Hbo-masteropleiding Sen, Speciaal Onderwijs, Cluster 1 T/m 4

12

12

Hbo-masteropleiding Special Educational Needs 2007-2008

12 12

Speciaal Onderwijs Cluster 1 t/m 4

d! O

in he

ve r a l

t l an

Als u leraar bent in het speciaal onderwijs hebt u waarschijnlijk een hbo-opleiding gevolgd. In het

De opleiding kan zowel in deeltijd als in voltijd gevolgd worden. In deze prospectus leest u alles over het door het ministerie erkende en bekostigde masteraanbod van Fontys OSO.

vernieuwde onderwijsstelsel betekent dit, dat u minimaal de graad van hbo-bachelor bezit. Met ingang van het studiejaar 2007-2008 kan een leraar zich specialiseren in ‘speciale zorg voor leerlingen’ door de hbo-masteropleiding Special Educational Needs (SEN) te volgen. Het Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (Fontys OSO) is geaccrediteerd om deze masteropleiding SEN aan te bieden.

Al het mogelijke is gedaan om de informatie in deze prospectus zo juist en actueel mogelijk te maken. Fontys OSO kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor mogelijke nadelen die lezers, door eventuele onvolkomenheden in deze uitgave, zouden kunnen ondervinden.

Inhoud 1

Algemene informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9

Hbo-master Special Educational Needs . . . . . . .6 Hbo-master versus Academic master . . . . . . . . .7 Toelatingseisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Studiemogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8 Contractonderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Lesrooster . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 Opbouw van de opleiding . . . . . . . . . . . . . . . .10 Studiebelasting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 Studiedagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

2

Leerroutes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12 Eenjarige leerroutes in voltijd

2.1 2.2

Gespecialiseerde Leraar (GLV1) . . . . . . . . . . . .13 Remedial Teaching (RTV1) . . . . . . . . . . . . . . .14

2.3

Cluster 2: Specialist Auditieve en/of Communicatieve Beperking (GAD2) . . . . . . . .16 Cluster 3: Kinderen met een Verstandelijke en/of Lichamelijke Beperking en Kinderen die Langdurig Ziek zijn (ZMD2) . . . . . . . . . . .18 Cluster 4: Specialist ernstige gedragsproblemen, ontwikkelingsproblemen en/of psychiatrische stoornissen (ZOD2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

Tweejarige leerroutes in deeltijd voor functiegroepen binnen alle clusters

2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17

Tweejarige leerroutes in deeltijd voor Cluster 2 t/m 4

2.4

2.5

Motorische Remedial Teaching (MRD2) . . . . .22 Interne Begeleiding (IBD2) . . . . . . . . . . . . . . .24 Ambulante Begeleiding (ABD2) . . . . . . . . . . .25 Coachend Innoveren (CVD2) . . . . . . . . . . . . .26 Coaching in diversiteit (CDD2) . . . . . . . . . . . .27 Logopedie, specialisatie CAB (LSD2) . . . . . . . .28 Autismespecialist (AUD2) . . . . . . . . . . . . . . . .29 School Video Interactie Begeleiding (SVD2) . .30 Oplossingsgericht werken in het onderwijs (OWD2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 Gedragsspecialist (GSD2) . . . . . . . . . . . . . . . .32 Inspirerend leidinggeven aan innovatie (MED2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 Coaching als vorm van Professionele Ontwikkeling (COD2) . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 Eenjarige leerroutes in deeltijd voor Cluster 2 t/m 4

2.18 2.19

2.20

1

Cluster 2: Specialist Auditieve en/of Communicatieve Beperking (GBD1) . . . . . . . .38 Cluster 3: Kinderen met een Verstandelijke en/of Lichamelijke Beperking en Kinderen die Langdurig Ziek zijn (ZMD1) . . . . . . . . . . .40 Cluster 4: Specialist ernstige gedragsproblemen, ontwikkelingsproblemen en/of psychiatrische stoornissen (ZOD1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

12

12

12

12

4.9 4.10

Eenjarige leerroutes in deeltijd voor functiegroepen binnen alle clusters

2.21 2.22 2.23 2.24 2.25 2.26 2.27

Interne Begeleiding (IBD1) . . . . . . . . . . . . . . .45 Ambulante Begeleiding (ABD1) . . . . . . . . . . .46 Autismespecialist (AUD1) . . . . . . . . . . . . . . . .47 School Video Interactie Begeleiding (SVD1) . .48 Oplossingsgericht werken in het onderwijs (OWD1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49 Gedragsspecialist (GSD1) . . . . . . . . . . . . . . . .50 Verdiepingstraject op basis van praktijkonderzoek (POD1) . . . . . . . . . . . . . . .51

4.11 4.12

Studiefinanciering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64 Tegemoetkoming studiekosten door de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64 Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65 CROHO-registratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65

5

OSO als expertisecentrum . . . . . . . . . . . . . . . . . .66

5.1 5.2 5.3

Scholing en begeleiding . . . . . . . . . . . . . . . . .66 Lezen over speciale onderwijszorg . . . . . . . . .66 Congressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

6

Samenwerkende partners . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68

7

Voor meer informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70

8

Informatiebijeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72

Academic Master

2.28

Academic Master Special Educational Needs (SEN2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52

3

Overzicht leerroutes en leslocaties . . . . . . . . . . .54

4

Administratieve gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8

Aanmelding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Leerrechten, collegegeld en betaling . . . . . . . .60 Contractstudenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62 Inschrijfduur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62 Annuleren en uitschrijven . . . . . . . . . . . . . . . .63 Veranderen van lesplaats . . . . . . . . . . . . . . . . .63 Bijkomende kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 Studentenpas, bewijs van inschrijving en studentnummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 2

12

12

12

12

3

Een masteropleiding die een

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO) biedt leerroutes aan die theoretisch en praktisch ingaan op de problematieken die een leraar in de werksituatie tegenkomt. Doordat Fontys OSO geaccrediteerd is door het Nederlands Vlaams Accreditatie Orgaan (NVAO) leiden de leerroutes op voor de hbo-master ‘Special Educational Needs’. Doordat het direct toepassen van opgedane kennis tijdens de colleges in de dagelijkse praktijk een belangrijk element is, zijn de leerroutes dan ook in eerste instantie bedoeld voor leraren werkzaam in één van de scholen van een Regionaal Expertisecentrum in de volgende clusters: Cluster 1: Kinderen met een visuele beperking; Cluster 2: Kinderen met een auditieve en/of communicatieve beperking; Cluster 3: Kinderen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking en kinderen die langdurig ziek zijn; Cluster 4: Kinderen met psychiatrische- of gedragsproblemen.

antwoord geeft op vragen in de eigen werksituatie. De leraar speciaal onderwijs die werkt op een school verbonden aan een Regionaal Expertisecentrum (REC) heeft te maken met leerlingen met een complexe problematiek op zintuiglijk, verstandelijk of lichamelijk gebied. Ook kan er sprake zijn van ernstige opvoedkundige problemen. In veel gevallen is er sprake van een meervoudige handicap of onderwijsbeperking. De school die voor deze leerlingen het juiste onderwijsaanbod, gecombineerd met de juiste ‘zorg’ wil bieden, kan haar taak alleen uitoefenen als de medewerkers op die school over adequate en specialistische kennis beschikken.

4

De hbo-masteropleiding gaat specifiek in op de problemen van leerlingen van de Regionale Expertisecentra en leert u op systematische en onderzoeksmatige wijze probleemoplossend te werk te gaan. Alle docenten van OSO in de WEC-leerroutes werken of hebben zelf in het speciaal onderwijs gewerkt en weten als geen ander welke problemen leraren in de dagelijkse praktijk tegenkomen.

Sinds de invoering van de Leerlinggebonden Financiering en de daarmee samenhangende onafhankelijke indicatiestelling en de mogelijkheid van het toekennen van een ‘rugzak’ zijn de scholen in de Regionale Expertiscecentra meer gaan samenwerken. Steeds meer zien wij dat niet alleen de individuele school of leraar een professionaliseringsvraag heeft, maar dat op REC-niveau aan professionalisering op planmatige wijze aandacht wordt besteed.

In de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) en in de Wet op de Expertisecentra (WEC) wordt gestreefd naar een verdergaande integratie tussen het regulier onderwijs en het speciaal onderwijs. De komende ‘zorgplicht’, volgend uit de ministeriële notitie ‘Passend Onderwijs’, maakt dit streven in de komende jaren zeer concreet. Deze integratie stelt hoge eisen aan de deskundigheid van de leraren in de betreffende onderwijssectoren.

Voor vragen kunt u altijd terecht bij ons secretariaat of bij één van de teamleiders WEC.

12

12

12

12

Miel Boeijkens, directeur Fontys OSO

Willem de Jong, adjunct-directeur Fontys OSO

Tilburg, maart 2007

5

1

1

Algemene informatie

begeleider of ontwikkelaar. Aan elk profiel is een aantal leerroutes gekoppeld, zoals gespecialiseerde leraar, remedial teacher, intern begeleider, autismespecialist of gedragsspecialist. De inhoud van deze leerroutes wordt voor een belangrijk deel bepaald in samenspraak met de betreffende beroepsverenigingen, zoals de Landelijke beroepsvereniging Remedial Teaching (LBRT), Landelijke Beroepsgroep Interne Begeleiding (LBib), Beroepsvereniging School Video Interactie Begeleiding en Autismespecialist.

1.1

Hbo-master Special Educational Needs Met ingang van het studiejaar 2007-2008 biedt Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg de hbomasteropleiding Special Educational Needs aan. Dit is een ‘Master in Education’. Studenten volgen in voltijd (één jaar) of in deeltijd (twee jaar of één jaar) een beroepsgerichte masteropleiding met daarbinnen gemeenschappelijke inhouden. De éénjarige deeltijdopleiding is bedoeld voor studenten die al een eerdere voortgezette opleiding hebben gedaan en op grond daarvan vrijstellingen krijgen met een omvang van 30 ECTS.

Het opleidingsprofiel ‘Specialist’

Binnen dit profiel ligt het accent op een meer inhoudelijke verdieping. Denk hierbij aan onderzoek en behandeling van autisme of gedragsproblemen. De student kiest voor leerroutes als specialisatie auditieve en/of communicatieve beperking, specialist ernstige gedragsproblemen, motorische remedial teaching, autismespecialist.

Binnen de masteropleiding komen naast een theoretische verdieping ook vormen van praktijkonderzoek aan de orde. Dit onderzoek loopt als een rode draad door de hele leerroute. De opleiding wordt afgesloten met een meesterstuk dat een bijdrage levert aan de onderwijspraktijk van de student/leraar.

Het opleidingsprofiel ‘Begeleider’

Binnen dit profiel ligt het accent op professionalisering, gericht op het begeleiden van collega’s of leerlingen binnen de onderwijsomgeving. Denk hierbij aan leerroutes als ambulante begeleiding en School Video Interactie Begeleiding.

Bij de start van de opleiding schrijft de student in voor een leerroute die valt binnen één van de drie profielen binnen het domein ‘onderwijszorg’: specialist, 6

uitvoeringslocaties in het land. Als een groep van minimaal 12 leraren, vallend onder een bestuur of in een samenwerkingsverband, belangstelling heeft voor de masteropleiding, dan bestaat de mogelijkheid om de gekozen leerroute op locatie uit te voeren.

Het opleidingsprofiel ‘Ontwikkelaar’

Binnen dit profiel staat de oriëntatie op de ontwikkeling van de zorg binnen het totale systeem van de school centraal. De leerroutes zijn gericht op het vormgeven van samen leren in de eigen onderwijsorganisatie. Denk hierbij aan de leerroute coachend innoveren en de leerroute inspirerend leidinggeven aan innovatie.

Het met goed resultaat afsluiten van de masteropleiding geeft recht op het getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld.

In kleine leer- en onderzoekgroepen werken studenten aan het ‘leren leren’ en aan het vormgeven van hun praktijkgericht onderzoek. Naast de keuze voor een leerroute kan de student zich verder richten op een specifiek werkveld: het speciaal basisonderwijs, het (speciaal) voortgezet onderwijs/beroepsonderwijs of de clusterscholen. Alle leerroutes staan beschreven in hoofdstuk 2 van deze prospectus.

Hbo-master versus Academic master Fontys OSO biedt naast de hbo-masteropleiding Special Educational Needs ook een tweejarige Academic Master Special Educational Needs in samenwerking met Roehampton University in Londen (zie paragraaf 2.28).

12

12

1.2

De hbo-masteropleiding Special Educational Needs is gebaseerd op het competentieprofiel zoals beschreven in het boekje ‘Bekwaam en Speciaal’ *. In overleg met het werkveld en betrokken instanties is een set competenties beschreven, waarover een leraar moet beschikken als hij wil werken met leerlingen die speciale zorg vragen. De masteropleiding kent hiermee een praktijkgerichte aanpak.

In Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen een hbo-masteropleiding en een academic masteropleiding. Binnen een hbo-masteropleiding ligt het accent vooral op het (verder) ontwikkelen van een professionele beroepshouding, waarbij het toepassen en ontwikkelen van kennis in de context van het beroep centraal staat. *

De hbo-masteropleiding wordt aangeboden op tien 7

Het boekje ’Bekwaam en Speciaal’ is verkrijgbaar via de webshop van Fontys OSO: www.fontysoso.nl/webshop.

12

12

1

Binnen de academic masteropleiding ligt het accent op de inhoudelijke en theoretische kennis en in mindere mate op de professionele beroepshouding in de context van het beroep.

- u hebt relevante werkervaring, voorafgaand aan of aantoonbaar tijdens de masteropleiding in de vorm van een arbeidscontract dan wel een leerwerkplekovereenkomst.

1.3 Toelatingseisen De masteropleiding van Fontys OSO is opgenomen in de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). Het is een hbo-masteropleiding met een omvang van 60 ECTS (European Credit Transfer System). Zie voor meer uitleg www.fontys.nl/ects. In de deeltijdopleiding worden deze studiepunten verdeeld over twee studiejaren. Studenten die in aanmerking komen voor vrijstellingen met een omvang van 30 ECTS, kunnen de tweejarige deeltijdopleiding in één jaar doen.

Voltijdstudenten zijn verplicht zelf een leerwerkplek te zoeken en een leerwerkplekovereenkomst af te sluiten. Studenten die een opleiding in deeltijd volgen en (nog) geen baan hebben, dienen zelf een school te zoeken waar de praktijkopdrachten en het praktijkonderzoek uitgevoerd kunnen worden. Ook zij sluiten een leerwerkplekovereenkomst af met de betrokken school.

Om toegelaten te kunnen worden tot een hbomasteropleiding gelden de volgende eisen: - u hebt een relevant diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau, zoals een lerarenopleiding basisonderwijs met eventueel een minor ‘onderwijszorg’, een lerarenopleiding voortgezet onderwijs, logopedie, een sociaalagogische opleiding, (ortho)pedagogiek, psychologie of onderwijskunde;

1.4 Studiemogelijkheden Fontys OSO biedt in het studiejaar 2007-2008 de volgende leerroutes aan:

Degenen die géén onderwijsbevoegdheid hebben, kunnen deze ook niet aan een afgeronde masteropleiding Special Educational Needs ontlenen.

Eenjarige leerroutes in voltijd

Zie voor verdere informatie paragraaf 2.1 tot en met 2.2. Tweejarige leerroutes in deeltijd

Zie voor verdere informatie paragraaf 2.3 tot en met 2.17. 8

duidelijk oog voor schoolontwikkeling, gezien in een meerjarenperspectief. Fontys OSO biedt de mogelijkheid als team of als groot deel van een team via een masteropleiding op maat in de regio een meerjarig traject te volgen. Vraag onze brochure over deze korte of langdurige begeleidings- en scholingsmogelijkheden aan bij het secretariaat (zie achterzijde van deze prospectus).

Eenjarige leerroutes in deeltijd voor oud-studenten (actualiserings- en verbredingstrajecten)

Zie voor verdere informatie paragraaf 2.18 tot en met 2.27. Een Academic Master Special Educational Needs

Zie paragraaf 2.28. Een schematisch overzicht van alle leerroutes en lesplaatsen staat in hoofdstuk 3. Hier vindt u ook een overzicht van de dagen waarop de bijeenkomsten gepland zijn.

1.5 Contractonderwijs Belangstellenden die niet aan de vooropleiding voldoen of onderwijsgevenden die in één of meerdere specifieke modules geïnteresseerd zijn, kunnen van een leerroute ook één of meerdere modules volgen. Hiervoor wordt dan een contract afgesloten. Contractstudenten ontvangen voor de gevolgde module(s) een certificaat.

Naast deze prospectus Speciaal Onderwijs zijn er aparte prospectussen (Speciaal) Basisonderwijs/Voor- en Vroegschoolse Educatie en (Speciaal) Voortgezet Onderwijs/Beroepsonderwijs. Professionalisering van docenten wordt tegenwoordig steeds meer vanuit de school ingevuld. Dit geschiedt via IPB (Integraal PersoneelsBeleid) en is gekoppeld aan de centrale doelen die de school als professionele werkorganisatie stelt. Er komt verantwoord (na)scholingsbeleid tot stand en wel vanuit het idee van integrale schoolontwikkeling en integrale leerlingenzorg. Daarom komt het vaker voor dat schoolteams/directies ervoor kiezen meer structurele vormen van scholing in te zetten. Men heeft daarbij

1.6 Lesrooster Vanwege de vakantiespreiding is het niet mogelijk een jaarrooster 2007-2008 uit te brengen dat van toepassing is op alle opleidingsplaatsen in het land. Op het rooster wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de regionale vakantieregelingen. De openingsbijeenkomsten/colleges starten in de week van 3 september 2007. Eind augustus 2007 ontvangt u een lesrooster van de leerroute waarvoor u hebt 9

12

12

12

12

1

Hierna volgen 24 (deeltijd) of 54 (voltijd) bijeenkomsten voor de competentielijn/leerroute. De student geeft aan het begin van zijn masterstudie aan welke competenties hij wil verwerven. Bij inschrijving heeft de student gekozen voor één van de drie opleidingsprofielen: specialist, begeleider of ontwikkelaar én voor een leerroute binnen het profiel.

ingeschreven.Tevens ontvangt u een literatuurlijst, studiegids en een routebeschrijving naar het lesgebouw. Deze informatie is ook terug te vinden via de website: www.fontys.nl/oso. 1.7 Opbouw van de opleiding Een studiejaar bestaat uit 40 weken. De masteropleiding is opgebouwd uit perioden. In een periode wordt gewerkt aan een inhoudelijk samenhangend geheel van één of meerdere modules.

Studenten participeren verder in leer- en onderzoeksgroepen. Deze groepen bestaan uit een beperkt aantal deelnemers. In deze groepen wordt aandacht besteed aan de persoonlijke en professionele ontwikkeling van de student. Dit vindt plaats door te werken aan leervragen, studievoortgang, reflectie en onderzoeksvragen. In het eerste jaar worden zes bijeenkomsten gepland. Eveneens zal ruimschoots aandacht besteed worden aan de begeleiding van het ‘meesterstuk’, de afstudeerscriptie.

De eerste periode van de masteropleiding heeft een introducerend karakter. In de eerste bijeenkomst wordt de opzet van de opleiding aan de orde gesteld en geven studenten en opleiders de verwachtingen naar elkaar aan. De student geeft aan welke competenties hij wil verwerven en beschrijft dit in een persoonlijk ontwikkelplan (POP). In de tweede bijeenkomst wordt aandacht besteed aan het thema ‘inclusie/passend onderwijs’. Elke student die zich professionaliseert op het terrein van speciale onderwijszorg dient een visie op dit onderwerp te ontwikkelen. De derde bijeenkomst heeft betrekking op de introductie van de onderzoekslijn. In deze bijeenkomst wordt de rol van reflectie en onderzoek binnen de masteropleiding uiteengezet.

1.8 Studiebelasting Voltijdstudenten hebben gedurende twee dagen instructie- en/of werkcolleges. Ook worden twee dagen ingeroosterd voor praktijkopdrachten en praktijkonderzoek op een relevante school. Dat zal doorgaans een school voor basisonderwijs of speciaal basisonderwijs zijn. Eén dag per week moet door de student worden gereserveerd voor het bestuderen van (wetenschappelijk georiënteerde) literatuur. 10

Deeltijdstudenten nemen gemiddeld per week deel aan één middag- of avondbijeenkomst van 3,5 à 4 uur. Daarnaast investeren zij eenzelfde hoeveelheid tijd aan zelfstudie.Verder moeten praktijkopdrachten en een praktijkonderzoek in de eigen werkomgeving worden uitgevoerd.

Opleidingsprofiel ONTWIKKELAAR

voorbeelden van leerroutes:

Opleidingsprofiel BEGELEIDER

voorbeelden van leerroutes:

Coachend innoveren Zorgteamcoördinator

12

Inspirerend leiding geven aan innovatie

Intern Begeleider School Video Interactie Begeleiding Oplossingsgericht Werken

1.9 Studiedagen In bepaalde leerroutes zijn studiedagen gepland.Voor het bijwonen van een studiedag is het van belang tijdig een verzoek aan uw werkgever (het schoolbestuur) te richten om deel te kunnen nemen (kort buitengewoon verlof voor studiedoeleinden). In enkele (éénjarige) leerroutes zijn meerdere studiedagen opgenomen.

Afstuderen (meesterstuk)

Leerlingbegeleiding/Schooldecanaat

voorbeelden van leerroutes: Remedial Teaching PO Remedial Teaching VO Gespecialiseerde Groepsleraar Autismespecialist Zeer Moeilijk Lerende Kinderen (Cluster 3)

Opleidingsprofiel SPECIALIST

Inclusie

Reflectie- onderzoeksmethodologie

Startbijeenkomst

Leer- en Onderzoeksgroep

Lichamelijk en Meervoudig Beperkte Kinderen (Cluster 3) Auditief Beperkten (Cluster 2) Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen (Cluster 4) Praktijkonderwijs Leerwegondersteunend Onderwijs

1e studiejaar DT

2e studiejaar DT

Voltijd 1 jarig

11

12

12

12

2

2

Leerroutes

Eenjarige leerroutes in voltijd Een relevant diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau en relevante werkervaring, voorafgaand aan of aantoonbaar tijdens de masteropleiding in de vorm van een arbeidscontract dan wel een leerwerkplekovereenkomst. Studieduur: 1 jaar. Studiebelasting: Per week 2 dagen college, 2 dagen praktijkopdrachten en praktijkonderzoek en 1 dag zelfstudie. Stage: Voltijdstudenten zijn verplicht zelf een leerwerkplek te zoeken; ze dienen hiervoor een leerwerkplek- of een arbeidsovereenkomst af te sluiten. Diplomering: Getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld. Studiefinanciering: Voltijdstudenten kunnen gebruik maken van de regeling studiefinanciering (zie paragraaf 4.9). Toelatingseis:

12

2.1 Gespecialiseerde Leraar (code GLV1) In deze leerroute gaat het om het professioneel omgaan met leerlingen met gedrags-, sociaal-emotionele en onderwijsleerproblemen. De leraar specialiseert zich in het planmatig en oplossingsgericht omgaan met onderwijsleerproblemen, zoals lees- en spellingsproblemen (dyslexie), reken-/wiskundeproblemen en problemen met begrijpend en studerend lezen, rekening houdend met verschillen in de groep. Ook specialiseert de leraar zich in de aanpak van ernstige sociaal-emotionele problemen en gedragsproblemen en kinderpsychiatrische beelden. Bovendien traint men zich als leraar in het communiceren met probleemleerlingen en hun ouders of verzorgers. Men verdiept zich in de samenhang tussen het onderwijs binnen de eigen school en het netwerk van relaties waarvan de school deel uitmaakt.

Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard,Tilburg en Utrecht. Module ECTS GL01 Introductie 4 GL01a Communicatie 3 GL02 Planmatig omgaan met onderwijsleerproblemen I 7 GL03 Planmatig omgaan met gedragsproblemen I 7 GL03a Drama als orthopedagogisch middel 3 GL04 Afstuderen / Leer- en onderzoekslijn 16 GL05 Planmatig omgaan met onderwijsleerproblemen II 8 GL06 Planmatig omgaan met gedragsproblemen II 8 GL07 Netwerk van relaties in en om de school 4

Doelgroep

Leraren die onderwijs geven aan leerlingen met leeren/of gedragsproblemen in het basisonderwijs of in de school voor speciaal basisonderwijs en leraren die zich willen bekwamen in het verlenen van speciale onderwijszorg, vooral in klassenverband.

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

13

12

12

12

12

2

2.2 Remedial Teaching (code RTV1) Remedial Teaching is een vorm van hulpverlening aan leerlingen met specifieke (didactische) hulpvragen, individueel of in een kleine groep. De hulp kan inhouden: - het onderzoeken van kinderen; - het opstellen en uitvoeren van handelingsplannen; - het selecteren van (ortho)didactische materialen en leer- en hulpmiddelen ten behoeve van de handelingsplanning; - het overleggen over de inhoud, de afstemming en de organisatie van de hulp met de groepsleerkracht en/of ouders. De eenjarige leerroute in voltijd richt zich in het bijzonder op de persoonlijke professionele ontwikkeling, visievorming en onderzoek naar functioneren in een speciale professionele situatie.

Lesplaatsen

Amsterdam (i.s.m. IPABO Amsterdam), Bergen op Zoom/Breda (i.s.m. Avans Hogescholen), Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Rotterdam (i.s.m. Hogeschool Leiden),Tilburg en Utrecht (i.s.m. Hogeschool Domstad). Module ECTS RT01 Introductie 4 RT02 Leesproblemen en dyslexie 9 RT03 Problemen met begrijpend lezen, taalontwikkeling en NT2 6 RT04 Spellingproblemen 4 RT05 Rekenproblemen en Non-verbal Learning Disabilities (NLD) 9 RT06 Pedagogische en gedragsproblemen 6 RT07 Schrijfmotorische en motorische problemen 3 RT09 Communicatie 3 RT08 Leer- en onderzoekslijn 16

Doelgroep

Leraren, ook herintreders, die een functie ambiëren als (zelfstandig gevestigd) remedial teacher en leraren die zich willen professionaliseren in hulp bij leerproblemen. Ook voor belangstellenden die een onderwijsverwante hbo-opleiding hebben voltooid (bijvoorbeeld SPH, logopedie, HKP etc.) en zich als zelfstandig remedial teacher willen vestigen.

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

14

Tweejarige leerroutes in deeltijd

12

voor Cluster 2 t/m 4 Toelatingseis:

Studieduur: Studiebelasting:

Stage:

Getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld. Studiefinanciering: In bepaalde situaties is een tegemoetkoming in de studiekosten mogelijk (zie paragraaf 4.9). Doelgroep: Leraren die speciale onderwijszorg verlenen in een Regionaal Expertisecentrum of leraren werkzaam in het regulier onderwijs (WPO/WVO/WEB) met vergelijkbare leerlingen zoals in de vier clusters van de REC’s.

Een relevant diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau en relevante werkervaring, voorafgaand aan of aantoonbaar tijdens de masteropleiding in de vorm van een arbeidscontract dan wel een leerwerkplekovereenkomst. 2 jaar. Per week één middag- of avondbijeenkomst van 3,5 à 4 uur en een zelfde hoeveelheid tijd voor zelfstudie. Daarnaast moeten praktijkopdrachten en een praktijkonderzoek in de eigen werkomgeving worden uitgevoerd. Studenten die een opleiding in deeltijd volgen en (nog) geen baan hebben, dienen zelf een school te zoeken waar de praktijkopdrachten en het praktijkonderzoek uitgevoerd kunnen worden. Zij sluiten een leerwerkplekovereenkomst af met de betreffende school.

Diplomering:

15

12

12

12

2

onderwijs gerelateerde aspecten en onderwerpen. Zo kan de student een leerroute samenstellen die gekoppeld is aan een van de clusters of afstemmen op de eigen werkomgeving en leerbehoeften. De student bewerkstelligt in de opdrachten bij de modules en in het praktijkgericht onderzoek de koppeling van kennis naar praktijk en vice versa. De keuzemodules met code GA zijn modules gericht op het lesgeven aan leerlingen met communicatieve en auditieve beperkingen. Het is ook mogelijk modules te kiezen uit het keuzegedeelte van de Cluster 3- en/of Cluster 4-opleiding (zie 2.4 en 2.5).

2.3

Cluster 2: Specialist Auditieve en/of Communicatieve Beperking (code GAD2) Deze tweejarige leerroute richt zich o.a. op het ontwikkelen van competenties die betekenisvol zijn in opvoeding en onderwijs aan leerlingen met behoefte aan speciale onderwijszorg. Het is mogelijk een leerroute te kiezen waarin de student zich specialiseert in leerlingen met een auditief en/of communicatief ontwikkelingsprobleem. De opleiding geeft verdieping van kennis en leert om praktijkgericht onderzoek te doen met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te verbeteren. Het programma is opgebouwd uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel is het doen van een onderzoek, de zogenaamde onderzoekslijn die begint met een introductie in de onderzoeksmethodologie in het eerste jaar en die wordt afgerond met het meesterstuk in het tweede opleidingsjaar. De onderzoeksvoortgang wordt begeleid in groepjes van 4 à 5 studenten die regelmatig bijeenkomen. Het tweede onderdeel is de kennislijn en deze heeft als doel het vergroten van competenties van de student. De kennislijn bestaat uit verplichte modules en keuzemodules. Naast de introductie zijn er 7 verplichte modules. De student kiest zelf 5 modules en geeft daarmee de eigen leerroute vorm. In de keuzemodules wordt ingegaan op specifieke, aan het speciaal

Doelgroep

Leraren die werkzaam zijn in: • scholen of instituten voor dove kinderen; • scholen voor slechthorende kinderen en/of kinderen met ernstige spraak-en taalproblemen; • reguliere scholen waar kinderen met een auditief ontwikkelingsprobleem of spraak-taalprobleem onderwijs krijgen. Lesplaatsen

Den Bosch, Eindhoven en Utrecht (bijeenkomsten op dinsdag- of donderdagavond van 18.00 tot 21.30 uur).

16

Module Eerste en tweede opleidingsjaar: Verplicht deel: WE01 Introductie en onderzoeksmethodologie WE02 Onderzoekslijn en meesterstuk WE03 Inclusie WE04 Handelingsgericht planmatig werken WE05 Gespreksvaardigheden algemeen WE06 Orthopedagogisch denken en handelen WE07 Neuropsychologie

12

ECTS

3 16 2 4 4 4 2

12

Keuzemodules: De student kiest 5 modules uit dit aanbod om de eigen leerroute vorm te geven: WE08 Inleiding in oplossingsgericht werken 5 WE09 Autisme 5 WE10 Orthodidactisch denken en handelen 5 Modules specifiek gericht op de Cluster 2-leerling: GA02 Auditief/verbale ontwikkeling: audiologie en articulatorische fonetiek GA03 Taalverwerving en taalverwerking GA04 Orthopedagogisch en didactisch handelen GA05 Taalbeschouwing/ begrijpend lezen GA06 Leerproblemen specifiek GA07 Communicatieontwikkeling specifiek

12

12

5 5 5 5 5 5

Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema op bladzijden 56 tot en met 59.

17

2

wordt ingegaan op specifieke, aan het speciaal onderwijs gerelateerde aspecten en onderwerpen. Zo kan de student een leerroute samenstellen die gekoppeld is aan een van de clusters of afstemmen op de eigen werkomgeving en leerbehoeften. De student bewerkstelligt in de opdrachten bij de modules en in het praktijkgericht onderzoek de koppeling van kennis naar praktijk en vice versa. De keuzemodules met code ZM zijn modules gericht op leerlingen met een Cluster 3-indicatie. Het is ook mogelijk modules te kiezen uit het keuzegedeelte van de Cluster 2- en/of Cluster 4-opleiding (zie 2.3 en 2.5).

2.4

Cluster 3: Kinderen met een Verstandelijke en/of Lichamelijke Beperking en Kinderen die Langdurig Ziek zijn (code ZMD2) Deze tweejarige leerroute richt zich o.a. op het ontwikkelen van competenties die betekenisvol zijn in opvoeding en onderwijs aan leerlingen met behoefte aan speciale onderwijszorg. Het is mogelijk een leerroute te kiezen waarin de student zich specialiseert in leerlingen met een indicatie voor het Cluster 3onderwijs. De leerroute geeft verdieping van kennis en is erop gericht praktijkgericht onderzoek te leren doen met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te verbeteren. Het programma is opgebouwd uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel is het doen van een onderzoek, de zogenaamde onderzoekslijn die begint met een introductie in de onderzoeksmethodologie in het eerste jaar en die wordt afgerond met het meesterstuk in het tweede opleidingsjaar. De onderzoeksvoortgang wordt begeleid in groepjes van 4 à 5 studenten die regelmatig bijeenkomen. Het tweede onderdeel is de kennislijn en deze heeft als doel het vergroten van competenties van de student. De kennislijn bestaat uit verplichte modules en keuzemodules. Naast de introductie zijn er 7 verplichte modules. De student kiest zelf 5 modules en geeft daarmee de eigen leerroute vorm. In de keuzemodules

Doelgroep

Leraren die werkzaam zijn of willen gaan werken in: • scholen voor zml-kinderen; • scholen voor mytyl- en/of tyltyl-kinderen; • scholen voor langdurig zieke kinderen (somatisch); • reguliere scholen waar kinderen met de hiervoor genoemde problemen geplaatst zijn. Lesplaatsen

Amsterdam, Den Bosch, Eindhoven,Tilburg en Utrecht. (bijeenkomsten op dinsdag- of donderdagavond van 18.00 tot 21.30 uur).

18

Module Eerste en tweede opleidingsjaar Verplicht deel: WE01 Introductie en onderzoeksmethodologie WE02 Onderzoekslijn en meesterstuk WE03 Inclusie WE04 Handelingsgericht planmatig werken WE05 Gespreksvaardigheden algemeen WE06 Orthopedagogisch denken en handelen WE07 Neuropsychologie

ECTS

Module ECTS Modules gericht op o.a. de leerling met een cluster 3indicatie: ZM05 Medisch-neurologische en paramedische informatie 5 ZM07 Spraaktaalverwerving en communicatieontwikkeling (basis) 5 ZM08 Spel 5 ZM09 Sensorische integratie 5 ZM10 Kinderen met zeer ernstige onderwijsbeperkingen 5

3 16 2 4 4 4 2

Keuzemodules: De student kiest 5 modules uit dit aanbod om de eigen leerroute vorm te geven: WE08 Inleiding in oplossingsgericht werken 5 WE09 Autisme 5 WE10 Orthodidactisch denken en handelen 5

12

12

12

12

Kom naar de informatie-avond bij u in de buurt op 8 mei 2007 van 19.00-21.00 uur (zie blz. 72).

19

2

wordt ingegaan op specifieke, aan het speciaal onderwijs gerelateerde aspecten en onderwerpen. Zo kan de student een leerroute samenstellen die gekoppeld is aan een van de clusters of afstemmen op de eigen werkomgeving en leerbehoeften. De student bewerkstelligt in de opdrachten bij de modules en in het praktijkgericht onderzoek de koppeling van kennis naar praktijk en vice versa. De keuzemodules met code ZO zijn modules gericht op leerlingen met een Cluster 4-indicatie. Het is ook mogelijk modules te kiezen uit het keuzegedeelte van de Cluster 2- en/of Cluster 3-opleiding (zie 2.3 en 2.4).

2.5

Cluster 4: Specialist ernstige gedragsproblemen, ontwikkelingsproblemen en/of psychiatrische stoornissen (code ZOD2) Deze tweejarige leerroute richt zich o.a. op het ontwikkelen van competenties die betekenisvol zijn in opvoeding en onderwijs aan leerlingen met behoefte aan speciale onderwijszorg. Het is mogelijk een leerroute te kiezen waarin de student zich specialiseert in leerlingen met een indicatie voor het Cluster 4onderwijs. De opleiding geeft verdieping van kennis en is erop gericht praktijkgericht onderzoek te leren doen met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te verbeteren. Het programma is opgebouwd uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel is het doen van een onderzoek, de zogenaamde onderzoekslijn die begint met een introductie in de onderzoeksmethodologie in het eerste jaar en die wordt afgerond met het meesterstuk in het tweede opleidingsjaar. De onderzoeksvoortgang wordt begeleid in groepjes van 4 à 5 studenten die regelmatig bijeenkomen. Het tweede onderdeel is de kennislijn en deze heeft als doel het vergroten van competenties van de student. De kennislijn bestaat uit verplichte modules en keuzemodules. Naast de introductie zijn er 7 verplichte modules. De student kiest zelf 5 modules en geeft daarmee de eigen leerroute vorm. In de keuzemodules

Doelgroep

Leraren die werkzaam zijn of willen gaan werken in: • Cluster 4-scholen; • scholen verbonden aan pedologische instituten; • scholen voor langdurig zieke kinderen (psychiatrie); • in overleg: reguliere scholen waar kinderen met de hiervoor genoemde problemen geplaatst zijn. Medewerkers van Cluster 4-instellingen met hbo- of wetenschappelijke opleiding (orthopedagogen, logopedisten, SPH, vakleerkrachten). Voorwaarde is altijd dat opdrachten uitgevoerd mogen worden op de eigen werkplek/school, waar gewerkt kan worden met deze geïndiceerde Cluster 4-leerlingen.

20

Modules gericht op o.a. de leerling met een Cluster 4indicatie: ZO01 Kindfactoren 1: Bronnen van een verstoorde ontwikkeling ZO02 Kindfactoren 2: Psychopathologie ZO04 Factoren binnen de school : De Leraar, Groep, School ZO05 Factoren buiten de school 1: Gezin- en jeugdhulp ZO08 Factoren buiten de school 2: Jeugdrecht en jeugdcriminaliteit

Lesplaatsen

Amsterdam, Den Bosch, Eindhoven en Utrecht. Cluster 4 is een kleine doelgroep. Leerroutes kunnen ook worden verzorgd op een locatie in de regio waar de meeste studenten inschrijven. Inschrijving en overleg bepalen de lesplaats (bijeenkomsten op dinsdag- of donderdagavond van 18.00 tot 21.30 uur of op locatie). Module Modules in het eerste en tweede opleidingsjaar: Verplicht deel: WE01 Introductie en onderzoeksmethodologie WE02 Onderzoekslijn en meesterstuk WE03 Inclusie WE04 Handelingsgericht planmatig werken WE05 Gespreksvaardigheden algemeen WE06 Orthopedagogisch denken en handelen WE07 Neuropsychologie

ECTS

12 5 5 5 5

12

5

3 16 2 4 4 4 2

12

12

Keuzemodules: De student kiest 5 modules uit dit aanbod om de eigen leerroute vorm te geven: WE08 Inleiding in oplossingsgericht werken 5 WE09 Autisme 5 WE10 Orthodidactisch denken en handelen 5

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

21

2

Tweejarige leerroutes in deeltijd

2.6

Motorische Remedial Teaching (code MRD2) Binnen het bewegingsonderwijs krijgt u te maken met leerlingen die op een of andere manier niet voldoende mee kunnen komen. Een dergelijke specifieke motorische hulpvraag kan enerzijds zijn oorsprong hebben in een fysieke beperking maar ook zijn er vaak sociaal-emotionele en cognitieve factoren die een fysieke belemmering tot gevolg hebben. U wilt daar graag iets aan doen. Motorische remedial teaching (MRT) biedt u de mogelijkheden deze problematiek zowel binnen als buiten de gymlessen aan te pakken met als doel het kind motorisch beter te laten functioneren.

voor functiegroepen binnen alle clusters. Voor algemene informatie over toelatingseisen, studieduur, studiebelasting, stage, diplomering en studiefinanciering: zie pagina 15.

Deze leerroute is ontwikkeld in samenwerking met de Fontys Sporthogeschool en wordt vormgegeven vanuit de door KVLO (Koninklijke Vereniging Leraren Lichamelijke Opvoeding) geformuleerde competenties: • observeren, analyseren, diagnosticeren en registreren van het bewegen en motorische leerprocessen; • opstellen van een individueel handelingsprogramma; • ontwerpen en uitvoeren MRT-activiteiten; • evalueren van de doelen van het handelingsprogramma; • managen van MRT-activiteiten in een organisatie; • uitbouwen van het kwalificatieniveau.

22

Naast de reguliere bijeenkomsten op maandagavond (18.00-21.30 uur) worden er ook een aantal praktijkbijeenkomsten (± 5) op zaterdag (9.30-15.00 uur) verzorgd.

Module Tweede opleidingsjaar MR08 Observeren en signaleren van motorische problemen II MR09 Sociaal-emotionele ontwikkeling en pedagogische problemen II MR10 Communicatie II MR11 Testen en diagnosticeren van motorische problemen II MR12 Behandelen van motorische problemen II MR06 Capita Selecta MR07 POP en praktijkgericht onderzoek

Doelgroep

Leraren bewegingsonderwijs (afgestudeerden aan een Academie voor Lichamelijke Opvoeding) en afgestudeerde leraren primair onderwijs met de bevoegdheid om bewegingsonderwijs te geven aan groep 1 t/m 8.

ECTS

12

3 2 1 3 3 2 16

12

Lesplaats

12

Tilburg. Module Eerste opleidingsjaar MR00 Startbijeenkomst MR01 Observeren en signaleren van motorische problemen I MR02 Sociaal-emotionele ontwikkeling en pedagogische problemen I MR03 Communicatie I MR04 Testen en diagnosticeren van motorische problemen I MR05 Behandelen van motorische problemen I MR06 Capita Selecta MR07 POP en praktijkgericht onderzoek

12

ECTS Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema

1

op bladzijden 56 tot en met 59.

6 4 1 6 6 1 5

23

2

2.7 Interne Begeleiding (code IBD2) De intern begeleider houdt zich bezig met het opstellen en uitvoeren van organisatorische maatregelen en het scheppen van voorwaarden op groeps-, school- en bovenschools niveau. Die maatregelen en voorwaarden maken een ononderbroken leerweg en ontwikkelingsgang van zorgleerlingen mogelijk. Deze leerroute richt zich op die specifieke functie. Deze tweejarige leerroute bestaat uit een aantal modulen die zeer specifiek zijn voor de taak of functie van de intern begeleider. Daarnaast volgt de student vier ‘inhoudelijke’ modulen.

Module ECTS Eerste opleidingsjaar IB01 Intern begeleider als coach 4 IB02 Intern begeleider binnen de schoolorganisatie 4 IB03 Intern begeleider en het coachen van (sub)groepen 4 IB04 Intern begeleider en veranderingsprocessen 4 IB05 Intern begeleider professioneel aan het werk 4 IB06 Intern begeleider verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces 10 Tweede opleidingsjaar RT02 Leesproblemen en dyslexie 10 RT05 Rekenproblemen en Nonverbal Learning Disabilities (NLD) 10 RT06 Pedagogische en gedragsproblemen 6 RT07 Schrijfmotorische en motorische problemen 4

Doelgroep

Leraren die werkzaam zijn en enkele jaren ervaring hebben in het basisonderwijs, de school voor speciaal basisonderwijs of een school voor speciaal onderwijs.

De modulen in het tweede opleidingsjaar zijn modulen uit de leerroute Remedial Teaching. De IB’er kan ook geïnteresseerd zijn in andere ‘inhoudelijke’ modulen. In overleg kan dan een andere leerroute voor het tweede jaar bepaald worden.

Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht.

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

24

2.8

Ambulante Begeleiding (code ABD2) Een ambulant begeleider heeft als (kern)taak de beïnvloeding van de reguliere onderwijsomgeving zodat een kind met speciale onderwijsbehoeften daarbinnen kan (blijven) functioneren. Binnen het begeleiden van dit proces vervult een ambulant begeleider verschillende rollen. De taak vereist een dienstverlenende beroepshouding ten aanzien van alle betrokkenen. Daarnaast zal een ambulant begeleider de (meer)waarde van deze vorm van dienstverlening zichtbaar dienen te maken. Dit alles dient te worden vormgegeven volgens procedures en protocollen, ontwikkeld binnen het organisatieonderdeel Ambulante Begeleiding (eventueel nog in oprichting).

Modulen ECTS Eerste opleidingsjaar AB01 De ambulant begeleider als coach 4 AB02 De ambulant begeleider binnen organisaties 4 AB03 De ambulant begeleider in verschillende rollen 4 AB04 De ambulant begeleider als veranderaar 4 AB05 De ambulant begeleider als professionele dienstverlener 4 AB06 De ambulant begeleider verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces 10 Tweede opleidingsjaar RT02 Leesproblemen en dyslexie 10 RT05 Rekenproblemen en Nonverbal Learning Disabilities (NLD) 10 RT06 Pedagogische en gedragsproblemen 6 RT07 Schrijfmotorische en motorische problemen 4

Doelgroep

Leraren die werkzaam zijn en enkele jaren ervaring hebben in het basisonderwijs, de school voor speciaal basisonderwijs of een school voor speciaal onderwijs.

De modulen in het tweede opleidingsjaar zijn modulen uit de leerroute Remedial Teaching. De AB’er kan ook geïnteresseerd zijn in andere ‘inhoudelijke’ modulen. In overleg kan dan een andere leerroute voor het tweede jaar bepaald worden.

Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht.

25

12

12

12

12

2

2.9 Coachend Innoveren (code CVD2) Deze leerroute is gericht op persoonlijk meesterschap voor duurzame innovatie en implementatie in (school)organisaties. Zowel scholen als professionele werkorganisaties staan voortdurend onder druk en worden op allerlei externe eisen aangesproken.Veel verbeterings- en vernieuwingsvraagstukken zijn dan ook aan de orde. Gebaseerd op concepten vanuit de lerende organisatie wordt gewerkt aan individueel en collectief leren binnen organisaties. De leerroute ‘Coachend innoveren’ richt zich op functionarissen die binnen de schoolorganisatie een structurele taak hebben om vernieuwingen en veranderingen te begeleiden en in te voeren. U leert vanuit uw coach-competenties zodanig interventies te plegen dat het leren als organisatie opgepakt en verankerd wordt. Tijdens de opleiding werkt u binnen verschillende leeromgevingen: de eigen werkcontext, via intervisie/groepssupervisie, in de leergroep en via coaching on the job. Deze leerroute kenmerkt zich door maatwerk. Dit betekent dat eigen accenten worden gelegd aan de hand van de persoonlijke leer- en ontwikkelbehoefte binnen de organisatie en dat de leerthema’s van het 1e en 2e jaar geïntegreerd aan bod komen. Hierdoor ontstaat een flexibele en praktijkgerichte leerroute. De leerroute wordt uitgevoerd in de vorm van interactieve bijeenkomsten.

Doelgroep

Functionarissen die reeds enige jaren ervaring (en scholing) hebben en een feitelijke taak op het gebied van managen, coachen, begeleiding en/of advisering binnen schoolorganisaties. Lesplaats

Den Bosch en Nijmegen. Module ECTS Eerste opleidingsjaar: leren van de student en organisatie centraal CV01 Introductie 2 CV02 Visie op individueel en organisatieleren 8 CV03 Implementatie door communicatie, reflectie, intervisie en coaching 10 CV04 Leer- en onderzoekslijn: eigen leren vormgeven en praktijkgericht onderzoek 10 Tweede opleidingsjaar: verdieping en toepassing in de beroepscontext CV05 Krachtige leeromgeving creëren 8 CV06 Verdieping en specialisatie 8 CV04 Leer- en onderzoekslijn: eigen leren vormgeven en praktijkgericht onderzoek; integratie van het leren en het praktijkgericht onderzoek en afstuderen 14

26

2.10 Coaching in diversiteit (code CDD2) De samenleving en de populatie op school zijn steeds diverser geworden.Vraag is hoe u met deze diversiteit effectief kunt omgaan binnen de onderwijsorganisatie en bij coaching van leerlingen. Leerlingen hebben heel verschillende achtergronden. In de complexe onderwijszorg speelt de etnisch-culturele dimensie vaak een rol. Het niet (h)erkennen van de betekenis van deze dimensie kan leiden tot misverstanden en zelfs tot (onbedoelde) uitsluitingsmechanismen. Het werken vanuit het diversiteitsperspectief zoals aangeboden in deze leerroute sluit goed aan bij de ontwikkelingen in het onderwijs van competentiegericht werken en de docent als coach. De focus ligt op de relatie tussen onderwijszorg en etnisch-culturele diversiteit. In het eerste jaar ligt het accent op het coachen vanuit het diversiteitperspectief. Er wordt systematisch met een Persoonlijk OntwikkelPlan (POP) gewerkt. De afsluiting van elk onderdeel in het eerste jaar staat in relatie tot dit Persoonlijk OntwikkelPlan. In het tweede jaar staat het hanteren van de organisatorische consequenties van de diversiteit in de populatie van de school centraal. De afsluiting bestaat uit het in nauwe samenwerking met de organisatie ontwerpen en toetsen van een actieplan voor de eigen organisatie op basis van een gedegen analyse. Centraal in de leerroute staat het leren van en met elkaar. Intervisie en collegiale consultatie zijn belangrijke onderdelen.

Doelgroep

• Docenten, leerlingbegeleiders en managers in de diverse vormen van onderwijs, die vorm geven of gaan geven aan de etnisch-culturele diversiteit binnen de onderwijszorg. • Professionals, werkzaam binnen onderwijsgerelateerde sectoren. Lesplaats

Utrecht. Module ECTS Eerste opleidingsjaar CD01 Introductie 2 CD02 Transculturele competentie 6 CD03 Coachingsvaardigheden 6 CD04 Migratiefactoren en traumatische ervaringen 4 CD05 Conflicthantering en mediation 6 CD06 Persoonlijk Ontwikkel Plan/onderzoek 6 Tweede opleidingsjaar CD07 Visie op diversiteit in de organisatie 7 CD08 Audits en analyse 6 CD09 Specifieke thema’s 7 CD06 Afstuderen: actieplan/onderzoek 10

27

12

12

12

12

2

2.11

Logopedie, specialisatie CAB (code LSD2) De behandeling van kinderen met ernstige communicatieve en/of auditieve beperkingen vraagt veel van de professionaliteit van de logopedist. Deze competentiegerichte leerroute bouwt voort op aanwezige kennis, vaardigheid en attitude. Studenten richten zich op het onderling uitwisselen van ervaringen, nemen kennis van de ervaringen van experts, verwerven nieuwe vaardigheden en passen die toe en doen literatuur- en praktijkonderzoek. Aan bod komen diagnostiek, behandelcyclus t.a.v. de individuele leerling en groepstherapie, multidisciplinaire samenwerking, advisering/coaching, positionering van het vak in de eigen organisatie, innoveren en reflectie op eigen professionele ontwikkeling. De leerroute sluit aan bij de (eigen) werkpraktijk om een optimale toepasbaarheid van de verworven kennis en vaardigheden te realiseren.

Lesplaatsen

Eindhoven en/of Utrecht, afhankelijk van het aantal deelnemers en de regio vanwaaruit de deelnemers afkomstig zijn. De contactmomenten zijn gepland op woensdag van 17.00 - 20.30 uur. Module Modulen eerste opleidingsjaar LS01 Introductie/Inclusie/Reflectie- en onderzoeksmethodologie LS02 Visie op taal-leren LS03 Diagnostiek LS04 Leerproblemen Tweede studiejaar LS01 Reflectie- en onderzoeksmethodologie LS05 Coaching LS06 Beleid en organisatie LS07 Auditief/verbale ontwikkeling LS08 Taaltherapie en comorbiditeit

Doelgroep

Logopedisten die werkzaam zijn in instellingen en het onderwijs. Deze logopedisten houden zich specifiek bezig met het kind (leeftijdscatagorie 2-18 jaar) met ernstige communicatieve beperkingen en/of auditieve beperkingen en willen zich in dit domein verder professionaliseren.

28

ECTS

12 6 6 6 8 4 6 6 6

12

zelf het onderwerp. Naast zelfsturing is het samenwerken met medestudenten in onderzoeksgroepen hierbij vanzelfsprekend.

2.12 Autismespecialist (code AUD2) De leerling of persoon met autisme heeft een leraar of begeleider nodig die autisme (her)kent, begrijpt en kan handelen op basis van die kennis. De werkfilosofie en het curriculum van TEACCH vormen de basis voor deze leerroute. Ze staan centraal in het eerste opleidingsjaar. Een onderzoek naar een specifiek en verdiepend thema rond autisme en het eigen professioneel handelen en leren vormt de rode draad in het tweede opleidingsjaar. De leerroute wordt vormgegeven langs twee hoofdlijnen. De kennislijn bestaat uit lesbijeenkomsten en hoorcolleges waarin het brede autismespectrum centraal staat. Deze bijeenkomsten zijn gericht op het ontwikkelen van generalistische kennis. De leer- en onderzoekslijn bestaat uit bijeenkomsten van werk- en leerteams, supervisie, practicumbijeenkomsten en school-werkbezoeken. Op een veelzijdige manier kan de student lerend en reflecterend werken aan zijn persoonlijke ontwikkeling tot autismespecialist. De student onderzoekt cyclisch en op verschillende manieren zijn professioneel handelen als beroepsbeoefenaar en (toekomstig) autismespecialist. De student leert een onderzoek op te zetten en uit te voeren.Tijdens het eerste jaar leidt een praktijkgericht onderzoek tot het opstellen van een Individueel Handelingsplan van een persoon met autisme. In het tweede jaar zet de student zijn eigen praktijkgerichte masteronderzoek op rond autisme en hij kiest daarbij

Doelgroep

Waar mensen met autisme zijn, is speciale zorg nodig. Deze leerroute is daarom gericht op hbo-opgeleide professionals in alle contexten van onderwijs, jeugdhulpverlening en zorg. De student die wil worden opgeleid tot autismespecialist moet eigen praktijkervaringen in het werken en omgaan met mensen met autisme kunnen inbrengen.

12

12

12

Lesplaatsen

Eindhoven,Tilburg en Utrecht. Module Eerste opleidingsjaar AU01 Introductie AU02 Het theoretisch kader van autisme AU03 Van onderzoek naar handelingsplan AU05 Capita selecta AU06 Leer- en onderzoekslijn Tweede opleidingsjaar AU07 Inhoud en kennislijn - verdieping AU06 Leer- en onderzoekslijn

29

ECTS 2 3 15 4 6 20 10

2

2.13

School Video Interactie Begeleiding (code SVD2) De leerroute School Video Interactie Begeleiding (SVIB) biedt begeleiders in het onderwijs een concrete methode om leraren te begeleiden. De opleiding biedt begeleiders een kader om systematisch te analyseren wat er in de klas gebeurt. Dit kader wordt ook gebruikt om de interactie tussen begeleider en leraar te analyseren. De begeleider wordt geleerd op een activerende manier leraren te laten reflecteren op eigen handelen. In de opleiding worden video-opnames besproken die de deelnemers zelf in hun eigen praktijksituatie maken. De leerroute omvat 17 dagdelen zowel in het eerste als in het tweede jaar. Per jaar is er een aantal regionale studiedagen en vaardigheidsbijeenkomsten in kleine groepen. Het zwaartepunt in de opleiding ligt op het onder supervisie uitvoeren van SVIB-begeleidingen. Naast de bijeenkomsten moet men gelegenheid en tijd hebben voor het maken van opnames en het analyseren en bespreken hiervan. Hiervoor is het belangrijk dat de SVIB’er in opleiding een begeleidende functie heeft. De studenten moeten kunnen beschikken over een videocamera en videoafspeelapparatuur.

Doelgroep

Begeleiders in het onderwijs. Daarbij kan gedacht worden aan: • leraren met een begeleidende functie zoals IB’ers en AB’ers; • orthopedagogen en psychologen werkzaam in het onderwijs; • docenten met een begeleidende functie in het voortgezet onderwijs; • hbo-docenten met een functie als stagebegeleider. Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht. Module ECTS Eerste opleidingsjaar SV01 Het theoretische kader van de methode SVIB 5 SV02 Planmatig uitvoeren van SVIB-trajecten 10 SV03 Begeleiden/coachen binnen SVIB 10 SV04 Integratie en implementatie 5 Tweede opleidingsjaar SV05 Praktijkonderzoek 18 SV06 Aanvullende inhoudelijke modules 12

30

2.14

Oplossingsgericht werken in het onderwijs (code OWD2) De Solution Focused Approach (afkomstig uit de Verenigde Staten) is gebaseerd op het gedachtegoed van Milton Erickson en het systeemgerichte interventiemodel van het Mental Research Institute (Palo Alto). Dit model legt de nadruk op kortdurende, effectieve interventies, die een blijvende positieve verandering beogen bij leerlingen, studenten, ouders en leerkrachten. Het centrale uitgangspunt bij het oplossingsgerichte werken is aan te sluiten bij de krachtbronnen die ieder in zich heeft. De leerling of student, leraar of ouder is zich daar vaak in onvoldoende mate van bewust. Aansluiten bij deze bronnen en deze versterken levert de mogelijkheden op om moeilijkheden blijvend zelf op te lossen ook in de onderwijssetting. We bieden deze leerroute aan in samenwerking met het Korzybski-instituut uit België met inzet van buitenlandse experts. De voertaal is deels Engels.

Lesplaats

Amsterdam. Module ECTS Eerste opleidingsjaar OW01 Introductie 2 OW02 Algemene interventies vanuit de Solution Focused Approach 8 OW03 Oplossingsgericht werken met leerlingen en studenten (po, vo, mbo, hbo) 9 OW04 Oplossingsgericht werken met collega’s en medewerkers 9 OW07 Leer- en onderzoekslijn (POP, begeleide intervisie, actie-onderzoek) 2 Tweede opleidingsjaar OW05 Stage en praktijk in Vlaanderen 9 OW06 Integratie van behandelde benaderingswijzen 7 OW07 Leer- en onderzoekslijn (POP, begeleide intervisie, actie-onderzoek afstuderen) 14

Doelgroep

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de

Leraren en begeleiders van leerlingen en hun ouders, begeleiders van studenten en van collega-leraren en leidinggevenden van leraren met een afgeronde hbobachelor opleiding.

website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

31

12

12

12

12

2

2.15 Gedragsspecialist (code GSD2) Binnen het onderwijsveld en feitelijk in de gehele maatschappij is een toename van de gedragsproblematiek merkbaar. Kennis van de sociaal-emotionele ontwikkeling, gedragsproblematiek en psychopathologie stelt ons beter in staat oplossingen te bedenken. Bij dit zoeken naar oplossingen moet nadrukkelijk gekeken worden naar competenties en wat er wel goed gaat/ging in de (onderwijs-)situatie van de leerling. Deze leerroute kenmerkt zich door een integratie van die kennis met een oplossingsgerichte benadering ten opzichte van kinderen die zich in een problematische situatie bevinden. De oplossingsgerichte gedragsspecialist leert niet alleen zelf situaties te analyseren en te hanteren, maar is ook beter in staat tot het begeleiden van leerlingen, collega’s en ouders. Deze begeleiding heeft betrekking op het effectief omgaan met leerlingen en kinderen met gedragsproblemen.

Lesplaatsen

Eindhoven,Tilburg en Utrecht. Module ECTS Eerste opleidingsjaar GS01 Introductie en oriëntatie 2 GS02 Gedrag; sociaal-emotionele ontwikkeling, verklaringsmodellen en pedagogisch klimaat 14 GS03 Beleid en netwerk van organisaties 4 GS04 Drama als orthopedagogisch middel 4 GS05 Leer- en onderzoeksgroep; Begeleide Intervisie 6 Tweede opleidingsjaar GS06 Introductie op oplossingsgericht werken 4 en inleiding in thema’s GS07 Oplossingsgerichte gespreksvoering 5 GS08 Psychopathologie en oplossingsgericht werken 6 GS09 Sociaal-emotionele ontwikkeling, SEO-DVD en Oplossingsgericht werken 5 GS10 Leer- en onderzoeksgroep; Begeleide Intervisie en Afstuderen 10

Doelgroep

Intern begeleiders, ambulant begeleiders, remedial teachers, groepsleraren, medewerkers verbonden aan PI-scholen en internaatsscholen, orthopedagogen, psychologen en andere medewerkers uit het primair onderwijs die voor hun school de rol van gedragsspecialist (gaan) vervullen.

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

32

voortgezet en speciaal (voortgezet) onderwijs. In de opleiding staat naast de focus op leidinggeven aan innovatie, de persoonlijke effectiviteit van de deelnemers centraal.

2.16

Inspirerend leidinggeven aan innovatie (code MED2) Het Nederlandse funderend onderwijs staat de komende jaren voor een ingrijpende herziening van de organisatie van de speciale leerlingenzorg. Schoolbesturen krijgen ‘zorgplicht’ en zullen, al dan niet in samenwerking met andere besturen en met instellingen voor jeugdzorg en jeugdwelzijn, een passend onderwijs-/zorgaanbod voor iedere leerling dienen te realiseren. Binnen de leerroute ‘Leidinggeven aan innovatie’ gaan we er vanuit dat ‘Passend onderwijs’ in de komende jaren een belangrijk innovatiethema is zowel in de eigen (school) organisatie, als tussen allerlei partners (basisscholen, voortgezet onderwijs, scholen voor (V)SO, REC’s, jeugdzorg enzovoort) in de regio. Nieuwe onderwijs-zorgarrangementen zullen ontstaan, evenals nieuwe vormen van samenwerking, veelal regionaal georganiseerd. Het onderscheid tussen regulier en speciaal onderwijs zal naar verwachting meer en meer gaan vervagen.Tegelijkertijd zal de invoering van de zorgplicht afgestemd moeten worden op allerlei veranderingen die al langer in het onderwijs spelen, als de invoering van kwaliteitszorg, lumpsum, integraal personeelsbeleid en de ‘wet BIO’. De complexiteit van de vele tegelijk spelende veranderingsprocessen stellen hoge eisen aan een ieder, die vanuit welke functie of rol dan ook, leiding geeft aan innovatie in het primair,

12

Doelgroep

• Directieleden primair, voortgezet en speciaal (voortgezet) onderwijs; • coördinatoren van samenwerkingsverbanden WSNS PO en VO; • REC-coördinatoren en coördinatoren van diensten ambulante begeleiding; • middenmanagers; • intern begeleiders, kwaliteitscoördinatoren. Deze leerroute is ook geschikt voor groepen scholen onder gezamenlijk bestuur of binnen samenwerkingsverbanden of regionale expertisecentra. Het voordeel van deze constructie is dat de leer- en onderzoekslijn en het meesterstuk kunnen passen binnen de wensen en ambities van het bestuur, bovenschools management, samenwerkingsverband of REC. De leerroute wordt uitgevoerd in de vorm van tweedaagsen.Verblijfkosten zijn voor rekening van de student. Lesplaats

Den Bosch.

33

12

12

12

2

Module ECTS Eerste opleidingsjaar ME00 Introductie 2 ME01 Oriëntatie op innovatie in het onderwijs 5 ME02 Inspirerend leidinggeven aan innovatie I 5 ME03 Cultuur als voedingsbodem voor verandering 5 ME04 Educatief ontwerpen 5 ME09 Leer- en onderzoekslijn: Praktijkonderzoek ‘Leidinggeven aan innovatie’ 8 Tweede opleidingsjaar ME05 Systeemdenken in actie 5 ME06 Inspirerend leidinggeven aan innovatie II 5 ME07 Werken in ketens en netwerken 5 ME08 Ondernemerschap in het onderwijs 5 ME09 Leer- en onderzoekslijn: Praktijkonderzoek ‘Leidinggeven aan innovatie’ 10

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

34

Deze leerroute richt zich op coachen in relatie met het werk. De verbetering van prestaties en de ontwikkeling van de persoon staan daarmee steeds in relatie met het werkproces. De leerroute wordt uitgevoerd in de vorm van interactieve bijeenkomsten. Deze leerroute kenmerkt zich door maatwerk en de verscheidenheid aan leervormen en leeractiviteiten. Dit betekent dat eigen accenten worden gelegd aan de hand van de persoonlijke leer- en ontwikkelbehoefte binnen de organisatie en dat de leerthema’s geïntegreerd aan bod komen. Hierdoor ontstaat een flexibele en praktijkgerichte leerroute gericht op de ontwikkeling en professionalisering van de coachingscompetenties.

2.17

Coaching als vorm van Professionele Ontwikkeling (code COD2) In de ontwikkeling van de school krijgen schoolorganisaties een steeds grotere autonomie voor wat betreft de keuzes die zij kunnen en willen maken. Professionalisering van de individuele docent en een team docenten vormt daarmee een centrale opgave voor iedere schoolorganisatie. Interne begeleidingsdeskundigen, zoals coaches, kunnen ondersteunend zijn in deze professionalisering door de leer- en ontwikkelingsprocessen van individuen en teams binnen de organisatie te begeleiden. Een coach is hierbij een functionaris die de activiteiten begeleidt van de medewerker(s) zodat zij leren om zichzelf zelfstandig te ontwikkelen vanuit een gemeenschappelijk kader voor professioneel gedrag en het onderwijsconcept van de organisatie. Bij coaching wordt gewerkt vanuit bewustzijn en eigen verantwoordelijkheid. Leren leren en leren handelen neemt een belangrijke plaats in en daarmee vindt er ontwikkeling plaats in het functioneren van de medewerker(s). Als gevolg van leren van de persoonlijke en professionele ontwikkeling verbeteren ook de werkresultaten.

Doelgroep

De leerroute is bestemd voor functionarissen die vanuit hun taak in de organisatie coaching vorm geven of gaan geven zoals directieleden, middenkader, docenten, mentoren, leer(ling)begeleiders etc. Lesplaatsen

Den Bosch en Nijmegen.

35

12

12

12

12

2

Module Eerste opleidingsjaar: leren toepassen CO01 Introductie CO02 Facetten van coachen CO03 Coachen binnen de organisatie CO04 Leer- en onderzoekslijn Tweede opleidingsjaar: betekenis en verdieping CO05 Betekenis geven aan coachen CO06 Verdiepingsdimensies bij het coachen CO04 Leer- en onderzoekslijn

ECTS 2 12 6 10 10 10 10

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

36

Eenjarige leerroutes in deeltijd

12

voor Cluster 2 t/m 4 Toelatingseis:

Studieduur: Studiebelasting:

Diplomering:

Studiefinanciering: In bepaalde situaties is een tegemoetkoming in de studiekosten mogelijk (zie paragraaf 4.9). Doelgroep: Leraren die speciale onderwijszorg verlenen in een Regionaal Expertisecentrum of leraren werkzaam in het regulier onderwijs (WPO/WVO/WEB) met vergelijkbare leerlingen zoals in de vier clusters van de REC’s.

Een diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau, een getuigschrift van een voortgezette opleiding, een afgeronde studie (ortho)pedagogiek of een verwante universitaire opleiding en relevante werkervaring.Toelating geschiedt op basis van beoordeling door de Examencommisie van Fontys OSO. 1 jaar. Per week één middag- of avondbijeenkomst van 3,5 à 4 uur en een zelfde hoeveelheid tijd voor zelfstudie. Daarnaast moeten praktijkopdrachten en een praktijkonderzoek in de eigen werkomgeving worden uitgevoerd. Getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld.

37

12

12

12

2

Het tweede onderdeel heeft als doel het vergroten van kennis. Dit gedeelte bestaat uit 3 kennismodules die de student kiest uit een aanbod. De kennismodules bestaan uit een drietal hoorcolleges rondom een actueel thema.

2.18

Cluster 2: Specialist Auditieve en/of Communicatieve Beperking (code GBD1) Deze eenjarige leerroute is bedoeld voor onderwijzend personeel dat eerder een voortgezette opleiding van 60 ECTS gedaan heeft en zich wil verdiepen in het uitvoeren van (praktijk)onderzoek in de eigen werksituatie met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te verbeteren.Voorwaarde is dat in de werksituatie gespecialiseerde onderwijszorg geboden wordt aan geïndiceerde leerlingen. Het aantrekkelijke van deze leerroute is dat er in heterogene studentgroepen gewerkt wordt zodat er veel uitwisseling plaats vindt tussen studenten. Bovendien kiest de student drie kennismodules die bij de interesse, werksituatie en/of onderzoek van de student passen ongeacht het type school waar de student werkt.

Lesplaatsen

Deze leerroute wordt op 3 lesplaatsen in Nederland aangeboden: Den Bosch,Tilburg en Utrecht. De bijeenkomsten behorend bij de onderzoekslijn zullen hier plaatsvinden. De kennismodules worden centraal aangeboden en kunnen dus afhankelijk van het aantal deelnemers op andere locaties gegeven worden. Er zijn 95 contacturen die over 10 hele woensdagen (1 per maand) en 7 bijeenkomsten van 3,5 uur op woensdagmiddagen verdeeld worden. Er moet rekening gehouden worden met een flink aandeel zelfstudie dat met name voor het onderzoeksgedeelte gereserveerd moet worden.

Het programma is opgebouwd uit twee onderdelen. In het generieke deel is er aandacht voor inclusie en het doen van een onderzoek, de zogenaamde onderzoekslijn die wordt afgerond met een meesterstuk. De onderzoeksvoortgang wordt begeleid in groepjes van 4 à 5 studenten. De student bewerkstelligt in het onderzoek een koppeling van kennis naar praktijk en vice versa.

38

Module Generieke onderdelen (voor iedereen verplicht): WE01 Introductie en onderzoeksmethodologie WE02 Onderzoekslijn en Meesterstuk WE03 Inclusie

12

ECTS Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 4: ZO12 Psychopathologie ZO18 Factoren buiten de school; jeugdrecht en jeugdcriminaliteit

3 16 2

Keuzemodules: De student kiest drie modules uit onderstaand aanbod naar eigen interesse; 3 ECTS per module.

Clusteroverstijgend: WE18 Inleiding op oplossingsgericht werken WE19 Autisme

Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 2: GB02 Auditief verbale ontwikkeling, gehoor en audiologie GB03 Taalbeleid specifiek GB04 Ontwikkelingspsychologie/ontwikkeling en leren

12

12

12

Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema op bladzijden 56 tot en met 59.

Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 3: ZM15 Medisch/neurologische informatie en sensorische integratie ZM11 Kinderen met zeer ernstige onderwijsbeperkingen

39

2

De onderzoeksvoortgang wordt begeleid in groepjes van 4 à 5 studenten. De student bewerkstelligt in het onderzoek een koppeling van kennis naar praktijk en vice versa. Het tweede onderdeel heeft als doel het vergroten van kennis. Dit gedeelte bestaat uit 3 kennismodules die de student kiest uit een aanbod. De kennismodules bestaan uit een drietal hoorcolleges rondom een actueel thema.

2.19

Cluster 3: Kinderen met een Verstandelijke en/of Lichamelijke Beperking en Kinderen die Langdurig Ziek zijn (code ZMD1) Deze eenjarige leerroute is bedoeld voor onderwijzend personeel dat eerder een voortgezette opleiding van 60 ECTS gedaan heeft en zich wil verdiepen in het uitvoeren van (praktijk)onderzoek in de eigen werksituatie.Voorwaarde is dat in deze werksituatie gespecialiseerde onderwijszorg geboden wordt aan geïndiceerde leerlingen. De opleiding geeft verdieping van kennis en leert om praktijkgericht onderzoek te doen met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te verbeteren. Het aantrekkelijke van deze leerroute is dat er in heterogene studentgroepen gewerkt wordt zodat er veel uitwisseling plaats vindt tussen studenten. Bovendien kiest de student drie kennismodules die bij de interesse, werksituatie en/of onderzoek van de student passen ongeacht het type school waar de student werkt.

Lesplaatsen

Deze leerroute wordt op 4 lesplaatsen in Nederland aangeboden: Amsterdam, Den Bosch,Tilburg en Utrecht. De bijeenkomsten behorend bij de onderzoekslijn zullen hier plaatsvinden. De kennismodules worden centraal aangeboden en kunnen dus afhankelijk van het aantal deelnemers op andere locaties gegeven worden. Er zijn 95 contacturen die over 10 hele woensdagen (1 per maand) en 7 bijeenkomsten van 3,5 uur op woensdagmiddagen verdeeld worden. Er moet rekening gehouden worden met een flink aandeel zelfstudie dat met name voor het onderzoeksgedeelte gereserveerd moet worden.

Het programma is opgebouwd uit twee onderdelen. In het generieke deel is er aandacht voor inclusie en het doen van een onderzoek, de zogenaamde onderzoekslijn die wordt afgerond met een meesterstuk.

40

Module Generieke onderdelen (voor iedereen verplicht): WE01 Introductie en onderzoeksmethodologie WE02 Onderzoekslijn en Meesterstuk WE03 Inclusie

12

ECTS Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 4: ZO12 Psychopathologie ZO18 Factoren buiten de school; jeugdrecht en jeugdcriminaliteit

3 16 2

Keuzemodules: De student kiest drie modules uit onderstaand aanbod naar eigen interesse; 3 ECTS per module.

Clusteroverstijgend: WE18 Inleiding op oplossingsgericht werken WE19 Autisme

Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 2: GB02 Auditief verbale ontwikkeling, gehoor en audiologie GB03 Taalbeleid specifiek GB04 Ontwikkelingspsychologie/ontwikkeling en leren

12

12

12

Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 3: ZM15 Medisch/neurologische informatie en sensorische integratie ZM11 Kinderen met zeer ernstige onderwijsbeperkingen

Kom naar de informatie-avond bij u in de buurt op 8 mei 2007 van 19.00-21.00 uur (zie blz. 72).

41

2

De onderzoeksvoortgang wordt begeleid in groepjes van 4 à 5 studenten. De student bewerkstelligt in het onderzoek een koppeling van kennis naar praktijk en vice versa. Het tweede onderdeel heeft als doel het vergroten van kennis. Dit gedeelte bestaat uit 3 kennismodules die de student kiest uit een aanbod. De kennismodules bestaan uit een drietal hoorcolleges rondom een actueel thema.

2.20

Cluster 4: Specialist ernstige gedragsproblemen, ontwikkelingsproblemen en/of psychiatrische stoornissen (code ZOD1) Deze eenjarige leerroute is bedoeld voor onderwijzend personeel dat eerder een voortgezette opleiding van 60 ECTS gedaan heeft en zich wil verdiepen in het uitvoeren van (praktijk)onderzoek in de eigen werksituatie.Voorwaarde is dat in deze werksituatie gespecialiseerde onderwijszorg geboden wordt aan geïndiceerde leerlingen. De opleiding geeft verdieping van kennis en leert om praktijkgericht onderzoek te doen met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te verbeteren. Het aantrekkelijke van deze leerroute is dat er in heterogene studentgroepen gewerkt wordt zodat er veel uitwisseling plaats vindt tussen studenten. Bovendien kiest de student drie kennismodules die bij de interesse, werksituatie en/of onderzoek van de student passen ongeacht het type school waar de student werkt.

Lesplaatsen

Deze leerroute wordt op 4 lesplaatsen in Nederland aangeboden: Amsterdam, Den Bosch,Tilburg en Utrecht. De bijeenkomsten behorend bij de onderzoekslijn zullen hier plaatsvinden. De kennismodules worden centraal aangeboden en kunnen dus afhankelijk van het aantal deelnemers op andere locaties gegeven worden. Er zijn 95 contacturen die over 10 hele woensdagen (1 per maand) en 7 bijeenkomsten van 3,5 uur op woensdagmiddagen verdeeld worden. Er moet rekening gehouden worden met een flink aandeel zelfstudie dat met name voor het onderzoeksgedeelte gereserveerd moet worden.

Het programma is opgebouwd uit twee onderdelen. In het generieke deel is er aandacht voor inclusie en het doen van een onderzoek, de zogenaamde onderzoekslijn die wordt afgerond met een meesterstuk.

42

Module Generieke onderdelen (voor iedereen verplicht): WE01 Introductie en onderzoeksmethodologie WE02 Onderzoekslijn en Meesterstuk WE03 Inclusie

12

ECTS Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 4: ZO12 Psychopathologie ZO18 Factoren buiten de school; jeugdrecht en jeugdcriminaliteit

3 16 2

Keuzemodules: De student kiest drie modules uit onderstaand aanbod naar eigen interesse; 3 ECTS per module.

Clusteroverstijgend: WE18 Inleiding op oplossingsgericht werken WE19 Autisme

Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 2: GB02 Auditief verbale ontwikkeling, gehoor en audiologie GB03 Taalbeleid specifiek GB04 Ontwikkelingspsychologie/ontwikkeling en leren

12

12

12

Modules gericht op leerlingen met een indicatie voor Cluster 3: ZM15 Medisch/neurologische informatie en sensorische integratie ZM11 Kinderen met zeer ernstige onderwijsbeperkingen

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

43

2

Eénjarige leerroutes in deeltijd

Getuigschrift Master Special Educational Needs. De gevolgde leerroute wordt op het getuigschrift vermeld. Studiefinanciering: In bepaalde situaties is een tegemoetkoming in de studiekosten mogelijk (zie paragraaf 4.9). Diplomering:

voor functiegroepen binnen alle clusters Toelatingseis:

Studieduur: Studiebelasting:

Een diploma/getuigschrift op minimaal hbo-bachelor-niveau, een getuigschrift van een voortgezette opleiding, een afgeronde studie (ortho)pedagogiek of een verwante universitaire opleiding en relevante werkervaring.Toelating geschiedt op basis van beoordeling door de Examencommisie van Fontys OSO. 1 jaar. Per week één middag- of avondbijeenkomst van 3,5 à 4 uur en een zelfde hoeveelheid tijd voor zelfstudie. Daarnaast moeten praktijkopdrachten en een praktijkonderzoek in de eigen werkomgeving worden uitgevoerd.

44

2.21 Interne Begeleiding (code IBD1) De intern begeleider houdt zich bezig met het opstellen en uitvoeren van organisatorische maatregelen en het scheppen van voorwaarden op groeps-, school- en bovenschools niveau. Deze maatregelen en voorwaarden maken een ononderbroken leerweg en ontwikkelingsgang van zorgleerlingen mogelijk. Deze leerroute richt zich op die specifieke functie.

Module ECTS IB01 Intern begeleider als coach 4 IB02 Intern begeleider binnen de schoolorganisatie 4 IB03 Intern begeleider en het coachen van (sub)groepen 4 IB04 Intern begeleider en veranderingsprocessen 4 IB05 Intern begeleider professioneel aan het werk 4 IB06 Intern begeleider verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces 10

Doelgroep

12

12

Leraren die in het bezit zijn van het hbo-getuigschrift ‘Leraar Speciaal Onderwijs’ of een diploma Speciaal Onderwijs.

12

12

Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht.

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

45

2

2.22

Ambulante Begeleiding (code ABD1) Een ambulant begeleider heeft als (kern)taak de beïnvloeding van de reguliere onderwijsomgeving zodat een kind met speciale onderwijsbehoeften daarbinnen kan (blijven) functioneren. Binnen het begeleiden van dit proces vervult een ambulant begeleider verschillende rollen. De taak vereist een dienstverlenende beroepshouding ten aanzien van alle betrokkenen. Daarnaast zal een ambulant begeleider de (meer)waarde van deze vorm van dienstverlening zichtbaar dienen te maken. Dit alles dient te worden vormgegeven volgens procedures en protocollen, ontwikkeld binnen het organisatieonderdeel Ambulante Begeleiding (eventueel nog in oprichting).

Module AB01 AB02 AB03 AB04 AB05 AB06

ECTS De ambulant begeleider als coach 4 De ambulant begeleider binnen organisaties 4 De ambulant begeleider in verschillende rollen 4 De ambulant begeleider als veranderaar 4 De ambulant begeleider als professionele dienstverlener 4 De ambulant begeleider verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces 10

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

Doelgroep

Leraren die in het bezit zijn van het hbo-getuigschrift ‘Leraar Speciaal Onderwijs’ of een diploma Speciaal Onderwijs. Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht.

46

De werkteams worden begeleid door een docent. Voor kennis en vaardigheden die nodig zijn om het onderzoek goed uit te voeren, kan de student deelnemen aan lesbijeenkomsten (modules) en hoorcolleges.

2.23 Autismespecialist (AUD1) Waar mensen met autisme zijn, is speciale zorg nodig. Deze leerroute is daarom gericht op professionals in alle contexten van onderwijs, jeugdhulpverlening en zorg die hun professionalisering als autismespecialist willen voortzetten in de hbo-masteropleiding SEN.

12

Aan de start van deze opleidingsroute gaat een intake vooraf.

De leerroute

De leer- en onderzoekslijn staat centraal in deze leerroute en wordt vormgegeven langs twee hoofdlijnen. 1. Het competentieprofiel van de Autismespecialist en het beroepsprofiel van de student zijn medebepalend voor de persoonlijke leerroute van de student. Het planmatig werken (POP) aan competenties op het gebied van reflectie en ontwikkeling wordt o.a. vormgegeven door het actief deelnemen aan leerteams en supervisie. Denken over moeilijk gedrag vormt het thema van een cyclisch leerproces waarin de nadruk ligt op orthopedagogische en orthodidactische competenties. 2. De student zet een masteronderzoek op en voert dat uit. Hij doet onderzoek naar een specifiek en verdiepend thema rond autisme en het eigen professioneel handelen. De student kiest daarbij zelf het onderwerp. De student moet zelfsturend kunnen werken en samenwerken met medestudenten in onderzoeksgroepen (werkteams) van 4-6 studenten.

12

Doelgroep

De eenjarige leerroute Autisme is ontwikkeld voor studenten die zich onderzoekend en lerend verder willen verdiepen in autisme en - in het bezit zijn van een relevant hbo-diploma; - de voortgezette opleiding Autisme hebben afgerond met een getuigschrift (21 studiepunten of 30 ECTS); - eigen praktijkervaringen in het werken en omgaan met mensen met autisme kunnen inbrengen. Lesplaatsen

Eindhoven,Tilburg en Utrecht. Module AU07 Inhoud en kennislijn - verdieping AU06 Leer- en onderzoekslijn

47

ECTS 20 10

12

12

2

2.24

School Video Interactie Begeleiding (code SVD1) De éénjarige leerroute School Video Interactie Begeleiding (SVIB) is bedoeld voor leraren primair onderwijs en voortgezet onderwijs, pedagogen en psychologen die de voortgezette opleiding SVIB reeds hebben afgerond en willen voldoen aan de aanvullende eisen van de hbo-masteropleiding SEN.

Lesplaatsen

Amsterdam, Bergen op Zoom/Breda, Den Bosch, Eindhoven, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam, Sittard, Tilburg en Utrecht. Module ECTS SV07 Actualisering en verdieping SVIB 4 (Coachende SVIB, oplossingsgericht werken, in gesprek met leerlingen, begeleide intervisie) SV06 Aanvullende en inhoudelijke modules 8 SV05 Praktijkonderzoek 18

Het zwaartepunt van de leerroute ligt op het uitvoeren van een praktijkgericht onderzoek. Naast de bijeenkomsten moet men gelegenheid en tijd hebben voor het maken van opnames en het analyseren en bespreken hiervan. Hiervoor is het belangrijk dat de SVIB’er tijdens de masteropleiding een begeleidende functie heeft. De studenten moeten kunnen beschikken over een videocamera en videoafspeelapparatuur.

Wilt u weten op welke dag en op welke plaats de bijeenkomsten van de verschillende leerroutes zijn georganiseerd, kijk dan in het schema op bladzijden 56 tot en met 59.

De leerroute wordt deels georganiseerd via roostering in dagdelen, deels via roostering in studiedagen. Doelgroep

Begeleiders in het onderwijs (primair onderwijs, voortgezet onderwijs, hoger onderwijs) die reeds in het bezit zijn van een getuigschrift School Video Interactie begeleiding.

48

2.25

Oplossingsgericht werken in het onderwijs (code OWD1) De Solution Focused Approach (afkomstig uit de Verenigde Staten) is gebaseerd op het gedachtegoed van Milton Erickson en het systeemgerichte interventiemodel van het Mental Research Institute (Palo Alto). Dit model legt de nadruk op kortdurende, effectieve interventies, die een blijvende positieve verandering beogen bij leerlingen, studenten, ouders en leerkrachten. Het centrale uitgangspunt bij het oplossingsgerichte werken is aan te sluiten bij de krachtbronnen die ieder in zich heeft. De leerling of student, leraar of ouder is zich daar vaak in onvoldoende mate van bewust. Aansluiten bij deze bronnen en deze versterken levert de mogelijkheden op om moeilijkheden blijvend zelf op te lossen, ook in de onderwijssetting. We bieden deze leerroute aan in samenwerking met het Korzybski-instituut uit België met inzet van buitenlandse experts. De voertaal is deels Engels.

Amsterdam. Module ECTS OW01 Introductie 2 OW02 Algemene interventies vanuit de Solution Focused Approach 3 OW03 Oplossingsgericht werken met leerlingen en studenten (po, vo, mbo, hbo) 4 OW04 Oplossingsgericht werken met collega’s en medewerkers 4 OW05 Stage en praktijk in Vlaanderen 4 OW06 Integratie van behandelde benaderingswijzen 3 OW07 Leer- en onderzoekslijn (POP, begeleide intervisie, actie-onderzoek, afstuderen) 10

Kom naar de informatie-avond bij u in de buurt op 8 mei 2007 van 19.00-21.00 uur (zie blz. 72).

Doelgroep

Leraren en begeleiders van leerlingen en hun ouders, begeleiders van studenten en van collega-leraren en leidinggevenden van leraren met een afgeronde hbobachelor opleiding. Lesplaats

49

12

12

12

12

2

2.26 Gedragsspecialist (code GSD1) Binnen het onderwijsveld en feitelijk in de gehele maatschappij is een toename van de gedragsproblematiek merkbaar. Kennis van de sociaal-emotionele ontwikkeling, gedragsproblematiek en psychopathologie stelt ons beter in staat oplossingen te bedenken. Bij dit zoeken naar oplossingen moet nadrukkelijk gekeken worden naar competenties en wat er wel goed gaat/ging in de (onderwijs-)situatie van de leerling. Deze opleiding kenmerkt zich door een integratie van die kennis met een oplossingsgerichte benadering van kinderen die zich in een problematische situatie bevinden. De oplossingsgerichte gedragsspecialist leert niet alleen zelf situaties te analyseren en te hanteren, maar is ook beter in staat tot het begeleiden van leerlingen, collega’s en ouders. Deze begeleiding heeft betrekking op het effectief omgaan met leerlingen en kinderen met gedragsproblemen.

Lesplaatsen

Eindhoven,Tilburg en Utrecht. Module ECTS GS01 Introductie op oplossingsgericht werken en inleiding in thema’s 4 GS07 Oplossingsgerichte gespreksvoering 5 GS08 Psychopathologie en oplossingsgericht werken 6 GS09 Sociaal-emotionele ontwikkeling, SEO-DVD en Oplossingsgericht werken 5 GS05 Leer-en onderzoeksgroep; Begeleide Intervisie 5 GS10 Leer-en onderzoeksgroep; Capita Selecta en Afstuderen 5

Een uitgebreidere beschrijving van alle leerroutes is verkrijgbaar via de website van Fontys OSO (www.fontys.nl/oso) of vraag een beschrijving van de leerroute aan waarover u meer wilt weten via [email protected] of 0877 877 133.

Doelgroep

Intern begeleiders, ambulant begeleiders, remedial teachers, groepsleraren, medewerkers verbonden aan PI-scholen en internaatsscholen, orthopedagogen, psychologen en andere medewerkers uit het primair onderwijs die voor hun school de rol van gedragsspecialist (gaan) vervullen.

50

2.27

Verdiepingstraject op basis van praktijkonderzoek (code POD1) Leraren die in het bezit zijn van een getuigschrift voortgezette opleidingen kunnen zich met deze leerroute, als vervolg op de afgeronde voortgezette opleiding, verder professionaliseren en zich kwalificeren op masterniveau. De leerroute geeft verdieping van kennis en leert om praktijkgericht onderzoek te doen met als doel om het onderwijs en/of de schoolorganisatie te begrijpen en verbeteren.

12

Lesplaatsen

Amsterdam, Rotterdam, Bergen op Zoom/Breda, Tilburg, Eindhoven, Den Bosch, Sittard, Nijmegen, Hengelo, Utrecht. Module PO01 Introductie en afsluiting PO02 Inclusie PO03 Onderzoekslijn en Meesterstuk

ECTS 4 4 22

12

Programma

Het programma is opgebouwd rond de eigen onderzoeksvraag en wordt ondersteund met thematische bijeenkomsten. De uitvoering van het onderzoek wordt begeleid in groepjes van 4 tot 5 studenten. De opleiding wordt afgesloten met een werkstuk (meesterstuk) waarin verslag wordt gedaan van het onderzoek en een koppeling wordt gemaakt tussen theoretische kennis en praktijk. Het programma wordt vormgegeven in overleg met de studenten.

12

Bij voldoende deelname kunnen leerroutes ook op locatie worden uitgevoerd 12

op verzoek van scholen, schoolbesturen of samenwerkingsverbanden.

Doelgroep

Deze eenjarige leerroute is bedoeld voor leraren die eerder een voortgezette opleiding van 60 ECTS hebben afgerond en zich wil verdiepen in het uitvoeren van praktijkonderzoek in de eigen werksituatie. 51

2

De opleiding gebeurt in deeltijd en duurt twee jaar. De opleiding vindt plaats op zaterdagen (één zaterdag per maand). De colleges/workshops worden verzorgd in Utrecht.Tijdens de opleiding zijn drie studieweken ingebouwd, waarbij de studenten in Londen verblijven (colleges en workshops volgen, in het Learning Resource Center, op schoolbezoek gaan).

2.28

Academic Master Special Educational Needs (code SEN2) Fontys OSO werkt sinds 2003 samen met Roehampton University in Londen om Nederlandse studenten de kans te bieden een (Engelse) academische mastertitel te behalen. Centraal in de masteropleiding staat ieders eigen professionele ontwikkeling.Verschillende leerstijlen worden daarvoor aangeboord, zoals wederkerig leren, zelfstudie, reflectie, colleges en workshops. Daarnaast is kwalitatief hoogwaardig onderzoek in de praktijk een vast onderdeel voor alle studenten. Een grote mate van zelfstandigheid en eigen initiatief is vereist om deze opleiding met succes te kunnen volgen.

Het programma heeft een omvang van 90 ECTS. Module ECTS Eerste opleidingsjaar Accreditation of Prior Experiential Learning (APEL) 20 International Perspectives on professional Practice in Education (IPPE) 10 Research Methodology & Enquiry 20 Tweede opleidingsjaar: Inclusion (NL-module) 10 Dissertation 30

Deelname

Deelname geschiedt op basis van een intakegesprek met de studieleider (en mogelijk een test voor de taalvaardigheid in het Engels). Daarin wordt nagegaan of deze academische opleiding kan voldoen aan wederzijdse verwachtingen en de gestelde eisen binnen deze opleiding. De academische masteropleiding kan worden gevolgd door studenten die beschikken over: - minimaal een hbo-diploma; - bewijs van relevante vervolgscholing; - relevante werkervaring; - een abstract denkniveau; - beheersing van de Engelse taal (IELTS niveau 6.5, waarbij elk onderdeel minimaal 6.0 is).

Bij een gedisciplineerde en regelmatige studie moet men rekening houden met een minimale studiebelasting van 20 uur per week. Een belangrijk deel van de totale studiebelastingsuren wordt in de eigen werksituatie besteed aan onderzoek en collegiale consultatie. De kosten zijn, vanwege afwijkende collegegelden in Engeland en de studiebezoeken aan Londen, begroot op 1550 euro per jaar, plus aanvullende kosten. (De kosten 52

12

voor studiebezoeken en boeken worden geschat op 1000 euro per jaar.) Wilt u uitgenodigd worden voor een (intake)gesprek, maak dan een afspraak met de studieleider, de heer Martin Kessels (tel. 06 - 1299 8733). In de periode april-juli 2007 worden hiervoor data gepland te Utrecht. Ook vinden twee voorlichtingsbijeenkomsten plaats in Utrecht: op zaterdag 28 april van 10.00-13.00 uur en zaterdag 16 juni van 10.00-13.00 uur. Plaats: Hogeschool Domstad.

12

Wilt u meer weten over deze masteropleiding: www.fontys.nl/masters. Ook kan een brochure aangevraagd worden bij Fontys OSO: tel. 0877 877 133.

12

12

53

3

3

Overzicht leerroutes en leslocaties

Leslocaties: Amsterdam

Nijmegen

- d’Bruynvis, Keizersgracht 105 - IPABO, Jan Tooropstraat 136 - Onderwijscentrum VU, De Boelelaan 1105

- PABO Groenewoud, Groenewoudseweg 1 - Universiteitsgebouw, Montessorilaan Rotterdam

- Pabo Thomas More, Stationssingel 80 - Erasmus Expo en Congrescentrum, Burg. Oudlaan 50

Bergen op Zoom

- ROC West-Brabant, Markiezaatcollege, Nobellaan 50, Bergen op Zoom - Avans Hogescholen, Hogeschoollaan 1, Breda

Sittard

- Fontys PABO, Mgr. Claessensstraat 4 Den Bosch

- Fontys PABO, Frans Fransenstraat 15 - Willem I College,Vlijmenseweg 2

Tilburg

- Fontys PABO, Prof. Goossenslaan 1-04 - Fontys Sporthogeschool, Goirleseweg 48 - Mollergebouw, Prof. Goossenslaan 1-01

Eindhoven

- Fontys PABO, De Lismortel 25 - Fontysgebouw, Het Eeuwsel 2 - Fontysgebouw, Ds.Th. Fliednerstraat 2

Utrecht

- Hogeschool Domstad, Koningsbergerstraat 9 - ROC ASA, Australiëlaan 23 en 25

Hengelo

- PABO Edith Stein, M.A. de Ruyterstraat 3

De routebeschrijvingen van bovenstaande leslocaties zijn terug te vinden via de website: www.fontys.nl/oso.

54

12

12

12

12

55

3 Amsterdam

Bergen op Zoom

Den Bosch

Eenjarige leerroutes in voltijd 2.1 Gespecialiseerde Leraar ma/di 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00 2.2 Remedial Teaching di/do 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00 Tweejarige leerroutes in deeltijd voor Cluster 2 t/m 4 2.3 Cluster 2: Specialist Auditieve en/of di of do 18.00-21.30 Communicatieve Beperking 2.4 Cluster 3: Kinderen met een Verstandelijke di of do 18.00-21.30 di of do 18.00-21.30 en/of Lichamelijke Beperking en Kinderen die Langdurig Ziek zijn 2.5 Cluster 4: Specialist ernstige gedragsdi of do 18.00-21.30 di of do 18.00-21.30 problemen, ontwikkelingsproblemen en/of psychiatrische stoornissen Tweejarige leerroutes in deeltijd voor functiegroepen binnen alle clusters 2.6 Motorische Remedial Teaching 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17

Interne Begeleiding Ambulante Begeleiding Coachend Innoveren Coaching in diversiteit Logopedie, specialisatie CAB Autismespecialist School Video Interactie Begeleiding Oplossingsgericht werken in het onderwijs Gedragsspecialist Inspirerend leidinggeven aan innovatie Coaching als vorm van Prof. Ontwikkeling

wo 18.00-21.30 ma 18.00-21.30

in overleg in overleg

do 18.00-21.30 do 18.00-21.30

in overleg

di 18.00-21.30 di 18.00-21.30 in overleg

in overleg

Eindhoven

di/do 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00 di of do 18.00-21.30 di of do 18.00-21.30

di of do 18.00-21.30

di 18.00-21.30 do 18.00-21.30

wo 17.00-20.30 wo 15.00-20.00 in overleg wo 18.00-21.30

in overleg in overleg

56

ma/ ma/d

di di

Hengelo

/di 9.15-15.15 di 10.00-16.00

Nijmegen

di/wo 10.00-16.00

Rotterdam

ma/di 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00

Sittard

Tilburg

Utrecht

di/do 10.00-16.00

di/do 10.00-16.00 ma/di 10.00-16.00

ma/di 10.00-16.00 di/do 10.00-16.00

op locatie

12

di of do 18.00-21.30 di of do 18.00-21.30

12

di of do18.00-21.30 12

12

18.00-21.30 18.00-21.30

in overleg

do 18.00-21.30 do 18.00-21.30 in overleg

in overleg

wo 18.00-21.30 wo 18.00-21.30

in overleg studiedagen

ma 18.00-21.30 za 9.30-15.00 wo 18.00-21.30 di 18.00-21.30

do 18.00-21.30 studiedagen

wo 15.00-20.00 in overleg

do middag/avond wo 17.00-20.30 wo 15.00-20.00 in overleg

wo 16.00-19.30

wo 16.00-19.30

in overleg

in overleg

in overleg

in overleg in overleg

in overleg

57

3 Amsterdam Eenjarige leerroutes in deeltijd voor Cluster 2 t/m 4 2.18 Cluster 2: Specialist Auditieve en/of Communicatieve Beperking 2.19 Cluster 3: Kinderen met een Verstandelijke woensdag en/of Lichamelijke Beperking en Kinderen die Langdurig Ziek zijn 2.20 Cluster 4: Specialist ernstige gedragswoensdag problemen, ontwikkelingsproblemen en/of psychiatrische stoornissen Eenjarige leerroutes in deeltijd voor functiegroepen binnen alle clusters 2.21 Interne Begeleiding (Ipabo) wo 18.00-21.30 2.21 Interne Begeleiding wo 18.00-21.30 2.22 Ambulante Begeleiding ma 18.00-21.30 2.23 Autismespecialist 2.24 School Video Interactie Begeleiding in overleg 2.25 Oplossingsgericht werken in het onderwijs in overleg 2.26 Gedragsspecialist 2.27 Verdiepingstraject op basis van praktijkonderzoek di 14.00-17.30 Academic Master 2.28 Academic Master SEN

58

Bergen op Zoom

Den Bosch

Eindhoven

woensdag woensdag

woensdag

do 18.00-21.30 do 18.00-21.30

di 18.00-21.30 di 18.00-21.30

in overleg

in overleg

di 18.00-21.30 do 18.00-21.30 ma 18.00-21.30 in overleg

di di

wo 18.00-21.30 di 18.00-21.30

di 18.00-21.30

do 18.00-21.30

di

Hengelo

Nijmegen

Rotterdam

Sittard

Tilburg

Utrecht

woensdag

woensdag

woensdag

woensdag

woensdag

woensdag

wo 18.00-21.30 di 18.00-21.30 ma 18.00-21.30 in overleg

do 18.00-21.30 studiedagen ma 18.00-21.30 in overleg

wo 16.00-19.30

wo 16.00-19.30

wo 14.00-17.30

do 18.00-21.30

op locatie

12

12

12

18.00-21.30 18.00-21.30

in overleg

18.00-21.30

do 18.00-21.30 do 18.00-21.30

wo 18.00-21.30 wo 18.00-21.30

in overleg studiedagen

in overleg

in overleg

in overleg

do 18.00-21.30

di 18.00-21.30

do 18.00-21.30

zaterdagen

59

12

4

Administratieve gegevens

4.2

Leerrechten, collegegeld en betaling Naar verwachting wordt per 1 augustus 2008 een nieuw financieringsstelsel voor het hoger onderwijs ingevoerd: een financiering gekoppeld aan leerrechten. Aan studenten die deelnemen aan bekostigd onderwijs, zowel in de bachelorfase als in de masterfase, worden leerrechten toegekend. Een leerrecht is een persoonsgebonden recht voor een student om gedurende een aaneengesloten tijdvak van zes maanden onderwijs aan een bekostigde instelling te volgen. De student betaalt het wettelijke collegegeld. Studenten die tenslotte hun leerrechten hebben opgebruikt en daardoor niet meer in aanmerking komen voor bekostigd onderwijs, gaan een aanzienlijk hoger bedrag betalen voor een opleiding in het hoger onderwijs.

4.1 Aanmelding Vanaf maart 2007 kunt u zich als student aanmelden voor één van de leerroutes. U zendt het ‘Inschrijfformulier 2007-2008’ volledig ingevuld naar het secretariaat van Fontys OSO, samen met de bijbehorende formulieren. Na ontvangst van het volledige inschrijfpakket krijgt u per omgaande een bevestiging van ontvangst. Een onvolledig pakket kan niet in behandeling worden genomen en wordt retour gezonden. U kunt pas officieel worden ingeschreven, nadat u aan alle verplichtingen heeft voldaan. In de week van 20 augustus 2007 wordt, op basis van het aantal inschrijvingen, definitief bepaald welke leerroutes worden uitgevoerd.

Leerrechten in de bachelorfase

Het inschrijfpakket kunt u t.z.t. downloaden via de website: www.fontys.nl/oso. Het door u geprinte en ingevulde inschrijfpakket moet u daarna ondertekend per post terugsturen.

De nieuwe systematiek betekent dat een student die inschrijft voor een vierjarige bacheloropleiding acht leerrechten krijgt toegekend. Daarnaast heeft deze student nog recht op twee uitlooprechten. Een uitlooprecht is net als een leerrecht een persoonsgebonden recht van een student om gedurende een tijdvak van zes aaneengesloten maanden hoger onderwijs te volgen tegen betaling van het wettelijke collegegeld. Bij studievertraging kan de student een beroep doen op deze uitlooprechten.

De inschrijving geldt voor één studiejaar.Voor een tweede, eventueel derde studiejaar moet u zich opnieuw inschrijven. Daarvoor worden u tijdig de nodige formulieren toegezonden.

60

- ervaren leraren, die in het verleden al één of meerdere voortgezette opleidingen hebben gevolgd, worden mogelijk al vanaf 2008 uitgesloten van het verder volgen van bekostigd onderwijs. Ze krijgen dan op basis van hun onderwijsverleden geen leerrechten meer. Het uitgesloten worden van het volgen van bekostigd onderwijs wordt in de plannen als volgt uitgelegd: “het hebben van een getuigschrift voor een eerder gevolgde voortgezette hbo-opleiding wordt gelijkgesteld met een persoon aan wie een masterdiploma is uitgereikt”. Een dergelijke student heeft dus geen recht meer op bekostigd onderwijs. Bij de invoering van de leerrechten komt deze grote groep leraren niet meer in aanmerking voor bekostigde leerrechten en voor bekostigd onderwijs.

Leerrechten in de masterfase

Als studenten zich, na het afronden van de bacheloropleiding, aanmelden voor een hbo-masteropleiding ontvangen ze opnieuw leerrechten. De hoeveelheid leerrechten is afhankelijk van de duur van de masteropleiding. Omdat de masteropleiding SEN twee jaar duurt ontvangt de student vier leerrechten (vier keer een half jaar studiemogelijkheid). Hiermee kan de student zijn tweejarige deeltijdopleiding afronden. Ook ontvangt de student in de masterfase twee uitlooprechten. De twee toegekende uitlooprechten kan de student inzetten, aansluitend op het verbruik van het laatste leerrecht, maar alleen voor de opleiding waarvoor het laatste leerrecht is ingezet. De twee uitlooprechten in de masterfase zijn dus bedoeld om eventuele studievertraging in de masteropleiding op te vangen, niet om nog een leerroute te beginnen.

Oud-studenten één jaar master

Door het uitstel van de invoering van leerrechten geldt in 2007-2008 nog de oude systematiek. De oude systematiek biedt aan leraren de mogelijkheid om zich verder te professionaliseren. Ook voor ervaren leraren, die in het verleden al één of meerdere voortgezette opleidingen hebben gevolgd is er in het studiejaar 2007-2008 alsnog de mogelijkheid om in het bezit te komen van een hbo-mastergetuigschrift.Voor deze doelgroep heeft Fontys OSO een éénjarig mastertraject ontwikkeld (zie paragraaf 2.18 tot en met 2.27). Zij

Leerrechten en professionalisering in speciale onderwijszorg

De invoering van leerrechten kan in de toekomst een negatieve invloed hebben op de continue professionalisering van leraren: - huidige studenten die hun leerrechten voor bekostigd studeren hebben opgebruikt in een bachelor- en een masteropleiding worden in hun verdere loopbaan uitgesloten van bekostigd onderwijs; 61

12

12

12

12

4

4.3 Contractstudenten Voor contractstudenten wordt, zoals vermeld in 1.5, voor het volgen van één of meerdere modules een contract opgesteld.Via het secretariaat kan een inschrijfformulier aangevraagd worden. Na ontvangst van dit formulier wordt het contract opgesteld, dat u ter ondertekening wordt toegestuurd. Per module wordt een bedrag van € 300,- in rekening gebracht, plus per contract € 25,- administratiekosten. Na afronding van de module ontvangt de contractstudent een certificaat.

kunnen dit jaar gebruiken voor het volgen van een actualiserings-/verbredingstraject. Zoals het er nu naar uitziet is voor deze groep leraren het studiejaar 20072008 de laatste mogelijkheid om een bekostigde masteropleiding te volgen. Collegegeld

Het collegegeld voor voltijdstudenten voor het studiejaar 2007-2008 bedraagt € 1.538,-. Het collegegeld voor deeltijdstudenten voor het studiejaar 2007-2008 bedraagt € 1.050,-. Genoemde bedragen zijn onder voorbehoud van wijzigingen door het Ministerie van OCW. Er zijn twee mogelijkheden om het collegegeld te betalen: 1. Betaling ineens; middels het invullen van een formulier betalingsregeling werkgever of een machtigingsformulier. 2. Gespreide betaling in tien termijnen, via een machtiging voor automatische incasso. Het formulier betalingsregeling werkgever of het machtigingsformulier moet tegelijk met de overige inschrijfdocumenten toegestuurd worden naar het secretariaat van Fontys OSO.

4.4 Inschrijfduur De inschrijfduur voor een voltijdopleiding (minimaal één jaar) en/of voor een deeltijdopleiding (minimaal twee of één jaar) is onbeperkt.

62

4.5 Annuleren en uitschrijven Vóór 1 september 2007 kan een aanmelding schriftelijk – en bij voorkeur aangetekend – worden geannuleerd. Na 1 september 2007 is dit niet meer mogelijk.Verder kan een inschrijving, met aanspraak op restitutie, op schriftelijk verzoek worden beëindigd. Beëindiging van de inschrijving kan alleen in geval van ziekte of bijzondere familieomstandigheden. Dit is ter beoordeling van de directie van het Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg. (Voor meer informatie over de inschrijfvoorwaarden kunt u terecht op onze internetsite: www.fontys.nl/oso.)

4.7 Bijkomende kosten Voor te verstrekken readers en overige niet-subsidiabele kosten moet de voltijdstudent rekening houden met een bedrag van € 150,- per jaar; de deeltijdstudent moet rekening houden met een bedrag van € 75,- per jaar. Aan het begin van het studiejaar wordt een machtigingsformulier toegezonden. Daarnaast moet nog een aantal studieboeken worden aangeschaft. 4.8

Studentenpas, bewijs van inschrijving en studentnummer Het bewijs van inschrijving ontvangt u zo spoedig mogelijk na ontvangst van een volledig inschrijfpakket. Een studentenpas ontvangt u als u bij het inschrijfformulier het fotoformulier (met pasfoto) meestuurt. De gebruiksmogelijkheden van een studentenpas zijn terug te vinden via de zoekfunctie op de website van www.fontys.nl.

4.6 Veranderen van lesplaats Bij verandering van werkplaats en/of werkkring is overschrijving naar een andere lesplaats mogelijk. Verandering van lesplaats dient u schriftelijk bij het secretariaat van Fontys OSO aan te vragen.

Op de studentenpas en het bewijs van inschrijving staat uw studentnummer vermeld.

63

12

12

12

12

4

Elke student die deelneemt aan de voltijd masteropleiding van OSO heeft dus recht op studiefinanciering, mits de student voldoet aan de boven geformuleerde voorwaarden. Studenten die deelnemen aan deeltijdopleidingen en inmiddels een baan hebben in het onderwijs komen onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor tegemoetkoming in de studiekosten. Voltijdstudenten, maar ook deeltijdstudenten, die vragen hebben met betrekking tot studiefinanciering kunnen contact opnemen met de studentendecaan van Fontys Hogescholen, tel. 0877 878 511 of met het steunpunt Studiefinanciering in de regio (www.ib-groep.nl).

4.9 Studiefinanciering Studenten die willen deelnemen aan een leerroute van Fontys OSO in voltijd komen in aanmerking voor studiefinanciering, als ze voldoen aan de volgende voorwaarden: - de student is nog geen 30 jaar; - de student heeft zich ingeschreven voor een volledige dagopleiding (bijv. Master SEN: leerroute gespecialiseerde leraar, leerroute remedial teaching). De voltijdopleiding Special Educational Needs is een masteropleiding (volgend op een bacheloropleiding van 240 ECTS). Door de status van bekostigde masteropleiding heeft de student na afronding van de bacheloropleiding nog recht op één jaar extra studiefinanciering (Wet op de Studiefinanciering).

4.10

Tegemoetkoming studiekosten door de werkgever Schoolbesturen zijn zich bewust van het belang van een goede en verdere professionalisering. Steeds meer schoolbesturen stimuleren een verdere scholing door het verstrekken van een gehele of gedeeltelijke tegemoetkoming in de studiekosten. Ga in gesprek met uw leidinggevende en vraag naar de mogelijkheden.

64

12

4.11 Vrijstellingen Op grond van het bezit van een akte, diploma of getuigschrift kunt u vrijstelling vragen voor één of meerdere modules of tentamens. Een verzoek tot vrijstelling kan pas worden ingediend als u als student staat ingeschreven. Het hiervoor benodigde formulier wordt u aan het begin van het studiejaar, samen met het lesrooster toegezonden. U moet het verzoek tot vrijstelling, liefst voor het begin van de betreffende module(s), schriftelijk indienen (met bewijsmateriaal) bij de secretaris van de Examencommissie OSO. Binnen veertien dagen ontvangt u schriftelijk bericht over de beslissing van de Examencommissie OSO.

12

12

12

4.12 CROHO-registratie De leerroutes van OSO zijn als volgt geregistreerd in het CROHO (Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs): - 44101 Master Special Educational Needs: auditief beperkten - 44103 Master Special Educational Needs: leraar speciaal onderwijs (vt, dt) Deze registraties zijn onder meer van belang bij de aanvraag van studiefinanciering.

65

5

5

OSO als expertisecentrum

- advisering bij de opzet van cursussen; - (beleids)advisering en scholing van besturen; - de opzet, organisatie en uitvoering van studiedagen/conferenties; - opvoedings- en onderwijsadviezen aan ouders en verzorgers; - studiereizen; - onderzoek van leerlingen (dyslexie, gedrag). In nauw overleg wordt een offerte uitgebracht.Voor verdere informatie kunt u zich richten tot één van de teamleiders (zie hoofdstuk 7).

5.1 Scholing en begeleiding OSO is sinds 1980 actief op het gebied van teamgerichte nascholing. In de loop der jaren is deze organisatie uitgegroeid tot een groot netwerk op het gebied van dienstverlening. Uitgangspunten van de nascholingsactiviteiten van OSO zijn: - zoveel mogelijk aansluiten bij de hulpvraag: op maat werken; - nadruk leggen op veranderingen binnen de school in zijn totaliteit (schoolontwikkeling); - waar mogelijk afstemmen met de schoolbegeleiding; - (praktijk)docenten met relevante ervaring inzetten.

5.2 Lezen over speciale onderwijszorg Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO) geeft, onder andere in samenwerking met Uitgeverij Garant Apeldoorn/Antwerpen, een groot aantal boeken uit rond thema’s uit de speciale onderwijszorg. In de boeken worden onderwerpen en thema’s zoals ADHD, adaptief onderwijs, diagnostiek, management, competentiegericht opleiden, autisme, School Video Interactie Begeleiding en omgaan met agressie in de klas behandeld.Tijdens studiedagen en andere bijeenkomsten zijn deze boeken te koop. Deze boeken worden ook in een ‘webshop’ te koop aangeboden. Deze winkel biedt de mogelijkheid thuis of op school het assortiment te doorzoeken op trefwoord of categorie. De boeken zijn vriendelijk geprijsd. Bestellers betalen een bijdrage in de

Alle door de overheid beschikbaar gestelde nascholingsgelden zijn overgeheveld naar de schoolbesturen. Iedere school beschikt dus over een budget om de medewerkers verder te professionaliseren. Er worden zowel functiegerichte als teamgerichte cursussen aangeboden. Naast het verzorgen van de leerroutes speciaal onderwijs en nascholingscursussen is OSO ook actief op het terrein van maatschappelijke dienstverlening. Het betreft onder meer activiteiten als: - advies en hulp in conflictsituaties; 66

12

verzendkosten. De boeken (met factuur) worden binnen enkele werkdagen thuisbezorgd via de post (www.fontysoso.nl/webshop). 5.3 Congressen Fontys OSO organiseert regelmatig congressen rond actuele thema’s in het onderwijs. Ze bieden de mogelijkheid kennis te maken met collega’s en ervaringen uit te wisselen. Sprekers zijn over het algemeen professionals met praktijkervaring die graag hun visie op problemen en uitdagingen in het onderwijs met de deelnemers delen. Een actueel overzicht van alle studiedagen en conferenties staat op onze website: www.onderwijszorgkalender.nl.

12

12

12

67

6

6

Samenwerkende partners

Opleidingscentrum Autisme Theo Peeters, Antwerpen

SOM Onderwijsadviseurs, Tilburg Onderwijscentrum VU, Amsterdam

IPABO, Amsterdam

DOBA Onderwijsadviseurs, Eindhoven

Centrum Onderwijsontwikkeling Avans Hogeschool, Breda

Consent, Heerlen

Fontys Sporthogeschool, Tilburg Hogeschool Edith Stein, Hengelo Hogeschool Domstad, Utrecht BCO Onderwijsadvies, Venlo SON, Doetinchem

Hogeschool Leiden, Leiden Roehampton University, London

68

12

12

12

12

69

7

7

Voor meer informatie

Opleidingsdirecteur

VVE/PO Team 1, Noord-Holland, Utrecht, Flevoland

Miel Boeijkens Telefoon 0877 877 133 / (06) 13 38 81 56 [email protected]

Teamleider: Kees Bazuine Telefoon 0877 877 133 / (06) 10 96 67 45 [email protected]

MT-lid Fontys OSO WEC

VVE/PO Team 2, Noord-Oost Nederland

Willem de Jong Telefoon 0877 877 133 (werk) / (06) 20 54 34 43 [email protected]

Teamleider: Martin Santman Telefoon 0877 877 133 / (06) 13 07 08 95 [email protected]

Coördinator WEC Cluster 1 en 2

VVE/PO Team 3, Gelderland

Annie Essers Telefoon 0877 874 006 / (06) 10 89 06 03 [email protected]

Teamleider: Ilse de Baar Telefoon: 0877 877 133 / (06) 10 97 28 26 [email protected]

Coördinator WEC Cluster 3

VVE/PO Team 4, Midden-Brabant, Oost-Brabant, Limburg

Marcel van de Wiel Telefoon 0877 877 133 / (06) 12 55 41 43 [email protected]

Teamleider: Anja van Zon Telefoon: 0877 874 745 / (06) 12 99 26 41 [email protected]

Coördinator WEC Cluster 4

VVE/PO Team 5, West-Brabant, Zuid-Holland, Zeeland

Do Quekel Telefoon 0877 877 133 / (06) 13 16 73 90 [email protected]

Teamleider: Peter Laros Telefoon: 0877 870 093 / (06) 13 04 62 27 [email protected]

70

SVIB

VO Team 11, VMBO, Nederland

Coördinator: Carla van den Heijkant Telefoon: 0877 877 133 / (06) 10 93 15 62 [email protected]

Teamleider: Rob Hazes Telefoon: 0877 877 133 / (06) 10 93 18 10 [email protected]

WEC Team 7, Zuid-Nederland

VO Team 12, MBO, Nederland

Teamleider: Ans Buzzoni Telefoon: 0877 877 133 / (06) 12 07 31 40 [email protected]

Teamleider: Ria van Dinteren Telefoon: 0877 877 133 / (06) 20 54 68 87 [email protected]

12

12

WEC Team 8, Noord-Nederland

Teamleider: Johan Struik Telefoon: 0877 877 133 / (06) 12 42 83 95 [email protected]

12

12

VO Team 9, VO-zorg, Zuid-Nederland

Teamleider: Harrie van den Brand Telefoon: 0877 871 998 / (06) 51 50 02 91 [email protected] VO Team 10, VO-zorg, Noord-Nederland

Teamleider: Peter Corstanje Telefoon: 0877 877 133 / (06) 12 06 22 78 [email protected]

71

8

8

Informatiebijeenkomsten

• vrijdag 16 maart 2007, 14.00 - 17.00 uur Sittard, Mgr. Claessensstraat 4 • zaterdag 14 april 2007, 10.00 - 13.00 uur Amsterdam, Keizersgracht 105

Centrale open dag Fontys OSO: dinsdag 8 mei 2007, 19.00 - 21.00 uur Den Bosch, Frans Fransenstraat 15 Amsterdam, Keizersgracht 105 Bergen op Zoom/Breda, Nobellaan 50 Eindhoven, De Lismortel 25 Hengelo, M.A. de Ruyterstraat 3 Nijmegen, Groenewoudseweg 1 Rotterdam, Stationssingel 80 Sittard, Mgr. Claessensstraat 4 Tilburg, Prof. Goossenslaan 1-04 Utrecht, Koningsbergerstraat 9

• zaterdag 9 juni 2007, 10.00 - 13.00 uur Eindhoven, De Lismortel 25 Sittard, Mgr. Claessensstraat 4 • woensdag 13 juni 2007, 19.00 - 21.00 uur Amsterdam, Keizersgracht 105 • zaterdag 16 juni 2007, 10.00 - 14.00 uur Tilburg, Prof. Goossenslaan 1-04 • donderdag 30 augustus 2007, 19.00 - 21.00 uur Amsterdam, Keizersgracht 105

Verder zijn er informatiebijeenkomsten: • vrijdag 9 maart 2007, 12.30 - 15.00 uur Den Bosch, Frans Fransenstraat 15

Andere open dagen en informatie-avonden van Fontys Hogescholen: www.fontys.nl/studiekeuzeactiviteiten

• zaterdag 10 maart 2007, 10.00 - 14.30 uur Eindhoven, De Lismortel 25 • donderdag 15 maart 2007, 15.00 - 20.00 uur Tilburg, Prof. Goossenslaan 1-04

72

12

12

12

12

Fotografie: Hans Rensen, iStockphoto.com

surf naar:

www.fontys.nl Centraal adres: Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Postbus 90900 5000 GA Tilburg

Elke dag iets speciaals in je groep!

Bezoekadres: Mollergebouw Prof. Goossenslaan 1-01 5022 DM Tilburg Telefoon Fax E-mail Internet

0877 877 133 0877 875 900 [email protected] www.fontys.nl/oso

Fontys OSO verzorgt de hbo-masteropleiding Special Educational Needs in: Amsterdam • Bergen op Zoom/Breda • Den Bosch • Eindhoven • Hengelo • Nijmegen • Rotterdam • Sittard • Tilburg • Utrecht

13.M.723.6.07

Scholing op locatie in heel het land is mogelijk bij voldoende deelnemers.