CÔNG NGHỆ BẢO QUẢN & CHẾ BIẾN THỊT CÁ
Giảng viên: LÊ VĂN NHẤT HOÀI
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.
2. 3.
4.
Nguyễn Trọng Cẩn, Đỗ Minh Phụng. Công nghệ chế biến thực phẩm thủy sản (tập 1 & 2). Nhà xuất bản Nông nghiệp, 1990. Xmolxki. Hóa sinh học thịt gia súc. Nhà xuất bản Khoa học Kỹ thuật, Hà nội 1979. Nguyễn Trọng Cẩn, Nguyễn Lệ Hà. Công nghệ sản xuất đồ hộp thịt. Trường Đại học Thủy sản Nha trang, 2001. Lê Văn Liễn, Lê Khắc Huy, Nguyễn Thị Liên. Công nghệ sau thu hoạch đối với các sản phẩm chăn nuôi. Nhà xuất bản Nông nghiệp, 1997.
Nội dung chi tiết môn học Chương 1: Nguyên liệu thịt, cá Cấu trúc của mô cơ thịt, cá Thành phần hóa học của mô cơ thịt, cá Tính chất của mô cơ thịt, cá Những biến đổi sau khi chết của thịt, cá
Chương 2:
Bảo quản và vận chuyển thịt cá tươi Bảo
quản và giết mổ gia súc, gia cầm. Sơ chế thịt, cá Vận chuyển thịt, cá tươi Bảo quản bằng phương pháp sử dụng nhiệt độ thấp Bảo quản bằng phương pháp làm khô Bảo quản bằng phương pháp hun khói
Chương 3
Công nghệ chế biến các sản phẩm từ thịt & cá Giới
thiệu một số thiết bị trong công nghệ chế biến thịt, cá Chế biến các sản phẩm đông lạnh Chế biến các sản phẩm dạng gel và nhũ tương Chế biến các sản phẩm khô Chế biến các sản phẩm đóng hộp Chế biến các sản phẩm lên men Chế biến các sản phẩm xông khói
CHÖÔNG 1: NGUYEÂN LIEÄU THÒT – CAÙ
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Caáu truùc moâ cô Thaønh
phaàn caùc moâ trong thòt gia
suùc Teân caùc moâ
Boø
Heo
57 – 62
40 – 58
Moâ môõ
3 – 16
15 – 40
Moâ lieân keát
9 – 12
6–8
17 – 29
8 – 18
4–5
7.5 – 8
Moâ cô (%)
Moâ xöông, suïn Moâ maùu
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Caáu truùc moâ cô
Mô
cơ
Cơ vân ngang đảm bảo các hoạt động tùy ý của cơ thể (chạy, nhảy, co rút …). Cơ trơn: cơ của các cơ quan bên trong (ruột, mạch máu…) đảm bảo các cử động nhịp nhàng không tùy ý, có cấu trúc tế bào Cơ tim
Cấu tạo mô cơ vân ngang
a. Mặt cắt dọc b. Mặt cắt ngang 1. Vân mỡ 2. Màng liên kết 3. Mạch máu 4. Sợi
Tổ chức mô liên kết
Mô liên kết sợi xốp
Chùm colagen Sợi elastin
Kết cấu tổ chức cơ thịt cá
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Caáu truùc moâ cô Cấu
tạo sợi cơ
Nhân: nucleoprotein Tơ cơ: miozin 40%, actin 15%, tropomiozin 2,5% Chất cơ: miozen 20%, mioalbumin 1-2%, mioglobin 1%, globulin 20% Màng cơ: colagen, elastin
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Caáu truùc moâ cô Chất
ngấm ra (chất trích ly) của cơ
thịt
Chất ngấm ra có đạm: creatin, axit creatinic, carnozin, methylguanidin, creatinphotphat, ATP, ADP, AMP, taurin, NH3, các axit amin tự do: axit glutamic, tryptophan, lơxin, alanin. Chất ngấm ra không chứa nitơ: các sản phẩm của sự chuyển hóa: dextrin, maltoza, glucoza, inozit, axit lactic, piruvic, sucxinic, các chất béo trung tính …
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Caáu truùc moâ cô Thành phần hóa học của mô cơ: Nước 72 – 75 % Protein 18 – 22 % Lipid và lipoid 0,5 -3,5 % Chất trích ly 1,5 -2,3% Chất trích ly chứa nitơ 1,0 -1,7 % Glucid (glycogen) 0,7 – 1,4 % (0,5-1%) Chất khoáng 0,8 – 1,8 % Vitamin B1, B2, B3, B6, B12, PP, H, P, A, C
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Caáu truùc moâ cô Mô
cơ vân ngang là thành phần có giá trị dinh dưỡng cao nhất:
Là nơi tập trung của các protein hoàn hảo, vitamin, chất khoáng, chất ngấm ra… Hơn 85% protein mô cơ là protein hoàn thiện Dễ bị phân giải dưới tác dụng của các men tiêu hóa (pepsin, tripsin, chimotripsin)
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa moâ cô thòt, caù
Thaønh
phaàn dinh döôõng cuûa thòt
Loaïi thòt Boø
Thaønh phaàn hoùa hoïc ( g/100 g) Nöôù Protie Lipid Khoaù Tro(mg/100 c n ng g) 70.5 18.0 10.5 1.0 171
Heo môõ
47.5
14.5
37.5
0.7
406
Heo ½ Heonaïc naïc
60.9
16.5
21.5
1.1
268
73.0
19.0
7.0
1.0
143
Traâu baép
72.3
21.5
4.9
0.9
118
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa moâ cô thòt, caù
Thaønh phaàn acid amin khoâng thay theá Haøm löôïng % trong protien Acid amin
Thit boø
Thòt heo
Tröùng
Söõa
Lyzin
8.1
7.8
7.2
8.1
Methionin
2.3
2.5
4.1
2.2
Tryptophan
1.1
1.4
1.5
1.4
Phenylalamin
4.0
4.1
6.3
4.6
Treonin
4.0
5.1
4.9
4.8
Valin
5.7
5.0
7.3
6.2
Lôzin
8.4
7.5
9.2
11.8
Izolôzin
5.1
4.9
8.0
6.5
Acginin
6.6
6.4
6.4
4.3
Histidin
2.9
3.2
2.1
2.6
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa moâ cô thòt, caù Thaønh
phaàn cuûa caù
Thaønh phaàn Nöôùc Protein
Trò soá toái Trò soá toái thieåu (%) ña (%) 48,0 85,1 10,3
24,4
Lipid
0,1
54,0
Muoái voâ cô
0,5
5,6
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa moâ cô thòt, caù Caùc
acid amin khoâng thay theá trong Acid amin caù vaø thòt boø Haøm löôïng (g/100g protein ) Trong thòt boø
Trong thòt caù
Histidin
3,4
3,5
Lysin
8,9
9,1
Isolôxin
5,7
5,0
Lôxin
7,6
9,2
Methionin + cystein
4,0
4,1
Phenylatanin + tyroxin
5,6
8,8
Tryptophan
1,4
1,4
Treonin
4,5
5,5
Valin
3,0
6,1
Hàm lượng vitamin trong phần ăn được của cá vitamin
Đơn vị
Vitamin A D tan E trong dầu
Vitamin tan trong nước
B1 B2 Axit nicotinic B12 Axit pantothenic B6 Biotin Axit folic C
µg% µg% µg% µg% µg% µg% µg% µg% µg% µg% µg% mg%
Hàm lượng trung 25 bình 15 12 50 12 3 1 0,5 500 5 80 3
Phạm vi biến động 10 - 1000 6 - 30 4 - 35 10 - 100 40 - 700 0,5 - 12 0,1 - 15 0,1 - 1 50 - 100 0,001 - 8 71 - 87 1 - 20
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Nhöõng bieán ñoåi ñaëc tröng sau khi cheát cuûa nguyeân lieäu thòt – caù
Sự biến đổi của động vật sau khi giết mổ
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Nhöõng bieán ñoåi ñaëc tröng sau khi cheát cuûa thòt – caù Thịt
còn nóng
Mô cơ mềm Khả năng liên kết với nước tối đa Màu thịt đỏ tươi sáng Mùi vị thể hiện yếu pH ~ 7 giờ đối với thịt bò (ở 36 4 - 2 =حoC) giờ đối với gà vịt (ở 36 0.5 =حoC)
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Nhöõng bieán ñoåi ñaëc tröng sau khi cheát cuûa thòt – caù Quá trình tê cứng Đặc điểm: độ bền cơ học tăng, thịt cứng, khó cắt, chặt. Sau khi nấu vẫn bền trước tác dụng của men pepsin, không có mùi vị thơm ngon Các biến đổi: Phân hủy glycogen Phân giải ATP Phân giải creatinphotphat Kết hợp của actin và miozin thành actomiozin Sự phá vỡ của hệ chất đệm bicacbonat & giải phóng CO2 pH 6,1 – 6,3
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Nhöõng bieán ñoåi ñaëc tröng sau khi cheát cuûa thòt – caù
Giai đoạn chín tới (sự mềm hóa) Đặc điểm:
Có mùi thơm ngon, vị ngọt Cơ thịt mềm mại Độ ẩm lớn hơn so với khi tê cứng Dễ tiêu hóa khi ăn
caù Nhöõng bieán ñoåi ñaëc tröng sau khi cheát cuûa thòt – caù
Các
biến đổi trong giai đoạn chín tới
Sự phân giải protein do enzym nội tại (cathepsin) Actomyozin actin + myozin Colagen và elastin ngâm trong dịch nước thịt có tính axit trương nở, mềm mại Số lượng trung tâm ưa nước của Protein co rút tăng Chất ngấm ra biến đổi tạo hương vị đặc trưng
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt caù Nhöõng bieán ñoåi ñaëc tröng sau khi cheát cuûa thòt – caù Giai
đoạn phân hủy thối rữa
Vi sinh vật xâm nhập vào cơ thể động vật khi còn sống Vi sinh vật xâm nhập vào trong quá trình chế biến, xử lý nguyên liệu Phân hủy thối rữa kỵ khí Phân hủy thối rữa hiếu khí Phân hủy do nấm mốc
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Nhöõng bieán ñoåi ñaëc tröng sau khi cheát cuûa thòt Thòt noùng
Traïng thaùi cöùng Traïng thaùi chín sinh xaùc hoaù Chuyeån thaønh Acid lactic acid lactic, thuyû phaân Thaáp : 5.4 Boø : 5.5 ÷ 6. Heo : 5.7 ÷6.2 Phöùc beàn actoBaét ñaàu thuyû myozin phaân protein
Glucogen, ATP
Toái ña 0.5÷2%, coù ATP
pH
Cao : 7 ÷7.2
Protein cô
Actin – myozyn
LK nöôùc protein Khaû naêng haäp thuï nöôùcngaäm cuûa K/naêng sôïi cô muoái Keát caáu
Toát
Nhoû nhaát
Taêng
Lôùn nhaát
Nhoû nhaát
Taêng
Keùm
Toát
Toát
Meàm
Cöùng
Meàm
Maøu
Ñoû saäm
Ñoû
Ñoû hoàng ngoïc
Ñoä meàm
Töông ñoái
Cöùng – dai
Meàm
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Caùc chæ tieâu chaát löôïng Caùc
chæ tieâu hoùa lyù cuûa thòt
Caùc caùch thöû Phaûn öùng vôùi giaáy quyø pH cuûa nöôùc thòt Phaûn öùng ñònh tính NH3 Phaûn öùng ñònh löôïng NH3(mg/100g thòt)
Thòt töôi Thòt oâi Acid
Kieàm
5.4 – 6.4
> 6.5
(-)
(+)
8 – 18
45
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Caùc chæ tieâu chaát löôïng Chæ
tieâu vi sinh
Thòt töôi treân phaïm vi quan saùt khoâng ñöôïc coù hoaëc chæ coù vaøi vi khuaån. Thòt keùm töôi treân phaïm vi quan saùt coù 20 – 30 vi khuaån. Thòt khoâng ñöôïc söû duïng khi treân phaïm vi quan saùt coù löôïng vi khuaån hôn 30, vaø ña soá laø tröïc khuaån. Trong thòt vaø phuû taïng khoâng ñöôïc coù Samonella, kyù sinh truøng vaø caùc loaïi vi khuaån gaây beänh khaùc.
Chöông 1: Nguyeân lieäu thòt - caù Chæ
Caùc boä phaän Thaân Mieäng Mang
Maét Vaây caù Buïng vaø haäu Phaûn moân
tieâu caûm quan cuûa caù
Loaïi 1 (caù duøng cheá bieán)
Loaïi 2 (caù duøng ñeå aên)
Co cöùng, ñeå treân baøn tay thaân caù khoâng bò quaèn Ngaäm cöùng xuoáng Daùn chaët xuoáng hoa kheá, khoâng coù nhôùt
Hôi meàm. Ñeå treân baøn tay thaân caù hôi quaèn Mieäng hôixuoáng môû
Nhaõn caàu loài vaø trong Dính chaët vaøo thaân, khoâng coù nieâm dòch Buïng khoâng phình, haäu moân thuït saâu vaøo, Acid maøu traéng nhaït
Loaïi 3 (caù öôn)
Muøi thoái, ñeå treân baøn tay thaân caù quaèn deã Mieängxuoáng môû hôn daøng Daùng khoâng chaët Môû caùch hoa kheá, xuoáng hoa kheá, coù maøu naâu tôùi xaùm, nhôùt nhieàu nhôùt, muøi hoâ thoái Nhaõn caàu loài vaø Nhaõn caàu loõm vaø ñuïc ñuïc Dính khoâng saùt Loûng leûo, nieâm dòch vaøo thaân, nieâm dòch Buïngñuïc hôi phình, haäu moân loài, maøu hoàng Acid
baån, muøi hoâi
Buïng phình, haäu moân loài, maøu ñoû baån kieàm
CHÖÔNG 2: BAÛO QUAÛN NGUYEÂN LIEÄU
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Caùc qui trình gieát moå gia caàm Treo leân Laøm ngaát, gieát Nhuùng nöôùc noùng Vaët loâng Moi ruoät Laøm maùt Phaân côõ Ñoùng goùi Ñoâng laïnh
Cheá bieán
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp Laøm
laïnh vaø baûo quaûn thòt
laïnh
Thòt laïnh laø loaïi thòt coù nhieät ñoä saâu beân trong suùc thòt töø 0÷4oC Laøm laïnh laø quaù trình haï nhieät ñoä cuûa thòt xuoáng nhöng nhieät ñoä ñoù lôùn hôn nhieät ñoä ñoùng baêng cuûa dòch moâ Ñaëc ñieåm: Thòt
baûo quaûn laïnh meàm maïi, ñaëc tröng cho thòt chín tôùi Khi baûo quaûn laïnh maøu cuûa thòt thöôøng bò
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp
Cheá ñoä baûo quaûn ñoái vôùi moät soá loaïi thòt thöôøng gaëp
Nhieät ñoä
Ñoä Vkk(m/s aåm ) 85% 0.05÷ 0.1 85% 0.05÷
Thòt boø
-1÷-20C
Thòt lôïn
-1÷-20C
Thòt cöøu
-1÷-20C
85%
Thòt gia caàm
+0.5÷0.50C
80÷ 90%
0.1 0.05÷ 0.1
Thôøi gian 20 10ngaøy 10ngaøy ngaøy 5÷10 ngaøy
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp Laïnh
ñoâng
Nguyeân lieäu ñöôïc laøm laïnh ñeán nhieät ñoä maø nöôùc vaø protein bò ñoùng baêng Nguyeân lieäu laïnh ñoâng laø nguyeân lieäu coù nhieät ñoä cuûa lôùp saâu beân trong suùc thòt khoâng cao hôn –6oC Khi laøm laïnh thöôøng duøng hai phöông phaùp: laïnh ñoâng chaäm vaø laïnh ñoâng nhanh.
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp
Nhöõng bieán ñoåi cuûa nguyeân lieäu trong quaù trình laïnh ñoâng: Bieán ñoåi veà vi sinh Bieán ñoåi veà hoaù hoïc Löôïng dòch moâ ñoâng phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä 1 -6 laøm ñoâng sau: Nhieät ñoänhö (0C) -10 -15 -32 8 8 9
Löôïng dòch moâ ñoâng khoaûng (%)
. 305
3 . 7
7 . 5
2 1 10 . 0 3
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp Các
phương pháp thực hiện lạnh đông
Lạnh đông bằng hỗn hợp đá & nước muối Lạnh đông bằng không khí Làm đông bằng nước muối lạnh Làm đông kiểu tiếp xúc Lạnh đông cực nhanh
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp
Các
phương pháp làm đông thực phẩm
Làm đông chậm: thực hiện ở nhiệt độ: -15 ÷ -10oC Làm đông nhanh (cấp đông): thực hiện ở nhiệt độ <- 23oC
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp
Beà daøy saûn phaåm thòt ñoâng laïnh Nhieät ñoä trung taâm saûn phaåm t0 beân ngoaøi
Caáp ñoâng
<30cm
<10cm (thöôøng 3÷4cm)
-5÷-100C
<-180C
Hieám khi <200C
< luoân nhoû hôn –200C < 2giôø 30 phuùt (thöôøng < 30 phuùt) Ngoaøi hoaëc
Kích thöôùc
4 giôø ÷ 4 ngaøy Luoân ôû ngoaøi teá baøo To
Soá löôïng
Ít
Toác ñoä laïnh Tinh theå nöôù c ñaù
Ñoâng laïnh chaäm
Vò trí
thöôøng ôû trong teá baøo nhoû
Nhieàu
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp
Choã vôõ maøng teá baøo Söùc khaùng cô hoïc Thôøi gian taïo tinh theå ban ñaàu Bieán tính protein Hö hoûng heä thoáng maøng teá baøo Phoùng thích phaàn beân trong caùc baøo quan Ræ nöôùc khi raõ ñoâng Chaát löôïng saûn phaåm
Ñoâng laïnh chaäm Nhieàu
Caáp ñoâng Ít
Lôùn
Nhoû
Daøi
Ngaén
Nhieàu
Ít
Nhieàu
Ít
Nhieàu
Ít
Nhieàu Laøm giaûm giaù trò saûn phaåm
ít GiöõRaát nguyeân ñöôïc chaát löôïng saûn phaåm
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn ôû nhieät ñoä thaáp
Phương pháp rã đông: Dùng nước, không khí hay hơi nước Rã
đông chậm Rã đông nhanh
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Taùc Noàng ñoä pha trong 0÷5% nöôùc 5% 10% 10÷15% > 20% Muoái khoâ
duïng cuûa muoái aên keát quaû veà maët vi sinh Raát ít aûnh höôûng Laøm ñònh treä söï phaùt trieån cuûa pseudomonas laømdaïng thòt bò xanh Phaàn lôùn vi khuaån clostridium hoaït ñoäng keùm Chæ lactobacilles phaùt trieån thuaän lôïi Öùc cheá haàu nhö toaøn boä vi khuaån, chæ naám men vaø naám moác coù theå phaùt trieån Öùc cheá toaøn boä vi sinh vaät
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Taùc
duïng cuûa muoái nitrat vaø nitrit Vi khuaån khöû KNO KNO 3
2
pH
KNO2 HNO2
Vi khuaån khöû vaø pH
Mb + NO (nitrosomyoglobin) NOMb
HNO2 NO NOMb
Nhieät ñoä
Nitrosohem + globin
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái
OÅn ñònh maøu vaø taïo maøu cho thòt öôùp Caùc muoái naøy coù khaû naêng saùt khuaån Thöôøng duøng hoãn hôïp nitrat 0.2%, nitrit 0.005 – 0.04% theo troïng löôïng thòt
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái
Muoái baèng nitrat
Öu ñieåm
Khuyeát ñieåm Khoù döï ñoaùn löôïng nitrit Taïo vò ñaëc tröng cuûa trong saûn phaåm cuoái quaù trình öôùp neáu khoâng ñònh löôïng muoái chaäm töø ñaàu Taïo maøu vaø caáu Coøn dö löôïng nitrat trong truùc thích hôïp saûn phaåm cuoái Toàn taïi moät löôïng Caàn kieåm tra thöôøng thöøa nitrat trong xuyeân nöôùc muoái, nöôùc muoái chaát beùo bò oxy hoaù
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái
Muoái baèng nitrite
Öu ñieåm
Khuyeát ñieåm
Quaù trình khoâng bò aûnh höôûng bôûi söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät nitrate hoaù noàng ñoä Deã haïn cheá
Taïo maøu khoâng bình thöôøng nhaát laø khi coù moät löôïng lôùn nitrite trong thòt
nitrite trong saûn phaåm nhôø bieát ñöôïc noàng ñoä ban Noàng ñoä ñaàu muoáitrong nitrite nöôùc muoái trong thòt thöôøng nhoû hôn trong tröôøng hôïp muoái baèng nitrate
Löôïng nitrite trong nöôùc muoái giaûm nhanh, chæ coù theå söû duïng laïi sau khi theâm moät löôïng muoái môùi vaøo, nhöng khoù xaùc ñònh baèng
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái
Öu ñieåm
Khuyeát ñieåm
Keát quaû oån ñònh hôn Vi sinh vaät phaùt trieån thuaän lôïi trong tröôøng hôïp duøng thòt cuûa gia suùc meät moûi Haïn cheá phaûn öùng oxy hoaù chaát beùo Quaù trình nhanh hôn do phaûn öùng taïo maøu nhanh Taùc duïng dieät khuaån ngay töø ñaàu
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái
û duïng nitrite vaø nitrate trong moät soá saûn phaåm
Muoái nitrate Muoái nitrite Muoái hoãn hôïp nitrate + nitrite
Saûn phaåm Saûn Heä khoâng saáy phaåm nhu vaø leân saáy vaø õ ≤0.05% ≤0.2% ≤0.05% men leân men töôn g < 2% ≤2.5% ≤0.02% ≤1.7%
≤0.1% ≤2%
≤0.01% ≤2%
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Taùc
duïng cuûa ñöôøng
Laøm dòu vò maën cuûa muoái, laøm taêng söï taïo maøu do taïo thaønh caùc chaát khöû Laø cô chaát cho vi khuaån lactic hoaït ñoäng kìm haõm vi khuaån gaây thoái. Haøm löôïng ñöôøng cho vaøo khoaûng 0.5÷ 5% troïng löôïng thòt.
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Nhöõng
bieán ñoåi cuûa nguyeân lieäu khi öôùp muoái
Söï thaåm thaáu muoái vaøo nguyeân lieäu Nöôùc vaø chaát dinh döôõng trong nguyeân lieäu thoaùt ra ngoaøi Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán toác ñoä ngaám muoái khi öôùp:
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Phöông
phaùp öôùp Noàng ñoä: noàng ñoä cao thì toác ñoä thaåm thaáu nhanh. Thôøi gian Thaønh phaàn hoaù hoïc cuûa muoái: muoái coù laãn caùc thaønh phaàn nhö Ca2+, Mg2+ seõ laøm cho toác ñoä thaåm thaám muoái giaûm. Nhieät ñoä Chaát löôïng nguyeân lieäu
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Quaù
trình öôùp muoái gaây ra nhöõng aûnh höôûng
Hao huït troïng löôïng Hao huït dinh döôõng
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái AÛnh
höôûng cuûa öôùp muoái leân chaát löôïng saûn phaåm Muoái
Maøu
Naâu hoaù thòt
Lieân keát
Caûi thieän khaû naêng giöõ nöôùc Taïo vò maên, aûnh höôûng
Vò
ñeán söï phaùt trieån vò cuûa thòt Taùc duïng kìm haõm söï phaùt trieån cuûa vsv ôû noàng ñoä nhaát ñònh
Baûo quaûn
Nitrate vaø nitrite Taïo maøu hoàng ñaëc tröng cuûa quaù trình Khoâng Taïo muøi vò ñaëc tröng Taùc duïng kìm haõm söï phaùt trieån sinh vaät cuûa nitrite
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Kyõ
thaát öôùp muoái öôùt
Thòt Caét mieáng(1÷ 2kg) Tieâm dung dòch muoái (8÷12% dòch muoái)
Xeáp thòt vaøo bao bì Öôùp muoái öôùt (6 ngaøy, (phaàn muoái coøn nhieät ñoä 2 laïi) ÷40C) Vôùt thòt, ñeå raùo
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng öôùp muoái Kyõ
thaát öôùp muoái khoâ
Thòt Caét mieáng(1÷ 2kg) Tieâm dung dòch muoái (5÷8% /löôïng thòt) Xaùt muoái hoãn hôïp
Xeáp thòt vaøo thuøng goã (1 lôùp thòt:1 lôùp muoái) Vôùt thòt, ñeå raùo
(5% muoái/löôïng thòt) löu 7÷10 ngaøy) (8÷10 ngaøy, nhieät ñoä 2 ÷40C)
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Baûo quaûn baèng hun khoùi Muïc
ñích cuûa hun khoùi
Phaùt trieån muøi cho saûn phaåm Keùo daøi thôøi gian baûo quaûn Taïo ra saûn phaåm môùi
Thaønh
phaàn vaø tính chaát cuûa khoùi
Caùc hôïp chaát phenol Caùc hôïp chaá alcohol Caùc acid höõu cô Caùc hôïp chaát cacbonyl Caùc hôïp chaát hidrocacbon
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Baûo quaûn baèng hun khoùi Nhieân
Goã, muøn cöa, voû baøo cuûa caùc loaïi goã coù höông thôm Khoâng duøng goã coù nhöïa Ñoä aåm nhieân lieäu khoaûng 30%
Taùc
lieäu taïo khoùi
duïng cuûa khoùi
Öùc cheá vaø tieâu dieät vi khuaån laøm hoûng thòt Choáng oxy hoaù.
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Baûo quaûn baèng hun khoùi Kyõ
thuaät hun khoùi
Öôùp muoái Ngaâm thòt (laøm nhaït muoái) Hun khoùi vaø saáy (thöôøng thöïc hieän trong cuøng 1 thieát bò).
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Caùc phöông phaùp hun khoùi Hun
khoùi tónh ñieän
Khi phaân taùn vaøo khoâng khí thì caùc haït mang ñieän taêng leân raát nhieàu Chuyeån ñoäng loän xoän, khoâng ñònh höôùng Cho haït mang ñieän vaøo ñieän tröôøng thì chuùng seõ chuyeån ñoäng theo moät höôùng Trong thöïc teá hun khoùi, aûnh höôûng cuûa söï chuyeån ñoäng khoâng khí raát lôùn
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Caùc phöông phaùp hun khoùi
Phaûi taêng ñieän tröôøng E , vì vaäy ngöôøi ta ñaõ duøng doøng ñieän cao theá
AÛnh
höôûng cuûa PP ñeán muøi vò saûn phaåm
Moät soá chaát khoâng mang ñieän neân noù khoâng laéng ñoäng treân beà maët nguyeân lieäu Saûn phaåm coù muøi vò khoâng bình thöôøng Saáy khoâ baèng tia hoàng ngoaïi thì seõ
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu Caùc phöông phaùp hun khoùi Phöông
phaùp hun öôùt
Phöông phaùp duøng nöôùc hun thay theá khoùi hun Phöông phaùp naøy cuõng cho saûn phaåm coù maøu saéc vaø muøi vò khoâng bình thöôøng. Keát hôïp vôùi saáy hoàng ngoaïi seõ taêng ñöôïc höông vò.
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng phöông phaùp laøm khoâ Nguyeân
lyù
Nguyeân lieäu coù ñoä aåm cao laø moâi tröôøng thuaän lôïi ñeå vi sinh vaät phaùt trieån giaûm ñoä aåm cuûa thöïc phaåm xuoáng thì seõ haïn cheá ñöôïc söï phaùt trieån cuûa vi sinh vaät. Döïa vaøo tính chaát cuûa nguyeân lieäu maø coù ba loaïi khoâ Khoâ
soáng Khoâ chín
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng phöông phaùp laøm khoâ Nhöõng
yeáu toá aûnh höôûng ñeán toác ñoä laøm khoâ
Khoâng khí Nhieät
ñoä khoâng khí Ñoä aåm khoâng khí Toác ñoä gioù
UÛ aåm Nguyeân lieäu
CHÖÔNG 2: Baûo quaûn nguyeân lieäu
Baûo quaûn baèng phöông phaùp laøm khoâ Caùc
Saáy khoâ töï nhieân Saáy khoâ nhaân taïo
Kyõ
phöông phaùp saáy khoâ
thuaät laøm khoâ
Xöû lyù nguyeân lieäu Öôùp muoái – laøm nhaït muoái Xeáp caù leân saøng - saáy khoâ Bao goùi ñeå baûo quaûn.
CHÖÔNG 3 COÂNG NGHEÄ CHEÁ BIEÁN CAÙC SAÛN PHAÅM TÖØ THÒT CAÙ
Moät soá maùy moùc trong cheá bieán thòt Maùy
cutter
Moät soá maùy moùc trong cheá bieán thòt
Moät soá maùy moùc trong cheá bieán thòt Maùy
doàn thòt (filler)
Moät soá maùy moùc trong cheá bieán thòt Maùy
massage
Moät soá maùy moùc trong cheá bieán thòt
Phoøng
xoâng khoùi
Moät soá maùy moùc trong cheá bieán thòt
Tuû ñoâng tieáp xuùc
Moät soá chaát phuï gia trong cheá bieán thòt Muoái Nitrit Photphat Gia
vò Acid ascorbic
Moät soá chaát phuï gia trong cheá bieán thòt Tinh
boät – Tinh boät bieán tính Protein ñaäu naønh Sodium lactat Men khôûi ñaàu
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Xuùc xích Nguyeân lieäu Thòt vai
Thaønh phaàn 50 (%)
Ghi chuù
Môõ
18
Ñaù
20
Muoái
0.9
Tari K7
0.3
Höông xuùc xích
1
Boät ngoït
0.8
Ñöôøng
1
R347
6.7
Tinh boät baép bieán tính
Red rice
0.1
Gaïo leân men
P5
0.2
Gel
1
Höông hotdog
Protein ñaäu naønh
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Xuùc xích Xuùc
xích Frankfurter Nguyeân lieäu
Xöû lyù vaø caân Xay nhuyeãn vaø phoái troän (cutter) Nhoài
Xoâng khoùi Laøm nguoäi Bao goùi
Saûn phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Xuùc xích tieät truøng Nguyeân lieäu Xöû lyù nguyeân lieäu Gia vò – Phuï gia
Xay nhuyeãn Phoái troän Nhoài Tieät truøng
Laøm nguoäi Saáy Ñoùng goùi Baûo quaûn
Thaønh phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Jambon
Nguyeân lieäu Xöû lyù nguyeân lieäu Xaâm thòt Laøm meàm Voâ khuoân Huùt chaân khoâng Laøm chín
Laøm nguoäi vaø laøm laïnh Ñoùng goùi Baûo quaûn Thaønh phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Laïp xöôûng
Thịt nạc Mỡ phần Muối rửa mỡ Muối ướp Đường Muối nitrit Màu Hương mai quế lộ Ruột heo khô
100g 150g 9g 5g 18g 0,1g 0,02g (hoặc tùy ý) 3-5 giọt 1m (+dây cột)
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Laïp xöôûng Thòt naïc
Môõ
Öôùp
Truïng Xay -Troän ñeàu Nhoài Saáy Saûn phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Gioø Luïa Nguyeân lieäu
Thaønh phaàn (%)
Ghi chuù
Thòt ñuøi loaïi moät Môõ heo loaïi moät
70
Thòt töôi noùng
20
Môõ löng
R347
4.3
Tari K7
0.3
Tinh boät baép bieán tính
Muoái aên
0.9
Boät ngoït
1
Nöôùc maém
3.5
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Gioø Luïa
Nguyeân lieäu Xöû lyù Xay nhuyeãn Môõ, nöôùc maém
Phoái troän
Bao goùi Luoäc Thaønh phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Gioø thuû
Nguyeân lieäu Laøm saïch
Môõ, nöôùc maém
Luoäc
Xaùo, phoái troän
Thaùi mieáng
Bao goùi
Xay nhuyeãn
Ñeå nguoäi Thaønh phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Pateâ Nguyeân lieäu Gan
Thaønh phaàn (%)35
Môõ löng
15
Thòt ba roïi
25
Nöôùc luoäc thòt Muoái
15 1.4
Tari K7
0.3
Höông pate
0.2
Muoái ñoû
0.25
Ñöôøng
0.55
Boät ngoït
0.5
Haønh phi
2
R347
4.8
Ghi chuù
Tinh boät baép bieán tính
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Pateâ
Môõ thaùi haït löïu, tieâu, nöôùc maém
Nguyeân lieäu Xöû lyù nguyeân lieäu Xay nhuyeãn Phoái troän Voâ hoäp Thanh truøng
Baûo oân Hoaøn thieän saûn phaåm Baûo quaûn Thaønh phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Thòt hoäp heo 2 laùt Thòt Xay haït
Gheùp mí Xay nhuyeãn
Troän Nhoài
Tieät truøng Saáy khoâ Baûo oân Hoaøn thieän
Haáp Nöôùc soát
Caét laùt
Lon
Voâ lon
Saûn phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Caù ngöø ñoùng hoäp Nguyeân lieäu Tieáp nhaän vaø kieåm tra Sô cheá Haáp chín Laøm nguoäi Beû ñaàu, caïo da Laáy xöông
Caét, voâ lon Roùt dòch Gheùp mí vaø ñoùng code Tieät truøng Hoaøn thieän
Saûn phaåm
Caùc quy trình coâng ngheä cheá bieán Ñoà hoäp boø haàm
Gia vò, phuï Hoäp gia Nöôùc soát
Nguyeân lieäu Raõ ñoâng Caét
Tieät truøng – laøm nguoäi
Öôùp - Massage Vaøo hoäp, roùt nöôùc sause Gheùp mí
Baûo oân, kieåm tra Hoaøn thieän Thaønh phaåm
CAÙC SAÛN PHAÅM HUN KHOÙI Caù hun khoùi Nguyeân lieäu Xöû lyù
Treo hoaëc xeáp khay Saáy khoâ sô boä
Öôùp muoái(hoaëc khoâng) Röûa khöû muoái Vôùt ñeå raùo
Hun khoùi Bao goùi
Thaønh phaåm
CAÙC SAÛN PHAÅM HUN KHOÙI Ba roïi hun khoùi Nguyeân lieäu Xöû lyù Tieâm gia vò Hun khoùi
Laøm nguoäi Caét laùt Ñoùng goùi saûn phaåm
CAÙC SAÛN PHAÅM HUN KHOÙI Thaên xoâng khoùi Nguyeân lieäu Xöû lyù Öôùp muoái Hun khoùi
Laøm nguoäi Caét laùt Ñoùng goùi saûn phaåm
Caùc saûn phaåm khoâ Caù khoâ Nguyeân lieäu Xöû lyù nguyeân lieäu Laøm khoâ (phôi, saáy) Baûo quaûn, ñoùng goùi Saûn phaåm
Caùc saûn phaåm khoâ Caù khoâ maën Caù töôi Xöû lyù nguyeân lieäu M uoái
Öôùp muoái Laøm nhaït muoái Laøm khoâ Ñoùng goùi, baûo quaûn Saûn
Caùc saûn phaåm ñoâng laïnh Caù ñoâng laïnh nguyeân con Nguyeân lieäu Röûa
Xeáp khay
Xöû lyù
Ñoâng laïnh
Röûa
Maï baêng
Phaân côõ
Bao goùi
Röûa
Baûo quaûn.
Caùc saûn phaåm ñoâng laïnh Caù fillet ñoâng laïnh Nguyeân lieäu Röûa 1
Röûa 4 Bao goùi
Sô cheá
Xeáp khay
Röûa 2
Chôø ñoâng
Fillet
Caáp ñoâng
Röûa 3
Bao goùi
Gheùp caân Saûn phaåm
Caùc saûn phaåm ñoâng laïnh Toâm ñoâng laïnh Nguyeân lieäu Tieáp nhaän Röûa Sô cheá Röûa Phaân côõ Xeáp khuoân
Chô ñoâng Caáp ñoâng Taùch khuoân Maï baêng Bao goùi Saûn phaåm
Caùc Saûn Phaåm Leân Men Nem chua Thaønh phaàn
Khoái löôïng
Thòt naïc töôi
5 kg
Da heo
1 kg
Thính
100 g
Ñöôøng
50 g
Muoái
50 g
Toûi
5 cuû
Caùc Saûn Phaåm Leân Men Nem chua
Nguyeân lieäu Xöû lyù Öùôùp muoái, ñöôøng Xay thòt Troän da heo, toûi thính
Chia hoãn hôïp thaønh vieân nhoû Goùi baèng laù chuoái Leân men Saûn phaåm
Caùc Saûn Phaåm Leân Men Nöôùc maém Nguyeân lieäu Nöôùc muoái Naáu phaù baõ Baõ
Cheá bieán chöôïp Keùo ruùt Pha ñaáu Bao goùi Saûn phaåm
Nöôùc muoái
Caùc Saûn Phaåm Leân Men Nöôùc maém Cheá
bieán chöôïp baèng phöông phaùp ñaùnh khuaáy
Ñaëc ñieåm Cheá
bieán coù cho theâm nöôùc Cho muoái nhieàu laàn Ñaùnh khuaáy lieân tuïc.
Caùc Saûn Phaåm Leân Men Nöôùc maém Cheá
bieán chöôïp baèng phöông phaùp gaøi neùn
Ñaëc ñieåm Caù
ñöôïc troän ñeàu vôùi muoái cho ñuû ngay töø ñaàu hoaëc cho muoái nhieàu laàn Öôùp vaøo thuøng hoaëc beå roài gaøi neùn Khoâng cho nöôùc, khoâng ñaùnh khuaáy.
Caùc Saûn Phaåm Leân Men Nöôùc maém Phöông
phaùp cheá bieán chöôïp hoãn hôïp
Ñaëc ñieåm Giai
ñoaïn ñaàu gaøi neùn cho muoái nhieàu laàn vaø tieáp nhieät Giai ñoaïn hai laø ñaùnh khuaáy vaø phôi naéng.
Caùc Saûn Phaåm Leân Men Nöôùc maém Cheá
bieán chöôïp baèng phöông phaùp hoaù hoïc Phöông phaùp vi sinh