Veel van de hierboven genoemde problematieken en thematieken blijken ook in deze vorm van onderwijs te spelen. Om een goede bijdrage te kunnen leveren aan bovengeschetste ontwikkelingen stelt Fontys OSO de opleidingsmogelijkheden steeds bij. Voor verschillende doelgroepen en voor nieuwe functies in het voortgezet onderwijs/beroepsonderwijs zijn leerroutes en maatwerktrajecten ontwikkeld.

Mocht een groep leraren in een samenwerkingsverband, school of scholengemeenschap belangstelling hebben voor een leerroute dan bestaat de mogelijkheid om de scholing op locatie uit te voeren.

12

12

12

Miel Boeijkens, directeur Fontys OSO

Ronald Haccou, MT-lid Fontys OSO Voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs

Tilburg, maart 2007

5

1

1

Algemene informatie

begeleider of ontwikkelaar. Aan elk profiel is een aantal leerroutes gekoppeld, zoals leerlingbegeleiding/ schooldecanaat, coachend innoveren, autismespecialist en leraar leerweg ondersteunend onderwijs. De inhoud van deze leerroutes wordt voor een belangrijk deel bepaald in samenspraak met de betreffende beroepsverenigingen, zoals de Landelijke beroepsvereniging Remedial Teaching (LBRT), Landelijke Beroepsgroep Interne Begeleiding (LBib), Beroepsvereniging School Video Interactie Begeleiding, Autismespecialist, Leerlingbegeleiding en Schooldecanaat.

1.1

Hbo-master Special Educational Needs Met ingang van het studiejaar 2007-2008 biedt Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg de hbomasteropleiding Special Educational Needs aan. Dit is een ‘Master in Education’. Studenten volgen in voltijd (één jaar) of in deeltijd (twee jaar of één jaar) een beroepsgerichte masteropleiding met daarbinnen gemeenschappelijke inhouden. De éénjarige deeltijdopleiding is bedoeld voor studenten die al een eerdere voortgezette opleiding hebben gedaan en op grond daarvan vrijstellingen krijgen met een omvang van 30 ECTS.

Het opleidingsprofiel ‘Specialist’

Binnen dit profiel ligt het accent op een meer inhoudelijke verdieping. Denk hierbij aan onderzoek en behandeling van dyslexie, autisme of gedragsproblemen. De student kiest voor leerroutes als remedial teaching, dyslexiespecialist en autismespecialist.

Binnen de masteropleiding komen naast een theoretische verdieping ook vormen van praktijkonderzoek aan de orde. Dit onderzoek loopt als een rode draad door de hele leerroute. De opleiding wordt afgesloten met een meesterstuk dat een bijdrage levert aan de onderwijspraktijk van de student/leraar.

Het opleidingsprofiel ‘Begeleider’

Binnen dit profiel ligt het accent op professionalisering, gericht op het begeleiden van collega’s of leerlingen binnen de onderwijsomgeving. Denk hierbij aan leerroutes als School Video Interactie Begeleiding, oplossingsgericht werken, begeleiding van professionals, schooldecanaat en de leerroute coaching als vorm van professionele ontwikkeling.

Bij de start van de opleiding schrijft de student in voor een leerroute die valt binnen één van de drie profielen binnen het domein ‘onderwijszorg’: specialist, 6

De hbo-masteropleiding wordt aangeboden op tien uitvoeringslocaties in het land. Als een groep van minimaal 12 leraren, vallend onder een bestuur of in een samenwerkingsverband, belangstelling heeft voor de masteropleiding, dan bestaat de mogelijkheid om de gekozen leerroute op locatie uit te voeren.

Het opleidingsprofiel ‘Ontwikkelaar’

Binnen dit profiel staat de oriëntatie op de ontwikkeling van de zorg binnen het totale systeem van de school centraal. De leerroutes zijn gericht op het vormgeven van samen leren in de eigen onderwijsorganisatie. Denk hierbij aan de leerroute coachend innoveren en de leerroutes zorgteamcoördinator en inspirerend leiding geven aan innovatie.

Het met goed resultaat afsluiten van de masteropleiding geeft recht op het getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld.

In kleine leer- en onderzoekgroepen werken studenten aan het ‘leren leren’ en aan het vormgeven van hun praktijkgericht onderzoek. Naast de keuze voor een leerroute kan de student zich verder richten op een specifiek werkveld: het (speciaal) basisonderwijs, het (speciaal) voortgezet onderwijs/beroepsonderwijs of de clusterscholen. Alle leerroutes staan beschreven in hoofdstuk 2 van deze prospectus.

1.2 Hbo-master versus Academic master Fontys OSO biedt naast de hbo-masteropleiding Special Educational Needs ook een tweejarige Academic Master Special Educational Needs in samenwerking met Roehampton University in Londen (zie paragraaf 2.25). In Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen een hbo-masteropleiding en een academic masteropleiding. Binnen een hbo-masteropleiding ligt het accent vooral op het (verder) ontwikkelen van een professionele beroepshouding, waarbij het toepassen en ontwikkelen van kennis in de context van het beroep centraal staat.

De hbo-masteropleiding Special Educational Needs is gebaseerd op het competentieprofiel zoals beschreven in het boekje ‘Bekwaam en Speciaal’ *. In overleg met het werkveld en betrokken instanties is een set competenties beschreven, waarover een leraar moet beschikken als hij wil werken met leerlingen die speciale zorg vragen. De masteropleiding kent hiermee een praktijkgerichte aanpak.

*

7

Het boekje ’Bekwaam en Speciaal’ is verkrijgbaar via de webshop van Fontys OSO: www.fontysoso.nl/webshop.

12

12

12

12

1

Binnen de academic masteropleiding ligt het accent op de inhoudelijke en theoretische kennis en in mindere mate op de professionele beroepshouding in de context van het beroep.

- u hebt relevante werkervaring, voorafgaand aan of aantoonbaar tijdens de masteropleiding in de vorm van een arbeidscontract dan wel een leerwerkplekovereenkomst.

1.3 Toelatingseisen De masteropleiding van Fontys OSO is opgenomen in de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). Het is een hbo-masteropleiding met een omvang van 60 ECTS (European Credit Transfer System). Zie voor meer uitleg www.fontys.nl/ects. In de deeltijdopleiding worden deze studiepunten verdeeld over twee studiejaren. Studenten die in aanmerking komen voor vrijstellingen met een omvang van 30 ECTS, kunnen de tweejarige deeltijdopleiding in één jaar doen.

Degenen die géén onderwijsbevoegdheid hebben, kunnen deze ook niet aan een afgeronde masteropleiding Special Educational Needs ontlenen.

Om toegelaten te kunnen worden tot een hbomasteropleiding gelden de volgende eisen: - u hebt een relevant diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau, zoals een lerarenopleiding basisonderwijs met eventueel een minor ‘onderwijszorg’, een lerarenopleiding voortgezet onderwijs, logopedie, een sociaalagogische opleiding, (ortho)pedagogiek, psychologie of onderwijskunde;

1.4 Studiemogelijkheden Fontys OSO biedt in het studiejaar 2007-2008 de volgende leerroutes aan:

Voltijdstudenten zijn verplicht zelf een leerwerkplek te zoeken en een leerwerkplekovereenkomst af te sluiten. Studenten die een opleiding in deeltijd volgen en (nog) geen baan hebben, dienen zelf een school te zoeken waar de praktijkopdrachten en het praktijkonderzoek uitgevoerd kunnen worden. Ook zij sluiten een leerwerkplekovereenkomst af met de betrokken school.

Eenjarige leerroutes in voltijd

Zie voor verdere informatie paragraaf 2.1 tot en met 2.2. Tweejarige leerroutes in deeltijd

Zie voor verdere informatie paragraaf 2.3 tot en met 2.16. 8

Eenjarige leerroutes in deeltijd voor oud-studenten (actualiserings- en verbredingstrajecten)

Zie voor verdere informatie paragraaf 2.17 tot en met 2.24. Een Academic Master Special Educational Needs

Zie paragraaf 2.25. Een schematisch overzicht van alle leerroutes en lesplaatsen staat in hoofdstuk 3. Hier vindt u ook een overzicht van de dagen waarop de bijeenkomsten gepland zijn. Naast deze prospectus (Speciaal) Voortgezet Onderwijs/ Beroepsonderwijs zijn er aparte prospectussen voor Speciaal Onderwijs en (Speciaal) Basisonderwijs/ Voor- en Vroegschoolse Educatie.

ontwikkeling, gezien in een meerjarenperspectief. Fontys OSO biedt de mogelijkheid als team of als groot deel van een team via een masteropleiding op maat in de regio een meerjarig traject te volgen. Vraag onze brochure over deze korte of langdurige begeleidings- en scholingsmogelijkheden aan bij het secretariaat (zie achterzijde van deze prospectus).

12

1.5 Contractonderwijs Belangstellenden die niet aan de vooropleiding voldoen of onderwijsgevenden die in één of meerdere specifieke modules geïnteresseerd zijn, kunnen van een leerroute ook één of meerdere modules volgen. Hiervoor wordt dan een contract afgesloten. Contractstudenten ontvangen voor de gevolgde module(s) een certificaat.

12

1.6 Lesrooster Vanwege de vakantiespreiding is het niet mogelijk een jaarrooster 2007-2008 uit te brengen dat van toepassing is op alle opleidingsplaatsen in het land. Op het rooster wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de regionale vakantieregelingen. De openingsbijeenkomsten/colleges starten in de week van 3 september 2007. Eind augustus 2007 ontvangt u een lesrooster van de leerroute waarvoor u hebt ingeschreven.Tevens ontvangt u een literatuurlijst, studiegids en een routebeschrijving naar het lesgebouw.

Professionalisering van docenten wordt tegenwoordig steeds meer vanuit de school ingevuld. Dit geschiedt via IPB (Integraal PersoneelsBeleid) en is gekoppeld aan de centrale doelen die de school als professionele werkorganisatie stelt. Er komt verantwoord (na)scholingsbeleid tot stand en wel vanuit het idee van integrale schoolontwikkeling en integrale leerlingenzorg. Daarom komt het vaker voor dat schoolteams/directies ervoor kiezen meer structurele vormen van scholing in te zetten. Men heeft daarbij duidelijk oog voor school9

12

12

1

welke competenties hij wil verwerven. Bij inschrijving heeft de student gekozen voor één van de drie opleidingsprofielen: specialist, begeleider of ontwikkelaar én voor een leerroute binnen het profiel.

Deze informatie is ook terug te vinden via de website: www.fontys.nl/oso. 1.7 Opbouw van de opleiding Een studiejaar bestaat uit 40 weken. De masteropleiding is opgebouwd uit perioden. In een periode wordt gewerkt aan een inhoudelijk samenhangend geheel van één of meerdere modules.

Studenten participeren verder in leer- en onderzoeksgroepen. Deze groepen bestaan uit een beperkt aantal deelnemers. In deze groepen wordt aandacht besteed aan de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de student. Dit vindt plaats door te werken aan leervragen, studievoortgang, reflectie en onderzoeksvragen. In het eerste jaar worden zes bijeenkomsten gepland. Eveneens zal ruimschoots aandacht besteed worden aan de begeleiding van het ‘meesterstuk’, de afstudeerscriptie.

De eerste periode van de masteropleiding heeft een introducerend karakter. In de eerste bijeenkomst wordt de opzet van de opleiding aan de orde gesteld en geven studenten en opleiders de verwachtingen naar elkaar aan. De student geeft aan welke competenties hij wil verwerven en beschrijft dit in een persoonlijk ontwikkelplan (POP). In de tweede bijeenkomst wordt aandacht besteed aan het thema ‘inclusie/passend onderwijs’. Elke student die zich professionaliseert op het terrein van speciale onderwijszorg dient een visie op dit onderwerp te ontwikkelen. De derde bijeenkomst heeft betrekking op de introductie van de onderzoekslijn. In deze bijeenkomst wordt de rol van reflectie en onderzoek binnen de masteropleiding uiteengezet.

1.8 Studiebelasting Voltijdstudenten hebben gedurende twee dagen instructie- en/of werkcolleges. Ook worden twee dagen ingeroosterd voor praktijkopdrachten en praktijkonderzoek op een relevante school. Dat zal doorgaans een school voor basisonderwijs of speciaal basisonderwijs zijn. Eén dag per week moet door de student worden gereserveerd voor het bestuderen van (wetenschappelijk georiënteerde) literatuur.

Hierna volgen 24 (deeltijd) of 54 (voltijd) bijeenkomsten voor de competentielijn/leerroute. De student geeft aan het begin van zijn masterstudie aan

Deeltijdstudenten nemen gemiddeld per week deel aan één middag- of avondbijeenkomst van 3,5 à 4 uur. 10

Daarnaast investeren zij eenzelfde hoeveelheid tijd aan zelfstudie.Verder moeten praktijkopdrachten en een praktijkonderzoek in de eigen werkomgeving worden uitgevoerd.

Opleidingsprofiel ONTWIKKELAAR

voorbeelden van leerroutes:

Opleidingsprofiel BEGELEIDER

voorbeelden van leerroutes:

12

Coachend innoveren

1.9 Studiedagen In bepaalde leerroutes zijn studiedagen gepland.Voor het bijwonen van een studiedag is het van belang tijdig een verzoek aan uw werkgever (het schoolbestuur) te richten om deel te kunnen nemen (kort buitengewoon verlof voor studiedoeleinden). In enkele (éénjarige) leerroutes zijn meerdere studiedagen opgenomen.

Zorgteamcoördinator

Leerlingbegeleiding/Schooldecanaat Intern Begeleider School Video Interactie Begeleiding Oplossingsgericht Werken

Afstuderen (meesterstuk)

Inspirerend leiding geven aan innovatie

voorbeelden van leerroutes:

12

Remedial Teaching VO Gespecialiseerde Groepsleraar Autismespecialist Zeer Moeilijk Lerende Kinderen (Cluster 3) Lichamelijk en Meervoudig Beperkte Kinderen (Cluster 3) Auditief Beperkten (Cluster 2) Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen (Cluster 4) Praktijkonderwijs Leerwegondersteunend Onderwijs

1e studiejaar DT

12

12

Remedial Teaching PO

Opleidingsprofiel SPECIALIST

Inclusie

Reflectie- onderzoeksmethodologie

Startbijeenkomst

Leer- en Onderzoeksgroep

2e studiejaar DT

Voltijd 1 jarig

11

2

2

Leerroutes

Eenjarige leerroutes in voltijd Toelatingseis:

Een relevant diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau en relevante werkervaring, voorafgaand aan of aantoonbaar tijdens de masteropleiding in de vorm van een arbeidscontract dan wel een leerwerkplekovereenkomst. Studieduur: 1 jaar. Studiebelasting: Per week 2 dagen college, 2 dagen praktijkopdrachten en praktijkonderzoek en 1 dag zelfstudie. Stage: Voltijdstudenten zijn verplicht zelf een leerwerkplek te zoeken; ze dienen hiervoor een leerwerkplek- of een arbeidsovereenkomst af te sluiten. Diplomering: Getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld. Studiefinanciering: Voltijdstudenten kunnen gebruik maken van de regeling studiefinanciering (zie paragraaf 4.9).

12

2.1 Gespecialiseerde Leraar (code GLV1) In deze leerroute gaat het om het professioneel omgaan met leerlingen met gedrags-, sociaal-emotionele en onderwijsleerproblemen. De leraar specialiseert zich in het planmatig en oplossingsgericht omgaan met onderwijsleerproblemen, zoals lees- en spellingsproblemen (dyslexie), reken-/ wiskundeproblemen en problemen met begrijpend en studerend lezen, rekening houdend met verschillen in de groep. Ook specialiseert de leraar zich in de aanpak van ernstige sociaal-emotionele problemen en gedragsproblemen en kinderpsychiatrische beelden. Bovendien traint men zich als leraar in het communiceren met probleemleerlingen en hun ouders of verzorgers. Men verdiept zich in de samenhang tussen het onderwijs binnen de eigen school en het netwerk van relaties waarvan de school deel uitmaakt.

Lesplaatsen

12

Amsterdam, Bergen op Zoom, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard,Tilburg en Utrecht. Module ECTS GL01 Introductie 4 GL01a Communicatie 3 GL02 Planmatig omgaan met onderwijsleerproblemen I 7 GL03 Planmatig omgaan met gedragsproblemen I 7 GL03a Drama als orthopedagogisch middel 3 GL04 Afstuderen / Leer- en onderzoekslijn 16 GL05 Planmatig omgaan met onderwijsleerproblemen II 8 GL06 Planmatig omgaan met gedragsproblemen II 8 GL07 Netwerk van relaties in en om de school 4

Doelgroep

Leraren die onderwijs geven aan leerlingen met leeren/of gedragsproblemen in het basisonderwijs of in de school voor speciaal basisonderwijs en leraren die zich willen bekwamen in het verlenen van speciale onderwijszorg, vooral in klassenverband.

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

13

12

12

12

2

2.2 Remedial Teaching (code RTV1) Remedial Teaching is een vorm van hulpverlening aan leerlingen met specifieke (didactische) hulpvragen, individueel of in een kleine groep. De hulp kan inhouden: - het onderzoeken van kinderen; - het opstellen en uitvoeren van handelingsplannen; - het selecteren van (ortho)didactische materialen en leer- en hulpmiddelen ten behoeve van de handelingsplanning; - het overleggen over de inhoud, de afstemming en de organisatie van de hulp met de groepsleerkracht en/of ouders. De eenjarige leerroute in voltijd richt zich in het bijzonder op de persoonlijke professionele ontwikkeling, visievorming en onderzoek naar functioneren in een speciale professionele situatie.

Lesplaatsen

Amsterdam (i.s.m. IPABO Amsterdam), Bergen op Zoom/Breda (i.s.m. Avans Hogescholen), Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Rotterdam (i.s.m. Hogeschool Leiden),Tilburg en Utrecht (i.s.m. Hogeschool Domstad). Module ECTS RT01 Introductie 4 RT02 Leesproblemen en dyslexie 9 RT03 Problemen met begrijpend lezen, taalontwikkeling en NT2 6 RT04 Spellingproblemen 4 RT05 Rekenproblemen en Non-verbal Learning Disabilities (NLD) 9 RT06 Pedagogische en gedragsproblemen 6 RT07 Schrijfmotorische en motorische problemen 3 RT09 Communicatie 3 RT08 Leer- en onderzoekslijn 16

Doelgroep

Leraren, ook herintreders, die een functie ambiëren als (zelfstandig gevestigd) remedial teacher en leraren die zich willen professionaliseren in hulp bij leerproblemen. Ook voor belangstellenden die een onderwijsverwante hbo-opleiding hebben voltooid. (bijvoorbeeld SPH, logopedie, HKP etc.) en zich als zelfstandig remedial teacher willen vestigen.

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

14

Tweejarige leerroutes in deeltijd Toelatingseis:

Studieduur: Studiebelasting:

Stage:

12 Diplomering:

Getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld. Studiefinanciering: In bepaalde situaties is een tegemoetkoming in de studiekosten mogelijk (zie paragraaf 4.9).

Een relevant diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau en relevante werkervaring, voorafgaand aan of aantoonbaar tijdens de masteropleiding in de vorm van een arbeidscontract dan wel een leerwerkplekovereenkomst. 2 jaar. Per week één middag- of avondbijeenkomst van 3,5 à 4 uur en een zelfde hoeveelheid tijd voor zelfstudie. Daarnaast moeten praktijkopdrachten en een praktijkonderzoek in de eigen werkomgeving worden uitgevoerd. Studenten die een opleiding in deeltijd volgen en (nog) geen baan hebben, dienen zelf een school te zoeken waar de praktijkopdrachten en het praktijkonderzoek uitgevoerd kunnen worden. Zij sluiten een leerwerkplekovereenkomst af met de betreffende school.

12

12

12

15

2

2.3

Remedial Teaching Voortgezet Onderwijs (code RVD2) Deze tweejarige masteropleiding is gericht op de ontwikkeling van competenties die relevant zijn voor de remedial teacher in het voortgezet onderwijs. De student leert binnen dit traject leer- en gedragsproblemen te signaleren, diagnosticeren en begeleiden volgens een handelingsplan. Het handelen is afgestemd op de kenmerken van de individuele leerling en op de onderwijssituatie. Naast problemen die zich kunnen voordoen bij Nederlands, moderne vreemde talen of bij rekenen/wiskunde komen ook Nederlands als tweede taal, taalbeleid, studievaardigheden, gedragsproblemen aan de orde.

Tijdens het afstuderen is er de mogelijkheid zich te verdiepen in een van de vakinhoudelijke onderdelen en deze zoveel mogelijk af te stemmen op de eigen werksituatie. Doelgroep

Docenten in het (speciaal) voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs. De opleiding is tevens gericht op andere begeleiders met een relevante hbo/wo-opleiding. Lesplaatsen

Amsterdam (i.s.m. Onderwijscentrum VU), Eindhoven, Rotterdam, Sittard, Utrecht. Module Eerste opleidingsjaar RV01 Introductie RV02 Achtergronden leerproblemen RV03 Nederlands spelling RV04 Nederlands lezen RV05 Moderne vreemde talen RV10 Leer- en onderzoekslijn Tweede opleidingsjaar RV06 Gedragsproblemen RV07 Reken/wiskundeproblemen RV08 Taalbeleid en NT-2 RV09 Communicatie RV10 Leer- en onderzoekslijn

Deze masteropleiding richt zich niet uitsluitend op diagnostiek en begeleiding van de individuele leerling. Studenten leren eveneens de leerlingenzorg binnen de eigen onderwijssituatie te analyseren, knelpunten te traceren en suggesties voor verbetering kenbaar te maken.Van studenten wordt verwacht dat zij opdrachten uit kunnen voeren binnen een school voor voortgezet onderwijs. Er wordt systematisch vanuit een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) gewerkt. In het eerste en tweede jaar is er naast de vakinhouden ruimte voor intervisie. Ook bouwen studenten een portfolio op. 16

ECTS 2 4 6 6 6 6 4 6 6 4 10

2.4

Motorische Remedial Teaching (code MRD2) Binnen het bewegingsonderwijs krijgt u te maken met leerlingen die op een of andere manier niet voldoende mee kunnen komen. Een dergelijke specifieke motorische hulpvraag kan enerzijds zijn oorsprong hebben in een fysieke beperking maar ook zijn er vaak sociaal-emotionele en cognitieve factoren die een fysieke belemmering tot gevolg hebben. U wilt daar graag iets aan doen. Motorische remedial teaching (MRT) biedt u de mogelijkheden deze problematiek zowel binnen als buiten de gymlessen aan te pakken met als doel het kind motorisch beter te laten functioneren.

Naast de reguliere bijeenkomsten op maandagavond (18.00-21.30 uur) worden er ook een aantal praktijkbijeenkomsten (± 5) op zaterdag (9.30-15.00 uur) verzorgd.

12

Doelgroep

Leraren bewegingsonderwijs (afgestudeerden aan een Academie voor Lichamelijke Opvoeding) en afgestudeerde leraren primair onderwijs met de bevoegdheid om bewegingsonderwijs te geven aan groep 1 t/m 8.

12

Lesplaats

12

Tilburg.

Deze leerroute is ontwikkeld in samenwerking met de Fontys Sporthogeschool en wordt vormgegeven vanuit de door KVLO (Koninklijke Vereniging Leraren Lichamelijke Opvoeding) geformuleerde competenties: • observeren, analyseren, diagnosticeren en registreren van het bewegen en motorische leerprocessen; • opstellen van een individueel handelingsprogramma; • ontwerpen en uitvoeren MRT-activiteiten; • evalueren van de doelen van het handelingsprogramma; • managen van MRT-activiteiten in een organisatie; • uitbouwen van het kwalificatieniveau.

12

Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema op bladzijden 52 tot en met 55.

17

2

Module Eerste opleidingsjaar MR00 Startbijeenkomst MR01 Observeren en signaleren van motorische problemen I MR02 Sociaal-emotionele ontwikkeling en pedagogische problemen I MR03 Communicatie I MR04 Testen en diagnosticeren van motorische problemen I MR05 Behandelen van motorische problemen I MR06 Capita Selecta MR07 POP en praktijkgericht onderzoek Tweede opleidingsjaar MR08 Observeren en signaleren van motorische problemen II MR09 Sociaal-emotionele ontwikkeling en pedagogische problemen II MR10 Communicatie II MR11 Testen en diagnosticeren van motorische problemen II MR12 Behandelen van motorische problemen II MR06 Capita Selecta MR07 POP en praktijkgericht onderzoek

ECTS 1 6 4 1 6 6 1 5

3 2 1 3 3 2 16

18

2.5

Gespecialiseerde Leraar Praktijkonderwijs en Leerwegondersteunend Onderwijs (PLD2) Dit traject is bedoeld voor docenten uit het voortgezet onderwijs die zich willen specialiseren in het opleiden en begeleiden van leerlingen die tijdelijk of langdurig extra zorg nodig hebben: leerlingen voor wie vaststaat dat een orthopedagogische en/of orthodidactische aanpak nodig is om hun schoolloopbaan met succes af te kunnen sluiten. In de leerroute wordt aandacht besteed aan de rol van de docent die werkt met leerlingen, ouders, collega’s en externen waar het gaat om het scheppen van een geschikt pedagogisch klimaat, het omgaan met verschillen in de groep, leerproblemen, de individuele begeleiding van een problematische leerling volgens de cyclus van planmatig handelen en het voorbereiden en uitvoeren van een leerlingbespreking. Doel van deze leerroute is daarom ondersteuning op maat bieden aan alle docenten die met leerlingen werken met leer- en/of gedragsproblemen. De rode draad in de opleiding bestaat uit: analyse van instroomgegevens (dossieranalyse), de indicatiestelling LWOO en PrO (criteria, RVC), intake van de school, de zorgstructuur van de school binnen het samenwerkingsverband, planmatig werken en handelingsgericht diagnosticeren, orthodidactisch en orthopedagogisch handelen, leerlingen volgen, intervisie, het begeleiden van

leerlingen en het werken als coach binnen en buiten de school.

12

Er is een basisjaar voor de drie doelgroepen Leerwegondersteunend Onderwijs, Praktijkonderwijs en Zorgcoördinatie. Het afstuderen loopt als een leer- en onderzoekslijn door de gehele leerroute en is gebaseerd op het werken aan een eindproduct in relatie tot een competentieprofiel en reflectie. Het Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) wordt als start gezien.Tijdens de leerroute werkt men aan de eigen competenties, verzamelt men bewijsstukken (portfolio), er is groepssupervisie en intervisie. In het tweede jaar dient men een keuze te maken voor het traject Praktijkonderwijs, Leerwegondersteunend Onderwijs of Zorgcoördinatie. In het tweede jaar wordt er middels actieonderzoek een praktijkprobleem nader uitgewerkt. Dit dient te voldoen aan de criteria voor de meesterproef. De leerroutes zijn opgezet volgens een periodenmodel waarin steeds een module centraal staat. Daarnaast is er sprake van een opbouw volgens het lintmodel waarbij de module PL10 (Leer- en onderzoekslijn) (start; persoonlijk ontwikkelingsplan, portfolio en afstuderen) als een rode draad door de leerroute loopt. Daarnaast is het planmatig handelen van de docent/mentor een 19

12

12

12

2

centraal thema dat in alle modules aan bod komt, om het handelingsrepertoire van de mentor/docent wat betreft zorgleerlingen systematisch uit te breiden.

Modules ECTS Eerste opleidingsjaar PL01 Indicatiestelling (dossieranalyse) en planmatige leerlingbegeleiding 5 PL02 Klassenmanagement 5 PL03 Pedagogisch Klimaat 5 PL04 Planmatig werken aan leer- en gedragsproblemen 5 PL05 Communicatie 5 PL10 Leer- en onderzoekslijn (startmodule, POP, portfolio en supervisie) 5 Tweede opleidingsjaar PL06 Beleid en organisatie 5 PL07 Keuzemodule 5 PL08 Keuzemodule 5 PL09 Onderwijs en Jeugdhulpverlening 5 PL10 Leer- en onderzoekslijn (actieonderzoek, groepsupervisie en intervisie) 10 Keuzemodules PL11 Leerproblemen en orthodidactische denken en handelen 5 PL12 De overgang van school naar werk 5 PL13 Leerlingen volgen en portfolio 5 PL14 Leiding geven aan veranderingen (=ZC05) 5 PL15 PrOmotie en competenties 5 PL16 Activerend leren 5 PL17 Motivatieproblemen en faalangst in het VO 5

Doelgroep

Docenten, mentoren en zorgcoördinatoren die minimaal twee jaar ervaring hebben en werkzaam zijn in het voortgezet onderwijs, Praktijkonderwijs, LWOO en/of VMBO. Lesplaats

Den Bosch, Eindhoven, Nijmegen, Rotterdam, Sittard en Utrecht. Bij voldoende belangstelling zal de leerroute ook op locatie worden uitgevoerd. Bij scholing op maat kan ook gedacht worden aan het uitvoeren van bepaalde modules.

Kom naar de informatie-avond bij u in de buurt op 8 mei 2007 van 19.00-21.00 uur (zie blz. 68).

20

2.6

Leerlingbegeleiding/Schooldecanaat (code LDD2) Deze leerroute is bedoeld voor docenten met onderwijservaring die een taak als leerlingbegeleider of decaan ambiëren.Tijdens de leerroute verwerft u inzichten en vaardigheden, die u in staat stellen deze taak uit te voeren en tegelijk ook een rol te vervullen in het schoolbeleid inzake leerlingzorg en loopbaanbegeleiding. Collega’s die reeds op enigerlei wijze binnen de begeleiding werkzaam zijn als leerlingbegeleider of decaan kunnen ook een of meer modules volgen die aansluiten bij specifieke vragen waar zij mee te maken hebben. De leerroute sluit aan bij de toenemende aandacht voor de ontwikkeling van zorgnetwerken, wat in veel samenwerkingsverbanden van scholen voor voortgezet onderwijs aan de orde is, en de veranderende rol van de schooldecaan onder invloed van geïntegreerde vormgeving van loopbaanoriëntatie en -begeleiding.

met verschillen tussen mensen als krachtbron en op leervraag gestuurd leren richting kwalificaties. Het persoonlijk functioneren van leerlingbegeleider/ decaan krijgt met name in het tweede jaar de volle aandacht. De leerroute wordt afgesloten met een eindgesprek waarin de consequenties voor verdere ontwikkeling centraal staan.

12

Doelgroep

12

Leraren binnen alle typen van voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs, die werkzaam zijn als leerlingbegeleider of decaan, of die voornemens zijn dit te doen.Van studenten die nog niet in dit taakgebied werkzaam zijn, wordt gevraagd een leersituatie te creëren (stage of meelopen in de functie) om de praktijkgerichte opdrachten te kunnen uitvoeren. Coördinatoren en stafleden op het gebied van begeleiden van leerlingen en/of het ondersteunen van collega’s Lesplaatsen

De leerroute kent twee varianten: leerlingbegeleiding en schooldecanaat. Het eerste jaar is gericht op specialisatie. Het tweede jaar kent ook gezamenlijke modules, o.a. een tweedaagse rond persoonlijke effectiviteit. De didactiek is gericht op ervarend leren vanuit de eigen (loopbaan)biografie, op reflectie, op het omgaan

Tilburg en Utrecht.

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

21

12

12

2

Specialisatie leerlingbegeleider Module ECTS Eerste opleidingsjaar Introductie op de opleiding 1 LB01 Communicatie en competentieprofiel 7 LB02 Leerlingbegeleider en de leerling: verschillen tussen leerlingen 7 LB03 Leerlingbegeleider en de groep 7 LB04 Leerlingbegeleiding en specifieke onderwerpen 8

Specialisatie decanaat Module ECTS Eerste opleidingsjaar Introductie op de leerroute 1 SD01 Visie en basisbegrippen loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) en competentieprofiel decaan 7 SD02 Decaan in gesprek met de leerling 7 SD03 Decaan en de groep: werkvormen LOB 7 SD04 Decaan en de school: organisatie LOB 8 Tweede opleidingsjaar Introductie op het tweede opleidingsjaar 1 SD05 Voortgezette counseling en coaching 7 SD06 Training persoonlijke effectiviteit 5 SD07 Afstudeerproject 17

Tweede opleidingsjaar Introductie op het tweede opleidingsjaar LB05 Voortgezette counseling en coaching LB06 Training persoonlijke effectiviteit LB07 Afstudeerproject

1 7 5 17

In iedere module wordt bij de start en de afsluiting aandacht besteed aan het Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP). Daarin is de vraag aan de orde hoe ver u bent in uw professionele ontwikkeling op het terrein dat in de module aan de orde is. Het afstudeerproject krijgt de vorm van een binnen de school uit te voeren onderzoek, gericht op een thema binnen het handelen als decaan of leerlingbegeleider. De leerroute wordt afgesloten met een eindgesprek waarin zowel de ervaringen binnen de opleiding, met een accent op de afstudeerfase, als de consequenties voor uw Persoonlijke OntwikkelingsPlan aan de orde zijn. 22

2.7 Zorg(Team)Coördinatie (code ZCD2) Deze leerroute is een tweejarige masteropleiding binnen het opleidingsprofiel van de ‘begeleider/ ontwikkelaar’, bedoeld voor docenten, mentoren, coördinatoren, remedial teachers uit het voortgezet onderwijs/ beroepsonderwijs die zich willen specialiseren in de coördinatie van zorg binnen de eigen school.

binnen het samenwerkingsverband, planmatig werken, communicatie, klassenmanagement en pedagogisch klimaat. In het tweede opleidingsjaar dient men een keuze te maken voor de leerroute Praktijkonderwijs, Leerwegondersteunend Onderwijs of Zorg(team)coördinatie. Het afstuderen is als een leer- en onderzoekslijn door het gehele traject gepland en is gebaseerd op het werken aan een eindproduct in relatie tot een competentieprofiel. Het Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) wordt als start gezien.Tijdens de leerroute werkt men aan de eigen competenties, verzameld men bewijsstukken (portfolio) en is er groepssupervisie en intervisie. In het tweede jaar wordt er middels actieonderzoek een praktijkprobleem nader onderzocht en tot een casestudie uitgewerkt. Dit onderzoek dient te voldoen aan de criteria voor de meesterproef.

De leerroute gaat uit van de volgende drie kerntaken voor de zorg(team)coördinator: • het coördineren van de integrale leerlingzorg; • het coachen van teamleden; • vernieuwend bezig zijn (innoveren). In de leerroute wordt aandacht besteed aan de rollen en taken van de coördinator in de voorbereiding van de toelating tot de school, de coördinatie van de leerlingbegeleiding in de ruime zin, de plaats in het zorgadviesteam (ZAT), de contacten met externen, de visie op zorg binnen de school en het samenwerkingsverband, het coachen van collega’s en leiding geven aan veranderingen. Er is een basisjaar voor drie doelgroepen; Leerwegondersteunend Onderwijs, Praktijkonderwijs en Zorgcoördinatie. Aan de orde komen: analyse van instroomgegevens (dossieranalyse), indicatiestelling, intake van de school, de zorgstructuur van de school

Uitgangspunt in de studie is dat de student vorm geeft aan het eigen ontwikkelingsproces. Fontys OSO draagt daaraan bij door kennisinhouden aan te dragen en het proces te begeleiden. Dit betekent praktisch gesproken naast collegevormen ook een actief gezamenlijk (onderzoeks-)proces naar de thema’s die de student(en) mede aanreiken, het opdoen van ervaringen met o.m. de interpretatie van testen en toetsen, gesprekstechnieken en het toetsen van de eigen beroepssituatie. 23

12

12

12

12

2

De leerroute is opgezet volgens een periodenmodel waarin steeds een module centraal staat. Daarnaast is er sprake van een opbouw volgens het lintmodel waarbij de module ZC10 (start; persoonlijk ontwikkelingsplan, portfolio en afstuderen) als een rode draad door de leerroute loopt. Daarnaast is het planmatig handelen van de docent/mentor een centraal thema dat in alle modules aan bod komt, om het handelingsrepertoire wat betreft zorgleerlingen systematisch uit te breiden en de coördinatie van de zorgstructuur goed te laten verlopen.

Modules ECTS Eerste opleidingsjaar ZC01 Indicatiestelling (dossieranalyse) en planmatige leerlingbegeleiding 5 ZC02 Klassenmanagement 5 ZC03 Pedagogisch Klimaat 5 ZC04 Planmatig werken aan leer- en gedragsproblemen 5 ZC05 Communicatie 5 ZC10 Afstuderen (startmodule, POP, portfolio en supervisie) 5 Tweede opleidingsjaar ZC06 Visie op zorg binnen de school en het Samenwerkingsverband 5 ZC07 Keuzemodule 5 ZC08 Keuzemodule 5 ZC09 Coachingsvaardigheden 5 ZC10 Afstuderen (POP, actieonderzoek, groepsupervisie en intervisie) 10 Keuzemodules ZC11 Zorg(team)ontwikkeling en coördinatie 5 ZC12 Coördineren van integrale leerlingenzorg 5 ZC13 Leiding geven aan verandering 5 ZC14 Consultatieve leerlingbegeleiding, handelingsgerichte diagnostiek en handelingsplanning 5 ZC15 (Achtergronden van) gedragsproblemen 5 ZC16 Leerproblemen en orthodidactische denken en handelen (=PL11) 5

Doelgroep

Docenten, mentoren en (zorg)coördinatoren die ervaring hebben en werkzaam zijn in het Voortgezet Onderwijs, Praktijkonderwijs, LWOO en/of VMBO of beroepsonderwijs. Lesplaatsen

Den Bosch, Eindhoven, Nijmegen, Rotterdam, Sittard en Utrecht. Bij voldoende belangstelling zal de leerroute ook op locatie worden uitgevoerd (bijvoorbeeld voor een Samenwerkingsverband VO). Bij scholing op maat kan ook gedacht worden aan het uitvoeren van bepaalde modules.

24

2.8 Coachend Innoveren (code CVD2) Deze leerroute is gericht op persoonlijk meesterschap voor duurzame innovatie en implementatie in (school)organisaties. Zowel scholen als professionele werkorganisaties staan voortdurend onder druk en worden op allerlei externe eisen aangesproken.Veel verbeterings- en vernieuwingsvraagstukken zijn dan ook aan de orde. Gebaseerd op concepten vanuit de lerende organisatie wordt gewerkt aan individueel en collectief leren binnen organisaties. De leerroute ‘Coachend innoveren’ richt zich op functionarissen die binnen de schoolorganisatie een structurele taak hebben om vernieuwingen en veranderingen te begeleiden en in te voeren. U leert vanuit uw coach-competenties zodanig interventies te plegen dat het leren als organisatie opgepakt en verankerd wordt. Tijdens de leerroute werkt u binnen verschillende leeromgevingen: de eigen werkcontext, via intervisie/groepssupervisie, in de leergroep en via coaching on the job. Deze leerroute kenmerkt zich door maatwerk. Dit betekent dat eigen accenten worden gelegd aan de hand van de persoonlijke leer- en ontwikkelbehoefte binnen de organisatie en dat de leerthema’s van het 1e en 2e jaar geïntegreerd aan bod komen. Hierdoor ontstaat een flexibele en praktijkgerichte leerroute. De leerroute wordt uitgevoerd in de vorm van interactieve bijeenkomsten.

Doelgroep

12

Functionarissen die reeds enige jaren ervaring (en scholing) hebben en een feitelijke taak op het gebied van managen, coachen, begeleiden en/of adviseren binnen schoolorganisaties. Lesplaats

Den Bosch en Nijmegen. Module ECTS Eerste opleidingsjaar: leren van de student en organisatie centraal CV01 Introductie 2 CV02 Visie op individueel en organisatieleren 8 CV03 Implementatie door communicatie, reflectie, intervisie en coaching 10 CV04 Leer- en onderzoekslijn: eigen leren vormgeven en praktijkgericht onderzoek 10 Tweede opleidingsjaar: verdieping en toepassing in de beroepscontext CV05 Krachtige leeromgeving creëren 8 CV06 Verdieping en specialisatie 8 CV04 Leer- en onderzoekslijn: eigen leren vormgeven en praktijkgericht onderzoek, integratie van het leren en het praktijkgericht onderzoek en afstuderen 14

25

12

12

12

2

2.9 Coaching in diversiteit (code CDD2) De samenleving en de populatie op school zijn steeds diverser geworden.Vraag is hoe u met deze diversiteit effectief kunt omgaan binnen de onderwijsorganisatie en bij coaching van leerlingen. Leerlingen hebben heel verschillende achtergronden. In de complexe onderwijszorg speelt de etnisch-culturele dimensie vaak een rol. Het niet (h)erkennen van de betekenis van deze dimensie kan leiden tot misverstanden en zelfs tot (onbedoelde) uitsluitingsmechanismen. Het werken vanuit het diversiteitsperspectief zoals aangeboden in deze leerroute sluit goed aan bij de ontwikkelingen in het onderwijs van competentiegericht werken en de docent als coach. De focus ligt op de relatie tussen onderwijszorg en etnisch-culturele diversiteit. In het eerste jaar ligt het accent op het coachen vanuit het diversiteitperspectief. Er wordt systematisch met een Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) gewerkt. De afsluiting van elk onderdeel in het eerste jaar staat in relatie tot dit Persoonlijk OntwikkelingsPlan.

Intervisie en collegiale consultatie zijn belangrijke onderdelen. Doelgroep

• Docenten, leerlingbegeleiders en managers in de diverse vormen van onderwijs, die vorm geven of gaan geven aan de etnisch-culturele diversiteit binnen de onderwijszorg. • Professionals, werkzaam binnen onderwijsgerelateerde sectoren. Lesplaats

Utrecht. Module ECTS Eerste opleidingsjaar CD01 Introductie 2 CD02 Transculturele competentie 6 CD03 Coachingsvaardigheden 6 CD04 Migratiefactoren en traumatische ervaringen 4 CD05 Conflicthantering en mediation 6 CD06 Persoonlijk OntwikkelingsPlan/onderzoek 6 Tweede opleidingsjaar CD07 Visie op diversiteit in de organisatie 7 CD08 Audits en analyse 6 CD09 Specifieke thema’s 7 CD06 Afstuderen: actieplan/onderzoek 10

In het tweede jaar staat het hanteren van de organisatorische consequenties van de diversiteit in de populatie van de school centraal. De afsluiting bestaat uit het in nauwe samenwerking met de organisatie ontwerpen en toetsen van een actieplan voor de eigen organisatie op basis van een gedegen analyse. Centraal in de leerroute staat het leren van en met elkaar. 26

2.10

Gespecialiseerde leraar in het MBO (Code RED2) Het MBO is bezig met de innovatie van haar onderwijs. Competentiegericht leren, projectgestuurd onderwijs, vraaggericht onderwijs, natuurlijk leren: op elk ROC komen we onder klinkende namen onderwijsinnovaties tegen.Tevens zien we een toenemende aandacht voor deelnemers die speciale onderwijszorg vragen. Deze zorg wordt vaak geboden vanuit teamverantwoordelijkheid. De diversiteit aan vragen en gevonden oplossingen blijkt zeer groot. Om aan de vragen tegemoet te komen, biedt Fontys OSO een tweejarige leerroute aan binnen de hbomasteropleiding SEN, speciaal voor docenten binnen het MBO. De totale omvang van de leerroute is 60 ECTS. Om tot een passende opleiding te komen, wordt de leerroute in nauwe samenwerking met het onderwijsveld ontwikkeld. Het programma wordt samengesteld op basis van gesprekken met medewerkers en docenten binnen ROC’s.

In het te ontwikkelen traject staat de innovatie op de eigen school centraal. Hier wordt gericht praktijkonderzoek naar gedaan en er wordt een verbinding gemaakt met de (stage)werkplek. Ook wordt gewerkt aan ontwikkeling van de competenties van de docent om te werken binnen de innovatieve school (16 ECTS).

12

Doelgroep

12

MBO-docenten en praktijkbegeleiders, werkzaam binnen het MBO met een afgeronde hbo-opleiding of een daarmee vergelijkbaar diploma, gericht op het vormgeven van begeleiding van de deelnemers en een zorgstructuur. Lesplaats

Utrecht. Dit traject kan ook op locatie worden uitgevoerd. De concrete vormgeving van de leerroute zal bekend zijn per april 2007. Geïnteresseerden kunnen de beschrijving van de leerroute aanvragen via het secretariaat van Fontys OSO.

Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema op bladzijden 52 tot en met 55.

27

12

12

2

Module ECTS Eerste studiejaar RE01 Schooluitval 5 RE02 Zelfbeeld/faalangst 5 RE03 Vriendschappen 5 RE04 Problematische thuissituaties 5 RE05 Studiebegeleiding 5 RE06 Dyslexie 5 Tweede studiejaar Specifieke ondersteuningsvragen/keuzemodulen: RE07 Gesprekstechnieken 5 RE08 Faalangsttraining 5 RE09 Veilige school 5 RE10 Begeleiding vanuit verschillende docentrollen 5 RE11 Voorkomen van uitval 5 RE12 Inclusief onderwijs binnen het MBO 4 RE13 Oplossingsgericht werken met deelnemers 4 RE14 Samenwerking onderwijs bedrijfsleven 4 RE15 Oriëntatie op zorgstructuren 4 RE16 Leer- en onderzoekslijn 16

Kom naar de informatie-avond bij u in de buurt op 8 mei 2007 van 19.00-21.00 uur (zie blz. 68).

28

2.11 Autismespecialist (code AUD2) De leerling of persoon met autisme heeft een leraar of begeleider nodig die autisme (her)kent, begrijpt en kan handelen op basis van die kennis. De werkfilosofie en het curriculum van TEACCH vormen de basis voor deze leerroute. Ze staan centraal in het eerste opleidingsjaar. Een onderzoek naar een specifiek en verdiepend thema rond autisme en het eigen professioneel handelen en leren vormt de rode draad in het tweede opleidingsjaar. De leerroute wordt vormgegeven langs twee hoofdlijnen. De kennislijn bestaat uit lesbijeenkomsten en hoorcolleges waarin het brede autismespectrum centraal staat. Deze bijeenkomsten zijn gericht op het ontwikkelen van generalistische kennis. De leer- en onderzoekslijn bestaat uit bijeenkomsten van werk- en leerteams, supervisie, practicumbijeenkomsten en school-werkbezoeken. Op een veelzijdige manier kan de student lerend en reflecterend werken aan zijn persoonlijke ontwikkeling tot autismespecialist. De student onderzoekt cyclisch en op verschillende manieren zijn professioneel handelen als beroepsbeoefenaar en (toekomstig) autismespecialist. De student leert een onderzoek op te zetten en uit te voeren.Tijdens het eerste jaar leidt een praktijkgericht onderzoek tot het opstellen van een Individueel Handelingsplan van een persoon met autisme. In het tweede jaar zet de student zijn eigen praktijkgerichte

12

masteronderzoek op rond autisme en hij kiest daarbij zelf het onderwerp. Naast zelfsturing is het samenwerken met medestudenten in onderzoeksgroepen hierbij vanzelfsprekend. Doelgroep

Waar mensen met autisme zijn, is speciale zorg nodig. Deze leerroute is daarom gericht op hbo-opgeleide professionals in alle contexten van onderwijs, jeugdhulpverlening en zorg. De student die wil worden opgeleid tot autismespecialist moet eigen praktijkervaringen in het werken en omgaan met mensen met autisme kunnen inbrengen.

12

12

12

Lesplaatsen

Eindhoven,Tilburg en Utrecht. Module Eerste opleidingsjaar AU01 Introductie AU02 Het theoretisch kader van autisme AU03 Van onderzoek naar handelingsplan AU05 Capita selecta AU06 Leer- en onderzoekslijn Tweede opleidingsjaar AU07 Inhoud en kennislijn - verdieping AU06 Leer- en onderzoekslijn

29

ECTS 2 3 15 4 6 20 10

2

2.12

Ambulante Begeleiding (code ABD2) Een ambulant begeleider heeft als (kern)taak de beïnvloeding van de reguliere onderwijsomgeving zodat een kind met speciale onderwijsbehoeften daarbinnen kan (blijven) functioneren. Binnen het begeleiden van dit proces vervult een ambulant begeleider verschillende rollen. De taak vereist een dienstverlenende beroepshouding ten aanzien van alle betrokkenen. Daarnaast zal een ambulant begeleider de (meer)waarde van deze vorm van dienstverlening zichtbaar dienen te maken. Dit alles dient te worden vormgegeven volgens procedures en protocollen, ontwikkeld binnen het organisatieonderdeel Ambulante Begeleiding (eventueel nog in oprichting).

Modulen ECTS Eerste opleidingsjaar AB01 De ambulant begeleider als coach 4 AB02 De ambulant begeleider binnen organisaties 4 AB03 De ambulant begeleider in verschillende rollen 4 AB04 De ambulant begeleider als veranderaar 4 AB05 De ambulant begeleider als professionele dienstverlener 4 AB06 De ambulant begeleider verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces 10 Tweede opleidingsjaar RT02 Leesproblemen en dyslexie 10 RT05 Rekenproblemen en Nonverbal Learning Disabilities (NLD) 10 RT06 Pedagogische en gedragsproblemen 6 RT07 Schrijfmotorische en motorische problemen 4

Doelgroep

Leraren die werkzaam zijn en enkele jaren ervaring hebben in het basisonderwijs, de school voor speciaal basisonderwijs of een school voor speciaal onderwijs.

De modulen in het tweede opleidingsjaar zijn modulen uit de leerroute Remedial Teaching. De AB’er kan ook geïnteresseerd zijn in andere ‘inhoudelijke’ modulen. In overleg kan dan een andere leerroute voor het tweede jaar bepaald worden.

Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht.

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

30

2.13

School Video Interactie Begeleiding (code SVD2) De leerroute School Video Interactie Begeleiding (SVIB) biedt begeleiders in het onderwijs een concrete methode om leraren te begeleiden. De opleiding biedt begeleiders een kader om systematisch te analyseren wat er in de klas gebeurt. Dit kader wordt ook gebruikt om de interactie tussen begeleider en leraar te analyseren. De begeleider wordt geleerd op een activerende manier leraren te laten reflecteren op eigen handelen. In de opleiding worden video-opnames besproken die de deelnemers zelf in hun eigen praktijksituatie maken. De leerroute omvat 17 dagdelen zowel in het eerste als in het tweede jaar. Per jaar is er een aantal regionale studiedagen en vaardigheidsbijeenkomsten in kleine groepen. Het zwaartepunt in de opleiding ligt op het onder supervisie uitvoeren van SVIB-begeleidingen. Naast de bijeenkomsten moet men gelegenheid en tijd hebben voor het maken van opnames en het analyseren en bespreken hiervan. Hiervoor is het belangrijk dat de SVIB’er in opleiding een begeleidende functie heeft. De studenten moeten kunnen beschikken over een videocamera en videoafspeelapparatuur.

Doelgroep

Begeleiders in het onderwijs. Daarbij kan gedacht worden aan: • leraren met een begeleidende functie zoals IB’ers en AB’ers; • orthopedagogen en psychologen werkzaam in het onderwijs; • docenten met een begeleidende functie in het voortgezet onderwijs; • hbo-docenten met een functie als stagebegeleider.

12

12

Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht. Module ECTS Eerste opleidingsjaar SV01 Het theoretische kader van de methode SVIB 5 SV02 Planmatig uitvoeren van SVIB-trajecten 10 SV03 Begeleiden/coachen binnen SVIB 10 SV04 Integratie en implementatie 5 Tweede opleidingsjaar SV05 Praktijkonderzoek 18 SV06 Aanvullende inhoudelijke modules 12

31

12

12

2

2.14

Oplossingsgericht werken in het onderwijs (code OWD2) De Solution Focused Approach (afkomstig uit de Verenigde Staten) is gebaseerd op het gedachtegoed van Milton Erickson en het systeemgerichte interventiemodel van het Mental Research Institute (Palo Alto). Dit model legt de nadruk op kortdurende, effectieve interventies, die een blijvende positieve verandering beogen bij leerlingen, studenten, ouders en leerkrachten. Het centrale uitgangspunt bij het oplossingsgerichte werken is aan te sluiten bij de krachtbronnen die ieder in zich heeft. De leerling of student, leraar of ouder is zich daar vaak in onvoldoende mate van bewust. Aansluiten bij deze bronnen en deze versterken levert de mogelijkheden op om moeilijkheden blijvend zelf op te lossen ook in de onderwijssetting. We bieden deze leerroute aan in samenwerking met het Korzybski-instituut uit België met inzet van buitenlandse experts. De voertaal is deels Engels.

Lesplaats

Amsterdam. Module ECTS Eerste opleidingsjaar OW01 Introductie 2 OW02 Algemene interventies vanuit de Solution Focused Approach 8 OW03 Oplossingsgericht werken met leerlingen en studenten (po, vo, mbo, hbo) 9 OW04 Oplossingsgericht werken met collega’s en medewerkers 9 OW07 Leer- en onderzoekslijn (POP, begeleide intervisie, actie-onderzoek) 2 Tweede opleidingsjaar OW05 Stage en praktijk in Vlaanderen 9 OW06 Integratie van behandelde benaderingswijzen 7 OW07 Leer- en onderzoekslijn (POP, begeleide intervisie, actie-onderzoek afstuderen) 14

Doelgroep

Leraren en begeleiders van leerlingen en hun ouders, begeleiders van studenten en van collega-leraren en leidinggevenden van leraren met een afgeronde hbobachelor opleiding.

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

32

2.15

Inspirerend leidinggeven aan innovatie (code MED2) Het Nederlandse funderend onderwijs staat de komende jaren voor een ingrijpende herziening van de organisatie van de speciale leerlingenzorg. Schoolbesturen krijgen ‘zorgplicht’ en zullen, al dan niet in samenwerking met andere besturen en met instellingen voor jeugdzorg en jeugdwelzijn, een passend onderwijs-/zorgaanbod voor iedere leerling dienen te realiseren. Binnen de leerroute ‘Leidinggeven aan innovatie’ gaan we er vanuit dat ‘Passend onderwijs’ in de komende jaren een belangrijk innovatiethema is, zowel in de eigen (school) organisatie, als tussen allerlei partners (basisscholen, voortgezet onderwijs, scholen voor (V)SO, REC’s, jeugdzorg enzovoort) in de regio. Nieuwe onderwijs-zorgarrangementen zullen ontstaan, evenals nieuwe vormen van samenwerking, veelal regionaal georganiseerd. Het onderscheid tussen regulier en speciaal onderwijs zal naar verwachting meer en meer gaan vervagen.Tegelijkertijd zal de invoering van de zorgplicht afgestemd moeten worden op allerlei veranderingen die al langer in het onderwijs spelen, als de invoering van kwaliteitszorg, lumpsum, integraal personeelsbeleid en de ‘wet BIO’. De complexiteit van de vele tegelijk spelende veranderingsprocessen stellen hoge eisen aan een ieder, die vanuit welke functie of rol dan ook, leiding geeft aan innovatie in het primair,

voortgezet en speciaal (voortgezet) onderwijs. In de opleiding staat naast de focus op leidinggeven aan innovatie, de persoonlijke effectiviteit van de deelnemers centraal.

12

Doelgroep

• Directieleden primair, voortgezet en speciaal (voortgezet) onderwijs; • coördinatoren van samenwerkingsverbanden WSNS PO en VO; • REC-coördinatoren en coördinatoren van diensten ambulante begeleiding; • middenmanagers; • intern begeleiders, kwaliteitscoördinatoren. Deze leerroute is ook geschikt voor groepen scholen onder gezamenlijk bestuur of binnen samenwerkingsverbanden of regionale expertisecentra. Het voordeel van deze constructie is dat de leer- en onderzoekslijn en het meesterstuk kunnen passen binnen de wensen en ambities van het bestuur, bovenschools management, samenwerkingsverband of REC. De leerroute wordt uitgevoerd in de vorm van tweedaagsen.Verblijfkosten zijn voor rekening van de student. Lesplaats

Den Bosch. 33

12

12

12

2

Module ECTS Eerste opleidingsjaar ME00 Introductie 2 ME01 Oriëntatie op innovatie in het onderwijs 5 ME02 Inspirerend leidinggeven aan innovatie I 5 ME03 Cultuur als voedingsbodem voor verandering 5 ME04 Educatief ontwerpen 5 ME09 Leer- en onderzoekslijn: Praktijkonderzoek ‘Leidinggeven aan innovatie’ 8 Tweede opleidingsjaar ME05 Systeemdenken in actie 5 ME06 Inspirerend leidinggeven aan innovatie II 5 ME07 Werken in ketens en netwerken 5 ME08 Ondernemerschap in het onderwijs 5 ME09 Leer- en onderzoekslijn: Praktijkonderzoek ‘Leidinggeven aan innovatie’ 10

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

34

2.16

Coaching als vorm van Professionele Ontwikkeling (code COD2) In de ontwikkeling van de school krijgen schoolorganisaties een steeds grotere autonomie voor wat betreft de keuzes die zij kunnen en willen maken. Professionalisering van de individuele docent en een team docenten vormt daarmee een centrale opgave voor iedere schoolorganisatie. Interne begeleidingsdeskundigen, zoals coaches, kunnen ondersteunend zijn in deze professionalisering door de leer- en ontwikkelingsprocessen van individuen en teams binnen de organisatie te begeleiden. Een coach is hierbij een functionaris die de activiteiten begeleidt van de medewerker(s) zodat zij leren om zichzelf zelfstandig te ontwikkelen vanuit een gemeenschappelijk kader voor professioneel gedrag en het onderwijsconcept van de organisatie. Bij coaching wordt gewerkt vanuit bewustzijn en eigen verantwoordelijkheid. Leren leren en leren handelen neemt een belangrijke plaats in en daarmee vindt er ontwikkeling plaats in het functioneren van de medewerker(s). Als gevolg van leren van de persoonlijke en professionele ontwikkeling verbeteren ook de werkresultaten.

Deze leerroute richt zich op coachen in relatie met het werk. De verbetering van prestaties en de ontwikkeling van de persoon staan daarmee steeds in relatie met het werkproces. De leerroute wordt uitgevoerd in de vorm van interactieve bijeenkomsten. Deze leerroute kenmerkt zich door maatwerk en de verscheidenheid aan leervormen en leeractiviteiten. Dit betekent dat eigen accenten worden gelegd aan de hand van de persoonlijke leer- en ontwikkelbehoefte binnen de organisatie en dat de leerthema’s geïntegreerd aan bod komen. Hierdoor ontstaat een flexibele en praktijkgerichte leerroute gericht op de ontwikkeling en professionalisering van de coachingscompetenties. Doelgroep

De leerroute is bestemd voor functionarissen die vanuit hun taak in de organisatie coaching vorm geven of gaan geven zoals directieleden, middenkader, docenten, mentoren, leer(ling)begeleiders etc. Lesplaatsen

Den Bosch en Nijmegen.

35

12

12

12

12

2

Module Eerste opleidingsjaar: leren toepassen CO01 Introductie CO02 Facetten van coachen CO03 Coachen binnen de organisatie CO04 Leer- en onderzoekslijn Tweede opleidingsjaar: betekenis en verdieping CO05 Betekenis geven aan coachen CO06 Verdiepingsdimensies bij het coachen CO04 Leer- en onderzoekslijn

ECTS 2 12 6 10 10 10 10

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

36

Eenjarige leerroutes in deeltijd Toelatingseis:

Studieduur: Studiebelasting:

Diplomering:

12

Een diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau, een getuigschrift van een voortgezette opleiding, een afgeronde studie (ortho)pedagogiek of een verwante universitaire opleiding en relevante werkervaring.Toelating geschiedt op basis van beoordeling door de Examencommisie van Fontys OSO. 1 jaar. Per week één middag- of avondbijeenkomst van 3,5 à 4 uur en een zelfde hoeveelheid tijd voor zelfstudie. Daarnaast moeten praktijkopdrachten en een praktijkonderzoek in de eigen werkomgeving worden uitgevoerd. Getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld.

12

12

12

37

2

2.17 Dyslexiespecialist (code DSD1) In deze eenjarige leerroute verdiepen gespecialiseerde leraren en begeleiders zich verder in de behandeling van dyslectische leerlingen op micro-, meso- en macroniveau. De competenties van de dyslexiespecialist zijn zowel gelegen in het begeleiden van dyslectische leerlingen, als in het ondersteunen van collega’s en bij het mede vormgeven van dyslexiebeleid. De leerroute bestaat uit een kennislijn en een leer- en onderzoekslijn. In de kennislijn wordt aandacht besteed aan recente ontwikkelingen met betrekking tot dyslexie: definiëring, verklaringingsmodellen, dyslexieverklaring en evidence based behandeleffecten. De Protocollen Leesproblemen en Dyslexie van het basisonderwijs (groep 1 t/m 4 en groep 5 t/m 8), het speciaal basisonderwijs, voortgezet onderwijs en hoger onderwijs komen aan bod. Ook vormen de verworvenheden van het Masterplan Dyslexie onderdeel van de opleiding. Er is ruime aandacht voor ictondersteuning, zowel remediërend (educatieve software, als compenserend en beleidsmatig (Dyslexiemonitor). De cyclus van handelingsgerichte diagnostiek en handelingsgericht werken staat centraal. De studenten dienen hun competenties op dit vlak aan te tonen door twee volledige casussen uit te voeren en te evalueren. Naast het begeleiden van leerlingen coacht de dyslexiespecialist docenten en ouders in het begeleiden

van dyslectische leerlingen. Daartoe doen studenten in de opleiding coachingsvaardigheden op en is er aandacht voor video-interactiebegeleiding. Voor het mede vormgeven van dyslexiebeleid maken studenten kennis met modellen voor integrale onderwijszorgstructuur en beleidscycli voor effectuering en borging van beleid. De leer- en onderzoekslijn bestaat bij deze masteropleiding uit praktijkonderzoek passend bij de kennislijn. Studenten verrichten eigen onderzoek met als doel na te gaan in hoeverre een bepaalde methode, aanpak, begeleidings- of organisatiemodel acceptabel, uitvoerbaar en effectief is in de context van basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs, MBO of hoger onderwijs, gekoppeld aan hun eigen leer- en reflectieproces. Doelgroep

• Zorgspecialisten: RT’ers of specialisten die een vergelijkbaar meerjarig traject op het gebied van leer- en gedragsproblemen hebben afgerond; • logopedisten; • academici: orthopedagogen, psychologen, taalkundigen die zich nader willen bekwamen in het begeleiden van dyslectische leerlingen, docenten en dyslexiebeleid; • minstens twee jaar ervaring in het begeleiden van leerlingen met lees- en spellingproblemen. 38

12

Lesplaatsen

Sittard,Tilburg en Utrecht. Modules ECTS DS01 Introductie 2 DS02 Achtergronden m.b.t. lezen, leesproblemen en dyslexie 3 DS03 Handelingsgerichte diagnostiek m.b.t. lees- en spellingproblemen/dyslexie 3 DS04 Handelingsgericht werken op basis van evidence based methodieken 4 DS05 Oplossingsgerichte coaching en videointeractiebegeleiding 3 DS06 Ict-ondersteuning 2 DS07 Dyslexiebeleid en leiding geven aan veranderingen 3 DS08 Leer- en onderzoekslijn 10

12

12

12

Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema op bladzijden 52 tot en met 55.

39

2

2.18 Remediaal Specialist (code RSD1) De focus ligt bij deze eenjarige leerroute enerzijds op een verdieping in wetenschappelijke aspecten van leren en gedrag en anderzijds op de implementatie van integrale aanpakken in de onderwijszorgcontext. De leerroute bestaat uit een kennislijn en een leer- en onderzoekszoekslijn. De kennislijn kent twee leerlijnen. De leerlijn ‘leren en gedrag’ wordt verzorgd door hoogleraren en experts uit verschillende wetenschappelijke disciplines: neurologie, orthopedagogiek, taalkunde/ psycholinguïstiek, NT2, rekenen/wiskunde, onderwijspedagogiek, persoonlijkheidspsychologie, onderwijspsychologie, transculturele psychologie. Omdat de student direct contact heeft met de onderzoekers kunnen eigen praktijkvragen met hen besproken worden. Studenten worden geacht de inzichten uit de verschillende disciplines te integreren in hun eigen praktijksituatie. De leerlijn ‘onderwijszorg, begeleiding en implementatie’ wordt verzorgd door experts op het gebied van integrale leerlingenzorg, consultatieve leerlingbegeleiding, coachen (probleemgericht, oplossingsgericht, peer coaching), ZKM en videointeractiebegeleiding. Deze leerlijn biedt de studenten ‘tools’ om leerlingen en collega’s te begeleiden en binnen de eigen organisatie mede vorm te geven aan een passende onderwijszorgstructuur.

De leer- en onderzoekslijn bestaat uit praktijkonderzoek passend bij de kennislijn. Studenten verrichten eigen onderzoek met als doel na te gaan in hoeverre een bepaalde methode, aanpak, begeleidings- of organisatiemodel acceptabel, uitvoerbaar en effectief is in de context van basisonderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs, MBO of hoger onderwijs. Dit gekoppeld aan hun eigen leer- en reflectieproces. Deze leerroute wordt in samenwerking met het Onderwijscentrum van de Vrije Universiteit uitgevoerd. Onderdelen van de kennislijn ‘leren en gedrag’ en/of ‘onderwijszorg, begeleiding en implementatie’ kunnen ook door studenten van andere leerroutes worden gevolgd.Voor hen is dit een uitgelezen kans zich te verdiepen op bepaalde aspecten in directe dialoog met de hoogleraren en experts. Doelgroep

Deelname aan de leerroute is mogelijk voor diegenen die reeds een relevante post-hbo of academische opleiding hebben afgerond: • zorgspecialisten (RT’ers, lees-, taal- en dyslexiespecialisten, rekenspecialisten, logopedisten enzovoort); • zorgcoördinatoren, IB’ers, AB’ers enzovoort; • academici: orthopedagogen, psychologen, taalkundigen enzovoort; 40

12

• ervaring in onderwijs of zorg en bij voorkeur werkzaam in midden-managementfunctie of als praktijkonderzoeker (of ambitie daartoe). Lesplaats

Amsterdam. Module RS01 Introductie RS02 Kennislijn: leren en gedrag RS03 Kennislijn: onderwijszorg, begeleiding en implementatie RS04 Leer- en onderzoekslijn

ECTS 2 9

12

9 10

12

12

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

41

2

2.19

Ambulante Begeleiding (code ABD1) Een ambulant begeleider heeft als (kern)taak de beïnvloeding van de reguliere onderwijsomgeving zodat een kind met speciale onderwijsbehoeften daarbinnen kan (blijven) functioneren. Binnen het begeleiden van dit proces vervult een ambulant begeleider verschillende rollen. De taak vereist een dienstverlenende beroepshouding ten aanzien van alle betrokkenen. Daarnaast zal een ambulant begeleider de (meer)waarde van deze vorm van dienstverlening zichtbaar dienen te maken. Dit alles dient te worden vormgegeven volgens procedures en protocollen, ontwikkeld binnen het organisatieonderdeel Ambulante Begeleiding (eventueel nog in oprichting).

Module AB01 AB02 AB03 AB04 AB05 AB06

ECTS De ambulant begeleider als coach 4 De ambulant begeleider binnen organisaties 4 De ambulant begeleider in verschillende rollen 4 De ambulant begeleider als veranderaar 4 De ambulant begeleider als professionele dienstverlener 4 De ambulant begeleider verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces 10

Kom naar de informatie-avond bij u in de buurt op 8 mei 2007 van 19.00-21.00 uur (zie blz. 68).

Doelgroep

Leraren die in het bezit zijn van het hbo-getuigschrift ‘Leraar Speciaal Onderwijs’ of een diploma Speciaal Onderwijs. Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht.

42

2.20

School Video Interactie Begeleiding (code SVD1) De éénjarige leerroute School Video Interactie Begeleiding (SVIB) is bedoeld voor leraren primair onderwijs en voortgezet onderwijs, pedagogen en psychologen die de voortgezette opleiding SVIB reeds hebben afgerond en willen voldoen aan de aanvullende eisen van de masteropleiding SEN.

Doelgroep

12

Begeleiders in het onderwijs (primair onderwijs, voortgezet onderwijs, hoger onderwijs) die reeds in het bezit zijn van een getuigschrift School Video Interactie Begeleiding. Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht.

Het zwaartepunt van de leerroute ligt op het uitvoeren van een praktijkgericht onderzoek. Naast de bijeenkomsten moet men gelegenheid en tijd hebben voor het maken van opnames en het analyseren en bespreken hiervan. Hiervoor is het belangrijk dat de SVIB’er tijdens de masteropleiding een begeleidende functie heeft. De studenten moeten kunnen beschikken over een videocamera en videoafspeelapparatuur.

Module ECTS SV07 Actualisering en verdieping SVIB 4 (Coachende SVIB, oplossingsgericht werken, in gesprek met leerlingen, begeleide intervisie) SV06 Aanvullende en inhoudelijke modules 8 SV05 Praktijkonderzoek 18

De leerroute wordt deels georganiseerd via roostering in dagdelen, deels via roostering in studiedagen.

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

43

12

12

12

2

2.21

Oplossingsgericht werken in het onderwijs (code OWD1) De Solution Focused Approach (afkomstig uit de Verenigde Staten) is gebaseerd op het gedachtegoed van Milton Erickson en het systeemgerichte interventiemodel van het Mental Research Institute (Palo Alto). Dit model legt de nadruk op kortdurende, effectieve interventies, die een blijvende positieve verandering beogen bij leerlingen, studenten, ouders en leerkrachten. Het centrale uitgangspunt bij het oplossingsgerichte werken is aan te sluiten bij de krachtbronnen die ieder in zich heeft. De leerling of student, leraar of ouder is zich daar vaak in onvoldoende mate van bewust. Aansluiten bij deze bronnen en deze versterken levert de mogelijkheden op om moeilijkheden blijvend zelf op te lossen, ook in de onderwijssetting. We bieden deze leerroute aan in samenwerking met het Korzybski-instituut uit België met inzet van buitenlandse experts. De voertaal is deels Engels.

Lesplaats

Amsterdam. Module ECTS OW01 Introductie 2 OW02 Algemene interventies vanuit de Solution Focused Approach 3 OW03 Oplossingsgericht werken met leerlingen en studenten (po, vo, mbo, hbo) 4 OW04 Oplossingsgericht werken met collega’s en medewerkers 4 OW05 Stage en praktijk in Vlaanderen 4 OW06 Integratie van behandelde benaderingswijzen 3 OW07 Leer- en onderzoekslijn (POP, begeleide intervisie, actie-onderzoek, afstuderen) 10

Doelgroep

Leraren en begeleiders van leerlingen en hun ouders, begeleiders van studenten en van collega-leraren en leidinggevenden van leraren met een afgeronde hbobacheloropleiding.

Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema op bladzijden 52 tot en met 55.

44

2.22 Autismespecialist (code AUD1) Waar mensen met autisme zijn, is speciale zorg nodig. Deze leerroute is gericht op professionals in alle contexten van onderwijs, jeugdhulpverlening en zorg die hun professionalisering als autismespecialist willen voortzetten in de Master SEN.

De werkteams worden begeleid door een docent. Voor kennis en vaardigheden die nodig zijn om het onderzoek goed uit te voeren, kan de student deelnemen aan lesbijeenkomsten (modules) en hoorcolleges.

12

Aan de start van deze opleidingsroute gaat een intake vooraf.

De leerroute

De leer- en onderzoekslijn staat centraal in deze leerroute en wordt vormgegeven langs twee hoofdlijnen. 1. Het competentieprofiel van de Autismespecialist en het beroepsprofiel van de student zijn medebepalend voor de persoonlijke leerroute van de student. Het planmatig werken (POP) aan competenties op het gebied van reflectie en ontwikkeling wordt o.a. vormgegeven door het actief deelnemen aan leerteams en supervisie. Denken over moeilijk gedrag vormt het thema van een cyclisch leerproces waarin de nadruk ligt op orthopedagogische en orthodidactische competenties. 2. De student zet een masteronderzoek op en voert dat uit. Hij doet onderzoek naar een specifiek en verdiepend thema rond autisme en het eigen professioneel handelen. De student kiest daarbij zelf het onderwerp. De student moet zelfsturend kunnen werken en samenwerken met medestudenten in onderzoeksgroepen (werkteams) van 4-6 studenten.

12

Doelgroep

De eenjarige leerroute Autisme is ontwikkeld voor studenten die zich onderzoekend en lerend verder willen verdiepen in autisme en - in het bezit zijn van een relevant hbo-diploma; - de voortgezette opleiding Autisme hebben afgerond met een getuigschrift (21 studiepunten of 30 ECTS); - eigen praktijkervaringen in het werken en omgaan met mensen met autisme kunnen inbrengen. Lesplaatsen

Eindhoven,Tilburg en Utrecht. Module AU07 Inhoud en kennislijn - verdieping AU06 Leer- en onderzoekslijn

45

ECTS 20 10

12

12

2

2.23 Zorg(Team)Coördinatie (code ZCD1) Deze leerroute is een éénjarige masteropleiding binnen het opleidingsprofiel van de ‘begeleider’. Het is bedoeld voor docenten, mentoren, coördinatoren, remedial teachers uit het voortgezet onderwijs / beroepsonderwijs die zich willen specialiseren in de coördinatie van zorg binnen de eigen school en al een voortgezette opleiding hebben afgerond.

competentieprofiel. Het Persoonlijk OntwikkelingsPlan (POP) wordt als start gezien.Tijdens de leerroute werkt men aan de eigen competenties, verzamelt men bewijsstukken (portfolio), er is groepssupervisie en intervisie. Eveneens wordt er middels actieonderzoek een praktijkprobleem nader onderzocht en tot een casestudie uitgewerkt. Uitgangspunt in de studie is dat de student vorm geeft aan het eigen ontwikkelingsproces. Fontys OSO draagt daaraan bij door kennisinhouden aan te dragen en het proces te begeleiden. Dit betekent praktisch gesproken naast collegevormen ook een actief gezamenlijk (onderzoeks-)proces naar de thema’s die de student(en) mede aanreiken, het opdoen van ervaringen met o.m. de interpretatie van testen en toetsen, gesprekstechnieken en het toetsen van de eigen beroepssituatie.

De leerroute gaat uit van de volgende drie kerntaken voor de zorg(team)coördinator: • het coördineren van de integrale leerlingzorg; • het coachen van teamleden; • vernieuwend bezig zijn (innoveren). In de leerroute wordt aandacht besteed aan de rollen en taken van de coördinator in de voorbereiding van de toelating tot de school, de coördinatie van de leerlingbegeleiding in de ruime zin, de plaats in het zorgadviesteam (ZAT), de contacten met externen, de visie op zorg binnen de school en het samenwerkingsverband, het coachen van collega’s en leiding geven aan veranderingen.

Doelgroep

Docenten, mentoren, (zorg)coördinatoren, remedial teachers en leerlingbegeleiders die reeds een opleidingtraject tot gespecialiseerd leraar Praktijkonderwijs, Leerwegondersteunend Onderwijs of Remedial teacher hebben afgerond of minimaal het basisjaar hiervan hebben gevolgd.

Het afstuderen is als een leer- en onderzoekslijn door het gehele traject gepland en is gebaseerd op het werken aan een eindproduct in relatie tot een

46

Lesplaatsen

Modules ECTS ZC06 Visie op zorg binnen de school en het Samenwerkingsverband 5 ZC07 Keuzemodule 5 ZC08 Keuzemodule 5 ZC09 Coachingsvaardigheden 5 ZC10 Afstuderen (POP, actieonderzoek, groepsupervisie en intervisie) 10 Eventuele Keuzemodules: ZC11 Zorg(team)ontwikkeling en coördinatie 5 ZC12 Coördineren van integrale leerlingzorg 5 ZC13 Leiding geven aan verandering 5 ZC14 Consultatieve leerlingbegeleiding, handelingsgerichte diagnostiek en handelingsplanning 5 ZC15 (Achtergronden van) gedragsproblemen 5 ZC16 Leerproblemen en orthodidactische denken en handelen (=PL11) 5

Den Bosch, Eindhoven, Rotterdam, Nijmegen, Sittard en Utrecht. Bij voldoende belangstelling zal de leerroute ook op locatie worden uitgevoerd (bijvoorbeeld voor een Samenwerkingsverband VO). Bij scholing op maat kan ook gedacht worden aan het uitvoeren van bepaalde modules.

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

47

12

12

12

12

2

2.24

Verdiepingstraject op basis van praktijkonderzoek (code POD1) Leraren die in het bezit zijn van een getuigschrift voortgezette opleidingen kunnen zich met deze leerroute, als vervolg op de afgeronde voortgezette opleiding, verder professionaliseren en zich kwalificeren op masterniveau. De leerroute geeft verdieping van kennis en leert om praktijkgericht onderzoek te doen met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te begrijpen en verbeteren.

Doelgroep

Programma

Module PO01 Introductie en afsluiting PO02 Inclusie PO03 Onderzoekslijn en Meesterstuk

Deze eenjarige leerroute is bedoeld voor leraren die eerder een voortgezette opleiding van 60 ECTS hebben afgerond en zich wil verdiepen in het uitvoeren van praktijkonderzoek in de eigen werksituatie. Lesplaatsen

Amsterdam, Rotterdam, Bergen op Zoom/Breda, Tilburg, Eindhoven, Den Bosch, Sittard, Nijmegen, Hengelo, Utrecht.

Het programma is opgebouwd rond de eigen onderzoeksvraag en wordt ondersteund met thematische bijeenkomsten. De uitvoering van het onderzoek wordt begeleid in groepjes van 4 tot 5 studenten. De opleiding wordt afgesloten met een werkstuk (meesterstuk) waarin verslag wordt gedaan van het onderzoek en een koppeling wordt gemaakt tussen theoretische kennis en praktijk. Het programma wordt vormgegeven in overleg met de studenten.

48

ECTS 4 4 22

2.25

Academic Master Special Educational Needs (code SEN2) Fontys OSO werkt sinds 2003 samen met Roehampton University in Londen om Nederlandse studenten de kans te bieden een (Engelse) academische mastertitel te behalen. Centraal in de masteropleiding staat ieders eigen professionele ontwikkeling.Verschillende leerstijlen worden daarvoor aangeboord, zoals wederkerig leren, zelfstudie, reflectie, colleges en workshops. Daarnaast is kwalitatief hoogwaardig onderzoek in de praktijk een vast onderdeel voor alle studenten. Een grote mate van zelfstandigheid en eigen initiatief is vereist om deze opleiding met succes te kunnen volgen.

- beheersing van de Engelse taal (IELTS niveau 6.5, waarbij elk onderdeel minimaal 6.0 is). De opleiding gebeurt in deeltijd en duurt twee jaar. De opleiding vindt plaats op zaterdagen (één zaterdag per maand). De colleges/workshops worden verzorgd in Utrecht.Tijdens de opleiding zijn drie studieweken ingebouwd, waarbij de studenten in Londen verblijven (colleges en workshops volgen, in het Learning Resource Center, op schoolbezoek gaan).

12

12

Het programma heeft een omvang van 90 ECTS. 12

Module ECTS Eerste opleidingsjaar: Accreditation of Prior Experiential Learning (APEL) 20 International Perspectives on professional Practice in Education (IPPE) 10 Research Methodology & Enquiry 20 Tweede opleidingsjaar: Inclusion (NL-module) 10 Dissertation 30

Deelname

Deelname geschiedt op basis van een intakegesprek met de studieleider (en mogelijk een test voor de taalvaardigheid in het Engels). Daarin wordt nagegaan of deze academische opleiding kan voldoen aan wederzijdse verwachtingen en de gestelde eisen binnen deze opleiding. De academische masteropleiding kan worden gevolgd door studenten die beschikken over: - minimaal een hbo-diploma; - bewijs van relevante vervolgscholing; - relevante werkervaring; - een abstract denkniveau;

Bij een gedisciplineerde en regelmatige studie moet men rekening houden met een minimale studiebelasting van 20 uur per week. Een belangrijk deel van de totale studiebelastingsuren wordt in de eigen werksituatie besteed aan onderzoek en collegiale consultatie. 49

12

2

De kosten zijn, vanwege afwijkende collegegelden in Engeland en de studiebezoeken aan Londen, begroot op 1550 euro per jaar, plus aanvullende kosten. (De kosten voor studiebezoeken en boeken worden geschat op 1000 euro per jaar.) Wilt u uitgenodigd worden voor een (intake)gesprek, maak dan een afspraak met de studieleider, de heer Martin Kessels (tel. 06 - 1299 8733). In de periode april-juli 2007 worden hiervoor data gepland in Utrecht. Ook vinden twee voorlichtingsbijeenkomsten plaats te Utrecht: op zaterdag 28 april van 10.00-13.00 uur en zaterdag 16 juni van 10.00-13.00 uur. Plaats: Hogeschool Domstad. Wilt u meer weten over deze masteropleiding: www.fontys.nl/masters. Ook kan een brochure aangevraagd worden bij Fontys OSO: tel. 0877 877 133.

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

50

3

Overzicht leerroutes en leslocaties

12

Leslocaties: Amsterdam

Nijmegen

- d’Bruynvis, Keizersgracht 105 - IPABO, Jan Tooropstraat 136 - Onderwijscentrum VU, De Boelelaan 1105

- PABO Groenewoud, Groenewoudseweg 1 - Universiteitsgebouw, Montessorilaan Rotterdam

12

- Pabo Thomas More, Stationssingel 80 - Erasmus Expo en Congrescentrum, Burg. Oudlaan 50

Bergen op Zoom

- ROC West-Brabant, Markiezaatcollege, Nobellaan 50, Bergen op Zoom - Avans Hogescholen, Hogeschoollaan 1, Breda

12

Sittard

- Fontys PABO, Mgr. Claessensstraat 4 Den Bosch

- Fontys PABO, Frans Fransenstraat 15 - Willem I College,Vlijmenseweg 2

Tilburg

- Fontys PABO, Prof. Goossenslaan 1-04 - Fontys Sporthogeschool, Goirleseweg 48 - Mollergebouw, Prof. Goossenslaan 1-01

Eindhoven

- Fontys PABO, De Lismortel 25 - Fontysgebouw, Het Eeuwsel 2 - Fontysgebouw, Ds.Th. Fliednerstraat 2

Utrecht

- Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9 - ROC ASA, Australiëlaan 23 en 25

Hengelo

- PABO Edith Stein, M.A. de Ruyterstraat 3

De routebeschrijvingen van bovenstaande leslocaties zijn terug te vinden via de website: www.fontys.nl/oso.

51

12

3 Eenjarige leerroutes in voltijd 2.1 Gespecialiseerde Leraar 2.2 Remedial Teaching Tweejarige leerroutes in deeltijd 2.3 Remedial Teaching Voortgezet Onderwijs 2.4 Motorische Remedial Teaching 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16

Gespecialiseerde Leraar Praktijkonderwijs en Leerwegondersteunend Onderwijs Leerlingbegeleiding/Schooldecanaat Zorg(Team)Coördinatie Coachend Innoveren Coaching in diversiteit Gespecialiseerde leraar in het MBO Autismespecialist Ambulante Begeleiding School Video Interactie Begeleiding Oplossingsgericht werken in het onderwijs Inspirerend leidinggeven aan innovatie Coaching als vorm van Professionele Ontwikkeling

Amsterdam

Bergen op Zoom

Den Bosch

Eindhoven

ma/di 10.00-16.00 di/do 10.00-16.00

ma/di 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00

ma/di 10.00-16.00

di/do 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00

do 13.30-17.00

ma 18.00-21.30 in overleg in overleg

do 14.00-17.30

do 18.00-21.30 in overleg

di 18.00-21.30

do 18.00-21.30

di 18.00-21.30 in overleg

do 18.00-21.30

di 18.00-21.30 in overleg in overleg in overleg

52

ma/ ma/d

wo 15.00-20.00 do 18.00-21.30 in overleg

di

Hengelo

/di 9.15-15.15 di 10.00-16.00

18.00-21.30 in overleg

Nijmegen

di/wo 10.00-16.00

Rotterdam

Sittard

Tilburg

Utrecht

ma/di 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00

di/do 10.00-16.00

di/do 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00

ma/di 10.00-16.00 di/do 10.00-16.00

do 14.00-17.30

di 13.30-17.00

op locatie

wo 18.00-21.30 ma 18.00-21.30 za 9.30-15.00

12

wo 18.00-21.30

di 18.00-21.30

di 18.00-21.30

wo 18.00-21.30 in overleg

di 18.00-21.30

di 18.00-21.30

do 18.00-21.30 ma 13.00-18.00 do 18.00-21.30

studiedagen in overleg

do middag/avond in overleg wo 15.00-20.00 studiedagen in overleg

wo 13.00-18.00

do 18.00-21.30 in overleg

wo 18.00-21.30 in overleg

12

wo 15.00-20.00 di 18.00-21.30 in overleg

12

in overleg in overleg

in overleg in overleg

in overleg

53

12

3 Eenjarige leerroutes in deeltijd 2.17 Dyslexiespecialist 2.18 Remediaal Specialist 2.19 Ambulante Begeleiding 2.20 School Video Interactie Begeleiding 2.21 Oplossingsgericht werken in het onderwijs 2.22 Autismespecialist 2.23 Zorg(Team)Coördinatie 2.24 Verdiepingstraject op basis van praktijkonderzoek

Amsterdam

Bergen op Zoom

Den Bosch

Eindhoven

wo 13.30-17.00 ma 18.00-21.30 in overleg in overleg

do 18.00-21.30 in overleg

di 18.00-21.30 in overleg

do 18.00-21.30 in overleg

di 18.00-21.30

do 18.00-21.30 di 18.00-21.30

ma 18.00-21.30 di 18.00-21.30 do 18.00-21.30

di 14.00-17.30

Academic Master 2.25 Academic Master Special Educational Needs

54

di

di

Hengelo

Nijmegen

Rotterdam

Sittard

Tilburg

Utrecht

do 18.00-21.30

wo 18.00-21.30

di 18.00-21.30

di 18.00-21.30 in overleg

studiedagen in overleg

ma 18.00-21.30

ma 18.00-21.30 di 18.00-21.30 do 18.00-21.30

18.00-21.30 in overleg

do 18.00-21.30 in overleg

wo 18.00-21.30 in overleg

studiedagen in overleg

18.00-21.30

ma 18.00-21.30 do 18.00-21.30

do 18.00-21.30 di 18.00-21.30

do 18.00-21.30 do 18.00-21.30

wo 14.00-17.30

op locatie

12

in overleg

12

12

12

zaterdagen

55

4

Administratieve gegevens

4.2

Leerrechten, collegegeld en betaling Naar verwachting wordt per 1 augustus 2008 een nieuw financieringsstelsel voor het hoger onderwijs ingevoerd: een financiering gekoppeld aan leerrechten. Aan studenten die deelnemen aan bekostigd onderwijs, zowel in de bachelorfase als in de masterfase, worden leerrechten toegekend. Een leerrecht is een persoonsgebonden recht voor een student om gedurende een aaneengesloten tijdvak van zes maanden onderwijs aan een bekostigde instelling te volgen. De student betaalt het wettelijke collegegeld. Studenten die tenslotte hun leerrechten hebben opgebruikt en daardoor niet meer in aanmerking komen voor bekostigd onderwijs, gaan een aanzienlijk hoger bedrag betalen voor een opleiding in het hoger onderwijs.

4.1 Aanmelding Vanaf maart 2007 kunt u zich als student aanmelden voor één van de leerroutes. U zendt het ‘Inschrijfformulier 2007-2008’ volledig ingevuld naar het secretariaat van Fontys OSO, samen met de bijbehorende formulieren. Na ontvangst van het volledige inschrijfpakket krijgt u per omgaande een bevestiging van ontvangst. Een onvolledig pakket kan niet in behandeling worden genomen en wordt retour gezonden. U kunt pas officieel worden ingeschreven, nadat u aan alle verplichtingen heeft voldaan. In de week van 20 augustus 2007 wordt, op basis van het aantal inschrijvingen, definitief bepaald welke leerroutes worden uitgevoerd.

Leerrechten in de bachelorfase

Het inschrijfpakket kunt u t.z.t. downloaden via de website: www.fontys.nl/oso. Het door u geprinte en ingevulde inschrijfpakket moet u daarna ondertekend per post terugsturen.

De nieuwe systematiek betekent dat een student die inschrijft voor een vierjarige bacheloropleiding acht leerrechten krijgt toegekend. Daarnaast heeft deze student nog recht op twee uitlooprechten. Een uitlooprecht is net als een leerrecht een persoonsgebonden recht van een student om gedurende een tijdvak van zes aaneengesloten maanden hoger onderwijs te volgen tegen betaling van het wettelijke collegegeld. Bij studievertraging kan de student een beroep doen op deze uitlooprechten.

De inschrijving geldt voor één studiejaar.Voor een tweede, eventueel derde studiejaar moet u zich opnieuw inschrijven. Daarvoor worden u tijdig de nodige formulieren toegezonden.

56

- ervaren leraren, die in het verleden al één of meerdere voortgezette opleidingen hebben gevolgd, worden mogelijk al vanaf 2008 uitgesloten van het verder volgen van bekostigd onderwijs. Ze krijgen dan op basis van hun onderwijsverleden geen leerrechten meer. Het uitgesloten worden van het volgen van bekostigd onderwijs wordt in de plannen als volgt uitgelegd: “het hebben van een getuigschrift voor een eerder gevolgde voortgezette hbo-opleiding wordt gelijkgesteld met een persoon aan wie een masterdiploma is uitgereikt”. Een dergelijke student heeft dus geen recht meer op bekostigd onderwijs. Bij de invoering van de leerrechten komt deze grote groep leraren niet meer in aanmerking voor bekostigde leerrechten en voor bekostigd onderwijs.

Leerrechten in de masterfase

Als studenten zich, na het afronden van de bacheloropleiding, aanmelden voor een hbo-masteropleiding ontvangen ze opnieuw leerrechten. De hoeveelheid leerrechten is afhankelijk van de duur van de masteropleiding. Omdat de masteropleiding SEN twee jaar duurt ontvangt de student vier leerrechten (vier keer een half jaar studiemogelijkheid). Hiermee kan de student zijn tweejarige deeltijdopleiding afronden. Ook ontvangt de student in de masterfase twee uitlooprechten. De twee toegekende uitlooprechten kan de student inzetten, aansluitend op het verbruik van het laatste leerrecht, maar alleen voor de opleiding waarvoor het laatste leerrecht is ingezet. De twee uitlooprechten in de masterfase zijn dus bedoeld om eventuele studievertraging in de masteropleiding op te vangen, niet om nog een leerroute te beginnen.

Oud-studenten in één jaar master

Door het uitstel van de invoering van leerrechten geldt in 2007-2008 nog de oude systematiek. De oude systematiek biedt aan leraren de mogelijkheid om zich verder te professionaliseren. Ook voor ervaren leraren, die in het verleden al één of meerdere voortgezette opleidingen hebben gevolgd is er in het studiejaar 2007-2008 alsnog de mogelijkheid om in het bezit te komen van een hbo-mastergetuigschrift.Voor deze doelgroep heeft Fontys OSO een éénjarig mastertraject ontwikkeld (zie paragraaf 2.17 tot en met 2.24). Zij

Leerrechten en professionalisering in speciale onderwijszorg

De invoering van leerrechten kan in de toekomst een negatieve invloed hebben op de continue professionalisering van leraren: - huidige studenten die hun leerrechten voor bekostigd studeren hebben opgebruikt in een bachelor- en een masteropleiding worden in hun verdere loopbaan uitgesloten van bekostigd onderwijs; 57

12

12

12

12

4

4.3 Contractstudenten Voor contractstudenten wordt, zoals vermeld in 1.5, voor het volgen van één of meerdere modules een contract opgesteld.Via het secretariaat kan een inschrijfformulier aangevraagd worden. Na ontvangst van dit formulier wordt het contract opgesteld, dat u ter ondertekening wordt toegestuurd. Per module wordt een bedrag van € 300,- in rekening gebracht, plus per contract € 25,- administratiekosten. Na afronding van de module ontvangt de contractstudent een certificaat.

kunnen dit jaar gebruiken voor het volgen van een actualiserings-/verbredingstraject. Zoals het er nu naar uitziet is voor deze groep leraren het studiejaar 20072008 de laatste mogelijkheid om een bekostigde masteropleiding te volgen. Collegegeld

Het collegegeld voor voltijdstudenten voor het studiejaar 2007-2008 bedraagt € 1.538,-. Het collegegeld voor deeltijdstudenten voor het studiejaar 2007-2008 bedraagt € 1.050,-. Genoemde bedragen zijn onder voorbehoud van wijzigingen door het Ministerie van OCW. Er zijn twee mogelijkheden om het collegegeld te betalen: 1. Betaling ineens; middels het invullen van een formulier betalingsregeling werkgever of een machtigingsformulier. 2. Gespreide betaling in tien termijnen, via een machtiging voor automatische incasso. Het formulier betalingsregeling werkgever of het machtigingsformulier moet tegelijk met de overige inschrijfdocumenten toegestuurd worden naar het secretariaat van Fontys OSO.

4.4 Inschrijfduur De inschrijfduur voor een voltijdopleiding (minimaal één jaar) en/of voor een deeltijdopleiding (minimaal twee of één jaar) is onbeperkt.

58

4.7 Bijkomende kosten Voor te verstrekken readers en overige niet-subsidiabele kosten moet de voltijdstudent rekening houden met een bedrag van € 150,- per jaar; de deeltijdstudent moet rekening houden met een bedrag van € 75,- per jaar. Aan het begin van het studiejaar wordt een machtigingsformulier toegezonden. Daarnaast moet nog een aantal studieboeken worden aangeschaft.

4.5 Annuleren en uitschrijven Vóór 1 september 2007 kan een aanmelding schriftelijk – en bij voorkeur aangetekend – worden geannuleerd. Na 1 september 2007 is dit niet meer mogelijk.Verder kan een inschrijving, met aanspraak op restitutie, op schriftelijk verzoek worden beëindigd. Beëindiging van de inschrijving kan alleen in geval van ziekte of bijzondere familieomstandigheden. Dit is ter beoordeling van de directie van het Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg. (Voor meer informatie over de inschrijfvoorwaarden kunt u terecht op onze internetsite: www.fontys.nl/oso.)

4.8

Studentenpas, bewijs van inschrijving en studentnummer Het bewijs van inschrijving ontvangt u zo spoedig mogelijk na ontvangst van een volledig inschrijfpakket. Een studentenpas ontvangt u als u bij het inschrijfformulier het fotoformulier (met pasfoto) meestuurt. De gebruiksmogelijkheden van een studentenpas zijn terug te vinden via de zoekfunctie op de website van www.fontys.nl.

4.6 Veranderen van lesplaats Bij verandering van werkplaats en/of werkkring is overschrijving naar een andere lesplaats mogelijk. Verandering van lesplaats dient u schriftelijk bij het secretariaat van Fontys OSO aan te vragen.

Op de studentenpas en het bewijs van inschrijving staat uw studentnummer vermeld.

59

12

12

12

12

4

4.9 Studiefinanciering Studenten die willen deelnemen aan een leerroute van Fontys OSO in voltijd komen in aanmerking voor studiefinanciering, als ze voldoen aan de volgende voorwaarden: - de student is nog geen 30 jaar; - de student heeft zich ingeschreven voor een volledige dagopleiding (bijv. Master SEN: leerroute gespecialiseerde leraar, leerroute remedial teaching).

Elke student die deelneemt aan de voltijd masteropleiding van OSO heeft dus recht op studiefinanciering, mits de student voldoet aan de boven geformuleerde voorwaarden. Studenten die deelnemen aan deeltijdopleidingen en inmiddels een baan hebben in het onderwijs komen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor tegemoetkoming in de studiekosten. Voltijdstudenten, maar ook deeltijdstudenten, die vragen hebben met betrekking tot studiefinanciering kunnen contact opnemen met de studentendecaan van Fontys Hogescholen, tel. 0877 878 511 of met het steunpunt Studiefinanciering in de regio (www.ib-groep.nl).

De voltijdopleiding Special Educational Needs is een masteropleiding (volgend op een bacheloropleiding van 240 ECTS). Door de status van bekostigde masteropleiding heeft de student na afronding van de bacheloropleiding nog recht op één jaar extra studiefinanciering (Wet op de Studiefinanciering).

4.10

Tegemoetkoming studiekosten door de werkgever Schoolbesturen zijn zich bewust van het belang van een goede en verdere professionalisering. Steeds meer schoolbesturen stimuleren een verdere scholing door het verstrekken van een gehele of gedeeltelijke tegemoetkoming in de studiekosten. Ga in gesprek met uw leidinggevende en vraag naar de mogelijkheden.

60

4.12 CROHO-registratie De leerroutes van OSO zijn als volgt geregistreerd in het CROHO (Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs): - 44101 Master Special Educational Needs: auditief beperkten - 44103 Master Special Educational Needs: leraar speciaal onderwijs (vt, dt) Deze registraties zijn onder meer van belang bij de aanvraag van studiefinanciering.

4.11 Vrijstellingen Op grond van het bezit van een akte, diploma of getuigschrift kunt u vrijstelling vragen voor één of meerdere modules of tentamens. Een verzoek tot vrijstelling kan pas worden ingediend als u als student staat ingeschreven. Het hiervoor benodigde formulier wordt u aan het begin van het studiejaar, samen met het lesrooster toegezonden. U moet het verzoek tot vrijstelling, liefst voor het begin van de betreffende module(s), schriftelijk indienen (met bewijsmateriaal) bij de secretaris van de Examencommissie OSO. Binnen veertien dagen ontvangt u schriftelijk bericht over de beslissing van de Examencommissie OSO.

12

12

12

12

61

5

5

OSO als expertisecentrum

Naast het verzorgen van de leerroutes speciaal onderwijs en nascholingscursussen is OSO ook actief op het terrein van maatschappelijke dienstverlening. Het betreft onder meer activiteiten als: - advies en hulp in conflictsituaties; - advisering bij de opzet van cursussen; - (beleids)advisering en scholing van besturen; - de opzet, organisatie en uitvoering van studiedagen/conferenties; - opvoedings- en onderwijsadviezen aan ouders en verzorgers; - studiereizen; - onderzoek van leerlingen (dyslexie, gedrag). In nauw overleg wordt een offerte uitgebracht.Voor verdere informatie kunt u zich richten tot één van de teamleiders (zie hoofdstuk 7).

5.1 Scholing en begeleiding OSO is sinds 1980 actief op het gebied van teamgerichte nascholing. In de loop der jaren is deze organisatie uitgegroeid tot een groot netwerk op het gebied van dienstverlening. Uitgangspunten van de nascholingsactiviteiten van OSO zijn: - zoveel mogelijk aansluiten bij de hulpvraag: op maat werken; - nadruk leggen op veranderingen binnen de school in zijn totaliteit (schoolontwikkeling); - waar mogelijk afstemmen met de schoolbegeleiding; - (praktijk)docenten met relevante ervaring inzetten. Alle door de overheid beschikbaar gestelde nascholingsgelden zijn overgeheveld naar de schoolbesturen. Iedere school beschikt dus over een budget om de medewerkers verder te professionaliseren. Er worden zowel functiegerichte als teamgerichte cursussen aangeboden.

62

5.3 Congressen Fontys OSO organiseert regelmatig congressen rond actuele thema’s in het onderwijs. Ze bieden de mogelijkheid kennis te maken met collega’s en ervaringen uit te wisselen. Sprekers zijn over het algemeen professionals met praktijkervaring die graag hun visie op problemen en uitdagingen in het onderwijs met de deelnemers delen. Een actueel overzicht van alle studiedagen en conferenties staat op onze website: www.onderwijszorgkalender.nl.

5.2 Lezen over speciale onderwijszorg Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO) geeft, onder andere in samenwerking met Uitgeverij Garant Apeldoorn/Antwerpen, een groot aantal boeken uit rond thema’s uit de speciale onderwijszorg. In de boeken worden onderwerpen en thema’s zoals ADHD, adaptief onderwijs, diagnostiek, management, competentiegericht opleiden, autisme, School Video Interactie Begeleiding en omgaan met agressie in de klas behandeld.Tijdens studiedagen en andere bijeenkomsten zijn deze boeken te koop. Deze boeken worden ook in een ‘webshop’ te koop aangeboden. Deze winkel biedt de mogelijkheid thuis of op school het assortiment te doorzoeken op trefwoord of categorie. De boeken zijn vriendelijk geprijsd. Bestellers betalen een bijdrage in de verzendkosten. De boeken (met factuur) worden binnen enkele werkdagen thuisbezorgd via de post (www.fontysoso.nl/webshop).

12

12

12

12

63

6

6

Samenwerkende partners

Opleidingscentrum Autisme Theo Peeters, Antwerpen

SOM Onderwijsadviseurs, Tilburg Onderwijscentrum VU, Amsterdam

IPABO, Amsterdam

DOBA Onderwijsadviseurs, Eindhoven

Centrum Onderwijsontwikkeling Avans Hogeschool, Breda

Consent, Heerlen

Fontys Sporthogeschool, Tilburg Hogeschool Edith Stein, Hengelo Hogeschool Domstad, Utrecht BCO Onderwijsadvies, Venlo SON, Doetinchem

Hogeschool Leiden, Leiden Roehampton University, London

64

12

12

12

12

65

7

7

Voor meer informatie

Opleidingsdirecteur

VVE/PO Team 4, Midden-Brabant, Oost-Brabant, Limburg

Miel Boeijkens Telefoon 0877 877 133 / (06) 13 38 81 56 [email protected]

Teamleider: Anja van Zon Telefoon: 0877 874 745 / (06) 12 99 26 41 [email protected]

MT-lid WVO/WEB

VVE/PO Team 5, West-Brabant, Zuid-Holland, Zeeland

Ronald Haccou Telefoon: 0877 874 204 / (06) 50 67 80 86 [email protected]

Teamleider: Peter Laros Telefoon: 0877 870 093 / (06) 13 04 62 27 [email protected]

VVE/PO Team 1, Noord-Holland, Utrecht, Flevoland

SVIB

Teamleider: Kees Bazuine Telefoon 0877 877 133 / (06) 10 96 67 45 [email protected]

Coördinator: Carla van den Heijkant Telefoon: 0877 877 133 / (06) 10 93 15 62 [email protected]

VVE/PO Team 2, Noord-Oost Nederland

WEC Team 7, Zuid-Nederland

Teamleider: Martin Santman Telefoon 0877 877 133 / (06) 13 07 08 95 [email protected]

Teamleider: Ans Buzzoni Telefoon: 0877 877 133 / (06) 12 07 31 40 [email protected]

VVE/PO Team 3, Gelderland

WEC Team 8, Noord-Nederland

Teamleider: Ilse de Baar Telefoon: 0877 877 133 / (06) 10 97 28 26 [email protected]

Teamleider: Johan Struik Telefoon: 0877 877 133 / (06) 12 42 83 95 [email protected]

66

12 VO Team 9, VO-zorg, Zuid-Nederland

Teamleider: Harrie van den Brand Telefoon: 0877 871 998 / (06) 51 50 02 91 [email protected] VO Team 10, VO-zorg, Noord-Nederland

12

Teamleider: Peter Corstanje Telefoon: 0877 877 133 / (06) 12 06 22 78 [email protected]

12

12

VO Team 11, VMBO, Nederland

Teamleider: Rob Hazes Telefoon: 0877 877 133 / (06) 10 93 18 10 [email protected] VO Team 12, MBO, Nederland

Teamleider: Ria van Dinteren Telefoon: 0877 877 133 / (06) 20 54 68 87 [email protected]

67

8

8

Informatiebijeenkomsten

• vrijdag 16 maart 2007, 14.00 - 17.00 uur Sittard, Mgr. Claessensstraat 4 • zaterdag 14 april 2007, 10.00 - 13.00 uur Amsterdam, Keizersgracht 105

Centrale open dag Fontys OSO: dinsdag 8 mei 2007, 19.00 - 21.00 uur Den Bosch, Frans Fransenstraat 15 Amsterdam, Keizersgracht 105 Bergen op Zoom/Breda, Nobellaan 50 Eindhoven, De Lismortel 25 Hengelo, M.A. de Ruyterstraat 3 Nijmegen, Groenewoudseweg 1 Rotterdam, Stationssingel 80 Sittard, Mgr. Claessensstraat 4 Tilburg, Prof. Goossenslaan 1-04 Utrecht, Koningsbergerstraat 9

• zaterdag 9 juni 2007, 10.00 - 13.00 uur Eindhoven, De Lismortel 25 Sittard, Mgr. Claessensstraat 4 • woensdag 13 juni 2007, 19.00 - 21.00 uur Amsterdam, Keizersgracht 105 • zaterdag 16 juni 2007, 10.00 - 14.00 uur Tilburg, Prof. Goossenslaan • donderdag 30 augustus 2007, 19.00 - 21.00 uur Amsterdam, Keizersgracht 105

Verder zijn er informatiebijeenkomsten: • vrijdag 9 maart 2007, 12.30 - 15.00 uur Den Bosch, Frans Fransenstraat 15

Andere open dagen en informatie-avonden van Fontys Hogescholen: www.fontys.nl/studiekeuzeactiviteiten

• zaterdag 10 maart 2007, 10.00 - 14.30 uur Eindhoven, De Lismortel 25 • donderdag 15 maart 2007, 15.00 - 20.00 uur Tilburg, Prof. Goossenslaan

68

12

12

12

12

Fotografie: Hans Rensen, iStockphoto.com

surf naar:

www.fontys.nl Centraal adres: Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Postbus 90900 5000 GA Tilburg

Elke dag iets speciaals in je groep!

Bezoekadres: Mollergebouw Prof. Goossenslaan 1-01 5022 DM Tilburg Telefoon Fax E-mail Internet

0877 877 133 0877 875 900 [email protected] www.fontys.nl/oso

Fontys OSO verzorgt de hbo-masteropleiding Special Educational Needs in: Amsterdam • Bergen op Zoom/Breda • Den Bosch • Eindhoven • Hengelo • Nijmegen • Rotterdam • Sittard • Tilburg • Utrecht

13.M.728.5.07

Scholing op locatie in heel het land is mogelijk bij voldoende deelnemers.