Bab 9 - Jentera Pentadbiran Kerajaan

BAB 9 Jentera Pentadbiran

STRUKTUR PEMERINTAHAN Yang di-Pertuan Agong

Legislatif

Parlimen

Eksekutif

Kabinet

Judikatif

Mahkamah

STRUKTUR PEMERINTAHAN • •

YDPA BAWAHNYA ADA 3 BADAN IAITU: i. LEGISLATIF ii. EKSEKUTIF iii. JUDIKATIF

YDPA • LAMBANG KETUA NEGARA. • DI KEMUNCAK 3 BADAN. • JALANKAN KUASA IKUT PERLEMBAGAAN. • LAMBANG PERPADUAN & JALANKAN TUGAS SIMBOLIK. • JAWATAN YDPA DIWUJUDKAN TAHUN 1957.

SAMBUNGAN… • HANYA TERDAPAT DI MALAYSIA SAHAJA JAWATAN YDPA. • ALASAN; DIPILIH BUKAN DILANTIK. • JAWATAN YANG TIDAK DIPEGANG TURUN TEMURUN.

SAMBUNGAN… • JAWATAN DIPEGANG SELAMA 5 TAHUN. • IKUT GILIRAN & PUSINGAN NEGERI. • JIKA TIDAK MAHU MEMEGANG JAWATAN ATAS ALASAN UZUR @ MENOLAKNYA.

SAMBUNGAN … • ISTERI YDPA DIPANGGIL SEBAGAI RAJA PERMAISURI AGONG. • YDPA TAK BOLEH DIDAKWA DI MANA-MANA MAKHKAMAH AWAM. • HANYA DI MAHKAMAH KHAS RAJA-RAJA.

CARA PEMILIHAN • YDPA DIPILIH OLEH MAJLIS RAJARAJA. • DI KALANGAN 9 SULTAN. • IKUT KEDUDUKAN TERKANAN BERDASARKAN TARIKH BAGINDA NAIK TAKHTA. • DIBUAT SECARA UNDI SULIT DI KALANGAN RAJA.

SAMBUNGAN… • PERLU DAPAT SOKONGAN 5 ORANG SULTAN. • PEGANG JAWATAN SELAMA 5 TAHUN. • RAJA DALAM SEBUAH NEGERI TAK BOLEH DIPILIH SEBANYAK 2 KALI.

SAMBUNGAN… • TUJUAN UNTUK BERI PELUANG & SAMA ADIL. • MRR YANG ISYTIHARKAN PEMILIHAN YDPA. • TANGGUNGJAWAB INI DISAMPAIKAN OLEH PENYIMPAN MOHOR BESAR RAJA-RAJA MELALUI DOKUMEN BERTULIS KEPADA MAJLIS PARLIMEN.

SAMBUNGAN.. •

YDPA PERLU ANGKAT SUMPAH JAWATAN. • SETELAH DIPILIH JADI YDPA TAK BOLEH TERUSKAN TUGASTUGAS RAJA DI NEGERINYA. • NAMUN ADA KEKECUALIAN BAGI: i. KETUA AGAMA ISLAM. ii. PINDAAN PERLEMBAGAAN. iii. MELANTIK PEMANGKU RAJA.

KUASA BUDI BICARA • LANTIK PM. • TIDAK SETUJU PERMINTAAN PM BUBAR PARLIMEN. • MINTA ADAKAN MESYURAT MRR BINCANGKAN HAL BERKAITAN RAJA-RAJA.

TANGGUNGJAWAB LAIN • JADI PANGLIMA TERTINGGI ATM. • KETUA AGAMA ISLAM DI MELAKA, PULAU PINANG, SABAH, SARAWAK & WILAYAH PERSEKUTUAN & NEGERI BANGINDA SENDIRI. • BERTANGGUNGJAWAB PELIHARA KEDUDUKAN ISTIMEWA ORG MELAYU & BUMIPUTERA DI SABAH & SARAWAK.

SAMBUNGAN… PERKARA 150 PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN; ISYTIHARKAN DARURAT. LANTIK PM & LUCUT JAWATAN KABINET & • TIMBALANNYA (ATAS NASIHAT PM). BERKUASA BUAT PERLANTIKAN: • i. AHLI-AHLI SPA & SPR. ii. KETUA AUDIT NEGARA. iii. PEGUAM NEGARA. iv. AHLI-AHLI DEWAN NEGARA. v. YANG DIPERTUA NEGERI ATAS NASIHAT PM. vi. LANTIK DUTA-DUTA & PENSURUHJAYA TINGGI. •

TIMBALAN YDPA • JALANKAN TUGAS SEWAKTU YDPA TIADA GERING @ SEWAKTU KE LUAR NEGARA SELAMA 15 HARI. • NIKMATI KEISTIMEWAAN SAMA SEPERTI YDPA.. • DIPILIH DALAM MRR SELAMA TEMPOH 5 TAHUN. • TIDAK JUGA MENJADI YDPA SECARA AUTOMATIK JIKA YDPA MANGKAT TETAPI PERLU ADA PEMILIHAN YDPA BARU.

BIDANG KUASA EKSEKUTIF • BERTINDAK ATAS NASIHAT PM & KABINET. • MENDAPAT MAKLUMAT PEMERINTAHAN DARI KABINET. • PM AKAN IRINGI YDPA KE MRR BINCANG PERKARA BERKAITAN DASAR NEGARA.

BIDANG LEGISLATIF • SALAH SATU UNSUR PARLIMEN. • YDPA ANTARA TIGA KOMPONEN PARLIMEN. • KUASA UNTUK PANGGIL & BUBARKAN PARLIMEN. • BOLEH UCAPKAN TITAH SAMADA DALAM SALAH SATU @ KEDUA SEKALI SECARA SERENTAK. • RANG UNDANG-UNDANG DALAM PARLIMEN PERLU DAPAT PERSETUJUAN YDPA. • PENYIMPAN MOHOR BESAR AKAN COP MOHOR KE ATAS RANG UNDANG-UNDANG. • DIWARTAKAN SEBAGAT WARTA KERAJAAN.

BADAN JUDIKATIF YDPA LANTIK KETUA HAKIM NEGARA, HAKIMHAKIM BESAR, HAKIM-HAKIM MAHKAMAH PERSEKUTUAN & MAHKAMAH TINGGI ATAS NASIHAT PM SELEPAS BERUNDING DGN MRR. KUASA MANGAMPUN: • i. MAHKAMAH TENTERA ii. KESALAHAN DI WILAYAH PERSEKUTUAN iii. KESALAHAN DI MAHKAMAH SYARIAH DI NEGERI YANG TAK ADA RAJA •

FOKUS • SISTEM KABINET • KEMENTERIAN • KERAJAAN TEMPATAN • SURUHANJAYA

SISTEM KABINET • Sistem Kabinet & Kementerian • Kuasa Eksekutif  Badan Eksekutif Pusat  Badan Eksekutif Negeri

BADAN EKSEKUTIF (PUSAT) Yang di-Pertuan Agong Kabinet Kementerian Jabatan Persekutuan Perbadanan Awam  Badan Berkanun  Badan Tidak Berkanun

Yang di-Pertuan Agong • Dipilih di kalangan yang tertua menaiki tahkta dalam kerajaan • Dilantik melalui Majlis Raja-raja • Menjalankan pemerintahan menurut undangundang dan perlembagaan • Memelihara agama Islam • Memelihara keamanan negara

Sambungan YDPA • Sumber penyatuan rakyat • Lambang kesetiaan rakyat & kedaulatan undang-undang • Kedudukan YDPA adalah satu dari dua bahagian dalam Parlimen

Kabinet • • • •

Perdana Menteri Timbalan Perdana Menteri Menteri-menteri Ketua Setiausaha Negara (Setiausaha Kabinet) • Timbalan Menteri (hadir dalam mesyuarat Kabinet jika dijemput sahaja)

Peranan Kabinet • Badan penyelaras • Membuat dasar-dasar negara • Meluluskan rang undang-undang sebelum dihantar ke Parlimen • Membuat keputusan tentang projek yang akan dilaksanakan oleh Kerajaan Persekutuan

Sambungan peranan Kabinet • Menubuhkan Jawatankuasa Kecil jika:  Menyelesaikan sesuatu masalah Kerajaan Persekutuan  Bincang lebih mendalam & membuat perakuan serta cadangan sebelum sesuatu dasar penting dilaksanakan oleh Kerajaan Persekutuan

Sambungan peranan Kabinet • Seorang menteri terdiri dari:  Ahli Dewan Rakyat  Ahli Dewan Negara  Ahli Dewan Undangan Negeri  Ahli Dewan Rakyat dan Ahli Dewan Undangan Negeri

KEMENTERIAN • Agensi tertinggi dalam jentera pentadbiran Persekutuan • Menjalankan portfolio di bawah tanggungjawab seorang menteri • Pegawai tadbir utama di sesebuah kementerian ialah Ketua Setiausaha • Penasihat utama Menteri

Sambungan Kementerian • Sesebuah kementerian boleh mempunyai susunan kuasa yang berbeza. • Contoh; mempunyai seorang menteri tetapi bilangan timbalan menteri tidak semestinya seorang dan bilangan tidak terhad

Contoh Susunan Kuasa dalam Kementerian (a) Menteri Timbalan Menteri Setiausaha Parlimen di Kementerian Ketua Setiausaha Kementerian dan Kakitangan Kerajaan

(b) Menteri Timbalan Menteri Timbalan Menteri

Setiausaha Parlimen di Kementerian

Ketua Setiausaha Kementerian & Kakitangan Kerajaan

(c) Menteri

Setiausaha Parlimen di Kementerian

Ketua Setiausaha Kementerian & Kakitangan Kerajaan

(d) Menteri

Timbalan Menteri

Ketua Setiausaha Kementerian & Kakitangan Kerajaan

(e) Menteri

Timbalan Menteri

Timbalan Menteri

Ketua Setiausaha Kementerian & Kakitangan Kerajaan

(f) Menteri

Ketua Setiausaha Kementerian & Kakitangan Kerajaan

Jabatan • Terletak di bawah kementerian • Contoh Jabatan Penerbangan Awam, Jabatan Pengangkutan Jalan dan lain-lain. • Mempunyai cawangan di setiap negeri dan daerah • Peranan melaksanakan dasar dari kementerian

Perbadanan Awam • Badan berkanun- Akta Parlimen@Enakmen Negeri;cth: FELDA, RISDA, MARA • Badan tidak berkanun-Akta Syarikat (kerajaan mempunyai ekuiti);cth:MAS, PERNAS, MISC • Tujuan;membolehkan penglibatan kerajaan dalam pembangunan sosioekonomi • Diletakkan di bawah portfolio seorang menteri dan mempunyai Lembaga Pengarah

Sambungan Perbadanan Awam • Juga adalah perusahaan awam • Agensi yang menjalankan kegiatan bercirikan perniagaan cth. Pengeluaran dan pemasaran • Terletak di bawah 3 badan kerajaan:  Kementerian Pembangunan Usahawan  Kerajaan Pusat  Kerajaan Negeri

Sambungan Perbadanan Awam • Membolehkan pihak terlibat dalam bidang sosioekonomi yang kurang penglibatan sektor swasta • Penglibatan sektor kerajaan dalam industri berat kerana sektor swasta tak mampu • Membolehkan kerajaan sediakan perkhidmatan awam • Menambahkan penglibatan bumiputera dalam bidang ekonomi

BADAN EKSEKUTIF (NEGERI) MAJLIS MESYUARAT KERAJAAN JABATAN SURUHANJAYA PERBADANAN AWAM PENTADBIRAN DI SEMENANJUNG MSIA • PENTADBIRAN DI SABAH&S’WAK • • • • •

KERAJAAN TEMPATAN • PENYELARASAN PENTADBIRAN DI PERINGKAT NEGERI • PENYELARASAN PENTADBIRAN DI PERINGKAT DAERAH • PENYELARASAN ANTARA KERAJAAN PERSEKUTUAN & KERAJAAN NEGERI

SURUHANJAYA • Merupakan badan khas. • Ahli adalah dilantik oleh YDPA setelah berunding dengan Majlis Raja-raja dan Perdana Menteri. • Suruhanjaya Pilihanraya  Memastikan proses pilihanraya berjalan lancar

Sambungan Suruhanjaya • Suruhanjaya Perkhidmatan  Majlis Angkatan Tentera  Suruhajaya Perkhidmatan Awam  Suruhajaya Perkhidmatan Kehakiman & Undang-undang  Suruhanjaya Polis  Suruhanjaya Perkhidmatan Pendidikan

SISTEM PEMERINTAHAN

• DEMOKRASI BERPARLIMEN. • RAJA BERPERLEMBAGAAN.

KONSEP PEMERINTAHAN • DEMOKRASI BERPARLIMEN & RAJA BERPERLEMBAGAAN • DIKANUNKAN DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN 1957 • DIPERLUASKAN DI SABAH & SARAWAK PADA TAHUN 1963.

MAKSUD RAJA BERPERLEMBAGAAN • ZAMAN TRADISIONAL, RAJA BERTANGGUNGJAWAB DALAM SEMUA URUSAN PEMERINTAHAN NEGARA. • RAJA MEMPUNYAI KUASA MUTLAK & TIDAK BOLEH DIPERSOALKAN. • PERUBAHAN SETELAH PENJAJAHAN INGGERIS, KURANGKAN KUASA RAJA-RAJA MELAYU. • WUJUDKAN SISTEM DEMOKRASI, RAJA TAK BERKUASA MUTLAK. • RAJA JALANKAN PEMERINTAHAN MENGIKUT PERLEMBAGAAN.

SAMBUNGAN… • RAJA TIDAK PEGANG SECARA LANGSUNG & WAKILKAN PADA SEKUMPULAN WAKIL. • JALANKAN TUGAS SIMBOLIK & LAMBANG PERPADUAN. • KUASA PEMERINTAHAN, RAJA DIKEHENDAKI MENERIMA NASIHAT DARI KABINET.

CIRI-CIRI RAJA BERPERLEMBAGAAN • YDPA JALANKAN TUGAS SIMBOLIK. • PM & KABINET JALANKAN KUASA POLITIK ATAS NAMA YDPA. • PERSEKUTUAN-YDPA PERLU DAPAT NASIHAT PM & KABINET. • NEGERI-RAJA/SULTAN DAPAT NASIHAT MB & MAJLIS MESYURAT KERAJAAN.

TAMAT