Fnv Alternatievenkrant

T N A R K N E V E I T A N R E T L FNV A

Nederland verdient beter dan bezuinigen op de AOW

telijf s i s i r c / l n . v n f . w • ww 9 0 0 2 i n u j • l e t hers k j i l r e e n e e n a v we maken werk

De FNV staat voor een goede oudedagsvoorziening voor iedereen. We staan voor een grote opgave om de arbeidsdeelname over de hele linie en in het bijzonder die tot aan 65 jaar te verhogen. Meer mensen aan het werk. En werknemers die na hun 65e aan het werk willen blijven, moeten betere mogelijkheden krijgen. Meer arbeidsdeelname is echt de beste garantie voor een goede AOW voor iedereen. Nu en morgen.

meer nodig hebben, zoals in het fiscale stelsel, de woningmarkt, de zorg en op de arbeidsmarkt. Een alternatief voor de bezuiniging op de AOW zal ook gevolgen hebben voor groepen mensen. Maar er zijn tal van mogelijkheden die veel beter en rechtvaardiger zijn dan de onnodige, oneerlijke en ondoordachte bezuinigingen op de AOW en de aanvullende pensioenen die het kabinet voorstelt. De FNV heeft tal van mogelijkheden aangegeven voor duurzame overheidsfinanciën. Deze leveren veel meer op dan de beoogde bezuiniging van 4 miljard in 2040. Er is dus maar een klein aantal van deze maatregelen nodig om een rechtvaardiger alternatief voor de bezuiniging op de AOW te vinden. Wij willen – ook mede ter voorbereiding op de besluitvorming in de SER

Wat deskundigen zeggen…(II) “De vergrijzing is geen economisch, maar een politiek probleem. Het gaat om de vraag: wie betaalt de rekening? Het kabinet kiest ervoor die rekening niet te laten betalen door de relatief welvarende bejaarden van nu, maar door de armen van de toekomst, die moeten doorwerken tot hun 67e en moeten rondkomen van een minimaal pensioen. Het zijn de mensen waarvoor het sociale deel van het CDA en heel de PvdA zouden moeten opkomen. Ik vind het pijnlijk om dat te moeten vaststellen.” Harrie Verbon, hoogleraar openbare financiën en sociale zekerheid, Universiteit van Tilburg

– daarover met mensen in gesprek. Via ons referendum hebben we duizenden reacties van individuele leden ontvangen. Enkele daarvan vindt u in deze krant. Maar eerst willen we met u daarover in gesprek. Weten wat u wilt en vindt. Om samen te werken voor een goede AOW. En werk te maken van een eerlijk herstel.

en f j i l e t s i s i r c / l .n w.fnv Doe mee op ww taart! m o o r g a l s n e e maak kans op

“Met deze maatregel snijdt het kabinet in eigen vlees. Door de AOW te verhogen naar 67 jaar realiseert het kabinet misschien een kloppend huishoudboekje voor de langere termijn, maar creëert niet wat werkelijk nodig is: een hogere arbeidsparticipatie en een hogere arbeidsproductiviteit.” Rob Gründemann, TNO, lector arbeidsparticipatie Hogeschool Utrecht

Leden denken mee bij de FNV…

De FNV heeft inmiddels ruim 7000 reacties ontvangen van leden en niet-leden die graag een steentje aan de discussie willen bijdragen. “Maak de AOW flexibel, bijvoorbeeld door inwisseling van studiefinanciering tegen AOW- rechten. Elk jaar studiefinanciering is goed voor een jaar later AOW of voor 2% korting, zoals voor mensen zoals ik die in het buitenland hebben gewoond.” M. Bloemberg, Ede “De crisis is veroorzaakt door bankiers, managers, speculanten en aandeelhouders; waarom moeten werknemers er voor opdraaien? Waarom wordt er niet gekeken naar de jarenlang ten onrechte opgestreken bonussen en de buitengewoon riante salarissen? Waarom gaan die lieden niet terugbetalen? Omdat ze van die nette contracten hadden? Werknemers met net zo nette contracten worden nu aan de dijk gezet. En als de AOW-verhoging doorgaat anderen ook: er zullen mensen in de WW, en dus de Bijstand, en de WAO blijven komen. En dat straks 2 jaar langer. Je kan voorspellen dat er dan gezegd zal worden dat er wel erg veel mensen in de WAO en de Bijstand zitten: dus nog meer bezuinigen. En waarom zijn forse uitgaven als de hypotheekrenteaftrek en de JSF onbespreekbaar?

? d i l n e e g g o N . tu n u e t s V N F e d n n e d r o w d i l / l St eu n d e FNV e n . v .fn w w w r a a n a G u! n n a d t a d d r o W

Uitgave: Stichting FNV Pers, Tekst: FNV Vakcentrale, Vormgeving: BBK/Door Vriendschap Sterker, Druk: Mediadam, juni 2009

Er zijn nog veel regelingen die een selecte groep bevoordelen ten koste van anderen die het

De FNV heeft alternatieven die veel beter werken

De FNV staat voor de belangen van werkenden en uitkeringsgerechtigden. En dus staat de FNV voor een goede oudedagsvoorziening. Gelukkig hebben we die sinds 1957 met de AOW, een volksverzekering voor iedereen die 65 jaar wordt. Het kabinet wil de AOW-leeftijd gaan verhogen tot 67 jaar. Het kabinet wil daarmee tot 2040 € 4 miljard besparen. Dat is vreemd. Er is namelijk geen enkel probleem met de financiering van de AOW. Er is geen noodzaak voor verandering van de AOW-leeftijd. Er is alleen een probleem met de schatkist. De enige reden voor deze voorgenomen ingreep in de AOW en de aanvullende pensioenen is dat de overheid minder geld heeft dan bij het schrijven van het regeerakkoord duidelijk was. De FNV vindt dat het kabinet de kredietcrisis zo misbruikt om alle mensen twee jaar minder AOW en minder aanvullend pensioen uit te betalen. Het kabinet maakt zelf de keuze om het grootste deel van de crisisrekening neer te leggen bij kwetsbare groepen. Bezuinigen op de AOW is niet onvermijdelijk, maar onnodig en oneerlijk. Het kabinetsplan treft de laagste en middeninkomens en mensen met een lang arbeidsverleden onevenredig hard. De helft van Nederland is voor het grootste deel van zijn pensioen afhankelijk van de AOW.

Het kabinetsvoorstel is een oneerlijke bezuiniging van € 4 miljard. Verhoging van de AOW-leeftijd met twee jaar betekent twee jaar AOW inleveren: voor een alleenstaande is dat € 25.000,-. Voor gehuwden gelden andere bedragen, per huishouden gaat het om € 35.000,-. De bezuiniging op de AOW vergroot inkomensverschillen, verslechtert de arbeidsmarktpositie van lagere en middeninkomens, heeft ongewenste koopkrachtgevolgen en schuift de rekening vooral door naar jongeren.

toekomst. De FNV staat voor solidariteit tussen generaties. Daarom kijkt de FNV naar betere alternatieven. Daar werken we nu aan. Veel van onze leden hebben hun ideeën al aan ons doorgegeven. Deze krant vertelt u veel meer over de alternatieve plannen en waarom die beter en eerlijker zijn. Graag zie ik ook uw mening over de AOW-leeftijd en uw suggestie(s) voor betere oplossingen op www.fnv.nl/crisistelijf.

De FNV wil graag praten over een grotere keuzevrijheid voor mensen die door willen werken. Maar wij kiezen niet voor bezuinigen op de AOW. De FNV wil dat de overheidsfinanciën ook op de lange termijn op orde zijn en wil geen rekeningen doorschuiven naar de

J. Koopman, Nieuwegein

Ons ledenreferendum heeft laten zien dat de overgrote meerderheid van leden dit alternatief plan steunt en graag wil dat er goede alternatieven komen. Daarover gaat deze krant. Wij maken werk van een eerlijke bezuiniging. En van een eerlijk herstel. Zo kun je ook de crisis te lijf. Nederland verdient beter.

Laten we samen werk maken van een eerlijk herstel. Hartelijke groet,

Agnes Jongerius voorzitter FNV

van k r e w en k a el. m t s e r W e h lijk r e e n e e

Werk maken van een eerlijke bezuiniging

De FNV heeft tal van alternatieven voor de AOW-bezuiniging Het kan anders. Beter. Socialer. We maken samen werk van een eerlijk herstel. Dat is hard nodig. In deze krant presenteert de FNV een groot aantal alternatieve voorstellen voor wat het kabinet van plan is. En die voorstellen leveren ook nog eens veel meer op dan de € 4 miljard die het kabinet tekort komt in de schatkist. Dat betekent dus dat lang niet alle maatregelen nodig zullen zijn om een goed alternatief voor de AOW-bezuiniging te vinden. We hoeven ook nog niet te kiezen. Dat gebeurt pas in het najaar. Nu gaan we eerst in gesprek over onze alternatieve voorstellen. Met leden en niet-leden. En we gaan peilen hoe het maatschappelijk draagvlak is voor wat we hebben bedacht. De alternatieven die wij tot nu toe hebben ontwikkeld, concentreren zich op vijf lijnen, vijf hoofdonderwerpen van discussie: maatregelen in de pensioensfeer, hoe krijgen we meer mensen aan het werk, rechtvaardige financiering in de zorg, de woningmarkt en herziening van het belastingstelsel. Elk van die vijf hoofdonderwerpen bestaat uit een breed scala aan thema’s en voorstellen. Er zijn veel betere mogelijkheden dan ingrijpen in de AOW-leeftijd.

Lijn 1

Mogelijke maatregelen in de pensioensfeer

Houdbaarheidsbijdrage De FNV is bereid om naar maatregelen in de pen­sioensfeer te kijken. Zo wil de FNV dat iedereen naar draagkracht bijdraagt aan de AOW-financiering. Nu dragen welvarende gepensioneerden minder bij dan werkenden met eenzelfde inkomen. Het kabinet heeft besloten om vanaf 2011 geleidelijk een zogenaamde ‘houdbaarheidsbijdrage’ in te voeren voor de AOW. De FNV zou die regeling graag aanpassen. De 65-plussers met de hogere en hoogste inkomens zouden dan een volledige houdbaarheidsbijdrage betalen. Voor lagere inkomens kan via een inkomensafhankelijke toeslag of ouderenkorting worden gecompenseerd. Een betere, een rechtvaardiger houdbaarheids­bijdrage. Daar valt met ons prima over te praten.

Keuzevrijheid De AOW heeft nu een vaste leeftijdsgrens, ongeacht of iemand wel of niet langer doorwerkt. Dat kan anders. Meer keuzevrijheid. Bijvoorbeeld deeltijd-AOW. En meer keuzevrijheid ten aanzien van de AOW-leeftijd. De normleeftijd blijft ongewijzigd op 65 jaar, zodat iedereen die dat wil vanaf 65 jaar een volledige AOW kan ontvangen. Het vrijwillig uitstellen van de AOW levert per jaar een hogere AOW-uitkering op, maar het wordt voor mensen ook mogelijk om eerder dan hun 65ste AOW te ontvangen als ze geen aanvullende uitkering nodig hebben. Meer keuzevrijheid dus.

Hoezo? . r a ja akt leger. 7 6 r a a n . De schatkist ra ld ge W r O de in A m t e ef D t he hatkist is nciën. Het kabine der geld in de sc

overheidsfina ar. Maar min rhogen tot 67 ja verslechteren de ve is te ris tc afnemende ijd ie ft ed ee -l kr W de Door werkloosheid en om de AO e nd l de em le pe lo ob pr op t n di va uikt r: na de crisis za effect t aa he M . is en et nn H bi k. Het kabinet gebr ld lij r ge tijde g op de urele bezuinigin rijk deel slechts n en krijgt minde ct le ru ta st be n r ee ee m kt t aa voor een belang m moe lang. en. De overheid eer toe. De crisis Dat wisten we al st w . ng en en re st ijg st m pb n ko go re in in ja st ks bela en de rij , geen n de komende eer dalen en nem Dat is demografie AOW-kosten zulle . de ng zi r, rij ke rg werkloosheid w Ze ve k. lij de is, maar door ut niet noodzake or de kredietcris do AOW dus absolu et ni ijk el m g komt na Die kostenstijgin eens een wissel ing die ook nog ig in zu economie. be e jk rli komen. Dat onnodige en onee alternatieven te n re ee te is be ar et ja m 67 om ar W past AOW-leeftijd na elijk. Aan ons nu tering van de AO id de ch n du le va is rs g at Ve in D . og id n. le rh ge be Ve FNV te e financieel v.nl /crisistelijf. trekt. Dus is de n solidair en solid s mee? www.fn ee on or et vo m op de toekomst k u oo et t do aa n. Denkt en ikt. De FNV st alere alternatieve hebben we bere ci so en re te be hebben daar niet in. Wij

2

Wat is de AOW eigenlijk? als 1957 ingevoerd De AOW werd in Noodwet vervanger van de eging ning. De vakbew ie rz oo sv m do er Oud t eerst trokken. Voor he be uw na j bi ar was da deren is werden alle ou in de geschieden moede en hrikbeeld van ar sc t he n va ijd vr W be voering van de AO in e D . id he ijk el afhank me stap tijd was een enor op 65-jarige leef in ons having die diep sc be de in t ui or vo en waar en verankerd is ug he ge ve ie ct colle en zijn. we trots op mog

Doorwerkbonus Het kabinet heeft in de begroting 2009 een doorwerkbonus geïntroduceerd voor werknemers die na hun 62e doorwerken. Deze bonus komt bovenop de verhoogde arbeidskorting voor werknemers van 57 jaar of ouder. De bonus komt grotendeels ten goede aan mensen die zonder bonus ook al zouden doorwerken. In feite een indirecte pensioenaanvulling die wordt betaald door mensen die niet kunnen doorwerken. En er is al een driedubbele stimulans om langer door te werken: meer loon, meer pensioenopbouw en een hoger pensioen. Deze doorwerkbonus is dus niet nodig om langer doorwerken te stimuleren. Laten we van deze bonus en de bestaande arbeidskorting voor oudere werknemers een betere regeling maken.

Beperking aftrekbaarheid pensioenpremie voor topinkomens Het kabinet treft terecht maatregelen om de excessieve groei van topinkomens te beperken. Onderdeel kan zijn om grenzen te stellen aan de aftrekbaarheid van pensioenpremies voor topinkomens.

Lijn 2

Meer mensen aan het werk Meer werk, meer geld in de schatkist Verhoging van de arbeidsdeelname is een van de beste manieren om armoede te bestrijden, de sociale cohesie te bevorderen en integratie te bewerkstelligen. Meer mensen aan het werk betekent meer belasting en premieontvangsten en een groter draagvlak voor collectieve voorzieningen. Meer mensen aan het werk is voor de FNV het beste middel voor sociaal-economisch beleid op de middellange termijn. Het vraagt wel om een belastingstelsel dat zorgt dat werk loont.

Recht op langer doorwerken Werknemers hebben nu geen recht op langer doorwerken. Zo worden er mensen op 65-jarige leeftijd ontslagen die graag - vrijwillig - langer blijven werken. De FNV wil een recht op langer doorwerken. Goed voor de arbeidsdeelname, goed voor de schatkist. De FNV wil met werkgevers afspraken maken over CAO-bepalingen waarin 65 jaar als mogelijke ontslaggrond staat. Langer doorwerken loont…

Afschaffing overdraagbare heffingskorting De overdraagbare heffingskorting beperkt de arbeidsdeelname van niet-werkende partners. De regeling benadeelt werkende partners ten opzichte van niet-werkende partners en past dus niet meer in deze tijd van veel tweeverdieners en emancipatie.

Lijn 3

Rechtvaardige financiering van de zorg Een goede en voor iedereen toegankelijke zorg is een grondrecht. De zorguitgaven zijn echter explosief gestegen. De vraag naar zorg groeit gestaag. Door vergrijzing, maar ook door de groei van de zorgtechnologie en de marktwerking. Bij de start van dit kabinet bleek een groot deel van de beschikbare budgettaire ruimte naar extra zorguitgaven te moeten gaan. In de komende jaren ontkomen we niet aan de vraag hoeveel van onze totale inkomensgroei we bereid zijn te besteden aan groeiende zorguitgaven.

Geen pakketverkleining De FNV is geen voorstander van pakketverkleining. Zorg zou dan uit de collectieve verzekeringen – Zorgverzekeringswet of de AWBZ – worden gehaald en verplaatst naar aanvullende verzekeringen zonder acceptatieplicht, werkgeversbijdrage of zorgtoeslag. Zo zou de toegankelijkheid van de zorg voor mensen met een zwakke gezondheid en/of een laag inkomen in gevaar komen. De FNV wil kostenbeheersing zonder de toegankelijkheid te bemoeilijken of de kwaliteit van de zorg aan te tasten.

Zorgtoeslag en premies ZVW De Zorgverzekeringswet wordt nu voor de helft uit nominale premies (vast bedrag) en voor de helft uit inkomensafhankelijke premies gefinancierd. De nominale zorgpremie ligt in Nederland vrij hoog. Daarom kennen we de inkomensafhankelijke zorgtoeslag. De zorgtoeslag stijgt jaarlijks meer dan de inflatie door de stijging van de nominale premies. Bij ongewijzigd beleid ontvangt in de toekomst 90% van de bevolking een zorgtoeslag. Dit is onnodig rondpompen van nu al € 3,5 miljard. De nominale premies kunnen in de toekomst worden bevroren of dalen. De inkomenssolidariteit kan worden vergroot door de premie voor een groter deel inkomensafhankelijk te maken. Wel zo eerlijk.

Evenredige eigen bijdrage Eigen betalingen. Daar moeten we voorzichtig mee zijn. Onderzoek toont aan dat de laagste inkomens zich laten weerhouden om zorgverleners te bezoeken als ze zelf de rekening krijgen. Het eigen risico in de zorgverzekeringswet is nu een vast bedrag. Maar dat kan veel eerlijker. Eigen betalingen kunnen zo worden ingericht dat alle inkomensgroepen evenredig bijdragen om de toegankelijkheid voor de lagere inkomensgroepen in de toekomst te waarborgen.

gen e t n e t n e m u g r a Een twaalftal ze AOW n s. bezuinigen op o middeninkomen

en de treft de lagere W O A risis. de op ng bureau. van de kredietc Bezuinigi ng ni ke re 1. t Centraal Plan de he n or le ta do t be ha en sc en. over Laagopgeleid gopbrengst zorg erland worden 2. in ed st N la in be n re te os ge n steeds ho De vergrijzingk 3. en gaan voor ee en io uitgekleed. ns pe e nd aal € 25.000,Aanvulle im in ioenen. m et 4. m dt nvullende pens aa de itkering wor n -u va W O ng A ti e D 5. is ook aantas ar jongeren. gen op de AOW ni ui ez B orgeschoven na do 6. ikt of komen dt or w ng ni te reke arbeidsongesch ts s, oo oo gr kl e er D w n 7. knemers worde Veel oudere wer 8. s basis voor it en scholing al te vi ti in de bijstand. uc od pr n t belang va Het negeert he 9. oei. an werken. en is economische gr e eerder zijn ga ip zware beroep di gr n be se et en H m t n. el ie Het benade epen te ontz 10. voor zware bero t el st t ne bi ka gistreerd. 11. Het rheid. r en nooit gere aa rb oe tv ui ze sociale zeke on on n va n echter ee st lag op een hoek Het is een aans langrijkste 12. Dit zijn de 12 be op de gen bezuinigen argumenten te aar M r. er nog mee AOW. En er zijn ijk al meer dan dit zijn er eigenl n het ige argument va en et H . eg no ge odzaak van een kabinet is de no iet n € 4 miljard. N bezuiniging va aar dat kan ook onbelangrijk, m voor , socialer. Kijk anders. Eerlijker ie at nadere inform uitgebreide en lijf. w.fnv.nl/crisiste hierover op ww

3

n a v k r e w n e k . a l e m t s e r W e h k j i l r e e n ee

. d l a a t e b n e d r o w . r t a e a o j m 7 6 ie r D a a n 5 6 n . r a j e i v t n w h c e n g a e o g b h n b r i e e n h v e d e k r t e o r n o e n k o e k i p s a o e l n e e d a t p a t o i e d r c g n o m s e t n l t e l e e u n e i h v t b n a n a a a a k l a v t t n n e e e e h h t e i e n o i u . t l a f d j s v d i f d j l e i r a i e a t w d j t l e d i s n l h i e e j m s r i i d e 4 r j B i c . w t e g f e t e n d n a i e a a l n g l v i e s n g W m i s n i O u a i s z A S g i e i . r e l b c n d e t i e t r e u k s i z o j r d i e o e l e b d r h r e e n k k e j d e i n o r l De o r o d e o t n e v e a e d n n l e e n i . e e r m w n e o n t t a k a e e l v n b n p k i e t t r b g n e h a o e c i k w e m l d t k r s n e o e a H n o v l e p n d e f a n t e d a i a l t t d r k a t e a n d d r a e n e i t m N v l . V a V n N N n e f F t F e j s e e i e a l D t l D . e e e n t t m e s l s e r a i a w h s a t l i i a w r z d w c , t n s / k r l e i e n e n d n . i u v b ber o l h n c e f s g . e e r t w t s a k w a r e m t w S AOW

De AOW naar 67 jaar Een oneerlijke bezuiniging

Lijn 4

De woningmarkt Subsidiegeld is raar verdeeld op de woningmarkt. Er zijn 4 miljoen koop- en 3 miljoen huurwoningen. Maar het belastingvoordeel van het nettobedrag aan hypotheekrenteaftrek - minus eigen woningforfait bedraagt € 11 miljard, terwijl de huurtoeslag € 2 miljard bedraagt. Bij de eigenwoningbezitters worden hogere inkomens fors bevoordeeld. De twintig procent hoogste inkomens profiteren met 48% van het totaal aanzienlijk meer dan de laagste inkomens (3% van het totaal). Zo wordt de progressie in ons belastingstelsel vrijwel ongedaan gemaakt. Onrechtvaardig, vindt de FNV. Deze belastingkorting zorgt ook voor hogere huizenprijzen. Zelfs starters met een middeninkomen en de groeiende groep alleenstaanden kunnen bij een bank geen hypotheek krijgen omdat hun inkomen te laag is.

Beperking hypotheekrenteaftrek De hypotheekrenteaftrek kan worden versoberd door voor iedereen hetzelfde percentage (42%) als aftrekpost in te voeren. De hypotheekrenteaftrek voor hypotheken van boven de € 1 miljoen kan worden beperkt. Een verdere beperking biedt extra ruimte om de overdrachtsbelasting te verlagen. Een lagere overdrachtsbelasting zal leiden tot meer verhuizingen en levert een bijdrage aan de mobiliteit op de arbeidsmarkt.

Wat deskundigen zeggen…(I)

loftes e b e s l a v n e n e ordt nogal Misverstand -discussie? Er w W AO de in k oo t dat orden

epen w aar geld uden zware bero st, denken wij. M zo ng la Zo t l? he aa t m ur le du al t ijk en zal door he Eerlijk grip is niet duidel ofd. Maar klopt lo be be et H en e. ld ft lo he be oc idsverleden e wat gego V is dat een vals sen met een arbe en FN m de s En en s. lg du r vo r aa dens is kb ontzien. Maa van arbeidsverle uitgelegd. Onwer tie n ra de st or gi w Re d e? en ill ho wen kan aar iedereen versch k nog eens vrou orden ontzien. M oo w e k di n oo ee en En ud zo n goochelen valse belofte. van 40 of 45 jaar handeling. En da chijnlijk ook een rs be aa ke w lij us ge D n g. va di el gins met 8 jaar zijn zeer onvolle u zijn met het be de AOW in 1957 zo n d va rij g st in in er vo en in g sinds de vanaf 65 jaar discrimineren levensverwachtin vensverwachting le de u n de zo en Zo le . al rs er jfe met ci n misverstand. Ee ie is echt Ee ss . cu en is eg -d st W ge AO ar or de gemiddeld 3 ja toegenomen. Vo pen 52 jaar met lo ge af de in is relevant. Die rekenfout. Of…

Lijn 5

Naar een nieuw belastingstelsel

j het i b V N F n a v n e t De uitgangspun natieven r e t l a n a v n e l e ontwikk rste lasten.

de zwaa houders dragen sc nkomens mag te ks er St gere en middeni 1. la de n va tie si arktpo 2. Arbeidsm moeten n geschaad. de or niet w langere termijn en e rt ko de op achtgevolgen 3. Koopkr jn. aanvaardbaar zi publieke kwaliteit van de en d ei kh lij ke an en. 4. Toeg moet op peil blijv dienstverlening

6

Door de kredietcrisis loopt de staatsschuld veel harder op dan gepland. Daarom wil het kabinet nu extra maatregelen voor de lange termijn treffen. De FNV vindt dat de politiek moet bezien of er in dat kader ook verstandige belastingmaatregelen mogelijk zijn. De FNV zelf zoekt naar maatregelen die goed zijn voor het milieu en die lagere en midden­ inkomens ontzien. Zo is er elke 10 jaar een algehele herziening van het belastingstelsel. De laatste was in 2001. De FNV wil op korte termijn een fundamentele herziening. Belastingwetgeving moet focussen op onze belangrijkste uitdagingen de komende jaren. Het mooie van een algehele belastingherziening is dat je een integraal pakket van maatregelen kunt doorvoeren. Als dit op een goede manier gebeurt, kunnen de uitkomsten voor de burgers evenwichtig zijn. Er zijn fiscale regelingen waarin het draagkrachtprincipe niet voldoende tot zijn recht komt. De hoofdlijn van deze belastingherziening zou gericht moeten zijn op grondslagverbreding en beperken van de aftrekposten om zo mogelijk de tarieven te kunnen verlagen. Dit in het belang van de bevordering van de arbeidsdeelname en rechtvaardige inkomensverhoudingen. In dat kader zijn de volgende maatregelen voor de FNV bespreekbaar: • Introductie toptarief inkomstenbelasting van 60% boven € 250.000,-. • Fiscale ‘vergroening’ voor stimuleren duurzaamheid. • Beperking renteaftrek voor bedrijven. • Verhoging vennootschapsbelasting. • Inkomensafhankelijke kinderbijslag.

“Het verhogen van de AOW-leeftijd naar 67 jaar helpt Nederland niet uit de economische crisis. Het voorstel is om de AOW-leeftijd vanaf 2011 elk jaar met een maand te verhogen. Op die manier is 67 jaar pas in 2035 bereikt. Er is geen enkele econoom die de crisis zolang doortrekt. Ik heb daarom geen idee waarom de link wordt gelegd tussen de AOW-leeftijd en de economische crisis.’’

plan mogen aandragen voor de bezuiniging van e 4 miljard die het kabinet met de AOW-maatregel binnen wil halen.

Wat stond er ook alweer in de verkiezingsprogramma’s? “De AOW-leeftijd blijft 65 jaar.”

Ward Romp, econoom, Universiteit van Amsterdam De kredietcrisis slaat wereldwijd toe en laat een grote open rekening achter. Die zal betaald moeten worden. Het kabinet kiest er voor de leeftijd van de AOW en van het aanvullend pensioen te verhogen van 65 naar 67 jaar. De FNV vindt dat een slecht plan. Onder het mom van de kredietcrisis dreigt een zeer ingrijpende maatregel te worden doorgedrukt zonder dat het

Uit: verkiezingsprogramma PvdA 2006 - Samen sterker. Werken aan een beter Nederland.

Nederlandse volk zich daarover uit heeft kunnen spreken. De FNV vindt dit niet democratisch. Geen enkele regeringspartij had dit plan in het verkiezingsprogramma. De AOW naar 67 jaar is in de ogen van de FNV dan ook een oneerlijke bezuiniging. Gelukkig maar dat we bij het afsluiten van het sociaal akkoord hebben bereikt dat wij een alternatief

“Het CDA wil de AOW handhaven als welvaartsvast basispensioen op 65 jaar.” Uit: verkiezingsprogramma CDA 2006-2011 Vertrouwen in Nederland. Vertrouwen in elkaar.

“Wat betreft de ChristenUnie blijft de AOW-leeftijd 65 jaar”

Uit: verkiezingsprogramma CU 2006 – Duurzaam voor elkaar

Belofte maakt schuld. Of niet? Verhoging van de AOW-leeftijd naar 67 jaar pakt nadelig uit voor de laagste inkomens vindt PvdA-leider Wouter Bos. Volgens Bos zijn hogere inkomens desgewenst in staat een vervroegde pensionering ‘te kopen’, maar mensen met een lager inkomen missen die mogelijkheid. “Het is niet eerlijk als de zwakste schouders de zwaarste lasten moeten dragen.”

“nadelig voor laagste inkomens.”

Wouter Bos, 22 juni 2006

“Deze coalitie heeft niet gekozen voor een hogere AOW-leeftijd”, aldus premier Balkenende. Balkenende denkt dat veel bereikt kan worden als deeltijdwerkers langer gaan werken. Bovendien wees hij erop dat er al maatregelen zijn genomen om werknemers in de leeftijd van 55 tot 65 jaar langer aan het werk te houden.

Jan Peter Balkenende, 12 januari 2008

“..niet gekozen voor hogere AOW-leeftijd.” 7