Diplomacia Publike Ii

DIPLOMACIA PUBLIKE II Ass.Prof.Dr.Bekim Baliqi

Politika e Jashtme dhe Diplomacia 





Politika e Jashtme është përmbledhje e veprimeve politike që rregullojnë marrëdhëniet dhe ndërveprimet e një shteti me shtetet apo organizatat e tjera në botë. Politika e Jashtme mbron interesat nacionale, sigurinë kombëtare, favoret ekonomike dhe kulturore si dhe qëllimet ideologjike e politike. Diplomacia si pjesë përbërëse e P. J. dhe si mjet, instrument efektiv i saj.

Diplomacia dhe format e saj.  



Diplomacia dypalëshe (bilaterale) Diplomacia shumëpalëshe (multilaterale) Diplomacia jozyrtare, e pazakonshme, telekomunikuese apo thjeshte Diplomacia Publike.

Diplomacia bilaterale

Diplomacia bilaterale nënkupton komunikimin mes dy palëve- dy shteteve përmes përfaqësuesve zyrtar te tyre.  „Sistemi Francez i diplomacise“ Harold Nicolson 1954.  Karakteristikat e këtij sistemi janë:Misionet diplomatike, fshehtësitë diplomatike, Protokolli dhe Profesionalizmi.  Diplomacia Sekrete- mban sekret informatat dhe është e lidhur edhe me spiunazh.  Shndërrimi i diplomacisë në profesion qoj në: Rekrutimin e kontrolluar Ekspertizen dhe Trajnimin e duhur Rangimin e caktuar Pagesën e rregulltë  Profesionalizmi në diplomaci çon edhe në krijimin e trupit diplomatik 

Diplomacia si Profesion N. Makiavelli, H.Groti, Abraham de Vikeforti si themelues teorik te diplomacise.  Shndërrimi i diplomacisë në profesion qoj në: Rekrutimin e kontrolluar Ekspertizen dhe Trajnimin e duhur Rangimin e caktuar Pagesën e rregulltë  Profesionalizmi në diplomaci çon edhe në krijimin e trupit diplomatik 

Trupi diplomatik 









E njohur edhe si corps diplomatique, si p.sh.targat e veturave me CD. Trupi diplomatik është bashkësia e diplomatëve që përfaqësojnë shtete të ndryshme në të njejtën kryeqytet dhe i cili funksionon mbi bazën e rregullave të caktuara. Zëdhënesi apo Dekani i trupit diplomatik është zakonisht doajeni i asaj bashkësie pra amabasadori më i vjetër dhe me më shumë përvojë ne ate vend. Protokolli është rregulli procedurave të diplomacisë Mobiliteti i stafit diplomatik, arsyeja t´i shmangen lokalizmit ose tendences qe te mos influencohen se tepermi nga vendi ku sherbejne.

Diplomacia multilaterale 









Rritja e numrit të shteteve, integrimet rajonale si p.sh BE. Teknologjitë e reja ne komunikim dhe lëvizje (p.sh shuttle diplomacy) Krijimi i Organizatave Ndërkombëtare (qeveritare dhe joqeveritare) sidomos pas L. 1 B. Kanalet e reja diplomatike, format e ndyshme të komunikimit etj. Diplomacia zhvillohet mes më shumë aktorëve në arenën ndërkombëtare.







Kompleksiteti i sistemit ndërkombëtar ndikon ne raportet mes shteteve dhe mënyrën se si ato veprojnë ndërmjet veti. Lidhja e Kombeve e me vone Kombet e Bashkuara si dhe shume Organizata regjionale hapin horizonte te reja ne P.J dhe diplomaci. Qasje te ndryshme për çështje të ndryshme, p.sh aspektet ekonomike, bërthamore kërkojnë reagim adekuat.

Konventa e Vjenës mbi Marrëdhëniet Diplomatike, 1961 









Kodifikimi i rregullave dhe unifikimi i sjelljeve diplomatike është bere përmes ligjit te diplomacisë qe mbrohet nga e drejta ndërkombëtare dhe njihet si KVMD. Arsyet ishin te shumta, si legale ashtu edhe politike. Rregullimi i privilegjeve, obligimeve dhe imunitetit te stafit diplomatik ne vendin nikoqir. Hyri ne fuqi tre vjet me vone, dhe u ratifikua nga shumica e shteteve. Pason edhe Konventa e Vjenës mbi Marrëdhënie Konsullore me 1963.





 

Sipas KVMD diplomateve iu sigurohet levizja e lire (p.sh BRSS kufizonte diplomatet vec 50 km rreth Moskes!) Transportimi i lire i arkivës dhe dukumenteve (Bagazhi diplomatik.) Informatat dhe komunikimi i lire. Imunitet respektivisht pacenushmeria ligjore ne shtetin nikoqir.

Funksionet e misioneve diplomatike sipas KVMD. Artikulli 3: 1. Funksionet e misioneve diplomatike, ndër tjerash, janë: a) Të përfaqësojë shtetin që e ka dërguar në shtetin që e ka pranuar b) Të mbrojë interesat e shtetit që e ka dërguar në shtetin që e ka pranuar si dhe shtetasit e vet, në përputhje me të drejtën nëdrkombëtare c) Të negociojë me qeverinë e shtetit që e ka pranuar d) Të përcaktoj me të gjitha mjetet ligjore kushtet dhe zhvillimin si dhe ti raportojë shtetit që e ka dërguar e) Të promovojë marrëdhënie miqësore midis shtetit që e ka dërguar dhe shtetit që e ka pranuar dhe zhvillimin e marrëdhënieve ekonomike, kulturore e shkencore

Detyrat e diplomatëve 









Përfaqësimi diplomatik- si prezantimi ne publik dhe ne mediat e vendit, promovimi i politikes se shtetit amë. Misionet diplomatike ose ambasadat kanë rendësi për prestigjin e vendit. Kultivimi i miqësisë qoftë në sferën politike apo komerciale-ekonomike. Negocimi, bërja qartë e synimeve, mbledhja e informatave dhe lobimi. Ndikim i ambasadorëve, diplomatëve dhe stafit diplomatik në Diplomacinë Publike dhe në Diplomacinë Kulturore.

Bibliografia









Kissinger, Henry: Diplomacia, Shtepia Botuese Laert, Tiranë, 1999 G.R. Beridge, M.K. Soper, T.G. Ote: Teorija Diplomatike. Prej Makiavelit te Kisinxheri, Dukagjini, Peje, 2007 Karen A Mingst: Bazat e marrëdhënieve ndërkombëtare, AIIS, Tiranë, 2008 G.R. Berridge: Diplomacy. Theory and Practice, Palgrave, 2002