Cell

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β΄ ΤΑΞΗΣ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ  2.3

Μια περιήγηση στο εσωτερικό του κυττάρου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

2

2.3 ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

3

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

4

Φυτικά κύτταρα στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

5

ΠΥΡΗΝΑΣ  Τα

ευκαρυωτικά κύτταρα έχουν έναν πυρήνα κατά κανόνα.  Δύο πυρήνες π.χ. το πρωτόζωο Παραμέτσιουμ.  Πολλούς πυρήνες π.χ. τα γραμμωτά μυϊκά κύτταρα.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

6

ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ  Είναι

συνήθως σφαιρικός.  Βρίσκεται στο κέντρο του κυττάρου.  Περιβάλλεται από τον πυρηνικό φάκελο ή πυρηνική μεμβράνη που αποτελείται από δύο διαδοχικές στοιχειώδεις μεμβράνες.  Η εσωτερική και η εξωτερική μεμβράνη ενώνονται κατά διαστήματα και σχηματίζουν πόρους που συμβάλλουν στην επικοινωνία του πυρήνα με το περιβάλλον του. Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

7

Ο πυρήνας του κυττάρου (σχηματικά)

Πυρήνας με πόρους από SEM

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

8

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ 



 

Χρωματίνη: είναι ένα σύμπλεγμα όλου σχεδόν του DNA του κυττάρου με RΝΑ και πρωτεΐνες. Η χρωματίνη έχει τη μορφή ενός ακανόνιστου δικτύου νημάτων μια κοκκίων. Όταν το κύτταρο διαιρείται η χρωματίνη σχηματίζει μεμονωμένες δομές τα χρωμοσώματα. Ο πυρηνίσκος (ένας ή περισσότεροι): είναι ευδιάκριτος στο μικροσκόπιο και έχει σφαιρικό σχήμα και πυκνή υφή. Αποτελείται από RNA και DNA Εκεί γίνεται η σύνθεση του rRNA. Διάφορες χημικές ενώσεις, π.χ. νουκλεοτίδια, ένζυμα, άλλες πρωτεΐνες κ.α.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

9

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΥΡΗΝΑ  Φυλάσσει

το γενετικό υλικό (DNA).  Aντιγράφει το γενετικό υλικό ώστε να μεταβιβάζονται αναλλοίωτες οι πληροφορίες στα θυγατρικά κύτταρα.  Συντίθενται τα διάφορα είδη RNA με βάση το DNA.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

10

Πόροι μεμβράνης (σχηματικά)

Ν = πυρηνόπλασμα C = κυτταρόπλασμα

Ρ = πόρος πυρηνικής μεμβράνης Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

11

Εικόνες ηλεκτρονικο ύ μικροσκοπίο υ

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

12

Εικόνα ηλεκτρονικού μικροσκοπίου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

13

ΕΝΔΟΜΕΜΒΡΑΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Περιλαμβάνει τα εξής οργανίδια:  Ενδοπλασματικό

δίκτυο

 Σύμπλεγμα

Golgi  Λυσοσώματα  Υπεροξειδιοσώματα  Κενοτόπια Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

14

Ενδοπλασματικό δίκτυο (σχηματικά)

Εικόνα ηλεκτρονικού μικροσκοπίου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

15

ΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ  Σχηματίζει

ένα πολύπλοκο δίκτυο αγωγών και κύστεων σε όλο το κυτταρόπλασμα  Οι μεμβράνες του αποτελούν πάνω από το 50% των μεμβρανών του κυττάρου και φαίνονται να συνδέονται με την πλασματική μεμβράνη, την πυρηνική μεμβράνη και τις μεμβράνες των άλλων οργανιδίων.  Έχει δύο μορφές: το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο που φέρει στην εξωτερική επιφάνεια των αγωγών του τα ριβοσώματα, και το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο, που δεν φέρει ριβοσώματα και είναι περισσότερο σωληνοειδές. Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

16

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ Μέσω των αγωγών του και σχηματίζοντας κυστίδια διακινεί ουσίες μεταξύ:  Των διαφόρων τμημάτων του κυτταροπλάσματος  Του πυρήνα και του εξωκυτταρικού περιβάλλοντος Εξυπηρετεί την επιτέλεση πολλών βιοχημικών αντιδράσεων χάρη στα διάφορα ένζυμα που υπάρχουν στις επιφάνειες των μεμβρανών του. Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

17

ΡΙΒΟΣΩΜΑΤΑ  Είναι

μικροί σχηματισμοί από rRNA και πρωτεΐνες που δεν περιβάλλονται από μεμβράνη και είναι υπεύθυνοι για τι σύνθεση των πρωτεϊνών.  Ριβοσώματα εντοπίζονται στην επιφάνεια των μεμβρανών του αδρού ενδοπλασματικού δικτύου, ελεύθερα στο κυτταρόπλασμα, στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες. Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

18

ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΝΔΟΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ  Το

αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο τροποποιεί κάποιες από τις πρωτεΐνες που συντίθενται στα ριβοσώματα των αγωγών του.  Το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο σχετίζεται με τη σύνθεση λιπιδίων και την εξουδετέρωση τοξικών ουσιών

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

19

Σύμπλεγμα Golgi (σχηματικά)

Εικόνα ηλεκτρονικού μικροσκοπίου

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

20

ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ Golgi  Αποτελείται

από συστοιχίες πεπλατυσμένων σάκων από στοιχειώδη μεμβράνη.  Συγκεντρώνει τις πρωτεΐνες μετά τη σύνθεσή τους  Υποβάλλει σε χημική επεξεργασία τις πρωτεΐνες  Μεταφέρει τις πρωτεΐνες σε άλλα σημεία του κυττάρου ή του οργανισμού με εξωκύττωση.

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

21

Χλωροπλάστη ς (σχηματικά)

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

22

ΚΕΝΤΡΟΣΩΜΑΤΙΟ

3 μικροσωληνίσκοι

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

23

Μιτοχόνδρι ο

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

24

Κυτταρικός σκελετός (σχηματικά) Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

25

Κυτταρικός σκελετός

Παν. Πάλλα - ΕΚΦΕ Ν. ΣΜΥΡΝΗΣ

26