Cung Cau Thi Truong

Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

KINH TEÁ HOÏC VI MOÂ BAØI GIAÛNG 2 – CAÀU, CUNG VAØ THÒ TRÖÔØNG Trong neàn kinh teá thò tröôøng, ña soá caùc quyeát ñònh veà giaù caû vaø saûn löôïng ñöôïc xaùc ñònh trong thò tröôøng thoâng qua caùc löïc Cung vaø Caàu. A. CAÀU SOÁ LÖÔÏNG CAÀU laø soá löôïng cuûa moät maët haøng maø ngöôøi tieâu duøng saün loøng mua taïi moãi möùc giaù trong moät ñôn vò thôøi gian. Ví duï, soá löôïng chai soâ-ña moät caù nhaân seõ mua trong moät thaùng laø Qd , hay soá löôïng caàu ñoái vôùi chai soâ-ña. Haøm caàu thöôøng ñöôïc bieåu dieãn laø: Qd = Qd (Giaù, Thu nhaäp, Sôû thích hay Thò hieáu, Giaù maët haøng

thay theá vaø maët haøng boå sung, Soá ngöôøi tieâu duøng) QUY LUAÄT CAÀU: Khi giaù maët haøng taêng (P⇑), soá löôïng caàu maët haøng giaûm(Qd ⇓) vaø khi giaù maët haøng giaûm (P⇓), soá löôïng caàu maët haøng taêng (Qd ⇑), giöõ nguyeân caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi. Moät caùch deã daøng ñeå vieát quy luaät caàu laø: Khi P ⇑ ⇒ Qd⇓ vaø khi P⇓ ⇒ Qd⇑, giöõ nguyeân caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi THAY ÑOÅI SOÁ LÖÔÏNG CAÀU – Söï di chuyeån doïc theo ñöôøng caàu do söï thay ñoåi giaù cuûa maët haøng. ÔÛ ñaây giöõ nguyeân moïi yeáu toá khaùc khoâng ñoåi. THAY ÑOÅI CAÀU – Söï dòch chuyeån ñöôøng caàu do thay ñoåi yeáu toá khaùc chöù khoâng phaûi giaù cuûa maët haøng ñoù. Nhöõng yeáu toá chuû yeáu laøm dòch chuyeån ñöôøng caàu hay gaây ra Söï thay ñoåi Caàu bao goàm: 1). Thay ñoåi trong thu nhaäp a). Haøng hoùa bình thöôøng – b). Haøng hoùa thöù caáp –

I ⇑ ⇒ D⇑ I ⇑⇒ D⇓

2). Thay ñoåi sôû thích hay thò hieáu T ⇑ ⇒ D ⇑ vaø T ⇓ ⇒ D ⇓

3). Haøng thay theá – Giaù cuûa haøng thay theá taêng – Caàu cuûa maët haøng taêng Dennis C. McCornac Hieáu Haïnh hieäu ñính: Vaên Thanh

1

Ngöôøi dòch: Ngöôøi

Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Giaù cuûa haøng thay theá giaûm – Caàu cuûa maët haøng giaûm 4). Haøng boå sung – Giaù cuûa haøng boå sung taêng – Caàu cuûa maët haøng giaûm Giaù cuûa haøng boå sung giaûm – Caàu cuûa maët haøng taêng B. CUNG SOÁ LÖÔÏNG CUNG laø soá löôïng cuûa moät maët haøng maø caùc coâng ty muoán saûn xuaát taïi moãi möùc giaù trong moät ñôn vò thôøi gian. Ví duï, soá löôïng chai soâ-ña nhaø saûn xuaát nöôùc giaûi khaùt seõ saûn xuaát moãi thaùng laø Qs , hay soá löôïng cung chai soâ-ña. Haøm cung thöôøng ñöôïc bieåu dieãn laø: löôïng, Coâng ngheä, Soá Coâng ty)

Qs = Qs

(Giaù, Giaù Nhaäp

QUY LUAÄT CUNG: Khi giaù maët haøng taêng (P⇑), soá löôïng cung cuûa maët haøng taêng (Qs⇑ ) vaø khi giaù maët haøng giaûm (P⇓), soá löôïng cung cuûa maët haøng giaûm (Qs ⇓), giöõ nguyeân caùc yeáu toá khaùc khoâng ñoåi. Moät caùch deã daøng ñeå vieát quy luaät cung laø: Khi P ⇑ ⇒ Qs ⇑ vaø khi P ⇓ ⇒ Qs ⇓ toá khaùc khoâng ñoåi

giöõ nguyeân caùc yeáu

Cuõng nhö coù söï khaùc nhau giöõa thay ñoåi soá löôïng caàu vaø thay ñoåi caàu, ta coù theå phaân bieät giöõa thay ñoåi soá löôïng cung vaø thay ñoåi cung. THAY ÑOÅI SOÁ LÖÔÏNG CUNG – Söï di chuyeån doïc theo ñöôøng cung do thay ñoåi giaù cuûa maët haøng. ÔÛ ñaây giöõ nguyeân moïi yeáu toá khaùc khoâng ñoåi. THAY ÑOÅI CUNG – Söï dòch chuyeån ñöôøng cung do thay ñoåi yeáu toá khaùc chöù khoâng phaûi giaù cuûa maët haøng ñoù. Nhöõng yeáu toá chuû yeáu laøm dòch chuyeån ñöôøng cung hay gaây ra Söï thay ñoåi Cung bao goàm: 1). Giaù nhaäp löôïng Giaù nhaäp löôïng ⇑ ⇒ S ⇓

Giaù nhaäp löôïng ⇓ ⇒ S⇑

2). Coâng ngheä Coâng ngheä ⇑ ⇒ S⇑

Coâng ngheä ⇓ ⇒ S ⇓

Dennis C. McCornac Hieáu Haïnh hieäu ñính: Vaên Thanh

2

Ngöôøi dòch: Ngöôøi

Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

3). Soá löôïng coâng ty Soá löôïng coâng ty ⇑ ⇒ S⇑

Soá löôïng coâng ty ⇓ ⇒ S ⇓

C. TOÅNG HÔÏP CAÀU VAØ CUNG Hai löïc cung vaø caàu quyeát ñònh giaù caû vaø saûn löôïng caân baèng. TOÙM TAÉT: Caàu taêng : Caàu giaûm: Cung taêng : Cung giaûm:

D⇑ D⇓ S⇑ S ⇓

⇒ Pe ⇑ vaø Qe ⇑ ⇒ Pe ⇓ vaø Qe ⇓ ⇒ Pe ⇓ vaø Qe ⇑ ⇒ Pe ⇑ vaø Qe ⇓

Taùc ñoäng cuûa söï can thieäp töø chính phuû Giaù traàn – Giaù toái ña coù theå ñònh treân thò tröôøng Giaù saøn hay giaù hoã trôï – Giaù toái thieåu coù theå ñònh treân thò tröôøng Haõy xem caùc bieåu ñoà Cung vaø Caàu – Caùch tieáp caän toaùn hoïc Giaû söû ñöôøng cung vaø caàu laø nhöõng ñöôøng thaúng, caùc haøm soá coù theå vieát döôùi daïng: Cung: Qs = a + bP

Caàu: Qd = c – dP

Trong caân baèng: Qs = Qd

Ñeå thöïc taäp, anh chò coù theå tính ra ñieåm caân baèng vaø cho thaáy caàn phaûi ñaët nhöõng giôùi haïn naøo vaøo caùc heä soá ñeå tình traïng caân baèng toàn taïi. Thò tröôøng gaïo Theo nghieân cöùu thoáng keâ, ta bieát raèng ñöôøng cung gaïo naêm 2001 xaáp xæ nhö sau: Cung: Qs = 3000 + 400P Giaù ñöôïc ño baèng haøng chuïc ngaøn ñoàng vaø löôïng ñöôïc ño baèng haøng trieäu giaï moãi naêm. Dennis C. McCornac Hieáu Haïnh hieäu ñính: Vaên Thanh

3

Ngöôøi dòch: Ngöôøi

Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Nghieân cöùu thoáng keâ cho thaáy ñöôøng caàu naêm 2001 laø: Caàu: Qd = 5000 - 350P Vôùi nhöõng thoâng tin treân, giaù caân baèng treân thò tröôøng gaïo coù theå ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch ñaët cung baèng caàu: 3000 + 400P = 5000 - 350P 750P = 2000 P = 2,67 (x 10.000) or P = 26.700 ñoàng/gòa

Noùi theâm veà Haøm Caàu Phöông trình sau coù theå laø phöông trình cuûa moät ñöôøng caàu: Qd = 800 - 6 Px - 5Py + 10I

Ta dieãn giaûi ñieàu naøy nhö theá naøo? “Daáu tröø” cho ta bieát ñieàu gì? Noù cho ta bieát ñoä doác vaø bieát raèng ñaây thöïc söï laø moät ñöôøng caàu bôûi vì theo quy luaät caàu, giöõa soá löôïng caàu vaø giaù coù moái quan heä nghòch bieán. Daáu tröø ôû tröôùc PY cho ta bieát ñieàu gì? Noù coù nghóa laø neáu giaù cuûa moät maët haøng coù lieân quan taêng leân thì caàu ñoái vôùi X giaûm xuoáng. Do vaäy, maët haøng naøy phaûi laø haøng boå sung (nhö bia vaø ñaäu phoäng). Neáu ñoù laø daáu coäng, nhöõng maët haøng naøy phaûi laø haøng thay theá (nhö caùc loaïi bia khaùc nhau). Daáu coäng ôû tröôùc thu nhaäp cho ta bieát ñieàu gì? Noù coù nghóa laø neáu thu nhaäp taêng leân, caàu ñoái vôùi X taêng – do vaäy ñoù laø haøng hoùa thoâng thöôøng. Neáu noù laø daáu tröø , ñoù laø haøng thöù caáp. Ta cuõng coù theå dieãn taû haøm cung theo caùch töông töï. Anh chò haõy cho moät soá ví duï. Nhöõng ÖÙng duïng cuûa Phaân tích Caàu vaø Cung I. Thueá do ai chòu (ai traû?û) Chuùng ta seõ trình baøy bieåu ñoà trong lôùp hoïc.

Dennis C. McCornac Hieáu Haïnh hieäu ñính: Vaên Thanh

4

Ngöôøi dòch: Ngöôøi

Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Thueá giaùn tieáp: thueá ñaùnh vaøo vieäc baùn moät maët haøng cuï theå laø khoaûng caùch giöõa möùc giaù maø ngöôøi mua phaûi traû (Pc) vaø möùc giaù maø ngöôøi baùn nhaän ñöôïc (Pp) Thueá ñôn vò:

t treân ñôn vò

Ghi chuù: (i) ai chính thöùc traû khoâng quan troïng (ii) phaàn chòu thueá cuûa moãi beân phuï thuoäc vaøo ñoä doác vaø ñoä co giaõn (iii) phaân boå: saûn xuaát vaø tieâu duøng ít hôn. II. Taùc ñoäng phaân boå do ñaùnh thueá Neàn kinh teá môû, nhoû Giaù Price

nhoû= khoâng coù taùc ñoäng leân giaù theá giôùi, môû = cho töï do trao ñoåi thöông maïi caân baèng cuïc Giaù töï Giaùtöï töïtuùc tuùc töï Autarky price boä = xeùt moät caáp caáp Giaù theá giôùi ngaønh rieâng leû World price giaù töï tuùc töï caáp = giaù khi Caàu noäi ñòa Nhaäp Imports Domestic demand khoâng coù thöông khaåu maïi QD = D(p) QS = S(p) SoáQuantity löôïng Consumption Production Saûn xuaát Tieâu duøng p = pw Nhaäp khaåu thuaàn = QD-QS CungSupply noäi ñòa Domestic

Dennis C. McCornac Hieáu Haïnh hieäu ñính: Vaên Thanh

5

Ngöôøi dòch: Ngöôøi

Fulbright Economics Teaching ProgramMicroeconomics

Price Domestic Supply

World price + tariff

R Imports

World price Demand Quantity

Production Consumption Ghi chuù: - Domestic Supply: Cung trong nöôùc. - World price + tariff: Giaù theá giôùi + thueá quan - World price: Giaù theá giôùi - Demand: Caàu

Dennis C. McCornac Hieáu Haïnh hieäu ñính: Vaên Thanh

-

6

Thueá nhaäp khaåu: thueá ñaùnh vaøo haøng nhaäp khaåu (khoâng phaûi haøng hoùa saûn xuaát trong nöôùc) ai chòu thueá: ngöôøi tieâu duøng traû phaân boå: saûn löôïng saûn xuaát trong nöôùc nhieàu hôn, nhaäp khaåu ít hôn, tieâu duøng ít hôn

Quantity: Löôïng Price : Giaù Consumption: Tieâu duøng Production: Saûn xuaát Imports: : Nhaäp khaåu

Ngöôøi dòch: Ngöôøi