Climate Change On Swm-blog

Οι επιπτώσεις των κλιματικών αλαγών στην διαχείριση στερεών αποβλήτων Tα έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων που θα κατασκευασθούν κατά την 4η προγραμματική περίοδο 2007-13 και η διάρκεια ζωής τους θα κυμαίνεται από 15 – 20 έτη συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου μεταφροντίδος πλησιάζουμε το 2050 ,όπου ήδη οι Βρετανοί κάνουν το πρώτο σενάριο επιπτώσεων γιο το 2020 και το δεύτερο για το 2050. Θα πρέπει να διερευνηθούν , εκτιμηθούν και ποσοτικοποιηθούν οι επιπτώσεις που ενδέχεται να υπάρξουν από τις κλιματικές αλλαγές που μέχρι σήμερα δεν έχουν ληφθεί υπόψη παρα μόνο οι επιπτώσεις από την διαχείριση των στερεών αποβλήτων (ανθροπογενείς δραστηριότητες) στις κλιματικές αλλαγές.. Το νομοθετικό πλαίσιο που έχει αναπτυχθεί στην ευρωπαική ένωση δεν έχει λάβει υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις λόγω των κλιματικών αλλαγών στην διαχείριση των στερεών αποβλήτων αν και πραγματοποιούτνται συνεχώς σχετικές μελέτες. Βασικοί παράγοντες που επηρρεάζουν την διαχείριση στερεών αποβλήτων λόγω των κλιματικών αλλαγών είναι: Παράμετροι Η θερμοκρασία

Η θερμοκρασία

Η θερμοκρασία

Η θερμοκρασία Η θερμοκρασία

Αιτιολογία

Επιπτώσεις Θα παρατηρηθούν ηυξημένες ανάγκες τόσο στο εργατοτεχνικό προσωπικό όσο και στη λειτουργία του χώρου Διαχρονικά η παρατηρούμενη Εχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας μείωση της ποιότητας του γίνεται περισσότερο συνήθης και αέρα εσωτερικά, έχοντας ο αριθμός των θερμών ημερών αρνητική επίδραση στην αυξάνει ιδιαίτερα το καλοκαίρι υγεία διαφόρων ομάδων. και το φθινόπωρο. Ο αριθμός των ψυχρών ημερών Επιπτώσεις σε βιολογικές μειώνεται ιδιαίτερα κατα την διεργασίες, π.χ χειμερινή περίοδο composting, αναερόβια αποδόμηση κλπ Η υγρασία του εδάφους Με αποτέλεσμα την μειώνεται κατά το θέρος και μείωση του κόστους φθινόπωρο σε διάφορες περιοχές θέρμανσης στα κτήρια Οι ανάγκες σε ψύξη αυξάνουν και αν δεν πραγματοποιηθούν θα έχουν σαν αποτέλεσμα την επιδείνωση των συνθηκών εργασίας στο εσωτερικό των κτηρίων και μείωση της παραγωγικότητας. Τα μηχανικά συστήματα κλιματισμού θα αυξήσουν

Η θερμοκρασία Η θερμοκρασία

Αυξημένος ρυθμός αποδόμησης αποβλήτων κατά τον χειρισμό και των λειτουργιών αποθήκευσης οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα σκόνης, κατακλυσμό εντόμων.

Η θερμοκρασία

Βροχοπτώσεις

Σε υγρούς χειμώνες Η αύξηση της έντασης των βροχοπτώσεων σε διάφορες περιοχές κατα την διάρκεια του χειμώνα

Οι χιονοπτώσεις γενικά μειώνονται παντού

Συνεφιασμένες ημέρες

Μείωση των ημερών με σύνεφα

περισσότερο τις εκπομπές εκτός αν τροφοδοτούνται από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ). Θα παρατηρηθεί επιπλέον αύξηση του αριθμού των πυρκαγιών Μεταφορά και προσωρινή αποθήκευση

Η μειωμένη ποσότητα υδάτων αλλάζει την υδρολογία και την παραγωγή των στραγγισμάτων του χώρου Αυξάνει ο κίνδυνος πλημυρών από υπόγεια, επιφανειακά νερά και παλίροιες. Δημιουργεί προβλήματα στις υποδομές, δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμέςκαι υπόγεια καλώδια. Η παραγωγή στραγγισμάτων αυξάνει κατα τους χειμερινούς μήνες Η αυξανόμενη ένταση των βροχοπτώσεων θα μπορούσε να επιδράσει την σταθερότητα των κλίσεων σε ΧΥΤΑ. Συνέπεια σε έκθεση σε κίνδυνο του δέρματος του προσωπικού που συνδέεται με έκθεση σε ηλιοφάνεια Οι εξωτερικές συνθήκες εργασίας ξεφεύγουν από τα αποδεκτά όρια κατά τις θερμές ημέρες του θέρους μειώνοντας την παραγωγικότητα.

Οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν την λειτουργία των εγκαταστάσεων ΔΣΑ στις διάφορες περιοχές κατά τους παρακάτω τρόπους.

Κλιματική αλλαγή

Επιπτώσεις στην λειτουργία

Περιοχή του τομέα ΔΣΑ που επηρεάζεται

Θερμοί καλοκαιρινοί μήνες

Αυξημένος ρυθμός αποδόμησης αποβλήτων κατά τον χειρισμό και των λειτουργιών αποθήκευσης οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα σκόνης , κατακλυσμό εντόμων

Μεταφορά και προσωρινή αποθήκευση

Υπάρχει μείωση στην παραγωγικότητα

Αυξημένη ετήσια θερμοκρασία

η μειωμένη ποσότητα υδάτων αλλάζει την υδρολογία και την παραγωγή των στραγγισμάτων του χώρου Μεταβολή του ρυθμού Ταφή αποβλήτων και αποδόμησης αποβλήτων που κομποστοποίηση επιδρά στην παραγωγή βιοαερίου στον ΧΥΤΑ, το χρόνο της μεθανογένεσης , την καθίζηση και την πλήρωση του χώρου.

Αυξημένη ετήσια θερμοκρασία

Η μεταβολή των βιολογικών διαδικασιών προκαλεί ταχύτερη αποδόμηση αποβλήτων

Κομποστοποίηση , αποθήκευση και διάθεση.

Αυξημένη ετήσια θερμοκρασία

Η ανάγκη για αυξημένα επίπεδα συλλογής σύμεικτων αποβλήτων που περιέχουν οργανικό κλάσμα καθώς και χωριστή συλλογή οργανικών λόγω της ταχείας αποδόμησης δημιουργεί αυξημένες οσμές και σμήνη εντόμων Δημιουργία ζημιών στα τεχνικά κομμάτια του ΧΥΤΑ και υπερφόρτιση των υποδομών Διάλυση (διάσπαση) των αποθηκευμένων αποβλήτων , διασορπιμός των μικροαπορριμμάτων στις οδούς και σκόνη

Συλλογή αστικών και εμπορικών αποβλήτων

Εντατικές βροχοπτώσεις Ισχυροί άνεμοι

. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της IPCC, η σταδιακή εμφάνιση του φαινομένου του θερμοκηπίου θα οδηγήσει σε μια σειρά από

κλιματικές αλλαγές με αποτέλεσμα το κλίμα του πλανήτη να οδηγηθεί σε μια νέα κατάσταση «ισορροπίας», η οποία θα χαρακτηρίζεται από υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες σε σχέση με τις σημερινές. Μέχρι να φτάσει το κλίμα του πλανήτη σε αυτή τη νέα κατάσταση ισορροπίας, είναι βέβαιο ότι θα περάσει μια φάση «μετάβασης» (η οποία έχει πιθανότατα ξεκινήσει), η οποία θα χαρακτηρίζεται από τη συχνή (συχνότερη σε σχέση με το παρελθόν) και απροσδόκητη εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Αυτό που συχνά δεν είναι κατανοητό από τους απλούς πολίτες, είναι ότι το θερμοκρασιακό προφίλ της ατμόσφαιρας είναι μια από τις βασικές παραμέτρους που καθορίζουν το κλίμα του πλανήτη, η αλλαγή του δεν θα σημάνει απλά «περισσότερες ζεστές μέρες» αλλά θα πυροδοτήσει μια σειρά από αλλαγές σε τοπικό επίπεδο, οι οποίες, προς το παρόν, δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν με ακρίβεια. Οι αλλαγές, που με σχετική σιγουριά μπορούμε να προβλέψουμε, περιλαμβάνουν τα εξής: 

Αύξηση της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας (1 – 5 oC, μέχρι το 2100, ανάλογα με το μοντέλο πρόβλεψης που χρησιμοποιείται)



Αύξηση του αριθμού των ημερών, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως ημέρες καύσωνα και, ταυτόχρονα, αύξηση της μέγιστης θερμοκρασίας η οποία θα παρατηρείται κατά τις ημέρες καύσωνα



Αύξηση της στάθμης της θάλασσας (από μερικά εκατοστά έως περισσότερο από 2 μέτρα, ανάλογα με το μοντέλο πρόβλεψης που χρησιμοποιείται) λόγω της μείωσης των πάγων στους πόλους



Μεταβολές στα θαλάσσια ρεύματα (η μεταβολή της θερμοκρασίας της θάλασσας θα οδηγήσει σε μεταβολές της πυκνότητας και της αλατότητας αυτής με αποτέλεσμα να αλλάξουν τα θαλάσσια ρεύματα)



Μεταβολές στους επικρατούντες ανέμους (η μεταβολή του θερμοκρασιακού προφίλ της ατμόσφαιρας θα οδηγήσει σε μεταβολές της πυκνότητας της ατμόσφαιρας, αυτό θα οδηγήσει σε μεταβολή της κατεύθυνσης των ανέμων, π.χ. είναι πιθανό, αλλά δεν μπορεί να προβλεφθεί, ότι θα σταματήσουν τα μελτέμια στο Αιγαίο)



Μείωση των επιφανειακών αποθεμάτων γλυκού νερού (λίμνες) λόγω αυξημένης εξάτμισης

Τα έντονα καιρικά φαινόμενα που θα σημαδέψουν τη μετάβαση από το σημερινό κλίμα σε μια νέα κατάσταση ισορροπίας του πλανήτη θα περιλαμβάνουν τα εξής:



Έντονες και ξαφνικές βροχοπτώσεις



Έντονες και ξαφνικές χιονοπτώσεις σε κάποια σημεία του πλανήτη



Έντονες μεταβολές της θερμοκρασίας εντός λίγων ωρών ή / και ημερών



Αύξηση του αριθμού και της έντασης των τυφώνων



Επέκταση της εμφάνισης τυφώνων σε γεωγραφικές περιοχές όπου προς το παρόν δεν εμφανίζονται (σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη)

Οι παραπάνω κλιματικές μεταβολές θα οδηγήσουν σε μια σειρά από δευτερογενείς επιπτώσεις, οι οποίες δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν με ακρίβεια, ωστόσο, η IPCC έχει δώσει κάποιες ενδείξεις. Οι επιπτώσεις αυτές σχετίζονται περισσότερο άμεσα με τον άνθρωπο και την οργάνωση των σύγχρονων κοινωνιών. Από τις επιπτώσεις που αναφέρονται συχνότερα, οι σημαντικότερες είναι οι εξής: 

Οι μεταβολές στη στάθμη των νερών: 



θα δημιουργήσουν πιέσεις σε παραθαλάσσιους οικισμούς και στις υποδομές αυτών. Είτε οι υποδομές θα πρέπει να κατασκευάζονται σε σημεία τα οποία δεν κινδυνεύουν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, είτε, οι υπάρχουσες, θα πρέπει να προστατευτούν με φράγματα, κλπ.

Η συχνότερη εμφάνιση έντονων καιρικών φαινομένων:  Θα αυξήσει σημαντικά το κόστος διαχείρισης κρίσεων που πληρώνει κάθε χώρα. Παράλληλα, θα αυξήσει το κόστος ασφάλισης και θα πιέσει τα οικονομικά μεγέθη των ασφαλιστικών εταιρειών λόγω μεγαλύτερων καταβολών ασφαλίστρων σε πληγόμενους (δεν είναι τυχαίο ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες πρωτοστατούν στα διεθνή lobby που πιέζουν για να ληφθούν μέτρα μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου). Σημειώνεται ότι μια από τις παραμέτρους των περιβαλλοντικών κρίσεων είναι και η αύξηση των παραγόμενων αποβλήτων τόσο κατά τη διάρκεια της κρίσης όσο και κατά τη φάση της αποκατάστασης της περιοχής  Θα επηρεάσει την αγροτική παραγωγή, αυξάνοντας τις περιπτώσεις μερικής ή ολικής καταστροφής των σοδειών. Και σε αυτή την περίπτωση αναμένεται αύξηση της παραγωγής αποβλήτων γεωργικών υπολειμμάτων

 Θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στα δασικά οικοσυστήματα καθώς θα κάνει περισσότερο πιθανές τις δασικές πυρκαγιές σε όλες τις μεσογειακές χώρες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου 

Η αύξηση της θερμοκρασίας:



Θα μεταβάλλει σημαντικά τα μεσογειακά οικοσυστήματα καθώς κάποια είδη θα υποχωρήσουν περισσότερο βόρεια ή θα εξαφανιστούν εντελώς και κάποια άλλα είδη που τώρα ζουν σε νοτιότερες περιοχές θα εμφανιστούν και θα γίνουν ενδημικά. Αυτή η παράμετρος είναι εξαιρετικά κρίσιμη όσο αφορά κάποια είδη εντόμων που μεταφέρουν μολυσματικές ασθένειες και προς το παρόν είναι «εγκλωβισμένα» σε περιοχές της Αφρικής και της Ασίας. Η ανάγκη καταπολέμησης αυτών των εντόμων θα κάνει αναγκαία την αυστηρότερη εφαρμογή προτύπων υγιεινής (π.χ. συχνότερη αποκομιδή των σκουπιδιών στις πόλεις, αύξηση της παραγωγής κάποιων αποβλήτων όπως οι συσκευασίες από εντομοαπωθητικά αεροζόλ, κλπ)



Θα προκαλέσει αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και αλλαγή των καλλιεργητικών μεθόδων (θα απαιτείται όλο και περισσότερο νερό άρδευσης και ενέργεια)



Θα μεταβάλλει τα πρότυπα κατανάλωσης καθώς θα αυξηθεί σημαντικά η κατανάλωση κάποιων προϊόντων, όπως εμφιαλωμένου νερού, παγωτού και αναψυκτικών με αντίστοιχη αύξηση των αποβλήτων συσκευασίας. Παράλληλα, θα υπάρξει συνολική αύξηση της κατανάλωσης νερού με αποτέλεσμα να πιεστούν οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων



Θα αλλάξει τα πρότυπα κατανάλωσης ενέργειας καθώς όλο και περισσότερη ενέργεια θα δαπανάται για κλιματισμό. Αντίστοιχα, θα αυξηθούν τα απόβλητα ηλεκτρικών συσκευών κλιματισμού

Τα παραπάνω δεν αποτελούν μια εξαντλητική λίστα των αναμενόμενων αλλαγών που θα προκύψουν από την επίδραση των κλιματικών αλλαγών αλλά μόνο κάποιες επιπτώσεις που ήδη παρατηρούνται σε παγκόσμιο επίπεδο. Με βάση αυτά, η χωροθέτηση, η κατασκευή και η λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων θα επηρεαστεί σημαντικά. 

Ως προς τη χωροθέτηση  Θα πρέπει να εξασφαλίζεται ότι οι εγκαταστάσεις δεν βρίσκονται σε περιοχές όπου ενδέχεται να πλημμυρίσουν ή σε περιοχές που επηρεάζονται από ακραία καιρικά φαινόμενα (π.χ. περιοχές πλημμύρισης ποταμών)

 Θα υπάρξει μεγαλύτερος «ανταγωνισμός» στις χρήσεις γης λόγω της πίεσης από τις αναμενόμενες αλλαγές στην αγροτική παραγωγή αλλά και λόγω πίεσης για χωροθέτηση όλο και περισσότερων εγκαταστάσεων ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά) 

Ως προς την κατασκευή  Θα αυξηθεί το κόστος της γης και επομένως το κόστος κατασκευής των εγκαταστάσεων  Η αύξηση της θερμοκρασίας θα μεταβάλλει το ρυθμό παραγωγής βιοαερίου. Παράλληλα, είναι ενδεχόμενο ειδικά οι ΧΥΤΑ να μπουν στο σύστημα εμπορίας ρύπων της Ε.Ε. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την επιτακτική ανάγκη διαχείρισης του βιοαερίου είτε με καύση του σε πυρσούς είτε με παραγωγή ενέργειας από αυτό  Οι έντονες βροχοπτώσεις ενδεχομένως να οδηγήσουν στην διαφοροποίηση κάποιων παραμέτρων κατασκευής όπως τα συστήματα διαχείρισης στραγγισμάτων  Θα πρέπει να υπάρχουν αυστηρότερες προδιαγραφές για την αποφυγή ρύπανσης των κοντινών υδροφορέων καθώς τα αποθέματα γλυκού νερού θα μειωθούν και θα επιβληθεί αυστηρότερο και συστηματικότερο καθεστώς προστασίας



Ως προς τη λειτουργία  Θα μεταβληθεί η σύσταση και η ποσότητα των αποβλήτων που θα εισέρχονται στην εγκατάσταση. Οι μεταβολές αυτές δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν εκ των προτέρων  Θα μεταβληθεί ο ρυθμός εισόδου των αποβλήτων καθώς θα γίνει επιτακτική η συχνότερη αποκομιδή τους από τους κάδους  Θα μεταβληθούν οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων στις εγκαταστάσεις αυτές  Θα απαιτηθούν αυστηρότεροι κανόνες πυροπροστασίας λόγω αυξημένης θερμοκρασίας και κινδύνων πυρκαγιάς

Κάποιες σκέψεις - προτάσεις Θα πρέπει να συγκροτηθεί ομάδα εργασίας από όλους τους εμπλεκόμενους τόσο του ΔΤ όσο και των παραγωγικών τάξεων για να εκτιμηθούν, ποσοτικοποιηθούν και κοστολογηθούν οι επιπτώσεις.

Το πρόβλημα είναι πως η ΔΣΑ θα μπορούσε να αλλάξει σύμφωνα με τις αλλαγές στη νομοθεσία και τις ρυθμίσεις , τις διαχειριστικές πρακτικές καθώς και τις συνθήκες της αγοράς. Η ΔΣΑ θα μπορούσε επίσης να μεταβληθεί εξ’ αιτίας των αλλαγών στα καταναλωτικά πρότυπα και τις τάσεις στην κατανάλωση, χρήση των πόρων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Θα πρέπει να δημιουργηθούν εργαλεία και τεχνικές που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να σχεδιάσουν τις κατάλληλες ενέργειες. Θα πρέπει να γίνει πολύ δουλειά για να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές στην ΔΣΑ όπως η επιλογή του χώρου , επιλογή εναλλακτικών μεθόδων ΔΣΑ καθώς και πρακτικές διαχείρισης του χώρου. Καθώς οι πιθανές επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στην ΔΣΑ βρίσκεται σε εμβρυική ηλικία , υπάρχει ανάγκη για γνώση, ανταλαγή πληροφόρησης , κατάρτιση και έρευνα. Πόση εμπιστοσύνη υπάρχει στις τάσεις που δείχνουν τα μοντέλα εποχιακά και σε καθημερινή βάση κυρίως για την αύξηση της θερμοκρασίας (τι βαθμός αβεβαιότητας υπάρχει ;) Από πλευράς υγείας θα πρέπει να εξετασθούν από το Υπουργείο Υγείας οι ασθένειες που θα προκύψουν σε σχέση με την ποσότητα – ποιότητα των νερών καθώς επίσης και στα τρόφιμα που πιθανόν να αλλοιωθούν. Θα συνεχίσουμε να παρουσιάζουμε κάθε φορά τις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στην διαχείριση στερεών αποβλήτων.