5. øng dông s¾c kÝ
5. øng dông
(1) ĐÞnh tÝnh
(2) Thö t¹p chÊt
(3) ĐÞnh lîng
5.1. §Þnh tÝnh
- SK khai triÓn:
Morfin chuÈn Papaverin chuÈn MÉu thö
So s¸nh vÞ trÝ trªn pha tÜnh cña chÊt thö vµ chÊt chuÈn trong cïng ®k s¾c kÝ.
5.1. §Þnh tÝnh
- S¾c KÝ röa gi¶i: So
s¸nh
gian
MÉu chuÈn
thêi
lu cña
chÊt thö víi chÊt chuÈn trong cïng §k s¾c kÝ.
MÉu thö
5.1. §Þnh tÝnh - So s¸nh phæ UV-VIS cña chÊt thö víi chÊt chuÈn (Detector DAD).
- KÕt hîp s¾c ký - phæ IR hoÆc s¾c ký -
5.2. Thö tinh khiÕt chÊt ®èi chiÕu t¹p chÊt pha trong dung m«i cã nång ®é ë møc giíi h¹n cho phÐp trong mÉu
• Dïng
thö. • Ch¹y s¾c ký trong cïng ®iÒu kiÖn s¾c kÝ.
5.2. Thö tinh khiÕt Trªn SK ®å mÉu thö: S pic cña t¹p chÊt nhá h¬n S pic cña chÊt chuÈn t¹p chÊt. • Nång ®é t¹p chÊt trong mÉu thö < giíi h¹n cho phÐp.
MÉu thö
ChÊt chuÈn t¹p
5.3. ĐÞnh lîng
Ph¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i
Ph¬ng ph¸p thªm chuÈn
Ph ¬ng ph¸p chuÈn néi
Ph ¬ng ph¸p chuÈn ho¸ diÖn tÝch.
5.3. §Þnh lîng ChiÒu cao pic ChiÒu cao pic vµ diÖn tÝch pic tØ lÖ thuËn víi n«ng ®é cña chÊt ph©n tÝch.
DiÖn tÝch pic S=h. w S=h.w1/ 2
5.3.1. Ph¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i a. ChuÈn ho¸ 1 ®iÓm? - Chän nång ®é cña mÉu thö xÊp xØ nång ®é cña mÉu chuÈn. MÉu thö - Ch¹y SK trong cïng ®iÒu kiÖn. - TÝnh nång ®é chÊt thö: SX
SX CX =CS SS
víi
MÉu chuÈn
SC
5.3.1. Ph¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i b. ChuÈn ho¸ nhiÒu ®iÓm? - ChuÈn bÞ mét d·y chuÈn víi c¸c nång ®é t¨ng dÇn (thêng 5-7 ®iÓm). TiÕn hµnh ch¹y s¾c kÝ.
S1
S2
S3
S4
S5
5.3.1. Ph¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i S
Y=aX+b
SX
0
1
2
3
4
CX
5
6
C
B¶ng Sè liÖu N§ C1 A mox S 1 3,9 A mox
C2
C3
C4
C5
C6
C7
Cx
29,0 77,4 135, 258, 433, 563, Sx 2 2 2 5
§å thÞ 600,000
y =35041x - 4542.2
500,000
2
R =0.9972
400,000 300,000 200,000 100,000 0 0
5
10
15
20
5.3.1. Ph¬ng ph¸p chuÈn ngo¹i - ChÊt chuÈn ngo¹i lµ chÊt: + Cã b¶n chÊt lµ chÊt cÇn ph©n tÝch. + §¹t yªu cÇu chÊt chuÈn lµ tinh khiÕt. - Nhîc ®iÓm khi ph©n tÝch: + C¸c mÉu ph¶i xö lý phøc t¹p (chiÕt t¸ch...) + C¸c mÉu cã hµm lîng thÊp.
5.3.2. Ph¬ng ph¸p thªm chuÈn (Standard addition) a. Kü thuËt thªm 1 ®iÓm: - ChuÈn bÞ mÉu thö. - Thªm vµo mÉu thö mét lîng ®· biÕt cña chÊt chuÈn. - TiÕn hµnh xö lý mÉu vµ s¾c ký trong cïng ®iÒu kiÖn.
ΔC - Nång ®é cha biÕt CX =SX CX cña mÉu thö ®îc ΔS tÝnh theo c«ng thøc:
5.3.2. Ph¬ng ph¸p thªm chuÈn (Standard addition) b. Kü thuËt thªm ®êng chuÈn: - ChuÈn bÞ mét d·y hçn hîp gåm c¸c l îng mÉu thö gièng nhau vµ c¸c chÊt chuÈn ngo¹i víi lîng t¨ng dÇn. - Xö lý mÉu råi tiÕn hµnh s¾c ký. - Dùng ®êng chuÈn t¬ng quan gi÷a diÖn tÝch (chiÒu cao) pic tæng (thö+ chuÈn) víi lîng hoÆc nång ®é cña chÊt chuÈn thªm (∆C). - Giao ®iÓm cña ®êng chuÈn kÐo dµi
5.3.3. Ph¬ng ph¸p chuÈn néi - Thªm vµo mÉu chuÈn vµ mÉu thö mét l îng nh nhau cña mét chÊt tinh khiÕt thø hai (chuÈn néi).
• ChÊt chuÈn néi? - Cã cÊu tróc ho¸ häc t¬ng tù nh chÊt thö . - Cã nång ®é xÊp xØ víi nång ®é cña chÊt thö . - Kh«ng ph¶n øng víi bÊt kú thµnh phÇn
5.3.3. Ph¬ng ph¸p chuÈn néi a. Ph¬ng ph¸p chuÈn 1 ®iÓm: - ChuÈn néi ®îc thªm 1 lîng nh nhau vµo c¶ mÉu chuÈn vµ mÉu thö.
SES SX RS = RX = SIS SIS
MÉu chuÈn ChuÈn ngo¹i
- Nång ®é cña chÊt thö : CX =CS
RX RS
ChuÈn néi
MÉu thö ChuÈn néi ChÊt thö
5.3.3. Ph¬ng ph¸p chuÈn néi
* Ph¬ng ph¸p chuÈn hãa nhiÒu ®iÓm: - ChuÈn bÞ mét d·y chuÈn cã chøa nång ®é chÊt chuÈn tõ C1-C5 nhng chøa cïng mét lîng chuÈn néi.
R
R
R
R
R
1
2
3
4
5
5.3.3. Ph¬ng ph¸p chuÈn néi * S¾c ký mÉu thö ®îc thªm chuÈn néi víi lîng nh thang chuÈn. R
RX RX
0
1
2
3
CX
4
5
6
C
5.3.3. Ph¬ng ph¸p chuÈn néi
* Yªu cÇu víi chÊt chuÈn néi:
- Trong cïng ®iÒu kiÖn s¾c ký: + ChÊt chuÈn néi t¸ch hoµn toµn khái chÊt thö (Rs>1,25) + ChÊt chuÈn néi cã tR gÇn víi tR cña chÊt thö .
N§ Amox
IS
0,5 5
1 5
S. 13,9 29,0 Amo x S. IS 381, 349, 1 2 R 0,03 0,08 6 3
2
4
8
12
16
Cx
5
5
5
5
5
5
258, 2 410, 4 0,62 9
433, 2 397, 5 1,08 9
563, 5 366, 3 1,53 8
Sx
77,4 135, 2 391, 335, 9 6 0,19 0,40 7 2
39 3 Rx
18000 16000
y =1122x - 2567 2 R =1
14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 -2000 -4000
0
5
10
15
20
3. Thö t¹p chÊt - Trêng hîp cã chuÈn cña t¹p chÊt, pha ®ung dÞch chuÈn vµ thö. Ch¹y Sk thu ®îc diÖn tÝch chÊt chuÈn vµ chÊt thö. - Trêng hîp kh«ng cã chuÈn cña t¹p sÏ sö dông ph¬ng ph¸p chuÈn ho¸ diÖn tÝch.
5.3.4. Ph¬ng ph¸p chuÈn ho¸ diÖn tÝch * Nguyªn t¾c: + Hµm lîng phÇn tr¨m cña mét chÊt trong hçn hîp b»ng tû lÖ phÇn tr¨m diÖn tÝch pic cña nã so víi tæng diÖn tÝch cña tÊt c¶ c¸c pic thµnh phÇn trªn s¾c ®å .
SA SA %A= ×100% = n x100% S1 + S2 +...+ Sn ∑ Si i=1
5.3.4. Ph¬ng ph¸p chuÈn ho¸ diÖn tÝch • Yªu cÇu tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn: + §îc röa gi¶i + §îc ph¸t hiÖn vµ cã hÖ sè ®¸p øng trªn detector nh nhau.
5.3.4. Ph¬ng ph¸p chuÈn ho¸ diÖn tÝch * øng dông: - Sö dông nhiÒu trong s¾c ký khÝ v× thêng cã ®¸p øng nh nhau ë detector ion ho¸ ngän löa (FID). - Trong HPLC bÞ h¹n chÕ v×: + §¸p øng cña Detector víi c¸c chÊt PT kh«ng gièng nhau.
5.3.4. Ph¬ng ph¸p chuÈn ho¸ diÖn tÝch
• HÖ sè ®¸p øng cña detector ®èi víi tõng thµnh phÇn trong mÉu ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch: • Ch¹y s¾c ký mét dung dÞch chuÈn cã nång ®é ®· biÕt (CC) vµ ®o diÖn tÝch cña nã (SC):
fi =
CC SC
C x = f i .Sx
SA .f A %A= .100% S1f1 + S2 f 2 +...+ Sn f n