Dera Taksal

ç¯ ôìç çÃÅð çÅ Ú¯äò» ÃÅÇÔå êó·ÇçÁ» ÇòÚÅð» çÅ ÇòÕÅà ԯÇÂÁÅÍ ÜÆòé ìåÆå ÕðÇçÁ» ÇܧéÆÁ» Á½Õó» ðÅÔ Çò¾Ú ÁÅÂÆÁ», À¹é·» 寺 Ô¯ð ÇçzóåÅ ÇîñÆÍ ×¹ðìÅäÆ êó· Õ¶, ÇòÚÅð ÕðÇçÁ» îÅé¯ ç¹éÆÁ» çÅ Ãðì¯åî ÖÜÅéÅ êzÅêå Ô¯ ÜÅä ÇܧéÆ õ¹ôÆ ÇîñÆÍ ×¹ðÈìÅäÆ å¯º Ô¾Õ Ã¾Ú, ÇéðòÅäåÅ å¶ ÃÈðî×åÆ êzÅêå Õð Õ¶, î½å ù Çà¾Ú Õð Õ¶ ÜÅäé òÅÇñÁ» çÅ ÜÆòé êó· Õ¶, õÈé çÆ ×åÆ å¶÷ Ô¯ Ü»çÆ þÍ ÇÂ¾Õ îÔÅé éÅÇÂÕ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶, ÇÂà íÅðåÆ ÇÖ¾å¶ Çò¾Ú¯º, ÒÒÁÅà¶ ç¶ ìÅÇòÁ», Çî¾àÆ ç¶ îÅè¯Á», ê¾æð çÆÁ» îÈðå»ÓÓ ù ÁÇÜÔ¶ Ü»ìÅÜ Ü¯è¶ ìäÅ Çç¾åÅ, ÇÕ À¹Ô Ôð êÅö Ç÷§ç×Æ ç¶ Ü¶åÈ ôÅÔ ÃòÅð ìä ×Â¶Í æ¯ó¶ Ã Á§çð, ÇÜ¾æ¶ î¹ÃÆìå» ì¶Á§å Þ¾ñÆÁ»Í À¹æ¶ êzÅêåÆÁ» òÆ ìÔ¹å ò¾âÆÁ» ÕÆåÆÁ»Í ×¹ðÈ ìÅìÅ ÜÆ çÆ Áéî¯ñ ÇÃÇÖÁÅ éÅñ ÇÃ¾Ö Ôð åð·» ç¶ íË å¯º î¹Õå Ô¯ ×Â¶Í Õðîջ⻠寺 ÇÕéÅðÅ Õð ×Â¶Í Üó êÈÜÅ Ü» ÇòÁÕåÆ êÈÜŠ寺 Á¾×¶ ¦Ø Õ¶, Çéð§ÕÅð ç¶ çðòÅ÷¶ Óå¶ êÔ¹§Ú ×Â¶Í ÃÅð¶ òÖð¶ò¶º ÇîàÅ Õ¶, ÒÒîÅÂÆ íÅÂÆÓÓ ìä ×Â¶Í Ö¹¾ñ·Å ùíÅ, ùâ½ñ ÃðÆð, ÃÅçÅ ÜÆòé, ïÔäÆ ÃÈðå, ÇÃÁÅäê Áå¶ ÇîÔéå éÅñ, ÒÒì¾ìð ô¶ðÓÓ ìä ׶...Í ìÅìÅ éÅéÕ çÆ ñÅÃÅéÆ ÇÃÇÖÁÅ ç¹ÁÅðÅ, ÇÜé·» çÆ ÒÒÀ¹ÚÆ ÜÅåÓÓ éÆòÄ Ô¯ ×ÂÆ, ÇÜé·» çÆ êÈÜÅ îÅéåÅ õåî Ô¯ ×ÂÆ, ÇÜé·» ç¶ åÆðæ ù§é¶ Ô¯ä ñ¾× ê¶, ÇÜé·» â¶ÇðÁ» Çò¾Ú¯º ÁïÅôÆ ç¶ Á¾â¶ õåî Ô¯ä ñ¾×¶, ܯ ÃçÆÁ» 寺 Òí×òÅéÓ ìäÅ Õ¶ êÈܶ ÜÅ ðÔ¶ Ãé, À¹Ô ê¾æð ç¶ à¹Õó¶ é÷ð ÁÅÀ¹ä ñ¾× êÂ¶Í ÇåñÕ îÅñÅ, è¯åÆ ñ¯àÅ, ܧÜÈ Õ¾Ö¯º Ô¯ñ¶ Õð ÇòÖÅÂ¶Í ê¹ðÅä¶ èðî ×z§æ» ç¶ êóç¶ À¹åÅð Õ¶, ÁÃñÆÁå Ü¾× ÷ÅÔð Õð Çç¾åÆÍ êÈÜä Ü¯× ç¶òÆÁ», ç¶òÇåÁ» ù Áðà 寺 øðô Óå¶ ÇñÁŠù¾ÇàÁÅÍ ÜÅñî ðÅÇÜÁ» ù ÇÜæ¶ ð¾å êÆä¶ ÁÅÖ Õ¶ ÇëàÕÅÇðÁÅÍ À¹æ¶ éÅñ ÔÆ Çò×ó¶ ԯ¶ ÔÅÕî» ù, ðÅÔ ÇÃð ÇñÁÅÀ¹ä ñÂÆ ÁÅêä¶ Ã¶òÕ Çþֻ ù, å¶×» ÃÈå Õ¶ îËçÅé Çò¾Ú òÆ À¹åÅð Çç¾åÅÍ Ç÷§ç×Æ çÅ ðÇÔìð, Ü» Õ¶ºçð Çì§çÈ ×¹ðÈ ìä Ç×ÁÅÍ ìÅÕÆ Ã¾í çÆ Û¹¾àÆ Õð Çç¾åÆÍ Çþֻ ù ÒêÈðé ÁÅ÷ÅçÆÓ ç¶ä çÅ Çì×ñ òÜÅ Çç¾åÅÍ ÃçÆÁ» 寺 ÃæÅêå Ô¯ ü¾Õ¶ ê¹ÜÅðÆ, ÇåñîñÅ À¹á¶Í ÜÅìð ÔÅÕî Á¾× ììÈñÅ Ô¯ ×Â¶Í î¹øå Ö¯ð¶ ÃÅè çå å¶ êÖ¿âÆ ×¹ðÈ Çòô دñä ñ¾×¶Í ÁÅî 1

ÜéåÅ ÔÅñÆ Ç§éÆ Ã¹Ú¶å éÔÄ Ô¯ÂÆ ÃÆ ÇÕ ÇçzóåÅ éÅñ ×¹ðÈ òÅñ¶ Ö¶î¶ Çò¾Ú êzò¶ô Õð ÃÕçÆÍ ÇþÖÆ ç¶ ç¹ôîä» é¶ ñ¯Õ» ù âðÅÇÂÁÅ, èîÕÅÇÂÁÅ, ñÅñÚ Çç¾å¶Í ܶ Çëð òÆ Õ¯ÂÆ éÅ î§ÇéÁÅ å» Ã çÆÁ» ÃðÕÅð» éÅñ קã å¹ê Õð Õ¶, ì¶ úóÕ ÕÇÔð ãÅÇÔÁÅ Ç×ÁÅÍ ÃðÆðÕ Ü» ÁÅðæÕ ØÅàÅ ÇÃ¾Ö ìðçÅô Õðç¶ ×Â¶Í ÚÅñìÅ÷ ç¹ôîä é¶ ÇÃè»åÕ ê¾Ö¯º Ú½åðøÆ Ôîñ¶ Õð Çç¾å¶Í ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ å¯º î×ð¯º, æ¯óÆ ç¶ð Á§çð ÔÆ ÕÈó Õ¹øð éÅñ íðÆÁ» ê¹ÃåÕ» çÅ Ôó ÁÅ Ç×ÁÅÍ ×¹ðÇìñÅà êÅÇåôÅÔÆ Û¶òÄ, ìÇÚ¾åð éÅàÕ, ÃÈðÜ êzÕÅô å¶ Ô¯ð ÕÂÆ Õ¹¾ÞÍ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÚÅéä ù ð¯Õä òÅÃå¶, ç¹ÁÅñ¶ Õ§è» À¹ÃÅð Çç¾åÆÁ»Í Õìð» îóÆÁ», ð¹¾Ö ÇìðÖ åÆðæ Ãð¯òð, þí êÈܶ ÜÅä ñ¾× êÂ¶Í ×¹ðìÅäÆ çÆ À¹åî ÇòÚÅðèÅðŠ寺 À¹ñàÍ ÃÅè» Ã§å» îÔ§å» â¶ÇðÁ», î¾á» àÕÃÅñ» çÅ Ôó ÁÅ Ç×ÁÅÍ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÁÃñÆ Ô¹Õî ×¹§î Õð Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì 寺 ×¹ð×¾çÆ ÔÇæÁÅ Õ¶, â¶ð¶çÅð ÃÅè õ¹ç ×¹ðÈ ìä ìËᶠÔéÍ ÁäÇ×äå Çâ×ðÆÁ» (çå, êÈðé çå, ìzÔî Ç×ÁÅéÆ, ÇòÇçÁÅ îÅðå§â, îÔÅðÅÜ å¶ ÃÇå×¹ðÈ ÁÅÇç) ÁÅêä¶ éÅò» ç¶ Á¾×¶ Çê¾Û¶ é¾æÆ Õð ñÂÆÁ»Í ×¹ðÈ çÆ ìÅäÆ å¯º å¯ó Õ¶, ñ¾Úð ÇÕåÅì» Ú¶ÇñÁ» ù êó·ÅÂÆÁ» ÜÅä ñ¾×ÆÁ»Í ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶ êð À¹êÕÅð ùäÅÀ¹ä çÆ æÅò¶º, êÖ¿âÆ Ã§å» çÆÁ» ÞÈáÆÁ» ì¶ÇÃð êËð çÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ùäÅÂÆÁ» ÜÅä ñ¾×ÆÁ»Í Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÇÃ¾Ö ê¿æ Áðô 寺 ëðô Óå¶ ÁÅä Çâ¾×ÅÍ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ, Çç¾ñÆ ×¹ðçòÅðÅ Õî¶àÆ (Áå¶ Ô¯ð Áé¶Õ ò¾â¶ ìÜà òÅñÆÁ» ×¹ðçòÅðÅ Õî¶àÆÁ») é¶ ÁÅêä¶ øð÷ çÆ êÛÅä éÅ ÕÆåÆÍ ×¯ñÕ» ù ìóÆ ì¶ðÇÔîÆ éÅñ öñå æÅò» Óå¶ ð¯ÔÇóÁÅÍ ÃÅèòÅç å» òÇèÁÅ ÔÆ ÃÆ å¶ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ òÆ ÇÂ¾Õ ò¾â¶ â¶ð¶ çÅ ðÈê èÅðé Õð ü¾ÕÆ þÍ ê¿ÜÅÔ ÃÅñ» 寺 Ô½ñÆ Ô½ñÆ Á¾×¶ òèÇçÁ», ÒÃzÆ îÅé Ã§å» ÇÃð çå, Ôð Úå¹ðÅÂÆ Çò¾Ú Çé깧é, ÃzÆ êzÕÅô ÇÃ§Ø ÜÆ ìÅçñ, ÃÅð¶ ×¹ðèÅî» Óå¶ ÕÅì÷ ÔéÍ ìÅÕÆ Û¯à¶ Ã§å å¶ êzèÅé ÁÅÇçÕÍ ÇÂé·» çÅ Ûåð ÛÅÇÂÁÅ Çò¾Ú êñç¶ ÔéÍ Üæ¶çÅð» çÆ ÁÅêäÆ Õ¯ÂÆ þÃÆÁå éÔÄ þÍ Õ¶òñ Õáê¹åñÆÁ» ÔéÍ ÃÅè òÅç ù á¾ñ· êÅÀ¹ä òÅÃå¶, ÇÃ¾Ö ê¿æ ù ×¹ðîÇå çÅ Ç×ÁÅé ç¶ä òÅÃå¶ Õ¯ÂÆ êzì§è éÔÄ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ñ×ê× ÃÅð¶ ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ÃÅè» ç¶ Ú¶ñ¶ ÔÆ ×z§æÆ Ü» ÕæÅ òÅÚÕ ò¶Ö¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂÔ ñ¯Õ Áêä¶ 2

îÔ»ê¹ðÖ» 寺 ÇÃÇÖÁÅ Õ¹ëð, Çéå Ççé Ãà¶Ü» Óå¶ Ã¹äÅªç¶ ÔéÍ Çéð¯ñ å¶ ÇéÁÅð¶ ê¿æ ù ìzÅÔîäÆ ÖÅð¶ ÃÅ×ð Çò¾Ú ×ðÕ Õð Çç¾åÅ þÍ ÇÃ¾Ö îÅÂÆ íÅÂÆ ù ާܯó Õ¶ Ü×ÅÀ¹ä ñÂÆ ÇÂÔ êÈðÆ ÇÕåÅì àÕÃÅñ ìÅð¶ ÇåÁÅð ÕÆåÆ ×ÂÆ þÍ ìÔ¹å ¦î¶ Ã 寺 àÕÃÅñ é¶ ê¿æ ù ×¹îðÅÔ ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ À¹é·» ò¾ñ¯º ÕÆå¶ ×¶ ç¹ôà Õðî» ù ç×å çÆ ÕÇÚÔðÆ Çò¾Ú ê¶ô Õð ðÔ¶ Ô»Í ÇÂà ÇÕåÅì ù êó· Õ¶ ÕÂÆÁ» ç¶ Çã¾â êÆó Ô¯ò¶×Æ! ÕÂÆÁ» çÆ ôðèÅ ù þà ò¾Ü¶×Æ êð ÃÅâÆÁ» ÇñÖÆÁ» çñÆñ» çÅ çñÆñ éÅñ ÜòÅì ç¶ä çÆ Ö¶Úñ ÕÇðúÍ ÒÒçå ÕÆ Çé§çÅÓÓ çÅ âðÅòÅ ç¶ Õ¶ Á¾Ü å¾Õ ÇÂÔ ñ¯Õ ÁÅî Çþֻ çÆ ÷¹ìÅé ì§ç Õð Çç§ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÃÅù ÃîÞ ÁÅ ×ÂÆ þ ÇÕ ÇÂÔ ñ¯Õ Õ¯ÂÆ Ã§å Ü» ìÔzî Ç×ÁÅéÆ éÔÄ ÔéÍ Ãׯº ê¿æ Óå¶ Úó·Æ ÁÕÅôò¶ñ ÔéÍ Üó·» ù ñ¾×Æ ÇÃªÕ ÔéÍ Çéð¶ ÇÕðêÅéèÅðÆ ìzÅÔîä ÔéÍ ×¹ðÈÁ» éÅñ¯º ç¶òÆÁ», ç¶òÇåÁ» ç¶ ò¾è Ô¶Üñ¶ ÔéÍ ñ¯Õ» ù ÇåÁÅ× çÅ À¹êç¶ô Õðç¶ Ôé, å¶ õ¹ç ÇÔðÃÆ ç¶ ñÅñÚÆ ÔéÍ Õð¯ó» çÆÁ» ÜÅÇÂçÅç» ìäÅ ü¾Õ¶ ÔéÍ í¯ñ¶ öòÕ» çŠܯջ ò»× Çéå õÈé ÚÈÃç¶ ÔéÍ ÁÅê¯ ÁÅêä¶ â¶ÇðÁ» Ã§å» ç¶ Ú¶ñ¶ ìäÅªç¶ ÔéÍ ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» ç¯ ê¿ÕåÆÁ» ç¶ Áðæ éÔÄ ÃîÞŪç¶, Ãׯº Òî§åð ÜÅê, êÅá ÇÃîðäÓ ÕðÅªç¶ ÔéÍ ×¹ðìÅäÆ êó·éÆ, ùäéÆ, ÃîÞäÆ å¶ î§éäÆ Ô¹§çÆ þÍ àÕÃÅñ òÅñ¶ ÒÃ§å» îÔ» ê¹ðÖ»Ó çÆ ÕÅð×¹ÜÅðÆ ÇÂÔ ÇñÖå Çò¾Ú þí Õ¹¾Þ Ãê¾ôà Õð ç¶ò¶×ÆÍ ×¹ðìÅäÆ çÅ ë¹ðîÅé ÁÇÜÔ¶ ñ¯Õ» êðæŶ ÔÆ þ, êó¯· : éÅÀ¹ ëÕÆðË êÅÇåÃÅÔ, îÈðÖ ê¿Çâå¹ éÅÀ¹¨ Á§è¶ çÅ éÅÀ¹ êÅðÖÈ, ¶òË Õð¶ ×¹ÁÅÀ¹¨ ÇÂñÇå ÕÅ éÅÀ¹ ÚÀ¹èðÆ, ÕÈóÆ êÈð¶ æÅÀ¹¨ éÅéÕ ×¹ðî¹ÇÖ ÜÅäÆÁË, ÕÇñ ÕŠ¶Թ ÇéÁÅÀ¹¨ (ABHH) ÜÈé B@@H

íÅÂÆ Ã¹ÖÇò§çð ÇÃ§Ø ÃíðÅ êz¯. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å

3

A. ×°ðÇÃÖ» ÕÆ ÔÇð èÈÇó ç¶Ô Ü×å ÕÇñÁÅä ÇÔå, ÃÇå×°ðÈ ÃÇÔìÅé ÜÆ é¶ êÅòé ìÅäÆ çÆ ðÚéÅ ÕÇòåÅ ç¶ Áé¶Õ ð³×», ò³é×ÆÁ» ðÅÔƺ ÕÆåÆ ÔËÍ ÕÇòåÅ ÇòÚ ÕñêäÅ À°âÅðÆÁ», Ü÷ìÅåÆ òñòñ¶, Áñ§ÕÅð, À°çÅÔðä» ÁÅÇç çÆ òÅðåÕ éÅñ¯º òè¶ð¶ Ö¹¼ñ· Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÆ ÔËÍ Ü¯ ÕÅÇò À°âÅðÆÁ» ÕÇòåÅ Çò¾Ú Ô°³çÆÁ» Ôé, À°é·» ç¶ Õ¶òñ ÁÖðƺ Áðæ éÔƺ ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶Í ÕÇòåÅ Çò¾Ú ÁÅÖÆÁ» ÁÇå ÕæéÆÁ» ù íÆ, ÃéîÅé çÆ Çé×ÅÔ éÅñ ç¶Öä çÆ ðòÅÇÂå ÔËÍ êÅÇåôÅÔ ÜÆ é¶ ì¶ô°îÅð åðÆÕ¶ òðåÕ¶, ×°ðìÅäÆ ù ð½ÚÕ íÆ ìäÅÇÂÁÅ ÔË, ïÅç Õðéï¯× íÆ, Áå¶ ÇüÇÖÁÅ çÅÇÂÕ íÆÍ ÁÃƺ ÁÅî îé°¼Ö, Çé¼å Ççé ÁÅêäÆ ì¯ñÚÅñ ÇòÚ, Áñ§ÕÅð», À°çÅÔðä» çÆ Ö¹¼ñ·Æ òð寺 Õðç¶ Ô»Í íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ³Ø ÜÆ éÅíÅ îÔÅé Õ¯ô ç¶ ê³éÅ HF å¶, Áñ§ÕÅð» ìÅð¶ ÇÂà åð·» ÇñÖç¶ Ôé- ÒÒóÇ×ÁÅ-×ÇÔäÅ, ܶòð, í±Öä (Áñ§ÕÅð ÇîÇñ æËñÆ Ô¯ÂÆ ÔË èéÅ: î: 5) ôìç Áå¶ Áðæ ç¶ òðéä Õðé çÆ À°Ô ðÆå, ܯ ÕÅòï çÆ ô¯íÅ òèÅò¶Í Áñ§ÕÅð Áé§å Ôé, êð î¹¼Ö ç¯ Ôé-ôìç Áñ§ÕÅð, ܯ ôìç» ù í±Çôå Õðé, ÜËö ÇÕ Áé°êzÅà ÁÅÇçÍ Áðæ Áñ§ÕÅð, ܯ Áðæ» ù ïíÅ ç¶ä, ÜËö ÇÕ À°êîÅ ðÈêÕ ÁÅÇçÍ Ü¶ ôìç Áå¶ Áðæ Áñ§ÕÅð ç¯ò¶º Ǽկ æ»ò¶º êŶ ÜÅä, åç À°íïÅñ§ÕÅð óÇ×ïÅ Ô°³çÆ ÔËÍ íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ³Ø ÜÆ ÇÂö ×z³æ ç¶ ê³éÅ A@ å¶ ÇñÖç¶ ÔéÒÒÀ°çÅÔðä- óÇ×ïÅ-ÇçzôàÅå, ÇîÃÅñ, éÜÆðUÍ ÁÅÀ° Ô°ä ×°ðìÅäÆ Çò¾Ú¯º Ççzôà»å ò¶Öƶ! ÕÆ ÇÃ¼è¶ åðÆÕ¶ Á¼Öðƺ Áðæ Õð Õ¶, ÇÕö ÃÅðæÕ éåÆܶ å¶ ê¹¼ÇÜÁÅ ÜÅ ÃÕ¶×Å? ؼà îÅéÇÃÕ ê¼èð òÅÇñÁ» ù å» ÃÅèÅðä ÇÜÔÆ ÕÇòåÅ íÆ ÃîÞ éÔƺ ÁÅÀ°ºçÆ, ×°ðìÅäÆ òð×Æ â±³ØÆ ÇòÚÅð ÇÕò¶º îé í»â¶ ÇòÚ êò¶×Æ ? ÒÒÃÇå×°ðÈ ÁÅ×Ë ÃÆù í¶à ç¶À°, ܶ ÃÇå×°ðÈ ÃÅÚ¶ íÅòËÍ ÁÅê¶ çÇÂÁÅ ÕðÔ° êzí° çÅå¶ éÅéÕ Á³ÇÕ ÃîÅò˨U (AAAD) 4

À°êð¯Õå ôìç Çò¾Ú, ÃÆà í¶à Úó·ÅÀ°ä çÅ Ô°Õî ÔË, êð ÇÃ¼Ö ÁÖòÅä òÅÇñÁ» ÁÅêäÅ ÃÆà ռà Õ¶ ×°ðÈ Á¼×¶ í¶à ÕÆåÅ? ÇÂæ¶ Áðæ Ô¯ò¶×Å, ÁÅêäÅ ÁÅêÅ ×°ðÈ Ô°Õî» î¹åÅìÕ ÚñÅÀ°äÅÍ Á¼×¶ Ô¯ð ò¶Ö¯î˺ ÕÅîÇä î¶ðÅ Õ³å° ÕðåÅ𰨠ܶÔÅ ÕðŶ å¶ÔÅ ÕðÆ ÃÆ×Åð°¨ (AABH) ÇÂà ê³ÕåÆ Çò¾Ú ÃÇå×°ðÈ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Á½ðå Ô¯äÅ ÇñÖ ðÔ¶ ÔéÍ å¶ ÁÅÖ ðÔ¶ Ôé, î˺ Á½ðå, (êåéÆ) êzî¶Ãð êåÆ ù ðÆÞÅÀ°ä òÅÃå¶, À°Ã ç¶ îé íÅÀ°ºçÅ Ãƺ×Åð Õð ðÔÆ Ô» êð ÃÇå×°ðÈ ÜÆ å» ê¹ðÖ Ãé, Á½ðå éÔÆºÍ ÕÇÔä 寺 î¹ðÅç ÇÕ Áóֻ ÁÇÜÔ¶ êðîÅä ×°ðìÅäÆ Çò¾Ú¯º êzÅêå Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ ÁÅÀ° Ô°ä ÒÒÚðéèÈóÆU ìÅð¶ ÇòÚÅð ÕðÆÂ¶Í Úðé èÈóÆ ÇéîðåÅ êz×à Õðé çÅ Õ¶òñ ÇÂ¼Õ ã³× ÔËÍ ÁÖðƺ Áðæ» éÅñ öñå éåÆܶ Ô¯ä×¶Í ÒÒÚðéèÈóÆ Ü» ÃÅè ÕÆ èÈóU çÅ ì¶æòÅ êzÚÅð ÁÅêȳ ìä¶ Ã³å» é¶ ÕÆåÅ ÔËÍ ÇÃ¼è¶ Ü» ÁÇÃ¼è¶ ã³× åðÆÕ¶ Çò¾Ú, À°Ô ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇÃ¼Ö Ã³×å éÅñ¯º À±Ú¶, å¶ ñ¼×í× ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ ìðÅìð Ô¯ä çÅ Õ°Õðî Õð ðÔ¶ ÔéÍ À°é·» é¶ Ã³×å ù Ç×ÁÅé éÔƺ ç¶äÅ, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ òÃå± (Ç×ÁÅé) À°é·» Õ¯ñ ÔË ÔÆ éÔÆºÍ Ô» ÁÅêäÆ êÈÜÅ ÇéÃ³× ÕðòÅÀ°äÆ ÔË, å¶ Çüֻ çÅ (ܯջ ò»×) ÖÈé íÆ êÆäÅ ÔËÍ Ü¶ ÇÕö ÒÒ×ËìÆ ôÕåÆU éÅñ, ÇÃ¼Ö Ç×ÁÅéòÅé Ô¯ ׶, å» ÃÅè» Ã³å» çÅ ëÅåÆÁÅ (Á³åî ÇÕÇðÁÅ) Áò¼ô êÇó·ÁÅ ÜÅò¶×ÅÍ ÃðÆðÕ ÇÂôéÅé çÅ, ÃëÅÂÆ çÅ, ×°ðìÅäÆ Çò¾Ú Áé¶Õ òÅð Ç÷Õð ÇîñçÅ ÔËÍ ÒÒÕÇð ÇÂÃéÅé° ÇÃîÇð êzí° ÁêéÅ, îé åé ê¶ Áð¯×ŨU (FAA) ñ¶ÇÕé êÅäÆ êÆ ñËä éÅñ, (Ãî¶å Úðé èÈóÆ òÅñÅ êÅäÆ) Ü» ÃðÆð çÅ ÇÂôéÅé Õð ñËä éÅñ, îé 寺 ÇòÕÅð» çÆ îËñ ðÅÂÆ îÅåð éÔƺ À°åð ÃÕ¶×ÆÍ éÅ ÔÆ ×°ðìÅäÆ çÅ À°åî Ç×ÁÅé îËñÅ êÅäÆ êÆ ñËä éÅñ êzÅêå Ô¯ò¶×ÅÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ å» ë¹ðîÅé Õð ðÔ¶ ÔéîÇé ÜÈáË, åÇé ÜÈÇá ÔË, ÇÜÔòÅ ÜÈáÆ Ô¯Ç¨ î¹ÇÖ ÞÈáË, ÞÈá ì¯ñäÅ, ÇÕÀ°º Õð ÃÈÚŠԯǨ Çìé° Áí Ãìç é î»ÜÆÁË, ÃÅÚ¶ å¶ ÃÚ¹ ԯǨ (EE) ÇòÕÅð» ÕÅðé îé ÜÈáÅ ÔË, åé ÜÈáÅ ÔË, ÜÆí íÆ ÜÈáÆ ÔËÍ ÇÕÀ°ºÇÕ ÜÆí éÅñ, îÈ³Ô éÅñ ÞÈá ܯ ì¯ÇñÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ×°ðÈ ç¶ Ç×ÁÅé ðÈêÆ (ôìç) Üñ éÅñ, îé åé ÃÅë êÇò¼åð Ô¯ò¶×ÅÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÇéîðåÅ ç¶ Ã¯î¶, êðÀ°êÕÅð çÅ î¹Ü¼ÃîÅ ÃéÍ À°é·» ÁÅêä¶ ÁÅê ù ìÔ°å æÅÂÆ éÆò», 5

ÇéîÅäÅ, êÅêÆ, îÈðÖ, éÆÚ å¶ ÕÆà åÕ ÇñÇÖÁÅ ÔËÍ ÕÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÁÇÜÔ¶ Ãé ? ÜÆ éÔƺ! À°Ô îÔÅé Ãé, Ç×ÁÅé çÅ ÃÅ×ð Ãé, ÁÕÅô ׳×Å ç¶ ÃÈðÜ ÃéÍ êð ÁÅêä¶ ÁÅê ù ó×å ç¶ Ã¶òÕ Õð Õ¶ ÜÅäç¶ ÃéÍ êÅòé ê³ÕåÆ ç¶ çðôé Õð¯ î˺ ìèÆ ÃÚ èðîÃÅñ Ô˨ ×°ðÇÃÖ» ñËÔçÅ íÅñ Õ˨ êËð è¯ò» êÖÅ ë¶ðçÅ, Çåà Çéò Çéò ñ×» êÅÇ ÜÆÀ°¨ (GC) ×°ðÇÃ¼Ö ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ êÃÆé¶ òÅñÆ æ»ò¶º, ÁÅêäÅ ÖÈé â¯Ôñä ñÂÆ ÇåÁÅð ðÇÔ³ç¶ Ãé/ÔéÍ ÇÂÔ ÇòÚÅð ùêé¶ Çò¾Ú íÆ éÔƺ ÇñÁÅ ÃÕç¶, ÇÕ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÃÅⶠ(Çüֻ ç¶) ÚðéÆ ñ¼×ä À°é·» 寺 öòÅ ÕðòÅÀ°äÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ çà ÜÅî¶ èÅðé Õð Õ¶, îé°¼ÖåÅ çÆ ìÔ°å öòÅ ÕÆåÆ, ôÅéçÅð ÕÆðåÆîÅé ÃæÅêå ÕÆå¶Í À°åî ÜÆòé çŠóÃÅðÆ ñ¯Õ» Á¼×¶, îÅâñ ê¶ô ÕÆåÅÍ îé°¼ÖåÅ çÅ êÇò¼åð ×°ðìÅäÆ ÃçÅ, î½ÜÈçÅ Ã Çò¾Ú (Áå¶ íÇò¾Ö) ÇÂÔ ðÅÔ ð°ôéÅÀ°ºçÆ ðÔ¶×ÆÍ ×°ðìÅäÆ çÅ Ç×ÁÅé, Ç÷³î¶òÅð óÃæÅò» ò¼ñ¯º, ÇòèÆ êÈðòÕ ò³ÇâÁÅ éÔƺ Ç×ÁÅÍ ÇÂö ñÂÆ ÁÅî îÅÂÆ íÅÂÆ, Üé ÃîÈ³Ô ÒÒÚðéèÈóÆ, Úðé êÅÔ°ñ, Õ°³í Á³Çîzå, Ãð¯òð Üñ, Ú¹ì¼Ú¶ çÅ îËñÅ êÅäÆ êÆ Õ¶, ÒÒÜéî ÃëñÅU Õðé çÅ ÕÈóÅ íðî êÅñ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂà çÅ îåñì ÇÕ ×°ðìÅäÆ ÜÆòé öè éÔƺ ç¶ ðÔÆ, êËð è¯ÇåÁ» òÅñÅ îËñÅ êÅäÆ Ú³×Å ñ×çÅ ÔËÍ ÕÅðé ÃÅë ÔË ÇÕ Á¼Ü å¾Õ, çðìÅð ÃÅÇÔì ç¶ Ãð¯òð ù ÒÒÁ³ÇîzåU Õð Õ¶ êðÚÅÇðÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÁÖ½åÆ ÔÇð ÕÆ ê½óÆ å¶ ë¼àÆ ÇñÖ Õ¶ ñÅÂÆ ò¶ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË ÇÜà Óå¶ ÇÂÔ Á¼Öð ÇñÖ¶ Ôé- ÒÒÁ³Çîzå çÅ ÚÈñ·Å Çê¼Û¶ Ôà Õ¶ ñò¯ ÜÆUÍ ÇÂÃ ç¶ À¹ñà ×°ðìÅäÆ çÅ ÇÂñÅÔÆ ë¹ðîÅé Õ°Þ Ô¯ð ÔË, ñÀ° ùä¯ÒÒÇÜé òÇâÁÅÂÆ å¶ð¶ éÅî ÕÆ å¶ ðå¶ îé îÅÇÔ¨ éÅéÕ ÒÒÁ³Çîzå° Â¶Õ° ÔË çÈÜÅ Á³Çîzå éÅÇÔU¨ (ABCH) ܶ ÁÃƺ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÃ¼Ö Ô», å» å¶ ëËÃñÅ ×°ðìÅäÆ çÅ Áà¼ñ ÔË, ܶ ÇòÁÕåÆÁ» Üæ¶ì³çÆÁ» çÆ ÇüÖÆ ÔË, å» ×°ðìÅäÆ ÇêÛ»Ô è¼Õ Çç¼åÆ ÜÅò¶×ÆÍ Ô¯ð ÁÃæÅé» çÆ ×¼ñ éÅ íÆ Õðƶ, çðìÅð ÃÅÇÔì çÆÁ» êzÕðî» Çò¼Ú ÔÆ, ÇÂ¼Õ ð°¼Ö (ì¶ðÆ) ç¹¼Ö çÈð Õðé çÆ ï¯×åÅ êzÅêå ÕðÆ ìËáÅ ÔËÍ ÒÒç¹Ö í³ÜéÆU ì¶ðÆ ÔË? ÇÕ êÅòé ×°ðìÅäÆ? Çëð êzÕðî» Çò¾Ú ÁÇÜÔÅ ÇÕÀ°º? î¹¼Ö Ãð¯òð Çò¾Ú¯º ÇÂôéÅé Õð Õ¶ ÒÒÕ¯ÔóÆ çÅ ð¯× ÔÇàÁÅU, 6

êðÚÅÇðÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÕÆ Ã¼Úî¹¼Ú ÇÂà åð·» Ô¯ÇÂÁÅ ÔË? ÕÆ ×°ðìÅäÆ êó·é Õð Õ¶, Ãð¯òð çÅ êÅäÆ ôÕåÆ òÅñÅ ìä Ç×ÁÅ ÔË? êð ÁëïÃ! À°æ¯º ç¶ Ã¶òÅçÅð»/î¹ñÅ÷î» Çò¾Ú ÇéîðåÅ ÇîáÅà é¶ó¶ å¶ó¶ íÆ éÔÆºÍ Ü¶ ÇÂôéÅé Õð Õ¶ ÃðÆð çÅ Õ¯Ôó Ôà ÃÕçÅ ÔË, å» íÅðå íð Çò¾Ú¯º ÃÅð¶ Õ¯ÔóÆÁ» çÅ ÇÂôéÅé ÇÂæ¶ éÔƺ ÕðÅÀ°äÅ ÚÅÔÆçÅ? í×å êÈðé ÇÃ³Ø çÅ Çê³×ñòÅóÅ ÇêÛñ¶ F@ ÃÅñ 寺 Á³ÇîzåÃð ÇòÚ çðìÅð ÃÅÇÔì Ãð¯òð ç¶ é¶ó¶ ÃÇæå ÔËÍ À°æ¯º ç¶ Õ¯ÔóÆ å¶ Çê³×ñ¶ ÇÕÀ°º å³çð°Ãå éÔƺ Ô°³ç¶? ×°ðìÅäÆ Õ¾°Þ Ô¯ð À°êç¶ô Õð ðÔÆ ÔËì×°ñÅ ÕÅ× éÆÚ ÕÆ Ã³×Çå, ÜÅÇ հð³× ÇìÖÈ î¹ÇÖ ñÅÂÆÁ˨ éÅéÕ î¶Çñ î¶Çñ êzí ó×Çå Çîñ ó×Çå Գù ÕðÅÂÆÁ˨ (HHA) ÃÇå×°ð° ÜÆ é¶, ì×°ñÅ Õ» Áå¶ Ô³Ã ÇìðåÆ çÅ Ç÷Õð ÕÆåÅ ÔË êð Á¼ÖðÆ Áðæ Õðé òÅÇñÁ» ÒÒÇòçòÅé» ìzÔî Ç×ÁÅéÆÁ»U é¶, ÕÅò» 寺 Գà ìäÅ Õ¶ À°âÅ Çç¼åÅÍ Ô°ä å» ÔÅñå Ǿ毺 å¾Õ Çé¼Øð Ú¹¾ÕÆ ÔË, Õ¾°Þ ×°ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú êñÅÃÇàÕ çÆÁ» æËñÆÁ» Çò¾Ú êÅ Õ¶, ôðèÅòÅé öòÕ» ù ÒÒÚðéèÈóÆ çÅ êzÃÅÇçU òðåÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÃÅè» çÅ ÜÈáÅ êÅäÆ, ÜÈᶠà°Õó¶, êzÃÅç ÃîÞ Õ¶ ÖÅè¶ êÆå¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ Õ¾°Þ ÁÖ½åÆ ÃÅè å» ìÔ°å Á¼×¶ ÇéÕñ Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ ÁÅêäÆ ÜÈá ó×å òÅñ¶ û޶ ñ§×ð Çò¾Ú ÇîñÅ Çç³ç¶ ÔéÍ ÇÂôéÅé ÕÆåÅ îËñÅ êÅäÆ, ÕÛÇÔðÅ è¯ÇÂÁÅ êÅäÆ, öòÕ» ù Á³Çîzå ò»× ÇêñÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ Üæ¶çÅð, ×z³æÆ, ÃÕ¼åð Áå¶ Ô¯ð ñÆâð ñ¯Õ, ÁÅêä¶ Ã¶òÕ Çüֻ 寺 Úðéƺ/ׯâƺ Ô¼æ ñ×òÅÀ°ºç¶ ÁÅî ò¶Ö¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ çðìÅð ÃÅÇÔì ÇòÚñÅ ìÔ°åÅ ñÅäÅ ÃÅè» ç¶ â¶ÇðÁ», àÕÃÅñ» Çò¾Ú¯º ÇÂö åð·» çÆ ÒÒêó·ÅÂÆU (?) Õð Õ¶ ÁÅÀ°ºçÅ ÔËÍ â¶ÇðÁ» òÅñÆ îÇðÁÅçÅ â¶ÇðÁ» òÅñÅ êzÚÅð ÔÆ çðìÅð ÃÅÇÔì Çò¾Ú Ô°³çÅ ÔËÍ Ç¾毺 ÒÒÇÃ³Ø ÃÅÇÔìU Ü篺 ìÅÔð çÆÁ» Ãà¶Ü» Óå¶ ÒÒèðî êzÚÅðU òÅÃå¶ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂé·» ç¶ ÒÒÇòçòåÅ íðêÈð êzòÚéU ìà ùäç¶ ÔÆ ðÇÔ ÜÅÂÆçÅ ÔËÍ ÇÜà ÁÕÅñÆ çñ çÅ êzèÅé, Ôòé ÕðÅò¶, î¹Õà ñ×Åò¶, ×ñ Çò¾Ú îÅåÅ çÆÁ» Ú¹³éÆÁ» ê¹ÁÅò¶, Áå¶ òⶠÇÂռỠÇò¾Ú ÒÒòÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ ÕÅ ÖÅñÃÅ ðÅî ÜÆ ÕÆ ëå¶,U ÁÅÖ Õ¶, ÇëðÕÈ ÇÔ³çÈ ñÆâð» çÅ ÁôÆðòÅç ñËäÅ ÚÅÔ¶, À°Ã ê³æ çÅ Õ½ä ðÅÖÅ? ÇÜà װðçòÅðÅ Õî¶àÆ çÅ êzèÅé ÃåÅÂÆ ÃÅñ å¾Õ ðÅÜéÆåÆ ç¶ ÇÚ¼Õó Çò¾Ú ×ñ å¾Õ èÇÃÁÅ Ô¯ò¶, Ô÷Åð» ñ¼Ö» òÅðÆ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì 7

çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú, ìóÆ ì¶ÔïÅÂÆ éÅñ ÞÈá ì¯ñ¶, À°Ã Õ½î çÅ ð¼ì ðÅÖÅÍ ÇÜà êÇòåð èðî ÁÃæÅé ç¶ Ã¶òÕ Áäêó·/Áèêó· Ô¯ä, ðÅÜÃÆ ñ¯Õ» çÆÁ» Õáê¹åñÆÁ» ìä ÜÅä, èóÅèó îé îð÷Æ ç¶ ÒÒÔ°ÕîéÅî¶U ÜÅðÆ Õðç¶ ðÇÔä Çüֻ ù ÁÕÅñ ê¹ðÖ ç¶ ê¹¼åð èÆÁ» ÁÅÖä çÆ æÅò¶º, ÒÒñò-Õ°ôU çÆ Á½ñÅç ×ðçÅéä, À°Ô çÈñÅ ê³æ â°¼ÇìÁÅ ÔÆ ÃîÞ¯Í ÒÒÚðéèÈóÆU òÅñÅ îÃñÅ å» îÅîÈñÆ ÇÜÔÅ ÔË, ìÔ°å ò¼â¶ îÃñ¶ ÁÜ×ð ò»× ÖÅñÃÅ ê³æ ù Çé×ñ ðÔ¶ Ôé, êð Çüֻ ç¶ î¹¼ÖÆ ÒÒÚËé çÆ ì³ÃðÆ òÜÅ ðÔ¶ ÔéÍU ÒÒÚðéèÈóÆU éÅñ Ãì³èå ×°ðìÅäÆ ë¹ðîÅä ÔÅ÷ð Ôé, ÁÅú óֶê Áðæ ÇòÚÅð Õðƶ A. èäÆ ÇòÔÈäÆ êÅà êà³ìð íÅÔÆ Ã¶åÆ ÜÅñ¶¨ èÈóÆ ÇòÚ ñ°â³çóÆ Ã¯Ô» éÅéÕ åË ÃÇÔ éÅñ¶¨ (ADBD) B. ×°ðî¹ÇÖ ÃÖÆ ÃÔ¶ñÆ î¶ðÆ, î¯ÕÀ° ç¶òÀ° çÅé° ÔÇð êzÅé ÜÆòÅÇÂÁŨ Ôî Ô¯òÔ éÅñ¶ ׯñ¶ ×°ðÇÃÖ» Õ¶, ÇÜéÅ ÁéÇçé ÔÇð êzí° ê¹ðÖ¹ ÇèÁÅÇÂÁŨ (DGC) C. ÃÇå×°ð Ã³å° ÇîñË Ã»Çå êÅÂÆÁË ÇÕñÇòÖ ç¹Ö ÕÅචÃÇí çÈÇð¨ ÁáÃÇá åÆðæ îÜé° ÕÆÁÅ Ãåó×Çå ê× éŶ èÈÇð¨ (AAIH) D. óå ð¶é° ÇéÇå îÜé° Õð˨ Üéî Üéî Õ¶ ÇÕñÇìÖ Ôð˨ (AC@@) E. ÒÒóå Úðé èðÀ°º îÅæËU Ú»çéÅ Ç×zÇÔ Ô¯Ç Á³è¶ð˨ (AC@A) F. óå èÈÇð êÅÂÆÁË òâíÅ×ƨ éÅéÕ ×°ð í¶àå ÔÇð ÇÃÀ° Çñò ñÅ×ƨ (AID) G. Üé êÅðìzÔî ÜÅÕÆ Çéðîñ îÇÔîÅ, Üé (×°ðÈ) Õ¶ Úðé åÆðæ Õ¯Çà ׳×Ũ Üé ÕÆ èÈÇð ÕÆú îÜé° éÅéÕ Üéî Üéî Õ¶ Ôð¶ Õñ§×Ũ (HBH) H. î¯ÕÀ° èÅÇð ÇÕzêÅ Ü×ÜÆòé çÅå¶, ÔÇð óå ê×Æ ñ¶ êÅò˨ ÔÀ° ÕÅàÀ° ÕÅÇà ìÅÇã ÇÃð ðÅÖÀ° ÇÜå° éÅéÕ Ã³å° ÚÇó ÁÅò˨ (HHA) I. óå Úðä Õð ÃÆù èÇð ÔÇð éÅî¹ ÇèÁÅòÀ°¨ 8

óå ÜéÅ ÕÆ ð¶ä°ÕÅ ñË îÅæË ñÅòÀ°¨ (HAB) A@. Úðé ÃÅè Õ¶ è¯Ç è¯Ç êÆÀ°¨ Áðê ÃÅè ÕÀ° ÁêéÅ ÜÆÀ°¨ ÃÅè ÕÆ èÈÇð ÕðÔ° ÇÂÃéÅé¨ ÃÅè À°êÇð ÜÅÂÆÁË Õ°ðìÅé¨ (ùÖîéÆ) AA. Á³åð ÜÅîÆ ê¹ðÖ ÇìèÅå¶ ÃðèÅ îé ÕÆ êÈ𶨠éÅéÕ çÅà ÇÂÔË Ã¹Ö î»×Ë î¯ÕÀ° ÕÇð ÒÒóåé ÕÆ èÈðËU¨ (ïÇÔñÅ) AB. ÁËÃÆ ÇÕðêÅ î¯ÇÔ ÕðÔ°¨ ÒÒóåÔ ÚðéU ÔîÅð¯ îÅæÅ éËé çðà ÒÒåé èÈÇð êðÔ°¨U (HBH) AC. èÈÇð óåé ÕÆ îÃåÇÕ ñÅǨ Üéî Üéî ÕÆ ç¹ðîÇå îñ° ÜÅǨ (HIG) AD. ×°ð ÕÅ éÅî ÜÇêú Ççé° ðÅåÆ ×°ð Õ¶ Úðé îÇé èÅÇðÁŨ ×°ð ÕÆ èÈÇð ÕðÀ° Çéå îÜé° ÇÕñÇòÖ îËñ° À°åÅÇðÁŨ (ABAH) AE. ÒÒ×°ð ÃÅèÈ Á³Çîzå, Ç×ÁÅé ÃÇðU éÅÇÂä¨ ÃÇí ÇÕñ ÇòÖ êÅê ׶ ×ÅòÅÇÂä¨ (AACD) AF. ïÂÆ Õ°ÚÆñ° Õ°çðÇå éÔÆ ÜÅé˨ ñÆÇêÁË æÅÇ é ùÇÚ ÔÇð îÅé˨ Á³åð° îËñÅ ìÅÔð° Çéå è¯ò˨ ÃÅÚÆ çð×Ô ÁêéÆ êÇå Ö¯ò˨ (AAEA) AG. ö Üé ÃÚ¶ Çéðîñ¶, ÇÜé ÃÇå×°ð éÅÇñ ÇêÁÅð°¨ ÃÇå×°ðÈ ÕÅ íÅäÅ Õî»òç¶, ÇìÖ¹ ÔÀ°îË åÇÜ ÇòÕÅð¨ (FE) AH. ÇÜÀ° ÃÅì¹Çé ÕÅêð À±Üñ Ô¯å¨ éÅî Üêå Ãí° íðî¹ íÀ° Ö¯å¨ (IAD) AI. ÃÇå×°ð ÔË Á³ÇîzåÃð ÃÅÚÅ, ÒÒîé° éÅòË îËñ° Ú¹ÕÅòÇäÁŨU (AAC) B@. À°ØÇð ×ÇÂÁÅ ÜËÃÅ Ö¯àÅ ãìÈÁÅ, éçÇð ÃðÅëÅ ÁÅÇÂÁŨ Á³åð ÜÅîÆ Ãí° ÇÕÛ° ÜÅéË À°Ã å¶ ÕÔÅ ÛêÅÇÂÁŨ (CHA) BA. ×°ðÇÃÖÆ íÅäÅ î³ÇéÁÅ ×°ð° êÈðÅ êÅð ñ§ØÅǨ ×°ðÇÃÖ» ÕÆ ÔÇð èÈÇó ç¶ÇÔ Ôî êÅêÆ íÆ ×Çå êÅÇÔ¨ è¹Çð îÃåÇÕ ÔÇð êzí ÇñÇÖÁÅ ×°ð éÅñÕ ÇîÇñÁÅ ÁÅǨ (ADBD) ÁÃñ îÕÃç ÃÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ êÅòé À°êç¶ô ù, åé îé Õð Õ¶ 9

êðòÅé ÕðéÅ, À°Ã î¹åÅìÕ ÜÆòé ìäÅÀ°äÅÍ ÇòÕÅð» çÅ î¹Õ³îñ ÇåÁÅ× ÕðéÅ ÃÆÍ Ô¯ ÇðÔÅ ÔË ÇÂÔ ÇÕ ìÅÔðÆ èÅðîÕ êÇÔðÅòÅ, ÕðîÕ»â, ù¼Ú Çí¼à, åÆðæ ïÅåðÅ, ÁÖ³â êÅá ÕÆðåé (ÇòÖÅò¶ îÅåð), îÅñÅ î³åð, ÜÅê ÁÅÇçÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ å» ìÖÇôô Õð ðÔ¶ Ôé×°ð ÕÆ ÇÃÖ Õ¯ ÇòðñÅ ñ¶ò˨ éÅéÕ ÇÜù ÁÅÇê òÇâÁÅÂÆ ç¶ò˨ (E@I) îé ÕÆ îÇå ÇåÁÅ×Ô° ÔÇð Üé, ¶ÔÅ ìÅå ÕáËéƨ ÁéÇçé° ÔÇð ÔÇð éÅî ÇèÁÅòÔ° ×°ð ÃÇå×°ð ÕÆ îÇå ñËéƨ (H@@) ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÇÂ¼Õ ÇÃè»åÕ ôìç ðÅÔƺ, Õ°¼ñ îé°¼ÖåÅ çÆ ÇâÀ±àÆ ò³â Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÇÜæ¶ ÇÕå¶ Õ¯ÂÆ ÇÂéÃÅé Õ³î Óå¶ ÔÅ÷ð Ô¯ò¶, À°Ô êzîÅåîÅ ù ÒÒÃç ùäçÅ Ãç ò¶ÖçÅU ÜÅä Õ¶, ÁÅêäÆ Ã¶òÅ ÇÃçÕ ÇçñÆ, ÇÂîÅéçÅðÆ éÅñ ÇéíÅò¶Í ÇÕÃÅé, ç¹ÕÅéçÅð, é½ÕðÆ ê¶ôÅ, èðî À°êç¶ÃÕ, Ü¼Ü Áå¶ ç¶ô çÅ ÔÅÕî ìÅçôÅÔ, ÃÅð¶ ÔÆ Ü篺 ÁÅêä¶ Ç÷³î¶ ñ¼×Æ ÇâÀ±àÆ ð¼ì ù ÔÅ÷ð éÅ÷ð ÜÅä Õ¶ Õðé׶ å» ÇÂÔ ÃÅðÆ èðåÆ ÔÆ ÒÒèðåÆ èðîÃÅñU ìä ÜÅò¶×ÆÍ ÚðéèÈóÆ éÅñ å» Á¼Ü å¾Õ Õ¾°Þ éÔƺ óòÇðÁÅ å¶ Á¼×¯º íÆ éÔƺ ýð¶×ÅÍ éÅéÕ Ú¹ñÆÁ» ùÚÆÁ», ܶ íÇð ÜÅäË Õ¯Ç¨ ùðå¶ Ú¹ñÆ Ç×ÁÅé ÕÆ Ü¯×Æ ÕÅ Üå° Ô¯Ç¨ ìzÅÔîä Ú¹ñÆ Ã³å¯Ö ÕÆ, Ç×ðÔÆ ÕÅ Ãå° çÅé¨ ðÅܶ Ú¹ñÆ ÇéÁÅò ÕÆ êÇóÁÅ ÃÚ¹ ÇèÁÅé°¨ êÅäÆ ÇÚå° é è¯êÂÆ, î¹ÇÖ êÆåË ÇåÖ ÜÅǨ êÅäÆ ÇêåÅ Ü×å ÕÅ ÇëÇð êÅäÆ Ãí° ÖÅǨ (ABD@) ÇÜé» Á³çÇð éÅî ÇéèÅé° ÔË, ×°ðìÅäÆ òÆÚÅÇð¨ Çåé Õ¶ î¹Ö Ãç À°Üñ¶ Çåå° ÃÚË çðìÅÇð¨ (ADBB) îé î¶ð¶! ×°ð ÕÆ î³Çé ñË ðÜÅǨ îé° åé° ÃÆåñ° Ãí° æÆÁË éÅÇî òÃË îÇé ÁÅǨ 10

(CG)

Úðé èÈóÆ ñËäÆ Ü» Ú¹ì¼Ú¶ çÅ îËñÅ êÅäÆ êÆäÅ, ÁÇ×ÁÅéåÅ çÅ ÃÈÚÕ ÔËÍ Ö³â¶ ÕÆ êÔ°ñ êzÅêå îÅÂÆ íÅÂÆ Áå¶ Ô¯ð ÇÃÁÅä¶ îé°¼Ö, ÇÕö çÅ ÜÈáÅ Õ°¾Þ éÔƺ Ö»ç¶ êƺç¶Í Çëð Úðé èÈóÆ Ü» ç¹éÆÁÅ íð çÆ îËñ, ׳ç×Æ ÇÚ¼Õó ÇÕÀ°º îÈ³Ô Çò¾Ú êÅÂƶ? îËñÅ êÅäÆ êÆä éÅñ ÇéîðåÅ éÔƺ ÁÅÀ°äÆÍ Ç÷³ç×Æ çÅ ÚÅéä, Á×òÅÂÆ çŠïîÅ, çû êÅÇåôÅÔÆÁ» çÆ Ü¯å, ܰׯ Ü°× Áà¼ñ, ôìç ×°ðÈ, ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÔéÍ Ôð îÃñ¶ ìÅð¶ ÇÂé·» 寺 Á×òÅÂÆ êzÅêå ÕðéÆ ÔËÍ Ôð îÅÂÆ íÅÂÆ ÇÃ¼Ö ÁÖòÅÀ°ä òÅñÅ, ×°ðìÅäÆ çÅ Áðæ» Ãî¶å êÅá ÷ðÈð Õð¶Í ÃÅð¶ ùÁÅñ» ç¶ Ü°ÁÅì Çîñ ÜÅä×¶Í ÃÅð¶ åð·» ç¶ ô³Õ¶, å¶ íðî éÅà ԯ ÜÅä×¶Í íÅò Áðæ» Çò¾Ú ÁÅÖ¶ ׶ ìÚé ÃîÞ ÁÅ ÜÅä×¶Í Çëð êåÅ ñ× ÜÅò¶×Å ÒÒÚðé èÈÇóÓÓ ÇÕé» Áðæ» Çò¾Ú ÁÅÇÂÁÅ ÔËÍ @@@

B. Ã³å» çÆ ÇüÖÆ, Õ½î çÆ åìÅÔÆ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ò¼ñ¯º ÚñŶ Ç×ÁÅé Óå¶ ÁÅèÅðå, íðî ðÇÔå, Ãðì ÕÇñÁÅäÕÅðÆ, ×°ðîÇå îÅð× ÃæÅêå Õðé çÆ Ö¹ç×ð÷ ñ¯Õ» ò¼ñ¯º â¾à Õ¶ Çòð¯èåÅ ÕÆåÆ ×ÂÆÍ Çëð íÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆÁ» À°åî éÆåÆÁ» ç¹ÁÅðÅ, ÇÂÔ îå Á¼×¶ ÔÆ Á¼×¶ òèçÅ ÚÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ç¹ôîä íÆ ÁÅêä¶ òÅð å¶÷ ÕðçÅ Ç×ÁÅ å¶ ÇÃ¼Ö íÆ Ôð î¹ÔÅÜ å¶ åÕóÆ à¼Õð ç¶ä ñ¼×¶Í çÃî êÅÇåôÅÔ å¯º î×𯺠հ¼Þ Ãî» ì³çÅ ÇÃ³Ø ìÔÅçð çÆ ÔËðÅéÕ°é Úó·å ðÔÆÍ 11

êð ÇÂÔ Ãî» ìÔ°å óկÚò» ÃÆ, Õ¶òñ Á¼á Õ° ÃÅñÍ Çëð ô°ðÈ Ô¯ÇÂÁÅ Çüֻ çÅ Ãî¹È³ÔÕ Õåñ¶ÁÅî, ÃðìéÅÃÍ ñ×í× I@ ÃÅñ åÕ ÇÂö ܹñî ù ÃÇÔ³ÇçÁ», ÇÃ¼Ö Ççzó ÇÂðÅç¶ Áå¶ ×°ðÈ çÆ À°Úåî ÇüÇÖÁÅ ðÅÔƺ, Áâ¯ñ ðÇÔ Õ¶ ÕÅîïÅì Ô¯ ×Â¶Í ÁÅêäÅ ÁÅê óíÅÇñÁÅ å¶ ÇÔ³çÈ, î¹ÃñîÅé çÆ ð¼ÇÖÁÅ ÕÆåÆÍ ÷°ñîÆ ðÅÜ çÆÁ» Üó·» ê¹¼à Õ¶, ÃðìûÞÅ ðÅÜ ÕÅÇÂî ÕÆåÅ, Ãî» ìÆåçÅ Ç×ÁÅ, ðÅÜ Ã¹Ö Çò¾Ú ÇÃ¼Ö Áò¶Ãñ¶ Ô¯ ×Â¶Í ìÅÔðñ¶ ç¹ôîä éÅñ å» ñóç¶ ðÔ¶ ÇÜ¼å» êzÅêå Õðç¶ ðÔ¶Í ç¹ôîä» ù ç¶ô ÁÅ÷Åç Õð ÜÅä ñÂÆ îÜìÈð Õð ç¶ºç¶ ðÔ¶Í Øð ç¶ í¶åÆ ÁåÆ ôÅåð ç¹ôîä Çî¼áÆ Û°ðÆ ëó Õ¶ Çüֻ ç¶ Á³çðñ¶ Ö¶î¶ Çò¾Ú çÅÖñ Ô°³ç¶ ×Â¶Í Çüֻ é¶ ìÅÔðñ¶ ç¹ôîä» éÅñ Ü³× ñóÇçÁ» ܳ×ñƺ òÅà ÕÆåÅÍ Ççé ðÅå å¶× ç¶ î¹¼á¶ Óå¶ Ô¼æ ð¼ÇÖÁÅ, دÇóÁ» çÆÁ» ÕÅáÆÁ» ù ÔÆ Øð ìäÅÇÂÁÅÍ Ü³×ñƺ ë¹¼ñ ëñ ÃÅ× ê¼å¶ ÖÅ Õ¶ Û¼êó» çÅ êÅäÆ êÆ Õ¶ íÆ Ô½ÃñÅ éÅ Û¼ÇâÁÅÍ ÁÇÜÔ¶ ÔÅñÅå» Çò¾Ú ×°ðìÅäÆ çÆ êÕó, ÃîÞ Ø¾à ×ÂÆÍ îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå ÇÃ³Ø ç¶ Ã Ü³× ìÔ°å ñó¶ å¶ ëÇåÔ êÅÂÆÍ Á³çðñ¶ ç¹ôîä Ô¯ð åÅÕåòð Ô°³ç¶ ×Â¶Í Çüֻ é¶ îÜìÈðÆ òÃ, êó·éÅ ÇñÖäÅ Û¼â Çç¼åÅÍ ×°ðìÅäÆ ç¶ ÁÃÈñ» 寺 íÆ Ã¼Öä¶ Ô¯ ×Â¶Í ÇÂÔÆ ÕÅðé Ãé ÇÕ îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå ÇÃ³Ø çÅ ðÅÜ ÃæÅÇêå Ô°³ÇçÁ» åÕ, ÃÅðÆÁ» ìzÅÔîäÆ ðÆå», Çüֻ ç¶ ÇÃð Úó· Õ¶ ÜñòÅ ÇòÖÅ ðÔÆÁ» ÃéÍ ÇîÃñ» ç¶ ÇÂà ÇíÁÅéÕ Ã ù ÇÃè»åÕ å½ð Óå¶ ÇÃ¼Ö ç¹ôîä é¶ ×éÆîå ÜÅä Õ¶, ÁÅêäÆ Û°ðÆ å¶÷Æ éÅñ òðåäÆ ô°ðÈ Õð Çç¼åÆÍ êÇó·ÁÅ ÇñÇÖÁÅ ÇòÁÕåÆ À°é·» Ççé» Çò¾Ú Õ¶òñ ìzÅÔîä ÔÆ ÃÆÍ Çüֻ ìÅð¶ ×°ðÇÂÇåÔÅà ìÅð¶, Ü» ×°ðìÅäÆ çÆ àÆÕÅÕÅðÆ ìÅð¶, ܯ Õ°¾Þ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ, ìÔ°åÅå Çò¾Ú Çìêð» òñ¯º ÔÆ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÜò¶º ×°ðÇìñÅà êÅÇåôÅÔÆ Û¶òƺ ÇÕåÅì, ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé çÅ ê¹¼Ü Õ¶ ÁêîÅé Õðé òÅñÆ Ã³é AGAH Çò¾Ú ÕòÆ Ã¯Ôä òñ¯º ÇñÖÆ ×ÂÆÍ ÇÂö åð·» Õ¾°Þ ìzÅÔîä ÕòÆÁ» ðÅî å¶ ÇôÎÁÅî ÁÅÇçÕ ò¼ñ¯º ÇÂé·» ÔÆ ÃÇîÁ» Çò¾Ú çÃî ×z³æ òð×Æ éÇÖ¾è ÇñÖå ÇåÁÅð ÕÆåÆ ×ÂÆÍ ÁäÜÅäê¹ä¶ Çò¾Ú Çüֻ é¶ ÇÂé·» ×°ðÈ ç¯ÖÆ ÇñÖå» ù ÁÅêä¶ ÒÒÃð¯å ×z³æÓÓ çÃäÅ ô°ðÈ Õð Çç¼åÅÍ Õ¯ÂÆ ÇÔ³çÈ î¹ÃñîÅé Ü» Á³×z¶÷ Ü篺 ÇÃ¼Ö ÇÂÇåÔÅà ìÅð¶ Õ¯ÂÆ öñå ÇìÁÅéÆ ÇñÖ Çç³çÅ ÔËÍ À°Ã òÕå Çüֻ Çò¾Ú ìóÅ ô¯ð îÚçÅ ÔËÍ ç¹¼è ç¶ À°ìÅñ ò»× ÃÅð¶ êÅö À°ìÅñ 12

ÁÅÇÂÁÅ êzåÆå Ô°³çÅ ÔËÍ Õ¾°Þ Ã 寺 ìÅÁç ÚÅð¶ ì³é¶ ô»åÆ êÃð Ü»çÆ ÔË, ÇÜò¶º Õ°¾Þ Ô¯ÇÂÁÅ ÔÆ éÔƺ Ô°³çÅÍ ÚÅÔÆçÅ å» ÇÂÔ ÃÆ ÇÕ À°é·» ÇòÇôÁ» éÅñ Ãì³èå ÇòçòÅé» å¯º Ö¯Ü íðêÈð ÇÕåÅì» ÇñÖòÅÂÆÁ» Ü»çÆÁ»Í ô¯zîäÆ Õî¶àÆ, Çç¼ñÆ Õî¶àÆ å¶ Ô¯ð ×°ðçòÅðÅ Õî¶àÆÁ», ÇÂà ճî Çò¾Ú êñÅÇé§× ìäÅ Õ¶ ï¯×çÅé êÅÀ°ºçÆÁ»Í ÇÂé·» ÇÕåÅì» ù Çëð dz×Çñô ÁÅÇçÕ ÷°ìÅé» Çò¾Ú Áé°òÅç ÕÆåÅ Ü»çÅÍ ÇÂÔ êzîÅÇäÕ ÃÅÇÔå ç¹éÆÁ» Çò¾Ú ìä¶ Ôð ×°ðçòÅð¶ Çò¾Ú êzÅêå Ô¯ ÃÕçÅÍ Áëïà ÇÕ ÇÂà åð·» éÔƺ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ÇÕö Ô¯ð ù ç¯ô ç¶ä çÆ æÅò¶º, ÇÃ¼Ö î¹ÖÆ, ×°ðçòÅðÅ Õî¶àÆÁ» ç¶ êzèÅé Ö¹ç ÔÆ ÇÃ¼Ö ê³æ çÆÁ» ì¶óÆÁ» Çò¾Ú Û¶Õ Õð ðÔ¶ ÔéÍ ×°ðìÅäÆ Áå¶ ÇÂÇåÔÅà ù ÇòçòÅé» çÆÁ» àÆî» ìäÅ Õ¶, ùñÞ¶ ԯ¶ ÇòÇ×ÁÅéÕ ã³×» éÅñ ÇåÁÅð ÕðéÅ ìäçÅ ÃÆÍ ñ§î¶ Ã 寺 ÁÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ ÕÅðÜ éÔƺ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ Ô» Õ°¾Þ ÇîôéðÆ Ã³ÃæÅò» ò¼ñ¯º Ü» Õ°¾Þ ÇòÁÕåÆÁ» ò¼ñ¯º Çé¼ÜÆ ÃÅèé» ç¹ÁÅðÅ ÇÂÔ Õ³î ÕÆå¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ êð ÇÂé·» ç¶ ÃÅèé ÁåÆ ÃÆîå Ôé, ð°ê¶ êËö çÆ ÕîÆ ÔËÍ ÇòçòÅé» ù ï¯× ÖðÚÅ ç¶ Õ¶ öòÅ éÔƺ ÕðòÅ ÃÕç¶Í ÛêÅÂÆ çÅ Õ³î ìÔ°å ÖðÚÆñÅ Áå¶ æÕÅÀ± ÇÕÃî çÅ ÔËÍ Áé°òÅç Çò¾Ú Ô¯ð íÆ Ç÷ÁÅçÅ î¹ôÕñ» ÁÅÀ°ºçÆÁ» ÔéÍ Ü¶ ÇÂÔÆ Õ³î ×°ðçòÅðÅ Õî¶àÆÁ» Ú¹Õ ñËä, Ô¯ð ì³Çéúº ÖðÚ¶ ð¯Õ Õ¶, ÇÃ¼Ö ÃÅÇÔå òñ ÇèÁÅé ç¶ ÃÕä, å» ìÔ°å ÃÅð¶ îÃñ¶ ÃÇÔܶ ÔÆ Ô¼ñ Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ Çüֻ Çòð°¼è öËð Çüֻ ù Õ°¾Þ íÆ ÇñÖä çÆ ÇÔ³îå éÔƺ êò¶×ÆÍ ÁÃƺ á¯Õ òÜÅ Õ¶ ÕÇÔ Ãջ׶ ÇÕ ÇÜà ÇñÖå çÅ ÔòÅñÅ Çòð¯èÆ ñ¶ÖÕ ç¶ ÇðÔÅ ÔË, ê³æÕ èÅðÅ òÅñ¶ ñ¶ÖÕ ÇÂà ù êÇÔñ» ÔÆ ð¼ç Õð Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ ÁêzòÅéå Ãð¯å» çÅ ÔòÅñÅ ÃÅù îé÷±ð éÔƺ ÔËÍ Ü篺 AHDI ÂÆ. Çò¼Ú Á³×ð¶÷» é¶ ê³ÜÅì Óå¶ ÕìÜÅ Õð ÇñÁÅÍ À°Ã òÕå ÇÃ¼Ö ë½Ü» íÅò¶º Ü³× Çò¾Ú ÔÅð ×ÂÆÁ» ÃéÍ ðÅÜ íÅ× Áå¶ Ç¼÷å îÅä Ö¹¼Ã Ú¹¼ÇÕÁÅ ÃÆÍ ìÔ°å ÃÅð¶ ÇÃ¼Ö ÃÈðî¶ â¯×ðÅ ×ðçÆ Áå¶ ìzÅÔîäÆ ÃÅÇ÷ô» ÕÅðé ñ¶Ö¶ ñ× ×Â¶Í ë½ÜÆ Õî»âð å¶Ü ÇóØ, ñÅñ ÇÃ³Ø å¶ êÔÅóÅ ÇÃ³Ø é¶ ÇÃ¼Ö ë½Ü» ù îðòÅÀ°ä ÇòÚ éÆÚåÅ çÆÁ» üí Ô¼ç» êÅð ÕðÇçÁ», ì¶ôðîÆ çÅ é§×Å éÅÚ ÕÆåÅÍ ÇÂà 寺 ìÅÁç ÇÜæ¶ ÇÕå¶ Õ¯ÂÆ ÇÃ¼Ö ÃÆ, À°Ô Õz¯Çèå Ô¯ À°ÇáÁÅÍ îé Õð Õ¶ À°é·» ö°ñÅîÆ ÃòÆÕÅð éÅ ÕÆåÆÍ Û¯à¶ ò¼â¶ Üæ¶ ìäÅ Õ¶ Ü» ÇòÁÕåÆ×å å½ð Óå¶, Çüֻ é¶ Á³×ð¶÷ ÔÕÈîå éÅñ ç¯ 13

Ô¼æ Õðé¶ ÜÅðÆ ð¼Ö¶Í ÇÂé·» Çé¼å çÆÁ» ìöÅòå» ù çìÅÀ°ä òÅÃå¶ ×¯ðÆ ÃðÕÅð ò¼ñ¯º ÇÜæ¶ êÈðÆ ÃõåÆ òðåÆ ÜÅ ðÔÆ ÃÆÍ À°æ¶ Çüֻ ù êÇåÁÅÀ°ä ñÂÆ ÖÅà ÇðÁÅÇÂå» íÆ Çç¼åÆÁ» ÜÅ ðÔÆÁ» ÃéÍ ÃðçÅð» ù ÷îÆé» Çç¼åÆÁ» ×ÂÆÁ»Í ð¯êó ÇòÖ¶ Ãåñ°Ü çÇðÁÅ Óå¶ ò¼âÅ ì³é· îÅð Õ¶ ÃðÔ³ç éÇÔð çÆ ê¹àÅÂÆ ô°ðÈ ÕÆåÆÍ ÇÜà Çò¼Ú ÇòÔñ¶ ñ¯Õ» ù ÕÅëÆ ð°÷×Åð ÇîÇñÁÅÍ éÇÔð ÇåÁÅð Ô¯ Õ¶ ÇÂà êÅäÆ éÅñ ëÃñ» òè¶ð¶ Ô¯ä ñ¼×ÆÁ»Í ÇÃòñ å¶ ÃðÕÅðÆ é½ÕðÆÁÅ Çò¼Ú íÆ ÕÅëÆ ñ¯Õ» ù é½ÕðÆ Çç¼åÆ ×ÂÆÍ Ã³é AHEG 寺 î×𯺠Çüֻ ñÂÆ ë½ÜÆ íðåÆ ç¶ çðòÅܶ íÆ Ö¯Ôñ Çç¼å¶ ×Â¶Í ÇÃ¼Ö ÇÃêÅÔÆ Á³×ð¶÷Æ ÃðÕÅð ñÂÆ ÇÂ¾Õ ò¼âÆ ôÕåÆ ìä Õ¶ À°íð¶Í êð ׯð¶ ÇÂÔ íñÆ í»å ÜÅäç¶ Ãé ÇÕ ÇÂé·» çÅ ×°¼ÃÅ ÇÕö òÕå íÆ ÇíÁÅéÕ ðÈê èÅðé Õð ÃÕçÅ ÔËÍ Á³çðñ¶ À°ìñ ðÔ¶ ñÅò¶ ù ÕÅìÈ Çò¼Ú ð¼Öä òÅÃå¶, çðìÅð ÃÅÇÔì Á³ÇîzåÃð çÅ êzì³è ÁÅêä¶ ÃðìðÅÔ æÅê Õ¶, ÁÇÃ¼è¶ ã³× éÅñ ÃðÕÅð ÁèÆé ÇñÁ»çÅÍ ÕæÅ Õðé Óå¶ ð¯Õ ñÅ Çç¼åÆ ×ÂÆÍ Ô¯ð íÆ ÃÅð¶ ò¼â¶ ×°ðçòÅÇðÁ» ÇòÚ ÁÅêä¶ Çé×ðÅé æÅê Çç¼å¶, íÅò¶º ôÕñ¯º ÇÂÔ ÇÃ¼Ö ÔÆ é÷ð ÇÕÀ°º éÅ ÁÅÀ°ºç¶ Ô¯äÍ Á³×ð¶÷Æ ë½Ü Çò¼Ú òëÅçÅðÆ éÅñ ÃðÕÅðÆ ÇâÀ±àÆ Õðé òÅñ¶, Õ°¾Þ ÇòÁÕåÆÁ» ù Çòô¶ô îÕÃç çÆ êÈðåÆ òÅÃå¶, ÒÒóå×ÆðÆÓÓ çÅ ð°åìÅ ç¶, Õ¶ ë½Ü Çò¼Ú¯º ê³ÜÅì ç¶ ò¼Ö¯ ò¼Öð¶ ÇÂñÅÇÕÁ» ÇòÚ Çéï°Õå ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ðÅèŠùÁÅîÆ â¶ð¶ òÅÇñÁ» çÅ êÇÔñÅ î¹ÖÆ, íÅÂÆ ÜËîñ ÇÃ³Ø ë½ÜÆ ÃÆÍ éÅîèÅðÆÁ» çÅ êÇÔñÅ î¹ÖÆ ðÅî ÇÃ³Ø (ÕÈÕÅ) ë½ÜÆ ÃÆÍ é½ð³×ÅìÅç òÅñÅ íÅÂÆ ìÆð ÇÃ³Ø ë½ÜÆ ÃÆÍ îÃåÈÁÅä¶ â¶ð¶ çÅ êÇÔñÅ î¹ÖÆ íÅÂÆ Áåð ÇÃ§Ø ø½ÜÆ ÃÆÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ Áåð ÇÃ§Ø Áåñ¶ òÅñÅ, Áåð ÇÃ§Ø ð¶ðÈòÅñÅ å¶ Áåð ÇÃ§Ø Ø¹§éÃòÅñÅ ÃÅð¶ ø½ÜÆ ÃéÍ ÇÂö åð·» êzÇüè ÒÒóåÓÓ ñ×í× ÃÅð¶ ë½Ü ÇòÚ¯º ÇñÁÅ Õ¶ Çë¼à ÕÆå¶ ×¶ ÃéÍ ÇÂé·» ÒÒÃðÕÅðÆ Ã³å»ÓÓ é¶ æ¯ó·¶ ÔÆ Ã Çò¼Ú Ú³×Å éÅî ÕîÅ ÇñÁÅÍ ñ¯Õƺ òÔÆð» ؼå Õ¶ ÇÂé·» ç¶ ÒÒêðòÚé ÃðòäÓÓ Õðé ñÂÆ â¶ÇðÁ» çÆ ô¯íÅ òèÅÀ°ä ñ¼×¶Í Ã Ã Á³×ð¶÷ ÁëÃð Áå¶ ò¼â¶ ë½ÜÆ ÜðéËñ íÆ ÇÂé·» ÒÒÃðÕÅðÆ Ã³å»ÓÓ ç¶ Úðé êðÃä ÁÅ Ü»ç¶ å¶ ìÅìÅ ÜÆ çÅ ÁôÆðòÅç êzÅêå Õðç¶Í ÇÂé·» ÒÒÃðÕÅðÆ îÔÅê¹ðÖ»ÓÓ é¶ ñ¯Õ» ç¶ ÕÇñÁÅä ñÂÆ ìÔ°å ÃÅð¶ éò¶º ëÅðî¹¼ñ¶ (åÜðì¶) ÂÆÜÅç ÕÆå¶Í ÇÜé·» ÇòÚ¯º Õ¾°Þ Õ° ÇÂÀ°º Ôé : 14

À ÁÅêä¶ ÁèÆé Ú¼ñä òÅñ¶ ÁçÅÇðÁ» ç¶ éÅî ×°ðçòÅð¶ éÅ ð¼Ö Õ¶, â¶ð¶, áÅá, í½ð¶ Áå¶ ÇàÕÅä¶ àÕÃÅñ éÅî êzÚñå Õðé¶Í Á ÇÂé·» æÅò» Çò¾Ú ÇéôÅé, (Þ³âÅ) é×ÅðÅ, ÔÇæÁÅð éÅ ð¼Öä¶Í  ÇÂé·» â¶ÇðÁ» ÇòÚñ¶ ÃÅð¶ ÇòÁÕåÆÁ» ò¼ñ¯º éÆñ¶ êÇÔðÅò¶ ÇåÁÅ× Õ¶, ÃëËç íÅò ôλåÆ ç¶ êzåÆÕ ìÃåð èÅðé Õðé¶Í à ÇÃð Óå¶ ò¼âÆÁ» çÃåÅð» çÆ æ», Çé¼Õ¶-Çé¼Õ¶ êàÕ¶ ì³é·ä¶Í Ô êËð» Çò¾Ú Ü°¼åÆ êÅÀ°ä çÆ æ» ÖóÅò» êÇÔéäÆÁ» Ü» é§×¶ êËðƺ ÇòÚðéÅÍ Õ ÇÕðêÅé Ö³âÅ Ü» Ô¯ð ðòÅÇÂåÆ ÇÃ¼Ö ôÃåð» çÅ Çòð¯è ÕðéÅÍ Ö Çå³é ë¹àÆ ÇÕðêÅé çÆ ìܶ ×Ååð¶ òÅñÆ Û¯àÆ Ü» åòÆå é°îÅ ×ñ Çò¾Ú ÇÕðêÅé êÅÀ°äÆÍ × ×°ðìÅäÆ çÅ ÃÔÆ Ç×ÁÅé ç¶ä çÆ æÅò¶º î³åð êÅá, ÁÖ³â êÅá, óêà êÅá Áå¶ Ô¯ð ÕÂÆ åð·» ç¶ êÅá êzÚñå ÕðéÅÍ ×¹ðìÅäÆ ç¶ éÅñ ìÇÚ¾åð éÅàÕ (ÁÖ½åÆ çÃî ×z§æ) ù À¹åÅðéÅÍ Ø ÇÕö íÆ î¹ôÕñ òÕå Ú³×Æ ÃñÅÔ éÅ ç¶ Õ¶, ÁðçÅà ܻ ÇÕö åð·» ç¶ î³åð êÅá ç¶ ðÅÔ êÅÀ°äÅÍ Ù ÇÕðåÆ Çüֻ çÆ ÕîÅÂÆ âÕÅðé òÅñÅ, éò» ê¹ÜÅðÆ åìÕÅ êËçÅ ÕðéÅ, ܯ ñ¯Õ» çÆ ÕîÅÂÆ éÅñ ×°ñÛðð¶ À°âÅò¶Í Ú ÇòÁÅÔ éÅ ÕðòÅ Õ¶ Ç×zÃå îÅð× çÅ ÇåzÃÕÅð ÕðéÅ å¶ â¶ÇðÁ» Çò¾Ú ÁéËåÕ (êð åé í¯× å¶ î¹³â¶ìÅÜÆ) Õ³î» ù òèÅÀ°äÅÍ Û â¶ÇðÁ» ù ÁÅêäÆ Çé¼ÜÆ îÅñÕÆ ìäÅ ñËäÅÍ Ü Úó·å ç¶ êËö ù ê³æÕ ÇÔå» Çò¾Ú éÅ òðå Õ¶, ÁËô êzÃåÆ Çò¾Ú ð¯Ôó ç¶äÅÍ Þ öËðåî³ç é½Ü°ÁÅé ÇåÁÅð Õðé çÆ æÅò¶º, ö°ñÅî ÜÇÔéÆÁå òÅñ¶, ÜÆ Ô÷Èðƶ à°Õóì¯Ú, Ç×ÁÅé 寺 Õ¯ð¶, ÇòÔñó» çÆÁ» èÅó» ÖóÆÁ» ÕðéÆÁ», ×z³æÆ æÅêä¶Í ß ê¹¼åð ç¶ä ç¶ ç¹ôà Õðî ðÅÔƺ ñ¯Õ» çÆÁ» éÅ ÃîÞ, ùÔ» èÆÁ» ù â¶ÇðÁ» Çò¾Ú ì¹ñÅ Õ¶ ÃðÆðÕ ô¯ôä ÕðéÅÍ à Çüֻ Á³ç𯺠ÃòËîÅä íÇðÁÅ ÁäÖÆñÅ å¶ Ü°ÞÅðÈ Ã¹íÅÁ õåî Õð Õ¶, ö°ñÅî îÅéÇÃÕåÅ òÅñ¶ ìäÅÀ°äÅÍ 15

á ×°ðìÅäÆ ò¼ñ¯º ð¼ç ÕÆå¶ ×¶ ìzÅÔîäÆ Õðîջ⻠ù ÇÃ¼Ö ÃîÅÜ Çò¼Ú, ÷¯ð ô¯ð éÅñ ÚÅñÈ ÕðéÅÍ â ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÆ îÈðåÆÁÅ ò»× Ü» ÇòÁÕåÆÁ» ò»× êÈÜÅ ÕðòÅÀ¹äÆÍ ã ÁäÖÆñ¶ ÇÃ¼Ö ×íðÈÁ» çÅ ÁêîÅé ÕðéÅ Ü» À°é·» ù ÒÒî³åð ÜÅêÓÓ ç¶ ðÅÔ à¯ð ç¶ä ñÂÆ Õ¯Çôô ÕðéÆÍ ä ÃðÕÅð çÆ ÇÕö òèÆÕÆ Çòð°¼è éÅ Õç¶ Ö¹ç ÜìÅé Ö¯ÔñäÆ, éÅ ÁÅêä¶ Ú¶ÇñÁ» ù ÇÂà êÅö ïÚä ç¶äÅÍ å ×°ðìÅäÆ çÆ æÅò¶º ÁÅêäÆÁ» ÒÒÕÇòåÅò» çÅ ÕÆðåéÓÓ (èÅðéÅò») êzÚñå ÕðéÅÍ æ ÃÈðî×åÆ òÅñÅ ÇÂÇåÔÅà éŠùäÅ Õ¶, îé Øóå ÞÈáÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ÚÅñÈ ÕðéÆÁ»Í ç îÅà çÅ ì¶ñ¯óÅ Çòð¯è Õð Õ¶ Çüֻ ù ÕÅÇÂðåÅ òÅñ¶ ðÅÔ à¯ðéÅÍ è é×ÅðÅ éÅ òÜÅ Õ¶ Ã³Ö å¶ à¼ñÆÁ» ÖóÕÅÀ°äÆÁ»Í é ðÅÜ Õð¶×Å ÖÅñÃÅ òÅñÅ ç¯ÇÔðÅ ì³ç ÕðÅÀ°äÅÍ ê ÁðçÅà î×𯺠ÒÒܯ ì¯ñ¶ ï ÇéÔÅñÍ ÃÇå ÇÃðÆ ÁÕÅñÓÓ, òÅñÅ ÜËÕÅðÅ ì³ç ÕðÅÀ°äÅÍ ë ÇÃ³Ø å¶ ÖÅñÃÅ ôìç çÆ æ» Ã³å, ìzÔî Ç×ÁÅéÆ, À°çÅÃÆ Çéðîñ¶ öòÅ ê³æÆ éÅî êzÚñå Õðé¶Í ÇÂÔ Ãé Õ°¾Þ Çòô¶ô é°Õå¶ ÇÜé·» ù ë½Ü Çò¾Ú¯º ÇåÁÅð Õð Õ¶ í¶Ü¶ ÒÒÃðÕÅðÆ Ã³å»ÓÓ é¶ ê³ÜÅì Çò¾Ú ñÅ×È Õðé çÆ ÒÒå鯺 î鯺 öòÅÓÓ ÕÆåÆÍ Á³×ð¶÷ ÃðÕÅð ò¼ñ¯º, ÇÂé·» â¶ÇðÁ» ù ÷îÆé» íÆ Çç¼åÆÁ» ×ÂÆÁ» å¶ Ôð åð·» çÆ Ã¹ð¼ÇÖÁÅ ÛåðÆ íÆ Çç¼åÆ ×ÂÆÍ ë½Ü Çò¾Ú¯º Úñ¶ ÜÅä ç¶ ìÅòÜÈç ÕÂÆ ÃÅð¶ ÒÒóå»ÓÓ çÆ ÔÅ÷ðÆ ë½Ü ç¶ ðÇÜÃàð» Çò¼Ú À°Ã¶ åð·» ñ¼×çÆ ðÔÆ, åéÖÅÔ Øð ê¹¼ÜçÆ ðÔÆÍ À°é·» Ççé» Çò¾Ú ÃðÕÅð çÆ Ç¼ÛÅ ç¶ î¹åÅÇìÕ Õ³î Õðé òÅñ¶ ÃÅð¶ ÇÃð Õ¼ãò¶º ÒÒóåÓÓ êÈð¶ ò¼â¶ ê³ÜÅì Çò¾Ú ÒÒîÔÅé ê³æÕ Ã¶òÅÓÓ ìó¶ èóñ¶çÅð ã³× éÅñ Õð ðÔ¶ ÃéÍ Ü篺 ÕñÕ¼å¶ å¯º íÅðå çÆ ðÅÜèÅéÆ ìçñ Õ¶, Çç¼ñÆ ÇñÁ»çÆ ×ÂÆ ÃÆÍ À°Ã òÕå ìðåÅéÆÁ» çÅ ÃîðÅà, ÜÅðÜ ê³Üò» Çòô¶ô å½ð Óå¶ ê¹¼ÇÜÁÅ ÃÆÍ êÇÔñ» ç¶ô íð Çò¼Ú À°åôÅÔ êËçÅ Õðé ñÂÆ, 16

ÒÒׯñâé Ü°ìñÆ ëñ¶îÓÓ, íÅò ÃÅð¶ ÇÔ³ç¹ÃåÅé Óå¶ êÈðé ðÅÜÃÆ åÅÕå ÜîÅ ñËä çÆ Ö¹ôÆ Çò¾Ú, æÅÀ°º æÅÂƺ ò¼â¶ ôÇÔð» Çò¼Ú ð³×Å ð³× ÃîÅ×î ÕÆå¶ ×Â¶Í ÇÂ¾Õ Á³×ð¶÷Æ ðÅÜ çÆ êzåÆÕ, ëñ¶î (ð½ôé ÇÚðÅ×) íÆ ÖÈì Ø°îÅÂÆ ×ÂÆÍ ÁÅÖðÆ ôÅÔÆ Üôé» Çò¼Ú ÇÜæ¶ ò¼â¶ ò¼â¶ ׯð¶ ÁëÃð ôÅÇîñ ԯ¶ À°æ¶ ö°ñÅî îÅéÇÃÕåÅ òÅñ¶, àȼÕóì¯Ú íÅðåÆ íÆ ôÅîñ Ô¯Â¶Í ÇÂà ÜÆ Ô÷ÈðÆ ìçñ¶ À°é·» ù Õ°¾Þ à¹Õó¶ (ÇÖåÅì, ðÈê¶ ÷îÆé ÁÔ°ç¶Í) Ú¼àä ù Çîñ Ü»ç¶ ÃéÍ ðÅÜéÆÇåÕ ñ¯Õ» çÅ Õ¯ÂÆ çÆé ÇÂîÅé éÔƺ Ô°³çÅ, ÃòÆÕÅð Õð ñËºç¶ Ô»Í Ü¯ ÁÅêä¶ ÁÅê ù óå í×å ÁÚÅðÆÁÅ ÇðôÆ î¹éÆ, èðî ç¶ î¹ÖÆ ÁÖòÅÀ°ºç¶ Ô¯äÍ Ü篺 À°Ô ÒÒîÔ»ê¹ðÖÓÓ, ç¶ô Óå¶ ðÅÜ Õðé òÅñ¶, ìç¶ôÆ ÔÅÕî» ù ÁôÆðòÅç ç¶äÍ èðî ÛåðÆ ìÖÇôô ÕðéÍ À°é·» çÆ Úó·çÆ ÕñÅ ñÂÆ ÁðçÅû ÕðéÍ ÁÅê¯ ÁÅêä¶ èðî ×z³æ» Çò¾Ú¯º êðî êÇò¼åð ôìç Ãñ¯Õ êó·Õ¶, À°é·» ìç¶ôÆ èÅóòÆÁ» ù üڶ ù¼Ú¶ Ô¯ä çÅ èÅðÇîÕ ÃðàÆÇøÕ¶à ÜÅðÆ Õð ç¶ä.........Í å¶ Çëð íÆ ÁÅêä¶ ÁÅê 駱 èðî î¹ÖÆ ×ðçÅéä, å» ÕÇÔäÅ êò¶×Å : ÕÈó° ì¯Çñ î¹ðçÅð° ÖÅǨ ÁòðÆ é¯ ÃîÞÅòÇä ÜÅǨ î¹áÅ ÁÅÇê î¹ÔŶ ÃÅæ˨ éÅéÕ ÁËÃÅ ÁÅ×È ÜÅê˨ (î. A. AD@) ÜÅðÜ ê³Üò¶º ù óé AIAA ç¶ ÇÂà ñÅÃÅéÆ ðÅÜÃÆ ÇÂÕ¼á Çò¾Ú, ê³ÜÅì ç¶ ÇÂÕ À°µØ¶ ÒÒóåÓÓ Áåð ÇÃ§Ø îÃåÈÁÅäÅ é¶ ê³ÜÅì ò¼ñ¯º å¶ ÃîÈÔ Çüֻ ò¼ñ¯º Úó·çÆ ÕñÅ çÅ ÁôÆðòÅç ç¶ Õ¶ ÇÕðåÅðæ ÕÆåÅÍ ÇÂà åð·» ÇÂÔ Ã³å ÜÆ, ׯðÆ ÃðÕÅð ç¶ é÷ð¶ Õðî ìä¶Í ׯðÆ ÃðÕÅð ù èÅðÇîÕ ÃðêzÃåÆ Çç¼åÆÍ ÇÂòÜÅé¶ Çò¼Ú ׯðÆ ÃðÕÅð é¶ ÷ð ÷îÆé å¶ îÅä ÃÇåÕÅð Çò¼Ú ã¶ð ÃÅðÅ òÅèÅ Õð Çç¼åÅÍ ÕÂÆ ÃÅð¶ ò¼â¶ ׯð¶ ÁëÃð, óå ÜÆ ç¶ â¶ð¶ Çò¼Ú ÁÅ Õ¶ í¶àÅò» Áðêä Õðç¶, ìÅìÅ ÜÆ ç¶ Úðé» å¶ î¼æÅ à¶Õ Õ¶ îÔ» ê¹ðÖ» ù Ô¯ð ò¼â¶ Õð Ü»ç¶Í ׯð¶ ÁëÃð» éÅñ ÁŶ ÕÅñ¶ êÆñ¶ ÁëÃð, Çê¼Û¶ ÇÕò¶º ðÇÔ ÃÕç¶ Ôé? À°é·» íÆ ìÅìÅ ÜÆ Á¼×¶ í¶àÅò» Áðêä Õð Õ¶, éîôÕÅð» ÕðéÆÁ»Í Çëð íñÅ ÁÅî Ü³å» ÜéÅðçé Ã³å» ç¶ Úðé» å¶ ñ§ÇîÁ» êË Õ¶ â³âòå ÇÕÀ°º éÔƺ Õð¶×Æ? ìÅìÅ ÜÆ ù ð¼ìÆ ÁòåÅð, ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÅ ÖÅà ðÈê, Ǿկ ÇÂôÅð¶ éÅñ Ãí çÆ ÇÕÃîå ìçñ ç¶ä òÅñ¶ ÇÕÀ°º éÔƺ î³é¶×Æ? ÜÆ Ô» Ã¼Ú ÇÂÔÆ ÔËÍ Á¼Ü íÆ ò¼â¶ ÁëÃð å¶ ò÷Æð ÇÂö åð·» Ã³å» 17

çÆ îÔÅéåÅ Çò¼Ú ÁæÅÔ òÅèÅ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Á³çð ÖÅå¶ ÇÂÕÇîÕ ÔéÍ ÒÒå±³ îËù î¹¼ñ» ÜÆ ÁÅÖƺ, î˺ åËù ÕÅÜÆ ÜÆ ÁÅÖ»×ÅÓÓÍ ïÅðÆ ê¼ÕÆ ðÔ¶×ÆÍ Á½Ö¶ òÕå ç¯ò¶º ÇÂ¾Õ çÈܶ ç¶ Õ³î ÁÅò»×¶, ò³â Õ¶ Ûջ׶.........Í ÇêÛñ¶ â¶ã ý ÃÅñ 寺 ÁÇÜÔ¶ îÔÅê¹ðÖ ÚÅð¶ ì³é¶ èðî Óå¶ ÔÅòÆ Ô¯Â¶ ò¶Ö¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ÇòÚ¯º ÇÕö ù ê¹¼Û ò¶Ö¯ óå×ÆðÆ çÆ Ã³×ñÆ Õ»ôÆ éÅñ é¼æÆ Õðé Çò¾Ú ëÖð îÇÔÃÈà Õðé×¶Í ÁÖ¶, ÃÅⶠÃí 寺 êÇÔñ¶ óå ÜÆ é¶ Õ»ôÆ å¯º ÇòÇçÁÅ êó·Æ ÃÆÍ À°ÔÆ Õ»ôÆ òÅñÆ ìzÅÔîäÆ ÇòÇçÁÅ ÇÂé·» çÅó·Æ նû òÅñ¶ ìzÅÔîä» é¶ Çüֻ Á³çð á¯Ã ÇçåÆ ÔËÍ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÇÂÔÆ ÇìêðÆ ðÆå» (ܯ ×°ðîÇå 寺 À°ñà Ôé) Çüֻ ù Ú³×ÆÁ» ñ¼×ä ñ¾× êÂÆÁ»Í Á¼Ü Çüֻ çÅ ×°ðÈ ôìç éÔƺ ÔË Ç×ÁÅé éÔƺ ÔËÍ Ôð ÁËðÅ ×ËðÅ é¼æÈ ÖËðÅ Çüֻ çÅ ×°ðÈ ìä Ú¹¾ÇÕÁÅ ÔËÍ À°°Ã çÅ êÇÔðÅòÅ å¶ ôÕñ íÅò¶º Õ¯ÂÆ íÆ Ô¯ò¶Í ÁÃƺ ÃÅð¶ ÔÆ ÒÒóå Ô» ÃÅð¶ ÔÆ ÇÃêÅÔÆ Ô»ÓÓÍ Ã³å» çÆ òÖðÆ Õ¯ÂÆ ôÎz¶äÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ éÔƺ ìäÅÂÆÍ Ôòà ն ì³ç¶, òëÅ Õ¯ ì¶Ú ç¶å¶ ÔËºÍ Ö¹çÅ Õ¶ Øð ÕÆ ÇÕÁÅ ÕÔƶ, ÇïÔ Ö¹çÅ Õ¯ ì¶Ú ç¶å¶ ÔËºÍ (ÇÂÕìÅñ) @@@

C. ×¹ðìÅäÆ ç¶ Áðæ» çÆ Ã§êzçÅ Ú¾ñä ç¶ ÕÅðé (îÃñÅ àÕÃÅñ çÅ) ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ç¶ ê¿éÅ AC 寺 AG å¾Õ ÇÂ§Þ ÇñÇÖÁÅ þ: ×¹ðìÅäÆ ç¶ Áðæ» çÆ Ã§êzçÅ Ú¾ñä ç¶ ÕÅðé çÃî êÅåôÅÔ ìÚé ÕÆå¶, þí ÇÃ§Ø ×¹ðìÅäÆ ù ïè Õ¶, ÃîÞ Õ¶ ÇòÚÅð Õ¶ Áå¶ ÇÚ¾å ÇàÕÅ Õ¶ êÇó·ÁÅ Õð¯Í ÇÂÔ 18

ùä Õ¶ íÅÂÆ çÇÂÁÅ ÇÃ§Ø ÁÅÇç î¹ÖÆ Ççػ é¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ, Ô¶ ×ðÆì ÇéòÅÜ ÜÆ, Áðæ» Çìé» ×¹ðìÅäÆ çÆ ô¹¾èÆ Áô¹¾èÆ çÅ êåÅ éÔÄ ñ¾×çÅÍ å» Ô÷Èð é¶ ÇÕÔÅ, Ççد! ÃÅâÅ ÇÂÕðÅð ÇðÔÅ, Ô¹ä å» Ü§×» ï¹¾è» çÅ òÕå þ, ÇòÔñ¶ Ô¯ Õ¶ Áðæ êó·Åò»×¶Í Ü篺 Õñ×Æèð ÇêåÅ ÜÆ, Ãðì§Ã òÅð Õ¶ î¹ÕåÃð ÃÅÇÔì ๾àÆ ×§ã Õ¶, ÃÅì¯ ÕÆ åñò§âÆ ÁŶ å» Ççػ é¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ Ô÷Èð, Ô¹ç Áðæ êó·ÅÀ¹ä çÆ ÇÕðêÅ Õð¯, å» Ô÷Èð é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ å¹ÃÄ èÆðîµñ ç¶ êÅà ÕðåÅðê¹ð ç¹ÁÅì¶ ÇòÚ ÜÅÀ¹Í ê¿Üò¶º êÅåôÅÔ é¶ ìÅäÆ çÆ ìÆó ðÚÆ þÍ À¹Ã ÇòÚ é½ò¶º êÅåôÅÔ çÆ ìÅäÆ ÇñÖä òÅÃå¶ Ü×·Å ÖÅñÆ Û¾âÆ ÔË, À¹Ô ÃðÈê ñË ÁÅò¯Í éÅñ¶ ×¹ðìÅäÆ êó·» ç¶Âƶ éÅñ¶ Áðæ êó·Å ç¶ÂÆÂ¶Í Ô¹Õî î§é Õ¶ BE ÇÃ§Ø èÆð îµñ Õ¯ñ ×Â¶Í èÆð î¾ñ é¶ À¹µåð Çç¾åÅ ÇÕ çÃò¶º êÅåÃÅÔ òÆ À¹Ô¯ ÃðÈê Ôé, է᯺ À¹ÚÅð ñËäÍ î¶ð¶ êÅïº ò¾ÇâÁ» çÆ ìõÇôô ÇÕª Ö¯Ô§ç¶ Ô¯? ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ Ççػ é¶ ÖÅñÆ òÅêà ÁÅ Õ¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ èÆð î¾ñ ÇÂà êzÕÅð ÕÇÔ§çÅ þÍ (Çí¾âð»òÅñÆ) àÕÃÅñ ÃzÆ çîçîÅ ÃÅÇÔì, Ô÷Èð é¶ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø ù ÇñÖÅðÆ ñÅ Õ¶ ÁÅêäÆ êÇò¾åð ðÃéŠ寺 ÃÅðÅ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ Õ§á¯º ÀÚÅðé ñ¾×¶Í Ãò¶ð¶ ÇñÖÅªç¶ Áå¶ ôÅî ù Áðæ êó·Åªç¶ ÃéÍ DH Ççػ ù Áðæ êó·ÅÂ¶Í ÇÂà êzÕÅð I îÔÆé¶ I Ççé ÇòÚ ÇÂÔ ÕÅðÜ ÕÆåÅ Áå¶ ÃÅðÆ ìÅäÆ é½ò¶º êÅåôÅÔ ÜÆ çÆ ìÅäÆ Ãî¶å ý 寺 ÁáÅðÔ çà ìÆà å¾Õ çêÈðé ÕÆåÆÍ ÇÂÕ ñ× îÅåð çÅ òÆ ëðÕ ÃÇå×¹ð» 鶶 éÔÄ êÅÇÂÁÅÍ ÃzÆ çÃî¶ô ÇêåÅ ÜÆ å¯º Áðæ ùä Õ¶, ÇÂÔ ÃÅð¶ DH ÇÃ§Ø ÔÆ ìzÔî Ç×ÁÅé êÅ Õ¶, ÜÆòé î¹Õå å¶ Çìç¶Ô-î¹Õå Ô¯ ×Â¶Í ÇÕö ù ÃðÆð çÅ Ú¶åÅ éÅ ÇðÔÅÍ ÇÂÔ ò¶Ö Õ¶ ×¹ðÈ ÜÆ é¶ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø ù ÁÅÇ×ÁÅ ÇçåÆ ÇÕ íÅÂÆ ÃÅÇÔì å¹ÃÄ çÈܶ Ççػ ò»× Çìç¶Ô î¹Õå Ô¯ Õ¶ þí Õ¹¾Þ Û¾óäÅ éÔÄ, Ãׯº öòÅ ÕðéÆ þÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ AC 寺 AG) ìÔ¹å¶ àÕÃÅñÆ Ãà¶Ü» Óå¶ ÇÂà åð·» ÇìÁÅé Õðç¶ Ôé ÇÕ DH Ççػ ù ×¹ðìÅäÆ ç¶ Áðæ êó·Å¶ å» DF ÇÃ§Ø Ãäç¶ÔÆ À¹µâ À¹µâ Õ¶ þÚÖ¿â Úñ ×Â¶Í ÇÂé·» ç¯Ô» ù íÅÂÆ çÆê ÇÃ§Ø Áå¶ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø ù Ô÷Èð é¶ ëó ÇñÁÅ Áå¶ ÇÕÔÅ, å¹ÃÄ Ã¶òÅ ÕðéÆ þ å» ÇÂé·» ç¯Ô» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ îÔÅðÅÜ 19

ÁËÃÆ ÁòÃæÅ ë¶ð ÇÕå¶ êåÅ éÔÄ ÇîñäÆ þ ÇÕ éÔÄ? ÇòÚÅð : ×¹ð ë¹ðîÅé þ - ÒÁÅ×Ë ÜÅÇå ðÈê¹ é ÜÅÇÂ¨Ó (ÁÅÃÅ î: C) ×¹ðÈ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ Á¾×¶ ç¶ÔÆ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÆ, ÜÅÇå òÆ éÔÄ Ü»çÆÍ ð¾ìÆ çð×ÅÔ ÃÈõî þ, À¹æ¶ ÃæÈñ ÚÆ÷ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÆÍ ÇÂÔ ç¶Ô» ÇÕò¶º À¹µâ ×ÂÆÁ» Áå¶ Ççػ ù ×¹ðìÅäÆ Áå¶ çÃò¶º êÅåôÅÔ éÅñ¯º Ô¯ð ÇÕÔóŠþÚÖ¿â ÇêÁÅðÅ ÃÆ? ×¹ð ë¹ðîÅé þ : Üì¹ ñ×¹ îÇé ìËÕ¹§á ÕÆ ÁÅÇè åì ñ×¹ ԯǠéÔÆ Úðé ÇéòÅù¨ (ê¿éÅ CBE) îÅàÆ îÅàÆ Ô¯ÂÆ Â¶Õ¹¨ ð¯òéÔÅð¶ ÕÆ Õòé à¶Õ¨ (ê¿éÅ HHE) ܶ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø Áå¶ íÅÂÆ çÆê ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ Ã¾ÚÖ¿â çÆ ÁÅà ð¾ÖÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ å» ÃÇå×¹ð ÕÇÔ§ç¶ Úðé» ÇòÚ ÇéòÅà ԯ ÔÆ éÔÄ ÃÕçÅÍ çÃò¶º êÅåôÅÔ å» íÅÂÆ îéÆ ÇçØ, íÅÂÆ çÆê ÇÃ§Ø ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé, Õ¹¾Þ ÔÆ Ã ìÅÁç ×¹ðÈ Ô¹Õî ç¶ À¹ñà ÇÂÔ Ã§å ÇÕª ÁÖòÅÀ¹ä ñ¾×¶? ÕÆ ÇÂé·» çÆ ÁòÃæÅ ×¹ðÈ ç¶ ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» Áå¶ íÅÂÆ çÆê ÇçØ, íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø éÅñ¯º ò¾âÆ ÃÆ? ×¹ðÈ ÜÆ ÇÂé·» ÃÅÇðÁ» ù ÒíÅÂÆÓ ÁÅÖ Õ¶ çì¯èé Õðç¶ ðÔ¶Í Çëð òÆ ×¹ðÈ Ô¹Õî ç¶ À¹ñà ÇÂÔ Ã§å Á¾Öð àÕÃÅñÆ Ã§å» ç¶ éÅò» éÅñ ÇÕª ñ¾×Å? åÅåêðÜ ÇÂÔ þ ÇÕ ÇñÖå ÖÅñÃÅ ÜÆòé ç¶ ê¿éÅ AG ç¶ æ¾ñ¶ òÅñ¶ ܯ êÇÔð¶ Ôé, ÇÂÔ Õ¶òñ àÕÃÅñÆ ÇÕåÅì» ÇòÚ ÔÆ ÔéÍ ÇÂÔ ÔòÅñÅ ÇÕö ÇÂÕ òÆ ê¹ðÅåé ×z§æ ÇòÚ çðÜ éÔÄ þÍ çÃò¶º êÅåôÅÔ é¶ õÅñÃÅ ê¿æ (×¹ðÈ ÕÅ ê¿æ) ÃÅÇÜÁÅ þ, Õ¯ÂÆ àÕÃÅñ éÔÄ ÚñÅÂÆÍ ìÚé ÕÔ¶ Ôé, ÒÁÅÇ×ÁÅ íÂÆ ÁÕÅñ ÕÆ åìË ÚñÅÇÂú ê¿æÓ ÇÕå¶ òÆ ÁËÃÅ ÇñÇÖÁÅ éÔÄ ÇîñçÅ ÇÕ ÁÅÇ×ÁÅ íÂÆ ÁÕÅñ çÆ åìË ÚñÅÇÂú çîçîÆ àÕÃÅñÍ àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÇÂÔ ÃÅðÅ Õ¹¾Þ îé¯ ØÇóÁÅ þÍ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ ç¯ àÕÃÅñ» ÚñÅÂÆÁ» êð ܯ çêzçÅÂÆ êzäÅñÆ ÇñÖÆ Çëðç¶ Ôé ÇÂà ÇòÚ Çå§é àÕÃÅñ» ÇÂé·» ÇñÖÆÁ» Ôé, ÇÜé·» ÇòÚ ÇÂÕ àÕÃÅñÆ î¹ÖÆ Çé×¹ðÅ þ, ì¶-Á§ÇîzåÆÁÅ þ, À¹Ã çÅ é» Ã§å ëåÇÔ Ú§ç þ, ÇÜà àÕÃÅñ çÅ î¹ÖÆ Çé×¹ðÅ þ, À¹Ô àÕÃÅñ ÇÃ¾Ö ê¿æ çÅ ÕÆ Ã§òÅð¶×Æ? ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ÇÂÔ òÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ ÃÅâÆ àÕÃÅñ íÅÂÆ çÆê ÇÃ§Ø å¯º ÚñçÆ þ êð ÇÂé·» çÆ 20

ÇñÖÆ Ã§êzçÅÂÆ êzäÅñÆ ÇòÚ ÇÂé·» ç¶ Ã§å» ç¶ é» íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø ç¶ æ¾ñ¶ ÁÅªç¶ ÔéÍ Ô÷Èð çÃî êÅåôÅÔ ÕÇÔ§ç¶, ÒÖÅñÃÅ î¶ð¯ ðÈê þ ÖÅÃÓ, ÇÕå¶ éÔÄ ÇÕÔÅ ÇÕ àÕÃÅñÆ î¶ð¯ ðÈê þ ÖÅÃÍ Çëð ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂÔ àÕÃÅñ» Ô¹ä åÕ ÃÆéÅ-ì-ÃÆéÅ Ú¾ñÆÁ» ÁŪçÆÁ» ÔéÍ Ü篺 Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ (ÇÂé·» çÆ ÇñÖå î¹åÅìÕ) Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù Ç÷§î¶òÅðÆ Ã½ºêÆ å» ÕÂÆ àÕÃÅñÆÁ» ç¶ ÃÆé¶ êÅà ×Â¶Í îÅÞ¶ îÅñò¶ çÅ ÃòÅñ ÖóÅ Õð Çç¾åÅÍ îÅñò¶ òÅÇñÁ» é¶ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÕÔÅªç¶ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ç¶ ÕÔ¶ çÆÁ» è¾ÜÆÁ» À¹âÅÂÆÁ»Í þí ÜÅäç¶ Ôé ÇÕ ÃÆéÅ êÅà Ç×ÁÅ, ê¾× Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø ù ì§é· Çç¾åÆÍ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù îÅÞ¶ òÅÇñÁ» ê¾× ì§é· Çç¾åÆÍ Õ¯ÂÆ ÃÆéÅ ÇÕö êÅö, Õ¯ÂÆ ÃÆéÅ ÇÕö êÅö å¹ð Ç×ÁÅÍ íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ ç¶ Õæé î¹åÅìÕ, ÒÕÈó éÅ êÔ§¹Ú¶ ÃÚ é¯ Ã½ ØÅóå Øóƶ¨Ó àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÞÈá ù Ã¾Ú ìäÅÀ¹ä çÆ ÇòÁÕæ Õ¯Çôô ÕÆåÆ þ Áå¶ ê¿æ ù Ö¶ðȧ Ö¶ðȧ Õðé òÅÃå¶ êÈðÅ ï¯×çÅé êÅÇÂÁÅ þÍ Ã§å Çìôé ÇÃ§Ø ÜÆ î¹ðÅñ¶ òÅñ¶, ê¿Ü» ÇêÁÅÇðÁ» 寺 Á§Çîzå Û¾Õ Õ¶ ÇåÁÅð ìð ÇåÁÅð Ô¯Â¶Í ×¹ðìÅäÆ êó·ç¶, ôìç ÇòÚ Ã¹ðå ܯóç¶, ×¹ð î§åð, îÈñ î§åð çÅ ÜÅê Õðç¶Í ê¿âå åÅðÅ ÇÃ§Ø Áå¶ ê¿âå ÃÅèÈ ÇÃ§Ø å¯º Ü¯× î¾å, ê¹ðÅä, ÇÃîðåÆÁ», ÇòÁÅÕðä ÁÅÇç ÕÂÆ ×z§æ I ÃÅñ» ÇòÚ êó·¶ å¶ ÇòÚÅð¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ AI) ÇòÚÅð : ÇÔ§çÈ î¾å ç¶ ×z§æ êó·¶ Ô¯ä Õð Õ¶ ÔÆ àÕÃÅñÆ Ã§å, ÇÃðø A@ ëÆÃçÆ ÇÃ¾Ö î¾å çÅ êzÚÅð Áå¶ I@ ëÆÃçÆ ìzÅÔîäÆ î¾å çÅ êzÚÅð Õð ðÔ¶ ÔéÍ àÕÃÅñÆ Ã§å ÇÔ§çÈ î¾å ç¶ åÆðæ» çÆ ïÅåðÅ òÆ Õðç¶ ðÔ¶ Ü篺 ÇÕ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ åÆðæ» Óå¶ ÜÅ ò¾Ãä Áå¶ åÆðæ» Óå¶ ízîä Õðé çÆ ÇéÖ¶èÆ Õð ðÔ¶ ÔéÍ ×¹ð ë¹ðîÅé þ : ÒÒåÆðæ éÅåÅ ÇÕÁÅ Õð¶, îé îÇÔ îË« ×¹îÅ鹨ÓÓ (ê¿éÅ FA) ÒÒîñ ÔÀ¹îË è¯åÆ ÇÕòË é À¹åðË Ü¶ ÃÀ¹ åÆðæ éÅǨÓÓ (ê¿éÅ FD) ÇÂà çì§èÆ C@@ 寺 òÆ ò¾è Ô¯ð êzîÅä ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ ÇòÚ¯º Çç¾å¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ î¹ðÅñ¶ ÁÅÀ¹äÅ

21

ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ç¶ ê¿éÅ é§: BA Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : ÁÅê ÜÆ Á§Çîzå ò¶ñ¶ ÇÂÕ Ã ÔÆ êÔ¹ ë¹àÅñ¶ 寺 ñË Õ¶ Ôð ð¯÷ B ؿචÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ ÜÆ çÆ ÕæÅ ÕÇðÁÅ Õðç¶Í Çëð ÇòÇçÁÅðæÆÁ» 寺 çÈð Çéðñ¶ê ÇÃîðé íÜé ÇòÚ Ü¹ó¶ ðÇÔ§ç¶Í Ô¯ð ÇÕö ÇòÔÅð ÇòÚ ìÔ¹å ؾà ê˺ç¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ BA) ÇòÚÅð : ÇòÔñó» ùÔ¯ð ÇÕö ÇòÔÅð ÇòÚ êËä çÆ ñ¯ó òÆ ÕÆ þ? ÇÕðå ÕðéÅ ò§â ÛÕäÅ, ÇÂÔ ÇÕÃé¶ ÕðéÅ ÔË? ÇÕðåÆ Ô¯ä çÅ ÇÕå¶ Ç÷Õð å¾Õ éÔÄ ÁÅÇÂÁÅÍ ×¹ðÈ ç¶ ì¯ñ í¹ñÅ Õ¶ ÇÕÃçÅ ÇÃîðé Õðç¶ ðÔ¶Í ÇÜÔ Ç×zÔ¹ ìé ÃîðÃð ÕÆÁÅ å¶ Çòðñ¶ çÃÅÇð¨ (ê¿éÅ ICH) ÜËö Üñ îÇÔ Õîñ ÇéðÅñî î¹ð×ÅÂÆ éË ÃÅäË ÇÜÀ¹ Õîñ ðþ ÇòÚ êÅäÆ Ô¶¨ ÇòÚ¶ ×zÇÔ ÃçÅ ðþ À¹çÅÃƨ (ê¿éÅ A@G@) ØÅÇñ ÖÅÇ ÇÕÛ¹ ÔæÔ¹ ç¶Ç éÅéÕ¹ ðÅÔ¹ êÛÅäÇÔ Ã¶Ç¨ (ABDE) ÇÂé·» ÇÕÔóÆ ìÅäÆ çÆ ÕæÅ ÕÆåÆ À¹Ã ìÅäÆ ÇòÚ ÇÂÔ ìÚé éÔÄ Ãé? ÇÕÔóÅ ÇÂÕ»å íÅñç¶ ÃÆ? ×¹ðî¹Ö îÅÇÂÁÅ ÇòÚ À¹çÅÃÆÍ ÕÆ ÇÂÔ Ô¹Õî ×¹ðÈ é¶ Ü¯×ÆÁ» òÅÃå¶ ÕÆåÅ? Á¾×¶ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ çû êÅåôÅÔÆÁ» ù ÕóÅÔ êzôÅç çÅ í¯× ñòÅÀ¹äÅ þ, ÇÂà ñÂÆ ì¶ÔÅ ÁÅàÅ ç¶× ÇòÚ éÔÄ êÅÀ¹äÅÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ BB) ÇòÚÅð : ×¹ð ë¹ðîÅé þ : ìzÔîÇ×ÁÅéÆ ÕÅ í¯Üé Ç×ÁÅé¹ (ê¿éÅ BGC) ÃÇåéÅî¹ þ ÔÇð í¯× å¹ÔÅ𶨠(ê¿éÅ FID) ÃÇÚ ÖÅäÅ ÃÇÚ êËéäÅ....¨ (ê¿éÅ FI) çû êÅåôÅÔÆÁ» çÆ ÁÅåÇîÕ Ü¯å, Çéð§ÕÅð ÃÇå×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ù ÇÕÔóÅ ÁÅàÅ ÖòÅÀ¹äÅ ÚÅÔ¹§ç¶ Ôé? ÇòÇÚ Ã§×Çå ÔÇð êzí òÃË ÜÆÀ¹¨ (ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì) ܶ ×¹ðÈ ç¶ Çþֻ é¶, ç×å é¶ Û¾Õ ÇñÁÅ å» ×¹ðÈ é¶ ÛÕ ÇñÁÅÍ ìzÅÔîä ܯ ê¾æð çÆÁ» îÈðåÆÁ» ù í¯× ñòŪçÅ ÃÆ, À¹Ô¯ ÇÜÔ¶ í¯×» çÅ ×¹ðîÇå ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇòèÅé éÔÄ ÔËÍ ÒæÅñ ÇòÚ Çåé òÃåÈ êÂÆÀ¹ Ãå çå¯Ö¹ òÆÚÅ𯨠(ê¿éÅ ADBI) Õ¯ÂÆ ÇÃ¾Ö ÁÅêä¶ ÇÔðç¶ ðÈêÆ æÅñ ÇòÚ Ã¾Ú, çå¯Ö Áå¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðŠܯ î½å 寺 ðÇÔå Õð 綶ä òÅñÆ þ, ÇÂÔ ð¾ìÆ ×¹ä» éÅñ íÇðÁÅ 22

ÇÔðç¶ ðÈêÆ æÅñ ×¹ðÈ Á¾×¶ ð¾Ö¶, îé ì¶ÚË ÃÇå×¹ðȹ ÕË êÅÇè (ê¿éÅ BHF) îé ç¶ ðÅî ÇñÁÅ þ î¯ñ¨ (ê¿éÅ CBG) ÁËö í¯× ñòÅò¶Í ×¹ðÈ òÆ Ö¹ô å» ÇÃ¾Ö çÅ òÆ Ôñå êñå çòð ÜÅò¶×ÅÍ ÇÜÔó¶ ÁÅàÅ ÁÅÖð ÇòôàÅ Ô¯ Ü»çÅ þ, À¹Ã ù ×¹ðìÅäÆ ×¹ðÈ é¶ ÕÆ ÕðéÅ þ? ë¯Õ¶ Õðî ջ⻠ù ÇÃ¾Ö èðî ÇòÚ Õ¯ÂÆæ» éÔÄ þÍ ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ î¹åÅìÕ ÕóÅÔ êzôÅç çð êzòÅé ÕðÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þÍ ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ BB Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : ÕÇÔ§ç¶ ÇÂÕ òÅðÆ Ã§å» ù ×¹ðçòÅð¶ çÆ ×¯ñÕ Ç×äé ñÅ ÇñÁÅÍ Ç×äç¶ ðÔ¶Í Çëð ð¯ ê¶ ÇÕ Ã§ÃÅðÆ Õ§î ÇÕª ñÅÇÂÁÅ þ? ¶éÅ Ãî» íÜé 寺 Çìé» ×¹÷Åð Ç×ÁÅÍ À¹é·» Ççé» ÇòÚ ÁÅê Á¾áÄ êÇÔðÄ B ỠۯÇñÁ» ç¶ çÅä¶ Áå¶ ÇÂÕ Ã¶ð êÅäÆ êÆ Õ¶ BC-BC ؿචÇÃîðé Õðç¶Í Õ¶òñ ÇÔÕ Ø¿àŠýºç¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ BB) ÇòÚÅð : ÕÆ Ã§å é¶ ×¹ðìÅäÆ ÇòÚ¯º éÔÄ êÇó·ÁÅ, ÒÔÅæ êÅÀ¹ ÕÇð ÕÅî ÃÇí ÚÆå¹ Çéð§Üé éÅñ¨Ó ÕÆ ÇÂÔ ÇÃîðé Õ¶òñ ÇòÔñó» òÅÃå¶ þ? ÒÛ¯âÇÔ Á§é ÕðÇÔ êÅÖ¿â é À¹Ô ùÔÅ×ä éÅ À¹Ç ð§â¨Ó ÒÜ× îÇÔ ìÕå¶ çÈèÅèÅðÆ ×¹êåÆ ÖÅòÇÔ òÇàÕÅ ÃÅðÆ¨Ó (ê¿éÅ HGC) ÇÜÔóÆ À¹Ô ÕæÅ Õðç¶ ÃÆ, À¹Ã ÇòÚ Õç¶ ÇÂÔ ìÚé éÅ ÁŶ? ÕÆ ×¹Èð ç¶ ÃÅð¶ ìÚéÅ çÆ À¹¦ØäÅ ÇÂé·» Ã§å» ç¶ ñ¶Ö» ÇòÚ ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ ÇÕ Ü¾à ÖÚðÅ Ö¹çÅ ù ñË ×¶ Ú¯ð, òÅñÆ ÕÔÅòå Ã¾Ú Õð ðÔ¶ Ôé?

@@@

D. Ç×ÁÅéÆ Ã¹§çð ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ BF Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : I-A@ ÃÅñ çÆ À¹îð ÇòÚ 23

ÁÖ¿â êÅáÆ ìä ׶ Áå¶ Á§Çîzå ÛÕ Õ¶ êÈðé ÖÅñÃÅ Ã¾Ü ×Â¶Í ÇÂÕ ê¿âå 寺 çÃÇ´å êó·Æ, ê¿âå ÜòÅñÅ çÅà À¹çÅÃÆ å¯º ×z§æ êó·¶, Ç×ÁÅéÆ í×å ðÅî 寺 ìzÔî Çò¾ÇçÁÅ ×zÇÔä ÕÆåÆÍ ÇòÚÅð : áÆÕ ÃîÞ ÁÅÂÆ ÇÕ ìzÅÔîä» å¯º ×z§æ êó·¶, ìzÅÔîä» å¯º ìzÔî Çò¾ÇçÁÅ ÔÅÃñ ÕÆåÆ å» ÃÅðÆ Ç÷§ç×Æ êzÚÅð òÆ å» ìzÅÔîäÆ î¾å çÅ ÔÆ ÕðéÅ ÃÆ å» À¹Ô ×¹ðîÇå ÇÃè»å» 寺 Õ¯Ô» çÈð ðÔ¶Í éÅñ¶ ÕÇÔ§ç¶ àÕÃÅñ Ú¾ñÆ íÅÂÆ çÆê ÇÃ§Ø å¯º å¶ êó·ç¶ ìzÅÔîä» Õ¯ñ ðÔ¶ ÔéÍ Ü¶ ìzÔî Çò¾ÇçÁÅ ìzÅÔîä» Õ¯ñ þ å» Çëð í×å» ù ×¹ðÈÁ» ù ×¹ðìÅäÆ À¹ÚÅðä çÆ ñ¯ó ÔÆ éÔÄ ÃÆÍ í¹¾ñ ׶ ìÚé : ÔîðÅ Þ×ðÅ ðÔÅ é Õ¯ÀȨ ê¿Çâå î¹ñ» ÛÅⶠç¯ÀȨ... ê¿Çâå î¹ñ» ܯ ÇñÇÖ çÆÁŨ ÛÅÇâ Úñ¶ Ôî ÕÛÈ é ñÆÁŨ (AAEH) ÃÇå×¹ð ÕÇÔ§ç¶ Ôé Üç ÇÂÔ ÇÃ¾Ö Áéîå» éÅñ ðñ Çîñ ÜÅä׶, ÇÂé·» çÅ å¶Ü ؾà ÜÅò¶×Å, Üç ÇÂÔ ÇÃ¾Ö Ô¯ Õ¶ ìzÅÔîä» òÅñÆÁ» ðÆå» Õðé׶, î˺ ÇÂé·» çÆ êzåÆå éÔÄ Õð»×ÅÍ òÅÇÕÁÅ ÔÆ å¶÷ ؾà Ç×ÁÅÍ ÇÜ§é¶ òÆ Ã§å Á¾Ü åÕ Ô¯Â¶ Ôé I@ ëÆÃçÆ ìzÅÔîäÆ ðÆå» çÅ êzÚÅð Õðç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» ÁÅ×ÈÁ» çÅ øð÷ ìäçÅ ÃÆ ÇÕ ×¹ðîÇå ÇÃè»å çÆ Ö¯Ü Õð Õ¶ ×¹ðîÇå çÅ êzÚÅð ÕðéÅÍ ×¹ðÇþÖÆ çÆ ë¹ñòÅóÆ ù Ö¯Ü Õð Õ¶ ×¹ðîÇå çÅ êzÚÅð ÕðéÅÍ ×¹ðÇþÖÆ çÆ ë¹ñòÅóÆ ù ÇÂé·» òèÅÀ¹äÅ, ëËñÅÀ¹äÅ ÃÆ êð ÇÂé·» é¶ ë¹ñòÅóÆ ù êËð» æ¾ñ¶ îè¯ÇñÁÅÍ Á¾Ü Çê§â ç¶ ÇòÚ ×¹ðçòÅð¶ å» B@ òÆ ñ¾í ÜÅä׶ êð Çê¿â ÇòÚ ×¹ðîÇå çÅ èÅðéÆ ÇÂÕ ÇÃ§Ø òÆ ñ¾íäÅ Á½ÖÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇêÁÅ ÔËÍ ÚÅéäÆ ÓÚ¯º Á§Çîzå ðà گäÅ ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ BH Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : ÇÂÕ òÅð çå ÕæÅ Õð ðÔ¶ Ãé, ç×å ùä ðÔÆ ÃÆ, À¹êð ÚÅéäÆ ñ¾×Æ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ êzå¾Ö ç¶òÇåÁ» çÅ Çî¾áÅ ðà ò¾âÆ ÚÅéäÆ ÇòÚ¯º Ú¯ä ñ¾×ÅÍ À¹êð ì¾çñ éÔÄ ÃÆÍ ÚÅéäÆ Óå¶ ò¶ÇÖÁÅ, ç¯ Çå§é ì¹¾Õ À¹Ô ç¶ò ðà Üî·» Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÚÇÖÁŠܯ Çî¾áÅ ÃÆÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ BH) ÇòÚÅð : ×¹ð ë¹ðîÅä þ : ç¶òÆ ç¶òÅ ÃÇí îÈñ þ îÅÇÂÁŨ (ABI) ç¶òÆ ç¶òÅ êÈÜÆÁË íÅÂÆ ÇÕÁÅ îÅ×À¹ ÇÕÁÅ ç¶ÇÔ¨ 24

(FCG) ï Ã§å» é¶ ×¹ðÈ Ô¹Õî ç¶ À¹ñà ñ¯Õ» ç¶ ÇÃð» ÇòÚ ÁËÃÅ ç¶ò ðà èÈÇóÁÅ ÇÕ ÇÃ¾Ö Á¾Ü åÕ ìzÅÔîäÆ Õðî ջ⻠ù ÔÆ ÇþÖÆ î§éÆ ìËᶠÔéÍ ÇÂÔ ç¶ä þ ÇÂé·» îÔÅé ÔÃåÆÁ» çÆÍ ÇÂÕ ÇÃ§Ø ù Áñ½ÇÕÕ é÷ÅðÅÍ ÇÂà ÇòÚ ÇÂ¾Õ êÅ×ñê¹ä¶ éÅñ çì§è ð¾ÖçÆ ÕÔÅäÆ ÇñÖÆ þÍ ×¹ðîÇå ÇòÚ ÁËÃÅ Õ¯ÂÆ ÇòèÅé éÔÄ þÍ Ççػ ù Õ§è» Ú¯º ÜÅê ùäÅÀ¹äÅÍ Ã§å ù ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÇòÚ¯º ×¹ðîÇå éÅ ñ¾íÆ, ÇÂæ¶ òÆ À¹Ã ×¹ðÈ Ô¹Õî çÅ Ö¿âé Õð Çç¾åÅÍ ÒÇîÇñÁÅ ÔÇ é òÆÛó¶ ܶ Ô¯òË ÇîÇñÁÅÍÓ èðî å» Çé¾ÜÆ ÃÅèé» Óå¶ ÖóÅ þ, ÇÜÃ é¶ ÕîÅÇÂÁÅ þ, À¹Ã Õ¯ñ þ, Ô» êz¶ðéÅ ñÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ þÍ Ã§×å ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ þ êð çå é¶ ÒÔ¯Çé é÷ÆÇÕ Ö¹çÅÇÂ ç¶ í¶å é ÇÕö ç¶ä¨Ó ×¹ð Ô¹Õî ù å¯ó Õ¶ ÁÅê è¾Õ¶ éÅñ Ççػ ù Õ§è» ÇòÚ¯º îÈñ î§åð Áå¶ åõÇåÁ» ÇòÚ¯º ×¹ð î§åð ùäÅÇÂÁÅÍ ÁËÃÅ ã½º× ðÇÚÁÅ Áå¶ ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ Ççػ ù ÕÂÆ Ççé ÁÅêä¶ ÃðÆð» çÆ òÆ Ã¹¾è éÅ ðÔÆÍ Çëð ÕÂÆ Ççé ìÅÁç À¹é·» Ççػ ù ÃðÆð» çÆ Ã¹¾è Ô¯ÂÆÍ ×¹ðÇþÖÆ å» ÇÃð» çÅ òÅêÅð þÍ ÇÂÔ ÜÅçÈ ç¶ Ö¶â éÔÄ þÍ ×¹ðÈ Ô¹Õî ç¶ À¹ñà êËçŠԯ¶ ÇÂé·» Ã§å» é¶ ÇþÖÆ ù ÜÅçÈ çÆ Ö¶â ìäÅ Õ¶ ð¾Ö Çç¾åÅ þÍ Üå Ãå ÇòÚ êÈð¶ ðÇÔäÅÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ CB) ÇÂæ¶ Ã§å» çÆ ÁÅêÃÆ ÂÆðÖÅ çÆ ÇÂÕ ÕÔÅäÆ ÇñÖÆ þ, ܶ ×¹ðÈ Ô¹Õî» ç¶ À¹ñà Ú¾ñ Õ¶ ÁÅêä¶ éÅò» ç¶ éÅñ çå Á¾Öð éÅ ñŪç¶, ÃÅð¶ íÅÂÆ ìä¶ ðÇÔ§ç¶ å», ÇÂà ÂÆðÖŠ寺 ìÇÚÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÃÆÍ âÅ. çÆòÅé ÇÃ§Ø ÜÆ éÅñ ìÚé ÇìñÅà : ÇÂà ÇòÚ òÆ ÒÔ¯Çé éÜÆÇÕ Ö¹çÅÇÂ ç¶ í¶å¹ é ÇÕÃË ç¶Çé¨ÓÓ (ê¿éÅ ACHD) òÅñ¶ ×¹ðîÇå ÇÃè»å çÆÁ» è¾ÜÆÁ» À¹âÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ» ÔéÍ ÁËÃÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ù ×¹ðîÇå ÇòÚ Õ¯ÂÆ æ» éÔÄ þÍ åȧ îËù î¹ñ» ÕÇÔ î˺ åËù ÕÅ÷Æ ÕÔ»Í ÇÂÔ Ã§å Ü»ç¶ Ü»ç¶ A@@@ êÅáÆ B@@ êzÚÅðÕ Áå¶ A@@ Ç×ÁÅéÆ ìäŠ׶ ÇÜé·» é¶ ò¾è 寺 ò¾è ìzÅÔîäÆ î¾å çÅ êzÚÅð ÕÆåÅ Áå¶ Ø¾à 寺 ؾà ÇÃ¾Ö î¾å çÅ êzÚÅð ÕÆåÅÍ @@@

25

E. Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ ÇÔ§çÈ î¾å ç¶ ×z§æ êó·é¶ : ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ DA Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : À¹çÅÃÆ ÃÅèÈ îÔ§å ñÅñ çÅà êÅïº AC ÃÅñ çÆ À¹îð ÇòÚ Ã§ÃÇ´å êó·Æ Áå¶ À¹é·» é¶ ìó¶ ÇêÁÅð éÅñ ÇÂé·» ù ðîÅÇÂä, îÔÅíÅðå Áå¶ Ô¯ð ÇÔ§çÈ èÅðÇîÕ ×z§æ» çÅ ÁÇèÁËé ÕðÅÇÂÁÅÍ ï¯× òÇôôà Áå¶ Ô¯ð òËÇçÕ ×z§æ êó·¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ DA-DB) ÇòÚÅð : ç¶Ö¯ ÇêÛ¶ ÁÅ üÇÕÁÅ ÇòÚÅð, ÒÔîðÅ Þ×ðÅÓ .... ÖÅñÃÅ ÜÆòé ÇòÚ Á¾×¶ ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ Ã§å ù§çð ÇÃ§Ø é¶ ÇÃ§Ø ÃíÅ ñÇÔð ç½ðÅé êzÚÅð ÕÆåÅ êð ÁÃñÆ Ø§¹âÆ Ü¯ àÕÃÅñÆ ÒÒçåÓÓ ×¹ðÜÆå ÇÃ§Ø ×¯ÔÅòð (ܦèð) é¶ Ö¯ñ·Æ þ À¹Ô À¹Ã çÆ Ô¾æ ÇñÖå ÃÅⶠկñ þÍ À¹Ã é¶ ìóÅ òèÆÁŠǧÕôÅø ÕÆåÅ þ ÇÕ çÃò¶º êÅåôÅÔ ç¶ Ü¯åÆ Ü¯Çå ÃîÅÀ¹ä 寺 ìÅÁç AG@H ÂÆÃòÆ å¯º ñË Õ¶ AIBE ÂÆÃòÆ å¾Õ ôzÆ çðìÅð ÃÅÇÔì Á§ÇîzåÃð Áå¶ Ô¯ð ×¹ðçòÅÇðÁ» ÇòÚ àÕÃÅñÆ îÇðÁÅçÅ ÚñçÆ ÃÆÍ ÇÂà çÅ îåñì ìóÅ Ãê¾ôà þ, ÇÜé·» îÔ§å» çÆÁ» ÃðÕÅð éÅñ û޻ Ãé, ôðÅìÆ ÕìÅìÆ Ãé, ×¹ðçòÅÇðÁ» çÆÁ» ׯñÕ» òðå ç¶ ÁËô êzÃåÆ Õðç¶ Ãé, ÇÂÔ ÃÅð¶ îÔ§å àÕÃÅñÆ Ãé, ÇÜé·» ù î¯ðÚ¶ ñÅ Õ¶ ׯñÆÁ» ÖÅ Õ¶, Á¾× ÇòÚ Ãó Õ¶, õÈé â¯ñ Õ¶ ÇÃ§Ø ÃíÅ ñÇÔð ç¶ Ççػ é¶ ×¹ðçòÅÇðÁ» ÇòÚ¯º ÕÇãÁÅÍ ×¹ðçòÅð¶ ÁÅ÷Åç ÕðòÅÂ¶Í Ü» å» ÇÂà ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ çÅ ÇñÖÅðÆ ÞÈáÅ þ Ü» àÕÃÅñÆ ÒÒçåÓÓ ×¹ðÜÆå ÇÃ§Ø ×¯ÔÅòð (ܦèð) ÞÈáÅ þ, À¹Ô ÁÅêà ÇòÚ øËÃñÅ Õðé, î¶ð¶ Õ¯ñ ×¹ðÜÆå ÇÃ§Ø çÆ Ô¾æ ÇñÖå î½ÜÈç þÍ ÇÂÔ Ã¾Ú þ ÇÕ ê¿æÕ ðÇÔå îÇðÁÅçÅ çÅ ÇÂ¾Õ òÆ ÁÅç¶ô Á¾Ü å¾Õ àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÁÅêä¶ â¶ð¶ ç¶ é¶¶ó¶ òÆ éÔÄ ñ¾×ä Çç¾åÅÍ ×¹ðèÅî ïÅåðÅ, ÇÃîðé å¶ Áñ½ÇÕÕ é÷ÅðÅ, ÔÇðî§çð ÃÅÇÔì Á§ÇîzåÃð, ç×ðÅäÅ ÃÅÇÔì, ÖâÈð ÃÅÇÔì ç¶ çðôé Õð Õ¶ ôzÆ ×¯Ç§çòÅñ ÃÅÇÔì ê¹¾Ü¶Í ÇÂæ¶ ÚÀ¹ðÅÃÆ Õ¾àä ÇÔ¾å ÃzÆ ìÀ¹ñÆ ÃÅÇÔì Çò¾Ú ÇòèÆ êÈðòÕ ÒÜê¹ ÜÆÓ ÃÅÇÔì ç¶ HD êÅá, HD òÅðÆ Ãä¶ Õ¶ÃÄ ÇÂôéÅé Õð Õ¶ ÕóÅÔ êzôÅç ÕðòÅ Õ¶ ÁðçÅà Õð Õ¶ ÃzÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ çÆÁ» õ¹ôÆÁ» êzÅêå ÕÆåÆÁ»Í 26

(ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ DG) ÇòÚÅð : ÇþÖÆ Á§çð å» Ü¶ ÇÃ¾Ö îé ÇìðåÆ Õð Õ¶ Ã¾Ú å¾å ×¹ðîÇå éÅñ ܹó Ç×ÁÅ å» òð þ, ܶ ÞÈá ÇòÚ ×ðÕ Ô¯ Ç×ÁÅ å» ôðÅê þÍ ÇÂæ¶ ÇÔ§çÈ î¾å òÅñ¶ òð»-ÃðÅê» òÅÃå¶ ÇþÖÆ Á§çð Õ¯ÂÆ æ» éÔÄ þÍ Ü¶ ìÀ¹ñÆ ÇòÚ éÔÅ Õ¶ HD Õ¾àÆ Ü»çÆ Ô§¹çÆ å» Çëð ÃÇå×¹ð» ù ×¹ðìÅäÆ À¹ÚÅðä çÆ ñ¯ó ÔÆ éÔÄ ÃÆÍ ÃÅð¶ ÇÃ¾Ö À¹æ¶ ÜÅ Õ¶ ÇÂôéÅé ÕðÆ Ü»ç¶Í ÇÂÔ ìÀ¹ñÆ ÃÇå×¹ð» é¶ ìäÅÂÆ ÃÆ ÇÕ Ü¯ ìzÅÔîä é¶ ÜÅå êåÅ ëËñÅÂÆ þ, þ¹Ú-Çí¾à, ÛÈå-ÛÅå, òÇÔî íðî ÁÅÇç êŶ Ôé, ÃÅð¶ À¹Ú¶-éÆò¶º ÇÂæ¶ Ã»Þ¶ ÁÃæÅé Óå¶ ÁÅ Õ¶ Üñ òðåä, ÇÂôéÅé Õðé, ÇÂé·» ç¶ Á§ç𯺠ç¹ÇìèÅ Çîà¶Í åÆðæ ÇÂôéÅé» çÅ å» ×¹ðìÅäÆ Á§çð æ»-æ» Óå¶ Ö¿âé ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ×¹ðìÅäÆ Ãð¯òð Á§çð ÁÅêä¶ îé ù ÇÂôéÅé ÕðÅÀ¹äÅ þÍ ×¹ð ë¹ðîÅé þ : Òîé îËËñ¶ ÃÇí ÇÕÛ¹ îËñÅ åé è¯åË îé ÔÛÅ Ô¯ÇÂ¨Ó (EEH) Á§çðÔ¹ ÞÈᶠêËÜ ìÅÔÇð, ç¹éÆÁÅ Á§çÇð ëË«¨ ÁáÃÇá åÆðæ ܶ éÅòÇÔ, À¹åðË éÅÔÆ îË«¨ (DGC) ÖÅñÃÅ ÜÆòé çÅ ÕðåÅ Á¾×¶ ÇñÖçÅ þ -ìõÇôô íð¶ ìÚé ÕÔ¶, Á¾×¶ 寺 àÕÃÅñ çÆ Ã¶òÅ åËù ýºêäÆ þÍ Á¾×¶ òÅÃå¶ ÒÜå¹ êÅÔÅðÅ èÆðܹ ùÇéÁÅðÓ êÈðé ÜåÆ ðÇÔäÅÍ Çëð ÒÒçåÓÓ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ÚîÕ½ð ÃÅÇÔì Úñ¶ ×Â¶Í À¹æ¶ D@ Ççé ìÀ¹ñÆ ÃÅÇÔì ÇòÚ ×ñ ×ñ å¾Õ Üñ ÇòÚ Öñ¯ Õ¶ ÇÃîðé ÕÆåÅ å¶ Çëð ÁÅêä¶ Çê¿â ÁÅÖÅó¶ ÁÅ ×Â¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ DH) ÇòÚÅð : Ô¹ä ç¶Ö¯ çå ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ù çÃò¶º êÅåôÅÔ Óå¶ òÆ ÇÂåìÅð éÔÄÍ çÃî êÅåôÅÔ å» Á§ÇîzåèÅðÆ Ççػ ù Ò¶ÕÅ éÅðÆ ÜåÆ Ô¯ÇÂÓ ÕÇÔ§ç¶ Ôé êð ÇÂæ¶ Ã§å ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù ÇÕÔ¯ ÇÜÔÅ ÜåÆ ìäÅÀ¹äÅ ÚÅÔ¹§ç¶ Ôé? ÒÇì§ç ðÅÇÖ ÜÀ¹ åðÆÁË íÅÂƨ Ö¹Ãð¶ ÇÕÀ¹ é êðî ×Çå êÅÂÆ¨Ó (CBD) ùêé¶ Çì§ç é ç¶ÂÆ ÞðéŨ Çåù êÅÖ¿âÆ ÜðÅ é îðéŨ (IEC) ×¹ðÈ çÅ ÇÕÔÅ ÇÂÔ ÃÅðÅ Õ¹¾Þ í¹¾ñ Ç×ÁÅ ÇÂà çå ù? Áå¶ Üñ Çò¾Ú Öó¶ Ô¯ Õ¶ ÇÃîðé Õðé¶ ÇÂÔ ÇÕÔóÆ ×¹ðîÇå þ? ÇÂÔ å» ÃÅðÅ ìzÅÔîäÆ ÕðîÕ»â þ ܯ ×¹ðìÅäÆ Çò¾Ú Ö¿âé þÍ ÇÂÔ Ã§å ÃçÅ ìzÅÔîäÆ Õðîջ⻠çÅ ÔÆ êzÚÅð Õðç¶ ðÔ¶ ÔéÍ 27

ÇòÇçÁÅ êó·éÆ Áå¶ Çòô¶ô ÜÅê ÇÛÁ ÜåÆ îÅÇÂÁÅ Õ¶ ì§çŨ (AAF@) Üåé ÕðË Çì§ç¹ ÇÕò¶ é ðÔÅÂƨ îéÈÁÅ â¯ñË éð Õ¶ êÅÂƨ (I@F) Á¾×¶ ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ DI Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : ÁÅê ÇÂé·» ù íÅÂÆ ×¹ðçÅà çÆÁ» òÅð», ÕÇì¾å ÃÇòï, íÅÂÆ é§çñÅñ ÜÆ çÆ ðÚéÅ, çÃî ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ, ÃzÆ ×¹ðÈ ê¿æ êzÕÅô, ÃzÆ ×¹ð ÇìñÅà êÅ. Û¶òÄ, çÃòÄ Áå¶ Ô¯ð êzîÅäÆÕ ×z§æ ÁðæîÂÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Õð Õ¶ À¹Ú¶Ú¶ ×Ô¹ Áå¶ ÇêÁÅð éÅñ êó·ÅÂ¶Í ÇòÚÅð ÃÅ×ð ï¯× ò¶ç»å, ê¿Ü çôÆ î¯Öô ê¿æ Áå¶ Ô¯ð ×z§æ» ç¶ éÅñ éÅñ ×¹ð ÇÂÇÔåÅà çÅ ÖÅà å½ð Óå¶ ÁÇèÁËé ÕðòÅÇÂÁÅÍ åÕðÆìé ÃòÅ ñ¾Ö Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì ç¶ êÅá Áå¶ CF ñ¾Ö îÈñ î§åð çÅ ÜÅê Áå¶ ì¶Á§å òÅÇÔ×¹ðÈ î§åð çÅ ÇÃîðé ÕðòÅÇÂÁÅÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ DI) ÇòÚÅð : ÇÂÔ ÁÖ½åÆ ìzÅÔîÇ×ÁÅéÆ Â¶éÅ ÔÆ ç¾Ã Ü»ç¶ ÇÕ çÃî ×z§æ ÇòÚñ¶ åzÆÁÅ ÚÇð¾åð (Õ¯Õ ôÅÃåð») 寺 òÆ íËóÆ ÇñÖå ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ þ Áå¶ ×¹ð ÇìñÅà êÅåôÅÔÆ Û¶òÄ ÇéðÅ ìzÅÔîäòÅçÆ ÕðîÕ»â, ÞÈá ÇîÇæÔÅà ÇÕÃçÅ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ? ÇÜÔóÆÁ» ÇñÖå» Çòôù ù À¹ÚÅ å¶ ×¹ðÈ ðÅîçÅà ÃÅÇÔì Áå¶ ×¹ðÈ ÁðÜé ÃÅÇÔì ù éƺò» ÇçÖŪçÆÁ» Ôé, ÒÒçåÓÓ é¶ ÇÂé·» çÆ ÕæÅ ÇÕò¶º Õð Çç¾åÆ? À¹ç¯º ìzÔî Ç×ÁÅéÆÁ» é¶ ×¹ðîÇå çÆ Ø¯ð Ö¿âéÅ ÕÆåÆ þÍ Á¾×¶ ܯ ÃòÅ ñ¾Ö êÅá Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì çÅ ÕÆåÅ ÇñÇÖÁÅ þ, CF ñ¾Ö îÈñ î§åð çÅ ÜÅêÍ ÇÂÔ Ç×äåÆÁ» Õ½ä ÕðçÅ ÇðÔÅÍ Ü¶ À¹Ô ÁÅê Ç×äåÆÁ» ÕðçÅ ÇðÔÅ å» Çëð ÜÅê Ç×äåÆÁ» çÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕ Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì çÅ? ×¹ð ë¹ðîÅé þ : ÁÅÃÕ¹ ¶Թ é ÁÅÖÆÁË ÇÜ ñ¶ÖË òðåË Ã¯Ç¨ (DGD) ×äåË êzíÈ é êÅÂÆÁË çÈÜË íðîÆåŨ (EA@) ×äåË Ã¶ò é Ô¯òÂÆ ÕÆåÅ æÅÇ é êÅǨ ÃìçË ÃÅç¹ é ÁÅÇÂú, ÃÇÚ é ñׯ éÅÀ¹¨ (ABDF) 28

ç¹éÆÁ» çÆÁ» ÇÂÔ ×Çäå ÁÅÇç çÆÁ» Ç×äåÆÁ» ÃÅðÆÁ» çÆÁ» ÃÅðÆÁ» ÇÜæ¶ õåî Ô¯ Ü»çÆÁ» Ôé, ×¹ðÈ êzîÅåîÅ çÆ ×¾ñ å» À¹æ¯º ô¹ðÈ Ô¹§çÆ þÍ ÇÂÔ Ã§å ÇÕÔóÆÁ» Ç×äåÆÁ» Õðç¶ ðÔ¶? Á§åðÜÅîÆ ÃÇå×¹ðÈ çÅ ÇÂé·» Ç×äåÆÁ» éÅñ ÕÆ òÅÃåÅ? ÇÂÔ Ç×äåÆÁ» òÆ ÇÂé·» é¶ ìzÅÔîäÆ Õðî ջ⻠ÁèÆé ÔÆ ÕÆåÆÁ»Í ×¹ðîÇå çÅ ÇÂé·» Ç×äåÆÁ» éÅñ çÈð çÅ òÆ òÅÃåÅ éÔÆºÍ ÖÅñÃÅ ÜÆòé çÅ ÕðåÅ Á¾×¶ ÇñÖçÅ þ : ÒìÅäÆ ×¹ðÈ ×¹ðÈ þ ìÅäÆ ÇòÇÚ ìÅäÆ Á§Çîzå ÃÅ𶨠׹ð¹ìÅäÆ Õþ öòÕ¹ Üé¹ îÅéË êðåÇÖ ×¹ðÈ ÇéÃåÅð¶¨ÓÓ (ê¿éÅ IHB) ÇÂé·» àÕÃÅñÆÁ» ù ÕÆ ÁÇèÕÅð þ ÇÕ ×¹ðÈ ç¶ ÒðÓ éÅñ¯º Á½Õó ñÅÔ ç¶ä? ÇÂÔ ×¹ð ìÅäÆ ÒðÓ ù Á½ºÕ¹ó ÃÇÔå Áå¶ ×¹ðÈ ò¾Ö ìÅäÆ ò¾Ö êó·éÅ þ, ÇÂÕ¾áÅ éÔÄÍ îÔ»ê¹ðÖ» ÕæŠùä Õ¶ ìõÇôô ÕðéÆ ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ÓÚ ÇÂà åð·» ÇñÇÖÁÅ þ : Ü篺 çÃåÅð ç¶ä òÅÃå¶ ÇÕÔÅ ÇñÁÅÀ¹! ÇÂé·» ù çÃåÅð ç¶Âƶ å» Õ¹¾Þ ÂÆðÖŬ ÇçØÅ é¶ Á§ç𯺠çÃåÅð éÅ ÇñÁÅ Õ¶ Çç¾åÆÍ îÔ»ê¹ðÖ» é¶ òÅܶ çÆ ë¹ñÕÅðÆ ü¾Õ Õ¶ ÖÅñÃÅ ÜÆ ç¶ À¹µå¶ ð¾Ö Çç¾åÆ Áå¶ Ãð¯º ç¶ ë¹¾ñ å¯ó Õ¶ ÃÆà Óå¶ ð¾Ö¶ Áå¶ ìÚé ÕÔ¶, ÇÂé·» ë¹¾ñ» çÆ åð·» ÇÖÇóÁÅ ðÔ¶º×ÅÍ å» çÆòÅé ÇòÚ ÔÆ ÇÂ¾Õ ÇÃ§Ø é¶ ÇÕÔÅ, å¹ÃÄ ÃÅðÆ Þ¯ñÆ ì¾Ú¶ ù ÞÅó Çç¾åÆ þÍ ÁÃÄ ÇÂ§é¶ ÇÚð ç¶ ÁËò¶º éÅñ å¹ð¶ Çëðç¶ ÃÆÍ Õ¯ÂÆ ÇÃ§Ø ÂÆðÖÅ òà չ¾Þ ì¯ÇñÁÅ, Õ¯ÂÆ Õ¹¾Þ ì¯ÇñÁÅ Áå¶ AD ÇÃ§Ø àÕÃÅñ Û¾â Õ¶ Úñ¶ ×Â¶Í îÅÞ¶ îÅñò¶ çÅ ÃòÅñ êË Ç×ÁÅÍ îÅñòÂÆÁ» é¶ Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø ù ê¾× ì§é· Çç¾åÆÍ ÇòÚÅð : í×å ÕìÆð ÃÅÇÔì ç¶ êÅòé ì¯ñ, Òåì ÜÅé¯×¶ Üì À¹Øð¶×¯ êÅÜ¨Ó (ê¿éÅ CBD) ÃÆéÅ-ì-ÃÆéÅ ç¶ çî×÷¶ îÅðé òÅÇñÁ» çÅ ÃÆéÅ ì¹ðÆ åð·» êÅÇàÁÅÍ ç¹éÆÁ» ç¶ ñ¯Õ» é¶ ç¶ÇÖÁÅÍ ¦ì¶ ¦ì¶ Çéåé¶î Õðé òÅñ¶, ¦ìÆÁ» ðÇÔðÅû Õðé òÅñ¶, ÃòÅ ÃòÅ ñ¾Ö Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì Áå¶ îÈñ î§åð ç¶ êÅá Õðé òÅÇñÁ» ù ÂÆðÖÅ çÆ Á¾× Çò¾Ú îÚÇçÁ» ò¶ÇÖÁÅ, ÞÈáÆÁ» ê¾×», Üæ¶çÅðÆÁ» çÅ î¯Ô ÇÂé·» çÅ Õç¶ éŠ๾àÅ, ÞÈá çÆ Õ§è ÇÂé·» Á§çð ÃçÅ ìäÆ ðÔÆÍ ÇÜÔó¶ ÁÖ½åÆ ìzÔîÇ×ÁÅéÆ ÁÅêäÅ â¶ðÅ éŠçíÅñ ÃÕ¶, À¹é·» ×¹ðÈ ê¿æ çÅ ÕÆ ÃòÅðé ÃÆ? Ã§å» é¶ ÇÂé·» àÕÃÅñÆÁ» ù ìzÅÔîäòÅç å» ÇÃÖÅ Çç¾åÅ êð å¾å ×¹ðîÇå 寺 Õ¯Ô» çÈð Õð Çç¾åÅÍ 29

ÂÆðÖÅ Õðé òÅÇñÁ» ù éòÅì ÕêÈð ÇÃ§Ø òð׶ ÃÈðî¶ é÷ð éÅ ÁŶ ÇÜé·» éòÅìÆÁ» ù òÆ Ü¹¾åÆ çÆ é¯Õ 寺 ¦ØÅ Õ¶ ðÇÖÁÅÍ ÃzÆ ÔÇð ׯÇì§çê¹ð ÃÅÇÔì ç¶ Ãð¯òð çÆ Ã¶òŠçêÈðé å¶ ÃòÅ ñ¾Ö ÜÅê¹ ÃÅÇÔì ç¶ êÅá ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ EH Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : ìÅÕÆ ÃÅðÆ Ã¶òÅ õÅñÃÅ ÜÆ é¶ êÈðé ÕðòÅÂÆ Áå¶ ÃòÅ ñ¾Ö ÜÅê¹ ÃÅÇÔì çÅ êÅá ÃÚÖ¿â òÅÃÆ îÔ» ê¹ðÖ» ç¶ Ã§Õñê Õð Õ¶ ÇÂæ¶ ðÇÔ Õ¶ Üæ¶ å¯º ÕðòÅÇÂÁÅÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ EH) ÇòÚÅð : ×¹ðìÅäÆ ù êó·éÅ, ùäéÅ, ÃîÞäÅ, î§éäÅ Áå¶ ÕîÅÀ¹äÅ ×¹ðîÇå çÅ ÇòèÅé þÍ Ç×äåÆ ÇîäåÆ ç¶ êÅá» òÅÃå¶ ×¹ðîÇå Çò¾Ú Õ¯ÂÆ æ» éÔÄÍ Çê¾Û¶ Ö¹¾ñ·Æ ÇòÚÅð ×¹ðìÅäÆ êzîÅä» Ãî¶å Õð ÁŶ Ô»Í Çé¾åé¶î ÓÚ êðê¾Õ ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ FA Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : Ü篺 Õ¯ÂÆ ×¹ðî¹Ö ÕÇÔ§çÅ þ ÁÅê æ¯ó·¶ Ççé ÕæÅ éÅ Õð¯ å» ÕÇÔ§ç¶ íÅÂÆ! ÃÅâÆ Ç÷§ç×Æ ÔÆ ÕæÅ ÁÅÃð¶ þ, îÔ»ê¹ðÖ» çÅ Ô¹Õî ðÈêÆ â§âÅ ÃÅⶠÇÃð Óå¶ þÍ Ü篺 å¾Õ ÃòÅà Ôé À¹ç¯º å¾Õ ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ ÁÅê ÃÅⶠ寺 öòÅ ñË ðÔ¶ Ôé å¶ ñËºç¶ ðÇÔä×¶Í ×¹ðÈ ç¶ Úðé» Çò¾Ú ÁðçÅà þ ÇÕ îÔ»ê¹ðÖ» çÅ Ô¹Õî ÇÃð å¯ó Çéí ÜÅò¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ FA) ÇòÚÅð : ÇÃ¾Ö ×¹ðÈ çÅ þ Ü» ÇÕö îÔ»ê¹ðÖ çÅ? Ò×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆÓ Ã¾Ú¶ êÅåôÅÔ ç¶ êz×à Ô¯ä 寺 êÇÔñ» Ã§å» çÆ Õ¯ÂÆ ØÅà éÔÄ ÃÆÍ çÃî êÅåôÅÔ é¶ òÆ ò¾Ö ò¾Ö îå» ç¶ Ã§å» ù ¦ì¶ Ô¾æÄ ÇñÁÅÍ Á¾Ö» îÆà Õ¶ ÃîÅèÆÁ» ñÅÀ¹ä òÅÇñÁ», ÃòÅÔ îñä òÅÇñÁ», é»Ç×Á» Áå¶ ¦ì¶ Ú¯ñ¶ òÅÇñÁ», 깾ᶠñàÕä òÅÇñÁ», èÈäÆÁ» åêÅÀ¹ä òÅÇñÁ», Üñ èÅð¶ Õðé òÅÇñÁ» ù ÚîÇ×¾çó ÁÅÇç ÕÂÆ Õ¹¾Þ ÇÕÔÅ þÍ Ò×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆÓ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê òÅÃå¶ éÅéÕ¹ éÆÚ¹, éÅéÕ ÇòÚÅðÅ, éÅéÕ¹ Ã× ÁÅÇç Á¾Öð òðå¶ ÔéÍ êð ÇÂæ¶ å» ×¹ðÈ Ô¹Õî» ç¶ À¹ñà êåÅ éÔÄ ÇÕ§é¶ Õ¹ A@@H ìzÔîÇ×ÁÅéÆ , çå îÔÅðÅÜ, Ô÷Èð ôz¯îäÆ Ã§å êÈðé, çêÈðé ìzÔîÇ×ÁÅéÆ ìä¶ Çëðç¶ ÔéÍ Ü¶ ÃÅð¶ ÇÃ¾Ö ×¹ðÈ Ô¹Õî î§é¶ Õ¶ ÒíÅÂÆÓ ìä¶ ðÇÔ§ç¶ å» ÇÃ¾Ö Õ½î çÆ ÇÂÔ ÔÅñå éÅ Ô¹§çÆ Ü¯ Ô¯ÂÆ þÍ Ü¶ îÔ»ê¹ðÖ» ù Û¾â Õ¶ ×¹ðÈ çÅ Ô¹Õî î§éç¶ å» ÕçÆ òÆ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ çÅ ÃÇåÕÅð éÅ ØàçÅ Áå¶ éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ç¶ÔèÅðÆ ×¹ðÈ Ô§¹çÅÍ À¹êðñÅ êÇÔðŠܯ ÖÅñÃÅ ÜÆòé ÇòÚ 30

ÇñÇÖÁÅ þÍ À¹Ã ÇòÚ òÅð òÅð îÔ»ê¹ðÖ» çÅ Ô¹Õî ÇÕÔÅ ÜÅ ÇðÔÅ þÍ Ã§å» çÅ Ô¹Õî ÇÃð å¯ó ÇéíÅÀ¹ä çÆÁ» ÁðçÅû ÕÆåÆÁ» ÜÅ ðÔÆÁ» ÔéÍ ÕÆ ×¹ðÈ ç¶ Ô¹Õî éÅñ àÕÃÅñÆÁ» çÅ Õ¯ÂÆ Ã§ì§è éÔÄ þ? BCI ÃÅñ ÇÃ¾Ö Õ½î ÇòÚ ÇÂ¾Õ òÆ Ã§å éÔÄ ÃÆ ÃÅð¶ íÅÂÆ íÅÂÆ ÃéÍ À¹Ô ÇÃ¾Ö ÇÕÔó¶ îÔ»ê¹ðÖ çÅ Ô¹Õî î§é Õ¶ åð¶Í ܶ çû ×¹ðÈÁ» ç¶ Ô¹§ÇçÁ» Çþֻ ù ÇÕö çå çÆ ñ¯ó éÔÄ êÂÆ å» ïÅç ðÇÖú, ÒÒè§é ÃzÆ ×¹ðÈ ×§zæ ÃÅÇÔìÓÓ ç¶ Ô¹§ÇçÁ» òÆ ÇÕö çå çÆ ñ¯ó éÔÄ þÍ ÃÅðÆ ×¹ðîÇå ×¹ðÈ ÕÆ ìÅäÆ Çò¾Ú çðÃÅÂÆ ÇçzóÅÂÆ Ô¯ÂÆ þÍ ÇÕö Ô¯ð çÆ ÇÃøÅðô çÆ ñ¯ó éÔÄ þÍ ×¹ðòÅÕ þ : ÃÇå×¹ð ìÚé, ìÚé þ ÃÇå×¹ð êÅèð î¹ÕÇå ÜéÅòËׯ¨ (AC@I) Úðé í¶ çå ì¯ÇÔæÅ åð¶ ÃÅ×ð Ü¶å¨ îÅð× êŶ À¹ÇçÁÅé îÇÔ ×¹Çð çö í¶å¨ (IA@) ×¹ðìÅäÆ Á§çð ÃÅè, çå Á¾Öð ×¹ðÈ òÅÃå¶ òðå¶ ÔéÍ Ã§åé ìÔ¹òÚé Ãåç×ÆÁ» òÅÃå¶ òðÇåÁÅ þ ܯ ÇÂվᶠìËá Õ¶ ×¹ðìÅäÆ, ×¹ðÈ êzîÅåîÅ çÆ ÇÃøå ÃñÅÔ Õðç¶ ÔéÍ Ú½èð» ç¶ í¹¾ÇÖÁ», ÇòÔñó», îÅÇÂÁÅ ç¶ í¹¾ÇÖÁ», êÈÜÅ ÕðòÅÀ¹ä ç¶ í¹¾ÇÖÁ», ×¹ðÈ Áå¶ ÇÃ¾Ö ç¶ ×¹ðîÇå Ã¾Ú îÅð× ç¶ ðÃå¶ ç¶ ð¯ó¶ ìä Õ¶ çå ÕÔÅ Õ¶ ÇÃ§Ö Õ½î éÅñ ìÔ¹å è¯ÖÅ ÕÆåÅ þÍ Ü¶ íÅÂÆ çÇÂÁÅ ÇÃ§Ø ÒíÅÂÆÓ ÕÔÅ Õ¶ ÇÃð òÅð Õ¶ ÇÃ¾Ö Õ½î çÆ Çé¾×ð öòÅ Õð ÃÕç¶ ÃÆ å» Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ ÒíÅÂÆÓ ÇÕª éÔÄ ÕÔÅÇÂÁÅ? íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø ÜÆ ì§ç ì§ç ÕàÅ Õ¶ íÅÂÆ ÕÔÅ ÃÕç¶ Ôé å» Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø é¶ íÅÂÆ ÇÕª éÔÄ ÕÔÅÇÂÁÅ? ÕÆ ÇÂé·» çÆ ÁòÃæÅ íÅÂÆ çÇÂÁÅ ÇçØ, íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø éÅñ¯º À¹µêð ÃÆ? àÕÃÅñÆ ÜòÅì ç¶äÍ Ççػ çÅ ÁÅçð Áå¶ Ã¶òÅ : õÅñÃÅ ÜÆòé ÇòÚ Á¾×¶ ÇñÇÖÁÅ þ : ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÃÅðÆ À¹îð î¾æÅ éÔÄ ÇàÕÅÇÂÁÅÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÁÚéÚ¶å î¾æÅ à¶Õä çÅ ïåé ÕðçÅ å» ìóÆ íÅðÆ åÅóéÅ Õðç¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ FB) ÇòÚÅð : ÕÅðé ÕÆ? î¾æÅ ÇÂà Õð Õ¶ éÔÄ ÇàÕÅÇÂÁÅ ÇÕªÇÕ ìzÅÔîòÅäÆ èÅðÇîÕ Õðîջ⻠ÁèÆé ÇÂÔ èÅðéÅ ìäÆ Ô¯ÂÆ þ ÇÕ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇÕö ù î¾æÅ à¶Õ ç¶ò¶ å» Á×ñ¶ çÆ ôÕåÆ Ø¾à Ü»çÆ þÍ À¹Ô î¾æÅ à¶Õä 31

òÅñÅ, î¾æÅ ÇàÕÅÀ¹ä òÅñ¶ çÆ åÅÕå ÇÖ¾Ú Õ¶ ñË Ü»çÅ þÍ î¾æÅ ÇàÕÅÀ¹äÅ ×¹ðÈ çÅ Ô¹Õî éÔÄ þ, çå Á¾Öð ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ñÅÀ¹äÅ òÆ ×¹ðÈ çÅ Ô¹Õî éÔÄ þÍ Ü¶ À¹Ô ×¹ðÈ ç¶ Ô¹Õî ç¶ À¹ñà Ú¾ñ Õ¶ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÖÅñö ÕÔÅ ÃÕç¶ Ãé å» î¾æ¶ òÆ ÇàÕÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ìzÅÔîäÆ ÕðîÕ»â ç¶ ÁèÆé Ô¯ä Õð Õ¶ À¹é·» î¾æÅ éÔÄ ÇàÕÅÇÂÁÅ ÇÕ Õ¯ÂÆ À¹é·» çÅ ÕÆåÅ Üê åê ÇÖ¾Ú Õ¶ éÅ ñË ÜÅò¶Í ܶ ÇÂÔ ÕÅðé éÅ Ô¹§çÅ å» ÷ðÈð î¾æ¶ ÇàÕŪç¶Í òËö î˺ ÁÅê õ¹ç À¹é·» ù î¾æ¶ à¶ÕÇçÁ» Áå¶ ÇàÕŪÇçÁ» ù ç¶ÇÖÁÅ þÍ ÖÅñÃÅ ÜÆòé ÇòÚ Á¾×¶ Ú¾ñ Õ¶ ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ Ã§å Á§Çîzå ÛÕÅªç¶ ÃÆÍ ÇòÚÅð : ÇÜÔó¶ àÕÃÅñÆ ê¾× ç¶ ìçñ¶ ÂÆðÖŬ àÕÃÅñ Û¾â Õ¶ Úñ¶ ׶ ÃÆ? ÕÆ À¹Ô Á§ÇîzåèÅðÆ éÔÄ ÃÆ? ÕÆ À¹Ô Çé¾åé¶îÆ éÔÄ ÃÆ? ÕÆ À¹Ô êÅá éÔÄ ÃÆ Õðç¶? ÕÆ À¹é·» ù ×¹ðìÅäÆ Õ§á éÔÄ ÃÆ? ÁÖ¶, À¹Ô ×¹ðìÅäÆ ìóÅ ÃÇåÕÅð Õðç¶ ÃÆÍ ×¹ðÈ Ô¹Õî À¹ñà, çÅà ìäé çÆ ìÜŶ, ÇþÖ, ÇÃ§Ø ìäé çÆ ìÜŶ çå ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ìä Õ¶ ìÇÔ ×¶, ÕÆ ÇÂÔ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÃÇåÕÅð þ? ×¹ðìÅäÆ çÅ ÁÃñÆ ÃÇåÕÅð ×¹ðÈ çÅ Ô¹Õî î§éäÅ þÍ éÅéÕ ÇÜéÆ Ã¹ÇäÕ¶ î§ÇéÁÅ, ÔÀ¹ ÇåéÅ ÇòàÔ¹ Õ¹ðìÅ乨 (GI@) ÒÒçåÓÓ Çìôé ÇçØ, ÒÒçåÓÓ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ÃçÅ ÔÆ î÷·ìÆ Ççػ ù Á§Çîzå ò¾Ö ÛÕÅªç¶ ðÔ¶, ÕÆ ÇÂÔ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÃÇåÕÅð ÃÆ ÇÕ ì¶ÁçìÆ? Õ¶òñ î¾æÅ à¶ÕäÅ ÔÆ ÃÇåÕÅð éÔÄ þ, î¾æÅ å» Ú¯ð, á¾×, ìñËÕƶ, é¯à» Áå¶ ò¯à» ç¶ òêÅðÆ òÆ à¶Õç¶ ÔéÍ å¹èé¯ Çéòä î§éä¹ å¶ðÅ éÅÀ¹¨ (HGH) Ô¶ ×¹ðÈ ÜÆ, å¹ÔÅù ÇéÀÈäÅ ÕÆ þ? å¹ÔÅⶠìÚé ù ÇÃð î¾æ¶ î§éäÅ ÇÂÔ ìÚé î§éäÅ ÔÆ î¾æÅ à¶ÕäÅ þÍ ÇÂÔÆ ÃÇåÕÅð þÍ Ô¯ð ÕÇÔ§ç¶ ìzÅÔîä» òÅñÆ Ã¹¾Ú Çí¾à òÆ àÕÃÅñ Çò¾Ú ìÔ¹å þÍ À¹Ô å» êåÅ ÔÆ þÍ ÖÅñÃÅ ÜÆ çÆ ê¿æ ù ç¶ä ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ çÃî ×¹ðÈ ×z§æ, íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ çÆÁ» òÅð» å¶ ÕÇì¾å ÃòÂÆï¶, íÅÂÆ é§ç ñÅñ ÜÆ çÆÁ» ö÷ñ», ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ êzÕÅô, ×¹ð ÇìñÅà êÅ. Û¶òÄ å¶ çÃòÄ îÇÔîÅ êzÕÅô ÃzÆ éÅéÕ êzÕÅô, ÃÈðÜ êzÕÅô Áå¶ Û¯àÆÁ» ê¹ÃåÕ» êzì¯è Ú§çð 32

éÅàÕ, ÇòÚÅð ÃÅ×ð, ÇìðåÆ êzíÅÕð, î¯Öô ê¿æ ÁÅÇçÕ Áðæ» Ãî¶å Ú§×Æ åð·» Ççػ ù êó·Åªç¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ FD-FE) ÇòÚÅð : Òè§é ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ å¯º Çìé» ìÅÕÆÁ» Çò¾Ú¯º Á¾è¶ ×z§æ ìzÅÔîäòÅçÆ ÇÕÇðÁÅ Õðî, Õðîջ⻠éÅñ çì§è ð¾Öç¶ ÔéÍ ÇÂÔ êó·¶ Ô¯ä Õð Õ¶ ÔÆ àÕÃÅñ A@% ×¹ðîÇå Áå¶ I@% ìzÅÔîäÆ î¾å» çÅ êzÚÅð ÕðçÆ ðÔÆ Áå¶ Õð ðÔÆ þÍ Õ¯ÂÆ àÕÃÅñ, çÃî ×z§æ ÇòÚñ¶ åzÆÁÅ ÚÇð¾åð» çÆ ÕæÅ ÁÅêä¶ Øð êÇðòÅð Çò¾Ú ìÇÔ Õ¶ Áðæ» Ãî¶å ùäÅ Õ¶ò¶ ÁÃÄ çÃî ×z§æ çÆ ÃÅðÆ ìÅäÆ ù çÃî ×z§æ ìÅäÆ î§é ñò»×¶, éÔÄ å»....Í Á¾×¶ ÕÂÆÁ» ù ÇÕÔÅ Á¾Ü å¾Õ ÇÕö éÔÄ Ã¹äÅÂÆÍ ÒÕÈó á×Æ ×¹ÞÆ é ðÔË î¹¦îÅ êÅܹ ñÇÔ ÜÅÇÂ¨Ó (C@C) ÁÅê ÜÆ å¯º òð¯ÃŶ ì¶Á§å ×¹ðî¹¾Ö ÇÔ§ç¹ÃåÅé íð Çò¾Ú ×¹ðÈ Õ¶ åõå ÃÅÇÔì Áå¶ ì¶Á§å ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì, ×z§æÆ ÇÃ§Ø ñ¾×¶ ԯ¶ ÔéÍ ìÔ¹å ÃÅð¶ Ç×ÁÅéÆ, ÕæÅ òÅÚÕ ìäÅÂ¶Í (ÖÅñÃÅ ÜÆòé, ê¿éÅ FE) ÇòÚÅð : Ã¹ä¶ Ôé ìæ¶ð¶ àÕÃÅñÆ ìzÅÔîäòÅçÆ î¾å» éÅñ íðÆÁ» ÃÅÖÆÁ» ùäÅÀ¹ä òÅñ¶Í ×¹ðîÇå ÇÃè»å» ù Ö¿âé Õðé òÅñ¶ Áå¶ ÁÅêä¶ îé çÆÁ» î¾å» çÅ êzÚÅð Õðé òÅñ¶ ìó¶ Çëðç¶ Ôé ÇÂæ¶Í ÇÃÁÅÃÆ ÁÅ×ÈÁ» çÆ Ü¶ì Çò¾Ú¯º ÇéÕÇñÁ» ò¶ç»åÆ Üæ¶çÅð ìÇäÁÅ þÍ À¹Ã ç¶ Üæ¶çÅð Ô¹§ÇçÁ» ܯ ÜÔÅé çÆ îéîÇå þÍ À¹Ô ô¯zîäÆ Õî¶àÆ Áå¶ â¶ð¶çÅð ÃÅè, ðÅÜéÆåÕ Õð ðÔ¶ ÔéÍ À¹Ã ç¶ Üæ¶çÅð Ô¹§ÇçÁ», ÁÕÅñ åõå Óå¶ öñå øËÃñ¶ Ô¯ ðÔ¶ ÔéÍ ìÔ¹å ò¾âÅ ÇåzÃÕÅð Òè§é ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ ç¶ ÃðÈê ç¹ÕÅé» Óå¶ ÇòÕ ðÔ¶ ÔéÍ ç¶ÔèÅðÆ ×¹ðÈ â§î·, êÇååê¹äÅ, ÚÅð¶ êÅö ëËÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Üæ¶çÅð îÈ§Ô å¾Õ òÆ éÔÄ Ö¯ñ·çÅÍ ÕÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ êËçÅ ÕÆå¶ àÕÃÅñ é¶? þµâ ×z§æÆ êÈðé ÇÃ§Ø ñ¾×Å þÍ ìzÅÔîäÆ î¾å» çÅ êó·ÅÇÁÅ Ççػ ù ñò-Õ¹ô çÆ Á½ñÅç ç¾Ã ÇðÔÅ þÍ ÕæÅ Çò¾Ú ÕðÅîÅåÆ Áå¶ ×¹ðîÇå ÇÃè»å ù Ö¿âé Õðé òÅñÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ùäŪçÅ þÍ ÁÅð.ÁËÃ.ÁËÃ. ܯ Çþֻ çÆ ç¹ôîä þ À¹ÃçÆÁ» îÆÇà§×» çÆ êzèÅé×Æ ÇÂÃ é¶ õ¹ç ÕÆåÆ þÍ ø¯à¯Á» Ãî¶å ÃìÈå ÃÅⶠկñ ÔéÍ ÕæÅ ÕðÇçÁ» ×¹ðîÇå çÆ ×¾ñ ÇÂÃ ç¶ î§ÈÔ¯º í¹¾ñ Õ¶ òÆ éÔÄ ÇéÕñçÆÍ ÕÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔ¶ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì êËçÅ ÕÆå¶ àÕÃÅñ é¶? Ô¯ð òÆ ÁËö ÔÆ êËçÅ ÕÆå¶ Ô¯ä׶ ÇÕªÇÕ çÅñ ìä ×ÂÆ çÅ êåÅ ñÅÀ¹äÅ Ô¯ò¶ å» Õ¶òñ ÇÂ¾Õ çÅäÅ ÔÆ à¯Ô Õ¶ ç¶ÖÆçÅ þÍ ÃÅð¶ 33

çÅä¶ òÅðÆ òÅðÆ à¯Ôä çÆ ñ¯ó éÔÄ êË˺çÆÍ Á¾×¶ ÒÖÅñÃÅ ÜÆòéÓ ê¿éÅ FG Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : ×¹ðìÅäÆ êÅá çðôé ÇÜà Çò¾Ú ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ ÜÆ ç¶ ÕÇáé êÅá» çÅ ÇéðäÅ ÕÆåÅ þÍ ô¹¾è êÅá Õðé òÅÃå¶ ÇÂ¾Õ Áñ½ÇÕÕ ê¹ÃåÕ þÍ ÇòÚÅð : ÇÂÔ ê¹ÃåÕ ÁÃÄ êó·Æ þÍ ÇÂà ÇòÚ êÅá Ã Á¾èÕ ñÅ Çç¾å¶ Ôé êð ÕÇÔ§çÅ Çì§çÆ Õ¯ñ¯º ÇÕå¶ éÔÄ ñÅÀ¹äÆÍ Ü¶ êÅá Õðé Ã Á¾èÕ ì¯ÇñÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ å» Çì§çÆ ÇÕª éÔÄ? ÕðÆì B@@@ Çì§ç¶, ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ Çò¾Ú ñ¾×¶ Ôé êð Á¾èÕ å» ÇÕå¶ ÇÂ¾Õ òÆ éÔÄ þÍ ÇÂÔ ç¹¾å À¹ÚÅðé éÅÃÕÆ À¹ÚÅðé Õðé¶ ÷ðÈðÆ Ôé êð àÕÃÅñÆ ÁËÃÅ éÔÄ Õðç¶Í ×¹ðìÅäÆ êÅá çðôé Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ þ : ÒñÅÖ Õð¯ðÆ ì§è¹ é êð˨ (BFD) Õ¯ÂÆ àÕÃÅñÆ ÃÅð¶ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ ÜÆ Á§çð ÇÕå¶ òÆ è¹ òÅñÅ ì§èé ÇñÇÖÁÅ ÇçÖÅò¶Í ÇÜà çÅ Áðæ ì§èé Õ¾àä¶ ìäçÅ Ô¯ò¶Í ÇÕå¶ éÔÄ þÍ ì§èé¹ ÒÒéÓÓ Ô¯ ÃÕçÅ þ ì§èé î¹ÕåÅ Ô¯ ÃÕçÅ þ êð ÒÒè¹ÓÓ òÅñÅ ì§èé ÃÅð¶ ÃðÈê Çò¾Ú ÇÕå¶ éÔÄ þÍ ÇÂà åð·» Ô¯ð òÆ êÅá àÕÃÅñ òÅñ¶ ×ñå Õðç¶ ÔéÍ Á¾ÖÄ Çâ¾áÆ ØàéÅ ïÅç ÁÅ ×ÂÆ þÍ ÃÅⶠé¶ó¶ Çê¿â îÅóÆ ×½ó ÇÃ§Ø Çé¾åé¶î çÇæÁÅ òÅÃå¶ Õ˺ê ñ¾×Šܯ ÁËÃ.ÜÆ.êÆ.ÃÆ. é¶ ñÅÇÂÁÅÍ ÇÂÔ ÚÅð Ççé» çÅ Õ˺ê ÃÆÍ ÁÃÄ ÃÅð¶ Ççé ÔÅ÷ðÆ íðÆ êÇÔñ¶ Ççé ô¯zîäÆ Õî¶àÆ Çò¾Ú åéõÅÔÆÁ» î¹ñÅ÷î àÕÃÅñÆ þµâ ×z§æÆ ×¹. ÇêêñÆ ÃÅÇÔì Á§ÇîzåÃð é¶ Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì çÆ Ã§ÇæÁÅ ÕðòÅÂÆÍ ÁÃÄ âÅÇÂðÆ Óå¶ À¹Ã çÆÁ» ×ñåÆÁ» é¯à ÕðÆ ×Â¶Í Ü篺 Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì çÅ í¯× ÇêÁÅ å» ÁÃÄ ÇÕÔÅ ÇÕ ÃÅⶠÃòÅñ» çÅ ÜòÅì À¹Ô àÕÃÅñÆ õ¹ç ç¶ò¶ ÇÜÃ é¶ Ã§ÇæÁÅÅ ÕðòÅÂÆ þÍ àÕÃÅñÆ ù ÇÂ¾Õ òÆ ÜòÅì éÅ ÁÅÇÂÁÅÍ À¹Ô ÃÅð¶ ÜòÅì íÅÂÆ ÁéÈê ÇÃ§Ø þµâ êzÚÅðÕ é¶ Çç¾å¶Í àÕÃÅñÆ ü¾ê Õð Õ¶ ìËáÅ ÇðÔÅÍ Á×ñ¶ Ççé çÇæÁÅ ç¶ä éÅ ÁÅÇÂÁÅÍ Ã¯ ÇÂÔ øËÃñ¶ Ô¯ ü¾Õ¶ Ôé ÇÕ àÕÃÅñÆ êÅá ×ñå þÍ

×¹ðçòÅÇðÁ» çÆ Ã¶òÅ å¶ ÇÂÕ½åðÆÁ» ÕÆåÆÁ», õÅñÃÅ ÜÆòé Çò¾Ú ÇñÖÆÁ» Ôé 34

ÇòÚÅð : ÇÂÕ½åðÆ ÕÇÔ§ç¶ A@A ÁÖ¿â êÅá ùÍ ÇÂÔ ÇÂÕ½åðÆÁ» ìzÅÔîäÆ î¾å þÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÇÂÕ½åðÆÁ» òÅÃå¶ ÇÃ¾Ö î¾å Çò¾Ú Õ¯ÂÆ æ» éÔÄ þÍ ÇÃ¾Ö é¶ ×¹ðìÅäÆ ù êó·éÅ, ùäéÅ, ÃîÞäÅ, î§éäÅ ÕîÅÀ¹äÅ òÆ þÍ ÇÂÔ ÇÂÕ½åðÆÁ» éÔÄ ÕðéÆÁ» Áå¶ éÅ ÔÆ ÕðÅÀ¹äÆÁ» ÔéÍ ÇÃ¾Ö é¶ ×¹ðÈ çÅ ìÚé ÇÔðç¶ Çò¾Ú òÃÅÀ¹äÅ þÍ î§åð ðàé êÅá éÔÄ ÕðéÅÍ ÇÂà ìÅð¶ ÇÂö ê¹ÃåÕ Çò¾Ú Çê¾Û¶ Ö¹¾ñ·Æ ÇòÚÅð Ô¯ ü¾ÕÆ þÍ (ÇòÃæÅð ÃÇÔå Üê ÇÃîðä ìÅð¶ êó·¯ ê¹ÃåÕ -ÒÒÇÜé» éÅî ÜÇêÁÅ ÇåéÅ å¶× òÅÔÆÓÓ-êz¯. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å) ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ ç¶ î§×ñ» çÆ Ã¶òÅ ê¹ðÅåé ÃðÈê» Çò¾Ú î§×ñ ÇÂà åð·» þ : ý ÃÇå×¹ð êzÃÅÇç¨ ÁÅÃÅ îÔñÅ 1 àÕÃÅñ é¶ ÕÆ Ã¶òÅ ÕÆåÆ? ÁÅÃÅ îÔñÅ 1¨ý ÃÇå×¹ð êzÃÅÇç¨ êÅáÕ Üé ÁÅê øËÃñÅ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ êÇÔñ» ÃÔÆ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ þ ÇÕ çÈÜÅÍ êzîÅåîÅ êÇÔñ» ìÅÕÆ Ã¾í ìÅÁç Çò¾ÚÍ ×¹ðÈ é¶ êzîÅåîÅ ù êÇÔñ» ð¾ÇÖÁÅ þÍ î§×ñ» ç¶ Ã§ì§è Çò¾Ú àÕÃÅñ é¶ Ã¶òÅ éÔÄ ÕÆåÆ, չöòÅ ÕÆåÆ þÍ àÕÃÅñ é¶ ÇÂæ¶ ÁÖ¿â çêà êÅá» çÆ ×¾ñ òÆ ÕÆåÆ þ ܯ ÃðÅÃð ×ñå þÍ ×¹ðîÇå Çò¾Ú çêà êÅá òÅÃå¶ Õ¯ÂÆ æ» éÔÄ þÍ íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ§Ø éÅíÅ é¶ òÆ ×¹ðîÇå îÅðå§â Çò¾Ú Ç÷Õð ÕÆåÅ þ ÇÕ Ã§êà êÅá» çÅ ÇÃ¾Ö î¾å ÇòÚ Õ¯ÂÆ ÇòèÅé éÔÄ þÍ ÇÂà ìÅð¶ Á¾×¶ Ú¾ñ Õ¶ Ô¯ð òÆ ÇòÚÅð ÕÆåÆ ÜÅò¶×ÆÍ ÖÅñÃÅ ÜÆòé ç¶ ê¿éÅ ADE Óå¶ Ü¯ Ç×ÁÅéÆ Ã§¹çð ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅÇñÁ» çÅ íðŠçå ǧçð ÇÃ§Ø ÇñÇÖÁÅ þ ÇÂà ìÅð¶ àÕÃÅñÆ ê¹ÃåÕ ÒÇí§âð» òÅñ¶Ó Çò¾Ú¯º î˺ õ¹ç êÇó·ÁÅ þÍ ê¿éÅ ïÅç éÔÄ þÍ ÇÕ ÇÂÔ Ã§å ǧçð ÇÃ§Ø ÇÕÔÅ Õðç¶ ÃÆ ÇÕ ÁË ñÀ¹ íÅÂÆ ÇÂÕ ê¹óÆ ñË ÜÅÀ¹ å¹ÔÅù Õç¶ ç¹¾Ö éÔÄ ñ¾×¶×ÅÍ ÇÂÔ ê¹óÆ Çç§ç¶ ÃÆ Òêð ÕÅ ì¹ðÅ éÅ ðÅÖÔ¹ ÚÆÇå¨ å¹î ÕÀ¹ ç¹Ö¹ éÔÄ íÅÂÆ îÆå¹¨Ó ê¹óÆÁ» ò§âç¶ ðÔ¶ çÈÇÜÁ» ù ÁÅê ÇÂ¾Õ òÆ ê¹óÆ éÔÄ ÖÅèÆÍ Ü篺 Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù àÕÃÅñÆ ê¾× Çç¾åÆ å» Ã§å ǧçð ÇçØ, ÂÆðÖÅ çÆ Á¾× Çò¾Ú îÚ À¹µÇáÁÅÍ ÇÂÔé¶ îÅÞ¶ îÅñò¶ çÅ ÃòÅñ êÅ Çç¾åÅÍ ÇÂà çå ç¶ Á§ç𯺠îÅÞ¶ îÅñò¶ çÆ Õ§è éŠ๾àÆÍ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù ê¾× ì¾Þä ñ¾×Æ å» ÇÂà 35

é¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù ÇÂ¾Õ Õîð¶ Á§çð ç¶ Õ¶ ìÅÔð Ç÷§çÅ ñÅ Çç¾åÅ å¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÜÅÔ ÁÅêä¶ Çê¿â íÈð¶ Õ¯Ôé¶ ÜÅ Õ¶ î¾ÕÆ ×¯â, ÇÂæ¶ Ã§å ìäé ç¶ Ã¹êé¶ éÅ ñËÍ å» À¹æ¶ ê¾× è¾Õ¶ éÅñ Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø ù ì§é· Çç¾åÆÍ Ã§å åÅðÅ ÇÃ§Ø ÃðÔÅñÆ Áå¶ Ã§å ïÔä ÇÃ§Ø Ã¹ð ÇÃ§Ø òÅÇñÁ» é¶ ðÅÂÆøñ» ÇñÜÅ Õ¶ éÅñ Ô¯ð ÇÃ§Ø ñË Õ¶, ÇܧçðÅ å¯ó Õ¶ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù Á§ç𯺠վÇãÁÅÍ àÕÃÅñÆÁ» ç¶ ÕÇÔä î¹åÅìÕ ÃÆé¶ ìÃÆé¶ Ú¾ñÆ ÁŪçÆ àÕÃÅñ çÅ ÃÆéÅ ÇÂé·» ÁÖ½åÆ Ã§å» é¶ ÁÅêä¶ Ô¾æÄ ñÆð¯ ñÆð Õð Çç¾åÅÍ ÇÂÔ Ç÷Õð Çê¾Û¶ òÆ ÁÅ ü¾ÕÅ þÍ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø çÅ ÁÅõðÆ Ã¹ÁÅû å¾Õ ÁÅêä¶ ç¶Ô ÃðÆð éÅñ¯º î¯Ô éŠ๾àÅ ÇÕªÇÕ ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ ADD Óå¶ ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ ÃÅⶠÃðÆð çÅ ÃÃÕÅð êÅåÅñê¹ðÆ ÃÅÇÔì ÕðéÅÍ ×¹ð ë¹ðîÅé þ : ÒÒܶ ÇîðåÕ ÕÀ¹ Ú§çé ÚóÅò˨ À¹Ã å¶ ÕÔÔ¹ Õòé ëñ êÅò˨ ܶ ÇîðåÕ ÕÀ¹ ÇìÃàÅ îÅÇÔ ð¹ñÅÂƨ åÅ ÇîðåÕ ÕÅ ÇÕÁÅ ØÇà ÜÅÂÆ¨Ó (AAF@) çå ÕðåÅð ÇÃ§Ø é¶ ìóÆÁ» î¹ôÕñ» çÅ ÃÅÔîäÅ Õð Õ¶ ÇîðåÕ ÃðÆð ù êÅåÅñê¹ð ÃÅÇÔì ÖÇó·ÁÅ Áå¶ À¹æ¶ çÃÕÅð ÕÆåÅÍ ÇÔ§çÈ î¾å òÅñÅ ë¯ÕÅ Õðî Õ»â Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ îðç¶ çî å¾Õ éÔÄ Û¾ÇâÁÅÍ ÇÂæ¶ Ô¯ð òÆ ìÔ¹å Õ¹¾Þ ÇñÖäï¯× þ êð çֶê Õð ÇðÔÅ Ô»Í ÇÂà ê¹ÃåÕ ç¶ Ô¯ð ÁÅ ðÔ¶ íÅ×» Çò¾Ú À¹Ô òÆ ÇñÖ ÇçÁ»×ÅÍ

àÕÃÅñÆ ×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ : ÇÜò¶º Á¾Ü Õ¾ñ· ç¶ ü§Ú Ç×ÁÅéÆ òÆ Õ¶òñ ÇòòÔÅðÕ Çò¾ÇçÁÅ çÆÁ» ê¹ÃåÕ» êó· êó· Õ¶ ìzÔî Çò¾ÇçÁŠ寺 Çìé» æ¯æ¶ Áå¶ ÖÅñÆ ðÇÔ Ü»ç¶ Ôé ÇÕªÇÕ À¹Ô íÅÀ¹, í×åÆ å¶ ÇÃîðé 寺 ÖÅñÆ Ô¹§ç¶ Ôé îé åÅðÈ îñÅÔ çÆ ÇéÁÅÂÄ ÔéÍ ÁÅê ÕîÅÂÆ éÔÄ Õðç¶ êð çÈÇÜÁ» ù ÔÆ À¹êç¶ô ç¶ä ܯ׶ ÔéÍ êÇó êÇó ×âÆ ñçÆÁÔ êÇó êÇó íðÆÁÇÔ ÃÅæ¨ êÇó êÇó ì¶óÆ êÅÂÆÁË êÇó êÇó ×âÆÁÇÔ ÖÅå¨ êóÆÁÇÔ Ü¶å¶ ìðà ìðà êóÆÁÇÔ Ü¶å¶ îÅè êóÆÁË Ü¶åÆ ÁÅðÜÅ êóÆÁÇÔ Ü¶å¶ ÃÅè 36

éÅéÕ ñ¶ÖË ÇÂÕ ×ñ Ô¯ð¹ ÔÀ¹îË ÞÖäÅ ÞÅÖ¨

(DFG) (ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ AID) ÇòÚÅð : êÇÔñ¶ êÅåôÅÔ ç¶ éÅñ ðÔ¶ íÅÂÆ îðçÅéÅ ÜÆ å¯º ñË Õ¶ ì§çÅ ÇÃ§Ø ìÔÅçð ÜÆ ç¶ éÅñ ðÔ¶ Ççػ å¾Õ ÕðÆì BE@ ÃÅñ ÇÕö ÇÂ¾Õ òÆ ÇÃ§Ø é¶ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ çå Á¾Öð éÔÄ ñ¾×ä Çç¾åÅÍ ÕÆ À¹Ô ÃÅð¶ ü§Ú Ç×ÁÅéÆ Ãé? ÕÆ À¹Ô ÃÅð¶ ìzÔî Çò¾ÇçÁŠ寺 ÖÅñÆ ÃéÍ ×¹ðîÇå ç¶ ÇëñÅÃëð ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ ìzÔî Çò¾ÇçÁŠ寺 ÖÅñÆ Ãé? ì§ç ì§ç ÕàÅÀ¹ä òÅñ¶, ÚðÖóÆÁÅ Óå¶ Úó·é òÅñ¶, Ö¯êð¶ ñÔÅÀ¹ä òÅñ¶, ÁÅÇðÁ» éÅñ ÚÆð¶ ÜÅä òÅñ¶, À¹ìñçÆÁ» ç¶×» Çò¾Ú À¹ìñä òÅñ¶, ÃÆÇéÁ» Çò¾Ú ìðô¶ Áå¶ ×¯ñÆÁ» ÖÅä òÅñ¶, ܧ⻠éÅñ ì§é· Õ¶ ÃÅó¶ ÜÅä òÅñ¶, î¯ðÚ¶ ñÅ Õ¶ ×¾âÆÁ» ð¯Õä òÅñ¶, ì¾ÇÚÁ» ç¶ à¯à¶ ÕðÅ Õ¶ Þ¯ñÆÁ» Çò¾Ú êòÅÀ¹ä òÅñ¶, Ô¯ð òÆ ôÔÆç ÇþçÕÆ ÇÃ¾Ö ÕÆ ü§Ú Ç×ÁÅéÆ Ãé? ÕÆ À¹Ô ìzÔî Çò¾ÇçÁŠ寺 ÖÅñÆ Ãé? ÕÆ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ Áå¶ Ô¯ð ÁÖ½åÆ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ìzÅÔîäÆ ë¯Õ¶ Õðî ջ⻠ù ×¹ðîÇå ç¾Ãä òÅñ¶, ìzÅÔîä ò»×ȧ Á¾Ö» îÆà Õ¶ Çå§é» ñ¯Õ» çÆ Ã¯ÞÆ Ô¯ä ç¶ çÅÁò¶ Õðé òÅñ¶, Çìé» Çðå ÕÆÇåÁ» êÈÜÅ ç¶ èÅé Óå¶ êñä òÅñ¶, ÇھචÕêó¶ êÅ Õ¶ ê¦ÇØÁ» Óå¶ ìËá Õ¶ ì×¹ñ ÃîÅèÆÁ» ç¶ ÇçÖÅò¶ Õðé òÅñ¶, Õ¯ÂÆ ×óòÂÆ Ô¾æ èòÅÀ¹ä òÅñÅ å¶ Õ¯ÂÆ à¹¾Õ ÖòÅÀ¹ä òÅñÅ å¶ Õ¯ÂÆ ê¦ØÅ ÇòÛÅÀ¹ä òÅñÅÍ ×¹ðìÅäÆ çÅ î§åð ðÈê êÅá Õðé Áå¶ ÕðòÅÀ¹ä òÅñ¶, ×¹ðÈ êzîÅåîÅ éÅñ òÆ êÅá» çÆÁ» Ç×äåÆÁ» ÇÔÃÅìÇÕåÅì Õðé òÅñ¶, ÒÒè§é ÃzÆ ×¹ðÈ ×§zæ ÃÅÇÔìÓÓ ç¶ ôðÆÕ ìä Õ¶ ÁÅêäÆ êÈÜÅ ÕðòÅÀ¹ä òÅñ¶, ÇÂÔ ìzÔîÇ×ÁÅéÆ Ôé? ÕçÅÇÚå éÔÄ! ÇÂÔ å» ÇÂà ñ¯Õ çÅ Ç×ÁÅé òÆ éÔÄ ð¾Öç¶Í êzîÅåîÅ çÅ ÇÕ¾æ¶? ÇÂÔ ÒÒêÇó êÇó ×âÆ ñçÆÁÇÔ... òÅñÅ ôìç, ÇÂé·» ÕðîÕ»âÆÁ» Óå¶ ÔÆ ã¹ÕçÅ þ ÇÜÔó¶ ÁÖ¿â êÅá» çÆÁ» ÇÂÕ½åðÆÁ» (ðîÅÇÂä ç¶ êÅá» çÆÁ» ÇÂÕ½åðÆÁ» çÆ åðÜ Óå¶) ÕðÅÀ¹ä òÅñ¶, Õðé òÅñ¶, Çìé» ÃîÇÞÁ», î§ÇéÁ» C@-C@ ìÅäÆÁ», çÅ Çé¾åé¶î Õðé òÅñ¶, ÇÔ§çÈ ìzÅÔîäÆ î§åð» ò»× ÃòÅ ÃòÅ ñ¾Ö Üê¹, ÜÅê¹ Áå¶ îÈñ î§åð çÅ êÅá Õðé òÅñ¶, ÷ìÅé Ç夆 ÚñçÆ ÇÜò¶º îôÆé ÚñçÆ þÍ Õ¯ÂÆ êåÅ éÔÄ, ÕÆ êó· ðÔ¶ Ôé? ÕÆ ì¯ñ ðÔ¶ Ôé? ÕÆ ¦Ø Ç×ÁÅ? ÕÆ ÁÅ Ç×ÁÅ? ÇèÁÅé ÇÕå¶, ìÅäÆ ÇÕå¶, ÁÅê ÇÕå¶, îé 37

ÇÕå¶, Áðæ ÇÕå¶, íÅò ÇÕå¶, ×¹ðîÇå ÇÃè»å ÒêÇóÁË éÅÔÆ í¶ç¹ ì¹ÇÞÁÅ êÅòäÅ¨Ó ù êÅö Õð Õ¶ çå ìzÔî Ç×ÁÅéÆ A@H, A@@H Áå¶ Ô¯ð ÕÂÆ Õ¹¾Þ ìä¶ Çëðç¶ Ôé, ï ÇÂÔ êÇó êÇó... òÅñÅ ôìç ÇÂé·» Óå¶ êÈðÅ ã¹ÕçÅ þÍ ÇÃ¾Ö ÇòçòÅé ÇÜé·» ÇÕðå ÕÅð ÕðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁÅ ÁÅêä¶ Ø𯺠êzôÅçÅ ÛÕ Õ¶ ÃÅðÅ ÜÆòé ×¹ðìÅäÆ Ö¯Ü, ùäé, ÃîÞä, î§éä Áå¶ ÕîÅÀ¹ä Óå¶ ñÅ Çç¾åÅ ÕÇÔä 寺 íÅò êz¯. ÃÅÇÔì ÇÃ§Ø ÜÆÍ ÃÅðÆ Ç÷§ç×Æ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ç¶ çÅà ìä Õ¶ ðÔ¶ ÁÅêä¶ éÅî ç¶ éÅñ çå å» ÕÆ Ç×ÁÅéÆ Á¾Öð å¾Õ òÆ éÅ ñÅÇÂÁÅÍ ÒÔ¯Çé éÜÆÇÕ Ö¹çÅÇ çË í¶å¹ é ÇÕÃË ç¶Çé¨Ó (ê¿éÅ ACHD) ×¹ðòÅÕ Óå¶ êÇÔðÅ Çç¾åÅÍ ìzÅÔîäÆ Õðî ջ⻠çÅ ÃçÅ Ö¿âé Õðç¶ ðÔ¶Í Ü¶ Áéêó· ÃÅè ÇÜé·» ù ×¹ðîÇå çÅ À Á òÆ éÔÄ ÁŪçÅ, À¹Ô ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÕÔÅ ÃÕç¶ Ôé å» ê¹ðÅä¶ êó·¶ ÇñÖ¶ êÆ-ÁËÚ.âÆ. ÃÅÇÔì ÇÃ§Ø ÇÕª éÔÄ ÃÆ ÕÔÅ ÃÕç¶? êð À¹é·» ÃçÅ ×¹ðÈ Õ¶ ìÚé ù ÃÅÔîä¶ ð¾ÇÖÁÅ, ÃÅðÆ Ç÷§ç×Æ ×¹ðîÇå ÇÃè»å» çÆ êÇÔð¶çÅðÆ Õðç¶ ðÔ¶, Õ¯ÂÆ êðê¿Ú Õ¯ÂÆ â¶ðÅ éÔÄ ÚñÅÇÂÁÅÍ À¹é·» çÆ Ã¾í 寺 ò¾âÆ ØÅñäÅ ×¹ðìÅäÆ ÇòÁÅÕðä Áé¹ÃÅð Òè§é ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ çÅ àÆÕÅ çðêä ܯ À¹é·» CF ÃÅñ ÇîÔéå Õð Õ¶ ÇñÇÖÁÅÍ ÇÂÔ À¹é·» çÆ îÔÅé ç¶ä þÍ ÇÃ¾Ö Õ½î êzåÆÍ øðÆçÕ¯àÆÁ» çÅ àÆÕÅ Áå¶ Ô¯ð òÆ Ü¯ àÆÕ¶ Ôé À¹Ô ìzÅÔîäÆ î¾å» òÅÇñÁ» àÆÇÕÁ» é¶ ÔÆ ìÔ¹å¶ Çþֻ ù Õ¶ÃÅèÅðÆ ÇÔ§çÈ Áå¶ ÕÛÇÔðÅèÅðÆ ÇÔ§çÈ ìäÅ Õ¶ ð¾Ö Çç¾åÅ þÍ ÇÂÔ ÕÛÇÔðÅèÅðÆ ÇÔ§çÈ ÔÆ Á¾Ü å¾å ×¹ðîÇå çÆ ×¾ñ Õðé òÅÇñÁ» ù ü§Ú Ç×ÁÅéÆ Áå¶ éÅÃÇåÕ ÕÇÔ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÔ§çÈ î¾å çÅ ÇôÕÅð Ô¯ÂÆ Õ½î é¶ êz¯. ÃÅÇÔì ÇÃ§Ø ù Õ¯ÂÆ ÇÃåÕÅð éÔÄ Çç¾åÅÍ ÇܧéÅ ÇÚð ÇÃ¾Ö Õ½î Ã¾Ú ì¯ñä òÅÇñÁ» çÅ ÃÇåÕÅð éÔÄ ÕðçÆ, ÇÂà 寺 òÆ íËóÆ ÔÅñå Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ ÕðÆì ÇÂ¾Õ å¯º â¶ã ÃÅñ êÇÔñ» ÇÂ¾Õ àÕÃÅñÆ ÒÒçåÓÓ ×¹ðÜÆå ÇÃ§Ø é¶ ÁõìÅð Çò¾Ú îÔÅé ê¿æÕ ôõÃÆÁå êz¯. ÃÅÇÔì ÇÃ§Ø ìÅð¶ Õ¹ì¯ñ ì¯ñ¶ Ãé å» çÅû é¶ êÇÔñ» F@ Ãø¶ çÅ ÇÂ¾Õ ÇñÖåÆ ê¾åð Áå¶ Çëð À¹Ã çÅ ÜòÅì ÁÅÀ¹ä Óå¶ À¹Ã ÜòÅì ÇòÚ IH Ãø¶ çÅ ê¾åð í¶ÇÜÁÅÍ êÅáÕ, ÇÂà ìÅð¶ àÕÃÅñÆ ÒÒçåÓÓ ×¹ðÜÆå ÇÃ§Ø ×¯ÔÅòð 寺 êåÅ Õð ñËä å» ÇìÔåð Ô¯ò¶×ÅÍ ÇÂà 寺 ìÅÁç Õ§òð ÁÜÆå ÇÃ§Ø êÇàÁÅñÅ é¶ ÃÅⶠÇÂ¾Õ ê¾åð ç¶ À¹µåð Çò¾Ú êz¯. ÃÅÇÔì ÇÃ§Ø Çòð¹è Õ¹¾Þ ÇñÇÖÁÅ, çÅÃ é¶ Á¾×¯º À¹µåð Çò¾Ú ܯ ÇñÖ 38

Õ¶ í¶ÇÜÁÅ, À¹Ô òÆ À¹Ã 寺 ê¹¾Û ñËäÅÍ ÇñÖåÆ ÕÅêÆÁ» ÃÅⶠկñ ÔéÍ Ã¯ ܶ ÇÂÔ êz¯. ÃÅÇÔì ÇçØ, Çêz§. ק×Å ÇÃ§Ø íÅ× ÇçØ, êz¯. ×¹ðî¹Ö ÇçØ, Ç×ÁÅéÆ Çç¾å ÇçØ, Çêz§. ÔðíÜé ÇçØ, íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ§Ø éÅíÅ, âÅ. ÕðåÅð ÇçØ, êz¯. å¶ÜÅ ÇÃ§Ø ÁÅÇç ÇòçòÅé éÅ Ô¹§ç¶ å» ×¹ðçòÅð¶ òÆ Ô¹ä å¾Õ ÇÔ§çÈ î§çð» çÆ ôÕñ èÅðé Õð Ü»ç¶ Áå¶ ÇÂÔ ÁÖ½åÆ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ à¾ñ ÖóÕÅªç¶ é÷ð ÁŪç¶Í ÇÂé·» ÇòçòÅé» Áå¶ Ô¯ð Ã¾Ú ô¹îŠ寺 Õ¹ðìÅé Ô¯ ÜÅä òÅñ¶ ÇÃ¾Ö êzòÅÇéÁ» é¶ ×¹ðìÅäÆ Ö¯Ü Áå¶ ×¹ðîÇå ÇÃè»å» çÅ êzÚÅð ÕÆåÅ Õð Õ¶ ǧéÅ Õ¹ ìÚÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Áܶ òÆ Çþֻ ç¶ Õ¶ºçðÆ ÁÃæÅé ÃzÆ çðìÅð ÃÅÇÔì Áå¶ åõå» Á§çð ÇÔ§çÈ ðÆåÆÁ» êzÚñå ÔéÍ Ü¶ ÇÂÔ ìzÅÔîäÆ Õðî ջ⻠ù ×¹ðîÇå ç¾Ãä òÅñ¶, êzÚÅðé òÅñ¶ ÇÂÔ ÁÖ½åÆ ÃÅè éÅ Ô¹§ç¶ å» ç¹éÆÁ» ç¶ ÇÕö ÇÂ¾Õ òÆ ×¹ðçòÅð¶ Á§çð ÇÂ¾Õ òÆ ÇÔ§çÈ ðÆåÆ éÅ Ô¹§çÆÍ ÇÂé·» ÃÅè» é¶ Çþֻ ù ÇÂé·» ë¯Õ¶ ÕðîÕ»âŠ寺 À¹êð éÔÄ À¹µáä Çç¾åÅÍ ÇÂé·» ÃÅè» Áå¶ ÇÃ¾Ö ÇòçòÅé» çÅ ÜÅê ÇÃîðé Õðé çÅ åðÆÕÅ òÆ ò¾Ö ò¾Ö þÍ ×¹ðÈ ÕÆ ìÅäÆ (ìÚé) Óå¶ íð¯ÃÅ ð¾Öä òÅñ¶ Ö¯ÜÆ ÇòçòÅé é¶ Ü篺 ìÚé êÇó·ÁÅ, ÒñÅñÚ Û¯âÔ¹ Á§ÇèÔ¯ ñÅñÇÚ ç¹Ö¹ íÅðÆ¨Ó (ê¿éÅ DAI) ÇòÚÅÇðÁÅ ÇÕ ×¹ðÈ ÜÆ ñÅñÚ Û¾âä òÅÃå¶ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé å» î¹ó ñÅñÚ ò¾ñ ÞÅÕ¶ òÆ éÔÄÍ ÇÂà çÅ îåñì ÇÂÔ éÔÄ ÇÕ í¯ð¶ Çò¾Ú òó Õ¶ ìËá ׶ å¶ ÕÇÔ Çç¾åÅ ÇÕ ÁÃƺ å» ñÅñÚ Û¾âÆ ìËá¶ Ô»Í ç¹éÆÁ» Çò¾Ú ðÇÔ§ÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÇÕðå ÕÅð ÕðÇçÁ» Ô¯ÇÂÁ» ÃçÅ ×¹ðÈ Õ¶ ìÚé Óå¶ êÇÔðÅ Çç¾åÅ ÇÕ êËö òÅÃå¶ ÇÕö éÅñ è¯ÖÅ éÔÄ ÕðéÅ, ÛñÕêà Õð Õ¶ ê¶à éÔÄ êÅñäÅ ÇÂÔ ÇÃîðé þ, Üê þÍ çÈܶ êÅö ÃÅè» çÅ ÜÅê ÇÃîðéÍ ÇھචÕêó¶ êÅ Õ¶, ÇÂ¾Õ îÅñÅ ×ñ Çò¾Ú, ÇÂ¾Õ Ô¾æ Çò¾Ú, â¶ð¶ ìäÅ Õ¶ ìËᶠÔéÍ ê¦ÇØÁ» Óå¶ Úó· Õ¶, ÁÅê òÆ ÇòÔñó å¶ éÅñ Ú¶ñ¶ òÆ ÇòÔñó, ð¾Ö¶ ԯ¶ ÔéÍ î¯ìÅÂÆñ ø¯é Ü¶ì» Çò¾Ú ÔéÍ Üç ÇÕö çÅ ø¯é ÁŪçÅ þ å» ×¹ðÈ øåÇÔ ì¹ñÅÀ¹ä çÆ æ» éîÃÕÅð Õðç¶ ÔéÍ ÕÂÆ ðÅÂÆøñ» òÆ ü¾ÕÆ Çëðç¶ ÔéÍ ÇçÖÅò¶ ç¶ ÜÅê ÇçÖÅò¶ çÆÁ» îÅñÅÍ ×¹ðÈ ë¹ðîÅé þ : ÒÕðË ç¹ÔÕðî ÇçÖÅòË Ô¯ð¨ ðÅî ÕÆ çð×Ô ìÅèÅ Ú¯ð¨Ó (AID) ÒÇÕò ÕÈó¶ å¹àË êÅÇñÓ òÅñ¶ ìÚé êó· Õ¶ Ô¯ð ÞÈá ì¯ñç¶ ÔéÍ ÒñÅñÚ Û¯ÇâÔ¹Ó òÅñÆÁ» å¹¾Õ» êó· Õ¶ Ô¯ð ñÅñÚ Õðç¶ ÔéÍ À¹×ðÅÔÆÁ» Õð Õ¶ 39

Ö»ç¶ ÔéÍ ì¾Ã» Çò¾Ú à¯ÕðÆÁ» ñË Õ¶ ð¹êÂÆÁÅ-ð¹êÂÆÁÅ î§×ç¶ Çëðç¶ ÔéÍ Òܯ î»×Ë Ã¯ íÈÖÅ ðþÓ (ê¿éÅ HIB) òÅñ¶ ×¹ð À¹êç¶ô ÇÂé·» ù í¹¾ñ¶ ê¶ ÔéÍ ×¹ð ë¹ðîÅé þ : ÒÔÇð ÔÇð ÕðÇÔ Çéå Õêà ÕîÅòÇÔ ÇÔðçŠùè é Ô¯ÂÆ¨Ó (GCB) ÒðÅî¹ ðÅî¹ ÕðåÅ Ãí¹ Ü×¹ ÇëðË ðÅî¹ éÅ êÅÇÂÁÅ ÜÅÇÂ¨Ó (EEE) ÒÖ»â Ö»â ÕÇÔå ÜÆí¯ éÅ ÃòÅç¹ îÆᯠÁÅòË¨Ó (ÕÇì¾å í.×. DCI) ܶ Õæé î¹åÅÇìÕ ÇÂé·» ÃÅè» çÆ ÔÅñå îÈ§Ô î¶º ðÅî ðÅî ì×ñ  Û¹ðÆ òÅñÆ þÍ èðî ç¶ é» Óå¶ Õðî Õ»â ÕðéÅ Áå¶ ÞÈá ì¯ñäÅ ìÔ¹å ò¾âÅ êÅê þÍ ìzÅÔîä é¶ ÞÈá ù ×ÇÔä¶ êòÅ Õ¶ (Çô§×Åð Õ¶) ì¯ÇñÁÅ þÍ ÇÂö åð·» ÇÂÔ ÃÅè òÆ ÞÈá ù Çô§×Åð Õ¶ èðî ç¶ é» Óå¶ ì¯ñç¶ ÔéÍ î¾ÛÆ ç¶ òêÅðÆÁ» ò»× Ôî¶ôÅ ÜÅñ Áå¶ Õ¹§âÆ Ô¾æ ÇòÚ ð¾Öç¶ ÔéÍ ÇÜæ¶ î½ÕÅ ìäçÅ þÍ Ã¹¾àç¶ é¶ ÜÅñ, ñÅªç¶ Ôé Õ¹§âÆ, Ô÷Åð» í¯ñÆÁ» íÅñÆÁ» ç×å» ëà ܻçÆÁ» Ôé ÇÂé·» ç¶ ÜÅñ Çò¾ÚÍ ÇܧéÅ ÃðÕÅð çÅ é¹ÕÃÅé ÃðÕÅðÆ î¹ñÅ÷î Õðç¶ Ôé úéÅ ÁÅî ÜéåÅ éÔÄ ÕðçÆÍ ÇÂö åð·» ÇÃ¾Ö èðî çÅ ìÔ¹å é¹ÕÃÅé èðî ç¶ á¶Õ¶çÅð» é¶ ÕÆåÅ þÍ ÃÅè» ç¶ âð¶, ò¾â¶ ò¾â¶ ðÅÇÜÁ» ç¶ îÇÔñ» òð׶ ìä¶ ê¶ Ôé êð ×¹ðÈ ÕÆ ÇþÖÆ çÅ îÔ¾ñ Õ¶òñ ÇÂ¾Õ Õ¾Ö» çÆ Ûé ìä Õ¶ ðÇÔ Ç×ÁÅ þÍ ÇÕ¾æ¶ ×ÂÆ ÇÂé·» ÃÅè» çÆ ìzÔî Çò¾ÇçÁÅ Áå¶ ÇÕ¾æ¶ ×ÂÆ ÇÂé·» çÆ ÕîÅÂÆ? ÖÅñÃÅ ÜÆòé Çò¾Ú îÈñ î§åð ÇÂà åð·» ÇñÇÖÁÅ þ ê¿éÅ BAB ý ÃÇåéÅî¹ ÕðåÅ ê¹ðÖ¹ Çéðíú¹ ÇéðòËð ÁÕÅñ îÈðÇå ÁÜÈéÆ ÃËí§ ×¹ð êzÃÅÇç¨ Ü깨 ÁÅÇç Ãü ܹ×ÅÇç Ãü¨ ÔË íÆ Ãü éÅéÕ Ô¯ÃÆ íÆ Ãü¨ ÇòÚÅð : è§é ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì Çò¾Ú ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ Ç夆 ÇñÖç¶ Ôé : ý ÃÇåéÅî¹ ÕðåÅ ê¹ðÖ¹ Çéðíú¹ ÇéðòËð ÁÕÅñ îÈðÇå ÁÜÈéÆ ÃËí§ ×¹ð êzÃÅÇç¨ Üê¹ å» ìÅäÆ Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì çÅ éÅî þ ܯ îÈñ î§åð çÅ ÇÔ¾ÃÅ éÔÄ þÍ Üê¹ ç¶ êÇÔñ¶ òÆ ç¯ â§âÆÁ» Ôé ìÅÁç ÇòÚ òÆ ç¯ â§âÆÁ» ÔéÍ àÕÃÅñÆÁ» ù ÕÆ Ô¾Õ þ ÇÕ À¹Ô Üê¹ ç¶ êÇÔñ¶ òÅñÆÁ» ç¯ â§âÆÁ» ñÅÔ 40

ç¶ä? Üê¹, À¹æ¶ ×¹ðÈ ÃðÈê ÇòÚ ÇÂà åð·» ÇñÇÖÁÅ þ : ¨Ü깨 ÁÃÄ àÕÃÅñÆÁ» ç¶ ÇÃ¾Ö éÔÄ Ô», ÇÃ¾Ö ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ ç¶ Ô» ܶ Üê¹ îÈñ î§åð çÅ ÇÔ¾ÃÅ Ô¹§çÅ å» ÇÂÃ ç¶ ê¹ (Á½ºÕó) Õç¶ éÅ Ô§¹çÅÍ ÁÃÄ ñ¯Ô¶ ç¶ Ú¾Õð» À¹µå¶ Áå¶ çðìÅð ÃÅÇÔì çÆÁ» Õ§è» Óå¶ ÇñÖ¶ ù éÔÄ î§éç¶Í ÁÃÄ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ î§éç¶ Ô»Í çðìÅð ÃÅÇÔì çÆ Õ§è Óå¶ ÇÂÔ òÆ ÇñÇÖÁÅ þ, ÒÇÂÔ Ã¶òÅ îÔÅðÅÜÅ ðäÜÆå ÇÃ§Ø é¶ ÕðòÅÂÆÍ ÕÆ ÇÂÔ òÆ àÕÃÅñÆÁ» çÅ îÈñ î§åð ÔÆ þ?Ó Á¾×¶ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ÕÇÔ§ç¶ ÇÂÔ îÈñ î§åð ÃÇå×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ é¶ Ã¹ñåÅéê¹ð ðÇÔä Ã ò¶ÂÄ éçÆ ç¹ÁÅðŠþÚÖ¿â Çò¾Ú¯º ÇñÁ»çÅ ÃÆÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ BAD) ÇòÚÅð : òÅÇÔ×¹ðÈ ç¶ Ãð×¹ä ÃðÈê è§é ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ ÒÁÅê éÅðÅÇÂä ÕñÅ èÅÇð Ü× îÇÔ êðòÇðú¨ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì Üéî 寺 ÔÆ ÃÅⶠ׹ðÈ Ãé éÅ ÇÕ ò¶ÂÆ ÇòÚñÆ ØàéÅ î×𯺠׹ðÈ ìä¶ ÔéÍ éÅñ¶ ð¾ì À¹êð ÇÕèð¶ Ãåò¶º ÁÃîÅé Óå¶ éÔÄ ìËáÅÍ À¹Ô ÃÅð¶ ÜÆò» ÇòÚ þ, Õä Õä Çò¾Ú þÍ îÈñ î§åð ÃçÅ À¹é·» ç¶ Õ¯ñ ÔÆ ÃÆÍ ò¶ÂÄ éçÆ Çò¾Ú ๾ìÆ îÅðÆ Áå¶ Çå§é Ççé ñ¾× ׶ ð¾ì Õ¯ñ¯º ÁŪÇçÁ»Í ÇÂÔ ÕÔÅäÆ ÇñÖÅðÆÁ» ç¶ ÇçîÅ× çÆ ÕÅã þ, ÇÂÔ Ã¾Ú éÔÄ þÍ Ü¶ ÔÅ÷ðÅ Ô÷Èð ÜÅÔðÅ ÜÔÈð êzîÅåîÅ å¾Õ êÔ¹§Úä òÅÃå¶ Ò×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔìÓ ù Çå§é Ççé ñ¾×ç¶ å» ÁÅî ì§çÅ å» Áðì» ÃÅñ» Çò¾Ú òÆ À¹æ¶ éÔÄ êÔ§¹Ú ÃÕçÅÍ ÁËÃÅ ð¾ì àÕÃÅñÆÁ» çÅ å» Ô¯ ÃÕçÅ þÍ êð ×¹ðÈ éÅéÕ ç¶ò Áå¶ ×¹ðÈ ç¶ Çþֻ çÅ ð¾ì ÁËÃÅ éÔÄ ÇÜà կñ êÔ¹§Úä òÅÃå¶ ÕÂÆ Ççé ñ¾×ç¶ ÔéÍ ÔÅ÷ðÅ Ô÷Èð ÜÅÔðÅ ÜÔÈð þÍ ìÔ¹å ÕæÅ òÅÚÕ» Õ¯ñ ×¹ðîÇå Ççzó Õðé Áå¶ ÕðòÅÀ¹ä òÅÃå¶ Õ¯ÂÆ îËàð éÔÄ Ô¹§çÅÍ À¹Ô Ãà¶Ü» À¹µå¶ ÞÈáÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ùäÅ Õ¶ àÅÂÆî êÅà ÕðÆ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÂÕ àÕÃÅñÆ ÜÃò§å ÇÃ§Ø î§ÜÆ ÃÅÇÔì òÅñ¶ ù Ãà¶Ü Óå¶ Õ§éÄ Ã¹ÇäÁÅ þÍ ÇÂ¾Õ Ø¿àÅ àÅÂÆî ÃÆ À¹ÔçÅÍ îéî¾åÆ ÕÔÅäÆÁ» ùäÅÂÆ Ç×ÁÅ Áå¶ ÁÖÆð ÕÇÔ§çÅ ÇÕ ÕæÅ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ Á¾èÆ ×¾ñ Õ§î çÆ Ô¹§çÆ þ ìÅÕÆ å» ÕÇÔ§çÅ àÅÂÆî êÅà ÔÆ Ô¹§çÅ þÍ ÇÂà Õð Õ¶ ìÔ¹å¶ àÕÃÅñÆ Ãà¶Ü Óå¶ ÞÈáÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ùäÅ Õ¶ àÅÂÆî ÔÆ êÅà Õðç¶ ðÔ¶ Ôé Áå¶ Ô¹ä òÆ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Çé¾åé¶î çÆÁ» ê¿Ü ìÅäÆÁ» ìÅð¶ àÕÃÅñ çÅ ÕÇÔäÅ 41

A. Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ çÆ êzÅêåÆ òÅÃå¶Í B. ÜÅê ÃÅÇÔì-ÁÕÅñ ê¹ðÖ ù éîÃÕÅð Õðé òÅÃå¶Í ÇÂà ÇòÚ êzîÅåîÅ ç¶ ÃðÈê ç¶ ñ¾Ûä ÔéÍ C. åÉêzÃÅÇç ÃòïË-êÅÖ¿â çÅ Ö¿âé Õðç¶ ÔéÍ D. Ú½êÂÆ ÃÅÇÔì-Ãðì ÕÅñ, Ãðì á½ð ð¾ÇÖÁÅ Áå¶ òÅÇÔ×¹ðÈ Á¾×¶ ì¶éåÆ Õðé òÅÃå¶Í E. Áé§ç ÃÅÇÔì-ÜÆòé î¹ÕåÆ çÅ Áé§ç îÅéä òÅÃå¶Í ðÇÔðÅà ÃÅÇÔì-ôÅî ç¶ î½Õ¶ ðÇÔðÅà ÃÅÇÔì çÅ êÅá ÷ðÈð ÕðéÅÍ ÇÜà Õð Õ¶ þÚÖ¿â çÆ êzÅêåÆ Ô¹§çÆ þÍ ÕÆðåé ïÇÔñÅ-ðÅå ù ïä ò¶ñ¶ ÕðéÅ þ ܶ ù¾ÇåÁ» ÇêÁ» êzÅä ÇéÕñ ÜÅä å» à¶ãÆÁ» ÜÈé» Çò¾Ú éÔÄ ê˺çÅÍ ÁÅÃÅ çÆ òÅð-Ú½ðÅÃÆ ñ¾Ö ÜÈé» çŠ׶óÅ Õ¾àä òÅÃå¶ þÍ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì-BD ÁôàêçÆÁ», îé¹¾Ö BD Ø¿ÇàÁ» Çò¾Ú BD@@@ ÃòÅà Ôé Áå¶ Ã¹¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì ç¶ BD@@@ Á¾Öð ÔéÍ ÇÂ¾Õ êÅá Õðé éÅñ Á¾á êÇÔð Ãøñ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ BBH-BBI) ÇòÚÅð : ÇÜé·» é¶ ×¹ðìÅäÆ òÆ ò§â Çç¾åÆ, ×¹ðìÅäÆ Â¶ÕåÅ òÆ éÔÄ ðÇÔä Çç¾åÆ, ÇÂé·» ê¿æÕ Â¶ÕåÅ Çվ毺 ðÇÔä ç¶äÆ ÃÆ? ܶ Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔìÍ ìzÔî Ç×ÁÅé çÆ êzÅêåÆ òÅÃå¶ þ å» ìÅÕÆ ìÅäÆ ÕÆ ÁÇ×ÁÅé çÆ êzÅêåÆ òÅÃå¶ þ? ܶ àÕÃÅñÆÁ» ç¶ ÕÇÔä î¹åÅÇìÕ Ü¹êÜÆ ÃÅÇÔì ìzÔî Ç×ÁÅé çÆ êzÅêåÆ òÅÃå¶ þ å» Çëð ìÅÕÆ ìÅäÆ çÆ ñ¯ó ÔÆ éÔÄ ÃÆÍ ÕÆ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ, ×¹ðÈÁ» éÅñ¯º ò¾è ÇÃÁÅä¶ Ôé? ×¹ðÈ é¶ å» ADC@ ê¿é¶ ÇñÖ¶ ÔéÍ B. ÜÅê ÃÅÇÔì : ܶ Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì ìzÔî Ç×ÁÅé òÅÃå¶ þ å» Çëð ÜÅê¹ ÃÅÇÔì êó·é çÆ ÕÆ ñ¯ó þ? ÇÕªÇÕ êzîÅåîÅ ÁÅê ÔÆ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ þÍ ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÁÅê êzî¶ôð¨Ó êzîÅåîÅ, êzîÅåîÅ ù ÕÆ éîÃÕÅð Õð¶×Å? C. åÉ êzÃÅÇç ÃòïË-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ Çò¾Ú å» êÅÖ¿â Ô¹§çÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔÄ, Ö¿âé ÇÕª ÕðéÅ? ÇÂÔ Çëð ÇÕà òÅÃå¶ êó·é¶ Ôé? D. Ú½êÂÆ ÃÅÇÔì-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ù ÖåðÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔÄÍ À¹Ã çÆ ð¾ÇÖÁÅ çÅ ÕÆ îåñì? êzîÅåîÅ ÁÅê ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÇñÇÖÁÅ þ À¹Ôé¶ ì¶éåÆ ÇÕà Á¾×¶ ÕðéÆ þ? ÇÂÔ êó·é çÅ ÕÆ îåñì? 42

E. Áé§ç ÃÅÇÔì-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ þ ÔÆ Áé§ç ÃðÈêÍ Ô¯ð Çվ毺 Áé§ç ñËäÅ À¹Ãé¶? ðÇÔðÅà ÃÅÇÔì-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ å» ÁÅê ÔÆ Ã¾Ú çÅ ÃðÈê þ À¹Ôé¶ ìzÔîäÆ î¾å òÅñ¶ þÚÖ¿â ù ÕÆ ÕðéÅ þ? ÕÆðåé ïÇÔñÅ-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ù íËó¶ ë¹ðé¶ Áå¶ Ã¹êé¶ ÁÅ ÔÆ éÔÄ ÃÕç¶Í à¶ãÆÁ» ÜÈé» éÅñ À¹Ã çŠçì§è ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔÄ, Çëð À¹Ôù ïÇÔñÅ êó·é çÆ ÕÆ ñ¯ó? ÁÅÃÅ ÕÆ òÅð-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ Ú½ðÅÃÆ ñ¾Ö ÜÈé òÅñ¶ Ú¾Õð Çò¾Ú Õç¶ éÔÄ ê˺çÅ íÅò¶º À¹Ã é¶ ×¯Ç§çòÅñ ÃÅÇÔì ìÀ¹ñÆ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ òÆ ÇÂôéÅé éÅ ÕÆåÅ Ô¯ò¶Í Çëð ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ù ÁÅÃÅ çÆ òÅð êó·é çÆ ÕÆ ñ¯ó? ùÖîéÆ ÃÅÇÔì-ìzÔî Ç×ÁÅéÆ å» Ã¾Ú çÅ ðÈê þÍ êzîÅåîÅ ÁÅê ÔÆ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ þ Çëð ùÖîéÆ ÃÅÇÔì ÇòÚñ¶ ÁôàêçÆÁ», Ãñ¯Õ», Á¾Öð» çÆ Ç×äåÆ Õðé çÆ ÕÆ ñ¯ó þ? Ç×äåÆ ÇîäåÆÁ» çÅ ÇÃ¾Ö èðî éÅñ Õ¯ÂÆ îåñì éÔÄ þÍ ÇÂà ìÅð¶ Ö¹¾ñ·Æ ÇòÚÅð Çê¾Û¶ Ô¯ ü¾ÕÆ Ô¶Í ÇÂÔ ÃÅðÅ Õ¹¾Þ èðî ç¶ á¶Õ¶çÅð» é¶ ÇÔ§çÈ î¾å çÆ éÕñ å¶ ÇÃ¾Ö Õ½î Çò¾Ú ò§âÆÁ» êÅÀ¹ä òÅÃå¶, Õ½î çÆ ôÕåÆ Ö¶ðÈ-Ö¶ðÈ Õðé òÅÃå¶ ÕÆåÅ þÍ À¹Ô ÇÂà էî Çò¾Ú Ãøñ ԯ¶ ÔéÍ ÇÂà òÕå ÇÃ¾Ö Õ½î ÁäÇ×äå èÇóÁ» Çò¾Ú ò§âÆ êÂÆ þÍ Á§Çîzå çÆ îÔ¾ååÅ çÃÇçÁ» òÆ àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÇÔ§çÈ î¾å òÅñÆÁ» ÞÈáÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» çÅ ÁÅÃðÅ ÇñÁÅ þÍ Á§Çîzå ç¶ é» Óå¶ òÆ ÇÂé·» ÇÃ¾Ö Õ½î Á§çð ò§âÆÁ» êÅÂÆÁ» ÔéÍ ÇÕö é¶ Á§Çîzå ìÅð¶ Õ¹¾Þ ÇñÇÖÁÅÍ ÇÕö é¶ Õ¹¾Þ ÇñÇÖÁÅ þÍ èðî ç¶ á¶Õ¶çÅð Áܶ å¾Õ ÇÂÔ øËÃñÅ éÔÄ Õð ÃÕ¶ ÇÕ Á§Çîzå, ÇÃ¾Ö èðî Çò¾Ú çÅõñÅ þ ÇÕ ÇÂÔ î§Ç÷ñ þÍ ÒÕ¯ÂÆ éÅ ÇÕÃË òðÜÂÆ Ã¯ÂÆ ÕðË Ü¯ÂÆ îé íÅò¶Ó íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ ç¶ Õæé òÅñÆ ÔÅñå ìäÆ êÂÆ þÍ àÕÃÅñÆ ÇÂæ¶ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé ÇÜÃ é¶ Á§Çîzå ÛÕ ÇñÁÅ À¹Ô ÃðÆð Õð Õ¶ îðçÅ ÔÆ éÔÄ, êð ×¹ðìÅäÆ ÕÇÔ§çÆ, Òîðä ÜÆòä ܯ Ãî Õð ÜÅäË Ã¯ î¶ð¶ êzí íÅÇÂçÅ¨Ó åé ç¶ åñ Óå¶ ÇÜÀÈä òÅñ¶ Çòðñ¶ ÔéÍ ò¾â¶ ò¾â¶ Á§ÇîzåèÅðÆ àÕÃÅñÆ, ÁÅåÇîÕ åñ Óå¶ îð¶ ԯ¶ ÔéÍ ò¾â¶ èÅðÇîÕ ÁÔ¹ÇçÁ» Óå¶ òÆ À¹Ô ÇÃÁÅÃÆ ñ¯Õ» ç¶ Ô¾æ» ÇòÚ ÇòÕ¶ ԯ¶ ÔéÍ À¹Ô îÅÇÂÁÅ ç¶ Ô¾Õ» Çò¾Ú ÇòÕ¶ ԯ¶ ÔéÍ åõå» Óå¶ ìËá Õ¶ ÁÇéÁ» Õð ðÔ¶ 43

ÔéÍ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ î¹åÅÇìÕ Á§Çîzå ÛÕäÅ õÅñÃÅ ê¿æ Á§çð çÅõñÅ þ, Çëð ÇÃ§Ø é¶ ðÇÔå Çò¾Ú ðÇÔ Õ¶ ×¹ðìÅäÆ êó·éÆ, ùäéÆ, ÃîÞäÆ, î§éäÆ ÕîÅÀ¹äÆ þÍ ÇÂà åð·» ÞÈáÆÁ» àÕÃÅñ» çÅ ÖÇÔóÅ Û¾â Õ¶, å¾å ×¹ðîÇå Ã¾Ú çÆ àÕÃÅñ Çò¾Ú ÁÅêä¶ ÜÆòé çÆ ØÅóå ØóäÆ þÍ ÇÜÔó¶ ×¹ðÇÃ¾Ö ÇÂÔ Õðç¶ Ôé, À¹é·» ç¶ î¹¾Ö ×¹ðÈ çðìÅð Çò¾Ú À¹Üñ¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, À¹Ô ÜÆòé Ãøñ ìäÅ ñËºç¶ ÔéÍ À¹Ô Õ¯ÂÆ òÆ êðê¿Ú éÔÄ ðÚç¶Í ÒéÅéÕ Çìðñ¶ êÅÂÆÁÇÔ Ü¯ éÅ ðÚÇÔ êðê¿Ú¨Ó (BIG) ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ éÅî Áå¶ Üéî àÕÃÅñÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ íÅÂÆ çÇÂÁÅ ÇçØ, ñÀÈ çÅ ÁòåÅð ÃéÍ íÅÂÆ èðî ÇÃ§Ø è§é¶ çÅ ÁòåÅð ÃéÍ íÅÂÆ ÇÔ§îå ÇÃ§Ø Ú§åzí¹ÜÆ ù êÕóé òÅñ¶ ë§èÕ çÅ ÁòåÅð ÃéÍ íÅÂÆ î¯ÔÕî ÇçØ, í×å éÅîç¶ò ÜÆ çÅ ÁòåÅð ÃéÍ íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÇçØ, ÃËé í×å ç¶ ÁòåÅð ÃéÍ (ÖÅñÃÅ ÜÆòé ê¿éÅ CD@) ÇòÚÅð : ÇÂÔ ÃÅðÅ Õ¹¾Þ àÕÃÅñ é¶ ÇÕö ìzÅÔîäòÅçÆ ×§zæ Çò¾Ú¯º êÇó·ÁÅ ÔËÍ ÕÂÆ ê¹ðÅåé èÅðÇîÕ ×z§æ» Áå¶ ðÇÔåéÅÇîÁ» Çò¾Ú òÆ ×¹ðîÇå ç¶ À¹ñà ìzÅÔîäòÅçÆ ÇòÚÅðèÅðÅ çðÜ þÍ ÁËö ×z§æ òÆ ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ê¶ Ôé ÇÜé·» Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ ÔùîÅé çÆ êÈÜÅ ÇÕò¶º ÕðéÆ þ, î§×ñòÅð ÇÃð éÔÄ éÔÅÀ¹äÅ, òÆðòÅð ÕêóÅ éÔÄ è¯äÅ, ×» ÇÕà Ççé ÖðÆçäÆ þ? ìñç ÇÕà çé ÖðÆçäÅ Ô¶? ôéÆ çÆ êÈÜÅ òÆ À¹æ¶ ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ þ êð ×¹ðîÇå çÅ ÇÂé·» ×¾ñ» éÅñ çÈð çÅ òÆ òÅÃåÅ éÔÄ þÍ ÁòåÅðòÅç ù ×¹ðìÅäÆ éÔÄ î§éçÆÍ ÜÅå-êÅåÕ¯ÂÆ éÔÄ þÍ àÕÃÅñÆÁ» Á§çð ÞÈá Áå¶ Ã¾Ú ÇéÖ¶óé òÅñÆ Ô§Ã ÇìðåÆ éÔÄ þÍ ÇÂà Õð Õ¶ ÇÂÔ ×¹ðîÇå Áå¶ îéîÇå çÅ ÇéÖ¶óÅ éÔÄ Õð ÃÕ¶Í ×¹ðÈ é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ×¹ðìÅäÆ å¯º ÇþÇÖÁÅ ñÀ¹ êð ÇÂÔ àÕÃÅñÆ, ê¿Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ç¶ é»ò» 寺 ÇþÇÖÁÅ ñË ðÔ¶ ÔéÍ ×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ÕðåÅ (çå Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Çí§âð Õñ») ÃzÆ Á§ÇîzåÃð ÇòÚ îÅÂÆ Ã¶òÅ ìÅ÷Åð þÍ ÇÂÕ îÅåÅ ÜÆ ÕÅìñ 寺 ôÕåÆ éÅñ ÁÅ Õ¶ ׯǧçòÅñ ÃÅÇÔì ìÀ¹ñÆ ÃÅÇÔì çÆ Ã¶òÅ Õðç¶ ðÔ¶Í ÇÂà Çò¾Ú ÁËⶠ׹ä, ÁËâÆ òÇâÁÅÂÆ ÃÆÍ ÕÅìñ 寺 Ôð ð¯÷ ×¾âÆ ç¹ÁÅðÅ ÁÅÀ¹äÅ òÆ Á½ÖÅ þÍ ÇÂà îÅåÅ Çò¾Ú êzåÆì¾èåÅ Õð Õ¶, êåÆ çÆ Á×òÅÂÆ Ô¯ä Õð Õ¶ 44

ÃzÆ ìÀ¹ñÆ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ êÇò¾åð öòÅ Õð Õ¶ ÁËâÆ ò¾âÆ åÅÕå ÃÆÍ åÆÜÆ êÅåôÅÔÆ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ê¹¾ÇÛÁÅ-Ô¶ ìÆìÆ ÜÆ! ÇÃ¾Ö ô§ÕÅ Õðç¶ Ôé ÇÕ îÅÂÆ ôÅî ù ×¹êå Ô¯ Ü»çÆ þ Áå¶ Ãò¶ð¶ êz×à Ô¯ Ü»çÆ þÍ ÃÅÇðÁ» ù ç¾Ã¯? îÅÂÆ é¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ ×ðÆì ÇéòÅ÷ ÜÆ! î¶ð¶ êåÆ ÜÆ é¶ ÁÅê çÆ ÇþÖÆ èÅðé ÕÆåÆ þ Áå¶ î˺ òÆ ÇþÖÆ èÅðé ÕÆåÆ þ î˺ êåÆìzå èðî Çò¾Ú ê¾ÕÆ Ô», î˺ êåÆ çÆ ÁÅÇ×ÁÅ Ôî¶ôÅ î§éçÆ Ô»Í î˺ êåÆ å¯º ìÀ¹ñÆ ÃÅÇÔì çÆ Ã¶òÅ Õðé çÆ ÁÅÇ×ÁÅ î§×Æ Ü¯ Çîñ ×ÂÆÍ Ô¹ä î¶ð¶ Çò¾Ú ÁÅê ÜÆ çÆ ìõÇôô þ ÁËâÆ ôÕåÆ þ ÇÕ î˺ ÁÅê ÜÆ çÆ Ç´êÅ ç¹ÁÅðÅ, êåÆìzåÅ èðî ç¹ÁÅðÅ Ôð ð¯÷ ÕÅìñ 寺 ÁÅ Ü»çÆ Ô», öòÅ ÕðçÆ ðÇÔ§çÆ Ô» ðÅå êÂÆ å¯º ë¶ð êåÆ çÆ Ã¶òÅ ÇòÚ ÜÅ ÔÅ÷ð Ô¹§çÆ Ô»Í ÇÂÔ îÔÅðÅÜ ×ðÆì ÇéòÅ÷ ÜÆÍ êåÆìzåÅ Õð Õ¶ î¶ð¶ Çò¾Ú åÅÕå Ô¯ÂÆ þÍ Ã¹ä Õ¶ Ô÷Èð é¶ ÇÕÔÅ, ìÆìÆ! ÇÂÕ Ô¯ð òÆ ÃåÆ Ô¯ÂÆ þÍ ÇÜÃ é¶ ÁÅêä¶ êåÆìzåÅ èðî Õð Õ¶ ÃÈðÜ éÔÄ ÃÆ Úó·é Çç¾åÅÍ ë¶ð ç¶òÇåÁ» é¶ À¹Ã çÅ êåÆ ÇÜÀȺçÅ ÕÆåÅ ÃÆ å» Çëð ÃÈðÜ Úó· ÃÇÕÁÅ ÃÆÍ ÇÂà êzÕÅð ÇÂÔ ìÆìÆÁ» ç¶ ×¹ä ÔéÍ (×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ê¿éÅ E@) ÇòÚÅð : ÕÆ îÅåÅ ×¹ÜðÆ çÆ êåÆìzåÅ éÔÄ ÃÆ? ۯචÃÅÇÔì÷ÅÇçÁ» Ãî¶å À¹Ô á§â¶ ì¹ðÜ Çò¾Ú ÕËç ðÔ¶Í À¹Ô ì¾ÇÚÁ» ù ñË Õ¶ À¹æ¯º À¹µâ ÇÕª éŠ׶? ÕÆ îÅÂÆ Ã¶ò» Çò¾Ú îÅåÅ ÜÆ éÅñ¯º ò¾è åÅÕå ÃÆÍ ÇÜÔóÆÁ» ÇçØäÆÁ» îÆð î§ù çÆ Ü¶ñ· Çò¾Ú Áå¶ Ô¯ð î¹ôÕñ» Ã ì¾ÇÚÁ» ç¶ à¯à¶ ÕðÅ Õ¶ Þ¯ñÆÁ» Çò¾Ú êòÅ ñÂ¶Í í¹¾Ö» å¶zÔ» Õ¾àÆÁ», Áé¶Õ» ÃðÆðÕ Õôà ÃÇÔ ñ¶ íÅäÅ î§ÇéÁÅ, ÕÆ À¹Ô êåÆìzåÅ éÔÄ Ãé? ì§çÅ ÇÃ§Ø ÜÆ ìÔÅçð ܯ ×¹ðÈ ÇîñÅê 寺 êÇÔñ» Çð¾èÆÁ» ÇþèÆÁ» ò¾Ã ÕðÆ ìËáÅ ÃÆÍ ×¹ðÈ ÕÅ ÇÃ§Ø ÃÜä 寺 ìÅÁç ê¿ÜÅì ù ÁÅÇÂÁÅ ÃðÔ§ç çÆ Ç¾à éÅñ Ǿà ÖóÕÅ Çç¾åÆ, Ü§× ÕÆåÅ, Á§å ×¹ðçÅà é§×ñ çÆ ×ó·Æ Çò¾Ú ضðÅ êË Ç×ÁÅÍ ÕÆ À¹Ô À¹µâ Õ¶ éÔÄ ÃÆ ÜÅ ÃÕç¶? ÜÅñî» é¶ À¹é·» ç¶ ì¾Ú¶ ÁÜË ÇÃ§Ø çÅ Ççñ Õ¾ã Õ¶ ì§çÅ ÇÃ§Ø ç¶ îÈ§Ô Çò¾Ú êÅÇÂÁÅÍ Ü§ìÈð» éÅñ îÅà å¹óòÅ ÇñÁÅ êð Õ¯ÂÆ ôÕåÆ éÔÄ ÇçÖÅÂÆ íÅäÅ î§ÇéÁÅÍ ÁÃñ Çò¾Ú ÇðèÆÁ» ÇÃèÆÁ» Õ¶òñ êÖ¿â þ, è¯ÖÅ þÍ ÇÕªÇÕ ×¹ðòÅÕ þ : ÒÇðÇè ÇÃÇè Ãí î¯Ô þ éÅî é òÃË îÇé ÁÅǨ (EIC) ÒÔ¯é éÜÆÇÕ Ö¹çÅÇ çË í¶å¹ é ÇÕö ç¶ä¨ 45

(ACHD) ì§ç ì§ç վච׶, ÁÅÇðÁ» éÅñ åé ÇÚðòÅ ñ¶ êð Õ¯ÂÆ ôÕåÆ éÅ ÇçÖÅÂÆÍ À¹µêð ÇñÖÆ ÕÔÅäÆ Ã¹äÅÀ¹ä òÅñ¶ ÃÅè é¶ ÇÂà Çò¾Ú ÇÂ¾Õ éÔÄ ÕÂÆ Áéðæ ÕÆå¶Í A. ×¹ðÈ çÅ ìÚé ×¹ðÈ å¯º ÔÆ Ö¿âé ÕðòÅÇÂÁÅ þ ÇÕ ×¹ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé, îÅÂÆ, ç¾Ã ÇÕ ÇÕÔóÆ ôÕåÆ éÅñ ÁŪçÆ þº? êð ×¹ðìÅäÆ Á§çð ×¹ðÈ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ ÇÜÔó¶ êzîÅåîÅ é¶ é¶ó¶ Ô¹§ç¶ Ôé À¹Ô Õç¶ í¶ç éÔÄ Çç§ç¶Í ÇÂà ÃÅè é¶ ×¹ðîÇå ÇÃè»å çÆ Ö¿âéÅ ×¹ðÈ ç¶ îȧԯº ÔÆ ÕðòÅ Çç¾åÆ þÍ ìzÅÔîä òÆ ÇÂö åð·» ÕðçÅ ÇðÔÅ þÍ B. êåÆìzåÅ ù å» Ô¯ð Õ¯ÂÆ Ã¶òÅ Õðé çÆ ñ¯ó ÔÆ éÔÄ þÍ Ü¶ ÷ðÈðÆ ÕðéÆ ÃÆ å» À¹æ¶ ìËáÆ ÔÆ à¯ÕðÆ ã¯ÂÆ Ü»çÆ ÇÜÔóÆ À¹µâ Õ¶ ÁÅ ÃÕçÆ þ, À¹Ô À¹æ¶ ìËáÅ òÆ Ã¶òÅ Õð ÃÕçÆ þÍ C. ÇÜÔóÆ ÇÂ¾Õ Ô¯ð ÃåÆ ÇñÖÆ þ ÕÔÅäÆ Çò§Ú ÇÕ À¹Ôé¶ ÃÈðÜ éÔÄ ÃÆ Úó·é Çç¾åÅÍ èðåÆ éÅñ¯º ÕÂÆ ×¹äÅ ò¾âÅ ÇÂÔ ÃȹðÜ (Á¾×Å çŠׯñÅ) ìzÅÔîä é¶ Áå¶ ÇÂé·» ÃÅè» é¶ ÇÖâ½äÅ ìäÅÇÂÁ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Õç¶ ÇÂé·» çÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ç¾ÃçÆÁ» Ôé ÇÕ ÃÈðÜ é¶ ÜéÅéÆ ç¶ ê¶à¯º Üéî ÇñÁÅÍ Õç¶ Õ¯ÂÆ ÇÂà ÃÈðÜ ù îÈ§Ô ÓÚ Çò¾Ú êÅ Õ¶ ÖÅ Ç×ÁÅÍ Ü篺 îð÷Æ ÇÕö ÃåÆ é¶ ÇÂÔù Úó·é 寺 ÔÆ ð¯Õ Çç¾åÅ Áå¶ ç¶òÇåÁ» é¶ À¹Ã ç¶ îð¶ êåÆ ù ÇÜÀȺçÅ ÕÆåÅ å» ÇÂÃ é¶ ÃÈðÜ ù Úóé· çÆ ÇÂÜÅ÷å Çç¾åÆÍ ÇÔ§çÈ î¾å ç¶ ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÃéÅåé î¾å ù ÜÅçÈ çÆ Ö¶â ìäÅ Çç¾åÅÍ ÁËé À¹Ã¶ åð÷ Óå¶ ÇÂÔ ÃÅè ÇÃ¾Ö èðî ù òÆ ÜÅçÈ çÆ Ö¶â ìäÅÀ¹äÅ ÚÅÔ¹§ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ç¶ Ã¹êé¶ ÃÅÕÅð éÔÄ Ô¯ä×¶Í ÇÂé·» ù Õ½ä ç¾Ã¶, ÇÂÔ ÃÈðÜ, ÇÂÔ Üéî îðé, ÕðåÅ ê¹ðÖ¹ ç¶ Ô¹Õî Çò¾Ú þ, ÇÂé·» ÃåÆÁ» ç¶ ò¾Ã çÆ ìÅå éÔÄ þÍ ÇÂö ê¹ÃåÕ Çò¾Ú Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé ÇÕ Òì¾ÚÅ êËçÅ Ô¯ä òÕå ܯ ÃÔÅÇÂÕ (çÅÂÆ) Ô¹§çÆ þ À¹Ô òÆ ÇþÖäÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ þ Áå¶ î¾æ¶ ñ¾×ä òÅñÆÁ» òÆ ÇçØäÆÁ» Ô¯äÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» Ôé, ÇÖâÅò¶ òÆ ÇÃ¾Ö Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ ÔéÍÓ êð íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé : ÒØÇð ÔðéÅÖô ç˺ç çË ÕñÇð Õòñ í×å¹ êzÔñÅç¨Ó (íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ) 46

ÔðéÅõô ç¹ôà ç¶ Øð í×å êzÔñÅç êËçÅ Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÕÆ À¹æ¶ çÅÂÆ Áå¶ ÇÖâÅò¶ ÇÃ¾Ö ÃÆ? êÇÔñ¶ êåÅôÅÔ ç¶ ê¹¾åð» é¶ ×¹ðÈ çÅ Ô¹Õî éÅ î§ÇéÁÅÍ ê¿Üò¶º êÅåôÅÔ çÅ ÃÕÅ íðÅ ÇêzæÆ Ú§ç ÃçÅ ì¶ÂÆîÅéÆ Áå¶ ÂÆðÖÅ ÕðçÅ ÇðÔÅÍ ÇêzæÆ Ú§ç òÆ ×¹ðÈ ê¹¾åð ÔÆ ÃÆÍ ðÅî ðÅÂƶ, èÆð îñƶ, ÇÂé·» òÅðÆ çÅÂÆÁ» Áå¶ ÇÖâÅò¶ ÇÃ¾Ö éÔÄ ÃÆ? Á¾×¶ Úñ Õ¶ Ç÷Õð Õð»×Å ÇÕ ÇÂæ¶ å» ò¾â¶ ò¾â¶ Ç×ÁÅéÆÁ», קzæÆÁ», ÕæÅòÅÚÕ», êzÚÅðÕ» Ã§å» ìzÔî Ç×ÁÅéÆÁ» ç¶ î¹§â¶ ÕñÆé ô¶ò Ôé ÕÆ ÇÂé·» ù Õ¯ÂÆ ÇÃ¾Ö çÅÂÆ éÔÄ ñ¾íÆ? Á§åî çÃÕÅð ÇÂà ÇÃðñ¶Ö ÁèÆé ÇÂà àÕÃÅñÆ ê¹ÃåÕ ×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ Çò¾Ú G@% ÇÔ§çÈ î¾å òÅñÆ ÕÈó ÇÕÇðÁÅ, ×¹ðîÇå Õð Õ¶ ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ þÍ Õ¶òñ C@% ×¹ðîÇå þÍ ÁøñÅåÈé òÅñÆÁ» ÞÈáÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ÇñÖ Õ¶ Áí¹¾ñ ×¹ðÈ ÕðåÅð ù í¹¾ñó ÇÃ¾Ö ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÜîçÈå, èðîðÅÜ, éðÕÃòð× Áå¶ Õ¹ðÇÔåÆÁ» ù òÆ îðé 寺 ìÅÁç ÇÔ§çÈ î¾å òÅñ¶ êÅá, ÕðîÕ»â, Á§é ìÃåð çÅé Õð Õ¶, ìõôÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÇñÇÖÁÅ þÍ ÇÂÔ òÆ ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ Õ¹ðÇÔå Õðé òÅñ¶ ÇÃ¾Ö ù éðÕ Çò¾Ú ê¶ ԯ¶ ù ×¹ðÈ ÜÆ Õ¶Ã» 寺 ëó Õ¶ Õ¾ã ñËºç¶ ÔéÍ Çëð å» Õ¶òñ նà ÔÆ ð¾Öä çÆ ñ¯ó þÍ ÇÂà ÇÃè»å çÆÁ» òÆ àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÇÂæ¶ è¾ÜÆÁ» À¹âÅ Çç¾åÆÁ» ÔéÍ àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÇÂÔ òÆ ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ îð¶ ì§ç¶ ç¶ î×ð ÁðçÅû Õð Õ¶ À¹Ã ù þÚÖ¿â í¶ÇÜÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ Ç§×ñ˺â ç¶ êÅçðÆÁ» ò»× ÇÂÔ ÃÅð¶ øËÃñ¶ Õ¯ñ¯º ÔÆ Ã¹äÅÂÆ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÁðçÅà Õð Õ¶ ÇÃ¾Ö Õ½î çÆ Â¶ÕåÅ å» Õ¯ÂÆ ÕðòÅ éÔÄ ÃÇÕÁÅ, ÇÂÔ î¹ðÇçÁ» ù þÚÖ¿â í¶Ü ðÔ¶ ÔéÍ À¹Ô Ççé çÈð éÔÄ Ü篺 ÇÂÔ èðîðÅÜ çÅ çøåð òÆ ÁÅêä¶ â¶ÇðÁ» ÇòÚ ñòÅ ç¶ä×¶Í îÇðÁ» ç¶ ò§â¶ çÅ ð¯÷ÅéÅ çÅ Çé¾åé¶î òÆ ÇÂÔ ÁÅê ÔÆ Õð Çç§ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ A@ Ççé å¾Õ À¹Ã çÅ Çé¾åé¶î Õðç¶ ðÇÔ§ç¶ Ôé, Òîð¶ êzÅäÆ çÆ ðÅÖ ü¾Õä Ã ÜËåÃðÆ çÆ òÅð Áå¶ ÃÔÃÇ´åÆ çÅ êÅá Õð¶ íÅò¶º Á§ÇîzåèÅðÆ Ô¯Â¶ íÅò¶º çÈÜÅ îÇðÁÅçÅ ÇÂ¾Õ ÔÆ þÍÓ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ÕÇÔ§ç¶ ÔéÍ îÔÅðÅÜ ÜÆ çÆ îÅñ Õ¯ºÃƶ çÆ òÅð ìÅìÅ çÆê ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ÇñÖÆ ÔË, ܯ êàé¶ ÃÅÇÔì òÅñ¶ çÃî ×z§æ Çò¾Ú þÍ À¹Ôç¶ Çò¾Ú ÁŪçÅ þÍ (×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ê¿éÅ BDB) 47

ÇòÚÅð : ÇÂÕ çÃî ×z§æ çÅ îÃñÅ å» Áܶ ÇÕö êÅö éÔÄ ñ¾×Å êð àÕÃÅñ é¶ ÇÂÕ Ô¯ð êàé¶ ÃÅÇÔì òÅñÅ çÃî ×z§æ Õ¾ã ÇñÁ»çÅ þÍ Õ¯ÂÆ êàé¶ ÃÅÇÔì òÅñÅ çÃî ×z§æ, Õ¯ÂÆ Áé§çê¹ð ÃÅÇÔì òÅñÅ çÃî ×z§æ, Õ¯ÂÆ çîçîÅ ÃÅÇÔì òÅñÅ çÃî ×z§æÍ Áܶ êåÅ éÔÄ Ô¯ð ÇÂÔ ÕÆ ÕÆ Õðé׶? êÅá îÇðÁÅçÅ ÃÇå×¹ð» ç¶ ÇþÖÆ ê¿æ Çò¾Ú Áé¶Õ ÇòèÆÁ» ç¶ êÅá» çÆ îÇðÁÅçÅ þ ܯ ÃÇå×¹ð» é¶ Áå¶ îÔÅðÅÜ ç¶ ÇéÕàòðåÆ Ççػ é¶ ÚñÅÂÆÁ» À¹Ô ÇÂÔ Ôé : A. ÃÅèÅðé êÅá : (A) ÃÅèÅðé ÇîzåÕ çÅ, (B) ÃÅèÅðé õ¹ôÆ çÅ (C) çæÅ êó·é òÅÃå¶ ÁÅÇçÍ B. ÃzÆ ÁÖ¿â êÅáÍ C. Ãê¿à êÅá-A. ÁÖ¿â çêà êÅá, B. ÃÅèÅðé çêà êÅá D. ÃêåÅÔÕÍ E. ÕæÅ êzîÅé Áðæ» Ã§Ü¹×åÍ F. ÃzÆ çÃî ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ -ÃzÆ ÁÖ¿â êÅá, B. ÃÅèÅðé êÅá (×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ê¿éÅ BDG) ÇòÚÅð : ÇÂé·» àÕÃÅñÆÁ» é¶ êÅá çÆ òÆ Â¶ÕåÅ éÔÄ ðÇÔä Çç¾åÆÍ êÅá» Çò¾Ú ò§âÆÁ» êÅ Çç¾åÆÁ» ÔéÍ ÕÂÆ ÇÕÃî ç¶ êÅá ìäÅ Çç¾å¶ ÔéÍ ÃÇå×¹ð» é¶ Ô¹Õî Çç¾åÅ þ ÇÕ ÇÃ¾Ö ÁÅê ìÅäÆ êó·¶, Ã¹ä¶ ÃîÞ¶, î§é¶, ÕîÅò¶ êð ÇÔ§çÈ î¾å çÆ éÕñ Õð Õ¶ á¶Õ¶ Óå¶ êÅá Õðé¶ Áå¶ ÕðòÅÀ¹ä ô¹ðÈ Õð Çç¾å¶Í ÒêÇóÁË éÅÔÆ í¶ç ì¹ÇÞÁË êÅòäŨ (ADH) Ô¯ð ìÚé þ : Òîé¹ ì¶ÚË ÃÇå×¹ð ÕË êÅÇè Çåù öòÕ Õ¶ ÕÅðÜ ðÅÇÃ¨Ó (BHF) ÒöòÕ ÇÃÖ êÈÜä ÃÇí ÁÅòÇÔ, ÃÇí ×ÅòÇÔ ÔÇð ÔÇð À¹åî ìÅéƨ ×ÅÇòÁŠùÇäÁÅ Çåé ÕÅ ÔÇð æŶ êÅòË, ÇÜé ÃÇå×¹ðÈ ÕÆ ÁÅÇ×ÁÅ ÃÇå ÃÇå ÕÇð îÅéÆ¨Ó (FFI) ÇÂÔ À¹êç¶ô Ççzó Õðé çÆ ñ¯ó þÍ êð ÇÂæ¶ á¶Õ¶ Óå¶ êÅá ÕÆå¶ Áå¶ ÕðòŶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé Áå¶ Çëð ÕÅðÜ ðÅà ԯä ç¶ ÃðàÆÇøÕ¶à Çç¾å¶ Áå¶ ñ¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ òÆ êÅá ò¶Ú ðÔÆ þ Áå¶ ëñ ç¶ ðÔÆ þÍ êÅá 48

å» Ø¾à ÔÆ Õðç¶ Ôé êð í¯× Ã çÅ Ô¹ÕîéÅîÅ Áå¶ ê¹§é ëñ ÷ðÈð ñ¯Õ» ç¶ ØðÄ êÔ§¹Ú Ü»çÅ þÍ ÇÜÃ ç¶ Øð ìä¶ ì¾åð¶ 깧é ëñ êÔ¹§Ú Ü»ç¶ ÔéÍ À¹Ôù Øð¶ ×¹àÕÅ ð¾Ö Õ¶ ìÅäÆ êó·é, ÃîÞä çÆ ñ¯ó òÆ ÕÆ þ? çêà êÅá ç¶ ìÅð¶ Çê¾Û¶ ÇòÚÅð Õð ÁŶ Ô» ÇÕ ÇÂà çÅ ×¹ðîÇå Çò¾Ú Õ¯ÂÆ ÇòèÅé éÔÄ þÍ çÃî ×z§æ ìÅð¶ òÆ Çê¾Û¶ ÇòÚÅð Õð ÁŶ Ô»Í ÃÅî¾×zÆ-ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ é¶ ÇÕðêÅ Õð Õ¶ êÅá» çÆÁ» ܯ ÇòèÆÁ» ç¾ÃÆÁ» ÔéÍ À¹Ã¶ éÅñ êÅá çÆ ÃøñåÅ òÅÃå¶ Áå¶ Õ¹¾Þ ÃÅî¾×zÆ å¶ Çéïî» çÆ çÅå òÆ Çç¾åÆ þÍ ÇÜò¶º ÇÕ Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì, Õ¹§í, ܯå, éð¶ñ, èÈê, ÁÅðåÆ, ë¹¾ñ ÇÃÔð¶, ÕóÅÔ êzôÅÇçÍ (×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ê¿éÅ BDG) ÇòÚÅð : ÁÖ¿â êÅá Õðé ò¶ñ¶ ç¶ÇÖÁÅ Ü»çÅ þ ÇÕ êÅá Õðé òÅñÆ æ» Óå¶ ÇÂ¾Õ Üñ çÅ íÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ØóÅ Áå¶ Øó¶ À¹µå¶ ÇÂ¾Õ éð¶ñ ñÅñ ð§× ç¶ Õêó¶ Çò¾Ú ñê¶à Õ¶ ð¾ÇÖÁÅ Ô¹§çÅ þÍ êÅäÆ ç¶ Øó¶ ԶỠÕÂÆ êzÕÅð çÅ Á§é Ô¹§çÅ þÍ éÅñ ÔÆ ÇÂ¾Õ êÅö ÖÅñà ÇØÀ¹ çÆ Ü¯å Ü× ðÔÆ Ô¹§çÆ þ Áå¶ ÇÂ¾Õ êÅö ñ¾Õó ç¶ Üñ ðÔ¶ Õ¯ÇñÁ» À¹µêð À¹Ú¶ÚÅ ÇåÁÅð ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ èÈê Çç¾åÅ ÜÅ ÇðÔÅ Ô¹§çÅ þÍ ÇÂæ¶ ÇÂÔ òÆ ç¾Ãäï¯× þ ÇÕ Õ¯ñ¶ ÖÅà ì¶ðÆ çÆ ñ¾ÕóÆ ç¶ Ô§¹ç¶ Ôé, èÈê ÇòÚ Õ¯ÂÆ C@ ç¶ ÕðÆì ùקèå å¶ Ôð êzÕÅð ç¶ î¶ò¶ ê¶ Ô¹§ç¶ ÔéÍ ×¹ðìÅäÆ çÆ ÇòÚÅð Üç ×¹ðÈ Ç´êÅ éÅñ Ö¯Ü Õ¶ ÕÆåÆ å» ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ ÇÂÔ ÚÆ÷» ÇÕª ð¾ÖÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé? À¹µåð Çò¾Ú ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ×¹ðÈ Øð çÆ îÇðÁÅçÅ Ú¾ñÆ ÁŪçÆ þÍ ÕðéÆ Áò¾ô þ êð ÇÂà À¹µåð éÅñ Õ¯ÂÆ åþñÆ éÅ Ô¯ÂÆÍ ÇÂ¾Õ æ» ç¶ÇÖÁÅ ÇÕ ÔùîÅé ç¶ î§çð Çò¾Ú ðîÅÇÂä çÅ ÁÖ¿â êÅá ð¾ÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Ã¾çÅ ê¾åð ê¹¾Üä Óå¶ çÅà òÆ À¹Ã ÃîÅ×î Óå¶ ê¹¾ÜÅÍ ÕÆ ò¶ÖçÅ þ ÇÕ ÔÈ-ì-ÔÈ ÁÖ¿â êÅá (ðîÅÇÂä) ç¶ Ô¯ä òÅñÆ æ» Óå¶ ÃÅðÆÁ» ÚÆ÷» Õ¹§í, ñÅñ Õêó¶ éÅñ ñê¶ÇàÁÅ éð¶ñ, ÇØÀ¹ çÆ Ü¯å, Õ¯ÇÂÇñÁ» çÆ Á¾× å¶ èÈê, Üñ ç¶ Øó¶ ԶỠÁéÅÜ ÇêÁÅ þÍ ê§Çâå ê¹ÜÅðÆ ù ê¹¾ÇÛÁÅ å» ÁÃñÆ Ø¹§âÆ ìzÅÔîä é¶ Ö¯ñ·ÆÍ ÁÅÖä ñ¾×Å ÇÕ ç¶òå¶ ÇìáŶ ԯ¶ ÔéÍ Õ¹§í Çò¾Ú êÅäÆ ç¶òåÅ þ, Õ¯ÇñÁ» ù ìÅñ ç¶ èÈê Ô¯î (Ôòé) ÕðéÅ ÔòÅ 49

ç¶òå¶ çÆ êÈÜÅ þ, Øó¶ ԶỠÁéÅÜ ð¾ÖäÅ Á§é ç¶òåÅ çÆ êÈÜÅ þ, ܯå ð¾ÖäÆ Á¾× ç¶òå¶ çÆ êÈÜÅ þÍ ñÅñ ð§× çÅ ÕêóÅ ð¾ÖäÅ ç¶òÆ çÆ êÈÜÅ þ å¶ éð¶ñ ð¾ÖäÅ ×¹êå ç¶òå¶ çÆ êÈÜÅ þÍ Çëð ô¯zîäÆ ê¿Çâå ÜÆ ÁÅÖä ñ¾×¶ ÇÕ ÇÂÔ îÇðÁÅçÅ ÃÅⶠÇÔ§çÈ èðî Çò¾Ú ê¹ðÅåé Ú¾ñÆ ÁŪçÆ þÍ ÇìñÕ¹ñ Ãê¾ôà þ ÇÕ ÃÅⶠÁÖ¿â êÅá» Çò¾Ú ÇÂé·» ÚÆ÷» ç¶ ð¾Öä çÆ îÇðÁÅçÅ ÇÔ§çÈ ðÆåÆ å¯º ÁÅÂÆ þ, ÇéôÅ Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÂÔ å» ç¶òÆ ç¶òÇåÁ» çÆ êÈÜÅ þÍ ×¹ðÈ çÅ Ô¹Õî þ, Òé ç¶ò çÅéòÅ éðŨ é ÇÃè ÃÅÇèÕÅ èðŨ ÁÃÇå Â¶Õ Çç×Çð Õ¹Âƨ Â¶Õ å¹ÂÆ Â¶Õ å¹ÂÆ¨Ó (ADC) íÅò ÇÕ Ç´å ù éÅ î§é¯ Õ¶òñ Õðå¶ ù î§éäÅ þÍ ÇÂà çì§èÆ Õ¹¾Þ ùèÅð, ÇÃ§Ø ÃíÅ ñÇÔð ç¶ Ã Ô¯ÇÂÁÅ êð ÃÅⶠê¿æ Çò¾Ú Ã§å» çÅ ìÔ¹å ÷¯ð þ å¶ À¹é·» ç¶ êzíÅò Ô¶á ç×å À¹ÔÆ ÕðçÆ þ ܯ À¹Ô Ô¹Õî Õðé, ÇòÚÅð 寺 Õ§î éÔÄ ñ˺çÆÍ (è§éòÅç ÃÅÇÔå ÒÕÆ ÇÂÔ ÇþÖÆ þ? ÇòÚ¯º ê¿éÅ AA-AB) ï ÇÂé·» Ã§å» çÅ ×¹ðÈ ç¶ ê¿æ éÅñ, ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ éÅñ Õ¯ÂÆ Ã§ì§è éÔÄ þÍ ÇÂé·» ç¶ êåÅ éÔÄ ÇÕ§é¶ ê¿æ Ôé Áå¶ ÇÕÔó¶ ÔéÍ ÇÂé·» çÆÁ» êåÅ éÔÄ ÇÕ§éÆÁ» Õ¹ îÇðÁÅçÅò» ÔéÍ ÇÜ§é¶ â¶ð¶ À¹éÆÁ» îÇðÁÅçÅÍ ÇÂ¾Õ çÆ îÇðÁÅçÅ çÈÜÅ éÅñ éÔÄ ðñçÆ õÅñÃÅ ê¿æ ç¶ Øචå¶÷ Áå¶ ÇÃ¾Ö Õ½î ç¶ Ö¶ðȧ Ö¶ðȧ Ô¯ä çÅ î¹¾Ö ÕÅðé ÇÂÔ Ã§å ÔéÍ Ã¯ Üç åÅÂƺ ÁÃÄ êÅá òÆÚÅð éÅñ éÔÄ Õð»×¶ å¶ Çëð êÅá ç¶ Ô¹Õî ù ÜÆòé Çò¾Ú éÔÄ ØàÅò»×¶Í ÇÕò¶º ÕÅðÜ ðÅà ԯä׶? êzÅêåÆ ÕÆ Ô¯ò¶×Æ? Ô¯ð» î¾å» ò»× ÃÅⶠÇò¾Ú òÆ êÅá ÇÂ¾Õ ðÃî-ÇðòÅ÷ Ô¯ Ç×ÁÅ þÍ ÇòÁÅÔ-ôÅçÆ, îðä¶ êðä¶ Ü» Ô¯ð ÕÅðÜ» ñÂÆ êÅá Õð»ç¶ Ô»Í êð ܯ êÅá Çò¾Ú Ô¹Õî þ, À¹Ôù Õç¶ ÇòÚÅÇðÁÅ ÔÆ éÔÆ Áå¶ éÅ ÔÆ Õç¶ À¹Ã Óå¶ Áîñ ÕÆåÅ þÍ å» Çëð ñÅí ÕÆ Ô¯ÇÂÁÅ? ÇÂö åð·» ÇÂ¾Õ Ã§å é¶ çÅÁòÅ ÕÆåÅ ÇÕ À¹Ô êÅá Õðé Óå¶ ÕÅðÜ Çþè ÇÕª éÅ Ô¯ò¶Í ÇÂÕ¶ð» ÇÂ¾Õ òÆð ÜÆ çÅ ×¾íðÈ ê¹¾åð ÃÖå ÇìîÅð Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÇÂñÅÜ ÕÅøÆ ÕðÅÇÂÁÅ êð øÅÇÂçÅ éÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ À¹Ã ñóÕ¶ çÅ ÇêåÅ îôÔÈð çå Õ¯ñ Ç×ÁÅ ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ ÕÆ ÁÖ¿â êÅá éÅñ ñóÕÅ áÆÕ Ô¯ ÃÕçÅ þ? å» Ã§å ÕÇÔ§çÅ ÇÕª éÔÄ, å¹ÔÅâÅ ê¹¾åð éò» Çéð¯ÁÅ Ô¯ 50

ÜÅò¶×ÅÍ ÇêåÅ é¶ ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ§é¶ êÅá ÷ðÈðÆ Ôé? À¹µåð ÇîÇñÁÅ ê¿ÜÆÔ êÅá Ô¯äÍ ð¯×Æ ÕÅÕ¶ ç¶ ÇêåÅ é¶ ÁÅÇÖÁÅ ÜÆ î˺ ê¿ÜÅÔ êÅá Õð»çÅ Ô»Í ÁÅê ÜÆ Áð§í Õð ÇçÀ¹Í ÁÖ¿â êÅá ÁÅð§í Ô¯ ×Â¶Í ÁÅõðÆ êÅá ç¶ í¯× Óå¶ ò¾âÅ íÅðÆ Ü¾× ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ Ã§å îÅÇÂÁÅ çÅ òêÅð Õð Õ¶ Úñ¶ ×Â¶Í ÕÅÕ¶ çÅ ð¯× Ô¯ð ò¾è Ç×ÁÅÍ Õ¹¾Þ Ççé» Çê¾Û¯º ÕÅÕÅ ÚñÅäÅ Õð Ç×ÁÅÍ ÕÅÕ¶ ç¶ ÇêåÅ çÅ ÃçÅ òÅÃå¶ ×¹ðÈ Øð 寺 ÇòôòÅà À¹µá Ç×ÁÅ Áå¶ ìÅÕÆ õÅéçÅé êÇåå Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÇܧéÅ òÆ ç¹éÆÁ» Óå¶ ÁÇ×ÁÅé (ë¯ÕÆ ôðèÅ) þ ÇÂÔ ÃÅðÅ ÃÅè» Áå¶ èðî ç¶ á¶Õ¶çÅð» çÅ ëËñÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ Ü¶ êÇó·Á» ÔÆ ×¾ñ ìä Ü»çÆ Ô¯ò¶ å» Ô÷Åð» êÅáÆ ð¯÷ ÁÖ¿â êÅá å¶ ÃÅèÅðä êÅá Õðç¶ Ôé êð ÇÂé·» çÅ ÜÆòé ê¾èð, êÅá éÅ Õðé òÅÇñÁ» éÅñ¯º òÆ éÄòÅ þÍ ÇÂà çÅ îåñì ÇÂÔ éÔÄ êÅá éÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶, éŠùÇäÁÅ ÜÅò¶Í ìÅäÆ êó·éÆ þ, ùäéÆ þ, êð òÆÚÅð éÅñ, Áðæ íÅò ù ÃîÞ Õ¶ Õð¯ Áå¶ ÇÜà íÅò ç¶ òñòñ¶ Çò¾Ú ìÅäÆ ÚñçÆ þ, îé ù Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú ð¾Ö Õ¶ À¹Ã¶ íÅò éÅñ ÚñÅÀ¹Í Çëð ܯ ìÅäÆ Çò¾Ú Ô¹Õî Ôé À¹é·» ù ÜÆòé Çò¾Ú ØàÅÀ¹Í Çëð ç¶ÖäÅ ÇÕ§éÅ ñÅí Ô¹§çÅ þÍ îé çÆÁ» î¹ðÅç» Çîñ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ÇÂÔ ×¾ñ êzå¾Ö Õð Õ¶ ç¶ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ þÍ ×¹ð ë¹ðîÅé þ : ÒéÅéÕ ÇÜéÆ Ã¹Çä ÕË î§ÇéÁÅ ÔÀ¹ ÇåéÅ ÇòàÔ¹ Õ¹ðìÅ乨 (GE@) ÇÂé·» ò§é-ùò§éÆÁ» Ãî¾×ðÆÁ», Õ¹§í», éð¶ñ», ܯå», î½ñÆÁ» çÆ ÁÖ¿â êÅá éÅñ Õ¯ÂÆ ñ¯ó éÔÄ þÍ ÒÜÅׯ ÜÅׯ ùÇåÔ¯ ÚÇñÁÅ òäÜÅðÅ¨Ó (DAH) ×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ çÅ ÕðåÅ Á¾×¶ ÇñÖçÅ þ ÇÕ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÜÆ ÇÜà òÕå êzÅ×ðÅÜ Çåzì¶äÆ Óå¶ ×¶ Ôé À¹æ¶ îÅåÅ éÅéÕÆ ÜÆ ÃzÆ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ å¶ îÅåÅ ÃzÆ ×¹ðÈ ÔÇð ׯÇì§ç ÃÅÇÔì ÜÆ å¶ îÇÔñ Ü×å îÅåÅ ÜÆ, À¹é·» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ å¹ÔÅⶠÇêåÅ ÃÅÇÔì é¶ ìÚé ÕÆå¶ Ãé ÇÕ å¹ÃÄ ê¯åð¶ ç¶ çðôé Õð¯×¶Í ÃzÆ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÃÅÇÔì ÜÆ ÁÅê ÜÆ çÆ DE ÃÅñ çÆ À¹îð Ô¯ ×ÂÆ þ, Ô¹ä åÅÂÄ î˺ ê¯åð¶ çÅ îÈ§Ô éÔÄ ò¶ÇÖÁÅÍ À¹Ã òÕå ÃÇå×¹ð» é¶ ÇÕÔÅ, îÅåÅ ÜÆ! ÇÂÔ òÅÇÔ×¹ðÈ ÜÆ ç¶ ò¾Ã þÍ Ü篺 êÅåôÅÔ ÜÆ ù íÅÇÂÁÅ ìõôä×¶Í èðî ÇòÜË î¹Õå ôÅÃåð Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ À¹Ã òÕå ÃÇå×¹ðÈ ÃÅÇÔì 51

ÜÆ ç¶ êÅà îÅåÅ ÜÆ é¶ ì¶éåÆ ÕÆåÆ ÇÕ ÇÕò¶º î¶ðÆ Ç¾ÛÅ êÈðÆ Ô¯ò¶ å» ìÇÚ¾åð éÅàÕ Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ : Üì ÔÆ ÜÅå Çåzì¶äÆ í¶¨ 깧é çÅé Ççé Õðå Çì嶨 À¹Ã òÕå îÔÅðÅÜ é¶ ÇÕÔÅ, ÒÚ§×Å! ÃzÆ ÁÖ¿â êÅá ÕðÅÀ¹Í ܯ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ íÅÂÆ ì§é¯ ç¶ ÃðÈê éÅñ ÃéÍ Ô¹ä À¹Ô ÃzÆ êàéÅ ÃÅÇÔì ÜÆ ×ÀÈ ØÅ௺ 齺ò¶º êÅåôÅÔ çÆ ïÅç×Åð þÍ À¹Ã çÅ êÅá îÔÅðÅÜ ÜÆ é¶ ÕðòÅÇÂÁÅÍ èðî Çòܶ ôÅÃåð Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ þÍ ÇÜÃ ç¶ ê¿Ü êÅáÆ... (×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ê¿éÅ C@@) ÇòÚÅð : ÇÜé·» קzæ» Çò¾Ú Ö¿â ÓÚ ñê¶à Õ¶ ÷ÇÔð Çç¾åÆ ×ÂÆ þÍ À¹Ô àÕÃÅñÆÁ» é¶ êó·¶ Ôé Áå¶ ÇÔ§çÈ î¾å ù õÅñÃÅ ê¿æ Óå¶ á¯Ãä çÅ Õ¯ÞÅ ïåé Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÕÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ Ü×é éÅæ ê¹ðÆ ç¶ î§çð Çò¾Ú ê¾æð çÆÁ» îÈðåÆÁ» ù î¾æÅ à¶Õä ׶ ÃÆ? ÕÆ Ã¹ñåÅéê¹ð îÃÆå Çò¾Ú éîÅ÷ êó·é ׶ ÃÆ? éÔÄ! À¹æ¶ èðî ç¶ éÅ Óå¶ Ü¯ êÅÖ¿â Ô¯ ÇðÔÅ ÃÆ, ç¹éÆÁ» ù ç¾Ãä òÅÃå¶ ÇÕ ÇÂÔ èðîÆ éÔÄ Ôé, èðî ç¶ é» Óå¶ êÅÖ¿â Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂö å𷻠ܶ 齺ò¶º êÅåôÅÔ ÇÔ§çÈ åÆðæ» Óå¶ ×¶ ÃÆ å» À¹Ô À¹æ¶ êÅá ÕðÅÀ¹ä éÔÄ ÃÆ ×Â¶Í À¹Ô èðî ç¶ é» Óå¶ ÕÆå¶ ÜÅ ðÔ¶ êÅÖ¿â çÅ í»âÅ Ú½ðÅÔ¶ Çò§Ú í§é·ä ׶ ÃéÍ àÕÃÅñÆ ÕÇÔ ðÔ¶ Ôé À¹æ¶ Çåzì¶äÆ ÇòÖ¶ ÇÂÔ ÁÖ¿â êÅá é½ò¶º êÅåôÅÔ é¶ íÅÂÆ ì§é¯ òÅñ¶ ÃðÈê 寺 ÕðòÅÇÂÁÅÍ ÇÂà çÅ îåñì ÇÕ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ Òè§é ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ çÅ ÇÂÕ Ô¯ð ôðÆÕ êËçÅ ÕðÆ ìËᶠÔéÍ íÅÂÆ ì§é¯ òÅñÆ ìÆó ÇîñÅòà òÅñÆ þÍ ÇÂö ÕÅðé À¹Ã ù ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ é¶ ÁêzòÅé ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÕòÆ Ã§å¯Ö ÇÃ§Ø ÜÆ íÅÂÆ ì§é¯ òÅñÆ ìÆó ìÅð¶ ÇñÖç¶ Ôé ÇÕ î»×à å¾Õ ÜÅä ÁÅÀ¹ä Çò¾Ú ð¯÷ ÇÂ¾Õ Õ¯Ô î§Ç÷ñ Õð Õ¶ íÅÂÆ ì§é¯ é¶ ÇñÖÅðÆÁ» êÅïº ÃÅðÆ ÒÁÅÇç ìÆóÓ çÅ À¹åÅðÅ ÕðÅ ÇñÁÅ êð À¹Ã À¹åÅð¶ Çò¾Ú Õ¹¾Þ òÅèÈ ôìç òÆ ÇñÖÅ ñÂ¶Í Ü篺 òÅêà ÁŶ å» ç¯ò¶º ìÆó» ì§é¯ é¶ ×¹ðÈ ÜÆ ù Çç¾åÆÁ» Áå¶ ÁÅêäÆ ìÆó Çò¾Ú òÅèÈ ÇñÇÖÁ» ìÅäÆÁ» ùäÅ Çç¾åÆÁ»Í ê¿Üò¶º êÅåôÅÔ é¶ òÅèÈ ÇñÖå» ò¶Ö Õ¶ ìÚé ÕÆåÅ ÇÕ ÇÂÔ òÅè¶ ÁÅêäÆ ìÆó ÇòÚ ÔÆ ð¾ÖÄ, ÃÅⶠ×z§æ Çò¾Ú éÔÄ êÅÀ¹ä¶Í ÕòÆ ÜÆ Çª ÇñÖç¶ Ôé : åìÇÔ ÇñÖÅðÆ çƶ ñ×ÅÇÂÍ ÇñÖÔ¹ ÇôåÅìÆ Áð Ãî¹çÅÇÂÍ Áêé ê¹ðÆ ñ× ÇÂÕ ÇÂÕ Õ¯ÃÅ â¯ðÅ Õðå ÇñÖÅï¯ ÁÅÇÂÍ 52

ÇÂÕ Çéà ìà ÕÇð ÇéÜ Øð îÅÔÈÍ Ôචկà ÇÂÕ â¶ðÅ ðÅÔÈÍ ÇåÃÆ êzÕÅð ùèÅÃð ÁÅÂ¶Í ÁÅòå ÜÅå¶ Ãðì ÇñÖÅÂ¶Í Õ¶åÕ ôìç ÇñÖ¶ ÁÇèÕÅÂÆÍ ÁŶ ê¹é ÃzÆ ×¹ð Á×òÅÂƨ -- -- -ܹ×ñ ×ð§æ ÃÅÇÔì èÇð çÆé¶Í ÁÇèÕ Ü¹ Ô¹å¶ Ã¹éÅòé ÕÆé¶Í ÇêÇÖ Áð¹ ùÇé ÃzÆ î¹ÇÖ ë¹ðîÅï¯Í ÇñÖ ÕÇð ÁÇèÕ ÇÜå¯ å¹î êÅï¯Í ÇåÃÆ ìÆó îÇÔ ðÖ¯ ÇñÖÅòÔ¹Í éÇÔ ÇÂà ×z§æ ÇìÖË Ã¯ êÅòÔ¹¨ ÇÂ¾Õ ×z§æ Çò¾Ú ÇÂé·» òÅèÈ ìÅäÆÁ» ç¶ é» òÆ ÇñÖ¶ Ôé : A. ÇÜå çð ñÖ î¹Ô§îçÅ B. ìÅÇ ÁÅåô -ïñ·» Ãñ¯Õ C. ðåé îÅñÍ D. ðÅÔ î¹ÕÅî ÕÆ ÃÅÖÆÍ ìÅéÆ ÕÛ¹Õ òèÆÕ ÇñÖÅÂÆÍ ÇþÖé å¶ Ã¯ ê¯æÆ êÅÂÆÍ ÃÅð§× ôìç ÃÈð ÕÅ êÅï¯Í åÇÔ å¹Õ ¶Õ, ÃÅðÅ ÇÂÔ» êÅï¯Í Ç×ÁÅéÆ Ç×ÁÅé ÇÃ§Ø é¶ ÇñÇÖÁÅ þ : À¹Ã é¶ ðÃå¶ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ À¹åÅðÅ Ô¯ð Õð ÇñÁÅ ÇÜà ÇòÚ Õ¹¾Þ Õ¹ òÅèÈ ôìç ÃzÆ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ Áå¶ Õ¹¾Þ Õ¹ Ô¯ð í×å» ç¶ ÇñÖ ñÂ¶Í Ã¯ íÅÂÆ ì§é¯ òÅñÆ ìÆó ù ê¿Üò¶º êÅåôÅÔ é¶ êzòÅé ÔÆ éÔÄ ÕÆåÅÍ ÃzÆ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÜÆ é¶ À¹Ã ìÆó 寺 êÅá ÇÕò¶º ÕðòÅ ÇñÁÅ? ÇÂà çÅ îåñì ÇÕ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ çû êÅåôÅÔÆÁ» çÆ ÇÂ¾Õ Ü¯å çÅ òÆ Ö¿âé Õðç¶ Ôé ÇÕªÇÕ ÇÂÔ ê¿Üò¶º êÅåôÅÔ ù Ô¯ð Áå¶ é½ºò¶º êÅåôÅÔ ù Ô¯ð ÃîÞç¶ ÔéÍ ÇÂé·» çÆÁ» ÁÅêäÆÁ» Ô¾æ ÇñÖå» ÇÂÔ ×òÅÔÆ ç¶ ðÔÆÁ» ÔéÍ Á¾×¶ ÇÂæ¶ àÕÃÅñÆ ÇÕåÅì Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ þ ÇÕ ÇÂ¾Õ ÁÖ¿â êÅá ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ÕðòÅÇÂÁÅÍ ÇÂà Çò¾Ú îÔÅðÅÜ é¶ A. ê¿Ü ÁÖ¿â êÅáÆ (ô¹¾è êÅá Õðé òÅñ¶Í նû ÃÇÔå ÇÂôéÅé ÕðòÅ Õ¶), B. ê¿Ü ÃzÆ Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì Óå¶ ñÅÂ¶Í C. ê¿Ü èÈêƶ (òðéƶ) ñÅÂ¶Í D. ê¿Ü êÇÔð¶çÅð ñŶ å¶ E. ê¿Ü ñ»×ðÆ ñÅÂ¶Í éð¶ñ, Õ¹§í, Ü¯å» éÅñ ð¾ÖÆÁ»Í ÇÂ¾Õ ÁÖ¿â êÅá Ô÷Èð ÃÅÇÔì ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ÕðòÅÇÂÁÅÍ îÔÅðÅÜ é¶ ÃÅðÅ êÅá Ǿկ Ú½ºÕó¶ ùÇäÁÅÍ îÔÅðÅÜ é¶ ÇÚ¾àÆ ê¹ôÅÕ êÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ Áå¶ ÇÂôéÅé òÅÃå¶ Üñ À¹æ¶ ìËᶠÔÆ À¹¹µêð êòÅÂÆ ÜÅ ðÔ¶ ÃéÍ ÇÜÔóÅ êÅá ×¹ðÈ ×¯Çì§ç 53

ÇÃ§Ø é¶ çîçîÅ ÃÅÇÔì ÕðòÅÇÂÁÅ ÃÆ À¹Ô Öó·¶ Ô¯ Õ¶ ùÇäÁÅÍ Öó·¶ ÔÆ ÇÂôéÅé òÅÃå¶ Üñ À¹µêð êòÅÂÆ Ü»ç¶ ðÔ¶Í ÇÕö ðÅܶ é¶ AA@@ ð¹ê¶ í¶àÅ ÕÆåÆÍ (×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ê¿éÅ C@F-@G) ÇòÚÅð : ÇÂÔ àÕÃÅñÆ Ô÷Åð» ð¹êÇÂÁ» çÆ Ãî¾×ðÆ ñ¯Õ» ù ÇñÖÅ Õ¶ Áå¶ ÁÖ¿â êÅá Õðé òÅÃå¶ BE-C@ ÇÃ§Ø ñÅ Õ¶ Á×ñ¶ ç¶ ÕÅðÜ ÃòÅðé òÅÃå¶ Õð ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÕÅðÜ Çò×Åóé òÅÃå¶? àÕÃÅñÆÁ» Õ¯ñ¯º ÁÖ¿â êÅá Õ¯ÂÆ ðÅÜÅ íÅò¶º ÕðòÅ ñò¶ ÁÅî ÁÅçîÆ ç¶ ò¾Ã çÆ ×¾ñ éÔÄ þÍ ñ¯Õ» ù ÕðÜÅÂÆ òÆ ÇÂé·» ÔÆ ÕÆåÅ þÍ ÇÂé·» ÁÅêä¶ êÅÖ¿â ×¹ðÈ ÃÅÇÔì éÅñ ܯó Çç¾å¶ ÔéÍ ÇÂÇåÔÅÃÕ ÔòÅñÅ : À¹Üðå ç¶ Õ¶ êÅá ÕðÅÀ¹äÅ, å§åð ôÅÃåð çÆ ç¾ÃÆ ðÆå Áé¹ÃÅð Üê¹, òðäÆÁ» ÃêåÅÔ êÅá çêà êÅá, ÖÅà (ÃêåÅÔ Ã§êà êÅá), ò¶ñ¶ Á§çð êÅá çÆ ÃîÅêåÆ, éñ¶ð, ÕñÃ, Ççé¶ çÆòÅ ÁÅÇç Ãí Õðî ÇÔ§çÈ ðÆÇå çÆ éÕñ ÔéÍ êÅá ÁÅê ÕðéÅ ÚÅÔƶ, Ü» ÁÅêä¶ Ã§ì§èÆÁ» 寺, ÁæòÅ ÇòçòÅé þÜä 寺 îé ÇÂÕÅ×ð Õð Õ¶ êz¶î éÅñ ùäéÅ ÚÅÔÆÂ¶Í éÅñ-éÅñ Áðæ çÅ òÆ ÇòÚÅð Ô¯ºçÅ ðÔ¶Í ÕÂÆ èðî ÁÃæÅé» ç¶ îÔ§å, קzæÆ êÅá ÇåÁÅð ð¾Öç¶ ÔéÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ôðèÅòÅé ÁÅÖçÅ þ ÇÕ î¶ð¶ ñÂÆ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ çÅ êÅá Õð ÇçÀ¹ å» À¹µåð ÇîñçÅ ÔË ÇÕ ÁÃÄ ÕÂÆ êÅá ÇåÁÅð ÕÆå¶ Ô¯Â¶ Ôé, ÁÅê ÕóÅÔ êzôÅÇç, ð¹îÅñ, éÕçÆ, í¶àÅ Áðêé Õð Õ¶, Ô¹ä¶ í¯× êòÅ ÃÕç¶ Ô¯Í í¯ñ¯ ÇÃ¾Ö è§é íÅ× ÜÅä Õ¶ ÇÂÃ Ã½ç¶ ù êçç Õðç¶ Ôé êñ ØóÆ Á§çð êÅá çÅ îÔÅåî ÖðÆç ÇñÁÅ Ü»çÅ þÍ ÖÅñö ç¶ ì¾¹ã¶ çñ çÆ ðÆÇå ÃÆ ÇÕ Üç î¹ÇÔ§î Óå¶ ÜÅä, Ü» Ô¯ð ÕÇáé ÕÅðÜ Õðé çÅ î½ÕÅ ìä¶, åç ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ çÅ êÅá Õð Õ¶, ÁðçÅÊïè Õ¶ Úó·ÅÂÆ ÕÆåÆ Ü»çÆ ÃÆÍ Õç¶-Õç¶ ÁËÃÅ Õðé Çò¾Ú ÕÂÆ Ççé ñ¾× Ü»ç¶ ÃéÍ Áð Çã¾ñ êËä 寺 ÕÂÆ åð·» ç¶ ÇòØé Ô¯ Ü»ç¶ ÃéÍ ÇÃÁÅÇäÁ» çÆ ÃñÅÔ éÅñ ÁÖ¿â êÅá çÅ êzì§è ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÕ AF êÇÔð Çò¾Ú í¯× êÅ Õ¶ ÕÅðÜ ÁÅð§í ÕÆåÅ ÜÅò¶Í 칾㶠çñ 寺 åðéÅ çñ é¶ ÇÂÔ ðÆÇå ñÂÆ Áå¶ Çëð ÃÅð¶ ê¿æ Çò¾Ú ÇðòÅ÷ êË Ç×ÁÅÍ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÁÖ§â êÅá 54

å§åð ôÅÃåð ç¶ ç¾Ã¶ êzï¯×» ò»× ÇÂ¾Õ î§åð ÜÅê Ô¯ Ç×ÁÅÍ À¹Ã¶ åð·» ÁÖ¿â çÆòÅ, èÈê, Õñà ÃæÅêé, éñ¶ð, Õ¹§í ÁÅÇç çÅ òðåÅÀ¹ Ô¯ä ñ¾×ÅÍ îé¯ÕÅîéÅ çÆ êÈðåÆ òÅÃå¶ ÇÂÔ êÅá À¹µåî ÃÅèé î§ÇéÁÅ Ç×ÁÅÍ ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ç¶ Ã ÕçÆ òÆ Õ¯ÂÆ ÁÖ¿â êÅá éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅÍ Ô¹ä ÕÂÆ æ»ÂÄ A@A Á§Öâ êÅá ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ êz¶îÆ ÇÃ¾Ö ÁÅê êó·é çÆ æ» í¶àÅ ç¶ Õ¶ êÅá ÕðÅÀ¹ä îÔÅé 깧é ÃîÞç¶ ÔéÍ ÕÂÆ âÅÕ Çò¾Ú ð¹ê¶ í¶Ü Õ¶ êÅá çÅ îÔÅåî ÖðÆç ñËºç¶ ÔéÍ ÁÇÜÔ¶ ðÃîÄ êÅá» Óå¶ èé ÖðÚä çÆ æ», ܶ Çò¾ÇçÁÅ ç¶ êzÚÅð ñÂÆ À¹µçî ÕÆåÅ ÜÅò¶ Áå¶ Áé¶Õ ì¯ñÆÁ» Çò¾Ú ×¹ðìÅäÆ çÅ À¹ñ¾æÅ Õð Õ¶ ÃÇå×¹ðÈ éÅéÕ çÅ À¹êç¶ô Ü×å Çò¾Ú ëËñÅÇÂÁÅ ÜÅò¶, åç ìÔ¹å ñÅí Ô¯ ÃÕçÅ þÍ êÅá çÆ ÃîÅêåÆ Óå¶ çÆò¶ Ü×Å Õ¶ ÁÅðåÆ ÕðéÆ òÆ ÇÔ§çÈ ðÆåÆ çÆ éÕñ þÍ (×¹ðîÇå îÅðå§â íÅ× çÈÜÅ ê¿éÅ DBABB-BC) íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ§Ø ÜÆ éÅíÅ é¶ ×¹ðîÇå îÅðå§â Çò¾Ú CA ×z§æ» ç¶ ÔòÅñ¶ Çç¾å¶ ÔéÍ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì» ò¶ñ¶ Õ¯ÂÆ ÁÖ¿â êÅá éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅÍ àÕÃÅñ é¶ ÁÅêäÆÁ» ê¹ÃåÕ» Çò¾Ú ìÔ¹å Õ¹¾Þ îéØó·å ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ Áå¶ Ç÷ÁÅçÅ îéîå ÃÅðÆ ìzÅÔîä» òÅñÆ ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ þÍ ×¹ðîÇå îÅðå§â Çò¾Ú î¾è çÅ ÇÕå¶ Ç÷Õð éÔÄ þÍ ê¿æÕ ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ Çò¾Ú î¾è çÅ ÇÕå¶ òÆ Ç÷Õð éÔÄ þÍ ÕÆ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ç¾Ã ÃÕç¶ Ôé ÇÕ îÔÅðÅÜ ç¶ ADC@ ê¿é¶ ÔéÍ ÇÂÔ î¾è G@E Óå¶ ÇÕò¶º ñÅªç¶ Ôé? ÇÂÔ ÁÅÇç êÈðé î¾è êÈðé òÅñ¶ ìÚé ×¹ðìÅäÆ Á§çð ÕÂÆ òÅð ÁŶ Ôé Çëð À¹æ¶ Òê½äÅÓ òÆ ñòÅÇÂÁÅ ÕðéÍ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ Ó Ã§êÈðé ×¹ðÈ Ôé, ÇÂé·» çÅ î¾è Õ¯ÂÆ éÔÄ þÍ Ô» åÅ÷Å êzôÅç Õð Õ¶ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú ÇñÁÅ Õ¶ ÁðçÅà Õð Õ¶ çð êzòÅé ÕðòÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þÍ ÇÂà àÕÃÅñÆ ×¹ðîÇå ðÇÔå îÇðÁÅçÅ Çò¾Ú Á¾×¶ çêà êÅá, ÃÅèÅðä, çêà ÁÖ¿â êÅá, çÃî ×z§æ ç¶ ÁÖ¿â êÅá» çÆ îÇðÁÅçÅ ÇñÖÆ þ Áå¶ ÁÖ¿â êÅá éÅñ ð¾Ö¶ Øó¶ çÅ îÔÅåî, ܯå çÅ îÔÅåî, éð¶ñ çÅ îÔÅåî èÈê çÅ îÔÅåî, ÁÅðåÆ çÅ îÔÅåî ÇñÇÖÁÅ þ ܯ Çéð¯ñ ìzÅÔîäÆ î¾å þÍ îéîÇå þ, ×¹ðîÇå ç¶ À¹ñà þÍ Ü¶ ñ¯ó êÂÆ å» ÇÂà ԾæñÆ ê¹ÃåÕ ç¶ ÁÅÀ¹ä òÅñ¶ íÅ×» Çò¾Ú ç×å 55

çÆ é÷ð Õð»×ÅÍ Á¾×¶ Ô¯ð òÆ îéØó·å ÕÔÅäÆÁ» ×¹ðîÇå ÇÃè»å» çÅ Ö¿âé Õðé òÅñÆÁ» ÇÂé·» ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ ê¿æÕ Ççػ é¶ î¯ðÚ¶ ñÅ Õ¶ ÖÈé â¯ñ Õ¶ ê¹ÜÅðÆ îÔ§å» ù ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú¯º Õ¾ã Õ¶ ܯ ê¿æÕ ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ÇåÁÅð ÕÆåÆ þÍ ÇÂÔ À¹Ã ç¶ Õ¾àó Çòð¯èÆ ÔéÍ ÇÂé·» çÆÁ» ÇñÖå» å¯º ÇÂÔ Çþè Ô¯ ÇðÔÅ þ ÇÕ À¹Ã òÕå ÇÂÔÆ àÕÃÅñÆ ê¹ÜÅðÆ îÔ§å ÔÆ ×¹ðçòÅÇðÁ» Óå¶ ÕÅì÷ ÃÆ Áå¶ ÇÂé·» ÇÔ§çÈ ç¶òÆ-ç¶òÇåÁ» çÆÁ» ê¾æð çÆÁ» îÈðåÆÁ» çðìÅð ÃÅÇÔì çÆ êzÕðîÅ Çò¾Ú ÇñÁÅ ð¾ÖÆÁ» ÃéÍ ÇÂé·» éÅñ ÔÆ î¯ðÚ¶ ñÅ Õ¶ Ççػ é¶ ÖÈé â¯ñ Õ¶ ÃÇåÕÅðå ×¹ðèÅî ÁÅ÷Åç ÕðòŶ ÃéÍ ÇÂé·» ç¶ ÇÂ¾Õ àÕÃÅñÆ ÒÒçåÓÓ ×¹ðÜÆå ÇÃ§Ø ×¯ÔÅòð (ܦèð) é¶ ÇÂ¾Õ ÇñÖå Çò¾Ú ÃòÆÕÅð ÕÆåÅ þ ÇÕ À¹Ã òÕå ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú àÕÃÅñÆ îÇðÁÅçÅ ÃÆ å¶ àÕÃÅñ ÔÆ îÔ§å» ç¶ ðÈê Çò¾Ú ×¹ðèÅî» Óå¶ ÕÅì÷ ÃÆÍ ÇÂÔ Ç§ÕôÅø ÇÂé·» çÆÁ» Ô¾æ ÇñÖå ê¹ÃåÕ» Çò¾Ú¯º òÆ Ã¾Ú Çþè Ô¯ ü¾ÕÅ þÍ ç¹ôîä å» ç¹ôîä ÔÆ þ êð ïÅç ð¾ÖäÅ Ü篺 þÜä ç¹ôîä ìäç¶ Ôé å» Õ¾Ö éÔÄ Û¾âç¶Í @@@

F. ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø çîçîÆ àÕÃÅñ (îÇÔåÅ) ìÔ¹å Ç÷ÁÅçÅ Ãî» àÕÃÅñ éÅñ çì§èå ðÔ¶ ò¾ÇâÁ» Ã§å» éÅñ òÆ ðÔ¶, ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ ÇÂé·» é¶ ¦×ð ç¶ Çò¾Ú öòÅ ÕðÇçÁ» ÇÂ¾Õ ñ¾å Óå¶ Öó·¶ Ô¯ 56

Õ¶ ìóÆ í×åÆ ÕÆåÆÍ Ãî» ¦ØçÅ Ç×ÁÅ àÕÃÅñÆ Ã§å» çÆÁ» ç¶ÔèÅðÆ ×¹ðÈÁ» éÅñ òÆ ÕÅøÆ î¹¾áí¶ó» Ô¹§çÆÁ» ðÔÆÁ» ÕÅé·ê¹ð, Á§ÇîzåÃð Ô¯ð òÆ ÕÂÆ æ»ò» Óå¶ Çéð§ÕÅðÆÁ» éÅñ ׯñÆÁ» Ú¾ñÆÁ»Í À¹Ã òÕå íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Ô¯ð» é¶ Çþֻ ç¶ ×ñ¯º ö¹ñÅîÆ ñÅÔ¹ä òÅÃå¶ î¯ðÚÅ ñÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÃÁÅÃÆ ñÆâð è¯ÖÅ Õð ×Â¶Í À¹é·» ÇÃÁÅÃÆ ñÆâð» é¶ çðìÅð ÃÅÇÔì À¹µå¶ ÔîñÅ ÕðòÅ Çç¾åÅÍ ÇÕö ÇÂ¾Õ òÆ ÃÅè é¶ ÔÅÁ çÅ éÅÁðÅ éÅ îÅÇðÁÅ Ãׯº â¶ð¶çÅð ÃÅè À¹ñàÆÁ» ê¹ñàÆÁ» ×¾ñ» Õðç¶ Ã¹ä¶ ×Â¶Í ÇÕö ÇÂ¾Õ òÆ ÃÅè çÆ ôÕåÆ é¶ Õ¾Ö éÅ ÃòÅÇðÁÅÍ ÕÂÆ Ççػ Ãî¶å íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Ã¾Ú ôî·Å 寺 Õ¹ðìÅé Ô¯ ׶ êð ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø îðç¶ çî å¾Õ ÕÇÔ§ç¶ ðÔ¶ ÇÕ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Ç÷§çÅ Ôé ÇÜÔóÅ À¹é·» ù ôÔÆç ÕÔ¶×Å À¹Ã çÆ ÷¹ìÅé Çò¾Ú ÕÆó¶ êË ÜÅä×¶Í ÇÜÔóÅ òÆ ÇÃ§Ø À¹é·» çÆ ôÔÅçå çÆ ×¾ñ ÕðçÅ ÇðÔÅ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ìÅìÅ À¹é·» ù ì¶Ç¾÷å ÕðçÅ ÇðÔÅ þÍ Ü¶ ê¹¾ÛäÅ ÇÕ ÇÂà òÕå ÇÕ¾æ¶ Ôé? å» ÇÂà ìÅì¶ é¶ ÕÇÔäÅ ÇÕ À¹Ô ÇÜ¾æ¶ òÆ Ôé Úó·çÆ ÕñÅ Çò¾Ú ÔéÍ ÇÕö ù ÕÇÔ§çÅ ÇÕ ÃòÅ ñ¾Ö êÅá Ú½êÂÆ ÃÅÇÔì çÅ Õð¯ å¹ÔÅù íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ÁÅê çðôé ç¶ä×¶Í ÇÂà ÃÅè é¶ ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÃÆ ÇÕ î˺ å¹ÔÅù íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø çÆ ì»Ô ëóÅ Õ¶ ÜÅò»×ÅÍ ÇÂ¾Õ æ» â¶ð¯ñÆ ÇòÖ¶ ñ×ÅåÅð ÁÖ¿â êÅá» çÆ ñóÆ ÚñÅÂÆ ÜÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÇÂà ñóÆ ç¶ í¯× ÜðéËñ ÇÃ§Ø ç¶ ÁÅÀ¹ä Óå¶ êŶ ÜÅä×¶Í ÇÂà åð·» ÃÅðÆ Õ½î ù ×¹îðÅÔ Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂ¾Õ òÅðÆ î˺ îÇÔå¶ ìðÃÆ Óå¶ Ç×ÁÅÍ ìóÆ ò¾âÆ Ãà¶Ü þÜÆ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ Òè§é ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ ÜÆ ç¶ êzÕÅô ԯ¶ ÃéÍ ×¹ðÈ ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÕÆðåé Ô¯ ðÔ¶ ÃéÍ ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÇÂ¾Õ çî Ãà¶Ü Óå¶ Úó· Õ¶ Úòð Õðé ñ¾× êÂ¶Í ×¹ðÈ À¹µêð Úòð ÇÂà åðÆÕ¶ éÅñ Õð ðÔ¶ Ãé ÇÜò¶º À¹é·» ù Úòð Õðé çÅ ÇìñÕ¹ñ åðÆÕÅ ÔÆ éÔÄ ÃÆÍ ÇÂ¾Õ ê¾á¶ ò¾ã ì§ç¶ ò»×ȧ Úòð ÕðÔ¶ Ãé ܯ ò¶Öä ù òÆ ìóÅ ì¹ðÅ ñ¾× ÇðÔÅ ÃÆÍ Çëð Úòð Û¾â Õ¶ ÇÂ¾Õ çî Ãà¶Ü Óå¶ ×¹àÕÅ ñË Õ¶ ìËá ׶ Ü篺 ÇÕ ðÅå ç¶ AA-AB ò¾Ü¶ ԯ¶ ÃéÍ Çé¾åé¶î çÅ òÆ òÕå éÔÄ ÃÆÍ À¹é·» òÅÃå¶ ×¹ðìÅäÆ ç¶ Ô¯ ðÔ¶ ÕÆðåé çÅ Õ¯ÂÆ îåñì éÔÄ ÃÆ Ü篺 ÇÕ çÈÇÜÁ» ù ç×å Õðé çÅ À¹êç¶ô Çç§ç¶ ðÔ¶Í ÇÂ¾Õ ìÅÔðñÆ Ãà¶à ç¶ ÇÃ§Ø é¶ Ãà¶Ü Óå¶ Ãî» ñË Õ¶ À¹¹èð ç¶ Çþֻ çÆÁ» î¹ôÕñ» ò¾ñ ÇèÁÅé ÇçòÅÀ¹äÅ ô¹ðÈ ÕÆåÅ ÔÆ ÃÆ ÇÕ àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÇÂ¾Õ 57

çî À¹Ôù à¯Õ Çç¾åÅ ÇÕ ÇÂÔ ×¾ñ» ÇÂæ¶ éÔÄ ÕðéÆÁ»Í À¹Ô ÇÃ§Ø ÕÇÔ§çÅ ÇÕ Ü¶ Çþֻ çÆÁ» î¹ôÕñ» ǧéÆÁ» ò¾âÆÁ» çêðçÅÂÆ àÕÃÅñÆ Ãà¶Ü» Óå¶ Ã»ÞÆÁ» éÔÄ ÕðéÆÁ» å» Ô¯ð ÇÕ¾æ¶ Õð»×¶? ÇÜÔó¶ ÕÇÔ§ç¶ ÇÕ àÕÃÅñ çÆ Õ¹ðìÅéÆ ìóÆ þÍ À¹Ô ÇòÚÅð ñËäÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇÕö ù Ú§×Å ð¯àÆ êÅäÆ ÛÕÅ Õ¶ î×𯺠ÕÔ¶ ÇÕ ÇÂÔ ñË æ¯ó·Å ÷ÇÔð òÆ ÖÅ ñË å» ÕÆ êðÀ¹êÕÅð þ? ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ù â¶ð¶ òÅñ¶ Ççػ é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ìÅìÅ ÜÆ! å¹ÃÄ Ç÷ÁÅçÅ ìÅÔðñ¶ ç¶ô» Çò¾Ú ÔÆ ðÇÔ§ç¶ Ô¯ ÇÕå¶ ÇÂæ¶ òÆ ÇðÔÅ Õð¯ ç×å çÆ î§× þÍ Á¾×¯º áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÕÇÔ§çÅ þ ÇÕ ìÅÔðñ¶ ç¶ô» Çò¾Ú å» âÅÕàð ìÔ¹å ÇÃÁÅä¶ ÔéÍ Ç¾èð îËù Õ½ä ìÚÅò¶×Å? ÇÂÔ âÅÕàð òÆ áÆÕ éÔÄ ÔéÍ ÇÂ毺 ÔÆ Á§çÅ÷Å ñ¾× Ü»çÅ þ ÇÕ ÇÂé·» ù ×¹ðÈ Óå¶ ÕÆ íð¯ÃÅ þÍ ÁÅõð ÇÂÔ ÃÅè ÒÒêÇÔñ» îðä ÕìÈñÓÓ ×¹ð ìÚé À¹µêð éÅ êÇÔðÅ Çç§çÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔÆ Ã§ÃÅð 寺 ÕÈÚ Õð Ç×ÁÅÍ Ü¯×ÆÁ» ò»× ÇÂÔ àÕÃÅñÆ òÆ Ç×zÃå ù ìÔ¹å Ú§×Å éÔÄ ÃîÞç¶Í ÇìÔ§×î (ܯ ÇòÁÅÔ éÔÄ ÕðŪç¶) À¹é·» ù êÇÔñ Çç§ç¶ ÔéÍ ÇÂé·» çÅ ÇÂÔ òÆ ÕÇÔäÅ êzÚÇñå þ ÇÕ çîçîÆ àÕÃÅñ çÅ î¹ÖÆ Ç×zÃå éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ À¹Ã òÅÃå¶ ÜåÆ ðÇÔäÅ ÷ðÈðÆ þÍ ÇÂ毺 ÇÂÔ òÆ Çþè Ô¹§çÅ þ ÇÕ ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÕæÅÕÅð àÕÃÅñÆ Áܶ å¾Õ Üå ç¶ Áðæ òÆ éÔÄ ÜÅäç¶Í ìÅÔðñ¶ ç¶ô Çò¾Ú íÅÂÆ ðÅî ÇÃ§Ø ù àÕÃÅñ çÆ Ç÷§î¶òÅðÆ ç¶äÅ êåÅ éÔÄ ÇÕ ÕÆ Ãà§à ÃÆ Áå¶ Á×ñ¶ Ççé ÔÆ òÅêà ñË ñÂÆÍ ÇòòÅç ÁõìÅð» Çò¾Ú ÁÅÇÂÁÅ íÅÂÆ ðÅî ÇÃ§Ø é¶ ø¯à¯Á» ÇçÖÅÂÆÁ»Í îÇÔå¶ òÅÇñÁ» é¶ ø¯à¯Á» ù öñå ÁÅÇÖÁÅ, ê¾× çÅ Þ×óÅ êË Ç×ÁÅÍ îÇÔå¶ òÅÇñÁ» ò¾ñ¯º î¹¾Ö À¹îÆçòÅð Çå§é Ãé : íÅÂÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ, íÅÂÆ î¯ÔÕî ÇçØ, íÅÂÆ ÜÃìÆð ÇÃ§Ø ð¯â¶Í íÅÂÆ î¯ÔÕî ÇÃ§Ø é¶ ÜÃìÆð ÇÃ§Ø ð¯â¶ ù ÕÇÔ Çç¾åÅ ÇÕ åȧ ÇÜù îð÷Æ ìäÅ ç¶Í Ô¹ä íÅÂÆ ÜÃìÆð ÇÃ§Ø å» êÅö Õð Çç¾åÅ Ç×ÁÅ ÇÕªÇÕ À¹Ô ÁÅêä¶ ÁÅê éÔÄ ÃÆ ÕÇÔ ÃÕçÅ ÇÕ î˺ ìä Ü»çÅ Ô»Í íÅÂÆ î¯ÔÕî ÇÃ§Ø ªÞ ×zÇÔÃåÆ ÃÆ, ÇÂæ¶ ÒÜåÆ ÃçÅòÇÔ Ü¹×Çå é ÜÅäÇÔ ÛÇâ ìÔÇÔ Øð ìÅð¹¨Ó (DFI) ÚÅÔÆçÅ ÃÆ Ã¯ íÅÂÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ ù ç¹ÃÇÔð¶ Óå¶ ê¾× ì¾Þ ×ÂÆ À¹èð ÁÕÅñÆ çñ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ çÆ ÔîÅÇÂå êzÅêå íÅÂÆ ðÅî ÇÃ§Ø òÆ Çܾå Ç×ÁÅ À¹Ôù òÆ ÇÂ¾Õ éò¶º ÔÆ â¶ð¶ ÇñÜÅ Õ¶ ê¾× ì§é· Çç¾åÆÍ ÇòòÅç íÇÖÁÅ ÁõìÅð» Çò¾Ú êÈðÆ ÇÖ¾ñÆ À¹µâÆ 58

ÇÕ éòÅìÆÁ» ù ܹ¾åÆ çÆ é¯Õ À¹µêð çÆ ¦ØÅ ç¶ä òÅñ¶ ÇÃ§Ö Ã§êðçÅÂÆ ÕÔÅÀ¹ä òÅñ¶ Á¾Ü ê¾×» 寺 ñó ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» çêðçÅò» é¶ ÇÃ¾Ö Õ½î ù Õç¶ òÆ åð¾ÕÆ òÅñ¶ êÅö ÁÅÀ¹ä ÔÆ éÔÄ Çç¾åÅÍ Áܯն ÃÅè» é¶ âìñ ð¯ñ ÇéíÅÇÂÁÅ, ç¯ÔðÆ éÆåÆ Óå¶ ÚñÇçÁ» ÇÂé·» ÃÅè» é¶ êÇÔñ» îÇÔå¶ ê¾× ì§é·Æ Çëð ç×ðÅò» (ìàÅñÅ) ÜÅ Õ¶ ðÅî ÇÃ§Ø ù òÆ ì§é· Çç¾åÆÍ íÅÂÆ ×¹ðçÅà ÜÆ ç¶ ÕæéÅ î¹åÅÇìÕ Ü¶ ÇÕå¶ Á¾× ñ¾× ÜÅò¶ å» êÅäÆ éÅñ ì¹ÞÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ þ êð ܶ êÅäÆ ù ÔÆ Á¾× ñ¾× ÜÅò¶ å» ÇÕà éÅñ ì¹ÞÅò»×¶Í êÅäÆ ÷îÆé çÆ ÇܧçÜÅé þ êð ÇÜÔóÆ ÷îÆé êÅäÆ çÆ ÔÆ îÅðÆ Ô¯ò¶ À¹ÔçÅ ÕÆ ìä¶×Å? ÇÂé·» çêðçÅÂÆÁ» çÆ òÆ ÇÂÔÆ ÔÅñå þÍ ÇÜ¾æ¶ ÇÜ¾æ¶ òÆ ÇÂé·» ç¶ â¶ð¶ Ôé ÇÂÔ ÃÅð¶ ÔÆ ê¾×» ì§é· Õ¶ î¹ÖÆ Ô¯ä çÅ çÅÁòÅ Õðé×¶Í ÇÂ¾Õ êzÚÅðÕ íÅÂÆ Ã¹Öç¶ò ÇÃ§Ø Ü¯ ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø çÅ ìÔ¹å é÷çÆÕÆ î§ÇéÁÅ Ü»çÅ þÍ À¹Ô àÕÃÅñ ç¶ ÃîÅ×î» çÅ êzì§èÕ þÍ ÇÂÔ òÆð ÁÅêä¶ ÃÅð¶ ÃîÅ×î» Çò¾Ú ê¿æ Çò¾Ú ò§âÆÁ» êÅÀ¹ä çÆ Ã¶òÅ åéç¶ÔÆ éÅñ ÇéíÅ ÇðÔÅ þÍ ê¿æ êzòÅéå ÒÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅÓ ù ÇÂÔ ÃçÅ ÔÆ í§âçÅ Çé§ççÅ ðÇÔ§çÅ þ, ÇÜÔó¶ òÆð ÇÂà ÒÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅÓ ù î§éç¶ Ôé, êÇÔðÅ Çç§ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ À¹é·» ù ì¶Ç¾÷å ÕðéÅ ÁÅêäÅ êðî èðî ÃîÞçÅ þÍ ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ù ð¾ç Õðé çÆ ÖÅåð ÕÂÆ îéØóå Õ¾ÚÆÁ» çñÆñ» Çç§çÅ þÍ ÇîÃÅñ ò¾Ü¯º, ÕóÅÔ êzôÅÇç ÇÕðêÅé í¶à Õðé çÆ ×¾ñ þÍ ÇÂÔ ÕÇÔ§çÅ þ ÇÕ àÕÃÅñ î§éçÆ þ ÇÕ Ò×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ ç¶Ô ÃðÈê Ô¯ä Õð Õ¶ ÕóÅÔ êzôÅÇç ÛÕç¶ ÔéÍ ÇÂà Õð Õ¶ àÕÃÅñÆ òÆð ÇÕðêÅé í¶à Õðé å¶ Òçð êzòÅé Ô¯ò¶Ó éÔÄ ÕÇÔ§ç¶ Ãׯº Òí¯× ñÅÀ¹äÅÓ ÕÇÔ§ç¶ Ôé, ÕÇÔ§çÅ ÇÂ¾Õ òÅðÆ Ã¹§çð ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ ÜÆ é¶ ê¿Ü ÇÕñ¯ ÕóÅÔ êzôÅç çÆ ç¶× ÕðòÅÂÆÍ Çëð ÁÅê ÁðçÅà ÕÆåÆÍ Çëð Òí¯× ñÅÀ¹Ó òÅñÆÁ» ê¿×åÆÁ» êó·ÆÁ» Çëð ç×å ù ÇÕÔÅ Ô¹ä å¯ñ¯Í Ü篺 êzôÅÇç å¯ÇñÁ» å» BE@ ×zÅî (êÅÂÆÁÅ) êzôÅç ؾà ÇéÕÇñÁÅÍ ÇÂà 寺 Çþè Ô¹§çÅ þ ÇÕ Ò×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆÓ êzôÅç ÛÕç¶ ÔéÍ ÇÂÔ çñÆñ» Ôé ÇÂé·» àÕÃÅñÆÁ» çÆÁ» (ÇÂà ìÅð¶ Ö¹¾ñ·Æ ÇòÚÅð) ê¹ÃåÕ ç¶ êÇÔñ¶ íÅ× Çò¾Ú Õð ÁŶ Ô»Í (ÁÃñ ÇòÚ BE@ ×zÅî êÅäÆ íÅø ðÅÔÄ À¹â Ç×ÁÅ, À¹éÅ òÜé ØàäÅ ÔÆ ÃÆ) ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø Ü¯ íÅÂÆ åðçÆê ÇçØ, íÅÂÆ îéìÆð ÇÃ§Ø Áå¶ íÅÂÆ 59

è§éÅ ÇÃ§Ø çÆ ì¯ñÆ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆÓ (êð éò¶º ï¹× ç¶) ÕÔ¶ ÜÅ ÃÕç¶ Ôé ÇÜé·» é¶ Ã§å Çí§âð» òÅÇñÁ» çÆ ÃðÕÅð éÅñ à¾Õð ñËä çÆ êÔ§¹Ú Çò¾Ú Ôð Ã Çòð¯èåÅ ÕÆåÆ Áå¶ ÒéÆñ¶ åÅð¶Ó Çê¾Û¯º ×¹. ×¹ðçðôé êzÕÅô ÇòÖ¶ çî¶ñé Õðé Çò¾Ú òÆ ð¯ó¶ ÁàÕÅÂ¶Í Ãðì¾å ÖÅñÃÅ çÆ Çòð¯èåÅ ÕÆåÆ, éÅéÕôÅÔÆ Õ˦âð çÆ Çòð¯èåÅ ÕÆåÆÍ Ô¹ä òÆ àÕÃÅñÆ êzÚÅðÕ ÇÜ¾æ¶ ì¯ñç¶ Ôé éÅéÕôÅÔÆ Õ˦âð çÆ Çòð¯èåÅ Õðç¶ Ôé ÇÕªÇÕ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ, ÇÂÃÅÂÆ, ÇÔ§çÈ Õ˦âð ç¶ ÔÅîÆ Ôé êð Çþֻ ç¶ Õ˦âð ç¶ Õ¾àó Çòð¯èÆÍ ÇÂé·» ù ÁËö Çòð¯è Õðé ç¶ Ã§ì§è Çò¾Ú Õç¶ ÇÕö ô¯zîäÆ Õî¶àÆ êzèÅé Ü» Üæ¶çÅð é¶ ÁÕÅñ åõå Óå¶ åñì éÔÄ ÕÆåÅ Õç¶ ÇÕö çÆ ê¶ôÆ éÔÄ î§×Æ ÇÜà Õð Õ¶ ÔÆ ÃÅðÅ îÅîñÅ ô¾ÕÆ ÜÅêçÅ þÍ @@@

G. ÃÅè ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ (àÕÃÅñ) 60

ÇÂé·» ù îÇÔå¶ ê¾× ì¾ÞÆ þÍ ÇÂÔ ÇìÔ§×î ÔéÍ Ü¯×ÆÁ» òÅñ¶ Üê, åê, ÚÅñÆö, í¯ÇðÁ» Çò¾Ú ìËá Õ¶ Õð ðÔ¶ ÔéÍ æ¯ó·¶ Ççé ԯ¶ է׻ òÅñ¶ ÇÃ§Ø ÇÂé·» ù Çîñä ×Â¶Í Ççػ é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÁÅôÈå¯ô éÈðîÇÔñÆÁÅ Áå¶ Ô¯ð ç¶ÔèÅðÆ ÇÃð Óå¶ Úó·ç¶ ÁÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÕÆ Õ¹¾Þ ìäçÅ ÜÅ ÇðÔÅ þ, ÇÂé·» ÔÅñÅå» Çò¾Ú ÁÅêç¶ ÕÆ øð÷ ìäç¶ Ôé? ÇÂé·» ÒÒçå»ÓÓ é¶ Á¾×¯º ÜòÅì Çç¾åÅ ÇÕ ÁÃÄ Üê åê ÃîÅ×î Õð ðÔ¶ Ô», D@ Ççé ÚÅñÆÃÅ Õ¾àä þ, ÇÕö éÅñ ì¯ñäÅ òÆ éÔÄ þÍ î¯é èÅðéÅ þÍ ÇÃ¾Ö Ã§×å Á§çÅ÷Å ñÅò¶ ÇÕ Ç÷§î¶òÅð Õ½ä? Ô¹ÇôÁÅðê¹ð ñÅ׶ ÇÂ¾Õ â¶ðÅ þ, À¹æ¶ òÆ ÃÅè, ܯ×ÆÁ» òÅñ¶ ÚÅñÆö Õ¾à ðÔ¶ ÔéÍ Õîð¶ ìä¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ Ôð Õîð¶ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ ÇÂ¾Õ î¯ðÆ ð¾ÖÆ Ô¯ÂÆ þ ÇÜà Çò¾Ú çÆ ð¯àÆ òÅñÆ æÅñÆ ¦Ø ÜÅò¶Í Á§çð¶ ÔÆ ñËàðÆé» ìäÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇìîÅð Ô¯ ÜÅò¶ å» À¹Ô îȧԯº Õ¹¾Þ éÔÄ ì¯ñ ÃÕçÅÍ À¹Ô ÇÚ¾à ÇñÖ Õ¶ î¯ðÆ æÅäÄ ìÅÔð í¶ÜçÅ þÍ ×¾âÆ ÁŪçÆ þ, Çëð À¹Ã çÅ ÇÂñÅÜ Ô¹§çÅ þÍ ç¾Ã¯ ÇÂÔ ÇÕÔóÆ ÇþÖÆ þ? ê¹ÃåÕ ç¶ çÈܶ íÅ× Çò¾Ú ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ ÇÕ îÇÔå¶ â¶ð¶ Çò¾Ú àÕÃÅñ ç¶ þµâ Õ¹ÁÅðàð Óå¶ ÇÂÔ Ôòé Õð Õ¶ ܯ×ÆÁ» òÅñ¶ Ú»ñÆö Õ¾à Õ¶, î¯é òðå, Á§é Û¾âä òÅñ¶ òðå ð¾Ö Õ¶ ×¹ðìÅäÆ ÇÃè»å» çÆÁ» è¾ÜÆÁ» À¹âÅ Õ¶ ÇÃ¾Ö Õ½î òÅÃå¶ éî¯ôÆ çÅ ÕÅðé ìäé çÆ Ã¶òÅ åé ç¶ÔÆ éÅñ ÇéíÅ ðÔ¶ ÔéÍ çîçîÆ àÕÃÅñ ç¶ Á§ç𯺠ÔÆ A@@ Ççػ é¶ ÇÂà îéî¾å Áå¶ Õðî Õ»â Çòð¹¾è ôð¶ÁÅî ìöÅòå ÕÆåÆ ÁÖìÅð» ðÅÔÄ å¹ÃÆ Ã¾í Õ¹¾Þ êÇó·ÁÅ þÍ ÁËÃÆÁ» ùðÖÆÁ» ÒçîçîÆ àÕÃÅñ ç¶ Ú½Õ îÇÔåÅ ×¹ðçòÅð¶ ÓÚ ÔòéÓ (ÁÜÆå [email protected]@@E ÓÚ) ìÅñචÇò¾Ú Õ¯ÇÂñ¶ êÅ Õ¶ Ôòé Õðé çÆÁ» Öìð» ø¯à¯Á» Ãî¶å ÛêÆÁ» ÃéÍ ÇÃ¾Ö Üæ¶ì§çÆÁ» é¶ ÔñëÆÁ» ÇìÁÅé» Ãî¶å ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Óå¶ ÇôÕÅÇÂå ÕÆåÆ ÇÕ ÃÅè ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ î¹ÖÆ çîçîÆ ÃàÕÃÅñ å¶ ÕÅðòÅÂÆ ÕÆåÆ ÜÅò¶Í êð ç¹¾Ö éÅñ ÕÇÔäÅ êË ÇðÔÅ þ ÇÕ Õ½ä ÕÅðòÅÂÆ Õð¶? ÇÂÔ àÕÃÅñÆ å¶ Üæ¶çÅð ÁÅêà Çò¾Ú ÔÆ ÇÂ¾Õ çÈܶ éÅñ ðñ¶ ԯ¶ ÔéÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÃÅÔîä¶ ìÅචÓÚ Õ¯ÇÂñ¶ íÖÅ Õ¶ Ôòé Õðé çÅ îÅîñÅ íÖä ñ¾×Å Á§ÇîzåÃð øËâð¶ôé» é¶ òÆ â¾à Õ¶ Çòð¯è ÕÆåÅÍ Á§ÇîzåÃð BB Á×Ãå (Çòô¶ô êzåÆÇéè B@@E) çîçîÆ àÕÃÅñ Ú½Õ 61

îÇÔåÅ Çò¾Ú ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ ÕÇæå å½ð Óå¶ ìÅචÇò¾Ú Õ¯ñ¶ íÖÅ Õ¶ Ôòé Õðé çÅ îÅîñÅ åÈñ ëóçÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆ Áå¶ àÕÃÅñ î¹ÖÆ ìÅìÅ ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ ò¾ñ¯º ÇÂà êzÇÕÇðÁÅ ù Á×ðì¾åÆ çÅ ìçñò» êzì§è ç¾Ã¶ ÜÅä 寺 ìÅÁç àÕÃÅñ ç¶ Çòð¯èÆ ×¹¾à é¶ ìÅìŠ蹧îÅ Óå¶ î¯óò» Ô¾ñÅ ÕÆåÅÍ ÃîÅéÁ§åð àÕÃÅñ î¹ÖÆ íÅÂÆ ðÅî ÇÃ§Ø çÆ Á×òÅÂÆ òÅñÆ çîçîÆ àÕÃÅñ (ç×ðŶº) ç¶ ÁÅ×ÈÁ» íÅÂÆ ìñò§å ÇçØ, íÅÂÆ ÇéðíË ÇÃ§Ø Áå¶ íÅÂÆ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø é¶ ÇÂ¾Õ ÇòÃÇåzå ÇìÁÅé ðÅÔÄ ÇÕÔÅ ÇÕ Ü¶ Ôòé Ãî¾×ðÆ ÔÆ Á×ðì¾åÆ çÅ ìçñò» êzì§è þ å» êÈð¶ ÚÅñÆ Ççé çðòÅܶ ì§ç Õð Õ¶, ÕæÅ ÕÆðåé ì§ç ÕðéÅ Áå¶ ñ×ÅåÅð Ôòé Ãî¾×ðÆ Á¾× Óå¶ Ã¹¾àäÆ ÇÕÔóÆ àÕÃÅñ çÆ îÇðÁÅçÅ þ? À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ Ü¶ ÃÅè 蹧îÅ ðòÅÇÂåÆ èÈëÅ å¶ Á×ðì¾åÆÁ» ÇÂà Õð Õ¶ éÔÄ òðåç¶ ÇÕ ÇÂÔ å§ìÅÕÈé¯ôÆ Õðé òÅñ¶ î÷çÈð» ç¹ÁÅðÅ ëËÕàðÆÁ» Çò¾Ú ìäÅÂÆÁ» Ü»çÆÁ» Ôé å» àÕÃÅñ þµâ Õ¹ÁÅðàð Çò¾Ú ìäçÆ ÕóÅÔ êzôÅÇç çÆ ç¶× Çò¾Ú ÇÜÔóÆ Ö¿â å¶ ðÃç ê˺çÆ þ, À¹Ô ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÃÅè 蹧îÅ é¶ ÇÕÔóÆ ëËÕàðÆ ñÅÂÆ Ô¯ÂÆ þ? àÕÃÅñÆ ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ íÅò¶º îéîåÆ ÃæÅé» (ÔÇðç¹ÁÅð ÁÅÇç) ÇòÖ¶ ÜÅ Õ¶ ×¹ðîÇå êzÚÅð ÕðéÅ îÅóÆ ×¾ñ éÔÄ êð í×ò¶º Õêó¶ êÅ Õ¶ ק×Å Çò¾Ú ÇÂôéÅé ÕðéÅ, í×ò» èÅðÆÁ» ç¶ êËðÄ Ô¾æ ñÅÀ¹ä¶, À¹é·» À¹å¯º çÆ ë¹¾ñ ù¾àä¶ ÁÅÇç ÇÕÔóÅ ×¹ðîÇå êzÚÅð þ? À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ îðÔÈî î¹¾Ö î§åðÆ ì¶Á§å ÇÃ§Ø ç¶ êÆ.¶. ×¹ðîÆå ÇÃ§Ø çÆ ÇÃÔåïÅìÆ çÆ ÁðçÅÃ, î½å À¹êð§å ñÅô Óå¶ ç¹ôÅñÅ í¶à Õðé Áå¶ À¹Ã ù Ãí 寺 ÇêÁÅðÅ Çî¾åð ç¾Ãä 寺 ìÅÁç ÃòÅñ À¹ÇáÁÅ þ ÇÕ Çþֻ ç¶ ÕÅåñ ç¶ êÆ.¶. éÅñ àÕÃÅñ î¹ÖÆ çÅ ÕÆ ÇðôåÅ Ô¶? ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ç¶ Üæ¶çÅð ù ÁêÆñ ÕÆåÆ ÇÕ ÇÂà îÅîñ¶ Ãì§èÆ Ã¾Ú Ã§×å ÃÅÔîä¶ ÇñÁ»çÅ ÜÅò¶Í ×¹ðçòÅðÅ ôÔÆç ×§Ü ç¶ êzì§è ç¶ îÃñ¶ Óå¶ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ Õì÷Å ñËä 寺 ÇÕò¶º ñóÅÂÆ Þ×ó¶ Õðç¶ ðÔ¶ ÁÃƺ ÁÅê ÜÅ Õ¶ À¹Õ¶ ×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú ê¹Çñà òÆ ìËáÆ ç¶ÖÆÍ ÇÂé·» çÅ ÇåÁÅ× ×¾¾ñ» Çò¾Ú ÔÆ þÍ ÇÂé·» ç¶ ÁîñÆ ÜÆòé Çò¾Ú Õç¶ òÆ ÇåÁ× é¶ êËð éÔÄ êÅÇÂÁÅÍ ÇÂé·» àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÁÅê õ¹ç ÃÅè ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ Óå¶ ÁËö ç¯ô ÁÖìÅð» Çò¾Ú ñŶ ÇÜÔó¶ ÇÂæ¶ ÇñÖä 寺 î˺ ôðî îÇÔÃÈà Õð ÇðÔÅ Ô»Í Á¾×¶ À¹Ã ǧàðÇòÀÈ çÅ Ç÷Õð Õð ÇðÔÅ Ô» ܯ ÇÃ¾Ö ôÔÅçå ò¾ñ¯º ÃÅè 62

ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ éÅñ ÕÆåÆ ×ÂÆ, Á¾Ü ç¶ ÔÅñÅå çì§èÆ ê¹¾Û¶ ׶ ÃòÅñ ç¶ ÜòÅì Çò¾Ú ÇÂà àÕÃÅñÆ ÃÅè é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ êÇÔñ» Õ§î ÇþÖÆ çÆ î¹¾ÖèÅðÅ éÅñ¯º ๾චé½ÜòÅé» ù î¹¾Ö èÅðÅ éÅñ ܯóéÅÍ ÇòÚÅð : ×¹ðîÇå Çòð¯èÆ ÕÅðòÅÂÆÁ» ÕÅðé å¹Ãƺ òÆ î¹¾ÖèÅðÅ éÅñ¯º ๾චԯ¶ Ô¯ å¹Ôù Õ½ä ܯó¶×Å? éô¶ Õðé¶ îéîÇå þ êð Ôòé Õðé¶ òÆ îéî¾å þ èðî ç¶ é» Óå¶ ë¯Õ¶ Õðî Õ»â Õðé¶ ìzÅÔîäÆ ðÆå» çÅ êzÚÅð ÕðéÅ òÆ îéî¾å þÍ Á¾×¶ êzÚÅðÕ êó·¶ ÇñÖ¶ Ô¯ä ç¶ ÜòÅì Çò¾Ú 蹧îÅ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ ç¹ÇéÁÅòÆ êó·ÅÂÆ çÆ ñ¯ó þÍ íÅò¶º À¹Ô Çþֻ ç¶ êzÚÅðÕ Ô¯ä íÅò¶º àÕÃÅñ ç¶Í ÇòÚÅð : ÇÂà çÅ îåñì ÇÂÔ Çþֻ ç¶ êzÚÅðÕ Ô¯ð Ôé Áå¶ àÕÃÅñ ç¶ êzÚÅðÕ Ô¯ðÍ ÇÂ毺 Á§çÅ÷Å ñÅÀ¹ ÇÕ ÇÃ¾Ö Õ½î Á§çð ÇÜ§é¶ òÆ òÖð¶ò¶º êËçÅ ÕÆå¶ Ôé ÇÔé·» çêðçÅÂÆÁ» é¶ ÔÆ ÕÆå¶ ÔéÍ Á¾×¶ êzÚÅðÕ» ç¶ ð¹÷×Åð ç¶ îÃñ¶ Óå¶ ÕÆå¶ ÃòÅñ ç¶ ÜòÅì Çò¾Ú 蹧îÅ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÇÕ êzÚÅðÕ» çÆ À¹êÜÆòÕÅ çÅ Õ¯ÂÆ ÁËÃÅ ÃÅèé Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË ÇÕ À¹é·» ù èÅðÇîÕ ñÅÂÆé Çò¾Ú ÁÅ Õ¶ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅ çÆ öñå òð寺 éÅ ÕðéÆ êò¶Í ÇòÚÅð : êÇÔñÆÁ» ÇÕåÅì» Çò¾Ú ÇÜÕð Õð ÁÅÇÂÁÅ Ô» ÇÕ ÇÕò¶º â¶ð¶çÅð àÕÃÅñÆÁ» é¶ ×¹ðîÇå ÇÃè»å» éÅñ ÇÖñòÅó ÕÆåÅ, ìzÅÔîäÆ î¾å òÅñ¶ Õðî ջ⻠ù Á¾×¶ ÕÆåÅ ×¹ðîÇå ÇòÚÅðèÅðÅ çÆ öñå ÇòÁÅÇÖÁÅ ìÔ¹å Ç÷ÁÅçŠçêðçÅÂÆ Ç×ÁÅéÆ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Ôî¶ôÅ ÔÆ ÇÂÔ ×¾ñ Õðç¶ Ôé îÔ»ê¹ðÖ» çÆ ÇÃÇÖÁÅÍ êð ×¹ðÈ çÆ ÇþÇÖÁÅ çÅ ÇÂé·» Õç¶ é» òÆ éÔÄ ÇñÁÅÍ ÇÂÔ ÕÇÔ§ç¶ ÇÃ¾Ö ù çÈܶ èðî» çÆ ÜÅäÕÅðÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ þ, áÆÕ ÔË êð â¶ÇðÁ» òÅÇñÁ» é¶ å» ðÆåÆ ÇðòÅ÷ òÆ ÃÅð¶ Áéîå» òÅñ¶ ÁêäŶ ԯ¶ Ôé ÇÃ¾Ö î¾å çÆ ×¾ñ ×¹ðîÇå çÆ ×¾ñ â¶ÇðÁ» Çò¾Ú Õ¶òñ é»Ô îÅåð ÔÆ þÍ Á¾×¶ ÇîôéðÆ ÕÅñÜ» Áå¶ Ã§êðçÅò» çÆ êzÚÅð ÇòèÆ ò¾ÖðÆ ç¶ ÜòÅì Çò¾Ú 蹧îÅ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶, ÇÂÔ àÕÃÅñ» çêðçÅò», ÇÂÔ ×¹ðÈ îÔÅðÅÜ ç¶ ò¶ñ¶ 寺 Ú¾ñÆÁ» ÁÅ ðÔÆÁ» ÔéÍ ÇòÚÅð : ê¹ÃåÕ ç¶ êÇÔñ¶ íÅ× Çò¾Ú êó¯· ¦îÆ Ú½óÆ ÇñÖå ÇñÖÆ þ ÇÕ ×¹ðÈ é¶ õÅñÃÅ ê¿æ ÃÅÇÜÁÅ (ÚñÅÇÂÁÅ) Õ¯ÂÆ àÕÃÅñ Õ¯ÂÆ Ã§êðçÅ éÔÄ 63

ÚñÅÂÆÍ ÇÂÔ å» é»×¶ ÃÅè À¹çÅÃÆ, çÇéÁÅÃÆ ÚÅñÆö Õ¾àä òÅñ¶, Ôòé Õðé òÅñ¶ Ô¹§ç¶ Ãé ìÅÁç Çò¾Ú ÇÂÔ Ú¯ÇñÁ» òÅñ¶ í¶Ö Çò¾Ú ÁÅ Õ¶ Ô¹ä å¾Õ Áéî¾å» çÅ êzÚÅð Õð ðÔ¶ ÔéÍ Á¾×¶ 蹧îÅ ÜÆ é¶ ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ Óå¶ Çà¾êäÆ ÕÆåÆ þÍ ÇòÚÅð : ÇÕö â¶ð¶ çÅð ÃÅè ù Ô¾Õ éÔÄ ÇÕ À¹Ô ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ À¹µêð ÇÕ§åÈ Õð¶Í ÇÂà ìÅð¶ Ö¹¾ñ·Æ ÇòÚÅð êó·é òÅÃå¶ ê¹ÃåÕ ç¶ çÈܶ íÅ× ÃøÅ AH, AI, B@, BA Óå¶ êó·¯Í ÇÂÔ ÃÅè, ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ç¶ ÔÅîÆ ÇÂà Õð Õ¶ éÔÄ Ôé ÇÕªÇÕ ÇÂÔ îÇðÁÅçÅ îÔ§åòÅç, ÃÅèòÅç, êÖ¿âòÅç ù éÕÅðçÆ þÍ ÇÂà îÔ§åòÅç, ÃÅèòÅç ç¶ Ã ÔÆ çðìÅð ÃÅÇÔì çÆ êzÕðîÅ Çò¾Ú ÇÔ§çÈ ç¶òÆ ç¶òÇåÁ» çÆÁ» ê¾æð çÆÁ» îÈðåÆÁ» ÁÅ ×ÂÆÁ» ÃÆ ÇÃ§Ø ÃíÅ ñÇÔð ç¶ Ççػ é¶ ÔÆ Çòð¯è ÕÆåÅ ÃÆÍ À¹Ã ò¶ñ¶ Õ¯ÂÆ ÃÅè çêðçÅ íÅÇñÁ» òÆ éÔÄ ÃÆ ñ¾íÆÍ ÇÂÔ Ç÷Õð ÇòÃæÅð ÃÇÔå êÇÔñÆÁ» ÇÕåÅì» Çò¾Ú Õð ÁÅÇÂÁÅ Ô»Í Á¾×¶ ÃòÅñ ÃÆ ÇÕ ÇÃ¾Ö â¶ÇðÁ» å¶ ðÅÜéÆåÆ çÅ êzíÅò ÇÂà çÅ Õ¯ÂÆ á¯¯Ã ÜòÅì 蹧îÅ ÜÆ éÔÄ ç¶ ÃÕ¶Í Á¾×¶ ÇÂ¾Õ ÃòÅñ ç¶ ÜòÅì Çò¾Ú 蹧îÅ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ Ôé, àÕÃÅñ Çò¾Ú ÇÜÔóÆ ÇòÚÅðèÅðÅ Ú¾ñ ðÔÆ þ ÇìñÕ¹¾ñ ÔÆ Çéð¯ñ ÇþÖÆ ù ÃîðÇêå þ À¹Ã Çò¾Ú Õ¯ÂÆ ÁËÃÆ ×¾ñ éÔÄ þ, ÇÜÔóÆ çÈÜÆ Ô¯ò¶ Û¾âä òÅñÆ Ü» êÅÀ¹ä òÅñÆ Ô¯ò¶Í ÇòÚÅð : êð êÇÔñÆÁ» ÇÕåÅì» Çò¾Ú êÅáÕ êó· ÁŶ Ôé ÇÕ àÕÃÅñ Çò¾Ú Õ¯ÂÆ òÆ ×¾ñ Çéð¯ñ ÇþÖÆ ù ÃîðÇêå éÔÄ þÍ ×¹ðîÇå ÇÃè»å» çÆÁ» è¾ÜÆÁ» ÇܧéÆÁ» àÕÃÅñ é¶ À¹âÅÂÆÁ» Ôé Ô¯ð ÇÕö é¶ òÆ éÔÄ À¹âÅÂÆÁ»Í ÇܧéÅ ìzÅÔîäòÅç çÅ êzÚÅð àÕÃÅñ é¶ ÕÆåÅ þ Áå¶ Ô¹ä òÆ Õð ðÔÆ þ Ô¯ð ÇÕö é¶ òÆ éÔÄ ÕÆåÅÍ ÁÃÄ îÆâÆÁÅ Çò¾Ú Ü» ÇÕå¶ òÆ ìËá Õ¶ 蹧îÅ ÜÆ éÅñ ÇÂà çì§è Çò¾Ú ÇòÚÅð Õðé òÅÃå¶ ÇåÁÅð Ô»Í Á×ñ¶ ÃòÅñ ç¶ À¹µåð Çò¾Ú 蹧îÅ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ ÇòÁÅÕðä ì§ç¶ é¶ ÔÆ ìäÅÂÆ Ô¯ÂÆ Ô¶Í ÇܧéÅ ù àÕÃÅñÆ Ã§å ÕÇÔ§ç¶ Ô¯ ÇÂÔ òÆ ì§ç¶ ÔÆ ÃÆÍ ÇÂé·» ù ÇòÇçÁÅ îÅðå§â ìzÔîÇ×ÁÅé çÅ ÇÖåÅì ÇÕÔóÆ ïÈéÆòðÇÃàÆ Çò¾Ú¯º ñË Õ¶ å¹ÃÄ Çç¾åÅ? ïÅç ð¾Ö¯ ×¹ðìÅäÆ ÇòÁÅÕðä çÆ õÅà îÔ¾ååÅ þÍ ÇÜÔó¶ 64

ÇòÁÅÕðä ù î§éç¶ ÃîÞç¶ éÔÄ Ôé À¹Ô Õç¶ òÆ ÃÔÆ Áðæ éÅ Õð ÃÕç¶ Ôé Áå¶ éÅ ÔÆ ×¹ðîÇå ÁÅô¶ ù Õç¶ ÃîÞ ÃÕç¶ Ôé àÕÃÅñ éÅñ ÁËÃÅ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÇÂÔ ÇÚóÆÁ» ÕÅò» òÅñÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ùäÅ Õ¶ ÕæÅ çÅ àÅÂÆî êÈðÅ Õðç¶ ÁÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇòÃæÅð òÅÃå¶ êó·¯ êÇÔñ¶ ç¯ò¶º íÅ× ÒÃ§å» ç¶ Õ½åÕÍÓ àÕÃÅñ çÅ î¹ÖÆ BA ÃÅñ ÞÈá ì¯ñçÅ ÇðÔÅ ÇÕ Ã§å ÜðéËñ ÇÃ§Ø ÇܧçÅ þ éÅñ ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÜÔóÅ ÕÔ¶×Å ÇÕ À¹Ô ôÔÆç þ À¹ÔçÆ ÷¹ìÅé Óå¶ ÕÆó¶ êË ÜÅä×¶Í êð Ô¹ä àÕÃÅñ é¶ õ¹ç ÕÇÔ Çç¾åÅ ôÔÆç Ô¹ä À¹é·» ÕÆÇóÁ» çÅ ÕÆ ìä¶×ÅÍ ÇÕö àÕÃÅñÆ çÅ Ô½ºÃñÅ éÅ ÇêÁÅ ÇÕ àÕÃÅñ î¹ÖÆ ù ÞÈá 寺 òðÜ¶Í ÇÂ毺 ìó¶ Á§çÅ÷¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ÔÆ ñÅ ñËä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé ÇÕ ò¾â¶ ò¾â¶ ì¹ñÅð¶ òÆ îȧԯº ÇÂ¾Õ ñø÷ éÅ ÕÇÔ ÃÕ¶ ÇÕ ÁÅê» ÇÂÔ ÞÈá éÅ ì¯ñÆÂ¶Í ÇÂö Çòô¶ éÅñ Ãì§èå ÇÂ¾Õ Ô¾â ìÆåÆ ÕÔÅäÆ ÇðàÅÇÂð ê¹Çñà Ãì ǧÃêËÕàð ×¹ñ÷Åð ÇÃ§Ø ò¾ñ¯º ê¶ô þ ê¹ÃåÕ ç¶ åÆÃð¶ íÅ× Çò¾Ú òÆ ÁÅê ÇÂà ìÅð¶ êó· ÁŶ Ô¯Í ÁÖìÅð» ç¶Öç¶ Ô¯ Õç¶ ÁÕÅñÆÁ» éÅñ ܾëÆÁ» êŪçÅ, Õç¶ Õ»×ðÃÆÁ» éÅñÍ îÇÔå¶ ×¹ðçðôé êzÕÅô ÇòÖ¶ Ôòé ÕðçÅ ÇðÔÅÍ Ôðç¹ÁÅð ÜÅ Õ¶ í×ò¶º Õêó¶ êÅ Õ¶ À¹çÅÃÆ í¶ÖÆ ÃÅè» ù î¾æ¶ à¶Õ Õ¶ ÁôÆðòÅç ñ˺çÅ ÇðÔÅÍ ÇÂÃ ç¶ ÃÕ¶ àÕÃÅñÆ íðÅò» é¶ ÇÂÔç¶ ×¹ðîÇå Çòð¯èÆ ÕÅðéÅÇîÁ» ù ÁÖìÅð» çÆÁ» î¯àÆÁ» ùðÖÆÁ» Çò¾Ú ç¹éÆÁ» ÃÅÔîä¶ ÇñÁ»çÅ ÇÜé·» é¶ ÇÂà ù àÕÃÅñÆ ê¾× ìé·ÅÂÆ ÃÆÍ À¹é·» Çò¾Ú¯º ÁÃÄ Õ¹¾Þ ÇÂ¾Õ ù Çîñ¶Í À¹Ô ÕÇÔ§ç¶ ÇÕ è¹§î¶ é¶ å» ÃÅù ÇÕå¶ îÈ§Ô ÇçÖÅÀ¹ä ܯ×Å éÔÄ Û¾ÇâÁÅÍ ìÔ¹å ìçéÅîÆ ÕðòÅÂÆ þÍ õ¹ç àÕÃÅñÆÁ» é¶ îËù ÇÕÔÅ ÇÕ åȹ§ Ã¾Ú ÇñÖ ÇðÔÅ þºÍ Ô¯ð òÆ ÇñÖ ÁÃÄ å¶ð¶ éÅñ Ô»Í

E îÂÆ ÁõìÅð çÆ î¯àÆ Ã¹ðÖÆ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» ò¾ñ¯º àÕÃÅñ î¹ÖÆ è¹§îÅ Óå¶ ×§íÆð ç¯ôÍ çîçîÆ àÕÃÅñ ç¶ ÇòÇçÁÅðæÆÁ» Áå¶ ÁÇå§çðêÅñ ÇÃ§Ø ÃÅìÕÅ ÁËî.êÆ. é¶ è¹§îÅ ù ÃîǦ×Æ ÁÅÖç¶ Ô¯Â¶ ìÚä çÆ ÁêÆñ ÕÆåÆ Áå¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂÃ ç¶ ÇÃ¾Ö ÇÃè»å» Óå¶ êÇÔðÅ ç¶ä òÅñ¶ Ççػ ù Á¾èÆ ðÅå ܾæ¶ì§ çÆ ÓÚ¯º ìÅÔð Õ¾ÇãÁÅ å¶ ê¹Çñà ðÅÔÄ Ççػ À¹µêð ÞÈᶠնà êÅÀ¹ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆÍ À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂÔ è¹§îÅ ÇÃ¾Ö Õ½î çÅ ÇÔ§çÈ í×ò»Õðé çÆ ÃÅÇ÷ô þÍ ÇÂé·» 65

Ççػ é¶ ÇÂÔ î§× òÆ ç¹ÔðÅÂÆ ÇÕ ÇÂÃ è¹§î¶ ù ÁÕÅñ åõå Óå¶ åñì ÕÆåÅ ÜÅò¶Í

AI ëðòðÆ çÆ ÁõìÅðÆ Ã¹ðÖÆ ìÅìÅ ÔðéÅî ÇÃ§Ø Óå¶ àÕÃÅñ çÆ ×¯ñÕ «àÅÀ¹ä çÅ ç¯ô ñÅÇÂÁÅÍ ìÅìÅ îÔ» ÇÃ§Ø îà½ð çÆ Á×òÅÂÆ òÅñÆ çîçîÆ àÕÃÅñ çÆ åÆÜÆ Çèð é¶ ÇòðÊçíÅñ çî¶ñé ç¶ é» Ô¶á Ã¾ç¶ Ã§î¶ñé ðÅÔÄ ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§î¶ À¹µêð àÕÃÅñ çÅ õÜÅéÅ «àŶ ÜÅä çÅ ç¯ô ñÅÇÂÁÅÍ À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂà åð·» ÇÂôÇåÔÅðìÅ÷Æ Õðé éÅñ ô½Ôðå ÔÃñ éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ ÇÂÕ Ô¯ð õìð çîçîÆ àÕÃÅñ î¹ó ë¹¾à çÅ ÇôÕÅðÍ è¹§îÅ ù ÁÕÅñ åõå Óå¶ åñì Õðé çÆ î§×Í

ÁÅÀ¹ àÕÃÅñÆÁ» çÆ ÕæŠùäƶ... îÅÞ¶ ç¶ ÇÂñÅÕ¶ Çò¾Ú àÕÃÅñ çÅ ÇÂ¾Õ êzÚÅðÕ íÅÂÆ Ã¹Öç¶ò ÇçØ, ܯ ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÜÆ çÅ é÷çÆÕÆ î§ÇéÁÅ Ü»çÅ þ, À¹Ô àÕÃÅñ ç¶ ÃîÅ×î» çÅ êzì§èÕ þÍ ÇÂÔ òÆð ÁÅêä¶ ÃÅð¶ ÃîÅ×î» Çò¾Ú ê¿æ Çò¾Ú ò§âÆÁ» êÅÀ¹ä Çò¾Ú Õ¯ÂÆ ÕÃð ìÅÕÆ éÔÄ Û¾âçÅÍ ê¿æ êzòÅéå ÒÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅÓ ÇÂà çÅ êÇÔñÅ ÇéôÅéÅ Ô¹§çÆ þÍ À¹Ô òÆð ÇÜÔó¶ ÇÂà ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ù ÇÃð î¾æ¶ î§éç¶ Ôé, À¹é·» çÆ ÇéÖ¶èÆ å¶ ì¶Ç¾÷åÆ ÕðéÅ ÇÂÔ (ê§æ-êzÚÅðÕ) ÁÅêäÅ èðî ÃîÞçÅ þÍ ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ çÆÁ» ÕÂÆ î¾ç» ù ð¾ç Õðé çÆ õÅåð ÕÂÆ îé Øóå å¶ Õ¾ÚÆÁ» çñÆñ» Çç§çÅ þÍ ÇîÃÅñ ò¾Ü¯º, ÕóÅÔ êzôÅç Çò¾Ú ÇÕðêÅé í¶à Õðé çÆ ×¾ñ þÍ ÇÂÔ ÕÇÔ§çÅ þ ÇÕ àÕÃÅñ î§éçÆ þ ÇÕ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶Ô ÃðÈê Ô¯ä Õð Õ¶ ÕóÅÔ êzôÅÇç ÛÕç¶ ÔéÍ ÇÂö ñÂÆ àÕÃÅñÆ òÆð ÇÕðêÅé í¶à Õðé Óå¶ Òçð êzòÅé Ô¯ò¶Ó éÔÄ ÕÇÔ§ç¶ Ãׯº Òí¯× ñÅÀ¹äÅÓ ôìç çÆ òð寺 Õðç¶ ÔéÍ ÇÂà ׾ñ ù Çõè Õðé ñÂÆ À¹Ô ÕÇÔ§çÅ þ ÇÕ, ÒÇÂÕ òÅðÆ ìÅìŠù§çð ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ê¿Ü ÇÕñ¯ çÆ ÕóÅÔ êzôÅç çÆ ç¶× ÇåÁð ÕðòÅÂÆÍ Çëð ÁÅê ÁðçÅà ÕÆåÆÍ Çëð Òí¯× ñÅÀ¹Ó òÅñÆÁ» ê¿ÕåÆÁ» êó·ÆÁ»Í Çëð ç×å ù ÇÕÔÅ, ÒÔ¹ä å¯ñ¯ÍÓ Ü篺 êzôÅç å¯ÇñÁÅ å» BE@ ×zÅî (êÅÂÆÁÅ) êzôÅç ؾà ÇéÕÇñÁÅÍ ÇÂà 寺 õÅñÃÅ ÜÆ Çþè Ô¹§çÅ þ ÇÕ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ êzôÅç ÛÕç¶ ÔéÍÓ ÁÃñ ÇòÚ ÕóÅÔ êzÃÅÇç á§ãÅ Ô¹§ÇçÁ» ÇÂé» Õ¹ êÅäÆ íÅò ðÅÔÄ À¹â Ü»çÅ þ, å¶ òÜé ØàäÅ ÔÆ Ô¯ÇÂÁÅÍ ÃÅⶠÃÅÔîä¶ á§ã¶ ÕÆå¶ êzÃÅÇç ù Òí¯×Ó ñ×òÅ Õ¶ òÜé ؾà Ô¯ÇÂÁÅ ÇòÖÅÀ¹äÅÍ ñÀ¹ 66

ÖÅñÃÅ ÜÆ! ÇÂÔ çñÆñ ü¾Õ ñÀ¹ å¶ ÁÅêä¶ Ã¹Ú¶å å¶ ìÅöÆ é½ÜòÅé» Çò¾Ú ÜÅ Õ¶ êzÚÅð Õð¯ å¶ Ô½ñÆ-Ô½ñÆ ÃÅð¶ é½ÜòÅé, ÇÂé·» çÆ ÇÔ§îå ÃçÕÅ ÇÂà ÒÇéÁÅð¶ èðî å¯ºÓ çÈð Ô¯ ÜÅä×¶Í ÇÂÔ îé¯ðæ þ ÇÂé·» Á¾Ü ç¶ àÕÃÅñÆ êzÚÅðÕ» çÅÍ ÇêÛ¶ ÇÜÔ¶ ùÇäÁÅ þ ÇÕ ÇÂà òÆð é¶ ÁÅêä¶ êzíÅòé éÅñ â¶ð¶òÅçÆ êz§êðÅ ù Á¾×¶ å¯ðé ñÂÆ ÇÂ¾Õ éò» ÇÂÇåÔÅà (ÇîÇæÔÅÃ) Øó îÅÇðÁÅ å¶ éò» ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì êÅ. A@òÄ ÒÃîÈ ë¾åÈ çÆÁ» àÅÔñÆÁ»Ó ÜñÅñÅìÅç é¶ó¶ ÜÆ.àÆ. ð¯â Óå¶ ô¹ðÈ Õð Çç¾åÅ þ ÇÜà çÅ Á¾Ü å¾Õ ÇÂÇåÔÅà Çò¾Ú Õ¯ÂÆ Ç÷Õð éÔÄ ÃÆ ÇîÇñÁÅÍ ÜÆ.àÆ. ð¯â À¹µêð ÇÂÔ íÅÂÆ Ã¹Öç¶ò ÇÃ§Ø çÅ Çé¾ÜÆ (àÕÃÅñÆ â¶ðÅ) ÕÂÆ ÁÇÜÔ¶ öòÅçÅð» çÅ êÅñä ê¯ôä Õð¶×ÅÍ öðÆì ÇÕÃÅé» çÆ ÒÕÅð öòÅÓ ç¶ é» Óå¶ «¾à Õð Õ¶, ÇÜò¶º ܧâ ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ ñ¯Õ» ò¾ñ¯º ×¹ðÈ Øð ñÂÆ Çç¾åÆ À¹×ðÅÔÆ ù ܧâ ÃÅÇÔì òÅñ¶ ìÅÇìÁ» é¶ Çé¾ÜÆ â¶¶ðÅ (Ø𶬠ÜÅÇÂçÅç) ìäÅ ÇñÁÅ þ å¶ Ô¯ÕÅ ç¶ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÒÇÕðå Õð¯! ÇÕðå Õð¯!! ÇÕðå Õð¯!!!Ó ê¹¾Û¶ Õ¯ÂÆ ÇÂé·» ÁÖ½åÆ îÔ»ê¹ðô» ù ÇÕ ÁÅêä¶ êðòÅð» çÆ Ã»í çíÅñ ñÂÆ, ôÅéçÅð îÕÅé» ñÂÆ, ¶.ÃÆ. ×¾âÆÁ» ñÂÆ, ÇÂÔ ñ¯Õ êËÃÅ Çվ毺 ÇñÁÅªç¶ Ôé? ñ¯Õ» çÆ ôðèÅ çÅ èé å¶ ÇÂé·» çÆ ÁËô! ð¾ì õËð Õð¶!! íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅÇñÁ» é¶ ÁÅêäÆ ôÔÆçÆ Õ½î çÆ ÁäÖ ñÂÆ Çç¾åÆ þÍ àÕÃÅñ ç¶ Áܯն êzì§èÕ å¶ òÆð ÇÂÔ ÃîÞ ñËä ÇÕ Ã§å Õ¶òñ ÇÂé·» ç¶ éÔÄ, À¹Ô êÈðÆ Õ½î ç¶ ÃÇåÕÅðï¯× ôÔÆç ÔéÍ Ã¾Ú å» ÇÂÔ þ ÇÕ Áܯն àÕÃÅñÆÁ» é¶ À¹é·» çÆ îÔÅé ôÔÆçÆ ù Çî¾àÆ Çò¾Ú ð¯ñ Çç¾åÅ þÍ ÇÂÔ Á¾Ü òÆ Òçå Ç÷§çÅ ÔéÓ, Òçå Ç÷§çÅ ÔéÓ çÅ ðÅ× ÁñÅê ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» ç¶ ÕÅðéÅÇîÁ» çÆ êÛÅä ÕÆåÆ þ, ê¾åðÕÅð çñìÆð ÇÃ§Ø é¶ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ Òé¶Çóª Çâ¾á¶ çå Çí§âð» òÅñ¶Ó ÓÚÍ çñìÆð ÇÃ§Ø Ã§å» ç¶ ìÔ¹å ÕðÆìÆ Ççػ Çò¾Ú¯º ÃéÍ À¹Ô ÇÕåÅì ç¶ Òê¿éÅ EIÓ Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé : ÒîËù ÇÂà ׾ñ Çò¾Ú ð¾åÆ íð òÆ ô¾Õ éÔÄ ÃÆ ÇðÔÅ ÇÕ Ã§å ôÔÆç Ô¯ ׶ ÃéÍ À¹é·» ç¶ íÅÂÆ ÕËêàé ÔðÚðé ÇçØ, À¹é·» çÆ ç¶Ô êÛÅä ׶ ÃéÍ À¹é·» ç¶ ÇêåÅ ìÅìŠܯÇקçð ÇÃ§Ø Üç ÇÂÔ ÕÇÔä ñ¾×¶ ÇÕ Ã§å ìÚ Õ¶ ÇéÕñ ׶ ÔéÓ å» îé ç¹ÇÖÁÅ òÆ å¶ Õ¯zè òÆ ÁÅÇÂÁÅÍ ìÅì¶ çÅ Õæé ÇÂ¾Õ ×¾çÅðÆ ÃÆÍ À¹Ô þí Õ¹¾Þ ÜÅäçÅ ÃÆÍÓ 67

Ô¯ð Ã¹ä¯ : ÒìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø Ü¯ íÅÂÆ îéìÆð ÇÃ§Ø Áå¶ íÅÂÆ è§éÅ ÇÃ§Ø çÆ ì¯ñÆ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆÓ (êð éò¶º ï¹¾× ç¶) ÕÔ¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÜé·» é¶ Ã§å Çí§âð» òÅÇñÁ» çÆ ÃðÕÅð éÅñ à¾Õð ñËä çÆ êÔ¹§Ú çÆ Ôð Ã Çòð¯èåÅ ÕÆåÆ Áå¶ ÒéÆñ¶ åÅð¶Ó Çê¾Û¯º ×¹. ×¹ðçðôé êzÕÅô ÇòÖ¶ çî¶ñé Õðé Çò¾Ú òÆ ð¯ó¶ ÁàÕŶ, Ãðì¾å õÅñÃÅ çÆ Çòð¯èåÅ ÕÆåÆ, ÁÕÅñ åõå çÆ éò-À¹ÃÅðÆ ñÂÆ ÕÅð öòÅ Õðé 寯º é»Ô ÕÆåÆ, êð Üç îÅÇÂÁÅ ç¶ í§âÅð ÁÅÀ¹ä ñ¾×¶ å» Ã¾í Õ¹¾Þ áÆÕ Ô¯ Ç×ÁÅ .... àÕÃÅñ çÅ ÇÚÔðÅ î¯ÔðÅ ÁÅêäÆ ÇÂÇåÔÅà ÇòðÅÃå éÅñ¯º ò¾ÖðÅ ìäÅ Çç¾åÅÍÓ ê¾åðÕÅð çñìÆð ÇÃ§Ø òð×Å ÕðÆìÆ ÃÅæÆ Ü篺 ÇÂé·» çÆ ÁÃñÆÁå ñ¯Õ» ÃÅÔîä¶ ð¾Ö ü¾ÕÅ þ å» ÃÅù ÇÂé·» ìÅð¶ ÷ðÅ òÆ ô¾Õ éÔÄ êÅñäÅ ÚÅÔÆçÅÍ Ã¾Ú ÇÂÔ þ ÇÕ àÕÃÅñ ç¶ Ã¾Ú¶-ù¾Ú¶ òÆð Á¾Ü Çê¾Û¶ è¾Õ Çç¾å¶ ׶ Ôé, ÇÂÔ ¬§ìóÚÅñ» Ö¶âä òÅñ¶ Á¾Ü ÇþÖÆ êzÚÅð çÅ ð½ñÅ êÅ ðÔ¶ ÔéÍ Á¾Ü ñ¯ó þ ÇþÖÆ ê¿æÕ ÇâÃêÇñé ÕÅÇÂî ð¾ÇÖÁÅ ÜÅò¶, ÒÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅÓ òÅñÅ ÇÕñ·Å î÷ìÈå ÕÆåÅ ÜÅò¶, â¶ð¶òÅçÆ êð§êðÅ çÅ ÇþèÅ å¶ Ãê¾ôà Çòð¯è ÕÆåÅ ÜÅò¶ Áå¶ ÕÅð öòÅ ç¶ é» Óå¶ á¾×Æ ñ¯Õ» ç¶ ÃÅÔîä¶ ð¾ÖÆ ÜÅò¶Í î¶ðÅ Çé¾ÜÆ ÇòÚÅð å» ÇÂÔ þ ÇÕ A@-AE ÃÅñ ñÂÆ ê¾æð ñÅÀ¹ä çÆ ÕÅð öòÅ (Õ¹¾Þ Õ¹ ÇÂÇåÔÅÇÃÕ ×¹ðçòÅÇðÁ» ù Û¾â Õ¶) ð¯Õ Çç¾åÆ ÜÅò¶Í é½ÜòÅé» ù ÇÃ¾Ö ìäÅÀ¹ä ñÂÆ ÕÅð öòÅ Áð§íÆ ÜÅò¶Í ÇÂà À¹µçî ñÂÆ ÕÂÆ Ü¾æ¶ì§çÆÁ» å¾åêð ÔéÍ òÅÇÔ×¹ðÈ î¶Ôð Õð¶Í ñ¶ÖÕ òÆ ÁÅêä¶ ÇÂñÅÕ¶ çíÅñ ñËäÍ ÁîñÆ ÕÅðÜ ÁÅð§í ÕÆå¶ ÜÅä å» ÔÆ ÁÃÄ Õ¹¾Þ ÃÅðæÕ Çþචվã ÃÕ»×¶Í î¶ðÆ íÅÂÆ Ã¹Öç¶ò ÇÃ§Ø ù ò§×Åð þ ÇÕ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Óå¶ ÁÅêä¶ ÇÕö ìzÔî Ç×ÁÅéÆ å¯º ÁðçÅà ÕðòÅ ç¶ BE@ ×zÅî (êÅÂÆÁÅ) ÕóÅÔ êzôÅÇç ؾ¾à ÜÅä çÅ Õ½åÕ Á¾Ü Õ½î ç¶ ÃÅÔîä¶ ð¾Ö¶ éÔÄ å» ÇÂÔ ÞÈá êzÚÅð ì§ç ÕÆåÅ ÜÅò¶Í é½ÜòÅé òð× Ô¹ä ìÔ¹å ùڶå þÍ

Ü篺 ç¯ ÁÅåî» ÇíóÆÁ» Ççé AB ÜÈé B@@E, Ãî» ç¹êÇÔð çÅ, ÃæÅé ×¹ðçòÅðÅ ×¹ðçðôé êzÕÅô Ú½Õ îÇÔåÅ (Á§ÇîzåÃð), çîçîÆ àÕÃÅñ ç¶ AEò¶º î¹ÖÆ çÆ çÃåÅðì§çÆ, ìÅìÅ Ãðìܯå ÇÃ§Ø ì¶çÆ, Üæ¶çÅð ðäÜÆå ÇÃ§Ø Áå¶ Áé¶Õ 68

Ô¯ð ìÅì¶ íÅÂÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø ù çÃåÅð ÃÜÅÀ¹ä ñ¾×¶Í ÁÕÅô 寺 ÁÅòÅ÷ ÁÅÂÆ : ÕÆ Õðé ñ¾×¶ ܶ? î˺ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ çÆ ÁÅåîÅ ì¯ñçÆ Ô»Í À¹µåð : å¹ÔÅⶠÀ¹åðÅÇèÕÅðÆ çÆ çÃåÅðì§çÆ Õðé ñ¾×¶ Ô»Í ÁðôÆ ÁÅòÅ÷ : ÇÂÔù êåÅ þ ÇÕ ÁÅé§çê¹ð çÅ îåÅ ÕÆ ÃÆ å¶ ÖÅÇñÃåÅé ÕÆÔù ÕÇÔ§ç¶ é¶? ÁÕÅô 寺 Þ¾àê¾à ÇÂ¾Õ çÈÜÆ ÁÅòÅ÷ ì¯ñÆ : î˺ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ìÅìÅ çÆ ÁÅåîÅ Ô»Í ÇÂé·» îÃÇñÁ» çÅ àÕÃÅñ éÅñ Õ¯ÂÆ Ãì§è éÔÄÍ àÕÃÅñ å» ÕæÅ çÅ êzòÅÔ ÚñŪçÆ ÁÅÂÆ þ Áå¶ Á§Çîzå ÛÕŪçÆ ÁÅÂÆ þÍ êÇÔñÆ ÁÅòÅ÷ : ìÅÇìú, å¹Ã» å» î¶ð¶ ÇêÛ¯º BA ÃÅñ ÕæÅ çÆ ðÃî ÔÆ ì§ç Õð Çç¾åÆÍ çÈÜÆ ÁÅòÅ÷ : ÜðéËñ ÇçØÅ ÇÂÔ ×¾ñ» ê¹ðÅäÆÁ» Ô¯ ×ÂÆÁ» é¶Í ÁÅêä¶ â¶ð¶ Óå¶ Çé×ÅÔ îÅð, ç×îðîð, ÕÆîåÆ ×¾âÆÁ», ¶Áð Õ§§âÆôéð Áå¶ Ôð åð·» çÆ ÚÕî çîÕÍ å¶ð¶ ÇêÛ¯º ÁÃÄ àÕÃÅñ ù Áðì» Çò¾Ú ñË Á»çÅ þÍ Çòç¶ô» Çò¾Ú â¶ÇðÁ» çÆ Õ¯ÂÆ ÕîÆ éÔÄÍ âÅñð» å¶ ê½ºâ» çÆ òðÖÅÍ å¶ð¶ Óå¶ ÃÅⶠöòÕ Ã¾í Úó·çÆÕñÅ Çò¾Ú ÔéÍ êÇÔñÆ ÁÅòÅ÷ : ìÅÇìú, ÁÃÄ å» ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ç¶ ñó ñ¾×¶ Ã»Í ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ÁÅê (îé¯ÕñÇêå) ÃÅâÆ ÇÂà çÃæÅ ç¶ ÜéîçÅåÅ ç¶ ÇÃð Óå¶ Ô¾æ ð¾ÇÖÁÅ ÃÆ, ÇÜÃ é¶ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÅ À¹åÅðÅ òÆ ÕÆåÅ ÃÆÍ çÈÜÆ ÁÅòÅ÷ : ÜðéËñ ÇÃ§Ø ÇÂÔ ×¾ñ» ê¹ðÅäÆÁ» é¶, D@@ ÃÅñ ê¹ðÅäÅ ×z§æ ÃÅÇÔì Áå¶ C@@ ÃÅñ ê¹ðÅäÅ àÕÃÅñ çÅ Üéî, ÇÂÔ Ô¹ä ï¯× éÔÄ ìËáç¶Í ÁÃÄ ×¾ñ ÁÅð§íÆ þ Á×Ãå AIDG å¯ºÍ Ü¶ Áܶ òÆ ÃÅâÅ ÇòÚÅð Ú¾ñçÅ ÇðÔÅ å» îÇÔåÅ ìä ÜÅò¶×Å îÇÔåÅ ÃÅÇÔì, Úó· ÜÅä׶ Ã¯é¶ ç¶ ê¾åð¶Í ñ¯Õ å» Á§é·¶ é¶ ÇÂé·» ù î×ð ñÅÀ¹äÅ Õ¯ÂÆ Á½ÖÅ éÔÄÍ åȧ Ú¹¾ê Õð, íÅÂÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø ù ÁÅêäÅ Õ§î Õðé ç¶ÔÍ å¶ðÅ ð¯â¶ êðòÅð À¹Ã ç¶ Á§×-Ã§× þ Áå¶ íÅÂÆ î¯ÔÕî ÇÃ§Ø À¹Ã çÆ Ã¾ÜÆ ì»ÔÍ ðÅÜéÆåÆ çÅ Õ§î ÁÃ§Æ íÅÂÆ ÇÃîðéÜÆå ÇÃ§Ø îÅé ù ýºê ÁŶ Ô» Áå¶ À¹Ô ÃðÕÅð éÅñ Çîñ Õ¶ âÅ. Ü×ÜÆå ÇÃ§Ø Ú½ÔÅé å¶ âÅ. ïÔä ÇÃ§Ø çÆ ÃñÅÔ éÅñ õÅÇñÃåÅéÇÃðÜ ç¶ä×¶Í å¶ðÅ ð¯â¶ êðòÅð òÆ À¹Ã ç¶ éÅñ Ú¾ñä×¶Í êÇÔñÆ ÁÅòÅ÷ : ìÅÇìú ÇÂÔ å» ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ç¶ ÒÔñ¶îÆ ðÅÜÓ Áå¶ 69

Òì¶×îê¹ð¶Ó çÆ ÇòÚÅðèÅðÅ ç¶ À¹ñà Ú¾ñ ðÔ¶ é¶Í çÈÜÆ ÁÅòÅ÷ : ÜðéËñ ÇçØÅ Ãî» ìçñ Ç×ÁÅ þÍ Ô¹ä ñ¯Õ ñ¯ó» çÆ êÈðåÆ ñÂÆ ÇòÚðç¶ é¶Í å¶ð¶ ò»× Õ¹ðìÅéÆÁ» çÅ ï¹¾× éÔÄ ÇðÔÅ, åȧ ò¶ÇÖÁÅ éÔÄ ÇÕ ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Óå¶ ÇÜ¾æ¶ åȧ ë½Ü éÅñ ñÇóÁÅ ÃÆ, À¹µæ¶ å¶ðÆ ïÅç×Åð ìäÅÀ¹ä ñÂÆ Õ¯ÂÆ òÆ ÃÇÔîå éÔÄ, Ô¹ä å» ×¹ðî¹ÖÅ ïÅç×Åð» ìäçÆÁ» Ôé åÕÇóÁ» çÆÁ», îÅÇÂÁÅèÅðÆÁ» çÆÁ»Í êÇÔñÆ ÁÅòÅ÷ : ìÅÇìú ÁÃÄ å» Á¾Ü òÆ òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ úà ÁÅÃðÅ ÔÆ ñË ðÔ¶ Ô», ÇÂÔ ÕÇÔ Õ¶ êÇÔñÆ ÁÅòÅ÷ ÇÂÔ å¹¾Õ» À¹µÚÆ Ã¹ð Çò¾Ú ×ŪçÆ Ô¯ÂÆ Áñ¯ê Ô¯ ×ÂÆ : Ãü åÅ êð¹ ÜÅäÆÁË ÜŠܹ×Çå ÜÅä¶ ÜÆÀ¹¨ èðÇå ÕÅÇÂÁÅ ÃÅÇè ÕË ÇòÇÚ ç¶Ç ÕðåÅ ìÆÀ¹¨ Ãü ÃíéŠԯǠçÅðÈ êÅê ÕãË è¯Ç¨ éÅéÕ¹ òÖÅäË ì¶éåÆ ÇÜé Ãü êñË Ô¯Ç¨B¨ (DFH) @@@

70

H. èðîï¹¾è î¯ðÚÅ, AC ÁêzËñ AIGH 寺 ÜÈé AIHD çÅ Á¾ÖÄ Çâ¾áÅ ÔÅñ þÍ ÇÂà ù BA ÃÅñÅ àÕÃÅñÆ ÞÈá çÅ éÅî Çç¾åÅ ÜÅ ÃÕçÅ þÍ ÇðàÅÇÂð æÅä¶çÅð ×¹ñÜÅð ÇÃ§Ø Çê¿â ܽóÅ Çê¿â ܽóÅ (ÕËð¯º), Ç÷ñ·Å Á§ÇîzåÃð-ADCDAE ø¯é @AHEA-BBFFFC-FC, òñ¯º À¹é·» çÆ Ü¹ìÅéÆ çÅà ׹ñÜÅð ÇÃ§Ø H.E.GB. ù îÇÔÕîÅ ê¹Çñà Çò¾Ú ôÅîñ Ô¯ÇÂÁÅ å¶ ÇòÃÅÖÆ Ã§é AIGH ù Çéð§ÕÅðÆÁ» Óå¶ ê¹Çñà ò¾ñ¯º ôÔÆç ԯ¶ AC Ççػ çÆÁ» ñÅô» ù Á¾ÖÄ ò¶Öä çÅ î½ÕÅ ÇîÇñÁÅÍ À¹Ã 寺 ìÅÁç ܦèð Ü¾× ìÅäÆ ÁÖìÅð ç¶ ÁËâÆàð Ü×å éðÅÇÂä ç¶ Õåñ նà Çò¾Ú íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ çÆ Ç×zøåÅðÆ î½Õ¶ òÆ î˺ æÅé» ÃÆ (âòÆ÷é Ç×ñòÅñÆ) Á§ÇîzåÃð ç¶ çøåð Çò¾Ú Ô¯ä Õð Õ¶ ÃÅðÆ ÕÅðòÅÂÆ òÅÇÂðñËÃ å¶ ø¯é ðÅÔÄ ÁÅêäÆ Õ§éÆ Ã¹äÆÍ èðîï¹è î¯ðÚ¶ Çò¾Ú ÃðçÅðéÆ ìÅçñ ç¶ Ç×zøåÅðÆ Üæ¶ ç¶ CD ÇÃ§Ø åðé åÅðé ð¶ñò¶ ëÅàÕ Çò¾Ú Ô¯ÂÆ ì¾Ã ð¶ñ à¾Õð Ã ôÔÆç ԯ¶ òÆ î¹ðçÅ ØÅà Çò¾Ú Á¾ÖÄ ç¶Ö¶ Í ê¹Çñà ÃÆ.ÁÅð.êÆ.ÁËø. å¶ ìÆ.ÁËÃ.ÁËø. ë¯ðû çÆÁ» Þóê» òÆ Ççػ éÅñ Ô¹§çÆÁ» ò¶ÖÆÁ» å¶ ÁÅÖðÆ A ÜÈé 寺 F ÜÈé å¾Õ ë½Ü å¶ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø çÆ Á×òÅÂÆ Çò¾Ú ñóÅÂÆ òÆ Á¾ÖÆ ò¶ÖÆ ÇÕªÇÕ î˺ À¹Ã Ã çðìÅð ÃÅÇÔì ç¶ Ãí 寺 ñÅ×ñ¶ æÅä¶ ìÆ.âòÆ÷é (ùñåÅéÇò§â) åÅÇÂéÅå ÃÆÍ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇçØ, íÅÂÆ ÁîðÆÕ ÇÃ§Ø å¶ ìÅìÅ áÅÔðÅ ÇÃ§Ø ç¶ ôÔÆç ԯ¶ ÃðÆð òÆ Dead House Asr Çò¾Ú ÁÅêäÄ Á¾ÖÄ ò¶Ö¶ ÇÕªÇÕ îÇÔÕîÅ ê¹Çñà òñ¯º î¶ðÆ ÇâÀȹàÆ çðìÅð ÃÅÇÔì Á§çð ôÔÆç Ô¯ÇÂÁ» ÃðÆð» ç¶ ê¯Ãà îÅðàî Õðé ñÂÆ ñ¾×Æ ÃÆÍ î§×å¶, ÁÅî ÜéåÅ, ì¾Ú¶, ì¹¾ã¶, ìÆìÆÁ» ì÷¹ð×» å¶ é½ÜòÅé» çÆÁ» ñÅô» ç¶Ö Õ¶ ìÔ¹å ç¹¾Ö Ô¯ÇÂÁŠܯ ÇÕ Ã˺ÕÇóÁ» çÆ Ç×äåÆ Çò¾Ú ã¶ð» ç¶ ã¶ð Ãé å¶ ÇÂò¶º Ô¶á À¹å¶ î¹ðçÅ ÃðÆð ê¶ Ãé ÇÜò¶º Ãà¯ð» Çò¾Ú Ô¶á À¹å¶ ì¶åðåÆì ì¯ðÆÁ» êÂÆÁ» Ô¹§çÆÁ» ÔéÍ À¹é·» çÆ 71

ÔÅñå ìÔ¹å ÇíÁÅéÕ ÃÆÍ ñÅôÅ ×ñÆÁ» ÃóÆÁ» å¶ ë¹¾ñÆÁ» Ô¯ä ÕÅðé ìÔ¹å ìçì¯ ÚÅð Ú¹ë¶ð¶ ÁÅ ðÔÆ ÃÆÍ ÇÂÔ ÃÅðÅ ÃÆé ò¶Ö Õ¶ å¶ ë½Ü çÆÁ» Ç÷ÁÅçåÆÁ» ùä ç¶Ö Õ¶ Ççñ ìÔ¹å ç¹ÖÆ Ô¯ÇÂÁÅ å¶ ê¹Çñà çÆ é½ÕðÆ Û¾â ç¶ä çÅ øËÃñÅ Õð ÇñÁÅ å¶ ÕðëÆÀÈ ç½ðÅé ÔÆ òðçÆ êÅ Õ¶ ÁÅêäÆ ÃÕÈàðÆ ñË Õ¶ Øð ÁÅ Ç×ÁÅÍ î¶ðÅ ìÅê ܯ ÇÕ èÅðÇîÕ ÇÖÁÅñ» çÅ ÃÆ å¶ î¯ðÚ¶ ç½ðÅé ÜæÅ ñË Õ¶ ÇîåÆ I.C.HC. ù ܶñ· òÆ Ç×ÁÅ ÃÆ å¶ ò¾â¶ ÚÅÚÅ ÜÆ âÅÕàð ÁÜÅÇÂì ÇÃ§Ø Ü¯ Ã. êðåÅê ÇÃ§Ø ÕËð¯º ç¶ ê¹ðÅä¶ ÃÅæÆ Õ»×ðÃÆ Ãé å¶ Çê¿â ç¶ Ãðê¿Ú Ãé å¶ Û¯à¶ ÚÅÚÅ ÜÆ Ü¯ ÃðÕÅðÆ é½ÕðÆ å¶ ×ÜÇàâ ê¯Ãà êð Ú§âÆ×ó· Ãé ÃÅÇðÁ» é¶ ðñ Õ¶ îËù ÇÕÔÅ ÇÕ åȧ é½ÕðÆ å¶ éÅ Ç×ÁÅ å» åËù òÆ é÷ðì§ç ð¾Ö Õ¶ ÃðÕÅð ìõôÆô ÇÃ§Ø Ü½óÅ å¶ð¶ ÔÆ ò¾â¶ íðÅ ò»× åËù òÆ Çìé» ÇÕö նà ܶñ· ì§ç ð¾Ö ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂò¶º ÁÅêä¶ Ø𶬠ÔÅñÅå Ô¯ð õðÅì Ô¯ ÃÕç¶ ÔéÍ Ã¯ Ô¹ä åȧ é½ÕðÆ Óå¶ Úñ¶ ÜÅÔ ìÅÁç Çò¾Ú íÅò¶º Û¾â ç¶òÄÍ Ã¯ ÁÅêä¶ òâ¶ÇðÁ» çÅ Ô¹Õî î§é Õ¶ å¶ ÔÅñÅå ò¶Ö Õ¶ ç¹ìÅðÅ ÁÅêäÆ é½ÕðÆ Óå¶ ÁÅ Ç×ÁÅ êð Ççñ Ôî¶ôÅ ì¹ÇÞÁÅ ì¹ÇÞÁÅ ðÇÔ§çÅ å¶ Õ¹¾Þ òÆ Ú§×Å éÅ ñ¾×çŠܯ Õ¹¾Þ ÃÅâÆ Õ½î éÅñ òÅêÇðÁŠï ÁÃÇÔ å¶ ÁÕÇÔ ÃÆÍ À¹Ã Ã ç¶ Üæ¶çÅð ÁÕÅñ åõå Ç×ÁÅéÆ ÇÕðêÅñ ÇÃ§Ø é¶ ÁàËÕ å¯º ë¯ðé ìÅÁç àËñÆÇò÷é Óå¶ êzËà ù ÇÂ¾Õ ÇìÁÅé Çç¾åÅ ÇÜà 寺 ÇÃ¾Ö Õ½î çÆ ìÔ¹åÅå À¹Ã ç¶ ÇõñÅø Ô¯ ×ÂÆÍ ìÅÁç Çò¾Ú À¹Ã À¹µå¶ ÖÅóÕÈ ñÇÔð ç½ðÅé «ÇèÁÅä¶ é¶ó¶ ÕÅåñÅéÅ ÔîñÅ òÆ Ô¯ÇÂÁÅÍ À¹Ã 寺 ë¯ðé ìÅÁç î¶ðÆ ÇâÀÈàÆ ìå½ð ǧÚÅðÜ À¹Ã ç¶ éÅñ êz¯àËÕôé ñ¾× ×ÂÆÍ î˺ À¹é·» éÅñ ìöËð Þ¾Õ Ö¹¾ñ¶· Ççñ éÅñ Õ½î ç¶ ÔÅñÅå» ìÅð¶ ÇòÚÅð» ÕðçŠùäçÅ ðÇÔ§çÅ ÃÆÍ ÇÕªÇÕ À¹Ô î¶ðÅ ìÔ¹å ÃÇåÕÅð Õðç¶ ÃéÍ ÕÂÆ ÇòçòÅé å¶ Õ½î çÅ çðç ð¾Öä òÅñ¶ ×¹ðÇÃ¾Ö À¹é·» Õ¯ñ ÁÅªç¶ Ü»ç¶ ðÇÔ§ç¶ Ãé å¶ ÕÂÆ ÇÃ¾Ö À¹é·» ù ê¹Ûç¶ ÇÕ å¹Ã» àÆ.òÆ. ÇìÁÅé öñå Çç¾åÅ þ å¶ ë½Ü ç¶ êðËôð Çò¾Ú ÁÅ Õ¶ Çç¾åÅ þÍ êð Ç×ÁÅéÆ ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ ÇÕ ÒîËù ÇÕö çÅ Õ¯ÂÆ êðËôð éÔÄ ÃÆ å¶ î˺ ÇìÁÅé áÆÕ Çç¾åÅ þ ÇÕªÇÕ îËù ÁàËÕ ç½ðÅé ùÇÞÁÅ ÇÕ îÅÞ¶, îÅñò¶, ç¹ÁÅì¶ ò¾ñ¯º ìÔ¹å ñ¯Õ êËçñ ÔÆ ë½Ü 寺 «Õ Û¹ê Õ¶ Á§ÇîzåÃð ò¾ñ ÁÅ ðÔ¶ Ôé å¶ ë½Ü éÅÇÕÁ» À¹êð, ÚÅàÆÇò§â éÇÔð ê¹ñ, ùñåÅéÇò§â éÇÔð ê¹ñ, ×¹§îàÅñÅ éÅñÅ ê¹ñ À¹êð èóÅèó Á§é¶òÅÔ À¹é·» 72

ñ¯Õ» ù ÇêÛ» Õð Õ¶ Õåñ ÕðÆ ÜÅ ðÔÆ þÍ î˺ ÁÅêäÆ Õ¯áÆ Çò¾Ú ÔÆ ìð¶é ×§é» ç¶ øÅÇÂð éÅÇÕÁ» À¹êð Ô¹§ç¶ Ã¹ä¶ ÃéÍ ÕÆ À¹Ã àÅÂÆî î˺ ÁÅêä¶ ÔÆ ÇÃ¾Ö íËä» íðÅò» (Õ½î) ù ÇÂÔ ÕÇÔ§çÅ ÇÕ Á§ÇîzåÃð òñ ÁÅÂÆ Úñ¯ å¶ ø½Ü Ծ毺 îðç¶ Úñ¯Í é¹ÕÃÅé å» êÇÔñ» òÆ ìÔ¹å Ô¯ ü¾ÕÅ þ å¶ Õ¯áÅ ÃÅÇÔì ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì 寺 òÆ ê¹ðÅäÅ å¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ æ» þ å¶ À¹Ã ù Õ¯ÂÆ é¹ÕÃÅé òÆ éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅÍ î˺ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø çÆ ôÔÆçÆ ìÅð¶ ܯ î˺ Á¾ÖÄ ò¶ÖÆ ÃÆ Ã¾í Õ¹¾Þ ÇÂé·» ù ç¾ÇÃÁÅ å» À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ íÅò¶º åȧ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç Ô¯ÇÂÁ» Á¾ÖÄ ò¶ÇÖÁÅ å¶ ÃðÕÅð òÆ À¹Ã çÆ ôÔÆçÆ ù î§éçÆ þ êð À¹é·» çÅ êðòÅð, çîçîÆ àÕÃÅñ å¶ À¹é·» éÅñ Ãì§èå Õ¹¾Þ ñ¯Õ ÔÆ ôÔÆçÆ ù î§éä ñÂÆ ÇåÁÅð éÔÄÍ ÇÂà òÅÃå¶ ÁÅê» òÆ Áܶ ÇÂà ìÅð¶ Õ¹¾Þ òÆ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í ìÅÁç Çò¾Ú î˺ À¹é·» éÅñ ×¾ñ ÕÆåÆ ÇÕ î¶ð¶ ÇêåÅ ÜÆ é¶ Ü¯ ÇÕ ÇéÔ§× ÇÃ§Ø Ãé é¶ îËù Üéî Ã ×¹óåÆ ÔÆ Á§Çîzå ÇåÁÅð Õð Õ¶ Çç¾åÆ ÃÆ å¶ Ô¹ä î¶ðÅ Ççñ ÁÃñ Çò¾Ú ÔÆ Á§Çîzå ÛÕ ñËä ù ÕðçÅ þÍ À¹é·» ðÅÇ Çç¾åÆ ÇÕ åȧ Á§Çîzå ÛÕ ñË êð Á§Çîzå ÛÕ Õ¶ êÈðÆ ðÇÔå ðÖäÆ å¶ îÇÔÕî¶ êzåÆ òÆ êÈðÆ òøÅçÅðÆ ð¾ÖäÆ, ×¾çÅðÆ éÔÄ ÕðéÆ å¶ Õ½î çÆ Õ¯ÂÆ ×¾ñ Ǿèð éÔÄ ÕðéÆÍ ç¯Ô» ù Øð òÅñÆ å¶ î» ò»×ȧ æ»-ê¹ð-æ» ð¾ÖäÍ Ã¯ î˺ ÇîåÆ BG.B.HE. ù ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì 寺 Á§Çîzå ÛÕ Õ¶ ÇåÁÅð ìð ÇåÁÅð ÇÃ§Ø ÃÜ Ç×ÁÅ ç¯ò¶º ò¶ñ¶ Çéåé¶î ÕðéÅ ô¹ðÈ Õð Çç¾åÅÍ Ô¯ð ç×å òÆ Ô¯ ÜÅäÆ å¶ ÇâÀÈàÆ òÆ êÈðÆ ÇÂîÅéçÅðÆ éÅñ ÕðéÆ êð Ççñ¯º ç¹¾Ö ÔÆ ÇðÔÅ ÇÕ Õ½î éÅñ ÁËâÅ ò¾âÅ ç¹Ö»å òÅêÇðÁÅ, ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç Ô¯ÇÂÁÅ î˺ ÁÅêäÆ Á¾ÖÄ ò¶ÇÖÁÅ þ êð À¹Ã ù ôÔÆç» çÆ ô¶zäÆ Çò¾Ú éÔÄ ÇñÁ»çÅ ÜÅ ÇðÔÅÍ À¹Ã Ã B@ Á×Ãå AIHE ù î¯ðÚ¶ ç¶ çÈܶ ÁÅ×È ÔðÚ§ç ÇÃ§Ø ñ½º×¯òÅñ ù òÆ îÅð Çç¾åÅ Ç×ÁÅ À¹Ã ç¶ ÃÃÕÅð Ã òÆ î˺ Üæ¶çÅð ÁÕÅñ åõå ç¶ éÅñ ÔÆ ñ½º×¯òÅñ Ç×ÁÅÍ ÇÂò¶º Çþֻ ç¶ èðî ï¹è î¯ðÚ¶ éÅñ Ãì§èå ç¯ò¶º ÁÅ×ÈÁ» çÆÁ» ñÅô» îËù ÁÅêäÆ Á¾ÖÄ ò¶Öä çÅ î½ÕÅ ÇîÇñÁÅÍ ìðéÅñÅ òÜÅðå ç¶ Ã ñ½º×¯òÅñ ù ôÔÆç î§é ÇñÁÅ Ç×ÁÅ å¶ ìðéÅñÅ òÜÅðå ç¶ Ã ñ½º×¯òÅñ ç¶ éÅî Óå¶ ÇÂÕ ÕÅñÜ òÆ Ö¯ÔÇñÁÅ Ç×ÁÅ êð ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç ÔÆ éÔÄ î§ÇéÁÅ ÜÅ ÇðÔÅÍ î˺ îÇÔÕîÅ ê¹Çñà Çò¾Ú Ô¯ä Õð Õ¶ éÅ ÔÆ Õ¹¾Þ Õð ÃÕçÅ ÃÆ å¶ éÅ ÔÆ ÇÕö 73

ù Õ¹¾Þ çà ÃÕçÅ Ã»Í ÇÂà ׾ñ çÅ îËù ìÔ¹å ç¹¾Ö ðÇÔ§çÅ ÇðÔÅÍ î˺ ÁÕÃð ïÚçÅ ðÇÔ§çÅ ÇÕ î˺ òÆ îðéÅ Á×ñÆ çð×ÅÔ Çò¾Ú îËù ê¹¾ÇÛÁÅ òÆ ÜÅò¶×Å ÇÕ åȧ ÁËâÆ ò¾âÆ ØàéÅ ù ñ¯Õ» êÅïº «ÕÅ ç¶ ÇÕª ðÇÖÁÅÍ ÁÅõðÕÅð î˺ [email protected]. ù ÁêäÆ ê¹Çñà æÅä¶çÅðÆ çÆ é½ÕðÆ Çò¾Ú¶ ÔÆ Û¾â Õ¶, I ÃÅñ êÇÔñ» ÔÆ êËéôé ñË Õ¶ ê¹Çñà îÇÔÕîÅ Û¾â Õ¶ ÁÅ÷Åç Ô¯ Ç×ÁÅÍ Ô¹ä î¶ð¶ ÃÅÔîä¶ ÇÂÔ ìóÅ ò¾âÅ ÃòÅñ ÃÆ ÇÕ Ü¯  Á¾ÖÄ ò¶ÇÖÁÅ þ À¹Ã ìÅð¶ ÃÅð¶ ç¹éÆÁ» ç¶ ñ¯Õ» ù ÜÅäÕÅðÆ ç¶ò»Í ï î˺ Üæ¶çÅð ÁÕÅñ åõå Ç×ÁÅéÆ êÈðé ÇÃ§Ø éÅñ À¹é·» ç¶ Øð ÜÅ Õ¶ ôÔÆçÆ ìÅð¶ ×¾ñ ÕÆåÆ å» À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ Õ½î Çò¾Ú êÇÔñ» ÔÆ ÕÅøÆ Þ×ó¶ ê¶ ԯ¶ ÔéÍ å¶ð¶ ÕÇÔä éÅñ ÇÂÕ Ô¯ð ÁÇó¾ÕÅ ÖóÅ Ô¯ ÜÅÀÈ Áå¶ åȧ ÕÆ ñËäÅ þ ÇÂà ׾ñ ÇòÚ¯º? ìÅÁç Çò¾Ú î˺ Õ¹¾Þ Üæ¶ì§çÆÁ» ç¶ òÆð» éÅñ ÇÂÔ ×¾ñ Û¶óÆ å» Üæ¶çÅð î½ÜÈçÅ ò¶ç»åÆ éÅñ òÆ ×¾ñ Ô¯ÂÆ å» ò¶ç»åÆ é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ Ã¾Ú å» ÇÂÔ¯ ÔÆ þ ܯ åȧ ÕÇÔ ÇðÔÅ þº êð êÇÔñ» Çí§âð» òÅñ¶ ç¶ êðòÅð ù îéÅÀ¹, Çëð àÕÃÅñ çÅ î¹ÖÆ ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø î§é¶ å» ÔÆ î˺ ôÔÆçÆ ìÅð¶ ÕÇÔ ÃÕçÅ Ô»Í ÖËð À¹Ã é¶ À¹Ã Ã ç¶ ÁËÃ.ÜÆ.êÆ.ÃÆ. ç¶ êzèÅé Ü×ç¶ò ÇÃ§Ø åñò§âÆ å¾Õ ×¾ñ êÔ§¹ÚÅÂÆ êð åñò§âÆ é¶ êzËà ù ÇìÁÅé ç¶ ÇçåÅ ÇÕ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ å» êÇÔñ» ÔÆ ôÔÆç î§éçÆ þ êð çÈܶ ç¯ò¶º Çèð ôÔÆç éÔÄ î§éç¶Í ï ÃÅù ÕÆ ñ¯ó þ À¹é·» çÆ ×¾ñ Çò¾Ú çõñ ç¶ÂÆÂ¶Í ì¾Ã ×¾ñ Çëð ÇÂæ¶ á¾êÆ ×ÂÆÍ î˺ Ã¯Ú Ã¯Ú Õ¶ ÇÂÕ¾ñ¶ ÔÆ àÕÃÅñ ç¶ Õ¹¾Þ Ç÷§î¶òÅð» éÅñ ×¾ñ ÚñÅÂÆÍ À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø (ÇÂÔ ì¹¾ãÅ) éÔÄ î§éçÅÍ ÁÃÄ å» ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç î§éç¶ Ô»Í êð ÇܧñÅ ÇÚð ÇÂÔ éÔÄ î§éçÅ ÃÅⶠÕÇÔä çÆ Õ¯ÂÆ ÕÆîå éÔÄ þÍ À¹é·» ðÅÇ Çç¾åÆ ÇÕ êÇÔñ» å¹ÃÄ ÔÆ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ç¶ ñóÕ¶ ÂÆôð ÇÃ§Ø ù îéÅò¯Í ï î˺ ÇîåÆ D/E.AA.B@@@ ù Üç BGò» ÃðìÇÔ§ç ÃÅñÅéŠùÖîéÆ ÃÅÇÔì ÃîÅ×î ܦèð Ô¯ ÇðÔÅ ÃÆÍ ðÅå ç¶ ÕðÆì G òܶ Ã§å» ç¶ ñóÕ¶ ç¶ Øð òâÅñÅ Ú½Õ Ü¦èð ÇÂÕ¾ñÅ ÔÆ êÔ§¹Ú Ç×ÁÅ å¶ À¹Ã éÅñ ×¾ñìÅå Ǫ Û¶óÆ :- î¶ð¶ ۯචòÆð ÂÆÃð ÇÃ§Ø ÜÆ, î¶ðÅ éÅî ×¹ñÜÅð ÇÃ§Ø Çê¿â ܯóÅ Ç÷ñ·Å Á§ÇîzåÃð þ å¶ î˺ æÅä¶çÅð ÇðàÅÇÂð Ô» å¶ î¶ð¶ éÅñ Ô¯ð Õ¯ÂÆ òÆ ÁÅçîÆ éÔÄ þ åË éÅ ÔÆ î˺ ÇÕö ¶ܧÃÆ çÅ ì§çÅ Ô»Í î˺ å¹ÔÅⶠÇêåÅ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ÁàËÕ Ã ôÔÆç 74

Ô¯ÇÂÁ» ÁÅêäÆ Á¾ÖÄ ò¶ÇÖÁÅ þ êð å¹ÃÄ ÇÕª éÔÄ î§éç¶? ÂÆôð ÇÃ§Ø ò¾ñ¯º ÜòÅì : î˺ å» ÜÆ À¹Ã Ã I ÃÅñ çÅ ÃÆ å¶ Û¯àÅ G ÃÅñ çÅ ÃÆ ÃÅù å¶ ÇÕö ÔÅñÅå çÅ êåÅ éÔÄ ÁÃÄ ÇÕò¶º î§é ÜÅÂƶ? î¶ð¶ ò¾ñ¯º : å¹ÃÄ ÇÃ¾Ö ç¶ ê¹¾å Ô¯ å¶ ÇòÁÅÔ¶ òð¶ Ô¯ Ô¹ä å¹ÔÅⶠì¾Ú¶ òÆ Ôé å¶ ÁÅÔ å¹ÔÅâÆ îÅåÅ êzÆåî Õ½ð þ ÕÆ ÇÂà ù å¹Ã» ê¹ÇÛÁÅ éÔÄ ÇÕ ÃÅⶠÇêåÅ ÜÆ ÇÕæ¶ Ôé Ô¯ð å¹ÔÅâÅ ÚÚ¶ðÅ íðÅ ÜÃìÆð ÇÃ§Ø ð¯â¶ Üæ¶çÅð ÁÕÅñ åõå ðÇÔ ü¾ÕÅ þ å» çÅçŠܹÇקçð ÇÃ§Ø (ô¯zîäÆ ÁÕÅñÆ çñ) çÅ êzèÅé å¶ åÅÇÂÁÅ ÕËêàé ÔðÚðé ÇÃ§Ø Üéðñ ÃÕ¾åð íÅò å¹ÔÅⶠêðòÅð ç¶ î˺ìð ÁËÃ.ÜÆ.êÆ.ÃÆ. Çò¾Ú ÁÇÔî ê¯Ãà» Óå¶ ðÇÔ ü¾Õ¶ ÔéÍ ÕÆ å¹Ã» À¹é·» ù òÆ éÔÄ ê¹ÇÛÁÅ ÇÕ ÃÅⶠÇêåÅ ÜÆ ÇÕ¾æ¶ Ôé? ÇÂà êð ÂÆôð ÇÃ§Ø ü¾êÍ ÂÆÃð ÇÃ§Ø : ܶ À¹Ô AIHD ò¶ñ¶ ôÔÆç Ô¯ ü¾Õ¶ Ô¯ä å» À¹é·» çÆ ê¯ÃàîÅðàî ðÆê¯ðà À¹êð ÃÅⶠêðòÅð ç¶ ÇÕö î˺ìð ç¶ ôéÅÖåÆ çÃåõå ÚÅÔÆç¶ Ãé êð À¹Ô éÔÄ ÔéÍ î¶ð¶ òñ¯º : î˺ H-A@ ñÅô» çÅ ê¯Ãà îÅðàî (íÅò ê¹Çñà çÆ ÕÅðòÅÂÆ) ÕÆåÅ ÃÆ ÇÕö òÆ ðÆê¯ðà êð ÃÅù Áâ˺àÆÇøÕ¶ôé ÇñÖä çÅ Ô¹Õî ÁøÃð» òñ¯º éÔÄ ÃÆ å¶ éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ ôéÅõå ñÂÆ ÁÅÇÂÁÅÍ êð å¶ð¶ ìÅê çÆ ê¯Ãà îÅðàî ðÆê¯ðà À¹êð å¶ð¶ ÚÅÚÅ Ü×ÜÆå ÇÃ§Ø ç¶ çÃåõå Ôé ܯ ÇÕ À¹Ã ò¶ñ¶ ë½Ü Çò¾Ú ÃÆ å¶ ë½Ü ÔÆ À¹Ã ù ñË Õ¶ ÁÅÂÆ ÇÂà êð òÆ ÂÆÃð ÇÃ§Ø ü¾êÍ Ü¶ ÃÅⶠÇêåÅ ÜÆ ôÔÆç Ô¯ ü¾Õ¶ Ôé å» À¹é·» çÅ êÃå½ñ Áå¶ åÆð ×½ðÇî§à ÃÅù ç¶ ç¶ºçÆ? ÜòÅì : ÁàËÕ ç½ðÅé ëó¶ ׶ Õ¯ÂÆ òÆ ÔÇæÁÅð ë½Ü é¶ òÅêà éÔÄ ÕÆå¶ å¶ éÅ ÔÆ ÕðçÆ Ô¹§çÆ þÍ å¶ðÅ ìÅê å» À¹é·» òÅÃå¶ ìÅöÆ ÃÆ å¶ ñóÅÂÆ çŠþí 寺 ò¾âÅ ÜðéËñ ÃÆÍ À¹Ã ç¶ ÔÇæÁÅð À¹Ô ÇÕª òÅêà Õðç¶Í éÅñ¶ åȧ Õç¶ ÇÕö ÁçÅñå Ü» ÁëÃð êÅïº À¹é·» ç¶ ÔÇæÁÅð» çÆ âÆî»â ÕÆåÆ þÍ ÇÂà ÃòÅñ çÅ òÆ ÂÆÃð ÇÃ§Ø é¶ Õ¯ÂÆ À¹åð éÅ Çç¾åÅÍ ÃòÅñ : ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ìzÔî Ç×ÁÅéÆ þ, À¹Ô éÔÄ î§éç¶? ÜòÅì : ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÇÕ¾èð çÅ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ þ? À¹é·» çÆ Õ½î ù ÕÆ ç¶ä þ? À¹Ô Ã¾Ú ù ÞÈá ì¯ñÆ Ü»ç¶ ÔéÍ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ç¶ ñ¾Ûä ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì Çò¾Ú ÇñÖ¶ ÔéÍ ç¾Ã¯ ÕÆ ñ¾Ûä Ô¹§ç¶ Ôé? ÇÂà êð òÆ À¹Ô ü¾êÍ 75

ê¿Üò» ÃòÅñ : å¹ÃÆ ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ù îéÅÀÈÍ î¶ð¶ ò¾ñ¯º ÜòÅì : ìÅì¶ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ù îéÅÀ¹ä òÅñÆ ×¾ñ ìÅÁç çÆ þ, À¹Ô î§é¶ Ü» éÅ î§é¶ êð ÇÂà àÅÂÆî î¶ðÆ ×¾ñ å¶ð¶ éÅñ Ô¯ ðÔÆ þ å¶ åȧ Õ¯ÂÆ Ô¯ð ÃòÅñ ÕðéÅ þ å» Õð ñË? À¹Ã ò¾ñ¯º : éÔÄ ÜÆ, î˺ Õ¯ÂÆ ÃòÅñ éÔÄ ÕðéÅ, å¹ÃÄ ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ù îéÅÀ¹Í î˺ ÇÕÔÅ, À¹Ã ù îéÅÀ¹ä çÆ ÕÇôô Õð»×Å êð åȧ Á¾Ü 寺 ìÅÁç êzËà ù çå ÜÆªç¶ Ô¯ä ìÅð¶ Õ¯ÂÆ ÇìÁÅé éÅ ç¶òÄÍ Ü¶ åȧ ÇìÁÅé Çç¾å» å» îËù òÆ Á¾Ü òÅñÆ å¶ðÆ î¶ðÆ ×¾ñ ÃÅðÆ êzËà ù ç¶äÆ êò¶×ÆÍ Ã¯ ×¾ñ ÂÆÃð ÇÃ§Ø é¶ À¹Ã Ççé 寺 ìÅÁç êzËà ù Õ¯ÂÆ ÇìÁÅé éÔÄ Çç¾åÅÍ À¹Ã 寺 ìÅÁç î˺ Á§ÇîzåÃð ÁÅ Õ¶ Õ¹¾Þ òÆð» éÅñ ×¾ñ ÕÆåÆ å¶ Õ¹¾Þ Ã ìÅÁç Õ¹¾Þ Üæ¶ì§çÆÁ» ç¶ òÆð ÂÆôð ÇÃ§Ø ù å¶ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø çÆ Øð òÅñÆ ìÆìÆ êzÆåî Õ½ð ù Á§ÇîzåÃð ÇñÁÅ Õ¶ êzËà ù ÇìÁÅé ÇçòÅÇÂÁÅ ÇÕ Ü¶ E åõå» ç¶ Ã¶òÅçÅð À¹é·» çÆ ôÔÆçÆ ìÅð¶ Ô¹ÕîéÅîÅ ÜÅðÆ Õð ç¶ä å» ÁÃÄ òÆ ôÔÆçÆ î§é ÜÅò»×¶ å¶ Ô¹ä ÃÅⶠò¾ñ¯º Õ¯ÂÆ ÇìÁÅé éÔÄ ÁŪçÅÍ Ã¯ Áܶ å¾Õ î¶ðÅ Á¾èÅ Õ§î Ô¯ Ç×ÁŠܯ ÇÕ Üæ¶çÅð ÁÕÅñ åõå é¶ ÇÕÔÅ ÃÆÍ çÈܶ é§ìð Óå¶ òÅðÆ ÁÅÂÆ àÕÃÅñ ç¶ î¹ÖÆ ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ù îéÅÀ¹ä çÆ Ã¯ Õ¹¾Þ àÕÃÅñÆ Ççػ éÅñ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø çÆ ôÔÆçÆ ìÅð¶ ÇòÚÅð ÕÆåÆ À¹é·» é¶ òÆ î§ÇéÁÅ ÇÕ ôÔÆç Ô¯ ü¾Õ¶ Ôé êð ÃÅâÅ ÇÂÔ ì¹¾ãÅ éÔÄ î§éçÅÍ íÅÂÆ î¯ÔÕî ÇÃ§Ø å¶ íÅÂÆ ðÅî ÇÃ§Ø é¶ òÆ ÇÂÔ ×¾ñ î§éÆ êð ÇÂé·» é¶ òÆ Ô¯ðé» Ççػ ò»× îÜìÈðÆ ÜÅÔð ÕÆåÆ Çëð é§ìð ñ¾×Å ìÅì¶ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø éÅñ ×¾ñìÅå Õðé çŠï Ô¹ä î˺ ÇÂà î§åò çÆ åÅó Çò¾Ú ÃÆÍ ç¶òé¶å ÇòÃÅÖÆ AIGH ç¶ AC ôÔÆç Ççػ ìÅð¶ ÃîÅ×î ×¹ðçòÅðÅ ìÆ ìñÅÕ Á§ÇîzåÃð é¶ó¶ ð¶ñò¶ Ãà¶ôé ÇÜæ¶ AC ÇÃ§Ø Çéð§ÕÅðÆ Þóê Çò¾Ú ôÔÆç ԯ¶ ÃÆ ÇòÃÅÖÆ B@@C ù îéÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ À¹æ¶ ê¹ðÅä¶ àÕÃÅñÆ ÇòÁÕåÆÁ» é¶ ÕÅøÆ ñËÕÚð Çç¾å¶ êð ÜðéËñ ÇÃ§Ø çÆ ôÔÆçÆ ìÅð¶ ÃÅÇðÁ» ù ÇÜò¶º þê ù§Ø Ç×ÁÅ Ô¯ò¶Í î˺ ïÇÚÁÅ Õ¯ÂÆ òÆ ÇòÁÕåÆ ôÔÆçÆ ìÅð¶ éÔÄ ì¯ñ ÇðÔÅ ÕÆ ÕÅðé þ? Ç÷ÁÅçÅ Ø¯Ö êóåÅñ Õðé 寺 êåÅ ñ¾×Å ÇÕ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÃÅè ÇÜÀÈºç¶ ÜÆÁ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç éÔÄ î§é¶×Å ÇÕªÇÕ ÃÅè ÇÂ¾Õ òÅð çå ÜÆÀÈºç¶ ÕÇÔ ü¾ÕÅ þ å¶ À¹Ã ÞÈá ù ÜÆÀÈºç¶ ÜÆÁ 76

ì¯ñçÅ ÔÆ ðò¶×Å å¶ àÕÃÅñ ç¶ Çò¾Ú ÇòÚð ðÔ¶ ÇÃ§Ø ÇÜé·» çÆ ð¯àÆ ð¯÷Æ àÕÃÅñ Óå¶ Çéðíð þ À¹Ô òÆ Ü¯ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÔÆ ÁÅÖ¶×Å À¹Ô ÔÆ ÕÇÔ§ç¶ ðÇÔä×¶Í Õ¹¾Þ ÇÃ§Ø å» ÇÂÔ ÕÇÔ§ç¶ Ãé ÇÕ Ü¶ ìÅìÅ ôÔÆçÆ éÔÄ î§éçÅ å» ÁÃÆ òÆ éÔÄ î§éç¶ å¶ Õ¹¾Þ îÜìÈðÆ òà ÇÕªÇÕ ð¯àÆ ð¯÷Æ ÇÂé·» çÆ àÕÃÅñ ç¶ ÇÃð Óå¶ ÃÆ Ã¯ Ã¾Ú ù ÞÈá Çò¾Ú ìçñç¶ ðÔ¶Í ÁõÆð Çò¾Ú ÁÃÄ øËÃñÅ ÕÆåÅ ÇÕ ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ù ÁÅê Çîñ Õ¶ ÃÅðÅ Á¾ÖÄ Çâ¾áÅ ÔÅñ ç¾Ãƶ å» ÇÕ À¹Ã ÃÈðìÆð ï¯è¶ çÆ ôÔÆçÆ ìÔ¹åÅ Ô¯ð òèð¶ Ã å¾Õ Û¹êÆ éÅ ðÔ¶ ï ÇòÃÅÖÆ å¯º ÔøåÅ ìÅÁç  ÁÅêä¶ ç¯ ÃÕ¶ íðÅò» ܯ ÇÕ ÃzÆ ÔÇðׯÇì§çê¹ð ç¶ ñÅ׶ Ö¶åÆ ìÅóÆ Õðç¶ Ãé ù éÅñ ñË Õ¶ ×ð¹çòÅð¶ ìÆ ìñÅÕ ÁÅÇÂÁÅ ÇÜæ¶ ÇÕ ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø Ç÷ÁÅçÅ Ã ðÇÔ§ç¶ ÃéÍ å» ìÅì¶ çÅ íÅäÜÅ ÇÜà ù àÕÃÅñÆ ÇÃ§Ø ÇéÔ§× ÇéÔ§× ÕÇÔ§ç¶ Ãé éÅñ ÃÅâÆ ×¾ñ ÕðòÅÂÆ êð À¹Ô òÆ ÇÕæ¶ î§é¶Í ÁÅõð À¹Ã é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ å¹Ãƺ ÕÆ ñËäÅ ÇÂà ׾ñ Çò¾Ú¯º Áû ÇÕÔÅ ÇÕ å¹ÃÄ ÕÆ ñËäÅ Ã§å» çÆ ôÔÆçÆ ù ð¯ñ Õ¶Í ×¾ñ åȧ-åȧ î˺-î˺ çÆ Ô¯ ×ÂÆ å¶ Çò¾Ú Õ¹¾Þ ÇÃ§Ø êË ×Â¶Í Áû ÇÕÔÅ ÇÕ ìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÃÅâÅ òÆ çÈ𯺠Çðôå¶çÅð þ ìÅì¶ é¶ ÁÅêäÆ Çê¿â ÃÅçðòÅñÅ (é¶ó¶ îÖÈ) ÜçÆ ÷îÆé ÃÅâÆ ç¯ÔåÆ ÇÜà çÅ ìÅìÅ êÇåÀ¹ðÅ ñ×çÅ þ ç¶ ç¯ î¹§ÇâÁ» éÅî ñòÅÂÆ þÍ ÁÃÄ ÷ðÈð ìÅì¶ ù Çîñ Õ¶ ÃÅðÆ ×¾ñ ç¾ÃäÆ þÍ Üç ÃÅâÅ ÇÂÔ øËÃñÅ À¹é·» Ççػ é¶ Ã¹ÇäÁÅ å» À¹é·» Çéîð Ô¯ Õ¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÒìÅìÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÇìîÅð þÍ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ×¾ñ» éÅñ À¹Ã ù Ççñ çÅ ÁàËÕ Ô¯ ÃÕçÅ þ å¶ î½å òÆ Ô¯ ÃÕçÆ þÍ Ã¯ Ô¹ä å¹ÃÄ ÜÅÀ¹ Çëð ÇÕå¶ å¹ÔÅâÆ ×¾ñ À¹é·» å¾Õ êÔ¹§ÚÅ ç¶ò»×¶Í ìÅì¶ ù î¾æÅ à¶Õ ÜÅÀ¹ å¶ ×¾ñ Õ¯ÂÆ éÅ ÕÇðÀ¹ÍÓ ÁÃÄ ìÅì¶ ç¶ Õîð¶ Çò¾Ú ×Â¶Í ìÅìÅ í¹§Ü¶ ëðô Óå¶ ÇìÃåðÅ Õð Õ¶ ¦îÅ ÇêÁÅ ÃÆÍ ÁÃÄ ëåÇÔ ×ÜÅÂÆÍ À¹é·» é¶ ÃÅù êðôÅç Çç¾åÅ å¶ ×¾ñ Õ¯ÂÆ éÅ ÕÆåÆ å¶ éÅ Áû ê¹¾ÛÆ ç¾ÃÆÍ Û¶åÆ ÔÆ BD.AB.B@@D ù ìÅì¶ çÆ î½å Ô¯ ×ÂÆÍ àÕÃÅñ ç¯ ÇÔÇÃÁ» Çò¾Ú ò§âÆ ×ÂÆÍ íÅÂÆ ðÅî ÇÃ§Ø é¶ ôÔÆçÆ ÕÅñÜ ×¹ðîÇå àð¶Çé§× íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ç¶ éÅî ð¾Ö Õ¶ À¹Ã çÆ ôÔÆçÆ çÆ àÕÃÅñÆ î¯Ôð ñÅÂÆ å¶ åõå» ç¶ ê¿Ü Üæ¶çÅð» 寺 ôÔÆç ÕÅñÜ çÆ éÄÔ ðÖòÅÂÆÍ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ ç¶ êzèÅé å¶ Ô¯ð Ç÷§î¶òÅð þÜä ܯ êÇÔñ» ÔÆ ôÔÆçÆ î§éç¶ ÃéÍ ÃÅð¶ ÔÆ ÃîÅ×î êð ç×ðŶ êÔ§¹Ú¶Í À¹Ã ç¶ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç î§éä éÅñ îÇÔå¶ òÅñÆ àÕÃÅñ ù òÆ F îÔÆé¶ ìÅÁç ÇÂÔ Ã¾Ú ù î§éäÅ ÇêÁÅÍ ÇÂà åð·» BA åÕ ñ×ÅåÅð àÕÃÅñ ç¶ 77

Ç÷§î¶òÅð å¶ àÕÃÅñÆÁ» é¶ Õ½î éÅñ ÞÈá ì¯ÇñÁÅÍ ÇÜà ù Õ½î BA ÃÅñ» àÕÃÅñÆ ÞÈá éÅñ ïÅç ÕðçÆ þ å¶ ÕðçÆ ðò¶×ÆÍ êð ìçÇÕÃîåÆ ÇÂÔ ÇÕ ÇÂà BA ÃÅñ àÕÃÅñÆ ÞÈá ÕÅðé ÃÅðÆ ÇÃ¾Ö Õ½î ù ÃÅð¶ çÃÅð Çò¾Ú ÃðîôÅð Ô¯äÅ ÇêÁÅ å¶ ðÇÔ§çÆ ÖȧÔçÆ ÕÃð àÕÃÅñ ç¶ î½ÜÈçÅ ÁÅê¶ ìä¶ î¹ÖÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ é¶ îÇÔå¶ þµâ Õ¹ÁÅðàð Óå¶ Ôòé ÕðòÅ Õ¶ å¶ Ô¯ð Á¾×¶ òèÇçÁ» Ô¯ÇÂÁÅ ÇÂé·» é¶ ÃÅðÆ Õ½î òñ¯º ìóÆ ÇîÔéå éÅñ ÇåÁÅð ÕÆå¶ å¶ î§é¶ ԯ¶ éÅéÕôÅÔÆ Õ˦âð ù ð¾ç Õð Õ¶ êÈðÆ Õð Çç¾åÆÍ ÔÅñ ÔÆ Çò¾Ú F ÜÈé B@@E ù îéŶ ׶ ÃÅÕÅ éÆñÅ åÅðÅ éÅñ ôÔÆçÆ ×ËñðÆ ìäÅÀ¹ä çŠܯ âðÅîÅ ðÇÚÁÅ Ç×ÁÅ À¹Ô òÆ Çé§çäï¯× þÍ Ü¶ ôÔÆçÆ ×ËñðÆ ìäÅÀ¹äÆ ÔÆ ÃÆ å» î½ÜÈçÅ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ ç¶ Ç÷§î¶òÅð å¶ ê¿æÕ Üæ¶ì§çÆÁ» çÆ ÃÇÔîåÆ éÅñ ìäÅÂÆ ÜÅ ÃÕçÆ þ ÇÕ èÅóòÆÁ» çÆ åð·» é§×ÆÁ» åñòÅð» ñË Õ¶ å¶ õÅÇñÃåÅéÆ éÅÁð¶ îÅð Õ¶ å¶ çÈÇÜÁ» ù âðÅ èîÕÅ Õ¶Í ô¯zîäÆ Õî¶àÆ çÆ Õî÷¯ðÆ Õð Õ¶ ÇÂÔ Õ¹¾Þ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕªÇÕ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ é¶ Ôî¶ôÅ ÔÆ Ü篺 ÇÕö çðìÅð ÃÅÇÔì ç¶ ×z§æÆ, ÕæÅÕÅð Ü» êzÚÅðÕ ñËä¶ Ô¹§ç¶ Ôé å» ÇÂé·» çÆ é÷ð ÇÃðø àÕÃÅñ Óå¶ Ü»çÆ þ å¶ À¹Ú ÁÔ¹ÇçÁ» å¶ àÕÃÅñÆÁ» ç¶ Ú¶ñ¶ ÔÆ ìËᶠԯä ÕÅðé, õÅñÃÅ ê¿æ ç¶ Çòð¹¾è Õ§î Õðé òÅñ¶ ÇÕö òÆ àÕÃÅñÆ ù Õ¯ÂÆ Ã÷Å éÔÄ ÇîñçÆ å¶ éÅ ÔÆ ê¿æ Çò¾Ú¯º Û¶ÇÕÁÅ Ü»çÅ þÍ ÇÂà çÅ ÃìÈå Ãí 寺 êÇÔñ» ÒÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅÓ Ü¯ ê¿æ êzîÅäå þ ç¶ ìðÅìð Ãí 寺 êÇÔñ» àÕÃÅñ é¶ ÔÆ ÁÅêäÆ ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ìäÅ Õ¶ ê¿æ Çòð¯èÆ Ô¯ä ÕÅ ÃìÈå Çç¾åÅÍ Ü¶ À¹Ã Ã ÁÕÅñ åõå ç¶ Üæ¶çÅð ò¾ñ¯º ÇÂé·» Çòð¹¾è Ãõå Ãà˺â ÇñÁÅ Ü»çÅ å» Á¾Ü ê¿æ Çò¾Ú éÅ ÇÂ§é¶ ÇòòÅç ÇÛóç¶ å¶ éÅ ÔÆ Õ¯ÂÆ ÃÅè Á¾×¶ 寺 ÁÇÜÔÆ öñå ÔðÕå ÕðçÅÍ Ô¯ð Üç ÇÕ ÁËÃ.ÜÆ.êÆ.ÃÆ. êÇÔñ» 寺 ÔÆ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç î§éçÆ ÃÆ å» ÃÅè áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ù åõå ÃÅÇÔì À¹êð ì¹ñÅ Õ¶ ê¹¾ÛäÅ ÚÅÔÆçÅ ÃÆ ÇÕ ÇÕª ÞÈá ì¯ñ ðÔ¶ Ô¯? ç¾Ã¯ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ÇÕÔóÆ ç¹éÆÁ» ç¶ Õ¯é¶ Çò¾Ú Û¹ê¶ Ôé? êð ǧéÆ Ü¹ðÁ¾å ÁËÃ.ÜÆ.êÆ.ÃÆ. å¶ Üæ¶çÅð Õðé å» ÔÆ Ã¾í ÃÅè å¶ â¶ÇðÁ» òÅñ¶ ÇÃ¾è¶ Ô¯äÍ çÈܶ êÅö ô¯zîäÆ Õî¶àÆ ò¾ñ¯º Áå¶ ÁÕÅñ åõå ç¶ Ã¶òÅçÅð ò¾ñ¯º À¹é·» òÆð» ù Ôî¶ôÅ Á¾Ö¯º êð¯Ö¶ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÜÔó¶ ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçŠܯ ê¿æ êzîÅäå þ ù Øð Øð êÔ¹§ÚÅ ðÔ¶ Ôé íÅò ÇîôéðÆ òÆðÍ Ü¶ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ ÇÂé·» çÆ îçç Õð¶ å» â¶ðÅòÅç ù õåî Õðé ñ¾Ç×Á» ìÔ¹å Ãî» éÔÄ ñ¾×¶×ÅÍ 78

@@@

I. Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø (ÁÅê¶ ìä¶ ÇòÇçÁÅ îÅðå§â) çîçîÆ àÕÃÅñ ç¶ ÇÂé·» î¹ÖÆÁ» é¶ ÁËÃÆÁ» ×¹ðîÇå ç¶ À¹ñà Ô÷Åð» ÃÅÖÆÁ» ܯóÆÁ» ×¹ðìÅäÆ êÅáçðôé ç¶ Üéî çÃÕÅð íÅ× Çò¾Ú ê¿éÅ BFBG Óå¶ ÇÂ§Þ ÇñÇÖÁÅ êó·¯ ÒÇÜÔó¶ î§çð ç¶ Á§çð êåÆ Áå¶ ÃåÆ ÇìðÅÜîÅé Ô¯ä À¹æ¶ ôÔÆç», ï¯ÇèÁ», ÃÈðìÆð», îÔ»ê¹ðÖ» Áå¶ ÃÇå×¹ð» çÆÁ» êÇò¾åð åÃòÆð» ð¾ÖÆÁ» Ô¯äÆÁ» ÚÅÔÆçÆÁ» ÔéÍ ÁËÃÆÁ» î§çÆÁ» åÃòÆð» éÔÄ ÇÜé·» Õð Õ¶ îé ÇòÕÅðÆ Ô¯ò¶ Áå¶ íËóÅ Ô¯ò¶Í ÇÜé·» ç¶ î¾æ¶ ñ¾×ä Õð Õ¶ çåÅé íËóÆ êËçÅ Ô¯ò¶, ÁËö ø¯à¯ éÔÄ ÚÅÔÆç¶Í ÁËö ø¯à¯ Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ Ôé, ÇÜò¶º ìÅìÅ çÆê ÇÃ§Ø ôÔÆç, íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø ôÔÆç, íÅÂÆ åÅðÈ ÇÃ§Ø ç¶ Ö¯êóÅ ñÇÔä ò¶ñ¶ ç¶Í ÁËËö Õ¹ðìÅéÆ òÅñ¶ îÔ»ê¹ðÖ» çÆÁ» ø¯à¯Á» Ô¯ä ÇÜà Õð Õ¶ ì¾Ú¶ ç¶ Á§çð ô¹¾í ×¹ä íð ÜÅä îÅåÅ ç¶ ÃçÅ î¾æ¶ ñ¾×ä Õð Õ¶Í ÇÂà êzæŶ Ãåò¶º êåÅôÅÔ çÆ ÇÂ¾Õ êÇò¾åð ÃÅÖÆ þ - Ô÷Èð Ãåò¶º êÅåôÅÔ ÃzÆ ×¹ðÈ ÔÇð ðŶ ÃÅÇÔì ÜÆ ÕÅñ¶ çÅ Ü§× ÕðòÅ Õ¶ ë¹ñÇÕÁÅ çÆ Çܾå ÕðòÅÀ¹ä ñ¾×¶ ÃéÍ îÅñò¶ Çò¾Ú ×¹ðÈ Ãð îðÅ÷· ç¶ Çò¾Ú À¹æ¶ ÜËç ê¹ðÅäÅ ìóÅ íÅðÆ Ü¯èÅ ÃÆ À¹Ô ܯèÅ Ô¯ä Õð Õ¶ ÇÜÇåÁÅ éÔÄ Ü»çÅ ÃÆÍ À¹Ô ÇÜà òÕå ÕÅñ¶ Óå¶ ìðÛÆ ñË Õ¶ ÇêÁÅ ÕÅñ¶ ç¶ ç¯ ç§ç ๾à ×Â¶Í ÕÅñÅ ÕÇÔä ñ¾×Å ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ ÁÅê ÜÆ ÕÇÔ§ç¶ ÃÆ ÕÅñÅ ìóÅ ìñÆ þÍ À¹¹Ã çÆ ìðÛÆ ñ¾×Æ å¶ î¶ð¶ ç¯ ç§ç ÔÆ å¯ó ÃÕÆ þÍ ÁËâÅ ÷¯ð éÔÄ Õð ÃÕÆÍ ÃÇå×¹ðÈ ÔÇð ðŶ ÃÅÇÔì é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ éÔÄ íÅÂÆÍ ÇÂÔ ÜËç ìóÅ ìñÆ ÃÆÍ À¹Ô ÇÜà òÕå îÅåÅ ç¶ À¹çð Çò¾Ú ÁÅÇÂÁÅ ÃÆ, À¹Ã Ççé çÆ ×¾ñ þ ÇÂà çÆ îÅåŠù¾åÆ êÂÆ ÃÆ Õ¯á¶ Óå¶ ÇÕ ÇÂÕ ô¶ð ܧ×ñ Çò¾Ú¯º ÁÅÇÂÁÅ ÃÆ êð Û¾êó Óå¶ êÅäÆ êÆ Õ¶ ì¹¾ÇÕÁÅ ÃÆÍ ô¶ð çÆ ×ðÜ Õ§é» Çò¾Ú êËä Õð Õ¶ îÅåŠù¾åÆ ÜÅ× êÂÆ Áå¶ êÅäÆ Çò¾Ú ô¶ð çÅ îÈ§Ô ÇçÇÃÁÅ Áç¶ Úó·çÅ ÃÈðÜ î¾¾æ¶ ñ¾×ÅÍ À¹Ã Õð Õ¶ ÜËç ê¹ðÅä¶ Çò¾Ú åÅÕå ÃÆÍ À¹Ô ìóÅ ìñÆ ÃÆÍ À¹¹Ã ç¶ ìñ çÅ Á§å éÔÄ ÃÆ ÕÅÇñÁÅÍ åȧ Ǫ éÅ ÃîÞ ñÂÄ ÇÕ À¹Ã çÆ ìðÛÆ é¶ å¶ð¶ ç¯ ÔÆ ç§ç í§é¶ ÔéÍ ÁÃÆ å¶ðÆ ð¾ÇÖÁÅ òÅÃå¶ Ô¾æ Çò¾Ú ñ¯Ô¶ çÆ ÁÇÔðä, êÕóÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ Áå¶ 79

À¹Ã ç¶ â¯ÇñÁ» ù ç¯ ìÆð Úî¶ó¶ ԯ¶ Ãé, ç¯ ÃÈðî¶ ñ¾å» ù Úî¶ó¶ ÃéÍ Çëð òÆ À¹Ã é¶ Ü篺 ìðÛÆ îÅðÆ ÃÅâÆ Ôæ¶ñÆ Çò¾Ú Á¾×¶ ÁÇÔðä ëóÆ Ô¯ÂÆÍ À¹Ã ù Çò§é Õ¶ ÃÅâÆ åñÆ Çò¾Ú ìðÛÆ ñ¾×ÆÍ (åñÆ çÅ ÷õî îÔÅðÅÜ é¶ ÇòÖÅÇÂÁÅ) Áå¶ À¹Ô åñÆ Óå¶ ñ¾× Õ¶ ìðÛÆ áÇÔð ×ÂÆÍ À¹Ôç¶ è¾Õ¶ é¶ å¶ð¶ ç§ç í§é¶ ÔéÍ éÔÄ å» åËù Û¾âäÅ éÔÄ ÃÆÍ ÇÂÔ Ã¯Ú ñË ÁËâÅ ò¾âÅ ìñÆ ÜËç ê¹ðÅäÅ ÃÆÍ ÇÂÔ Ã¹ä Õ¶ ÕÅñ¶ é¶ îÔÅðÅÜ ÃÅÇÔì ù éîôÕÅð ÕÆåÆ ÇÕ, Ô¶ îÔÅðÅÜ ×ðÆì ÇéòÅÜ, ÁÅê ÜÆ é¶ ð¾ÇÖÁÅ ÕÆåÆ, Ô¯ð Õ½ä ÃÆ ÃzÆ ×¹ðÈ ÔÇð ðÅÇ ÃÅÇÔì 寺 Çìé» ð¾Öä òÅñÅÍ ÇòÚÅð : ÒÒçåÓÓ é¶ ÇÂà ÃÅÖÆ ù êÇò¾åð ÃÅÖÆ ÇñÇÖÁÅ þÍ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ é¶ ôÔÆç», ï¯ÇèÁ», îÔ»ê¹ðÖ» Áå¶ ÃÇå×¹ðÈ çÆÁ» åÃòÆð» çÅ î¾æ¶ ñ¾×äÅ Ú§×Å Çþ¾è Õðé ñÂÆ ÜËç ê¹ðÅä¶ çÆ î» çŠùÈðÜ Áå¶ ô¶ð ç¶ î¾æ¶ ñ¾×äÅ ç¾ÇÃÁÅÍ ÕÆ ô¶ð çÅ îÈ§Ô ò¶Ö ñËä éÅñ ÔÆ ÜËç ê¹ðÅä¶ ù ÁËâÅ ìñÆ î§éäÅ ×¹ðîÇå ç¶ Áé¹ÃÅð þ? ÕÅñ¶ çÆ ÃÔÅÇÔåÅ ñÂÆ ÃÇå×¹ðÈ ÔÇð ðÅÇ ÃÅÇÔì ÜÆ ÁÅêä¶ Ô¾æ Çò¾Ú ñ¯Ô¶ çÆ ÁÇÔðä ëó Õ¶ â¾à¶ Ô¯ä Áå¶ ÚÅð ÃÈðî¶ (×¹êå ôÕåÆÁ») ÜËç ê¹ðÅä¶ ù ÇêÛ»Ô ÇÖ¾Úä Óå¶ ñÅÂÆÁ» Ô¯äÍ ÇÂé·» Õ¹¾Þ Õðé ç¶ ìÅòÜÈç ÕÅñ¶ ç¶ ç¯ ç§ç ๾à ÜÅäÍ ÕÆ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ Ã§å ÁËÃÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ùäÅ Õ¶ ÃÇå×¹ðÈ çÆ ÇéðÅçðÆ éÔÄ Õð ðÔ¶? ÕÆ ×¹ðìÅäÆ Çò¾Ú Õ¯ÂÆ ÁËÃÅ êzîÅä þ ÇÕ å¾å ×¹ðîÇå ç¶ èÅðéÆ Ô¯ÇÂÁ» 寺 Çìé» î¾æ¶ ñ¾×ä éÅñ ÔÆ Ã¾í Õ¹¾Þ Ô¯ Ü»çÅ þÍ ÕÆ ÇÂÔ ×¹ðìÅäÆ ë¹ðîÅä Õç¶ òÆ ÇÂé·» àÕÃÅñÆ Ã§å» ç¶ Ã¯Ú ÇòÚÅð ÓÚ éÅ ÁÅÂ¶Í ×¹ð ë¹ðîÅä þ : ÒÒÃÇå×¹ð é¯ Ãí¹ Õ¯ ò¶ÖçŠܶåÅ Ü×å¹ Ã§ÃÅ𹨠ÇâáË î¹ÕÇå é Ô¯òÂÆ ÇÜÚð¹ ÃìÇç é Õð¶ òÆÚÅ𹨠(EID) ÕÂÆ ÃçÅ ÔÆ ×¹ðÈ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú ðÇÔ§ç¶ Ôé êð ×¹ðîÇå Õç¶ À¹é·» ç¶ é¶ó¶ éÔÄ ÁÅÂÆÍ Ü¶ êôÈÁ» ç¶ î¾æ¶ ñ¾Ç×Á» ìÔÅçðÆ ÇîñçÆ þ å» ÇêðæÆ Ú§ç, ×¹ðÈ ç¶ Øð¶ ܧî Õ¶ ÕÅÇÂð ÇÕª ÇéÕÇñÁÅ? êÇÔñ¶ Çå§é ×¹ðÈÁ» ç¶ ê¹¾åð ×¹ð×¾çÆ òÅÃå¶ ï¯× ÃÅìå é Ô¯Â¶Í ÕÆ ÕÅðé? àÕÃÅñÆ ÜòÅì ç¶äÍ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ò¾ñ¯º ÇñÖÆ àÕÃÅñ ò¾ñ¯º ÛêÆ ÇÕåÅì Ò×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓ Çò¾Ú îÅà ÖÅä ìÅð¶ ÇÂà åð·» ÇñÇÖÁÅ þ -ÖÅñÃÅ ÇÔ§çÈ, î¹ÃñîÅé, ÕÃÅÂÆ (ÇÂÃÅÂÆ) òËôé¯ Ãí 寺 ðÇÔå þÍ ÖÅñÃÅ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ÕÆ ë½Ü þÍ Ü¶ èðî çÆ ð¾ÇÖÁÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ Ü§× Çò¾Ú Á§é ÁÅÇç éÅ Çîñ¶, å» êzÅä» çÆ ð¾ÇÖÁÅ òÅÃå¶ ÖÅäÅ êò¶ å» Ô¾æÆ ÞàÕÅ Õð Õ¶ ÖÅ ñò¶, êzÅä ìÚŶ,Í À¹Ô òÆ å» Ü¶ ÇÚ¾å ÚÅÔ¶ å», 80

À¹ºÞ òÆ ÛÕäÅ Ô¯ò¶ å» òÆ Ô¾æÄ ÞàÕÅ Õð Õ¶ ÖÅò¶ÍÓÓ (ê¿éÅ GD, ÛÅê AIFI) ÇÂæ¶ àÕÃÅñÆÁ» Õ¯ñ ÕÆ ÜòÅì þ? @@@

A@. Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ àÕÃÅñÆ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÕÔÅÀ¹ä òÅÇñÁ» ù ÁÅêäÆ HD Õ¾àä çÅ òÆ ÇëÕð ÇêÁÅ ÇðÔÅ Õ¯ÂÆ ÇòôòÅà ÇÂé·» ù éÔÄ ÃÆ ÇÕ êÈðÅ ÇÃ¾Ö Õç¶ HD ç¶ Ú¾Õð Çò¾Ú éÔÄ êË ÃÕçÅÍ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ ׯǧçòÅñ ÜÅ Õ¶ HD êÅá Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì Áå¶ HD ÇÂôéÅé ìÀ¹ñÆ Çò¾Ú ÕÆå¶ ÇÂÔ òÆ ç¾Ãç¶ Ôé ÇÕ À¹Ô çå ÇÂà çÆ ÇåÁÅðÆ Çò¾Ú A-B Ççé êÇÔñ» ÇØÀ¹ Áå¶ ô¾Õð ðñÅ Õ¶ Ö»ç¶ ðÔ¶ å» ÇÕ à¾àÆ ÇêôÅì éÅ ÁÅò¶Í Ô¯ð òÆ ÕÂÆ Ã§å ÇÂà ìÀ¹ñÆ Çò¾Ú HD Õ¾àä Õð Õ¶ Ôá Õðî Õ»â ÇÂôéÅé Õðç¶ ç¶Ö¶ ×Â¶Í ÇÂ毺 ÇÂÔ òÆ Çþè Ô¹§çÅ þ ÇÕ ÕæÅ Õðç¶ Ô¯Â¶ òÆ ×¹ðìÅäÆ å¯º ÁäÜÅä ðÔ¶Í ÕÇÔäÆ Ô¯ð ÕðäÆ Ô¯ðÍ åÆðæ ÇÂôéÅé çÅ ÕÂÆ æ» ×¹ðìÅäÆ Á§çð Ö¿âé ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÇÂÔ HD ç¶ Áðæ òÆ Õç¶ éÅ ÃîÞ ÃÕ¶Í é¯à : Ô¯ð òÆ àÕÃÅñÆ î¹ÖÆ HD Õ¾àä òÅÃå¶ ÁËö ÇÂôéÅé Õðç¶ ðÔ¶ ÔéÍ @@@

81

AA. Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ ÇÂÔ òÆ í¯ÇðÁ» Çò¾Ú ìËᶠåê Õð ðÔ¶ ÔéÍ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø Áå¶ ÇÂé·» çÅ àÕÃÅñÆ ê¾× çÅ ð½ñÅ êË Ç×ÁÅÍ ÇÂÔ Ç÷Õð Á¾×¶ ÁÅ ü¾ÕÅ þÍ ÇÂÔ Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø õÅà Ã ÔÆ í¯ð¶ Çò¾Ú¯º ìÅÔð ÁŪçÅ þÍ ÇÂÔ òÆ À¹é·» ÔÆ Õðî ջ⻠Çò¾Ú ÇòôòÅà ð¾ÖçÅ þ, ÇÜé·» Çò¾Ú ÁÕÃð àÕÃÅñÆ ð¾ÇÖÁÅ Õðç¶ ÔéÍ êÅÖ¿â íðî À¹êÅò ÕÇð æÅÕ¶ Çðç Á§çð îÅÇÂÁÅ îÅÇÂÁŨ (ê¿éÅ AAGH) çîçîÆ àÕÃÅñ ç¶ ×¹ðçòÅð¶ çÆ Çéò¶ÕñÆ îÇðÁÅçÅ é¶ ÇÃ¾Ö ÇÃè»å» ù ò¾àÅ ñÅÇÂÁÅ Ü篺 Á§Çîzå ÁÇíñÅÖÆ ÚÈñ¶ éÅñ Á§Çîzå ÛÕç¶ Ôé å» Ô¶á» ìÅචÓÚ â¹Çñ·ÁÅ Á§Çîzå çÇñå íÅÂÆÚÅð¶ ñÂÆ ò¾ÖðÅ ð¾ÇÖÁÅ Ü»çÅ þÍ çîçîÆ àÕÃÅñ (Çí§âð») çÅ ×¹ðçòÅðÅ ÁÖ¿â êzÕÅô À¹Ã Ã ÇòòÅç» Çò¾Ú ÇØð Ç×ÁÅ Ü篺 ìÅìÅ õ÷Åé ÇÃ§Ø çÆ ÃÅñÅéÅ ìðÃÆ î½Õ¶ AG Ãå§ìð ù Á§Çîzå çÚÅð ÕðòÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ ÇÂà î½Õ¶ ýçÅ×ð ÇÃ§Ø Ü¯ ÇÕ çÇñå ÜÅåÆ éÅñ Ãì§è ð¾ÖçÅ þ, ù ÕÅøÆ ÷ñÆñ Ô¯äÅ ÇêÁÅÍ Ãî¹¾Ú¶ ØàéÅ´î çì§èÆ ÜÅäÕÅðÆ Çç§ç¶ ԯ¶ ýçÅ×ð ÇÃ§Ø (Çê¿â Çí§âð Õñ», î¯×Å) é¶ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ î˺ å¶ î¶ðÆ êåéÆ îéÜåÆ Õ½ð Õ¶ÃÄ ÇÂôéÅé Õð Õ¶ Á§ÇîzåêÅé Õðé ñÂÆ ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì Á§çð êÔ§¹Ú¶Í Á§Çîzå ÁÇíñÅÖÆÁ» çÆ Ç×äåÆ Ç÷ÁÅçÅ Ô¯ä ÕÅðé ÃÅù Á§ÇîzåêÅé Õðé ñÂÆ ðÅå A@ òܶ å¾Õ À¹âÆÕ ÕðéÆ êÂÆÍ Ü篺 ÃÅâÆ Á§ÇîzåêÅé Õðé çÆ òÅðÆ ÁÅÂÆ å» À¹æ¶ î½ÜÈç ÇÂ¾Õ Ã¶òÅçÅð Á½ðå é¶ ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» ù ÃÅâÆ ÜÅå ìÅð¶ ç¾ÇÃÁÅÍ ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» é¶ ÃÅù Á§Çîzå ÛÕÅÀ¹ä 寺 îé·Å Õð Çç¾åÅ 82

Áå¶ ÇÕÔÅ ÇÕ å¹ÔÅù Áñ¾× ìÅචÇò¾Ú Á§ÇîzåêÅé ÕðòÅÇÂÁÅ ÜÅò¶×ÅÍ Ã½çÅ×ð ÇÃ§Ø é¶ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ðÇÔå îÇðÁÅçÅ Áé¹ÃÅð ÁÃÄ òÖð¶ ìÅචÓÚ Á§ÇîåêÅé Õðé 寺 ÇÂéÕÅð Õð Çç¾åÅÍ ÇÂà À¹êð§å ÃÅù ×¹ðçÅòðÅ ÃÅÇÔì 寺 ìÅÔð Úñ¶ ÜÅä ñÂÆ Ô¹Õî ÚÅó· Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ À¹êð¯Õå ØàéÅ ç¶ ð¯Ã òܯº íóÕ¶ ԯ¶ ñ¯Õ», ÇÜé·» Çò¾Ú çÇñå ܾæ¶ì§çÆÁ» Áå¶ ê¿æÕ Ü¾æ¶ì§çÆÁ» ç¶ ñ¯Õ ôÅîñ Ãé, é¶ Çê¿â Çí§âð Õñ» î¯×Å ÇòÖ¶ íÅðÆ ÇÂÕ¾á þÇçÁÅÍ ÇÂà ÇÂÕ¾á ù çì¯èé ÕðÇçÁ» Ç×. ÇêzåêÅñ ÇÃ§Ø êzèÅé ×¹ðîÇå ×z§æÆ ÃíÅ ç¶ çîçîÆ àÕÃÅñ (îÇÔåÅ) ç¶ î¹ÖÆ ðÇÔ üÕ¶ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅÇñÁ» çÆ ÇîÃÅñ Çç§ÇçÁ» ÇÕÔÅ ÇÕ À¹é·» ç¶ Ã òÆ Çê¿â ÁÜÆåòÅñ ÇòÖ¶ Á§Çîzå çÚÅð ç½ðÅé ÕÇæå À¹ÚÆ ÜÅåÆÁ» òÅÇñÁ» é¶ çÇñå» ñÂÆ òÖðÅ ìÅàÅ Õðé ìÅð¶ ÇÕÔÅ ÃÆ, ÇÜà Óå¶ ÇÃ¾Ö ÇÃè»å» ç¶ êÇÔð¶çÅð íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅÇñÁ» é¶ ÁÅêäÆ åñòÅð ÇîÁÅé ÓÚ¯º ìÅÔð Õ¾ã ñÂÆ ÃÆ å¶ ÇÕÔÅ ÇÕ Á§Çîzå ÇÂ¾Õ ÔÆ ìÅචÇò¾Ú¯º ÛÕÅÇÂÁÅ ÜÅò¶×ÅÍ ÜÅå-êÅå çÅ í¶å ð¾Öä òÅñ¶ çÅ ÇÃð Õñî Õðé 寺 î˺ ÷ðÅ éÔÄ ÇÞÜÕ»×ÅÍ ÇÂà î½Õ¶ ÁÅ×ÈÁ» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ î½ÜÈçÅ Ã ÁÖ½åÆ ÃÅè-Ã§å» çÆÁ» âÅð» å» ìÔ¹å Ôé êð ÁäÖÆñ¶ ÜðéËñ ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅÇñÁ» òð×Å Õ¯ÂÆ éÔÄÍ ÇÂà ÇÂÕ¾á ù ÇéðíË ÇçØ, Ü×åÅð ÇçØ, Ãðê¿Ú Çí§âð õ¹ðç, ôÔÆç ìÅìÅ ÜÆòé ÇÃ§Ø àð¾Ãà ÇòÇçÁÅÇñÁÅ ç¶ Ú§Úñ ÇçØ, ìÅìÅ ÜÃòÆð ÇÃ§Ø î¯×Å, íÅÂÆ ÜËåÅ ÜÆ Õñ¾ì ç¶ êzèÅé íÅÂÆ îñÕÆå ÇÃ§Ø Çí§âð ÁÅÇç é¶ Ã§ì¯èé ÕÆåÅÍ ÇÂà ØàéÅ çÆ ÇéÖ¶èÆ ÕðÇçÁ» ç×å é¶ î§× ÕÆåÆ ÇÕ Ü¶ ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» Çò¾Ú ôÅîñ îÔ§å ÕêÈð ÇÃ§Ø Áå¶ Ô¯ð öòÅçÅð ç×å ÃÅÔîä¶ î¹ÁÅøÆ éÔÄ î§×ç¶ å» Ã§Øðô å¶÷ ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÂà Ãì§èÆ ê¾åðÕÅð» çÆ àÆî é¶ Ü篺 ×¹ðçòÅðÅ ÁÖ¿â êzÕÅô ç¶ î¹ÖÆ Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø éÅñ çêðÕ Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ å» Ã¶òÅçÅð» é¶ À¹é·» ù ÇîñÅÀ¹ä 寺 ÇÂéÕÅð ÕðÇçÁ» ÇÕÔÅ ÇÕ å¹ÔÅⶠÃòÅñ» çÅ ÜòÅì ×¹ðçòÅð¶ ç¶ Ã§ÚÅñÕ Ç×ÁÅéÆ éÅ÷ð ÇÃ§Ø ç¶ä×¶Í Ç×ÁÅéÆ éÅ÷ð ÇÃ§Ø é¶ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÃÅâÆ çîçîÆ àÕÃÅñ (Çí§âð») çÆ îÇðÁÅçÅ Áé¹ÃÅð Á§Çîzå çÚÅð ç½ðÅé Ü篺 Á§Çîzå ÁÇíñÅÖÆ ÚÈñ¶ éÅñ Á§Çîzå ÛÕç¶ Ôé å» ÇÂà ç½ðÅé ܯ Á§Çîzå ԶỠê¶ ìÅචÓÚ â¹¾ñ·çÅ þ, À¹Ô ìÅàÅ çÇñå íÅÂÆÚÅð¶ òÅñ¶ Á§Çîzå 83

çÇñå ÔÆ Û¾Õ ÃÕç¶ ÔéÍ ÜÅå êÅå ù Öåî Õðé çÆ æ»ò¶º àÕÃÅñÆÁ» é¶ Á§Çîzå çÆÁ» òÆ ò§âÆÁ» êÅ Çç¾åÆÁ»Í À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ Ü¶ Á§Çîzå çÚÅð ò¶ñ¶ À¹µÚÆ ÜÅå òÅñ¶ éÆòÄ ÜÅå òÅÇñÁ» éÅñ Á§Çîzå ÛÕä 寺 ÇÂéÕÅð Õðç¶ Ôé å» ÃÅâŠܾæÅ ò¾Ö¯-ò¾Ö Á§Çîzå ÛÕŪçÅ þÍ À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ í¹¾Ú¯ î§âÆ ç¶ â¶ð¶ ðÈîÆ ÇòÖ¶ çÇñå» çÆ òÖðÆ ê¿×å ñ×çÆ þ, ì¾èéÆ Õñ» ç¶ â¶ð¶ Çò¾Ú çÇñå» å¯º êzôÅç éÔÄ ÇñÁÅ Ü»çÅ, ì¹¾ãÅ çñ Áå¶ åðéÅ çñ òÅñ¶ ò¾ÖðÅ Á§Çîzå çÅ ìÅàÅ ÇåÁÅð Õðç¶ ÔéÍ ÇÂé·» ÃÅÇðÁ» Çòð¹è Õ¯ÂÆ ÇÕª éÔÄ ì¯ñçÅ? À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ çîçîÆ àÕÃÅñ (Çí§âð») çÆ ÁÅêäÆ ê¹ðÅåé îÇðÁÅçÅ þ, ÇÂà ìÅð¶ ÁÕÅñ åõå Áå¶ ò¶ç»åÆ Õ¹¾Þ éÔÄ Õð ÃÕç¶Í @@@

AB. ð¶âÆú ê¿ÜÅì ç¶ íÅÂÆ ÜÃìÆð ÇÃ§Ø Óå¶ ÃÅèòÅçÆÁ» çÅ ÔîñÅ ÒÃÅÕå Ãü é íÅòÂÆ ÕÈóË ÕÈóÆ ê»ÇÂ¨Ó (BB) çÃÅð Çò¾Ú Çܾæ¶-ÇÕå¶ ÇÃ¾Ö ð¹÷×Åð çÆ íÅñ Çò¾Ú ׶, À¹é·» é¶ À¹µæ¶ ×¹ðçòÅðÅ ìäÅÀ¹ä Çò¾Ú òÆ ÇçñÚÃêÆ ÇçÖÅÂÆ þÍ êzì§èÕ Õî¶àÆÁ» òÅñ¶ ×¹ðçòÅð¶ òÆ ìÔ¹å ìä¶ Ôé Áå¶ Çé¾ÜÆ ÜÅÇÂçÅç ç¶ ðÈê Çò¾Ú ÁäÇ×äå â¶ð¶ òÆ ìä ü¾Õ¶ ÔéÍ Ôð ×¹ðçòÅð¶ çÆ êzì§èÕ Õî¶àÆ Ü» ÃÅè-ìÅì¶, ÇÕö éÅ ÇÕö â¶ð¶, ܾæ¶ì§çÆ Ü» ÇÃÁÅÃÆ êÅðàÆ éÅñ ܹó¶ ԯ¶ Ôé- ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÅ À¹êï¯× å» ÇÃðø Çþֻ çÆÁ» Á¾Ö» Çò¾Ú ؾàÅ êÅÀ¹ä ñÂÆ ÕÆåÅ Ü»çÅ þÍ Ôð ×¹ðçòÅð¶ çÅ êzèÅé Ü» ÁÖ½åÆ Ã§å, ×¹ðÈ éÅñ¯º ò¾è êzî¹¾ÖåÅ ÔÅÃñ Õð ü¾ÕÅ þÍ ×¹ðîÇå 寺 ÁäÜÅä Õ¯ÂÆ òÆ ÕæÅòÅÚÕ ×¹ðÈ ÇÃè»å» 寺 À¹ñà ܯ îð÷Æ ì¯ñ ÜÅò¶, ×¹ðìÅäÆ ç¶ Áðæ ×¹ðÈ ÁÅô¶ 寺 Çòð¹¾è ÕðÆ ÜÅò¶, ÕðÅîÅåÆ Õ¹øð-ÕÔÅäÆÁ» ùäÅÂÆ ÜÅò¶, Õ¯ÂÆ éÔÄ ð¯Õ¶×ÅÍ êð ܶ êzÚÅðÕ é¶ çñ¶ðÆ Õð Õ¶, ÇÃ¾Ö ÃîÅÜ Çò¾Ú Ô¯ ðÔÆÁ» îéîå» ìÅð¶ ì¯ñ Çç¾åÅ, ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ×¹ðîÇå ç¶ À¹ñà Ô¯ ðÔ¶ Õðî-ջ⻠Çòð¹è ì¯ñ Çç¾åÅ 84

Ü» êzì§èÕ» Áå¶ ÒÁçå»Ó çÆÁ» ÁÅê-Ô¹çðÆÁ» ù é§×Å Õðé çÅ ïåé ÕÆåÅ å» êzÚÅðÕ çÆ ÖËð éÔÄ-À¹Ã çÅ îÅÂÆÕ ì§ç Õðé 寺 ñË Õ¶ ì¶Ç¾÷å Õð Õ¶ Ãà¶Ü 寺 À¹åÅÇðÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þÍ ÇÂé·» Ãåð» çÅ ÇñÖÅðÆ òÆ îÂÆ îÔÆé¶ Çò¾Ú ÜðîéÆ, ÇÂàñÆ Áå¶ Ç§×ñ˺â ç¶ èðî êzÚÅð ç½ð¶ Óå¶ Ç×ÁÅÍ ÜðîéÆ ç¶ ø˺Õøðà Çò¾Ú ×¹ðçòÅð¶ ç¶ êzì§èÕ» é¶ êÇÔñ» ×¾ñìÅå ñÂÆ ì¹ñÅ ÇñÁÅÍ ×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú Á¾á ÇÃ§Ø î¶ð¶ éÅñ Ãé, çÈܶ ì§ÇéÀ¹º ê¿ÞÆ Õ¹ àÕÃÅñ ê¾ÖÆ ì§ç¶ ÁŶ ԯ¶ ÃéÍ À¹¹é·» ù ÁÅêä¶ Á§çðñ¶ íËÁ é¶ ÇÂ§é» êð¶ôÅé ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ ÇÕ Ü¶ ÇÂà ÇÕÃî ç¶ ÇòÁÕåÆ ×¹ðçòÅðÅ Ãà¶Ü» 寺 ñ×ÅåÅð ì¯ñç¶ ×¶ å» àÕÃÅñ çÅ îéîåÆ êzÚÅð Ç÷ÁÅçÅ Ãî» éÔÄ Ú¾ñ ÃÕ¶×ÅÍ À¹é·» é¶ ÕÂÆ îéØóå ìÔÅé¶ ìäÅ Õ¶ î¶ð¶ Çòð¹¾è òÅò¶ñÅ Öó·Å ÕÆåÅÍ Çëð òÆ Õ¹¾Þ ÃÈÞòÅé Ççػ ò¾ñ¯º íðêÈð çìÅÁ êÅÀ¹ä Óå¶ À¹é·» ò¾ñ¯º îËù ì¯ñä çÅ Ãî» ç¶äÅ ÇêÁÅ (êð ÕæÅ À¹êð§å Ãà¶Ü ÃÕ¾åð é¶ î¶ðÆ ì¶ñ¯óÆ ÁÅñ¯ÚéÅ ÕÆåÆÍ) ÜðîéÆ å¯º ÇÂ¾Õ Ôøå¶ ñÂÆ ÇÂàñÆ ç¶ ôÇÔð ìÅðÇÃñ¯éÅ ÇòÖ¶ ê¹¾ÇÜÁÅÍ Ç¾毺 ç¶ ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ÕæÅ ÕÆåÆÍ Ã§×å ò¾ñ¯º å» ìÔ¹å ÃÇÔï¯× ÇîÇñÁÅ êð êzì§èÕ» ò¾ñ¯º Ãõå Çòð¯è ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ À¹êð§å AB ÜÈé ù ǧ×ñ˺â êÔ¹§ÇÚÁÅÍ ÃÈÞòÅé Ççػ é¶ Øð» Çò¾Ú ìÔ¹å æÅÂÄ ÇòÚÅð ׯôàÆÁ» çÅ êzì§è ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ç¯ Ôøå¶ ìzËâë¯ðâ ç¶ ÇÂ¾Õ ×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú ñ×ÅåÅð ÕæÅ ÕÆåÆÍ AF ܹñÅÂÆ ù ǧ×ñ˺â ÇéòÅÃÆ Ççػ ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ÇÂÕ ÔÅñ ÇÕðŶ Óå¶ ñË Õ¶ ÃËîÆéÅð ÕÆåÅ ÜÅäÅ êzòÅÇéÁÅ Ç×ÁÅÍ ì¯ñä òÅÇñÁ» Çò¾Ú Ú§âÆ×ó· 寺 Ã. ×¹ðå¶Ü ÇçØ, âðìÆ å¯º âÅ. ÔðÇçÁÅñ ÇÃ§Ø Áå¶ õ¹ç ñ¶ÖÕ ôÅîñ ÃÆÍ ÇòÇôÁ» çÆ åðåÆì ÃÆ : Çþֻ çÅ ðÅÜéÆåÕ íÇò¾Ö, Çþֻ çÅ èÅðÇîÕ íÇò¾Ö Áå¶ é½ÜòÅé» çÆ Ã§íÅñÍ ÇêÛñ¶ ÕÅøÆ Ã 寺 î˺ ð¶âÆú ê¿ÜÅì 寺 ×¹ðîÇå ìÅð¶ ì¯ñçÅ ÁÅ ÇðÔÅ Ã»Í òÇÔî»-íðî» å¶ â¶ð¶òÅç ç¶ êðÖ¾Ú¶ À¹âÅ ÇðÔÅ Ã»Í ÇÂÇåÔÅà Çò¾Ú ÇÕò¶º ÇîñÅòà ÕÆåÆ ×ÂÆ þ, ×¹ðÈ Çé§çÕ ê¹ÃåÕ» ù ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú êó· Õ¶ ùäÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ þÍ â¶ÇðÁ» éÅñ ܹó¶, ׯñÕ» Ôó¾ê Õðé òÅñ¶, ×¹ðçòÅÇðÁ» Á§çð òó Õ¶ ÖÅÇñÃåÅé ç¶ éÅÁð¶ îÅðé òÅñ¶ ÁÖ½åÆ ÖÅóÕÈ (êð ÁÃñ Çò¾Ú ÃðÕÅðÆ ÕËà-ÕÅñÆÁ» Çì¾ñÆÁ») ÇÂÔ À¹á ðÔÆ 85

ñÇÔð ìðçÅôå éÅ Õð ÃÕ¶Í Ü¶ ÇÃ¾Ö ê¿æ ÜÅ× ÇêÁÅ å» À¹é·» çÆ ×¾çÆ å¶ ÖÅÇñÃåÅé ç¶ éÅî å¶ ÇÂÕ¾åð ÕÆåÆ Ü»çÆ ×¯ñÕ çÅ òÜÈç ÕÅÇÂî éÔÄ ðÔ¶×ÅÍ ÇÂà ñÂÆ ìðÇî§Øî ç¶ Ö¶åð Çò¾Ú¯º BE 寺 C@ ÇþÖÆ ìÅä¶ Çò¾Ú Ãܶ, ÇÃðÇëð¶ ÇòÁÕåÆ, ç¯ Ã½ îÆñ çÅ Ãøð åËÁ Õð Õ¶ ¦âé, ÃÅÀÈæÔÅñ (ÇÜ¾æ¶ ÃËîÆéÅð Ú¾ñ ÇðÔÅ ÃÆ) ÇòÖ¶ ò¾âÆÁ» Ç´êÅé» éÅñ ÁÅ ê¹¾Ü¶Í ÕÅéøð§Ã ÔÅñ ì§ç ÃÆ, ìÅÔðñÆ ÚÅð çÆòÅðÆ òÅñÅ ò¾âŠ׶à òÆ ì§ç Õð ÇñÁÅ ÃÆÍ î¶é ׶à Á§çð ÔÅñ ç¶ ìÅÔð ì¾Ã Õ¹¾Þ Õ¹ öòÅçÅð ÔÆ ÃéÍ ÔîñÅòð à¯ñ¶ é¶ Á§çð ÁÅÀ¹ä ñÂÆ ìÅÔðñÆ ÚÅð çÆòÅðÆ çÆ Õ§è å¯ó Çç¾åÆ å¶ òÆÔ å¯º ò¾è ì§ç¶ Á§çð çÅõñ Ô¯ ×Â¶Í ÇÂé·» ç¶ ÕÂÆ Ô¯ð ÃÅæÆ çÈð ×¾âÆÁ» Çò¾Ú ìËᶠÀ¹âÆÕ Õð ðÔ¶ Ãé å»ÇÕ òÅðçÅå Õð Õ¶ å¹ðå ç½ÇóÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í À¹é·» î¶é ÔÅñ Á§çð çÅõñ Ô¯ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ, ÇÜé·» ù öòÅçÅð ð¯Õä çÆ Õ¯Çôô Õðç¶ ðÔ¶Í ÇÂ§é¶ Ã Çò¾Ú ê¿ÜÅì ð¶âÆú ç¶ ìÔ¹å ÔÆ Ã¹ñÞ¶ ԯ¶ ×¹ðÇÃ¾Ö ì¹ñÅð¶ íÅÂÆ ÜÃòÆð ÇÃ§Ø ÃîÅ×î Çò¾Ú ÇÔ¾ÃÅ ñËËä ñÂÆ ÁÅ ×Â¶Í ÇÂà ÜùéÆ à¯ñ¶ é¶ ÇÂÔ ÕÇÔ§ÇçÁ» íÅÂÆ ÜÃòÆð ÇÃ§Ø Óå¶ ÔîñÅ Õð Õ¶ ԶỠù¾à ÇñÁÅ ÇÕ ÒÒÁ§çð ìËᶠǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å ù î×𯺠ïè»×¶, êÇÔñ» ÇÂà çÅ ð¶âÆú ì§ç Õð ç¶ÂƶÍÓÓ ÇÂà 寺 î×𯺠Ççñ ç¶ îðÆ÷ íÅÂÆ ÜÃòÆð ÇÃ§Ø ù Á§é·¶òÅÔ á¹¾â¶-Øù§¹é îÅðé¶ ô¹ðÈ Õð Çç¾å¶Í òÆÔ Õ¹ ×¹§â¶ ÇÂ¾Õ ÇéÔ¾æ¶ ì§ç¶ ù ÇÂà åð·» Õ¹¹¾ÇåÁ» ò»× êË ÜÅä... ÇÕ§éÅ ç¹ÖçÅÂÆ Ô¯ò¶×ÅÍ Á¾è¶ Õ¹ Çî§à Á§çð ÇÂé·» íÅÂÆ ÜÆ çÅ îÅð-îÅð Õ¶ ì¹ðÅ ÔÅñ Õð Çç¾åÅÍ ê¹Çñà ù å¹ðå ÃÈÚéÅ ç¶ Çç¾åÆ ×ÂÆ Áå¶ ÇÂ¾Õ Çî§à ç¶ Á§çð ê¹Çñà ÁÅ êÔ¹§ÚÆÍ ê¹Çñà ׾âÆ çÅ ÃÅÇÂðé ùä Õ¶ ÇÂÔ ÒÒÃÈðî¶ÓÓ é¾Ã À¹µá¶Í êð ç¯ Ã½ ×÷ ç¶ Â¶ðƶ Çò¾Ú ÔÆ å¶ð·» ÔîñÅòð çì¯Ú ñ¶ ×Â¶Í ÇÜé·» ê¹Çñà Á¾×¶ ç½óé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ, À¹é·» Óå¶ â½× ÃÕ¹ÁËâ (Õ¹¾å¶) Û¾â Õ¶ çì¯Ú¶Í ÇÂà íÈåðÆ Ü¹§âñÆ é¶ íÅÂÆ ÜÃòÆð ÇÃ§Ø ù ǧéÆ ì¶-ðÇÔîÆ éÅñ îÅÇðÁÅ ÇÕ À¹Ã çÆ ÇÂÕ ñ¾å ç¯ æÅò» 寺 ๾à ×ÂÆÍ ç¯ êÃñÆÁ» ๾à ×ÂÆÁ»Í ÇÃð Çò¾Ú þ໠ñ¾×ÆÁ»Í çÅó·Æ-նà 깾චÇç¾å¶Í ÁÅêä¶ ò¾ñ¯º îÅð ÔÆ ç¶ä ñ¾×¶ Ãé êð ê¹Çñà ÇìÜñÆ çÆ å¶÷Æ éÅñ êÔ¹§Ú ×ÂÆÍ ìÚÅÁ Õð ðÔ¶ ÇÂÕ Ô¯ð ÇÃ§Ø ù òÆ ÕÅøÆ Ã¾àÅ îÅð ×Â¶Í 86

ê¹ÇñÃ é¶ ÇÂà îÅîñ¶ ù ìÔ¹å קíÆðåÅ éÅñ ÇñÁÅ þÍ ÔîñÅ Õðé ñÂÆ ¦ìÅ Ãøð åËÁ Õð Õ¶ ÁÅäÅ, ÇÂðÅçÅ-¶-Õåñ, éÅÜÅÇÂ÷ ÔÇæÁÅð, Õ§è å¯ó Õ¶ è¾Õ¶ éÅñ Á§çð çÅõñ Ô¯äÅ, ô»åîÂÆ ÇòÁÕåÆÁ» Óå¶ îÅðÈ ÔîñÅ ÕðéÅ å¶ Ô¾âÆÁ» å¯ó ç¶äÆÁ», ÇÂÔ Ã¾í קíÆð ÁêðÅè ÔéÍ ÁêðÅè çÆ ×§íÆðåÅ ù ò¶ÖÇçÁ» Á¾è¶ Õ¹ ÔîñÅòð» ù ê¿Ü 寺 þå ÃÅñ å¾Õ çÆ ÕËç Ô¯ä çÆ Ã§íÅòéÅ þÍ ÕÂÆ ×òÅÔ» å¶ ÔîñÅòð» ç¶ Õêó¶ âÆ.ÁËé.¶. àËÃà ñÂÆ ð¾Ö ñ¶ ÔéÍ À¹æ¯º çÆ ê¹Çñà ÇÃøÅðô î§é Õ¶ Ü» Çðôòå ñË Õ¶ նà éÔÄ ìäŪçÆÍ ÇÃ¾Ö êzÚÅðÕ» Óå¶ ÔîñÅ çÆ ÇÂö ØàéÅ òÅñÆ ðÅå (AF ܹñÅÂÆ) ù ê¿ÜÅì ð¶âÆú Óå¶ ÇÂÃ ç¶ êzì§èÕ» é¶ ÇòÚÅð-ÚðÚÅ ÕÆåÆÍ îÆÇà§× Çò¾Ú ôÅîñ ÃîÈÔ Ççػ é¶ ÇÂà Ôîñ¶ çÆ ÷¯ðçÅð ÇéÖ¶èÆ ÕÆåÆ Áå¶ Ô¾Õ çÆ ÁÅòÅ÷ ÃçŠ칦ç ð¾Öä çÅ Ôñø ÇñÁÅÍ ÇÂö ç½ðÅé ø¯é Óå¶ Õ¹¾Þ ×¹§îéÅî ÇòÁÕåÆÁ» ò¾ñ¯º ÕÅñ» ÁÅÂÆÁ»Í À¹é·» é¶ Õ¯zÇèå Ô¯ Õ¶ èîÕÆ é¹î» Á§çÅ÷ Çò¾Ú Ãê¾ôà ÇÕÔÅ ÇÕ ÒÃÅâÅ ÁÃñ ÇéôÅéÅ å» Ç§çð ÇÃ§Ø Ø¾×Å ÃÆÍ ÜÃòÆð ÇÃ§Ø å» À¹Ã çÅ ÔåËôÆ Ô¯ä Õð Õ¶ ÁËò¶º ÁÇó¾Õ¶ ÁÅ Ç×ÁÅÍ ÁÃƺ ؾ×Å ù, Ç×. ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ù Áå¶ ×¹ðå¶÷ ÇÃ§Ø ù éÔÄ ì¯ñä ç¶äÅÍ ð¶âÆú ê¿ÜÅì çíñ ÜÅò¶Í ÇþÖÆ ò¶Ã òÅñ¶ ÔîñÅòð ôÅÇÂç ÇÂÔ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ ïÈð¯êÆÁé ç¶ô» Çò¾Ú ÇñÖä-ì¯ñä çÆ êÈðÆ ÁÅ÷ÅçÆ þÍ ÇÂà ØàéÅ ù ì¯ñä çÆ ÁÅ÷ÅçÆ Óå¶ ÔîñÅ ÕðÅð Çç¾åÅ Ç×ÁÅ þÍ ÇÂé·» ÜùéÆ ñ¯ÕÅ Õ¯ñ ÇòÚÅð Õðé çÆ Ãîð¾æÅ éÔÄ þÍ ÁÇÜÔ¶ ñ¯Õ Çòç¶ô» Çò¾Ú ÇþÖÆ ç¶ ÁÕà ù ãÅÔ ñ×Å ðÔ¶ ÔéÍ Ô¯ð å» Ô¯ð Ô¾æ» Çò¾Ú êŶ î¯à¶ ÕÇóÁ» çÅ ÇÂÃå¶îÅñ ÔÇæÁÅð» ç¶ å½ð Óå¶ Õðç¶ ÔéÍ ÇÜò¶º î§ç ÕðåÈå» ÕÅðé ÇÕðêÅé» Óå¶ êÅì§çÆ ñ×òÅ ñÂÆ þ, ÇÕå¶ ÕÇóÁ» Óå¶ êÅì§çÆ éÅ ñ×òÅ ñËäÍ çÅà ù ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ Óå¶ êÈðé íð¯ÃÅ þ ÇÕ À¹Ô Ã¾Ú çÅ êðÚî 칦ç Õðé×¶Í ÇÂÔ ÇéîÅäŠöòÕ ×¹ðÈ ÇÃè»å» ù ç×å Çò¾Ú êzÚÅðé Áå¶ ÇñÖä 寺 ÇÕö ÁËð¶-öËð¶ çÅ Ö½ø éÔÄ ÖÅò¶×ÅÍ íËÁ íÅòéÆ Õ¶òñ ×¹ðÈ çÆ Ô¯ò¶×ÆÍ

87

@@@

AC. åõå ÃÅÇÔì çÆ å½ÔÆé ç¶ ç¯ôÆ Õ½ä? ÃÇåÕÅð ï¯× íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ³Ø éÅíÅ ê³æ ç¶ êzÇüè ×°ðîÇå ÇÃè»å» ç¶ Áñ§ìðçÅð Ô¯ ×°÷ð¶ ÔéÍ Á¼Ü å¼Õ À°é·» çÆÁ» ÇñÖå» ÇòçòÅé» Çò¼Ú îÅä êÅ ðÔÆÁ» ÔéÍ êð ùÇäÁÅ ÔË ÇÕ À°é·» Çòð°¼è Õ¯ÂÆ ÒÒÔ°ÕîéÅîÅU ÕçÆ ÜÅðÆ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ò¶? À°é·» çÆ Ã¾í 寺 êÇÔñÆ ÇòòÅç×zå ê¹Ãå¼Õ ÒÒÔî ÇÔ³çÈ éÔƺU óé AHII Çò¼Ú ÛêÆ ÃÆÍ ÇÜà ÕÅðé ÇÔ³çÈ Üæ¶ì³çÆÁ» é¶ À°é·» Çòð°¼è å±ëÅé ÔÆ Öó·Å Õð Çç¼åÅ ÃÆÍ ê³ÜÅì çÆ ååÕÅñÆé ûÞÆ ÁçÅñå Çôîñ¶ Áå¶ ñÅÔ½ð ç¶ ÕÂÆ òÅð À°é·» ù Ú¼Õð ñÅÀ°ä¶ êÂ¶Í íÅò¶º ÇÂÔ ÁÅêäŠնà Çܼå ׶ êð êìÇñÕ Çòð¯è ù ô»å Õðé çÆ îéÃÅ éÅñ éÅíÅ êåÆ ðÅÜÅ ÔÆðÅ ÇÃ³Ø é¶ ÇÂé·» ù é½ÕðÆ å¯º ìðÖÅÃå Õð Çç¼åÅÍ ÇÂ¼Õ ÃÅñ 寺 ò¼è Ãî» ÇÂÔ ÕôîÆð Çò¼Ú ÁÇ×ÁÅå òÅà ðÇÔ Õ¶ ÇñÖç¶ ðÔ¶Í ðÅÜÅ ÔÆðÅ ÇÃ³Ø ç¶ Áé¶Õ Õ³î ÇÂé·» 寺 ì×Ëð æŶº ð°Õ ×Â¶Í ÇÂà åð·» ÔÅñÅå áÆÕ Ô¯ä å¶ Çëð íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÜÆ ù éÅíÅ ÇòÖ¶ é½ÕðÆ Óå¶ ì¹ñÅ ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂÔÆ Õðî Çå³é òÅðÆ ç¹ÔðÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅÍ êð ÁÕÅñ åõå ç¶ ê¹ÜÅðÆ (å篺 ÃÅÇðÁ» ù ê¹ÜÅðÆ ÁÅÇÖÁÅ Ü»çÅ ÃÆ) é¶ ÚÅÔ°³ÇçÁ» íÆ 88

Ô°ÕîéÅîÅ ÜÅðÆ éÅ ÕÆåÅÍ ÇÕÀ°º? ÇÂà ñÂÆ ÇÕÀ°ºÇÕ ðÅÜÅ ÔÆðÅ ÇÃ³Ø ÕÅé· ÇÃ³Ø ÜÆ çÆ Çê¼á Óå¶ ÃÆÍ ÇÂé·» ÔÆ ÇòÚÅð» çÅ èÅðéÆ ×ðÆì ÇÃ¼Ö íÅÂÆ ×°ðî¹Ö ÇÃ³Ø ê³æ Çò¼Ú¯º ÖÅðÜ Õð Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ Á¼Ü Õ¼ñ ç¶ ÜÆòå Çüֻ Çò¼Ú¯º ×°ðìÅäÆ çÅ À°µÚ Õ¯àÆ çÅ îÅÇÔð Çéðê¼Ö å¶ Çéðñ¶ê íÅÂÆ ×°ðìÖô ÇÃ³Ø ÜÆ ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ ÃÅð¶ ì³é¶ ÚðÚÅ Çò¼Ú ÔËÍ ÃÅðÅ ê³æÕ ñÅäÅ Ôð ð¯÷ ìzÅÔîä 寺 ìÚä çÆ ç¹ÔÅÂÆ ç¶ ÇðÔÅ ÔËÍ òÇÔî» íðî», ÜÅçÈ î³åð», òð ÃðÅê ç¶ íðîÜÅñ 寺 ÃÅòèÅé Ô¯ä òÅÃå¶ ÚÆÕ ÇðÔÅ ÔËÍ êð ܶ ÇÂ¼Õ ÇÂ¼Õ ìzÅÔîäÆ Õðî Õ»â ç¶ êðÖÚ¶ À°âÅÀ°ä òÅÃå¶ ×°ðìõô ÇÃ³Ø ÜÆ é¶ ×°ðìÅäÆ ç¶ ÚÅéä Çò¼Ú ê¹ÃåÕ» ÇñÖ Õ¶ ù¼å¶ ê³æ ù Ü×ÅÀ°ä çÅ ìÆóÅ Ú¹¼ÇÕÁÅ ÔË å» ê³æ ç¶ ê¹ÜÅðÆ (Üæ¶çÅð) ÁÇÜÔ¶ ÇéèóÕ ï¯è¶ ù Õ°Úñä çÆÁ» ÇåÁÅðÆÁ» Õð ðÔ¶ ÔéÍ éÅñ ÔÆ éËôéñ êz¯øËÃð ÁÅø ÇÃÖÇÂ÷î Ã: ×°ðå¶Ü ÇÃ³Ø çÆ ÷¹ìÅé ì³ç Õðé ç¶ Ü°×Åó ìäŶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô íÆ ×°ðìõô ÇÃ³Ø ÜÆ ç¶ Ã¼Ú éÅñ Öñ¯åÅ ÔËÍ Ô°ä¶ ÇÜÔ¶ ÇÂ¼Õ ÇÕåÅì Ã: Õ°ñò³å ÇÃ³Ø ò¼ñ¯º ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ îÅðÕÆà Çò¼Ú ÁÅÂÆ ÒÒôz¯îäÆ Õî¶àÆ ù ×zÇÔäUÍ ÇÂà ê¹Ãå¼Õ Çò¼Ú ÖåÇðÁ» çÆ êzòÅÔ éÅ ÕðÇçÁ» ñ¶ÖÕ é¶ ÕðÈð Ã¼Ú À°×ÇñÁÅ ÔËÍ êó· Õ¶ Üæ¶çÅð», ê¹ÜÅðÆÁ», ðÅÜéÆåÆòÅé» çÆÁ» î³ç Õðå±å» ÕÅðé êÅäÆ êÅäÆ Ô¯ ÜÅÂÆçÅ ÔËÍ ÇêÛñ¶ ê³Ü Õ° ÃÅñ» Çò¼Ú ÇÜò¶º ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ù ÇÖâ½ä¶ ò»× òðÇåÁÅ å¶ òñȳèÇðÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, êó· Õ¶ í°¼ì» ÇéÕñ Ü»çÆÁ» ÔéÍ ÜÅåÆ ÇÕó» Õ¼ãä òÅÃå¶ Çòð¯èÆÁ» ù Ç×¼ÚÆÀ°º é¼êä òÅÃå¶ Ôð ðÅÜ é¶åÅ é¶ ÇÂé·» ÁÖ½åÆ Üæ¶çÅð» ù Õáê¹åñÆÁ» ò»× èðî ç¶ éÅî Óå¶ éÚÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÇÕö Çò¼Ú dzéÆ ÷°Áðå éÔƺ ÃÆ ÇÕ Õ°ð¼êà å¶ èðî 寺 üÖä¶, ðÅÜÃÆ ÁÅÕÅò» Çòð°¼è Á¼Ö Ú¹¼Õ Õ¶ íÆ ò¶Ö ÃÕäÍ Ãׯº ñÆâð» ç¶ çð» Óå¶ ÇíÖÅðÆÁ» ò»× ÇññÕóÆÁ» ñ˺ç¶, ÇÂÔ Üæ¶çÅð ò¶Ö¶ Ü»ç¶ ðÔ¶Í Á¼×¯º ÇÃåî ò¶Ö¯ ×°ðîÇå ç¶ ÇòÁÅÇÖÁÅÕÅð Ã: ×°ðìÖô ÇÃ³Ø òÅÃå¶ ÁÅà¶ ç¶ ÃÆºÔ ìä ë¹³ÕÅð ðÔ¶ é¶Í ê³æ êzÃå» ù Ôð ÔÆñ¶ 轺à ÇòÖÅÀ°äÆ å¶ ê³æ ç¯ÖÆÁ» çÆÁ» åñÆÁ» Ú¼àäÆÁ» ÇÂé·» çÆ ÖÃñå ìä ×ÂÆ ÔËÍ î½ÜÈçÅ Üæ¶çÅð íÅÂÆ Ü¯Ç׳çð ÇÃ³Ø ò¶ç»åÆ Ã¹ÇäÁÅ ÔË ÇÕ ÇÃ¼Ö èðî çÆ ÚñçÆ ÇëðçÆ ïÈéÆòðÇÃàÆ çîçîÆ àÕÃÅñ Çò¼Ú ÒÒêÇó·ÁÅU (?) ÔËÍ ÇÜÃù ê³ÞÆ ÃÅñ å¼Õ ôz¯îäÆ Õî¶àÆ ç¶ ðÇÔ Ú¹¼Õ¶ êzèÅé Ã. ×°ðÚðé ÇÃ³Ø 89

à½ÔóÅ Ãà¶Ü» Óå¶ Ãñ°ÔåÅ Õð Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ À°Ã ÁÖ½åÆ ïÈéÆ: Çò¼Ú ÇÕà åð·» çÆ Çò¼ÇçÁÅ Çç¼åÆ ÜÅ ðÔÆ ÔË, Çܼ毺 Ç×ÁÅéÆ ÇÕðêÅñ ÇóØ, ÃÅìÕÅ Üæ¶çÅð, Ç×ÁÅéÆ ÃÅÇÔì ÇÃ³Ø ÃÅìÕÅ ×z³æÆ çðìÅð ÃÅÇÔì, Ç×: ܯÇ׳çð ÇÃ³Ø ò¶ç»åÆ, êó·¶ Ôé, Õ°¼Þ éîÈé¶ ÔÅ÷ð Ôé ÇÂé·» çÆ ïÈéÆòðÇÃàÆ ç¶ Õ°ñêåÆ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø é¶ Õ°¼Þ ÇÕåÅì» ÇñÖÆÁ» ÔéÍ ÇéîðåÅ ç¶ ê¹³Ü ÁÖòÅÀ°ä òÅÇñÁ» çÆ ÇÕåÅì çÆ ÇÜñç ç¶ ìÅÔð ñ¶ÖÕ ìÅð¶ ÇÂÔ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÒÒÃzÆ îÅé ê³æ ðåé ÇòÇçïÅ îÅðå³â, óå, Ç×ÁÅéÆ, ×°ðìÚé ÇÃ³Ø ÜÆ, ÖÅñÃÅ, Çí³âð» òÅñ¶ (Çøð¯÷ê¹ð) êÅáÕ òÆð¯ ÇèÁÅé ç¶äÅ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ÁÅê¶ ÔÆ ÁäÇ×äå Çâ×ðÆÁ» ÇÚêÕÅ ñÂÆÁ»Í ìÅÕÆ ç¶ Áðæ å» å°Ãƺ ÃîÞç¶ ÔÆ Ô¯, ìà ÇòÇçïÅ îÅðå³â ÃîÞ ñËäÅÍ ÜÅäÆ ÇÕ Ç×ÁÅé çÅ ÃÈðÜÍ îÅðå³â-ÃÈðÜÍ ÇÂÔ ÇéîðåÅ çÆ Ô¼ç ÔË ÇÕ Ô³ÕÅð çÆ ÇÃÖð? î¶ð¶ ÃÅÔîä¶ ÇÂé·» çÆ ÇÕåÅì ÒÒ×°ðìÅäÆ êÅá çðôéU AIFI çÆ ÁËâÆôé î½ÜÈç ÔËÍ ÃìÈå òÅÃå¶ ÷ðÈðÆ ê³ÇéÁ» ç¶ ë¯à¯ À°åÅð¶ Õð Õ¶ êÅ ÇðÔÅ Ô»Í A. Á¼Ü Õ¼ñ· ìó¶ ÷¯ð ô¯ð éÅñ ìÅÔò» À°ñÅð Õ¶, Ã³Ø êÅóÕ¶, ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú Õ°ëð å¯ÇñÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ ÃÅâÆ çîçîÆ àÕÃÅñ îÔÅé ï¯è¶, ÃÆà åñÆ å¶ ÇàÕÅ Õ¶ Ü³× Çò¼Ú ÜÈÞä òÅñ¶, ìÅìÅ çÆê ÇÃ³Ø ÜÆ å¯º Ú¼ñÆ ÔËÍ Ü¯ ê¹Ãå¼Õ î¶ð¶ Ãéî¹¼Ö ÔË (ø¯à¯ ÕÅêÆ ÔÅ÷ð Õð ÇðÔÅ Ô») ÇÂà Çò¼Ú Ç×: ×°ðìÚé ÇÃ³Ø ò¼ñ¯º ×°ðìÅäÆ êÅá çðôé ç¶ ê³éÅ BEC Óå¶ àÕÃÅñ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø å¯º Ú¼ñÆ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ìÅìÅ çÆê ÇÃ³Ø çÅ Á¼×¯º Õ¯ÂÆ Ú¶ñÅ éÔƺ çðÃÅÇÂÁÅÍ ÇÂÔÆ ×¼ñ Ç×ÁÅéÆ î¯Ôä ÇÃ³Ø ÇÜÃ é¶ ×¼çÆ éÅ Çîñä Õð Õ¶ Áñ¼× óêðçÅ ÚñÅ ñÂÆÍ ÁÅêä¶ ò¼ñ¯º ÛêÅÂÆ ×°ðìÅäÆ êÅá çðôé AIHF ÁËâÆôé Çò¼Ú ê³éÅ BDE Óå¶ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø å¯º àÕÃÅñ Ú¼ñÆ ÃòÆÕÅðçÅ ÔËÍ Ãå¯òÅñÆ ×ñÆ Á³ÇîzåÃð ÇòÖ¶ ðÇÔä òÅñ¶ ÇÂ¼Õ Ô¯ð â¶ð¶çÅð íÅÂÆ î¼Öä ÇÃ³Ø íÆ ×°ðìÅäÆ Áðæ» òÅñÆ êÇÔñÆ ê¯æÆ Çò¼Ú àÕÃÅñ ù íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø å¯º à°ðÆ ÇñÖçÅ ÔËÍ ÇêÛñ¶ òÆÔ Õ° ÃÅñ» 寺 ÁÇÜÔÅ ê˺åð» ìçÇñÁÅ àÕÃÅñ òÅÇñÁ» é¶ ÁÅêäÆ êÈÛñ ÇÖ¼Ú Õ¶ ìÅìÅ çÆê ÇÃ³Ø éÅñ ܯó Çç¼åÆÍ ôÅÇÂç íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø çÅ ì³ç ì³ç ÕàòÅ Õ¶ ôÔÆç Ô¯äŠؼà ìÔÅçðÆ òÅñÅ ÕÅðéÅîÅ îÇÔÃÈà ԯÇÂÁÅÍ ôð¶ÁÅî Ôð ð¯÷ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú ÞÈá ì¯ñ Õ¶ ó×å ù ×°îðÅÔ ÕÆåÅ 90

ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÔ ò¶ç»åÆ ÜÆ À°æ¯º ÔÆ êó·¶ ÔéÍ B. ÇÂö ê¹ÃåÕ ç¶ ê³éÅ DE Óå¶ ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ çÃî êÅåôÅÔ é¶ ê³Ü» Çóػ ç¶ ÇÃð Õ¼à Çç¼å¶Í Çëð Á³Çîzå ÇåÁÅð ÕÆåÅ, ÇÃð ռචԯ¶ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ Á¼×¶ ð¼Ö Çç¼å¶Í Çܼ毺 ÇÃð ռච׶ ÃÆ î¯ÇãÁ» òÅñÆ æ» Óå¶, Á³Çîzå ÇÛóÇÕÁÅ Ç×ÁÅÍ å°ð³å éò¶º ÇÃð êËçÅ (À°µ×) Ô¯ ×Â¶Í ê¹ðÅä¶ ÇÃð» çÅ ÕÆ ÕÆåÅ Õ°¼Þ êåÅ éÔÆºÍ ÁÇÜÔÆ À°Îñ ÜñÈñ ÇñÖä òÅñÆ ïÈéÆ: Çò¼Ú¯º êó·¶ Ôé ÃÅⶠÇÂÔ åÖå» ç¶ Üæ¶çÅðÍ C. ÇÂö ÇÕåÅì ç¶ ê³éÅ HH Óå¶ çðÜ ÔË ÇÕ Á³Çîzå ÛÕä 寺 ìÅÁç Õ¯ÂÆ ÇܳéÆÁ» îð÷Æ öñåÆÁ» êÅê Õ°Õðî Õð¶, çà Ô÷Åð ÃÅñ å¼Õ éðÕ» Çò¼Ú éÔƺ ÜÅò¶×ÅÍ ÇÂö Õð Õ¶ Ç×ÁÅéÆ Ü¯Ç׳çð ÇÃ³Ø ù ÇÕö êÅê Õðî çÅ íË éÔƺ ÇðÔÅÍ ÇÂö ñÂÆ îéîð÷Æ ç¶ Ô°ÕîéÅî¶ ÜÅðÆ ÕðÆ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ çà Ô÷Åð ÃÅñ å¼Õ Õ¯ÂÆ âð éÔÆºÍ ÇÂé·» àÕÃÅñÆ ÇñÖå» çÆ æÅò¶º ×°ðìÅäÆ çÅ ÇÂñÅÔÆ øËÃñÅ - å» ÇÂÀ°º ÔË Ú¯ð° ÃñÅÔ¶ ÚÆå° é íÆÜ˨ ܶ ìçÆ Õð¶ åÅ åÃÈ é ÛÆÜ˨ Ú¯ð ÕÆ ÔÅîÅ íð¶ é կǨ Ú¯ð° ÕÆÁÅ Ú³×Å ÇÕÀ° ԯǨ (FFB) ÇÂÔ å» î³ÇéÁÅ éÔƺ ÜÅ ÃÕçÅ ÇÕ Ç×ÁÅéÆ Ü¯Ç׳çð ÇÃ³Ø é¶ Õ¯ÂÆ êÅá éÔƺ ÕÆåÅ, éÅ ÔÆ ÇÂÔ ÃòÆÕÅð ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔË ÇÕ À°Ã ù ×°ðìÅäÆ ç¶ Áðæ éÅ ÁÅÀ°ºç¶ Ô¯äÍ ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ê¹ðÅåé ÇñÖåÆ ÇÕåÅì» çÆ Ã³êÅçéÅ ÕðçÅ ÔË å¶ îÔÅé ÃÇå×°ðÈ ÔÇð ׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ åõå çŠöòÅçÅð (ÁÃñ Çò¼Ú ×°ðÈ éÅñ¯º ò¼âÅ Ô¯ä çÅ êÅê íðî) ÁÖòÅÀ°ºçÅ ÔËÍ Ü¯ ÕÈó ÕìÅó àÕÃÅñ òÅÇñÁ» é¶ ÜìÅéÆ Áå¶ ÇñÖåÆ ÇüÖÆ ç¶ ê¶à¶ êÅÇÂÁÅ ÔË, À°Ô Ç×ÁÅéÆ ÜÆ é¶ éÅ êÇó·ÁÅ Ô¯ò¶ ÇÂÔ Áóíò ÔËÍ ÇÂé·» àÕÃÅñÆÁ» é¶ Ü¯ Ô¯ð Áé¶Õ ìÖ¶ó¶ ê³æ Çò¼Ú êËçÅ ÕÆå¶ Ôé, À°é·» Çò¼Ú¯º éÅ ÕÅìñ¶ ìðçÅôå, ê³æ çÆ Ãî¹¼ÚÆ Ô¯ºç ù Öåð¶ Çò¼Ú êÅ ç¶ä òÅñÅ ì¼Üð êÅê ÇÂÔ ÕÆåÅ ÔË ÇÕ êÅòé êÇò¼åð ×°ðÈìÅäÆ ô°¼è ïéÅ ðÈê, ÇÃ¼Ö ÃîÅÜ ç¶ ÜÆòé çÆ ÁÅèÅð ÇôñÅ À°Î¼êð íÆ Õ¯ÞÅ òÅð ÕÆåÅ ÔËÍ ÇÂé·» çÆ ÇÕåÅì ×°ðìÅäÆ êÅá çðôé ç¶ ê³éÅ BF@ Óå¶ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇóØ, ÒÒ×°ðîÇå îÅðå³âU (Ç×ÁÅé çÅ ÃÈðÜ) ôð¶ÁÅî ÇñÖ ÇðÔÅ ÔË ÇÕ ÒÒçîçîÆ ìÆó éÅñ¯º ÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó Çò¼Ú ÕðÆì ê³çð» ý 寺 ò¼è êÅá í¶ç ÔéÍ íÅò ÇÕ çîçîÆ ìÆó áÆÕ ÔË ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂé·» é¶ ÁÅêäÆ Üæ¶ì³çÆ çÅ ÇêÛ¯Õó 91

çîçîÅ ÃÅÇÔì éÅñ é¼æÆ Õð ÇñÁÅ ÔËÍ ÇÂö ÕÅðé çîçîÆ ìÆó ô°¼è ÔË, êð ÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó ܯ ×°ðÈ ÁðÜé ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÇñÖòÅÂÆ å¶ íÅÂÆ ×°ðçÅÃ é¶ ÇñÖÆ À°Ô ê³çð» ý æÅò¶º öñå ÔËÍU ÕÆ ò¶ç»åÆ ÜÆ é¶ ÇÂÔ Õ°ëð êÅá ÇÂé·» çÆ ÇÕåÅì Çò¼Ú ÕçÆ éÔƺ êÇó·ÁÅ? ÷ðÈð êÇó·ÁÅ ÔË Ã˺Õó¶ òÅð êÇó·ÁÅ ÔËÍ êð ×°ðìÅäÆ ÇÃè»å» 寺 À°Î¼êð ò¶ç»åÆ ÜÆ àÕÃÅñ çÆÁ» ÇñÖå» ù îÅéåÅ ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ éÔƺ å» ÕÆ ÕÅðé ÔË ÇÕ ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ ÜÆ ×°ðìÅäÆ ç¶ ÕÂÆ ÕÂÆ êðîÅä ç¶ Õ¶ ÁÅêäÆ ×¼ñ ù áÆÕ Çüè Õð ðÔ¶ Ôé, À°é·» ù ë»ÃÆ ñÅÀ°ä çÅ ÃÅðÅ Áâ³ìð ðÇÚÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ çÈܶ ì¶ÂÆîÅéÆ çÆ ÇÃÖð ò¶Ö¯ àÕÃÅñƶ ×°ðîÇå ÁÃÈñ» çÆÁ» è¼ÜÆÁ» À°âÅ ðÔ¶ Ôé, êÅòé ÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó çÆ ô°¼èåÅ ù ÚËñ§Ü Õð ðÔ¶ Ôé À°Ô Çëð íÆ ÁÃñÆ ×°ðÇÃ¼Ö ×ðçÅé¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ Ö¹ç ò¶ç»åÆ ÜÆ íÆ À°Ã¶ ìzÅÔîäÆ àÕÃÅñ Çò¼Ú¯º ÇÃ¼Ö Õ¶ ÁŶ Ôé ÇÕ ÇÕö ÇÃ¼Ö ù Çéð¯ñ Ã¼Ú ì¯ñä ÕÅðé ÇüÖÆ ÓÚ¯º ÖÅðÜ Õð ç¶äÅ, ÇñÖå» Óå¶ êÅì³çÆ ñÅ ç¶äÆ, ÇÂÔÆ å» ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì ò¼ñ¯º êzòÅÇéå ÒÒÇÃ¼Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅU ç¶ î¹ÕÅìñ¶ å¶ ÇÂé·» (AIID) ÁÅêäÆ ò¼ÖðÆ ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ìäÅ ñÂÆ ÔËÍ ÁäÇ×äå òÅð ÇÂé·» ê³æÕ ÔÃåÆ ù ÚËñ§Ü ÕÆåÅ ÔËÍ Ã¶òÅ ç¶ ìÔÅé¶ å¶ð» ÃÅñ å¼Õ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì çÆ Ã¶òÅ ç¶ éÅî Óå¶ ç¶ô Çòç¶ô 寺 Çüֻ ù ñ°¼ÇàÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ìÅÕÆ ÚÅð ÃÅæÆ Ã¶òÅ òÅñ¶ ìÅì¶ ì¶Ç¾÷å Õð Õ¶ ÇÔ¼Õ ç¶ åÅä öòÅ ÓÚ¯º ñ»í¶ Õð Çç¼å¶ ׶, å» ÇÕ îéîÅéÆÁ» ÕÆåÆÁ» ÜÅ ÃÕäÍ Á¼Ü å¼Õ ÒÒìÅìÅ ÜðéËñ ÇÃ³Ø ÜÆòå ÔË, Úó·çÆ ÕñÅ Çò¼Ú ÔË, ÁÅÖ Õ¶ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú, Ô÷Åð» ç¶ ÇÂÕ¼á ÃÅÔîä¶ ìóÆ ì¶ ÔïÅÂÆ éÅñ Õ°ëð å¯ÇñÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË å¶ ò¶ç»åÆ ÜÆ Çëð íÆ ô»å é¶Í ìà ÇÂé·» ù ×°¼ÃÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË å» À°ç¯º Ü篺 ÇÂé·» ò¼ñ¯º óêÅçå ÕÆåÆ ê¹ÃåÕ ×°ðÇìñÅà êÅ: F Óå¶ Õ¯ÂÆ À°º×ñ À°áÅò¶Í ÇÂÔ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ Çò¼Ú ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÆ ÁÜîå ؼචÓÚ ð¯ñ ç¶ä, ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ù Õ½ñ» çÅ ÁÅÇôÕ Çüè Õð ç¶ä, ìÅìÅ ì¹¼ãÅ ÜÆ å¯º òð ÃðÅê ç¹Á»ç¶ ðÇÔä, ×°ðçòÅð¶ çðìÅð ÃÅÇÔì ù ÔðÆî³Ççð (ÔðÆ Çòôù çÅ î³Ççð) ÁËñÅéÆ ÜÅä, ÇÃ¼Ö ñò-Õ°ô çÆ Á½ñÅç ìä¶ ðÇÔä ÇÂÔ Ãí áÆÕ ÔËÍ êð ܶ Õ¯ÂÆ ×°ðîÇå çÅ ÜÅäȳ ÇÂé·» ù ð¯Õ¶ à¯Õ¶ å» ê³æ ç¹ôîä ÁÅÖ Õ¶ Û¶Õ ç¶ä×¶Í ÃÈðÜ êzÕÅô (íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø ðÇÚå) ê³ÞÆ êðÃ˺à 寺 Ç÷ÁÅçÅ ×°ðîÇå 寺 À°ñà ÇñÖå ÔËÍ Áé¶Õ æÅÂƺ ÃÇå×°ðÈ ù ì¶ÇÂ÷å ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ 92

ç¶òÆÁ» ç¶ ê¹ÜÅðÆ, éô¶ Ö»ç¶ êÆºç¶ Áå¶ Ô¯ð êÅê Õðç¶ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË Çëð íÆ À°é·» ×z³æ» çÆ ×°ðçòÅÇðÁ» Çò¼Ú Ôð ð¯÷ ÕæÅ Ô°³çÆ ÔËÍ çÃî ×z³æ ÇòÚñÆÁ» ÁôñÆñ ÕÅî À°å¶ÜéÅ íðêÈð ÕæÅò» ÇÂé·» ù ÕóÅÔ ò»× ÇêÁÅðÆÁ» ÔéÍ Çêz³. ÃÇåìÆð ÇÃ³Ø çÆÁ» ê¹ÃåÕ» Çò¼Ú¯º ã¶ð ÃÅðÅ ×°ðîÇå Çòð¯èÆ ÕÈóÅ Çîñ Ü»çÅ ÔËÍ æ» æ» Óå¶ ÃÅè óå ×°ðîÇå 寺 À°ñà îÇðÁÅçÅò» ÚñÅ ðÔ¶ ÔéÍ ìÅäÆ ù å¯ó îð¯ó ðÔ¶ ÔéÍ ÃÅⶠê³æÕ ñÆâð ôð¶ÁÅî ×°ðîÇå çÆ ÇÖ¼ñÆ À°âÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÜò¶º ÚÅÔ°ä Üæ¶çÅð» ç¶ Õ³é îð¯ó Õ¶ Ô°ÕîéÅî¶ ÜÅðÆ ÕðòÅ ñËºç¶ ÔéÍ éô¶ êÇååê¹äÅ ê³ÜÅì Çò¼Ú òìÅ çÆ åð·» ëËñçÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ×°ðçòÅð¶ Çþֻ ù ïÞÆ ç¶ä çÆ æÅò¶º òêÅðÕ ÁçÅð¶ ìä Ú¹¼Õ¶ ÔéÍ ç¶ô Çòç¶ô Çò¼Ú çÅÜ ÕÅðé ÇÃ¼Ö ñóÕÆÁ» ù Õåñ ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ íðÈä Ô¼ÇåÁÅ ÷¯ð» Óå¶ ÔË, å¶ ÃÅⶠÜæ¶çÅð ÚËé çÆ ì³ÃðÆ òÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ Ü» Çëð ÇòçòÅé» Çòð°¼è ÁÅðÅ Çå¼ÖÅ Õð ðÔ¶ ÔéÍ àÕÃÅñ ò¼ñ¯º ÛêÆ Ô¯ÂÆ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø çÆ ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ ÇÂ¼Õ Ô¯ð ÇÕåÅì ÔË, ÃzÆ ×°ðî¹Ö êzÕÅôÍ ÇÂà Çò¼Ú íÆ ð¼Ü Õ¶ ÞÈá ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË å¶ ê³æ ç¶ í¯ñ¶ ì¼ÇÚÁ» ù ×°îðÅÔ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÃÅðÆ ÇÂìÅðå ê³é¶ òÅÂÆ÷ éÅñ ø¯à¯ ÕÅêÆ ÕðòÅ Õ¶ í¶Ü ÇðÔÅ Ô»Í ÕÆ ò¶ç»åÆ ÜÆ é¶ À°Ô íÆ éÔƺ êó·Æ ÷ðÈð êó·Æ ÔË, ÇÂö Õð Õ¶ å» ìÆìÆÁ» ù çðìÅð ÃÅÇÔì Çò¼Ú ÃëÅÂÆ Ã¶òÅ Çò¼Ú ôÅîñ éÔƺ Ô¯ä Çç¼åÅ Ü»çÅÍ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ ñ¯Õ ÁÅêäÆ àÕÃÅñ Çò¼Ú ìÆìÆÁ» ù ÕÆðåé êÅá, ÁðçÅÃ, Ô°ÕîéÅîÅ, ê³Ü ÇêÁÅÇðÁ» çÅ êzôÅÇç éÔƺ ñËä Çç³ç¶Í ÇÃ¼Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ç¶ À°ñà ìÆìÆÁ» ù Á³Çîzå ÛÕÅÀ°ä çÆ ÇâÀÈàÆ (ê³Ü ÇêÁÅÇðÁ» çÆ Ã¶òÅ) Çò¼Ú ôÅîñ éÔƺ Ô¯ä Çç³ç¶Í ôÅÇÂç àÕÃÅñ òÅñ¶ ìÆìÆÁ» ù ÇÂéÃÅé î³éä 寺 éÅìð Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ôé å¶ ò¶ç»åÆ ÜÆ ù ÇÂÔ Ãí êzòÅé ÔËÍ ôÅÇÂç ÃÅⶠÜæ¶çÅð í°¼ñ ׶ Ôé ÇÕ íÅðåÆ Ã³ÇòèÅé Çò¼Ú ÇÂ¼Õ îç ÇÂÔ íÆ çðÜ ÔË ÇÕ ÇÕö ÇòÁÕåÆ éÅñ, ÜÅå, èðî, ì¯ñÆ, Çñ§× ç¶ ÕÅðé ÇòåÕðÅ éÔƺ ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ ÇòåÕðÅ Õðé ÕðÅÀ°ä òÅñÅ Ã÷Å çÅ íÅ×Æ Ô¯ò¶×ÅÍ ò¶ÖäÅ ÇÕö ê³æ Çò¼Ú¯º ÖÅðÜ ÕÆå¶ ÇòÁÕåÆ é¶ Ü¶ ÁçÅñå çÅ ìÈÔÅ ÖóÕÅ Çç¼åÅ å» Üæ¶çÅð» ù ñ°Õä ñÂÆ æ» éÔƺ ñ¼íäÆÍ ÇÃ¼è¶ ÔÆ Ü¶ñ ÜÅä׶, ÇÕÀ°ºÇÕ ÇòÚÅð» ç¶ îåí¶ç ÕÅðé ÇÕö ÇÃ¼Ö ù ê³æ Çò¼Ú¯º Û¶Õä çÆ ÁÇÜÔÆ Ã÷Å Çç¼åÆ ÔÆ éÔƺ ÜÅ ÃÕçÆÍ Áܶ íÆ òÕå ÔË ê³æ çÆ Úó·çÆ ÕñÅ òÅÃå¶ ÃÕÈñ, ÕÅñÜ Ö¯Ôñ¯, ÇîôéðÆ êËçÅ Õð¯Í ò¼è 寺 ò¼è ×°ðîÇå ÃÅÇÔå ÛÅê Õ¶ ò³â¯Í ÁÅêäÅ 93

ÁõìÅð Ø௠ؼà åzË íÅÃÆ (ê³ÜÅìÆ, ÇÔ³çÆ, Á³×ð¶÷Æ ÓÚ) ÚÅñÈ Õð¯Í ׯñÕ» çÆ ÃÔÆ òð寺 Õð¯Í ×°ðÈ Øð» Çò¼Ú ùñÞ¶ ԯ¶ ÇÃ¼Ö åÅÇÂéÅå Õð¯Í ùñÞ¶ ԯ¶ ÕæÅ òÅÚÕ» ðÅÔƺ àÆ.òÆ. ÚËéñ» Óå¶ ×°ðîÇå ÇòÁÅÇÖÁÅ ÕðòÅÀ°Í Çç¼ñÆ Õî¶àÆ, ôz¯îäÆ Õî¶àÆ Áå¶ ìÅÕÆ èðî ÁÃæÅé» ù ðÅÜéÆåÆ ç¶ Á¼â¶ ìäé 寺 ìÚÅú.....Í ÇÂÔ å°ÔÅâÆ ìÔ°å ò¼âÆ Ã¶òÅ Ô¯ò¶×ÆÍ ÇòçòÅé ×°ðÇüֻ ù ê³æ Çò¼Ú¯º ÖÅðÜ Õðé éÅñ Õ½î çÅ Õ¯ÂÆ íñÅ éÔƺ Ô¯äÅÍ Ãׯº Üæ¶çÅð» ç¶ î¼æ¶ Óå¶ ÇÂ¼Õ ÕÅñÖ çÅ Ô¯ð Çà¼ÕÅ ñ¼× ÜÅò¶×ÅÍ îÅîÈñÆ îåí¶ç» ÕÅðé Ô°ÕîéÅîÅ ðÈêÆ Õ°ÔÅó¶ ù éÅ òðå¯ºÍ Ü¶ ÇÂö åð·» Õðç¶ ðÔ¶ å» å°Ãƺ ÔÆ ê³æ ç¹ôîä Ç×ä¶ ÜÅÀ¹×¶Í Ã é¶ êÇÔñ» íÆ ÁÇÜÔ¶ ÔÅñÅå ò¶Ö¶ ÔéÍ å°ÔÅâÆÁ» ÕÆåÆÁ» çÅ øËÃñÅ íÆ íÇò¼Ö Õð¶×ÅÍ éÅéÕ Á³èŠԯǠÕË çö ðÅÔË, Ãíà î¹ÔŶ ÃÅæ˨ Á×Ë ×ÇÂÁÅ î¹Ô¶ î¹ÇÔ êÅÇÔ, ù ÁËÃÅ ÁÅ×È ÜÅê˨ (AD@) @@@

AD. ÁÕñÆ êó ÕË ì¹ÞÆÁË Ü¯ òÆ ÇñÖå, ÇÂÇåÔÅà ܻ ÕæÅ ÕÔÅäÆÁ», ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì, òÅð» íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ Áå¶ íÅÂÆ é§ç ñÅñ ÜÆ çÆ ðÚéÅòñÆ òÅñÆ ÕÃò¼àÆ Óå¶ êÈðÆÁ» éÔƺ À°åðçÆÁ», À°é·» ù éÅ î³éä ñÂÆ Ôð ÇÃ¼Ö ù êÈðÅ êÈðÅ ÁÇèÕÅð ÔËÍ Çüֻ ñÂÆ ÇÂÔ ÔÆ Ç¼կ ÇÂ¼Õ êðÖ çÆ ÕÃò¼àÆ ÔËÍ Ü¯ Õ°¼Þ íÆ ÇÂà êðÖ Áé°ÃÅð áÆÕ éÔƺ À°Ã î×ð ñ¼×ä ù ÇüÖÆ å¯º Çâ¼× ÜÅäÅ, çÈð Ô¯ ÜÅäÅ, î¹éÕð Ô¯ ÜÅäÅ, ÇìzæÅ Üéî ×òÅÀ°äÅ, ÇìêðÆ ÚÅñ» Çò¼Ú ëÃäÅ, Ü» ×°ðÈ å¯º ì¶î¹¼Ö Ô¯äÅ ÔÆ ÇÕÔÅ ÜÅ ÃÕçÅ ÔËÍ öñåÆ Ü» ÇÕö Õ°ðÆåÆ ù ùèÅðéÅ ÔÆ ÇüÖÆ ÔËÍ Á³è ÇòôòÅÃÆ Ô¯äÅ, Õ°çðå ç¶ À°ñà Ú¼ñäÅ, Ç×ÁÅé 寺 ÇÕéÅðÅÕôÆ, ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÔÆ ÜéÅÀ°äÅ îÈðÖåÅÂÆ å¯º ÇìéÅ Ô¯ð ÕÆ Ô¯ ÃÕçÅ ÔË? êzÕÅô, Ç×ÁÅé, Ã¼Ú Ü» ð½ôéÆ íÅò¶º À°Ô Á³åzÆò Ô¯ò¶ íÅò¶º ìÅÔðÆ, À°Ã ù ÔÅÃñ ÕðéÅ å¶ çÈÃÇðÁ» ù êðçÅé ÕðéÅ ÔÆ ÇÃ¼Ö çÅ èðî ÔËÍ êðÕÅô ܯ ýÖÆ åð·» Ô¯ ÃÕ¶, Ç×ÁÅé ܯ ÁÅÃÅéÆ éÅñ ÃîÇÞÁÅ/ÃîÞÅÇÂÁÅ ÜÅò¶, ÇÂà çÅ Çòð¯è ÜùéÆ ñ¯Õ ÔÆ Õðç¶ ÔéÍ 94

ÇîÃÅñ ç¶ å½ð Óå¶ çðìÅð ÃÅÇÔì Çò¼Ú ÇìÜñÆ ñÅÀ°ä ò¶ñ¶ Áå¶ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ÃàÆÕ Ü» êç-Û¶ç Õðé ò¶ñ¶ ìóÅ Çòð¯è Ô¯ÇÂÁÅ, ܯ Áܶ òÆ ÜÅðÆ ÔËÍ ÕËæñ ç¶ ðÅÜÅ À°çË ÇÃ³Ø ò¼ñ¯º íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø ÜÆ ù ×°ð êzåÅê ÃÈðÜ ×z³æ çÆ ðÚéÅ ñÂÆ ÇéÜÆ ÃðêzÃåÆ å¶ îÅñÆ ÃÔÅÇÂåÅ Çç¼åÆ Ü»çÆ ÃÆÍ ×z³æ çÆ ðÚéÅ å¶ Ã¯è ùèÅÂÆ ñÂÆ òÆ ÚÅð ê³Çâå» çÆ ÇÂÕ à¯ñÆ æÅêÆ ×ÂÆ ÃÆÍ À°é·» ê³âå» ù íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø Çòð°¼è Ãí 寺 ò¼âÅ ÇÂåðÅ÷, ÇÂé·» çÅ ìzÅÔîä ÜÅåÆ Çò¼Ú¯º éÅ Ô¯äÅ, êð óÃÇÕzå ×z³æ» çÆ ÚðÚÅ ÕðéÅ, Áå¶ ×°ð ÇÂÇåÔÅà ÇñÖç¶ Ã ÃéÅåé èðîÆ Ã³ÃÕÅð» ç¶ Áé°ÕÈñ Õæé éÅ ÕðéÅ ÃÆÍ ÕòÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø ÇñÖç¶ Ôé ÇÕ ÃÈðÜ êzÕÅô ×z³æ ðÚéÅ Ã, À¹é·» ç¹ÁÅñ¶ î³ç î¼å ޯචÁÇó³×ç¶ Ãé, ÃÈð Ø°ðÕç¶ Ãé, Ö¯å¶ Ôƺ×ç¶ Ãé å¶ Õ°¼å¶ í½ºÕç¶ ÃéÍ ÇÂÔ êôÈ î³âñÆ À°é·» çÆ ÒÃÅð-Ãî¼×ðÆÓ ù ÒçÈÇôåÓ Õðé ñÂÆ êÈðÆ åð·» êzÇåÇ×ÁÅ-ì¼è ÃÆÍ ÕÅô ÇÕ ÇÜÔóÆÁ» À±äåÅÂÆÁ» íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø ÜÆ ò¶ñ¶ À°é·» çÆ ÒÃÅð-Ãî¼×ðÆÓ Çò¼Ú Çìêð» é¶ êÅÂÆÁ» Ãé, À°é·» ù çÈð ÕÆåÅ Ü»çÅ, êð ÇÂà 寺 ÁËé À°ñà, À°é·» çÆ ÁÅôÅ ç¶ Çòð°¼è, À°Ã ÒçÈÇôå Ãî¼×ðÆÓ ù ÁÅèÅð ìäÅ Õ¶ ìóÅ Õ°¼Þ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË Çüֻ ç¶ ÇÂÇåÔÅà Çò¼ÚÍ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø Çí³âð» òÅñ¶ çÅ ÇñÇÖÁÅ ÒÃzÆ ×°ðî¹ÇÖ êzÕÅôÓ Áå¶ ×°ðìÅäÆ êÅá çðôé ÇÜà ù À°Ô óå ù³çð ÇÃ³Ø ÜÆ çÅ êÇò¼åz ÜÆòé ÕÇÔ³ç¶ Ôé, íÆ ÇÂµÕ ÁÇÜÔÆ ÇñÖå ÔË, ܯ Çì¼êðÆ ÚÅñ» çÆ ðÇÔ ×ÂÆ Õîƺ ù êÈðÅ ÕðçÆ ÔËÍ ÇÂö ÇñÖå ù ÁÅèÅð ìäÅ Õ¶ çîçîÆ àÕÃÅñ é¶ ÁÅêäÆ îÇðÁÅçÅ ìäÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÔË, ÇÜà çÅ ê³æÕ ÒÇÃ¼Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅÓ éÅñ é¶ó¶ çÅ òÆ òÅÃåÅ éÔÆºÍ àÕÃÅñ çÆ ÇÂÔ îÇðÁÅçŠܶ å» À°é·» ç¶ ÁÅêä¶ çÅÇÂð¶ Çò¼Ú ÔÆ ðÔ¶ å» Õ¯ÂÆ ×¼ñ éÔƺ, êð Ü篺 íÆ ÇÂà ù ÃÅð¶ ê³æ À°êð á¯Ãä ç¶ ïåé ÕÆå¶ Ü»ç¶ Ôé, å» ê³æ çÆ Â¶ÕåÅ Áå¶ ÇÂÕÃÅðåÅ ù ãÅÁ ñ¼×çÆ ÔË, å¶ ìÔ°å åð·» ç¶ ë¹¼à êÅÀ± Þ×ó¶ À°åê³é Ô°³ç¶ ÔéÍ éÅî ÜêäÅ, ÇÕðå ÕðéÅ, ò³â ÛÕäÅ ÇüÖÆ ç¶ î¹¼ãñ¶ Áå¶ Ã¹éÇÔðÆ ÁÃÈñ ÔéÍ ×zÇÔÃå-èÅðé ÕðéŠþí 寺 ò¼âÅ èðî ÔËÍ êzîÅåîÅ çÆ ð÷Å 95

Çò¼Ú ðÅ÷Æ ðÇÔäÅ, Õ°çðåÆ ç¹¼Ö Ã¹¼Ö Ã Áâ¯ñ ðÇÔäÅ, ÇüÇÖÁÅ ì¼Ú¶ 寺 òÆ ñË ñËäÆ êð Á³è ÇòôòÅÃÆ Ô¯ Õ¶ ÇÕö 칼㶠î×ð íÆ éÔƺ ñ¼×äÅ, ÇÕö òÆ Ãî¼ÇÃÁÅ ù ÇòÚÅð» Õð Õ¶ Ô¼ñ ÕðéÅ, ×°ðìÅäÆ ù êó·éÅ, ÃîÞäÅ, ÇòÚÅðéÅ Áå¶ À°Ã Óå¶ Áîñ Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕðéÆ, ÃîÅÇÜÕ ì¹ðÅÂÆÁ» ù ÇåÁÅ×äÅ, ÜÆòé ù î³Ç÷ñ éÔƺ îÅð× ÃîÞäÅ, îÅð×-ê»èÆÁ» éÅñ ïÔäÅ ÇòÔÅð, Çîñòðåä Áå¶ ÃÔÅÇÂåÅ ñËä/ç¶ä çÅ éÅî ÔÆ ÇüÖÆ ÔËÍ ÇüÖÆ ÃÅâÆ Ü» å°ÔÅâÆ éÔÆºÍ ÇÂÔ å» ÇÜÃ é¶ ÃÅÜÆ, Ü» ÇéíÅÂÆ, À°Ã çÆ ÔËÍ Ô» ÇÂà ù Ö¯ðÅ ñÅÀ°ä òÅñÅ, ÇÂÃ ç¶ Ã¹éÇÔðÆ ÇÃè»å» ù îñÆÁÅî¶à Õðé òÅñÅ, ÇÂà ù ð¯÷Æ-ð¯àÆ çÅ òÃÆñÅ ÃîÞä òÅñÅ, ÁÅî ܳåÅ ù Ã÷» ç¶ ÇðÔÅ Çìêð åìÕÅ ÔËÍ êÇÔñ» å» À°Ô èðî ç¶ é» Óå¶, í¶Ö Áå¶ êÖ³â Õð Õ¶ ñ°¼àä çÅ ÃÅèé ìäÅÀ°ºçÅ ÔË å¶ ÇÂà 寺 ò¼âÅ Áéðæ ÇÂÔ ÇÕ ÇüÖÆ ò¼ñ¯º çÈð Õð Õ¶ 깼ᶠðÃå¶ å¯ð Çç³çÅ ÔËÍ ÇÂÔ ÇÂà åð·» ÔË ÇÕ Õ¯ÂÆ Á³é·¶º ù ÖÈÔ Çò¼Ú Çâ¼×ä 寺 ìÚÅÀ°ä ç¶ æ», ÜÅä ì¹¼Þ Õ¶ Çò¼Ú è¼ÕÅ ç¶ ÇðÔÅ Ô¯ò¶Í ÇÕö ù ÃðÆðÕ å½ð Óå¶ Öåî Õðé òÅñ¶ ù ç¹éÆÁ» íð çÆÁ» ÁçÅñå» Ã÷Å Çç³çÆÁ» Ôé, êð ÇÜÔó¶ ÇÕö ù ÁÅåÇîÕ å½ð Óå¶ îÅð Çç³ç¶ Ôé, À°é·» ù Ã÷Å å» ÕÆ ÇîñäÆ ÔË, Ãׯº èðîƺ, ÁÅ×È, ÃÇåÕÅðï¯×, Ü» êðÀ°êÕÅðÆ Õð Õ¶ ÜÅä¶ Ü»ç¶ ÔéÍ Ôé¶ð ÃÅÂƺ çÅÍ î¼è çÆÁ» ÁðçÅû Õðé òÅñ¶ ÇÂÔ ñ°¼àç¶ íÆ î¼è òð× ù ÔÆ Ôé, ÇÕÀ°ºÇÕ À°êðñÅ (ÇòçòÅéÆ) åìÕÅ ÇÂé·» çÆÁ» ÚÅñ» Çò¼Ú éÔƺ ëÃçÅ, å¶ æ¼ñ¶ òÅñ¶ (×ðÆì») Õ¯ñ ÇÂé·» ù ç¶ä ñÂÆ Õ°¼Þ éÔƺ Ô°³çÅÍ ÇÂÔ ÇòçòÅé» éÅñ ÇòÚÅð ׯôàÆ éÔƺ Õð ÃÕç¶ Áå¶ ×ðÆì» çÆ ÁÇåÁÅåÇîÕ å½ð Óå¶ Õ¯ÂÆ îçç ÕðéÆ éÔƺ ÚÅÔ°³ç¶Í ÕÂÆ Ã¼Üä ÇÂÔ íÆ ÕÇÔ³ç¶ Ôé, ÇÕ ÒÒÜÆ ÇÂÔ òÆ êðÚÅð å» ÇüÖÆ çÅ ÔÆ Õðç¶ ÔéÍU ÇÂà ù ÁÃƺ ÇÂà åð·» ÃîÞ ÃÕç¶ Ô» ÇÕ ÕóÅÔ êzôÅç å» ÕóÅÔ êzôÅç ÔÆ ÔË, êð ÇòçòÅé ÕóÅÔ êzôÅç ù êðòÅé ÕðÅ Õ¶ ×°ðÈ çÆ ÇîÔð, ×°ðÈ çÆ ìõÇôô, ×°ðÈ çÆ ÇÕzêÅ ÃîÞÕ¶ ÛÕ ç¶ ÔéÍ êð Ü篺 À°Ã¶ ÕóÅÔ êzôÅç ù ÃÆåêzôÅç (ÜÈá) Çò¼Ú åìçÆñ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔË, å» Á¼Ö» îÆàÆ íÅò¶º Õ¯ÂÆ ÖÅ ñò¶, êð ç¶Ö Õ¶ î¼ÖÆ Çé×ñäÆ ìÔ°å ÕÇáé ÔËÍ ÃÅⶠװðÈ ÜÆ ÕðÅîÅå ù ÕÇÔð ÕÇÔ³ç¶ Ôé, Ü» ò¼è 寺 ò¼è éÅàÕ Ú¶àÕ ÃîÞç¶ ÔéÍ ÚñÆÔ¶ Õ¼àä¶, ×ðî Ü» á§ã¶ åê ÃÅèä¶, î¯é èÅðé ÕðéÅ, ǼÛÅ-êÈðåÆ ñÂÆ (êÅá) î³åz ÜÅê, Á³é çÅ ÇåÁÅ×, ÃîÅèÆÁ» 96

ñÅÀ°äÆÁ», ÃÉð× çÅ ñÅñÚ, éðÕ» çÅ íË, òð Ü» ÃðÅê î³éäÅ, ÃðÆðÕ êÇò¼åzåÅ, êzå¼Ö çðôé, ÇììÅé Úó· Õ¶ üÚ-Ö³â ÇêÁÅé¶, ×zÇÔÃå èÅðé éÅ ÕðéÅ, Ôòé» òÅÕ°ð ÃêËôñ Ãî¼×ðÆÁ» çÆ î³×, ÇÕö ÖÅà Ü×·Å ò¼Ãä Õð Õ¶ î¹ÕåÆ ñ¯ÚäÆ, Õ°¾Þ ÖÅà ð³×» çÅ ÇåÁÅ×, ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ Çò¼Ú¯º îé îð÷Æ éÅñ ê³é¶ ç¶ Á¼×¶ Çê¼Û¶ Ü» ÇòÚÕÅ𯺠ôìç ù òèÆÁÅ Ü» ÕðóÅ î³é Õ¶ Ú¹äéÅ Ü» êó·éÅ, ×°ðÈÁ», Çüֻ Ü» îÅåÅò» ù ÇêÛñ¶ Üéî» ç¶ ÁòåÅðÆ Çüè ÕðéÅ, ×zÇÔÃåÆ ÜÆòé ù Çåñ»ÜñÆ ç¶äÅ, ×°ðìÅäÆ ù ÇÃðø å¶ ÇÃðø êó·éÅ êð ÇòÚÅðéÅ éÔƺ, ÁÅðåÆÁ» À°åÅðéÆÁ», ç¶ÔèÅðÆ çðôé» ç¶ ëñ Çîñä¶, üÚÖ³â çðôé, ÇÃðø Á³Çîzå-êÅé Õðé ç¶ Ã³ÃÕÅð Ã ÔÆ ÁÅåî Ç×ÁÅé Ô¯ ÜÅäÅ, î³× Õ¶ ÖÅäÅ Áå¶ ÃzÆ ×°ðî¹Ö êzÕÅô çÆÁ» Ô¯ð ìÔ°å ÃÅðÆÁ» À±äåÅÂÆÁ» ÇÂÔ î³× ÕðçÆÁ» Ôé ÇÕ ÃÅù Ô¯ð ÇÜ¼æ¶ ÇÕå¶ íÅò¶º Çë¼à Õð ÇçÀ°, êð ×°ðÈ ç¶ Çüֻ é¶ ÃÅù ÇÕö ù íÆ é¶ó¶ éÔƺ ã°¼Õä ç¶äÅÍ ÇÃ¼Ö èðî Çò¼Ú ÁÅ Ú¹¼ÕÆÁ» Õ°ðÆåÆÁ» Áå¶ îÔ³å», ÃÅè», ê¹ÜÅðÆÁ» ðÅÔƺ ëËñŶ ÜÅ ðÔ¶ ÇìêðòÅç ù á¼ñ· êÅÀ°ä ñÂÆ, ÇÃ³Ø ÃíÅ ñÇÔð Áå¶ ÚÆø ÖÅñÃÅ çÆòÅé ç¶ Ã»Þ¶ ïåéÅ ÃçÕÅ òÆÔòƺ ÃçÆ ç¶ ô°ðÈ Çò¼Ú ÒÇÃ¼Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅÓ ìéÅÀ°ä ç¶ À°êðÅñ¶ ô°ðÈ Ô¯Â¶Í ïÅç ðÔ¶ ê³æÕ ÇÃ¼Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ êÈð¶ AC ÃÅñ» çÆ ÇîÔéå ìÅÁç óé AIDE ÂÆ: ù é¶êð¶ ÚÅó·Æ ×ÂÆ ÃÆÍ ÇÂö ÔÆ Ã AICC ÂÆ: 寺 ñË Õ¶ AICE ÂÆ: å¼Õ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø é¶ ÃzÆ ×°ðî¹Ö êzÕÅô ×z³æ òÆ î¹Õ³îñ Õð ÇñÁÅ ÃÆÍ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø AIBA ÂÆ: 寺 ñË Õ¶ AIC@ ÂÆ: å¼Õ Ç×ÁÅéÆ Ã¹³çð ÇÃ³Ø Ô¯ð» ç¶ éÅñ ðÇÔ Ú¹¼Õ¶ Ãé Áå¶ AIC@ ÂÆ: Çò¼Ú ù³çð ÇÃ³Ø ç¶ ÁÕÅñ ÚñÅä¶ î×𯺠À°é·» çÆ ×¼çÆ Óå¶ ÇìðÅÜîÅé Ô¯Â¶Í ì¶ô¼Õ îÅÇÂÁÅ ç¶ ÇñôÕÅÇðÁ» Çò¼Ú À°ñÞ¶ â¶ð¶çÅð, êÖ³âÆ ÃÅè, Ǽ毺 å¼Õ ÇÕ ÁÕÅñ åÖå ç¶ Üæ¶çÅð òÆ ÃzÆ ×°ðî¹Ö êzÕÅô çÆ ÃñÅÔ°äÅ í±ÇîÕÅ Çò¼Ú Õðç¶ Ôé, êð ÃîÞçÅð ÇÃ¼Ö ÇòçòÅé Õç¶ òÆ ÇÂà åð·» çÆÁ» ÇñÖå» å¯º êzíÅÇòå éÔƺ Ô°³ç¶, Ãׯº ÇÂé·» çÅ Ö³âé Õðé ñÂÆ ïæÅ-ôÕå ï¯×çÅé êÅÀ°ºç¶ ðÇÔ³ç¶ ÔéÍ â¶ð¶ çÅ î¹ÖÆ ÒÒò¼â¶ óå»ÓÓ çÆ ìðÃÆ ÇÂà ñÂÆ ÔÆ îéÅÀ°äÆ ÚÅñÈ ÕðçÅ ÔË, ÇÕ Á×»Ô À°Ã é¶ íÆ ÁÅêäÆ ìðÃÆ îéÅÀ°ä çÆ Çêðå êÅÀ°äÆ Ô°³çÆ ÔËÍ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇóØ, íÅÂÆ ì¹¼è ÇÃ³Ø ÜÆ ðÇÚå ÒÖÅñÃÅ ôåÕÓ ê³: 97

EBA, Áå¶ ÒÒóåÓÓ ÇéÔÅñ ÇÃ³Ø Õ¶ÃðÆ çÆ ðÚéÅ ê³: DGE, ÁÅêä¶ éÅî æ¼ñ¶ ÇñÖ Õ¶, ÇñÖå Ú¯ðÆ Õðé ç¶ Ü°ðî 寺 ìðÆ éÔƺ Ô¯ ÃÕç¶Í ÇÂæ¶ ÇÂÔ ÇìñÕ°ñ éÅ ÃîÇÞÁÅ ÜÅò¶, ÇÕ ÁËò¶º ÇÕö ù éÆò» ÇçÖÅÀ°ä ñÂÆ Ü» ÇÃðø ÇÕ³å±-êz³å± Õðé ñÂÆ ÔÆ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ ÇÂÔ å» å¼å Ç×ÁÅé Çò¼Ú ×ðó-Ç×ÁÅé ðñÅÀ°ä çÆÁ» ÚÅñ» ù á¼ñ· êÅÀ°ä çÅ ÇéîÅäÅ ÇÜÔÅ ïåé ÔËÍ ÇÂÔ êó· Õ¶ ÇÜà ù òÆ Á½ÇÖÁÅÂÆ îÇÔÃÈà ԯ ðÔÆ ÔË Ü» Õ¯ÂÆ ×°ðî¹Ö ÇêÁÅðÅ ÇÂÔ ÜÅäéÅ ÚÅÔ¶ ÇÕ ÇÂÔ òÅÇÕÁÅ ÔÆ Ã¼Ú ÔË å» éÅñ ñ×ÅÂÆ ÜÅ ðÔÆ ÃÈÚÆ Çò¼Ú ê³: é§: Çç¼å¶ ׶ Ôé, ÁÅê ç¶Öä/êó·é çÆ Ö¶Úñ Õð ÃÕç¶ ÔéÍ ÇÂà ÃÈÚÆ å¯º Çìé» Ô¯ð íÆ ìÔ°å ÕîÆÁ» Ôé, ÇÜò¶º ÇÕ ×°ðìÅäÆ ÇñÖä Çò¼Ú Áô°¼èåÅ (ê³: AC@, ADH, EIH, EII), ÇÂÇåÔÅà ֯Üä 寺 Çìé» ÔÆ ØàéÅò» ÇìÁÅé ÕðÆ ÜÅäÅÍ ÇÜò¶º ÇÕ ×°ðÈ éÅéÕ ÁÅ×îé Õ¼å¶ çÆ ê¹³ÇéÁ» Áå¶ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ÃÅæÆ ìÅñÅ òð×ÆÁ» öñå ×¼ñ» çÅ êzÚÅð ÁÅÇçÍ Ã³êðçÅÂÆ Ç×ÁÅéÆÁ» ù ÇéîðåÅ ÃÇÔå ÔçÅÇÂå ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔË, ÇÕ ÃéÅåéÆ êzíÅò Áå¶ Õ³é ðÃÆ òÅñÆÁ» ë¯ÕÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ù Û¼â Õ¶, å¼å Ç×ÁÅé çÅ êzÚÅð ÕðéÅ, Áå¶ å¼å ÖÅñÃÅ ù ÇÂÔ ÃÈÚéÅ ç¶ å½ð Óå¶ ç¼Ã ðÔ¶ Ô», ÇÕ ÁÃñÆÁå Çò¼Ú ÇÕ³éÅ Õ°¼Þ éÕñÆ ðñÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ/ÔË, å¶ À°Ô íÆ ÇüÖÆ ç¶ îÔ»ðæÆÁ» ò¼ñ¯ºÍ êzîÅåîÅ ÇîÔð Õð¶ ܯ ÃÅù ÇüÖÆ ç¶ À°Î¼Ú¶ Áå¶ ÇéÁÅð¶ ÁÃÈñ» çÆ Ã¯ÞÆ Ô¯ò¶, ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì À°Î¼êð ôðèÅ Áå¶ ÇòôòÅà ԯò¶, ÖÅñÃÅ ê³æ çÆ Â¶ÕåÅ å¶ î÷ìÈåÆ ñÂÆ ïåéôÆñ ðÇÔ³ç¶ Ô¯Â¶ ÜÆòé ÃøñÅ ÕðÆÂ¶Í Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø çÅ ÇñÇÖÁÅ ÃzÆ ×°ðî¹ÇÖ êzÕÅô êó· Õ¶ ÁÅî ÇÃ¼Ö ìzÅÔîäòÅç ç¶ À°Ã ×ÇÔð¶ Ãî¹³çð Çò¼Ú ×ðÕ Ô¯ ÜÅò¶×Å, Çܼ毺 ÃÅù ×°ðÈ ÜÆ é¶ Õ¼ÇãÁÅ ÃÆÍ ÇüÖÆ å» ÇÂ¼Õ ÜÆòé-Ü»Ú ÔËÍ ÇÂà Çò¼Ú ñ×ÅÂÆÁ» ÁäÔ¯äÆÁ» êÅì³çÆÁ», éÅ Çéíäï¯×-Ô¼á Õð Õ¶ ÕÆåÆÁ» ðÃî», îé°¼ÖåÅ Áå¶ ÇüÖÆ å¯º çÈð Õðé òÅñÆÁ» ÔéÍ ÇÕö ù îÅðé ñÂÆ ÷ÇÔð ù Ö³â çÆ êðå Çò¼Ú Ü» Ö¹ðÅÕ Çò¼Ú ðñÅÀ°äÅ Ô°³çÅ ÔËÍ ÇÂö Õð Õ¶ ÔÆ ÃzÆ ×°ðî¹ÇÖ êzÕÅô Çò¾Ú Õ°¼Þ ×¼ñ» ìÅìå ×°ðìÅäÆ Áå¶ òÅð» íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ Çò¼Ú¯º íÆ ÔòÅñ¶ Çç¼å¶ ׶ Ôé, ܯ ÁÅî ÇÂéÃÅé çÅ îé à°³ìç¶ ÔéÍ ÇÂÃ ç¶ éÅñ éÅñ íÅÂÆ Ã³å¯Ö ÇÃ³Ø ÜÆ ç¶ ÕÇÔä î¹åÅÇìÕ ÒÃÅð Ãî¼×ðÆÓ Çò¼Ú ðÇñÁÅ 98

À°Ô ÒçÈÇôå îÅçÅÓ ÒÜ×·Å Ü×·ÅÓ Áå¶ ÒòÅð òÅðÓ ÇñÇÖÁÅ Ç×ÁÅ ÔË, ܯ ÃèÅðé ÇÃ¼Ö Õð ÔÆ éÔƺ ÃÕçÅ, Áå¶ ÇüÖÆ ÇòÚÅðèÅðÅ çÆ Çòð¯èåÅ Ô°³çÆ ÔË, ÇÜà éÅñ ë¯ÕÆÁ» ðÆå», âð, òÇÔî, íÇò¼ÖìÅäÆÁ», ÷Åå-êÅå, ù¼ÚÜÈá, êÇò¼åð-ÁêÇò¼åð òð×ÆÁ» îÅðÈ ð°ÚÆÁ» Ççñ Çò¼Ú ÃîÅèÆÁ» ñÅ Õ¶ ìËá ÜÅä×ÆÁ»Í ÇÜé·» é¶ ÇüÖÆ êzÚÅð çÅ ì¹ðÕÅ ÇÃðø ð¯÷Æ-ð¯àÆ çÆ õÅÇåð Ü» ñ°¼àä çÆ ÃÕÆî ÁèÆé êÅÇÂÁÅ ÔË, Ü» ÇÜÔó¶ ÇÃðø êÈÜÅ-çÕôäÅ (ç¶ Õ¶) éÅñ ùð×» çÆ ñÅñÃÅ Õðç¶ Ôé, À°é·» ù å» ì¶ô¼Õ ÃzÆ ×°ðî¹Ö êzÕÅô áÆÕ ñ¼×çÅ Ô¯ò¶, êð ÇÜÔó¶ ×°ðî¹Ö ÁÅê ×°ðìÅäÆ êó· Õ¶ éÅî, çÅé, ÇÂôéÅé çÆ ðî÷ ÃîÞç¶ Ô¯Â¶, îÆðÆ-êÆðÆ, ç¶ö-å¶ö, óå-ÇÃêÅÔÆ, í×åÆ-ôÕåÆ, ðÅÜ-Ü¯× òÅñÆ ÁòÃæÅ îÅäç¶ Ô¯Â¶, ÜÆòé-î¹Õå Ô¯äÅ ñ¯Úç¶ Ôé À°Ô ÒÃzÆ ×°ðî¹ÇÖ êzÕÅôÓ òÅñÆ ÒçÈÇôå Ãî¼×ðÆÓ éÅñ ÕåÂÆ ÃÇÔîå éÔƺ Ô¯ä×¶Í ******

ÃzÆ ×°ðî¹ÇÖ êzÕÅô ç¶ Õ°¼Þ ê§é¶ é§. ÇÜ¼æ¶ ÒçÈÇôå Ãî¼×ðÆÓ ç¶ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË : ×°ðçòÅð¶ çÅ ÇéôÅé ÃÅÇÔì ùéÇÔðÆ Ö³â¶ çÅ :Úðé» éÅñ î¼ÕÅ ë¶ðéÅ :Á³å Ã ×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÆ ç¶Ô éÔƺ ÇîñÆ :ìÅñ¶ é¶ Üéî ÃÅÖÆ ÇñÖÆ :ܯ×Å ÇÃ³Ø çÆ ðÅÖÆ :ׯⶠÁå¶ êËð ܯó Õ¶ îÈå¶ Áå¶ æ¹¼Õ¶ å» âð Çîච:×°ðÈ é¶ Çüֻ ù նû 寺 ëó· Õ¶ éðÕ» Çò¾Ú¯º Õ¼ãäÅ :í¶à ÕÆå¶ Á³ì» ù Çëð ÇìzÛ» éÅñ ܯó ç¶äÅ :ÇôÕÅð ÕÆå¶ ÜÆò» ù Çëð Ç÷³çÅ ÕðéÅ :ÕÆðåÆÁÅ ç¶ ÇêåÅ ù Çð¼Û ÜÈé 寺 Û°âÅÀ°äÅ :Á³Çîzå/êåÅÇôÁ» òÅñÅ ÇÚóÅ ÇÚóÆ ï°¼è :×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ çÅ Üéî Õ¼å¶ çÆ êÈðéîÅôÆ ù :×°ðÈ éÅéÕ ç¶ò ÜÆ ç¶ ÃÅæÆ îðçÅéÅ Áå¶ ìÅñÅ :99

A@ AH AI BB HA HA IA GG GG GG GH AF, BDD AH, EBH

BHE Û¶Õ» òÅñŠ׳×ÅÃÅ×ð :HG, EDB ÒÕËÓ çÆ Ü×·Å ÒÕ¶Ó ÕÇÔä Óå¶ åîÅÚÅ :H@, DEG èÈë, Õ°³í, Üñ, çÆòÅ, ÇØÀ¹ ÷ðÈðÆ :A@H, CHA ôðÅì ç¶ éÅñ éÅñ îÅà çÅ ì³èé :ABC, DGF ÇÂÕ ñ¼å íÅð Ô¯ Õ¶ ùÖîéÆ êó·éÅ :ABI, DDI ÚÅñÆ Ççé ×°ð î³åz, ÚÅñÆ Ççé îÈñ î³åz :ADC, DDA çòÅÂÆ éÔƺ òðåäÆ :ADE, BEF î¼ÛÆÁ» çÆ ðÆà Õð Õ¶ êÅäÆ Çò¼Ú åê ÕðéÅ :AEA, BDG ÃÇå×°ð» ç¶ êðå¼Ö çðôé :AEE, F@A Á½ð³×¶ ù ÃÇå×°ð» ç¶ çðôé» çÆ Ü×·Å èðåÆ Çò¾Ú å¶ó ÇçÃäÆ :EI î¼Öä ôÅÔ ñ°ìÅä¶ çÅ ÜÔÅ÷ :FB ÇìÁÅà Çò¼Ú¯º AC Ççé» ìÅÁç ×°ðìÅäÆ ç¶ ê³é¶ ù¼Õ¶ ÇéÕñä¶ :- FC ç¶×Ú¶ Çò¾Ú¯º ÃÈð ÇéÕñä¶ :FI å¶× çÅ òÅð Ú¼ñä 寺 êÇÔñ» ÇÃð èó éÅñ¯º Ü°çÅ Ô¯äÅ :G@ çÃî¶ô ÜÆ é¶ êÅäÆ íðçÆÁ» éÅð» çÆÁ» ×Å×ð» å¯óéÆÁ» :GC é½Ôð Çê³â îð¶ ÕìÈåð Ç÷³çÅ Õðé¶ :IC ùԶòÅ Çê³â Çò¼Ú ܳâ ù Çê¼êñ ÖŶ å» ÖÅñÃÅ ðÅÜ Ô¯ò¶ :IC Üñ Çò¼Ú Öó· Õ¶ åê ÕðéÅ :A@A îÅåÅ ÃÅÇÔì ç¶ò» ÇêÛñ¶ Üéî Çò¼Ú ðÅܶ Ãåóè çÆ èÆ ÃÆ :- A@A çÃî¶ô ÜÆ çŠدó¶ Ãî¶å üÚÖ³â ÇêÁÅéÅ :A@C BE Çìì¶ÕÆ ÇÃ¼Ö êÖ³âòÅç :A@G ê³Ü ÇêÁÅð¶ ê³Ü í×å» ç¶ ÁòåÅð Ãé :AAB î³×å¶ ù çÅé å¶ ê³ÛÆÁ» ù êÅäÆ :ABE åÆðæ íðîä :ABF ܳîç¶ ÃÅð Õ¼Û å¶ ÕóÅ êÅÀ°äÅ :ACA ç¯ ÃÅñ çÅ ×Ååð¶ ÇÕzêÅé, Ççé ðÅå òÅÇÔ×°ðÈ ÜÅê :ACB üåò¶º ÃÅñ ñ× Õ³éÅ ÇòÚÅð Õ¶ êÅá ÕðéÅ :ACE ìÅñ ñÆñÅ ÃîÅêå³ :ACH í±å íÇòÖ ç¶ ÜÅéäÔÅð¶ :ADG 100

í»ÇâÁ» çÆ ÜÈá êÆäÅ :AE@ Á³Çîzå ÛÕä Ã ÔÆ ÁÅåî-Ç×ÁÅéÆ Ô¯ ÜÅäÅ :AGG çÃî¶ô ÜÆ ò»× ÔÆ ìÅî·ä ç¶ áÅÕ°ð ð¯ó·é¶ :AHA ÚÅñÆ Çóػ é¶ ÚÅñÆ Ççé ÃòÅ-ÃòÅ ñ¼Ö îÈñî³åz ÕÆåÅ :B@E ðÇÔðÅà ê³Ü ×z³æÆ Áé°ÃÅð êó·éÆ ÔË :BA@ Ü¼æ¶ ç¶ ôìç ×ÅÇÂé Ã ð°¼Ö» 寺 ðà گäÅ å¶ ê³ÛÆÁ» é¶ ð°ÕäÅ :BD Á³Çîzå ç¶ä Ã çÃî¶ô ÜÆ é¶ ÃÆà ռà Õ¶ Ô¼æ Çò¼Ú ëó·¶ :BCB êáÅä» ù ôÔÆç Çç¼Ãä¶ å¶ êÅ×ñ Ô¯ Õ¶ Õ¼êó¶ ëÅóé¶ :BE@ çÇðÁÅ çÆ Û¼ñ çÅ êÅäÆ éÆò¶º æ» Ç×ÁÅ éÔÆ À°Î¼Ú¶ æ» Úó· Ç×ÁÅ:- BEA ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÇÕ¼ñÆ ëó· Õ¶ åê ÕÆåÅ :BF@ ùÖîéÆ Ã¹ä Õ¶ üê é¶ îð ÜÅäÅ :BFD ìÆìÆ ÜÆ çÆ ÇÂÔ òÇâÁÅÂÆ ÃÆ ÇÕ ôÅçÆ éÔƺ ÕÆåÆ :BFI ÁÖ³â êÅá Ã ÃêËôñ Ãî¼×ðÆ :BGA ÇÕðå éÅ Õðé ù ÃñÅÔ°äÅ :BGE ×°ðÈ Õ¶ ñ§×ð Çò¼Ú ÃÅèÈÁ» çÆ ê³×å Áñ¼× ñÅÀ°äÆ :CDE ÁðçÅà î×𯺠ÁÅðåÆ :CEB Û¶ îÔÆé¶ çÆÁ» ÃîÅèÆÁ» ñÅÀ°äÆÁ» :CEE ÃÇå×°ð ÕÆ ÕÅôÆ òÃä çÅ ëñ :CG@ ÇÃ¼Ö é¶ Á³ì ðÅÔ Çò¾Ú ÚÈê ñËäÅ å¶ ×°áñÆ ñË ÜÅäÅ :CH@ ùÖîéÆ êó·é éÅñ Ãí Ã¹Ö Çîñä¶ :D@B üå ÁÖ³â êÅá ÕðÅÀ°ä¶ :DAH ê³çð» ÁÖ³â êÅá ÕðÅÀ°ä¶ :DDD î¼è çÆ ÁðçÅÃ/ÕæÅ :DBA ùÚË ç¶ Áðæ ù¼Ú çÆ Ü׷ŠïÚäÅ Õðé¶ :DBC î¹ÕåÆ-ñÅóÆ ÇòÁÅÔ°äÅ :DBH îÔ¯Û¶ Õð Õ¶ ÇòÔñó ÃÅè» ù Ö¹ÁÅÀ°äÅ :DCD ÇîzåÕ ðÃî çÃò¶º î¹ÕÅò¶ :DDD îÅñÅ î³åz :DEG îéÆ ÇÃ³Ø ù óêðçÅÇ ÚñÅÀ°ä ù ÇÕÔÅ :DEH 101

ì¶éåÆ Ú½êÂÆ åÆð Ãå¼çzò å¼Õ òÆÚÅð¶ :DGA Á³Çîzå ÛÕÅÀ°ä Ã îÈñî³åz êÀ°óÆ Ãî¶å êó·ÅÀ°äÅ :DGA ôðÆðÕ êÇò¾åðåÅ :E@D ô³å» ç¶ ÇÂôéÅé Üñ éÅñ ðÅÜÆ Ô¯äÅ, ðÅܶ é¶ :EBC ÁÕÅñ Õ°àÆÁÅ, ×°ðÈÁ» ù ÁòåÅðÆ Çüè ÕðéÅ :EDC Û¼ìÆ ÁÖ³â êÅá êzÕÅô ÕðéÅ :EED Գà ÃîÅé ÇìzåÆ êÅäÆ Û¼â ç¹¼è ÛÕäÅ :EEE Ôð êÈðéîÅôÆ ù ÁÖ³â êÅá :EG@ ÕÛÇÔð¶ À°êð òÃå± éÔƺ êÅÀ°äÅ :EGG Ô¼æ Çò¼Ú åÆð ð¼ÖäÅ :EGG îÈñî³åz Ãñ¯Õ Ãî¶å :EIF ÁÖ³â êÅá å¶ ÁÅÃÅ çÆ òÅð ÇÂռᶠڼñä¶ :EIG ÇüÖ-ê³æ 寺 ò¼ÖðÆ îÇðÁÅçÅ æÅêäÆ :F@D ëðÆçÕ¯àÆ àÆÕÅ :FAG ×°ðÈ éÔƺ Ãׯº ÇÃ³Ø ðÖòÅñ¶ :FBC ÃòÅ ñ¼Ö òÅÇÔ×°ðÈ :FBD Üæ¶ ç¶ Çóػ ù ù¼Ö¶ çÆ îéÅÔÆ éÔƺ :FCA ÇÂÔ å¶Ü ùíÅÀ° å¶ ñóÅÕ¶ òÆ Ô¯ ÃÕç¶ Ôé :FCD ×÷Å ÕðéÅ/î³× ÖÅäÅ :FCD ÇÂÔ Ã³êðçÅÂÆ ðÆå ÔË å¶ Ã³êðçÅÂÆ Áðæ Õðé¶ Ôé :FD@, FDA ÃêåÅÇÔÕ êÅá :EFA, F@A Û¼åÆ Á¼ÖðÅ ÜÅê (îÔ»-î³åð) :GF, BFG, CBF ÇììÅé Úó·Õ¶ Ã¼Ú Ö³â ÇêÁÅéÅ :AGC, CII, EGI ê¼ÚÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÇÂռᶠêzÕÅô Õðé¶ :DAC, DAD, DAF (îÔÅåî ê³: DAI) óå-çðà ëñ :DC@, DCF, EBC Ã¼Ú Ö³â çðôé :AFF, CGI, EGC, EI@ ×°ðÈ ç¶ ÖÈÔ å¯º îÅôÕÆ êÅäÆ éÅ íðé ç¶äÅ Áå¶ ì¯ÕÅ êÅäÆ :- CAD, CBH ÔðÅ, ñÅñ, í×ò», ÃÈÔÅ ð³× ÇåÁÅ×äÅ :CBA, DGE ×°ðÈ ÔÇð ÇÕzôé ÜÆ Áå¶ ðÅî ðÅÇ ÜÆ çÆ êðÖ Ã î³Ü¶ ç¶ êÅò¶ Çò¼Ú 102

ÃÈÂÆ Ö¹¼íäÆ :ED Çìç¶ÔÆ àÕÃÅñƶ, ÕÅäÅ Ççú Õ¼ãäÅ, ×Ëð Á³ÇîzåèÅðÆ ç¶ Ô¼æ¯º êzôÅçÅ IC éÅ ÛÕäÅ :Ôð ð¯÷ îÈñî³åz çÆ CC îÅñÅ, Ü» ê³Ü ùÖîéÆ, Ü» BE Üê¹ÜÆ, Ü» ê³Ü ×z³æÆ, Ü» BE Ô÷Åð òÅÇÔ×°ðÈ î³åz ÜêäÅ Õð¯ :EGG, FAE êÅáÆ çÆ ÁêÇòåzåÅ Õð Õ¶ ð¯× éÅ ÔàäÅ å¶ À°Ã ð¯× ù ÁÅêä¶ À°Î¼êð ñË ñËäÅ :EH@ ×ðîÆ Ã ð¶å ç¶ Çà¼ì¶ å¶, á§ã Ã êÅäÆ Çò¼Ú åê Õðé ù ç¹¼Ö-ù¼Ö ÃîåÅ Çüè ÕðéÅ :F@A îÅåŠ׳×Å ÜÆ é¶ ìÅì¶ ì¹¼ãÅ ÜÆ êÅïº ê¹¼åð êzÅêåÆ çÅ òð ÇñÁÅ : CA, CF ÃòÅ ñ¼Ö Üê¹ ÜÆ :DI, ABC, AEB, AEC, BBG, DBB, DDI, EII, F@A, F@C, FB@, FBA Û¼åÆ ñ¼Ö îÈñî³åz :- DH, ABC, ABH, ABI, DDI, F@A, FAI, FB@, FBD ׯdzçòÅñ Üê¹ÜÆ êÅá Õð Õ¶ Ú¹ðÅÃÆ Õ¼àäÆ :- ABG, CDF, EDA, FAI ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì Çò¼Ú¯º òÅÕ ÁÅêäÆ Ç¼ÛÅ Áé°ÃÅð ñËäÅ :AC@, ADH, BCF, EIH, EII, FAE ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ í¯×-À°êz³å Çëð Üê¹ÜÆ ÷ðÈðÆ :- AH@, BHB, CHC ê¼ÚÆ Ççé î¯é èÅðé ÕðéÅ :AHA, BEC, BGG, CEF, D@C, DDA îÈñî³åz çŠóêà ñÅÕ¶ êÅá ÕðéÅ :- B@D, CFB,á CFC, DF@, EHD, F@D, FAB ù³çð ÇÃ³Ø ù AIAD ÂÆ: ÇòÚ ÕéÖñ ÇòÖ¶ BDC ÃÅñ ç¶ Ã³å éÅñ ÇîñÅê :BCA A@A ÁÖ³âêÅá Õðé¶ :- BGE, DCF, DD@, DFC, DFE, FBA, FCF êÅá ùéä î×𯺠ÇìzÕåÆÁ» é¶ åé ç¶ ìÃåz ñÅÔ°ä¶, Õ°àÆÁÅ êÅÀ°äÆÁ», ìéòÅà ñËäÅ :BHB, BHF ×°ð-ôìç çÆ ÇòÁÅÇÖÁŠ寺 êÇÔñ» Õ¼ÚÆ ìÅäÆ òÅñÅ î³×ñÅÚðé ÷ðÈðÆ :EGD Ç×ÁÅéÆ Ã¹³çð ÇÃ³Ø ñÂÆ éÅî ç¶äÅ: î¹ðÅð¶, ÃzÆ Ã³å, çÆé ÇçÁÅé,

×°ÃÅÂƺ, ùÁÅîÆ, Á³åðÜÅîÆ, ÔÇð óå, óå Á×Åè ÁêÅð, óå 103

ÇÃðåÅÜ, ÁÕÅñ-ðÈê, êzí±, éÅæ, ÃÅÂƺ, ÔÇðÜÆ, îÇðÁÅçÅ êzô¯åî, ùÁÅîÆ :- CDF, CEE, CGH, CIH, DCE, DCF, DDB, DAA, DCC, DEC, DEI, DIF, E@A, EAI, EB@, ED@, EHC, EIC @@@

AE. Õñð¹ Ö¶å¹ ñË ÕÈó¹ ÜîÅÇÂÁÅ... Ôð ÇÃ¼Ö çÅ Áå¶ Ôð ÇÂ¼Õ ÇÃ¼Ö Ã³ÃæÅ çÅ, ÇÂÔ èÅðîÕ ëð÷ ìäçÅ ÔË ÇÕ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ À°êç¶ô» ù ×°ðìÅäÆ Çò¼Ú¯º êó·¶, ÃîÞ¶, ÇòÚÅð¶, Çëð ÇÕå¶ Ã³×å å¼Õ ê¹ÚÅä çÆ Õ¯Çôô Õð¶Í ÇìÔåð ÇÂÔ ÔË ÇÕ ôz¯îäÆ Õî¶àÆ ÁÇÜÔ¶ îÅÇÔð ÇÃ¼Ö ÇòçòÅé» çÅ, ÇÂ¼Õ ì¯ðâ ìäÅò¶Í ÇÃ¼Ö èðî éÅñ óì³èå Ôð¶Õ ÇÕåÅì À°é·» ò¼ñ¯º êÅà ÕÆåÆ Ô¯ÂÆ ÔÆ êzîÅäÆÕ î³éÆ ÜÅò¶Í ìç ÇÕÃîåÆ éÅñ ÁÇÜÔÅ éÔƺ ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ Ôð ÇòÁÕåÆ ÁÅêäÆ îéîð÷Æ éÅñ ×°ðìÅäÆ ç¶ Áðæ Õð ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂÇåÔÅà ù å¯ó îð¯ó Õ¶ ê¶ô Õð ÇðÔÅ ÔËÍ 104

Õ¯ÂÆ ê¹¼Ûä òÅñÅ éÔƺ ÔËÍ Ãׯº ÃÅⶠÜæ¶çÅð å¶ ñÆâð ñ¯Õ À°é·» â¶ÇðÁ» àÕÃÅñ» Çò¼Ú ÜÅ Õ¶ Çåé·» çÆ êzóÃÅ ç¶ ê¹ñ ì³é· ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ÇêÛñ¶ ñ§î¶ Ã 寺 çîçîÆ àÕÃÅñ ìÅð¶ ê¶åñÆ ÇÜÔÆ ÜÅäÕÅðÆ ÃÆÍ Ã³é AIHC-HD Çò¼Ú ìÅìÅ ÜðéËñ ÇÃ³Ø çÆ Úó·å Ã À°é·» éÅñ î¹ñÅÕÅå» çÅ ÁòÃð íÆ ÇîÇñÁÅÍ ÓHD çŠؼñÈÕÅðÅ òÅêðé 寺 ìÅÁç àÕÃÅñ Çëð ÚðÚÅ Çò¼Ú ðÔÆÍ ÇÂé·» ç¶ êzÚÅðÕ» ù Ãà¶Ü» Óå¶ ì¯ñÇçÁ» ÕæÅ ÕðÇçÁ» íÆ Ã¹ÇäÁÅÍ ÇÂÔ ñ¯Õ Õ¶òñ Á³é·Æ ôðèÅ çÆÁ» ×¼ñ» ÔÆ Õðç¶ Ççö, Ç×ÁÅé åðÕ å¯º ÖÅñÆÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ ÇòÚÅð ÕðéÆ ÚÅÔ¶ å» îðé îÅðé Óå¶ À°åð êËäÅ, ÇÂé·» çŠùíÅ ÔËÍ î¶ð¶ Ãéî¹¼Ö Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø çÆ ÇñÖÆ ê¹ÃåÕ ÒÒ×°ðìÅäÆ êÅá çðôéU êÂÆ ÔËÍ ÇÂÔ íÅÂÆ ÇÕðêÅñ ÇÃ³Ø ÜòÅÔð ÇóØ, îÅÂÆ Ã¶òÅ Á³ÇîzåÃð ò¼ñ¯º AIFI Çò¼Ú ÛêÆ ÃÆÍ ÇÂö ê¹ÃåÕ Çò¼Ú¯º ×°ðîÇå 寺 À°ñà Ãî¼×ðÆ êÅáÕ» ç¶ ÃÅÔîä¶ ð¼Ö ÇðÔÅ Ô»Í ìÂÆ ÇÕò¶º ÇÂÔ ñ¯Õ óåÇ×ðÆ çÅ ñ¶ìñ ñÅ Õ¶, í¯ñÆ ÇÃ¼Ö Ã³×å ù Õ°ðÅÔ¶ êÅ ðÔ¶ ÔéÍ ×°ðìÅäÆ ç¶ öñå Áðæ Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÕðÅîÅåÆ ì¶-ÇÃð êËð çÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ×°ðÈ Øð Çò¼Ú ذöóÆÁ» ÜÅ ðÔÆÁ» ÔéÍ ÁÇÜÔÆÁÅ ê¹ÃåÕ» êó· Õ¶, ÇÂéÃÅé çÅ ÜÆòé ÇÕÔ¯ ÇÜÔÅ Ô¯ò¶×Å? ÇéÁÅð¶ ÖÅñö ù ÇÂÔ ÇÕà ìzÅÔîäÆ çñçñ Çò¼Ú ù¼à ðÔ¶ Ôé, ÕçÆ ÇÕö é¶ Ã¯ÇÚÁÅ å¼Õ éÔÆºÍ Çüֻ Çò¼Ú îÅðÈ Ô¼ç å¼Õ Õðî ջ⻠ù çÅõñ Õðé òÅñ¶ ÇÂÔÆ ñ¯Õ ÔéÍ ì¯çÆ òÅñ¶, è¯åÆ òÅñ¶, ìzÅÔîä» çÅ ðÈê ìçñ Ç×ÁÅ, նû ÜÈó¶ òÅñ¶ ìzÅÔîä, ÕÛÇÔð¶ òÅñ¶, Ú¯ÇñÁ» òÅñ¶ ìzÅÔîä, å°ÔÅù æ¯Õ Çò¼Ú Çîñ ÜÅä׶, Çռ毺? àÕÃÅñ Çò¼Ú¯ºÍ ÁÅÀ° ÇÂé·» çÆ ê¹Ãå¼Õ Çò¼Ú¯º ×°ðîÇå 寺 À°ñà ÕÈó Ãî¼×ðÆ ç¶ Ö¹¼ñ¶· çðôé çÆçÅð¶ ÕðƶA. Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ܯ Õ°¾Þ ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË êó·¯- ÕðåÅ-ÒÒÃzÆîÅé, ê³æ ðåé, Çò¼ÇçïÅ îÅðå³â, óå, Ç×ÁÅéÆ, ×°ðìÚé ÇóØ, ÜÆ, ÖÅñÃÅUÍ ÔË éÅ ÇéðîÅäåÅ çÆ ÇÃÖð, Á¼á Çòô¶ôä ÁÅêä¶ éÅî éÅñ Ö¹ç ÔÆ ñÅ ñÂ¶Í Çò¼ÇçÁÅ îÅðå³â çÅ Áðæ ÔË Ç×ÁÅé çÅ ÃÈðÜÍ ÃÈðÜ éÅñ¯º ò¼è ÚÅéä ÇÕö çÅ éÔƺ, å¶ ÇÂé·» éÅñ¯º ò¼è Ç×ÁÅé ÇÕö çÅ éÔƺ, ÔË éÅ? A B. ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ ÇêåÅ, îÇÔåÅ ÕÅñÈ çÅ íÆ ÁÅêäÆ 105

C.

D. E. F.

G. H. I. A@. AA. AB. AC. AD. AE.

ÇñÖå ×°ðìÅäÆ Çò¼Ú Ç÷Õð éÔƺ ÕÆåÅÍ À°Ô Ãðì ÇÃzôàÆ çÅ ÕðåÅ, ûÞÅ ÇêåÅ ÁÕÅñ ê¹ðÖ ù î³éç¶ ÃéÍ ðÅî Ú³çð ç¶ ê¹¼åð Õ°ôÈ éÅñ À°é·» ÕçÆ ÁÅêäÆ Ã»Þ éÔƺ çðÃÅÂÆ, êð àÕÃÅñƶ ×°ðÈ éÅéÕ ù Õ°ô çÆ Á½ñÅç ×ðçÅé ðÔ¶ ÔéÍ A ÃÅðÆÁ» ÇñÖå» Çò¼Ú (ìÅñ¶ 寺 ÇÃòŶ) ×°ðÈ éÅéÕ çÅ Üéî ÇòÃÅÖ çÅ ÔÆ ÇñÇÖÁÅ ÔË (Ãî¶å íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø çÆ Üéî ÃÅÖÆ ç¶, ÕÆ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø òÆ öñå Ôé?) êð àÕÃÅñƶ Õ¼åÕ çÆ êÈðéîÅÃÆ ñÂÆ ìÇܼç Ôé, ÇÕÀ°º? I ×°ðÈ Á³×ç ÃÅÇÔì ÜÆ ù ðÅîÚ³çð ç¶ íðÅ, ñÛîä ç¶ ì¶à¶, å¼Ö ç¶ ÖÅéçÅé éÅñ ܯó Çç¼åÅ Ç×ÁÅ, ÇÕÀ°º? A@ ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ ðÅî ç¶ íðÅ, íðæ ç¶ ê¹¼åð í¼ñä çÆ ì³Ã Çò¼Ú¯º êËçŠԯ¶ ÇñÖ îÅÇðÁÅ, ÇÕÀ°º? AA ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ ñÀ± ç¶ ê¹¼åð, ÕÅñ ðŶ çÆ ì³Ã Çò¼Ú¯º Ãé, ÇÕò¶º êåÅ ñ¼×Å? ÃìÈå? Á¼×¯º ÃÅð¶ ×°ð ÇòÁÕåÆÁ» ù ÇÂö ïãÆ ì³Ã éÅñ é¼æÆ Õð Çç¼åÅÍ AB ×°ðÈ ÔÇð ðÅÇ ÜÆ ç¶ Á¼á ÇòÁÅÔ Ô¯Â¶ ÇñÖ îÅÇðÁÅ, ÇÕÀ°º? AE ×°ðÈ å¶× ìÔÅçð ÜÆ é¶ ×°ð×¼çÆ Çç¼ñÆ å¯º í¶ÜÆ-ÇÕò¶º? (ÇÂÇåÔÅà 寺 üÖä¶) AH ÖÅñÃÅ ê³æ çÃî êÅåôÅÔ é¶ ÚñÅÇÂÁÅ? (êÇÔñ¶ 齺 ×°ð ÇòÁÕåÆ Çëð ÕÆ Õðç¶ ðÔ¶?) éÅéÕ Çéðîñ ê³æ ÚñÅÇÂÁÅ? çÅ ÕÆ Ü°ÁÅì ÔË? AI íÅÂÆ çÇÂÁÅ ÇÃ³Ø (ÇêÁÅðÅ) ñÀ± ç¶ ÁòåÅð Ãé? AI íÅÂÆ èðî ÇÃ³Ø (ÇêÁÅðÅ) è³éÅ ÜÆ ç¶ ÁòåÅð Ãé? AI íÅÂÆ ÇÔ³îå ÇÃ³Ø (ÇêÁÅðÅ) Úå°ðí°ÜÆ ç¶ ÁòåÅð Ãé? (Õñêå Úå°ðí°ÜÆ) AI íÅÂÆ î¯ÔÕî ÇÃ³Ø (ÇêÁÅðÅ) éÅîç¶ò ÜÆ ç¶ ÁòåÅð Ãé? AI íÅÂÆ ÃÅÇÔì ÇÃ³Ø (ÇêÁÅðÅ) ÃËä ÜÆ ç¶ ÁòåÅð Ãé? AI îÅÂÆ Ã¶ò» ÒÒêåÆ ìzåÅ ôÕåÆU çÆ òð寺 Õð Õ¶, Ôð ð¯÷ ÕÅì¹ñ 寺 ׯdzçòÅñ öòÅ Õðé ÁÅÇÂÁÅ ÕðçÆ ÃÆ? (À¹Ô À¹æ¯º ÔÆ ôÕåÆ éÅñ öòÅ ÇÕÀ°º éÔƺ ÕðçÆ ÃÆ?) AB 106

AF. ÇÂ¼Õ ìÆìÆ çÅ êåÆ îð Ç×ÁÅ, À°Ã êåÆìzåÅ ôÕåÆ òðå Õ¶ ÃÈðÜ Úó·é¯º ð¯ÕÆ ð¼ÇÖÁÅ Ü篺 í×òÅé é¶ êåÆ ÜÆòå ÕÆåÅ å» ÔÆ ÃÈðÜ Úó·é Çç¼åÅ? BB AG. ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ñÅñ ð³× ç¶ Õêó¶ êÅÀ°ä 寺 îéÅÔÆ ÕÆåÆ ÔËÍ ÇÂÔ àÕÃÅñÆ ÕÇÔ³ç¶ ÔéÍ êð ×°ð ë¹ðîÅé å» ÇÂÔ ÔË éÅ îËñÅ éÅ è¹³çñÅ éÅ í×òÅ éÅ ÕÚ¹¨ éÅéÕ ñÅñ¯ ñÅñ ÔË ÃÚ¶ ðåÅ ÃÚ¹¨ (A@HI) BC AH. îÈñ î³åð (î³×ñ) éÅéÕ Ô¯ÃÆ íÆ ÃÚ¹ å¼Õ ÔË, (öñå, ÇÂÔ ×°ð êzÃÅÇç å¼Õ ÔË, ÁÅÇç ÃÚ Ãñ¯Õ ÔË) BD AI. Ü篺 ì¼ÚÅ ×ðí Çò¼Ú Ô¯ò¶ å» ÇÂÔ Çòô¶ô ôìç êó·é éÅñ ð¼ÇÖÁÅ Ô ° ³ ç Æ ÔË? (îéîå) BE B@. îðÅÜ Çê³â (Ç÷ñ·Å ìÇá§âÅ) ÇòÖ¶ íÅÂÆ ÜËç ÇÂà Õð Õ¶ ìÔ°åÅ ìñòÅé ÃÆ, ÇÕÀ°ºÇÕ îÅåÅ é¶ ô¶ð çÅ ÁÕà êÅäÆ Çò¼Ú ò¶ÇÖÁÅÍ Ãò¶ð¶ ù¼åÆ À°Î¼áä òÕå ÃÈðÜ î¼æ¶ ñ¼×Å? (òÅÔ! ÇÕ¼âÅ ÞÈá Çëð å» ÜÅéòð ÔÆ Ü³îäÅ ÚÅÔÆçÅ ÃÆ)Í BE BA. ÜËç éÅî¶ ÇÃ¼Ö å¶ ÕÅñ¶ Ö» é¶ òÅð ÕÆåÅ, å» Û¶ò¶º êÅåôÅÔ é¶ ÕðÅîÅåÆ ôÕåÆ éÅñ òÅð ð¯Õ ÇñÁÅ? (ÕðÅîÅå éÅñ ×°ðÈ ÜÆ é¶ ç¹ôîä» ù îÅÇðÁÅ ÇÕÀ°º éÔƺ?) BE BB. ìÅìŠù³çð ÇÃ³Ø ç¶ ÇêåÅ ÖÜÅé ÇÃ³Ø ê¹¼åð çÆ êzÅêåÆ òÅÃå¶ Ôð ð¯÷ ÇÂ¼Õ êËð Óå¶ Öñ¯ Õ¶ ùÖîéÆ ÃÅÇÔì çÅ êÅá ÕÇðÁÅ Õðç¶ Ãé å» Ã¹³çð ÇÃ³Ø çÅ Üéî Ô¯ÇÂÁÅ (êÅÖ³â Õðî éÅñ?) BF BC. ÖÜÅé ÇÃ³Ø çÆ êåéÆ Ã¹³çð ÇÃ³Ø çÆ îÅåÅ, ê³ÞÆ êÅá Üê¹ÜÆ ç¶ ð¯÷ÅéÅ ÕÇðÁÅ ÕðçÆ ÃÆ? (îéîå) BF BD. ù³çð ÇÃ³Ø ç¶ Üéî òÕå ÚÅñÆ êÀ°óÆÁ» Áé§ç ÃÅÇÔì çÆ ÕÆðåé ÕÆåÅ, ÇÂÔ Ô°Õî åÆܶ êÅåôÅÔ çÅ ÔË? (ÃìÈå ç¶ Ãկ׶? àÕÃÅñÆÁ» 107

BE.

BF. BG.

BH. BI. C@. CA. CB. CC.

CD. CE. CF. CG.

çÆ îéîå ÔË) BG ù³çð ÇÃ³Ø ç¶ Üéî òÕå, Øð Çò¼Ú êÅá ðÖÅÇÂÁÅ, ì¼Ú¶ ù î¼æÅ ÇàÕÅÇÂÁÅ, éÅî ð¼ÇÖÁÅ, Çëð î» çÅ ç¹¼è ÇêÁÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ? (ò¶ÖÆ Úñ¯, Çìé» ÇÃð êËð ç¶ À°êç¶ô) BG ù³çð ÇÃ³Ø ù ܳîäÃÅð óêÈðä ÃÇÔÜ êÅá ùäÅ Õ¶, ÚÅñÆ Ççé» Çò¼Ú í¯× êÅÇÂÁÅ? (ÁäÔ¯äÆ ×ñ) BG ÁÖÅó¶ Çê³â ÇÂ¼Õ êzòÅð ç¶ ì¼Ú¶ îð Ü»ç¶ Ãé, ÇÂ¼Õ ÇÃ¼Ö é¶ ÇÕðêÅé çÅ Á³Çîzå ÛÕÅÇÂÁÅ ì¼Ú¶ ù Üéî ç¶ Õ¶ îÅåÅ îð ×ÂÆ ì¼ÚÅ éÔƺ îÇðÁÅ ? (òÅð¶ òÅð¶ ÜÅÂƶ ÁÕñ ç¶) BH ì¼Ú¶ ç¶ Üéî òÕå çÅÂÆ ÇüÖäÆ ÔÆ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË? (àÕÃÅñƶ Ô°ä ÕÆ Õðç¶ Ôé? ÕÆ ÔÃêåÅñ» Çò¼Ú éÔƺ Ü»ç¶?) BH éÅðç î¹éÆ é¶ GE Ô÷Åð ÃÅñ Çò¼ÇçÁÅ êó·Æ? (ò¼âÅ ×ê½óÅ) C@ ò¶ç ÇòÁÅà Ç×ÁÅð» Ô÷Åð ÃÅñ åê ÕðçÅ ÇðÔÅ? (×ê½óÅ) CB Ãå¶ ìñò³â ù Áå¶ í¼à» ù Õ»ôÆ ç¶ ìzÅÔîä» ò¼ñ¯º ÃðÅê ÇîÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ? (دð êÅê ÇñÖ îÅÇðÁÅ) CC ÁÅÃÅ ÕÆ òÅð ìÅäÆ HD ç¶ ×¶ó Çò¼Ú¯º Õ¼ãçÆ ÔË? (å¶ Ô¯ð ìÅäÆ ÕÆ ÕðçÆ ÔË?) CD ùÖîéÆ ÃÅÇÔì ç¶ BD Ô÷Åð Á¼Öð Ôé, Ú½òÆ Ø³ÇàÁ» ç¶ BD Ô÷Åð ùÁÅà Ôé, Ú½òÆ ÁÃàêçÆÁ» Ôé, ÇÂà åð·» êÅá Õðé éÅñ Ú½òÆ Ô÷Åð ùÁÅà Ãøñ Ô°³ç¶ Ôé? (ÕÆ ÃÅðÆ ×°ðìÅäÆ Ç¼ÕÃÅð éÔƺ ÔË) CD èðÈ í×å é¶ CF@@@ ÃÅñ å¼Õ Áà¼ñ ðÅÜ ÕÆåÅ? (ê½ðÅäÕ ÕæÅò» ç¶ ×¼ê» çÅ ÇÂ¼æ¶ ÕÆ Õ³î?) CF ëðÆç ÜÆ ç¶ î¹Ã¼ñ¶ ԶỠô¼Õð, Ö³â, ÇîôðÆ ç¶ ã¶ð ñ¼×¶ ò¶Ö¶? CF ìÅìÅ ëðÆç ÜÆ, ìÅð» ÃÅñ å¼Õ ܳ×ñ» Çò¼Ú åê Õðç¶ ðÔ¶, ê¼å¶ Ö»ç¶ ðÔ¶Í (?) CF ëðÆç ç¶ ÜȳÁ» êË ×ÂÆÁ», îÅåÅ é¶ Õ¼ãÆÁÅ, ê¼å¶ ÖÅ䯺 ð¯ÇÕÁÅ? (ò¼âÅ ÁêzÅè) CF 108

CH. ëðÆç é¶ å¶ð» ÃÅñ ÖÈÔ Çò¼Ú ñàÕ Õ¶ åê ÕÆåÅÍ (ëðÆçŠܳ×ñ ܳ×ñ ÇÕÁÅ íòÇÔ òä Õ³âÅ î¯óÇÔ¨ ÇÂà çÅ ÕÆ Õð¯×¶?) CF CI. ëðÆç é¶ ìÅð» ÃÅñ å¼Õ ÕÅá (ñÕóÆ) çÆ ð¯àÆ Çã¼â éÅñ ì³é·Æ ð¼ÖÆ? CF D@. ÇÂ¼Õ ê³âå ÃðÅê ÕÅðé Õ»ôÆ Çò¼Ú Õ°¼åÅ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ À°Ã çÅ ÃðÅê Õ¼ÇàÁÅ? CI DA. èðîðÅÜ Ö¹ç ï°Çè¼ôàð çÅ ÇÂîÇåÔÅé ñËä ÁÅÇÂÁÅ? (ÕñêäÅ) D@ DB. ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ Õ¯ñ ÇÂ¼Õ ×¯ÔÜ ÕæÅ òÅñÆ ×°êå ê¯æÆ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÆ ÃÆ? (Õ¯ÂÆ ê¯æÆ éÔÆ ÃÆ) DA DC. AFII çÆ ÇòÃÅÖÆ å¯º êÇÔñ» ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ å¶ð» îÔÆé¶ å¼Õ ÇÂÕ»å òÅà Çò¼Ú ðÔ¶ À°µæ¶ Õ¯ÂÆ ÃðÆð éÔƺ ÜÅ ÃÕçÅ ÃÆ? (àÕÃÅñÆÁ» ù ÕÆÔé¶ ç¼ÇÃÁÅ? ÇéðÆ ÕñêäÅ) DB DD. íÅÂÆ çÇÂÁÅ ÇÃ³Ø çÅ ÃÆà ռà Õ¶ çÃî êÅåôÅÔ é¶ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì Á¼×¶ í¶ºà ÕÆåÅ? DC DE. íÅÂÆ èðî ÇóØ, ÇÔ³îå ÇóØ, î¯ÔÕî ÇóØ, ÃÅÇÔì ÇÃ³Ø ç¶ ÇÃð Õ¼à Õ¶ ×°ðÈ ×z³æ ÜÆ Á¼×¶ í¶ºà ÕÆå¶, ׯÔÜ ê¯æÆ Çò¼Ú ÇñÇÖÁÅ ÔË (éŠׯÔÜ ê¯æÆ ÔË éÅ Õ¯ÂÆ ÃìÈå ÔË) DE DF. íÅÂÆ ÇÔ³îå ÇÃ³Ø ù ÇêÛñ¶ Üéî çÅ ôðÅê ÇîÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, ð¼ì é¶ ÇÕÔÅ ÃÆ, åËù çÃî¶ ÜÅî¶ Çò¼Ú ÁÅ Õ¶ ÇÃð ñË Õ¶ î¹ÁÅø Õð»×¶ (íÅÂÆ ÇÔ³îå ÇÃ³Ø çŠدð ÁêîÅé) DE DG. ÇÂé·» ê³Ü» ç¶ ÇÃð Õ¼à Õ¶ À°Î¼êð Á³Çîzå ÇÛóÇÕÁÅ, ÇÜÀ°ºç¶ ÕÆå¶ ÒÒéò¶º ÇÃð À°µ× ê¶U (òÅÔ òÅÔ) DE DH. ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÇÚóÆ ÇÚó¶ ù Á³Çîzå êÅ Õ¶ ç¶ Çç¼åÅ, À°Ô êÆ Õ¶ ñóÇçÁ» æ»Â¶ îð ׶ (?) DF DI. ×°ðìÖô ÇÃ³Ø éÅîÆ ÇÃ¼Ö ç½ó Õ¶ îÅåÅ ÜÆ ù üç ÇñÁÅÇÂÁÅ, À°é·» ÁÅ Õ¶ êåÅö êŶ, å» Á³Çîzå ô»åÆ çÅÇÂÕ ìÇäÁÅ? (îåñì ÇÕ ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ÜÆ å¯º öñåÆ Ô¯ ×ÂÆ ÃÆ? îÅåÅ ÜÆ é¶ çð°Ãå ÕÆåÆ?) DF E@. ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ÇÕÔÅ- Á³Çîzå ò¼à¶ ÕÆ ÇçÀ¹×¶? ÃÇå×°ðÈ é¶ ÇÕÔÅ 109

EA.

EB. EC. ED.

EE. EF.

EG. EH.

EI.

F@. FA.

Ãðì³Ã òÅð ÇçÁ»×Å (ÕÆ ÇÂÔ ÃðÅê éÔƺ ÔË? ܶ ÇêÁÅð¶ ÇÂÔ î³×» éÅ ð¼Öç¶ Çëð ÃÇå×°ðÈ é¶ Ãðì³Ã éÔƺ òÅðéÅ ÃÆ?) DG ê³Ü» ÇêÁÅÇðÁ» ÇÕÔÅ ÇÜò¶º ðÅî Ú³çð é¶ ì»çð» ù òÇâÁÅÂÆ Çç¼åÆ ÃÆ, À°Ã¶ åð·» ÃÅù îÅä ç¶ ðÔ¶ Ô¯? (ì»çð» òð×Æ òÇâÁÅÂÆ Çè¼ÕÅð ÔË, Ãî¹¼Ú¶ ÇÃ¼Ö ê³æ çÆ ì¶ÇÂ÷åÆ ÕÆåÆ ÔË) DG Á³Çîzå ìäÅÀ°ä ñÂÆ Üñ çÇðÁÅ Ü» ÖÈÔ çÅ ÔÆ òðåäÅ, éñÕ¶ çÅ éÔÆºÍ ÇÕÀ°º? DI Á³Çîzå ÇåÁÅð Õðé ò¶ñ¶ ê³Ü ÇêÁÅð¶ ìÅäÆ êó·é, ÁÇíñÅÖÆ ÇÃ³Ø òÅÇÔ×°ðÈ î³åð çÅ ÜÅê Õðç¶ ðÇÔä (ìÅäÆ ÇÕÀ°º éŠùäé?) EB ê³Ü ÇêÁÅÇðÁ» çÆÁ» ç¼Ã Á¼Ö», ç¼Ã ×°ðÈÁ» çÅ êzåÆÕ Ôé, ç¼Ã Ô¼æ íÆ ç¼Ã ×°ðÈÁ» çÅ êzåÆÕ î³éÆç¶ ÔéÍ (ÇåÕóîìÅ÷Æ) EB Ú½êÂÆ- åÆð Ãå çzò ×z³æ ùèÅðÅ å¼Õ êó·éÆ ÷ðÈðÆ ÔË? (îé Øóå) EB Á³Çîzå ÁÇíñÅÖÆÁ» Çò¼Ú¯º ܶ êÇÔñ» ÇÕö çÅ Áé§ç ÕÅðÜ éÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ò¶ å» ç¹ìÅðÅ ñÅò» êó· Õ¶ Áé§ç ÕÅðÜ ÕðéÅ (ܶ ܯóÆ ç¶ Øð ì¼Ú¶ êËçÅ Ô¯ ׶ Ô¯ä å» ÕÆ ÕÆåÅ ÜÅò¶? ܶ êÇÔñ» ÇòÁÅÔ öñå ÔË, Çëð å» ì¼Ú¶ íÆ Ü³îä¶ öñå ÔéÍ Çüֻ ù êÅÖ³âÆ ìäÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔË) ED îÈñ î³åð éÅéÕ Ô¯ÃÆ íÆ ÃÚ¹ å¼Õ êó·éÅ, òðéÅ ëñ éÔƺ Çîñ¶×Å? EF ÕñÕ¼å¶ Çò¼Ú ÇÂ¼Õ ÃÅè é¶ Õ¼ÚÆ å³ç éÅñ ÇÃ¼Ö ù îÅðéÅ ÚÅÇÔÁÅÍ ÇÃ¼Ö é¶ îÈñ î³åð êÇó·ÁÅ å¶ ÃÅè çÆ ÔÆ î½å Ô¯ ×ÂÆ? (Çüֻ ç¶ ç¹ôîä» ù îÈñ î³åð êó· Õ¶ ÇÕÀ°º éÔƺ îÅðç¶?) EF îðçÅé¶ ù êÅäÆ Çò¼Ú â°¼ìç¶ ù ìÚÅÀ°ä ÇÔ¼å òÅÇÔ×°ðÈ î³åð Çç¼åÅ, î³åð êó· Õ¶ îðçÅéÅ êÅäÆ å¶ à°ðé ñ¼× ÇêÁÅ (òÅÇÔ×°ðÈ î³åð ×°ðÈ éÅéÕ é¶ éÔƺ ìäÅÇÂÁÅ, ÕÆ àÕÃÅñƶ Ô°ä êÅäÆ å¶ à°ð ÃÕä׶?) EG Á³×ð¶÷» é¶ ñ¼Ö» ð°ê¶ ÖðÚ Õð Õ¶ ×°ðìÅäÆ Çò¼Ú ÇîñÅòà ÕðòÅÂÆ, å» ÔÆ åÅÕå ؾà ×ÂÆ ? EG òÅÇÔ×°ðÈ î³åð ÚÅð Ü°×» ç¶ ÚÅð ç¶òÇåÁ» ç¶ éÅî 寺 ÇñÁÅ ÔË? (×°ðìÅäÆ Ü°×» ç¶òÇåÁ» ù éÔƺ î³éçÆ) EG 110

FB. Áé§ç ÃÅÇÔì ÚÅñÆ êÀ°óÆÁ» Çå³é òÅðÆ êó·é å¶ Çì×ó¶ ÕÅðÜ ðÅà ÁÅ Ü»ç¶ Ôé? (å°Ãƺ ê³æ çÆ Çì×óÆ ÃòÅð ñÀ¹Í) EI FC. ×°ðÈ Á³×ç ÃÅÇÔì ê¹ðÆ Çò¼Ú ׶, À°µæ¶ À°é·» ù ÕÅñ¶ îÈ³Ô òÅñ¶ ñ¯Õ Çîñ¶, ×ðçé» Çò¼Ú ÇÕ¼ñ á°Õ¶ ԯ¶ ñ¯Õ Çîñ¶, ÃÈð» ç¶ îÈ³Ô òÅñ¶ ñ¯Õ ò¶Ö¶, ÇêÛ»Ô ù îȳԻ òÅñ¶ ò¶Ö¶, ñóÕÆÁ» ÁÅçîÆÁ» çÅ îÅà ò¼ãò¼ã Ö»çÆÁ» ò¶ÖÆÁ»? F@ FD. Ô³ÕÅð ÕÅðé ù³é ÃîÅèÆ òÅñ¶ ñ¯Õ Ã¼Ú Ö³â Çò¼Ú¯º Õ¼ã Çç¼å¶ Ü»ç¶ Ôé, Ã¼Ú Ö³â Çò¼Ú ïçð° çÅ êÅá Ô°³çÅ ÔË ? FA FE. ÇÂ¼Õ ÁÅÜóÆ à°ðçÅ ÇëðçŠïÇÔñ¶ çÅ êÅá ÕðçÅ ÃÆ, ÇÂö ÕÅðé ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ êËð» Óå¶ ÞðÆà» ÁÅ ×ÂÆÁ», ÖÈé ò× ÇêÁÅ, ÇÂà åð·» à°ðç¶ Çëðç¶ êÅá éÔƺ ÕðéÅ ÚÅÔÆçÅÍ (×°ðìÅäÆ ë¹ðîÅé å» ÇÂÔ ÔË - À°Èáå ìËáå ïòå ÇèÁÅÂÆÁËÍ îÅðÇ× Úñå Ôð¶ ÔÇð ×ÅÂÆÁ˨) (CHF) FB FF. ܶ ÕÛÇÔðÅ êÅÀ°ä Çò¼Ú öñåÆ Ô¯ ÜÅò¶ å» ê³Ü Çóػ 寺 ÁðçÅà ÕðÅò¶, ê³Ü Üê¹ÜÆ ç¶ êÅá Õð¶Í (?) FB FG. ýä òÕå ïÇÔñ¶ çÅ êÅá Õð¯, ç¹ÁÅñ¶ ñ¯Ô¶ çÅ ÇÕñ·Å ìä Ü»çÅ ÔË? FA FH. ðÅî Ú³çð é¶ Ö¹ô Ô¯ Õ¶ ÔùîÅé ù ÕÛÇÔðÅ Çç¼åÅ, À°Ã 寺 Çüֻ ù ÇîÇñÁÅ? (×°ðÈ çÆ å½ÔÆé) ÃÅù ì»çð ìäÅÀ°ä Óå¶ å°ñ¶ ԯ¶ é¶ àÕÃÅñÆÂ¶Í FB FI. çÃî êÅåôÅÔ ÇôÕÅð ñÂÆ ×¶, ÇôÕÅð éÅ ÇîÇñÁÅ, ÕÕÅð» çÆ êóåÅñ ÕÆåÆ ×ÂÆÍ ÇÂ¼Õ ÇÃ¼Ö ç¶ Õ¶Ã» Çò¼Ú Õ³ØÅ éÔƺ ÃÆ, ÇÂö ñÂÆ ÇôÕÅð éÅ ÇîÇñÁÅ (ÇôÕÅð éÅñ ճض çÅ ÕÆ Ãì³è) FD G@. ÇÕðêÅé çÆ èÈê çÆê ÁÅÇç éÅñ êÈÜÅ ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË? FF GA. ÇÂ¼Õ ÇðôÆ é¶ ÜÅé ìÚÅÀ°ä ÖÅåð î³åð êÇó·ÁÅ, ç¹ÁÅñ¶ ñ¯Ô¶ çÆ Õ³è À°Ãð ×ÂÆ (î³åð ÕÆ ÔË?) G@ GB. Çëð ÇÂö ÇðôÆ é¶ å³ìÅÕÈ êÆ ÇñÁÅ, ÃÅð¶ Üê Áå¶ ôÕåÆÁ» Öåî Ô¯ ×ÂÆÁ», ÇÕñ·Å éÅ ìÇäÁÅ, ÇÂ¼Õ ñóÕÆ é¶ ÇÂà çÆ Ç¼÷å ñ°¼àÆ (åzË ÕÅñ ÇÂÔ ×¼ñ» óíò éÔƺ Ôé) G@ GC. å³ìÅÕÈ çÆ êËçÅÇÂô ÕÅîè¶é ×À± ç¶ êËð» Çò¼Ú ñ׶ åÆð» ÕÅðé ò׶, ÖÈé 寺 Ô¯ÂÆ ÔË? GA 111

GD. ׯ î¶è Ü¼× Ã ×À± ÇܳçÅ éÅ Ô¯ÂÆ, À°Ã¶ Õ°³â Çò¼Ú¯º å³ìÅÕÈ êËçÅ Ô¯ Ç×ÁÅ? GA GE. ÕñÜ°× ò¼ÛÆ ìä Õ¶ ×Åð¶ Çò¼Ú Ö¹¼í Ç×ÁÅÍ Çôò êÅðòåÆ é¶ Õ³é» å¯º Áå¶ êÈÛ å¯º ëó Õ¶ ÇÖ¼ÇÚÁÅ, å» Õ³é å¶ êÈÛ ê¹¼à¶ ×Â¶Í êÈÛ èðåÆ Çò¼Ú ç¼ì Õ¶ À°Î¼êð Õ³é ñÅ Çç¼å¶ Áå¶ ÇÕÔÅ Ô°ä ÇÂà 寺 å³ìÅÕÈ ìä¶×Å? (ÇÂà åð·» ÕçÆ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅ) GA GF. îÅà ÖÅä ìÅð¶ ç¹ÇìèÅ òÅñ¶ ÇòÚÅðÍ ÁèÈðÆÁ» ê³ÕåÆÁ» öñå Áðæ ÕÆå¶ ×¶ Ôé, ôìç» ç¶ ê³é¶ é§: íÆ éÔƺ Çç¼å¶, ÇÕå¶ îÅà ÖÅ ñÀ° ÇÕå¶ éÅ ÖÅÀ°, ÇÃè»å» 寺 üÖä¶ ÇòÚÅð) GD GG. éÆñÅ êÆñÅ ÕÅñÅ ÇÚ¼àÅ, ÖÅñö ç¶ ÇÂÔÆ ð³× Ôé, Ô¯ð ð³× éÔƺ êÅÀ°ä¶ (ÕÆ ÕÅðé? Ãê¾ôà Õð¯) GI GH. éÅðç ÇðôÆ é¶ Áéñ ê³ÛÆ ç¶ Ö³í çÃò¶º êÅåôÅÔ ù í¶ºà ÕÆå¶, å» ÔÆ ÁËéÆÁ» ôÕåÆÁ» Ãé? (ÇÂà çÅ îåñì ×°ðÈ ÜÆ Õ¯ñ Õ¯ÂÆ ôÕåÆ éÔƺ ÃÆ? ôð¶ÁÅî ×°ðÈ çÆ å½ÔÆé) HC GI. êÖÅé¶ ÜÅ Õ¶ ê³Ü òÅðÆ Çî¼àÆ éÅñ Ô¼æ î»Üä¶, í»â¶ ç¯ òÅðÆ Çî¼àÆ éÅñ î»Üä¶? (ÃÅìä éÅñ ÇÕÀ°º éÔƺ) HC H@. íÅÂÆ ÇçÁÅñ çÅà çÅ ñ§×ð çÃî êÅåôÅÔ ÜÆ é¶ éÅ ÛÇÕÁÅ, ÇÕÀ°ºÇÕ À°Ô ì¶-Á³ÇîzåÆÁÅ ÃÆÍ À°Ô ×¼ÇâÁ» å¶ ñ¼ç Õ¶ î×ð ÇëðçÅ ÇðÔÅÍ Ôëå¶ Çê¾Û¯º Á³Çîzå ÛÕäÅ î³é Ç×ÁÅÍ çÃî êÅåôÅÔ é¶ ÁðçÅà Õð Õ¶ ÕÆÇóÁ» òÅñÅ ñ§×ð üÜðÅ ìäÅ Çç¼åÅÍ ÃÅÇðÁ» ÛÇÕÁÅ? HF HA. çÃò¶º êÅåôÅÔ ÜÆ é¶ Ã¯ãÆ Õ½ñ ÇÃ³Ø ç¶ ÇêÛñ¶ Üéî» òÅñ¶ ÃÅð¶ êÅê ÃðÅê ÇîàÅ Çç¼å¶ (?) HG HB. çÅé ÇÃ³Ø ç¶ ê¹¼Ûä å¶ çÃ êÅåôÅÔ é¶ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ Õ¶Ã ÇÂà òÅÃå¶ ð¼ÖÆç¶ Ôé, նû 寺 ëó Õ¶ éðÕ» Çò¼Ú ê¶ ÇÃ¼Ö ù ìÅÔð Õ¼ã ñò»×¶....? (Çüֻ çÆ ì¶Ç¼÷åÆ) HG 112

HC. ÇÜà ì³ç¶ é¶ ÇÂ¼Õ òÅðÆ Á³Çîzå Û¼Õ ÇñÁÅ íÅò¶º ÇܳéÆÁ» îð÷Æ öñåÆÁ» ÕðÆ ÜÅò¶, À°Ô çà Ô÷Åð ÃÅñ å¼Õ éðÕ» Çò¼Ú éÔƺ êò¶×Å ? (Ú¯ð ÕÆ ÔÅîÅ íð¶ éŠկǨ Ú¯ð ÕÆÁÅ Ú³×Å ÇÕÀ° ԯǨ (FFB), ֯චÖð¶ êðÖÆÁÇé ÃÅÇÔì ÕË çÆìÅä¨ (GHI) - ÕçÆ ÇÂÔé» ×°ðÈ Ô°Õî» çÆ ÇòÚÅð ÕÆåÆ ÔË? HH HD. Á³Çîzå çÆ ôÕåÆ Õð Õ¶ ÇÚóÆÁ» é¶ ìÅÜ îÅð Çç¼åÅ? HH HE. íÅÂÆ çÇÂÁÅ ÇÃ³Ø ç¶ ÃÆà ç¶ä Õð Õ¶ Çóػ Çò¼Ú çÇÂÁÅ ÁÅÂÆ? (Çëð ×°ðìÅäÆ ÕÆ ÔË?) HI HF. èðî ÇÃ³Ø ç¶ ÃÆà ç¶ä ÕÅðé Çóػ Çò¼Ú èðî ÁÅÇÂÁÅ ÔË? (×°ðìÅäÆ Õð Õ¶ éÔƺ?) I@ HG. ÇÔ³îå ÇÃ³Ø ç¶ ÃÆà òÅðé Õð Õ¶ Çóػ Çò¼Ú ÇÔ³îå ÁÅÂÆ ÔË? (êÇÔñ» ÇÔ³îå éÔƺ ÃÆ?) (Û¶ò¶º ×°ðÈ ò¶ñ¶ ÕÆ ÃÆ?) I@ HH. î¯ÔÕî ÇÃ³Ø ç¶ ÃÆà ç¶ä Õð Õ¶ Çóػ Çò¼Ú ÇàÕÅÀ¹ ÁÇÂÁÅ ÔË? (êÇÔñ» ì¶ÚËéÆ ÃÆ?) I@ HI. ÃÅÇÔì ÇÃ³Ø ç¶ ÃÆà ç¶ä Õð Õ¶ Çóػ Çò¼Ú ÃÅÇÔì ê¹äÅ ÁÅÇÂÁÅ? (êÇÔñ» î³×å¶ Ãé) IA I@. ìÅäÆ Ø¼à êó·é Õð Õ¶, Á³Çîzå Çò¼Ú¯º ôÕåÆ Ø¼à Ü»çÆ ÔË, Ú½êÂÆ å¶ Áé§ç ò¼âÅ êó·¯Í (îéîå) IC IA. ìÆìÆÁ» ù Á³Çîzå ÇåÁÅð Õðé Ã Çò¼Ú ôÅîñ éÔƺ ÕðéÅ? (دð ÇòåÕðÅ) ï ÇÕÀ°º î³çÅ ÁÅÖÆÁË....¨ ID IB. ÃÇå×°ðÈ é¶ HD ñ¼Ö ÜÈé·» Õ¼àä òÅÃå¶ Á³Çîzå ÇåÁÅð Õð Õ¶ ÛÕÅÇÂÁÅ? (×°ðìÅäÆ ÕÅÔç¶ ñÂÆ ÔË?) ID IC. çÕô ÇðôÆ é¶ Ã¼å èÆÁ», Çìé» é¼Õ, Õ³é Û¶ç¶, Çìé» ×ÇÔä¶ êŶ ÇòÁÅÔÆÁ», À°Ã ù ìÔ°å ê¹³é ñÇ×ÁÅÍ Çëð À°Ã ç¶ Øð çà Ô÷Åð èÆÁ» ܳîÆÁ», öñå ÇüÇÖÁÅ ÕÅðé ñóÕÆÁ» ç¶ é¼Õ Õ³é Û¶ç¶, ×ÇÔä¶ êŶ, ÇòÁÅÔÆÁ», ò¼âÅ êÅêÆ ìÇäÁÅ? IE ID. ÇòÁÅÔ Çò¼Ú ìÆìÆÁ» é¶ Ç×¼èÅ éÔƺ êÅÀ°äÅ? (ÇÕÀ°º éÔƺ Ç×¼èÅ 113

êÅÀ°äÅ) IF IE. ÔðÆ ÃËé ðÅܶ çÆ êåéÆ ×°ðÈ çðìÅð Çò¼Ú Ø°³â Õ¼ã Õ¶ ÁÅÂÆÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ê¹¼ÇÛÁÅ, ÇÕÔóÆ ÕîñÆ ÔË? å¶ À°Ô å篺 ÔÆ êÅ×ñ Ô¯ ×ÂÆÍ (×°ðÈ ÜÆ öñåÆ ÕÅðé ÇÕö ù êÅ×ñ éÔƺ ìäÅÀ°ºç¶) A@G IF. ÕîñÆ Ô¯ÂÆ ðÅäÆ Ü³×ñ Çò¼Ú é§×Æ Ø°³îä ñ¼×Æ, ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ é¶ ÃÚé Ã¼Ú ù ÁÅêäÆ Öó»ò Çç¼åÆÍ î¼æ¶ Çò¼Ú Öó»ò îÅðé éÅñ êÅñ×êä Öåî Ô¯ Ç×ÁÅÍ (ÕÆ ÇìîÅð» ç¶ Ô°ä íÆ Ü°¼åÆÁ» îÅðƶ?) A@G IG. çÃò¶º êÅåôÅÔ é¶ Çüֻ ù í±å» êz¶å» ç¶ Þ°³â ÇòÖÅÂ¶Í í±å» ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ Ô°ä ÃÅâÆ Ç×äåÆ Ø¾à ×ÂÆ ÔËÍ Ü篺 寺 Ú½æ¶ êÅåôÅÔ é¶ ñÅò» À°ÚÅðé ÕÆåÆÁÅ Ôé ܯ êó·çÅ ÔË î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ ÔËÍ A@I IH. ÜÔ»×Æð çÆ ñóÕÆ ÇÂ¼Õ ÇüÖ, óå ðÅî éÅñ ÇòÁÅÔ ÕðÅÀ°äÅ ÚÅÔ°³çÆ ÃÆ, ÇÃ¼Ö é½ÕðÆ Û¼â Õ¶ ç½ó Ç×ÁÅÍ À°Ã ÇÃ¼Ö ù ëó Õ¶ ÇÃð Õ¼à Õ¶ ñóÕÆ Á¼×¶ ð¼ÇÖÁÅ, ñóÕÆ ÛÈÔä ñ¼×Æ å» Õ¼ÇàÁÅ ÇÃð ÃòÅ Ç×¼á À°µÚÅ À°µá Ç×ÁÅ? (ÁäÇòÇ×ÁÅÇéÕ ÁäÇÂÇåÔÅÃÕ, ÇòÚÅð) AAF II. ÇÂ¼Õ êåÆ ìzå èðî Çò¼Ú ê¼ÕÆ ìÆìÆ é¶ ìÅð» Ççé» å¼Õ ÃÈðÜ éÅ Úó·é Çç¼åÅ, ç¶òÇåÁ» é¶ À°Ã çÅ îÇðÁÅ êåÆ ÇÜÀ°ºçÅ ÕÆåÅ, Çëð À°Ã é¶ ÃÈðÜ Úó·é Çç¼åÅ (ÃÅðÆ ç¹éÆÁ» íÆ ÃÈðÜ ù Úó·é¯º ð¯Õ éÔƺ ÃÕçÆ) AAH A@@. ìÆìÆ ðÜéÆ é¶ êåÆ ìzå èðî çÆ åÅÕå éÅñ Õ¯ÔóÆ êåÆ ù å³çð°Ãå ÕÆåÅ À°Ô ê¼àÆ çÅ ðÅÜÅ ìÇäÁÅ (é» êåÆìzå Ô¯äÅ Õ¯ÂÆ ôÕåÆ ÔË, éÅ Õ¯ÔóÆ áÆÕ Ô¯ÇÂÁÅ, éÅ ê¼àÆ Çò¼Ú Õ¯ÂÆ ÁÇÜÔÅ ðÅÜÅ Ô¯ÇÂÁÅ) AAH A@A. Çòôù é¶ ÃåÆ çÅ Ãå í³× ÕÆåÅ, Üñ§èð ç˺å çÆ åÅÕå ؾà ×ÂÆ, Çëð Çòôù é¶ À°Ã ù îÅÇðÁÅ êÇÔñ» ÇÕö 寺 ÔÅðçÅ éÔƺ ÃÆÍ (ÞÈáÆÁ» ê½ðÅäÕ ÕæÅò» çÅ ×°ðîÇå Çò¼Ú Õ¯ÂÆ æ» éÔƺ) AAH A@B. ÁëñÅå±é îÈðåÆÁ» Çò¼Ú ñ°Õ Ç×ÁÅ, À°Ã ù î½å íÆ ñ¼í éÅ ÃÕÆ (î½å 寺 Õ¯ÂÆ éÔƺ ìÇÚÁÅ) ACE A@C. êÅäéÆ ÇðôÆ Ô³ÕÅð ÕÅðé êz¶å ìä Ç×ÁÅ ÃÆ, ×°ðÈ éÅéÕ ÜÆ é¶ 114

A@D.

A@E. A@F. A@G. A@H. A@I. AA@. AAA. AAB.

AAC.

AAD.

AAE.

Õ»ôÆ ÇòÖ¶ À°Ã çÅ À°çÅð ÕÆåÅ ? ACG é½ò¶º ×°ð» Çç¼ñÆ ÕËç òÕå ׳éÅ ÚÈà ն ÇÛñÕŠù¼ÇàÁÅ, êz¶å é¶ ÚÈÇÃÁÅ, î¹Õå Ô¯ Ç×ÁÅÍ ÃðÕÅð ç¶ ìÅöÆÁ» å¼Õ ×³é¶ ÇÕÃ é¶ êÔ°³ÚŶ? ACG íÅÂÆ ÔÆðÅ ÇÃ³Ø ìÅäÆ êó·çÅ îÇðÁÅ ÃÆ, ÁÕÅô Çò¼Ú¯º ðæ ÁŶ, ÃòÅð Ô¯ Õ¶ Ç×ÁÅ? (ÁÕÅô Çò¼Ú¯º ÕçÆ ÇÕö òÅÃå¶ ðæ éÔƺ ÁŶ) ACG ܶ ì¼Üð Õ°ðÇÔåÆÁÅ ÇÃ¼Ö îð ÜÅò¶ å» îð¶ ê¶ ù Á³Çîzå ÛÕÅÀ¹, çÈÇÜÁ» ñÂÆ ÁðçÅà ÔÆ ÕÅëÆ ÔË? (éò» êÅÖ³â ô°ðÈ) ACI îð¶ êzÅäÆ éÅñ òÅèÈ ÕÛÇÔðÅ, Õ³ØÅ, ÁÅÇç éÅñ ì³éäÅ ÚÅÔÆçÅ ÔË? (êÅÖ³â ÇÕÇðÁÅ ô°ðÈ) AD@ ÇÜ¼æ¶ ì³çÅ îð¶ À°Ã æ» çà Ççé» å¼Õ ÜËåÃðÆ çÆ òÅð çÅ êÅá Ô¯ò¶? (êÅÖ³â) ADB À°Ã¶ æ» Ôð ð¯÷ ÃÔÃÇÕzåÆ ç¶ Û¶ Û¶ Ãñ¯Õ» çÆ ÕæÅ Ô¯äÆ ÚÅÔÆçÆ ÔË? (êÅÖ³â) ADB ð¯ä ÕÅðé îðé òÅñÅ Ô³ÞÈÁ» Çò¼Ú â°¼ì Ü»çÅ ÔË, êÅð éÔƺ ÜÅ ÃÕçÅ? ADC ÇÂ¼Õ îÅÂÆ ê¹¼åð îð¶ 寺 ìÔ°å ð¯ÂÆ, îð¶ ê¹¼å é¶ òÅêà ÁÅ Õ¶ ç¼ÇÃÁÅ ÇÕ å¶ð¶ ð¯ä Õð Õ¶ ðÅÔ Çò¼Ú Ôé¶ðÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔË ADC ÁÃæÆÁ» ÕÆðåê¹ð Ü» ׯdzçòÅñ êÅò¯? (êÖ³â) ÒÒܶ ÇîðåÕ ÕÀ° ÇòÃàÅ îÇÔ ð°ñÅÂƨ åÀ° ÇîðåÕ ÕÅ ÇÕÁÅ ØÇà ÜÅÂƨU (AAF@) ÕÆ ×°ðìÅäÆ ÞÈá ÔË? ADC í»â¶ ÇìÃåð¶ ÁÇç îð¶ êzÅäÆ éÇîå ×z³æÆ ù Çç¼å¶ ÜÅä (×ð°ó ê¹ðÅä òÅñÅ ìzÅÔîäÆ êÅÖ³â) ADE êÅá» çÆÁ» ÇÕÃî» - ÃÅèÅðé êÅá, ÇîðåÕ êÅá, Ö¹ôÆ çÅ ÁÖ³â êÅá, óêà êÅá, ÁÖ³â óêà êÅá, ÃèÅðé óêà êÅá, ÃêåÅÇÔÕ êÅá (ÇéðÅ êÅÖ³â êzÚÅð) çÃî ×z³æ êÅá, çÃî ×z³æ ÁÖ³â êÅá ÁÅÇçÍ AE@ êÅáÆ ÇÃ³Ø Õ¼ÚÅ ÇêÁÅÜ Ü» ñ¼Ãä éÅ ÖÅä, ܶ ÖÅ ñËä å» ÚÅð 115

AAF. AAG. AAH. AAI. AB@. ABA. ABB. ABC.

ABD. ABE. ABF. ABG. ABH. ABI. AC@.

ACA. ACB.

êÇÔð Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú éÅ ÜÅäÍ Çüֻ ù êÖ³âÆ ìäÅ Çç¼åÅÍ AEA êÅáÆ àÕÃÅñÆ Ô¯ä, Õ¶ÃÆ ÇÂôéÅé Õð Õ¶ Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú ÜÅä? (êÖ³â) AEA ÇܳéÆ òÅðÆ êÅáÆ êÖÅé¶ ÜÅä À°åéÆ òÅðÆ ÇÂôéÅé Õðé? (êÖ³â) ܯ ׳ç Ôð òÕå Á³çð ÔË À°Ã çÅ ÕÆ Õð¯×¶? AEA ÕóÅÔ êzôÅÇç îÇðÁÅçÅ éÅñ éÅ ìäÅÇÂÁÅ ÜÅò¶ å» êÅá çÅ ëñ éÔƺ ÇîñçÅÍ (êÖ³â) AEB ܯå ñÂÆ ç¶ÃÆ ÇØú òðÇåÁÅ ÜÅò¶, èÈë Ôð òÕå è¹ÖçÆ ðÔ¶? (êÖ³â) AEB èÈë Ãî¼×ðÆ...... (ÕÂÆ Ô÷Åð ð°ê¶ çÆ ëÜÈñ ÖðÚÆ) ÇñÖäÆ Ã³íò éÔƺ ÔË? (Á³éÆ ñ°¼à) AEB ÁÖ³â êÅá éÅñ Üê¹ÜÆ ð¼ÖäÅ ÷ðÈðÆ (êÖ³â) AEC ÇÜ³é¶ ÁÖ³â êÅá ð¼Ö¶ À°é¶ ÔÆ Üê¹ÜÆ éÅñ ð¼Ö¶? (êÖ³â) AEC ÁÖ³â êÅá Áå¶ Ô¯ð ÃÅð¶ êÅá» éÅñ Çéåé¶î å¶ ÕÆðåé ÷ðÈðÆ Ô¯ò¶? (êÖ³â) AEC í¯× êÅ Õ¶ ÁÅðåÆ ÷ðÈð ÕðéÆ? (êÖ³â) AEC î¼è çÆ ÁðçÅà ÷ðÈð ÕðéÆ? (êÖ³â) AEC êÅá éÅñ ܯå, èÈë, éÅðÆÁñ, ë¹¼ñ ÷ðÈð ð¼Öä¶? (êÖ³â) AED ç¶× á§ãÆ Õð Õ¶ í¯× ñÅÀ°äÅ ×ðî ù éÔƺ? (êÖ³â) ÇÕå¶ ÇÕðêÅé çÅ îÈ³Ô éÅ î¼Ú ÜÅò¶? AED ×°ðÈ ÁðÜé ÜÆ é¶ ×¯Ç³çòÅñ 寺 ê¯æÆÁ» ÇñÁÅÀ°ä òÕå ÷îÆé Óå¶ ìËá Õ¶ ÕÆðåé ÕÆåÅ? (ÞÈá) AEE ×°ðÈ ÁðÜé ÜÆ ×¯Ç³çòÅñ ê¯æÆÁ» ñËä é§×¶ êËðƺ ÁŶ å¶ òÅêà é§×¶ êËðƺ ׶? AEE ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú êÜÅîÅ êÅ Õ¶ éÔƺ ÜÅäÅ, (êÖ³â ðÆåÆ Çìé» çñÆñ ÚÅñÈ ÕÆåÆ ×ÂÆ ÔË) ÕÆ Á½ðå» òÆ Áêä¶ êðî ÇêåÅ ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú À°êð¯Õå Áé°ÃÅð ÔÆ ÜÅä? AF@ ×°ðÈ ÔÇð ׯÇì³ç ÜÆ é¶ ê³Ü¶ òÅñŠù¼ÕÅ Çê¼êñ Ú³çé ÇÛóÕ Õ¶ ÔðÅ Õð Çç¼åÅ? AFA ÕóÅÔ êzôÅÇç çÆ ðÆå å篺 Ú¼ñÆ, Ü篺 ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì Õ¯ñ Çüè 116

ACC. ACD. ACE. ACF.

ACG. ACH.

ACI.

AD@. ADA. ADB. ADC.

ܯ×Æ Çìðè ðÈê èÅðé Õð Õ¶ ÁŶ, å¶ Õ°¾Þ ÖÅä ù î³Ç×ÁÅÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ å篺 ÕóÅÔ ìäÅ Õ¶ ÛÕÅÇÂÁÅ? (Õ¯ÂÆ ÃìÈå éÔƺ) AFA Ãí 寺 À°µêð ð¼ì çÅ éÅî, çÈܶ æ» ×°ðìÅäÆ, åÆܶ æ» ÕóÅÔ êzôÅÇç î³éäÅ? (îé Øó³å ×¼ñ») AFA ÇÂé·» Çòô¶ô ìÅäÆÁ» çÅ Çå³é òÅðÆ êÅá Õðé Óå¶ ÕÅðÜ Ãëñ Ô¯ä׶? (òÇÔî) AFC ÕÅìñ ç¶ ÇÂñÅÇÕÁ» Çò¼Ú ÕóÅÔ êzôÅÇç ù ê³ÜÅ ñ¼×çÅ ÔË, ܶ éÅ ñ¼×¶ å» ÕÅðÜ Çüè éÔƺ Ô°³ç¶ (îéîå) AFD ÇÂ¼Õ ÇÃ¼Ö ÕÅì¹ñ 寺 çðìÅð ÃÅÇÔì Á³ÇîzåÃð ÁÅÇÂÁÅ ç¶× Áðêä ÕÆåÆ, ê³ÜÅ éÅ ñ¼Ç×ÁÅ, ÇÂ¼æ¶ ÇÕðêÅé í¶ºà ÕÆåÆ ×ÂÆÍ À°Ã ç¶ îé Á³çð óÃÅ ÜÅ×Æ, å» ÔÇðî³çð Çò¼Ú¯º ×°êå ÁÅòÅ÷ ÁÅÂÆ ÒÒÇüÖŠóÃÅ éÅ Õð, ÇÂ¼æ¶ ÇÂÔÆ îÇðÁÅçÅ ÔËU? (ê³ÜÅ ñ¼×äŠóíò ÔÆ éÔƺ) AFD ç¶× êzòÅé Ô¯ò¶ éÔƺ ÕÇÔäÅ í¯× ñ¼×¶ ÕÇÔäÅ ÔË, ñÅòÔ° í¯× ÔÇð ðÅÇÂ..... (êÅÖ³â) AFD í¯× ñ¼×¶ Áå¶ êzòÅé Ô¯ò¶ ÇñÖ Õ¶ ÇÂ¼Õ òÅðÆ êðÚÆÁ» Á³Çîzå Ãð¯òð Çò¼Ú êÅÂÆÁÅ Ãé, í¯× òÅñÆ êðÚÆ åð ×ÂÆ, çÈÜÆ â°¼ì ×ÂÆ, å篺 寺 í¯× ì¯ñÆçÅ ÔË? AFE ÇÂ¼Õ ÇÃ¼Ö é¶ Õ¯Ôó çÈð Ô¯ä çÆ Ã¹¼Ö ù¼ÖÆ, íÅÂÆ ÜÆ é¶ ñ¯í Õð Õ¶ ÕóÅÔ ìÔ°å ÖÅ ÇñÁÅ ÇÂö íÅÂÆ ÜÆ ù ÔÆ Õ¯Ôó Ô¯ Ç×ÁÅÍ (Áé¶Õ åð·» çÆÁ» ÁðçÅû çÆ í¶à» ×°ðÈ Øð» Çò¼Ú ÁÅÀ°ºçÆ ÔË, àÕÃÅñÆÁ» ù Õ¯Ôó Ãí 寺 êÇÔñ» Ô¯äÅ ÚÅÔÆçÅ ÃÆ) AFF Ô°ÕîéÅîÅ-Ãò¶ð¶ Ö¼ì¶ ê³é¶ 寺, ç¹ÇêÔð î¼è 寺, ôÅî ù ԶỠ寺 ñò¯? (íðî) AFH çðìÅð ÃÅÇÔì Á³ÇîzåÃð Çò¼Ú Ãå ÃzÆ ÁÕÅñ çÅ ÜËÕÅðÅ ê³Üò¶º ÃÇå×°ð» ÚÅñÈ ÕÆåÅ? (ÇÂÇåÔÅà 寺 üÖä¶) AFH îÔÅðÅÜ ç¶ ð°îÅñ¶ ×ðîÆ Çò¼Ú êåñ¶ ð¶ôîÆ Ô¯ä, ÃðçÆ Çò¼Ú ×ðî ð°îÅñ¶ Ô¯ä? (êÖ³â) AGB ×ðîÆÁ» Çò¼Ú îÔÅðÅÜ ù Ççé ðÅå ê¼ÖÅ Þ¼ñäÅ, Ü×·Å á§ãÆ ð¼ÖäÆ? (êÖ³â) 117

ADD.

ADE. ADF.

ADG. ADH. ADI. AE@.

AEA. AEB.

AEC. AED. AEE. AEF.

AGD ÁðçÅà 寺 ìÅÁç òÅñ¶ Çå³é ç¯Ôð¶ ÒÒÁÅÇ×ÁÅ íÂÆ......U ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø ç¶ ÇñÖ¶ ԯ¶ Ôé? (ÇÂÇåÔÅà 寺 Õ¯ð¶ ÁäÜÅä)? AGE áÆÕ åð·» î¼æÅ à¶Õä éÅñ 깼ᶠñ¶Ö ÇÃ¼è¶ Ô¯ Ü»ç¶ Ôé ? (êÖ³â) AGF ÃÇÔÜ êÅá î×𯺠Üê¹ÜÆ ê³Ü êÀ°óÆÁ», ÁÖ³â êÅá î×𯺠ÃÅðÅ Üê¹ÜÆ êó·¯ (êÖ³â) AGG ùÖîéÆ êó·é éÅñ ÜÔ»×Æð çÆ Üñ¯èð çÆ ÇìîÅðÆ Ôà ×ÂÆ ÃÆ? (ÕñêäÅ) AGH ê³Üò¶º êÅåôÅÔ é¶ ÁÅêäÆ ôÔÆçÆ òÕå Çüֻ çÆÁ» Õ°ðìÅéÆÁ» çÆ íÇò¼ÖìÅäÆ ÕÆåÆ ÃÆ? (ÕñêäÅ) AGH ÂÆÊ寺 Çìé» ÂÆÃÅÂÆÁ» Çò¼Ú Ô¯ð Õ¯ÂÆ Õ°ðìÅéÆ òÅñÅ éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ? (ÇÂÇåÔÅà 寺 ÃÖä¶) AGH ôÔÆçÆ òÕå ê³Üò¶º ×°ðÈ Õ¯ñ îçç òÅÃå¶ ÃÅð¶ ç¶òå¶ ÁŶ, Ú½ðÅÃÆ Çüè ܯ×Æ ÜåÆ ÁŶ, À°Ôé» é¶ ÁÅ Õ¶ ÃÅð¶ ÇÃêÅÔÆ ì¶Ô¯ô Õð Çç¼å¶Í AGI ìÚé ùä Õ¶ ÃÅÂƺ îÆÁ» îÆð ì¶Ô¯ô Ô¯ Ç×ÁÅ ? AGI ×°ðÈ ÔÇð ׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÇêåÅ ×°ðÈ éÇîå êÅá ÕðòÅ Õ¶ ìÅìÅ ì¹¼ãÅ ÜÆ ù êÅá í¶àÅ Çò¼Ú ÇÂ¼Õ ÔÅæÆ, ê³Ü دó¶, ê³Ü ý î¯Ôð, ì¶Á³å ê¹ôÅÕ¶ ÁÅÇç Çç¼å¶ (ÇêåÅ îðé çÆ Ç³éÆ Ö¹ôÆ îéÅÂÆ) ÇÂÔ ÁÅê ñÅñÚÆ ÚÅÔ°³ç¶ Ôé ÃÅù ¶éÆÁ» í¶àÅò» ÇîñäÍ AH@ ×°ðÈ ÁðÜé ç¶ò éÇîå ï¼× ÕÆåÅ Ç×ÁÅ, å¶ð» Ççé êÅá Ô¯ÇÂÁÅ? (×°ðîÇå Çòð¯èÆ) AH@ ×°ðÈ ÔÇð ׯÇì³ç ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ×°ðÈ ×z³æ Çò¼Ú é½ è¹éÆÁ» Úó·ÅÂÆÁ» (ÇÂÔ è¹éÆÁ» Ö¹ç ê³Úî ×°ðÈ é¶ Úó·ÅÂÆÁ» ÃéÍ) AH@ îð¶ êzÅäÆ éÇîå êÅá ÕÆÇåÁ» À°Ô Ã¼Ú Ö³â Ü»çÅ ÔË, À°Ã ù Ã¹Ö ÇîñçÅ ÔË? (êÖ³â) AHB îð¶ êzÅäÆ éÇîå í¶àÅ, Õ¼êó¶, ÇìÃåðÅ, ìðåé ܯóÅ ÁÅÇç ç¶ò¶, ñ§×ð ÚñÅò¶? (×ð°ó ê¹ðÅä Çò¼Ú ÇñÖÆ ìzÅÔîäÆ ñ°¼à çÆ ÔîÅÇÂå, 118

AEG.

AEH. AEI.

AF@.

AFA. AFB.

AFC.

AFD.

AFE. AFF.

×°ðìÅäÆ å¯º À°ñà) AHC ×°ðÈ å¶× ìÔÅçð ÃÅÇÔì é¶ ê¹¼åð êzÅêåÆ ñÂÆ Çåzì¶äÆ êzïÅ× ÇòÖ¶ ÁÖ³â êÅá ÕðòÅÇÂÁÅ å» ê¹¼åð ÜéÇîÁÅ (îåñì ÇÕ é½ò¶º ×°ðÈ ù ð¼ì Óå¶ íð¯ÃÅ éÔƺ ÃÆ, À°é·» Õ¯ñ Ö¹ç Õ¯ÂÆ Ãîð¼æÅ éÔƺ ÃÆ, ìzÅÔîä» å¯º ê¹¼åð ÇñÁÅ?) AHD çÈÜÆ òÅðÆ çÃî êÅåôÅÔ é¶ åñò³âÆ ÃÅì¯ ÁÖ³â êÅá ÕðòÅÇÂÁÅ? (ÕñêäÅ) AHE ×°ðìÅäÆ çÅ Á¼Öð ñ×», Õ³éÅ, Çì³çÆ, ×°ðÈ ÜÆ ç¶ Á³× Ôé, Ü篺 Õ¯ÂÆ Áô°¼è êÅá ÕðçÅ ÔË å» ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ù åÕñÆë Ô°³çÆ ÔË (Ü篺 ê¯æÆÁ» ×°àÕ¶ ÃðÈê Õî÷¯ð Ô¯ Ü»ç¶ Ôé, Á×é í¶à Ô°³ç¶ Ôé å篺 ÕÆ ÁÅÖƶ ÕÆ Ô°³çÅ ÔË?) AHE ÁÅêä¶ ÁÃñÆ ×°ðÈ Ô¯ä çÅ ÃìÈå ç¶ä òÅÃå¶ çÃî êÅåôÅÔ é¶ Õ³á 寺 ìÅäÆ À°ÚÅðé ÕÆåÆÍ ÇÕå¶ ÇÃ¼Ö ô¼Õ éÅ Õð ñËäÍ (ܶ ô¼Õ Ô¯ Ç×ÁÅ î¹Õå éÔƺ Ô¯ ÃÕä׶, ÃÇå×°ðÈ ÜÆ çÅ ÁêîÅé) AHF ÇÂ¼Õ ç¯ÇÔðÅ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì Çò¼Ú çÃò¶º êÅåôÅÔ çÅ ÔË? ÒÒìñ Ô¯ÁÅ ì³èé Û°à¶U AHF ðÅÜÅ ÜË ÇÃ³Ø çÆ Ã³ÃÅ éÇòðåÆ ñÂÆ, çîçî¶ ÇòÖ¶ çÃî êÅåôÅÔ é¶ ÁÖ³â êÅá ÕðòÅÇÂÁÅ, ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÃÅðÅ êÅá Öó·¶ Ô¯ Õ¶ ùÇäÁÅÍ (àÕÃÅñƶ Öó·¶ Ô¯ Õ¶ êÅá ÇÕÀ°º éÔƺ ùäç¶?) AHG êÅá ùäç¶ Ô¯Â¶ çÃî ×°ðÈ Öñ¯ Õ¶ ÔÆ À°êð êÅäÆ ê¹ÁÅ ñËºç¶ ÃéÍ (×°ðÈ ÜÆ ù êÅ×ñ éÅ ìäÅú) AHG Ô÷Èð ÃÅÇÔì é»ç¶ó ÇòÖ¶ çÃî ×°ðÈ ÜÆ é¶ ÃÅðÅ ÁÖ³â êÅá Ǽկ Ú½ºÕó¶ ùÇäÁÅ? ÇÂôéÅé ñÂÆ À°æ¶ ÔÆ À°êð êÅäÆ êòÅ ÇñÁÅ Õðç¶ Ãé? (×°ðÈ ÜÆ çÆ å½ÔÆé) AHI ÁÖ³â êÅá ç¶ í¯× î×𯺠װðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÅ Ã¹Ö ÁÅÃä Õð Çç¼åÅ ÜÅò¶? (êÖ³â) AID óêà êÅá, óêà Ôð ôìç Óå¶ ñÅò¯, ÁåÆ ÕÅðÜ Ô¯ò¶ å» å°Õ å°Õ 119

AFG. AFH. AFI. AG@.

AGA.

AGB.

AGC. AGD. AGE.

AGF. AGG. AGH.

Óå¶ Ã³êà ñÅò¯, ÇÜ¼æ¶ â³âÆÁ» ÁÅ ÜÅä À°æ¶ ÔÆ Ã³êà ñÅò¯, îÈñ î³åð å¶ ×°ð î³åð Ãí Óå¶ Ã³êà ñÅò¯? (êÖ³â) AID óêà òÅñÅ ÃÇÔÜ êÅá ÚÅñÆ ÇçéÅ Çò¼Ú êÈðÅ Õð¯, ܯ ÚÅÔ¯ ÕÅðÜ Çüè Ô¯ä׶ ? (êÖ³â) AIE óêà ÁÖ³â êÅá î×𯺠ÁÖ³â êÅá ÕðéÅ, Çëð ÃÇÔÜ êÅá ÷ðÈð ÕðéÅ? (êÖ³â å¶ ñ°¼à) AIF ÃêåÅÔÕ êÅá Çò¼Ú êÅá Ǽկ ìËáÕ Çò¼Ú A@B êåð¶ êó·¶ å» ëñ Çîñ¶×Å? (êÖ³â) AIG êÅáÆ ÇÃ³Ø ÇÕö éÅñ ×¼ñ éÅ Õð¶ î½é ð¼Ö¶, ÇóØäÆ éÅñ ÒÒûÞU éÅ Õð¶, ܶ ùêé ç¯ô Ô¯ ÜÅò¶, ܳ×ñ êÅäÆ ÜÅò¶ å» Õ¶ÃÆ ÇÂôéÅé Õð¶? (êÖ³â) AIG ÇÜà ÇòÁÕåÆ éÇîå êÅá ÕðéÅ Ô¯ò¶, À°ÔÆ Á³çð ÜÅò¶, Ô¯ð Õ¯ÂÆ éÅ ÜÅò¶, ì¼Ú¶ ìÆìÆ ÇìñÕ°ñ éÅ ÁÅÀ°ä? (ìÆìÆÁ» çÅ òÅð òÅð ÇéðÅçð) AIH çÃî ×z³æ êÅá çÆ îÇðÁÅçÅ ÁÖ³â êÅá òÅñÆ ÔË, Üê¹ÜÆ çÆ æ»ò¶ ÜÅê¹ ÃÅÇÔì éÅñ ð¼ÇÖÁÅ ÜÅò¶? èÈë Ãî¼×ðÆ Ãí À°ÔÆ ÔË? (×°ðÈ ×z³æ çÆ å½ÔÆé ò¼âÅ êÅê ÕÆåÅ ÔË) B@A Üê¹ÜÆ çÅ ò¼âÅ îÔÅåî ÔË, ÇÂÔ ò¶ÂÆ êzò¶ô òÕå ÃÚÖ³â ÇòÖ¶ À°ÚÅðé ÕÆåÅ ÃÆ? B@A Üê¹ÜÆ ç¶òå¶ òÆ êó·ç¶ Ôé, ÇÂÃ ç¶ êó·é éÅñ ÃÅð¶ Õ³î ðÅà ÁÅ Ü»ç¶ Ôé? B@B ÇÂ¼Õ Üê¹ÜÆ êó·é Óå¶ ×°êÅñÅ ÜÆ ù ÃòÅ ñ¼ÖÆ Ø¯óÅ ÕÅáÆ Ãî¶å Çîñ Ç×ÁÅ ÃÆ, ò¼è êó·é éÅñ ò¼è ëñ ÇÕÀ°º éÅ ÇîñÈ, ÇÂö ñÂÆ ÁÖ³â êÅá ç¶ éÅñ ðÖÆçÅ ÔË, ëñ ìÔ°å ÔË? (êÖ³â) B@B Õ°³í ð¼Öä çÅ îÔÅåî ܶÕð Ü¯å» å¯º Á¼× ñ¼× ÜÅò¶, å» êÅäÆ êÅ Õ¶ ì¹ÞÅ ñËäÆ? (êÖ³â) B@C Õ°³í òÅñÅ Üñ ÛÕä éÅñ ð¯× çÈð Ô°³ç¶ Ôé? (Ç×:) ×°ðìÚé ÇÃ³Ø å¶ ÕðåÅð ÇÃ³Ø é¶ ÇÕÀ°º é» ÛÇÕÁÅ? B@C Á³ÇîzåÃð ÇòÖ¶ Ãð¯òð çÅ Üñ Á³Çîzå ìä Ç×ÁÅ ÔË, ÇÂö åð·» Õ°³í 120

AGI. AH@.

AHA. AHB.

AHC. AHD. AHE.

AHF.

AHG. AHH.

AHI. AI@.

çÅ Üñ Á³Çîzå ìä Ü»çÅ ÔËÍ (Çüֻ ù ×°îðÅÔ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË, ØóÅ ÕËéÆ, Ãð¯òð òÅñÅ êÅäÆ Á³Çîzå éÔƺ ìäçÅÍ B@C éÅðÆÁñ ÃÆà í¶à Õðé ìðÅìð ÔË? Çëð ñ¯ó êËä å¶ éÅðÆÁñ ÔÆ í¶à Õðƶ? B@D ç¹ðìÅÃÅ ÇðôÆ é¶ ð°¼Ö» ù ì³ç¶ ñÅ Çç¼å¶, éÅ ÖÅä éÅ êÆä? ð¼ì é¶ ð¯ÇÕÁÅÍ (Üð·Å ïگ ÕçÆ ð°Ö» ù ì³ç¶ ñ¼× ÃÕç¶ Ôé ëñ» ò»×? ÇÂÔ îÈðÖåÅ çÆ Ç³åÔÅ éÔƺ å» Ô¯ð ÕÆ ÔË?) B@D ܶ êÅá ÇòèÆ êÈðòÕ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¯ò¶ å» éÅðÆÁñ çÆ Ç×ðÆ Ãó· Õ¶ ùÁÅÔ Ô¯ Ü»çÆ ÔË? B@D ðÅ× îÅñŠ寺 Çìé» ìÆó ÇñÖä òÅñ¶ çÆ ÜÆí Çò¼Ú Á¼á ÇçéÅ Á³çð ÕÆó¶ êË ×¶, Çëð ðÅ× îÅñÅ ÇñÖÆ å°ð³å ðÅÜÆ Ô¯ Ç×ÁÅ (ÁÅÖ³â ÕÆðåéÆ Ü¼æ¶ òÅÇñÁ» çÅ Õç¶ òÅñ Çò³×Å éÔƺ Ô¯ÇÂÁÅ) BAB ÒÒÇæð° ØÇð ìËÃÔ°U ôìç çÅ ÇÛñÅ Õ¼ÇãÁ» ÕÅðÜ ðÅà ÁÅ Ü»ç¶ Ôé? (êÖ³â) BAD ðÅ× îÅñÅ ìÅð¶ íÅÂÆ ÕÅé· ÇÃ³Ø éÅíÅ é¶ öñå ÇñÇÖÁÅ ÔË? BAF å¶ÜÅ ÇÃ³Ø íýó òÅñÅ Ü篺 îÇðÁÅ å» ×°êå æ» ÕÆó¶ êË ×¶ Ãé, Á¼Ö» Çò¼Ú ù³âÆÁ» êË ×ÂÆÁ», ÃÅð¶ ÃðÆð Çò¼Ú¯º ìçìÈ ÁÅò¶, ÇÕÀ°ºÇÕ ðÅ× îÅñÅ çÅ Çòð¯èÆ ÃÆ? (ÞÈá çÆ ÇÃÖð ÃÆîÅ) å¶ Ç×: ×°ðìÚé ÇÃ³Ø AC ÃÅñ ÇìîÅð ðÇÔÕ¶ ÇÕÀ°º îÇðÁÅ ÃÆ? BAF óÇéÁÅÃÆ, Çéðîñ¶ ÃÅè, óå, îÔ³å, â¶ð¶çÅð êÇÔñ» êÈðÆ ðÇÔðÅà êó·ç¶ Ãé, ÇÂÔ ×ó· ×¼Ü ÁÕÅñÆÁ» é¶ ØàÅ Çç¼åÆ? (îéîð÷Æ çÆ Ô˺ÕóìÅ÷Æ å¶ è¼ÕÅ) BBB ؼà ìÅäÆ êó·é Õð Õ¶ ê¹³é çÆ æ»ò¶ êÅê ç¶ íÅ×ÆçÅð ìäç¶ Ô»? BBB ïÇÔñ¶ 寺 êÇÔñ» ÚÅð ôìç êó·¯, ÁðçÅà Õð¯, ÚÅð¶ êÅö ñ¯Ô¶ çÅ ÇÕñ·Å ìä Ü»çÅ ÔË, Ãò¶ð¶ ÇÂôéÅé Õð Õ¶ Üê¹ÜÆ êÇó·Á» ÇÕñ·Å Ôà Ü»çÅ ÔË? BBF Üê¹ÜÆ ÃÅÇÔì Çüֻ çÅ îÅñÅ î³åð ÔË (×°ðìÅäÆ îÅñÅ å¶ î³åð» çÅ Ö³âé ÕðçÆ ÔË ÇÂÔ ÜÆòé ÜÅÚ ÔË) BC@ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ò¶ç» Áå¶ ìzÅÔîä» ç¶ ÁòåÅð í¼à» ù À°êç¶ô ÕÆåÅ, òÅÇÔ×°ðÈ À°ÚÅðé ÕÆåÅÍ (Õê¯ñ ÕñêäÅ) 121

AIA.

AIB. AIC. AID.

AIE.

BCD ÕðåÅ ê¹ðÖ ÜÆ é¶ ò, Ô, ×, ð çŠ齺-齺 Ü°¼× ÜÅê ÕÆåÅ, å» òÅÇÔ×°ðÈ î³åð ÇåÁÅð Ô¯ÇÂÁÅÍ (å½ìÅ å½ìÅ) BCE ÕÅîðÈê çÆÁ» ÇÂÃåðÆÁ» é¶ îðçÅé¶ ù í¶â± ìäÅÇÂÁÅ ÃÆ? (îðçÅéÅ ÜÆ çÆ å½ÔÆé) BCH îÈñ î³åð ØàÅÀ°ä Õð Õ¶ Çüֻ çÆ åÅÕå Øà ×ÂÆ ÔË (àÕÃÅñƶ ÁÅêäÆ åÅÕå ÇÕÀ°º éÔƺ òèÅ ñ˺ç¶) BDA ÒÒ×°ðìÅäÆ êÅá çðôéU ÇÕåÅì Çò¼Ú ÇñÇÖÁÅ ÔË ÇÕ àÕÃÅñ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ³Ø å¯º Ú¼ñÆ ÔËÍ (ê³éÅ BEC), êð Ô°ä ìÅìÅ çÆê ÇÃ³Ø å¯º àÕÃÅñ Ú¼ñä çÅ ê˺åóÅ ìçñ ÇñÁÅ ÔËÍ Ü篺 ÇÕ ÇÂÔ ç¯ò¶º ×¼ñ» Õ¯ðÅ ÞÈá ÔéÍ ÇÕö ÇÂÇåÔÅÃÕ ×z³æ 寺 ÇÂà çÆ ê¹ôàÆ éÔƺ Ô°³çÆ ÇÕ àÕÃÅñ çîçî¶ å¯º ×°ðÈ ×¯Çì³ç ÇÃ³Ø é¶ ÚñÅÂÆÍ À°é·» èó¶ì³çÆÁ», óêðçÅò» Öåî Õð Õ¶ ÖÅñÃÅ ìäÅÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÕö ù ò¼è ÁÇèÕÅð éÔƺ Çç¼å¶Í ÇÂÔ Çüֻ éÅñ ôð¶ÁÅî è¯ÖÅ ÔËÍ ÕðåÅðê¹ðÆ Ô¼æ ÇñÖå ìÆó Óå¶ íÆ Ç×: ×°ðìÚé ÇÃ³Ø å¶ À°Ã ç¶ êËð¯ÕÅð, îÅðÈ òÅð Õð鯺 ìÅ÷ éÔƺ ÁÅÂ¶Í ÇÂÔ Ãí ÇéòÅäÅ êÅð Õð Õ¶ ÇÂö ÇÕåÅì ç¶ ê³éÅ BF@ Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé- ÒÒÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó Çò¼Ú åÕðÆìé AE@@ 寺 ò¼è öñåÆÁ» Ôé, dzéÅ ò¼âÅ Õ°ëð? êÅê Õðî?U ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ÇÃ¼Ö èðî çÆ ÁÅèÅð ÇôñÅ ÔéÍ àÕÃÅñ òÅÇñÁ» ÇüÖÆ ÇÃè»å» ÁÃÈñ» À°µå¶ å» Õ¯Þ¯ òÅð ÕÆå¶ ÔÆ Ãé, ÇÂé·» çà װðÈ ÃÅÇÔìÅé ù íÆ ÁêîÅÇéå ÕÆåÅ ÔËÍ Çüֻ ç¶ ÇÃðî½ð ï¯è¶ Áå¶ êðÀ°êÕÅðÆÁ» ù íÆ ÇÂÔé» Çî¼àÆ Çò¼Ú ÇîñÅ Çç¼åÅ ÔËÍ êÅÖ³â å¶ Õ¯ðÅ ÞÈá ÇñÖä ñ¼Ç×ÁÅ ÇÂé·» ÕçÆ ôðî éÅ ÕÆåÆÍ ÇìéÅ ÃìÈå 寺 ì¶ÇÃð êËð çÆÁ» ÕÔÅäÆÁÅ ØóéÆÁ» ÇÂé·» çÅ ô°×ñ ÔËÍ êÅê Õðî çÆ ÇÃÖð åç¶ ÃÅÕÅð ÃÅÔîä¶ îÈðåÆîÅé Ô°³çÆ ÔË, Ü篺 ÇÂÔ ÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó å¶ íÆ ç¹ôîäÅ éÅñ¯º ÇíÁÅéÕ òÅð Õðç¶ ÔéÍ Ü¶ ÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó Çò¼Ú, Áå¶ çîçîÆ ìÆó Çò¼Ú, ÛÅê¶ çÆÁ» öñåÆÁ» ÕÅðé êÅá í¶ç Ôé, å» ÇÂà ù ÇÃ¼Ö ÇòçòÅéÅ çÆÁ» îÆÇà³×» Çò¼Ú ÇòÚÅÇðÁÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ ÃÆÍ 122

ÁÅêÃÆ ÃÇÔîåÆ éÅñ Áô°¼è êÅá ô°¼è ÕÆå¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÃéÍ êð ÇÂÔ ñ¯Õ ùèÅð éÔƺ ÚÅÔ°³ç¶ Çüֻ çÆ ÇéÀ°º (ÁÅèÅð ÇôñÅ) ×°ðìÅäÆ ù ÔÆ Õ¼Ö¯º Ô½ñÆ Õðé ñÂÆ å¼åêð é÷ð ÁÅÀ°ºç¶ ÔéÍ çðìÅð ÃÅÇÔì ç¶ ×z³æÆ å¶ ÒÒܼæ¶çÅðU íÆ ÇÂö ÒÒÇò¼ÇçÁÅ çÆ ïÈéÆòðÇÃàÆU Çò¼Ú¯º êó· Õ¶ ÁŶ ÔéÍ òÅÔ î¶ðÆ ÇÃ¼Ö Õ½î! åËù Õ¯ÂÆ ×ËìÆ ôÕåÆ í»ò¶ ìÚÅ ñò¶ òðéÅ ìÚä çÅ ðÅÔ Õ¯ÂÆ éÔƺ ÇðÔÅÍ ÒÒÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó Çò¼Ú åÕðÆìé ê³çð» ý 寺 ò¼è öñåÆÁ» ÔéUÍ Ç¼âÅ ò¼âÅ êÅê? ÇÂÔ ñ¯Õ ìÅÕÆ Ü¼æ¶ì³çÆÁ» ìÅð¶ ÷ÇÔðÆñÅ êðÚÅð ÕðÇçÁŠþí Ô¼ç» ì³é¶ êÅð Õð Ü»ç¶ ÔéÍ Ü篺 ×°ðìÅäÆ À°ÚÅðä çÅ îÃñÅ ÁÅÀ°ºçÅ ÔË å» ÇÂÔ Ã³Ø êÅó êÅó Õ¶ ÁÅÖä׶ ìÂÆ ×°ðìÅäÆ Çò¼Ú Çì³çÆ, Õ³éÅ ñÅÀ°äŠدð êÅê ÔËÍ çÈܶ ì³é¶ ÇÃåî ÷ðÆëÆ ò¶Ö¯ ÇÂö ÇÕåÅì ç¶ FE@ ê³ÇéÁ» Óå¶ ×°ðìÅäÆ À°ÚÅðä ç¶ ã³× åðÆÕ¶ ÇñÖ¶ ê¶ ÔéÍ Ç×: ×°ðÚðé ÇÃ³Ø Ö¹ç ÇñÖ ÇðÔÅ ÔË; ÇÂæ¶ Çì³çÆ ñÅú ÇÂæ¶ Á¼èÕ ñÅú, êËð Çò¼Ú Á¼èÅ ÔÅÔÅ ñÅú, ÇòôðÅî ñÅú...... ? ÔËéÅ ç¯×ñÆ éÆåÆ? ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÅ ÁêîÅé Ô¯ð ÇÂÔ ÕÆ Õðé׶ îÇÔå¶ Ú½ºÕ ÇòÖ¶ ÇÂé·» çÃî ×z³æ Áå¶ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ìðÅìð êzÕÅô ÕÆå¶ Ô¯Â¶ ÔéÍ ÒÒìÅìÅ ÜðéËñ ÇÃ³Ø ÜÆòå ÔËU çÅ Õ°ëð ÇÂÕÆ ÃÅñ 寺 ìóÆ ãÆáåÅÂÆ éÅñ ì¯ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¼Ú, Ô÷Åð» ç¶ Ç¼Õá» ÃÅÔîä¶, ÔË Õ¯ÂÆ ð¯Õä òÅñÅÍ ìzÅÔîäòÅç ù ìÅÔ𯺠ÇÕ寺 ÁÅÀ°ä çÆ ñ¯ó éÔƺ Øð ç¶ Á³çð, ìÔ°å¶ ×°ðçòÅÇðÁ» Çò¼Ú, ÁÇÜÔ¶ ìzÅÔîä (ÇüÖÆ ò¶Ã èÅðé Õð Õ¶) ÔÆ å» ÕÅì÷ ÔéÍ ÇüÖÆ çÆÁÅ Üó» Çò¼Ú å¶ñ ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÃÇå×°ðÈ ÔÆ ìÚÅ ñËä å» ìÚÅ ñËä òðé» ÇÂé·» ×°ðîÇå ù ÖÅð¶ Ãî¹³çð Çò¼Ú â¯ìä çÅ êÈðÅ êzì³è ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ À°êð òðÇäå B@@ 寺 ò¼è é°Õå¶ ê³éÅòÅð ÇÂé·» çÆ ê¹ÃåÕ ÒÒ×°ðìÅäÆ êÅá çðôéU Çò¼Ú¯º Ç×: ×°ðìÚé ÇÃ³Ø ç¶ ÇñÖ¶ ê¶ô ÕÆå¶ ÔéÍ àÕÃÅñ òÅñ¶ ÇÂé·» ÇÕåÅì» ù ÛÅê Õ¶ ò¶Úç¶ ÁÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂÔ ÒÒêÈðé ìzÔî Ç×ÁÅéÆ, ÖÅñÃÅ, óå, ê³æ ðåé, Çò¼ÇçÁÅ îÅðå³â ç¶ ÒÒêÇò¼åðU ÇòÚÅð ÔéÍU òÅÔ î¶ðÆ Õ½î ç¶ îñÅÔ¯ ÇÂé·» çÆÁ» îéîÅéÆÁ» ù ÕçÆ ð¯Õ¯×¶? ìzÅÔîäÆ çñ-çñ Çò¼Ú¯º Õ½î ù ÕçÆ Õ¼ã¶×¯? Çí³âð» àÕÃÅñ òÅñ¶ òÆÔ ÃÅñ 寺 ÕÅðÜÕÅðÆ Ü¼æ¶çÅð ìÅìÅ áÅÕ°ð 123

ÇóØ, ÇÕò¶º ×°ðìÅäÆ çÅ ÁêîÅé ÕðçÅ ÇðÔÅ ÔË, Á¼Öƺ ò¶ÇÖÁÅ òÅÇÕÁŠùä¯Í íÅÂÆ áÅÕ°ð ÇÃ³Ø Ü篺 ÇÕå¶ Ü»çÅ ÔË å» ÇÂ¼Õ ÒÒ×óòÂƺU ñ¯àÅ êÅäÆ å¶ å½ñÆÁÅ ñË Õ¶ éÅñ ÚñçÅ ÔËÍ ìÅì¶ é¶ Ü°¼åÆ êÅÂÆ Ô°³çÆ ÔË å¶ ×óòÂÆ é§×¶ êËðÆ Ú¼ñçÅ ÔËÍ ÇÂ¼Õ é½ÜòÅé Ô¼æ Çò¼Ú ×°àÕÅ ñË Õ¶ é§×¶ êËðƺ ÚñçÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ×°àÕ¶ Çò¼Ú¯º ×°ðìÅäÆ êó·çÅ Ô¯ÇÂÁÅ ìÅì¶ ç¶ Çê¼Û¶-Çê¼Û¶ à°ÇðÁÅ ÇëðçÅ ÔËÍ ìÅìÅ êôÈÁ» Çò¼Ú ÜÅò¶, Ö¶å» Çò¼Ú ÜÅò¶, ÃËð Õðé ÜÅò¶, ÇÂÔ ×°àÕÅ êó·çÅ é½ÜòÅé éÅñ éÅñ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ìÅìÅ ÇÕö éÅñ ×¼ñ» Õð¶, Õ¯ÂÆ Õ³î Õð¶, å» íÆ êÅáÆ êÅá ÕðçÅ ðÇÔ³çÅ ÔËÍ Ô°ä ÷ðŠïڶ ÇÂ¼Õ ì³çÅ ìÅäÆ ÃÇåÕÅð ÃÇÔå ùä ÔÆ éÔƺ ÇðÔÅ, ÕÂÆ ð°Þ¶ÇòÁ» Çò¼Ú ÔË, À°Ã ç¶ Çê¼Û¶ Çê¼Û¶ ×°àÕÅ ñË Õ¶ êÅá Õðç¶ ðÇÔäÅ Çռ毺 çÆ ×°ðî¹ÖåÅÂÆ ÔË? Ãׯº êÅòé ×°ðìÅäÆ çÅ ÇÂà åð·» ò¼âÅ ÁêîÅé ÔËÍ êð ÇÂÔ ñ¯Õ ñ§î¶ Ã 寺 ÔÆ ×°ðìÅäÆ çÅ ÁêîÅé Õðé ç¶ ÁÅçÆ Ô¯ Ú¹¼Õ¶ Ôé, Çü֯ ÜÅׯ å¶ Ã¯Ú¯Í A. ÇÂæ¶ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ç¶ ìÚé ÇñÖ ç¶äÅ ÔÆ ÇìÔåð Ô¯ò¶×Å, ܯ ÁÇÜÔ¶ ñ¯Õ» ñÂÆ ò¼âÆ ò³×Åð Ôé êÅÖ³â êÅÖ³â ÕÇð ÕÇð íðî¶ ñ¯í° êÅֳⰠÜÇ× ì¹ÇðÁÅ𶨠ÔñÇå êñÇå ç¹ÖçÅÂÆ Ô¯òÇÔ, ÜîÕÅñ ÖóÅ ÇÃÇð îÅð¶¨..... Õñð° Ö¶å° ñË ÕÈó° ÜîÅÇÂÁÅ Ãí ÕÈóË Õ¶ ÖñòÅ𶨠ÃÅÕå éð ÃÇí í±Ö í°ÖÅé¶, çÇð áÅ㶠Üî ܳçÅ𶨠(IHA) B.

ÇÂÔ îé° ðÅÜÅ ñ¯íÆÁÅ ñ°íåÀ° ñ¯íÅÂƨ ×°ðî¹ÇÖ ñ¯í° ÇéòÅðÆÁË ÔÇð ÇÃÀ° ìÇä ÁÅÂƨ ÕñÇð Ö¶åÆ ìÆÜÆÁË ÇÕÀ° ñÅÔÅ êÅò˨ îéî¹Ö ÃÇÚ é íÆÜÂÆ ÕÈó° ÕÈÇó ×âÅò˨ ñÅñÚ¹ Û¯âÔ° Á³ÇèÔ¯ ñÅñÇÚ ç¹Ö¹ íÅðƨ ÃÅÚ½ ÃÅÇÔì¹ îÇé òÃË ÔÀ°îË ÇìÖ¹ îÅðƨ (DAI) ÁÅÖðÆ ÇòÚÅð :- àÕÃÅñ ç¶ î¹¼Ö ì¹ñÅð¶ ÒÒÖ³â¶èÅðU îË×÷Æé ç¶ Ã³êÅçÕ Ç×: î¯ÔÕî ÇÃ³Ø é¶ C-AB-@C ù î¯ÔÅñÆ ç¶ ë¶÷ Û¶ ç¶ ×°ðçòÅð¶ Çò¼Ú, ê³åÅñÆ Õ° Çóػ çÆ ÔÅ÷ðÆ Çò¼Ú ÇòôòÅà ÇçòÅÇÂÁÅ ÇÕ àÕÃÅñ Çò¼Ú ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ ìðÅìð çÃî ×z³æ çÅ êzÕÅô éÔƺ ÕÆåÅ Ü»çÅÍ ÇîåÆ 124

C-C-@D ù Ã. ùÖç¶ò ÇÃ³Ø î¯ÔÅñÆ å¯º Ü¼æ¶ Ãî¶å îÇÔå¶ ê¹¼ÇÜÁÅÍ À°æ¶ ç¯ ÃðÈê ò¶Ö¶, Ô°ÕîéÅîÅ ñËä çÆ ÁÅÇ×ÁÅ ñÂÆÍ Ü篺 òÅÕ ñÂÆ ð°îÅñ Ú¹¼ÇÕÁÅ å» ÇÃð ÚÕðÅ Ç×ÁÅ, Ô¼æ» å¶ å¯å¶ À°µâ ׶, Ô˺ ÁËâÅ ò¼âÅ Áéðæ? ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ç¶ ìðÅìð ÁôñÆñ ÕæÅò» éÅñ íðêÈð ×z³æ? À°µå¯º Ç×ÁÅéÆ î¯ÔÕî ÇÃ³Ø çÅ DE Çóػ ÃÅÔîä¶ êÈð¶ ÇòôòÅà éÅñ ì¯ÇñÁÅ Ç×ÁÅ Õ¯ðÅ ÞÈá? ÁÇÜÔ¶ ñ¯Õ» 寺 ÕçÆ Ú³Ç×ÁÅÂÆ çÆ åò¼Ü¯º ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ ÔË? òÅÇÔ×°ðÈ ÇÕðêÅ Õð¯ êÖ³âÆÁ» ù ùî¼å ìÖô¯Í À°êç¶Ã¹ Õð¶ ÕÇð ñ¯Õ ÇçzóÅò˨ ÁêéÅ ÕÇÔÁÅ ÁÅÇê é ÕîÅò˨ (HHG) ÔÇð ÜÆÀ°, Á³åÇðÜÅîÆ ÜÅé¨ Õðå ì¹ðÅÂÆ îÅé°Ö å¶ ÛêÅÂÆ ÃÅÖÆ í±å íòÅé¨ (AB@B) ÇÂÔ ÔË ÁÅê¶ ìä¶ ò¼â¶ å¶ ÁÃñÆ Çüֻ çÅ ÕÈó êzÚÅðÍ ì¶Ö½ë Ô¯ Õ¶ ÇÕåÅì» ÛÅê Õ¶ Çéðîñ ì¹¼è Çüֻ ù Çízôà ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÕÆ ×°ðìÅäÆ ÇÂÔÆ ÕÈó հüå ÇÃÖÅÀ°ºçÆ ÔË? - îÇÔåÅ Ú½Õ àÕÃÅñ ÇòÚ D@ Ççé Ôòé Ô¯ÇÂÁÅÍ BC.H.@E çÆÁ» ÁõìÅð» ò¶Ö ÃÕç¶ Ô¯Í - íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ³Ø ù Õ»×ðÃÆ ç¾Ãä òÅñÆ ÇÕåÅì ÔðéÅî ÇÃ³Ø è¹³îÅ é¶ ðñÆÜ ÕÆåÆÍ ñ¶ÖÕ Ã. ìÈàÅ ÇÃ³Ø þÍ - BA ÃÅñ å¾Õ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ³Ø ÜÆòå ÔË çÅ Õ°ëð, áÅÕ°ð ÇÃ³Ø Áå¶ ìÅÕÆ àÕÃÅñ òÅÇñÁ» é¶ ì¯ÇñÁÅÍ ×°ðÈ ÕÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾ÚÍ ÇÂà ì¯ñ¶ ׶ ÞÈá ñÂÆ ð¼ì Õ¯ñ¯º, ÃÇå×°ðÈ Õ¯ñ¯º ÇÂé·» î¹ÁÅøÆ éÔƺ î³×ÆÍ ê³æ Õ¯ñ¯º î¹ÁÅøÆ éÔƺ î³×ÆÍ ÁÖ½åÆ Üæ¶çÅð ÁÇÜÔ¶ ÞÈᶠñ¯Õ» ù Ö¼ì¶ Ã¼Ü¶ ñÂÆ Çëðç¶ ÔéÍ ÃzÆ ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ìðÅìð ÇÂé·» é¶ ÁôñÆñ ÕÔÅäÆÁ» òÅñÅ ìÇÚ¼åð éÅàÕ ÇàÕÅÇÂÁÅ Áå¶ À°Ã çÅ ÁÖ³â êÅá ÕÆåÅÍ ÇÂÔ ñ¯Õ Çéðîñ ê³æ ù Çî¼àÆ ÇòÚ ÇîñÅÀ°ä ñÂÆ êÈðÆ òÅÔ ñÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» çÆÁ» ÛÅêÆÁ» ÇÕåÅì» Õ¯ÂÆ êó· Õ¶ ò¶Ö¶ å» ÃÔÆ....Í @@@

AF. êÈðÅ ÇéÁÅÀ¹ Õð¶ ÕðåÅð 125

Ãå§ìð-ÁÕåÈìð @F Çò¾Ú ñ¶ÖÕ ÕËé¶âÅ ç¶ èðî êzÚÅð ç½ð¶ Óå¶ Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÇÜé·» â¶ðÅòÅçÆÁ» é¶ ÇÃ¾Ö Ã§×å çÆ ÁÇ×ÁÅéåÅ çÅ øÅÇÂçÅ À¹áÅ Õ¶ À¹é·» ù ç¯ò¶º Ô¾æÄ ¦î¶ Ã 寺 «¾ÇàÁÅ ÃÆÍ À¹Ô ñ¯Õ î¶ðÆÁ» ÒÖðÆÁ» ÖðÆÁ»Ó 寺 ìó¶ åzìÕç¶ ÃéÍ ÇÜé·» ç¶ â¶ð¶çÅð ÕÂÆ êÆó·ÆÁ» 寺 Õ¹ëð å¯ñç¶ ÁÅ ðÔ¶ Ôé ÇÕ ÃÅâÅ â¶ðÅ ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ é¶ õ¹ç ÚñÅÇÂÁÅ þÍ Ü» ÒÁîÕ¶Ó ìÔÅçð ÇÃ¾Ö å¯º ÃÅâÆ ôÅÖ ÚñÆ þÍ ÇÂÔ ÕÈó çÆÁ» ç¹ÕÅé» ÁÅêä¶ ÒéËà òðÕÓ (¶ܧ໠ðÅÔÄ ëËñÅÇÂÁÅ ÜÅñ) ÕÅðé ÁÅêä¶ ìä¶ êÈÜéÆÕ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ, çà ׹ðÈ ÃÅÇÔìÅé Áå¶ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì 寺 òÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù À¹Ú¶ ò¾â¶ Çþè Õðç¶ ðÔ¶ ÔéÍ çñÆñ éÅñ ÇòÚÅð Õðé çÆ ÇÔ§îå å¶ Ç×ÁÅé ÇÂé·» Õ¯ñ þ Õ¯ÂÆ éÔÄÍ ÇÃ§Ø ÃíŠǧàð éËôéñ ÕËé¶âÅ ç¶ Ççػ ç¶ íðêÈð ÃÇÔï¯× Çîñä Õð Õ¶ Ü篺 â¶ðÅòÅçÆ ÃÅâÆ ÇÕö ×¾ñ çÅ ÜòÅì éÅ Õ¶ ÃÕ¶Í Ãׯº ×¹ðçòÅðÅ ÇÃ¾Ö Ã§×å þðÆà¶Ü ÇòÖ¶ ÇÂé·» é¶ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú, Ô¹¾ñóìÅ÷Æ ÕÆåÆÍ îËù ÕæÅ Õðé 寺 ð¯Õä çÆ îéÃÅ éÅñ çà չ ÒÇÃð Çëð¶Ó ÇòÁÕåÆÁ» é¶ (ÇÜé·» Çò¾Ú çà չ ÃÅñ ç¶ ÚÅð ì¾Ú¶ òÆ Ãé) À¹ÚÆ À¹ÚÆ òÅÇÔ×¹ðÈ ÜêäÅ ô¹ðÈ Õð Çç¾åÅÍ î˺ ÇÂö ô¯ð Çò¾Ú ê¿ÞÆ Çî§à ×¹ðî¹¾Ö å¶ îéî¹¾Ö, Ã¾Ú Áå¶ ÞÈá ç¶ Çòô¶ Óå¶ ÔÆ ÕæÅ ÕÆåÆÍ ÇÂà éò¶ÕñÆ ÕæÅ çÆ ÃÆ.âÆ. î½ÜÈç þÍÓ ÁõðÆñ¶ Ã ÇÂé·» ç¶ ×¹§ÇâÁ» é¶ î¶ð¶ Óå¶ îÅðÈ ÔîñÅ ÕÆåÅ êð î¶ð¶ ÃÅæÆ Ççػ é¶ å¹ð§å ÃÇæåÆ Óå¶ ÕÅìÈ êÅÇÂÁÅÍ ÇÂé·» ì¹ðÛÅ ×ðç» ù Ú§×Å ÃìÕ ÇÃÖÅÇÂÁÅÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú ×¹ðçòÅð¶ ç¶ Á§çð ÇÂé·» î¾áÅèÅðÆÁ» (éÅî ÇÃîðä Õðé òÅÇñÁ»?) çÆ ×§çÆ íÅôÅ å¶ Ô¹¾ñóìÅ÷Æ Ú§×Æ åð·» ò¶ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ þÍ ÒéÅñ¶ Ú¯ð éÅñ¶ ÚåðÅÂÆÓ òðå Õ¶ ÇÂé·» ÁÅêä¶ ÖÅï ÖÅà ÒîÔ» ê¹ÜÅðÆÓ Ç×ÁÅéÆ Ü¯Çקçð ÇÃ§Ø ò¶ç»åÆ å¯º, î¶ð¶ Çòð¹¾è ÒååÕÅñ öòÅÓ çÆ åðÜ Óå¶ Òçç¶ôÓ ÜÅðÆ ÕðòÅÇÂÁÅÍ Ç×ÁÅéÆ ò¶ç»åÆ é¶ ÃÅâÅ ê¾Ö ùäé 寺 ìöËð, þå Ççػ Çòð¹¾è ÇÂÔ ë¹ðîÅé í¶Ü Çç¾åÅ-ÒÇÂé·» ù ×¹ðçòÅðÅ Ãà¶Ü Óå¶ éÅ ì¯ñä Çç¾åÅ ÜÅò¶ÍÓ ÕËé¶âÅ ç¶ ð¶âÆú Óå¶ êz¯. çðôé ÇÃ§Ø ù þÇçÁÅ Ç×ÁÅÍ À¹é·» 寺 ê¹¾ÇÛÁÅ Ç×ÁÅ ÇÕ ÇÂà çç¶ô çÆ ÕÆ þÃÆÁå þ? À¹é·» ç¾ÇÃÁÅ, ÒÇÂÔ Õ¶òñ ÇÂ¾Õ ÇÚ¾áÆ þ, Ô¹ÕîéÅîÅ éÔÄ þÍ î§éäÅ Ü» 126

éÅ î§éäÅ, Ãì§èå ÇòÁÕåÆÁ» çÆ îð÷Æ, ÇÂÔ Õ¶òñ ùé¶ÔÅ þÍ Çìé» Ã¹ä¶ ÕÃÈð ÜÅä¶ ìöËð å» ôÅÇÂç ÜÕðÆÁÅ õÅé å¶ îÆð î§éÈ òÆ ÁÇÜÔ¶ ë¹ðîÅé ÜÅðÆ éÔÄ ÕðçÅ Ô¯ò¶×ÅÍ ÁÅêä¶ ÁÔ¹ç¶ Áå¶ Ç¾÷å çÅ Õ¹¾Þ å» ÇÖÁÅñ îé¹¾Ö ðÖçÅ ÔÆ þÍ êð ÇÂæ¶ å» Òèðî î¹ÖÆ, èðî ìÅð¶ øËÃñÅ Òùäªç¶ Ôé å» ÒèðîÓ Çò¾Ú¯º À¹µÕÅ ÔÆ öÅÇÂì Ô¹§çÅ þÍ ÁÕåÈìð B@, @F ù, À¹éàÅðÆú Ãà¶à çÆ ×¹ðçòÅðÅ Õ½ºÃñ éÅñ î¶ðÅ ÇñÖåÆ ÃîÞ½åÅ Ô¯ Ç×ÁÅ ÃÆÍ êz¯. çðôé ÇÃ§Ø Çò¾Ú ÔÅ÷ð ÃéÍ ÇÕ ÒíÅÂÆ Ç§çð ÇÃ§Ø çÅ Çòð¯è éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅò¶×Å, Ãׯº ò¾è 寺 ò¾è ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ÇÂé·» ù ì¯ñä çÅ î½ÕÅ Çç¾åÅ ÜÅò¶×ÅÍÓ Õ½ºÃñ ç¶ êzèÅé Ã. Ôðì§Ã ÇÃ§Ø Ü§âÅñÆ ç¶ çÃåõå ԯ¶ Ôé, ð¶âÆú 寺 þí ù õå êó· Õ¶ ùäÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà ùÇÔðç ïåé ù ÒòÆà¯Ó Õðé ñÂÆ, àÕÃÅñÆÁ» é¶ ÃÅðÆ åÅÕå Þ¯Õ Çç¾åÆÍ ÁÕåÈìð BA-@F ù ÁÕÅñ åõå çÆ êÇò¾åðåÅ ù Õ¦Õå ÕÆåÅÍ Üæ¶çÅð ò¶ç»åÆ é¶ ÇÂà ò¾â¶ ÁÔ¹ç¶ çÆ îÅé îÇðÁÅçÅ ù ؾචÓÚ ð¯ñ Çç¾åÅÍ ÇÂà 寺 ÇÂ¾Õ Ôøå¶ ç¶ Á§çð ÚÅð¶ êÅÇê çìÅÀ¹ êËä ÕÅðé ÃÅÇðÁ» çÅ ìÅÂÆÕÅà õåî Õðé çÆ ÇÚ¾áÆ òÆ ÜÅðÆ Õð Çç¾åÆÍ ò¶ç»åÆ ÜÆ ç¶ êÆ.¶. Ü×ìÆð ÇÃ§Ø é¶ ø¯é Óå¶ ÇÂÔÆ ÇÚ¾áÆ êó· Õ¶ ùäÅÂÆ, ܯ éÅñ¯ éÅñ ð¶âÆú 寺 ìzÅâÕÅÃà Ô¯ÂÆÍ ÇÂà ÇÚ¾áÆ çÆ ôìçÅòñÆ ç¶ Áðæ Õ¯ÂÆ îÅÂÆ çÅ ñÅñ éÔÄ Õð ÃÕ¶×ÅÍ ÇÚ¾áÆ çÆ ø¯à¯ ÕÅêÆ éÅñ í¶Ü ÇðÔÅ Ô»Í Çìé» ÇÃð êËð 寺 ÇÚ¾áÆ ÁÕÅñ åõå ÔÆ ÇñÖ ÃÕçÅ þÍ ÇÜò¶º ÁÕÅñ ê¹ðÖ çÅ Õ¯ÂÆ í¶å éÔÄ êÅ ÃÕçÅÍ À¹Ã ç¶ åõå Óå¶ ìËᶠîÔ»ê¹ðÖ çÆ ÇÚ¾áÆ çÅ í¶å ÇÕò¶º êÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ? ÖËð î˺ ç¯ îÔÆé¶ ñÅ Õ¶ ÕËé¶âŠ寺 òÅêà ÁÅÇÂÁÅ å» åðé åÅðé ç¶ é¶ó¶ ܽóÅ Çê¿â ÇòÖ¶ BG-AB-@F ù ìÔ¹å ò¾âÅ ×¹ðîÇå ÃîÅ×î ÃÆÍ Ã. ìõôÆô ÇÃ§Ø å¶ Ã. ×¹ñÜÅð ÇÃ§Ø ç¶ ÃÇÔï¯× éÅñ ðÅåƺ ÚÅð ؿචÇòÚÅð» Ô¯ÂÆÁ»Í Ãò¶ð¶ Çëð íðò» çÆòÅé ÃÇÜÁÅÍ Ç×ÁÅð» òܶ 寺 ñË Õ¶ Çå§é òܶ å¾Õ ÕæÅ å¶ ÕÆðåé Ô¯ÇÂÁÅÍ ñ¶ÖÕ é¶ Ã§×å ù ×¹ðîÇå ìÅð¶ òÇÖÁÅé Çç¾å¶Í Á¾×¯º BH-AB-@F ù î¯ÔÅñÆ ç¶ ø¶÷ C ìÆ, A ÃÅÚÅ èé ×¹ðçòÅð¶ ÇÂ¾Õ Ø¿àŠç×å ù ×¹ðîÇå ìÅð¶ ÕæÅ Ãðòä ÕðòÅÂÆÍ ÜéòðÆ C-@G ù ç×å êzì§èÕ» çÆ ê¹ð÷¯ð î§× Óå¶ , öòÕ ÕÅîàÆ Û¯àÆ (éÅ×ê¹ðîÔÅðÅôàð) Çò¾Ú ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ ç¶ ×¹ðê¹ðì ñÂÆ êÔ§¹ÇÚÁÅÍ ÜéòðÆ E 寺 H å¾Õ ÇÂæ¶ ÔÆ ñ×ÅåÅð ç×å ù çì¯èé ÕÆåÅÍ êzì§èÕ» Áå¶ Ã§×å 127

ò¾ñ¯º íðêÈð Ô¹§×ÅðÅ ÇîÇñÁÅÍ ÇÂÔ ÃÅðÆ õìð éÅ×ê¹ð ôÇÔð òÅÃÆ Çþֻ Áå¶ ×¹ðçòÅðÅ êzì§èÕ» ù ÇîñÆ, å» ôÇÔð Çò¾Ú òÆ ìÔ¹å À¹åôÅÔ ò¶Öä ù ÇîÇñÁÅÍ ìÅìÅ ì¹¾ãÅ ÜÆ é×ð ç¶ î¹¾Ö êzì§èÕ Ã. îñÕÆå ÇÃ§Ø é¶ ìÔ¹å ÃÇÔï¯× Çç¾åÅÍ ×¹ðçòÅðÅ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ì¹¾ãÅ ÜÆ é×ð Çå§é Ççé ÕæÅ ÕÆåÆÍ ÇÂ¾Õ Ççé ×¹ðçòÅðÅ ÇÃ§Ø ÃíÅ, ÕÅîàÆ ð¯â, ÇÂ¾Õ Ççé ×¹ðÈ éÅéÕ çðìÅð, å¶ ÇÂÕ Ççé ×¹ðÈ ðÅîçÅà ê¶á (ÕÅñ¯éÆ) ×¹ðçòÅð¶ ÕæÅ ÕÆåÆÍ àÕÃÅñ Áå¶ â¶ðÅòÅçÆÁ» é¶ êzì§èÕ» ù öñå ÇìÁÅéÆ ÕðÇçÁ» ÇÕÔÅ Ç×ÁÅ ÃÆ ÇÕ ÒíÅÂÆ Ç§çð ÇÃ§Ø Ø¾×Å Üæ¶çÅð ò¾ñ¯º ê¿æ Çò¾Ú¯º Û¶ÇÕÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, ÇÂà ù Ãà¶Ü Óå¶ éÅ ì¯ñä ÇçÀ¹ÍÓ ÇÕö òÆ ×¹ðçòÅðÅ Õî¶àÆ é¶ ÇÂà öñå çç¶ô çÆ êzòÅÔ ÕÆå¶ ìöËð, çÅà ù Ôð æ» îÅä Çç¾åÅ å¶ Üæ¶çÅð ù Áä×½ÇñÁ» Õð Çç¾åÅÍ Ãׯº ÁÅÀ¹ä òÅñ¶ Ã ç¶ ×¹ðê¹ðì òÆ À¹é·» ì¹¾Õ Õð ñ¶ ÔéÍ ÇÂà îÔÅé åõå çŠܯ îÅä ÃéîÅé ÃÆ, ì¶ÂÆîÅé ðÅÜéÆåÆòÅé» ç¶ Õ§èÅó¶ Úó· Õ¶, Üæ¶çÅð» é¶ À¹Ã ù Õ¾Ö¯º Ô½ñÅ Õð Çç¾åÅ þÍ Ãà¶Ü» Óå¶ èȧÁ»èÅð íÅôä Çç¾å¶ Ü»ç¶ Ôé, ÒÒÃ¾Ú ÕÆ ìÅäÆ éÅéÕ ÁÅÖË Ãü ùäÅÇÂÃÆ ÃÚ ÕÆ ì¶ñŨÓÓ (GBB) ÇÃ§Ø ÇçØäÆÁ» é¶ èðî 寺 ÃÆà òÅð Çç¾å¶ êð èðî éÔÄ ÔÅÇðÁÅÍ Á¾Ü àÕ¶ àÕ¶ ìçñ¶ èðî ÔÅÇðÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ þÍ ò¾â¶ ò¾â¶ ÁÔ¹ÇçÁ» Óå¶ ìËᶠÒèðîÆ ñ¯ÕÓ ÇÃ¾Ö Õ½î ù Ǫ ìðìÅç Õðé׶, ÕçÆ Ã¹êé¶ Çò¾Ú òÆ éÔÄ Ã¯ÇÚÁÅ ÃÆÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ìÅìð ù ÜÅìð ÕÇÔ ÃÕçÅ ÔËÍ ×¹ðÈ ÁðÜé å¾åÆ åòÆ Óå¶ ìËá Õ¶ òÆ Ã¾Ú Óå¶ êÇÔðÅ ç¶ ÃÕçÅ þÍ ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÃÆà ÕàòÅ Õ¶ òÆ Áâ¯ñåÅ çÅ ÃìÈå Çç§ç¶ ÔéÍ çÃî êÅåôÅÔ ÚÅð¶ ÇÜ×ð ç¶ à¹Õó¶ ñ¶Ö¶ ñÅ Õ¶ òÆ, ÃîÞ½åÅ éÔÄ Õðç¶, ÷øðéÅîÅ ÇñÖç¶ ÔéÍ êð Á¾Ü ç¶ ðÅÜÃÆ ÇÃ¾Ö ôÕñ» òÅñ¶ ñ¯Õ, Õ¹¾Þ ÇÛñó» ò¾à¶ ôð¶ÁÅî Çò¾Õ ðÔ¶ ÔéÍ éô¶ ò§â ðÔ¶ ÔéÍ Ôòé ÕðòÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÞÈá ì¯ñç¶ Ôé, Çðôòå» ñËºç¶ ÔéÍ Çþֻ ç¶ ÃÅð¶ Ô¾Õ ÇòÃÅð Çç¾å¶ ÔéÍ ÇþÖÆ ÇÕðçÅð ù Õ篺 ç¶ Çåñ»ÜñÆ ç¶ ü¾Õ¶ ÔéÍ Çëð òÆ ÒÁÃñÆ àÕÃÅñÆÓ ÇÃ¾Ö ÔéÍ ÒèðîÆ ê¹ðÖÓ Üæ¶çÅð ÇÂé·» ñ¯Õ» ù êÅê Õðî Õðé 寺 ð¯Õä çÆ ÇÔ§îå ×òÅ ü¾Õ¶ ÔéÍ Ãׯº ÇÂé·» ç¶ ÇÂôÅÇðÁ» Óå¶ êÅê Õðé ñÂÆ ê¾ì» íÅð ԯ¶ ðÇÔ§ç¶ ÔéÍ îÅäà ÖÅä¶ ÕðÇÔ ÇéòÅܨ Û¹ðÆ ò×ÅÇÂÇé ÇåÇé ×Çñ åÅר Çåé ØÇð ìzÅÔîä êÈðÇÔ éÅç¨ À¹éÅ Çí ÁÅòÇÔ úÂÆ ÃÅç¨ 128

ÕÈóÆ ðÅÇà ÕÈóÅ òÅêÅ𹨠ÕÈó¹ ì¯Çñ ÕðÇÔ ÁÅÔÅ𹨠Ãðî èðî ÕÅ â¶ðÅ çÈÇð¨ éÅéÕ ÕÈó¹ ðÇÔÁÅ íðêÈÇð¨ (DG@) ÃÇå×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ Úðé» Çò¾Ú¯ ܯçóÆ þ ÇÕ å¹ÃÄ Ãðì ÕñÅ Ãîðæ Ô¯Í ÃÅÖÆÕÅð ÇñÖç¶ Ôé ÇÕ å¹ÃÄ êÔÅó æ§î ñ¶, êð Ô¹ä å¹ÔÅⶠÒÇþÖÓ å¹ÔÅ毺 æ§î¶· éÔÄ ÜÅ ÃÕç¶Í ÕÇÔ§ç¶ é¶ å¹ÃÄ ðÆᶠÇî¾á¶ Õð Çç¾å¶, êð å¹ÔÅⶠÇþֻ Çò¾Ú¯º å» ÇîáÅà Õç¶ çÆ À¹µâ Ú¹¾ÕÆ þÍ å¹ÃÄ ìÚé ÕÆåÅ ÃÆÔÕ¹ êðÅÇÂÁÅ éÅéÕÅ À¹Ã¹ ÃÈÁð À¹Ã¹ ×ÅǨ ×¹ð¹ êÆð¹ ÔÅîÅ åÅ íð¶ ÜÅ î¹ðçÅð¹ é ÖÅǨ (ADA) ÕÆ å¶ð¶ ñÅâñ¶ ÇÃ¾Ö ñÆâð Áå¶ èðî ç¶ Ú¯ÇñÁ» òÅñ¶, êðŶ Ô¾Õ ù, ìóÆ ãÆáåÅÂÆ éÅñ Ôó¾ê éÔÄ Õð ðÔ¶? Õ篺 ð¯Õ¯×¶ ÇÂé·» ù Ü篺 å¹ÔÅâÆ ÇþÖÆ çÅ í¯× êË Ç×ÁÅ? ÇÃ¾Ö ÃðÆð Õð Õ¶ å» îð Ü»ç¶ Ãé, êð ÁÅêäÆ ÷îÆð ù ÜÆòå ð¾Öç¶ ÃéÍ êð Á¾Ü îðÆÁ» ÷îÆð» òÅñ¶ ÚñçÆÁ» ÇëðçÆÁ» ñÅô» òð׶ ÒÇþÖÓ, æ¯Õ Çò¾Ú à¹ð¶ Çëðç¶ é¶Í â¶ðÅ òÅçÆÁ» Áå¶ ò¶ç»åÆÁ», ÁÅêäÆ êÈðÆ òÅÔ ñÅ ñÂÆÍÓ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì çÆ êÅòé ìÅäÆ çÅ ÁÅÃðÅ ñË Õ¶ ÇÂÔ Ã¶òÕ, ÇÂö åð·» Õ¹ëð ×ó çÆÁ» Üó·» Ö¯ÖñÆÁ» ÕðçÅ ðÔ¶×ÅÍ ÃÇå×¹ðÈ ç¶ êÅòé ìÚé Ôé : ×ðÆì» À¹êÇð ÇÜ ÇÖ¿ÜË çÅóƨ êÅðìzÔÇî ÃÅ Á×Çé îÇÔ ÃÅóƨ êÈðÅ ÇéÁÅÀ¹ Õð¶ ÕðåÅ𹨠Áêé¶ çÅà ÕÀ¹ ðÅÖé ÔÅ𹨠(AII) ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ ç¶ ÇÂéÃÅø Óå¶ êÈðé íð¯ÃÅ þ, À¹Ô êÅêÆÁ» ù Ã÷Å Áò¾ô ç¶ò¶×ÅÍ Ã¾ÚÅÂÆ ç¶ îÅð× Óå¶ Ú¾ñä òÅÇñÁ» ù Ô¾æ ç¶ Õ¶ ð¾Ö¶×ÅÍ @@@

129

AG. ÁÅú ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆÓ ìäƶ! (íÅÂÆ Ã¶òÅ ÇÃ§Ø èðîÅñ¶ çÅ éò» êÖ¿â) ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÁÅñÃÆ, ÇòÔñó å¶ ÒéÅî ÇÃîðéÓ çÆÁ» ÕñÅìÅ÷ÆÁ» ñÅÀ¹ä òÅñ¶, êÖ¿âÆ ñ¯Õ» ù Áêä¶ À¹êç¶ô» ðÅÔÄ, ǧéÆ ñÅÔäå êÅÂÆ þ ÇÕ ÜÅ×çÆ ÜîÆð òÅñÅ ì§çÅ À¹ºÜ ÔÆ îðé ÇÕéÅð¶ êÔ§¹Ú Ú»çÅ þÍ Ô» ÇÜé·» ñ¯Õ» çÆ ÜîÆð îð ü¾ÕÆ þ, êÈÜÅ çÅ èÅé ÖÅ Õ¶, ÁÅêäÅ ê¶à òèÅÀ¹ä çÅ ÔÆ ÇÜé·» ù ÇëÕð þÍ À¹é·» ÚñçÆÁ» ÇëðçÆÁ» ÒñÅô»Ó ù Õ¯ÂÆ ÇÃ¾Ö ÁÅÖÆ ÜÅò¶, çå ÕÔÆ ÜÅò¶, íÅÂÆ ÕÇÔ§çÅ ðÔ¶, Ü» ìzÔî Ç×ÁÅéÆ çÅ ÇÖåÅì ç¶ Õ¶ ÇéòÅÜçÅ ðÔ¶, À¹Ã çÆ ÁÕñ å¶ ÁøÃ¯Ã ç¶ ç¯ Ô§ÞÈ ÔÆ ìÔŶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ ÒìzÔî ÇòÇçÁÅÓ çÆ ê¿â ÇÃð Óå¶ ð¾Ö Õ¶, ÁõìÅð» Çò¾Ú êÈð¶ ê¿é¶ ç¶ ð§×Æé ÇÂôÇåÔÅð ç¶ Õ¶, ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» å¹¾Õ» çÆ ç¹ðòð寺 Õð Õ¶, ÇÃ¾Ö Õ½î ù Ô¯ð Õ¹ðÅÔ¶ êÅÀ¹ä òÅÃå¶, ÇÂÕ Ô¯ð ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆÓ é¶ ìzÔî ÇòÇçÁÅ çÆ ÇÂ¾Õ ïÈéÆòðÇÃàÆ Ö¯Ôñä çÅ çî×ÜÅ îÅÇðÁÅ þÍ ÇÂÔ éò¶º Òêz×àÓ Ô¯Â¶ îÔ»ê¹ðÖ Ôé, ÃzÆ Ã¶òÅ ÇÃ§Ø ÜÆ åðîÅñÅÍ ÇÂôÇåÔÅð êó· Õ¶ êÇÔñ» å» Õ¹¾Þ îé ì¶ÚËé ÇÜÔÅ Ô¯ÇÂÁÅÍ îé»! ê¿ÜÅì ù Õ¹ðÅÔ¶ êÅÀ¹ä òÅñ¶ Áå¶ «¾à Õ¶ ÖÅä òÅñ¶ å» Á¾×¶ ÔÆ ìÔ¹å ÃéÍ ÁÅÔ íÅÂÆ ÜÆ, Çòç¶ô Çò¾Ú ÇÕ§é¶ ÃÅñ» 寺 ع§îçŠعîŪçÅ, ê¿ÜÅì Çò¾Ú òÅêà ÁÅ Ç×ÁÅ þ, å¶ ÇÂæ¶ ÁõìÅð» Çò¾Ú ò¾â¶ ÇÂôÇÔåÅð ç¶ Õ¶, î¯àÆ ðÕî ÖðÚ Õð Õ¶ ÕîÅÂÆ çÅ ò¾âÅ Õ¶ºçð ÃæÅêå Õðé ñ¾×Å þÍ Õ¯ÂÆ Ö¶åÆ ÕðçÅ þ, Õ¯ÂÆ é½ÕðÆ ÕðçÅ þÍ Õ¯ÂÆ òêÅð Õð Õ¶ êðòÅð êÅñçÅ þÍ Á¾Ü Õñ ê¹¾åð» ê¯åÇðÁ» çÆÁ» ð¯àÆÁ» ÖðÆÁ» Õðé çŠþí 寺 ýÖÅ å¶ ÃÃåÅ ðÅÔ, ÇÂ¾Õ Òâ¶ðÅÓ Ü» Ò×¹ðçòÅðÅÓ Ö¯Ôñ ÇçÀ¹Í éÅñ¶ èðîÆ Ô¯ä çÅ éÅàÕ Õð¯, ñ¯Õ» 寺 ÁÅêä¶ ÒÚðé êÈÜéÓ ÕðòÅÀ¹Í éÅñ¶ ïÔäÆÁ» ÜòÅé Á½ðå» éÅñ ÁáÖ¶ñÆÁ» Õð¯ å¶ éÅñ¶ À¹é·» çÆ ÕîÅÂÆ Óå¶ ×¹ñÛðð¶ À¹âÅúÍ Ü篺 ÁõìÅð Çò¾Ú ÇÂôÇåÔÅð ÛÇêÁÅ, êó· Õ¶ À¹êð åÅðÆõ ò¶ÖÆ å» îé ù Õ¹¾Þ èðòÅà ÇîÇñÁÅÍ ÇÕªÇÕ ÇÂÔ ÇÂôÇåÔÅð ÒÇÂ¾Õ ÁêzËñÓ ù ÛÇêÁÅ ÃÆÍ ÜÅéÆ ÇÕ ÒÁêzËñ ëÈñÓ ÃÆ À¹Ã ÇçéÍ ÇÜà çÅ îåñì þ ÇÕ ÇÂà Ççé ÇÕö éÅñ Õ¯ÂÆ îÖ½ñ Õð ÇñÁÅ ÜÅò¶ å» ì¹ðÅ éÔÄ îéÅÇÂÁÅ Ü»çÅÍ Ô¹ä ÃzÆ Ã¶òÅ ÇÃ§Ø åðîÅñÅ é¶, êÈðÆ ÇÃ¾Ö Õ½î ù ëÈñ (îÈðÖ) ìäÅÇÂÁÅ þ êð 130

ÁõìÅð ç¶ îÅñÕ é¶, ÇÃ¾Ö Õ½î ù îÈðÖ ìäé 寺 ìÚÅ ÇñÁÍ ÇÂ¾Õ ÁêzËñ ù ÇÂôÇåÔÅð ÛÅê Õ¶Í ÃzÆ åðîÅñÅ ÜÆ ù ÔÆ ÒëÈñÓ ìäÅ èÇðÁÅÍ Çþֻ ù Õ¹ðÅÔ¶ êÅ Õ¶ «¾àä òÅñ¶ Òâ¶ð¶ ×¹ðçòÅð¶Ó å» Á¾×¶ ÔÆ ìÔ¹å ÔéÍ éÅî ÜêÅÀ¹ä òÅñ¶, ÇÕðå ò¾ñ¯º ÔàÅ Õ¶, Ô¾æ» Çò¾Ú îÅñÅ ëóÅ Õ¶, ÁéÔç éÅç òÜÅÀ¹ä òÅñ¶, Ú½ºÕó¶ îÅð Õ¶ éÅî ÁÇíÁÅà ÕðÅÀ¹ä òÅñ¶, Á¾×¶ ÔÆ æ¯Õ Çò¾Ú î½ÜÈç Ôé êð ÇÜà èó¾ñ¶ éÅñ, ÃzÆ åðîÅñÅ ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ ÒîÅñ ù ñ»ÚÓ ÕÆåÅ þ, À¹Ô òÅÇÕÁÅ ÔÆ ñŠܹÁÅì þÍ ÇÂ¾Õ ÜîÅéÅ ÃÆ ÇÕ Ã¾Üä á¾× é¶ ÇÂ¾Õ ôìç ùÇäÁÅ å¶ îé ìçñ Ç×ÁÅÍ Õ½âÅ ÜÆ, éÈðôÅÔ (ÜÅçÈ×ðéÆ ÁÅÃÅî) ÜÆ, íÈîÆÁÅ ÜÆ, Áå¶ ìÅçôÅÔ ìÅìð å¾Õ, ìçÆ å¯º ð¹Õ ×Â¶Í Á¾Ü çÆ ÇÃåî ÜðÆøÆ ò¶Ö¯, ÇÕ ìÅäÆ êó· Õ¶ ùäÅ Õ¶, ×Å Õ¶ ò¾è 寺 ò¾è Çþֻ ù áÇ×ÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ þÍ Ôð èðî ÁÃæÅé Óå¶, ÇÂ¾Õ ç¯ ÚÅð ÒþÜä á¾×Ó ÷ðÈð Çîñ Ü»ç¶ ÔéÍ ÇÃ¾Ö Õ½î çÅ ÃðîÅÇÂÁÅ «¾ÇàÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÔ§îå «¾àÆ ×ÂÆ, ÁäÖ ÃòËîÅä «¾ÇàÁÅ Ç×ÁÅÍ Ç¾÷å «¾àÆ ×ÂÆ, ×¹ðçòÅ𶠫¾à¶ ×Â¶Í Ö¯ÖñÆ Ô¯ ü¾ÕÆ ÇÃ¾Ö Õ½î ù é¶Ãå¯ éÅìÈç Õðé ñÂÆ, Áܶ òÆ ÕÂÆ ÃÅð¶ ÇôÕÅðÆ ÁÅêäÅ ÜÅñ ñÅ Õ¶ ìËᶠԯ¶ ÔéÍ ÃzÆ åðîÅñÅ ÜÆ ò¾ñ¯º ܯ ñ¾Û¶çÅð ôìçÅòñÆ çÆ ÇÂôÇåÔÅð Çò¾Ú òð寺 ÕÆåÆ ×ÂÆ þ, À¹Ã çÅ Òê¯Ãà îÅðàîÓ (ÚÆð ëÅó) Õð Õ¶ ò¶ÖƶA. Òç¶ô Çòç¶ô Çò¾Ú èÅðîÕ Ã¶òÅ ù ÃîðÇêå, À¹µØÆ èÅðîÕ ôõÃÆÁå, íÅÂÆ Ã¶òÅ ÇÃ§Ø ÜÆ åðîÅñÅ çÆ ðÇÔé¹îÅÂÆ Ô¶áÓ.....Í -çÅà ÇêÛñ¶ ¦î¶ Ã 寺 ç¶ô Çòç¶ô Çò¾Ú èðî êzÚÅð ñÂÆ ï¯×çÅé êÅ ÇðÔÅ þÍ ÇÃðø ǧ×ñ˺â ç¶ Õ¹¾Þ ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú (ÇÜæ¶ â¶ð¶çÅð ÕÅì÷ Ôé) ÁÅêä¶ ÖðÚ¶ Óå¶ ÛêÅÂÆÁ», ÁÅêäÆÁ» ÇñÖÆÁ» ì¶ÇÃð êËð çÆÁ», ÕðÅîÅåÆ ÕÔÅäÆÁ» òÅñÆÁ» ÇÕåÅì», ÇÂÔ íÅÂÆ ÜÆ î¹øå ò§â ÇðÔÅ Ô§¹çÅ ÃÆÍ ÇÕö ×¹ðçòÅðÅ Ãà¶Ü Óå¶ (â¶ð¶çÅð» 寺 Û¹¾à) ÇÂà ù ì¯ñä éÔÄ ÃÆ Çç¾åÅ Ü»çÅÍ ×¹ðìÅäÆ Áå¶ ÇÂÇåÔÅà ìÅð¶, ÇÂà ÒîÔ»ê¹ðÖÓ çÆ ÜÅäÕÅðÆ ì¾ÇÚÁ» ç¶ ê¾èð çÆ òÆ éÔÄ þÍ ªÜ þ ÇÂÔ ÒÀ¹µØÆ èÅðîÕ ôõÃÆÁåÓ, ÇÂôÇåÔÅð» Óå¶ ñ¾Ö» ð¹ê¶ õðÚ Õ¶, ôÅÇÂç ìä ÜÅò¶Í ÇÕªÇÕ Ü¦èð çÈðçðôé 寺 òÆ ÇÂÃ é¶ ì¶Á§å êËÃÅ ð¯Ôó Õ¶, ÁÅêäÆ Çé¾Ü çÆ îôÔÈðÆ ÕðòÅÂÆ þÍ B. Òç¹ÇÖÁÅð¶ êzÅäÆÁ» ù ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ìÅäÆ ç¹ÁÅðÅ, îé ù 131

åzË×¹ä» å¯º ÁðÆî Çò¾Ú êzò¶ô Õðé çÅ, ÁÇíÁÅà ÕðòÅÇÂÁÅ Ü»çÅ þÍ ÇÂà éÅñ îé ç¶ ÇòÕÅð Áå¶ ë¹ðé¶ ð¹Õ Ü»ç¶ ÔéÓ...Í -ç¹éÆÁ» Çò¾Ú Ôð ÇòÁÕåÆ ÇÕö éÅ ÇÕö êz¶ôÅéÆ Çò¾Ú ÇØÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Ü篺 Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ èÅðîÕ ÇñìÅà êÇÔé Õ¶, èðî ÁÃæÅé Çò¾Ú ìËá Õ¶, ×¹ðìÅäÆ çÆÁ» å¹¾Õ» çÆ (öñå ÔÆ ÃÔÆ) òð寺 Õð Õ¶, ñ¯Õ» ù ÁÅêä¶ ò¾ñ ì¹ñÅÀ¹ºçÅ þ, å» Õ¹¾Þ Õ¹ ñ¯Õ», çÅ À¹æ¶ Úñ¶ ÜÅäŠùíÅòÕ þÍ Ü¶ ÇÂé·» â¶ÇðÁ» Áå¶ ìzÔî Ç×ÁÅéÆÁ» Õ¯ñ¯º, ÃÅð¶ ù¾Ö Çîñç¶ Ô¹§ç¶, å» ç¹ÇÖÁÅðÅ ÇÕèð¶ Õ¯ÂÆ é÷ð ÔÆ éÔÄ ÁÅÀ¹äÅ ÃÆÍ ÃÅðÆ ñ¯ÕÅÂÆ õ¹ô Ô¹§çÆÍ âÅÕàð Áå¶ ÔÃêåÅñ Õ篺 ç¶ õåî Ô¯ ׶ Ô¹§ç¶Í Ã¾Ú ÇÂÔ þ ÇÕ Ü篺 ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÜÆÓ, ÜðÅ Õ¹ Çã¾ñ¶ î¾á¶ Ô¹§ç¶ Ôé, å » ÇÕö ò¾â¶ ÔÃêåÅñ ç¶, ò¾â¶ âÅÕàð ù, ò¾âÆ ëÆÃ ç¶ Õ¶, ÇÂñÅÜ ÕðÅªç¶ ÔéÍ C. ÒÁÕ¾æ ÕæÅ ðÅÔÄ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ ìÅäÆ Áé¹ÃÅð, ÇÃîðé ÁÇíÁÅà ÕðÅ Õ¶, îé ù ÇòÚÅð» 寺 î¹Õå å¶ Ü篺 îé ÁéÔç ìÅäÆ å¾Õ êÔ§¹ÚçÅ þ å¶ ÇÜà Ãà¶Ü Óå¶ îé ù çå ÇÕÔÅ Ü»çÅ þÓ....Í -ܯ ÇòÚÅð þ ÔÆ ÁÕ¾æ, íÅò ÇÜà ù ç¾ÇÃÁÅ ÔÆ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅ, À¹Ã ù Õæé (ç¾Ãä) Õðé çÅ ÇÂÔ íÅÂÆ ÜÆ çÅÁòÅ Õð ÇðÔÅ þÍ ×¹ðÈ çÆ ìÅäÆ å» Ã¹Ú¾ÜÆ ÜÆòé ÜÅÚ çÃçÆ þÍ ÁËÔ¯ ÇÜÔÆ ÁÕ¾æ ÕæÅ å¶ ÁéÔç ôìç òð׶ Ü¯× îå òÅñ¶, Áâ§ìð» Çò¾Ú¯º î¹Õå ÕðçÆ þÍ Ô¾Õ Ã¾Ú ç¶ ðÅÔ Óå¶ Ú¾ñäÅÍ Çðôòå, ÞÈá, êðÅÇÂÁÅ ðÈê, éô¶ ÁÅÇçÕ òð׶ ÇòÕÅð» 寺 ìÚ Õ¶ êðÀ¹êÕÅðÆ ÜÆòé ìäÅÀ¹äÅ ÃÆÍ ÇÂé·» ÃÅè ñÅä¶ é¶ õ¹ç â¾ÕÅ çÈÔðÅ ÕðéÅ éÔÄÍ çÈÇÜÁ» ÁÅêä¶ Ã¶òÕ» ù ÒéÅî ÁÇíÁÅÃÓ ç¶ ×¯ðÖ è§ç¶ Çò¾Ú êÅ Õ¶, í¹¾Ö¶ ÷ðÈð îÅð ç¶äÅ þÍ ÇÕö Ãà¶Ü Óå¶ îé ù ÒçåÓ ÇÕÔÅ Ü»çÅ þ? îé ù ÇÃ¾Ö ÇÕª éÔÄ ìäÅÇÂÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ? ÇÕªÇÕ ÇÂé·» ñ¯Õ» é¶ òñ ë¶ð êÅ Õ¶, æ¯óÅ ìÔ¹åÅ Ãî», ¦ØÅ Õ¶, õ¹ç ù ÒçåÓ âÕñ¶Áð ÕðéÅ Ô¹§çÅ þÍ ÇÂÔ ÒÁéÔç ôìçÓ ÁÅÇçÕ Õ¶òñ ÃîÞÅÀ¹ä ñÂÆ ã§× ÔéÍ ªÜ ê¿Ü Ü» çà ôìç ò¾Üç¶ ÇÕèð¶ éÔÄÍ ÇÕªÇÕ òÅÇÔ×¹ðÈ ÜÆ éÅñ ÇîñÅê ù ÇìÁÅé ÕÆåÅ ÔÆ éÔÄ ÜÅ ÃÕçÅÍ 132

D. Òê¿Ü ÇêÁÅð¶ Ò×¹ðÈ ðÈêÓ Ô¯ Õ¶, ܯå Ã¾Ú Áå¶ ÇÜà éÅç ôìç éÅî éÅñ¯º Çñò ๾à ü¾ÕÆ þ, À¹Ã çÆ ÜÅäÕÅðÆ ç¶ä×¶Í Áå¶ ÃÇå×¹ðÈ ç¶ Ãéî¹Ö Õð Õ¶, éÅî çÅ êðòÅéÅ ÇçòÅÀ¹ä׶....ÓÍ -×¹ðÈ éÅéÕ, ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ çÆ À¹µÚ ôõÃÆÁå çÅ Õ¯ÂÆ î¹ÕÅìñÅ éÔÄ Õð ÃÕçÅÍ À¹é·» çÅ ÜÆòé Áå¶ À¹êç¶ô ñÅÃÅéÆ ÔéÍ êð Ǿèð ò¶Ö¯ íÅÂÆ åðîÅñÅ ÜÆ ÕÆ ÕÇÔ ðÔ¶ ÔéÍ Õ¯ÂÆ òÆ ê¿Ü ÇÃ¾Ö ÇÂվᶠÕð Õ¶, èÅðîÕ Ú¯ñ¶ ê¹ÁÅ Õ¶, Öó¶ Õð ÇçÀ¹Í ÁÅÖä ñ¾× êÀ¹ ÇÕ ÇÂÔ ÇòÁÕåÆ, ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ çÅ ðÈê ÔéÍ ò¾â¶ ÇòÕÅðÆ, ÇòíÚÅðÆ, ׯñÕ» Óå¶ êñä òÅñ¶, á¾× ÇìðåÆ òÅñ¶ ñ¯Õ, èÅðîÕ Ú¯ñÅ êÅ Õ¶ ìä Öñ¯ºç¶ Ôé ÒçÃî êÅÇåôÅÔÓ? òÅÔ î¶ðÆ Õ½î ç¶ îñÅÔ¯, òÅÔÍ ÁÅÔ Ü¯ ÒÇñò ๾àÆ Ô¯ÂÆ Ü¯óé çÅ ãÕò§Ü ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ þÍ ÕÆ ê¹¾ÇÛÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þ ÇÕ ÇÂÔ ð¾ÃÆ å» éÔÄ ÇÕ ×§ã ç¶ ñÂƶ? ñ¯Ô¶ çÆ åÅð Ü» êÅÂÆê å» éÔÄ ÇÕ òËñâ ÕðòÅ ñÂƶ? Ü» ñÕóÆ å» éÔÄ ÇÕ ëËòÆÕ¯ñ éÅñ ÇÚêÕÅ ñÂƶ? ÇÂÔ å» ×¹ðìÅäÆ êó· Õ¶ ÃîÞ Õ¶, îé ù é¶ÕÆ òÅñ¶ ðÅÔ Óå¶ à¯ðéÅ þÍ éÅî çÅ êðòÅéÅ (ÇÃøðôÆ ÇÚ¾áÆ) ÇÕ毺 ÇñÁÅ Õ¶ Çç¾åÅ ÜÅò¶×Å? ÕÆ ð¾ìÆ çð Óå¶ ÇÃøÅðô» ÚñçÆÁ» Ôé, ÜðÅ êó·¯ ×¹ð ë¹ðîÅé å» Çª þ : îÈñ îÇå êðòÅ䊶ԯ, éÅéÕ¹ ÁÅÇÖ Ã¹äŶ¨ ÕðäÆ À¹êÇð ԯǠåêÅòù, ܶ Õ¯ Õþ ÕÔŶ¨ (ABCH) E. Ò×¹ðî§åð ç¶ Õ¶ ÇòèÆ, ÁÕñÕñÅ, ܹ×åÆ ÇÃÖÅÀ¹ä׶... çÃî ç¹ÁÅðÅ, Çé¾Ü îÔñ ××é, ÃÇÔÜ ×¹ëÅ Çò¾Ú ÁÅÀ¹ä ÜÅä çÅ í¶ç, ÁÕ¾æ ÕæÅ ðÅÔÄ ÃîÞÅÀ¹ä׶...ÍÓ -×¹ðìÅäÆ Çò¾Ú þí êçÅðæ î½Üȹç ÔéÍ êð ÁÅÔ íÅÂÆ åðîÅñÅ ÜÆ éò» ×¹ðÈ â§î ÚñÅÀ¹ä ñ¾×¶ ÔéÍ Ü¯ ÇÂé·Å Õ¯ñ¯º êÅÔ¹ñ ñò¶×Å À¹Ã ù ×¹ð î§åð ç¶ Õ¶ ÇòèÆ ÁÕÅñ ÕñÅ..? ÕçÆ çÃî ç¹ÁÅð Çò¾Ú å¶ ÕçÆ ÇéÜ îÇÔñ Çò¾Ú å¶ ÕçÆ ××é î§âñ Çò¾Ú, Çëð ÃÇÔÜ ×¹ëÅ Çò¾Ú í¶Üä׶? þ é ŠׯðÖ è§çÅ, Ü» í§ìñ íÈÃÅ? ÃÅðÆÁ» ×¾ñ» ç¾ÃÆÁ» ÜÅä×ÆÁ» ÁÕ¾æ æÕÅ ðÅÔÄ... òÅÔ? ×¹ðìÅäÆ Çò¾Ú¯º êó· ò¶Öƶ ÇÕ ×¹ðî§åð ÕÆ ÔË : 133

×¹ð ÕÅ ìÚé ÜÇê Òî§å¹Ó¨ ¶ÔÅ í×Çå ÃÅð å幨 (HIF) ØÇð ùÇÖ òÇÃÁÅ ìÅÔÇð ùֹ êÅÇÂÁŨ ÕÔ¹ éÅéÕ Ò×¹Çð î§å¹Ó ÇçzóÅÇÂÁŨ (AACF) ÒîÈñ î§åzÓ ÔÇð éÅî¹ ðÃÅÇÂä¹ ÕÔ¹ éÅéÕ êÈðÅ êÅÇÂÁŨ (A@D@) ÁÕæ ÕæÅ Ü» ׯÔÜ ÕæÅ ÇÕæ¶ þ? íÅò þ ÇÕ ÁË ÇþÖÅ, åȧ ×¹ðÈ çÆ ìÅäÆ ðÅÔÄ ò¾è 寺 ò¾è Ç×ÁÅé ÔÅÃñ Õð, åËù Õ¯ÂÆ ñà¶ðÅ Çëð è¯ÖÅ éÔÄ ç¶ ÃÕ¶×ÅÍ ÇîÔéåÆ ìäÜÅ, Çëð åȧ ÃòËîÅä éÅñ êðòÅð çÆ êÅñäÅ Õð ÃÕ¶×»Í ××é î§âñ Ü» çÃîÅ ç¹ÁÅð ÁÃñ Çò¾Ú, ÇçîÅ× ù, Ç×ÁÅé ù Ü» ×¹ðÈ çÆ î¾å ù ÔÆ ÁÅÇÖÁÅ Ç×ÁÅ þÍ ÇÃðø ÕÇÔä çÅ åðÆÕÅ Á¾â¯ Á¾â þÍ êó·¯ ôìç : Ò×¹ÔÜ ÕæÅÓ ÇÂÔ ×¹ðå¶ ÜÅäƨ éÅéÕ ì¯ñË ÔÇð ÔÇð ìÅäƨ (GCI) ÇÜà ìzÔî ÇòÇçÁÅ çÆ ïÈéÆòðÇÃàÆ Ö¯Ôñä çÅ, ÇÂôÇåÔÅð Çç¾åÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, À¹Ã ìÅð¶ ÇÂé·» ÃòÅñ» å¶ êÅáÕ Õç¶ íÅÂÆ åðîÅñÅ ÜÆ éÅñ ÇòÚÅð Õð Õ¶ ò¶Öä : A. ÇÂà ÒïÈéÆòðÇÃàÆÓ ñÂÆ Ãñ¶ìà ÕÆ Ô¯ò¶×Å? B. ÇÂà Çò¾Ú êó·ÅÀ¹ä ñÂÆ ê¹ÃåÕ», ÇñÖ ñÂÆÁ» Ôé ÇÕ Áܶ ÇñÖäÆÁ» Ôé? C. ×¹ðìÅäÆ ç¶ Áðæ â¶ð¶çÅð» ç¶ ò¾Ö¯ ò¾Öð¶ Ôé, ÇÂæ¶ Áðæ ÇÕà â¶ð¶ çÆ îÇðÁÅçÅ î¹åÅìÕ ÕðòŶ ÜÅä׶? D. ÇÂÇåÔÅà Çò¾Ú ìÔ¹å ÇîñÅòà þ, ÇÕà åð·» êó·ÅÀ¹ä׶? E. ê¿æ êzòÅéå ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ î§é¯×¶ ÇÕ éÔÄ? F. êó·ÅÀ¹ä òÅñ¶ êz¯øËÃð ÇÕ毺 ÁÅÀ¹ä׶? G. êz¯øËÃð» çÆ êó·ÅÂÆ ÇÕ毺 Ô¯ÂÆ þ? H. íÅÂÆ Ã¶òÅ ÇÃ§Ø ÜÆ ÁÅêäÆ èðî Ö¶åð ÇòÚñÆ ï¯×åÅ çÃä׶? I. ÒìzÔî ÇòÇçÁÅÓ ÜÆòé ÜÅÚ þ, ÇÕ Õ¯ÂÆ ò¾ÖðÆ êó·ÅÂÆ þ? A@.ÇÂæ¶ ÖðÚä ñÂÆ êËÃÅ ÇÕ毺 ÁÅò¶×Å? AA.ÇÂæ¶ çÅõñ Ô¯ò¶ òÆð» ù å¹ÃÄ ×¹ðÈ ç¶ ÇÃ¾Ö ìäÅÀ¹×¶ Ü» Áêä¶? AB.ÇÕå¶ ÇÂæ¶ èðî ç¶ êóç¶ Çò¾Ú, ò¾â¶ ê¾èð Óå¶ ÕìÈåðìÅ÷Æ å» éÔÄ Õð¯×¶? ÇÕðêÅ Õð Õ¶ ÁõìÅð ðÅÔÄ, ÇÂé·» ÃòÅñ» ç¶ ÜòÅì ÷ðÈð ç¶äÅ ÜÆ, 134

è§éòÅçÆ Ô¯ò»×ÅÍ @@@

AH. ×¹ðçòÅðÅ ðÅóÅ ÃÅÇÔì Çò¾Ú ԯ¶ ÕÇæå Õåñ çÆ ÚðÚÅ Ãì§èÆ ê¶ô þ ÜîÔÈðÆ ÁÇèÕÅð ÃíÅ (ÇÂÕÅÂÆ «ÇèÁÅäÅ) ò¾ñ¯º ÇÂ¾Õ Ü»Ú ðÆêð¯à Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð : âÅ. Ôðì§Ã ÇçØ, îÅÃàð íÜé ÇçØ, ÜÃò§å ÇÃ§Ø ÜÆðÖ, îéÜÆå Õ½ð, ÁÇèÁÅêÕÅ ÇîÃ÷ ùÇð§çð Õ½ð Áå¶ Çéðîñ ÇÃ§Ø Ü»Ú Õî¶àÆ ÇÜé·» ù ÇîñÆ : A. çå å¶ÜÅ ÇÃ§Ø í¯ð¶ òÅñ¶, î¹ÖÆ êzì§èÕÆ ÁçÅðÅ B. çå ×¹Çð§çð ÇÃ§Ø Ç§ÚÅðÜ Ö¶åÆìÅóÆ C. çå ÃzÆ îÅé (ìñò§å ÇçØ) ñ§×ð ç¶ êzì§èÕ D. çå ÔÜÈðÅ ÇÃ§Ø ÇìñÇâ§× À¹ÃÅðÆ êzì§èÕ E. î¹¾Ö ×z§æÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø F. ÕðåÅð ÇÃ§Ø î¹Õ§çê¹ð êÇÔð¶çÅð G. ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø Çê¿â þîÃê¹ð H. ê¹Çñà î¹ÖÆ æÅäÅ êÅÇÂñ I. ÇÂñÅÕ¶ ç¶ î¯Ôåìð ñ¯Õ, Çê¿â çÆÁ» ê¿ÚÅÇÂå» Áå¶ ðÅóÅ ÃÅÇÔì îÅðÕÆà ç¶ ç¹ÕÅéçÅð ÁÇÅçÍ ØàéÅ : ÁõìÅð» Çò¾Ú ÛêÆÁ» Öìð» ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÜîÔÈðÆ ÁÇèÕÅð ÃíÅ «ÇèÁÅäÅ ÇÂÕÅÂÆ é¶ À¹êð¯Õå Ü»Ú Õî¶àÆ çÅ ×áé Õð Õ¶ ÕÇæå Õåñ նà çÆ êóåÅñ Áð§íÆÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ù Çéðîñ Ú§ç (ÔÃêåÅñ Õ§àÆé ç¶ á¶Õ¶çÅð) ×¹ðçÆê ÇçØ, Çê¿â ÕàÅÔðÆ çÆ ê¿ÚÅÇÂå Áå¶ Çê¿â Øä×à çÆ ê¿ÚÅÇÂå 寺 ê¹¾ÛÇ×Û å¯º ìÅÁç êåÅ ñ¾×Å ÇÕ ðÅóÅ ÃÅÇÔì ×¹ðçòÅðÅ ç¶ Á§çð êÇÔð¶çÅð» é¶ ÇÕö ïÅåðÈ ù Õ¹¾à-Õ¹¾à Õ¶ îÅð Çç¾åÅ Áå¶ À¹Ã çÆ ñÅô ù ÇÕå¶ ÖêÅ Çç¾åÅ þÍ Çéðîñ Ú§ç é¶ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂ¾Õ ì¾ÚÅ ÇÜà çÆ À¹îð AA-AB ÃÅñ ç¶ ñ¾×ê¾× ç¶ éÅî ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø ê¹¾åð ì¾×Å ÇÃ§Ø Çê¿â ÃîÃê¹ð 寺 î¶ðÆ ç¹ÕÅé Óå¶ Õ§î ÕðçÅ ÃÆ å¶ ðÅå ù ×¹ðçòÅð¶ Á§çð ÔÆ Ã½ Ü»çÅ ÃÆ é¶ Ãò¶ð¶ ×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú¯º ÁÅ Õ¶ îËù ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ðÅå 135

×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú êÇÔð¶çÅð» é¶ ÇÂ¾Õ ì§ç¶ ù Õ¹¾à-Õ¹¾à Õ¶ îÅð Çç¾åÅ þÍ À¹Ã òÕå î¶ðÆ ç¹ÕÅé Óå¶ ê¹Çñà çÅ ÕðîÚÅðÆ ìËáÅ ÃÆ À¹Ã é¶ òÆ ÇÂÔ ×¾ñ ùäÆ, À¹Ô ¶.ÁËÃ.ÁÅÂÆ. ÃÅÇÔì ù éÅñ ñË Õ¶ Çëð ÁÅ Ç×ÁÅ ÇÜé·» é¶ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø å¯º ê¹µÛÇ×¾Û Õð Õ¶ ÁÅê ÔÆ êóåÅñ ô¹ðÈ ÕÆåÆÍ ìÅÁç Çò¾Ú ÇÂÔ ×¾ñ ÁÅñ¶ ç¹ÁÅñ¶ ç¶ ÇÂñÅÕ¶ Çò¾Ú ëËñ ×ÂÆÍ Çê¿â ØäÕà Áå¶ ÕàÅÔðÆ çÆ ê¿ÚÅÇÂå å¶ Ô¯ð î¯Ôåìð ì§ÇçÁ» é¶ ðñ Õ¶ ÇÂÔ ×¾ñ æÅäÅ êÅÇÂñ Áå¶ æÅäÅ Ç÷ñ·Å Ö¿éÅ ç¶ À¹Ú ê¹Çñà ÁøÃð» é¶ ÇèÁÅé Çò¾Ú ÇñÁ»çÆÍ ì¾ÚÅ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø å¯º ÇÂÔ òÆ êåÅ ñ¾×Å ÇÕ ÕðåÅð ÇÃ§Ø Çê¿â î¹Õ§çê¹ð ܯ ðÅå çÅ êÇÔð¶çÅð ÃÆ ù òÆ ÃÅðÆ ØàéÅ çÅ êåÅ þÍ Çê¿â» çÆÁ» ê¿ÚÅÇÂå» å¶ î¯Ôåìð ì§ÇçÁ» é¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø å¯º ê¹¾ÛÇ×¾Û ÕÆåÆ ÇÜà ç½ðÅé À¹Ô î§é Ç×ÁÅ ÇÕ ìÔ¹åÅ Õ¹¾àä Õð Õ¶ ÇÕö ì§ç¶ çÆ î½å Ô¯ ×ÂÆ ÇÜà Óå¶ Õ¹¾àä òÅñ¶ ÇòÁÕåÆ Úðé Áå¶ íÅÀÈ À¹Ã ù ü¾Õ Õ¶ ×ð¹çòÅð¶ ç¶ ÇêÛñ¶ êÅö ñË ×¶, À¹Ã 寺 ìÅÁç îËù éÔÄ êåÅ ÇÕ À¹é·» é¶ À¹Ã çÅ ÕÆ ÕÆåÅÍ ÇÂö ç½ðÅé ÕðåÅð ÇÃ§Ø éÅñ Ô¯ÂÆ ×¾ñìÅå çÆ ÕËÇÃà òÆ ÇåÁÅð ÕÆåÆ ×ÂÆÍ À¹Ã 寺 ìÅÁç À¹Ã ù ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì ç¶ êzì§èÕ» é¶ ×¹ðçòÅð¶ ç¶ í¯ð¶ Çò¾Ú ì§ç Õð ÇñÁÅÍ Ü篺 ÕÂÆ Ççé ê¹ÇñÃ é¶ Õ¯ÂÆ ÕÅðòÅÂÆ Á¾×¶ éÅ å¯ðÆ å» ñ¯Õ» çÅ òøç âÆ.ÁÅÂÆ.ÜÆ. ê¹ÇñÃ ç¶ ê¶ô Ô¯ÇÂÁÅ ÇÜà 寺 ìÅÁç Ô¹ä êóåÅñ ÁËÃ.ÁËÃ.êÆ. ÃÅÇÔì Ö¿éÅ Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÁËÃ.ÁËÃ.êÆ. ÃÅÇÔì Ö¿éÅ é¶ ê¿ÚÅÇÂå î˺ìð» Áå¶ î¯Ôåìð ÇòÁÕåÆÁ» ù ÇîåÆ AH.D.IG. ù æÅäÅ êÅÇÂñ ì¹ñÅÇÂÁÅ ÇÜæ¶ íÅÀÈ, Úðé Áå¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø êÇÔð¶çÅð òÆ ÔÅ÷ð ÃéÍ î¹¾Ö ×z§æÆ ðÅóÅ ÃÅÇÔì ç¶ éÅñ Ô¯ð òÆ Õ¹¾Þ ì§ç¶ À¹Ã Ã ÔÅ÷ð ÃéÍ ÁËÃ.ÁËÃ.êÆ. ÃÅÇÔì é¶ ÃÔÆ ÃÔÆ êóåÅñ Õðé çÅ ïÕÆé ÇçòÅÇÂÁÅ þ å¶ ç¯Ô» Çèð» ù ÔçÅÇÂå ÕÆåÆ ÇÕ å¹ÃÄ ÇÕö é¶ òÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù Á¾Ü 寺 ìÅÁç éÔÄ ÇîñéÅÍ ÕðåÅð ÇÃ§Ø é¶ ÁËÃ.ÁËÃ.êÆ. ÃÅÇÔì ç¶ ÃÅÔîä¶ ÔÆ ÇìÁÅé ÕÆåÅ ÇÕ îËù åÕðÆìé ÇÂ¾Õ îÔÆé¶ å¯º í¯ð¶ Çò¾Ú ð¾ÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, Ô¹ä î˺ À¹æ¶ éÔÄ ÚÅäÅ ÚÅÔ¹§çÅÍ ÁËÃ.ÁËÃ.êÆ. ÃÅÇÔì é¶ Ü篺 ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ åȧ ÁÅêä¶ ÁÅê ÇÕæ¶ ðÇÔäÅ áÆÕ ÃîÞ状ºÍ å» À¹Ã é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ îËù î¶ð¶ Çê¿â ç¶ î¯Ôåìð ÇòÁÕåÆ Ü¾ÃÆ Õ¯ñ Û¾â Çç¾åÅ ÜÅò¶ ÇÂà Óå¶ ÁËÃ.ÁËÃ.êÆ. ÃÅÇÔì é¶ å¹ðå ê¹Çñà ë¯ðà í¶Ü Õ¶ Çê¿â î¹Õ§çê¹ð 寺 ܾÃÆ ù ì¹ñÅÇÂÁÅ Áå¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù À¹¹Ã ç¶ ÔòÅñ¶ 136

Õð Çç¾åÅÍ Ü»Ú Õî¶àÆ é¶ ñ¯Õ» ù ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂà 寺 êÇÔñ» ê¹ÇñÃ é¶ Ã¾îÃê¹ð ç¶ ì¾Ú¶ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø ù òÆ ì¹ñÅ Õ¶ ê¹¾ÛÇ×¾Û ÕÆåÆ ÃÆÍ Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð Çê¿â î¹Õ§çê¹ð êÔ§¹Ú¶ Áå¶ Ü¾ÃÆ ðÅÔÄ ÕðåÅð ÇÃ§Ø éÅñ çêðÕ ÕÆåÅÍ Õî¶àÆ é¶ Ô¯Â¶ Õåñ ìÅð¶ Ü篺 ÕðåÅð ÇÃ§Ø å¯º ÜÅéäÅ ÚÅÇÔÁÅ å» êÇÔñ» å» À¹Ô ×¾ñ àÅñ îà¯ñ ÕðçÅ ÇðÔÅÍ ÇÂà Óå¶ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ñ¾Ç×ÁÅ ÇÕ À¹Ô âÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ç¶ ïÕÆé ÇçòÅÀ¹ä Óå¶ ÇÕ ÁÃÆ Õ¯ÂÆ ê¹Çñà òÅñ¶ éÔÄ ÁÃÆ å» åË毺 Õåñ ìÅð¶ ÃÔÆ ÃÔÆ ÜÅäÕÅðÆ ñËäÅ ÚÅÔ¹§ç¶ Ô»Í ÕÅøÆ ê¹¾ÛÇ×¾Û Õðé 寺 ìÅÁç À¹Ô ÇÂÔ î§ÇéÁÅ ÇÕ îËù ñ¾×ê¾× ÇÂ¾Õ îÔÆéÅ í¯ð¶ Çò¾Ú ð¾ÇÖÁÅ Ç×ÁÅÍ À¹Ã é¶ ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÇÕ îËù À¹Ô ñÅñÚ òÆ Çç§ç¶ ÃÆ å¶ ÕÇÔ§ç¶ ÃÆ ÇÕ Ô¹ä å¶ð¶ ÔÆ ð¾Öä Óå¶ Ô»Í î˺ À¹é·» ù ÇÕÔÅ ÇÕ îËù å» î¶ðÆ åéõÅÔ ç¶ ÇçÀ¹, î˺ Ô¯ð Õ¹¾Þ éÔÄ ñËäÅÍ Ô¯ð ñÅñÚ Çò¾Ú êË Õ¶ ×¹ðÈ Øð çÆ îÅÇÂÁÅ éÅñ å» î¶ð¶ ù§â êËä×¶Í ÕðåÅð ÇÃ§Ø é¶ Õî¶àÆ ù ÇÂÔ òÆ çÇÃÁÅ ÇÕ Çê¿×ñòÅó¶ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ ì§çÅ îð Ç×ÁÅ ÃÆ î˺ ÇÂà ìÅð¶ þµâ קzæÆ ù ÇÂåñÅÔ ç¶ Çç¾åÆ ÃÆ ÕÇÔ Õ¶ À¹Ã é¶ ÇÂà ׾ñ çÆ ê¹ôàÆ òÆ ÕÆåÆ ÇÕ ÁËÃ.ÁËÃ.êÆ. ÃÅÇÔì é¶ ÔÆ îËù ÇÂ¾æ¶ î¹Õ§çê¹ð í¶ÇÜÁÅ þÍ ÇÂà À¹êð§å Ü»Ú Õî¶àÆ î¹¾Ö ×z§æÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ÇîñÆ ÇÜé·» é¶ À¹êð¯Õå Õåñ çÆ ØàéÅ ù ì¶ ì¹ÇéÁÅç ç¾ÃÇçÁ» Õ¹¾Þ ñ¯Õ» ò¾ñ¯º À¹âÅÂÆ Ô¯ÂÆ ×¾ñ ÔÆ ç¾ÃÆÍ ÇÂé·» é¶ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÇîåÆ B@ ëðòðÆ AIIG çÆ ðÅå ù ÇÂ¾Õ ÃÇÔÜèÅðÆ ì§çÅ Çê¿×ñòÅó¶ Çò¾Ú Úó·ÅÂÆ Õð Ç×ÁÅ ÇÜà çŠçÃÕÅð çÈܶ Ççé Ãò¶ð¶ AA òܶ Õð Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂé·» é¶ ÇÂÔ òÆ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ îðé òÅñÅ ì§çÅ ç¯ Ççé êÇÔñ» ÔÆ Çê¿×ñòÅó¶ Çò¾Ú ÁÅÇÂÁÅ ÃÆ, À¹Ã çÆÁ» îð¶ çÆÁ» ø¯à¯Á» òÆ ñÂÆÁ» ×ÂÆÁ» Ãé ܯ ÇÕ ê¹Çñà ù òÆ Çç¾åÆÁ» ÔéÍ þµâ ×z§æÆ é¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ìÅð¶ ÇÕÔÅ ÇÕ À¹Ô Çê¿â ÕàÅÔðÆ å¶ ØäÕà çÆ ê¿ÚÅÇÂå Áå¶ ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì ç¶ Çòð¯èÆ ñ¯Õ» ç¶ è¾Õ¶ Úó· Õ¶ ÇìÁÅé Çç§çÅ þÍ À¹é·» ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÇÕ Ã§å ×¹Çð§çð ÇÃ§Ø Ü¯ ÇÕ Çê¿â ÕàÅÔðÆ ç¶ Ôé ç¶ ì÷¹ð×» é¶ Õ¹¾Þ ÷îÆé ò¾â¶ Ã§å» ò¶ñ¶ ×¹ðçòÅðÅ ðÅóÅ ÃÅÇÔì ù çÅé Çç¾åÆ ÃÆÍ Ô¹ä ×¹Çð§çð ÇçØ, Ü×ÜÆå ÇÃ§Ø Ü¾×Æ, Çéðîñ Ú§ç, ÕàÅÔðÆ ç¶ Áîð ÇÃ§Ø Ãðê¿Ú Áå¶ À¹é·» ç¶ ÃîðæÕ ×¹ðçòÅðÅ 137

ÃÅÇÔì Óå¶ ÁÅêäÅ ÔÆ ÁÇèÕÅð ÃîÞç¶ Ô¯Â¶ ÕÅì÷ Ô¯ä ñÂÆ í¯ð¶ òÅñ¶ çå å¶ÜÅ ÇÃ§Ø ù ìçéÅî Õðé ÇÔ¾å À¹êð¯Õå ØàéÅ ù ÞÈáÆ ÔòÅ ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ù Ü篺 îð¶ ԯ¶ ÃÇÔÜèÅðÆ ÇòÁÕåÆ ç¶ ÁâðËà ìÅð¶ ê¹¾ÇÛÁÅ å» ×z§æÆ ÃÅÇÔì é¶ ÁÅÇÖÁÅ ÇÕ êåÅ éÔÄÍ À¹é·» é¶ ÇÂ¾Õ ðÇÜÃàð òÆ ÇòÖÅÇÂÁÅ ÇÜà Çò¾Ú îðé òÅñ¶ ÇòÁÕåÆ çÅ Õ¯ÂÆ ÁâðËà éÔÄ ÃÆÍ ÇÂÔ ðÇÜÃàð òÆ À¹é·» é¶ åÅ÷Å ÔÆ ñÅÇÂÁÅ ç¾ÇÃÁÅÍ Çê¿×ñòÅó¶ Çò¾Ú Ô¯ð ðÇÔ§ç¶ ÇòÁÕåÆÁ» ç¶ ÁâðËà 깾Ûä Óå¶ òÆ À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ êÇÔñ» éÔÄ ÇñÖ¶ Ü»ç¶ ÃÆ, Ô¹ä Á¾×¶ 寺 ÇñÇÖÁÅ Õð»×¶Í ÇÂö åð·» ìÅÔ𯺠ÁŶ ðÅå ðÇÔä òÅñ¶ ïÅåðÈÁ» ç¶ ÁâðËà òÆ Ô¹ä 寺 ÔÆ ÇñÖä¶ ô¹ðÈ ÕÆå¶ ÃéÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ù î¹¾Ö ×z§æÆ é¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù í¯ð¶ Çò¾Ú ð¾Öä çÅ ÕÅðé ç¾ÃÇçÁ» ÇÕÔÅ ÇÕ À¹Ô ìÅÔð öñå ÇìÁÅéÆ ÕðçÅ ÇëðçÅ ÃÆÍ ÇÂà Õð Õ¶ À¹Ã ù í¯ð¶ Çò¾Ú ð¾ÇÖÁÅ Ç×ÁÅÍ ÃîÃê¹ð òÅñ¶ ì¾Ú¶ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø ìÅð¶ òÆ î¹¾Ö ×z§æÆ é¶ ÁÅÇÖÁÅ ÇÕ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø Çéðîñ Ú§ç çÆ Õ§àÆé Óå¶ Õ§î ÕðçÅ þÍ ÇÂà ñÂÆ Çéðîñ Ú§ç é¶ ñÅñÚ ç¶ Õ¶, À¹Ã 寺 ÞÈá ì¹ñÅÇÂÁÅ þÍ þµâ ×z§æÆ é¶ ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÇÕ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø ÃÆ.ÁÅÂÆ.¶. ÃàÅø Ö¿éÅ Çò¾Ú ÜÅ Õ¶ î¹¾Õð Ç×ÁÅ ÇÕ î˺ Õ¹¾Þ éÔÄ ç¶ÇÖÁÅÍ Ü»Ú Õî¶àÆ é¶ î¹¾Ö ×z§æÆ éÅñ ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì çÅ Ú¾Õð ñÅÇÂÁÅ ÇÜà ç½ðÅé êåÅ ñ¾Ç×ÁÅ ÇÕ ÇÂ¾Õ ÔÅñ Õîð¶ Çò¾Ú åÕðÆìé C@CE Á½ðå» ðÇÔ§çÆÁ» ÔéÍ ×z§æÆ ÜÆ é¶ çÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂÔ ò¾Ö ò¾Ö Çê¿â» 寺 ÔéÍ ÕÂÆÁ» ù Øð ç¶ éŠçíÅñç¶ Ô¯ä Õð Õ¶ Áå¶ ÕÂÆ ÁÅêäÆ îð÷Æ éÅñ ÔÆ Ã¶òÅ Õðé ÇÔ¾å ÇÂæ¶ ðÇÔ§çÆÁ» ÔéÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ç¶ ÇÂé·» ìÅð¶ çðÜ ðÆÕÅðâ î§×ä ìÅð¶ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂé·» çÅ ÇñÖåÆ Õ¯ÂÆ ðÆÕÅðâ éÔÄ Ô¹ä Á¾×¶ 寺 çðÜ ÕÇðÁÅ Õð»×¶Í Ü»Ú Õî¶àÆ ù ×z§æÆ ÃÅÇÔì é¶ çÇÃÁÅ ÇÕ ÃÅù ÁËÃ.Á¶Ã.êÆ. ÃÅÇÔì é¶ òÆ ÁÅÖ Çç¾åÅ ÃÆ ÇÕ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù ×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú éÅ ð¾Ö¯Í çå ×¹Çð§çð ÇÃ§Ø ç¶ ì§ÇçÁ» é¶ ÁÅ Õ¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù èîÕÅÇÂÁÅ ÃÆ ÇÕ åȧ ÃÅⶠò¾ñ ÁÅ ÜÅÍ ìÅÔð ñ¯Õ» Çò¾Ú ëËñÅÂÆ ÇÂÔ ×¾ñ ÇìñÕ¹¾ñ ÞÈáÆ þ ÇÕ ì§çÅ å» îÅÇðÁÅ þ ÇÕªÇÕ À¹Ã Õ¯ñ AA ñ¾Ö ð¹ÇêÁÅ ÃÆÍ ÇÂÔ òÆ ×¾ñ ÞÈáÆ þ ÇÕ Ü¯ ÃÇÔÜèÅðÆ ÇòÁÕåÆ îÇðÁÅ À¹Ã ù ÁÃñ Õåñ ÛêÅÀ¹ä çÆ ÖÅåð ê¹ÇñÃ ç¶ Á¾ÖÄ Ø¾àÅ êÅÀ¹ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ×ÂÆ þÍ î¹¾Ö ×z§æÆ é¶ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ÇÂ¾Õ à¶ê ðÆÕÅðâ ÕËÇÃà òÆ 138

Çç¾åÆ Ü¯ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ç¶ ÇìÁÅé çÆ þ ÇÜà Çò¾Ú À¹Ã é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÕðåÅð ÇÃ§Ø é¶ ÁÅÇÖÁÅ þ î¶ðÅ êÇÔñÅ ÇìÁÅé ܯ î˺ ÖÈÔ Óå¶ ñ¯Õ» ÃÅÔîä¶ Çç¾åÅ þ À¹Ô è¾Õ¶ éÅñ ÇñÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ þµâ ×z§æÆ é¶ ÇÂÔ òÆ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÕðåÅð ÇÃ§Ø é¶ ÁÅêä¶ ÇìÁÅé çÅ ÇÂ¾Õ ÔñøÆÁÅ ÇìÁÅé çÆ åÃçÆÕ ÕðòÅ Õ¶ ÃÅù Çç¾åÅ þÍ ×z§æÆ ÜÆ é¶ ÇÂÔ ÔñøÆÁÅ ÇìÁÅé Áå¶ ÃÇÔÜèÅðÆ ÇîzåÕ çÆÁ» ø¯à¯Á» êÔ§¹ÚÅÀ¹ä çÅ òÅÁçÅ òÆ ÕÆåÅ êð ç¯ òÅð Ü»Ú Õî¶àÆ ç¶ Ã§êðÕ Õðé 寺 ìÅÁç òÆ ÇÂÔ âÅÕÈî˺à Çç¾å¶ éÔÄ ×Â¶Í Ã§å å¶ÜÅ ÇÃ§Ø í¯ð¶ òÅñ¶ ÇÜé·» ìÅð¶ îôÔÈð þ ÇÕ À¹Ô ÇêÛñ¶ BB ÃÅñ» 寺 í¯ð¶ ç¶ Õ§êñËÕà Çò¾Ú ÔÆ Çîñ¶Í çå í¯ð¶ ç¶ çðôä» ñÂÆ ÁÅÀ¹ä òÅñ¶ ñ¯Õ» ù Ã¶ì» å¶ Á§ì» çÅ êzôÅç ò§â ðÔ¶ ÃÆÍ Ü篺 Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð í¯ð¶ Á§çð çÅõñ ԯ¶ å» î¹¾Ö ×z§æÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø é¶ ìóÆ ë¹ðåÆ éÅñ çðôé Õðé ÁŶ ñ¯Õ» ù í¯ð¶ Çò¾Ú¯º ìÅÔð Õð Õ¶ Ô¯ð ÁÅÀ¹ä òÅÇñÁ» Óå¶ êÅì§çÆ ñÅ Çç¾åÆÍ Ü»Ú Õî¶àÆ é¶ Ã§å å¶ÜÅ ÇÃ§Ø Ô¯ð» 寺 Õåñ Ãì§èÆ ò¶ðÇòÁ» ìÅð¶ ê¹¾ÇÛÁÅ å» À¹é·» ÁÅÇÖÁÅ ÇÕ ÇÂ¾æ¶ Õ¹¾Þ òÆ éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅ, îé îËÇñÁ» ÕÅðé ÔÆ ÇÂÔ Ã¾í ×¾ñ» Ô¹§çÆÁ» ÔéÍ àð¾Ãà ò¾ñ¯º ÁõìÅð» Çò¾Ú Õåñ éÅ Ô¯ä Ãì§èÆ Çç¾å¶ Ãê¾ôàÆÕðé çÆ õìð ìÅð¶ òÆ Ç÷Õð ÕÆåÅÍ Ü»Ú Õî¶àÆ é¶ ÃòÅñ ÕÆåÅ ÇÕ Ã§å ÜÆ å¹ÃÄ í¯ð¶ ÓÚ¯º ìÅÔð éÔÄ Ü»ç¶ Ü篺 ÇÕ î¹¾Ö êzì§èÕ å¹ÃÄ Ô¯ å¹ÔÅâÆ öËð-ÔÅ÷ðÆ Çò¾Ú ܶ öòÅçÅð Ü» êÇÔð¶çÅð Õ¯ÂÆ Õ¹¾à-îÅð Ü» ÇÕö ÇÕÃî çÆ Õ¯ÂÆ öñåÆ Õðç¶ Ôé, Ô¯ ÃÕçÅ þ ÇÕ å¹ÔÅⶠå¾Õ À¹Ã çÆ ÜÅäÕÅðÆ éÅ êÔ§¹ÚçÆ Ô¯ò¶Í À¹é·» ÇÕÔÅ, ÁÇÜÔÅ Ô¯ ÃÕçÅ þ, êð þí áÆÕ Ú¾ñ ÇðÔÅ þÍ Ü»Ú Õî¶àÆ é¶ ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ Ã¶òÅçÅð Ü» êÇÔð¶çÅð» ìÅÔ𯺠ÁŶ ÇÕö òÆ ïÅåðÈ Á½ðå» Ü» îðç ܯ éô¶ ÁÅÇç Ü» ÇÕö Ô¯ð ÕÅðé Õð Õ¶ öñå Ô§¹ç¶ Ôé ù Õ¹¾àä îÅðé çÅ êåÅ ñ¾×Å þ, ÇÂà ìÅð¶ å¹Ãƺ ÕÆ ÁÅÖç¶ Ô¯? À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ ÕÂÆ ØàéÅò» ñóÕÆÁ» ìÅð¶ Ü» Ô¯ð òÆ ÃÅⶠկñ êÔ§¹ÚçÆÁ» ðÇÔ§çÆÁ» ÔéÍ ê¹Çñà òÅÇñÁ» é¶ òÆ ÇÂà ìÅð¶ ÇÕÔÅ þ ÇÕ Ü¶ Õ¯ÂÆ öñå Õ§î Ô¹§çÅ þ å» À¹é·» ù ÃÅⶠÔòÅñ¶ ÕÇðÁÅ Õð¯ å¹ÃÄ Õ¹¾Þ éÅ ÕÇðÁÅ Õð¯Í çå å¶ÜÅ ÇÃ§Ø é¶ ÁÅÇÖÁÅ ÇÕ ê¹Çñà ÕÇÔ§çÆ þ ÕðåÅð ÇÃ§Ø Çìðè ÇòÁÕåÆ þ Áå¶ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø éÅìÅñ× þÍ ÇÂà Õð Õ¶ ÇÂÔ òÅÜò ×òÅÔ éÔÄ ìäç¶Í Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð» ù Ú¾ñä ò¶ñ¶ ç¯-ç¯ ÇÕåÅì» ðÅóÅ ÃÅÇÔì 139

ç¶ ÇÂÇåÔÅà ìÅð¶ ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» Çç¾åÆÁ» ×ÂÆÁ»Í Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð çå ×¹Çð§çð ÇÃ§Ø Ô¯ð» ù Çîñ¶, À¹é·» ÇÂà ÕÇæå Õåñ ìÅð¶ ÇÕÔÅ ÇÕ î˺ Õ¯ÂÆ ×¾ñ Á¾ÖÄ éÔÄ ç¶ÖÆ, ùäÆ Ã¹äÅÂÆ þÍ À¹é·» ÇÂÔ î§ÇéÁÅ ÇÕ ÃÅⶠòâ¶ÇðÁ» é¶ Õ¹¾Þ ÷îÆé ò¾â¶ Ã§å» ù ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì ñÂÆ çÅé Çç¾åÆ ÃÆ å¶ À¹é·» é¶ ÇÂà ׾ñ çÅ Ö¿âé ÕÆåÅ ÇÕ î˺ ÃÅð¶ ×¹ðçòÅð¶ Óå¶ Õì÷Å ÕðéÅ ÚÅÔ¹§çÅ Ô» Ü» ÇÂà ԯ¶ ÕÇæå Õåñ Çò¾Ú ÇÕö ù À¹ÕÃÅ Ü» íóÕÅ ÇðÔÅ Ô» î˺ ÃîÞçÅ Ô» ÇÕ Õ¹¾Þ òÅêðçÅ þ å» ÔÆ ìÅÔð ×¾ñ» Ô§¹çÆÁ» ÔéÍ Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð çå ÃzÆ îÅé ÜÆ (ìñò§å ÇçØ) ¦×ð òÅÇñÁ» ù òÆ Çîñ¶Í À¹é·» é¶ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂæ¶ ÇÕö ÇÕÃî çÅ Õ¯ÂÆ Õåñ éÔÄ Ô¯ÇÂÁÅÍ Ã§å ÔÜÈðÅ ÇÃ§Ø é¶ òÆ Ü»Ú Õî¶àÆ ù Õåñ ìÅð¶ Õ¯ÂÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ ç¶ä çÆ ìÜŶ ÃÅðÆ çÆ ÃÅðÆ ×¾ñ çÈܶ àð¾ÃàÆÁ» ò¾ñ ÇåñÕÅÀ¹ä çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆÍ À¹é·» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ î˺ ÇìñÇâ§×» çÅ êzì§èÕ Ô» å¶ Ô¹ä å¾Õ î¶ð¶ Ô¾æÄ ÇÂîÅðå» ìäÅÀ¹ä Óå¶ B@ Õð¯ó ð¹ê¶ ç¶ ñ¾×ê¾× ÖðÚ Ô¯ ü¾Õ¶ ÔéÍ Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø ù À¹Ã ç¶ Çê¿â ÃîÃê¹ð ÓÚ Çê¿â ç¶ Ãðê¿Ú çÆ ÔÅ÷ðÆ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ ð¯âò¶÷ ÕðîÚÅðÆ ç¶ Øð Çîñ¶Í ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø é¶ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ î˺ ð¯àÆ ÖÅä 寺 ìÅÁç ¦×ð òÅñ¶ êÅö çÈð ÖóÅ ò¶Ö ÇðÔÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂ¾Õ ì§ç¶ ù ÇÜà çÆ çÅó·Æ ÕÅñÆ ÃÆ å¶ ê˺à ì¹ðÃà êÅÂÆ Ô¯ÂÆ ÃÆ, ù Úðé, íÅÀÈ Áå¶ î¹Õ§çêð¹ÆÁÅ Õ¹¾à ðÔ¶ ÃéÍ À¹Ã ù æîñ¶ éÅñ ì§Çé·ÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ Ü¯ ÕÇÔ ÇðÔÅ ÃÆ ÇÕ î˺ Ô¹ä éÔÄ ÁŪçÅÍ Ç÷ÁÅçÅ Õ¹¾àä Óå¶ À¹Ô ì§çÅ îð Ç×ÁÅÍ Ü»Ú Õî¶àÆ é¶ ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ åËù ÇÕò¶º êåÅ ñ¾×Å ÇÕ À¹Ô îð Ç×ÁÅ þ? å» À¹Ã é¶ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ Ü篺 À¹Ã ù æîñ¶ éÅñ¯º ð¾Ã¶ éÅñ ì§é·¶ ԯ¶ ù Ö¯ÔÇñÁÅ å» À¹Ô èðåÆ Óå¶ Ç×ð Ç×ÁÅÍ Çëð À¹Ã ù Õîð¶ ò¾ñ ù ü¾Õ Õ¶ ñË ×Â¶Í î˺ çÈܶ Ççé ÇÂÔ ÃÅðÆ ×¾ñ ìÅð¶ Çéðîñ Ú§ç Õ§àÆé òÅñ¶ ù ç¾ÇÃÁÅÍ Ü»Ú Õî¶àÆ é¶¶ ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ åËù ÇÕö é¶ âðÅÇÂÁÅ èîÕÅÇÂÁÅ å» éÔÄ? å» À¹Ã é¶ îËù ÇÕÔÅ ÇÕ Úðé Ô¯ðÄ îËù ÕÇÔ§ç¶ ÃÆ ÇÕ Ü¶ ÃÅâÅ é» ÇñÁÅ å» åËù Çê¿â¯º ÔÆ ü¾Õ ÇñÁÅò»×¶Í À¹Ã é¶ ÇÂÔ ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ê¹Çñà òÅÇñÁ» ù òÆ î˺ ÇÂö åð·» ÇÕÔÅ þÍ Çê¿â ç¶ ì§ÇçÁ» é¶ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ÇÂà ØàéŠ寺 ìÅÁç ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø ç¶ Çêú é¶ ÇÂà 140

ù Ø𯺠ì¶-çõñ Õð Çç¾åÅ þÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ÕðåÅð ÇÃ§Ø ò¾ñ¯º îËÇÜÃàð¶à 寺 åÃçÆÕ ô¹çÅ ÔñëÆÁÅ ÇìÁÅé çÆ ø¯à¯ êzÅêå Ô¯ÂÆ Áå¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø Ü篺 ç¹ìÅðÅ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì Çò¾Ú ÔÆ ÇîÇñÁÅ å» À¹Ã ù À¹Ô êÈðÆ ÕÅêÆ êó· Õ¶ ùäÅÂÆ ÇÜà Óå¶ À¹Ã é¶ î§ÇéÁÅ ÇÕ ÇÂÔ î¶ðÆ ÔÆ þ ÇÜà Çò¾Ú ÕÇæå Õåñ նà Ãì§èÆ ØàéÅ çÅ Á¾ÖÄ Çâ¾áÅ ÔÅñ çðÜ þ ÁÅÇçÍ êð ÇÂà ÇìÁÅé Çò¾Ú îðé òÅñ¶ ÇòÁÕåÆ çÅ Õ¯ÂÆ òÆ éÅ êåÅ çðÜ éÔÄ þÍ Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð æÅäÅ êÅÇÂñ ç¶ ê¹Çñà î¹ÖÆ ù Çîñ¶ ÇÜé·» é¶ ØàéÅ çÅ ò¶ðòÅ Çç§ÇçÁ» ç¾ÇÃÁÅ ÇÕ ðÅóÅ ÃÅÇÔì ×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú ÁÅêÃÆ ÇܾçìÅ÷Æ ìÔ¹å Ç÷ÁÅçÅ þ Áå¶ ÁÃÄ ÇÂéÕ¹ÁÅðÆ ÕÆåÆ þÍ ×òÅÔ ç¯é¯º Çèð» ò¾ñ ÇìÁÅéìÅ÷Æ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Ô¹ä ÇÂÔ ÇÂéÕ¹ÁÅðÆ À¹µÚ ê¹Çñà ÁÇèÕÅðÆÁ» êÅà þ ÇÜà ìÅð¶ ÁÃÄ Áܶ Õ¹¾Þ ç¾Ãä çÆ ÔÅñå Çò¾Ú éÔÄ Ô»Í Çéðîñ Ú§ç ç¶ ÇÖñÅø ܯ þµâ ×z§æÆ é¶ ÇÂ¾Õ ÇÚ¾áÆ Ü»Ú Õî¶àÆ ù Çç¾åÆ ÃÆ, ÇÜà Çò¾Ú Çéðîñ Ú§ç Óå¶ ÇÂÔ ÇÂñ÷Åî ñÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ ÇÕ À¹Ã é¶ ÇÂ¾Õ Á½ðå å¶ À¹Ã ç¶ êåÆ ù ÕÇæå Õåñ Õ¶Ã ç¶ Ãì§è Çò¾Ú ×òÅÔÆ ç¶ä ñÂÆ À¹ÕÃÅÇÂÁÅ êð Ü篺 À¹Ô éÅ î§é¶ å» ê¹Çñà ù ëóÅ Õ¶ îÅð Õ¹àÅÂÆ ÕðòÅÂÆÍ ÇÂà Ãì§è Çò¾Ú æÅäÅ î¹ÖÆ é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ À¹Ã çÆ ÜÅäÕÅðÆ Çò¾Ú ÁÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ Õ¶Ã éÔÄ þÍ ÇÂà ÇÚ¾áÆ ìÅð¶ Çéðîñ Ú§ç é¶ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ç¾ÇÃÁÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂÔ ì¶-ì¹ÇéÁÅç Áå¶ îéØóå þÍ À¹Ã é¶ ÇÂÔ òÆ ÇÕÔÅ ÇÕ îËù å» ×¹ðçòÅð¶ òÅÇñÁ» 寺 õåðÅ ÔÆ ìÇäÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÇÕ ÇÕå¶ ÇÂÔ î¶ð¶ Óå¶ Õ¯ÂÆ ÞÈáŠնà ÔÆ éÅ êòÅ ç¶äÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ê¾åðÕÅð ܯÇקçð ÇÃ§Ø úìðŶ ù ÇîñÆ ÇÜé·» 寺 À¹é·» ðÅÔÄ ÁõìÅð» Çò¾Ú ñ¾×ÆÁ» Öìð» ç¶ ÁÅèÅð çÆ ÜÅäÕÅðÆ ñËäÆ ÚÅÔÆ ÇÜÃ ç¶ ÜòÅì Çò¾Ú À¹é·» Ãê¾ôà ÕÆåÅ ÇÕ î˺ ñ¯Õ» çÆ ÜÅäÕÅðÆ ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÇÂÔ Öìð Çç¾åÆ þ Ü篺 À¹Ãù ÇÂÔ ê¹¾ÇÛÁÅ ÇÕ ÕÆ å¹ÃÆ ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø Áå¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù Çîñ¶ Ô¯? å» À¹é·» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ î˺ À¹é·» ù éÔÄ ÇîÇñÁÅÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ÃÅìÕÅ ÁËî.ÁËñ.¶. åðöî Ü¯è» ù òÆ ÇîñÆ ÇÕªÇÕ ÁõìÅð» Çò¾Ú ÕÇæå Õåñ ç¶ Ãì§è Çò¾Ú À¹é·» ç¶ éÅ æ¾ñ¶ Öìð ñ¾×Æ ÃÆÍ ÇÂà ìÅð¶ À¹é·» ÇÕÔÅ ÇÕ î˺ ÇÂà Ãì§èÆ ÇÕö ÇÕÃî çÅ Õ¯ÂÆ ÇìÁÅé ÔÆ éÔÄ Çç¾åÅÍ 141

Ü»Ú Õî¶àÆ î˺ìð ÃÆ.êÆ.ÁÅÂÆ. ÁÅ×È ÕÅîð¶â ÕðåÅð ì¹ÁÅäÆ ù òÆ Çîñ¶Í À¹é·» é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ ÇÂÔ Õ¶Ã ê¹Çñà çÅ þ ܶ Õ¯ÂÆ Õåñ Ô¯ÇÂÁÅ þ å» ê¹Çñà ù åÇÔ å¾Õ ÜÅ Õ¶ ÇÂà çÆ Ü»Ú ÕðéÆ ÚÅÔÆçÆ þÍ ÇÂæ¶ ÇÂÔ ×¾ñ òÆ òðéäï¯× þ ÇÕ Ü»Ú Õî¶àÆ ò¾ñ¯º ÕÇæå Õåñ Ãì§èÆ Ü»Ú ÕðÇçÁ» Õ¹¾Þ Ô¯ð ÁÇå קíÆð ×¾ñ» òÆ ÃÅÔîä¶ ÁÅÂÆÁ»Í ÇÜé·» çÅ Ç÷Õð ÕðéÅ òÆ ÇÂà ñÂÆ ÷ðȹðÆ ìäçÅ þ ÇÕªÇÕ À¹Ô òÆ À¹é·» éÅñ ܹó¶ ԯ¶ ÔéÍ ÇÜò¶º çå ÃzÆ îÅé ç¶ ÁËÕÃÆâ˺à 寺 ìÅÁç êzì§èÕÅ ò¾ñ¯º ê¿Ü ÇêÁÅð¶ ìäÅ Õ¶ Çܧçð¶ å¯ó Õ¶ é×çÆ Áå¶ ×ÇÔä¶ ÁÅÇç Õ¾ã ñËä çÆ ØàéÅ Áå¶ Õ¹¾Þ ç×å ò¾ñ¯º ÇÂà çÅ Çòð¯è ÕðéÅ Áå¶ è¾ÕÅ î¹¾ÕÆ Ô¯äÅÍ ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì çÆ Ô¾ç Á§çð ê¹Çñà ڽÕÆ ÃæÅêå ÕðòÅÀ¹äÆ Áå¶ À¹Ã 寺 ìÅÁç À¹Ã çÅ ãÅÔ¶ ÜÅäÅ Áå¶ Ã§å» çðÇîÁÅé åð·» åð·» çÅ ÇòòÅç ÖóÅ Ô¯äÅ, ê¹Çñà Çò¾Ú նà çÅ Ú¾ñäÅ, çå ÃzÆ îÅé ù ÚÅð Ççé í¯ð¶ Á§çð ð¾ÖäÅ å¶ Ã§å ×¹Çð§çð ÇÃ§Ø çÅ Ç×øåÅð Ô¯äÅ ÁÅÇç ØàéÅò» ñ¯Õ» çÆ ÁêÅð ôðè» çÆ ÖÅåð ìäÆÁ» ÇÂé·» çÃæÅò» çÆ Á§çðñÆ ÁÃñ ÔÅñå çÆ ÞñÕ ê¶ô ÕðçÆÁ» ÔéÍ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ×¹ðçòÅðÅ ÃÅÇÔì ç¶ ÇÂ¾Õ àð¾ÃàÆ Ôðì§Ã ÇÃ§Ø Çòð¹è ôðÅì ç¶ ÇÂÕ Õ¶Ã çÆ ÁËø.ÁÅÂÆ.ÁÅð. çÆ ÇÂ¾Õ éÕñ òÆ Ü»Ú ç½ðÅé êzÅêå Ô¯ÂÆ Ü¯ àð¾ÃàÆÁ» êzåÆ ñ¯Õ» ç¶ ÇèÁÅé çÅ ÇòôÅ ìäçÅ þÍ Ã§å ÔÜÈðÅ ÇÃ§Ø é¶ àð¾Ãà çÆ ÕÅðÜ Õ¹ôñåÅ ìÅð¶ ÇÂÔ ÜÅäÕÅðÆ Çç¾åÆ ÇÕ Ã§å ÃzÆ îÅé ç¶ ÇܪÇçÁ» ÔÆ À¹é·» çÆ æ» Ô¯ð ÇòÁÕåÆ ù Çéï¹Õå Õðé çÆ Õ¯Çôô ÕÆåÆ ×ÂÆ ÇÜà çÅ ÇÕ î˺ àð¾Ãà çÆ îÆÇà§× Çò¾Ú Çòð¯è ÕÆåÅ å¶ À¹á Õ¶ ìÅÔð ÁÅ Ç×ÁÅÍ À¹é·» é¶ àð¾ÃàÆ å¯º ÁÃåÆøÅ ç¶ä çÅ ÇÜÕð òÆ ÕÆåÅÍ ÇþචÁå¶ î§×» : A. ñ¯Õ» çÆ ôðèÅ çÅ ÇÚ§é· ìä¶ ÁÇÜÔ¶ èÅðÇîÕ ÁçÅð¶ Á§çð Õåñ òð׶ ùÁÅñ çÅ À¹áäÅ ìÔ¹å ÔÆ ×§íÆð ÇÚ§åÅ çÅ ÇòôÅ ìäçÅ þÍ B. ÇÂé·» çå»/êzì§èÕ» çÆ ÁÅêÃÆ ÖÇÔ í¶ó çÅ ÖÇîÁÅÜÅ ÁÅî ôðèŬÁ», ñ¯Õ» ù ÁÅêÃÆ ÜÅé îÅñ çÆ ÕÆîå å¾Õ ç¶ä ÓÚ í¹¹×åäÅ ê˺çÅ þÍ Ã¯ ñ¯Õ» ù ÇÂé·» ÁçÅÇðÁ» Á§çð òÅêð¶ ÁÇÜÔ¶ òðåÅÇðÁ» 寺 Ú½Õà ðÇÔä çÆ ñ¯ó þÍ 142

C. ñ¾ÖÅ ÇÃ§Ø çÅ Ü»Ú Õî¶àÆ ù ÕÇÔäÅ ÇÕ Õ¹¾à 寺 ìÅÁç îðé òÅñÅ ÇòÁÕåÆ ÃðçÅð ÃÆ, êð êzì§èÕ» ò¾ñ¯º Çê¿×ñòÅó¶ Çò¾Ú ÃÇÔÜèÅðÆ ÇòÁÕåÆ çÅ Ç÷Õð ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ç¶ ç¯ò¶º êÅÇÃÁ» ò¾ñ ÇìÁÅé Áå¶ Á§å îËÇÜÃàz¶à ç¹ÁÅðÅ åÃçÆÕ ÔñëÆÁ» ÇìÁÅé ù ÃÔÆ ç¾ÃäÅ Ô¯ð òÆ ×§íÆð ùÁÅñ Öó¶ ÕðçÅ þÍ ÃíÅ î§× ÕðçÆ þ ÇÕ ÇÂà çÆ åÇÔ å¾Õ ÜÅ Õ¶ նà çÆ ÁÃñÆÁå ñ¯Õ» ÃÔîä¶ ÇñÁ»çÆ ÜÅò¶Í ç¯ôÆ êŶ ÜÅä òÅñ¶ ÇòÁÕåÆ/ÇòÁÕåÆÁ» ù ÕàÇÔð¶ Á§çð ÖóÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶Í D. ×¹ðçòÅð¶ Á§çð áÇÔðç¶ ïÅåðÆÁ» Áå¶ Çê¿×ñòÅó¶ Çò¾Ú ðÇÔ§ç¶ ÇòÁÕåÆÁ» ÁÅÇç çÅ Õ¯ÂÆ ÇñÖåÆ ðÆÕÅðâ î½ÜÈç éÔÄ Ü¯ ÇÕ ã¹Õò¶º å½ð Óå¶ ð¾ÇÖÁÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ E. ÁÇÜÔÆÁ» çÃæÅò» ñ¯Õ» éÅñ çì§èå Ô¹§çÆÁ» Ôé å¶ ñ¯Õ» ç¶ Çç¾å¶ çÅé/Úó·Åò¶ ÁÅÇç ç¶ ÇÃð Óå¶ ÚñçÆÁ» ÔéÍ ñ¯Õ» çÅ ÇÂÔ Ô¾Õ ìäçÅ þ ÇÕ ÇÂé·» çÃæÅò» ç¶ ìÜà Óå¶ éÜðÃÅéÆ Áå¶ Õ§àð¯ñ ñÂÆ çõñ ç¶ä Áå¶ ÇÂé·» èÅðÇîÕ ÁçÅÇðÁ» çÅ òÆ øð÷ ìäçÅ þ ÇÕ ÇÂà Ãì§èÆ êÈðÆ ÜÅäÕÅðÆ ñ¯Õ» Á¾×¶ ê¶ô ÕðéÍ @@@

143

AI. îÈðÖ Õ¶ ÇÕÁÅ ñÖä þ....? (קÇéÁ» ù ÕÆðåé ùäÅÀ¹äÅ) ÕÃìÅ îñ½ç é¶ó¶ Çê¿â ìÅñ¶òÅñ ÇòÖ¶, Ò×¹ðçòÅðÅ åê ÁÃæÅé Õ¯áÆ ÃÅÇÔìÓ ç¶ ÁÖ½åÆ Ã§å, ×¹ðܧà ÇÃ§Ø é¶ Ãî¹¾ÚÆ ÇÃ¾Ö Õ½î ù îÈðÖ ìäÅÀ¹ä çÅ ÇÂÕ éò» ÒîÅÁðÕÅÓ îÅÇðÁÅ þÍ Ã˺åÆ Çòض (ÕðÆì Á¾á ÇÕñ¶) ÷îÆé Çò¾Ú ÕîÅç ìÆÇÜÁÅ þÍ ÇÂà ÕîÅç çÆ ÚÅð¶ ì§é¶ ÁÖìÅð» Çò¾Ú ÖÈì ÚðÚÅ Ô¯ ðÔÆ þÍ ÇÂà çÆ Çòô¶ô îÔÅéåÅ ÇÂÔ ÇìÁÅéÆ ×ÂÆ þ : A. Ö¶å Çò¾Ú Õ§î Õðé òÅñ¶ ÃÅð¶ ÇÃ§Ø Á§ÇîzåèÅðÆ Ô¯ä×¶Í B. B@B ÁÖ¿â êÅá קÇéÁ» ù ùäÅ Õ¶ Ö¶å Çò¾Ú ÕÆå¶ ÜÅä×¶Í C. Ö¶å» Çò¾Ú Ú½òÆ Ø¿à¶ ÕÆðåé Ô§¹çÅ ðÔ¶×ÅÍ D. ÕîÅç ò¾ã Õ¶ êåÅö ÇåÁÅð Õðé çÆ Ã¶òÅ Á§ÇîzåèÅðÆ ÇÃ§Ø Õðé×¶Í E. ÇÂé·» êÇò¾åð êåÅÇÃÁ» 寺 Çëð ÒÁÃñÆ Á§ÇîzåÓ ÇåÁÅð ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ F. ÇÂà åð·» ÒÁÃñÆ Á§ÇîzåÓ éÅñ ÇþÖÆ çÆ Úó·çÆ ÕñÅ Ô¯ò¶×ÆÍ G. ÁÖ½åÆ Üæ¶çÅð ܯÇקçð ÇÃ§Ø ò¶ç»åÆ é¶, ÇÂà ù ÒîÔÅé öòÅÓ ×ðçÅÇéÁÅ þÍ H. ÇÂÔ ô¹¾è êåÅö Á§Çîzå ÇåÁÅð Õðé ñÂÆ ê¿Ü» åõå» ðÅÔÄ òèÆÁÅ åðÆÕ¶ Çòç¶ô» ù í¶Ü¶ ÜÅä×¶Í Á×Ãå AH, @F ç¶ ÁõìÅð» Çò¾Ú ÇÂÔ ÃÅðÆ ðÆê¯ðà Ûê ü¾ÕÆ þÍ ò¶ç»åÆ Ö¹ç ÃÅè ×¹ðܧà ÇÃ§Ø ç¶ À¹Ã Çê¿â Çò¾Ú ÜÅ Õ¶, êðçÃÅ Õð Õ¶ ÁÅÇÂÁÅ þÍ ÁÅÀ¹ Ô¹ä ÇÂ¾Õ ÇÂ¾Õ é¹Õå¶ çÆ, òÅð¯ òÅðÆ ÚÆð ëÅó Õðƶ144

A. ÒÖ¶å Çò¾Ú Á§ÇîzåèÅðÆ ÇÃ§Ø ÔÆ Õ§î Õðé×¶Ó - êð ÜðÅ ×ÇÔðÅÂÆ éÅñ Ã¯Ú¯Í ÇÂé·» ÃÅð¶ ÇÃ§Ø é¶ å» ÒêÇò¾åð êåÅÇÃÁ»Ó òÅñÅ Á§Çîzå éÔÄ ÛÇÕÁÅÍ Çëð ÇÂÔ å» Ú§×¶ ×¹ðÇÃ¾Ö ÔÆ éÔÄ Ôé? ÇÜé·» é¶ êÇÔñ» Á§Çîzå ÔÆ êÈðÆ ÒêÇò¾åðåÅÓ òÅñÅ éÔÄ ÛÇÕÁÅ, Çëð À¹Ô קÇéÁ» ç¶ Ö¶å Çò¾Ú Ü篺 Õ§î Õðé׶ å» ×§é¶ ÇíචéÔÄ ÜÅä¶, ÁêÇò¾åð Ô¯ ÜÅä×¶Í ÇÜà èðåÆ Çò¾Ú¯º ×§é¶ Ö¹ðÅÕ êzÅêå Õðé׶, À¹Ô ÃÅðÆ èðåÆ ÁÅêà Çò¾Ú ܹóÆ Ô¯ÂÆ þÍ åð·» åð·» çÆÁ» Ú§×ÆÁ» î§çÆÁ» ÚÆ÷» èðåÆ Óå¶ ëËñÆÁ» êÂÆÁ» ÔéÍ ÖÅç 寺 Çìé» ëÃñ Ô¯ éÔÄ ÃÕçÆÍ ×ñÆ ÃóÆ ðÈóÆ çÆ ÖÅç, îñ îÈåð 寺 ìäçÆ þÍ Çëð ÇÂÔ ×§ç×Æ òÅñÆ ÖÅç ù ÒêÇò¾åðÓ ÇÕò¶º ÕÆåÅ ÜÅò¶×Å? ܶ ÇÞ§Üä ÁÅÇç çÆ ÔðÆ ÖÅç òÆ Ö¶å Çò¾Ú êÅÀ¹äÆ Ô¯ò¶, å» À¹Ã çÆ ÇåÁÅðÆ òÅÃå¶ Û¶ îÔÆé¶ çÅ òÕå ÚÅÔÆçÅ Ô¹§çÅ þÍ òËö ÔðÆ ÖÅç òÆ ×ñ Ãó Õ¶ îñ îÈåð òð×Æ ìçìÈçÅð ÔÆ ìä Ü»çÆ ÔËÍ êÅäÆ íÅò¶º èðåÆ Çò¾Ú¯º Õ¾ã¯, å¶ íÅò¶º éÇÔð òÅñÅ òðå¯, À¹Ã çÆ åÅÃÆð Ǿկ ÇÜÔÆ þÍ Ô¶áñ¶ åñ Óå¶ ÃÅðÅ êÅäÆ ÁÅêà Çò¾Ú ðÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ éÇÔð òÅñÅ êÅäÆ ÇÕé·» ÇÕé·» ÔÅñå» Çò¾Ú¯º çÆ ¦Ø Õ¶, Ö¶å» å¾Õ êÔ§¹ÚçÅ ÔË, ôÅÇÂç ÃÅð¶ ÔÆ Ú§×Æ åð·» ÜÅäç¶ ÔéÍ îé¹¾Ö» çÅ, êôÈÁ» çÅ, îñ îÈåð éÇÔðÆ êÅäÆ Çò¾Ú ÁÅî ÔÆ ÇîñçÅ ðÇÔ§çÅ þÍ Ü¶ âÅÂÆî¯éÆÁÅ Ü» ÖÅç ÁÅÇç êÅÇÂÁÅ ÜÅò¶ å» À¹Ã çÆ ìäåð òÆ ÒêÇò¾åðÓ éÔÄ þÍ ÔòÅ À¹âçÆ Ô¯ÂÆ Ô÷Åð» îÆñ» 寺 Úñ Õ¶, קÇéÁ» òÅñ¶ Ö¶å Çò¾Ú¯º çÆ òÆ ÷ðÈð ¦Ø¶×ÆÍ ÇÂà ÔòÅ Çò¾Ú ìÔ¹å êzçÈôä å¶ ×§ç ðÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ Ô¹§çÅ þÍ ÃÅð¶ ×§é¶ ÇÂà éÅñ ÒÁêÇò¾åðÓ Ô¯ ÜÅä×¶Í òËö å» ÒÒîÔ» çåÓÓ ×¹ðܧà ÇÃ§Ø òðÇ×Á» ù ÇÂà ÔòÅ Çò¾Ú¯º ÃÅÔ òÆ éÔÄ ñËäÅ ÚÅÔÆçÅ ÇÕªÇÕ êôÈ ê¿ÛÆ, ÜÆò-ܧåÈ, åð·» åð·» ç¶ îé¹¾Ö ÇÂö ÔòÅ Çò¾Ú¯º ÃÅÔ ñËºç¶ ÔéÍ ÁÅêä¶ Á§çðñÆ ×§çÆ ÔòÅ ìÅÔð Õãç¶ ÔéÍ îñ îÈåð çÆ ÔòÅó, î¹ðç¶ êôÈÁ» çÆ ÃóÔ»ç òÆ ÔòÅ Çò¾Ú ðñÆ Ô¯ÂÆ þÍ ÇÂà åð·» Ü篺 îé¹¾Ö ÔÆ ÒêÇò¾åðÓ éÔÄ ðÔ¶, å» ×§é¶ ÇÕò¶º êÇò¾åð ðÇÔ ÜÅä׶? À¹ºÞ ïÅç ðÔ¶, Ôð ÇÂéÃÅé ܯ ÖÅäÅ Ö»çÅ þ, ê¶à Çò¾Ú ÜÅ Õ¶ À¹Ã çÅ îñ îÈåð ìä Ü»çÅ þÍ À¹Ã ×ñ¶ Ãó¶, ê¶à Á§çðñ¶ îñ îÈåð Çò¾Ú¯º, ÃðÆð ñÂÆ åÅÕå ÇîñçÆ þÍ ñÔÈ, îÅà ԾâÆÁ» ÚðìÆ òÅñ ÁÅÇç, þí À¹Ã¶ Òקç×ÆÓ Çò¾Ú¯º ôÕåÆ êzÅêå Õðç¶ ÔéÍ Ã¯ÇÂé¶ ÕÅ ÚÀ¹ÕÅ Õ§Úé Õ¹ÁÅð¨ ð¹ê¶ ÕÆÁÅ ÕÅðÅ ìÔ¹ ÇìÃæÅð¨ 145

ק×Å ÕÅ À¹çÕ Õð§å¶ ÕÆ ÁÅÇר ×ð¹óÅ ÖÅäÅ çÇè ÇÃÀ¹ ×Å⨠ð¶ îé, ñ¶ÖË ÕìÔÈ é êÅǨ ÜÅÇî é íÆÜË ÃÅÚ éÅǨ (AAFH) Ô¶ íÅÂÆ! íÅò¶º åȧ Ã¯é¶ çÆ ðïÂÆ ìäÅ ñË, Õ§òÅðÆ (êÇò¾åð) Õ§ÇéÁÅ ÖÅäÅ ÇåÁÅð Õð¶Í Ú»çÆ çÆÁ» ç¹ÁÅñ¶ ÕÅð» (ñÕÆð») Õ¾ã ñË, (ÕÂÆ åð·» çÆ êÇò¾åðåÅ)Í ×§×Å çÅ êÇò¾åð êÅäÆ íÅò¶º òðåÍ ê¾æð Óå¶ ê¾æð îÅð Õ¶ êËçÅ ÕÆåÆ êÇò¾åð Á¾× ìÅñ ñËÍ ÃòÅçñÅ êÇò¾åð ÖÅäÅ çÔÄ éÅñ, Ô¯ð ùÁÅçñÅ ìäÅ ñËÍ êð Ô¶ îé¹¾Ö! ð¾ìÆ ðÅÔ Çò¾Ú, ÇÂÔ ÇòÖÅò¶ çÆ, ìÅÔðñÆ êÇò¾åðåÅ, ÇÕö ñ¶Ö¶ Çò¾Ú éÔÄ þÍ Ã¾ÚÅÂÆ ç¶ îÅð× Óå¶ ×ñäÅ ÔÆ ÁÃñÆ Ç÷§ç×Æ þÍ ìÅÕÆ Ã¾í ë¯Õà ÕÈó ÇÕÇðÁÅò» ÔéÍ B. ÒÖ¶å Çò¾Ú ç¯ Ã½ ç¯ ÁÖ¿â êÅáÓ - ÃÅð¶ ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú, Øð» Çò¾Ú, îóÆÁ» å¶ Õìð» Çò¾Ú, Ôð æ» Ô÷Åð» êÅá ð¯÷ÅéÅ Ô¯ ðÔ¶ ÔéÍ ò¾â¶ ò¾â¶ ÃêÆÕð» ðÅÔÄ, À¹é·» çÆ ÁÅòÅ÷ îÆñ» å¾Õ ùäÆ ÜÅ ÃÕçÆ þÍ êÇÔñ» ìÆܶ קÇéÁ» ù òÆ À¹Ô êÅá ¦î¶ Ã 寺 ùäŶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ Á¾Ü å¾Õ À¹Ô ÃÅð¶ Ö¶å» ÇòÚñ¶ ×§é¶ å¶ ÁéÅÜ, ÇÕª êÇò¾åð éÔÄ Ô¯Â¶? ÕÆ ×¹ðÈ ÜÆ é¶ ÇÂÔ ìÅäÆ îé¹¾Ö» ç¶ ÜÆòé ùèÅð òÅÃå¶ À¹ÚÅðä ÕÆåÆ þ, Ü» ëÃñ» ù ùäÅÀ¹ä ñÂÆ? ÇÂà ìÅäÆ ù êó· Õ¶ êzì§èÕ», êzÚÅðÕ», êÅáÆÁ» ÕÆðåéÆÁ» Áå¶ Çþֻ ç¶ î¹ÖÆÁ» Çò¾Ú å» Õ¯ÂÆ Ã¹èÅð ÁÅÇÂÁÅ êzåÆå éÔÄ Ô¹§çÅÍ ÕÆ ×§ÇéÁ» Óå¶ ÇÂà çÅ ÁÃð Ô¯ ÜÅò¶×Å? ×¹ðìÅäÆ çÅ ë¹ðîÅé å» Çª þ : Á§Çîzå Ö¿â¹ çÈÇè îè¹ Ã§ÚÇÃ, åÈ ìÇé ÚÅå¹ð 𶨠Áê¹éÅ ÁÅê¹ åÈ ÕìÔ¹ é Û¯âÇÃ, ÇêÃé êzÆÇå ÇÜÀ¹ 𶨠(II@) Ô¶ îÈðÖ ÇÂéÃÅé! åȧ ìÔ¹å Úå¹ð ìÇäÁÅ ÇëðçÅ þº, êð å¶ð¶ Á§çð Ö¯à þÍ À¹Ô Á§çð çÅ Ö¯à õåî éÔÄ Ô§¹çÅ, íÅò¶º åȧ Á§Çîzå êÆ ñò¶º, íÅò¶º Ö¿â دñ Õ¶ êÄçÅ ðò¶ºÍ íÅò¶º Çé¾å Ççé ç¹¾è êÄçÅ ðò¶º å¶ íÅò¶º ôÇÔç êÆ ñò¶º, å» òÆ å¶ð¶ ×§ç¶ ÇòÚÅð (Ö¯àÆ îå) ìçñç¶ éÔÄ ÔéÍ å¶ðÆ ÔÅñå å» ÁËÃÆ þ ÇÜò¶º ×ÀÈ î¾Þ ç¶ æä» éÅñ, ÇÚ¾Úó ñ¾×¶ Ô¹§ç¶ ÔéÍ À¹Ô ÇÚ¾Úó ç¹¾è ç¶ Ã¯î¶ Õ¯ñ ðÇÔ Õ¶ òÆ ç¹¾è éÔÄ êÄç¶, ×ÀÈ î¾Þ çÅ õÈé êÄç¶ ÔéÍ å¶ðÆ ÔÅñå ÇÚ¾Úó» òð×Æ ÔÆ Ô¯ ×ÂÆ þÍ C. ÒÖ¶å» Çò¾Ú Ú½òÆ Ø¿à¶ ÕÆðåé Ô¹§çÅ ðÔ¶×ÅÓ -Á¾Ö» Ö¯Ôñ Õ¶ ÕçÆ ò¶ÇÖÁÅ Ô§¹çÅÍ Ô¹ä å» ÃËà¶ñÅÂÆà ÚËéñ» ðÅÔÄ, ÃÅðÆ ÔòÅ Çò¾Ú, ÃÅðÆ 146

èðåÆ Óå¶, ÃÅðÆ ç¹éÆÁ» Çò¾Ú, ÕÆðåé êÇÔñ» ÔÆ ëËÇñÁÅ êÃÇðÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Ü¦èð ð¶âÆú, çðìÅð ÃÅÇÔì 寺 ÇþèÅ êzÃÅðä, å¶ Ô¯ð ìÔ¹å ÃÅð¶ ÚËéñ êÇÔñ» ÔÆ ÇÂÔ ÒöòÅÓ Õð ðÔ¶ ÔéÍ Ü¶ À¹é·» ç¶ ÕÆðåé éÅñ ô¹¾èåÅ éÔÄ ÁÅÂÆ, å» å¹ÔÅⶠòÅñ¶ ÕÆðåé éÅñ ÇÕò¶º ô¹¾èåÅ ÁÅ ÜÅò¶×Æ? ×¹ðÈ ÃÅÇÔì ÜÆ å» Çª ÃîÞÅ ðÔ¶ Ôé : Õ¯ÂÆ ×ÅòË ðÅ×Æ éÅçÆ ì¶çÆ ìÔ¹ í»Çå ÕÇð, éÔÆ ÔÇð ÔÇð íÆÜË ðÅî ðÅܶ¨ ÇÜéÅ Á§åÇð Õê๠ÇòÕÅð¹ þ, ÇåéÅ ð¯Ç ÇÕÁÅ ÕÆÜ˨ (DE@) Ô¶ íÅÂÆ! ìÔ¹å ÃÅð¶ ñ¯Õ ðÅ×» çÆÁ» ì§çû Çò¾Ú, ×ñ¶ ù ÃÅè Õ¶ ×Åªç¶ Ôé êð Õ¶òñ ×ÅÀ¹ä îÅåð éÅñ, òÅÇÔ×¹ðÈ ù êzçé éÔÄ ÕÆåÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÇÜé·» ×ò¾ÂÆÁ» ç¶ Á§çð Õêà Ü» Ö¯à þ, îÅé¯ À¹Ô å» ×Å éÔÄ ðÔ¶, Ãׯº ð¯ºç¶ ԯ¶ ÚÆÕ» îÅð ðÔ¶ ÔéÍ ÁÃñ ×¾ñ ÃÆ À¹é·» çÅ ÁÅêäÅ Ü Æ ò é çòð Ü»çÅÍ D. ÒÖ¶å» Çò¾Ú Õ§î Õðé òÅñ¶ Á§ÇîzåèÅðÆ ÇÃ§Ø Ô¯ä׶Ó-ÇÂé·» ÒÁ§ÇîzåèÅðÆ ÇÃ§Ø»Ó é¶ å» ÒÁÃñÆ êåÅÇÃÁ»Ó òÅñÅ Á§Çîzå ÛÇÕÁÅ ÔÆ éÔÄÍ Çëð ÇÂé·» ù öòÅ Õðé çÅ ÁÇèÕÅð ÇÕò¶º Çîñ Ç×ÁÅ? ÁÃñÆ Á§Çîzå å» ÔÅñÆ ÇåÁÅð ÕÆåÅ ÜÅäÅ þÍ Ô¹ä 寺 êÇÔñ» òÅñÅ å» ÇÂà ÇÔÃÅì éÅñ ÃÅðÅ ÔÆ ÒéÕñÆ Á§ÇîzåÓ þÍ ÁÇÜÔ¶ êÖ§âÆ ÃÅè, ÇÜé·» î¾Þ» ×Åò» çÅ ç¹¾è êÄç¶ Ôé, ñ×çË À¹é·» ù òÆ Á§Çîzå ÛÕÅÀ¹ä×¶Í íñÅ ÇÕÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ÇçÃä×ÆÁ» ×Åò» î¾Þ»? ܶ ×Ååð¶ ÇÕðêÅé» êÅÂÆÁ» Ô¯ä, ÕÛÇÔð¶ ÃÜŶ Ô¯ä? ÇÃð Óå¶ Õ¶Ã éÔÄ Ôé ×¹¾å ÜÈóÅ ÇÕò¶º Õðé×ÆÁ», էػ ÇÕ¾æ¶ ÁàÕ¶×Å? ×¹ð ë¹ðîÅé å» Çª Ôé : ÇÜù ÜñÇéÇè ÕÅðÇä å¹î ÜÇ× ÁÅÇÂ, ï Á§Çîzå ×¹ð êÅÔÆ ÜÆÀ¹¨ Û¯âÔ¹ ò¶Ã¹ í¶Ö Úå¹ðÅÂÆ ç¹ÇìèÅ ÇÂÔ¹ ë« éÅÔÆ ÜÆÀ¹¨ (EIH) Ô¶ îé¹¾Ö! ÇÜà Á§Çîzå (é¶Õ ÜÆòé) çÆ êzÅêåÆ òÅÃå¶ åȧ çÃÅð Çò¾Ú ÁÅÇÂÁÅ þº, À¹Ô Áî¹¾ñÅ Á§Çîzå (×¹ðÈ çÅ À¹êç¶ô) ×¹ðÈ å¯º ÇîñçÅ þÍ åȹ§ èÅðîÕ êÖ¿â Õðé¶ ÇåÁÅ× ç¶ÔÍ Úå¹ðÅÂÆÁ» ÕðéÆÁ» Û¾â ç¶Í ÁÅêä¶ îÈðÖ îé ç¶ ÇêÛ¶ ñ¾× Õ¶, ç¹ÇÚå¶êé Çò¾Ú åȧ Õ¹¾Þ òÆ êzÅêå éÔÄ Õð ÃÕ¶º×ÅÍ E. ÒÇÂé·»Ó ÁÃñÆ êåÅÇÃÁ» 寺 Á§Çîzå ÇåÁÅð ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÓ - òËö 147

ÇþÖÆ çÆ éÄÔ ÇàÕÆ ù ê¿Ü ý ÃÅñ Ô¯ ׶, ÁÇÜÔÆ ÒñŠܹÁÅì ïÚÓ Á¾Ü å¾Õ ÇÕö ù éÅ ë¹ðÆÍ ê¿æ Çò¾Ú îÈðÖ ìó¶ Ôé, ÕîÆä¶ ìÔ¹å Ôé, êð ÁÅÔ íÅÂÆ ×¹ðܧà ÇÃ§Ø å» Ã¾í ù ÇêÛ»Ô Û¾â Ç×ÁÅÍ ÁÇÜÔÅ òÜéÆ êÖ¿â å» ôÅÇÂç Õ¯ÂÆ Çìêð ê¹ÜÅðÆ òÆ éÅ Õð ÃÕ¶Í ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé çÆ Ã¯Ú Ç¾毺 å¾Õ éÅ ÁêóÆÍ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ×¹ó Ü» ôÕð ÔÆ êÅäÆ Çò¾Ú دñ ñÂÆ! òËö ÇÂà ù Çî¾áÅ ÕðéÅ Õ¯ÂÆ ÷ðÈðÆ éÔÄ þÍ ê¹ðÅåé ÇÕö Ãð¯å Çò¾Ú êåÅÇÃÁ» çÅ Ç÷Õð éÔÄ ÇîñçÅÍ Çëð òÆ ÁÅÔ íÅÀÈ ×¹ðÈ ÜÆ éÅñ¯º òÆ, ô¹¾è å¶ êÇò¾åð Á§Çîzå ÇåÁÅð Õð¶×ÅÍ À¹ç¯º å» êÅäÆ òÆ Ãå«Ü çÇðÁ» Çò¾Ú¯º ÔÆ òðå ÇñÁÅ ÃÆÍ Ö¿âÅ å¶ ìÅàÅ ÇÜà ñ¯Ô¶ çÅ ìäçÅ þ, À¹Ô ÇìÔÅð çÆÁ» ÖÅäÅ Çò¾Ú¯º ÇéÕñçÅ þÍ ìÆóÆÁ» ôðÅì» êÆä òÅñ¶ ñ¯Õ À¹æ¶ Õ§î Õðç¶ ÔéÍ ÇÜæ¶ ñ¯ÔÅ Òô¹¾èÓ ÕÆåÅ Ü»çÅ þ, À¹æ¶ òÆ öËð ÇÃ¾Ö Õ§î Õðç¶ ÔéÍ Á¾Ü å¾Õ ÃÅðÅ ÇÃ¾Ö ê¿æ ÕîñÅ Ô¯ÇÂÁÅ, òÕå ÕàÆ ÕðçÅ ÁÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ Òöñå åðÆÕ¶ çÅ Á§Çîzå ÛÕ Õ¶Ó, öñåÆÁ» ÕðçÅ ÁÅ ÇðÔÅ ÃÆÍ ñÀ¹ ÜÆ Á¾×¶ ù Òô¹¾è Á§ÇîzåÓ ÛÕä òÅñ¶ ÕçÆ öñåÆ éÔÄ Õðé×¶Í çÃî êÅÇåôÅÔ éÅñ¯º òÆ ÒÇÃÁÅä¶Ó Ô¯ ÜÅä×¶Í ×¹ðìÅäÆ å» Õ¹¾Þ Ô¯ð ÃîÞŪçÆ þ×¹ð ÕÆ ìÅäÆ îÆáÆ Á§ÇîzåèÅð¨ ÇÜÇé êÆåÆ Çåù î¯Ö ç¹ÁÅð¨ (ABGE) Ô¶ íÅÂÆ! ×¹ðÈ çÆ ìÅäÆ (À¹êç¶ô) ÁÇå Çî¾áÆ þÍ ÇÜé·» é¶ ÜÆòé Çò¾Ú ìÃÅÂÆ À¹Ô ì§èé» å¯º î¹Õå Ô¯ ×Â¶Í F. ÒÁÃñÆ Á§ÇîzåÓ éÅñ Çþֻ çÆ Úó·çÆ ÕñÅ Ô¯ò¶×Æ - ÇÂ¾Õ æÅò¶º ê¿æ ç¶ î¹ÖÆ âȧØÆ Ã¯Ú ÇòÚÅð ÕðÇçÁ» ÃñÅÔ ç¶ ðÔ¶ Ãé, ÇÕ ê¿æ çÆ Úó·çÆ ÕñÅ òÅÃå¶ ÃÕÈñ Ö¯Ôñ¶ ÜÅäÍ çÈÜÅ ÁÅÖ¶ ÕÅñÜ ô¹ðÈ ÕÆå¶ ÜÅäÍ åÆÜÅ ÁÅÖ¶ ÔÃêåÅñ ìäÅúÍ Ú½æÅ ÁÅÖ¶, ×¹ðçòÅð¶, èðîôÅñÅ ìÔ¹åÆÁ» ìäÅúÍ Õ¯ÂÆ ÃñÅÔ ç¶ò¶, ÇÕåÅì» ÁÅÇç ÛÅê Õ¶ êzÚÅð Õð¯Í ÃÅðÅ Ççé ìÆå Ç×ÁÅ, ×¾ñ ÇÃð¶ éÅ ñ¾×¶Í Ôð Õ§î Óå¶ õðÚÅ ìÔ¹åÅ ÁÅò¶, ÕÆ Õðƶ? Çê¾Û¶ ìËáÅ ç¶ð 寺 ü¾ê ÇÂ¾Õ ÒàÕÃÅñÆ ÁÕÅñÆÓ ÁÅêäÆ ×§íÆð ü¾ê ù å¯óÇçÁ» ì¯ÇñÁÅ-ÒÇÕª ÃÅð¶ îÈðÖ» òÅñÆÁ» ×¾ñ» ÕðÆ ÜÅ ðÔ¶ Ô¯? î¶ðÆ ×¾ñ ÇèÁÅé éÅñ ùä¯Í ÖðÚŠؾà ÁÅò¶×Å å¶ ê¿æ çÆ Úó·çÆ ÕñÅ ìÔ¹åÆ Ô¯ ÜÅò¶×ÆÍ ÃÅð¶ ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ñ¾×¶ ÇéôÅé ÃÅÇÔì, òÆÔ òÆÔ ë¹¾à À¹Ú¶ ÕðòÅ 148

ÇçúÍ ÁÅê¶ ÇþÖÆ À¹ÚÆ Ô¯ ×ÂÆÍ ÇÕö é¶ êzòÅé×Æ çÆ î¯Ôð ñŪÇçÁ», ÜËÕÅðÅ ×ÜÅ Çç¾åÅ-Òì¯ñ¶ ï ÇéÔÅñ... ÃÇå ÃzÆ ÁÕÅñÍÓ À¹ç¯º 寺 ñË Õ¶ ÇéôÅé ÃÅÇÔì Ô¯ð À¹Ú¶ ÕÆå¶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂö åð·» ÁÅÔ éò¶º À¹á¶ ÃÅè ×¹ðܧà ÇÃ§Ø é¶ ÇþÖÆ ù ÒÀ¹ÚÆÓ Õðé çÅ éò» ëÅðîÈñÅ ê¿æ çÆ Þ¯ñÆ êÅ Çç¾åÅ þÍ ÇÜà Óå¶ ê¿æ ç¶ Ã¾í 寺 éÇÖè Üæ¶çÅð é¶ À¹Ã çÆ êzçÃÅ Õð Õ¶, ÒÃÔÆ ×¹ðîÇåÓ Ô¯ä çÅ ÃðàÆÇøÕ¶à ÜÅðÆ Õð Çç¾åÅÍ ÇÂà չðÅÔ¶ ê¶ ÇòÁÕåÆ ×¹ðܧà ÇÃ§Ø çÆ, ò¶ç»åÆ é¶ Çª êzçÃÅ ÕÆåÆ - ÒÇÂÔ ìóÅ é¶Õ Õ§î þ, ÇÂà íÅÂÆ é¶ ÇÂÇåÔÅÃÕ ÕÅðÜ Áð§í ÕÆåÅ þÍ Ü篺 êÈðÆ ÒêÇò¾åðåÅÓ éÅñ êåÅö ÇåÁÅð Ô¯ ÜÅä å» ÃÅù ç¾ÇÃÁÅ ÜÅò¶Í ÁÃÄ ê¿Ü¶ ÒÜæ¶çÅðÓ êÈðÆ ÒîÇðÁÅçÅ Áé¹ÃÅðÓ Ú§×Æ åð·» êËÕ Õð Õ¶, ç¶ô Çòç¶ô» Çò¾Ú í¶Üä çÆ Ã¶òÅ Õð»×¶ÍÓ è¹Çð í×å ÜéÅ ÕÀ¹ ìÖÇÃÁÅ ÔÇð Á§Çîzå í×Çå í§âÅðŨ îÈðÖ Ô¯òË Ã¹ À¹é ÕÆ ðÆà Õð¶, Çåù ÔñÇå êñÇå î¹Ô¹ ÕÅðŨ (î.4 GCC) ×¹ðÈ Úðé» éÅñ ܹó¶ öòÕ Çþֻ í×å» ù òÅÇÔ×¹ðÈ ÜÆ é¶ Á§Çîzå ç¶ í§âÅð¶ è¹ð¯º ÔÆ ìõô¶ ԯ¶ ÔéÍ À¹Ô îé¹¾Ö ò¾âÅ îÈðÖ ÔË, ܯ ×¹ðÈ çÆ À¹ÚÆ ÇÃÇÖÁÅ Û¾â Õ¶ Ô¯ð êÖ¿â» Çò¾Ú ê˺çÅ þÍ îÅé¯ À¹Ã é¶ ÁÅêä¶ ç¯ò¶º ÜÔÅé ×òÅ ñÂ¶Í ð¾ì ç¶ Ã¾Ú¶ ÇÂéÃÅø ðÅÔÄ À¹Ã çÅ îÈ§Ô ÕÅñÅ ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ G. ÒÜæ¶çÅðÓ ò¶ç»åÆ ò¾ñ¯º êzçÃÅ - ÇÃ¾Ö ê¿æ Çò¾Ú ÇÂà ÒÜæ¶çÅðÓ é¶ ÇܧéÆ Ö¹éÅîÆ ÁÅêä¶ ê¾ñ¶ ê¹ÁÅÂÆ þ, À¹Ô Ô¯ð ÇÕö ç¶ ÇԾö éÔÄ ÁÅÂÆÍ Ôð ð¯÷ Ã˺Õó¶ ÇòÁÕåÆ ÁÕÅñ åõå Óå¶ ÜÅ Õ¶, ÁðçÅà Õð Õ¶ ÇëàÕÅð» êÅªç¶ Ô¯Â¶ ÕÇÔ§ç¶ Ôé - ÒÁÃÄ ÃÅð¶ åËù ÁÕÅñ åõå çÅ ÒÜæ¶çÅðÓ î§éä 寺 ÇÂéÕÅð Õðç¶ Ô»ÍÓ ×ìé ç¶ Õ¶Ã, ç¯ôÆ ÇòÁÕåÆÁ» 寺 Çðôòå ñËä ç¶ ç¯ô, ÁÅð.ÁËÃ.ÁËÃ. 寺 Çðôòå ñË Õ¶ ×¹ð ÇìñÅà êÅåôÅÔÆ Û¶òÄ òð×Æ ØàÆÁÅ ÇÕåÅì ÛÅêä ç¶ ÇÂñ÷Åî...Í Ô¹ä å» ÇÂà îé¹¾Ö òÅÃå¶ ÃÅð¶ ØàÆÁÅ ôìç òÆ ì½ä¶ ÜÅêç¶ ÔéÍ ÇÂ§é¶ êÅê Õðî ÇÂÔ ÇòÁÕåÆ Õð ü¾ÇÕÁÅ þ ÇÕ Ç×äåÆ ÕðéÆ î¹ôÇÕñ þÍ Ô¹ä å» ÇÂÃ é¶ ÁÅêä¶ À¹êð Çé¾å ñ¾× ðÔ¶ ç×Æé ÇÂñ÷Åî» ç¶ ÜòÅì ç¶ä 寺 òÆ ü¾ê ò¾à ñÂÆ þÍ ÁÖ¶ Õð ñú î¶ðÅ ÕÆ Õð¯×¶? î¹Ô§îç ÇÂÕìÅñ 寺 î¹ÁÅøÆ î§×ÇçÁ», À¹Ã ç¶ ÇÂ¾Õ ÇôÁÅð Çò¾Ú ÜðÅ Õ¹ åìçÆñÆ Õð Õ¶, ÇñÖ ÇðÔÅ Ô» : 149

î¹¾ç嶺 ×¹ÜðÆ ÇÂåéÆ, ð§÷¯ öî ÃÇÔå¶ ÔÈÂ¶Í Áì 寺 ôðî ÃÆ ÁÅåÆ þ, ÒÜæ¶çÅð Õ¯ Üæ¶çÅðÓ ÕÇÔå¶ ÔÈÂ¶Í H. Òô¹¾è êåÅö Çòç¶ô» ù í¶Ü»×¶Ó - Çòç¶ô» ç¶ ôðèÅòÅé Çþֻ ù ÃÅⶠÁÖ½åÆ Ã§å» Áå¶ Üæ¶çÅð» é¶ ÁäÇ×äå åðÆÇÕÁ» éÅñ ¦î¶ Ã 寺 ç¯ÔÄ Ô¾æÆ «¾ÇàÁÅ þÍ ÕçÆ èðîÆ ø½ÜÆÁ» ç¶ éÅî Óå¶, ÕçÆ ×¹ðçòÅÇðÁ» çÆ À¹ÃÅðÆ, ÕçÆ ÃÕÈñ, ÕçÆ ÕÅñÜ, ÕçÆ ÖÅóÕÈÁ» çÆ ÃÔÅÇÂåÅ, ÕçÆ ÇÃÕñÆÇ×ð» çÆ Ã§íÅñ, ÕçÆ ïåÆî» çÆ êó·ÅÂÆ, ÕçÆ ì¶ ÃÔÅðÅ ìÆìÆÁ» ç¶ ÇòÁÅÔ, ÕçÆ é¶åðÔÆä» çÆ Ã¶òÅ, ÕçÆ Çìðè ÁÅôðî å¶ ÔÃêåÅñ...Í À¹Ô ÇÕÔóÅ êÅê þ ܯ ÇÂé·» ñ¯Õ» é¶ éÔÄ ÕÆåÅÍ êËö ìÔ¹ÇåÁ» é¶ âÕÅð ñ¶, ÁÃñ æ» Óå¶ éÔÄ êÔ¹§Ú¶Í Ô¹ä éò» Ô¯ð ÇÃð¶ çÅ Õ¹ëð ô¹ðÈ ÕðòÅ Çç¾åÅÍ ÁÖ¶ ÇÂé·» Òô¹¾è êåÅÇÃÁ»Ó éÅñ, ÁÃñÆ ÒÁ§ÇîzåÓ ÇåÁÅð Ô¯ò¶×ÅÍ íÅðå ê¿ÜÅì Çò¾Ú¯º Export ÕÆåÅ ÜÅò¶×ÅÍ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÆÁ» ìÆó» ò¶Ú Õ¶ òÆ ñ¯Õ» é¶ Çòç¶ô» Çò¾Ú¯º âÅñð» çÆÁ» ê¿â» ÇÂÕ¾áÆÁ» Õð ñÂÆÁ»Í Ô¹ä Á§Çîzå ò¶Ú Õ¶ Ô¯ð 꽺â ÇÂÕ¾åð ÕÆå¶ ÜÅä×¶Í ìÜŶ ÇÂà دð êÅê Õðî ù ð¯Õä ç¶ ÃÅè ×¹ðܧà ÇÃ§Ø éÅñ, ò¶ç»åÆ é¶ ïÅðÆ ×§ã Õ¶, ÇԾö ê¾åÆ Õð ñÂÆ ñ×çÆ þÍ ÁÇÜÔ¶ ñ¯Õ» ìÅð¶ ×¹ðìÅäÆ çÅ ÁÅõðÆ øËÃñŠǪ þ îÈðÖ¹ Ô¯òË Ã¯ ùäË, îÈðÖ ÕÅ ÕÔäŨ îÈðÖ Õ¶ ÇÕÁÅ ñÖä þ, ÇÕÁÅ îÈðÖ ÕÅ ÕðäŨ îÈðÖ¹ úÔ¹ ÇÜ î¹×è¹ þ, ÁÔ§ÕÅð¶ îðäŨ Â¶å¹ ÕîÅäË ÃçÅ ç¹Ö¹, ç¹Ö ÔÆ îÇÔ îðäŨ ÁÇå ÇêÁÅðÅ êòË ÖÈÇÔ, ÇÕÔ¹ çÜî¹ ÕðäŨ (IEC) Ô¶ íÅÂÆ! îÈðÖ ì§çÅ ÔÆ îÈðÖ» çÆ îÈðÖåÅÂÆ ù ÃÔÆ ÕðÅð ç¶ Çç§çÅ þÍ Ô¯ð îÈðÖ ç¶ ÕÆ ñ¾Öä Ô¹§ç¶ Ôé, îÈðÖ ÕÆ ÕðçÅ þ? ÇÃÁÅä¶ ñ¯Õ Þ¾à êÛÅä ñËºç¶ ÔéÍ îÈðÖ, Ãׯº îÔ» îÈðÖ, ÁÅêä¶ ÁÅê ù þí 寺 ÇÃÁÅäÅ òÆ î§éÆ ìËáÅ þÍ ÇÂö ñÂÆ Ô¯ð ÇÕö çÆ ÇÃÁÅäÆ ×¾ñ òÆ Ã¹äé, î§éä ñÂÆ ÇåÁÅð éÔÄÍ ÁÇÜÔÅ ÇòÁÕåÆ ÃçÅ ç¹¾Ö í¯×çÅ þ å¶ Ãî¹¾Ú¶ ÃÅæÆÁ» ù ç¹ÖÆ Áå¶ ôðîÃÅð ÕðçÅ þÍ ÇÂà åð·» ÕðçÅ ÁÅåîÕ î½å¶ îð Ü»çÅ þÍ Ü篺 ÃÅð¶ ÔÆñ¶ òÃÆñ¶ òðåä Óå¶ òÆ À¹Ô îÈðÖ éÅ ÃîÞ¶ å» ÇÃÁÅä¶ ì§ç¶ À¹Ã çÅ ÃÅæ Û¾â Õ¶, ò¾Öð¶ Ô¯ Ü»ç¶ ÔéÍ êÂÆ ÇÂÃ é¶ å» ÖÈÔ Çò¾Ú Çâ¾×äÅ ÔÆ þ, ÁÃÄ å» éÅ Çâ×ÆÂ¶Í Ü¶ À¹Ô ÇÃÁÅäÅ Ô¯ò¶ å» í¹¾ñ î§é Õ¶ ÁÅêä¶ ÃÅæÆÁ» Çò¾Ú ÁÅ ðñ¶Í ì¯ñ¯ ÜÆ êåÅÇÃÁ» òÅñ¶ ÃÅè çÆ ÜËÍ 150

@@@

B@. íÅÂÆ, ÇÃðçÅð, ÇÕ Ã³å........? ÁÃÈñä å½ð Óå¶ ÇÂà Çò¼Ú ç¯ ðÅò» éÔƺ Ôé ÇÕ ÒÒìÅäÆ ×°ðÈ ×°ðÈ ÔË ìÅäÆ, ÇòÇÚ ìÅäÆ Á³Çîzå° ÃÅ𶨠װð° ìÅäÆ ÕÔË Ã¶òÕ° Üé° îÅéË êðåÇÖ ×°ð°È ÇéÃåÅ𶨠(ê³éÅ IHB) Ôð ÇÂ¼Õ Ã¹Ú¶å öòÕ ÇòÚÅð ÃÇÔå ×°ðìÅäÆ êó¶·, À°Ã ù ÃîÞ¶ å¶ À°Ã Áé°ÃÅð ÁÅêäÅ ÜÆòé ãÅñä çÆ Õ¯Çôô Õð¶Í ÇÜò¶º ÁÅî ÃîÅÜ Çò¼Ú Õ°¼Þ ÇìîÅðÆÁ» ëËñ Ü»çÆÁ» ÔéÍ À°é·» ç¶ ÇÂñÅÜ ñÂÆ çòÅÂÆÁ» Áå¶ âÅÕàð (ڳ׶ Ü» ì¹ð¶ ) íÆ ÁÅä ê¹¼Üç¶ ÔéÍ ìÔ°åÆ òÅðÆ ÁÇÜÔÅ íÆ ò¶Öä Çò¼Ú ÁÅÇÂÁÅ ÔË, ÇìîÅðÆ Ô°³çÆ éÔƺ, êËçÅ Õð Çç¼åÆ Ü»çÆ ÔËÍ Ü» ÇÂÀ°º ÕÇÔ ñÂƶ, ÇìîÅðÆ çÅ íðî êËçÅ Õð Õ¶, íË íÆå ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ âÇðÁÅ îé°¼Ö ÔÆ âÅÕàð 寺 ÇÛ¼ñ ñ°ÔŶ×ÅÍ Çüֻ Çò¼Ú ×°ðìÅäÆ êó·é ÇòÚÅðé 寺 Áò¶ÃñÅêä ÔËÍ ÇÂÔ ÇéðÅÃåÅ ÁÅÂÆ ÇÕÀ°º? ÇÂÃ ç¶ Ç÷³î¶òÅð Çüֻ ç¶ èðî î¹ÖÆ ÔéÍ ÇÜé·» é¶ ê³æ çÆ Çé¼Øð ðÔÆ ÔÅñå ò¼ñ ÕçÆ Á¼Ö ê¹¼à Õ¶ éÔƺ ò¶ÇÖÁÅÍ ÇÂö ×ëñå ÕÅðé Ô¯ð ÕÂÆ ÇìîÅðÆÁ» êËçÅ Ô¯ ×ÂÆÁ» ÇÂé·» Çò¼Ú¯º ÇÂ¼Õ ÇìîÅðÆ ÔË ÒÒÃÅè, óå, ìzÔîÇ×ÁÅéÆÓÓ ÁÖòÅÀ°ä òÅñ¶ ñ°à¶ð¶ à¯ñ¶Í ÇÂÔ ñ¯Õ è¯Ö¶ìÅ÷ÆÁ», 151

ì¶ÂÆîÅéÆÁ» å» ÖÈì Õðç¶ Ôé, êð À°ºÞ Ô°³ç¶ é¶ ÕÅÇÂð ÇìðåÆ òÅñ¶ å¶ êÈð¶ Ô¼â ÔðÅî, ÇòÔñóÍ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÃîÅÜÆ òÖð¶ò» Öåî Õðé ñÂÆ Áé¶Õ» Ô¯ð ã³× åðÆÕ¶ òðå¶, À°æ¶ ÇÂ¼Õ ÁåÆ îÔ¼åòêÈðé ôìç êzÚñå ÕÆåÅ ÃÆ ÒÒíÅÂÆÓÓÍ À°îð íð ÃÅæ îÅéä òÅñ¶ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ é÷ð¶ Õðî, îðçÅé» ÜÆ Ãé ÒÒíÅÂÆÓÓÍ ÜÅåÆ Ü» ÃîÅÜÆ ì³èé å¯ó Õ¶, èÅðîÕ ð¯Õ» À°ñ§Ø Õ¶ îðçÅéÅ ÜÆ ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ç¶ ÒÒíðÅÓÓ ÃéÍ íÅÂÆ çŠ¶ԯ îåñì ÔËÍ À°Ã Ã ç¶ Ô¯ð ìÔ°å ÃÅð¶ öòÕ Çüֻ çÅ éÅî, ÇÂÇåÔÅà Çò¼Ú¯º Çîñ Ü»çÅ ÔËÍ Ü¯ ÃÅð¶ ÔÆ íÅÂÆ ñÕì éÅñ ÃÇåÕÅð¶ Ü»ç¶ ÃéÍ íÅÂÆ ñÅñ¯, íÅÂÆ Ãéî¹¼Ö, íÅÂÆ ÜË ðÅî å¶ íÅÂÆ ñÇÔäÅ ÜÆ, ܯ ìÅÁç Çò¼Ú ×°ðÈ êçòÆ ù ê¹¼Ü¶Í ×°ðÈ ÁîðçÅà ÜÆ òâ¶ðÆ À°îð Çò¼Ú ×°ðÈ çÆ Ã¶òÅ ñÂÆ ÔÅ÷ð ԯ¶ ÃéÍ ÇÂà ñÂÆ ÃÅð¶ À°é·» ù ÒÒìÅìÅ ÜÆÓÓ Ü» ìÅìÅ ÁîðçÅà ÜÆ ÁÅÖä ñ¼× êÂ¶Í Ú½æ¶ ×°ðÈ ðÅîçÅà ÜÆ êÇÔñ» ÒÒíÅÂÆÓÓ Ü¶áÅ ÜÆ ÃéÍ ÇÂÔ À°µåî ðòÅÇÂå ÇÂö åð·» Á¼×¶ êzòÅÇÔå Ô°³çÆ ðÔÆÍ ×°ðçÅà ÜÆ íÅÂÆ, ÇìèÆ Ú³ç íÅÂÆ, ÇêðÅäÅ å¶ ÇêðÅ×Å íÅÂÆÍ îåÆ çÅÃ, ÃåÆ çÅà íÅÂÆ, îéÆ ÇÃ³Ø íÅÂÆÍ çÇÂÁÅ ÇóØ, èðî ÇóØ, ÇÔ³îå ÇóØ, î¯ÔÕî ÇÃ³Ø å¶ ÃÅÇÔì ÇÃ³Ø ÜÆ, ê³Ü¶ ÇêÁÅð¶ ÒÒíÅÂÆÓÓ ñÕì éÅñ ïÅç ÕÆå¶ Ü»ç¶ ÔéÍ íÅÂÆ ÁÅÖä éÅñ î» ÜŶ íðÅ òð×Å Çé¼ØÅ ÁÇÔÃÅà ԰³çÅ ÔËÍ Çò¼æ» çÈðÆÁ» Öåî Ô°³çÆÁ» é¶, ìðÅìðåÅ òÅñÅ ÇêÁÅð âñÕ» îÅðçÅ ÔËÍ ×°ðÈ ÕÅñ Çò¼Ú ÃÅð¶ ÇÃ¼Ö ÒÒíÅÂÆ, íÅÂÆÓÓ ìä¶ ðÔ¶Í Á½ðå» ù îÅÂÆÁ» ÁÅÖ Õ¶ ÃÇåÕÅð Çç¼åÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ç¯ò» Çèð» ñÂÆ Ã»ÞÅ À°ÚÅðä Á¼Ü íÆ êzÚñå ÔË, ÒÒîÅÂÆ, íÅÂÆÓÓÍ ÇîÃñ» ç¶ Ã Çò¼Ú íÆ Õ¯ÂÆ ÇÃ¼Ö òÖð¶ò¶º òÅñÅ ñÕì ÁÅêä¶ éÅî éÅñ éÔƺ ܯó ÃÇÕÁÅÍ ÇÃ¼Ö ê³æ ç¶ ÁåÆ ÃÇåÕÅð¶ ÃÈðî¶, ܼÃÅ ÇÃ³Ø ÁÅÔñÈòÅñÆÁÅ, Úó·å ÇóØ, ÕêÈð ÇÃ³Ø ÁÅÇç ç¶ éÅò» éÅñ íÆ ê¹ðÅåé ÇñÖå» Çò¼Ú íÅÂÆ ôìç ÔÆ òÇåÁÅ Ç×ÁÅ ÔËÍ éòÅì Ü» ÃðçÅð å» ìÔ°å ìÅÁç ç¶ ôìç ÔéÍ ðäÜÆå ÇÃ³Ø é¶ ÃÅðÆ À°îð åÅÜ Ü» Õñ×Æ éÔƺ ñÅÂÆÍ åõå ñÅ Õ¶ éÔƺ ìËÇáÁÅÍ À°êð ñÂÆ éÜÅî ÔËçðÅìÅç é¶ ìÔ°å ÕÆîåÆ ÚÅéäÆ í¶ÜÆ ÃÆÍ ò¶ÖÇçÁ» ÔÆ ðäÜÆå ÇÃ³Ø é¶ À°Ô ÚÅéäÆ, çðìÅð ÃÅÔÇì Á³ÇîzåÃð Áðêä Õð Çç¼åÆÍ Ö¹ç åÅä Õ¶ ԶỠéÅ ìËáÅÍ ÇÂÔ îÔÅðÅÜÅ òÅñÆ ÇñÖå å» Á³×ð¶÷» çÆÁ» ÇñÖå» Çò¼Ú¯º ÁÅÂÆ ÔËÍ 152

ÇÕÀ°ºÇÕ Á³×ð¶÷ ñ¯Õ, ܶ ðäÜÆå ÇÃ³Ø ù ÇÂ¼Õ ÇÃ¼Ö ðÈê Çò¼Ú ê¶ô Õðç¶, å篺 ÇÂ¼Õ å» ÁÅî ÇÃ¼Ö çÆ À°Ã éÅñ ÇçñÆ ÔîçðçÆ òè ÜÅäÆ ÃÆÍ çÈÜŠׯÇðÁ» é¶ ÇÂ¼Õ ôÕåÆôÅñÆ îÔÅðÅܶ 寺 ì¶Á³å åÅÕå òðå Õ¶ ÖÈé â¯ñ·òƺ Ü³× å¯º ìÅÁç ðÅÜ Ö¯ÇÔÁÅ ÃÆÍ ÇÂà åð·» ÇñÖä éÅñ Á§×ð¶÷» çÆ ÁÅêäÆ åÅÕå òèòƺ êz×à Ô°³çÆ ÃÆÍ ÇÂ¼Õ ÇÃ¾Ö å¯º ðÅÜ Ö¯ÇÔÁÅ å» ÕÅÔçÅ Ö¯ÇÔÁÅ? ÇÂ¼Õ ìÅçôÅÔ çÅ ðÅÜ Ö¯Ô¶ ÜÅä éÅñ ÔÆ À°é·» çÆ ôÅé ìäçÆ ÃÆÍ ÁÅè¹ÇéÕ ÷îÅé¶ ÇòÚñ¶ ÇÃð Õ¼ãò¶º ×°ðÇüֻ ç¶ éÅî éÅñ, íÅÂÆ ôìç ÔÆ ÇñÇÖÁÅ ì¯ÇñÁÅ Ü»çÅ ÃÆÍ ÇîÃÅñ ñÂÆ íÅÂÆ òÆð ÇóØ, íÅÂÆ ÕÅÔé ÇóØ, íÅÂÆ Ü¯è ÇÃ³Ø íÅÂÆ ÔÆðÅ ÇÃ³Ø ðÅ×Æ ÁÅÇçÍ ôÎz¯îäÆ Õî¶àÆ é¶ Õ°¾Þ ×°ðÇüֻ ù À°é·» çÆ ê³æÕ Ã¶òÅ çÆ Õçð ÕðÇçÁ» ܯ ÇÖåÅì ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì 寺 Çç¼å¶ Ãé, À°Ôé» Çò¼Ú ÒÒíÅÂÆÓÓ çÅ ÔÆ ÇÖåÅì ÃÆÍ ÇÜò¶º Ã. ÕêÈð ÇÃ³Ø ù ÒÒíÅÂÆÓÓ çÅ ÇÖåÅì ([email protected]) ç¶ Õ¶ îÅä Çç¼åÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ Çêz³ÃÆêñ ÔðíÜé ÇÃ³Ø Ú³âÆ×ó· òÅÇñÁ» ù íÆ ÒÒíÅÂÆÓÓ çÆ À°êÅèÆ ÁÕÅñ åõå ò¼ñ¯º Çç¼åÆ ×ÂÆ ÃÆÍ ×z³æÆ ÇÃ³Ø ÕæÅòÅÚÕ ðÅ×Æ å¶ ãÅâÆÁ» ç¶ é»ò» éÅñ Á¼Ü åÅÂƺ ÒÒíÅÂÆÓÓ ôìç ÇñÇÖÁÅ ì¯ÇñÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ Ô» êzì³èÕ ÒÒíÅÂÆÓÓ ÁÖòÅÀ°äÅ ÕçÆ êóç éÔƺ Õðç¶Í À°Ô îÅñÕ Ôé, ðÅ×Æ ×z³æÆ é½Õð ÔéÍ îÅñÕ ÁÅêä¶ ÒÒé½Õð»ÓÓ ç¶ ìðÅìð ÇÕò¶º Ô¯ ÃÕçÅ ÔË? ÇÜò¶º ÕìÆÇñÁ» ç¶ ÃðçÅð, ÇÂñÅÇÕÁ» ç¶ ÃðçÅð Ô¯ÇÂÁÅ Õðç¶ ÃéÍ Á¼Ü ÇÂÔ êzèÅé ÃÕ¼åð ÁÅÇçÕ ×°ðçòÅð¶ ç¶ ÒÒÃðçÅðÓÓ å» ÔË׶ ÂÆÍ Ü篺 ÇîÃñ» ç¶ ÁÖÆð ÇÜÔ¶ Ã Çüֻ é¶ ÇÂñÅÕ¶ î¼ñ Õ¶, ÁÅêäÆÁ» Û¯àÆÁ» Û¯àÆÁ» ÇðÁÅÃå» ÕÅÇÂî Õð ñÂÆÁ», À°Ã òÕå î¯ÔðÆ Çüֻ é¶ ìÅÕÆÁ» éÅñ¯º ò¼âÅ ð°åìÅ èÅðé Õðé çÅ ò¼ÖðÅ ðÅÔ ÁÖÇåÁÅð ÕðÇçÁ», ÒÒÃðçÅðÓÓ ÁÖòÅÀ°äÅ ô°ðÈ Õð Çç¼åÅÍ Çüֻ Çò¼Ú¯º ìðÅìðåÅ òÅñÆ íÅòéÅ Öåî Ô¯äÆ ô°ð°È Ô¯ ×ÂÆÍ îÅñÕ å¶ é½Õð òÅñÅ ò¼âÅ Û¯àÅ, À°Ú éÆÚ òÅñÅ ÇØéÅÀ°äÅ ðÈê ÁÅ êz×à Ô¯ÇÂÁÅÍ ÇÂà 寺 Á×ñÅ ìðìÅçÆ òÅñ¶ ðÅÔ å¯ðé òÅñÅ Õçî ÃÆ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ Á¼×¶ Ü» Çê¼Û¶, ÒÒóå, ìzÔî Ç×ÁÅéÆÓÓ ÁÅÇç çÆ À°êÅèÆ ñÅÀ°äÆÍ íÅÂÆ òð׶ êÇò¼åð íÅòéÅò» êËçÅ Õðé òÅñ¶ ôìçÅ çÅ ÇåÁÅ× ÕðéÅÍ Ü篺 ÇÂÔ îéî¹¾Ö, ÇÃ¼Ö Áå¶ íÅÂÆ ñÕì 寺 î¹È³Ô î¯ó Ç×ÁÅ, Çëð ÇüÖÆ çÆÁ» 153

ìÅÕÆ êz³êðÅò» ÇÕÀ°º ÇéíŶ×Å? ÇÂà հðÅÔ¶ ê¶ ÇòÁÕåÆ é¶ ×°ðÇüֻ éÅñ ÒÒëÇåÔÓÓ çÆ Ã»Þ Öåî Õð Çç¼åÆÍ ÇÕÀ°ºÇÕ ÇÂÔ Ô°ä ÒÒÁÅîÓÓ ÇÃ¼Ö éÔƺ ÇðÔÅ ÃÆ, Çüֻ éÅñ¯º ÕÂÆ çðܶ À¹ÚÅ ÒÒóå îÔ»ê¹ðÖÓÓ ìä Ç×ÁÅ ÃÆÍ ÁÇÜÔÆ ÁòÃæÅ èÅðé çÅ ÇüèÅ Áðæ ÃÆ ÁÅêäÆ Çé¼ÜÆ êÈÜÅÍ Ã¶òÕ» 寺 öòÅ ÕðÅÀ°äÆ ÒÒÚðéÓÓ ê¹ÜÅÀ°ä¶Í ÒÒí×åÆ åê¼ÇÃÁÅ ÚñÆÔ¶ÓÓ Õ¼àä¶, å¶ ÒÒéÅî ÇÃîðéÓÓ òð×ÆÁ» ×°ðîÇå Çòð¯èÆ ÕÅðòÅÂÆÁ» çÅ Áñ§ìðçÅð Ô¯ä çÅ Ú¶ÇñÁ» ò¼ñ¯º êzÚÅð ÕðÅÀ°äÅÍ Ö¹ç À¹Ú¶ æ» ÁÅÃä ÜîÅÀ°äÅ, ÒÒÇüֻ öòÕ»ÓÓ ù éÆò¶º æ» ÇìáÅÀ°äÅÍ ÇÂà î¹ëåÖ¯ð¶ î¼áÅèÆÃ å¶ ÁÅêȳ ìä¶ Ã³å é¶, ÁÇÃ¼è¶ ðÈê Çò¼Ú ×°ðÈ Ô¯ä çÅ ÁËñÅé Õð Çç¼åÅÍ Ü¶ å» ÇÂÔ îé°¼Ö ÇÃ¼Ö ÔË å» ÒÒóåÓÓ éÔƺ Ô¯ ÃÕçÅÍ Ü¶ óå ÔË å» ÇüÖÆ å¯º Ç×ÁÅÍ ÇÂà ù ç¯ ç¯ ð°åÇìÁ» Óå¶ íÆ Ãìð éÅ ÁÅÇÂÁÅ, Ãׯº ÃzÆ îÅé, óå, ìzÔîÇ×ÁÅéÆ A@H, ÇòÇçÁÅ îÅðå³â (ÃÈðÜ) ÁÅÇç å¼Õ, ÁäÇ×äå Çâ×ðÆÁ» ÁÅêä¶ éÅò» ç¶ Á¼×¶ Çê¼Û¶ ñÅ ñÂÆÁ»Í Çí³âð» òÅñ¶ Ç×ÁÅéÆ ×°ðìÚé ÇÃ³Ø é¶ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ å» Ü¯ ÇòÎô¶ôä ñŶ ÔÆ ÃéÍ ÁÅêä¶ å¯º êÇÔñ¶ â¶ðÅ î¹ÖÆ Ç×ÁÅéÆ Ã¹³çð ÇÃ³Ø çÆ åÅðÆë Õðé ç¶ ÃÅð¶ ÇðÕÅðâ ÔÆ å¯ó Çç¼å¶ ÔéÍ ÇÂåé¶ Çòô¶ôä å» Á¼Ü å¼Õ ÇÕö ×°ðÈ ÇòÁÕåÆ ç¶ éÅî éÅñ íÆ éÔƺ ñŶ ×Â¶Í ÇÂÔ ñ¯Õ Ô°ä ÇÃ¼Ö éÔƺ ðÔ¶, îÔÅé êðÀ°êÕÅðÆ ×°ðÈ íÆ ÇÂé·» é¶ îÅîÈñÆ (ÃÇå×°ðÈ ÜÆ î¹ÁÅø ÕðéÅ, å°ÔÅⶠöòÕ» çÆÁ» ÇñÖå» çÅ Ç÷Õð Õð ÇðÔÅ Ô») ÇÜÔŠöòÕ ìäÅ èÇðÁÅ ÔËÍ ñú ÜÆ - Ç×ÁÅéÆ Ã¹³çð ÇÃ³Ø ç¶ ÖÅà éÅî êó·¯ : î¹ðÅð¶, ÃzÆ Ã³å, çÆé ÇçÁÅñ, ׯÃÅÂƺ, ùÁÅîÆ, Á³åðÜÅîÆ, ÔÇðóå, óå Á×Åè ÁêÅð, óå ÇÃðåÅÜ, ÁÕÅñ ðÈê, êzí±, éÅæ, ÃÅÂƺ, ÔÇð ÜÆ, îÇðÁÅçÅ êzô¯åî, ÁÅÇçÍ ê¹ÃåÕ ×°ðî¹Ö êzÕÅô ç¶ ê³é¶ - CDF, CEE, CGH, CIH, DCE, DCF, DDB, DAA, DCC, DEC, DEI, DIF, E@A, EAI, EB@, ED@, EHC, EIC, Í ÛÅêÕ- îÇÔå¶ Ú½Õ òÅñÆ àÕÃÅñÍ Ô°ä Á¼×¶ ÇÂÔ ÃîÞ ñÂƶ ÇÕ Ã³å ôìç ÇÕé·» Áðæ» Çò¼Ú ÁÅÇÂÁÅ ÔË? ÁÅÔ Ü¯ ÕÅîÆ, Õz¯èÆ, ñÅñÚÆ, îÅÇÂÁÅ ò¶Ôó¶ Õð¯ó» ç¶ îÅñÕ, é§×ÆÁ» ñ¼å», ñ§î¶ Þ°¼×¶ հdzàñ 寺 ò¼è çÆÁ» æ¹¼ñ æ¹¼ñ ÕðçÆÁ» ׯ×ó» òÅñ¶ ñ¯Õ» çÆÁ» èÅó» ÇüÖÆ çÅ ÜñÈà ռãçÆÁ» Ø°³î ðÔÆÁ» ÔéÍ ÕÆ ÇÂé·» ù ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ Ã³å ÁÅÖ Õ¶ ÃéîÅé Çç¼åÅ ÔË? ÇÔ³çÈ ÃîÅÜ Çò¼Ú ÁÇÜÔ¶ 154

ÇòÔñó ÃÅè êÇÔñ¶ Ã Çò¼Ú íÆ ÁäÇ×äå ÃéÍ Á¼Ü íÆ Õ¯ÂÆ ÕîÆ éÔƺ ÁÅÂÆÍ Çüֻ Çò¼Ú ÁÇÜÔ¶ ñ°à¶ð¶ å¶ î¹ëåÖ¯ÇðÁ» çÆ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ÇÕèð¶ òÇâÁÅÂÆ éÔƺ ÕÆåÆÍ ÇÂ¼æ¶ å» Õ¶òñ ÇüÖ, ÇÃ³Ø Ü» ÖÅñö ìäÅÇÂÁÅ ÔË, ÃÅè éÔÆºÍ ÇÜé·» ôìç» çÆ Õ°òð寺 ÕðÇçÁ» ÇÂÔ ñ¯Õ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ܯóç¶ Ôé, ÷ðÅ ÃîÞ ñÂÆÂ¶Í Ã³å ÕÆ Çé§çÅ éÅéÕÅ, ìÔ°Çð ìÔ°Çð ÁòåÅð¨ (ùÖîéÆ) Ô¶ íÅÂÆ! ܯ ÇòÁÕåÆ Ã³å (×°ðÈ) çÆ ôðä ÁÅò¶×Å, À°Ã çÅ ÇòÕÅð» ò¼ñ¯º ÇéÃåÅðÅ Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ Ü¯ ×°ðÈ çÆ Çé§çÅ Õð¶×Å À°Ô ÇòÕÅð» Çò¼Ú ×ðÕ Ô¯ä 寺 ìÚ éÔƺ ÃÕ¶×ÅÍ Á¼×¯º üå êÀ°óÆÁ» ÇÂö íÅò ù Ãê¾ôà ÕðçÆÁ» ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ ÇÜò¶º : óå (×°ðÈ) ÕË çÈÖÇé ÁÅðÜÅ Øà˨ óå (×°ðÈ) ÕË çÈÖÇé Üî å¶ éÔÆ Û°à˨ ÁÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ Ã³å éÔƺ ܯ ÇÂ³é¶ ×°ä» çÅ Ö÷ÅéÅ Ô¯ò¶, ÇÂÔ ×°ä Õ¶òñ ÃÇå×°ðÈ Çò¼Ú Ü» ÁÕÅñ ê¹ðÖ Çò¼Ú ÔéÍ Ã³å ÕÅ Çé§çÕ îÔÅ ÔÇåÁÅðŨ óå ÕÅ Çé§çÕ êðî¶Ã¹Çð îÅðŨ óå Õ¶ ç¯ÖÆ ÕÀ° Áòð° é ðÅÖéÔÅð°¨ éÅéÕ Ã³å íÅòË åÅ ñ¶ À°ìÅÇð¨ (ùÖîéÆ) ÁÇÜÔÅ Õ¯ÂÆ Ã³å éÔƺ ܯ îé°¼Ö ù Á½×°ä» ò¼ñ¯º î¯ó Õ¶ ×°äòÅé ìäÅ ç¶ò¶Í ÇÂÔ ÃÅð¶ À°µåî ×°ä å» Õ¶òñ å¶ Õ¶òñ ×°ðÈ Çò¼Ú ÔéÍ êzå¼Ö ù êðîÅä çÆ ñ¯ó éÔƺ, ÒÒÃ³å» ç¶ Ã¶òÕÓÓ Áäêó· ñÅÂÆñ¼×, íðî ×zö, ÁÕñ¯º üÖä¶, ×°ðìÅäÆ çÆ ÃîÞ å¯º Õ¯ð¶, óÃÅðÆ Ç×ÁÅé ò¼ñ¯º ÖÅñÆ, ìÔÅçðÆ ò¼ñ¯º ì¹÷Ççñ Ô¯ÇÂÁÅ Õðç¶ ÔéÍ Õ¶òñ ÒÒÕÅð öòÕÓÓÍ ×°ðÈ ç¶ ÇÃ¼Ö ×°ä» éÅñ íðêÈð, êðÀ°êÕÅðÆ, ï¯è¶ Ô¯ÇÂÁÅ Õðç¶ ÔéÍ ÇêÛñ¶ ñ§î¶ Ã å¼Õ Ü³× Ô°³ç¶ ðÔ¶Í ÇÃ¼Ö ÃÈðî¶ å¶×» òÅÔ°³ç¶ ðÔ¶, ç¹ôîä» ç¶ ÁÅÔÈ ñÅÔ°³ç¶ ðÔ¶Í ÚðÖóÆÁ» å¶ Úó·ç¶ ðÔ¶Í ë»ÃÆ ç¶ ð¼Ã¶ Ú¹³îç¶ ðÔ¶, ܶñ·» Çò¼Ú åÃÆÔ¶ Þ¼ñç¶ ðÔ¶Í êð ÃÅð¶ ÃÅè óå ç¹¼è êÆä¶ îÜù ìä¶, í½ÇðÁ» Çò¼Ú ìËá Õ¶ ÒÒí×åÆÓÓ Õðç¶ ðÔ¶, î³åð êó·ç¶ ðÔ¶Í ÇêÃå¶ ìçÅî» òÅñÅ ç¹¼è ÛÕç¶ ðÔ¶Í ìÆìÆÁ» 寺 îÅñô» ÕðÅÀ°ºç¶ ðÔ¶Í ð¶ôîÆ ×¼ÇçÁ» Óå¶ ñ§î¶ êË Õ¶, Ø°ðÅó¶ îÅðç¶ ðÔ¶Í ÃÅè» ç¶ Ã¶òÕ» é¶ Ô¯ð ìó¶ Ú³ç ÚÅó·¶ Ôé, êð ìÔÅçðÆ òÅñÅ ÕÅðÜ Õç¶ í°¼ñ Õ¶ íÆ éÔƺ ÕÆåÅÍ â¶ÇðÁ» ç¶ ÕÅð öòÕ» é¶ å» ÕÅÇÂð» òÅñÆ Ç÷³ç×Æ ×°÷ÅðéÆ ÔÆ ÃÆ, ÇÂé·» ç¶ ÃÅð¶ ÒÒîÔÅê¹ðÖ»ÓÓ Çò¼Ú¯º Õ¯ÂÆ ÇÂ¼Õ 155

íÆ ÷°ñî ç¶ Çòð°¼è ÁÅòÅ÷ ì¹ñ§ç éÔƺ Õð ÃÇÕÁÅÍ ÇÔ¼Õ åÅä Õ¶ éÔƺ Öñ¯ ÃÇÕÁÅÍ À°ºÞ ÇÂÔ ÃÅð¶ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ×°ðÈ éÅñ¯º íÆ À°ÚÅ ÁÖòÅä çÅ ñ°Õò» êÅê ÕîÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÁäÜÅä ÇÃ¼Ö ÇÂé·» ÒÒüÜä á¼×»ÓÓ ù éîôÕÅð» Õð ðÔ¶ ÔéÍ ×°ðìÅäÆ Çò¼Ú óå ôìç ìÔ°å ÃÅð¶ Áðæ» Çò¼Ú ÁÅÇÂÁÅ ÔËÍ ÁÅú Õ°¼Þ ò³é×ÆÁ» ò¶Öƶ : A. óå+ð¼ì : íÅ×° Ô¯ÁÅ ×°Çð ÒÒóå°ÓÓ ÇîñÅÇÂÁŨ êzí ÁìéÅÃÆ Øð îÇÔ êÅÇÂÁŨ (IG) ÁÃƺ ò¼â¶ íÅ×» òÅñ¶ Ô¯ ׶, ÇÕÀ¹ºÇÕ ×°ðÈ é¶ êðî¶ôð ù ÇîñÅ Çç¼åÅÍ ÇÂÔ Ç×ÁÅé ìÖô Çç¼åÅ ÇÕ ìÅÔð íàÕä çÆ ÷ðÈðå éÔƺ, ð¼ì Á³çð ÔÆ î½ÜÈç ÔËÍ ÃÇå×°Çð ÒÒóå°ÓÓ ÇîñÅÇÂÁÅ, îÃåÇÕ èð ÕË Ô湨 òâÅ ÃÅÇÔì¹ ×°ðÈ ÇîñÅÇÂÁÅ ÇÜÇé åÅÇðÁÅ Ã×ñ Ü×å°¨ (IEH) ×°ðÈ é¶ ÇÕðêÅ Õð Õ¶ ÁÇÜÔÅ Ç×ÁÅé ìÖô Çç¼åÅ ÇÕ ð¼ì ìÅð¶ ïÞÆ Ô¯ ×ÂÆÍ ÃÅÇðÁ» 寺 îÔÅé êðî¶ôð ×°ðÈ é¶ ÇîñÅ Çç¼åÅÍ À°Ô òÅÇÔ×°ðÈ ÇÜÃ é¶ ÃÅðŠóÃÅð åÅÇðÁÅ ÔËÍ B. óå+×°ðÈ : Úðé í¶ ÒÒóåÓÓ ì¯ÇÔæÅ åð¶ ÃÅ×ð Ü¶å¨ îÅð× êŶ À°ÇçÁÅé îÇÔ ÒÒ×°ÇðÓÓ çö í¶å¨ (IA@) ×°ðÈ ç¶ Ç×ÁÅé ðÈêÆ Úðé» ðÅÔƺ óÃÅð ÃÅ×ð 寺 êÅð Ô¯ ÜÅÂÆçÅ ÔËÍ ÜÆòé Ãëð çÆ íàÕäÅ î¹ÕÅ Õ¶, ×°ðÈ é¶ Ç÷³ç×Æ ÇÜÀ±ä çŠùÖÅñÅ ðÅÔ ÃîÞÅ Çç¼åÅ ÔËÍ - ÕÇð ÇÕðêÅ ÒÒóåÓÓ Çîñ¶ î¯ÇÔ, Çåé å¶ èÆðÜ° êÅÇÂÁŨ ÒÒóåÆ î³å°ÓÓ çÆú î¯ÇÔ ÇéðíÀ°, ÒÒ×°ðÓÓ çÅ Ãìç ÕîÅÇÂÁŨ (B@E) ð¼ì é¶ ÇÕðêÅ ÕÆåÆ å¶ îËù ×°ðÈ Çîñ Ç×ÁÅ, ÇÜÃ ç¶ Ç×ÁÅé ÃçÕÅ îé ÇàÕÅÀ° ÇòÚ ÁÅ Ç×ÁÅÍ ×°ðÈ Ã³å é¶ ÇéðíÀ° Ô¯ä çÅ åðÆÕÅ ÃîÞÅ Çç¼åÅÍ åðÆÕÅ ÕÆ ÔË ×°ðÈ çÆ ÇüÇÖÁÅ î¹åÅÇìÕ ÜÆòé ìåÆå ÕðéÅÍ C. óå+í×å : íñ¯ ÕìÆð çÅà çÅÃé Õ¯, À°åî ÃËé Üé éÅÂƨ À±Ú å¶ À±Ú éÅî ç¶À° ÃîçðÃÆ, ðÇòçÅà áÅÕ°ð ìÇä ÁÅÂƨ ÜÆÀ° Çê³â åé° èé° ÃÅèé ÕÅ ÇÂÔ° îé° ÒÒóåÓÓ ð¶éÅÂƨ 156

ÒÒóåÓÓ êzåÅÇê íðî ÃÇí éÅö, éÅéÕ Çîñ¶ ×°ÃÅÂƨ (AB@H) Ô¶ íÅÂÆ! ÕìÆð íñÅ ÇÂéÃÅé, ÇéîðåÅ Çò¼Ú ðÇÔ³çÅ ÔËÍ ÃËé éÅÂÆ ìÔ°å À°µåî ÜÆòé òÅñÅ ÔËÍ À°ÇÚÁ» 寺 À°Ú¶ ÜÆòé òÅñÅ éÅîç¶ò ÔË, ÇÜà çÆ êðî¶ôð éÅñ ÇÂÕùðåÅ ìäÆ Ô¯ÂÆ ÔËÍ î¶ðÆ ÜÅé, î¶ðÅ ÃðÆð ÁÇÜÔ¶ Ã³å» çÆ Ã¶òÅ Çò¼Ú ÔÅ÷ð ÔËÍ ÁÇÜÔ¶ óå ê¹ðÖ» çÆ î˺ ÁÅêä¶ ÁÅê ù Úðé èÈóÆ ÜÅäçÅ Ô»Í ÁÇÜÔ¶ Ã³å» çÆ ÇÕðêÅ ÃçÕÅ ÃÅⶠÃÅð¶ íðî éÅà ԯ ×Â¶Í ÇÂé·» çÆ ìç½ñå êðî¶ôÎð éÅñ ÇîñÅê Ô¯ Ç×ÁÅÍ D. óå+ÇÃ¼Ö : ÒÒóåÓÓ ÜéÔ° ÇîÇñ íÅÂÆÔ¯, ÃÚÅ éÅî ÃîÅÇñ¨ å¯ÃÅ ì³èÔ° ÜÆÁ ÕÅ ÁËæ¶ À°æË éÅÇñ¨ ÒÒ×°ðÓÓ êÈð¶ å¶ êÅÂÆÁË ÁêäÆ éçÇð ÇéÔÅñ¨ (CI) Ô¶ íÅÂÆ ×°ðÇü֯! Çîñ Õ¶ Úñ¯, ×°ðÈ ç¶ Ô°Õî çÆ êÅñäÅ Õð¯Í ÇÂà װðÈ° ç¶ Ç×ÁÅé ù ÜÆòé Ãëð ñÂÆ êçÅðæ ÜÅäÕ¶, éÅñ ì³é· ñÀ°Í ÁÇÜÔÅ ÜÆòé çÅé ç¶ä òÅñÅ Ö÷ÅéÅ êÈð¶ ×°ðÈ å¯º ÔÆ êzÅêå Ô¯ ÃÕçÅ ÔËÍ E. óå+á¼× : ÇÔðçË ÇÜé ÕË Õêà ÔË ìÅÔð¯ ÒÒóåÓÓ ÕÔÅÇÔ¨ ÇåzÃéÅ îÈÇñ é ÚÈÕÂÆ Á³Çå ׶ êÛ°åÅÇÔ¨ (CIA) Ô¶ íÅÂÆ! ÇÜé·» ç¶ ÇÔðç¶ Á³çð Ö¯à ÔË, è¯ÖÅ ëð¶ì ÔËÍ ìÅÔ𯺠óåÇ×ðÆ òÅñÅ í¶ÖÆ ìÅäÅ êÅÇÂÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ ÁÇÜÔ¶ ñ¯Õ ñÅñÚ Çò¼Ú ×zö ԯ¶ îÅÇÂÁÅ ÕÅðé èÅðîÕ êÇÔðÅò¶ éÅñ ñ¯Õ» ù ñ°¼àç¶ ÔéÍ êåÅ ñ¼×ä Óå¶ îÈ³Ô ÇòÖÅä ܯ׶ éÔƺ ðÇÔ³ç¶Í Çëð êÛåÅò¶ ç¶ Ô³ÞÈ ìÔÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ×Ü ÃÅ㶠åË åË è¯åÆÁ», ÇåÔð¶ êÅÇÂÇé åר ×ñÆ ÇÜéÅ ÜêîÅñÆÁ» ñ¯à¶ ÔÇæ Çéìר À°Â¶ ÔÇð Õ¶ ÒÒóåÓÓ é ÁÅÖÆÁË ìÅéÅðà ն áר (DGF) Ô¶ íÅÂÆ! ïÔäÆÁ» ÃëËç è¯åÆÁ» (Ü» ù³çð Ú¯ñ¶) êÅÂÆÁ» Ô¯äÍ Çå³é ñóƶ ù³çð Üé¶À± (íÅò¶º ÇÕðêÅé») êÇÔé¶ Ô¯äÍ Ô¼æ» Çò¼Ú ÇñÎÕç¶ ñ¯à¶ ×óò¶ ëó¶ Ô¯äÍ ò¶ÖäÅ ÇÕå¶ öñåÆ éÅñ ÇÂé·» ù óå ê¹ðÖ éÅ ÃîÞ ñËäÅÍ ÇÂÔ å» ìéÅðÃÆ á¼× ÔéÍ Ô°ä å» Á¼×¯º ÇÂÔ ÇòÁ³× íÆ êzÚñå Ô¯ ׶ Ôé : ÒÒÇÂÔ ×°ð Õ¶ ÇÃ¼Ö éÅ ÁÅÖÆÁË, ÔÇðî³çð Õ¶ á¼×ÓÓÍ (ñ¯Õ¯ÕåÆ) íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ å¯º ê¹¼Ûƶ ÇÕ ×°ðîÇå Çò¼Ú ÃÅè óå çÆ ÕÆ ÔËÃÆÁå 157

ÔË ÜÆ? A. æ³î¶ կǠé ÃÅè Çìé° ÃÅè é ÇçÃË ÜÇ× ÇòÚ Õ¯ÁŨ èðî èÀ°ñ° ê¹ÕÅðË åñË Öó¯ÁŨ (òÅð A êÀ°óÆ BB) B. ê³Ú ìÅð ×³× ÜŶ, ìÅð ê³Ú êzÅ× éÅ·¶, åËÃÅ ê¹³é Â¶Õ ×°ðÇÃÖ ÕÀ° éòŶ ÕŨ ÇÃ¼Ö ÕÀ° ÇêñŶ êÅéÆ, íÅÀ° ÕÇð Õ°ðÖ¶å, ÁÃî¶è Ü× ëñ, ÇÃÖ ÕÀ° ÇÜòŶ ÕŨ ÜËö Ãå î³çð Õ³Úé Õ¶ À°ÃÅð çÆé¶, åËÃÅ ê¹³é ÇÃÖ ÕÀ° ÇÂÕ Ãìç ÇÃÖŶ ÕŨ ÜËö ìÆà ìÅð çðÎé ÕÆÁÅ ÃÅè ÕÅÔÈ, åËÃÅ ëñ ÇÃÖ ÕÀ° ÚÅê ê× Ã¹ÁŶ ÕŨ (FGC) À°µÚ Õ¯àÆ ç¶ ÇòçòÅé íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ ÃîÞÅ ðÔ¶ ÔéÍ Ô¶ íÅÂÆ! ê³Ü Ãå òÅðÆ Ü¶ ׳×Å çÅ ÇÂôéÅé ÕðéÅ Ô¯ò¶Í ÕÂÆ òÅðÆ êðÅ× åÆðæ çÅ ÇÂôéÅé Õðé çÅ îé Ô¯ò¶Í ÇÂé·» éÅñ¯º ò¼è Õ¶ ÇÂ¼Õ êðÀ°êÕÅðÆ ×°ðÇÃ¼Ö çÅ ÇÂôéÅé ÕðòÅ ç¶òƺ, òè îÔÅåî Çîñ¶×ÅÍ Õ°ðÈÕô¶åð Çò¼Ú ÃÈðÜ Ç×zÔä Ã ñ¯Õƺ ܯ çÅé ÁÅÇç Õðç¶ ÔéÍ À°Ã 寺 ò¼è ëñ ÇÃ¼Ö ù Üñ ÛÕŶ çÅ ÇîñçÅ ÔËÍ ñ¯Õƺ ÁåÆ ÖðÚÆñÅ Õ³î ÁÎòî¶è Ü¼× Õðç¶ Ôé À°Ã ç¶ îÔÅåî 寺 ò¼è ëñ ÇÃ¼Ö ù êðôÅçÅ ÛÕÅÀ°ä Óå¶ Çîñ¶×ÅÍ Ü¶ Õð å±³ Ã¯é¶ çÆ ÕÂÆ îÇÔñ À°ÃÅð ç¶ çÅé Õð ç¶ò¶÷ ÇÂà 寺 íÆ ò¼âÅ îÔÅåî ×°ðÇÃ¼Ö ù ×°ìðÅäÆ ÇÃÖÅ ç¶ä Çò¼Ú ÔËÍ ÁäÇ×äå òÅðÆ Õ¯ÂÆ îé°¼Ö, ÃÅè» Ã³å» ç¶ çðôé Õð¶, öòÅ ÕðçÅ ðÔ¶ ÇÂà éÅñ¯º ÇÕå¶ Ç÷ÁÅçÅ îÔÅåî, ×°ðÇÃÖ ù ÇòôðÅî ÕðÅÀ°äÅ, î¹¼áÆ ÚÅêÆ ÕðéÆ ÇÕå¶ ò¼è Õ¶ ÔËÍ ÇÂæ¶ ÇÂÔ ÇèÁÅé ðÔ¶ ÇÕ êðÀ°êÕÅðÆ ×°ðÇüֻ çÆ Ã¶òÅ ò¼ñ êz¶ðéÅ ÔËÍ ìÅÔðÆ êÇÔðÅò¶ Õð Õ¶ ÇòÔñó Çüֻ çÆ Ã¶òÅ çÆ ×¼ñ éÔƺ ÔËÍ ×°ðî°Ö Ü» ×°ðÇÃ¼Ö çÅ îåñì ÔÆ Â¶Ô ÔË ÇÕ ÁÇÜÔ¶ éÅî òÅñÅ ÇòÁÕåÆ Çé¼Ü 寺 À°µêð À°µá Ú¹¼ÇÕÁÅ ÔËÍ ÃÅð¶ ñ¯Õ À°Ã ç¶ ÁÅêä¶ ÔéÍ ÒÒ×°ðÈÓÓ ñÂÆ Ô¯ð ìÔ°å ÃÅð¶ ôìç òðå¶ ×¶ Ôé, ÁÅÀ° À°é·» ò¼ñ íÆ ÃðÃðÆ ÇÜÔÆ é÷ð îÅðÆÂ¶Í Áêé¶ ÒÒÜéÓÓ ÕÅ êðçÅ ãÅÕ˨ Áêé¶ ÒÒöòÕÓÓ çÆ Ãðêð ðÅÖ˨ Áêé¶ ÒÒçÅÃÓÓ ÕÀ° ç¶Ç òÇâÁÅÂƨ Áêé¶ ÒÒöòÕÓÓ ÕÀ° éÅî¹ ÜêÅÂƨ 158

(BHE) À°êðñÆÁ» ê³ÕåÆÁ» Çò¼Ú ÒÒÜé, öòÕ å¶ çÅÃÓÓ, ×°ðÈ òÅÃå¶ ÁÅÇÂÁÅ ÔËÍ êð åðÆÕÅ ò¼Ö¯ ò¼ÖðÅ ÔËÍ Ô¯ð ò¶Ö¯ : ܯ ÇÕÛ° ÕðË Ã¯ÂÆ êzí îÅéÇÔ ÒÒúÇÂÓÓ ðÅî éÅî ð³Ç× ðÅ嶨 ÒÒÇåéÓÓ ÕÆ Ã¯íÅ ÃíéÆ æÅÂÆ ÒÒÇÜé·ÓÓ êzí Õ¶ Úðä êðÅå¶ î¶ð¶ ðÅî ÔÇð ÒÒóåÅÓÓ Ü¶òâ é Õ¯Âƨ ÒÒí×åÅÓÓ ìÇä ÁÅÂÆ êzí Áêé¶ ÇÃÀ°, ÜÇñ æÇñ îÔÆÁÇñ ïÂƨ (GDH) ÇÂé·» ê³ÕåÆÁ» Çò¼Ú íÆ é»ò Áå¶ êóé»ò çÆ òð寺 ÕðÇçÁ» ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ÒÒúÇÂ, Çåé, ÇÜé·, óå å¶ í×åÓÓ ôìç ×°ðÈ òÅÃå¶ òðÇåÁÅ ÔËÍ Ç³éÆÁ» ÖÈìÆÁ» Õ¶òñ ×°ðÈ Çò¼Ú ÔÆ Ô¯ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» ÃÅðÆÁ» ê³ÕåÆÁ» Çò¼Ú¯º â¶ð¶çÅð ñ¯Õ» é¶ ×°ðÈ çÆ ìðÅìðÆ Õðé ñÂÆ, ÒÒóåÓÓ ôìç ÁÅêä¶ éÅî éÅñ Çë¼à Õð ÇñÁÅÍ Üé çÅà öòÕ í×å ڳ׶ éÔƺ ñ¼×¶, íñÅ ÇÕÀ°º? ÇÔ³çÈ ÃîÅÜ Çò¼Ú ÃÅè óå ôìç ÃçÆÁ» 寺 êÈÜÅ çÆ Ô¼ç å¼Õ î³éäï¯× ÚÇñÁÅ ÁÅ ÇðÔÅ ÔËÍ ÇÂé·» ñ¯Õ» é¶ ÇÃ¼Ö ÃîÅÜ ù ñ°¼à Õ¶ íÆ ÖÅäÅ ÔË å¶ ìzÅÔîäÆ çñ-çñ Çò¼Ú êÆ ×ðÕ ÕðéÅ ÔËÍ ÇÂö ñÂÆ ÁÅêä¶ éÅò» éÅñ¯º ÇÃ¼Ö ôìç ÇåÁÅ× Õ¶ óåê¹ä¶ çÅ ñ¶ìñ ñÅÀ°ºç¶ ÔéÍ ×°ðÈ ÃÅÇÔìÅé Áå¶ ìÅäÆ ðÚ¶åÅ í×å» é¶ ÇéîðåÅ Çò¼Ú ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÒÒéÆÚ, ÕÆà, îÈðÖ, ×òÅð, ÕÈÕðÓÓ ÁÅÇç íÆ ÇñÇÖÁÅ ÔËÍ Çëð À°Ô êðîÅä ÁÖ½åÆ Ã³å ÇÕÀ°º éÔƺ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ÇñÖç¶? ÁÅú ÇÂà åð·» ç¶ êðîÅä êó·Æ¶ : éÅéÕ ÒÒéÆÚ¹ÓÓ ÕÔË òÆÚÅð°¨ òÅÇðÁÅ é ÜÅòÅ Â¶Õ òÅð¨ (Üê¹D) éÆÚ éÅéÕ ÇÂÀ°º ÇòÚÅð Õ¶ çà ÇðÔÅ ÔËÍ êðîÅåîÅ çÆÁ» çÅå» ñÂÆ òÅðé¶ éÔƺ ÜÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕçÅÍ ÕìÆð ÕÈÕð ðÅî Õ¯ î¹åÆÁÅ î¶ð¯ éÅÀ°¨ ×ñ¶ ÔîÅð¶ ܶòðÆ ÜÔ ÇÖ³ÚË åÔ ÜÅÀ°¨ (ACFH) ÇÂà Ãñ¯Õ Çò¼Ú ÕìÆð ÜÆ Ö¹ç ñÂÆ ÕÈÕð (Õ°¼åÅ) ôìç çÆ òð寺 Õðç¶ ÔéÍ ÁÅêä¶ ×ñ Çò¼Ú ð¼ÃÆ êÂÆ Ô¯ÂÆ ÇñÖç¶ ÔéÍ ÕÆ Á¼Ü òÅñ¶ â¶ð¶çÅð ÒÒóåÓÓ ôìç ù ÇåÁÅ× Õ¶ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ÕÈÕð ôìç ÇñÖäÅ êzòÅé Õðé׶? 159

ÕìÆð ÕÈÕð íÀ°ÕéÅ, Õð³× ÇêÛË À°Çá èÅǨ ÕðîÆ ÃÇå×°ð° êÅÇÂÁÅ, ÇÜÇé ÔÀ° ñÆÁÅ ÛâÅǨ (ACGE) ÇÂà Ãñ¯Õ Çò¼Ú ÕìÆð ÜÆ ÃîÞÅÀ°ºç¶ Ôé ÇÕ î˺ îé Õð Õ¶ ÕÈÕð (Õ°¼åÅ) ò»× Ô»Í êð ÃÇå×°°ðÈ é¶ ÇÕðêÅ Õð Õ¶ À°Ã ì¹ðÆ ÇìðåÆ å¯º ìÚÅ ÇñÁÅÍ îË îÈðÖ ÕÆ Õ¶åÕ ìÅå ÔË, Õ¯Çà êðÅèÆ åÇðÁŠ𶨠װð° éÅéÕ ÇÜé ùÇäÁÅ ê¶ÇÖÁŠö ÇëÇð ×ðíÅÇà é êÇðÁŠ𶨠(FAB) ÃÇå×°ðÈ ÜÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÇÂæ¶ îÈðÖ ÕÇÔ ðÔ¶ ÔéÍ Çüֻ ù êåÅ ÔË ÇÕ ÃÅÇÔì ÜÆ ìÔ°å îÔÅé Ãé, ÇÂÔ ÇéîðåÅ çÅ ã³× ÔËÍ êð ÕÆ ÃÅè ñÅäÅ ÇÂà îÈðÖ ôìç çÆ òð寺, ÇñÖå ðÈê Çò¼Ú ÁÅêä¶ éÅò» éÅñ Õð ÃÕ¶×Å? ÇÂ¼Õ Ô¯ð ôìç ܯ ÁåÆ åÅóéÅ íÇðÁÅ ÔË, ÃÇå×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ À°êð ã°ÕÅ Õ¶ ÇñÇÖÁÅ ÔËÍ êó·¯ : ¶հ ùÁÅé°, ç¹Ç ùÁÅéÆ éÅÇñ¨ íñÕ¶ íÀ°ÕÇÔ, ÃçÅ ìÇÂÁÅÇñ¨ ÕÈó° Û°ðÅ, î¹áÅ î¹ðçÅð°¨ èÅäÕ ðÈÇê ðÔÅ, ÕðåÅð¨ îË êÇå ÕÆ ê³Çç, é ÕðäÆ ÕÆ ÕÅð¨ ÔÀ° Çì×ó¶ ðÈÇê ðÔÅ, ÇìÕðÅñ¨ å¶ðŠ¶հ éÅî¹, åÅð¶ óÃÅð¨ îË Â¶ÔÅ ÁÅÃ, ¶ԯ ÁÅèÅð°¨ ðÔÅÀ°¨ î¹ÇÖ Çé§çÅ, ÁÅÖÅ Ççé° ðÅÇå¨ êð Øð° ܯÔÆ, éÆÚ ÃéÅÇå¨ ÕÅî¹ Õz¯è¹ åÇé òÃÇÔ Ú³âÅñ¨ èÅäÕ ðÈÇê ðÔÅ, ÕðåÅð¨ ëÅÔÆ Ã¹ðÇå, îñÈÕÆ ò¶Ã¹¨ ÔÀ° á×òÅóÅ, á×Æ ç¶Ã¹¨ ÖðÅ ÇÃÁÅäÅ, ìÔ°åÅ íÅð°¨ èÅäÕ ðÈÇê ðÔÅ, ÕðåÅð¨ îË ÕÆåÅ é ÜÅåÅ, ÔðÅî ֯𰨠ÔÀ° ÇÕÁÅ îÈÔ° ç¶ÃÅ, ç¹Ãఠگ𰨠éÅéÕ° éÆÚ¹, ÕÔË ìÆÚÅð°¨ èÅäÕ ðÈÇê ðÔÅ, ÕðåÅð¨ (BD) ÁåÆ ÇéîðåÅ Çò¼Ú ÁÅ Õ¶ ÃÅð¶ Õ°ó¼åä òÅñ¶ ôìç ÃÇå×°ðÈ ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê Óå¶ ã°ÕŶ ÔéÍ Ã³Ö¶ê ÃÅð ÇÂÀ°º ÔË- î¶ð¶ Á³çð ñ¯í ðÈêÆ Õ°¼åÅ ÔËÍ ÁÅÃÅ ÇåzôéÅ ðÈêÆ Á³çð ç¯ Õ°¼åÆÁ» ÔéÍ Ãò¶ð¶ ôÅî îËù íÀ°ºÕ íÀ°ºÕ Õ¶ Õ°ðÅÔ¶ êÅ Çç³çÆÁ» ÔéÍ îÅé¯ î˺ ÞÈá ð°ÈêÆ Û°ðÅ êÕÇóÁÅ ÔË, å¶ êðŶ Ô¼Õ ù âÕÅð ÇðÔÅ Ô»Í î¶ðÆ ÜÅå (éÆò¶º Õ³î» å¶ éÆòƺ Ã¯Ú ÕÅðé) ÁåÆ ØàÆÁÅ ÔËÍ î¶ðÆ ÃîÅÜ Çò¼Ú Õ¯ÂÆ Ç¼÷å éÔƺ ÔË, éÅ À±ÚÆ ÕðäÆ ÔËÍ ÇÂà 160

åð·» î¶ðÆ ôÕñ ÃÈðå ÇìÕðÅñ ðÈê èÅðé Õð ×ÂÆ ÔËÍ å¶ð¶ éÅî çÅ ÁÅÃðÅ ÔË, ܯ ÃÅð¶ óÃÅð ù åÅðé ç¶ Ãîð¼æ ÔËÍ òÅÇÔ×°ðÈ ÜÆ! î˺ å¶ðÆ ÔÆ úà åÕÅÂÆ ÔËÍ òËö î˺ Çé§çÅ íÆ Ççé ðÅå ÕðçÅ Ô»Í êðŶ îÅñ å¶ êðŶ ðÈê Óå¶ î˺ ÃçÅ ìç é÷ð ÇàÕÅÂÆ ð¼ÖçÅ Ô»Í ÕÅî å¶ Õz¯è îËù Ú³âÅñ òð×Å ìäÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂö ñÂÆ î˺ ìÔ°å ì¹ðÅ Ô»Í î¶ðÆ Ã¹ðåÆ çÈÇÜÁ» ù ëÅÔ ñËä ñÂÆ ÇåÁÅð ÔËÍ êð êÇÔðÅòÅ î¶ðÅ ÁåÆ Ã¯ÔäÅ Áå¶ èÅðîÕ Çç¼Ö òÅñÅ ÔËÍ î˺ á¼×ÆÁ» îÅð Õ¶ Ãí ù ñ°¼àä çÆ Ç¼ÛÅ ð¼ÖçÅ Ô»Í ìÔ°å ÇÃÁÅäÅ ÁÖòÅÀ°ºçÅ Ô», êð êÅê» çÅ íÅð ÁÅêä¶ À°µå¶ ñ¼çÆ ÜÅ ÇðÔÅ Ô»Í Ô¶ êðî¶Îð ÜÆ! î˺ ìÔ°å ì¹ðÅ Ô»Í î˺ Õ¯ÂÆ Ú³×Å Õ³î éÔƺ ÕÆåÅÍ éÅ Ú³Ç×ÁÅÂÆ ù ÃîÇÞÁÅÍ Çéð¶ ÔðÅî Ö¯ð» òÅñ¶ î¶ð¶ Õ³î ÔéÍ Ú¯ð» ç¹ôà» òÅñ¶ Õ³î Õð Õ¶, î˺ å» îÈ³Ô ÇçÖÅÀ°ä ܯ×Å íÆ éÔƺ ÇðÔÅÍ éÆÚ éÅéÕ ÇÂÔ ÇòÚÅð ê¶ô ÕðçÅ ÔËÍ Ô¶ ð¼ì ÜÆ! ÇÂé·» ÕÅðé» Õð Õ¶ î˺ ÁåÆ ØàÆÁÅ ÇÜÔÅ Ô»Í îÔÅé êðÀ°êÕÅðÆ ×°ä» éÅñ íðêÈð, ð¼ìÆ é±ð ÁÅÇç ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÕÈÕð (Õ°¼åÅ) ÞÈáÅ, ÕÅÇåñ, êðÅÇÂÁÅ Ô¼Õ ÖÅä òÅñÅ, éÆòƺ ÜÅå òÅñÅ ÁÅÖ ðÔ¶ ÔéÍ Ç¼÷å 寺 üÖäÅ, Çì×ó¶ ðÈê òÅñÅ, Çé§çÕ, Ú¯ð, ÕÅîÆ, Õz¯èÆ, Ãí ù ëÅÔ ñËä òÅñÅ, ç¶ô ç¶ô»åð» ù á¼× ñËä òÅñÅ, êÅêÆ, ÔðÅîÖ¯ðÆÁ» Õðé òÅñÅ, ç¹ôà íÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÁÅÇÖÁÅ ÔËÍ ×°ðìÅäÆ Çò¼Ú¯º îéîð÷Æ çÆÁ» ÒÒóå å¶ ìzÔî Ç×ÁÅéÆÓÓ òð×ÆÁ» ê³ÕåÆÁ» Ú¹¼Õ Õ¶ Ôð ÒÒÁËðÅ ×ËðÅ é¼æÈ ÖËðÅÓÓ Áêä¶ éÅî ç¶ Á¼×¶ Çê¼Û¶ ÇÚêÕÅÂÆ ÇëðçÅ ÔËÍ ÁÖ¶ ÜÆ ×°ðìÅäÆ Çò¼Ú ÇÂÔ Ã³å ÁÅÇç ê³ÕåÆÁ» ÃÅⶠñÂÆ ÔÆ ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ ÁÅÔ Ü¯ ê³ÕåÆÁ» ×°ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ÜÆ é¶ ÁÅêä¶ ÁÅê Óå¶ ã°ÕÅ Õ¶ ÇñÖÆÁ» Ôé, ÇÂé·» Çò¼Ú¯º Õ¯ÂÆ ÇÂ¼Õ ê³ÕåÆ íÆ ÇÕö ÁÖ½åÆ Ã³å é¶ ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ÇÕÀ°º éÔƺ ÇñÖÆ? ÇÂÔ íÆ å» ×°ðìÅäÆ ÔËÍ ×°ðÈ ÜÆ ù å» ÇÂà åð·» ÇñÖäÅ ì¹ðÅ éÔƺ ñ¼×ÅÍ íñÅ Á¼Ü ç¶ ÒÒüÜä á¼×»ÓÓ ù ÁÅêä¶ éÅî éÅñ ÁÇÜÔÆÁ» ê³ÕåÆÁ» ÇñÖä 寺 ÇÕÀ°º ôðî ÁÅÀ°ºçÆ ÔË? óå Ç×ðÆ ç¶ êÇÔðÅò¶ Çò¼Ú Á¼Ü Áé§å á¼×, Ú¯ð êÅêÆ, ç¹ðÅÚÅðÆ, ê³æ ù ñ°¼à Õ¶ ÖÅ ðÔ¶ ÔéÍ îñÈÕÆ ò¶Ã êÇÔé Õ¶ èðî ÁÃæÅé» Çò¼Ú Õ°Õðî Õð ðÔ¶ ÔéÍ Çé¼å ÞÈá ì¯ñç¶ Ôé, í¯ñ¶ ôðèÅñÈÁ» ù Õ°ðÅÔ¶ íÆ êÅÀ°ºç¶ Ôé, ç¯Ôƺ Ô¼æƺ ñ°¼à íÆ Õðç¶ ÔéÍ ÇÃ¼Ö ê³æ Çò¼Ú íÅÂÆ ôìç ìÔ°å ÃÇåÕÅð òÅñÅ ÃÆ, À°Ô ÇåÁÅ× Çç¼åÅÍ 161

ÃðçÅð ôìç íÆ îÕìÈñ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆ, À°Ô íÆ êóç éÔÆºÍ ò¼ÖðÅ ìÅäÅ êÇÔé Õ¶ â¶ðÅ, áÅá, àÕÃÅñ ìäÅ Õ¶ ÒÒóåÓÓ ìä Õ¶ ÁÅêäÆ êÈÜÅ ÕðòÅÂÆ ÜÅ ðÔÆ ÔËÍ ê³æ ù Ö¶ðȳ Ö¶ð°È³ ÕÆåÅ ÜÅ ÇðÔÅ ÔËÍ Á¼Ü ÔÅñå ÇÂÔ ìä ×ÂÆ ÔË ÇÕ ÒÒóåÓÓ Ô¯äÅ ÇÂ¼Õ Ú³×Å åÕóÅ ÇòÀ°êÅð ìä Ú¹¼ÇÕÁÅ ÔËÍ ÇÂà ÇòÀ°êÅð ù ×°ðÈ ×z³æ ÃÅÇÔì Áå¶ ×°ðçòÅð¶ ðÅÔƺ òèÅÇÂÁÅ Ü»çÅ ÔËÍ ÇÂ¼Õ ÖÅà ÇÕÃî ç¶ êÇÔðÅò¶ ç¹ÁÅðÅ ÒÒèðîÆÓÓ Ô¯ä çÅ éÅàÕ ÕÆåÅ Ü»çÅ ÔËÍ Çëð ÁÅî ÇéîÅä¶ Çüֻ çÆ ñ°¼à ÕÆåÆ Ü»çÆ ÔËÍ åÅÕåòð ðÅÜÃÆ ñ¯Õ» 寺 ò¯à» ç¶ Õ¶ é¯à ÕîŶ Ü»ç¶ ÔéÍ Ã»ÞÆÁ» ÷îÆé» Óå¶ Õì÷¶ Õð Õ¶ ×°ðçòÅð¶ çÅ ìÔÅéÅ ñÅ Õ¶ ÁÅêäÆ Õ¯áÆ å¶ ÕÂÆ ÃÅðÆÁ» ç¹ÕÅé» ìäÅ Õ¶ ÇÕðŶ å¶ Úó·Å Çç¼åÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ ê¹¼åð ê¯åÇðÁ», ÃÕ¶ Ãì³èÆÁ» çÆÁ» ê¹Ãå» çÆÁ» ð¯àÆÁ» ÖðÆÁ» Õð ñÂÆÁ» Ü»çÆÁ» ÔéÍ íÅÂÆ ×°ðçÅà ÜÆ ë¹ðîÅé Õðç¶ Ôé : ÃÅèé ç¹ðÅÇ ÕË, ÁÃÅè ÁêðÅè ÕðË, À°ñàÆÁË ÚÅñ ÕñÆÕÅñ ízî íÅÖÆÁ˨ (ECB) ÃÅèÈÁ» òð׶ í¶Ö Áå¶ åðÆÕ¶ ÁêäÅ Õ¶ ÁäÇ×äå á¼× ñ¯Õ í¯ñ¶ öòÕ» ù ñ°¼à Õ¶ ÖÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÷îÅé¶ çÆ ÚÅñ ÔÆ À°ñàÆ Ô¯ ×ÂÆ ÔËÍ ÁÃÅè (êÅêÆ) ì³ç¶, ÁÖ½åÆ Ã³ååÅÂÆ ðÅÔƺ ò¼â¶ ò¼â¶ ÁêðÅè Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÃÇå×°ðÈ ÜÆ! Ç×ÁÅé çÆ Ôé¶ðÆ ò×Å ÇçúÍ å» ÇÕ å°ÔÅâÅ ÃÅÇÜÁÅ çÈñÅ ê³æ ôìç ðÅÔƺ ÜÆòé öè ñËä ñ¼× êò¶Í @@@

BA. Òê¾ÚÆ ÕÅðéÅî¶ ÁÖ½åÆ Ã§å» ç¶Ó 162

A. Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅÇñÁ» çÆ ê¾× çÅ Þ×óÅ êË Ç×ÁÅ îÅñò¶ òÅÇñÁ» é¶ ò¾â¶ çå ç¶ Ô¹Õî ç¶ À¹ñà Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø ù ê¾× ì§é·ä Ã Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù ÇÂ¾Õ Õîð¶ Çò¾Ú ì§ç Õð Õ¶ Ç÷§çðÅ îÅð Çç¾åÅ å¶ ÇÕÔÅ Çê¿â í¹ð¶ ÜÅ Õ¶ îÕ¾ÂÆ ×¯â çå ìäé ç¶ Ã¹êé¶ éÅ ñËÍ B. îË×÷Æé, ÁõìÅð» çÆÁ» ùðÖÆÁ» î¹åÅÇìÕ ô¯zîäÆ ìzÔî Ç×ÁÅéÆ A@H ÕÔÅÀ¹ä òÅñÅ îÅé ÇÃ§Ø ÇêÔ¯ò¶ òÅñÅ ÁÅêäÆÁ» ôðèŬ Á½ðå» ù ÇÂ¾Õ Õîð¶ Çò¾Ú ÁÅêä¶ ×¹êå Á§× ç¶ çðôé ÕðòŪçÅ ÇðÔÅ þÍ C. çå ìzÔî Ç×ÁÅéÆ ÕÔÅÀ¹ä òÅñŠçå è§éò§å ÇÃ§Ø ×¹ðçÅÃê¹ðÆÁÅ ÁÅêä¶ ÔÆ Ã¶òÕ çÆ ì¾ÚÆ éÅñ ìñÅåÕÅð ç¶ Õ¶Ã Çò¾Ú ܶñ Çò¾Ú çà ÃÅñ ì§ç ÇðÔÅ þÍ D. çå îÔÅðÅÜ ÕÔÅÀ¹ä òÅñÅ ðäÜÆå ÇÃ§Ø ã¾âðÆÁ» òÅñÅ êÇàÁÅñ¶ é¶ó¶ ÁÅêä¶ â¶ð¶ Á§çð ÁÅêäÅ Üéî Ççé îéŪçÅ ÃÈðÜò§ôÆ ×¾çÆ ñÅ Õ¶, Õñ×Æ ñÅ Õ¶, ìÔ¹å ò¾âÆ À¹îð ç¶ Á§ÇîzåèÅðÆ ì÷¹ð× îÅåÅò» êÅïº î¾æÅ ÇàÕòÅ Õ¶ æÅêó¶ Çç§çÅ ÇðÔÅÍ öðÆì í¯ñ¶ íÅñ¶ ñ¯Õ» Õ¯ñ¯º ÕÆîåÆ å¯Ôø¶, Ã¯é¶ çÆÁ» Ú¶é» ÁÅÇç ñ˺çÅ ÇðÔÅÍ E. ô¯zîäÆ Ã§å ÃîÅÜ çÅ ÃÅìÕÅ êzèÅé çå ôîô¶ð ÇÃ§Ø Ü¹×¶óÅ òÆ (ÁõìÅð» ç¶ î¹åÅÇìÕ) ìñÅåÕÅð ç¶ Õ¶Ã Çò¾Ú ܶñ Á§çð ÇðÔÅÍ F. ìÅìÅ é§ç ÇÃ§Ø éÅéÕÃðÆÂË çÆ ìðÃÆ î½Õ¶ ÁðçÅà Õðé 寺 éÅéÕÃðƶ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú ñó¶ ÇÂ¾Õ çÈܶ À¹å¶ ׯñÆÁ» ÚñÅÂÆÁ»Í G. éÅéÕÃðÆÁ» é¶ ìzÅÔîäòÅçÆ åðÜ À¹µå¶ ê¾æð ç¶ ì¹¾å ìäÅÂ¶Í H. îÃåÈÁÅäƶ çå Áåð ÇÃ§Ø ù Ü篺 AIAA Çò¾Ú ÜÅðÜ ê¿Úî Á§×ð¶÷ Ü篺 Çç¾ñÆ ÁÅÇÂÁÅ å» Áåð ÇÃ§Ø ù Õ¯ñ ì¹ñÅ Õ¶ ÁÅÇÖÁÅ å¹Ãƺ ÁðçÅà Õð¯ Á§×ð¶÷ çÅ ðÅÜ íÅ× Áà¾ñ ðÔ¶ Ü篺 ÇÂÔ ÁðçÅà ÕÆåÆ å» Á§×ð¶÷ é¶ Ã§å çÆ êçòÆ ç¶ Çç¾åÆÍ I. çå Áåð ÇÃ§Ø çÆ ìðÃÆ î½Õ¶ Ûê¶ ÇÂôÇåÔÅð À¹êð ÃÇå×¹ðÈ Áåð ÇÃ§Ø ÇñÖ Õ¶ îÃåÈÁÅäÆÁ» é¶ Çþֻ ç¶ ÇÔðç¶ ò¬§èð¶Í 163

A@. îÃåÈÁÅäÆÁ» é¶ çðìÅð ÃÅÇÔì Á§ÇîzåÃð ç¶ î¹ÕÅìñ¶ À¹æ¶ ÔÆ Ãð¯òð Áå¶ çðìÅð ÃÅÇÔì ìäÅÀ¹äÅ ô¹ðÈ Õð Çç¾åÅÍ ÖÅóÕÈÁ» é¶ ð¯ÇÕÁÅÍ AA. ìÅìÅ çÇÂÁÅ ÇÃ§Ø Ã¹ð ÇÃ§Ø é¶ Çê¿â 蹧é ÜÆ ÷îÆé ûíä òÅÃå¶ çð×ÅÔÆ ôÅÔ çÆ Õìð À¹µå¶ ÒÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔìÓ çÅ êzÕÅô Õð Õ¶ D@ ÃÅñ 寺 À¹æ¶ ×z§æÆ ÇìáÅ Û¾ÇâÁÅ ÇÜà ù À, Á òÆ éÔÄ ÁŪçÅÍ AB. Á§ÇîzåèÅðÆ îÜ·ìÆ ÇÃ§Ø ù ìÅìÅ çÇÂÁÅ ÇÃ§Ø Ã¹ð ÇÃ§Ø ç¶ Ççػ é¶ éÆòÄ ÜÅå çÅ îÜ·ìÆ ÇÃ§Ø Ô¯ä Õð Õ¶ ÁÅêäÆ ì¾Ã Çò¾Ú¯º À¹åÅð Çç¾åÅÍ AC. çå ÂÆôð ÇÃ§Ø ðÅó¶ òÅñ¶ òÆ ×¹ðìÅäÆ ÇÃèÅå» ç¶ À¹ñà íÈå» êz¶å» ç¶ À¹èÅð Õðç¶ ðÔ¶ Áå¶ Ççé Çò¾Ú ç¯ òÅðÆ Õ¹ðÃÆ ñÅªç¶ ðÔ¶Í AD. çå òÇðÁÅî ÇÃ§Ø ðåòÅó¶ òÅñ¶ ç¶ îðé 寺 ìÅÁç À¹Ã çÆ ØðòÅñÆ, ñóÕ¶ Áå¶ ìÅìÅ ñÖìÆð ÇçØ, ÇòÚÅñ¶ Þ×óÅ ÁçÅñå» å¾Õ êÔ¹§ÇÚÁÅÍ AE. çå åÅðÅ ÇÃ§Ø ÃðÔÅñÆ òÅñ¶ òÆ ÜÅå êÅå ç¶ ì§èé» Çò¾Ú ì¾è¶ ԯ¶ â¶ó ÇÂ§Ú (ÇÛ§Ù åòÆå) ÇÕðêÅé éÅñ ֿⶠìÅචçÅ Á§Çîzå ÛÕÅªç¶ ðÔ¶Í AF. ìÅìÅ ÔÅÕî ÇÃ§Ø ÃðÔÅñÆ òÅñÅ ÁÅêä¶ éÅñ ê¿âå ð¾ÖçÅ ÇðÔÅ, ê¹¾Û» êòÅÀ¹ä òÅÃå¶Í AG. àÕÃÅñÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ Áå¶ ìÅìÅ ðÅî ÇÃ§Ø ÇòÚÕÅð ê¾× çÅ Þ×óÅ Ú¾ÇñÁÅÍ ÇÂÔ òÆ ÇÂ¾Õ çÈܶ ù ÁÅð.ÁËÃ.ÁËÃ. ç¶ Â¶Ü§à ÕÇÔ§ç¶ ÔéÍ ÇÂÔ è¹§îÅ çîçîÆ àÕÃÅñ ç¶ þâÕ¹ÁÅðàð îÇÔå¶ Ú½Õ ÇòÖ¶ Ôòé ÕðçÅ ÇðÔÅÍ ÚÅñÆö Õ¾àçÅ ÇðÔÅÍ ÇÂÃ é¶ Ôðç¹ÁÅð ÜÅ Õ¶ í×ò¶º Õêó¶ êÅ Õ¶ Õðó Þ¯à ÃÅè» ç¶ êËðÄ Ô¾æ òÆ ñÅÂ¶Í àÕÃÅñÆ ÁÕÃð ÕÇÔ§ç¶ Ôé ÚÅñÆö Õ¾àä éÅñ çå ìäÆçÅ þÍ AH. çå áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø àÕÃÅñÆ é¶ BA ÃÅñ Õ¯ðÅ ÞÈá ì¯ÇñÁÅ ÇÕ Ã§å ÜðéËñ ÇÃ§Ø ÜÆòå ÔéÍ AI. ÇÂé·» çêðçÅÂÆ ÃÅè» é¶ ÁÖ½åÆ çÃî ×z§æ (ÇÜà çÅ ÕÅøÆ ÇÔ¾ÃÅ ÕòÆÁ» çÆÁ» ÁôñÆñ ÇñÖå» éÅñ íÇðÁÅ ÇêÁÅ þ) çÅ øåÇÔ Ççòà îéÅÇÂÁÅÍ B@. ÃÅð¶ ÁÖ½åÆ Ã§å Õð¯ó» çÆÁ» ÜÅÇÂçÅç» ìäÅÂÆ ìËᶠÔé, ܯ Çé¾ÜÆ ÔéÍ BA. ÇÕö ÇÂ¾Õ òÆ Ã§å é¶ ÁÕÅñ åõå ò¾ñ¯º êzòÅéå ÇÃ¾Ö ðÇÔå îÇðÁÅçÅ 164

éÔÄ î§éÆÍ BB. ÇÕö òÆ Ã§å ù ×¹ðìÅäÆ ç¶ Áðæ éÔÄ ÁŪç¶Í BC. ÇÕö çå ù ÇéðèÅðå ðÅ×» Çò¾Ú ÕÆðåé ÕðéÅ éÔÄ ÁŪçÅÍ BD. ÇÕö çå ù ÇÂÇåÔÅà çÆ ÃÔÆ ÃîÞ éÔÄ þÍ BE. ÃÅð¶ Ã§å» çÅ ÇêÛ¯Õó Õ»ôÆ éÅñ ܹÇóÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ é¯à :- ÇÂÔ Ã§êðçÅÂÆ Ô¾á ÔÆ ÇÂé·» ÃÅè» Ã§å» ç¶ Õëé Çò¾Ú ÇÕ¾ñ ÃÅìå Ô¯ò¶×ÅÍ @@@

165

BB. Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Çí§âð» òÅñ¶ çÆÁ» ÕÈó ÕÔÅäÆÁ»

(ÁõìÅðÆ ðê¯ðà)

×¹ðîÇå ÇòÔÈä¶ ×z§æÆÁ» ò¾ñ¯º ÇÂ¾Õ òÅð Çëð ÇÃ¾Ö ÇòçòÅé» À¹êð ÁÅêä¶ ÕÇÔð ãÅÔ¹ä çÅ ÇÃñÇÃñÅ ÜÅðÆ ðÖÇçÁ» Ã. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å ÇîôéðÆ ÇòçòÅé òÅñ¶ ÇÃ¾Ö Ã§×å ù ÁÅç¶ô ÜÅðÆ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÇÕ À¹Ô ÇÂà ÇÃ¾Ö ÇòçòÅé ù ê¿æÕ Ãà¶Ü» Óå¶ éÅ ì¯ñä ç¶ä, Üç å¾Õ ÇÕ À¹Ô ÁÅêä¶ ÇñÖ¶ ÕÇæå ×¹ðîÇå Çòð¯èÆ ñ¶Ö ìÅð¶ êÛåÅòÅ éÔÄ Õðç¶Í Ã. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å çÅ é» ê¿æÕ ÃøÅ Çò¾Ú ÇÕö ÜÅäÕÅðÆ çÅ î¹æÅÜ éÔÄÍ ¦î¶ Ã 寺 ÇòçòåÅ êÈðòÕ ÇÃ¾Ö Ã§×å ù ç¶ô Çòç¶ô Çò¾Ú ×¹ðÈ ÁÅö éÅñ ܯóé çÅ À¹êðÅñÅ Õðé òÅñ¶ Ã. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å é¶ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ ÒÃÅâÅ ì¶óŠǪ ×ðÇÕÁÅÓ Çò¾Ú ÕÆ ÁÇÜÔÅ ÇñÖ Çç¾åÅ þ ÇÕ ÁÕÅñ åõå ç¶ î¹¾Ö ê¹ÜÅðÆ Ç×ÁÅéÆ Ü¯Çקçð ÇÃ§Ø ò¶ç»åÆ ù À¹é·» Çòð¹¾è ÁÅç¶ô ÜÅðÆ ÕðéÅ êË Ç×ÁÅÍ êÅáÕ ÇÂÔ ÜÅäé ñÂÆ À¹åÅòñ¶ Ô¯ä׶ ÇÕ À¹Ô ÇÕÔóÆ ÕÇæå ×¹ðîÇå Çòð¯èÆ ÇñÖå þ ÇÜÃ é¶ â¶ðÅòÅçÆÁ» ÇòÚ åðæ¾ñÆ îÚÅ Çç¾åÆ þÍ çðÁÃñ Ã. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å çÆ ÇÂÔ ÇÕåÅì ÕðÆì â¶ã ÃÅñ B@@E 寺 ×¹ðîÇå ÃàÅñ» À¹êð À¹êñ¾ìè þÍ ð¯÷ÅéÅ Ãê¯ÕÃîËé ò¾ñ¯º Ã. ؾ×Å ç¶ î¯ìÅÂÆñ ø¯é Óå¶ Ã§êðÕ Õðé À¹êð§å À¹é·» ç¶ ñóÕ¶ é¶ ÇÂà ׾ñ çÆ ê¹ôàÆ ÕÆåÆ ÇÕ ÃÅðÅ ÇòòÅç ÇÂà ê¹ÃåÕ ç¶ ÇÂ¾Õ ñ¶Ö ÒÕñð¹ Ö¶å¹ ñË ÕÈó ÜîÅÇÂÁÅÓ Õð Õ¶ ÔÆ þÍ Ã. ؾ×Å çÅ ÇÂÔ ñ¶Ö Çí§âð» òÅñÅ àÕÃÅñ ç¶ ðÇÔ ü¾Õ¶ î¹ÖÆ ìÅìÅ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø çÆ ÇñÖÆ ê¹ÃåÕ Ò×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓ (ÁËâÆôé AIFI) Çò¾Ú ôÅîñ ×¹ðîÇå Çòð¯èÆ Áå¶ Áâ§ìðÆ îÇðÁÅçÅò» ù Çà¾êäÆÁ» ÃÇÔå À¹ÜÅ×ð ÕðçÅ þÍ êÅáÕ» ù ïÅç Ô¯ò¶×Å ÇÕ àÕÃÅñ çÆ ÇÂö ÔÆ ê¹ÃåÕ Ò×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓ ìÅð¶ À¹µØ¶ ÇòçòÅé Ã. ×¹ðìõô ÇÃ§Ø ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ é¶ òÆ ÁÅêäÆ ô¹ðÈÁÅå ÇÕåÅì ÒîÅà îÅà Õð îÈðÖ Þ×ó¶Ó Çò¾Ú Ç÷Õð ÕÆåÅ ÃÆ Áå¶ Çí§âð»òÅñÆ àÕÃÅñ ç¶ î¯×¶ òÅñ¶ Áå¶ îÇÔå¶ òÅñ¶ î¹ÖÆÁ» ù Ö¹¾ñ·Æ ÇÚ¾áÆ ÜÅðÆ ÕÆåÆ ÃÆ, ÇÜà çÅ À¹Ô Áܶ å¾Õ Õ¯ÂÆ ÜòÅì éÔÄ ç¶ ÃÕ¶Í 166

Ã. ؾ×Å é¶ ÇÂà ÔÆ Ò×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓ ê¹ÃåÕ ÇòÚñÆÁ» õåðéÅÕ ê¿æ Çòð¯èÆ ÇñÖå» ù ÁÅèÅð ìäÅ Õ¶ À¹êð¯Õå ñ¶Ö Çò¾Ú Çà¾êäÆÁ» Õð Õ¶ ÇÃ¾Ö Ã§×å Á¾×¶ ÇÂÔ Ã¹ÞÅÁ ð¾ÇÖÁÅ ÃÆ ÇÕ ÇÂ¾Õ îÅÇÔð ÇòçòÅé» çÅ êËéñ ÔÆ ÇÂÔ¯ ÇÜÔÆÁ» ê¹ÃåÕ» ìÅð¶ Çéðê¾Ö ÇéðäÅ Õð¶ å» Ü¯ ç×å å¾Õ Õ¶òñ êzîÅÇäå ê¹ÃåÕ» ÔÆ êÔ¹§Ú ÃÕäÍ ÁÃñ ç¯ôÆ Õ½ä þ, ìÅìÅ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Ü» Ã. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å, ÇÂÔ ÇéðäÅ å» ìÅìÅ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø çÆ ÇñÖÆ ê¹ÃåÕ Çò¾Ú¯º Õ¹¾Þ Õ¹ ԶỠÇñÖÆÁ» å¹Õ» êó· Õ¶ êÅáÕ ÃÇÔܶ ÔÆ Á§çÅ÷Å ñ×Å ñËä×¶Í ìÅìÅ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ Çò¾Ú ÇñÖç¶ Ôé : n ÇÃ¾Ö ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé ñò-Õ¹ô ç¶ ò§ô Çò¾Ú¯º ÃéÍ n ê¿Ü ÇêÁÅð¶ òÆ ò¾Ö-ò¾Ö í×å» ç¶ ÁòåÅð ÃéÍ n ×¹ðÈ ÔÇð ׯÇì§ç ÜÆ ç¶ H ÇòÁÅÔ Ô¯Â¶ ÃéÍ n ÖÅñÃÅ ê¿æ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶ éÔÄ Ãׯº ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ÚñÅÇÂÁÅ ÃÆÍ n þåÅ ìñò§â Áå¶ í¾à» ù ÕÅôÆ ç¶ ìzÅÔîä» å¯º ôðÅê ÇîÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ n ìÅìÅ ëðÆç ÜÆ AB ÃÅñ å¾Õ ܧ×ñ Çò¾Ú åê Õðç¶ ðÔ¶Í ÜÈÁ» êË ×ÂÆÁ» îÅåÅ é¶ Õ¾ãÆÁ» Áå¶ ê¾å¶ ÖÅä 寺 ð¯ÇÕÁÅÍ À¹é·» é¶ AB ÃÅñ ÖÈ¹Ô ÓÚ ê¹¾á¶ ñàÕ Õ¶ åê¾ÇÃÁÅ ÕÆåÆÍ n ÖÅñÃÅ çÆ ÃÅÜéŠ寺 êÇÔñ» ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ AC îÔÆé¶ å¾Õ ÇÂÕ»å òÅà ÕÆåÅ ÃÆÍ ÇÕö òÆ ÃðÆð ù Á§çð ÜÅä çÆ ÇÂÜÅ÷å éÔÄ ÃÆÍ n ê¿Ü ÇêÁÅÇðÁ» ù ôðÅê ÇîÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ð¾ì é¶ ÇÕÔÅ ÇÕ å¹ÔÅù çÃò¶º ÜÅî¶ Çò¾Ú ÁÅ Õ¶ ÇÃð ñË Õ¶ î¹ÁÅø Õð»×¶Í n ×¹ðÈ ÜÆ é¶ ÇÚóÆ-ÇÚó¶ ù Á§Çîzå êÅ Õ¶ Çç¾åÅÍ À¹Ô ÁÅêà Çò¾Ú ÔÆ ñó Õ¶ îð ×Â¶Í ÇÜà Õð Õ¶ îÅåÅ ÜÆ é¶ ìÅÁç Çò¾Ú ÁÅ Õ¶ Á§Çîzå Çò¾Ú êåÅö êÅ Õ¶ Á§Çîzå ù ô»åÆçÅÇÂÕ ìäÅÇÂÁÅÍ n Á§Çîzå ÇåÁÅð Õðé ò¶ñ¶ E ÇêÁÅð¶ ìÅäÆ çÅ êÅá ÕðéÍ ÇÂà ç½ðÅé ÁÇíñÅÖÆ Ã¾Üä òÅÇÔ×¹ðÈ çÅ ÜÅê Õðç¶ ðÇÔäÍ (ÇÕª, ÁÇíñÅÖÆ Ã¾Üä ×¹ðìÅäÆ çÅ êÅá ÇÕª éÔÄ Ã¹ä ÃÕç¶?) 167

n ÃzÆ ðÅî Ú§çð ÜÆ é¶ õ¹ô Ô¯ Õ¶ ÔùîÅé ù ÕÛÇÔðÅ í¶à ÕÆåÅ, ܯ ìÅÁç Çò¾Ú Çþֻ ù ÇîÇñÁÅÍ n ×¹ðÈ Á§×ç ç¶ò ÜÆ ïî ê¹ðÆ ×¶, À¹æ¶ À¹é·» ù ÕÅñ¶ îÈ§Ô òÅñ¶ ñ¯Õ Çîñ¶Í ×ðçé» Çò¾Ú ÇÕ¾ñ á¹Õ¶ ԯ¶ ñ¯ÕÍ ÃÈð» ç¶ îÈ§Ô òÅñ¶ ñ¯Õ Çîñ¶Í ÇêÛ»Ô ù îÈ§Ô òÅñ¶ ñ¯Õ ç¶Ö¶Í ñóÕÆÁ» ÁÅçîÆÁ» çÅ îÅà ò¾ã ò¾ã Ö»çÆÁ» å¾ÕÆÁ»Í n éÆñÅ, êÆñÅ, ÕÅñÅ Áå¶ ÇÚ¾àÅ ð§× ÔÆ ÖÅñö ç¶ ð§× ÔéÍ Ô¯ð ð§× éÔÄ êÇÔéä¶Í n çÃî êÅåôÅÔ é¶ çÇÃÁÅ ÇÕ Õ¶Ã ÇÂà òÅÃå¶ ð¾ÖÆç¶ Ôé ÇÕ Õ¶Ã» 寺 ëó Õ¶ éðÕ» Çò¾Ú ê¶ Çþֻ ù ìÅÔð Õ¾ã ÃÕÆÂ¶Í n ÇÜÃ é¶ ÇÂ¾Õ òÅðÆ Á§Çîzå ÛÕ ÇñÁÅ, íÅò¶º ÇܧéÆÁ» îð÷Æ öñåÆÁ» ÕðÆ ÜÅò¶, À¹Ô A@ Ô÷Åð ÃÅñ å¾Õ éðÕ» Çò¾Ú éÔÄ ÜÅò¶×ÅÍ n ìÆìÆÁ» ù Á§Çîzå ÇåÁÅð Õðé òÅÇñÁ» Çò¾Ú ôÅîñ éÔÄ ÕðéÅÍ n çÃò¶º êÅåôÅÔ é¶ Çþֻ ù íÈå» ç¶ Þ§¹â ÇçÖÅÂ¶Í íÈå» é¶ çÇÃÁÅ ÇÕ Ô¹ä ÃÅâÆ Ç×äåÆ Ø¾à ×ÂÆ þÍ Ü篺 ç¶ Ú½æ¶ êÅåôÅÔ é¶ ñÅò» À¹ÚÅðä ÕÆåÆÁ» Ôé ܯ êó·çÅ þ, î¹Õå Ô¯ Ü»çÅ þÍ n Çòô¶ô ìÅäÆÁ» ç¶ Çå§é-Çå§é òÅðÆ êÅá Õðé éÅñ Çò×ó¶ ÕÅðÜ Ãøñ Ô¯ä×¶Í n Ô¹ÕîéÅîÅ Ãò¶ð ò¶ñ¶ Ö¾ì¶ ì§é¶ 寺, ç¹êÇÔð ò¶ñ¶ î¾è 寺 Áå¶ ôÅî ò¶ñ¶ ù ԶỠ寺 ñò¯Í n ×¹ðÈ å¶ö ìÔÅçð ÃÅÇÔì é¶ Çåzì¶äÆ ÇòÖ¶ ÁÖ¿â êÅá ÕðòÅÇÂÁÅ å» ê¹¾åð çÆ çÅå êzÅêå Ô¯ÂÆÍ n ðÅ×îÅñŠ寺 Çìé» êÅá Õðé òÅñ¶ çÆ ÜÆí Çò¾Ú ÕÆó¶ êË Ü»ç¶ ÔéÍ n ïÇÔñ¶ ç¶ êÅá 寺 êÇÔñ» ÚÅð ôìç êó·¯Í ÁðçÅà Õð¯Í ÚÅð¶ êÅö ñ¯Ô¶ çÅ ÇÕñ·Å ìä Ü»çÅ þÍ Ãò¶ð¶ ÇÂôéÅé Õð Õ¶ Üê¹ ÜÆ ÃÅÇÔì çÅ êÅá Õðé éÅñ ÇÕñ·Å Ô¾à Ü»çÅ þÍ ÇÂà 寺 ÇÂñÅòÅ ÕÂÆ Ü×·Å å¶ îéØóå ÃÅÖÆÁ» Çò¾Ú ÃÈðÜ ù ÇÛêÅÀ¹ä Áå¶ ×ðíòåÆ Á½ðå òñ¯º ô¶ð çÅ ÁÕà ò¶Öä Óå¶ ìÔÅçð ê¹¾åð ܧîä ÁÅÇçÕ ÕÂÆ îé¯ÕñÇêå ØàéÅò» òÆ ÇÂà Ò×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓ ê¹ÃåÕ Çò¾Ú çðÜ ÔéÍ ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆ Çí§âð» òÅñ¶ À¹Ã ò¶ñ¶ å» Ç§åÔÅ ÔÆ Õð 168

Ü»ç¶ Ôé, Ü篺 À¹Ô ê¿éÅ BF@ Óå¶ ÇñÖç¶ Ôé ÇÕ ÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó Çò¾Ú AE@@ 寺 ò¾è öñåÆÁ» ÔéÍ Ô¹ä êÅáÕ ÁÅê ÔÆ Á§çÅ÷Å ñ×ÅÀ¹ä ÇÕ À¹êð¯Õå îé-Øóå ×¹ðîÇå Çòð¯èÆ ÇñÖå ÇñÖä òÅñ¶ ç¯ÖÆ ìÅìÅ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Ôé Ü» À¹é·» çÆÁ» ÇñÖå» ù ç×å Çò¾Ú À¹ÜÅ×ð Õð Õ¶ þÚÅÂÆ êz×àÅÀ¹ä òÅñ¶ Ã. ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å? òËö ÇÂà êÈð¶ ØàéÅ´î Óå¶ é÷ð îÅðÆ ÜÅò¶ å» Ãê¾ôà Ô¹§çÅ þ ÇÕ ÃÅⶠê¹ÜÅðÆÁ» çÅ À¹ç¶ô Ô¾Õ, Ã¾Ú ù ÇñÁÅÀ¹äÅ, ÇìñÕ¹ñ òÆ éÔÄ, Ãׯº ÇÂÔ ØàéÅ å» ÇîôéðÆ ×z§æÆÁ» çÆ ð¾ç Ô¯ÂÆ Çéï¹ÕåÆ éÅñ ÔÆ Ü¯ó Õ¶ ò¶ÖÆ ÜÅäÆ ÚÅÔÆçÆ þÍ àÕÃÅñ çÆ êËçÅÇÂô ÇÜÔó¶ ê¹ÜÅðÆ, ÃÈÞòÅé ÇîôéðÆ ×z§æÆÁ» ù ÔÆ ÃÇÔä éÔÄ Õð ÃÕ¶Í À¹Ô ÇÕà åð·» ÃÔÅð ÃÕç¶ Ôé ÇÕ Õ¯ÂÆ À¹é·» ç¶ ÁÖ½åÆ ðÇÔé¹îÅ ìÅð¶ þÚÅÂÆ Ã§×å ÃÅÔîä¶ ÇñÁÅò¶? @@@

169

BC. ôËåÅé çÅ ÇÂéÃÅø ÇÜà ðÅÔ Óå¶ îé¹¾Ö à¹ð ÇðÔÅ Ô¯ò¶ À¹Ã ù À¹åéÆ ç¶ð Õ¯ÂÆ êÛåÅòÅ éÔÄ Ô¹§çÅ, Ü篺 å¾Õ ÇÂÔ êåÅ éÅ ñ¾× ÜÅò¶ ÇÕ î˺ Õ¹ðÅÔ¶ êË ü¾ÇÕÁÅ Ô»Í Ü篺 Õ¯ÂÆ ÁÇ×ÁÅéåÅ çÆ ê¾àÆ ì§é· Õ¶, ¦î¶ Ã å¾Õ Ǿկ ðÅÔ¶ Õ¯Ô¬ ç¶ ìñç ò»× à¹ðçÅ ðÔ¶ å» À¹Ã ù À¹ÔÆ ðÅÔ ÃÔÆ êzåÆå Ô¯ä ñ¾× ê˺çÅ þ êð Ü篺 ÁÇÜÔ¶ ÁÕñ ç¶ Á§é·¶ ÁÅ×È ç¶ Çê¾Û¶ ÇÂ¾Õ ò¾âÅ ÕÅøñÅ òÆ éÅÁð¶ îÅðçÅ, ê¹ñ»Ø» íðçÅ ÁÅ ÇðÔÅ Ô¯ò¶ å» À¹µ¬ òð׶ ÁÅ×È ù ÁÅêäÅ øËÃñÅ å¶ ÁÅêäÅ ðÅÔ Ãå êzåÆôå Ãå ÃÔÆ êzåÆå Ô¹§çÅ þÍ ÇÜÔó¶ ñ¯Õ ÁÇ×ÁÅéåÅ Çò¾Ú ×ðÕ Ô¯Â¶ ÁÅçîÆ ù Á¾×¶ ñÅ Õ¶ õ¹ç Çê¾Û¶ à¹ðç¶ Ôé, À¹é·» ù ùÜÅÖ¶ ÕÇÔäÅ òÅ÷ì éÔÄ þÍ ÇÂé·» ÁÇ×ÁÅéå» Çò¾Ú â¹¾ìÆÁ» íÆó» ù ܶ ò¶ÖäÅ Ô¯ò¶ å» íÆó ÇòÚ¯º Áñ¾× Ô¯ Õ¶ ò¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕ¶×Å, íÆó ç¶ Á§ç𯺠éÔÄÍ Ã. ×¹ðìõô ÇÃ§Ø ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ é¶ íÆó Çò¾Ú¯º Áñ¾× Ô¯ Õ¶, ÇÂà íÆó ç¶ Õ§î» ù ò¶ÇÖÁÅ êðÇÖÁÅÍ Ü篺 ÇÂÔ Ú§×Æ åð·» ÜÅä ÇñÁÅ ÇÕ Á¾×¶ ðÅÔ Õ¯ÂÆ éÔÄ, Öåð¶ ìó¶ é¶, åìÅÔÆ ÃÅÔîä¶ êðå¾Ö é÷ð ÁŪçÆ þÍ å» À¹Ã é¶ òøÅçÅð êÇÔð¶çÅð ò»×, ÔÅñ ç¹ÔÅÂÆ îÚÅÂÆ, ÇÜæ¶ ÇÕå¶ Õ¯ÂÆ ÒÒÇÃÁÅäÅÓÓ é÷ð ÁÅÇÂÁÅ, À¹é·» ù ާܯÇóÁÅ, Öå ÇñÖ¶, ÇÕåÅì» ÇñÖ ÇñÖ Õ¶ ÁÅêäÆ ò¶çéÅ êz×à ÕÆåÆ....Í êÇÔñ» å» ÇÕö é¶ À¹Ã çÆ ÚÆÕ ê¹ÕÅð ùäé çÆ ÇòÔñ ÔÆ éÅ Õ¾ãÆÍ Ü篺 À¹Ã é¶ Õ½îÆ çðç Çò¾Ú ÁÃîÅé ÇÃð Óå¶ ü¾Õ ÇñÁÅ, ì¾çñ» çÆ ×ðÜ éÅñ¯º À¹Ã çÆ ÇÃ§Ø ×ðÜ ìÔ¹å À¹µÚÆ ê¹¾Ü ×ÂÆ å¶ ÃÅÇðÁ» çÅ ÒÒÚËéÓÓ ÔðÅî Õð Çç¾åÅ å» ÃÅÇðÁ» îåÅ êÕÅ Õ¶, À¹Ã çÆ Ã§ØÆ é¾êä çÆ éÅêÅÕ, ì¶ðÇÔî Õ¯Çôô ÕÆåÆÍ ÁÕÅñ ç¶ åõå Óå¶ ÜÅ Õ¶ ÁÕÅñ ê¹ðÖ Ô¯ÇÂÁÅ ÕðçÅ þ, Ü» ÁÕÅñ çÅ ðÈê ÃÇå×¹ðÈ ÇìðÅÜîÅé Ô§¹çÅ þÍ êð Á¾Ü Õ¾ñ· ì¶ÂÆîÅéÆ ðÅÜÃÆ ñÆâð» ç¶ êÅñåÈ ÚÅÕð, èðî ÇòÇçÁŠ寺 ÔÆä¶, åéõÅÔçÅð î¹ñÅ÷î, åõå» Óå¶ ÇìáÅ Çç¾å¶ ׶ ÔéÍ À¹é·» é¶ À¹ÔÆ ÕðéÅ þ ܯ À¹é·» ç¶ îÅñÕ, ðÅÜÃÆ ñ¯Õ ÁÅÖä×¶Í ÇêÛñ¶ çà ÃÅñ» 寺 ÃðçÅð ÜÆ çÆÁ» ê¹ÃåÕ» ÛêçÆÁ» ÁÅ ðÔÆÁ» ÔéÍ ìzÅÔîäÆ ðÆå» ù èðî çÅ Á§× î§éä òÅñ¶, ÇÕö ÇÔ§çÈ Üæ¶ì§çÆ Ü» ìzÔîä é¶ À¹é·» 170

ÇñÖå» çÅ Õ¯ÂÆ Çòð¯è éÔÄ ÕÆåÅÍ ÁÅêä¶ òð¯ÃŶ Üæ¶çÅð ܹ Á¾×¶ Õð Çç¾å¶ ÔéÍ â¶ÇðÁ» àÕÃÅñ» òÅñ¶ òÆ å» À¹é·» ç¶ ÁÅêä¶ ÔÆ ÔéÍ ÇÂà ñÂÆ Ã. ×¹ðìõô ÇÃ§Ø çÆÁ» ê¹ÃåÕ» çÅ ÇÂÔÆ ñ¯Õ Çòð¯è Õð ðÔ¶ ÔéÍ êð ÇÂà Ç×ÁÅé çÆ Ôé¶ðÆ Á¾×¶ ÇÂÔ ñ¯Õ ÇàÕ éÔÄ ÃÕä׶, Ã¾Ú çÅ ÃÈðÜ âñ·Õ» îÅðçÅ Úó· ü¾ÇÕÁÅ þÍ À¹é·» çÆÁ» ÇñÖå» Øð Øð ê¹¾Ü ðÔÆÁ» ÔéÍ Ü篺 ôËåÅé, ÒÒÇÂéÃÅøÓÓ Õðé ìËáçÅ þ å» ÁçÅñåÆ ÕÅðòÅÂÆ å» À¹Ã é¶ êÈðÆ (ÖÅéÅ êÈðåÆ) ÕðéÆ ÔÆ Ô§¹çÆ þÍ Çëð À¹Ã ôËåÅéÆ ÕÅðòÅÂÆ ù áÆÕ Çþè Õðé òÅñ¶ ÞÈᶠ×òÅÔ òÆ í¹×åÅÀ¹ä¶ êËºç¶ ÔéÍ À¹Ã êÅê ÒÒÕðî ùÓÓ ÒÒþÚÅ ÇÂéÃÅøÓÓ Çþè Õðé òÅñ¶ ๾Õóì¯Ú» çÆ òÆ âÅÔãÆ ñ¯ó ê˺çÆ þÍ Á×Ãå îÔÆé¶ Õ¶ ðÃÅñ¶ ÒÒÖ¿â¶èÅðÓ Çò¾Ú ÃðçÅð ÜÆ Çòð¹¾è, ð¾Ü Õ¶ Õ¹øð å¯ÇñÁÅ Ç×ÁÅ þÍ ÇÂà ÕÈó ù ÚÅÃéÆ ÚÅó·é òÅñ¶ ç¯ ÒÒê¿æÕ ÇñÖÅðÆÓÓ Ç§çðÜÆå ÇÃ§Ø ×¯×¯ÁÅÂÆ å¶ Ã¹ÖêzÆå ÇÃ§Ø À¹ç¯Õ¶ ÔéÍ çÅà çÆ þðÅéÆ çÆ Ô¾ç éÅ ðÔÆ Ü篺 ÇÂÔ ç¯ò¶º ÒÒÕÈÇóÁÅð ÕÈÇóÁÅðÆ ÜÅÇ ðñ¶ÓÓ òÅñÆ ê¿ÕåÆ Óå¶ Öð¶ À¹åð¶Í ܯ àÕÃÅñ òÅñ¶ ÇêÛñ¶ òÆÔ ÃÅñ 寺 ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú, Ô÷Åð» Çþֻ ç¶ ÇÂվỠÃéî¹¾Ö, ç¶ô»-Çòç¶ô» Çò¾Ú ìóÆ ì¶ôðîÆ éÅñ ÁÅÖ ðÔ¶ Ô¹§ç¶ Ôé, ÒÒíÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ÃÔÆ ÃñÅîå Ôé, ÒÒÚó·çÆ ÕñÅ Çò¾Ú Ôé, áÆÕ òÕå ÇÃð êz×à Ô¯ ÜÅä׶ÓÓÍ Û¶ ÜÈé @C ù À¹é·» ç¶ ê¹¾åð» é¶ çÃåÅð êzÅêå Õð ñÂÆ þÍ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì Óå¶ Ô÷Åð» ç¶ ÇÂÕ¾á Çò¾Ú íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù ôÔÆç î§é Õ¶ ÁðçÅà Õð Çç¾åÆ þÍ À¹é·» ç¶ ÜÆòå Ô¯ä çÅ ÇÂ¾Õ òÆ ÃìÈå éÔÄ þ, å¶ ôÔÆçÆ ç¶ ÁäÇ×äå ÃìÈå ÔéÍ ÒÒÇëð òÆ î˺ éÅ îÅùÓÓ ÁÅÖ ðÔ¶ Ôé àÕÃÅñÆÂ¶Í å¶ À¹é·» ç¶ ì¹ñÅð¶ ìä ðÔ¶ Ôé ÇÂÔ ç¯ò¶º òÆðÍ Çëð ÞÈÇáÁ» ç¶ éÅñ ðñ Õ¶ ÇÂÔ ÇÕª éÅ Õ¹øð çÆ ×¾âÆ Çò¾Ú ÃòÅð Ô¯ä? ÞÈᶠÕÀ¹ éÅÔÆ êÇå éÅÀ¹¨ ÕìÔÈ é ÃÈÚÅ ÕÅñÅ ÕÅÀ¹¨ (HCI) ÒÒׯׯÁÅÂÆÓÓ ÜÆ çÆ ÇñÖå å» Õ¶òñ ìÚ×ÅéÆÁ» éÅñ ÔÆ íðêÈð þÍ ÇÂà ñÂÆ À¹Ã çÆÁ» ì¶æòÆÁ» çÅ ÜòÅì ç¶äÅ î¹éÅÃì éÔÄ ÃîÇÞÁÅÍ êð ùÖêzÆå ÇÃ§Ø é¶ Ü¯ éÆÚåÅ çÆÁ» Ô¾ç» ¦Ø Õ¶ Ã. ÜÆ. (Á¾×¶ ÇÜæ¶ ÒÒÃ.ÓÓ ÜÆ ñø÷ ÁÅò¶ å» ÃîÞ ñËäÅ ÇÕ ÇÂÔ Ã. ×¹ðìõô ÇÃ§Ø ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ ÜÆ òÅÃå¶ þÍ) Óå¶ Ü¯ ÇÚ¾Õó ù¾ÇàÁÅ þ, À¹Ã çÅ ÜòÅì éÅ ç¶äÅ ÕÅÇÂðåÅ ÔÆ Ô¯ò¶×ÆÍ êÇÔñÆ ×¾ñ å» ÇÂÔ ÇÕ ÇÂé·» ç¯ò» ñ¶ÖÕ» (ׯׯÁÅÂÆ å¶ À¹ç¯Õ¶) é¶ Ã. ÜÆ. çÆÁ» ÇñÖå» êó·ÆÁ» ÇòÚÅðÆÁ» ÔÆ éÔÄÍ ñ¯Õ» ò¾ñ¯º Çç¾å¶ 171

Õî˺àà ÁõìÅð» ðÃÅÇñÁ» Çò¾Ú¯º êó· Õ¶ ê¶åñÆ ÇÜÔÆ ÜÅäÕÅðÆ ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ê¾åð¶ ÕÅñ¶ Õð Û¾â¶Í Ô¹ä ÁÅÀ¹ À¹ç¯Õ¶ ò¾ñ¯º ÁÅêäÆ ÇñÖå ðÅÔÄ Ü¯ دð ÁêîÅé å¶ Áéðæ ÇÂà ÇñÖå Çò¾Ú ÕÆåÅ Ç×ÁÅ þ, À¹Ô ܯ éÅ ÕÅìñ¶ ìðçÅôå þ, À¹Ã ù ÇòÚÅðƶA. ÒÒÇÃ¾Ö ñÆâð» é¶ ð½ñÅ êÅÀ¹äÅ ô¹ðÈ ÕÆåÅ ÇÕ Õ»×ðÃÆ ñÆâð» é¶ Çþֻ éÅñ ÇòôòÅÃØÅå ÕÆåÅ þ, ÇñÖåÆ ìÚé Õð Õ¶ î¹¾Õð ׶ Ôé...ÓÓ (Ö¿â¶èÅð Á×Ãå @C ê¿éÅ BF) ܯ ÇòÚÅð Ã. ÜÆ é¶ ÁÅêäÆ ê¹ÃåÕ Çìêzé ÕÆ ðÆå íÅ× A, À¹Ã Çò¾Ú ÇÂìÅðå ÇìñÕ¹ñ Ô¯ð þ, ܯ ÇÂà åð·» ÚñçÆ þ- ÒÒêð þðÅéÆ ÇÂà ׾ñ çÆ þ ÇÕ ê¿æÕ ñÆâð» é¶ ÇÂà ÃðÕÅð ù Ççñ¯º î鯺 ç¹ôîä î§é ñËä çÆ æ», ÇÂà ù ÇÕö í¹ñ¶Ö¶ ÕÅðé Õ¹ðÅÔ¶ êÂÆ Ô¯ÂÆ ÁæòÅ ð¹¾ÃÆ Ô¯ÂÆ ÒÒî»ÓÓ ÔÆ ÃîÇÞÁÅ þÍ ÇÂö ñÂÆ î¹ó î¹ó À¹Ã¶ î» å¯º çÅå» î§×ä Úñ¶ Ü»ç¶ Ôé ÃÅⶠê¿æÕ ñÆâð? (Çìzêé ÕÆ ðÆå íÅ× A, ê¿éÅ BCD) B. ê¿éÅ é§. BAG Óå¶ ÇÂÔ ÁÖ½åÆ ÇòçòÅé Õ½î ç¶ ÔÆð¶ Ã. ÕêÈð ÇÃ§Ø ìÅð¶ ÇñÖçÅ þ- ÁÅê ÜÆ ç¶ ÇÃÁÅÃÆ íÅôä» (ÇÜÔó¶ å¹Ãƺ ×¹ðìÅäÆ ôìç» ç¶ ÁÅèÅð Óå¶ ÔÆ ÇçÁÅ Õðç¶ ÃÆ) 寺 ¶ÔÆ Çþè Ô¹§çÅ þ ÇÕ ÇÜò¶º å¹ÔÅù òÆ êÈðÆ åþñÆ þ ÇÕ ÇÔ§ç ÃðÕÅð ù ÇÂé·» å¾æ» çÅ ÇìñÕ¹ñ êåÅ éÔÄ...ÍÓÓ (Ö¿â¶èÅð ê¿éÅ BG) ê¾æðÇçñ ùÖêzÆå ÇÃ§Ø ÜÆÍ å¹ÔÅâÆ ÁÕñ ù Ú¯ð ñË ×¶ Ôé Ü» àÕÃÅñ òÅÇñÁ» îÅÇÂÁÅ çÅ ×ñ¶ë ÚÅó· Çç¾åÅ þ? Ü» êÅê íð¶ çòËå òÅñ¶ Úôî¶ ñ×Å ñ¶ Ôé? ÇÕªÇÕ Çê¾Û¶ ÇÜ毺 Áø×ÅéÅ ÜÆ çÅ ñ¶Ö ô¹ðÈ Ô¹§çÅ þ, À¹æ¶ ÇÃ§Ø ÃÅÇÔì êz¯. çðôé ÇÃ§Ø ÜÆ Üæ¶çÅð ÃzÆ ÁÕÅñ åõå ÃÅÇÔì, ÃÅø ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÇÂÔ Öå À¹é·» ù çì¯èé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ ÔË, éÅ ÇÕ Ã. ÕêÈð ÇÃ§Ø ùÍ Çò¾Ú ÕÂÆÁ» æ»ò» Óå¶ ðÅ×Æ å¶ êzÚÅðÕ ôìç òÆ òðÇåÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ Çëð å¹ÃÄ ÇÕà ìçéÆåÆ éÅñ êz¯. çðôé ÇÃ§Ø ù çì¯èé Öå Ã. ÕêÈð ÇÃ§Ø ò¾ñ î¯ó ÇñÁÅ? å¹ÃÄ ÇÕà Çòô¶ ç¶ âÅÕàð Ô¯? î˺ ê¾ÕÆ åð·» ÜÅäçÅ Ô» ÇÕ ÇòÇçÁÅ ç¶ êÆ-Á˵Ú.âÆ. éÔÄ Ô¯Í Ô» ÁÅð.ÁËî.êÆ. ôÅÇÂç Ô¯ò¯Í ÇÕªÇÕ ÇÜà ÇÂéÃÅé ù ÇÂÔ òÆ éÔÄ êåÅ ÇÕ ÇÚ¾áÆ ÇÕà ò¾ñ þ, ÇÕà òÅÃå¶ þ, ÕÆ À¹Ô ÇòçòÅé Ô¯ ÃÕçÅ þ? ÇÂà Öå Çò¾Ú Ã. ÜÆ é¶ ê¿æ çÆ çðçéÅÕ çôÅ çŠܯ ÇÚ¾åð ê¶ô 172

ÕÆåÅ þ? À¹Ô êó· Õ¶ í¹¾ì» ÇéÕñçÆÁ» é¶, ÃÈÞòÅé êÅáÕ õ¹ç Ã. ÜÆ çÆÁ» ê¹ÃåÕ» êó· Õ¶ ò¶Öä, Çëð ÁÃñÆÁå À¹Øó Õ¶ êzå¾Ö Ô¯ò¶×ÆÍ Ãׯº Ã. ÜÆ å» À¹é·» ì¶ÂÆîÅé å¶ ÕîÆä¶ ÇÃ¾Ö ñÆâð» ù ñÅÔéå» êÅ ðÔ¶ Ôé ÇÜé·» ÇÃ¾Ö ÜòÅéÆ çÅ ØÅä ÕðòÅ Çç¾åÅ, êzÅêåÆ Çëð òÆ Õ¯ÂÆ éÅ Ô¯ÂÆÍ À¹ç¯Õ¶ ÜÆú! å¹ÃÄ å» àÕÃÅñÆ ÁËéÕ» ñÅ Õ¶ ×¹Çþֻ òÅñÅ Úñä å¶ ÃÇåÕÅð òÅñÆ ì¯ñÆ ÔÆ í¹¾ñ ìËá¯ Ô¯Í ÇÂ¾Õ ÇòçòÅé ×¹ðÇÃ¾Ö ì÷¹ð× ù ÒÒÇê¿â ù Á¾× ñ¾×Æ Õ¹¾åÅ ðÈóÆ Óå¶... ê¿ÜÅì çÆ ÜòÅéÆ ñÔÈ «ÔÅä å¶ ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ Ô¯àñ» Çò¾Ú êÆܶ ÖÅ ÇðÔÅ þ....ÍÓÓ Áøïà å¹ÔÅâÆ ÁÕñ Óå¶ Ãç ÁøïÃÍ å¹Ãƺ çà ÃÕç¶ Ô¯ ÇÕ åÃ¹Ä ÖÅóÕÈòÅç ç½ðÅé ÇÕà վçÈ Çò¾Ú åÆð îÅÇðÁÅ ÃÆ? ÕÆ îðéÅ å¶ îÅðéÅ ÔÆ ×¹ðîÇå þ? Çìé» ÃîÞ¶ ÇòÚÅð¶, Çìé» éøÅ é¹ÕÃÅé ïڶ? Ã. ÜÆ ç¶ Ã¾Ú éÅñ Öñ¯å¶ Ôîçðç ×¹ðÇÃ¾Ö ÇÂÔ ÚËñ§Ü ÃòÆÕÅð Õðç¶ Ôé, ÇÕö æ» ÇÕö òÆ Ççé êÈðÆ êÅðçðôåÅ ç¹ÁÅðÅ ÁÃƺ Áø×ÅéÅ ÜÆ ç¶ Çòð¯èÆÁ» éÅñ ÇòÚÅð ÚðÚÅ ñÂÆ ÇåÁÅð Ô»Í ê¹ÃåÕ» Çò¾Ú¯º ñ¯óÄç¶ êzÃ§× ÃÅÔîä¶ ÇñÁÅÀ¹Í ×¹ðìÅäÆ ç¶ ê¿Ü êzîÅä ÇñÖå ç¶ Çòð¯è Çò¾Ú ÇçÀ¹, êð å¹Ãƺ å» ÃÅÔîäÅ Õðé çÆ ÇÔ§îå ÔÆ ×¹ÁÅ ìËá¶ Ô¯Í Ã. ÜÆ çÆÁ» çà ÇÕåÅì» ñ×ê× ê¿Ü Ô÷Åð ê¿ÇéÁ» Çò¾Ú¯º ñ¾Ö» Õ¯Çôô» 寺 ìÅÁç ÇÚðÅ× ñË Õ¶ ãȧÇâÁ» Õ¶òñ ÒÒÛ¶ ê¿ÕåÆÁ» ÇÂåðÅ÷ï¯×ÓÓ ñ¾×ÆÁ» Ãé Üæ¶çÅð» ù å¶ ÇÜé·» ê¿ÇéÁ» ç¶ ÔòÅñ¶ ùÖêzÆå ÇÃ§Ø ÜÆ å¹Ãƺ ñ¾í ÇñÁŶ Ô¯, ÇÂÔ å» ò¶ç»åÆ ÜÆ ù òÆ éÔÄ ñ¾í¶, è§é Ô¯ å¹ÃÄÍ ñ×çË å¹ÔÅù ÁÅêäÆ ÁÕñ Óå¶ Â¶éÅ ×ðì Ô¯ Ç×ÁÅ þ, ÃÅð¶ Üæ¶çÅð» ù å¹ÔÅâÆ åÅì¶çÅðÆ ÃòÆÕÅð Õð ñËäÆ ÚÅÔÆçÆ þ? è§é ÇþÖÆ! C. (ç¹ôîä ìÅå Õð¶ ÁäÔ¯äÆÍ ÇÂÔ ÇÃðñ¶Ö òÆ Ã¾Üä ÜÆ çÆ ê¹ÃåÕ Çò¾Ú þÍ) ÇÂà ÁÖ½åÆ ÕñîÜÅð þÜä çÆÁ» ÇñÖå» ç¶ Õ¹¾Þ ÇԾö ԶỠÇñÖä ñ¾Ç×Á» Á¾Ö» Çò¾Ú¯º ÁÅê î¹ÔÅð¶ éÆð òÇÔ à¹ðçÅ þ, (î×ðî¾Û ç¶ Ô§ÞÈ) Ç夆 ñ×çÅ þ ÇÕ ÇÜò¶º ÇÂà Çò¾Ú ö¹ñÅî Ô¹ÃËé çÆ ðÈÔ Ü» ÖÅøÆõÅé çÆ ðÈÔ êzò¶ô Õð ×ÂÆ Ô¯ò¶Í (ê¿éÅ BG Ö¿â¶èÅð) çÃÅð êzÇþè ÇòçòÅé ÖñÆñ ÇÜìÔÅé é¶ ÇÂ¾Õ æ» ìóÅ ñÅÜòÅì ÇñÇÖÁÅ þ-ÇÜà ç¶ô çÅ ðÅÜÃÆ é¶åÅ ì¶ÂÆîÅé Ô¯ò¶, À¹Ô ç¶ô À¹ÜÇóÁÅ ÔÆ ÃîÞ¯Í ÇÜà ç¶ô çÆ ÜéåÅ ÁÇ×ÁÅéÆ Ô¯ò¶, À¹Ô ç¶ô À¹ÜÇóÁÅ ÔÆ 173

174

175

ÃîÞ¯Í ÇÜà ç¶ô çÅ ñ¶ÖÕ ÇòÕÅÀÈ Ô¯ò¶, øð¶ìÆ Ô¯ò¶, ÕÅÇÂð Ô¯ò¶ À¹Ô ç¶ô ìðìÅç Ô¯ÇÂÁÅ ÔÆ ÃîÞ¯Í ç¶ô çÆ ×¾ñ éÅ Õð Õ¶ ê¿æ çÆ ÔÆ Õð ñÂÆÂ¶Í ê¿æ Çò¾Ú À¹µêð òðÇäå ÃÅðÆÁ» ìÆîÅðÆÁ» æ¯Õ Çò¾Ú î½ÜÈç ÔéÍ À¹µêð ÇÃåî ÇÂÔ êÂÆ ÁÇÜÔ¶ Õñî ç¶ èéÆ (âÅÕàð?) ùÖêzÆå ÇÃ§Ø òð׶ ÕÈó Õ¹øð çÆ ê¿â ü¾Õ Õ¶ ×¹Á»ãÆÁ» ç¶ Øð ù¾àä Ú¾ñ êËä, Çëð Øð ìÚÅÀ¹ä òÅÃå¶ Ô¾Õ Ã¾Ú çÆ ñóÅÂÆ ñóéÆ ÔÆ ê˺çÆ þÍ Á¾Ö» 寺 ð§×Æé ÚôîÅ À¹åÅð Õ¶ êó·¯-ÒÒÜ§× Çò¾Ú ø½Ü» ÁÇåÁ§å åìÅÔÆ ÕðçÆÁ» ÔéÍ Ü¶ íñÅ ÇÂÔ ì¶çÆéÅ î¹öñ» éÅñ¯ ÷Åñî (ÇÔ§ç ÃðÕÅð) ç¹ôîä, å¯ê» à˺ջ Áå¶ ÔòÅÂÆ ÜÔÅ÷» éÅñ Úó· ÁÅÇÂÁÅ Áå¶ À¹Ã é¶ ÇþÖÆ çÆ ÁÅéôÅé ÃzÆ çðìÅð ÃÅÇÔì Óå¶ ×¯ÇñÁ» çÆ òðÖÅ ô¹ðÈ Õð Çç¾åÆ å» ÁÃÄ ÕÆ Õð Ãջ׶? ìÅìÅ ì§çÅ ÇÃ§Ø ìÔÅçð é¶ òÆ Ãã½ð¶ çÆ Ü§× Ã À¹Ã î§çð Áå¶ îÃÆå ù Á¾× ñÅ Çç¾åÆ ÃÆ, ÇÜà ÇòÚ ç¹ôîä ÜÅ «ÇÕÁÅ ÃÆÍ Ü§×» Çò¾Ú ÁÇÜÔ¶ Áéðæ Ô¯ ÜÅä¶ Á򤒦 òÅñÆ ×¾ñ éÔÄÍ å¶ Çê¾Û¯º ÇÃòŶ ð½ñÅ êÅÀ¹ä ç¶ Áû Õð òÆ Õ¹¾Þ éÔÄ ÃÕäÅ Áå¶ ê¿æÕ òÕÅð Ö¶Ô Çò¾Ú ðñÅ ñËä ç¶ Ç÷§î¶òÅð ìä»×¶Í ×¹ðÈ çðìÅð ñ¾×ä òÅñ¶ æ» ÇÜæ¶ ÃÇåç×å ܹóçÆ Ô¯ò¶ å¶ ÇÂÕ¯ éÅî çÆ ÇòÁÅÇÖÁÅ Ô¹§çÆ Ô¯ò¶, À¹Ã æ» Óå¶ Çþֻ é¶ Á¾Ü åÕ î¯ðÚÅì§çÆ éÔÄ ÃÆ ÕÆåÆÍ ×¹ðÈ ÔÇð ׯÇì§ç ÃÅÇÔì Õ¯ñ î¹öñ ø½Ü ù íÅÜó» êÅ ç¶ä çÆ ôÕåÆ òÆ ÃÆ êð Çëð òÆ ×ñ ÁÅ êÂÆ Ü§× À¹é·» çðìÅð ÃÅÇÔì Çò¾Ú éÔÄ ÃÆ ñóÆÍ Õñ×Æèð ÜÆ é¶ òÆ Õ¶Ã×ó· ÃÅÇÔì ÇòÖ¶ (ÇÜæ¶ ð¯÷ çÆòÅé ÃÜç¶ Ãé, ê¿Ü ÇêÁÅð¶ å¶ õÅñÃÅ ê¿æ ÃÅÇÜÁÅ ÃÆ) Ü§× éÔÄ ÃÆ ñóÆ, ñ¯Ô×ó·, Ô¯ñ×ó·, åÅðÅ×ó·, Áקî×ó·, ÇÕÇñ·Á» Çò¾Ú¯º Ü§× ñóÆ ÃÆÍÓÓ... (Çìêðé ÕÆ ðÆå, íÅ× A, ê¿éÅ BCI) âÅ. ÃÅÇÔì À¹ç¯Õ¶ ÜÆú! Ã. ÜÆ é¶ Ç¾կ åðñÅ ÕÆåÅ ÃÆ ÁÅêä¶ Öå Çò¾Ú êÂÆ ÕçÆ í¹¾ñ Õ¶ ÔÆ çðìÅð ÃÅÇÔì ù Ü§× çÅ ÁÖÅóÅ é» ìäé ç¶äÅÍ ÇÜÃ é¶ ñóÅÂÆ ÕðéÆ þ ÜÆ ÃçÕ¶ Õð¶, êð çðìÅð ÃÅÇÔì çÆ Á÷îå ù çÅÁ Óå¶ ñÅ Õ¶ éÔÄÍ Ü¯ ç¹ÖçÅÂÆ ØàéÅò» çðÅìÅð ÃÅÇÔì Çò¾Ú òÅêðçÆÁ» ðÔÆÁ», À¹é·» çÅ ÇñÖåÆ ò¶ðòÅ Ô¹ä Áé¶Õ» ê¹ÃåÕ» Çò¾Ú ÁÅ Ú¹¾ÇÕÁÅ þÍ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ù Ü» ÇÕö êÇò¾åð ÁÃæÅé ù Çé¾ÜÆ ×ð÷» ñÂÆ òðåäÅ, ðÅÜÃÆ íÅôä ç¶ä¶, ÃÅù ÇÂÕ¾ñ¶ ÇÂÕ¾ñ¶ ÇÃ¾Ö 176

ù CE-CE ÇÔ§çÈ ÁÅªç¶ Ôé, î¯àð ÃÅÂÆÕñ Óå¶ Â¶.Õ¶. DG õðÆç Õ¶ ê¿æ ç¯ÖÆÁ» ù êÅð ì¹ñÅ ÇçÀ¹...Í ÕÆ ÁÇÜÔ¶ îé¹¾ÖåÅ ç¶ ç¯ÖÆ íÅôä, å¶ îÅð-ÕÅà ç¶ ÇìÁÅé çÅöä ñÂÆ ÔÆ çðìÅð ÃÅÇÔì ìäÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ? Ã. ÜÆ é¶ ÇÂÔÆ å» ÇÚåÅòéÆ Çç¾åÆ ÃÆ ÇÕ ÖÅóÕÈ ÕÅðòÅÂÆÁ» çÅ ìÔÅéÅ ìäÅ Õ¶ ÃðÕÅð Õ¯ÂÆ òÆ î§ç ÕÅðÅ Õð ÃÕçÆ þÍ ÁÇÜÔÅ î½ÕÅ éÅ ÇçÀ¹Í Çëð ÕÆ Ã. ÜÆ çÆ ÇñÖå Ã¾Ú ÃÅìå éÔÄ Ô¯ ðÔÆ? ì¶ôðîÆ çÆÁ» ÃÅðÆÁ» Ô¾ç» êÅð Õð Õ¶ À¹ç¯Õ¶ (Áå¶ Ö¿â¶èÅð) é¶ êÆñÆ ê¾åðÕÅðÆ çÅ ÃìÈå Çç§ÇçÁ», éÄòÆÁ» ÇéòÅä» Ã¾í êÅð Õð ñÂÆÁ» ÔéÍ Ö¿â¶èÅð ç¶ êÇÔñ¶ ê¿é¶ Óå¶ ÇñÇÖÁÅ þ- ÒÒÕÅñÆÁ» ÇñÖå» òÅñÅ ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ ê¿æ ÓÚ¯º ÖÅðÜÓÓ (î¹¾Ö ê¿éÅ Á×Ãå @C) Ã. ÜÆ ìÅð¶ Áå¶ À¹Ã ç¶ ÔîÅÇÂåÆÁ» ìÅð¶ ñ¶ÖÕ ç¶ êðòÚé Ã¹ä¯ -ÒÒî¶ðÆ ë¾å¯ ç¶ ïÅð, Ç×¾çó å¶ ìÇØÁÅóÍÓÓ ìÅéÆ ê¿æ çÅ îÔÅé ÇÃè»å ØÅóÅ, Õ¹ðÆåÆÁ» ù Ü󷯺 À¹ÖÅó ç¶ä ñÂÆ å¾åêð, êÅÖ¿âÆ â¶ð¶çÅð» çÆ éÄçð ÔðÅî Õð ç¶ä òÅñÅ ï¯èÅ, Ç×¾çó é÷ð ÁÅÇÂÁÅ þ Áå¶ À¹Ã ç¶ ÃÅæÆ ìÇØÁÅó ÁÅÇçÕ...Í î¶ðÆ Õñî Ô¹ä å¾Õ ð¹ÕçÆ ðÔÆ ÃÆ êð À¹ç¯Õ¶ é¶ Õñ¶Ü¶ Çò¾Ú åÆð îÅð Õ¶ îËù ì¶-ÕÅìÈ Õð Çç¾åÅ þ å¶ ñË ÁÅêäÆÁ» ÕðåÈå» Ã¹ä ñË ÇèÁÅé éÅñ- ÒÒâÅ. (?) À¹ç¯Õ¶ åȧ À¹é·» çÅ à¹Õó¶ Ú¾à ìä Ç×ÁÅ þº, ÇÜé·» ê¿æ ù Ö¶ðȧ Ö¶ðȧ Õðé Çò¾Ú Õ¯ÂÆ ÕÃð ìÅÕÆ éÔÄ Û¾âÆÍ ÁÅêäÆ òÖðÆ ðÇÔå îÇðÁÅçÅ ìäÅÂÆÍ ÁÅêäÆÁ» ÇÕåÅì» Çò¾Ú ì¶ ÇÃð êËð ç¶ òÜéÆ ë¾Õó å¯ñ¶Í ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú ÞÈá ò§ÇâÁÅ ÜÅ ÇðÔÅ þ ÇÕ àÕÃÅñ ìÅìÅ çÆê ÇÃ§Ø å¯º Ú¾ñÆ þÍ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø (àÕÃÅñÆ) çÆ ÇñÖå ÒÒ×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓÓ, Çò¾Ú ì§ÃÅòñÆ ç¾Ã ðÔÆ þ ÇÕ àÕÃÅñ íÅÂÆ îéÆ ÇÃ§Ø å¯º Ú¾ñÆ þÍ Ü篺 ÇÕ ÇÂÔ òÆ ÃðÅÃð ×ê¯óÅ þ, ÇÕªÇÕ ÇÕö ê¹ðÅåé ÇÃ¾Ö ×z§æ ÇòÚ àÕÃÅñ çÅ Ç÷Õð å¾Õ éÔÄ þÍ ×¹ðìÅäÆ êÅá çðôé ÇÕåÅì ç¶ ê¿éÅ BEC Óå¶ ÒÒÕðåÅðê¹ðÆ ìÆó Çò¾Ú ê¿çð» ý 寺 ò¾è öñåÆÁ» ÔéÓÓ, ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÇÕ¾âÅ ò¾âÅ êÅê ÕÆåÅ þ àÕÃÅñÆÁ» é¶Í å¶ðÆ ÇêÁÅðÆ àÕÃÅñ ìÆìÆÁ» ù ÕçÆ ìðÅìð çðÜÅ éÔÄ Çç§çÆÍ ×¹ðÈ Ô¹Õî» çÅ ÇþèÅ ÇéðÅçð Õð ðÔÆ þÍ ÇÂÔÆ àÕÃÅñ ê¿çð» ÃÅñ å¾Õ, ÁÕÅñ åõå ã¹ÔÅ Õ¶ ìäÅÀ¹ä çÆ ÒÒÕÅð 177

178

öòÅ ç¶ éÅî Ô¶áÓÓ Õð¯ó» ð¹ê¶ ç×å 寺 ÇÂվᶠÕð Õ¶, âÕÅð ×ÂÆ, ÇÜà çÅ Õ¯ÂÆ ÇÔÃÅì éÔÄ Çç¾åÅ Ç×ÁÅ, ô¯zîäÆ Õî¶àÆ ùÍ ÇÂö àÕÃÅñ ç¶ êó·Å¶ å¯å¶ õÅñÃÅ ê¿æ ñò-Õ¹ô çÆ Á½ñÅç ÕÇÔä çÅ ì¾Üð êÅê Õðç¶ ðåÆ ôðîÃÅð éÔÄ Ô¹§ç¶Í ÇÂö àÕÃÅñ ç¶ ×z§æ» Çò¾Ú, ÇÔ§çÈ ç¶òÆ ç¶òÇåÁ» çÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ì¶ô¹îÅð ÇñÖÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ ÇÜé·» éÅñ ç×å ù ×¹îðÅÔ ÕÆåÅ Ü»çÅ þÍ ÇÂö àÕÃÅñ çÅ Ú½èò» î¹ÖÆ (î˺ Çé¾ÜÆ å½ð Óå¶ íÅÂÆ ÜðéËñ çÅ ÃÇåÕÅð ÕðçÅ Ô» êð å¹ÃÄ À¹Ã çÅ ÁêîÅé Õð ðÔ¶ Ô¯) ÇÂö àÕÃÅñ ç¶ Ú½èðÆÁ» é¶ Õ¶.êÆ.ÁËÃ. Ç×¾ñ Çþֻ ç¶ ò¾â¶ ÕÅåñ ù, îÇÔå¶ Ú½Õ ×¹ðçòÅðÅ ×¹ðçðôé êzÕÅô ÇòÖ¶ þç Õ¶ êzçÃÅ ÕÆåÆÍ ÇÃð¯ê¶ Çç¾å¶, ç¹¾è òÆ ÛÕÅÇÂÁÅ, ÇÂÔÆ ÇÕðçÅð þ éÅ àÕÃÅñ çÅ? å¶ À¹é·» ç¶ à¹ÕÇóÁ» Óå¶ êñä òÅñ¶, ò¾â¶ ÖÅóÕÈ å¶ ê¾Õ¶ ÇÃ¾Ö ÃÕÅñð ÜÆúÍ å¶ð¶ ÁÅêä¶ ÇòÁÅÔ Çò¾Ú ôðÅì çÆÁ» ê¶àÆÁ» çÆ Öêå éÔÄ Ô¯ÂÆ? Á§ÇîzåÃð ç¶ êËñ¶Ã Çò¾Ú çÅÜ ñËäÅ éÔÄ ÕÆåÅ Ç×ÁÅ? ×¹ðîÇå çÆÁ» è¾ÜÆÁ» éÔÄ À¹âÅÂÆÁ» ×ÂÆÁ»? ÇÕðêÅ Õð Õ¶ ܶ ìÇÔà ÕðéÅ ÚÅÔ¹§çÅ ÔÆ Ô¯ò¶º, å» ÇñÖå» ç¶ çÅÇÂð¶ Çò¾Ú ð¾ÇÖÁÅ ÜÅò¶Í ôìçÅòñÆ ÃÇíÁÕ òðåÆ ÜÅò¶Í å¾æ» ù å¯ó îð¯ó Õ¶ öñå ð§×ä éÅ ÇçåÆ ÜÅò¶Í ÇñÖä 寺 êÇÔñ» Ã. ÜÆ çÆÁ» ÇñÖå» ù ÇÂ¾Õ òÅðÆ Ú§×Æ åð·» êó· ñËäÅ, ÇìÔåð ðÔ¶×ÅÍ Çìé» êó·¶ ÞÈᶠÇÂñ÷Åî ñÅÀ¹ä¶ ÇÂéÃÅéÆÁå éÔÄ þ, éÅ ÔÆ ÇþÖÆ þÍ ÇÂÔ ÃÅÇÔåÕ ì¶ÂÆîÅéÆ þ, ÇízôàÅÚÅð þÍ ÁÅà ÕðçÅ Ô» קíÆðåÅ éÅñ ÇòÚÅð Õð Õ¶ ÔÆ Á¾×¯º ÇñÖ¯×¶Í Ô» àÕÃÅñ ò¾ñ¯º ÇñÇÖÁÅ å¶ ì¯ÇñÁÅ ÕÈó êzÚÅð åËù ÇÕà ÕÅðé é÷ð éÔƺ ÁÅÇÂÁÅ? À¹é·» çÆÁ» ê¹ÃåÕ» çÆ ò§é×Æ ê¶Ü é§ìð îÅðÕ Õð Õ¶ í¶Ü ÇðÔÅ Ô»Í ×¹ðìÅäÆ êÅá çðôé ê¹ÃåÕ òÆ êó· ñËäÆ ÷ðÈðÍ ôËåÅéÆ Õ¹øð çÆ å¾ÕóÆ ñË Õ¶ ÇÂ¾Õ Ô¯ð ôËåÅéÆ ðÈÔ Ã. ÜÆ Çòð¹¾è ôËåÅéÆ øåò¶ ÜÅðÆ Õðé ç¶ ðÅÔ êË ×ÂÆ þÍ À¹Ô þ ùÖêzÆå ÇÃ§Ø À¹ç¯Õ¶... è§é ÇþÖÆ è§é ÇòçòåÅ...? ÕñÆ Á§çÇð éÅéÕÅ ÇܧéÅ çÅ ÁÀ¹åÅð¨ ê¹å ÇÜé¹ðÅ èÆ ÇÜ鹧ðÆ Ü¯ðÈ ÇܧéÅ çÅ ÇÃÕçÅ𹨠(EEF) @@@ 179

180

Á§ÇåÕÅ A.

çêðçÅÂÆ êzäÅñÆ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ò¾ñ¯º ÇñÖÆÁ» ê¹ÃåÕ» ù, îÇÔå¶ òÅñÅ (ÁÖ½åÆ çîçîÆ àÕÃÅñ) â¶ðÅ ñ×ÅåÅð ÛÅê Õ¶ ò¶ÚçÅ ÁÅ ÇðÔÅ þÍ ÇÜò¶º ÇÂÔ ñ¯Õ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ÒîÔÅéÓ Üæ¶ì§çÆ ×ðçÅé ðÔ¶ Ôé, ÇÂé·» ù îÔÅéåÅ òÅñ¶ Õ§î Õðé¶ ÚÅÔÆç¶ ÃÆÍ Ü篺 ÇÕ òâ¶ð¶ ÕÅðÜ Õðé çÆ æÅò¶º, ÁÅêä¶ êzÚÅð ÃÅèé» ç¹ÁÅðÅ ÇÂé·» ñ¯Õ» é¶ ÇÃ¾è¶ ÃÅè¶ ÇÃ¾Ö îÅÂÆ íÅÂÆ ù, ìzÅÔîäÆ ÖÅð¶ ÃÅ×ð Çò¾Ú â¯ÇìÁÅ þÍ ÃÅð¶ åð·» ç¶ ìzÅÔîäÆ ÕðîÕ»â Çþֻ Çò¾Ú êzÚñå Õð Çç¾å¶ ×Â¶Í ×¹ðìÅäÆ çÅ Ô¹Õî Õ¹¾Þ Ô¯ð Á×òÅÂÆ ÕðçÅ þÍ ÇÂé·» çÆÁ» ÇÕåÅì» å¶ ì¹ñÅð¶ ×¹ðìÅäÆ ÁÃÈñ» 寺 À¹ñà êzÚÅð Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÇÜò¶º ìzÅÔîä» é¶ êzÚÅð ç¶ ÷¯ð ê¾æð çÆÁ» îÈðåÆÁ» çÆ Òí×òÅéÓ ÁÅÖ Õ¶ ñ¯Õ» 寺 êÈÜÅ ÕðòÅÂÆ, îÅÇÂÁÅ ìà¯ðÆ å¶ Áêä¶ Ã¶òÕ» ù ÃçÆÁ» 寺 Õ¹ðÅÔ¶ êÅÇÂÁÅ À¹Ô Ô¹ä Ü¾× ÜÅÇÔð Ô¯ä ñ¾× ÇêÁÅ þÍ ÇÂö åð·» ÇÂé·» â¶ð¶çÅð» é¶ Çé¾å Ççé ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú, Çéðîñ ì¹¾è ÜÇ×ÁÅÃÈÁ» Ãéî¹¾Ö, ÞÈá ì¯ñä 寺 Õç¶ ôðî éÔÄ ÕÆåÆÍ ÃÅðÆÁ» ÇñÖå» çÅ ÜòÅì ç¶ä ñ×ƶ å» ÕÂÆ ÇÕåÅì» ÇñÖÆÁ» ÜÅ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ÁÅÀ¹ Õ¹¾Þ Õ¹ ÒêÔÅóÓ ÇܾⶠÞÈá» ç¶ çðôé ÕðÆÂ¶Í î¶ð¶ Õ¯ñ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ò¾ñ¯º ÇñÖÆ Ò×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓ AIFI çÆ ÁËâÆôé î½ÜÈç þÍ À¹Ã ÇÕåÅì ç¶ ê¿éÅ é§. BEC Óå¶ ÇÂé·» é¶ ÁÅêäÆ Ã§êðçÅÂÆ êzäÅñÆ çÅ Õ¹ðÃÆéÅîÅ Çç¾åÅ þÍ çÈÜÆ ê¹ÃåÕ ÇÂö Ç×. çÆ ÇñÖÆ Ô¯ÂÆ ÒÃzÆ ×¹ðî¹Ö êzÕÅôÓ (êÇÔñÆ ÛÅê AIFI, çÈÜÆ ÛÅê AIIG) Çò¾Ú òÆ ÁÅêä¶ â¶ð¶ çÅ Õ¹ðÃÆéÅîÅ Çç¾åÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ êÇÔñÅ ÒòÜéÆ ÞÈáÓ ÇÂé·» é¶ ÇñÇÖÁÅ þ, ÇÕ ÃÅâÅ â¶ðÅ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ é¶ ÃæÅêå ÕÆåÅ þÍ çÃî êÅÇåôÅÔ é¶ â¶ð¶çÅð, çå ÃÅè çÇéÁÅÃÆ, ܯ×Æ, ÀÈÚ éÆÚ, ÜÅå êÅå ÁÅÇç ç¶ ÃÅð¶ òÖð¶ò¶º õåî Õð Õ¶ ÒÇéðîñ ê§æ Ü» õÅñÃÅÓ ìäÅÇÂÁÅ þÍ Á¾â¯ Á¾â â¶ð¶ ìäÅ Õ¶ ÁÅêäÆ ÒãÅÂÆ êÅ ÇÖÚóÆÓ Çð§éä çÆ ÇÂÜÅ÷å éÔÄ Çç¾åÆÍ Çëð ÇÕö ÇÂ¾Õ òÆ ê¹ðÅåé Ãð¯å ×z§æ Çò¾Ú àÕÃÅñ çÅ Ç÷Õð å¾Õ éÔÄ þÍ ÃÅðÆ Ã§×, ôðî ñÅÔ Õ¶, ÇÂÔ ÇñÇÖÁÅ Áå¶ ì¯ÇñÁÅ Ç×ÁÅ þ 181

182

ÇÕ àÕÃÅñ ÒÃÆéÅ-ì-ÃÆéÅÓ ÚñçÆ þÍ íÅò ÇÕ ÃÅð¶ ê¿æ ù îÅä ÃÇåÕÅð å¶ ÁÇèÕÅð éÅ ç¶ Õ¶, Ò×¹êå ðÈê Çò¾Ú Õ§éÅ ìÅàÆ Õ¹ððÓ ÁÅÖ Õ¶ ÇÂé·» ù àÕÃÅñ ÚñÅÀ¹ä çÆ ÇÂÜÅ÷å ç¶ ×¶? ÇêÛñ¶ ¦î¶ Ã 寺 ÇÂÔ ÞÈá, õÈì òÇèÁÅ, êzë¹¾ñå Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ, â¶ð¶çÅð ÃÅè Áå¶ ÒÇòçòÅéÓ ÃÅð¶ ÔÆ ÇÂà չëð ù Á§Çîzå ÜÅä Õ¶ êzòÅé Õð ðÔ¶ ÔéÍ Ãׯº ÇÕ§é¶ ÃÅð¶ Ö¹ç×ð÷ êz¯øËÃð ÇÂé·» ç¶ ç¹§î Û¾ñ¶ ìä Õ¶ ÞÈá À¹µå¶ Ã¾Ú ç¶ Ú¯ñ¶ êÅÀ¹ä çÆ ÇÔîÅÕå Õðç¶ ðÔ¶Í ÜìÅéÆ ÕñÅîÆ Ü¯ ÞÈá ì¯ÇñÁÅ Ç×ÁÅ þ, À¹Ã çÅ å¶ Á§å êÅðÅòÅð ÔÆ Õ¯ÂÆ éÔÄÍ ÇÂæ¶ ÇÂé·» òñ¯º ÛÅÇêÁÅ Ç×ÁÅ Õ¹ðÃÆéÅîÅ ÔÆ Ü¶ ÇèÁÅé éÅñ êó· ñÂƶ, Ã¾Ú ÞÈá çÅ Þ¾à ÇéåÅðÅ Ô¯ ÜÅò¶×ÅÍ Á¾×¶ ÃzÆ ×¹ðî¹¾Ö êzÕÅô ÇòÚñÅ Õ¹ðÃÆéÅîÅ Áå¶ ×¹ðìÅäÆ êÅá çðôé òÅñÅ Õ¹ðÃÆéÅîÅ ÇèÁÅé éÅñ êó·¯Í ÇÜé·» Á¾õð», ôìç» ç¹ÁÅñ¶ ضðÅ òÅÇÔÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þ, À¹é·» çÅ ÇîñÅé çÈܶ Õ¹ðÃÆéÅî¶ éÅñ Õð Õ¶ ò¶Ö¯Í Ú½ç» òÖð¶ò¶º ÃÅø é÷ð ÁÅÀ¹ä×¶Í ÇÂÔ ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆÓ Â¶éÅ òÆ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ êÇÔñÆÁ» ÇÕåÅì» Çò¾Ú ÁÃƺ ÕÆ ÇñÖ ü¾Õ¶ Ô» å¶ çÈÜÆ Çò¾Ú À¹Ã 寺 ÇòêðÆå ÇÕª ÇñÖ ðÔ¶ Ô»?

183

184

Á§ÇåÕÅ B.

×¹ðìÅäÆ åðåÆì å¯óé çÅ ì¾Üð êÅê À¹ºÜ å» àÕÃÅñƶ â¶ð¶çÅð» é¶ ÁäÇ×äå êÅê Õðî ÕÆå¶ ÔéÍ êð Òçåê¹ä¶Ó çÅ ÔÀÈÁÅ ÇòÖÅ Õ¶ ÇÂÔ ñ¯Õ, Òçå ÕÅ Çé§çÕ îÔ» ÔÇåÁÅðÅÓ, çÅ çÇÔñ êÅ Çç§ç¶ ÃéÍ êÂÆ Õ¯ÂÆ ÇòÁÕåÆ ÒçåÓ ç¶ ×¹éÅÔ òÆ é§×¶ éÅ Õð¶Í ¦î¶ Ã å¾Õ ÇÂé·» çÆ ÇÂÔ ÒÇ×¾çó Çç×ÆÓ Õ§î ÕðçÆ ×ÂÆÍ Ô½ñÆ Ô½ñÆ ×¹ðìÅäÆ êó·é òÅÇñÁ» ù Ô½ÃñÅ ÇîÇñÁÅ ÇÕ îéÅ Ã¾Ú ù Ã¾Ú ÕÇÔäÅ ÕÅÔçÆ Çé§çÅ þ? Ü篺 ×¹ðìÅäÆ Çò¾Ú Ôð åð·» ç¶ êÖ¿â» ç¶ ìÖƶ À¹è¶ó¶ ׶ ÔéÍ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì é¶ ÇÕö êÖ¿âÆ ÃÅè ù éÔÄ ìõÇôÁÅÍ å» ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÚÅéä Çò¾Ú ÃÅù âð ÕÅÔçÅ? ܶ ÁÃÄ ÞÈᶠÇÂñ÷Åî ñÅ Õ¶ ÇÕö ÃðÆø ÁÅçîÆ ù ìçéÅî Õðƶ åç ì¹ðÆ ×¾ñ þÍ êÖ¿âÆ ù êÖ¿âÆ, á¾× ù á¾×, Ú¯ð ù Ú¯ð ÕÇÔäÅ Õ¯ÂÆ ì¹ðÅÂÆ éÔÄ þÍ Ü¯ ÇòÁÕåÆ èÅðîÕ êÇÔðÅòÅ èÅðé Õð Õ¶, ÁÅî ñ¯Õ» çÆ «¾à Öùà Õð¶, Õ¹ðÅÔ¶ êÅò¶, À¹Ã çÅ Çòð¯è ÕðéÅ îé¹¾ÖåÅ çÅ íñÅ þÍ ÇÂé·» àÕÃÅñÆ ÃÅè à¯ÇñÁ» é¶, êÇÔñ» ܯ ÕÆåŠï ÕÆåÅ, B@@E ÇòÚ ×¹ðìÅäÆ êÅá çÆÁ» ÃÆ.âÆ÷ ÇðÕÅðâ ÕðòÅ Õ¶ ò§âÆÁ» ò¶ÚÆÁ»Í ÇÜà Çò¾Ú À¹ÚÅðä çÆÁ» öñåÆÁ» å» Ôé ÔÆ ÃéÍ Ãׯº êÈð¶ ôìç ÔÆ öÅÇÂì Õð Çç¾å¶Í ÁõìÅð» Çò¾Ú õÈì ð½ñÅ ÇêÁÅÍ ÇÂé·» é¶ å» î¹ÁÅøÆ éÅ î§×Æ éÅ Üæ¶çÅð» é¶ Õ¯ÂÆ Ã÷Å Çç¾åÆÍ Ô» ÇðÕÅðâ Õðé òÅñÆ Õ§êéÆ àÆ.ÃÆðÆ÷ ç¶ îÅñÕ é¶ î¹ÁÅøÆ î§× ñÂÆÍ Ç×. ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ò¾ñ¯º ÇñÖÆ ÒÃzÆ ×¹ðî¹Ö êzÕÅôÓ ÇÕåÅì çÆ íÈÇîÕÅ Çò¾Ú¯º ø¯à¯ À¹åÅðÅ éÅñ ç¶ ê¿é¶ Óå¶ ç¶ ÇðÔÅ Ô»Í ÇÜæ¶ å¹ÃÄ õ¹ç ò¶Ö ÃÕç¶ Ô¯ ÇÕ î§×ñÅ Úðé ù å¯ó Õ¶ ÇÕò¶º ìÅäÆ çÅ ÁêîÅé ÕÆåÅ Ç×ÁÅ þÍ ò¾âÆ â¹¾ìîðé òÅñÆ ×¾ñ ÇÂÔ ÔË ÇÕ ÃÅðÅ ê¿æ ØÈÕ öøñå çÆ éÄç Çò¾Ú ù¾åÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ Áå¶ À¹é·» ò¾ñ¯º æÅê¶ ÒÕÅö÷Æ ô¶ðÓ, ÁÖ½åÆ Üæ¶çÅð àÕÃÅñ Çòð¹¾è Õ¯ÂÆ ÕÅðòÅÂÆ éÔÄ Õðç¶Í ÇÂà çÅ îåñì Á§çðÖÅå¶ ÃÅðÆ Ú§âÅñ Ú½ÕóÆ ðñÆ ÇîñÆ þÍ ïÈéÆòðÇÃàÆ ç¶ ÒÇòçòÅé»Ó é¶ ñ×çË ÇÂé·» çÆÁ» ÇÕåÅì» ÕçÆ êó·ÆÁ» ÔÆ éÔÄÍ ÃzÆ ×¹ðÈ ×§zæ ÃÅÇÔì Çò¾Ú ÇÜæ¶ òÆ î§×ñÅ Úðé ÁÅÇÂÁÅ þ Ò×¹ð êzÃÅÇçÓ å¾Õ ÁÅÇÂÁÅ þÍ ÒÜê¹Ó ìÅäÆ çÅ éÅî þÍ ÒÜê¹Ó ç¶ Ö¾ì¶ Ã¾Ü¶ ç¯ ç¯ â§âÆÁ» 185

186

ñ¾×ÆÁ» Ô¯ÂÆÁ» ÔéÍ ÇÂé·» í¾çð ê¹ðô» é¶ Üê¹ ç¶ Ö¾ì¶ êÅö 寺 ç¯ò¶º â§âÆÁ» À¹âÅ Çç¾åÆÁ»Í åÅÇÕ Ô½ñÆ Ô½ñÆ ÇÂà ù î§×ñ çÅ ÇÔ¾ÃÅ ìäÅÇÂÁÅ ÜÅ ÃÕ¶Í Üê¹ ç¹ÁÅñ¶ ÇÜæ¶ ÚÕð òÅÇÔÁÅ Ç×ÁÅ þ ÇÂÔ ÃÔÆ æ» çÆ ÇéôÅé ç¶ÔÆ Õðé òÅÃå¶ ñ¶ÖÕ é¶ ñÅÇÂÁÅ þÍ â§âÆÁ» òÅñÅ Ã¾Ú å¹ÃÄ õ¹ç ò¶Ö ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÃ¾Ö ê¿æ éÅñ Ãì§èå Ôð Û¯àÅ ò¾âÅ ÇòÁÕåÆ ÜÅäçÅ þ ÇÕ Òî§×ñÅ ÚðéÓ ×¹ð êzÃÅÇç å¾Õ þÍ ÇÂà 寺 ìÅÁç ç¯ â§âÆÁ» ÔéÍ î§×ñÅ Úðé 寺 ò¾ÖðÅ Õð Õ¶ Ô¶áñ¶ êÅö ÒÜê¹Ó ÇñÇÖÁÅ þÍ ê¿æ ç¶ î¹ÖÆÁ» ù Òâ§× àêÅÀÈÓ éÆåÆ ÇåÁÅ× Õ¶, ìÅäÆ çÆ åðåÆì å¯óé òÅÇñÁ» ìÅð¶ קíÆðåÅ éÅñ ïÚäÅ ìäçÅ þÍ ÇÜà îÔÅé ×¹ðÈ é¶ ìÅäÆ ù çêÅçé ÕðÇçÁ» ÁåÆ À¹åî åðåÆì Çç¾åÆÍ ×¹ðÈ ìõôÆ ñÅÂÆé ù ÇåÁÅ× Õ¶, ÁÅêäÆ Ô¯ÛÆ ÁÕñ î¹åÅìÕ ìÅäÆ ÛÅê Õ¶ ò§âäÆ, ì¾Üð êÅê éÔÄ å» Ô¯ð ÕÆ þ? Á¾×¶ ÇÜæ¶ Ãñ¯Õ ÒÁÅÇç ÃüÓ òÅñÅ, õåî Ô¹§çÅ þ, À¹Ã ç¶ éÅñ ÒòÅÇÔ×¹ðÈÓ ÇñÖ èÇðÁÅÍ ÃÅð¶ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì Çò¾Ú î§×ñ 寺 î×𯺠ÇÕå¶ òÅÇÔ×¹ðÈ ÇñÇÖÁÅ éÔÄ Çîñ¶×ÅÍ ×¹ðÈ ÁðÜé ÃÅÇÔì ù ÃîÞ éÅ ÁÅÂÆ ÇÕ ÇÂà ìÅäÆ ù ÇÕà ÇìèÆ éÅñ ÇñÖäÅ þ? àÕÃÅñ òÅñ¶ ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé éÅñ¯º òÆ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ò¾è ÇÃÁÅä¶ î§é ìËᶠÔéÍ çû êÅÇåôÅÔÆÁ» çÆ Ü¯å, ôìç ×¹ðÈ å¶ ôð¶ÁÅî ÔîñÅ? ê¿æ ç¶ Ú½èðÆ å¶ Ã§å×ÆðÆ ç¶ Ú¯ñ¶ êÅÂÆ Çëðç¶ ñ¯Õ, ÇÂà êÅê Õðî Çòð¹è ÇÂ¾Õ Á¾Öð å¾Õ éÔÄ ì¯ñç¶Í Ãׯº ÇÂé·» ç¶ ÇÂվỠÇò¾Ú ÜÅ Õ¶, ÞÈáÆ êzô§ÃÅ ç¶ êÈñ ì§é· ÁÅªç¶ ÔéÍ ÁÅêäÆ îéî¾å ù ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ ç¶ îÈ§Ô Çò¾Ú êÅÂÆ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ Ü¶ÔóÆÁ» ×¾ñ» ×¹ðÈ ÜÆ é¶ Õç¶ éÔÄ ÁÅÖÆÁ»Í Çìé» ÃìÈå» å¯º ÇÔ¾Õ ç¶ åÅä À¹Ô þí ×¹ðÈ éÅñ ܯó Õ¶, ê¿æ ù ×¹îðÅÔ ÕðÔÆ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂö ê¿é¶ ç¶ Ô¶áñ¶ ÇԾö Çò¾Ú ÇéôÅé» ÇòÚÕÅð êó·¯-ÁÖ¶ é»ç¶ó çÅ é»À¹º ÒÃÇåï¹×  ׯÇì§ç é×ðÆ æÅÍÓ éÅ ÕçÆ ÃÇåï¹× Ô¯ÇÂÁÅ éÅ ÕçÆ À¹æ¶ êÇÔñ» ׯÇì§ç é×ðÆ ÃÆÍ ÁÇÜÔ¶ Ô÷Åð ÞÈá àÕÃÅñ òÅÇñÁ» ÇñÖ Õ¶, å¶ ì¯ñ Õ¶ êÇÔñ» êzÚÅð¶ Ôé, å¶ Á¾×¯º êzÚÅð ðÔ¶ ÔéÍ (é¯à- Òî§×ñ Ü» î§åðÓ ìÅð¶ ÇòÃæÅð éÅñ Ô¯ð ÜÅäÕÅðÆ ñËäÆ ÚÅÔ¯ å» î¶ðÆ ÇÕåÅì Òèðî ç¶ é» Óå¶Ó êó·é çÆ Ö¶Úñ Õð¯ ÜÆÍ)

Á§ÇåÕÅ C. 187

àÕÃÅñÆÁ» çÅ ×¹ðÈ ìÇÚ¾åð éÅàÕ? ÁÅî ÔÅñå» Çò¾Ú ÇÂÔ ÇÃðñ¶Ö ÕÂÆÁ» ù ì¶ÚËéÆ êËçÅ Õð¶×ÅÍ ÁÃñÆÁå ÇÂÔ¯ ÔÆ þÍ îÇÔå¶ Ú½ºÕ àÕÃÅñ ç¶ ×¹ðçòÅð¶ ìÔ¹å ñ¯Õ ÁÅªç¶ Ü»ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÕÂÆ òÅðÆ ò¾â¶ ò¾â¶ ÇÂÕ¾á òÆ îÇÔå¶ Ô¹§ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÁÅêä¶ ÁÅê ù ê¿æ çÅ îÔ» ê¹ÜÅðÆ (ÁÖ½åÆ Üæ¶çÅð) î§éä òÅñ¶ òÆ À¹æ¶ Ü»ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ×¹ðçòÅðÅ Õî¶àÆÁ» ç¶ êzèÅé, ÃÕ¾åð òÆ Ü»ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ÕÅñÜ» ïÈéÆòðÇÃàÆÁ» ÇòÚñ¶ À¹ÚÆÁ» Õ¹ðÃÆÁ» çÅ Çé¾Ø îÅä ðÔ¶ ÒÇòçòÅéÓ òÆ À¹æ¶ Ü»ç¶ ðÔ¶ ÔéÍ Òçå ìzÔî Ç×ÁÅéÆÓ àÕÃÅñ òÅÇñÁ» ù Çîñç¶ ðÔ¶ ÔéÍ ò¾â¶ ðÅÜéÆåÕ ÁÔ¹ÇçÁ» òÅñ¶ òÆ À¹æ¶ çðôé Õðé Ü»ç¶ ðÔ¶ Ôé êð ÔŶ ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ! å¹ÔÅⶠìðÅìð ÒÕ§Üð ÕÇòåÅò»Ó òÅñ¶ ×z§æ ù ò¶Ö Õ¶ òÆ ÇÕö ÒÃÈðî¶Ó 鶶 å¹ÔÅâ¶ Ô¾Õ Çò¾Ú ÁÅòÅ÷ 칦ç éÅ ÕÆåÆÍ ÒÕ§Üð ÕÇòåÅò»Ó Çòð¹¾è ÇÂ¾Õ Á¾Öð ܹìÅ鯺 éÅ Õ¾ÇãÁÅÍ ç¯ò» ×z§æ» ù î¾æ¶ à¶Õ¶ Ü»ç¶ ðÔ¶Í Çþֻ ù çÃî ×¹ðÈ é¶, Ǿկ ×¹ðÈ ç¶ ñó ñÅÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÂé·» â¶ð¶çÅð ÃÅè» é¶ ÁôñÆñ ÕÇòåÅò» òÅñÅ ê¯æÅ, ôìç ×¹ðÈ ç¶ ìðÅìð ÇàÕÅ Çç¾åÅÍ À¹Ã çÆ ÒÕæÅÓ Õðé ñ¾× êÂ¶Í À¹Ã ç¶ ÁÖ¿â êÅá Õðé ñ¾× êÂ¶Í Õ¯ÂÆ ô¾Õ Ô¯ò¶ å» éÅñ ø¯à¯ À¹åÅðÅ ç¶ ÇðÔÅ Ô»Í Ü¯ ÇÂé·» çÆ ÇÕåÅì ×¹ðìÅäÆ êÅá çðôé ç¶ ê¿éÅ é§. B@@ 寺 ñÂÆ ×ÂÆ þÍ ÇÂé·» â¶ð¶çÅð» ù ìÇÚ¾åð éÅàÕ ×z§æ, ×¹ðÈ ç¶ ìðÅìð ÔÆ éÔÄ ðÇÖÁÅÍ À¹Ã Çò¾Ú¯º à¯àÕ¶ ñË Õ¶, ÇÃ¾Ö ê¿æ çÅ Çéå ÁêîÅé Õðç¶ ÔéÍ ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé çÆ å½ÔÆé Õðç¶ ÔéÍ Ü¯ Õ¯ÂÆ æ¯óÅ ÇܧéÅ Çòð¯è ÕðçÅ òÆ ÃÆ å» À¹Ã ù ñÅáÆ ×¯ñÆ çÆ çÇÔôå ç¹ÁÅðÅ ü¾ê ÕðòÅ Çç¾åÅ Ü»çÅ ÃÆÍ àÕÃÅñ ç¶ ìÅÕÆ î¹ÖÆ å» ñ×ê× ÒÃÅèÓ ÔÆ ÃéÍ êð Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø å¶ Ç×ÁÅéÆ ÜðéËñ ÇçØ, ìó¶ ìÔÅçð å¶ Çéâ¾ð Ô¯äÅ êzÚÅÇðÁÅ Ç×ÁÅ þÍ ÇÂÔ ç¯ò¶º òÆ ìÇÚ¾åð éÅàÕ ù î¾æÅ à¶Õç¶ ðÔ¶Í ÁÅêä¶ Ã¶òÕ» 寺 î¾æÅ ÇàÕòÅÀ¹ºç¶ ðÔ¶Í ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ÜÆ ç¶ ìðÅìð Á¾Ü å¾Õ ìÇÚ¾åð éÅàÕ ð¾ÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ, ò¶ÇÖÁÅ ÜÅ ÃÕçÅ þÍ Ü¯ ø¯à¯ ÕÅêÆ òÅñÅ ê¿éÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅ þ, ÇÂà Çò¾Ú ÇéÃÅé òÅñ¶ Á¾Öð ò¶Ö ñËËä¶, ÇÜæ¶ ÒçÃî ×¹ðÈ ×z§æÓ ÃÅø ÇñÇÖÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÕÆ ÁÇÜÔ¶ îéî¹ÖÆ Õ§î Õðé ñÂÆ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø é¶ ÒàÕÃÅñÓ ÚñÅÂÆ ÃÆ? ÕÆ ÇÂÔ ôìç ×¹ðÈ çÅ ÁêîÅé éÔÄ þ? 188

Á§ÇåÕÅ D.

Ôá ÇÕÇðÁÅò» å¶ î§åð ÜÅê ×¹ðìÅäÆ Çò¾Ú Òî§åð ÜÅêÓ Ü» Ú½Õó¶ îÅð Õ¶, Á¾Ö» ì§ç Õð Õ¶ ÒÇÃîðéÓ çÆ îÅéåÅ éÔÄ þÍ ÁÅêä¶ ÜÆòé ù ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÁÃÈñ» î¹åÅìÕ ÚñÅÀ¹çÅ ÔÆ ÁÃñÆ ÇÃîðé þÍ îé¹¾Ö ù ÇÜæ¶ ÇÕå¶ Õ§î Õðñ çÅ î½ÕÅ Çîñ¶, å篺 êÈðÆ ÇçÁÅéåçÅðÆ éÅñ ÁÅêäÆ Ç÷§î¶òÅðÆ ÇéíÅò¶Í ÇòÕÅð» 寺 ìÚ¶, ×¹ä» ù èÅðé Õð¶Í ÜÆòé ç¶ Ôð êÇÔñÈ Çò¾Ú¯º ×¹ðîÇå êz×à Ô¯ò¶ å¶ Ãí çÅ íñÅ Õð¶ÍÇìéÅ ÃîᶠÇòÚÅð¶ î§åð ÜÅêÅ é¶ å» êÇÔñ» Õ¹¾Þ çòÅÇðÁÅ þ, éÅ Á¾×¯º Õ¹¾Þ çòÅðéÅ þÍ êð ÇÂé·» ÃÅè à¯ÇñÁ» é¶ ìÔ¹ Ç×äåÆ ÃîÅÜ ù ÒÇÃîðé ÜÅêÓ òÅñ¶ Ú¾ÕðÇòÀ¹ Çò¾Ú ì¹ðÆ åð·» À¹ñÞÅ Çç¾åÅ þÍ ÁÅêä¶ â¶ð¶ ç¶ î¹ÖÆÁ» éÅñ ì¶Á§å ÞÈáÆÁ» ÕÔÅäÆÁ» ܯó Õ¶, êzÚÅðÆÁ» ÔéÍ ÁÅêä¶ â¶ð¶çÅðÅ ù Òí×åÆ åê¾ÇÃÁÅ, ÃðÆð ù ÕÃà ç¶äÅ í¹¾Ö¶ ðÇÔäÅ ÁÅÇçÓ ç¶ Ú¾Õð Çò¾Ú ÇêÁÅ ÇìÁÅé Õð Õ¶ ë¹¾ñ¶ éÔÄ ÃîŪç¶Í ÇÜò¶º ÇÂÔ ò¶Ôñó ÃÅè Üîð½ç çÅ ÇÕñ·Å Çܾå Õ¶ î¹ÇóÁÅ Ô¯ò¶Í Ã§Ø êÅó êÅó Õ¶ ñ¾Ö» òÅðÆ ÕÆå¶ ×¶ êÅá» ç¶ çî×ܶ îÅðé×¶Í ÇÜò¶º ÇÕå¶ Õ¹¾ê ð¯ÔÆó¶ ç¶ Ø¬ØÅð¶ Çò¾Ú ÁÇÔîçôÅÔ ÁìçÅñÆ éÅñ à¾Õð ñË Õ¶ î¹ÇóÁÅ Ô¯ò¶Í Ç×ÁÅéÆ Ã¹§çð ÇÃ§Ø ç¶ ÇêåÅ ìÅð¶ (ø¯à¯ À¹åÅð¶ ç¶ ÇéôÅé Çò¾Ú êó·¯) Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ ÇÃð¶ çÅ Õ¹ëð å¯ÇñÁÅ þÍ Ü¶ ÁÇÜÔÅ ÕÆåÅ ÔÆ þ å» ×¹ðìÅäÆ ÁÃÈñ» çÆ Ø¯ð À¹¦ØäÅ ÕÆåÆ ×ÂÆ þÍ ÁÖ¶ ÒÒÛ¾åÆ ñ¾Ö îÈñ î§åð ç¶ êÅá ÕÆå¶Í ÃòÅ ñ¾Ö Üê¹ÜÆ çÅ êÅá ÕÆåÅÍ Ã¹ÖîéÆ ÃÅÇÔì å¶ Çéåé¶î çÅ êÅá Ôð ð¯÷ ÇÂ¾Õ êËð ç¶ íÅð Öñ¯ Õ¶ Õðç¶...ÍÓÓ ÁÅÇç îÔÅðÅÜ (×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì) å¶ çÃî (çÃî ×z§æ) ìÅìÅ ÔðéÅî ÇÃ§Ø å¯º êó·¶Í ÁÖ¶ ×¹ðÈ éÅéÕ, ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ Ç×ÁÅéÆ Ã¹§çð ÇÃ§Ø ç¶ Á§× Ã§× ðÇÔ§ç¶ Ãé...Í òÅÔ î¶ð¶ ð¾ì ÜÆ òÅÔÍ ÞÈá ì¯ñäÅ Õ¯ÂÆ ÇÂé·» ñ¯Õ» 寺 ÇÃ¾Ö¶Í ×¹ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÁÇÜÔÆ â¶ð¶çÅðÆ ÚñÅÂÆ ÃÆ? ¶ÔÆ þ ÒÃÆéÅ ì ÃÆéÅÓ çŠþÚ?

189

Á§ÇåÕÅ E.

ÇÕåÅì çÅ êzÕÅôÕ Õ½ä? Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ Ü篺 ÁÅêäÆ ÇÕåÅì Ò×¹ðìÅäÆ êÅá çðôéÓ ÇñÖÆ å篺 ìÅÔðñ¶ ê¿é¶ Óå¶ íÅÂÆ ÜòÅÔð ÇÃ§Ø ÇÕðêÅñ ÇÃ§Ø Á§ÇîzåÃð òÅñ¶ ÛÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ø¯à¯ À¹åÅðÅ ÃÅÔîä¶ ò¶Ö ÃÕç¶ Ô¯ êð Á§çð ÜÅ Õ¶ ê¿éÅ é§. B@ Óå¶ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø õ¹ç êìñÆôð ìä ìËáÅÍ ÇÂà íÅÂÆ ù ÇÂÔ òÆ êåÅ éÔÄ ÇÕ ìÅÔð ÇÕö Ô¯ð çÅ éÅî ç¶ ÇðÔÅ Ô», å¶ Á§çð ÁÅêäÅÍ ÇÜæ¶ ÇÂÔ ã§× ÕÅùéÆ å½ð Óå¶ öñå þ, À¹æ¶ éÅñ ÔÆ ÇÂéÃÅéÆ ÁÃÈñ» ç¶ òÆ Çòð¹è þÍ Á×ñÆ ê¹ÃåÕ ÃzÆ ×¹ðî¹Ö êzÕÅô (å¶ Ô¯ð ê¹ÃåÕ») Çò¾Ú Ç×ÁÅéÆ Ã¹§çð ÇÃ§Ø ç¶ éÅî éÅñ ÒÃzÆîÅé, ê¿æ ðåé ìzÔîÇ×ÁÅéÆ, çåÓ ÁÅÇç çÆÁ» Áé¶Õ Çâ×ðÆÁ» ÁÅê¶ Ü¯ó ñÂÆÁ» ÔéÍ Ç×ÁÅéÆ Ã§¹çð ÇÃ§Ø å¶ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ù Õç¶ òÆ ÁÕÅñ åõå ò¾ñ¯º Ü» ôz¯îäÆ Õî¶àÆ òñ¯º Ü» ÇÕö ïÈéÆòðÇÃàÆ ò¾ñ¯º, Òê¿æ ðåñ å¶ ÇòÇçÁÅ îÅðå§âÓ òð׶ ÃéîÅé ÇõåÅì Õç¶ éÔÄ Çîñ¶Í êÈðÆ ãÆáåÅÂÆ éÅñ ÁÅê¶, ÁÅêä¶ éÅò» éÅñ ÕÂÆ Õ¹¾Þ ܯó ÇñÁÅÍ ÇÂà åð·» îéîÅéÆÁ» Ü» å¶ ì¾Ú¶ Õðç¶ Ôé Ü» êÅ×ñ îé¹¾Ö, Ü» Çëð Ô§ÕÅð éÅñ ÁÅëð¶ ԯ¶ ÇòÁÕåÆÍ ÇÂé·» ò¾ñ¯º êzÕÅôå ÇÕåÅì» Çò¾Ú Ü篺 êó·Æ¶ ÇÕ êzÕÅôÕ ÕÀ¹ä þ, å» ÇÂé·» çÆÁ» ìÚ×ÅéÆÁ» êó· Õ¶ ìç¯ìçÆ ×¹ðìÅäÆ çÆ ÇÂÔ ê¿×åÆ ÃÅÔîä¶ ÁÅ Öñ½ºçÆ þ ܯ ÇÂé·» ÒîÔ»ê¹ðÖ»Ó Óå¶ êÈðÆ ã¹ÕçÆ þ : Õ¹å¶ Ú§çé ñÅÂÆÁË íÆ Ã¯ Õ¹åÆ èÅ幨 ì¯ñŠܶ ÃîÞÅÂÆÁË êóÆÁÇÔ ÇÃÇîzå êÅᨠÁ§èÅ ÚÅéÇä ðÖÆÁË çÆò¶ ìñÇÔ êÚÅè ÚÀ¹ä¶ ùÇÂéÅ êÅÂÆÁË üÇä üÇä ÖÅòË ØÅù¨ ñ¯ÔÅ îÅðÇä êÅÂÆÁË ãþ é ԯǠÕêÅè éÅéÕ îÈðÖ Â¶ÇÔ ×¹ä ì¯ñ¶ ÃçÅ ÇòäÅè (ADC) ê¹ÃåÕ çÅ êzÕÅôÕ Õ½ä þ, êó· Õ¶ ò¶Ö¯ : ÒÃÚÖ¿â òÅÃÆ, çå Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ÜÆ õÅñÃÅ, Çí§âð» òÅÇñÁ» ç¶ À¹åðÅÇèÕÅðÆ, Ã¾Ú Ö¿â òÅÃÆ Ã§å Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ÜÆ õÅñÃÅ, ç¶ ÜÅéôÆé çå Ç×ÁÅéÆ 190

ÜðéËñ ÇÃ§Ø ÜÆ õÅñÃÅ çÆ ÒöËð ÔÅ÷ðÆ Çò¾ÚÓ, çÅÃÇé çÅÃ, áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø õÅñÃÅ, çîçîÆ àÕÃÅñ, ÜæÅ Çí§â» îÇÔåÅÓ þ éÅ ÕîÅñ çÆ ìzÔî Ç×ÁÅéåÅ? ÇÂà 寺 î×𯺠ÇÂé·» éÅò» ç¶ éÅñ ÒÃzÆ îÅé, çå Ç×ÁÅéÆ, ÔðéÅî ÇÃ§Ø ÜÆ õÅñÃÅÓ òÆ Á×ñÆÁ» ÁËâÆôé» Çò¾Ú ôÅîñ Ô¯ ׶ ÔéÍ

Á§ÇåÕÅ F.

ÁÅêäÆÁ» ÇñÖå» ÇòÚñ¶ ÞÈá çŠܹÁÅì ÇçÀ¹ àÕÃÅñ òÅñ¶ ÇêÛñ¾× à¯ñ¶ ù, ÇÂé·» ç¶ çÅÔóÆÁ» նû òÅñ¶, ×Ååð¶ òÅñ¶ î¹ÖÆ îÃ§ç» é¶ Ã¯Ú ðÇÔå ê¾æð» òð׶ ìäÅ Çç¾åÅ þÍ Ã. ×¹ðìõô ÇÃ§Ø ÕÅñÅ Áø×ÅéÅ, Ã. ܯÇקçð ÇçØ, Ãê¯ÕÃîËé, Ã. ùÖÇò§çð ÇÃ§Ø Ã¾íðÅ å¶ çÅà ñ¶ÖÕ, ǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å ò¾ñ¯º ÇñÖ¶, ÇÕö ÃòÅñ çÅ ÇÂé·» Õ¯ñ Õ¯ÂÆ ÜòÅì éÔÄ þÍ ÃìÈå òÅÃå¶ ÇÂé·» ò¾ñ¯º ÛêÆÁ» ÇÕåÅì» Çò¾Ú¯º, ê¿é¶òÅð Ã˺ÕÇóÁ» çÆ Ç×äåÆ Çò¾Ú êzîÅä Çç¾å¶Í êð àÕÃÅñÆÁ» ò¾ñ¯º îéî¾å, Áå¶ êÖ¿â éÅñ é¾Õ¯-é¾Õ ÇÕåÅì» Çò¾Ú¯º öñå ×¾ñ» ù Õ¾ãä çÆ æÅò¶º, ×ÅñÆ ×ñ¯Ú Áå¶ îÅðÕ¹¾à Óå¶ À¹åð ÁÅªç¶ ÔéÍ ÇÜÔó¶ é¹Õå¶ ÁÃƺ ü¾Õ¶ Ôé, À¹é·» çÅ ÜòÅì éÔÄ ç¶ ÃÕ¶Í ÁÅêä¶ îË×÷Æé ê¿â¶èÅð éò§ìð B@@F Á§Õ (ܯ Ô¹ä ì§ç Ô¯ Ç×ÁÅ þ) Çò¾Ú קçÆ ôìçÅòñÆ òðåÆ ò¶ÖÆ ÜÅ ÃÕçÆ þÍ Ü篺 îË×÷Æé ì§ç Ô¯ Ç×ÁÅ å» íÅÂÆ ×¹ðéÅî ÇÃ§Ø ì§¹âÅñÅ éÅî ç¶ ÇòÁÕåÆ é¶, ÇÂ¾Õ ò¾âÅ Õ˦âð (B@@G) ÛêòÅ Õ¶, Ô÷Åð» çÆ Ç×äåÆ Çò¾Ú ò§ÇâÁÅÍ ÇÂà Õ˦âð Çò¾Ú íÅÂÆ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø çÆ åÃòÆð, ò¾âÆ Õð Õ¶ íÅÂÆ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ç¶ ìðÅìð ÛÅêÆ ×ÂÆ þÍ ìÅÕÆ ôÔÆç» çÆÁ» ø¯à¯Á» Û¯àÆÁ» ÔéÍ ÒÇÕæ¶ ðÅÜÅ í¯Ü, å¶ ÇÕæ¶ ×§×È å¶ñÆ, ÒòÅñÆ ÕÔÅòå ò»×, ÇÕæ¶ å» ÜÅé Õ¹ðìÅé Õðé òÅñ¶Í ÇÕæ¶ Ç¾ÕÆ ÃÅñ å¾Õ Õ¹ëð å¯ñä òÅñÅ ÞÈáÅ áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ÇÜÃ é¶ ÜðéËñ ÇÃ§Ø ù òÆ ð¯ÇñÁÅ å¶ êÈðÆ ÇÃ¾Ö Õ½î ù òÆ ôðîÃÅð ÕÆåÅÍ ø¯à¯Á» ç¯ò» çÆÁ» ìðÅìð? ܶ ÞÈÇáÁ» îÕÅð» çÆ ÔÆ òÇâÁÅÂÆ Ô¯äÆ þ, Çëð ÜÅé» òÅðé çÆ ÕÆ ñ¯ó þ? àÕÃÅñ òÅÇñÁ» ¶ÔÆ ðÅÔ ÁÖÇåÁÅð ÕÆåÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ô¯zîäÆ Õî¶àÆ ò¾ñ¯º å¶ ÁÕÅñ åõå ç¶ Ã¶òÅçÅð ò¾ñ¯º áÅÕ¹ð ÇÃ§Ø ç¶ îðé 寺 ìÅÁç Ç÷§î¶òÅðÆ Ã§íÅñä çÆ ê¾× 191

íÅÂÆ ðÅî ÇÃ§Ø ù ìé·ÅÂÆ ×ÂÆ ÃÆÍ íÅÂÆ ÔðéÅî ÇÃ§Ø è¹§îÅ å» ....... çÅ æÅÇêÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÔËÍ àÕÃÅñ ò¾ñ¯º ÛÅê¶ Õ˦âð Çò¾Ú ܯ Õ¹¾Þ ÃÅⶠÇòð¹¾è ÇñÇÖÁÅ þ? ÃÅÔîä¶ ê¿é¶ Óå¶ À¹Ã çÅ ø¯à¯ À¹åÅðÅ êó· ÃÕç¶ Ô¯Í ÇÂé·» Õ§î» òÅÃå¶ ìäÅÂÆ ×ÂÆ ÃÆ àÕÃÅñ? ÁÇÜÔ¶ î§ç¶ Õ§î Õðé ñÂÆ òÆ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ Ô¹Õî ç¶ ×¶ Ãé?

Á§ÇåÕÅ G.

Ü篺 âÅ. Áé¯Ö ÇÃ§Ø é¶ ¬ä çÆÁ» êÕÅÂÆÁ» àÕÃÅñ çÅ ÇÂ¾Õ à¹¾Õóì¯Ú, Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø çÅ ÁÇå ÕðÆìÆ Çðôå¶çÅð þ, ÇÂÔ þ íÅÂÆ Áé¯Ö ÇçØÍ ÇÂÃ é¶ ìÇá§âÅ Çò¾Ú ÇÂ¾Õ ÔÃêåÅñ Ö¯ÔÇñÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ þÍ ÇÜæ¶ îðÆ÷» çÅ Ú§×Å õÈé ÇéÚ¯ÇóÁÅ Ü»çÅ þÍ Çþֻ òÅñÆ ÃÕñ ÃÈðå 寺 êzíÅòå Ô¯ Õ¶, ÇÜò¶º ñ¯ÕÄ â¶ð¶çÅð ÃÅè» ç¶ ê¿Ü¶ Çò¾Ú ëÃ Ü»ç¶ Ôé, ÇÂö åð·» ÇÂà çÆ ìÆìÆ çÅÔóÆ å¶ ×Ååð¶ ÇÕðêÅé, ê¯ÚòÄ çÃåÅð, î¯î¯á×äÆÁ» ×¾ñ» Çò¾Ú ÁÅ Õ¶, îðÆ÷ ëÃ Ü»ç¶ ÔéÍ Çëð À¹é·» çÆ ìóÆ ì¶ðÇÔîÆ éÅñ ÇÂÔ ÇÛ¾ñ À¹åÅðçÅ ÔËÍ éÅñ ÔÆ À¹é·» ù àÕÃÅñ éÅñ ܯóé çÆ êz¶ðéÅ òÆ ÕðçÅ ðÇÔ§çÅ þÍ ìÇá§â¶ ôÇÔð Çò¾Ú ÇîôéðÆÁ» çÆ ÕÅøÆ ò¾âÆ Ç×äåÆ þÍ î˺ õ¹ç AIH@ 寺 ñË Õ¶ AIIA å¾Õ ìÇá§âÅ Áå¶ ÁÅñ¶ ç¹ÁÅñ¶ ç¶ ÇÂñÅÇÕÁ» Çò¾Ú êzÚÅð öòÅ ÕðçÅ ÇðÔÅ Ô»Í íÅÂÆ Áé¯Ö ÇÃ§Ø ÇÂö ÕÅðé ÇîôéðÆ Ççػ éÅñ ìäÅ Õ¶ ðÖçÅ ÇðÔÅÍ ÁÅêä¶ Øð Çò¾Ú ÃÅⶠկñ¯º èÅðîÕ ÃîÅ×î (ÕæÅ ÕÆðåé) ÕðŪçÅ ÇðÔÅÍ ÃÅⶠÃÅð¶ ÃîÅ×î» Çò¾Ú ÔÅ÷ð Ô¹§çÅ ÇðÔÅÍ ÁÃÄ ç¯ò» é¶ ÕÂÆ òÅðÆ ÇÂÕ¾á¶, Ǿկ æÅò¶º ñËÕÚð ÕÆå¶ ÔéÍ ÃÅâÆÁ» Ãà¶Ü» Óå¶ ÁÅ Õ¶ ÇÂÔ Çéð¯ñ ×¹ðîÇå çÆ ×¾ñ ÕðçÅ ÃÆÍ î¶ð¶ éÅñ ÇÂÃ ç¶ ñ§î¶ ÇòÚÅð òà»çð¶ ԯ¶ ÔéÍ BD Ãå§ìð B@@F ù ÕËé¶âÅ Çò¾Ú Ü篺 àÕÃÅñÆÁ» é¶, î¶ð¶ å¶ îÅðÈ ÔîñÅ ÕÆåÅ ÃÆÍ ÕËé¶âÅ Áå¶ ê§ÜÅì ç¶ ÁõìÅð» Çò¾Ú ÇÂà ØàéÅ çÆ ìóÆ ÚðÚÅ Ô¯ÂÆ ÃÆÍ À¹Ã òÕå ÇÂÔ íÅÀÈ òÆ ÕËé¶âÅ ê¹¾ÇÜÁÅ Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÇÂÃ é¶ î¶ð¶ Óå¶ ÕÂÆ ÞÈᶠÇÂñ÷Åî ñÅ Õ¶, ÁÅêäÆ ÒÇþÖÆÓ çÅ ÃìÈå Çç¾åÅÍ õìð» î¶ð¶ å¾Õ ê¹ÜçÆÁ» ðÔÆÁ»Í êð á¯Ã ÃìÈå 寺 Çìé» Õ¯ÂÆ ÜòÅì ç¶äÅ òÅÜì 192

éÔÄ ÃÆÍ ÕËé¶âŠ寺 òÅêà êðå Õ¶ î¶ð¶ Çòð¹¾è ÕÈó êzÚÅð ÇÂÃ é¶ ÜÅðÆ ðÇÖÁÅÍ Ü篺 ê¿æ çÆÁ» ì¶óÆÁ» Çò¾Ú ò¾à¶ êÅÀ¹ä òÅñÅ, ÇÂ¾Õ ÒøÇåÔ Ççòà ÇçÁÅñê¹ðÅ íÅÂÆ ÕÅ AA, AB, AC éò§ìð B@@F ù îéÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÜæ¶ ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ç¶ ìðÅìð ð¾Ö Õ¶, ñ¾Úð ÕÇòåÅò» òÅñÆ ÇÕåÅì ìÇÚ¾åð éÅàÕ çÅ ÁÖ¿â êÅá ìóÆ, ÒôðèÅ ÃÇÔå ê¿æ çÆ Úó·çÆ ÕñÅ òÅÃå¶Ó ÕÆåÅ Ç×ÁÅÍ À¹Ã ÃîÅ×î Çò¾Ú âÅ. Áé¯Ö ÇÃ§Ø òÆ Ã§Ø êÅó êÅó Õ¶, ìÅÔò» À¹ñÅð Õ¶, ìÇÚ¾åð éÅàÕ ×z§æ ù ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ò»× ÒêÈÜä å¶ î§éäï¯×Ó ç¾Ã ÇðÔÅ ÃÆÍ ÇÂà ù çÃî¶ ×¹ðÈ çÆ ðÚéÅ ÕÇÔ ÇðÔÅ ÃÆÍ Á¾×¶ ÜÅ Õ¶ ÁÅêä¶ ñËÕÚð Çò¾Ú å¾å ×¹ðîÇå òÅñ¶ Ççػ ù Õ¯ÃäÅ ô¹ðÈ Õð Çç¾åÅÍ ÇÂ¾Õ æ» ÁÇÜÔÆ ÁÅ ×ÂÆ ÇÜæ¶ ÜÅ Õ¶ ÇÂà çÆ ÃÈÂÆ Ç§çð ÇÃ§Ø Ø¾×Å Óå¶ ÜÅ Õ¶ ÁàÕ ×ÂÆÍ î¶ð¶ Çòð¹¾è ÇÂÃ é¶ õÈì ×¹ìÅð Õ¾ÇãÁÅÍ ÞÈá çÆÁ» þí Ô¾ç» êÅð ÕðÇçÁ» ÇÂ毺 å¾Õ ì¯ñ Ç×ÁÅ ÇÕ Òǧçð ÇÃ§Ø Ø¾×Å ÇìÜñÆ îÇÔÕî¶ Çò¾Ú é½ÕðÆ ÕðçÅ ÃÆÍ À¹æ¯º Ö¿í¶ Áå¶ åÅð» ò¶ÚçÅ ëÇóÁÅ Ç×ÁÅÍ ÇÂà Óå¶ î¹Õ¾çîÅ ÚÇñÁÅ, ¦îÅ Ãî» Ü¶ñ Çò¾Ú ì§ç ÇðÔÅÍ ìÚ¯ ÇÂà گð 寺 ìÚ¯.....Í ÇþÖÆ èðî èÅðé Õð Õ¶, ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì çÆ Ô÷ÈðÆ Çò¾Ú Öñ¯ Õ¶, Ô÷Åð» ç¶ ò¾â¶ ÇÂÕ¾á Çò¾Ú, Õ¯ÂÆ Ç§éÆ Çéðñ¾ÜåÅ éÅñ òÆ ÞÈá ì¯ñ ÃÕçÅ þ, ÇÚå 򦌦 Çò¾Ú òÆ éÔÄ ÃÆÍ ÇÃ¾Ö ôÕñ» òÅñ¶ ÇÂ§é¶ ÕîÆä¶ Ô¯ ÜÅä׶ Õç¶ Ã¯ÇÚÁÅ òÆ éÔÄ ÃÆÍ Çëð ÇÂÔ íÅÂÆ îËù Çé¾ÜÆ å½ð Óå¶ ÜÅäçÅ ÃÆÍ Çëð òÆ ÇÔ¾Õ æÅêóÕ¶ êÈðÆ ì¶ôðîÆ éÅñ Ãà¶Ü Óå¶ ÞÈá ì¯ñçÅ ÇðÔÅÍ ÇÂÃ ç¶ ÃÅð¶ Õ¹ëð çÆ Ô¹ä òÆâÆú ÃÆ.âÆ. î¶ð¶ Õ¯ñ î½ÜÈç þÍ ñ¯ó êËä Óå¶ ÃìÈå òÅÃå¶ ê¶ô Õð ÃÕçÅ Ô»Í ÁÃñ Çò¾Ú î˺ Õç¶ òÆ ÇìÜñÆ îÇÔÕî¶ Çò¾Ú é½ÕðÆ éÔÄ ÕÆåÆÍ Ü¶ Õ¯ÂÆ Çþè Õð ç¶ò¶ åÅ Ôð åð·» çÆ Ã÷Å í¹×åä ñÂÆ ÇåÁÅð Ô»Í åÅð» å¶ Ö¿í¶ ò¶Úä çÅ ÇÂñ÷Åî ÁÅêä¶ ÁÅê õåî Ô¯ Ç×ÁÅ, Ü篺 é½ÕðÆ ÔÆ éÔÄ ÃÆÍ îËù ¦îÆ é÷ðì§çÆ Çò¾Ú ð¾ÇÖÁÅ Ç×ÁÅÍ î¶ð¶ Óå¶ Õ¶Ã êÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆ, ABD-¶ (íÅðå ÃðÕÅð Çòð¹è Ü§× E ÜÈé AIHD ù î¶ðÆ Ç×zøåÅðÆ ×¯ÇéÁÅäÅ î§âÆ å¯º Ô¯ÂÆ ÃÆ å¶ ìÇá§âŠܶñ Çò¾Ú ¦î¶ Ã å¾Õ é÷ðì§ç ÇðÔÅ) çÅÍ îé¹¾ÖÆ ÁÇèÕÅð» ç¶ ÇÂ¾Õ ÇÃð Õ¾ãò¶º öòÕ, ÜÃÇàà ÁÜÆå ÇÃ§Ø ì˺à çÆ êzèÅé×Æ Ô¶á ÇÂ¾Õ êóåÅñÆÁÅ ÕÇîôé ìäÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ ÃÆÍ î¶ð¶ 193

ÕÅö÷ ê¾åð» çÆ êóåÅñ Õð Õ¶, ÇêÛñÅ ÃÅðÅ ÇðÕÅðâ ò¶Ö Õ¶, î¶ð¶ éÅñ î¹ñÅÕÅå Õð Õ¶, êÈðÆ åþñÆ å¯º ìÅÁç, ÃðÕÅð ù ܯ êóåÅñÆÁÅ ðÆê¯ðà í¶ÜÆ, À¹Ã Çò¾Ú îËù ì¶ÕÃÈð ÇñÇÖÁÅÍ ÇÂà 寺 î×𯺠î¶ðŠնà òÅêà ñË ÇñÁÅ Ç×ÁÅÍ ÃÅð¶ նà çÆÁ» éÕñ» î¶ð¶ Õ¯ñ î½ÜÈç ÔéÍ ÇÂ§é¶ ÞÈᶠÔé ÇÂÔ ñ¯ÕÍ ÇÂà íÅÀÈ Áé¯Ö ÇÃ§Ø ù î¶ð¶ Óå¶ ×¹¾ÃÅ å篺 ÁÅÇÂÁÅ Ü篺 î˺ ÇÂÃ ç¶ Ã¹Ôð¶ (Grand Father in Law) ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆ Ã§åÓ çÆÁ» ÇñÖå» çÅ í»âÅ Ú½ðÅÔ¶ Çò¾Ú í§é· Çç¾åÅÍ êÇÔñ» ÇÂÔ ÃÅⶠéÅñ áÆÕ Õçî ÇîñÅ Õ¶ Ú¾ñ ÇðÔÅ ÃÆÍ ÔÇðÁÅäòÆ ñ¯Õ» Çò¾Ú ÇÂ¾Õ ÁÖÅä êzÚñå þ- ÒÂ¶Õ åðø ÃÅðÆ ñ¯ÕÅÂÆÍ çÈÃðÆ åðø ܯðÈ çÅ íÅÂÆÍÓ ÇÂ¾Õ À¹Ú ÇòÇçÁÅ êzÅêå ÇòÁÕåÆ, àÕÃÅñ ç¶ Çðôå¶ é¶ Õ¹ðÅÔ¶ êÅ Çç¾åÅÍ ÞÈá ì¯ñä Óå¶ îÜìÈð Õð Çç¾åÅÍ â¹¾ì ðÔÆ êÅê çÆ ì¶óÆ Çò¾Ú Á¾Ö» ì§ç Õð Õ¶ ÃòÅð Ô¯ Ç×ÁÅÍ è§é ÇþÖÆ! è§é òøÅçÅðÆ!! è§é þ ÒÃîÞçÅðÆÓ!!!

Á§ÇåÕÅ H.

Çþֻ çÆ ÕîÅÂÆ, Òçå»Ó é¶ ÔÇæÁÅÂÆ â¶ð¶çÅð ÃÅè úêðÆ é÷ð¶, ìó¶ íÜéÆÕ, ÃÅÀÈ, ÇåÁÅ×Æ å¶ êðÀ¹êÕÅðÆ é÷ð ÁÅªç¶ ÔéÍ í¯ñ¶ ê¿ÛÆÁ» ù ÜÅñ Çò¾Ú ëÃÅÀ¹ä ñÂÆ ÇÂÔÆ òèÆÁÅ åðÆÕÅ þÍ ÁÃñ Çò¾Ú ÇÂÔ ÃÅè ìó¶ ØÅ×, Úåð, ÕñÅìÅ÷ÆÁ», ëð¶ì å¶ ÞÈá ÁÅÇç Çò¾Ú Çé깧é Ô¹§ç¶ ÔéÍ Ü¶ ǧéÆ ÚåðÅÂÆ éÅ Ô¯ò¶ å» Ú¶ÇñÁ» ù ÕÅìÈ Çò¾Ú éÔÄ ð¾Ö ÃÕç¶Í ñ¯Õ» ù À¹¬ éÔÄ ìäÅ ÃÕç¶Í ܶ í¯ñ¶ Ô¯ä å» Õð¯óÅ çÆÁ» ÜÅÇÂçÅç» Áå¶ îÇÔñ éÔÄ À¹ÃÅð ÃÕç¶Í åÆÔ åÆÔ ñ¾Ö çÆ Á» Çòç¶ôÆ ÕÅð» ç¶ ÞÈචéÔÄ ñË ÃÕç¶Í ܶ ÇÂ§é¶ í¯ñ¶ Ô¯ä å» ñ¯Õ» çÆÁ» åÆòÆÁ» 寺 îÅñô» éÔÄ ÕðòÅ ÃÕç¶Í ܶ êÈðÆ åð·» í¯ñ¶ Ô§¹ç¶ å» Ã¹§çð ÜòÅé Á½ðå» ù ×ðíòåÆÁ» éÅ Õð ÃÕç¶Í ìÅÕÆ â¶ÇðÁ» ò»× ¦î¶ Ã 寺 êÈð¶ ê¿æ ù ì¶òÕÈø ìäÅ Õ¶, Çéð¯ñ ÞÈ á å¶ îÇÔñ À¹ÃÅð Õ¶, ÒÕÅîïÅìÆÓ éÅñ Ú¾ñ ÇðÔÅ â¶ðÅ þ ÒçîçîÆ àÕÃÅñÍÓ Çìé» ÇÕö ÇÂÇåÔÅÃÕ ÃìÈå 寺, ÁÅêä¶ â¶ð¶ ù ܯó Çç¾åÅ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç 194

ÇÃ§Ø ÜÆ éÅñÍ ÃìÈå» çÆ ØÅàé êÈðÆ Õðé ñÂÆ, ÒÃÆéÅ-ì-ÃÆéÅÓÍ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì òÅñÆ ÃÅ ðÆ ðÇÔå ÃÅⶠկñ þÍ ×¹ðÈ ÜÆ ò¾ñ¯º ×¹ðìÅäÆ ç¶ ÇÃÖÅÂË Áðæ, àÕÃÅñ Õ¯ñ ÔéÍ ÇÂ¾Õ êÅö àÕÃÅñ çÆ ÕÅð×¹ÜÅðÆ þ? ÇÂé·» çÆÁ» ÇÕåÅì» çÅ ÕÈó Õ¹øð þÍ çÈܶ êÅö ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ çÆ ì¶çÅö îÔÅé ôõÃÆÁå þÍ Çþֻ ÇòÚñ¶ ÇòÚÅðòÅé» Áå¶ èðî î¹ÖÆÁ» é¶ ÕçÆ ×§íÆðåÅ éÅñ ïÇÚÁÅ þ ÇÕ ÇÜé·» ÇÃè»å» Çéïî» ù ×¹ðìÅäÆ Çò¾Ú Ççzó ÕðòÅÇÂÁÅ Ç×ÁÅ þÍ ÕÆ ×¹ðÈ ÜÆ À¹Ã 寺 À¹ ñà ÇòÚÅð Õð ÃÕç¶ Ôé? ÕÆ ×¹ðȹ ÜÆ ÇÕö ù ×¹ðìÅäÆ å¯º Çòð¯èÆ Õ§î Õðé çÆ ÇÂÜÅ÷å ç¶ ÃÕç¶ Ôé? ÕÆ ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ ÇÕö Çòô¶ô ÇòÁÕåÆ ÜÅ â¶ð¶ ù Õ¯ÂÆ ò¾è ÁÇèÕÅð ç¶ ÃÕç¶ Ôé? ìÅìÅ ì§çÅ ÇÃ§Ø ìÔÅçð ù Ö¹¾ñ·¶ÁÅî Çþֻ çÅ î¹¾Ö ÃËéÅêåÆ æÅÇêÁÅÍ ò¾âÆ Ç×äåÆ Çò¾Ú ÇÃ¾Ö éÅñ í¶Ü¶Í ÇÂé·» ê¿ÜÅì ÁÅ Õ¶ ç¹ôîä» ç¶ Û¾Õ¶ Û¹âÅ Çç¾å¶Í ÃðÇÔ§ç ù Çî¾àÆ Çò¾Ú ÇîñÅ Çç¾åÅÍ Çç¾ñÆ ù Õ»ìÅ Û¶ó Çç¾åÅÍ ÃÈðî×åÆ çÆÁ» ÇÃÖð» Û¯ÔÇçÁ» ÃÅð¶ ôÔÆç Ô¯ ×Â¶Í ÇÂÔ ÃÅð¶ ò¶ðò¶ ÇÂÇåÔÅà Çò¾Ú¯º êðå¾Ö êó·¶ ÜÅ ÃÕç¶ ÔéÍ Áé¶Õ æÅò¶º íð¯Ã¶ï¯× ÃìÈå î½ÜÈç Ôé êð ÕÆ ÕÅðé þ ÇÕ àÕÃÅñ ù ÒõÅà ÁÇèÕÅðÓ ç¶ä ìÅð¶ ÇÂ¾Õ òÆ ÃìÈå éÔÄ ÇîñçÅÍ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ ç¶ ÒÃÆé¶Ó Çò¾Ú À¹ÔÆ Õ¹¾Þ ÃÆ Ü¯ ×¹ðÈ éÅéÕ ÃÅÇÔì ò¾ñ¯º ×¹ðìÅäÆ ðÈê Çò¾Ú À¹é·» ù êzÅêå Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ ÁÅêä¶ ê¹ðÇÖÁ» ò¾ñ¯º ùÞŶ êðÀ¹êÕÅð ç¶ òâ¶ð¶ ÕÅðÜ ÃéÍ Çëð àÕÃÅñ òÅÇñÁ» ç¶ ÒÃÆé¶Ó Çò¾Ú ×¹ðîÇå Çòð¯èÆ êÖ¿â ÇÕ毺 ÁÅ Ç×ÁÅ? ÇÂ¾Õ êÅö Ôé ×¹ðìÅäÆ ç¶ Ã¹éÇÔðÆ ÁÃÈñÍ çÈܶ êÅö Ô¶ àÕÃÅñçÅ ìzÅÔîäÆ êÖ¿â ÕÈó êzÚÅðÍ ÇÂé·» çÆÁ» ÇÕåÅì» ÃìÈå òÅÃå¶ ò¶ÖÆÁ» ÜÅ ÃÕçÆÁ» ÔéÍ ÕÆ ÁÇÜÔÅ Õ¹øð ÃÆ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ ç¶ ÃÆé¶ Çò¾Ú? ÇÂé·» ç¶ î¹ÖÆÁ» êzÚÅðÕ» å¶ ÇÂé·» çÆÁ» ÇÕåÅì» Çò¾Ú å» ÇéðÅ Õ»ôÆ çÅ ìzÅÔîä ÁÅêäÅ òËçÕ ÕÈó ñË Õ¶, ìËÇáÁÅ ÃÅø é÷ð ÁÅ ÇðÔÅ þÍ ÇÂÔ ìzÅÔîäÆ ÕÈó Õ»ôÆ ò¾ñ¯º åÅ ÁÅ ÃÕçÅ þÍ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì ò¾ñ¯º ÕçÅÇÚå éÔÄÍ ×¹ðÈ ÃÅÇÔìÅé çÆ îÔÅé ôõÃÆÁå êzåÆ ÁÅî Çþֻ Çò¾Ú ÁæÅÔ ôðèÅ ÔËÍ ×¹ðÈ çÅ éÅî òðå Õ¶ ÇÃ¾Ö å¯º ܯ îð÷Æ Õ¯ÂÆ èé êçÅðæ ÔÇæÁÅ ñò¶Í Ü» ÁÅêäÆ Õ¯ÂÆ Ô¯ð Ò Ã¶òÅÓ ÕðòÅ ñÂ¶Í Üé ÃÅèÅðé çÆ ÇÂà îé¯ÇìðåÆ çÅ ÇÂé·» â¶ð¶çÅð» é¶, ì¶ðÇÔî øÅÇÂçÅ À¹áÅÇÂÁÅ þÍ ÇÕå¶ íÅÂÆ îðçÅéÅ ÜÆ ç¶ ò§Ã÷Í ÇÕå¶ ÃÅÂÄ îÆÁ» îÆð ç¶ ò§Ã÷Í ÇÕèð¶ ÇìèÆ Ú§çÆÂ¶Í ÇÕèð¶ 195

ìÅìÅ ì¹¾ãÅ ÜÆ çÆ ÁÀ¹ñÅçÍ Õ¯ÂÆ ì¶çÆ, Õ¯ÂÆ Ã¯ãÆ, Õ¯ÂÆ íÅÂÆ ØéÂÆÁÅ çÅ À¹åð ÁÇèÕÅðÆ, Õ¯ÂÆ íÅÂÆ ÜËåÅ ÜÆ çÅÍ ×§ñ ÕÆ Ôð Õ¯ÂÆ éò» ÜÅñ, ùÁÅçñÅ Ú¯× ñË Õ¶, í¯ñ¶ ê¿ÛÆÁ» (ôðèŬÁ») ù ëÅÔ¹ä çÆ åÅÕ Çò¾Ú þÍ àÕÃÅñ òÅÇñÁ» é¶ ÇÂà Òì¾Üð ÞÈáÓ ðÅÔÄ ÁæÅÔ êËÃÅ ÕîÅÇÂÁÅ þÍ ÇÜà ׹ðÈ ò¾ñ¯º àÕÃÅñ ÚñÅÂÆ çÅ çî×ÜÅ îÅð ðÔ¶ ÔéÍ À¹Ã¶ ×¹ðÈ é¶ ÃîÈÔ ÇÃ¾Ö ê¿æ ù Ǿկ ×¹ðÈ, ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ç¶ åÅì¶ ÕÆåÅ ÃÆÍ îÔÅé ×¹ðÈ ç¶ Ô¹Õî çÆ À¹¦ØäÅ Õð Õ¶ À¹Ã ç¶ ìðÅìð ñ¾Úð ÕÔÅäÆÁ» òÅñÅ ê¯æÅ (ìÇÚ¾åð éÅàÕ) ÇàÕÅ Çç¾åÅ Ç×ÁÅÍ îÇÔå¶ Ú½Õ òÅñ¶ àÕÃÅñ ç¶ ×¹ðçòÅð¶ Çò¾Ú ¦î¶ Ã 寺 ÃzÆ ×¹ðÈ ×z§æ ÃÅÇÔì ç¶ ìðÅìð ìÇÚ¾åð éÅàÕ ×z§æ ð¾Ö Õ¶ î¾æ¶ ÇàÕòŶ ÜÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÕÆ ÇÂÔ çÃò¶º éÅéÕ çÆ å½ÔÆé éÔÄ? ÕÆ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì ÇÂé·» ù ÁÇÜÔÅ Õ¹Õðî Õðé ñÂÆ ÕÇÔ Õ¶ ׶ Ãé? ×¹ðÈ ÃÅÇÔì ÇÂé·» êÖ¿âÆÁ» ù ÒìzÔî Ç×ÁÅéÆ, ÃzÆ îÅé A@H, çå, ÇòÇçÁÅ îÅðå§å, ê¿æ ðåé, Òò×ËðÅ ç¶ ÇÖåÅì òÆ ç¶ Õ¶Ó ×¶ Ãé? Çëð ÇÕà ÁÇèÕÅð ç¹ÁÅðÅ ÁÅêä¶ éÅò» éÅñ ÇÖåÅì ܯó¶ ÜÅ ðÔ¶ Ôé? Ôòé Õðé¶, ÚñÆÔ¶ Õ¾àä¶, ק×Å ÇÂôéÅé Õðé¶, òÆ çÃî êÅÇåôÅÔ ÇÂé·» ù Çþֻ ׶ Ãé? ÞÈá ì¯ñäÅ òÆ ×¹ðÈ ÃÅÇÔì é¶ ÇÃÖÅÇÂÁÅ ÃÆ? àÕÃÅñ çÅ ÇÂ¾Õ ìÔ¹å ÔÆ çÈð çÆ Ã¯Úä òÅñÅ î¹ÖÆ, Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø Ô¯ÇÂÁÅ ÃÆÍ Ã§é AIC@ 寺 ñË Õ¶ AIFI å¾Õ ÇÂà â¶ð¶ çÅ î¹ÖÆ ÇðÔÅÍ îðé ò¶ñ¶ Ü篺 ×¾çÆ Ç×ÁÅéÆ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù Çç¾åÆ ÜÅä ñ¾×Æ å» àÕÃÅñ çÅ ÒÃÆéÅÓ êÅà Ç×ÁÅÍ îÅñò¶ ç¶ ñ¯Õ» é¶ Ç×ÁÅéÆ î¯Ôé ÇÃ§Ø ù ×¾çÆ ç¶ Çç¾åÆÍ ÕðåÅð ÇÃ§Ø îÅÞ¶ çÅ ÃÆ, ÇÂà Õð Õ¶ îÅÞ¶ òÅÇñÁ» é¶ ÕðåÅð ÇÃ§Ø ù ×¾çÆ ç¶ Çç¾åÆÍ êð ÕðåÅð ÇÃ§Ø îÅñò¶ Çò¾Ú áÇÔð éÅ ÃÇÕÁÅÍ îÅÞ¶ Çò¾Ú (îÇÔå¶) ÜÅ â¶ðÅ ñÅÇÂÁÅÍ Ç×. ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ îðé 寺 êÇÔñ» ìÔ¹å ÃÅð¶ é½ÜòÅé» ù êÅá ÕðéÅ ÇþÖÅ Çç¾åÅÍ À¹Ã Áäêó·åÅ òÅñ¶ (AIC@ 寺 AIFI) Ã Çò¾Ú êÅáÆ Ø¾à ÃéÍ ÇÂö ÕÅðé ìÔ¹åÆÁ» æÅò» Óå¶, ÇÂé·» ò¾ñ¯º í¶Ü¶ êÅáÆ ×z§æÆ ×¹ðçòÅÇðÁ» Çò¾Ú ÕÅì÷ Ô¹§ç¶ ×Â¶Í Ü¯ Á¾Ü å¾Õ ÇÂé·» çÅ ê¾Ö êÈðç¶ ÁÅ ðÔ¶ ÔéÍ éÅñ¶ àÕÃÅñ Çò¾Ú¯º ÇÃÇÖÁÅ ìzÅÔîäòÅç õÈì ëËñÅ ðÔ¶ ÔéÍ ÇÂé·» ç¶ Òêó·ÅÂ¶Ó åõå» ç¶ ò¾â¶ ê¹ÜÅðÆ òÆ ìä ×Â¶Í Ü¯ Çéå Ççé éò¶º Ú§ç ÚÅÔó ðÔ¶ ÔéÍ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø é¶ ÒçÈð ÇçzôàÆÓ ç¹ÁÅðÅ ÇòÚÅð Õð Õ¶, ê¿ÜÅì 196

Çò¾Ú¯º ×¹ðÈ éÇî¾å Çç¾åÅ Ç×ÁÅ êËÃÅ ÔÈ§Þ Õ¶, ïÈ.êÆ. Çò¾Ú øÅðî ÔÅÀÈà ìäÅ ÇñÁÅÍ Á¾Ü Õñ ÇÂÔ øÅðî À¹åð»Úñ ç¶ ôÇÔð ð¹¾çðê¹ð 寺 Û¶ þå ÇÕñ¯îÆàð çÈð Çê¿â ÇâìÇâìÅ ÇòÖ¶ ÃÇæå þÍ Ü¶ ê¿ÜÅì Çò¾Ú ÷îÆé õðÆçÆ Ü»çÆ åÅ Ãí ù êåÅ ñ¾× ÜÅäÅ ÃÆÍ Òçå ÜÆ çÆ ìzÔî Ç×ÁÅéåÅÓ ù á¶Ã ñ×äÆ ÃÆÍ Çþֻ é¶ ÒîÔ» ê¹ðÖ»Ó ç¶ Úðé» Çò¾Ú ¦î¶ êËä 寺 àÅñÅ ò¾àä ñ¾× êËäÅ ÃÆÍ ÇÂà ñÂÆ ÒôðèÅòÅé í¯ñ¶ Çþֻ çÅ õÈé ÇéÚ¯ó Õ¶,Ó ÁÅêäÆ ÁÀ¹ñÅç Á¾×¶ êð¯Ãä ñÇ×ÁÅ, Õ¹¾Þ Õ¹ êóçÅ Ü» çÈðÆ å» ìäÅÀ¹äÆ ÔÆ êËäÆ ÃÆÍÓ ÇÂÔ ÜÅÇÂçÅç» õðÆçä òÅñÅ Ô¹Õî òÆ ÇÂé·» ìzÔî Ç×ÁÅéÆÁ» ù ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ ÔÆ ç¶ ×¶ Ãé? Á¾Ü å¾Õ ÇñÖ Õ¶ Áå¶ ì¯ñ Õ¶ ÇÂÔÆ çÇÃÁÅ Ç×ÁÅ þ þí ùÍ ÁÅñÆôÅé Õ¯áÆÁ» ñ×ê× ÇÂ¾Õ Ã½ ÇÕ¾ñ¶ (¶Õó) ÷îÆé ÔÆ å» ìäÅÂÆ þ, ÇÕÔóÆ ìÔ¹åÆ þ? ܶ Õ¯ÂÆ ÒØð çÅ í¶åÆÓ ÃòÅñ ÖóÅ Õð ÔÆ ç¶ò¶ ÇÕ Òçå ÜÆÓ ×¯ñÕ çÅ êËÃÅ Çé¾ÜÆ ÜÅÇÂçÅç ìäÅÀ¹ä òÅÃå¶ òðåäŠدð êÅê þÍ ÇÕæ¶ Ã¹ðÖðÈ Ô¯ò¯×¶? å» êÇÔñÅ ÜòÅì å» ÇÂÔ ÇåÁÅð ÕÆåÅ Ç×ÁÅ þ ÇÕ êÇàÁÅñ¶ 寺 ÇÂ¾Õ ìÆìÆ é¶ ÷îÆé ÒçÅéÓ ÕÆåÆ ÃÆ êð ÕÆ çÅé ÕÆåÆ ÷îÆé ÇÂ¾Õ êðòÅð çÆ îÅñÕÆ Ô¯ ÃÕçÆ þ? ÁÇÜÔ¶ ÃÅð¶ çÅé ê¿æÕ ÁîÅéå Ô¯ä¶ ÚÅÔÆç¶ ÃéÍ ñ¯óò§ç» ç¶ À¹æÅé òÅÃå¶ òðåä¶ ÚÅÔÆç¶ ÃéÍ ÷îÆé ñ×òÅ ñÂÆ ÁÅêä¶ éÅîÍ ÕÆ ÇÂÔ ÇþèÆ ê¿æ éÅñ ×¾çÅðÆ éÔÄ? çÃî¶ô ÇêåÅ éÅñ èz¯Ô éÔÄ? ×¹ðÈ ÇêÁÅð Çò¾Ú ñìð¶÷ Ô¯ Õ¶, ܶ Õ¯ÂÆ êËÃÅ Ü» ÷îÆé ç¶ ÔÆ ç¶ò¶ å» À¹Ã çÆ òð寺 Ǫ ÕÆåÆ ÜÅ ÃÕçÆ þ? Ò×¹ðÈ ò¾ñ¯º ÚñÅÂÆ àÕÃÅñÓ çÅ ã§â¯ðÅ Çê¾àä òÅñ¶ éÔÄ ÜÅäç¶ ÇÕ ÒÁîÅéå Çò¾Ú ÇÖÁÅéåÓ Õðé òÅñ¶ îççÅ ù ×¹ðÈ ÃÅÇÔì é¶ Ãõå Ã÷Åò» Çç¾åÆÁ» ÃéÍ î½ÜÈçÅ ç½ð ç¶ îÃ§ç» ìÅð¶ ÇéðäÅ ÇÃ¾Ö ê¿æ ç¶ Ã¹Ú¶å òð× é¶ ÕðéÅ þ, ÇÕ Á¾×¯º ÇÂé·» éÅñ ÇÕò¶º çÅ ÇòÔÅð ÕÆåÅ ÜÅäÅ ÚÅÔÆçÅ þÍ ÒîÔ»ê¹ðÖÓ Ç×ÁÅéÆ ×¹ðìÚé ÇÃ§Ø ç¶ ìÔ¹å¶ êðòÅðÕ î˺ìð ÇþÖÆ å¯º çÈð ÜÅ üÕ¶ ÔéÍ Õ¹ðÅÔ¶ êË ü¾Õ¶ Ôé, ÇòÕÅð» Çò¾Ú â¹¾ì ü¾Õ¶ ÔéÍ Çìé» ÕîŶ êËö é¶ ÁïÅà ÇìðåÆ òÅñ¶ ìäÅ Çç¾å¶ ÔéÍ ÖËð ÇÂé·» ù ÕÅÔçÅ âð þÍ ÇÂÔ å» Ãà¶Ü» Óå¶ Çé¾å Ççé êzÚÅð Õðç¶ ðÔ¶ Ôé, ÇÕ ÇÂ¾Õ òÅðÆ ÒÁ§ÇîzåÓ (ֿⶠÕÆ êÅÔ¹ñ) ÛÕ ñò¯Í çà Ô÷Åð ÃÅñ å¾Õ, ÇÜ§é¶ îð÷Æ êÅê ÕðÆ ÜÅÀ¹, þí ìõô¶ ÜÅä×¶Í âðé çÆ Õ¯ÂÆ ñ¯ó éÔÄÍ 197

ÇÜà ׹ðÈ é¶ ÒöðÆì çÅ îÈ§Ô ×¹ðÈ ÕÆ ×¯ñÕÓ ÁÅÇÖÁÅ ÃÆ, Á¾Ü À¹Ã ×¹ðÈ ç¶ éÅî Óå¶ ñ¯ÕÄ Òçå ìä Õ¶ èðî çÆÁ» ç¹ÕÅé» ÃÜÅÂÆ ìËᶠÔéÍÓ ç¹éÆÁ» íð Çò¾Ú ì¶Á§å ×¹ðçòÅÇðÁ» Óå¶ ÕÅì÷ ÔéÍ Çé¾å Ççé îéØóå ÞÈáÆÁ» ×¾ñ» ç×å ù ÃäÅªç¶ ÔéÍ Òñ¯Õ êzñ¯ÕÓ Ã¹Ô¶ñ¶ Õðé çÆ æÅò¶º ñ¯Õ êðñ¯Õ ìðìÅç Õð ðÔ¶ ÔéÍ ÕÆ ÇÂÔ ÃÅð¶ è¯Ö¶ ëð¶ì Õðé¶ òÆ ×¹ðÈ ×¯Çì§ç ÇÃ§Ø ÜÆ ÇÃÖŠ׶ Ãé? ÕÆ ÇÂÔ ñ¯Õ ÃÇå×¹ðÈ ÜÆ çÆ îÔÅé ôõÃÆÁå ù Õ¦Õå éÔÄ Õð ðÔ¶? þ Õ¯ÂÆ òðÜä òÅñÅ? @@@

198

199

200

201

202

203

204

205

206

207

208

209