Background History Of South Africa

“ေတာင္အာဖရိကေနာက္ခံသမုိင္းေၾကာင္း” Background History of South Africa ေတာင္အာဖရိကကုိလုိနီအစပုိင္းႏွင့္

ဒတ္ရွ္အေရွ႕အႏၵိယကုမၸဏီ (၁၆၅၂ ခုႏွစ္မွ ၁၇၉၅ ခုႏွစ္) အဂၤလိပ္ကုိလုိနီ (၁၇၉၅ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္) (ေအအင္စီအေၾကာင္းကုိမသြားခင္ ေတာင္အာဖရိကရဲ႕ေနာက္ခံသမုိင္းေၾကာင္းကုိ အ

နည္းငယ္သိထားရန္လုိအပ္လွပါသည္။ သုိ႔မွသာလွ်င္ အသားအေရာင္ခြဲျခားဆက္ဆံေသာ မူ ၀ါဒေပၚလာရပုံဇစ္ျမစ္ကုိေျခရာခံ၍ရပါလိမ့္မည္)

ေတာင္အာဖရိကကုိ ပထမဦးစြာေရာက္ခဲ့ေသာဥေရာပတုိက္သားလူျဖဴမ်ားမွာ Dutch

East India Company ဒတ္ရွ္အေရွ႕အိႏၵိယကုမဏီမွ ဂြတ္ဟုတ္အငူ Cape of Good Hope ကုိစတင္ေတြ႔ရွိၿပီး၊ အေျခခ်ေနထုိင္ၾကရာမွ အစျပဳခဲ့သည္။ စတင္အေျခခ်ေနထုိင္သူအမ်ားစု

မွာ ယေန႔ နယ္သာလင္ႏိုင္ငံသား ဒတ္ရွ္လူမ်ဳိးအမ်ားစုျဖစ္ၾကၿပီး၊ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးႏွင့္ျပင္သစ္လူမ်ဳိး ဘာသာေရးဒုကၡသည္မ်ားအျပင္

အနာက္ဂ်ာမန္စကားကုိသုံးႏွဳန္းေျပာဆုိၾကေသာ

Frisian

Islands ကြ်န္းမွာေနထုိင္ၾကသည့္ Frisians လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္၊ ေတာင္အာဖရိကကုိ (၁၆ ၅၂ ခုႏွစ္မွ ၁၇၉၅ ခုႏွစ္)အထိ ဒတ္ရွ္အေရွ႔အိႏိၵယကုမၸဏီမွ ကုိလုိနီျပဳခဲ့ၿပီး၊ ၁၇၉၅ ခုႏွစ္တြင္

အဂၤလိပ္တုိ႔မွ အသာတၾကည္သိမ္းပုိက္ႏိုင္၍၊ ကုိလုိနီဆက္လက္ျပဳခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္တုိ႔၏ကုိ လုိနီလက္ထက္တြင္ Scandinavians, Portuguese, Greeks, Italian, Spanish, Polish,

Scots, English, Irish အစရွိေသာ လူမ်ဳိးအခ်ဳိ ့ပါထပ္မံ၀င္ေရာက္လာၾကသည္။ ၁၈၀၇ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္တုိ႔၏ ကုိလုိနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိ Stellenbosch လက္ထက္တြင္ ၎တုိ႔အား ေတာင္

အာဖရိကေဒသမွ ဖယ္ရွားေပးရန္ေတာင္းဆုိရာတြင္ Hendrik Biebouw ဆုိသူမွာ မိမိတုိ႔ သည္အာဖရိက မွာေမြးဖြါးႀကီးျပင္းလာသူ Afrikaner တစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္အတြက္ ဤေဒသ မွမဖယ္ရွားေပးႏိုင္ေၾကာင္းကုိ ခုခံေျပာဆုိရာမွာ ေတာင္အာဖရိကေမြးဖြားႀကီးျပင္းလာၾကသည့္

ဥေရာပႏြယ္ဘြားမ်ားသည္ ၎တုိ႔ကုိ Afrikaner အျဖစ္ေဖၚေ၀ၚ သုံးစြဲလာခဲ့ၾကသည္။ ဒါေပမဲ့ Afrikaans-speakers of frontier Boer အာဖရိကန္စကားကုိေျပာဆုိၾကၿပီး ဘုိးရားေဒသမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ ဥေရာပႏြယ္ဘြားေတြကေတာ့ သူတုိ႔ကုိသူတုိ႔ Boere ဘုိးရား (ဒတ္ရွ္လုိ လယ္ သမားလုိ႔ အဓိပါယ္ရသည္) ဟုေခၚေ၀ၚသုံးႏွဳန္းခဲ့ၾကသည္။ အသားအေရာင္ခြဲျခားေရး ဆန္႔

က်င္သူ anti-apartheid activists ေတြက ေတာင္အာဖရိကလူျဖဴရဲအဖြဲ႔၀င္ေတြကုိ Boere ေတြအျဖစ္ရည္ညြန္းခဲ့ၾကၿပီး၊ ေႂကြးေက်ာ္သံ Slogan ကုိပင္ "Kill the Boer, kill the farmer." ဟူ၍ ေႂကြးေက်ာ္ခဲ့ၾကသည္။

Various Afrikaner migrations Afrikaner မ်ားေရႊ႔ေျပာင္းၾကျခင္း။ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီမ်ားႀကီးစုိးလာေသာအခါ Afrikaner မ်ားက အဂၤလိပ္ရန္မွကင္းလြတ္

ရာဆုိသလုိ ေတာင္တန္းႏွင့္ေ၀းလံခက္ခဲသည့္ နယ္စပ္ေဒသဘက္သုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕လာခဲ့ၾက

သည္။ Great Trek လုိ႔လူသိမ်ားခဲ့ေသာ ေရၾကည္ရာမ်က္ႏုရာ ေရႊ႔ေျပာင္းအေျခခ်မွဳကေန ၎ တုိ႔အား Trek ဟုေခၚေ၀ၚလာၾကရာမွ အာဖရိကလူမ်ဳိးႏြယ္စု

Trekboers ကုိေပၚေပါက္လာ

ေစခဲ့သည္။ ထုိသူေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ၾကရာတြင္ အုပ္စုႀကီး ႏွစ္အုပ္စုအျဖစ္ကြဲသြားၾကကာ တစ္စုကို

Trekboers လုိ႔ေခၚဆုိၾကၿပီး၊ အျခားတစ္စုကုိေတာ့ Cape Dutch ေတြလုိ႔ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီ မ်ားက ေခၚခဲ့ၾကသည္။ ေရႊ႔ေျပာင္းခဲ့ရာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္လုံးတြင္ ေဒသခံအာဖရိကလူမ်ဳိးစု

ႏြယ္မ်ား၊ အင္းဒီးယန္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံတုိက္ခုိက္ခဲ့ရၿပီး၊ ေနာက္ဆုံးသူတုိ႔ Natal ေဒသတြင္ အေျခစုိက္ေနထုိင္မည္ဟုဆုံးျဖတ္ရပ္တန္႔ခဲ့ၾကသည္။ ထုိေဒသသည္(ဇူးလူး)တို႔၏ေခါင္းေဆာင္ Dingane ၏ အုပ္စုိးရာေဒသျဖစ္သျဖင့္ ဇူးလူးမ်ားနဲ႔ေတြ႔ဆုံတုိက္ပြဲမ်ား အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ခဲ့

ေတာ့သည္၊ ၁၈၃၈ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ(၆)ရက္ေန႔မွာ Dingane ဦးေဆာင္တဲ့ ဇူးလူးမ်ားက

တဲထုိးေနထုိင္ေနၾကသည့္ Trekboers မ်ားကုိ ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ၿပီး၊ မိန္းမႏွင့္ကေလးမ်ား မက်န္သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္အတြက္ ၄င္းတုိ႔ကုိတုန္႔ျပန္ႏိုင္ရန္အတြက္ Afrikaner တုိက္ခုိက္ ေရးတပ္မ်ားကုိစတင္ဖြဲ႔စည္းကာ လက္နက္ကိရိယာမ်ားကုိျဖည့္ဆည္းခဲ့ၾကသည္။ ၁၈၃၈ ခုႏွစ္၊

ဒီဇင္ဘာလ(၁၆)ရက္ေန႔တြင္ (၅၀၀)ခန္႔ရွိေသာ Afrikaner တပ္ႏွင့္(၁၀၀၀၀)ခန္႔အင္အားရွိ

ေသာ ဇူးလူးတုိ႔ Ncome River အနီးတြင္ျဖစ္ပြါးခဲ့ေသာတုိက္ပြဲတြင္ ဇူးလူးတုိ႔(၃၀၀၀)နီးပါးမွ် က်ဆုံးကာ အႀကီးအက်ယ္ရူံးနိမ့္ခဲ့ရာမွစၿပီး၊ ၄င္းတုိ႔၏ေရႊ႔ေျပာင္းအေျခခ်မွဳက ပုိမို၍အေျခခုိင္

လာခဲ့သည္၊ဇူးလူးမ်ားကုိေအာင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဇူးလူးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ စီးပြါးေရးစာခ်ဳပ္မ်ား ကုိ ခ်ဳပ္ဆုိႏိုင္ခဲ့သည့္အျပင္ Orange Free State, South African Republic(Transvaal) ႏွင့္ Natalia Republic နက္တယ္လီးယားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသကုိပါ ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ကုိလုိနီမ်ားနယ္ေျမခ်ဲ႔ထြင္လာျခင္းႏွင့္ဘုိး၀ါးစစ္ပြဲ၊ (၁၈၈၀-၁၈၈၁)----(၁၈၉၉-၁၉၀၂) အစပထမပုိင္းတြင္ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီမ်ားက Afrikaner မ်ား၏ေရႊ႕ေျပာင္းမွဳကုိ တားဆီး ပိတ္ပင္မွဳမ်ားလုံး၀မလုပ္ဘဲ ေနခဲ့သည္။ Cape ခရုိင္အတြင္း Afrikaner မ်ားနည္းသြားသည့္

အခါ္ ၄င္းတုိ႔၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ အေႏွာက္အယွက္ကင္းကင္းနဲ႔ လုပ္ႏိုင္သည့္အတြက္ျဖစ္သည္။ ကုိလုိနီမ်ားက ၎တုိ႔၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ေျမကုိ တစ္ေျဖးေျဖး ခ်ဲ႕ထြင္လာရင္းမွ Natal အုပ္ခ်ဳပ္

ေရးေဒသနဲ႔ကပ္လွ်က္ရွိေနေသာ Transvaal ေဒသသုိ႔ပင္ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။ Transvaal ခ

ရုိင္နယ္စပ္ေဒသနဲ႔ကပ္လွ်က္ရွိေနေသာ Kimberley အနီးရွိမုိင္းတြင္းမ်ားမွာ စိန္ေရႊမ်ားထြက္ရွိ

လာသည္ကုိသိလာရေသာအခါ အာဖရိကန္နာ တုိ႔၏ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးေဒသကုိပါ မ်က္ေစ့ က်လာျပီး ၄င္းတုိ႔၏ ကုိလုိနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္သုိ႔ သြတ္သြင္းရန္ စတင္ႀကိဳးစားလာေတာ့ သည္။ အာဖရိကန္နာတုိ႔သည္ တစ္ဖက္တြင္ တစ္ေျဖးေျဖး အင္အားျပန္လည္ၾကီးမားလာသည့္

ဇူးလူးတုိ႔၏ရန္ကုိေၾကာက္ေနရသလုိ၊ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ကုိလုိနီတုိ႔၏ရန္ကုိပါ ေရွာင္ ရွားရန္ႀကိဳးစားေနရသည္။

အဂၤလိပ္ကုိလုိနီမ်ားသည္္ အာဖရိကတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအသီးသီးစုိက္ထူေနၾကေသာ အျခား

ေသာကုိလုိနီမ်ားနဲ႔ အၿပိဳင္အဆုိင္ နယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္မွဳမ်ားလုပ္ေနၾကသည္။ ေပၚတူကီကုိလုိနီမ်ား က အာဖရိကေနာက္ပုိင္းႏွင့္အေရွ႕ပုိင္းေဒသ၊ ဂ်ာမန္ကုိလုိနီမ်ားက ယေန႔ Namibia ေခၚသည့္

ေဒသ၊ ျပင္သစ္တုိ႔က အေနာက္အာဖရိကေဒသရွိ West and Equatorial Africa, and Madagascar ေဒသ၊ ဘယ္လဂ်ီယံတုိ႔က ယေန႔ကြန္ဂုိႏိုင္ငံတုိ႔တြင္ အသီးသီးအုပ္ခ်ဳပ္ေနၾက သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီမ်ားက ေရႊႏွင့္စိန္ထြက္ရွိရာေဒသမ်ားကုိ အျမန္ဆုံးအုပ္ခ်ဳပ္

ေရးခ်ရန္ႀကိဳး စားလာရာမွာ Afrikaner တုိ႔ႏွင့္ထိပ္တုိက္ေတြ႔လာရျပီး Boer War စစ္ပြဲႏွစ္ ႀကိမ္ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

(Boer guerrillas during the Second Boer War.) ပထမဘုိး၀ါးစစ္ပြဲသည္ ၁၈၈၀ ခု၊ ဒီဇင္ဘာ(၁၆)ရက္မွ ၁၈၈၁ ခု မတ္လ(၂၃)ရက္ေန႔ အထိျဖစ္ခဲ့ရၿပီး၊ Afrikaner တုိ႔ကအသာစီးရခဲ့သည့္အတြက္ အဂႍလိပ္ကုိလုိနီမ်ားက စစ္ေျပ

ၿငိမ္းေရးစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ကာ Transvaal ေဒသကုိ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာ၏ အေစာင့္အေရွာက္ခံ ကုိယ္ ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသအျဖင့္သတ္မွတ္ေပးခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊအမ်ားအျပား

ထြက္ရွိသည့္ေနရာတစ္ခုကုိ ထပ္မံေတြ႔ရွိလာရေသာအခါ ကုိလုိနီတုိ႔အတြက္ ထုိေဒသကုိရယူ ဘုိ႔တဖန္စဥ္းစားလာၾကျပန္ရာမွ ဒုတိယအႀကိမ္ဘုိး၀ါးစစ္ပြဲ ျဖစ္လာရန္အစျပဳလာခဲ့ျပန္သည္။

ဒုတိယဘုိး၀ါးစစ္ပြဲသည္ ၁၈၉၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ(၁၁)ရက္ေန႔မွ ၁၉၀၂ ခုႏွစ္ မတ္လ

(၃၁)ရက္ထိ သုံးႏွစ္နီးပါးျဖစ္ခဲ့သည္။အစပထမပုိင္းတြင္ ကုိလုိနီမ်ားကအေရးနိမ့္ေနခဲ့ၿပီး၊ အင္

အားမ်ားထပ္မံတုိးခ်ဲ႕ၿပီး တုိက္ခုိက္ခဲ့ရာမွ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ Transvaal ေဒသကုိျပန္ လည္ထိမ္းခ်ဳပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဘုိး၀ါး(သုိ႔)အာဖရိကန္နာတုိ႔က ေပ်ာက္ၾကားတုိက္ပြဲမ်ားျဖင့္ ဆက္

လက္တိုက္ခုိက္ဒုကၡေပးေနဆဲျဖင့္၍ ကုိလုိနီတုိ႔က scorched earth policy ေျမလွန္စနစ္ ကုိက်င့္သုံးၿပီး၊ ဘုိး၀ါးတုိ႔၏လယ္ယာေျမတုိ႔ကုိဖ်က္ဆီးျပစ္လိုက္ကာ အရပ္သားမ်ားကုိစုစည္း၍

concentration camps ထဲသုိ႔သြင္းကာ ဘုိး၀ါးတုိ႔ကုိ လုံး၀အညံ့ခံရန္လုပ္လာရာမွ ဘုိး၀ါး အရပ္သားေထာင္ ေပါင္းမ်ားစြာ(၁၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းမွ်ေသာ ဘုိး၀ါးလူဦးေရ) ေရာဂါဘယမ်ဳိးစုံျဖင့္ ေသေက်ခဲ့ၾကရသည္။ ၁၉၀၂ ခုႏွစ္တြင္ စစ္ေျပၿငိမ္းေရးစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ၿပီး၊ ဘုိး၀ါးတုိ႔အား

ကန္႔သတ္ထားေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိေပးထားရန္အတြက္ ရည္ရြယ္ထားရာမွ Union of South Africa ကုိ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၾကရန္ုျဖစ္လာခဲ့သည္။

(Boers at concentration camps) Union of South Africa - ေတာင္အာဖရိကယူနီယံေပၚေပါက္လာျခင္း၊(၁၉၁၀) အဂၤလိပ္ကုိလုိနီမ်ားက ၄င္းတုိ႔ထိန္းခ်ဳပ္အုပ္စုိးရာ Cape, Natal, Transvaal and the

Orange Free State ေဒသေလးခုကုိအေျခခံျပီး၊ ျဗိတိသွ်အင္ပါယာေအာက္သုိ႔ ေတာင္ အာဖရိကကုိ dominion အတြင္းသုိ႔ သြတ္သြင္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိသစ္ကုိအစျပဳခဲ့ရာမွ ၁၉၁၀

ခုႏွစ္ ေမလ(၃၁)ရက္ေန႔တြင္ Union of South Africa ကုိ စတင္ျဖစ္ေပၚလာခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီနယ္ေျမမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ကေနဒါႏိုင္ငံႏွင့္ၾသစေတးလ်ႏို္င္ငံတို႕မွာကဲ့သုိ႔ ဖယ္ဒ ရယ္ကုိအေျခခံေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ Unitary States ကုိအေျခခံေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး၊ ပါလီမန္ႏွစ္ရပ္ကုိထားရွိသည္။ ထုိ႔အျပင္ ကေနဒါႏိုင္ငံႏွင့္ၾသစေတးလ်ႏို္င္ငံမွာကဲ့သို႔

ဘုရင္၊ဘုရင္မမ်ားမထားရွိဘဲ အဂၤလန္ျပည့္ရွင္ဘုရင္မွေနၿပီး Governor-General အျဖစ္ထား ရွိ၍ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တစ္ဦးကုိခန္႔ထားကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေစေသာစနစ္ျဖစ္သည္။ အာဖရိကန္တုိ႔၏ ဗုိလ္

ခ်ဳပ္ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သူ Boer-General Louis Botha ဆုိသူက ပထမဦးဆုံးေသာ ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ျဖစ္လာခဲ့ျပီး၊ ေတာင္အာဖရိကရွိ Afrikaans မ်ားႏွင့္ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး၊ လာေရာက္ေျခခ်

ေနထုိင္သူမ်ားကုိပါ ကုိယ္စားျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရခဲ့သည္။ Dutch ဒတ္ရွ္ႏွင့္အဂၤလိပ္စကားကုိ တ ရား၀င္ရုံးသုံးစကားျဖစ္ခဲ့ျပီး ၁၉၂၆ ခုႏွစ္သုိ႔ေရာက္ေသာအခါအဂၤလိပ္စကား Afrikaans စကား ျဖင့္အစားထုိးခဲ့သည့္အတြက္ ဒတ္ရွ္ႏွင့္ Afrikaans စကားသည္ ရုံးသုံးျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၁၄

ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဖစ္ပြါးလာေသာအခါ ေတာင္အာဖရိကယူနီယံမွ ဂ်ာမန္တုိ႔၏ ကုိလုိနီ ေဒသျဖစ္သည့္ South-West Africa ယေန႔တြင္ Namibia ႏိုင္ငံကုိ ၀င္ေရာက္သိမ္းပုိက္ခဲ့ ၾကၿပီး ယူနီယံရဲ႕ပၪၥမေျမာက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသျဖစ္လာခဲ့သည္။

Boer-General Louis Botha - First Prime Minister, Union of South Africa (ဘုိ၀ါးဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး လူး၀စ္ဘုိသာ-ပထမဦးဆုံးေသာ ေတာင္အာဖရိကယူနီယံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္) ေအအင္စီအစ ပစ္စေလဆာမီးက

အႏွိမ္ခံဘ၀နဲ႔မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ရွင္သန္လာျခင္း။ ပစ္စေလဆာမီးဟာ ၁၉၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ပညာသင္ၾကားျပီးဆုံးသျဖင့္ ေတာင္အာဖရိက ကုိျပန္လာၿပီး Johannesburg တြင္ အေခ်ခ်ေနထုိင္သည္။ ေတာင္အာဖရိကလူမဲမ်ားရဲ႕ ေန

ထုိင္လုပ္ကုိင္စားေသာက္ေနထိုင္ရမွဳအဆင့္မ်ားက သူ႔ကုိလြန္စြာတုန္လွဳပ္ေစခဲ့ပါသည္။ အထူး သျဖင့္ ေျမာက္ပုိင္းေဒသမွာျဖစ္ပ်က္ေနေသာ အေျခအေနမ်ားက သူ႔စိတ္ကုိလြန္စြာမွထိခုိက္

ေစခဲ့ျပီး၊ သူ႔ကုိႏိုင္ငံေရးေလာကထဲအျမန္ဆုံး၀င္ေရာက္ရန္ တြန္းအားေပးခဲ့ပါသည္။ တရားရုံး ေတာ္တြင္လည္း သူရဲ႕ေခ်ပေျပဆုိခ်က္မ်ားကို တရားသူႀကီးမ်ားမွ အေရးတယူစဥ္းစားျခင္းမရွိ

ဘဲ အၿမဲတန္းလုိလုိပယ္ခ်ခံေနရသည္။ လမ္းမေပၚတြင္လည္း ရဲမ်ား၏မၾကာခဏစစ္ေဆးေမး ျမန္းျခင္းကုိခံရေလ့ရွိၿပီး တစ္ခါတစ္ရံ ပလက္ေဖါင္းေပၚမွပင္ေလ်ွာက္ခြင့္မရဘဲ လမ္းမေပၚတြင္

ကားမ်ားကုိေရွာင္ကာတိမ္းကာျဖင့္ လမ္းေလ်ွာက္သြားခဲ့ရသည္။ ရထားစီးလ်ွင္လည္း ဘယ္

ေသာအခါမ်ွ ပထမတန္း၊ ဒုတိယတန္း၊ တတိယတန္းမ်ားမွေတာင္္ စီးနင္းလုိက္ပါခြင့္မရရွိခဲ့ဘဲ ၾကက္၊၀က္တိရိစာန္မ်ားကုိသယ္ေဆာင္ေသာ ထရပ္ကားကဲ့သုိ႔ေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ျဖင့္သာ ခရီးသြားလာရသည့္အထိ အဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရသည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ႏိုင္ငံရပ္ျခားတြင္ပညာသင္ၾကားျပီးျပန္လာေသာ ေရွ႕ေနမ်ားအထဲမွ ဇူးလူးမ်ဳိးျဖစ္သည့္

ပစ္စေလဆာမီး၏ ရင္ထဲမွာ တရားမမ်ွတမွဳမ်ားနဲ႔ အရွက္တစ္ကြဲအက်ဳိးနည္းျဖစ္ေအာင္ ဖိႏွိပ္ ခံေနရျခင္းမ်ားကုိခံစားနားလည္သိရွိၿပီး အာဖရိလူမဲမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ပန္လည္ညီညြတ္ေအာင္လုပ္

မွရမည္ဟူေသာ သဓိဌာန္ကပုိမုိၿပီးခုိင္ျမဲလာခဲ့သည္။ သူ၏ ေပၚေပါက္လာေသာမ်ဳိးခ်စ္စိတ္နဲ႔ အတူ အာဖရိကႏြယ္ဖြားအားလုံး တစ္လုံးတစ္စည္းတည္းညီၫြတ္မွသာ ေအာင္ပြဲခံႏိုင္မည္ကုိ လည္း ေကာင္းမြန္စြာသေဘာေပါက္ခဲ့သည္။

မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားညီညြတ္ေရးကုိ စတင္အေကာင္အထည္ေဖၚ။ ပညာသင္ေနစဥ္ကာလက ပစ္စေလဆာမီးစိတ္ကူးထဲတြင္ သူ႔မ်ဳိးႏြယ္ဇူးလူးလူမ်ဳိးလြတ္ ေျမာက္ေရးႏွင့္ဇူးလူးႏိုင္ငံ ျပန္လည္ေပၚေပါက္လာေရးမ်ွသာရွိခဲ့ေသာ္လည္း၊ တစ္ကယ္တန္း

ေတာင္အာဖရိရွိ မိမိတုိ႔နဲ႔မ်ဳိးႏြယ္စုဆင္တူသူ အားလုံးအဖိႏွိပ္ခံေနရသည္ကုိ မ်က္ျမင္ေတြ႔ႀကံဳ လုိက္ရေသာအခါ

သူ၏မူလရည္မွန္းခ်က္ထက္ပုိေသာ

ႏိုင္ငံေရးအသိတရားမ်ားကုိရရွိကာ

အျခားမ်ဳိးစုအားလုံး မိမိတုိ႔ဇူးလူးလူမ်ဳိးမ်ားနဲ႔လက္တြဲၿပီးတုိက္ပြဲ၀င္ကာ အင္အားရွိေသာ အာဖ ရိကႏိုင္ငံေတာ္ထူေထာင္ေရးကုိ

ဦးတည္ခ်က္ေျပာင္းလဲခဲ့ပါသည္။

သူ၏လုပ္ေဖၚကုိင္ဘက္

ေရွ႕ေနမ်ားနဲ႔ တုိင္ပင္ေသာ္အခါတြင္လည္း၊ အားလုံးကပင္ လုိလုိလားလားနဲ႔ေထာက္ခံအား ေပးခဲ့ၾကသျဖင့္ ပစ္စေလဆာမီးက ေဒသတြင္းရွိ မ်ဳိးႏြယ္စုေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ လူသိထင္ရွား

ေသာသူမ်ားကုိ ဖိတ္ေခၚျပီး ၁၉၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇန္နာ၀ါရီ(၈) ရက္ေန႔တြင္ Bloemfontein ၿမိဳ႕မွာ ညီ လာခံေခၚယူၿပီး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ၄င္းညီလာခံႀကီးသုိ႔ တဦးနဲ႕တဦး မေတြ႔ဘူး၊ မျမင္ဘူးၾကသည့္

မ်ဳိးႏြယ္စုေခါင္းေဆာင္မ်ား

တက္ေရာက္လာၾကသလုိ

တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး

လုံး၀မသိၾကေသးၾကေသာ ပညာတတ္ အာဖရိကေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း စုံစုံညီညီနဲ႕တက္

ေရာက္လာၾကၿပီး ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ ရလဒ္အားျဖင့္ ေနာက္တစ္ခ်ိန္တြင္ African National Congress ျဖစ္လာမည့္ South African Natives National Congress (SANNC) ကုိ အာဖရိကုိ ကုိလုိနီျပဳရန္္ေရာက္လာခဲ့ေသာလူျဖဴမ်ားက Union Of Africa ကုိ ၁၉၁၀ ခုႏွစ္တြင္တည္ေထာင္ခဲ့အၿပီး၊ ႏွစ္ႏွစ္ ၾကာၿပီးမွ စတင္ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေတာင္အာဖရိကယူနီယံတြင္ ဖိႏွိပ္မွဳအစ။

Afrikaans

မ်ား

ႏိုင္ငံေရးတန္ခုိးႀကီးထြားလာျခင္းႏွင့္အတူ

ေတာင္အာဖရိကယူနီယံကုိ တည္ေထာင္ျပီးေနာက္ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီတုိ႔က အာဖရိကန္ တုိ႔ကုိ home-rule ျဖင့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေပးထားခဲ့သည္။ ထုိစဥ္အခါက အနီးအနားေဒသ မ်ားျဖစ္ၾကေသာ

Lesotho,

Botswana,

Swaziland,

Zambia,

Zimbabwe

ေဒသ

ႏိုင္ငံေတြမွာ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီတုိ႔က တုိက္ရုိက္အုပ္ခ်ဳပ္လွ်က္ရွိသည္။၁၉၁၃ခုႏွစ္မွာ ေတာင္အာ ဖရိကယူနီယံ၏ပါလီမန္မွေန၍ Natives' Land Act ကုိအတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ဌာေနတိုင္းရင္းသား

မ်ားကုိ ခြဲျခားကာဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္လာသည္မွစတင္၍ အသားအေရာင္ခြဲျခားဆက္ဆံေရးကုိ စတင္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။

၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ Pass Laws ကုိပါလီမန္မွာအတည္ျပဳခဲ့သျဖင့္ လူမဲတုိင္းရင္းသားမ်ားမွာ ၎ တုိ႔ကုိသတ္မွတ္ေပးထားသည့္ ေဒသတြင္သာေနၿပီး အျခားမည့္သည့္ေဒသသုိ႔သြားသြား သြား ေလရာတြင္ Passbook ကုိ ကုိင္ကာသြားရသည့္ ခြဲျခားဆက္ဆံေရးျဖစ္သည္။ အသားအေရာင္ခြဲျခားေရးကုိအစေပၚေစခဲ့သည္ National Party ေပၚေပါက္လာျခင္း၊(၁၉၁၄) National Party အာဖရိကန္ဘာသာစကားျဖင့္ Nasionale Party ကုိ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္တြင္

Bloemfontein ၿမိဳ႕မွာ Afrikaner nationalists မ်ားကစတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။ bicameral

parliament ပါလီမန္ႏွစ္ရပ္ကုိအေျခခံေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဦးစြာ အာဏာကုိရရွိခဲ့ၿပီး၊ J.B.M. Hertzog ဆုိသူက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၃၀ ခု၊ Hertzog အစုိးရလက္ထက္မွာ

လူျဖဴအမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိသာမဲေပးခြင့္ေပးခဲ့ၿပီး

လူမဲႏွင့္အျခားေသာအ

ေသြးအေရာင္ရွိေသာသူမ်ား၏မဲေပးခြင့္ကုိ ဥပေဒျပဳကာထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ထုိလုပ္ရပ္ကို ပါလီ မန္အစုိးရမွေနၿပီး

ဥပေဒျပဳအာဏာကုိအသုံးခ်လွ်က္

အသားအေရာင္ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ

အစျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္မွာ ပါတီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ South African Party ေပါင္းစည္း၍ Herenigde Nasionale Party (Reunited National Party) ျဖစ္လာကာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ အၿပိဳင္အဆုိင္ျဖစ္သည့္ United Party အႏိုင္ရရွိၿပီး၊ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္အထိ အာဏာကုိဆုတ္ကုိင္

သြားခဲ့ၿပီး အသားအေရာင္ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ Apartheid ကုိေတာက္ေလွ်ာက္က်င့္သုံး သြားေသာ

Afrikaans

မ်ားႀကီးစုိးသည့္အစုိးရျဖစ္သည္။

၁၉၆၀

ခုႏွစ္

ေအာက္တုိဘာလ(၅)ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ လူထုဆႏၡခံယူပြဲ အရ Union of South Africa ကုိ Republic Of South Africa အျဖစ္ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။

Jan Christiaan Smuts

Prime Minister of South Africa (1943- 1948) South African Communist Party (SACP) ေတာင္အာဖရိကကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေပၚေပါက္လာ ျခင္း။(၁၉၂၁) ေတာင္အာဖရိကကြန္ျမဴနစ္ပါတီကုိ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ျပီး၊ Communist

Party of South Africa လုိ႔ေခၚခဲ့ၾကၿပီး Willam H. Andrews ဆုိသူက ဥကၠ႒ျဖစ္ခဲ့သည္။

၁၉၂၂ ခုႏွစ္တြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ Rand Rebellion လူျဖဴမုိင္းအလုပ္သမားမ်ား၏ အႀကီးအ

က်ယ္ဆႏၵျပပြဲစ၍ထင္ေပၚလာခဲ့သည္။ လူျဖဴမုိင္းအလုပ္သမားမ်ားစုမွာ Supervisor မ်ားျဖစ္ ၾကၿပီး၊ အသားအေရာင္ခြဲျခားမွဳကုိ မႏွစ္မ်ိဳ႕၊လက္မခံသူအမ်ားစုက ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔လက္တြဲ

ကာ "Workers of the world, unite and fight for a white South Africa!" ေဆာင္ပုဒ္ကုိ ကုိင္ဆြဲ၍တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ လူမဲအလုပ္သမားမ်ားမွ လုိက္ပါလာျခင္းမရွိသည့္အတြက္

ေအာင္ျမင္မွဳမရရွိခဲ့ေပ။ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ၄င္းတုိ႔၏ပါတီအသြင္သ႑န္ကုိပါ ေျပာင္းလည္းခဲ့ျပီး၊ လူမဲအဖြဲ႔၀င္အမ်ားစုနဲ႔အားျဖည့္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ႏွင့္အာဖရိကေနရွင္နယ္ကြန္ဂရက္တုိ႔ပူးေပါင္းၿပီး African Mine Workers' Strike မုိင္းအလုပ္

သမားမ်ားသပိတ္ကေနၿပီး အေထြေထြသပိတ္ျဖစ္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၅၀ခုႏွစ္

တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ Apartheid Laws ကုိ တရားမ၀င္ေၾကာင္းေၾကျငာခဲ့ၿပီး ေျမေအာက္ ပါတီအျဖစ္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ပါတီကုိ South African Communist Party (SACP)

လုိ႔ေျပာင္းလဲေခၚဆုိခဲ့ၾကသည္။

ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဟာ

၁၉၄၈

ခုႏွစ္တက္လာခဲ့တဲ့

National Party ၏အဓိကျပစ္မွတ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္၊Suppression of Communism Act ကုိထုတ္ျပီးကြန္ျမဴနစ္ပါတီကုိေခ်မွဳန္းရန္ၾကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။

ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ ပါတီတြင္းရွိလူမဲအဖြဲ႔၀င္မ်ားကုိ ANC ထဲသုိ႔၀င္ျပီး ေခါင္းေဆာင္ေနရာ

မ်ားရရွိေအာင္စြမ္း ေဆာင္ၾကဘုိ႔တုိက္တြန္းၾကသည္။ လူျဖဴမ်ားက Congress of Democrats ကုိဖြဲ႔စည္းၾကဘုိ႔စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။ ၿပီးေနာက္ ကြန္ဂရက္မ်ားကုိပူးေပါင္းကာ Congress Alliance

ကုိဖြဲ႔စည္းကာ ေတာ္လွန္ေရး၏အုတ္ျမစ္္ျဖစ္လာမည့္ freedom charter ကို ေကာင္အထည္ ေဖၚႏိုင္ခဲ့သည္။ Pan Africanist Congress ေပၚေပါက္လာျခင္း၊(၁၉၅၉-ခုႏွစ္) ၁၉၅၉ခုႏွစ္အတြင္းမွာ Africanists လုိ႔လူသိမ်ားတဲ့သစ္တန္းလူမဲေခါင္းေဆာင္ငယ္မ်ား

က လက္ရွိေအအင္စီ၏လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကုိ အားရေက်နပ္မွဳမရွိသျဖင့္ လူျဖဴအစုိးရကုိ ယခု ထက္ပုိၿပီး တုိက္ခုိက္ဆန္႔က်င္ႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကုိ တုိးတက္ေတာင္းဆုိလာၾကသည့္

အျပင္ Freedom Chapter ကုိပါ ပ်က္ရယ္ျပဳလာခဲ့ၾကၿပီး Pan Africanist Congress ကုိဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾကသည္။ လက္ရွိေအအင္စီေခါင္းေဆာင္ပုိင္းက သူ႔တုိ႔ရဲ႕လုပ္ရပ္ကုိ ဆႏၵေစာသည္ ဟုယူဆသလုိ

ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းေတြကုိပါ

စိမ္ေခၚေနၿပီဟု

ယူဆခဲ့ၾကသည့္အတြက္

ေအအင္စီအတြင္းသုိ႔ ေဒသခံတုိင္းရင္းသား အင္းဒီးယန္းပါတီငယ္မ်ား၊ လူျဖဴမ်ားနဲ႔ အျခား ေသာအေသြးအေရာင္ရွိသည့္ အားယူခဲ့ရသည္။

Pan

အားေပ်ာ့သြားခဲ့သည္။

ပါတီငယ္မ်ားကုိပါ

Africanist

Congress

သည္

ေအအင္စီအတြင္းသုိ႔သြတ္သြင္းျပီး ဖြဲ႔စည္းျပီးတစ္ႏွစ္ခန္႔

အၾကာမွာ

Sharpeville Massacre ရွပ္၀ီလီးေသြးထြက္သံယုိအေရးအခင္း။ (၁၉၆၀-ခုႏွစ္) ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ မတ္လ(၂၁) ရက္ေန႔တြင္ ဆႏၵျပလူမဲမ်ားကုိ ေတာင္အာဖရိကလူျဖဴရဲမ်ားက ေသနတ္ျဖင့္ျပစ္ျပီး

အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းခဲ့မွဳေၾကာင့္

မိန္းမမ်ားႏွင့္ကေလးမ်ားအပါအ၀င္

လူေပါင္း (၆၉) ဦးေသဆုံးခဲ့ရျပီး အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရခဲ့ၾကသည္။ ထုိအျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္

တစ္ႏိုင္ငံလုံးမဲလူမဲေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔ ၿမိဳ႕ရြာအသီးသီးတုိ႔တြင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အုံႂကြ လာသည့္အတြက္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ မတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔မွာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးကုိ အေရးေပၚအေျခ အေနေၾကျငာျပီး

လူေပါင္းတစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ေက်ာ္ကုိ

ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။

တဆက္တည္းမွာပင္ ANC ႏွင့္ Pan Africanist Congress တုိ႔ကုိပါ မတရားသင္းအျဖစ္

ေၾကျငာသတ္မွတ္ခဲ့သည့္အတြက္ အၾကမ္းမဖက္ေသာနည္းလမ္းျဖင့္ တစ္ေလွ်ာက္လုံး တုိက္

ပြဲ၀င္လာခဲ့ေသာအဖြဲ႔မ်ားကုိ လက္နက္ကုိင္လမ္းေၾကာင္းေပၚသုိ႔ တြန္းပုိ႔ေပးလုိက္သလုိ ျဖစ္လာ

ခဲ့သည္။ ေအအင္စီက MK လက္နက္ကုိင္ေျပာက္ၾကားအဖြဲ႔ကုိ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သလုိ PAC ကလည္း POGO လက္နက္ကုိင္ေျပာက္ၾကားအဖြဲ႔ကုိ ဖြဲ႔စည္းျဖစ္လာခဲ့သည္။

ထုိအေရးအခင္းေၾကာင့္ ကုလသမဂၢလုံျခဳံေရးေကာင္စီကေနျပီး ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၁) ရက္ ေန႔တြင္

Resolution

Commonwealth

134

of

မန္ဒဲလားကလည္း

ကုိထုတ္ျပန္အေရးယူခဲ့သလုိ

Nations

၁၉၉၆

အျဖစ္မွလည္း

ခုႏွစ္တြင္

အဂၤလိပ္တုိ႔၏

အင္ပါယာ

ထုတ္ပယ္ခံခဲ့ရသည္အထိျဖစ္ခဲ့သည္။

ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ

ဥပေဒကုိ

လက္မွတ္ေရးထုိးရန္

ေနရာေဒသကုိ Sharpeville ကုိေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ Umkhonto we Sizwe ('Spear of the Nation')(MK) ေပၚေပါက္လာျခင္း။ (၁၉၆၁-ခုႏွစ္) ေအအင္စီအတြင္းမွာ လူငယ္ပုိင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ တစ္ေန႔ေန႔မွာ ေအအင္စီကုိ

လူျဖဴအစုိးရေနၿပီး မတရားသင္းအျဖင့္ လုံး၀ေၾကျငာလိမ့္ဟု ယုံၾကည္ေနၾကသလုိ အၾကမ္း မဖက္ေသာနည္းလမ္းတစ္ခုတည္းျဖင့္ ၾကသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္

ေ၀ၚတာစီဆူလူး

Walter

ေအာင္ပြဲခံႏိုင္လိမ့္မည္

မဟုတ္ဟု

လူငယ္လူလတ္ပုိင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ Sisulu

တုိ႔က

ေတာင္အာဖရိကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔

ယုံၾကည္ထား

မန္ဒဲလားနဲ႔ ပူးေပါင္းျပီး

လက္နက္ကုိင္ ေပ်ာက္ၾကားအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ရာမွ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္မွာ MK ေပၚေပါက္လာခဲ့ရသည္။ Umkhonto we Sizwe သည္ Spear of the Nation လုိ႔အဓိပါယ္ရျပီး အတုိေကာက္အားျဖင့္

MK လုိ႔ေခၚေ၀ၚခဲ့ၾကသည္။ ပထမဦးဆုံး Economic Bombing campaigns ကုိ စတင္ခဲ့ ျပီးမၾကာခင္မွာ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းမ်ားအဖမ္းဆီးခဲ့ရျပီး အားေပ်ာ့ခဲ့ရသည္။ မန္ဒဲလားက (၁၇) လ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနစဥ္ အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ စီအုိင္ေအမွ မန္ဒဲလား ပုန္းေအာင္းေနရာကုိ

ေတာင္အာဖရိကလူျဖဴအစုိးရထံ

သတင္းေပးခဲ့သျဖင့္

၁၉၆၂

ခုႏွစ္

ၾသဂုတ္လ (၅)ရက္ေန႔မွာ အဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည္။ အျခားေသာ MK ေခါင္းေဆာင္ႏွစ္ဦးျဖစ္ၾကတဲ့ နာမည္ေက်ာ္စာေရးဆရာ Arthur Goldreich ႏွင့္ Walter Sisulu တုိ႔လည္း ၁၉၆၃ ခုႏွစ္၊

ဇူလုိင္လ (၁၁) ရက္ေန႔မွာ ဆက္လက္အဖမ္းခံခဲ့ၾကရသည္။ က်န္ရွိေသာ MK အဖြဲ႔၀င္မ်ားဟာ ျပည္ပသုိ႔ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္။

ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက

MK

အဖြဲ႔ကုိ

လက္နက္ႏွင့္

ေငြေၾကးမ်ားကုိ အကူေပးခဲ့ၾကျပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳမ်ားကုိ နီးနီးကပ္ကပ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾက သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္ေတြဟာ ေအအင္စီရဲ႕ အေရးပါအရာေရာက္

ေသာေနရာေတြကုိ ရလာခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ Soweto Uprising ဆုိ၀ီတုိ လူထု အုံႂကြမႈ ႀကီးကုိ ဦးေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ျပီး ေအအင္စီႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ဆက္ဆံေရးက ပုိမုိခုိင္မာလာခဲ့

သည္။ မန္ဒဲလားနဲ႔ Johannesburg ၿမိဳ႕မွာ အလုပ္လုပ္ရင္းခင္မင္ခဲ့ၾကတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္ Joe Slovo က MK အဖြဲ႔မွာ Chief of Staff စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ Joe Slovo ဟာ

Lithuania ႏိုင္ငံမွာေမြးဖြားခဲ့တဲ့ဂ်ဴးလူမ်ဳိးျဖစ္ၿပီး ဇီယြန္၀ါဒ Zionist ကုိလည္း အၾကီးအက်ယ္ ဆန္႔က်င္သူျဖစ္သည္။

MK အဖြဲ႔၏ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကေသာ Walter Sisulu, Joe Slovo, Oliver Tambo Church Street Bombing (၁၉၈၃) ေအအင္စီ၏ လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔ျဖစ္သည့္ MK ၏ ေတာင္အာဖရိကလူျဖဴအစုိးရကုိ တန္ျပန္တုိက္ခုိက္မွဳမ်ားထဲတြင္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္ ေမလ(၂၀)ရက္ေန႔တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ Church

Street Bombing သည္အၾကီးမားဆုံးေသာတုိက္ ခုိက္မွဳျဖစ္သည္။ လူေပါင္း(၁၉)ဦး ေသဆုံး ခဲ့ရၿပီး၊ ၂၀၀ ေက်ာ္ဒဏ္ရာရခဲ့သည္၊ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ ေအအင္စီအဖြဲ႔၀င္မ်ား

ႏွင့္ေထာက္ခံသူမ်ားေနထုိင္ရာ Lesotho လီဆုိသုိႏိုင္ငံနယ္စပ္ေဒသအား ေတာင္အာဖရိက ေလတပ္မွဗုံးႀကဲတုိက္ခုိက္မွဳေၾကာင့္ ေအအင္စီအဖြဲ႔၀င္အမ်ားစုႏွင့္ ေထာက္ခံသူမ်ား ေသေၾက ဒဏ္ရာရခဲ့သည့္အျပင္ MK စစ္ဦးခ်ဳပ္ဂ်ဳိးစလုိဗုိ Joe Slovo ၏ဇနီးျဖစ္သူ Ruth First အား

လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းတုိ႔အေေပၚ ေတာင္အာဖရိကေလတပ္႒ာနခ်ဳပ္ကုိ တုန္႔ျပန္တုိက္ခုိက္ ရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ရည္ရြယ္ထားေသာေနရာ ရည္ရြယ္ထားေသာအခ်ိန္တြင္

မဟုတ္ဘဲေပါက္ကြဲခဲ့သျဖင့္ ေလတပ္တပ္ဖြဲ႔၀င္(ရ)ဦးက်ဆုံးခဲ့ရၿပီး၊ ရုံး၀န္ထမ္းမ်ားအပါအ၀င္

ေလတပ္တပ္ဖြဲ႔၀င္(၈၄)ဦး ထိခုိက္ဒဏ္ရာရက်ဆုံးမွဳရွိခဲ့သည္။ အမ်ားစုမွာ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ အ ရပ္သားမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္၊ ထုိတုိက္ခုိက္မွဳကုိ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ေအအင္စီဥကၠ႒ျဖစ္လာသည့္ အုိလီဗာတန္ဘုိ Oliver Tambo ၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေသာ MK ရဲ႔အဖြဲ႔ရဲ႕အထူးတုိက္ခုိက္

ေရးတပ္စုတစ္ခုျဖစ္ျပီး၊ အဘူေဘကာအစ္လ္ေမး Aboobaker Ismail ဆုိသူကေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သည္။

ေတာင္အာဖရိကျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္

ရည္ရြယ္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေသာ

အမွန္တရားႏွင့္ျပန္လည္ရင္

ၾကားေစ့ေရးေကာ္မရွင္ Truth And Reconciliation commission မွ အမ်ားအျပားကန္႔ကြက္ ေနသည့္ၾကားမွ အဘူေဘကာအစ္လ္ေမးကုိ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခဲ့ သည္။

Ruth First Congress of South African Trade Unions (COSATU)

ေတာင္အာဖရိကအလုပ္သမားသမဂၢေပၚေပါက္လာျခင္း(၁၉၈၅) အၿပိဳင္အဆုိင္ျဖစ္ေနၾကသည့္ အလုပ္သမားသမဂၢႀကီးသုံးခုေအာက္ရွိ သမဂၢေပါင္း ၂၁ ခုကုိ စုစည္းကာ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ဖြဲ႔ဖြဲ႔ျခင္းတြင္အဖြဲ႔၀င္စုစုေပါင္း ငါးသိန္းေက်ာ္ရွိသည္။ေအအင္စီ၊ေတာင္အာဖရိကကြန္ျမဴနစ္ပါတီတုိ႔ႏွင့္ပူးေပါင္းကာTripartite

Alliance ကုိဖြဲ႔စည္းခဲ့ရာတြင္ပါ၀င္ခဲ့ျပီး ေတာင္အာဖရိအစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ ဆႏၵျပပြဲမ်ား

တြင္ အဓိကအခန္းကဏၰမွပါ၀င္ခဲ့သည္။ COSATU ေခါင္းေတာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ Cyril Ramap hosa မွာ Boipatong massacre ဘုိင္ယုိပတုန္း ေသြးထြက္သံယုိအေရးအခင္းျဖစ္ခဲ့ၿပီး

ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးပြဲ ပ်က္လုလုျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ အမ်ဳိးသားပါတီ၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ Roelf Meyer ႏွင့္အတူလက္တြဲျပီး ေဆြးေႏြးပြဲကုိျပန္လည္အသက္၀င္လာေအာင္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္ သည္။

အသားအေရာင္ခြဲျခားေရးကုိအဆုံးသတ္ေစမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေျခလွမ္းမ်ား။(၁၉၈၅-၁၉၉၃) ပထမဦးဆုံး

ေအအင္စီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္

ေတာင္အာဖရိကအစုိးရ၀န္ထမ္းေခါင္း

ေဆာင္ပုိင္းတုိ႔ ေတြ႔ဆုံမွဳကုိ ေတာင္အာဖရိကေထာက္လွမ္းအဖြဲ႔မွ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္

သည္။ ေတာင္အာဖရိကေထာက္လွမ္းအဖြဲ႔ တာ၀န္ခံျဖစ္သူ Dr. Niel Barnard ႏွင့္ လက္ ေထာက္တာ၀န္ခံ Mr. Mike Louw တုိ႔ကစတင္ၿပီး၊ အက်ဥ္းက်ေနသည့္ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲ

လားနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခခံမူမ်ားကုိ အျပန္အလွန္ေလးစားမွဳကုိအေျခခံျပီး၊ တိတ္တဆိတ္ ေဆြးေႏြးရန္စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။

ပထမဦးစြာ

နယ္လ္ဆင္မန္ဒယ္လားကုိ

အက်ဥ္းခ်ထားရာ

Robben ကေနပုိမုိေကာင္းမြန္စြာေနႏိူင္တဲ့ Pollsmoor အက်ဥ္းေထာင္ကုိေျပာင္းေရြ႔ခဲ့ၿပီးမွ

စတင္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ နယ္လ္ဆင္မန္ဒယ္လား Dr. Niel Barnard နဲ႔ တိတ္တ

ဆိတ္ေဆြးေႏြးရာကေနရရွိလာတဲ့အေျခခံ သေဘာတူခ်က္ကေန သမတ P.W. Botha လက္

ထက္တြင္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ေနသူ Kobie Coetsee ႏွင့္ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားတုိ႔၏ ပထမဦး ဆုံးေသာအျပဳသေဘာေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမွဳကုိ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလမွာ စတင္ႏိုင္ခဲ့သည္။

Kobie Coetsee က နယ္လ္ဆင္မန္ဒယ္လား ေဆးကုသမွဳခံယူေနရသည့္ ေဆးရုံသုိ႔ပင္လုိက္

လာျပီး၊ မၾကာမၾကာေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေသာ္လည္း လွ်ဴိ႕၀ွက္အျဖစ္သာထားရွိခဲ့ၾကသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ေလးႏွစ္နီးပါးမွ် ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမွဳကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအသီးအပြင့္မ်ားကုိျမင္လာ

ရေသာအခါ ေတာင္အာဖရိကေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔မွ အဓိကေတြ႔ဆုံသူေနရာကေနဖယ္ေပး ၿပီး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကုိအဓိကအေကာင္ေဖၚသည့္ေနရာမွာ အဓိက အေထာက္အကူျပဳေပးမည့္ အင္အားစုအျဖစ္ရပ္တည္ကာ အစုိးရအဖြဲ႔မွလက္ေတြ႔လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား စတင္အေကာင္အထည္ ေဖၚခဲ့သည္။ ပထမဦးဆုံးေသာလုပ္ရပ္မွာ ၎တုိ႔ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ရရွိထားေသာ သေဘာတူညီ ခ်က္ကုိ

လူထူသေဘာထားအား

လက္ေတြ႔စမ္းသပ္ရာမွာစတင္ခဲ့ၾကသည္။

ပထမဦးစြာ

Senegal ႏိုင္ငံ Daker ေဒသမွာရွိေအအင္စီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဆက္အဆံရွိသည့္ ေတာင္

အာဖရိကမွာပင္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းလာၾကသည့္ Afrikaner လူျဖဴႏြယ္ဖြားအာဖရိကန္ ေခါင္း ေဆာင္မ်ားအၾကားတြင္ စတင္စမ္းသပ္ခဲ့ၾကရာ ေတာ္ေတာ္ေလး အဆင္ေျပသည္ကုိေတြ႔ခဲ့ရ သျဖင့္ ေရွ႔ေျခလွမ္းမ်ားလွမ္းရန္စတင္ခဲ့ၾကသည္။ ပထမဦးဆုံးအေနနဲ႔

ႏိုင္ငံေရးတုိးတက္မွဳအျဖစ္ေတြ႔လာရသည္မွာ

၁၉၉၀

ခုႏွစ္တြင္ျဖစ္ၿပီး၊

မတရားသင္းအေနျဖင့္ေၾကျငာထားခဲ့ေသာ ေအအင္စီႏွင့္တကြ အျခားေသာႏိုင္ငံေရးပါတီ အ သင္းအဖြဲ႔မ်ားကုိ မတရားသင္းေၾကျငာထားရာမွ ရုပ္သိမ္းေပးခဲ့သည္။ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလား

ကုိလည္း အက်ဥ္းေထာင္ကေနျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္ ေအအင္စီအဖြဲ႔ႏွင္႔ ေတာင္ အာဖရိကအစုိးတုိ႔၏ တရား၀င္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမွဳကုိေတာ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၊ ေမလ(၄) ရက္ေန႔မွာ အစုိးရအိမ္ေတာ္ Groote Schuur မွာလုပ္ခဲ့ၿပီး၊ ရရွိလာၾကတဲ့သေဘာတူညီခ်က္ကုိ Groote Schuur Minute အျဖစ္သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကသည္၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္စလုံး ႏိုင္ငံ

ေရးျပသာနာအ၀၀ကုိ ျငိမ္းခ်မ္း ေသာနည္းျဖင့္ေျဖရွင္းၾကမည့္ဟု ကတိက၀တ္ျပဳခဲ့ၾကသည့္ အျပင္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားလုံး

ျပန္လႊတ္ေပးေရး၊

လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္စသည့္တုိ႔

ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ(၆)ရက္ေန႔မွာ ေနာက္ထပ္သေဘာတူညီ ခ်က္မ်ားကုိ ရရွိခဲ့ျပီး Pretoria Minute အျဖစ္လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကသည္။ အဆုိပါသေဘာတူညီခ်က္အရ ေအအင္စီ၏လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔ျဖစ္သည့္ Umkhonto we Sizwe (သုိ႔) Spear Of Nation (MK) အဖြဲ႔ကုိ ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။ Tutu's role during apartheid ဒက္စမြန္တူးတူး၏အခန္းကဏၰ ဒက္စမြန္တူးတူးဟာ the first black South African Anglican Archbishop of

Cape Town ကိတ္ေတာင္းေဒသတြင္ ပထမဦးဆုံးေသာ အင္ဂလီကန္ဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါး

ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ Soweto Riot အေရးအခင္းျဖစ္ၿပီးေနာက္ ေတာင္အာဖရိကအစုိးရကုိ

စီးပြါးေရးပိတ္ပင္ေရးကုိ ဦးေဆာင္ေတာင္းဆုိခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ေရာ္နယ္ရီဂင္ အစုိးရ၏ constructive engagement policy ကုိ အႀကီးအက်ယ္ဆန္႔က်င္ခဲ့ၿပီး၊ ရီဂင္အစုိးရ

၏လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကုိလည္း friendly persuasion ဟုသမုတ္ကာ disinvestment ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမွဳမ်ားျပန္လည္ရုပ္သိမ္းသြားေရးကုိ အားထုတ္ခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ထုိလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳအမ်ားအျပားေလွ်ာ့က်သြားသျဖင့္ ေတာင္အာရိကအလုပ္သမားအမ်ား စုကုိ အႀကီးအက်ယ္ထိခုိက္ေစခဲ့သည္။

ဒက္စမြန္တူးတူးကေနျပီး အနည္းဆုံးေတာ့ မိမိတုိ႔အားလုံးခံစားေပးဆပ္ၾကရမယ္ At least we would be suffering "with a purpose" ဆုိျပီး လူထုကုိသေဘာေပါက္ေစခဲ့သည္။ disinvestment ေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ အဂၤလန္တုိ႔မွကုမၼဏီအမ်ားအျပား ထြက္သြားေသာ

အခါ ေငြေၾကးတန္ဘုိးမ်ားလည္းက်ဆင္းလာၿပီး အစုိးရမွ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကုိ အာရုံစုိက္

လာခဲ့ရသည္၊ ထုိအေျခအေနကုိအခြင့္ေကာင္းယူၿပီး ဒက္စမြန္တူးတူးက ကိတ္ေတာင္းၿမိဳ႕တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာလမ္းေလွ်ာက္ဆႏၵျပပြဲကုိဦးေဆာင္ခဲ့ရာ လူေပါင္းသုံးေသာင္းေက်ာ္ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံ ေရးအလွည့္အေျပာင္းမ်ားလည္းျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ေတာင္အာဖရိကအစုိးရမွ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလား

ကုိျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ရၿပီး၊ အသားအေရာင္ခြဲျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာလည္း အားေပ်ာ့လာကာ ပ်က္လု လုအေနအထားကုိ ေရာက္လာခဲ့သည္။

Chris Hani

၁၉၉၃ ခုႏွစ္ေအပရယ္လ(၁၀)ရက္ေန႔တြင္ ေတာင္အာဖရိကကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေခါင္း ေဆာင္လည္းျဖစ္ MK အဖြဲ႔၏ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးလည္းျဖစ္သူ Chris Hani ကုိ လူျဖဴေသနတ္

သမားတစ္ဦးက လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္အၿပီး၊ လူျဖဴႏွင့္လူမဲတုိ႔အၾကား အႀကီးအက်ယ္ရုန္းရင္း ဆန္ခတ္မွဳမ်ားျဖစ္ပြါးလာေသာအခါ ဒက္စမြန္တူးတူးက "We will be free!", "All of us!", "Black and white together!" လုိ႔ေႂကြးေက်ာ္ၿပီး လူေပါင္းတစ္သိန္းႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္အၾကား ၾကား၀င္ျဖန္ေျဖေပးႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ကမၻာေက်ာ္လူသိမ်ားခဲ့ရသည္။

"We are the rainbow people of God! We are unstoppable! Nobody can stop us on

our march to victory! No one, no guns, nothing! Nothing will stop us, for we are moving to freedom! We are moving to freedom and nobody can stop us! For God

is on our side!" ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မွဳအတြင္း လူအုပ္ႀကီးကုိေျပာခဲ့တဲ့သူ႔ရဲ႔မိတ္ခြန္းက လူထုကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းးေရးရေစခဲ့ၾကသည့္အျပင္ မန္ဒဲလားက တတုိင္းျပည္လုံးကုိေျပာၾကားခဲ့သည့္ မိန္႔ခြန္း မ်ားက အၾကမ္းတုိက္ခုိက္မွဳကုိရပ္တန္႔ေစခဲ့သည္။

Tonight I am reaching out to every single South African, black and white, from the very depths of my being. A white man, full of prejudice and hate, came to

our country and committed a deed so foul that our whole nation now teeters on the brink of disaster. A white woman, of Afrikaner origin, risked her life so that

we may know, and bring to justice, this assassin. The cold-blooded murder of Chris Hani has sent shock waves throughout the country and the world. ... Now

is the time for all South Africans to stand together against those who, from any quarter, wish to destroy what Chris Hani gave his life for – the freedom of all of us.

ဒက္စမြန္တူးတူးဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္မ်ားရ အၿပီးဖြဲ႔စည္းသည့္ အမွန္တရားႏွင့္ ျပန္လည္ရင္ၾကား ေစ့ေရးေကာ္မရွင္ Truth and Reconciliation Commission တြင္ ဥကၠ႒ အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

ဒက္စမြန္တူးတူး

မန္ဒယ္လားႏွင့္က်ဴးဘားသမၼတကက္စထရုိ

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲမ်ား။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ(၁၄)ရက္တြင္ National Peace Accord ျငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ကုိ ပါတီအဖြဲ႔အစည္းေပါင္း(၂၇)ခုႏွင့္ Homeland အစုိးရ (လူမဲမ်ားႏွင့္ အ ျခားအေသြးအေရာင္ရွိသူမ်ားကုိ ထားရွိရာေဒသမွာ လူျဖဴတုိ႔၏ဗဟုိအစုိးရ၏ေအာက္တြင္ ဖြဲ႔ စည္းေပးေသာေဒသဆုိင္ရာအစုိးရျဖစ္သည္) တုိ႔ကလက္မွတ္ထုိးခဲ့ၾကၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရးဆုိင္ရာအ ေသးစိတ္ေဆြးေႏြးမွဳကုိ တဆင့္တုိးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ အဆုိပါၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီ

ခ်က္အရ Convention for a Democratic South Africa (CODESA) ညိွႏွဳိင္းေဆြးေႏြးပြဲ မွရရွိခဲ့ေသာ

အခ်က္အလက္မ်ားကုိအေျခခံၿပီး

အဖြဲ႔ေပါင္း(၁၉)ခုုမွ

ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ရာတြင္

ကုိယ္စားလွယ္မ်ားပါ၀င္ခဲ့ၾကၿပီး၊

လုပ္ငန္းအဖြဲ႔ငယ္ခြဲကာ

က႑အလုိက္ ေဆြးေႏြး အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ၾကသည္။

သက္ဆုိင္ရာ

လူျဖဴလက္ယာစြန္းမ်ားဖြဲ႔စည္းထားေသာ Conservative Party ႏွင့္ လူမဲလက္၀ဲစြန္းမ်ားျဖစ္

ၾကသည့္ Pan Africanist Congress တုိ႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေဘာတူညီခ်က္ကုိ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾက သည္၊ ၁၉၉၂ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ National Party က Conservative ပါတီကုိအေရးနိမ့္ခဲ့ၿပီး

ေနာက္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ De Klerk မွ လူျဖဴမ်ားပါေသာ လူထုဆႏၵခံယူပြဲကုိက်င္းပၿပီး၊ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ေရးႏွင့္ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရး

Reform

And

Negotiation

ကိစၥဆုံးျဖတ္ရန္ေတာင္း

ဆုိခဲ့ရာ ၆၈ ရာခုိင္ႏွဳန္းေက်ာ္ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့ၾကသျဖင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးကုိ ဆက္လက္ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္။

ဒုတိကအၾကိမ္ Convention for a Democratic South Africa(CODESA II) ကုိ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ထပ္မံ က်င္းပေနစဥ္ Boipatong massacre ဂြ်န္လမွာဇူးလူးမ်ားက Boipatong ေနထုိင္ေနၾကသူမ်ားကုိ ၀င္ေရာက္ တုိက္ခုိက္ေသာ “ဘုိင္ယုိပတုန္း” ေသြးထြက္သံယုိအေရး အခင္းျဖစ္ခဲ့ျပီး လူေပါင္း ၄၆ဦး ေသဆုံးခဲ့ရကာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားလည္းရပ္တန္႔သြားခဲ့ရသည္။

မန္ဒဲ္လားက အဆုိပါအေရးအခင္း၏ေနာက္ကြယ္တြင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ De Klerk ပါ၀င္ပတ္သက္ မွဳရွိေနခဲ့သည္ဟု စြတ္စြဲခဲ့ျပီး ေအအင္စီကလည္း ေဆြးေႏြးပြဲကေနေနာက္ဆုတ္သြားခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္ စက္တင္ဘာလတြင္ Bisho massacre ဘစ္ရူိးေသြးထြက္သံယုိအေရးအခင္း ထပ္မံ ျဖစ္ပြါးလာျပီး လူေပါင္း(၂၈)ေသဆုံးခဲ့ရသည့္အတြက္ ႏွစ္ဖက္စလုံးမွအေျခအေနကုိထိမ္းသိမ္း ႏိုင္ရန္အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲကုိ အျမန္ဆုံးက်င္းပႏိုင္ရန္ ျပန္လည္တာဆူခဲ့ၾကသည္။

Cyril Ramaphosa

Roelf Meyer

ထုိ႔ေနာက္ေအအင္စီႏွင့္အမ်ဳိးသားပါတီတုိ႔၏ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကုိအက်ဳိးေဆာင္ေပးေနသူႏွစ္ဦးမွာ

သူငယ္ခ်င္းမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည့္ ေအအင္စီဘက္မွ Cyril Ramaphosa ႏွင့္ အမ်ဳိးသားပါတီ ဘက္မွ Roelf Meyer တုိ႔ျဖစ္ျပီး၊ ေအာင္ျမင္မွဳမ်ားရခဲ့သျဖင့္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားလာခဲ့ၾကျပီး

Multiparty Negotiating Forum (MPNF) ပါတီဆုံေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးဖုိရမ္ကုိ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေအပရယ္လ(၁)ရက္ေန႔မွာျပန္လည္ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေအပရယ္(၁၀)ရက္ေန႔မွာ ေတာင္အာဖရိကကြန္ျမဴနစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္လည္းျဖင့္ ေအအင္စီ၏ ၀ါရင့္ေခါင္းေဆာင္တဦး

ျဖစ္သူ Chris Hani ကုိ လက္ယာစြန္းေရာက္ လူျဖဴေသနတ္သမားတစ္ဦးက လုပ္ၾကံသတ္ ျဖတ္ခဲ့သည့္အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲပ်က္လုနီးပါးျဖစ္ေနခဲ့ရာမွာ မန္ဒယ္လားႏွင့္ဒက္စမြန္တူးတူး

တုိ႔ကအေျခအေနကုိ ၀င္ေရာက္ထိမ္းသိမ္းေပးႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကုိဆက္လက္ က်င္း

ပႏိုင္ခဲ့သည္၊ ၄င္းအျပင္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားက်င္းပေနရာ World Trade Center in Kempton Park အေဆာက္အဦးျဖစ္သည့္ အတြင္းသုိ႔ လက္ယာစြန္းေရာက္ Afrikaner တဦးက သံခ်ပ္ ကာကားေမာင္းကာ၀င္ေရာက္လာၿပီး ခန္းမကုိေခတၱမွ်စီးနင္းထားခဲ့သည့္အတြက္ အေႏွာက္ အယွက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေတြ႔ခဲ့ၾကရသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္

Multiparty

Negotiating

Forum (MPNF)

မွေနၿပီး ယာယီဖြဲ႔စည္းပုံ

အေျခခံဥပေဒ Interim Constitution ကုိအတည္ျပဳေပးခဲ့ျပီး Transitional Executive

Council မွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ပြဲကုိ က်င္းပႏိုင္ရန္စီစဥ္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ(၂၇) ရက္ေန႔တြင္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္၊ ေအအင္စီက(၆၂%)၊ အမ်ဳိးသား

ပါတီက(၂၀)မဲရရွိခဲ့ျပီး အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးညြန္႔ေပါင္းအစုိးရ Government of National Unity ဖြဲ႔စည္းခံရာမွာ မန္ဒဲလားမွသမၼတျဖစ္လာခဲ့ျပီး De Klerk ႏွင့္ Thabo Mbeki တုိ႔က ဒု သမၼတမ်ားျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။

ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ

ဆံေရးကာလမ်ားအတြင္း၌

၁၉၉၅

ခုႏွစ္တြင္အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ျပီး

က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာျပစ္မွဳမ်ားကုိမူ

အသားအေရာင္ခြဲျခားဆက္

Truth

and

Commission ကုိဖြဲ႕စည္းကာ ဆက္လက္အေရးယူေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။

Reconciliation