Dast Qirihaye Azerbaycan

‫دستگيري هاي گسترده در آذربايجان‬ ‫دانشجويان ترک و کرد کشور در روز جهانبي زبان مادري‪ ،‬ببا برگزاري تجمعاتبي در دانشگاه تهران‪،‬ببه‬ ‫عدم تدريبس زبان مادري شان در مدارس و دانشگاه هبا اعتراض کردنبد و خواسبتار رعايبت اصبل ‪15‬‬ ‫قانون اساسي توسط دولت شدند‪ .‬خواستي که در استان هاي شمال غربي کشور نيز در خيابان ها و‬ ‫توسط فعالين فرهنگي تکرار شد‪.‬‬ ‫در پبي ايبن تجمعات‪ ،‬تعدادي از فعاليبن حقوق بشبر‪ ،‬دانشجويان‪ ،‬روزنامبه نگاران و شرکبت کنندگان در‬ ‫تجمعات اعتراضي در نقاط مختلف آذربايجان‪ ،‬اردبيل و زنجان دستگير و بازداشت شدند‪ .‬سعيد متين‬ ‫پور نويسنده و فعال حقوق بشر در زنجان از جمله اين دستگير شدگان است که پس از ضرب و شتم‬ ‫روانبه بازداشتگاهبي نامعلوم شده اسبت‪ .‬سبعيد متيبن پور فوق ليسبانس فلسبفه و نويسبنده بسبياري از‬ ‫نشريات محلي استان هاي شمالغرب کشور است‪.‬‬ ‫به گزارش روزنامه مردم نو چاپ زنجان‪ ،‬عصر روز پنجشنبه حدود ‪ 35‬نفر زن و مرد و كودك مقابل‬ ‫سباختمان قرارگاه شماره ‪ 2‬منتظبر بودنبد تبا تكليبف افرادي كبه در تجمبع روز جهانبي زبان مادري‬ ‫دستگير شده بودند‪ ،‬مشخص شود‪ .‬حضور خانواده‌هاي بازداشت شده در حالي پايان يافت كه تنها ‪19‬‬ ‫نفر از دستگيرشدگان آزاد شدند‪.‬‬ ‫ايبن روزنامبه مبي نويسبد‪“ :‬ببه گفتبه شاهدان عينبي پليبس تعدادي از تجمع‌شدگان را ببا ضرب و شتبم‬ ‫متفرق و تعدادي از آنان را بازداشببت كرد‪ .‬علي‌رغببم پيگيريهاي صببورت گرفتببه توسببط خبببرنگاران‬ ‫روزنامبه مردم‌بنو‪ ،‬نيروي انتطامبي اسبتان زنجان هيچ‌گونبه آماري از تعداد بازداشت‌شدگان و وضعيبت‬ ‫نگهداري‌ آنها ارائه نكرد‪ .‬به اين ترتيب تنها راه اطلع از آمار دستگير‌شدگان‪ ،‬خانواده‌هاي حضور يافته‬ ‫در مقابل ساختمان قرارگاه شماره ‪ 2‬زنجان بود”‪.‬‬ ‫امببا در هببر حال پيگيري هاي خبببرنگاران مردم‌ببنو از بازداشببت شدن نزديببك بببه ‪ 26‬نفببر از افراد‬ ‫تجمع‌كننده حكايبت داشبت كبه اسبامي آنهبا ببه ايبن شرح اسبت‪1 :‬بب سبعيد متين‌پور‪2 ،‬بب جليل‌غني‌لو‪3 ،‬بب‬ ‫عليرضا متين‌پور‪ 4 ،‬ب حسين رحمتي‪ 5 ،‬ب علي رحمتي‪‌ 6 ،‬ب ناصر رحمتي‪7 ،‬ب مرتضي مرادي‪8 ،‬ب محسن‬ ‫رفيعببي‪9 ،‬ب ب تلناز نعمتببي‪10 ،‬ب ب داود نعمتببي‪11 ،‬ب ب محمود مهاجري‪12 ،‬ب ب آيديببن برادران مقدم‪13 ،‬ب ب‬ ‫رحمت‌ا… بيات‌تبار‪ 14 ،‬ب يوسف محمدي‪‌ 15 ،‬ب امير نصيري‪ 16 ،‬ب بهروز صفري‪ 17 ،‬ب محمد محمدي‪،‬‬ ‫‪ 18‬ب ايرج محمدي‪ 19 ،‬ب كريم جليلي‪ 20 ،‬ب عباس غفاري‪‌ 21 ،‬ب علي محمدي‪ 22 ،‬ب مهناز موسوي‌‪ 23 ،‬ب‬ ‫جواد شريفي‪24 ،‬ب سودابه متين‌پور‪25 ،‬ب ساناز متين‌پور‪ ،26 ،‬صفرعلي خوئيني‪.‬‬ ‫در حال حاضببر‪ ،‬سببعيد متين‌پور‪ ،‬عليرضببا متين‌پور‪ ،‬جليببل غني‌لو‪ ،‬حسببين رحمتببي‪ ،‬بهروز صببفري‪،‬‬ ‫صفرعلي خوئيني و تلناز نعمتي همچنان در بازداشت به سر مي‌برند‪.‬‬

‫همچنين بر اساس اعلم کميته دانشجويي دفاع از زندانيان سياسي‪ ،‬تعدادي از دستگير شدگان زنجان‬ ‫را دانشجويان تشکيل مي دهند‪.‬‬ ‫از سبوي ديگبر در شهبر مياندوآب نيبز مهدي هاتفبي بيگلري دانشجوي فوق ليسبانس دانشگاه پيام نور‬ ‫نقده و جعفببر حببق نظري از نويسببندگان نشريببه دانشجويببي “بولود” دانشگاه مهاباد‪ ،‬بهبود قليزاده‬ ‫عکاس و فيلمبببردار ‪ ،‬احمببد جدي‪ ،‬سبباسان موسببوي کارمنببد بانببک کشاورزي‪ ،‬علي مقدم دانشجوي‬ ‫دانشگاه آزاد مراغبه و فرزنبد سبرهنگ مقدم معاون نيروي انتظامبي منطقبه مياندوآب‪ ،‬رضبا وجدانبي‪،‬‬ ‫علي سلطاني‪ ،‬سيروس حضرتي دستگير شده اند‪.‬‬ ‫از شهرستان اروميه خبر مي رسد که علوه بر حضور نيروهاي انتظامي و لباس شخصي در خيابانها‪،‬‬ ‫نيروهاي ارتبش نيبز در متفرق کردن و ضرب و شتبم مردم فعال بوده انبد‪ .‬بر اسباس گزارش شاهدان‬ ‫عينبي‪ ،‬در ايبن شهبر بيبش از ‪ 100‬نفبر دسبتگير شده انبد‪ .‬اسبامي تعدادي از آنهبا کبه همچنان در زندان‬ ‫هسببتند بببه ايببن شرح اسببت‪ :‬مهدي ابوالقاسببمي دانشجوي همدانببي دانشگاه اورميببه‪ ،‬عطببا آغاسببي‬ ‫دانشجوي دانشگاه اورميببه‪ ،‬مقداد تيموري‪ ،‬کيانوش (آتيل) يوسببفي قولونجببو عضببو موسببس جمعيببت‬ ‫جوانان قولونجبو “ايلکيبن”‪ ،‬يوسف د ستان‪ ،‬عارف الوفيبه‪ ،‬مسلم نيکخبو‪ ،‬ابوذر اسدزاده‪ ،‬اميراسبدزاده‬ ‫دانشجوي نقده اي دانشگاه اورميه‪ ،‬بابک محمدي‪ ،‬مرتضي رضايي‪ ،‬سعيد حسين زاده دانش آموز ‪۱۷‬‬ ‫ساله‪ ،‬هوشنگ تقي پور و کاوه توکلي‪.‬‬ ‫در روزهاي گذشته نيز تعدادي در اروميه بازداشت شدند‪ .‬اين افراد‪ ،‬اسماعيل جوادي ‪ ،‬احمد قريشي‪،‬‬ ‫ابوالفضل آليلو‪ ،‬محرم‪ ،‬حسين وجعفر حسيني کيا [پدر و پسر] هستند که به بازداشتگاه اطلعات واقع‬ ‫در محله دوققوز پله منتقل شده اند‪.‬‬ ‫بببه گزارش کميتببه دفاع از زندانيان سببياسي در آذربايجان‪ ،‬در شهرسببتان اردبيببل‪ ،‬بازداشببت راميببن‬ ‫صبادقي اصبل‪ ،‬حسبن اسبدي‪ ،‬جلل تقوي‪ ،‬حسبين سبببي و اميبن جدي قطعبي شده اسبت‪ .‬مدافعان‬ ‫حقوق بشبر در ايبن شهبر گزارش مبي دهنبد کبه تعداد ديگري نيبز دسبتگير شده انبد امبا هنوز هويبت آنهبا‬ ‫مشخبص نشده اسبت‪ .‬ماموران امنيتبي در اردبيبل همچنيبن شبب گذشتبه ببا يورش ببه منزل اميبن جدي‬ ‫يک فعال سياسي‪ ،‬وي را بازداشت کردند‪.‬‬ ‫پيبش از ايبن در روز دوشنببه هفتبه جاري‪ ،‬راميبن صبادقي اصبل‪ ،‬از فعالن سبياسي در اردبيبل توسبط‬ ‫ماموران اداره اطلعات در منزل پدري بازداشبت شده بود‪ .‬ماموران امنيتبي ضمبن تفتيبش منزل وي‪،‬‬ ‫کليه کتابها و وسايل شخصي او را به همراه بردند‪ .‬تاکنون هيچ اطلعي از محل نگهداري او دردست‬ ‫نيست‪.‬‬ ‫در اقدامببي ديگببر‪ ،‬ماموران امنيتببي در شهببر خوي‪ ،‬صبببح روز گذشتببه بببه منزل پدري شيرزاد حاجيلو‬ ‫دانشجوي دانشگاه آزاد خوي در روستاي “هشه رود” اين شهرستان مراجعه و منزل پدر اين دانشجو‬

‫را به طور کامل تفتيش و کتب‪ ،‬فيلم ها و نوشته هاي شخصي حاجيلو را ضبط کردند‪ .‬شيرزاد حاجيلو‬ ‫در زمان مراجعه ماموران در منزل حضور نداشته و دستگير نشده است‪.‬‬ ‫همچنين در شهر قم تعدادي از ترک زبانان مقيم اين شهر در آستانه روز جهاني زبان مادري دستگير‬ ‫شده بودند که گزارش هاي رسيده حاکي از آن است که اکثريت آنها آزاد شده اند‪ .‬اسامي تعدادي از‬ ‫ايبن افراد ببه شرح زيبر اسبت‪ :‬يوسبف سبليماني‪ ،‬جلل ذوالفقار پور‪ ،‬مهنبس حميبد حسبن ونبد‪ ،‬مسبعود‬ ‫پژمان‪ ،‬مهدي موليبي‪ ،‬جعفبر عابدينبي‪ ،‬رضبا درجزينبي [دانبش آموز سبوم دبيرسبتان]‪ ،‬حميبد شفاجبو‪،‬‬ ‫علي عبداللهي‪ ،‬پرويز حسنوند‪ ،‬جعفر پژمان‪ ،‬محمد عبداللهي‪ ،‬اکبر عبداللهي‪ ،‬صفر نقي پور‪ ،‬ابراهيم‬ ‫کاظمي و ابوالفضل دستيار‪.‬‬ ‫از سبوي ديگبر قببل از فرا رسبيدن روز جهانبي زبان مادري‪ ،‬عده اي در شهرهاي مختلف دسبتگير شده‬ ‫بودنبد کبه تعدادي از آنهبا از جمله حسبن ارک روزنامبه نگار تببريزي‪ ،‬اسبماعيل جوادي روزنامبه نگار در‬ ‫اورميه و ابراهيم جعفر زاده فعال سياسي فرهنگي در شهرستان خوي همچنان در زندان به سر مي‬ ‫برند‪.‬‬ ‫ايبن بازداشبت هبا در حالي صبورت مبي گيرد کبه اصبل پانزدهبم قانون اسباسي‪ ،‬تدريبس زبان و ادبيات‬ ‫همبه اقوام ايرانبي را در مدارس کشور در کنار زبان فارسبي آزاد مبي دانبد امبا تنهبا زبان هاي عرببي و‬ ‫ارمني هستند که در مدارس کشور تدريس مي شوند‪.‬‬

‫پيشينه روز زبان مادري‬ ‫‪ 21‬فوريه به عنوان روز جهاني زبان مادري‪ ،‬هشت سال پيش توسط يونسکو [سازمان علمي و‬ ‫فرهنگي ملل متحد] اعلم شد‪ .‬در روز ‪ 21‬فوريه ‪ 1952‬تظاهراتي در بنگلدش برگزار شد که طي آن‬ ‫تعداد زيادي از تظاهرکنندگان بنگالي زبان در شهر داکا پايتخت فعلي بنگلدش با پليس پاکستان که در‬ ‫آن زمان کنترل بنگلدش را در دست داشت‪ ،‬درگير و کشته شدند‪ .‬مردم بنگلدش‪ ،‬اين روز را از آن‬ ‫تاريخ به بعد با نام روز جنبش زبان گرامي داشته اند‪.‬‬ ‫يونسکو هشت سال پيش از ملت هاي جهان خواست از طريق تفاهم‪ ،‬مدارا و گفت و گو به حفظ‬ ‫زبانهايي که از نسلهاي گذشته به ميراث برده اند کمک کنند‪.‬‬ ‫بر اساس گزارشي از دبير کل سازمان يونسکو‪“ ،‬بيش از ‪ 50‬درصد از ‪ 6‬هزار زبان موجود در دنيا که‬ ‫بواقبع ابزار هويبت جمعبي و ميراث ناملموس بشري هسبتند در حال از بيبن رفتبن هسبتند‪ 96 .‬درصبد‬ ‫زبانها تنها مورد استفاده ‪ 4‬در صد کل جمعيت جهان قرار مي گيرد‪ ،‬کمتر از ‪ 15‬درصد زبانها بطور‬ ‫موقعيتبي در سبيستم آموزشبي کشورهبا کاربرد دارنبد و کمتبر از ‪ 100‬زبان در دنياي ديجيتال کاربرد‬ ‫دارند‪”.‬‬ ‫داوود عبدی سببر دبیببر نشریببة دانشجویببی بولود مهاباد در جریانات اعتراضببی مردم آذربایجان در روز‬ ‫جهانبی زبان مادری در ارومیبه دسبتگیر شده اسبت و تبا کنون هیبچ خببری از وضعیبت ایشان در دسبت‬

‫نیسبببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببببت‪.‬‬

‫ابراهيبم جعفرزاده دبيبر سبابق انجمبن غيبر دولتبي اوريبن خوي کبه در تظاهرات روز جهانبي زبان مادري‬ ‫‪ 21‬فوريبه در شهرسبتان خوي ( بعبد از ظهبر) بازداشبت شده بود ببا قرار بازداشبت موقبت در اختيار‬ ‫وزارت اطلعات قرار گرفتبه اسبت‪ .‬لزم ببه ذکبر اسبت ابراهيبم جعفرزاده صببح روز ‪ 2‬اسبفند براي‬ ‫مشخبص شدن پرونده قبلي خود(تجديبد نظبر) ببه دادگاه انقلب تببريز احضار شده بود کبه رسبيدگي ببه‬ ‫اين پرونده موکول به ‪ 26‬ارديبهشت سال ‪ 1385‬شده بود که بعد از ظهر همان روز در خيابان توسط‬ ‫نيروهاي امنييتي دستگير و به اداره اطلعات منتقل ميشوند‪.‬‬ ‫لزم ببه ذکبر اسبت کبه حکبم دسبتگيري تعدادي از فعاليبن حرکبت ملي آذربايجان در شهرسبتان خوي‬ ‫صادر شده است که هنوز موفق به دستگيري اين افراد نشدهاند‬ ‫در شهبر سبولدوز در روز ‪ 2‬اسبفند(‪ 21‬فوريبه) سبالروز جهانبي زبان مادري ‪ 60‬نفبر توسبط نيروهاي‬ ‫امنيتبي و اطلعاتبي دسبتگير شده بودنبد کبه از ايبن تعداد حدود ‪ 10‬نفبر کبه هنوز در داخبل زندانهاي‬ ‫امنيتي رژيم ميباشند و از وضعيت ايشان خبري در دست نيست‪.‬‬ ‫در بين اين افراد اسامي زير به چشم مي خورد‪:‬‬ ‫قهرمان قنبرپور‪ ،‬عليرضا يوسف نيا‪ ،‬مسعود‬ ‫ببا توجبه ببه جبو امنيتبي شهبر سبولدوز اخبار مربوط ببه تظاهرات مردمبي خردادماه و روز جهانبي زبان‬ ‫مادري به طور کامل و دقيق در اختيار نميباشد‪.‬‬

‫سياستهاي ناكارآمد امنيتي دولت جمهوري اسلمي‬ ‫اورمونيوز(‪ 3‬اسفند ‪ :)1385‬زماني كه نيروهاي امنيتي و نيز تحليلگران رسمي نظام جمهوري‬ ‫اسلمي ايران هر يك به نحوي سعي در فرافكني در خصوص برپايي تظاهرات خرداد ماه كه به صحنه‬ ‫رويارويي كامل ملت آذربايجان جنوبي با نيروهاي دولتي تبديل گشته بود‪ ،‬شايد خود اين ماموران نيز‬ ‫تصور نمي كردند كه امكان تكرار مجدد اين تظاهرات حادث گردد‪ .‬بنابراين آنان سياستهاي تهديد‪،‬‬ ‫تحديد و ارعاب را در خصوص فعالن سياسي پيش گرفتند و نتيجه آن شد كه به زعم خودشان جلوي‬ ‫تجمع قلعه بابك در تير ماه امسال و نيز اعتراضات مهرماه را سد كردند‪ .‬اما اگر در مورد آن روزها‬ ‫اجماع فعالن حاصل نگشته بود‪ ،‬اينبار وضع فرق مي كرد‪.‬‬ ‫در آسبتانه روز جهانبي زبان مادري‪ ،‬بار ديگبر ماموران امنيتبي دولت از بيبم تكرار آن واقعبه شروع ببه‬ ‫بگير و ببندها كردند‪ .‬عده زيادي از فعالين شهرهاي مختلف به بهانه هاي واهي و اتهامات بدون اثبات‬ ‫و تنهببا بببه دليببل اينكببه چنببد مامور رده پاييببن اطلعاتببي بببه اينان مظنون گشتببه انببد دسببتگير گشتنببد‪.‬‬ ‫دانشجويان نيبز ببه روش هاي مختلفبي مورد تهديبد قرار گرفتنبد‪ .‬امبا آنچبه در پاسبخ ديدن شبد‪ ،‬پاسبخ‬

‫كوبنده ملت آذربايجان بود‪ ،‬بببه نحوي كببه بببا وجود تهديدهاي فراوان و حضور محسببوس نيروهاي ضببد‬ ‫شورش تا دندان مسلح‪ ،‬در ميادين شهرها حاضر و به سياستهاي دولت اعتراض كردند‪.‬‬

‫اقدامات شديد و محدودگر‬ ‫روز دوم اسفند ماه‪ ،‬تمام مناطق دولتي و نيمه دولتي در اورميه كه در آن جايي براي تجمع چند‬ ‫مامور مي شد در نظر گرفت مكاني گشته بود براي تجمع ماموران تا دندان مسلح و عموما غير‬ ‫بومي نيروي ضد شورش وابسته به نيروي انتظامي و نيز سپاه‪ .‬پاركينگ ها‪ ،‬مساجد‪ ،‬محوطه باز‬ ‫ادارات و معابر عمومي چون ميدان مركز و ميدان ايالت از جمله اين مكانها بودند‪ .‬مقابل درب منزل‬ ‫برخي فعالن نيز به شكلي غير محسوس نيروهايي جهت كنترل رفت و آمدها در نظر گرفته شده‬ ‫بود‪ .‬اين مساله فارغ از دستگيري هايي است كه در روزهاي گذشته انجام پذيرفته بود‪ .‬در جريان اين‬ ‫دستگيري ها اسماعيل جوادي‪ ،‬احمد قريشي‪ ،‬محرم‪ ،‬حسين و جمشيد حسيني كيا‌ (پدر و پسر)‪،‬‬ ‫ابوالفضل آليلو دستگير شدند‪ .‬همچنين مغازه دو نفر از اين افراد توسط ماموران امنيتي پلمپ شده‬ ‫است‪.‬‬

‫اقدامات بي نتيجه‬ ‫اما اين اقدامات نتيجه اي در بر نداشت‪ .‬بعد از ظهر روز دوم اسفند ماه هلهله اي در فاصله ميدان‬ ‫مركز تا خيابان عطايي برپا بود‪ .‬ملت بدون توجه به حضور ماموران دست به تظاهرات زدند و شروع‬ ‫به سدادن شعار نمودند‪ .‬در مكانهاي ديگري از اورميه نيز وضع به همين منوال بود‪ .‬خيابان خيام و نيز‬ ‫ميدان شهرچايي از ديگر مكانهاي تجمع مردمي بود‪ .‬در مجموع به نظر مي رسد بيش از هشت هزار‬ ‫نفر از مردم اورميه در خيابانها حضور داشتند تا به دولت ثابت كنند سياستهاي سلبي در اين زمينه‬ ‫جوابگو نخواهد بود و تنها راه احقاق حقوق اين ملت است‪ .‬اما گويا هنوز اشتياقي در دولت براي‬ ‫شنيدن اين صدا وجود ندارد‪ .‬در نخستين واكنش نيروهاي ضد شورش سپاه كه گويا براي جان مردم‬ ‫و نيز براي عقايدشان هيچگونه ارزشي قائل نيستند شروع به درگيري با مردم معترض نمودند و مردم‬ ‫نيز متقابل به اين درگيري پاسخ دادند‪ .‬بايد منتظر ماند و ديد دامنه سركشي هاي نيروهاي امنيتي كه‬ ‫عمدتامتعلق به جريان نظامي سپاه پاسداران انقلب مي باشد تا كجا پيش خواهد رفت‪ .‬اما يك چيز‬ ‫از هم اكنون مشخص است‪ :‬سياست ارعاب در مواجهه با ملت آذربايجان راه به جايي نخواهد برد‪.‬‬ ‫مرگ اين سياست ديروز و در مقابل ديدگان عاملن و تئوريسينهاي اين سياست عيان گشت‪ .‬اما ايا‬ ‫چشم بينايي وجود دارد؟‬