Đôi nét về tác giả & tác phẩm I. Tiểu sử: Hàn Mặc Tử
II. Sự nghiệp sáng tác
III. Về bài thơ: Đây Thôn Vĩ Dạ
IV. Một vài những hình ảnh minh họa
V. Tổng kết
Gi¶ng v¨n: th«n VÜ D¹
§©y
I.Hµn M¹c Tö – Mét ®êi th¬ bÊt h¹nh C©u hái: H·y giíi thiÖu vµi nÐt vÒ thi sÜ Hµn M¹c Tö ?
• laø nhaø thô tieâu bieåu cuûa Thô môùi, phong caùch thô khaùc laï, song cuoäc ñôøi ñaày bi kòch. • Meänh danh laø nhaø thô cuûa aùnh traêng • “Moät ngöôøi ñau khoå nhöôøng aáy, luùc soáng ta höõng hôø boû queân, baây giôø maát roài ta xuùm laï keû cheâ ngöôøi khen. Cheâ hay khen toâi ñeàu thaáy baát nhaãn.” (Hoaøi Thanh-Thi nhaân Vieät Nam)
II. Sự nghiệp sáng tác của Hàn Mặc Tử
1. Hàn Mặc Tử làm thơ rất sớm – Từ những năm 14,15 tuổi với các bút danh: Phong Trần, Lệ Thanh, Minh Duệ Thị. Đến với Thơ, Hàn Mặc Tử bắt đầu bằng thơ Đường Luật. Sau đó, tác giả chuyển sang khuynh hướng Thơ Mới lãng mạn.
2. Những tác phẩm chính:
Gái quê (1936) Xuân như ý (1939) Duyên kì ngộ (1939) Chơi giữa mùa trăng (1940)
…töø moät böùc thö xa • “ñaây thoân Vó Daï” laø baøi thô nheï nhaøng nhaát cuûa Haøn Maëc Töû trong taäp thô Ñieân. • Vaø ñöôïc tin ai saép boû ñi • Chaúng theøm trôû laïi vôùi tình si • Ta lau nöôùc maét, maét khoâng raùo • Ta laåy tình thöông, röûa bieät ly.
III. Bài thơ: Đây thôn Vĩ Dạ
• Một số điểm cần chú ý: 1. Hoàn cảnh ra đời 2. Bố cục 3. Những nội dung, ý nghĩa chính 4. Vài nét về nghệ thuật
Hoàng Thị Kim Cúc trong trang phục nữ y tá tình nguyện năm 30 tuổi.
Tống Nha Cát vai Thu Cúc trong phim truyền hình Hàn Mạc Tử
Bến đò Vĩ Dạ
Bên phải là thôn Vĩ Dạ, bên trái là cồn Hến ở giữa là dòng nước sông Hương lững lờ trôi...
2. Bố cục tác phẩm
Bài thơ có mạch liên kết đứt nối. Vì vậy mỗi khổ là một đoạn thơ.
ÑI VAØO PHAÂN TÍCH
Khoå thô thöù nhaát • Sao anh khoâng veà chôi thoân Vó • Nhìn naéng haøng cau, naéng môùi leân • Vöôøn ai möôùt quaù, xanh nhö ngoïc • Laù truùc che ngang maët chöõ ñieàn.
1. Khæ1 C©u hái:
“Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ” C©u hái më ®Çu bµi th¬ vang lªn víi ©m hëng vµ s¾c th¸i ý nghÜa nh thÕ nµo?
1. Khæ1 - Lêi th¬ nhÑ nhµng, dÞu dµng tùa nh lêi nh¾n göi cña ngêi Th«n VÜ. C©u hái thÊm thÝa 1 niÒm nuèi tiÕc, day døt väng lªn tõ trong lßng nhµ th¬. - §èi víi Hµn M¹c Tö, c©u hái ngät ngµo, võa mêi gäi võa tr¸ch mãc Êy ®· lµm håi sinh, bõng dËy n¬i nhµ th¬ bao kØ niÖm vÒ mét VÜ D¹ méng vµ th¬.
Ngheä thuaät- noäi dung • Caâu hoûi traùch moùc nheï nhaøng, ñaày thöông nhôù, “ai” • “möôùt” • => caûnh thô höõu tình, ñeïp ñeõ vaø cuï theå, ñaâu ñoù thi nhaân nhö töø coõi xa xaêm nhìn veà.
C©u hái: - C¶nh ®Êt trêi VÜ D¹ ®· bõng dËy trong t©m trÝ nhµ th¬ víi nh÷ng h×nh ¶nh, s¾c mµu nh thÕ nµo? “...Nh×n n¾ng hµng cau n¾ng míi lªn Vên ai mít qu¸ xanh nh ngäc L¸ tróc che ngang mÆt ch÷ ®iÒn”
“Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên” ¸nh n¾ng ®ang lÊp lo¸ trªn nh÷ng ngän cau vÉn cßn ít s¬ng ®ªm. §ã lµ thø n¾ng míi th¬m tho tinh khiÕt, rÊt riªng n¬i th«n VÜ
- C¶nh vên tîc: + “ Mít : diÔn t¶ sù trÇm trå, qu¸” say ®¾m cña nhµ th¬ tríc vÎ ®Ñp non t¬, t¬i míi, ãng ¶ ®Çy xu©n s¾c. + “Xanh nh : s¾c lung linh ngäc” trong trÎo cña mµu xanh c©y tr¸i khi gÆp ¸nh s¸ng cña n¾ng míi, cña s ¬ng ®ªm long lanh vµ ngêi lªn mµu ngäc biÕc. - Con ngêi Th«n VÜ: Khu«n mÆt ch÷ ®iÒn, thuÇn hËu, mang vÎ hµi hoµ rÊt ¸ §«ng. G¬ng mÆt Êy Èn hiÖn sau tre tróc rÊt kÝn ®¸o, dÔ th¬ng.
Tõ nh÷ng vÎ ®Ñp trong h×nh ¶nh:
- N¾ng - Vên tîc - Con ngêi
Em cã nhËn xÐt g× vÒ khung c¶nh th«n VÜ ?
Hoài niệm Thôn Vĩ
- Lêi th¬ gîi nªn vÎ ®Ñp võa trÇn thÕ võa th¸nh thiÖn cña c¶nh vµ con ngêi xø HuÕ - Khu vên thËt ®Ñp nhng l¹i lµ “v ên ai”: c¶nh nh bÞ ®Èy vµo câi xa v¾ng, m«ng lung, khã chiÕm lÜnh
Khæ mét
C©u hái: Kh«ng gian thiªn nhiªn hiÖn lªn ë khæ th¬ thø hai víi nh÷ng h×nh ¶nh nµo? “Giã theo lèi giã, m©y ® êng m©y Dßng níc buån thiu hoa b¾p lay ThuyÒn ai ®Ëu bÕn s«ng tr¨ng ®ã Cã chë tr¨ng vÒ kÞp tèi nay?”
Khoå thô thöù hai • Gioù theo loái gioù, maây ñöôøng maây • Doøng nöôùc buoàn thiu, hoa baép lay • Thuyeàn ai ñaäu beán soâng traêng ñoù • Coù chôû traêng veà kòp toái nay?
Ngheä thuaät- noäi dung • Caûnh saéc höôùng ra xa khoûi vöôøn ngoïc • Söï ñoái laäp “gioù-maây”, gôïi söï chia ly ñau ñôùn. • Caâu hoûi tu töø “ai”, “kòp toái nay” • =>noãi mô hoà buoàn, baâng khuaâng • Thuyeàn vaø traêng- soâng vaø traêng
Gi¶ng v¨n: th«n VÜ D¹
§©y
2. Khæ 2: - Kh«ng gian mªnh m«ng cã ®ñ giã, m©y, s«ng, níc, tr¨ng, hoa. : chia l×a ®«i ng¶ + Giã, + Níc, m©y : buån tr«i lÆng lÏ hoa + ThuyÒn , tr¨ng : u t trong nçi buån ngng ®äng. => Sù sèng ®ang m¬n mën, xanh t¬i bçng l¾t lay, xao x¸c. ¢m ®iÖu th¬ buån b©ng khu©ng, xa v¾ng. - §©y lµ c¶nh ®îc néi t©m ho¸, béc lé nçi ®au th©n phËn, sù
Gi¶ng v¨n: th«n VÜ D¹
§©y
C©u hái: KÕt thóc khæ th¬ thø hai lµ mét lêi nh¾n göi: “ ThuyÒn ai ®Ëu bÕn s«ng tr¨ng ®ã Cã chë tr¨ng vÒ kÞp tèi nay ?” Trong lêi th¬ xuÊt hiÖn nh÷ng h×nh ¶nh quen thuéc nµo trong v¨n häc? H·y ph¸t hiÖn vÎ ®Ñp riªng trong h×nh ¶nh th¬ cña Hµn M¹c Tö.
H×nh ¶nh “ThuyÒn- s«ngtr¨ng” - Khuya vÒ b¸t ng¸t tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn ( Hå ChÝ Minh) - ThuyÒn kÒ b·i tuyÕt nguyÖt chªnh chÕch ( NguyÔn Tr·i) - Tr¨ng n»m sâng soµi trªn cµnh liÔu - Giã rÝt tÇng cao tr¨ng ng· ngöa Vì tan thµnh vòng ®äng vµng kh« ( Hµn M¹c Tö)
§©y th«n VÜ D¹ H h, thùc thùc B×nh yªn, ®Ñp ®Ï NiÒm mong íc cña thi nh©n
BÕn s«ng tr¨ng, thuyÒn chë tr¨ng H×nh ¶nh thi vÞ, tr«i gi÷a ®«i bê h thùc. “ThuyÒn chë tr¨ng” hay chÝnh lµ chë niÒm mong íc ®îc giao duyªn héi ngé.
Có chở trăng về kịp tối nay
HÐ më t©m tr¹ng cña thi nh©n: võa th¶ng thèt, võa lo ©u phÊp pháng.
C©u hái: NÕu nh khæ th¬ thø nhÊt ®îc viÕt lªn b»ng bót ph¸p t¶ thùc th× bót ph¸p nghÖ thuËt ë khæ th¬ thø 2 lµ g×?
Nç i ® au ch ia l×
Bót ph¸p ¶o ho¸ khiÕn c¶nh vËt thiªn nhiªn huyÒn ¶o, m¬ mµng T©m tr¹ng thi nh©n: mÆc c¶m chia l×a vµ sù mong chê da diÕt Khæ hai
C©u hái: “BÕn s«ng tr¨ng, thuyÒn chë tr¨ng” ®· ®a thi nh©n vµo câi méng . Câi méng Êy hiÖn lªn ë khæ th¬ thø 3 víi nh÷ng h×nh ¶nh, tõ ng÷ nµo?
Khoå thô thöù ba Mô khaùch ñöôøng xa, khaùch ñöôøng xa AÙo em traéng quaù nhìn khoâng ra ÔÛ ñaây söông khoùi môø nhaân aûnh Ai bieát tình ai coù ñaäm ñaø?
Gi¶ng v¨n: th«n VÜ D¹ 3. Khæ 3:
§©y
+ Tõ ng÷: “m¬, kh¸ch ®êng xa, ¸o tr¾ng, s¬ng khãi, mê nh©n ¶nh, t×nh ai...” TÊt c¶ ®Òu gîi sù xa x«i, h ¶o. + H×nh bãng giai nh©n: mµu ¸o tr¾ng trinh nguyªn nh mét ¶o ¶nh xa vêi + TiÕng goÞ: ®iÖp l¹i hai lÇn, quÊn quýt, tha thiÕt ®Çy kh¸t väng, nhng “kh¸ch ®êng xa” dêng nh cø chËp chên xa vêi råi khuÊt bãng.
Gi¶ng v¨n: th«n VÜ D¹
§©y
“ë ®©y s¬ng khãi mê nh©n ¶nh Ai biÕt t×nh ai cã ®Ëm ®µ?”
+ C¶nh ®Ñp - c¶nh méng cña xø HuÕ víi kh«ng gian mÞt mê b¶ng + “ë l¶ng khãi s¬ng. ®©y” - chÝnh lµ thÕ giíi cña nhµ th¬ ®ang tån t¹i, ®ang tõng gi©y phót vËt v· víi c¸i chÕt - ®ã lµ thÕ giíi l¹nh lÏo u ¸m mµ
+ “S¬ng khãi”: kh«ng gian, thêi gian; s¬ng khãi cña 1 mèi t×nh mong manh cha 1 lêi íc hÑn, s ¬ng khãi cña 1 tr¸i tim biÕt m×nh s¾p tõ gi· câi ®êi... + KhÐp l¹i bµi th¬ vÉn lµ mét c©u hái da diÕt vÒ t×nh ®êi, t×nh ngêi.
Tổng kết
- Bµi th¬ mang ®Ëm phong c¸ch th¬ Hµn M¹c Tö: khuynh híng néi t©m ho¸. Nhµ th¬ triÖt ®Ó sö dông bót ph¸p l·ng m¹n, t¹o tr¹ng th¸i huyÒn ¶o bao trïm toµn bé bµi th¬. - T×nh yªu say ®¾m cña Hµn M¹c Tö giµnh cho xø HuÕ méng m¬. - Kh¸t väng t×nh ®êi,§©y t×nh ngêi Th«n VÜ D¹ch¸y báng.